Naar buiten
Jaarverslag 2012
Inhoud
1.0
Inleiding
2
2.0
Organisatie
3
2.1
Bestuur
3
2.2
Coördinatie en kantoor
3
2.3
Financiering / administratie
4
3.0
Aanbod
5
3.1
Activiteiten 2012
5
4.0
Financieel 2012
13
5.0
Stip op de horizon
14
6.0
2012 in beeld
15
1.0 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2012 van de stichting Mooiland. Het eerste centrum voor landbouw natuur en Milieueducatie in Nederland.. Het is een overzicht van de behaalde resultaten, verrichte inspanningen en de financiële verantwoording tegenover de gemeenten Horst aan de Maas en Venray. Stichting Mooiland heeft zich inmiddels een vaste plek verworven in het Noord Limburgse land. Er wordt intensief samengewerkt met de regionale onderwijsinstellingen. En ook de band met de natuur en cultuur organisaties wordt steeds hechter wat in gezamenlijke activiteiten en projecten tot uiting komt. Specifiek de samenwerking met de stichting Cultuurpad biedt de mogelijkheid om zowel het natuur, als het culturele aanbod voor de scholen in de regio verder te professionaliseren en op sommige vlakken te integreren. 2012 was ook het jaar van de Floriade. Mooiland heeft daar ook zijn bijdrage geleverd om de jeugd zich betrokken te laten voelen bij al het fraais wat de agro sector te bieden heeft qua voeding en beleving. De waardering voor de aanpak van Mooiland komt tot uiting in het toenemende aantal kinderen dat participeert in allerlei arrangementen en activiteiten. De geïntegreerde aanpak van natuurbeleving, educatieve bezoeken op agrarische bedrijven en de daaraan verbonden duurzaamheidaspecten worden door een steeds groter aantal onderwijsinstellingen op waarde geschat. De activiteiten van Mooiland zijn middels de nieuwe website, en sociale media als Twitter en Facebook, volop in de actualiteit, wat tot uiting komt in het aantal hits en likes dat gescoord wordt. Wij zien dit als een metafoor voor het draagvlak van onze organisatie in het Noord Limburgse land. Het bevorderen van doelgerichte samenwerkingsverbanden om de jeugd te betrekken bij zijn natuurlijke omgeving vorm dan ook het bestaansrecht van de Stichting Mooiland. De Stichting vervult hiertoe een makelaarsrol in het netwerk van vragende en aanbiedende partijen op het gebied van Landbouw, Natuur, en Milieueducatie. Door het ontwikkelen van nieuwe concepten en het professionaliseren van bestaande activiteiten, te midden van de snel veranderende belevingswereld van de jeugd wil Mooiland een concrete bijdrage blijven leveren aan een evenwichtige beeldvorming over de interactie van voedsel, ecologie en duurzaamheid. Wij bieden U dan ook met plezier aan, het jaarverslag 2012. Joep Hermans [voorzitter Mooiland]
2.0 Organisatie 2.1 Bestuur Mooiland is een stichting met een ideële doelstelling, die in 2012 bestuurd werd door zes personen uit de gemeenten Venray en Horst aan de Maas. De bestuursleden zijn actief op persoonlijke titel en vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij één of meerdere facetten van landbouw-, natuur- en milieueducatie. Alle activiteiten van Mooiland vallen onder de verantwoordelijkheid van deze stichting. Het bestuur zet de koers uit voor de activiteiten van Mooiland en hanteert daarbij haar doelstellingen, geformuleerd in het basisdocument Centrum Mooiland uit 2007, als leidraad voor activiteiten. Alle Postmus is na 4 jaar gestopt met zijn functie als secretaris in verband met een verhuizing, we hebben Hans Theunissen uit Venray bereid gevonden deze taak over te nemen. Per 31-12-2012 bestond het bestuur uit de volgende leden: - Joep Hermans (voorzitter) - Theo van de Riet (penningmeester) - Hans Theunissen (secretaris) - Aniet Janssen - Jan Jenneskens - Anoeska Heinemans
2.2 Coördinatie en kantoor Onze coördinator Pieter van Hoenselaar is de afgelopen jaren uitgegroeid tot het gezicht van Mooiland. Pieter is verantwoordelijk voor de dagelijkse coördinatie en uitvoering van activiteiten. Ook onderhoudt hij namens Mooiland veel contacten met alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij de uitvoering van activiteiten, of raakvlakken hebben met het werk van Mooiland. De coördinator is onder verantwoordelijkheid van het bestuur ingehuurd bij Dynamiek Samenspel in Horst op basis van een 32 urige werkweek. Hierdoor loopt Mooiland geen risico's die horen bij werkgeverschap, zoals bij ziekte of ontslag. De dagelijkse aansturing vindt echter wel plaats door het bestuur van Mooiland. Mooiland heeft als uitvalsbasis een kantoor- en vergaderruimte op het PTC-complex in Hegelsom, maar is vooral ook actief op locatie (op scholen, bij boeren of in een natuurgebied). Hierdoor komt de makelaarsfunctie het beste tot zijn recht. Het kantoor is laagdrempelig en heeft een sobere maar natuurlijke uitstraling.
