N I C A M
3 J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
N I C A M
Inleiding__________________________________________ 2 De branches over NICAM________________________ 3 Kijkwijzer_________________________________________ 8 PEGI______________________________________________15 BURO240a________________________________________17 Mediasmarties_ _________________________________18 Organisatie______________________________________19 Financieel overzicht_____________________________21 Bijlagen Europese vergelijking classificaties bioscoopfilms___________________________________22 Uitspraken Klachtencommissie________________24 Uitspraken Commissie van Beroep____________27
Colofon Uitgave_ ___________ Stichting NICAM, april 2013 Redactie_ _________________________ Wim Bekkers ________________________________ Jopke Veenman _______________________________ Paul Verstraeten _____________________ met bijdragen van de staf Productie en eindredactie_ ___ Paul Verstraeten ________________________________ Jopke Veenman Fotografie_ _______________________André Bakker Vormgeving___________________ Jan Pieter Ekker
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Inleiding
Een jaar vol contrasten 2012 vormt een groot contrast met 2011. Dat jaar werd gemarkeerd door het 10-jarig bestaan van Kijkwijzer, met feestelijke activiteiten die in het teken stonden van de verworvenheden van Kijkwijzer.
Daarnaast werden ook in 2012 verbeteringen en verfijningen aangebracht in de Kijkwijzer vragenlijst en zijn de Kijkwijzer reglementen en klachtenprocedure vernieuwd. In dit jaarverslag kunt u meer lezen over deze activiteiten.
Vorig jaar zijn er meerdere nieuwe activiteiten geïnitieerd, waarmee het NICAM heeft laten zien dat het niet stil staat, en goed in staat is om creatief, dynamisch en flexibel op nieuwe ontwikkelingen in te spelen. Die flexibiliteit en toewijding blijkt ook uit de opstelling van de Adviescommissie. In plaats van het terugbrengen van de bijeenkomsten naar twee per jaar – uit noodzaak door de bezuiniging – kiezen de leden van deze commissie voor het handhaven van drie bijeenkomsten tegen een lagere vergoeding.
Maar vorig jaar had ook een heel ander karakter. Er verschenen wolken aan het firmament! Duidelijk werd dat, als gevolg van de veranderingen op de gamemarkt, de PEGI -activiteiten structureel afnamen. Het budget van het NICAM voor Kijkwijzer en PEGI zou in 2013 significant gaan dalen. De vraag hoe dit vertaald moet worden in de organisatie is inmiddels beantwoord. Voor het eerst in het bestaan van het NICAM worden collega’s gedwongen minder te gaan werken of zelfs helemaal te stoppen.
Tot die nieuwe activiteiten en innovaties in 2012 kunnen onder meer worden gerekend: • De creatie van een gecombineerde Kijkwijzer/PEGIwebsite; • De samenwerking met online filmaanbieders als Pathé Thuis; • De ontwikkeling, in samenwerking met de Britse filmkeuring BBFC, van You rate it, een systeem voor het classificeren van ‘user generated content’ op bijvoorbeeld YouTube; • De ontwikkeling van Kijkwijzer College, de e-learning training voor Kijkwijzer codeurs; • De creatie, in een internationaal samenwerkingsverband, van PEGI voor apps.
In dit jaarverslag zijn, evenals in voorgaande jaren, rapportages opgenomen over Buro240a en Mediasmarties. Deze activiteiten zijn tijdelijk bij het NICAM bureau ondergebracht. Buro240a was met de tweekoppige bezetting bezig aan het laatste jaar, Mediasmarties stond aan de vooravond van het laatste pilotjaar. Voor Buro240a kwam er een ‘doorstart’ in afgeslankte vorm. Op de valreep van 2012 bleek dat het productiebedrijf JVtv het Mediasmarties systeem wilde overnemen. Eerder had het NICAM bestuur aangegeven, ter voorkoming van verwarring met Kijkwijzer, dat het niet wenselijk was het geschiktheidsinformatiesysteem in het NICAM onder te brengen.
De branches over het NICAM Het NICAM is opgericht en wordt gedragen door de audiovisuele sector. Het overgrote deel van de bedrijven en organisaties in de audiovisuele sector is via brancheorganisaties in het bestuur van het NICAM vertegenwoordigd. Zij representeren 1141 bedrijven en organisaties, zoals de publieke en commerciële omroepen, bioscoopexploitanten en filmdistributeurs, dvd-distributeurs en uitgevers van online audiovisuele content en games, kabelmaatschappijen, video-on-demand aanbieders, entertainmentretailers en videotheken. In dit jaarverslag geven enkele bestuursleden hun visie op het NICAM en Kijkwijzer vanuit het perspectief van de branche die ze vertegenwoordigen. Aan het woord komen Saskia Blom (RTL Nederland), Suzanne Kunzeler (NPO), Michael Lambrechtsen (NVF) en Wouter Rutten (NVPI).
2012 was dus een jaar met twee gezichten en enerverend, met momenten van onzekerheid en momenten vol creativiteit. Tineke Lodders-Elfferich, voorzitter Wim Bekkers, directeur
2
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Saskia Blom
Wouter Rutten
Senior jurist op de afdeling Legal & Public Affairs van RTL Nederland. Saskia vertegenwoordigt de Vereniging Commerciële Omroepen (VCO) in het bestuur van het NICAM.
Hoofd communicatie van de NVPI, de branchevereniging van de entertainmentindustrie. In het NICAM vertegenwoordigt hij het merendeel van de Nederlandse dvddistributeurs, uitgevers van online audiovisuele content en van games en andere interactieve software.
Michael Lambrechtsen
Suzanne Kunzeler
Als directeur van de NVF vertegenwoordigt hij in het bestuur van het NICAM de Nederlandse filmdistributeurs.
Netmanager van Z@pp en Z@ppelin, de jeugdprogrammering van de publieke omroepen. Suzanne vertegenwoordigt de publieke omroepen (NPO) in het bestuur van het NICAM.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
3
Gebruik je zelf Kijkwijzer? Saskia Blom: Ik let er wel op, want de impact van angstige beelden kan groot zijn. Maar mijn kinderen zijn nog jong, één, vier en zes jaar, en kijken uitsluitend naar kindertelevisie en films die passen bij hun leeftijd. Suzanne Kunzeler: Toen mijn kinderen nog jong waren was ik niet zo bewust met Kijkwijzer bezig. Ik heb er wel altijd opgelet waar ze naar keken. Natuurlijk keken ze bijna altijd naar Z@ppelin, want dat heeft een veilige programmering. En ik nam ze nooit mee naar films waar ze niet aan toe waren. Maar toen we onlangs met mijn dochter, die inmiddels dertien is, naar The Killing wilden kijken, waarschuwde
mijn man dat er 16 jaar op de DVD box stond. Toen hebben we haar maar niet laten kijken. Daar ben ik achteraf wel blij mee, want de serie is wel heel erg spannend.
Heb je nieuwe inzichten gekregen door je betrokkenheid als bestuurslid van het nicam? Michael Lambrechtsen: Ja, dat het over het algemeen buitengewoon goed werkt. Het NICAM mag absoluut worden gezien als een verworvenheid voor zowel de consument als de audiovisuele media, want dankzij het NICAM worden we niet door de overheid betutteld.
Ik ben me er als ouder zeer bewust van dat je zelf verantwoordelijk bent, en dat je niet naar televisiezenders of filmproducenten moet wijzen.
Saskia Blom: Ik ben me er als ouder zeer bewust van dat je zelf verantwoordelijk bent en dat je die verantwoordelijkheid niet moet neerleggen bij televisiezenders of filmproducenten. Ouders moeten zelf bepalen welk media aanbod geschikt is voor hun kind en Kijkwijzer reikt daarbij een helpende hand.
Suzanne Kunzeler: In elk geval dat de mensen bij het NICAM heel hard werken. En er worden soms interessante discussies gevoerd in het bestuur, zeker als er een affaire speelt. Verder ken ik het NICAM en alles wat daarom heen speelt heel goed omdat ik de invoering vanaf het begin heb meegemaakt. Dus echt nieuwe inzichten heb ik door mijn bestuurswerkzaamheden niet gekregen.
Saskia Blom: Voor televisie heeft de invoering van Kijkwijzer veel impact gehad. Ingrijpend was vooral de invoering van de grenzen dat een programma mag worden uitgezonden, 20.00 uur en 22.00 uur. Het beperkt de mogelijkheden. Dit heeft met name gevolgen gehad voor het uitzendtijdstip van speelfilms. Ook voor de herhalingen overdag van sommige programma’s, zoals GTST, moeten soms aanpassingen worden gemaakt. Bij de aankoop van programma’s wordt hier rekening mee gehouden. Met Nederlandse producenten worden N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Wouter Rutten: Voor de videobranche heeft de invoering van Kijkwijzer niet veel veranderd. We hadden al een systeem van leeftijdsclassificatie via zelfregulering. Het zit in het DNA van onze branche, ook in de bedrijfsvoering.
Wouter Rutten: Ik vind het bijzonder om mee te maken hoe het NICAM als publiek-private samenwerking bestuurlijk werkt en welke maatschappelijke effecten het heeft. De vraag bij de politiek om een verbod op extreem gewelddadig beeldmateriaal staat niet meer op de agenda. Dankzij Kijkwijzer is het vertrouwen toegenomen dat dit niet nodig is. Opmerkelijk is ook de verbeterde naleving van de leeftijdsgrenzen op de winkelvloer.
Welke gevolgen heeft Kijkwijzer gehad voor je branche?
4
heeft er voor gezorgd dat we binnen de branche consensus hebben over nut en noodzaak. Niemand in onze branche zit te wachten op herinvoering van de filmkeuring door de overheid.
Staat je achterban achter Kijkwijzer?
