MVO Nederland zet in op het inspireren, verbinden

jaarverslag 2012

“MVO Nederland zet in op het inspireren, verbinden en versterken van bedrijven en organisaties bij het versneld realiseren van hun MVO-ambities.” Wat heeft MVO Nederland in 2012 bereikt? In dit jaarverslag zetten wij al onze activiteiten en resultaten voor u op een rij.

JAARVERSLAG 2012 MVO NEDERLAND

“DOOR VERBINDING>>

2

DOOR VERBINDING MEER IMPACT

>>MEER IMPACT” 3


COLOFON Geïntegreerd jaarverslag 2012 Juni 2013 Redactie Afdeling Corporate Communicatie, MVO Nederland MVO Nederland www.mvonederland.nl [email protected] Concept, design en realisatie MATTMO Fotografie Bodil AnaÏs Marjo Baas Rogier Bos Cynthia Brandwijk Milan Vermeulen Jan Reinier van der Vliet Femke Werkman Illustraties José Luis Garciá Luis Mendo Infographics Shootmedia Luis Mendo ©MVO Nederland Teksten uit dit jaarverslag mogen worden overgenomen onder bronvermelding: MVO Nederland | Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave MVO NEDERLAND in 2012

6

1.1. Over MVO Nederland 1.2. Managementsamenvatting 1.3. Speerpuntthema’s 1.4. Doelstellingen en resultaten

8 10 12 16

Publiek gefinancierde programma’s en projecten

18

2.1. Brancheprogramma 2.2. Regioprogramma 2.3. MVO Informatiepunt 2.4. Programma Ontwikkelingslanden/IMVO 2.5. Overige projecten

20 30 32 42

PARTNERS & PRODUCTEN

68

3.1. V ernieuwing van het partnerschap 3.2. MVO Nederland Academie 3.3. Netwerken 3.4. O nline marktplaats voor MVO-opleidingen

72

Interne organisatie

88

4.1. Organogram 4.2. Besluitvorming en overleg 4.3. Bedrijfsvoering 4.3.1. H R en goed werkgeverschap 4.3.2. Huisvesting & Inkoop 4.3.3. Logistiek & Mobiliteit

90 94 98 98

FINANCIËN VOORUITBLIK BIJLAGEN

106 112 116

4

50

74 76 86

102 104


p.10 Managementsamenvatting

p.42 Programma

Ons jaarthema in 2012: ‘Door verbinding meer impact’.

Ontwikkelingslanden/IMVO Dit programma richt zich op het inrichten van een transitieproces waarbij het Nederlandse MKB een toenemende bijdrage levert aan duurzame economische groei en armoedebestrijding in ontwikkelingslanden.

p.32 MVO Informatiepunt Hoe geeft MVO Nederland invulling aan haar publieke bewustwordingstaak?

p.36 Thema CIRCULAIRE ECONOMIE In de circulaire economie behouden producten, componenten en grondstoffen zo veel mogelijk hun waarde.

p.113 Vooruitblik Wij voorzien ondanks de recessie een aanhoudend groeiende belangstelling voor MVO bij het Nederlandse bedrijfsleven.

p.22 “In

2012 richtten we ons in het bijzonder op de sectoren Food & Agribusiness en Zorg” 5

1


6


MVO Nederland in 2012 1.1. Over MVO Nederland 1.2. Managementsamenvatting 1.3. Speerpuntthema’s 1.4. Doelstellingen en resultaten

7


1.1 Over MVO Nederland MVO Nederland inspireert, verbindt en versterkt bedrijven en sectoren om steeds verdergaande stappen te zetten op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). ‘Samen veranderen’ is het motto van deze nationale kennis- en netwerkorganisatie.

“MVO is geen doel op zich, maar een proces waarmee we de wereld leefbaar kunnen houden” 8


Ambitie De ambitie van MVO Nederland is dat het Nederlandse bedrijfsleven wereldwijd wordt gezien als een inspirerend en toonaangevend voorbeeld van MVO en duurzaamheid. MVO is geen doel op zich, maar een proces waarmee we de wereld leefbaar kunnen houden voor volgende generaties en tegelijkertijd onze economie kunnen versterken.

Werkwijze Sinds haar oprichting in 2004 is MVO Nederland uitgegroeid tot hét startpunt voor alle ondernemers die hun bedrijfsvoering willen verduurzamen. Inmiddels hebben meer dan 2.000 bedrijven en organisaties zich als partner bij MVO Nederland aangesloten. Elke maand komen daar tientallen nieuwe partners bij. Deze ondernemingen komen uit alle sectoren en variëren van MKB tot multinationals. MVO Nederland ondersteunt hen met praktische tips, kennisdossiers, praktijkvoorbeelden, workshops, expedities en branchespecifieke of themagerelateerde netwerken. Je aansluiten bij MVO Nederland is eigenlijk de vanzelfsprekendste zaak van de wereld voor bedrijven en branches die in zijn voor duurzame verandering.

9


1.2 Managementsamenvatting 2012 was het laatste jaar dat de overheid een basissubsidie ter beschikking stelde voor de werkzaamheden van onze organisatie. Met deze overheidsmiddelen hebben we wederom een forse bijdrage geleverd aan de kennis en bewustwording op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bij het Nederlandse bedrijfsleven. In dit voor ons eerste geïntegreerde jaar-verslag leest u hoe we dat hebben gedaan en hoe we daarbij invulling hebben gegeven aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Impact

Hybride organisatie

Verheugend was dat het aantal aangesloten bedrijven en organisaties bleef groeien. Door een toename van 187 partners passeerden we aan het eind van 2012 de grens van 2.000 aangesloten bedrijven en organisaties. Daarmee zijn we op het gebied van MVO veruit het grootste bedrijvennetwerk in Europa. Nummer twee in deze lijst, het Engelse Business in the Community, telt minder dan de helft aangesloten bedrijven. Ook het aantal aangesloten brancheorganisaties nam toe: van 55 naar 65. Onze samenwerking met die organisaties hebben we verder uitgebreid. Voorts nam het bezoek aan onze website, onze zichtbaarheid in de media en het aantal volgers van onze accounts op social media fors toe. Op die manier verstevigden wij de in afgelopen jaren opgebouwde positie van het meest uitgebreide MVO-kennisnetwerk van ons land en gaven we daarmee invulling aan ons jaarmotto ‘Door verbinding meer impact’.