2.0 Organisatie 2.3 financiering en administratie Mooiland wordt gefinancierd vanuit drie belangrijke inkomstenbronnen. In de eerste (en voornaamste) plaats heeft Mooiland voor haar activiteiten subsidie ontvangen van de gemeenten Venray en Horst aan de Maas. Deze subsidie is verstrekt voor de periode 20092014 en heeft een jaarlijks afbouwende trend. Een andere inkomstenbron is de bijdrage voor deelname aan activiteiten van Mooiland. Daarnaast ontvangt Mooiland inkomsten voor het uitvoeren van activiteiten en projecten voor derden. In de komende jaren gaat Mooiland actief op zoek naar nieuwe inkomstenbronnen en zal ze de mogelijkheden van fondsenwerving actiever benutten. Stichting Mooiland beheert maatschappelijke gelden en is zich bewust van de verantwoordelijkheid die dit beheer met zich meebrengt. Daarvoor is gekozen voor professionele ondersteuning in deze. Door een externe controller wordt toegezien op een correcte naleving van de opgestelde begrotingen en een sluitende exploitatie. Contracten en overeenkomsten die met derden worden aangegaan zullen in overleg met de controller worden opgesteld. Jaarlijks zal het bestuur in overleg met de controller een financieel verslag opstellen. Hiermee kan verantwoording worden afgelegd naar de participanten en subsidiegevers. Vanuit Arvalis is Noud Albers aangetrokken om de financiële verantwoordelijkheid mee vorm te geven. Accon AVM is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening.
3.0 Aanbod 2012 Boerderijeducatie Boerderijeducatie is een vorm van onderwijs die vooral op de boerderij plaats vindt. De boerderij, het erf, de kas, de akkers worden benut als leeromgeving. De leerlingen volgen een educatief programma onder leiding van de boer een boerin. De kinderen helpen mee en komen in contact met dieren en gewassen. Ze leren spelenderwijs waar hun voedsel vandaan komt en leren om respect te tonen voor hun eigen leefomgeving. Na 2010 en 2011 heeft 2012 weer een verdubbeling laten zien van het aantal kinderen die een boerderij hebben bezocht. Met de 2 LLTB’s hebben we weer de afspraak gemaakt voor een verdubbeling van de bijdrage die de scholen leveren. In de praktijk betekent dit dat een educatieboer een vergoeding van € 100,= krijgt voor een dagdeel dat kinderen hun boerderij bezoeken. “Boer zoekt school” is de naam waarmee we scholen werven voor onze activiteiten, plattelandsbeleving is hierbij het sleutelwoord.
Aan “Boer zoekt school” hebben in 2012 ruim 1500 kinderen deelgenomen.
We hebben 31 deelnemende bedrijven.
In samenwerking met het Cultuurpad hebben we een boerderijeducatieproject georganiseerd voor de scholen in Horst aan de Maas, Kinderen kregen na een bezoek aan een boerderij een workshop in de klas waar ze, geïnspireerd door het boerderijbezoek, een kruiwagen mochten oppimpen. In juni mochten alle klassen met de opgepimpte kruiwagens naar het Wilhelminaplein in Horst komen voor een tentoonstelling. De 6 mooiste kruiwagens zijn vervolgens verhuisd naar de Floriade waar ze voor het grote publiek te zien waren in het paviljoen “Grip op Groen”.