Ik zie Kijkwijzer niet binnen afzienbare tijd verdwijnen. Het publiek zal behoefte blijven houden aan voorlichting.
nu vooraf afspraken gemaakt over de maximale classificatie die een productie mag hebben. Het NICAM heeft op ons verzoek cursussen gegeven aan producenten, zodat ze weten wat de omslagpunten zijn in de Kijkwijzer vragenlijst. Suzanne Kunzeler: De programmering is niet braver geworden door Kijkwijzer. Het heeft wel een bewustwordingsproces bij de makers in gang gezet. Die vragen zich nu vaker af: waarom moet dit er in? Is dit grof taalgebruik wel nodig? Kan dit echt voor twaalfjarigen? Misschien moet het worden aangepast? Dat is een goede ontwikkeling. Het komt soms wel eens voor dat bij de aankoop van een film blijkt dat die niet binnen de Kijkwijzer
norm past. En gemiddeld één keer per jaar heb ik wel eens een gesprek met een omroep of een programma wel kan. Ik begrijp dit wel. Want je wilt ook wel eens de grenzen opzoeken en een écht spannende serie maken. Toch leidt dit zelden tot problemen. Ze houden er rekening mee. We hebben maar één keer een serie uit de programmering moeten halen, maar die was dan ook niet geclassificeerd en daar kwamen klachten over. Michael Lambrechtsen: Dat de oude filmkeuring kon worden afgeschaft. Kijkwijzer is zelfregulering, we kunnen nu dus meebeslissen met wat er gebeurt en hoe het gebeurt. Dat was bij de oude filmkeuring niet het geval. De NVF heeft 24 leden en soms ook 24 verschillende meningen over Kijkwijzer. Maar zelfregulering
Michael Lambrechtsen: Er is tegenwoordig wel wat milde kritiek in de achterban over de uitvoering van Kijkwijzer, vooral omdat men vindt dat het NICAM traag reageert op maatschappelijke ontwikkelingen. Het zou overigens niet terecht zijn om die kritiek helemaal bij het NICAM te leggen. Het is deels ook onze eigen verantwoordelijkheid als branche. Omdat het Kijkwijzersysteem zo goed loopt is de afstand enigszins vergroot met de mensen in de praktijk. De beleving is anders. Dat is niemand zijn schuld, het is gewoon zo gegroeid. Vandaar dat we ons meer dan in het verleden actiever zijn gaan opstellen, meer voorstellen doen vanuit de achterban om tot werkbare oplossingen te komen. Er ligt nu een taak voor de branche en het NICAM om het contact te verbeteren. Saskia Blom: Kijkwijzer is volledig geaccepteerd bij de commerciële televisie organisaties en niet alleen dat, het belang ervan wordt door de zenders zelf ook onderkend. Het streven is om het zo helder mogelijk te maken voor de kijker. Het is een integraal onderdeel geworden van de processen. Die acceptatie van Kijkwijzer heeft alles te maken met zelfregulering. Daardoor is Kijkwijzer in staat gebleken om zich telkens aan te passen aan de eisen van de tijd. Zoals de invoering van nieuwe leeftijdscategorieën en de communicatie daarover.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
5
Wouter Rutten: In onze branche wordt de ruimte en vrijheid gewaardeerd om producten op de markt te brengen en dat dit dankzij Kijkwijzer ook maatschappelijk verantwoord gebeurt. Maar als instituut functioneert het NICAM zo goed dat het zich dreigt los te zuigen van mijn achterban. Door de sterke institutionalisering wordt het niet meer ervaren als een eigen systeem en als zelfregulering. Ik moet vaak uitleggen wat de functie is van de Wetenschapscommissie en dat die niet zomaar een nieuwe leeftijdscategorie kan invoeren. In de perceptie van onze leden is Kijkwijzer op de filmkeuring gaan lijken en dat veroorzaakt een spanningsveld. Suzanne Kunzeler: Het is bij de publieke omroep ingeburgerd. Ik
hoor helemaal geen gebrom. De Kijkwijzer norm is een fatsoenlijke norm die bij de publieke omroep past. Het geeft ook een houvast aan ouders, die vaak angstig zijn door de beelden die kinderen de hele dag op zich af kunnen krijgen, via tv of internet. Dan willen ze dat het jeugdkanaal van de publieke omroep, Z@ppelin, in elk geval veilig is.
Wat zijn de zorgen in je branche en wat zou men verbeterd willen zien? Michael Lambrechtsen: Binnen de filmbranche worden vraagtekens geplaatst bij de actualiteit van de vragenlijst. Is wat wij tien jaar geleden schadelijk vonden
Men heeft ook problemen met de klachtenprocedure. Sinds de invoering van Kijkwijzer worden er bijvoorbeeld door de grotere distributeurs ‘de majors‘ als gevolg van concentratie aanzienlijk meer films uitgebracht. Dat vergroot de kans op klachten en dus ook op boetes. De klachtenprocedure is voor consumenten daarentegen erg laagdrempelig. Eén klacht kan al leiden tot veel administratief gedoe en hoge boetes voor de filmbedrijven. Kan dat niet beter gefilterd worden? Suzanne Kunzeler: Voor de Publieke Omroep hoeft er eigenlijk weinig te veranderen. Het is alleen wel eens lastig als ouders met klachten komen als zij hun kleuter naar Spangas hebben laten kijken. Want dat is niet onze verantwoordelijkheid. Er lopen veel angstige ouders rond, dus er is altijd wel kans dat er een klacht komt. Moet je daar dan gehoor aan geven? Moet één klacht meteen serieus worden opgepakt? Wouter Rutten: Een grote zorg bij onze leden is de financiering van het systeem en dat niet-leden zich aan de verplichting tot classificatie kunnen onttrekken. Onze leden zijn via de NVPI aangesloten bij het NICAM en betalen mee aan Kijkwijzer. Maar de omzetten en winstmarges lopen in de afgelopen jaren terug. Voor niet-leden is er geen verplichting om te classificeren en het leveren van een bijdrage. Ook illegale aanbieders en buitenlandse partijen kunnen zich hier aan onttrekken. Er moet dus sprake zijn van een level playing field.
Het NICAM mag absoluut worden gezien als een verworvenheid voor zowel de consument als de audiovisuele media, want dankzij het NICAM worden we niet door de overheid betutteld.
6
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Ik ben er geen voorstander van om maar het hele internet dicht te timmeren met regelgeving en filters.
nog steeds schadelijk? Een voorbeeld: in de vragenlijst worden als illustratie scènes genoemd uit films die jaren oud zijn en door codeurs niet meer goed herkend worden. En zou de toevoeging van een leeftijdsgrens van 14 jaar niet zinvol zijn, als je kijkt naar het aanbod in de markt en de maatschappelijke ontwikkelingen?
gen. Ik acht de kans aanwezig dat de rol van Kijkwijzer in de toekomst wijzigt als gevolg van het veranderende media aanbod. Michael Lambrechtsen: De hoeveelheid product stijgt enorm en het online aanbod kent geen grenzen. De Kijkwijzer gaat echter niet over online aanbod. Dat ondermijnt het bestaansrecht van Kijkwijzer.
Blijft Kijkwijzer een rol spelen in de toekomst? Wouter Rutten: Ik zie Kijkwijzer niet binnen afzienbare tijd verdwijnen. Het publiek zal behoefte blijven houden aan voorlichting. De vraag is alleen of mijn achterban het ook in de toekomst als haar taak ziet om media-opvoeding te verzorgen.
Welke ontwikkelingen zie je die van invloed zijn op het functioneren van Kijkwijzer? Suzanne Kunzeler: Voor ouders is het lastiger geworden, want de sluizen staan al een aantal jaren open. Kijkwijzer is niet waterdicht en een druppel op de gloeiende plaat bij al het mediageweld dat op ze afkomt. Maar ik ben er geen voorstander van om daarom maar het hele internet dicht te timmeren met regelgeving en filters. Het is vooral de verantwoordelijkheid van de ouders om keuzes te maken. Wouter Rutten: Een grote uitdaging voor het NICAM is de transitie van de markt naar online uitgevers. De content wordt niet meer lineair aangeboden zoals op tv. De geloof-
waardigheid van de classificaties wordt bedreigd als er voor jongeren zoveel online beschikbaar is, zonder dat het is geclassificeerd. Nieuwe aanbieders zoals HBO en VOD-diensten moeten ook op de een of andere manier in het systeem worden gehangen en net zoals filmbedrijven en omroepen gaan classificeren. Met de aansluiting bij het NICAM van VOD-aanbieders als Pathé Thuis is een goede stap gezet. Saskia Blom: Het media-aanbod is enorm aan het veranderen. Kinderen kijken naast tv ook naar video’s op internet en spelen spelletjes die via internet gemakkelijk toegankelijk zijn. Het aanbod via internet is grenzeloos. Tegelijkertijd is een gelijk speelveld voor de aanbieders van audiovisuele content van belang voor eerlijke concurrentieverhoudin-
Michael Lambrechtsen: Als gevolg van het grensoverschrijdende online aanbod is het de vraag of het NICAM als nationaal instituut kan blijven functioneren en of het niet beter kan opgaan in een overkoepelend Europees classificatiesysteem voor alle media? Maar het zal wel te ingewikkeld zijn om daarvoor op Europees niveau overeenstemming te vinden. Alleen al de handhaving zal een probleem zijn. Dus zullen voorlopig alleen de oude media op nationaal niveau gereguleerd blijven en dus blijft ook Kijkwijzer een rol spelen. Saskia Blom: Ja, de adviesfunctie van Kijkwijzer is alom gewaardeerd en geaccepteerd. Kijkwijzer heeft zich bewezen als informatiesysteem voor ouders en een goed te hanteren informatiemiddel voor aanbieders. Ouders weten nu hoe ze Kijkwijzer moeten gebruiken en gaan ook bewuster om met het media-aanbod. Suzanne Kunzeler: Kijkwijzer is goed ingeburgerd. Het is iets wat iedereen kent en veel ouders vertrouwen er op. Ik zie Kijkwijzer nog wel even doorgaan. En kinderen vinden het leuk, want het helpt ze bij het zoeken naar dingen die ze niet mogen zien.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
7
Verdeling inhoudsclassificaties 2009-2012
Kijkwijzer
t
g
33%
Sterke stijging tv-classificaties In 2012 zijn 5339 producties geclassificeerd met Kijkwijzer. Daarmee komt het totaal aantal geclassificeerde producties in twaalf jaar tijd op ruim 43.000. Het afgelopen jaar waren de televisie omroepen verantwoordelijk voor 67% van het aantal classificaties. Dit ligt redelijk in lijn met voorgaande jaren. De commerciële en publieke omroepen classificeren alle programma’s, series, films en videoclips die zij uitzenden. De commerciële omroepen zijn verantwoordelijk voor 59% van de televisie classificaties en de publieke omroepen voor 41%. Het aantal classificaties van televisie ten opzichte van 2011 toont een sterke stijging. Een verklaring hiervoor is dat publieke omroepen sinds 2012 ook Web-only content dienen te classificeren. Dit betreft content die alleen online via de websites van de publieke omroepen of Uitzending Gemist wordt aangeboden. Voor het efficiënt classificeren van deze content heeft Kijkwijzer een Web-only vragenlijst ontwikkeld. Daarnaast zien we een stijging in het aantal classificaties verricht door commerciële media-instellingen die te zien zijn via digitale kanalen. De filmdistributeurs zijn verantwoordelijk voor 17% van de classificaties en de dvd distributeurs voor 16%. Distributeurs classificeren alle films, series, commercials en trailers die zij uitbrengen in de bioscoop of op dvd.