Vooruitlopend op de periode zonder basissubsidie ontwikkelde MVO Nederland zich in 2012 steeds meer tot een hybride organisatie die enerzijds goed in staat is publiek gefinancierde projecten uit te voeren en anderzijds een steeds sterkere private legitimatie verwerft. Voorbeelden van publiek gefinancierde activiteiten zijn diverse projecten op het gebied van internationaal MVO (IMVO) en ontwikkelingssamenwerking en het project ‘Meer werkplekken bij werkgevers’, dat zich richt op het stimuleren en ondersteunen van bedrijven op het gebied van arbeidsparticipatie. Ook het Nationaal Stimuleringsprogramma voor maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) dat in 2012 werd afgerond is hiervan een goed voorbeeld. Onze private legitimatie en erkenning werden sterker door zowel de voortgaande groei van het aantal partners als door de succesvolle lancering van het MVO Netwerk Zorg.

10


Financiën In 2012 ging de MVO Nederland Academie van start. Mede door de recessie vielen de inkomsten in het eerste jaar van haar bestaan enigszins tegen. Ook uit het aantal bedrijven dat om economische redenen het partnerschap moest beëindigen bleek dat de economie ook onze organisatie parten speelt. Daarom bleven de inkomsten aan de private kant van onze organisatie achter bij de verwachtingen. De groei van publiek gefinancierde projecten was in 2012 daarentegen hoger dan verwacht. Dit kwam vooral door extra projecten in het kader van internationaal MVO (IMVO). Per saldo sloten we het jaar af met een klein overschot.

Ook de formele start van het netwerk De Normaalste Zaak, dat we samen met Start Foundation en de AWVN hebben opgericht, laat zien dat wij een belangrijke partner zijn op het terrein van maatschappelijke vraagstukken.

Thema’s en netwerken Voorts waren we actief met het faciliteren van MVO-netwerken voor sectoren als beton en toerisme. De thema’s ketenverantwoordelijkheid/duurzaam inkopen, mensgericht ondernemen, transparantie en circulaire economie kregen door het jaar heen veel aandacht in onze presentaties en publicaties, op social media en onze website.

Interne organisatie Aan het eind van 2012 waren er 75 personen (57 fte’s) bij MVO Nederland werkzaam. Het overleg en de samenwerking met de Personeelsvertegenwoordiging verliep tot wederzijdse tevredenheid. Dat geldt ook voor de relatie met de Programmaraad en het bestuur.

Team MVO Nederland, december 2011

11


1.3 Speerpuntthema’s In 2012 koos MVO Nederland voor de volgende vier speerpuntthema’s, die samen zorgen voor een goede borging van maatschappelijk verantwoord ondernemen: Figuur 1: speerpuntthema's van MVO Nederland in 2012

Ketenverantwoordelijkheid/ duurzaam inkopen

Mensgericht ondernemen/ de P van People

Transparantie

Circulaire economie

12


“In alle activiteiten van MVO Nederland fungeerden deze vier speerpuntthema’s als richtlijn” Aan ketenverantwoordelijkheid/duurzaam inkopen is met name aandacht besteed in het kader van de programma’s ‘Communicatie OESO-richtlijnen en NCP’, het Internationaal Brancheprogramma, het project ‘MVO in de Agribusiness’ en het Informatiepunt Bedrijven Duurzaam Inkopen. Meer daarover is te lezen in paragraaf 2.5.

Onder mensgericht ondernemen vallen onder meer deelthema’s als sociale innovatie, arbeidsparticipatie en het creëren van draagvlak voor MVO in de organisatie. Transparantie is binnen MVO niet alleen een middel om je als organisatie te verantwoorden maar zeker ook een inspiratiebron voor innovatie en een duurzame productie en bedrijfsvoering.

Het MVO Informatiepunt werkte gedurende het jaar aan kennisontwikkeling en exposure via de eigen communicatiekanalen en andere media op het gebied van mensgericht ondernemen en transparantie. Paragraaf 2.3 biedt daar informatie over.

In de loop van 2012 werd ook het thema circulaire economie aan onze speerpuntthema’s toegevoegd. In alle activiteiten van MVO Nederland, zowel op het gebied van kennisvergaring als kennisoverdracht ter stimulering van de implementatie van MVO, fungeerden deze vier speerpuntthema’s als richtlijn. 13


14


“Iedere businessunit van Roelofs moet transparant zijn over zijn duurzame prestaties” Arend Ringenier

Directeur Roelofs Wegenbouw

15


1.4 Doelstelling en resultaten Omdat veel activiteiten van MVO Nederland een projectmatig karakter hebben, zijn ook onze doelstellingen grotendeels projectgerelateerd. Meer in het algemeen streefden we in 2012 het volgende na: • maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) steeds nadrukkelijker positioneren als leidend thema voor succesvol zakendoen in de 21ste eeuw; • via brancheen andere organisaties en via onze eigen kanalen, zoals onze website en bijeenkomsten, meer dan 200.000 ondernemers op regelmatige basis en op een praktische manier informeren over MVO en de wijze waarop zij dit kunnen implementeren; • circa 70 brancheorganisaties ondersteunen bij hun MVO-beleid en -activiteiten ten behoeve van hun leden; • een vernieuwd partnerschap met meer toegevoegde waarde voor onze partners en een verdere groei van het aantal aangesloten bedrijven naar 2.500; • de MVO Nederland Academie en een pilot voor een online marktplaats voor MVO-opleidingen intro-duceren, waarmee ons aanbod van MVO-scholings- en trainingsactiviteiten wordt uitgebreid, geprofessionaliseerd en verduidelijkt. Ons jaarthema was ‘Door verbinding meer impact’. In de volgende hoofdstukken wordt duidelijk dat wij onze doelen grotendeels hebben gehaald. Dat het beoogde aantal partners achterbleef bij de doelstelling was enerzijds het gevolg van een te optimistische prognose en anderzijds van de recessie, waardoor meer partners dan voorzien om economische redenen hun partnerschap moesten beëindigen.