3.1 Aanbod 2012
Alle bij Mooiland aangesloten boerenbedrijven zijn ook te vinden op het landelijk portal “Met de klas de boer op” en zijn daardoor nog beter te vinden in het zoekprogramma “GroenGelinkt”
“NME Overbetuwe” heeft een bezoek gebracht aan Mooiland en we hebben een boerderij bezocht. Zij waren nieuwsgierig hoe boerderijeducatie hier vormgegeven werd.
We hebben in januari een informatieavond georganiseerd voor alle deelnemende bedrijven met als thema didactiek en veiligheid. Jan Aalbers van de stichting Educatief platteland was als deskundige aanwezig en gaf een lezing.
In mei hebben we een dagexcursie georganiseerd voor basisschool ’t Palet uit Blerick onder de naam “Rondje Sevenum”. Veehouderij Fons en Yvonne Kersten, Atelier De Stal en witlofkwekerij Vorsterhand hebben er voor de kinderen een geweldige en informatieve dag van gemaakt.
Tijdens de fiets vierdaagse, de opening van de Zichtstal van Edwin en Elly Michiels en Kom in de kas hebben we informatiestandjes over boerderijeducatie georganiseerd.
In samenwerking met PTC+ hebben we bij basisschool De Landweert in Venray een pilotproject “Van Koe tot Kaas” gedraaid. Kinderen hebben eerst een bezoek aan de boerderij gebracht om met eigen ogen te zien waar de melk vandaan komt. Daarna zijn ze in de klas zelf aan de gang gegaan om van verse melk heerlijke Baby-Goudse kaas te maken, dit was geweldig om te doen met de kinderen maar logistiek een hele klus. De pilot was een succes en voor 2013 gaan we bekijken of we op een aantal boerderijen een eenvoudige kaasmakerij kunnen gaan maken. Dit om het maken van kaas direct te koppelen aan een bezoek aan de boerderij.
3.1 Aanbod 2012 Venray Groen Een aantal jaren geleden is door De Marke geprobeerd om het Groen Podium op te richten in Venray, doel was om alle groenorganisaties bijeen te brengen! Helaas is dat toen niet gelukt omdat de afzonderlijke organisaties bang waren hun identiteit te verliezen en omdat er geen echte gemeenschappelijke activiteit was die hen bond. Begin 2012 lanceerde het IKL de landelijke actie “Natuur Dichterbij” in Venray, een burgerparticipatie proces om burgers meer bij het landschap te betrekken. Mooiland was vanaf het begin nauw betrokken en heeft in een aantal zaken het initiatief genomen om te komen tot concrete activiteiten die organisaties zou binden. Allereerst is daar de “Kachelhoutbrigade”; burgers uitnodigen om in het bos ongenode gasten zoals de Amerikaanse eik en vogelkers handmatig te verwijderen en om moe maar voldaan aan het eind van de dag met een wagentje kachelhout naar huis te gaan. Een activiteit die erg aanslaat; jong en oud, gezinnen met kinderen, cliënten van een zorgboerderij. Er mogen maximaal 25 zaaggroepjes meedoen en we zitten nu, na 2 werkdagen in 2012, al met een deelnemersveld van 30 zaaggroepjes. Naast deze concrete en bindende activiteit zijn we bezig om te inventariseren welke scholen, verenigingen en ander organisatie op dit moment bezig zijn met natuuronderhoud\beheer. Deze inventarisatie willen we inzichtelijk maken om vervolgens andere scholen, verenigingen maar ook bedrijven te stimuleren om hun eigen natuurgebiedje te adopteren. “Venray Groen” is een samenwerking waarin alle groenclubs zijn vertegenwoordigd; IVN Geysteren-Venray, JeugdNatuurwacht, Gemeente Venray, De Marke, Staatsbosbeheer, Limburgs Landschap, IKL en Mooiland. Tijdens de Dag van het Park hebben zij zich gezamenlijk gepresenteerd.