n Dvd n Bioscoop n Televisie 3500 3000 2500 2000
25% Klachten televisie
h
h
a
2%
31%
d
3% s
4%
Evenals in voorgaande jaren, is televisie het medium waarover het meest wordt geklaagd. In totaal zijn er 140 klachten ingediend, waarvan 85 klachten over de commerciële televisieomroepen en 43 klachten over de publieke omroepen. Daarnaast zijn er 12 klachten over televisie ingediend die meer algemeen van aard zijn, zoals klachten over televisiereclames in het algemeen.
a
3%
32%
d
2% s
2009
5% 2010
3
4
4
7%
9%
20%
3 1 54%
9
10% 2
21% 12%
2009
9%
48%
2 2011
h
5%d
a
25%
2%s 6% 2012
3
1
20%
9
8%
47%
In totaal zijn er in 2012 227 klachten ingediend. Dit zijn er 78 minder dan in 2011. Het gemiddelde aantal klachten per maand ligt in 2012 op 19. Februari en oktober zijn uitschieters: in deze maanden zijn er 30 respectievelijk 31 klachten ingediend.
2 13%
Klachten bioscopen Over de bioscoopbranche zijn in totaal 60 klachten ingediend waarvan 44 klachten betrekking hebben op de classificatie van een film. Daarbij ging het in enkele gevallen over dezelfde film. Zo zijn over de classificatie van The Hunger Games 4 klachten ingediend, over Ted 3 klachten, over Alleen maar nette mensen 20 klachten en over De groeten van Mike 3 klachten. Over het bioscooptoelatingsbeleid kwamen 9 klachten binnen. Dat zijn 13 klachten minder dan in 2011, toen werden hierover 22 klachten ingediend.
Een kwart minder klachten
12%
1
14%
2% s 4% 2011
4
9%
9
29%
35%
g
27%
2010
4 20%
a
h
4%
d
2 10%
9%
3
1
t
28%
33%
48%
9
g
t
Bij 6 klachten betrof het de classificatie van een trailer voor de hoofdfilm of de classificatie van een trailer. Dat zijn 8 klachten minder dan vorig jaar, toen zijn er 14 klachten ontvangen over trailers. En 1 klacht ging over een website van een bioscoop.
Het aantal klachten per branche 2010-2012
n Totaal n Bioscoop n Televisie n Dvd n Anders
Klachten dvd
450
Met betrekking tot dvd’s zijn er in 2012 25 klachten ingediend. Het merendeel, 22 klachten, betrof de classificatie van de dvd. Een klacht ging over de trailers die voor een hoofdfilm geplaatst waren en 2 klachten gingen over het tonen van een dvd met de classificatie 12 aan kinderen die jonger zijn dan 12 jaar.
2012
400 350 300
Overige klachten
250
Daarnaast waren er in 2012 nog 2 ‘overige klachten’. Dit betrof een klacht over een musical en een klacht over sluikreclame op de radio.
200 150 100
1500
50
1000
0
500
8
g
33%
Verdeling leeftijdsclassificaties 2009-2012 in percentages
Grof Taalgebruik is, evenals in voorgaande jaren, de inhoudscategorie die het meeste in producties voorkomt. Namelijk 35% van de classificaties toonde dit symbool. Daarna zijn de classificaties voor Geweld (27%) en Angst (25%) het meest voorkomend. De categorieën Seks (6%), Drugsmisbruik (5%) en Discriminatie (2%) komen het minst vaak voor. Ook dit verschilt niet met voorgaande jaren.
Verdeling classificaties over media 2009-2012
0
Evenals in voorgaande jaren heeft het grootste deel (47%) van de classificaties een Alle Leeftijden-classificatie. Een 6 jaar classificatie kreeg 13% van de producties, een 9 jaar 8% en 20% kreeg een 12 jaar classificatie. De hoogste leeftijd van 16 jaar kreeg 12% van de classificaties.
t
27%
2009
N I C A M
2010
2011
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
2012
2010
2011
2012
Voor mogelijke verklaringen voor de ontwikkeling in het klachtenaantal zijn nog nadere analyses nodig.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
9
Zaken voor de Commissie van Beroep
Aantal klachten per maand 35 30 25 20 15 10 5 0
jan feb mrt apr mei juni juli aug sep okt nov dec
In 2012 heeft de Commissie van Beroep in 6 zaken uitspraak gedaan. Dat is hetzelfde aantal als het jaar daarvoor. In 4 gevallen betrof het televisie, in 1 geval een bioscoopfilm en in 1 geval een dvd. In alle gevallen is het beroep ingesteld door de omroep of door de distributeur. In één geval heeft ook de klager beroep ingesteld. De Commissie heeft in de helft van de beroepszaken de oorspronkelijke uitspraak volledig bekrachtigd. Twee uitspraken zijn ten dele bekrachtigd/ten dele vernietigd en in één beroepszaak is het oorspronkelijke oordeel van de Klachtencommissie vernietigd.
Behandelde klachten door de Klachtencommissie In 2012 heeft de Klachtencommissie over 24 klachten uitspraak gedaan. Dat is bijna 11% van het totaal aantal ontvangen klachten. Dit percentage ligt gelijk aan het percentage van 2011, toen werd eveneens 11% van de klachten voorgelegd aan de Klachtencommissie. De Klachtencommissie heeft in 2012 in totaal 17 klachten gegrond verklaard en 7 klachten ongegrond verklaard.
TV
Bios
Dvd
Tot.
Behandelde zaken
14
6
4
24
Klacht gegrond
10
5
2
17
Klacht ongegrond
4
1
2
7
Niet ontvankelijk
0
0
0
0
Onderzoek naar nieuwe leeftijd 14 jaar
TV
Bios
Dvd
Tot.
Behandelde zaken
4
1
1
6
Uitspraak volledig bekrachtigd
3
0
0
3
Uitspraak deels bekrachtigd/ deels vernietigd 0
1
1
2
Uitspraak vernietigd
0
0
1
1
Wetenschapscommissie
Erotisch telewinkelen
De Wetenschapscommissie heeft in 2012 advies uitgebracht over verschillende onderwerpen, waaronder discriminatie, een nieuwe leeftijdscategorie 14 jaar en de classificatie van erotische telewinkelboodschappen. Ook zijn er wijzigingen doorgevoerd in de vragenlijst.
De commissie heeft zich ook gebogen over erotische telewinkelboodschappen. Het gaat hier om (stilstaande) beelden waarin reclame wordt gemaakt voor erotische diensten zoals sekslijnen en erotische chatdiensten. Er is een generiek systeem ontwikkeld dat ervoor zorgt dat dit soort content pas vanaf een bepaald tijdstip mag worden uitgezonden, zonder dat deze content daarnaast nog apart geclassificeerd behoeft te worden met het Kijkwijzersysteem.
Discriminatie Van de 14 klachten over televisie die zijn behandeld, heeft de Klachtencommissie 4 klachten ongegrond en 10 klachten gegrond verklaard. In 3 gevallen betrof het een klacht over een aflevering van een serie. In 6 gevallen ging het om een promo. Verder zijn 2 klachten over films op televisie behandeld. Eén klacht had betrekking op een live programma. Daarnaast zijn er 2 klachten over een videoclip voorgelegd. De Klachtencommissie heeft in 2012 over 6 klachten (bijna 3% van het totaal aantal klachten) uitspraak gedaan met betrekking tot de classificatie van een film. Van deze 6 klachten werden er 5 gegrond en 1 ongegrond verklaard. Over de classificatie van een dvd zijn 4 klachten (bijna 2% van het totaal) voorgelegd aan de Klachtencommissie. De commissie heeft daarvan 2 klachten gegrond en 2 klachten ongegrond verklaard.
1 0
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Het NICAM Bestuur heeft de Wetenschapscommissie gevraagd om de haalbaarheid van een nieuwe leeftijdscategorie 14 jaar te onderzoeken naar aanleiding van een verzoek van de filmbranche. De filmbranche vindt 14 jaar een nuttige aanvulling op de bestaande categorieën. Dit idee is gebaseerd op de veronderstelling dat jongeren vanaf 14 jaar tegenwoordig, in vergelijking met eerdere generaties, ‘ouder en mediawijzer’ zijn. Daarom zouden ze op deze leeftijd, anders dan eerdere generaties, in staat zijn om te gaan met bepaald audiovisueel aanbod, zonder daarvan mogelijk schadelijke effecten te ondervinden. Er is onderzocht of kinderen vanaf 14 jaar meer ervaring hebben met media en het systeem daar rekening mee moet houden. Ook is er gekeken of kinderen vanaf een bepaalde leeftijd in staat zijn om ironie, parodie en satire te doorzien omdat ze het genre kennen. De Wetenschapscommissie is na uitvoerig onderzoek tot de conclusie gekomen dat er geen wetenschappelijke basis bestaat voor de invoering van een 14 jaar classificatie. Met het huidige onderzoek kan niet worden aangetoond dat jongeren mediawijzer zijn omdat ze meer media consumeren.
