NA DE LOOPBAAN HEEFT IEDEREEN RECHT OP EEN GOED PENSIOEN 14 BETAALBARE EN GOEDE GEZONDHEIDSZORG VOOR IEDEREEN 20 EEN SOCIALE STAATSHERVORMING 38

Geli jk e kansen voo r iede reen Wie de toekomst niet lijdzaam wil ondergaan, moet ze zelf vorm geven. sp.a wil dat doen. Onze leidraad daarbij is: gelijke kansen voor iedereen.

Kies keurig

VOLWAARDIG WERK VOOR IEDEREEN

2

NA DE LOOPBAAN HEEFT IEDEREEN RECHT OP EEN GOED PENSIOEN

14

BETAALBARE EN GOEDE GEZONDHEIDSZORG VOOR IEDEREEN

20

EEN SOCIALE STAATSHERVORMING

38

Op 10 juni kunt u de toekomst mee vorm geven. Uw keuze is belangrijk. Ze bepaalt mee de samenleving van morgen. De samenleving van de 21ste eeuw. Want die is nu begonnen. En we moeten duidelijke keuzes maken rond nieuwe uitdagingen, zoals de toenemende economische druk, nieuwe gezinsvormen, de globalisering, de vergrijzing en de klimaatwijziging. We hebben dan ook 4 ambitieuze plannen neergeschreven: Elk kind schoon kind. Samen voor een nieuw sociaal model. Het klimaatplan. Bent u benieuwd naar ons engagement? U kunt de andere plannen opvragen via [email protected] of via onze website www.s-p-a.be.

SA M SO EN v CIA o AL or ee MO n DE NIE UW L

De wereld is van iedereen.

Volwaa r dig we r k v oo r iede r een

1 .1

Uitdagingen van de arbeidsma rk t Werk

voor iedereen

?

Arbeid genereert welvaart, biedt de budgettaire garantie voor de toekomst van de sociale zekerheid en zorgt natuurlijk voor een inkomen. Arbeid is daarom één van de mogelijkheden om zich waar te maken in de maatschappij. Maar niet om het even welk werk zorgt ervoor dat mensen goed kunnen leven en zich gerespecteerd voelen. SA

helaas niet altijd geleidelijk. Regelmatig kennen we bruuske veranderingen. Het zo goed en menselijk mogelijk laten

ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

verlopen van die veranderingen zijn essentiële onderdelen van de ‘kwaliteit van arbeid’. We vinden dat er strikte regels moeten zijn waaraan werkgevers zich moeten houden in crisissituaties en tijdens herstructureringen. Werknemers moeten de zekerheid hebben dat ze bij ieder ontslag begeleid worden in hun zoektocht naar nieuw werk. De overheid moet begeleiden, de werkgevers moeten outplacement aanbieden.


Daarom moet er aandacht worden besteed aan de kwaliteit van de arbeid. De arbeidsmarkt herstructureert zich

Werk

Volwaardig

Werk wordt ongelijk verdeeld: afkomst, opleiding, ge-

Mensen verwachten meer van een baan dan enkel een

slacht, leeftijd en fysieke problemen geven aanleiding

goed loon. Loopbaanplanning, binnen én buiten de job,

tot discriminatie. Vooral de achterstand bij ouderen en

staat voorop, op maat van elke werknemer. Dat is een

allochtonen is verontrustend. Tevens verlaten nog te

gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, werkne-

veel jongeren het onderwijs zonder degelijke startkwali-

mers en werkgevers.

wordt ongelijk verdeeld

werk

1 .2

Méér participatie en méér variatie

ficatie en blijft de participatie aan permanente vorming en opleiding veel te laag, vooral bij laaggeschoolden, ouderen en KMO-werknemers. Iedereen reële kansen geven op werk en ook werkgevers dit doen respecteren is essentieel voor de politieke acties van sp.a . Zo willen we bijvoorbeeld dat het voor mensen met een chronische ziekte mogelijk wordt om een ziekte-uitkeSA

ring te combineren met een flexibele toegelaten arbeid.


Zo kunnen ze zo lang ze dat willen en kunnen aan het werk blijven.

De meeste mensen zullen vaak van werk veranderen en veel mensen zullen periodes van arbeid afwisselen met zorg en zelfontplooiing. Daarom pleit sp.a voor een arbeidsmarkt met stevige bruggen: van één job naar een andere, vanuit werkloosheid naar werk, van onderwijs en vorming naar werk en terug, van gezinsverantwoordelijkheid naar werk en terug... De twee sleutelbegrippen in ons perspectief op de arbeidsmarkt zijn ‘participatie’ en ‘variatie’.

We willen méér participatie en dus méér mensen die werken. We willen echter ook meer variatie, want vandaag worden steeds dezelfde groepen uitgesloten (ouderen, personen van allochtone afkomst, personen met een arbeidshandicap, kortgeschoolden, vrouwen in leidinggevende functies…).