3.1 Aanbod 2012 Zonneklaar Zonneklaar is een project waarbij we alle scholen van de gemeente Venray en Horst aan de Maas willen voorzien van een PV zonne-energiecentrale. Een Photo Voltaic installatie zet licht om in elektriciteit. De PV installatie zal naast het opwekken van duurzame energie worden gebruikt als verstrekker van diverse data die we omzetten in kindertaal. In een doorlopende leerlijn maken kinderen kennis met duurzaamheid, energie en techniek. We werken bij de ontwikkeling van Zonneklaar nauw samen met de beide gemeentes, de schoolbesturen en het Bedrijvennetwerk energiezuinig Venray. Het uitgangspunt is om een PV installatie aan te leggen zonder dat de school zelf hoeft de investeren en dat ze voor de opgewekte zonnestroom niet meer hoeven te betalen als ze nu kwijt zijn aan de collectieve inkoop organisatie “Energie voor scholen”. Wij willen de school ontzorgen. De ontwikkeling van en onderzoek naar het juiste concept heeft als een rode draad door het jaar 2012 gelopen en we hopen in het voorjaar van 2013 een concrete aanvraag bij het Limburgs Energiefonds te kunnen doen.
Venray Buitenste Binnen Een reizende expositie laat zien wat Venray te bieden heeft op het terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen, leefbaarheid, innovatie en duurzaamheid. De expositie was tot september 2012 te zien in leegstaande etalages en openbare ruimtes en was een initiatief van de Vereniging Innovatief Platteland. Mooiland was met een aantal banners ook in de Venrayse etalages te zien.
3.1 Aanbod 2012 Waterpad “Waterpad” is een educatieve kanotocht over de Groote Molenbeek die loopt in de gemeente Venray en Horst aan de Maas en is bedoeld voor de bovenbouw van het PO en de onderbouw van het VO. Bij de ontwikkeling van dit “Waterpad” werken we samen met het Citaverde college, Dichterbij, IVN Maasdorpen, stichting Landschap Horst aan de Maas en het waterschap Peel en Maasvallei. Middels sponsoring en fondswerving willen we de investeringen financieren. Eind 2011 hadden we de verwachting om in 2012 te kunnen starten. Maar de praktijk was weerbarstiger. Het vergunningentraject bij het Waterschap, het verkrijgen van voldoende financiële armslag en het vormgeven van het educatieve gedeelte heeft meer tijd gekost als we van te voren hadden bedacht. De ontwikkeling en concretisering van het Waterpad begeeft zich nu, eind 2012, in een afrondende fase met als vooruitzicht dat op de eerste lentedag van 2013 de opening zal plaats vinden.
Bijzonder trots zijn wij om deze nieuwe activiteit aan te kunnen gaan bieden en waarmee de regionale jeugd op een interactieve maar ook spannende manier inzicht zal krijgen in de ecologische en cultuurhistorische aspecten van hun eigen omgeving. Het Waterpad is dan ook een van de concrete projecten waarbij spontane communicatie over en weer tussen verschillende maatschappelijke geledingen, uitmondt in het tot stand brengen van nieuwe mogelijkheden voor platteland educatie en natuurbeleving.
3.1 Aanbod 2012 Floriade Tijdens de Floriade hebben we in samenwerking met een aantal andere NME centra uit Limburg een zestal workshops gegeven met als thema “Water”. Scholen konden zich inschrijven voor een arrangement waarbij deze workshops een onderdeel vormde. Voor de workshops hebben we het lesprogramma Watch gebruikt om kinderen kennis te laten maken met het leven onder water.
Maatschappelijke stage Op verzoek van de LLTB hebben we voor 2 groepen studenten van het Raayland meegeholpen met de invulling van hun maatschappelijke stage. Opdracht was om met zelf geoogste versproducten te gaan koken in Restaurant De Reden in Venray. Dit alles onder leiding van een professionele kok en geassisteerd door cliënten van Mensana, een organisatie voor mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid. De eerste groep is naar Boer Hans in Venray geweest en de tweede groep heeft een bezoek gebracht aan de proefboerderij in Vredepeel. Tijdens de infomarkt van Het Raayland over Maatschappelijke stages hebben we samen met mensen van Venray Groen voorlichting gegeven over de mogelijkheden van een “Groene” maatschappelijke stage.
Dag van Het Park Tijdens de dag van het park op 22 augustus hebben we het Waterpad gepresenteerd en hebben we samen met het Bedrijvennetwerk Energiezuinig Venray het project Zonneklaar uitgelegd aan de bezoekers. De Dag van het Park werd voor het eerst in het St. Annapark gehouden, een goede locatiekeuze, helaas heeft het bijna de hele dag geregend. Ook hebben we deze dag aangegrepen om de initiatieven van Venray Groen en het Waterpad voor het voetlicht te brengen.