16


De MVO-wereld met de relevante bedrijfsprocessen

17

2


2.1. Brancheprogramma 2.2. Regioprogramma 2.3. MVO Informatiepunt 2.4. Programma Ontwikkelingslanden/IMVO 2.5. Overige projecten

18


Publiek gefinancierde programma’s en projecten MVO Nederland voert publiek gefinancierde algemene programma’s en projecten uit die bijdragen aan de in paragraaf 1.1. beschreven ambitie. Deze programma’s en projecten worden in overwegende mate gefinancierd door diverse ministeries en hebben meestal bewustwording en kennisoverdracht tot doel. Er zijn drie algemene programma’s: het Brancheprogramma, het Regioprogramma en het MVO Informatiepunt. Daarnaast voerden wij in 2012 dertien projecten uit die zich richtten op een specifiek MVO-thema of een specifieke doelgroep. Deze worden in paragraaf 2.5 besproken.

19


2.1 Brancheprogramma Binnen het Brancheprogramma van MVO Nederland worden brancheen beroepsverenigingen en andere ondernemersorganisaties ondersteund bij het opzetten en uitvoeren van MVO-beleid. Hiermee worden bedrijven die aangesloten zijn bij deze organisaties structureel en sectorspecifiek bewust gemaakt van het belang en de kansen van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Onder begeleiding van de sectormanagers van MVO Nederland door-lopen brancheorganisaties de MVO-beleidscyclus uit figuur 2.

20


Figuur 2: MVO-beleidscyclus

Kennismaking MVO

Monitoring & evaluatie

Draagvlakcreatie

Beleidsvorming

Implementatie

21


“In 2012 richtten we ons in het bijzonder op de sectoren Food & Agribusiness en Zorg” Sectorkeuze Binnen het Brancheprogramma besteedt MVO Nederland sinds de start van het programma in 2005 veel aandacht aan branches waarin het MKB een dominante rol speelt. Daarbij sluiten we zo veel mogelijk aan bij het topsectorenbeleid van het kabinet. In 2012 richtten we ons in het bijzonder op de sectoren Food & Agribusiness en Zorg. Binnen de chemie hebben we de mogelijkheden van samenwerking verkend. Ook uit de sectoren Bouw, Dienstverlening, Handel, Industrie, Logistiek en de creatieve industrie zijn brancheorganisaties aangesloten bij MVO Nederland. We trekken gezamenlijk met deze organisaties op om MVO in de branche te bevorderen.

afspraken worden gemaakt over het realiseren van concrete MVO-gerelateerde doelstellingen. Het jaar 2012 stond in het teken van het vergroten van het aantal deelnemende brancheorganisaties, met een uitbreiding naar minimaal 60 betalende organisaties en een bereik van 125.000 bedrijven. Doelstelling was de nieuwe deelnemers aan het Brancheprogramma structureel tijd en middelen te laten besteden aan het stimuleren, informeren en inspireren op het gebied van MVO. Om het bewustzijn van ondernemers te vergroten en MVO bij de brancheorganisaties zelf in het beleid te verankeren. We streefden ernaar brancheverenigingen die al langer deelnamen aan het Branchprogramma hun activiteiten op het gebied van kennisoverdracht en bewustwording te laten voortzetten en actief te laten deelnemen aan (netwerk)activiteiten en coalities. Sectoroverstijgende kennisdeling over de rol van de branchevereniging in het uitdragen en invoeren van MVO(-beleid) was eveneens een belangrijk doel. Daarnaast vroegen wij in de media aandacht voor sectorspecifieke MVO en MVO-implementatie.

Werkwijze De sectormanagers van MVO Nederland hebben gedurende het jaar veelvuldig contact met de deel-nemende brancheverenigingen. Jaarlijks wordt tijdens een voortgangsgesprek met de vereniging bekeken wat de belangrijkste MVO-thema’s en -ontwikkelingen in de branche zijn, waarna 22


MVO-beleidscylus

RESULTATEN

Bijlage 1 bevat een overzicht waaruit blijkt in welke fase van MVO-beleid de bij MVO Nederland aangesloten brancheverengingen zich bevinden. De veranderingen op hoofdlijnen ten opzichte van 2011 zijn in tabel 1’ opgenomen. Het betreffende symbool uit tabel 1 betekent dat de fase in beginsel in een eerste cyclus is afgerond. Een leeg bolletje uit tabel 1 wil zeggen dat de branche nog niet aan deze fase toe is. Een halfvol bolletje uit tabel 1 geeft aan dat zij nog in de betreffende fase zitten. Let wel, het onderscheid tussen de verschillende fasen is niet altijd even scherp te maken. Bovendien geldt voor de fase ‘implementatie’ dat deze in beginsel nooit is afgerond. Voor deze fasen geldt dan ook dat een vol bolletje uit tabel 1 betekent dat een significant deel van de achterban actief met MVO aan de slag is. Uit tabel 1 blijkt dat een groot deel van de verenigingen met name in de eerste drie fasen van de MVO-beleidscyclus stappen voorwaarts heeft gemaakt. Een aantal verenigingen heeft deze stappen kunnen zetten door deel te nemen aan zogenaamde expedities* ‘Beleidsplannen’. Ook de inzet van de sectormanagers heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd. Met een aantal verenigingen die al langer waren aangesloten - ANVR, VVNH en ANB - is het contact geïntensiveerd, waardoor er een beter beeld is ontstaan van hun activiteiten en meer ondersteuning kon worden geboden.

Eind 2012 telde het Brancheprogramma van MVO Nederland 65 betalende brancheorganisaties en haalde daarmee een bereik van ruim 200.000 bedrijven. Dit betekent een groei van negen partners ten opzichte van eind 2011.

e n v a -b s e VO a M F

?

d lei Ke

n

m nis

in ak

g Dr

aa

gv

Met ons Brancheprogramma bereiken we 200.000 bedrijven Van deze organisaties zijn er vier actief in de sector Bouw en twee in de sector Dienstverlening. Uit Zorg, Chemie en Agrifood trad per sector één branchevereniging toe.