SA

We willen ‘méér variatie in de participatie’. Formules van tijdskrediet, vormingsverlof en dergelijke moeten ademruimte creëren. sp.a kiest resoluut voor een nieuw levensloopbaanperspectief. En we willen ook ‘meer participatie in de variatie’. Dat houdt in dat de mensen ook meer kunnen participeren in de andere levensdomeinen. Heel wat mensen willen hun loopbaanplanning immers meer vanuit een evenwicht tussen werken, en gezin en vrije tijd invullen.


1 .3

De rol van de o verheid en de doelstellingen van het arbeidsbeleid De overheid moet werknemers actief ondersteunen in de uitbouw van hun loopbaan. Daarbij moeten elders verworven competenties betrokken worden in de werkportfolio. De bevoegde overheden moeten zich eveneens inspannen om de arbeidsmobiliteit tussen de gewesten te verhogen. Dit kan door het uitwisselen van werkaanbiedingen, het aanbieden van opleidingen, maar ook door een betere coördinatie op het vlak van openbaar vervoer.

Focus

op competenties

Glazen

Het arbeidsmarktbeleid moet zich focussen op het vergroten van de competenties en het valoriseren van de ta-

muren en glazen plafonds

lenten van (werkzoekende) werknemers. Via opleiding in en buiten de bedrijven, moeten mensen zonder de juiste

We kunnen er niet omheen dat vrouwen nog steeds een zwakkere positie

diploma’s toch aan de bak komen. Goede arbeid steunt op levenslange ontwikkeling in plaats van op levenslange

innemen op de arbeidsmarkt. Zo staat het niet of nauwelijks doorstro-

tewerkstelling. Iedere burger moet – bij voorkeur via het onderwijs - een gegarandeerd startniveau kunnen beha-

men van vrouwen naar hogere functies bekend als het glazen plafond.

len. Jongeren die dat niet halen, moeten het individueel recht krijgen om dit in hun beroepsloopbaan te verwerven.

Daarnaast stellen we vast dat de oververtegenwoordiging van vrouwen

Verder dient werk te worden gemaakt van het recht op erkenning van verworven competenties (EVC). Dat betekent

het sterkste is in slecht betaalde beroepen en in lagere functies.

dat elk individu een (elektronische) loopbaan- of competentieportefeuille kan bijhouden.

Evenredige

participatie en focus op integratie van mensen met grootste afstand tot de arbeidsmarkt

Daarom ook moeten alle arbeidsmarktactoren blijvend inspanningen leveren om de zichtbare en onzichtbare barrières weg te werken om te komen tot een evenredige instroom en doorstroom van vrouwen.

Het arbeidsbestel zou een afspiegeling moeten zijn van de actieve bevolking. Niet alleen moet discriminatie wegSA

zoals ‘Jobkanaal’ willen we een tastbaar engagement van steeds meer bedrijven krijgen, op basis van concrete


streefdoelen. Ook moet ervoor gezorgd worden dat vooroordelen en discriminaties krachtig en onmiddellijk aangepakt worden met bemiddeling, maar waar nodig met juridische actie.


gewerkt worden, diversiteit moet een normale zaal worden op de werkvloer. Via diversiteitsplannen en initiatieven

M a a t s c h a p p e l i j k v e r a n t w o o r d o n d e r n e m e n (MVO ) als standaard, ook voor tewerkstelling We hebben nood aan bedrijven die maatschappelijke winst nastreven door hun personeelsbeleid af te stemmen op loopbaanontwikkeling of door strategisch bezig te zijn met duurzaamheid. De overheid moet blijven investeren in partnerschappen met de bedrijfswereld, de sociale partners en het onderwijs om de studenten van morgen en de bedrijfsleiders van vandaag te helpen kiezen voor dit innovatief sociaal ondernemerschap.

Het

bredere kader meenemen

We moeten er ook rekening mee houden dat onze arbeidsmarkt beïnvloed wordt door wat er in de rest van Europa en de wereld gebeurt. sp.a wil er op toezien dat, rekening houdend met deze ontwikkelingen, de Belgische arbeidsmarkt wordt gecontroleerd, gecorrigeerd en gereglementeerd. Voor nieuwe fenomenen als interimarbeid, pooling, detachering... moeten we nieuwe regels vooropstellen die deze nieuwe arbeidsvormen kansen geven en die tegelijkertijd ook een nieuwe sociale bescherming geven. Daartoe moet ook de vakbeweging de belangen van de werknemers blijven verdedigen. SA ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

10

1 .4

De architectuu r

Nieuwe

mogelijkheden, nieuwe zekerheid

Vandaag bestaan er diverse stelsels die elk bouwstenen bevatten van één loopbaanverzekeringsstelsel: het tijdskrediet en de loopbaanonderbreking, de aanmoedigingspremies ter ondersteuning van opleidings- en zorgverlof, landingsbanen, het betaald educatief verlof, vrijstellingsstelsels om sociale en familiale redenen of ter bevordering van studiehervatting, opleidingscheques, ouderschapsverloven, brugpensioen, tegemoetkomingen vanwege het Herplaatsingsfonds… Het is logisch dat deze ‘kredietstelsels’ geïntegreerd worden, met als doel de overgangen tus-

integratieve benadering – werkzoekende heeft niet enkel rechten, maar ook plichten

sen werk en vorming en tussen werk en gezin te vergemakkelijken. Iedereen zou via zo’n systeem loopbaanrechten