De Kijkwijzercriteria zijn gebaseerd op empirisch wetenschappelijk onderzoek en op consumentenonderzoek. Zo zijn de categorieën Grof Taalgebruik en Discriminatie toegevoegd naar aanleiding van onderzoek onder ouders. Door verschillende achtergronden en ervaringen kijken mensen niet hetzelfde naar discriminatie en reageren zij verschillend. Naar aanleiding hiervan is het wenselijk gebleken om naar deze categorie in de vragenlijst te kijken en deze eventueel aan te passen. Dit heeft ertoe geleid dat de toelichting van discriminatie is uitgebreid met het inferieur afschilderen van individuen (naast groepen). Verder is gekeken of het mogelijk is om de categorie Discriminatie, analoog aan Grof Taalgebruik, informerend te gebruiken. Dit zou inhouden dat het discriminatiepictogram altijd getoond wordt bij producties waarin discriminerende en/of seksistische uitingen of gedragingen voorkomen. Publieksonderzoek zou moeten uitwijzen of dit wenselijk is.
Aanpassingen vragenlijst De Wetenschapscommissie heeft zich in 2012 ook verdiept in een aantal aanpassingen van de vragenlijst. De wijzigingen hebben betrekking op de vraag naar angstaanjagende geluiden, verwondingen, lijken en nadrukkelijke seksuele handelingen. Deze wijzigingen worden per 1 januari 2013 ingevoerd. Daarnaast boog de Wetenschapscommissie zich in 2012 over de classificatie van specifieke audiovisuele producties naar aanleiding van vragen van codeurs en consumenten, over opvallende verschillen van classificaties in het buitenland, en over de uitkomsten van de jaarlijkse betrouwbaarheidstest onder codeurs.
Voorlichting Colleges op hogescholen en universiteiten De voorlichtingsactiviteiten van het NICAM in 2012 waren zowel gericht op het publiek als op professionals, voornamelijk op het gebied van educatie en opvoeding. Voor de bioscoopbranche is nieuw voorlichtingsmateriaal geproduceerd, noodzakelijk gemaakt door wijzigingen in het toelatingsbeleid. De voorlichters van het NICAM zijn te gast geweest op ouderavonden van onderwijsinstellingen om ouders en opvoeders te informeren over het Kijkwijzersysteem. Onder scholieren en studenten leeft Kijkwijzer eveneens. Zij zijn geïnteresseerd in de mogelijke schadelijkheid van audiovisuele media voor kinderen en nemen Kijkwijzer en de effecten van media graag als thema voor opdrachten, spreekbeurten of scriptie. Ook worden er colleges gegeven over Kijkwijzer op hogeschool en universiteit. Als partner van Mediawijzer.net ondersteunt het NICAM de doelstelling van deze netwerkorganisatie: meer samenhang brengen in het beleid en de activiteiten rond mediawijsheid. Het NICAM richt zich in dit kader vooral op krachtenbundeling op het gebied van media-educatie en veiligheid, en vervult daarin ook een actieve rol.
Veilig internet Kijkwijzer voor Web-only content Het NICAM stelt zich tot doel informatie te bieden over mogelijke schadelijke aspecten van beeldmateriaal. In beginsel is Kijkwijzer gemaakt voor traditionele media: televisie, film en dvd. Echter, sinds de opkomst van internet zijn de grenzen verlegd naar nieuwe media. Alle bij het NICAM aangesloten partijen voorzien het audiovisueel materiaal dat zij ook via internet aanbieden van Kijkwijzer pictogrammen. Sinds de Mediawet 2008 geldt voor publieke omroepen dat zij op alle platforms bescherming moeten bieden tegen mogelijk schadelijke inhoud voor jeugdigen. De regels wat betreft de bescherming van jeugdigen gelden ook voor het zogenoemde ‘overige media-aanbod’ van de publieke omroepen, zoals Web-only content. Deze uitsluitend op internet aangeboden programma’s van de publieke omroepen dienen geclassificeerd te worden en ook de pictogrammen moeten worden getoond. In 2012 is door het NICAM een methode geïntroduceerd om professionele Web-only content te classificeren.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 1
Europese coalitie voor veiliger internet In december 2011 heeft de vicevoorzitter van de Europees Commissie Neelie Kroes een coalitie van bedrijven gevormd om het internet veiliger te maken voor kinderen. Het garanderen van de veiligheid van kinderen die online gaan, is een van de hoofddoelen van de Digitale Agenda voor Europa. Het gaat bijvoorbeeld om ‘privacy settings’, ‘parental control’ systemen en ‘wider use of content’ classificatie. Onder andere Google, Apple en Microsoft participeren in de coalitie. De initiatiefnemers van de coalitie hebben het NICAM gevraagd mee te denken over een manier om zogenoemde ‘user generated content’ (UGC) te classificeren. Hierbij gaat het om zelfgemaakte filmpjes die door gebruikers op bijvoorbeeld YouTube geplaatst worden. Daarnaast kwam de Kinderombudsman met de vraag hoe Kijkwijzer omgaat met schadelijk beeldmateriaal online omdat kinderen recht hebben op een veilige internetomgeving. Naar aanleiding van de vraag van de EC coalitie en de ombudsman, vond er in juli een expertmeeting plaats over het classificeren van online content. Aan deze expertmeeting werd deelgenomen door vertegenwoordigers van internetbedrijven, deskundigen en onderzoekers. Ook tijdens deze bijeenkomst werd geconcludeerd dat het wenselijk is om na te gaan of een classificatie van ‘user generated content’ kan bijdragen aan een veiliger gebruik van internet door kinderen.
Uit de controles in 2012 blijkt dat de juistheid en toepassing van de classificaties over het algemeen goed is. De omroepen en tv-zenders hebben alle onderzochte programma’s op het juiste tijdstip uitgezonden. De classificatie van televisieprogramma’s was in 88% van de gevallen geheel correct. Bij de bioscoopfilms ligt dat percentage nog hoger, namelijk 93%. Als bij de controles onregelmatigheden worden gesignaleerd, wordt contact opgenomen met de betreffende organisatie, met het verzoek de onregelmatigheid te herstellen of die in de toekomst te voorkomen. Ook worden de resultaten van de controles gebruikt ter verbetering en verfijning van het classificatiesysteem. Classificatie televisieprogramma’s 2011
2010
2009
Classificatie geheel juist
44
88%
86%
88%
84%
Twijfel over classificatie
0
0%
0%
0%
0%
Classificatie (deels) onjuist
6
12%
14%
12%
16%
50 100%
100%
100%
100%
Totaal
Naar aanleiding van deze verzoeken heeft het NICAM onderzocht of het mogelijk is om dit type online content te classificeren. Samen met de BBFC (Britse filmkeuring) is een simpele tool, genaamd You rate it, ontwikkeld die door consumenten zelf kan worden toegepast als ze content uploaden. De ratings kunnen verschillen van land tot land en houden rekening met nationale gevoeligheden. Het NICAM en de BBFC stellen deze zogenaamde ‘user generated content rating tool’ beschikbaar aan alle coalitiepartners en zijn bezig om de tool nog verder te ontwikkelen.
Kwaliteitsbewaking classificaties
Uitzendtijdstip juist Totaal
2012
2011
2010
2009
50 100%
100%
100%
98%
0%
0%
0%
2%
50 100%
100%
100%
100%
0
Beoord. en uitz.tijd juist
2012
2011
2010
2009
134 100%
99%
100%
100% 0%
Twijfel over uitzendtijdstip
0
0%
0%
0%
Beoord. en uitz.tijd onjuist
0
0%
1%
0%
0%
134 100%
100%
100%
100%
Totaal
Leeftijdsclassificatie bioscoopfilms 2011
2010
2009
Leeftijdsclassificatie juist
29
97%
90%
97%
90%
Leeftijdscl. onjuist/twijfel
1
3%
10%
3%
10%
Overig
0
0%
0%
0%
0%
30 100%
100%
100%
100%
2012
Kwaliteit classificaties onverminderd hoog
1 2
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
De codeurs van Kijkwijzer zijn de spil van het systeem. Inmiddels zijn er ruim 300 codeurs werkzaam bij de televisie omroepen en film- en dvd distributeurs. De betrouwbaarheid van de Kijkwijzer classificaties hangt mede af van de inzet en kwaliteiten van de codeurs. Zij leveren tevens een fundamentele bijdrage aan de voortgaande ontwikkeling van het systeem.
Ieder jaar wordt de kennis van de bestaande codeurs getoetst door middel van de codeurtest. Codeurs classificeren eenzelfde productie en krijgen vervolgens een persoonlijke analyse terug van hun classificatie. De test is erg belangrijk voor de kwaliteit van het systeem en is om deze reden door het NICAM bestuur verplicht gesteld voor alle codeurs. De productie die het bureau uitkiest voor de test is doorgaans geen ‘doorsnee gevalletje’. Het is vaak een wat moelijker fragment met beelden die soms lastig te classificeren zijn.
Het NICAM traint en ondersteunt de codeurs. Naast een uitgebreide codeurtraining, een handboek, jaarlijkse informatieve bijeenkomsten en nieuwsbrieven kunnen codeurs voor vragen en ondersteuning terecht bij de helpdesk van Kijkwijzer. Ook kan er bij twijfel over de juistheid van classificaties advies worden ingewonnen bij zeer ervaren collega’s in de Codeurcommissie.
Online Kijkwijzer College Promo’s op televisie
Totaal
Het NICAM voert elk jaar een steekproefsgewijze controle uit op de kwaliteit en de toepassing van de Kijkwijzer classificaties. Aan de hand van criteria die zijn opgesteld met de toezichthouder, het Commissariaat voor de Media, bepaalt het NICAM of de classificaties valide, consistent en nauwkeurig zijn. Ook controleert het NICAM de juistheid van de uitzendtijdstippen en de vermelding van de classificaties in agenda’s en programmaoverzichten. De resultaten van deze controles worden elk jaar gerapporteerd aan het Commissariaat voor de Media.