*MVO Expedities Ondernemers en managers van bedrijven uit het netwerk van MVO Nederland gaan samen met specialisten op zoek naar waardecreatie in duurzaamheid. Doel en route zijn niet helemaal van te voren uit te tekenen.

l ak Be

l

eid

sv

m or

ing Im

pl

e

n me

ta

tie

g/ r in ie ti o luat on a M Ev

2011

2012

2011

2012

2011

2012

2011

2012

2011

2012

35

50

22

33

16

28

8

11

0

2

16

11

26

28

22

21

27

33

7

14

0

0

3

0

13

12

16

16

44

44

5

4

5

4

5

4

5

5

5

5

Tabel 1: Samenvatting fasen MVO-beleidscylus van het Brancheprogramma. Zie de eerste alinea op deze pagina voor een verklaring van de symbolen uit deze tabel. 23


Activiteiten

Ondersteuning netwerken in oprichting

Binnen het Brancheprogramma zijn in 2012 in aansluiting op de speerpuntthema’s van MVO Nederland vier intervisiebijeenkomsten georganiseerd. Deze sessies stonden open voor vertegenwoordigers van alle sectoren. Deelnemers leerden in een vertrouwde setting met en van elkaar over actuele MVO-onderwerpen. De in 2012 georganiseerde MVO Expeditie Beleidsplannen heeft bij acht brancheverenigingen de bewustwording op het gebied van MVO vergroot. Brancheorganisaties die in 2011 aan de eerste expeditie Beleidsplannen hebben deelgenomen, zijn het jaar erop zelfstandig met de implementatie van MVO-beleid aan de slag gegaan. Voor de geplande expeditie Implementatie MVO Beleid was onvoldoende animo. Vertegenwoordigers van negen brancheorganisaties volgden een training over ISO 26000, die speciaal voor hen werd georganiseerd. Het Brancheprogramma organiseerde bovendien een stakeholderdialoog voor de branchevereniging in de Bouwkeramiek. De opzet van deze dialoog is goed gewaardeerd en zal naar verwachting in 2013 worden herhaald in andere branches. Sectormanagers van MVO Nederland zijn binnen negen brancheverenigingen actief in MVO-werkgroepen om hen te ondersteunen bij de ontwikkeling van MVO-beleid. Met drie brancheverenigingen zijn partnerwerfacties opgezet. Deze hebben 10 tot 15 nieuwe partners voor MVO Nederland opgeleverd.

Binnen het Brancheprogramma wordt steeds duidelijker dat er een groeiende behoefte is aan het delen van kennis, het vormen van beleid en het realiseren van concrete doelen binnen sectorspecifieke netwerken. Vanuit het Brancheprogramma is in 2012 daarom ondersteuning geboden aan het MVO Netwerk Beton en het MVO Netwerk Zorg, die in de loop van dat jaar zijn opgericht en waarover in paragraaf 3.3 meer is te lezen. Doelstelling is deelnemers financieel te laten bijdragen aan deze netwerken zodat zij zelfredzaam zijn. De praktijk wijst echter uit dat voorfinanciering in geld en tijd regelmatig nodig is. Ook in de sector Leer werden in 2012 voorbereidingen getroffen voor de oprichting van een nieuw MVO-netwerk. Met de drie brancheverenigingen in de mode en kleding

176 publicaties in vakbladen en algemene media over sectorspecifiek MVO

verantwoord

Lef in de zo rg

Communicatie MVO Nederland heeft in 2012 bijgedragen aan 176 publicaties in vakbladen en algemene media over sectorspecifiek MVO. Het Brancheprogramma bracht daarnaast vier nieuwsbrieven uit, waarin aandacht werd besteed aan MVO-thema’s die met name binnen brancheorganisaties spelen. Binnen 18 verenigingen zijn presentaties gegeven over MVO in het algemeen en MVO-deelthema’s zoals Mens & Werk.

Kop uit De Telegraaf, (6-10-2012)

24


(Modint, VGT en CBW-Mitex) werkt MVO Nederland nauw samen om tot meer transparantie te komen in de betreffende internationale inkoopen productieketen. Daarbij wordt zo veel mogelijk aansluiting gezocht bij het in paragraaf 2.4 beschreven IMVO-programma van MVO Nederland.

Daarmee is de doelstelling voor 2012 gehaald. Zo trad afgelopen jaar de Algemene Nederlandse Vereniging van Eierhandelaren (Anevei) toe tot het netwerk van MVO Nederland en werd de samenwerking met de Koninklijke Horeca Nederland opgestart. Samen zijn zij goed voor een bereik van 30.000 ondernemers.

Ontwikkelingen in de chemie

Oprichting MVO Netwerk Brancheorganisaties

Dankzij detachering vanuit het ministerie van Economische Zaken kon in 2012 binnen het Branche-programma extra aandacht worden besteed aan de sector Chemie. Onderzoek in deze branche heeft een plan van aanpak opgeleverd om de Chemie verder te brengen op het gebied van MVO. Biobased economy, circulaire economie en sociale innovatie zijn de belangrijkste thema’s binnen dit plan. In december 2012 is voor MKB-bedrijven een eerste bijeenkomst over de biobased economy georganiseerd met in het bijzonder aandacht voor schoonmaakmiddelen en kunststoffen. Het doel van deze bijeenkomsten was door middel van informeren en inspireren de vraag naar biobased grondstoffen en innovaties te stimuleren. Met de aangesloten brancheorganisaties in de chemische sector (NRK, VNCI en VVVF) zijn de contacten in 2012 geïntensiveerd, onder andere door ondersteuning bij de jurering van duurzaamheidsprijzen. Met de VNCI is een eerste samenwerking gestart op het thema sociale innovatie, naar aanleiding van de expeditie Sociale Innovatie Topsectoren. In deze expeditie gaan acht bedrijven uit de diverse topsectoren onder begeleiding van MVO Nederland individueel en gezamenlijk aan de slag met vraagstukken zoals duurzame inzetbaarheid van personeel, diversiteit en slimmer werken.