In ons model van een modern arbeidsmarktbeleid willen we de burger vatten in één (levens)loopbaanperspectief.

werk, maar ook de plicht om zich in te zetten om aan werk te geraken. Wie zijn plichten niet nakomt, kan een sanc-

De nadruk ligt dus op het verhogen van de werkkansen (bemiddeling, begeleiding,…) het bevorderen van de door-

tie oplopen en heeft geen recht op een werkloosheidsuitkering. De gewestelijke bemiddelingsdiensten (VDAB,… )

groeimogelijkheden (opleiding, vorming...) het voorkomen van werkloosheid (outplacement, ontslagbegeleiding,…)

en de RVA moeten daartoe samenwerken.

en de bevordering van de kwaliteit van de arbeid (opleiding, werkbaarheid, gezondheid,…). Ook het beleid inzake onderwijs en vormingsdomein, het welzijns- en zorgbeleid, de persoonlijke ontwikkeling en competentieverwerving

De

dienen hierop te worden afgestemd.

Op nauwelijks tien jaar tijd heeft de sociale economie zich sterk geprofessionaliseerd en geprofileerd als een dy-

SA ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

12

kunnen opbouwen. Vandaag maakt de werkloosheidsverzekering het soms moeilijk om bruggen te slaan tussen onderwijs én werk of tussen vrijwilligersarbeid en betaald werk. Werkzoekenden hebben niet automatisch een groen licht om zich bij te scholen, nieuwe studies aan te vatten, zich in te zetten als vrijwilliger... Iedereen heeft recht op

sociale economie

namisch geheel van ondernemingen en organisaties die vorm geven aan een economie met meerwaarden. In de eerste plaats stelde de sociale economie zich op als middel om kansen te bieden aan werkzoekenden uit de kansengroepen. Nu stelt ze veeleer de realisatie van waarden voorop binnen een economisch proces. Het maken van winst wordt hieraan ondergeschikt. De kringwinkels zijn hiervan een goed voorbeeld. Het is een economie ten dienste van mens en maatschappij en niet omgekeerd.


Arbeidsmarktbeleid:

13


14

2 .1

Een pensioenbeleid in een ve rgri jzende samenle ving Tussen 2000 en 2030 neemt de pensioenkost toe met ruim 30 procent. Het komt er dus op aan hiervoor voldoende middelen te reserveren. Maar het debat over de vergrijzing wordt al te vaak gevoerd vanuit de financiële leefbaarheid van de wettelijke pensioenen, zonder aandacht te besteden aan sociale rol en impact van het pensioen. SA M SO EN v CIA o AL or ee MO n DE NIE UW L

N a de loopbaan heeft iede r een r echt op een goed pensioen

15

Onze

pensioenen zijn laag

Aanvullende

pensioenen voor iedereen

Hoewel wij in België beschikken over een goed uitgebouwde eerste pijler, stellen we vast dat niet altijd een hoog

Het pensioen ligt lager dan het loon dat iemand kreeg net voor hij of zij met pensioen ging. Dat komt omdat het

pensioen kan worden verstrekt aan de ouderen. Zonder pensioen zou zelfs 90 procent van de 65-plussers een in-

wordt berekend op het gemiddelde loon gedurende de hele loopbaan. De aanvullende pensioenen (tweede pijler)

komen hebben dat onder de armoedegrens ligt. Het pensioen moet echter niet dienen om niet-arm te zijn, maar er

zorgen er voor dat de levensstandaarden van de gepensioneerden op peil gehouden worden. Maar niet iedereen kan

voor zorgen dat gepensioneerden een aanvaardbaar welvaartsniveau bereiken. Dat is nu niet altijd het geval.

rekenen op een aanvullend pensioen. Daarom moet de tweede pijler worden uitgebouwd tot een aanvullende sociale bescherming, zodat de volledige actieve bevolking er mee van kan genieten. Om die democratisering gestalte te geven, wordt veel verwacht van sectorale pensioenplannen, waardoor ook de werknemers in onze talrijke kleine en

De

oprichting van het

Zilverfonds

middelgrote bedrijven snel een aanvullend pensioen kunnen krijgen.

Als je de meerkost van de pensioenen oplegt aan de actieve bevolking riskeer je een generatieconflict te creëren.