300 codeurs
Geen doorsnee geval voor codeurtest
Uitzendtijdstip televisieprogramma’s
Uitzendtijdstip onjuist
You rate it: online classificatieinstrument voor consumenten
2012
Codeurs
Plaatsing trailers bioscoopfilms 2011
2010
2009
86
98%
96%
95%
97%
Twijfel over plaatsing
0
0%
0%
0%
0%
Onjuist geplaatst
2
2%
4%
5%
3%
88 100%
100%
100%
100%
Juist geplaatst
Totaal
2012
De start van een carrière als Kijkwijzercodeur begint met een uitgebreide training bij het NICAM. Het afgelopen jaar is deze training uitgebreid met een online opleidingstraject. Voorafgaande aan de training bij het NICAM, zal de codeur eerst het zogenoemde Kijkwijzer College doorlopen. De codeur zal hier verschillende informatieve filmpjes bekijken en ‘colleges’ volgen over het NICAM, Kijkwijzer, Kind & Media en het ‘codeurschap’. Dit ter voorbereiding op de training bij het NICAM waar de nadruk dan meer komt te liggen op de vragenlijst, het bekijken van fragmenten en het oefenen met classificeren. Na het volgen van de training legt de codeur via de Kijkwijzer College nog een examen af bestaande uit een theoretisch deel (toetsen van kennis) en een praktisch deel (classificeren). Na het slagen voor het examen ontvangt de codeur zijn bul en mag hij officieel classificeren met Kijkwijzer. De Kijkwijzer College is vanaf het voorjaar 2013 beschikbaar voor alle nieuwe Kijkwijzercodeurs.
In 2012 is er voor de test gekozen voor het classificeren van twee korte trailers. De trailers van de Nederlandse actiefilm Black Out en de Amerikaanse romantische komedie Friends with Benefits, bevatten vele mogelijk schadelijke beelden zoals geweld, angstwekkende beelden, seksuele handelingen, drugsgebruik en grof taalgebruik. Trailers zijn doorgaans lastiger te classificeren dan speelfilms door het hoge tempo waarin de beelden worden getoond, vaak ondersteund door muziek en andere geluidseffecten. Dit tezamen maakte deze trailers interessant voor de test. Van de 326 uitgenodigde codeurs hebben er 266 meegedaan aan de test. De overige codeurs zijn afgemeld voor de test (bijvoorbeeld in verband met vakantie of verlof) of bleken niet langer werkzaam als codeur. Evenals in voorgaande jaren kregen alle codeurs na afloop van de test een terugkoppeling in de vorm van een persoonlijke analyse. De resultaten en nagesprekken met codeurs hebben praktische aanknopingspunten voor het NICAM opgeleverd om het systeem (vragenlijst én codeursite) te kunnen verbeteren. Ook de Wetenschapscommissie heeft gekeken naar de testresultaten voor mogelijke verbeteringen van de vragenlijst.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 3
Jaarlijkse codeurbijeenkomst in Filmtheater Hilversum Jaarlijks vindt een aantal bijeenkomsten plaats met codeurs waarin wijzigingen in de vragenlijst en eventuele nieuwe vragen uitvoerig worden besproken, verschillende fragmenten worden bekeken en inspirerende discussies plaatsvinden. In het voorjaar van 2012 is de jaarlijkse filmbijeenkomst georganiseerd in het Filmtheater in Hilversum. Alle codeurs werden uitgenodigd om de Nederlandse film Doodslag te komen bekijken, te classificeren en te bespreken. De bespreking leidde tot interessante, inhoudelijke discussies wat het tot een leerzame bijeenkomst maakte. In het najaar hebben de jaarlijkse informatieve codeurbijeenkomsten plaatsgevonden. Deze bijeenkomsten worden opgesplitst in een bijeenkomst voor televisiecodeurs en een bijeenkomst voor codeurs van film en dvd. Tijdens deze bijeenkomsten zijn wijzigingen in de vragenlijst besproken, fragmenten bekeken en zijn de uitkomsten van de codeurtest uitgebreid besproken. Tevens was er ruimte voor discussie, opmerkingen en vragen van codeurs.
Codeurcommissie De Codeurcommissie bestaat uit een poule van zes ervaren codeurs die werkzaam zijn in de verschillende audiovisuele branches. De commissie kan voor advies worden geraadpleegd door een collega codeur, bijvoorbeeld bij twijfel over een classificatie. Ook het NICAM wint advies in van de Codeurcommissie bij veranderingen of wijzigingen in de systematiek van Kijkwijzer. De commissie heeft het afgelopen jaar geadviseerd over het actualiseren van de database van Kijkwijzerclassificaties en input geleverd voor de ontwikkeling van de nieuwe online trainingsmodule voor codeurs, de Kijkwijzer College.
1 4
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Adviescommissie De Adviescommissie bestaat uit deskundigen op het gebied van media, jeugd en onderwijs en uit vertegenwoordigers van maatschappelijks organisaties waaronder ouderorganisaties. De commissie staat het NICAM bij in haar taken, voorziet in advies en fungeert als maatschappelijk klankbord. De commissie vergadert driemaal per jaar waarbij de ontwikkelingen van Kijkwijzer en PEGI centraal staan.
Toekomst Mediasmarties Het afgelopen jaar heeft de commissie onder meer een advies uitgebracht over het pilotproject Mediasmarties. Dit project liep eind 2012 af en met de projectleiding is Mediasmarties geëvalueerd. De commissie boog zich met name over de vraag of het project een vervolg zou dienen te krijgen en welke partijen hier eventueel een rol in zouden kunnen vervullen. De commissie concludeerde dat er met Mediasmarties een waardevol systeem gecreëerd is en dat het zonde zou zijn wanneer dat zou verdwijnen. Zij pleitte voor het continueren van het project mits het voldoet aan de wensen en behoeftes van ouders en het onderscheid met Kijkwijzer naar de consument toe duidelijker wordt uiteengezet. Het werd daarom zinnig geacht te zoeken naar een mogelijk vervolg. Dit zou kunnen bij andere onafhankelijke partijen maar de commissie zag ook voordelen wanneer het bij het NICAM zou worden ondergebracht. Voor een goede afstemming met Kijkwijzer blijft, volgens de commissie, betrokkenheid van het NICAM in elk geval van groot belang.
Veilig en open digitaal Nederland De commissie heeft tevens gesproken over relevante ontwikkelingen op mediagebied. In dit kader gaf Marjolijn Bonthuis-Krijger, programmamanager Digibewust & Digivaardig en adjunct-directeur van het platform voor de informatiesamenleving ECP, een presentatie over een veilig, open en innovatief digitaal Nederland. Ook werden er presentaties verzorgd door scriptiestudenten over de resultaten van hun onderzoek. Daarbij ging het om het mediagebruik in de kinderopvang en naar de vraag hoe ouders grenzen stellen aan het mediagebruik van hun kinderen.
PEGI Het NICAM beheert en geeft uitvoering aan PEGI, het Europese classificatiesysteem voor games. PEGI is gebaseerd op het Kijkwijzer systeem en informeert ouders over de risico’s van een game voor kinderen. De afkorting PEGI staat voor Pan European Game Information. Het systeem is in 2003 opgezet door de belangrijkste internationale gamedistributeurs en consolehouders.
Statistieken
Verdeling leeftijdsclassificaties in 2012
170 9,3%
624 34,2%
224 12,3% 418 22,9%
388 21,3%
Daling game classificaties zet door De daling van het aantal game classificaties, die voor het eerst zichtbaar werd in 2010, heeft zich verder doorgezet in 2012. Dit heeft vooral te maken met het inzakken van de markt en de toename van het aantal games dat via internet gedistribueerd wordt. Het aantal games dat geclassificeerd is, ligt zodoende weer bijna op het niveau van 2006, toen er 1808 classificaties werden afgegeven.
Meer dan de helft van de games heeft een Geweldpictogram gekregen. Een groot deel van de spellen (28,2%) toont ook het Online pictogram, waarmee de consument wordt geïnformeerd over de mogelijkheid om de game ook online tegen of met anderen te kunnen spelen. De pictogrammen die het minst vaak worden toegewezen zijn Drugs en Gokken. Het Discriminatiepictogram is ook in 2012 op geen enkele game van toepassing geweest.
Totaal aantal classificaties per jaar, 2003-2012
Verdeling Inhoudspictogrammen in 2012
2750 2500 2250
62 3,4%
16 0,9%
14 0.8%
0 0,0%
188 10,4%
356 19,6%
512 28,2%
1001 55,2%
2000 1750 1500 1250 1000 750 500 250 0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Zoals ook in voorgaande jaren altijd het geval is geweest, heeft het grootste deel van de games een classificatie gekregen van 3, wat betekent dat deze spellen niet schadelijk zijn en gespeeld kunnen worden door kinderen van alle leeftijden. Een klein deel van de games (9%) heeft de hoogste leeftijdsclassificatie van 18 jaar.
Meer klachten door actie fans In 2012 ontving PEGI in totaal 1675 vragen en opmerkingen van consumenten uit heel Europa. De reacties bestonden voor een belangrijk deel uit informatieaanvragen (33%) en vragen over leeftijdsclassificaties (11%). Daarnaast ontving PEGI, evenals in andere jaren, veel technische vragen (19%) over games. De consument wordt in deze gevallen doorverwezen naar de producent van de spellen.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 5
Opvallend was het grote aantal klachten over de online game TERA. PEGI ontving maar liefst 283 klachten over de classificatie van dit spel. Het bleek te gaan om een groots opgezette actie door liefhebbers van de game, die de leeftijdsclassificatie van 12 jaar te laag vonden. Buiten deze klachten ontving PEGI nog 70 andere klachten over leeftijdsclassificaties (4%).