In april 2012 is het speciale partnerschap voor brancheorganisaties, zoals mogelijk gemaakt binnen het Brancheprogramma van MVO Nederland, komen te vervallen. Branche- en beroepsverenigingen kunnen zich sindsdien tegen betaling als partner aansluiten bij het reguliere netwerk van MVO Nederland. Daarnaast kunnen zij zich aanmelden bij het afgelopen jaar opgerichte MVO Netwerk Brancheorganisaties, waarin brancheprofessionals van en met elkaar kunnen leren, inspiratie op kunnen doen en nieuwe initiatieven kunnen ontwikkelen op het gebied van MVO. Naar verwachting zal dit netwerk in de loop van 2013 deelnemers van circa 45 organisaties tellen. De oprichting van het MVO Netwerk Brancheorganisaties borgt de voortzetting van activiteiten van MVO Nederland voor brancheorganisaties op de lange termijn. Van de 65 bij MVO Nederland als partner aangesloten brancheorganisaties werd van 30 organisaties het partnerschap tussen 1 april en 31 december 2012 verlengd. Zes verenigingen hebben aangegeven niet te willen deelnemen aan het MVO Netwerk Brancheorganisaties. De overige 24 hebben zich wel aangemeld.

Brancheprogramma Nieuwe Stijl In 2012 zijn voorbereidingen getroffen voor een Brancheprogramma ‘Nieuwe Stijl’. Vanuit de unieke functie van kennis- en netwerkorganisatie die publieke en private partijen verbindt, ontwikkelt MVO Nederland zich – met haar partners – steeds nadrukkelijker tot transitieversneller voor het verduurzamen van bedrijven, sectoren en ketens. Steeds vaker werken we daarbij cross-sectoraal. Het bereiken van het MKB middels brancheorganisaties is en blijft een belangrijke

Ontwikkelingen in de Food & Agribusiness Binnen de Food & Agribusiness zijn veel ontwikkelingen gaande. 2012 was wederom een jaar van groei en verdieping van bestaande contacten en toename aan projecten. In paragraaf 2.5 is daarover meer te lezen. Inmiddels zijn ruim twintig brancheen ondernemersorganisaties uit de sector betrokken bij het Brancheprogramma van MVO Nederland. 25


Financiën Het brancheprogramma wordt grotendeels gefinancierd vanuit de basisfinanciering. Daarnaast droegen brancheverenigingen gezamenlijk 8.000 euro bij naast hun reguliere partnerbijdrage.

strategie om ondernemers te inspireren. Deze route behoeft echter aanvulling om ondernemers te verbinden en te versterken. Daarom wordt in het Brancheprogramma tevens ingezet op een sectorale aanpak waarbij ervoor wordt gekozen om in de hele lijn van een branche actief te zijn om de transitie op strategisch gekozen thema’s te versnellen. De sectormanagers hebben daarom zowel contacten met bedrijven en brancheorganisaties als met ministeries en relevante NGO’s. Eind 2012 zijn voor de sectoren Agrifood, Zorg, Bouw, Chemie en Toerisme plannen uitgewerkt om invulling te geven aan transitieversnelling. Om focus aan te brengen zijn voor 2013 de Agrifood en de Zorg als speerpuntbranche aangewezen.

“vanuit de unieke functie van kennis- en netwerkorganisatie die publieke en private partijen verbindt >> 26


>> ontwikkelt MVO Nederland zich steeds nadrukkelijker tot transitieversneller” 27


28


“De Nederlandse Agri- & Foodsector heeft alles in huis om wereldwijd koploper te WORDEN EN TE BLIJVEN” Gerard Teuling

sectormanager Food- & Agribusiness MVO Nederland

29


2.2 Regioprogramma In 2012 zijn de mogelijkheden van de oprichting van een Regioprogramma onderzocht. Met dit programma wil MVO Nederland gemeenten, provincies en bedrijven in de regio ondersteunen bij het realiseren van hun duurzaamheidsambities. De ondersteuning richt zich zowel op de interne bedrijfsvoering als op de omgeving van deze overheidsinstellingen, waarbij de nadruk ligt op het lokale bedrijfsleven. Startbijeenkomst

Activiteiten

In het voorjaar van 2012 is een startbijeenkomst georganiseerd voor trekkers van regionale netwerken. De behoefte aan ondersteuning bleek groot. Een belemmerende factor was - en is - het gegeven dat netwerken van ondernemers die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen vrijwel altijd opereren zonder budget en ook geen werkend businessmodel kennen. Daarom is ervoor gekozen eerst financiering te zoeken voor activiteiten in de regio alvorens een inhoudelijk programma op te zetten.

Een niet voorziene activiteit binnen het Regioprogramma betrof het (mede) organiseren van twee markt-/ontmoetingsdagen in samenwerking met diverse Kamers van Koophandel, Bouwend Nederland, Aedes, VNO-NCW Midden, MKB Nederland-Midden, Regieraad, CROW en PIANOo. Doel was het bij elkaar brengen van de grote uitvragende partijen voor bouw en GWW enerzijds (provincies, gemeenten, waterschappen, corporaties) en innovatieve ondernemers uit deze sector anderzijds. Dankzij de inbreng van MVO Nederland is duurzaam inkopen het bovenliggende thema geworden van deze bijeenkomsten en kwamen onderwerpen als EMVI, social return en duurzaam leveren aan de overheid aan de orde in deelsessies. Tijdens de marktdag in Alkmaar waren ruim 360 ondernemingen aanwezig, in IJsselstein namen een kleine 270 ondernemers deel.

Samenwerkingspartners Dankzij de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst met Agentschap NL in november 2012 kunnen wij het regioprogramma verder vormgeven. Ook met GDO (Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling) is MVO Nederland in 2012 een samenwerkingsverband aangegaan. Van deze vereniging zijn meer dan 110 gemeenten lid. Dat biedt een aantrekkelijk kanaal richting lokale overheden. In de laatste twee maanden van 2012 is een begin gemaakt met het formuleren van concrete activiteiten voor 2013. 30


Financiën De verkennende activiteiten ten behoeve van het Regioprogramma zijn gefinancierd vanuit de basissubsidie. In de loop van 2012 zijn hier nog enkele financiers bijgekomen. Zo draagt sinds eind 2012 Agentschap NL ook financieel bij aan dit programma.