Het pensioensparen en de individuele levensverzekeringsproducten zijn op hun beurt geen goede formules voor een

Daarom werd het Zilverfonds opgericht. Het is een budgettair instrument om het hoofd te kunnen bieden aan de

pensioenbeleid. Ze zijn immers niet voor iedereen toegankelijk.

stijging van de pensioenuitgaven. Door de staatsschuld verder af te bouwen en budgettaire marges te gebruiken bereiden. SA ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

16

Activeren

van de beroepsbevolking

In de leeftijdsklasse van 55 tot 64 jaar blijft België, met een activiteitsgraad van 31,9 procent, ruim onder het Europese gemiddelde van 42,6 procent en ver onder de doelstelling (Lissabon) van 50 procent. De huidige trend omgooien is een voorwaarde om de welvaartsstaat verder uit te bouwen. Hierdoor verminderen de kosten en worden er inkomsten gegenereerd.


voor het aanleggen van een financiële reserve, proberen we nu al de toename van de pensioenuitgaven voor te

17

2 .2

Een aangepast pensioenstelsel dat inspeelt op de ve rwachtingen van iede reen

Een

aangepast pensioenstelsel

Het aangepaste pensioenstelsel moet beter zijn sociale rol vervullen. In eerste instantie moet de inkomensgarantie voor ouderen verbeterd worden. Deze uitkering wordt enkel gegeven aan mensen die niet-vermogend zijn. Het bedrag mag niet onder de armoedegrens vallen en werd daarom onlangs verhoogd. Het bedrag moet geïndexeerd en welvaartsvast worden gemaakt. Daarnaast willen we een wettelijk pensioen voor werknemers en zelfstandigen dat wordt opgebouwd op basis van de effectief betaalde bijdragen op de arbeidsinkomsten en de fictieve bijdragen voor de gelijkgestelde perioden. Dit pensioen komt ongeveer overeen met het huidig pensioen voor werknemers en zelfstandigen.

pensioendoelstelling

De maatstaf die gebruikt wordt om de hoogte van het pensioen te berekenen, is de verhouding tussen het loon SA ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

18

Ten derde willen we een veralgemeende toegang tot aanvullende pensioenen. De grondslag daarvoor vormen de sectorplannen (werknemers) en de beroepsgroepplannen (zelfstandigen).

dat men vroeger verwierf en de hoogte van het pensioen. Deze maatstaf heet de vervangingsratio. Die bedraagt

Informatie

vandaag tussen de 60 en 65 procent. Wij willen dat de vervangingsratio geleidelijk stijgt naar een gemiddelde van

Verschillende enquêtes tonen aan dat de Belgen hun pensioen te hoog inschatten. Daarom moet er steeds een pen-

70 procent. Dat willen we prioritair bereiken voor de lagere inkomens.

sioenraming beschikbaar zijn via PC, aan een loket, of via een groen nummer. Momenteel kan een raming gevraagd

en transparantie

worden vanaf 55 jaar. Voor velen is het dan reeds te laat om een eventueel tekort nog op te vangen, dus moet deze leeftijd verlaagd worden.


De

19

B etaalba r e en goede gezondheidszo r g v oo r iede r een

3 .1

Een kwaliteits volle gezondheidszo rg Onze gezondheidszorg is over het algemeen zeer goed, maar we moeten wel rekening houden met de snelle medische evoluties. In ons systeem wordt geregeld met nieuwe middelen geëxperimenteerd, zonder dat ze voldoende zijn getest. Een onafhankelijke, wetenschappelijke analyse van nieuwe geneesmiddelen, implantaten en behande-


20


lingen zal essentieel zijn om een superieur kwaliteitsniveau te bewaren.

21

3 .2

Een toegan keli jk e gezondheidszo rg

3 .3

Een betaalba r e gezondheidszo rg Remgelden De betaalbaarheid van onze gezondheidszorg is wel problematisch. Sedert 2000-2001 is de stijging van de per-

In de gezondheidszorg zijn er vandaag geen wachtlijsten. In sommige deelsectoren is er zelfs een overaanbod (bv.

soonlijke bijdrage - het remgeld – echter wel gestopt. We hebben dat gerealiseerd door de maximumfactuur, het

zware medische apparatuur, gespecialiseerde oncologie ...). Dat jaagt de uitgaven van de ziekteverzekering onnodig

zorgforfait voor chronisch zieken en andere maatregelen.

de hoogte in en moet op termijn afgebouwd worden. Wat de zorg in de bredere zin betreft, zijn er wel tekorten. De wachtlijsten in de rusthuizen en de instellingen voor SA

mensen met een handicap zijn bekend, maar ook in de meer medisch gerichte sectoren als de ambulante geestelijke


22

gezondheidszorg, de revalidatiecentra en de chronische zorg zijn er zeker tekorten. Binnen de krappe financiële marges zullen we extra middelen moeten voorzien.

Nieuwe

kosten

In de armste gezinnen wordt doktersbezoek voor de kinderen vaak uit- of afge-

van veelgebruikte geneesmiddelen voor chronisch zieken

steld, omdat het geld ontbreekt om de volledige som van de consultatie te betalen.

Van de geneesmiddelen die chronisch zieken gebruiken, behoort 30 tot 60 procent tot de categorie die niet wordt

Voor kinderen en jongeren tot 18 jaar moet, bij een bezoek aan de dokter, ver-

terugbetaald (D-categorie). Dat kost hen, volgens de Vlaamse Liga tegen Kanker, al gauw 480 tot 870 € per jaar.

plicht de derdebetalersregel ingevoerd worden.

Het gaat om veelgebruikte middelen als pijnstillers, ontstekings¬remmers en slaapmiddelen.