3.1 Aanbod 2012 Cursus Landschapsgids Maasdal Samen met 6 IVN afdelingen is Mooiland bezig met het opzetten van een Landschapsgidsen cursus voor het gebied ten noorden van Venlo en ten zuiden van Gennep en 2 aangrenzend regio’s Cuyk en Boxmeer. Bepalend is het brede Maasdal vanaf Venlo tot de maas naar het westen afbuigt. Het doel van de cursus is mensen op te leiden die excursies in een bepaald gebied kunnen gidsen. Het omvat aandachtsgebieden als geologie, archeologie, cultuurhistorie, sociaal geografie, ecologie etc. De landschapsgids is de persoon die het landschap kan lezen, die het landschap tot leven laat komen ten overstaan van een groep. De cursus is niet uitsluitend voor IVN leden, het streven is om vooral ook veel deelnemers van buiten de IVN afdelingen te krijgen. Eind 2012 is gestart met de voorbereidingen, deze zullen nog het gehele jaar 2013 in beslag nemen, het streven is om begin 2014 te starten.
NME arrangement Regio Venlo Dit arrangement is tot stand gekomen op initiatief van de regio gemeente Venlo en heeft tot doel om krachten van diverse groenorganisaties te bundelen en zo dus bijdragen aan de versterking en verankering van NME in de regio Venlo. 2011 is het jaar waar deze aanvraag en goedkeuring bij het Agentschap NL voor cofinanciering tot stand is gekomen. 2012 was het jaar van uitvoering. De stuurgroep van het arrangement werd aangevoerd door wethouder Jan Loonen van de gemeente Venray en de programmagroep stond onder leiding van beleidsambtenaar Fred Jonker van de gemeente Venlo. Mooiland was een belangrijke speler in dit arrangement naast andere groenorganisaties zoals CNME Venlo, Citaverde, Horster Landschap, Floriadekids, Kids Kokkerelli en het IVN consulentschap in Roermond. Door krachten, kennis en ervaring van aanbieders van leerzame activiteiten te bundelen is een professioneel, gevarieerd en vraaggericht aanbod gerealiseerd dat vanaf 2013 beschikbaar is. De activiteiten versterken het imago van de Regio Venlo op het gebied van gezonde voeding en leefomgeving. Voor meer informatie over het arrangement en wat het heeft opgeleverd; www.lekkergroendoen.nl
3.2 Aanb 4.0 Financieel 2012 In 2012 hebben geen belangrijke nieuwe financiële ontwikkelingen plaats gevonden. Belangrijkste bronnen van inkomsten zijn structurele aflopende subsidies toegekend door de gemeente Venray en Horst aan de Maas. Daarnaast zijn bijdragen ontvangen van het onderwijsveld en de lokale afdelingen van de LLTB. Voor het nieuwe project Waterpad is fondswerving opgestart en is o.a. een bijdrage ontvangen vanuit het Maashorstfonds. Voor interne en externe verantwoording wordt een accountantsrapport opgesteld door Accon/AVM.. Eind 2012 is er sprake van een gezonde financiële basis om 2013 en verdere jaren door te ontwikkelen.
5.0 Stip op de horizon Het bestuur van Mooiland zal in het voorjaar van 2013 een visie op papier zetten die de doelstellingen en beoogde rol van het Centrum voor Landbouw-, Natuur- en Milieueducatie voor de komende jaren verwoord. Het visiedocument is bedoeld om op heldere en prikkelende wijze aan te geven waar Mooiland voor staat en zal tevens een inspiratiebron zijn voor het bestuur, coördinator, vrijwilligers en andere betrokkenen zoals gemeentes en samenwerkingspartners. Maar nu al staat vast dat Mooiland de leefbaarheid in onze gemeentes wil bevorderen door het creëren van waardering en respect bij de inwoners voor hun leefomgeving in het algemeen en landbouw en natuur in het bijzonder, en het stimuleren van een gevoel van verantwoordelijkheid voor de eigen leefomgeving.
2012 in beelden