“dankzij de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst met Agentschap NL kunnen wij het regioprogramma verder vormgeven” 31


2.3 MVO Informatiepunt Met het MVO Informatiepunt geeft MVO Nederland invulling aan haar publieke bewustwordingstaak op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het informatiepunt biedt actuele kennis over starten met MVO, trends en ontwikkelingen, MVO in verschillende sectoren en MVO-implementatie. WERKWIJZE

RESULTATEN

Het MVO Informatiepunt maakt zowel gebruik van bestaande kennis bij andere partijen – zoals NGO’s, kenniscentra en brancheverenigingen als van praktijkervaringen van ondernemers. Daarnaast ontwikkelt het MVO Informatiepunt een visie op specifieke deelthema’s van MVO en maakt zij deze via haar eigen communicatiekanalen en de media kenbaar. Medewerkers van de stafafdelingen Kennis & Leren en Communicatie en specialisten van andere afdelingen werken binnen het MVO Informatiepunt nauw met elkaar samen. Alle Nederlandse bedrijven die iets willen weten over MVO of daaraan gerelateerde thema’s kunnen bij de Helpdesk van het MVO Informatiepunt terecht. Daarnaast houdt het informatiepunt zich bezig met proactieve communicatie richting MKB-ondernemers in de vorm van presentaties en publicaties. Informatie over MVO wordt speciaal toegesneden op het mainstream bedrijfsleven en zoveel mogelijk branchespecifiek aangeboden. Zo kan ieder bedrijf basisinformatie en stappenplannen raadplegen voor zijn eigen sector. In de communicatie met ondernemers krijgen zowel de businesscase van MVO als ethisch-maatschappelijke aspecten de aandacht. Voorts wordt benadrukt dat MVO niet zwaar hoeft te zijn, maar praktisch toepasbaar is en voldoening geeft.

Negen nieuwe kennisdossiers verschenen in 2012 op de website van MVO Nederland: over transparantie, circulaire economie, MVO & financiële prestaties, MVO-implementatie, MVO-trends, milieu, innovatie en de bedrijfsprocessen R&D en ‘Huisvesting, ICT en Bedrijfsvoering’. Die onderwerpen zijn extra onder de aandacht gebracht in de corporate nieuwsbrief van MVO Nederland. Veel van deze dossiers werden verrijkt met actuele praktijkvoorbeelden. De dossiers over dierenwelzijn, MBO, stakeholderdialoog, duurzaam leveren aan de overheid en Cradle-to-Cradle (C2C) kregen een update.

32


Mensgericht ondernemen/P van People

*VEBEGO “We zijn een dienstverlener dus personeel is onze core business. Maar dit moet ook voor een productie-bedrijf gelden. De focus op mensen blijkt in de praktijk voor veel bedrijven moeilijk. Terwijl ook zij baat hebben bij het verduurzamen van personeel. Het gaat om verzuim, verloop, schuldsanering, betrokkenheid, trots, plezier in het werk. Dat zijn containerbegrippen die voor alle werkgevers op gaan, ook voor bedrijven met een lopende band.”

Na het vaststellen van de People-agenda van MVO Nederland in 2011 is in het daarop volgende jaar de kennis over mensgericht ondernemen verder verdiept door middel van desk research. Onder de titel People@Work verzamelt, duidt en ontsluit MVO Nederland kennis over de impact van werk op mensen, bedrijven en de samenleving. Aan de hand van concrete, ambitieuze praktijkvoorbeelden van bedrijven uit het netwerk van MVO Nederland worden de verschillende subthema’s belicht, zoals Het Nieuwe Werken, duurzaam leiderschap, sociale innovatie en werkgeluk. Zo gaat een van de praktijkvoorbeelden over betekenisvol werk bij familiebedrijf in facilitaire diensten Vebego*. Via de website, de nieuwsbrief en het blog van MVO Nederland worden de praktijkvoorbeelden gedeeld. De opgedane kennis en praktijkvoorbeelden zijn ook in 2012 tijdens diverse inspiratielezingen en op congressen en andere bijeenkomsten voor ondernemers verspreid. Met HRcommunity is een samenwerkingsverband gestart dat onder meer leidde tot een inhoudelijke bijdrage aan twee bijeenkomsten met de titel ‘New World of Work’. Ook was MVO Nederland weer partner van de Week van Het Nieuwe Werken, een initiatief van Natuur & Milieu.

Annette van Waning, MVO-manager bij Vebego en ‘MVO Manager van het Jaar 2012’ Bron: P+ People Planet Profit, maart/april 2013

“alle bedrijven kunnen met vragen bij de helpdesk terecht” 33


Transparantie Over het thema transparantie werd in 2012 een heldere visie ontwikkeld en een krant uitgebracht, die digitaal en gedrukt op diverse evenementen werd verspreid. Verder is er regelmatig geblogd over dit thema en is actief de publiciteit gezocht, waarbij zo veel mogelijk aansluiting werd gezocht met de in paragraaf 2.5 beschreven Transparantiebenchmark. Voor de MVO Nederland Academie werd een workshop ontwikkeld naar aanleiding van de aan de Helpdesk regelmatig gestelde vraag ‘Hoe te communiceren over MVO?’

34


Transparantie in beeld Wat kan transparantie betekenen voor uw organisatie? In het webdossier van MVO Nederland leest u waarom het belangrijk is transparant te zijn en kunt u zelf aan de slag met dit onderwerp aan de hand van door MVO Nederland ontwikkelde stappenplannen. www.mvonederland.nl/trendsontwikkelingen/transparantie 35


Circulaire economie In de loop van 2012 ontstond er maatschappijbreed steeds meer aandacht voor het thema circulaire economie. De term werd zelfs opgenomen in het regeerakkoord. Onder circulaire economie wordt een economisch systeem verstaan dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging tot een minimum beperkt. Het wordt gezien als een alternatief voor het lineaire model waarop de huidige wereldeconomie is gebaseerd. MVO Nederland heeft het initiatief genomen om de betekenis van dit concept voor het Nederlandse bedrijfsleven in een studie samen te vatten. Deze publicatie zal in 2013 verschijnen. In samenwerking met Platform Duurzaam Grondstoffenbeheer, TurnToo, Circle Economy en OPAi gaven wij vorm aan een MVO Expeditie Circulaire Economie, ook wel Community of Practice CE genoemd. De deelnemende professionals vertalen het circulaire bedrijfsmodel naar hun eigen praktijksituatie en onderzoeken kansen en samenwerkingsmogelijkheden. Dit biedt ook mogelijkheden voor (cross-sectorale) partnerships en leidt waarschijnlijk tot de oprichting van een MVO Netwerk Circulaire Economie in 2013. Het MVO Informatiepunt streefde ondertussen ook op andere manieren naar kennisvergroting over circulaire economie bij ondernemers en andere belanghebbenden. Zo zijn er in 2012 vier kennismakingsbijeenkomsten georganiseerd, voor gemiddeld twintig ondernemers en business developers. Dat heeft geleid tot een eerste groep van twaalf betalende deelnemers, die in 2013 samen van start gaan. Voorts hebben wij een actieve bijdrage geleverd aan stakeholdersessies met ministeries, VNO-NCW en Agentschap NL. In 2012 heeft onze sectormanager Planet ongeveer tien presentaties gegeven, een essay, meerdere blogs en een aantal artikelen over dit onderwerp geschreven. Dat leidde ertoe dat MVO Nederland veelvuldig de media heeft gehaald met het onderwerp circulaire economie.