Patiënten betalen de laatste jaren wel meer als ze behandeld worden in het zieken-

Vanaf 2007 zullen deze geneesmiddelen beperkt terugbetaald worden. Dit laat toe dat de kost voor de patiënt mee-

huis. De gemiddelde kost is tussen 2000 en 2004, door het aanrekenen van allerlei

geteld wordt in de maximumfactuur. Chronisch zieken zullen daardoor sneller niets meer moeten opleggen omdat

materiaalsupplementen, met 30 procent gestegen. We weten waar die stijging

ze vlugger boven de drempel van de maximumfactuur zullen komen.

vandaan komt. Ziekenhuizen zeggen dat ze niet rond komen, artsen zeggen dat ze problemen met supplementen voor luxe. We aanvaarden dat iemand méér moet

Geneesmiddelen Kiwimodel

betalen voor een éénpersoonskamer, hoewel niet onbeperkt. Het maximum moet

De zogenaamde kiwiprocedure is ingevoerd voor twee types geneesmiddelen, de cholesterolverlager simvastatine

een opleg van 100 procent zijn. Iemand die kiest voor een twee- of driepersoons-

en de bloeddrukverlager amlodipine. Deze beide geneesmiddelen zijn niet meer onder patent. Via een openbare

kamer mag geen supplementen aangerekend worden.

aanbesteding wordt nagegaan welke producent de laagste prijs vraagt. Voor de patiënt zal er dus een belang-

niet genoeg verdienen en dus hogere erelonen moeten vragen. We hebben geen


24

Terugbetaling

goedkoper maken via het

rijke prijsverlaging zijn. Uiteraard willen we deze procedure op meer geneesmiddelen toepassen als blijkt dat het Vandaag vallen implantaten nog voor een groot deel buiten de terugbetaling. Dat laatste moet veranderen en implantaten moeten in de maximumfactuur worden opgenomen.

systeem leidt tot een lagere prijs voor de patiënt en voor de ziekteverzekering.

Een

maximumfactuur voor de thuiszorg

Een

beperking van de rusthuisfactuur

Oudere en zieke mensen moeten vaak een beroep doen op thuiszorg. Het gaat om diensten als poetshulp of thuis-

Ouderen betalen in een commercieel rusthuis in het Vlaams Gewest voor een éénpersoonskamer gemiddeld 34 euro

verpleging, die door de overheid gesubsidieerd worden, maar waarvoor de patiënt ook zelf moet betalen. Zwaar

per dag (cijfers 2003). Maar er bestaan belangrijke verschillen tussen rusthuizen. Vandaag moeten alle diensten

zorgbehoevenden betalen voor deze diensten gemiddeld 1.407 euro per jaar. Als we daar nog andere kosten bijtel-

waarvoor een extra vergoeding (supplementen voor het herschilderen van de kamer of het beheer van de rusthuis-

len - voor gehuurd materiaal, vervoer of de aanpassing van de woning - loopt dat bedrag snel op tot 3.445 euro.

apotheek bijvoorbeeld) wordt gevraagd, in de overeenkomst tussen de oudere en het rusthuis worden vermeld. We willen dat de lijst van supplementen beperkt wordt, en dat de kosten onderling vergelijkbaar en controleerbaar

De Vlaamse zorgverzekering kan deze factuur deels dekken. Ze komt tussenbeide met een forfaitaire maandvergoe-

zijn.

ding van 95 euro voor zwaar zorgbehoevende thuiszorgpatiënten, een bedrag dat in de komende jaren geleidelijk opgetrokken wordt tot 125 euro. Die som is uiteraard niet voldoende om de kosten te dekken. Daarom moet er, zoals

Ons tweede doel is het geleidelijk invoeren van een maximumfactuur voor de rusthuisbewoners, in aanvulling van

afgesproken in het Vlaams regeerakkoord, een maximumfactuur voor niet-medische zorg komen die rekening houdt

de al bestaande premie van 125 € per maand. Rusthuiskosten mogen, naar gelang het inkomen van de bejaarde,

met de financiële draagkracht van het gezin. Als de kosten berekend worden volgens het inkomen van de zorgbe-

niet stijgen boven een bepaald maximum.

hoevende, kunnen we een vernieuwende maximumfactuur invoeren. We stellen voor om maximaal 20 uur zorg per week te laten betalen. Als mensen nood hebben aan méér zorg, hoeven ze die niet meer te betalen.