Totaal excl. TERA
Totaal incl. TERA
70
268
Klachten over de leeftijdsclassificatie Klachten over advertenties
7
7
554
554
36
36
Vragen en opmerkingen over leeftijdsclassificaties
178
178
Klachten over online games via www.pegionline.eu
112
197
Overige
122
122
Informatieaanvragen Commentaar op het PEGI system
Technische problemen Totaal
313
313
1392
1675
Zaken voor de Klachtencommissie In 2012 zijn er drie klachten behandeld door de Klachtencommissie van PEGI. Hiervan waren twee klachten afkomstig van een consument en één van een game-uitgever. De eerste zaak had betrekking op de classificatie van de game LEGO Star Wars – The Clone Wars. De game had een 7-classificatie gekregen van PEGI op basis van geweld tegen fantasiefiguren. De Klachtencommissie oordeelde dat dit inderdaad de juiste classificatie is voor dit spel. De tweede zaak had betrekking op de game NHL ‘13. In deze zaak verlaagde de Klachtencommissie de classificatie van het spel van 16 naar 12. De laatste zaak van 2012 ging over het spel Alan Wake – American Nightmare. De Klachtencommissie was van mening dat de classificatie van 18 jaar de juiste is voor dit spel.
PEGI Congres In 2012 heeft het tweede PEGI congres plaatsgevonden in Berlijn. Ruim honderd deelnemers, waaronder vertegenwoordigers uit de gamesindustrie, ouderorganisaties, politiek en wetenschap, kwamen hier bijeen om te spreken over de toekomst van PEGI. Op het congres werd onder andere PEGI for Apps gepresenteerd, waarmee voortaan ook apps voorzien kunnen worden van een PEGI rating. Eerder al werden games voor de Windows Phone geclassificeerd met behulp van PEGI Express. Met de introductie van PEGI for Apps is het bereik vergroot en kunnen voortaan alle apps geclassificeerd worden. 1 6
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Apps zullen een licentie krijgen om de bekende leeftijdsclassificatie symbolen te tonen, die eenvoudig te herkennen en begrijpen zijn door consumenten. PEGI for Apps gebruikt dezelfde criteria voor classificatie welke gebruikt worden voor reguliere games. Het is een nieuwe procedure die speciaal is ontwikkeld om de vloedgolf van apps aan te kunnen. PEGI for Apps is ontworpen om snel en intuïtief te werken. Op deze manier kan een app geclassificeerd worden in slechts enkele minuten, soms slechts in een paar seconden.
PEGI E-learning Afgelopen jaar is gewerkt aan een online trainingsmodule, die alle aankomende codeurs succesvol moeten hebben afgesloten voordat ze daadwerkelijk mogen classificeren. Deze training bevat de belangrijkste informatie over het PEGI systeem, de vragenlijst en het classificatieproces. Hiernaast wordt ook gewerkt aan een tweede module, die op basis van vrijwilligheid kan worden gevolgd en die veel uitgebreider ingaat op alle zaken waar codeurs mee te maken hebben. Zo zal er een uitgebreide uitleg van de vragenlijst in staan, met veel voorbeelden en testen. Door de komst van deze trainingen is de jaarlijkse centrale PEGI codeurtraining overbodig geworden. Deze heeft in 2012 dan ook voor het eerst in het bestaan van PEGI niet plaatsgevonden. De uitgebreide module is voor alle codeurs bedoeld.
PEGI in het Verenigd Koninkrijk Sinds maandag 30 juli 2012 is PEGI het officiële -en enige- systeem dat in Engeland gebruikt wordt voor de classificatie van computergames. Voorheen werden sommige spellen nog geclassificeerd door de BBFC (British Board of Film Classification), de organisatie die ook verantwoordelijk is voor de classificatie van films in Engeland. Maar met de officiële installatie van het PEGI systeem is aan deze situatie een einde gekomen. Britse consumenten zullen in de toekomst alleen nog maar PEGI pictogrammen aantreffen op nieuwe games. Om ouders en verzorgers op de hoogte te brengen van deze verandering, is een grote campagne gestart door UKIE, de Engelse brancheorganisatie voor games, ondersteund door PEGI S.A. Onderdeel van deze campagne is de herlancering van de website www.askaboutgames.com, een interactieve informatiebron waar ouders meer te weten kunnen komen over de games die hun kinderen spelen.
BURO240a Kleinere bezetting bureau In maart 2012 liep het convenant ‘Naar een betere bescherming van minderjarigen tegen schadelijk beeldmateriaal’ af. Doel van het convenant was de naleving van art. 240a Wetboek van Strafrecht op een significant hoger niveau te brengen. In het eindrapport heeft het projectteam van Buro240a voorgesteld om de werkzaamheden door te zetten, zij het met een kleinere bezetting. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft dit advies overgenomen. Het NICAM besteedt op basis hiervan ongeveer 8 uur per week aan het ondersteunen van bedrijven bij de naleving van art. 240a Wetboek van Strafrecht.
E-learning Buro240a heeft een training ontwikkeld voor het personeel van winkels, bioscopen, bibliotheken en videotheken. In de afgelopen jaren hebben veel medewerkers van deelnemende bedrijven de training gevolgd. In totaal zijn er nu bijna 30.000 geregistreerde cursisten. In het afgelopen jaar hebben bijna 7000 medewerkers hun certificaat behaald. Het zijn nu vooral nieuwe medewerkers die de training volgen. Een aantal grote ketens heeft de training van Buro240a opgenomen in het programma voor nieuw personeel.
Gemiddelde percentage naleving voor alle branches
Aantal bezoeken 449
36%
Meting 2, September 2010
441
44%
Meting 3, Maart 2011
452
48%
Meting 4, September 2011
450
46%
Meting 5, September 2012
452
42%
De onderstaande grafiek laat de nalevingspercentages per branche zien, gemeten in september 2012. Met name bioscopen en bibliotheken doen het goed. Percentage naleving per branche in september 2012 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Handhaving Voor het toezicht op de naleving van de wet heeft de overheid toezichtbedrijf Verispect aangewezen. De opsporingsambtenaren van Verispect hebben de bevoegdheid een proces-verbaal op te maken bij overtreding van art. 240a Wetboek van Strafrecht. Ook de komende periode blijven deze opsporingsambtenaren controleren of bedrijven zich aan de regels houden bij de verkoop, verhuur en uitleen van films en games.
Naleving
Meting 1, Maart 2010
Bioscopen
Gameshops
Videotheken
Speelgoedzaken
Waren- Muziekhuizen winkels
Bibiotheken met balie
Bibiotheken zonder balie
Totaal
Overige activiteiten Hoewel er minder middelen beschikbaar zijn om de naleving van art. 240a onder de aandacht te brengen, is het gelukt om in december met medewerking van Ruub Petow een boodschap van Sinterklaas te sturen naar alle cursisten en bedrijven. Het is een ludiek filmpje waarin Sinterklaas het winkelpersoneel op het hart drukt om de regels na te leven en kinderen om hun leeftijd te vragen.
Naleving In 2012 is ook gebruik gemaakt van mysteryshopping om te onderzoeken hoe het gesteld is met de naleving van art. 240a. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de resultaten. Uit de meting van september 2012 is gebleken dat de naleving is gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor. Een mogelijke verklaring voor deze daling is de minder intensieve ondersteuning die de bedrijven krijgen sinds de convenantperiode voorbij is.
Er wordt momenteel gewerkt aan een test die op de website van Buro240a gedaan kan worden. Het winkelpersoneel moet bij de verkoop van films en games vaak de leeftijd van de jonge klanten schatten. Met de test willen we laten zien hoe moeilijk het is om de leeftijd in te schatten van kinderen tussen de 11 en 16 jaar. Het advies is dat men beter te vaak naar de leeftijd kan vragen dan te weinig.
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 7
Mediasmarties
Organisatie
Einde pilotproject
Bestuur en bureau
Commissies
Op advies van de Commissie Jeugd, Geweld en Media (JGM) vroeg het kabinet het NICAM in 2006 om de mogelijkheden van een geschiktheidssysteem te onderzoeken. De Adviescommissie van het NICAM heeft vervolgens een werkgroep uit eigen gelederen met deze taak belast. Deze werkgroep Geschiktheid, met een diversiteit aan expertise, concludeerde dat een geschiktheidssysteem realiseerbaar is en schetste daarbij de voorwaarden en contouren, als startpunt voor verdere invulling. Zo diende een systeem voor geschiktheidsinformatie louter adviserend te zijn en benadrukte de werkgroep de onafhankelijkheid van een dergelijk systeem. Het NICAM adviseerde de betrokken ministeries een pilotproject van drie jaar.
* In dienst in 2012 ** Uit dienst in 2012
* Nieuw lid in 2012 ** In 2012 afgetreden
Bestuur
Klachtencommissie Mr. E.H. Swaab voorzitter Mr. B.P. Aalberts* Drs. F.D. Assink Prof. Dr. J.W.J. Beentjes* Prof. Dr. Mr. S. van der Hof* Mr. R.P. Ribbert Mr. I.C. Roelands Dr. Drs. T.A. Schiphof**
Het project genaamd Mediasmarties werd ondergebracht bij het NICAM, maar formeel opereerde het zelfstandig onder de verantwoordelijkheid van de overheid. De Mediasmarties pilot startte in oktober 2009 en zou oorspronkelijk in september 2012 eindigen maar werd op verzoek van Mediasmarties verlengd tot eind december 2012.
Staf NICAM, Kijkwijzer en PEGI
Kijkwijzer adviseert ouders over welke producties mogelijk schadelijk zijn voor hun kinderen maar zegt niets over de geschiktheid van een televisieprogramma of een film voor kinderen. Mediasmarties wilde hier uitkomst bieden. Het doel van Mediasmarties was dan ook het overzichtelijk bieden van informatie over de inhoud en geschiktheid van mediaproducten voor kinderen tot 12 jaar. Om zodoende ouders handvaten te bieden in het vinden van producties die zij passend achten voor hun kind.