36


Circulaire economie in beeld Het concept van de circulaire economie aan de hand van een smartphone en een bijbehorende beschermhoes. In de circulaire economie behouden producten, componenten en grondstoffen zo veel mogelijk hun waarde. Bekijk de complete infographic op www.mvonederland.nl/trends

37


MVO-implementatie Het MVO Informatiepunt krijgt regelmatig vragen over het implementeren van MVO in de bedrijfsvoering. Daarom ontwikkelde MVO Nederland in 2012 MVO STEPS. Dit online stappenplan helpt ondernemers in vier stappen (visie & missie, MVO-plan, uitvoeren, verbeteren) MVO-beleid op te zetten en te implementeren. MVO STEPS is te raadplegen op de website van MVO Nederland. Verschillende media hebben aandacht besteed aan de lancering van MVO STEPS.

trendS voor 2013 1. mvo Wordt SeriouS buSineSS 2. Het bedrijf van de toekomSt iS een glazen HuiS 3. ontWikkelingSlanden groeimarkt voor nederlandS bedrijfSleven 4. niet-financiËle Waarden Worden geld Waard 5. klein iS Het nieuWe groot 6. bedrijven voeren ‘miSSion zero’ aan 7. de Samenleving iS klaar voor de circulaire economie 8. ontWikkeling op de arbeidSmarkt verandert relatie Werkgever en Werknemer 9. ‘gezonde’ bedrijven zijn in opkomSt 10. nederlandSe duurzame innovatiekracHt voedt StrakS de Wereld

10 mvo-trendS in Het nederlandSe bedrijfSleven

2

tranSparantie Wordt ‘fact of life’

9

bedrijfSleven Speelt cruciale rol in zorg

3

poWerful partnerSHipS

7

‘tHink global, act local’ in StroomverSnelling

wie niet sterk is, moet slim zijn. en dat zijn ze, de talloze kleine lokale initiatieven die als paddenstoelen de grond uitschieten.

de Samenleving iS klaar voor de circulaire economie

MVO-trends Eind 2012 is MVO Nederland gestart met het vergaren van input voor haar tweede trendrapport door middel van expertsessies, interne brainstorms, een online forum en via Twitter. Via al deze kanalen zijn honderden trends en talloze praktijkvoorbeelden aangedragen. MVO Nederland heeft hieruit de tien belangrijkste MVO-trends voor 2013 gedestilleerd en deze in woord en beeld weergegeven in een aantrekkelijk, digitaal ontsloten en gedrukt rapport. Het Trendrapport 2013 werd gelanceerd tijdens het Nieuwjaarsevent van MVO Nederland en is in de week na de lancering ruim 4.500 keer gedownload. Veel media besteedden aandacht aan het rapport.

Helpdesk Via de Helpdesk beantwoordde het MVO Informatiepunt in 2012 circa 1.500 vragen, waarvan er ruim 1.000 inhoudelijk over MVO gingen. Dit is een stijging van ruim 30 procent ten opzichte van 2011, toen werden er 1.125 vragen aan de Helpdesk gesteld. 90 procent van de vragenstellers kregen hun antwoord binnen een werkdag. De meeste vragen die bij de Helpdesk binnenkwamen, werden gesteld door medewerkers van bedrijven. Veruit de meeste vragen gingen over MVO in Nederland (61 procent). Ook over normen & keurmerken (zeven procent) en over het thema energie & klimaat (zes procent) werden veel vragen gesteld. De Helpdesk heeft in 2012 verschillende NPS*-metingen uitgezet, met een totaal van 75 respondenten. De respondenten gaven de Helpdesk gemiddeld een 7,3 als rapportcijfer.

38

*Net PromotEr Score (NPS®) Deze berekening geeft aan in hoeverre bedrijven positief omgaan met hun klanten. Klanten worden onderverdeeld in drie categorieën: Promoters, Passives, en Detractors (tegenstanders). Door het stellen van één eenvoudige vraag - Hoe waarschijnlijk is het dat je [bedrijf X] zal aanbevelen aan een vriend of collega? – worden deze groepen in kaart gebracht. Klanten reageren op een 0-tot-10 waarderingsschaal.


Financiën Voor de activiteiten van het MVO Informatiepunt was binnen de basissubsidie in 2012 een bedrag van 800.000 euro begroot.

Exposure De activiteiten van MVO Nederland trokken in 2012 regelmatig de aandacht van de media. De artikelen in de landelijke dagbladen en ondernemers- en vakbladen waarin de naam van MVO Nederland werd genoemd, vertegenwoordigden samen een waarde van bijna 1,5 miljoen euro. De doelstelling werd daarmee nagenoeg gehaald. Online verschenen meer dan 600 artikelen over projecten van MVO Nederland, anderhalf keer zo veel als verwacht.