Om de overconsumptie van geneesmiddelen aan banden te leggen, moet het rusthuis een standaardlijst met be-


26

het voorschrijfgedrag van artsen die in het rusthuis over de vloer komen, te stroomlijnen. In een latere fase kan

maken op de tussenkomsten uit de zorgverzekering.

het geneesmiddelengebruik geforfaitariseerd worden, net zoals in de ziekenhuizen.


taalbare, veilige en werkzame geneesmiddelen hanteren. De rusthuisarts moet ook meer mogelijkheden krijgen om Wij eisen voorts dat patiënten met een ernstige aandoening, die niet zwaar zorgbehoevend zijn, aanspraak kunnen

27

Geen vrij e markt voo r de gezondheidszo rg We zijn ervan overtuigd dat de Europeanen het beter hebben dankzij Europa en de Unie. We hebben het wel moeilijk met de Europese koers als het gaat over gezondheidszorg. De hele sector van de gezondheidszorg valt immers onder de principes van het vrij verkeer van goederen en diensten en dus onder de regels van de vrije markt. Zo komt het Belgisch systeem, waarbij bijvoorbeeld een aantal zeer dure apparaten in ziekenhuizen wordt beperkt, onder druk. SA ME UW NIE EL een MOD oor AL N v OCIA S

28

Na de Europese dienstenrichtlijn, willen we een sociale gezondheidsrichtlijn. Die richtlijn moet ervoor zorgen dat in

1 2 3 4 5

Om dit te bereiken mogen nationale overheden een planning opleggen, mogen ze werken met erkenning van diensten en personen, mogen ze tarieven vastleggen. De regels mogen niet discriminerend zijn, dure gezondheidszorg is discriminerend. De doelstelling van de nationale regels moet zijn: het aanbod verzekeren, de betaalbaarheid en de kwaliteit garanderen. Samenwerking tussen landen, inclusief patiënten en zorgverstrekkers die in een ander land werken, moet mogelijk zijn, mits strikte regels die het aanbod, de betaalbaarheid en de kwaliteit veiligstellen. Dit betekent dat principieel het eigen nationaal tarief geldt en dat enkel de beschikbare overcapaciteit kan worden benut.

de Europese Unie de volgende principes kunnen standhouden:

Zolang die directieve er niet is, moet de commissie zich onthouden van procedures die gebaseerd zijn op het vrij verkeer van diensten.


3 .4

Voor de gezondheidszorg speelt de vrije markt alleen binnen de grenzen die nationale overheden opleggen. Staatssteun en beperkte mededinging zijn in de gezondheidszorg geen vieze woorden.

29

3 .5

Een doelmatige r zie kte verze kering

Manpower

in de gezondheidssector

Een toenemend personeelstekort vormt mogelijk de belangrijkste tijdbom onder de uitdagingen van de vergrijzing. We denken dan ook dat jonge mensen gestimuleerd moeten worden te kiezen voor een verzorgend beroep. Er blijven teveel kansen onbenut om risicogroepen op de arbeidsmarkt in te schakelen in de zorgsector. Tien procent van de Vlaamse vrouwen tussen 15 en 64 jaar is een mantelzorger, van de mannen is dat zeven procent. De belangrijkste mantelzorgers zijn de partner en de kinderen. De overheid moet de omstandigheden creëren waarin mantelzorgers goed kunnen werken. Zo is er vanaf aanslagjaar 2006 een verhoging van 1.740 euro van de belastingvrije som voor personen die één of meer oudere familieleden ten laste van hun gezin opnemen. Op termijn moet voorzien worden in méér mogelijkheden tot het opnemen van tijdskrediet door mantelzorgers. Als consequentie mogen man-

De kostprijs van de ziekteverzekering is de afgelopen jaren gestegen, waardoor ons land in Europa is gaan behoren

telzorgers met een uitkering niet gestraft worden als zij de dagelijkse zorg voor zorgbehoevende familieleden op

tot de groep van ‘duurdere’ landen. Onze doelstelling is een even goed, of beter, systeem te ontwikkelen, waarvan

zich nemen en daarvoor met hen (tijdelijk) gaan samenwonen.

de kosten echter niet sneller stijgen dan de index plus 3 procent per jaar.

Een

beter uitgebouwde eerstelijnszorg

SA

best veralgemeend worden tot alle patiënten. De arts die het GMD beheert, moet het vaste aanspreekpunt worden


30

voor de patiënt. De vergoeding voor de huisarts voor het bijhouden van de dossiers moet hoger zijn voor patiënten met een specifieke aandoening. Zij vergen immers meer aandacht van de arts. De eerstelijnszorg, met de huisarts als spelverdeler, kan het verschil maken tussen ‘ziekenzorg’ en echte gezondheidszorg.


Het Globaal Medisch Dossier (GMD) moet een echt kwaliteitsinstrument in de arts-patiënt relatie worden en zou het

31

specialist kan dus pas geraadpleegd worden na een doorverwijzing van de huisarts. De patiënt die zich aan dergelijk plan houdt moet daarvoor beloond worden met een lagere factuur.