Mr. P.C. Lodders-Elfferich voorzitter Mr. J.S. Blom vice-voorzitter Dhr. M.C. Lambrechtsen penningmeester Dhr. W.J. Rutten secretaris Dhr. R. Bartlema Mr. F.J.V. Falke Mw. Y.E.A.M. de Haan Dhr. H. Hoogendoorn Mw. S. Kunzeler Dhr. R. Sterk Dhr. M. de Wilde
Degelijk onderbouwde gids De kernwaarden actueel, onafhankelijk, aantrekkelijk, veelzijdig en betrouwbaar waren van meet af aan een leidraad voor het ontwikkelen van een uniforme en degelijk onderbouwde gids om mediaproducties te voorzien van leeftijdsadvies en inhoudsomschrijving. Centraal stond de ontwikkeling van een kind dat veel plezier kan beleven aan en kan leren van de media mits die aansluiten bij niveau en behoefte. De website van Mediasmarties geeft informatie en leeftijdsadvies over meer dan 1425 kindermediaproducten: televisie, dvd en film, websites, apps, games en boeken. In de periode vanaf het begin tot en met 31 juli 2012 hebben ruim 171.000 bezoekers de website bezocht, waarvan een kwart terugkerende bezoekers zijn. Ouders, opvoeders en kinderen kunnen een persoonlijk profiel aanmaken via de website. Inmiddels zijn er 3.756 profielen aangemaakt.
Overname door JVtv Media In de loop van 2012 bleek dat de overheid een vervolg voor het project wenselijk achtte. De Adviescommissie van het NICAM adviseerde ook in deze zin. Het NICAM Bestuur concludeerde dat voortzetting van Mediasmarties bij het NICAM, naast Kijkwijzer, tot verwarring en een onduidelijke situatie zou kunnen leiden en dat het geschiktheidssysteem daarom beter separaat zou kunnen opereren. Dit is intussen ook het geval. De pilotfase is inmiddels afgerond en per 1 januari 2013 zal een nieuwe partner, JVtv Media, het concept voortzetten met dezelfde intentie, professionaliteit en betrokkenheid. JVtv Media ontwikkelt en produceert kindermedia, cross mediale producten en onderhoudt nauwe contacten met educatieve uitgevers en het onderwijs.
1 8
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Wim Bekkers directeur Caroline Abbing** Orit Ben Michael Sandra de Boer Stefan Droog Nancy van Harten Martijn Huigsloot Maud van der Hulst Hanneke Jansen Willeke ter Kuile-Meulman Ivar Posthumus Marjolein Pronk** Denise Rovroy Rianne Ruiten** Tim Schellings Lodewijk Schuring Tiffany van Stormbroek Jopke Veenman Anne-Claire Veerman Kim van der Weegen*
Buro240a Willem van Teeseling** Loes Dekker
MediaSmarties Cathy Spierenburg** Wieteke Jongbloed** Minke Meijboom** Eline Nederstigt**
Commissie van Beroep Mr. J.J.C. Kabel voorzitter Drs. R. van Wouwe Prof. Dr. J. Jansz Mr. D. Moussafiris Wetenschapscommissie Prof. Dr. J.W.J. Beentjes Mw. Dr. M.A. Buijzen Drs. M.J.C. de Waal Prof. Dr. P. Nikken adviseur Adviescommissie Dhr. R.H.R. Petow voorzitter Mw. H. Afilal Mw. S.B. de Backer-Leuwol Mw. A. Beems Dhr. A. Bendrif* Mw. Y.J. de Best-Meyer Dhr. B. Carlak Mw. L. Doorneweerd Mr. H.B.M. van Dorst Dhr. J.P. Ekker Mw. M. Hoek** Dhr. H. Hol Mw. I. Leenders Mw. J.A. Pardoen Dhr. P.J.M. Prins* Dhr. A. van Rooijen Mw. G. Sterk Dhr. W.M.L. Stolwerk Mw. N. Verheijen Prof. Dr. E.S. Tan toehoorder Codeurcommissie Dhr. K. Helmer SBS Broadcasting BV MW. A. de Jong Cinemien Film en Video Distribution Mw. M. Muns Universal Pictures International Netherlands BV Mw. A. Posthumus VARA Mw. M. Visser KRO Dhr. M. Willemse CLT-UFA S.A./RTL Nederland BV N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 9
Bij het NICAM aangesloten organisaties en bedrijven Het NICAM telde eind 2012 1203 aangesloten organisaties en bedrijven. Het overgrote deel van de organisaties en bedrijven is aangesloten via de brancheorganisaties; 62 organisaties en bedrijven zijn rechtstreeks bij het NICAM aangesloten. Daarmee is vrijwel de gehele Nederlandse audiovisuele sector aangesloten bij het NICAM. Niet-aangesloten bedrijven of instellingen die eenmalig een audiovisuele productie uitbrengen, kunnen deze laten classificeren door het NICAM. In 2012 verrichtte het NICAM 28 eenmalige classificaties voor niet-aangesloten bedrijven of instellingen.
Omroepen Via de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) zijn de 20 publieke zendgemachtigden en de zender BVN aangesloten. De grote landelijke commerciële omroepen zijn aangesloten via hun koepelorganisatie, de Vereniging Commerciële Omroepen Nederland (VCO). In totaal zijn 25 commerciële omroepen rechtstreeks bij het NICAM aangesloten, waaronder Radio 538 BV, HBO Netherlands Distribution BV, Nostalgienet BV, Sapphire Media International BV, CTV Zeeland Media BV, Blue Donkey Media en Chellomedia Direct Programming BV. De Organisatie van Lokale Omroepen Nederland (OLON) met 144 omroepen en de Stichting Regionaal Omroep Overleg Samenwerking (ROOS) met 13 omroepen vertegenwoordigen bij het NICAM respectievelijk de lokale en regionale publieke zenders.
Filmdistributeurs en bioscopen De 266 bioscopen en filmtheaters in Nederland zijn aangesloten via hun brancheorganisatie de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). Het grootste deel van de Nederlandse filmdistributeurs is aangesloten via de Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs (NVF) met 24 leden. Daarnaast zijn er 6 niet-georganiseerde filmdistributeurs aangesloten, waaronder European International Communications, Pera Film und Kunst GmbH en Studio 100 NV.
2 0
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Dvd en interactief distributeurs De Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers (NVPI) vertegenwoordigt bij het NICAM 19 dvd distributeurs en 26 zogenaamde interactief distributeurs. Daarnaast zijn 25 niet-georganiseerde dvd distributeurs bij het NICAM aangesloten, waaronder Première TV Distribution, Splendid Film GmbH, O’Brother Distribution en Indies Film Distribution.
Retail en videotheken De Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers (NVER) vertegenwoordigt bij het NICAM 492 entertainmentwinkels en 136 videotheken. Daarnaast is de Vereniging Gebra, een belangenorganisatie voor detaillisten in onder meer de speelgoedbranche, bij het NICAM aangesloten.
Kabelmaatschappijen In 2012 zijn 3 kabelmaatschappijen bij het NICAM aangesloten: UPC Nederland BV, Ziggo en KPN BV.
Video on demand diensten Pathé Thuis, de video on demand service van Pathé, en EU1 NL B.V., een televisie- en internetplatform waarop film- en televisiemakers hun producties on demand kunnen pitchen, zijn bij het NICAM aangesloten.
Financieel overzicht Balans per 31 - 12 - 2012
31-12-2012 x € 1.000
31-12-2011 x € 1.000
31-12-2012 x € 1.000
Activa Passiva en eigen vermogen Vaste activa 48 77 Eigen vermogen Vlottende activa 1.592 1.442 Voorzieningen Kortlopende schulden 1.640 1.519
31-12-2011 x € 1.000
1.196 56 388 1.640
1.037 89 393 1.519
Staat van baten en lasten Baten Bijdragen Vergoedingen Boetes PEGI
2012 x € 1.000
2011 x € 1.000
1.221 45 52 1.024 2.342
1.517 7 90 1.034 2.648
87 940 348 107 165 485
82 961 333 88 202 822
29 2.161
37 2.525
181 19 200 41 159
123 16 139 29 110
Lasten Bestuur en commissies Personeelskosten Uitbesteed werk Huisvestingskosten Algemene kosten Activiteiten Afschrijvingen op Materiële vaste activa Saldo Financieel resultaat Resultaat vóór belastingen Belastingen Resultaat ná belastingen
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
2 1
Bijlage
Europese vergelijking classificaties bioscoopfilms Het Duitse mediatijdschrift TV Diskurs publiceert elk kwartaal een vergelijking van de classificaties van nieuwe bioscoopfilms in zes Europese landen. Naast Nederland zijn dat Duitsland, Groot-Brittannië, Oostenrijk, Denemarken en Zweden. In de tabel op de volgende pagina staan de classificaties van 48 bioscoopfilms die in 2012 zijn uitgebracht. De classificaties van Kijkwijzer zijn niet zonder meer vergelijkbaar met de classificaties in het buitenland. In de verschillende landen worden andere uitgangspunten en criteria gebruikt voor het classificeren van bioscoopfilms. Kijkwijzer classificeert specifiek op de mogelijke schadelijkheid van audiovisuele producties. Filmkeuringen in andere landen nemen ook context, geschiktheid en suggestie mee in de classificatie. Van België ontbreken gegevens. Deze zijn niet beschikbaar omdat er slechts één leeftijdsclassificatie in gebruik is, namelijk 16 jaar. Dat betekent dat het merendeel van de films in België geen classificatie heeft en dus toegankelijk is voor ‘alle leeftijden’.
Legenda – A AL P.G.
Onbekend Accompanied / Onder begeleiding van een volwassene Alle Leeftijden Parental Guidence / Onder begeleiding van de ouders
Nederland: Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Duitsland: Freiwillige Selbstkontrolle der Filmwirtschaft (FSK)
Groot-Brittanië: British Board of Film Classification (BBFC)
Oostenrijk: Austrian Board of Media Classification (ABMC)
Denemarken: Medieraadet for Børn og Unge
Zweden: Statens Biografbyrå (SBB)
Bron: TV Diskurs, Verantwortung in audiovisuellen Medien; editie 1, 2, 3 en 4 2012.