Een meer systematisch ‘health technology assessment’ (HTA) moet eveneens een belangrijk instrument worden

Verantwoording

voor de overheid. HTA evalueert allerlei activiteiten in de gezondheidszorg, en gaat na of ze noodzakelijk en doel-

over de kwaliteit

treffend zijn. Door deze evaluatie kunnen betere beleidsbeslissingen worden genomen, en zorgen we ervoor dat

De overheid en de financiers van de sociale zekerheid mogen eisen dat de individuele zorgverstrekker of het indi-

hogere gezondheidsuitgaven enkel kunnen gebeuren als ze nuttig zijn.

vidueel ziekenhuis het gebruik van de middelen en de geleverde kwaliteit kan verantwoorden. In België wordt de

Meer

doen sneuvelen van taboes, bijvoorbeeld om-

alternatieve financieringsvormen naast de prestatiefinanciering

trent het bekend maken van de MRSA-score van

De financiering in de gezondheidszorg blijft sterk prestatiegebonden. Dat betekent dat meer prestaties meer geld

ziekenhuizen. De MRSA-score verwijst naar het

opbrengen, zonder dat wordt nagegaan of ze wel nodig zijn of voldoende kwaliteit bieden. Daarom moeten we op

aantal besmettingen met stafylokokken die pa-

zoek naar alternatieve financieringsvormen. Om onnodige onderzoeken en behandelingen te vermijden, kan men

tiënten in een bepaald ziekenhuis oplopen.

ziekenhuizen eerder per pathologie of per zorgtraject gaan financieren.

De huidige versnippering van de kwaliteitsme-

Voldoende informatie is de sleutel om responsabilisering te doen slagen. Daarom moeten ziekenfondsen hun pa-

ting tussen de federale diensten van Volksge-

tiënten die langdurig dure medicijnen moeten innemen, inlichten als hen een onnodig duur product voorgeschreven

zondheid, de Gemeenschapsadministraties en

wordt. Het huidige monitoringsysteem, dat artsen die onnodig duur voorschrijven tot de orde kan roepen, werkt

de mutualiteiten is contraproductief. Samen-

nog niet goed en moet daarom verbeterd worden. Alle ziekenhuizen moeten ook werk maken van een doorzichtiger

werken is het ordewoord.

beheer met meer verantwoording.

kwaliteit van zorg weinig of niet gemeten. Een no-nonsense aanpak van efficiëntie en kwaliteit vergt vooreerst het


32

Competentie

verhogen door wetenschappelijke ondersteuning

de patiënt een zorgtraject op maat krijgen, dat ook instaat voor de terugkoppeling naar de artsen-specialisten. De


Via een rond hem opgebouwd ‘eerstelijnszorgteam’ (huisarts, thuisverpleegkundige, mantelzorger, kinesist…) kan

33

Aanbod

sturen via zorgregio’s

We willen het ook onmogelijk maken dat artsen patiënten een eerste keer verzorgen in een ziekenhuis aan conventietarieven en hen dan doorverwijzen naar hun eigen praktijk, waar ze meer moeten betalen. Deze artsen misbrui-

Een aantal ziekenhuizen dat vlak bij elkaar ligt, beschikt over dezelfde zware apparatuur, terwijl in andere regio’s

ken het ziekenhuis om patiënten te ronselen.

dat aanbod niet altijd beschikbaar is. De Vlaamse overheid heeft, voor de uitbouw van zorg al ervaring opgedaan

Informatietechnologie

met zorgregio’s. Wij willen dat deze regio’s uitgewerkt worden, gegroepeerd worden in grotere gehelen en dat de zorg in elke regio verbeterd wordt.

Conventietarieven

moeten weer de norm worden, a fw i j k i n g e n e r v a n d e u i t z o n d e r i n g

voor snellere en betere informatie en voor minder papierwerk De mogelijkheden voor (digitale) informatie-uitwisseling tussen artsen, ziekenhuizen, kinesisten, thuisverpleegkundigen, apothekers en mantelzorgers zijn te beperkt. Daarom willen we dat de gegevens van het medisch dossier via beveiligde elektronische weg continu kunnen worden geraadpleegd. Om een betere dataverzameling mogelijk te

Momenteel is het onduidelijk wat er precies mag worden aangerekend aan patiënten. Het al dan niet mogen afwijken

maken, moeten we BeHealth versnellen. Via BeHealth zal alle informatie digitaal beschikbaar zijn. De patiënt zal op

van de conventietarieven zou niet meer afhankelijk mogen zijn van de arts maar van de draagkracht van de patiënt.

termijn zijn medisch dossier elektronisch kunnen raadplegen. Artsen kunnen de gegevens op BeHealth raadplegen

Geconventioneerde artsen houden zich aan tarieven die afgesproken zijn tussen de artsenverenigingen en de mu-

om bijvoorbeeld hun voorschrijfgedrag met dat van de collega’s te vergelijken.

tualiteiten. Artsen die niet-geconventioneerd zijn, kunnen dus meer aanrekenen. Als patiënt weet je niet altijd of je te maken hebt met een geconventioneerde of een niet-geconventioneerde arts, en kan de rekening dus tegenvallen. SA

ander dat er geen supplement gevraagd mag worden indien men niet zeker kan zijn dat de patiënt dat supplement


34

aankan. De patiënt moet verstaanbare informatie krijgen over de kostprijs van een ziekenhuis¬opname. Een correcte facturering door de ziekenhuizen moet de norm worden. In de rubriek ‘diverse kosten’ van de ziekenhuisfactuur vinden we de meest bizarre bedragen terug. Deze rubriek moet gereglementeerd worden.