2 2
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
Chernobyl Diaries The Cabin in the Woods The Amazing Spider-Man The Dark Knight Rises Prometheus Ted 360 We Need To Talk about Kevin ParaNorman Total Recall The Expendables 2 The Bourne Legacy The Hunger Games Battleship The Grey Martha Marcy May Marlene John Carter My Week with Marilyn The Avengers ProjectX The Dictator Men in Black 3 Chronicle American Pie: Reunion Mission: Impossible – Ghost Protocol Sherlock Holmes: A Game of Shadows Carnage Conan the Barbarian Intouchables The Girl with the Dragon Tattoo Tinker Tailor Soldier Spy Shame Extremely Loud and Incredibly Close Drive Young Adult The Inbetweeners Attack the Block Horrible Bosses Contagion La piel que habito The Three Musketeers Real Steel The Adventures of Tintin Paranormal Activity 3 Immortals Submarine The Twilight Saga: Breaking Dawn - 1 Apollo 18
16
16
15
16
15
–
16 16 12 12 16 12 16 12 9 12 16 12 12 12 16 12 9 12 12 16 12 9 12 12 12 12 12 16 12 16 16 16 12 16 12 12 16 12 12 12 12 9 6 16 16 6 12 16
16 16 12 12 16 16 12 16 12 12 18 12 12 12 16 16 12 6 12 16 12 12 12 12 12 12 12 18 6 16 12 16 12 18 12 16 16 16 12 16 12 12 6 16 16 12 12 16
15 15 12A 12A 15 15 15 15 PG 12A 15 12A 12A 12A 15 15 12A 15 12A 18 15 PG 12A 15 12A 12A 15 15 – 18 15 18 12A 18 15 15 15 15 12A 15 AL 12A PG 15 15 15 12A 15
16 14 10 14 14 14 16 16 12 14 16 12 14 12 14 16 10 AL 12 15 15 12 14 14 12 12 10 – 6 16 14 – 10 – 10 14 14 14 12 16 12 10 6 14 14 – 12 12
15 15 11 11 15 11 – 15 11 11 15 15 11 15 15 15 11 AL 11 15 11 11 15 7 15 11 7 15 7 15 11 15 11 15 11 11 – 11 15 15 11 11 7 11 15 7 15 11
– – 11 15 15 11 11 15 11 11 – 15 11 11 – 15 11 AL 11 11 11 11 15 7 15 15 – 15 7 15 15 15 11 15 – – 15 11 15 – 11 11 11 15 – AL 15 –
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
2 3
Bijlage
Uitspraken Klachtencommissie
4g
Televisie Dit is mijn lijf (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de promo mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: € 2000,-. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
The Haunting Hour (film)
2a
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. De classificatie van de film had destijds uit moeten komen. Het feit dat de film met de huidige vragenlijst de op classificatie 9 heeft, doet niet af aan het feit dat er verkeerd geclassificeerd is. Sanctie: € 2000,-.
3a
The Mentalist (promo) Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de promo mocht voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: geen.
Sniper 2 (promo) Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de promo mocht voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: geen.
RTL Travels Hotlist (programma)
1t
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de aflevering is op een correct tijdstip uitgezonden.
De Wereld Draait Door (live-programma) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de beoordeling komt uit op Het programma mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: € 2000,-. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
Feuten (serie)
3s
3gsht
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de classificatie van de aflevering komt uit op Sanctie: geen.
3gdt
Smoorverliefd (film)
1t
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. De classificatie van de film komt uit op
3st
Cop vs Killer (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de promo mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: € 2000,-. N I C A M
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de videoclip mocht niet voor 22.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: Maatregel van waarschuwing omdat het de eerste keer is dat een klacht over Beklaagde gegrond is verklaard.
Tonight I’m lovin’ you (videoclip)
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
4s
Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de videoclip heeft . De videoclip is niet geclassificeerd. Sanctie: Maatregel van waarschuwing omdat het de eerste keer is dat een klacht over Beklaagde gegrond is verklaard.
Filmzomer (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de promo mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: € 2000,-. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
Politie Antwerpen (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de promo mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden. Sanctie: Maatregel van waarschuwing omdat het meer dan vijf jaar geleden is dat een klacht over Beklaagde gegrond is verklaard.
Dr. Phil (serie)
a
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de aflevering komt uit op Sanctie: €12000,-. Meer dan twee leeftijdscategorieën verschil. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
4at
Bioscoop The Hunger Games
3gat
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de classificatie van de film is correct. Sanctie: geen.
21 Jump Street
3ht
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op Sanctie: € 1000,-. Het inhoudspictogram voor ontbreekt. Omdat de leeftijdscategorie niet wijzigt, past de Klachtencommissie een correctiefactor van 0,5 toe.
3ght
Sammy 2
Sanctie: € 2000,-.
2 4
Als er geen morgen was (videoclip)
g
1
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op Ambtshalve geeft de Klachtencommissie Beklaagde in overweging om de in de database in te voeren. classificatie Sanctie: € 2000,-.
2ga
2ga
Ted
3gt
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op
3sd t
Sanctie: € 2000,-. Twee inhoudspictogrammen voor seks en discriminatie ontbreken. Omdat de leeftijdscategorie niet wijzigt, past de Klachtencommissie een correctiefactor van 0,5 toe. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
Alleen Maar Nette Mensen
3sdt
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op Sanctie: Maatregel van waarschuwing omdat het de eerste keer is dat over Beklaagde een klacht gegrond is verklaard.
3gsdt
De Groeten van Mike
1
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op Ambtshalve geeft de Klachtencommissie Beklaagde in overweging om de in de database in te voeren. classificatie 9 Sanctie: € 2000,-. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
2g
a
Uitspraken Commissie van Beroep Televisie Fright Night (commercial) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. De commercial is niet geclassificeerd. Sanctie: € 6.000,-boete voor de filmdistributeur en € 6.000,- voor de omroep. Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie.
Dit is mijn lijf (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. De promo bevat elementen die tot leiden en de promo is uitgezonden voor 20.00 uur. de leeftijdsclassificatie Sanctie: € 2.000,- boete. Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie.
3
De Wereld Draait Door (live-programma) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. Live-programma´s behoeven niet geclassificeerd te worden maar wel moet rekening worden gehouden met het uitzendtijdstip. De Klachtencommissie heeft het programma beoordeeld en kwam op grond van . Het programma is echter uitgezonden voor uit op 20.00 uur. Sanctie: € 2.000,- boete. Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep vernietigt de zodat het Programma de uitspraak van de Klachtencommissie. Zij komt uit op hele dag mocht worden uitgezonden.
3
s
1
Dvd The Roommate
3gat
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de classificatie van de film komt uit op Sanctie: geen.
3gat
Revanche
a
Oorspronkelijke classificatie: 9 Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit op Sanctie: Maatregel van waarschuwing omdat het de eerste keer is dat over Beklaagde een klacht gegrond is verklaard. (Beroep ingesteld bij de Commissie voor Beroep)
2gat
Pixar Short Film Collection Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de classificatie van de film komt uit . De dvd is niet geclassificeerd. Sanctie: € 12000,-. Beklaagde had de dvd moeten classificeren en het op de inlay van de dvd vermeldt geen correcte classificatie leeftijdspictogram waardoor de informatievoorziening aan de consument niet correct is.
2a
1
Appleseed Exmachina
2gat
Oorspronkelijke classificatie: Uitspraak Klachtencommissie: ongegrond, de classificatie van de film komt uit . op Sanctie: geen.
2gat
Filmzomer (promo) Uitspraak Klachtencommissie: gegrond. De promo bevat elementen die tot de leiden en de promo is uitgezonden voor 20.00 uur. leeftijdsclassificatie Sanctie: € 2.000,- boete. Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie.
3
Bioscoop Ted
3sdt
Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de film heeft Sanctie: € 2.000,- boete vanwege het ontbreken twee inhoudspictogrammen. Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep vernietigt deels de beslissing van de Klachtencommissie. De Commissie van Beroep brengt de classificatie . De boete wordt verlaagd van € 2.000,- naar € 1.000,- in verband met het op ontbreken van één inhoudspictogram ( ).
3gd
d
Dvd Revanche
2gat
Uitspraak Klachtencommissie: gegrond, de film heeft . Sanctie: De Klachtencommissie heeft een maatregel van waarschuwing opgelegd . in verband met het ontbreken van het pictogram Uitspraak Commissie van Beroep: De Commissie van Beroep vernietigt deels de beslissing van de Klachtencommissie. De Commissie van Beroep brengt naar . aanleiding van het beroep van klager de classificatie op De opgelegde maatregel van waarschuwing blijft van kracht.
t
3st
2 6
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
Missie Het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) is opgericht door de Nederlandse audiovisuele branches met medewerking van de rijksoverheid uit zorg voor een verantwoorde beleving van audiovisuele producten door kinderen en jongeren. Met de classificatiesystemen Kijkwijzer en PEGI informeert het NICAM ouders en opvoeders over de mogelijke schadelijkheid voor kinderen en jongeren tot 16 jaar van audiovisuele producties en games die via uiteenlopende media en platformen worden verspreid. Kijkwijzer en PEGI laten zien voor welke leeftijdsgroep een productie schadelijk kan zijn en wat de belangrijkste redenen daarvoor zijn, zoals geweld, angst, seks, drugsmisbruik, discriminatie of grof taalgebruik. Het NICAM stelt zich uitdrukkelijk tot doel informatie te bieden over mogelijke schadelijke aspecten van beeldmateriaal. Kijkwijzer en PEGI geven geen aanbevelingen in de zin van geschiktheid, kwaliteit of goede smaak. Het classificeren van audiovisuele producties voor Kijkwijzer gebeurt door bij het NICAM getrainde codeurs, die werkzaam zijn bij de aanbieders. Zij maken daarbij gebruik van een door onafhankelijke wetenschappers ontwikkeld classificatiesysteem. Het Pan European Game Information (PEGI) systeem, opgezet door de belangrijkste internationale gameproducenten en -distributeurs, is gemodelleerd naar Kijkwijzer. Het NICAM beheert en geeft mede uitvoering aan dit Europese classificatiesysteem voor computer- en videogames. Het NICAM bevordert ook de naleving van de leeftijdsgrenzen bij de verkoop, verhuur en uitleen van audiovisuele producten
NICAM Postbus 322 1200 AH Hilversum
[email protected] www.kijkwijzer.nl www.bekijkhetmaar.nu www.PEGI.info www.PEGIonline.eu www.BURO240a.nl www.mediasmarties.nl
2 8
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
N I C A M
J A A R V E R S L A G
2 0 1 2
2 9
M A C I N
3 2 1 0 2
G A L S R E V R A A J