Eén van de uitgangspunten kan zijn dat een tweepersoonskamer standaard is voor conventionele bescherming; een

35

3 .6

Preventie en gezondheidsp r omotie

3 .7

Mee r rechten voor pati ë nten Kwaliteit gaat niet enkel over diagnostiek en techniek maar ook over de manier waarop met patiënten wordt omge-


36

patiënt. De behandeling van klachten is het essentiële sluitstuk om de rechten van de patiënt te waarborgen. Op

kosten van preventieve gezondheidszorg zijn helaas veel beter zichtbaar dan de baten, want die worden pas later

dit vlak stelt zich echter een aantal problemen. (1) De onafhankelijkheid van de ombudsdiensten in ziekenhuizen is

gerealiseerd. Nochtans is preventie een noodzaak. De Dentipas voor kansarme kinderen kan daarvoor als model

onvoldoende gegarandeerd. Patiënten ervaren dit als een drempel om klacht in te dienen. (2) De Federale Ombuds-

dienen. Dentipas bestond uit een mediacampagne, een tandenpoetsworkshop op school en gratis tandheelkundige

dienst Rechten van de Patiënt is onderbemand. Ook hier staat de onafhankelijkheid onder druk door de inbedding

zorg voor kinderen met een Dentipas. De bestaande wijkgezondheidscentra werken reeds jaren op preventieve

binnen de overheidsdienst Volksgezondheid. (3) Ten slotte zijn de ombudsfuncties te weinig bekend bij de patiënten

wijze. Dit systeem mag zeker niet worden beperkt tot enkele grootsteden, ook gebieden met een meer landelijk

en laat de opleiding van de ombudsmannen te wensen over. We hebben al een wetsvoorstel ingediend om hieraan

karakter, zijn sterk gebaat met dergelijke centra. Slechts weinig maatregelen inzake gezondheidspromotie- en

te verhelpen. Daarin wordt een aantal maatregelen voorgesteld: (1) de oprichting van provinciale ombudsdiensten,

preventie bereiken de kansarme groepen. De school kan hier een belangrijke rol spelen. Zo weten we dat de be-

die instaan voor de opvang van klachten buiten het ziekenhuis; (2) de aanwijzing van de ombudspersonen in de

strijding van obesitas het meeste kans op succes heeft indien dit op zeer jonge leeftijd aangepakt wordt, liefst al in

ziekenhuizen door deze provinciale ombudsdiensten; (3) de invoering van een cumulverbod voor ombudspersonen

de kleuterschool. Daarom geven we onze volledige steun aan de acties voor een ‘gezonde school’. Scholen moeten

met andere functies in het ziekenhuis; (4) het begrijpelijk inlichten van de patiënt over de ombudsdienst in het

er ook toe aangezet worden meer inspanning te leveren voor lichamelijke opvoeding en sport. Sportclubs die aan

ziekenhuis bij de opnameverklaring en (5) een permanente vorming voor de ombudsmannen. Wij pleiten er ook

kwaliteitscriteria beantwoorden moeten financieel gesteund worden.

voor om het toepassingsveld van de patiëntenrechten uit te breiden tot alle zorgberoepen, dus ook verzorgenden, psychologen, maatschappelijk werkers, enz.


gaan. De wet inzake patiëntenrechten van 22 augustus 2002 geeft een duidelijke opsomming van de rechten van de Gezondheidsproblemen voorkomen, werkt in veel gevallen kostenbesparend en is in het voordeel van de patiënt. De

37


38

De doelstellingen van ons nieuw sociaal model zijn duidelijk. Om die te bereiken, is het nodig dat de verschillende overheden samen optreden. We hebben nood aan een staatshervorming die de verschillen erkent en de diverse overheden ertoe aanzet een krachtig sociaal beleid te voeren. Kortom, we hebben nood aan een sociale staatshervorming. Deze sociale staatshervorming moet de kerntaken van de federale overheid, o.a. pensioenen en ziekteverzekering, voluit ondersteunen, onder meer door een betere financieringscapaciteit. Deze sociale staatshervorming moet ook de kerntaken van de gewesten, onder meer werkgelegenheid, voluit ondersteunen. Op die manier moeten bijvoorbeeld activering van werkloosheidsuitkeringen, selectieve kortingen op de sociale bijdragen en het vrijstellings- en sanctiebeleid aan de regio’s toegewezen worden. De sociale staatshervorming is een middel, geen doel op zich. Een open dialoog, ook met de sociale partners, moet ervoor zorgen dat de ultieme doelstelling, namelijk een beter sociaal model, de bovenhand houdt.


E en sociale staatshe r v o r ming

39

C olofon sp.a , Grasmarkt 105/37, 1000 Brussel 02 552 02 00 www.s-p-a.be [email protected] Verkiezingsdrukwerk Verkiezingen 10 juni 2007 vu. Alain André, Grasmarkt 105/37, 1000 Brussel


40

NA DE LOOPBAAN HEEFT IEDEREEN RECHT OP EEN GOED PENSIOEN 14 BETAALBARE EN GOEDE GEZONDHEIDSZORG VOOR IEDEREEN 20 EEN SOCIALE STAATSHERVORMING 38

Recommend Documents