Bereik

275.000

De website van MVO Nederland trok in 2012 bijna twintig procent meer bezoekers dan het jaar ervoor. Aan het einde van het jaar stond de teller op 265.334 unieke bezoekers. Als we daar het bezoek aan de websites van de diverse netwerken en het blog van MVO Nederland bij optellen komen we op de beoogde doelstelling van 275.000 bezoekers. In 2013 worden de diverse websites en het blog geïntegreerd. Het aantal webpagina’s dat in 2012 op mvonederland. nl werd bekeken kwam uit op bijna 1,5 miljoen. Het dossier ‘Trends en ontwikkelingen’, en in het bijzonder het deel over ISO 26000, was het meest populair. Social media werden veelvuldig ingezet om traffic naar de website te genereren. Op Twitter verzamelde MVO Nederland in de loop van 2012 10.000 volgers, de Facebookpagina telde 1.500 vrienden aan het einde van het jaar. Ook de om de week verschijnende nieuwsbrief van MVO Nederland, met bijna 7.000 abonnees, zorgde voor het nodige bezoek aan de corporate website. Deze nieuwsbrief had in 2012 een gemiddeld openingspercentage van ruim 30 procent, wat hoog is in de sector waarin MVO Nederland actief is. Medewerkers van het MVO Informatiepunt gaven in 2012 circa 70 presentaties over maatschappelijk verantwoord ondernemen of daaraan gerelateerde onderwerpen. Daarmee zijn zeker duizend mensen bereikt.

unieke bezoekers aan website en blog

10.000 volgers op twitter

7.000 nieuwsbriefabonnees

39


40


“Voor je MVObeleidsplan gaat het er niet om of je het goed of verkeerd doet, het is vooral een kwestie van keuzes maken in hoe diep je ergens in duikt” Christel Barnas en Robin van Noort VAN Noort Printing

41


2.4 Programma Ontwikkelingslanden/IMVO In 2012 sloten wij het Programma Ontwikkelingslanden af, dat wij voor het ministerie van Buitenlandse Zaken uitvoerden.

Grensverleggers

De doelstellingen voor 2012 waren: • het stimuleren en ondersteunen van maatschappelijk verantwoord ondernemen door Nederlandse MKB-bedrijven in ontwikkelingslanden • het stimuleren van bestaande organisaties met een rol in internationale handel en investeringen om hun achterban actief te informeren over verantwoord zaken doen in ontwikkelingslanden • het ondersteunen van Nederlandse ondernemersorganisaties in het stimuleren van hun leden om verantwoord te ondernemen in ontwikkelingslanden

Middels het online platform grensverleggers.nl zet het Programma Ontwikkelingslanden in op brede communicatie over de kansen en de dagelijkse praktijk van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) in ontwikkelinglanden. Ondernemers uit verschillende sectoren bloggen over hun ervaringen. In augustus 2012 is een tweede serie gestart met negen ondernemers. Naast bloggende grensverleggers stond voor het eerst ook een groep experts online klaar om te reageren en vragen te beantwoorden van ondernemers en bezoekers van de website. Grensverleggers.nl trok in 2012 maandelijks gemiddeld 2.500 bezoekers en genereerde aanzienlijke media-aandacht voor IMVO in de praktijk en thema’s als arbeidsomstandigheden, certificering, corruptie en grondstoffenschaarste. In het voorjaar van 2012 startten de voorbereidingen voor een groot IMVO-programma, waarover meer te lezen is in een van de volgende alinea’s. Voor dit nieuwe programma is een specifieke sectoraanpak ontwikkeld in samenwerking met onderzoeksbureau DRIFT en NewForeSight. In 2012 is een verkenning uitgevoerd naar ‘duurzaam leer’, die heeft geleid tot zes bedrijfsbezoeken, twee bijeenkomsten met een groeiend aantal deelnemers uit het MKB en andere relevante organisaties, de creatie van een webdossier over dit onderwerp en de start van het onderzoek ‘Sustainable Leather Value Chain’. In het IMVO-programma worden de activiteiten voor deze sector voortgezet.

Deze doelstellingen en de in het jaarplan van het Programma Ontwikkelingslanden beschreven resultaten zijn behaald, al zijn ondernemersorganisaties niet op structurele wijze door ons ondersteund. Gaandeweg het programma is namelijk de focus gelegd op de ontwikkeling van activiteiten voor bedrijven in plaats van voor ondernemersorganisaties. Dit kwam vooral doordat ketens met ontwikkelingslanden niet hoog op de agenda stonden bij brancheen ondernemersorganisaties.

42


“Door de certificeringskosten laag te houden kan iedereen mee doen – van boer tot klant” Els Lindenboom Natures Pride

43


Sustainable Match

Evenementen

Ten behoeve van handelsmissies ontwikkelde MVO Nederland in samenwerking met AgriProFocus, Oxfam Novib, People Connector, BBO en ProPortion in 2012 het initiatief ‘Sustainable Match’. Daarin worden methodiek en hulpmiddelen ontwikkeld om matchmaking tijdens handels- en investeringsmissies te verduurzamen en zodoende positief bij te dragen aan businessontwikkeling en de oplossing van de duurzaamheidvraagstukken in de bezochte landen.

MVO Nederland heeft naar aanleiding van vragen van bedrijven tijdens de MVO Exchange in 2011 een vervolgworkshop georganiseerd over corruptie en over het voorkomen van ‘veelgemaakte fouten’ bij ondernemen in ontwikkelinglanden en opkomende markten, waarbij praktijkervaringen van ondernemers centraal stonden. In samenwerking met BiD Network heeft MVO Nederland in november 2012 het evenement ‘Growing SMEs: Connect, Exchange, Invest’ opgezet, waar 150 ondernemers op afkwamen. Ook werden vanuit het Programma Ontwikkelingslanden twee workshops (‘Sustainable Business Case’ en ‘Cultural challenges across borders’) gegeven, waarin onder meer aandacht werd besteed aan corruptie. Aan de bijeenkomst ‘Afrika Groeit, de businesscase voor duurzame voedselproductie in Afrika’ van Schuttelaar & Partners leverde het Programma Ontwikkelingslanden in 2012 een bijdrage door praktijkvoorbeelden aan te dragen en bezoekers te werven.

IMVO-portal en nieuwsbrief voor postennetwerk In 2012 leverde het Programma Ontwikkelingslanden ook een bijdrage aan de ontwikkeling van een IMVO-portal en nieuwsbrief voor het postennetwerk van de Nederlandse overheid in het buitenland. Daaronder vallen vertegenwoordigingen en economische steunpunten die zich actief inzetten voor Nederlandse ondernemers bij het zakendoen over de grens.

“het nieuwe programma richt zich op het inrichten van een transitieproces waarbij het Nederlandse MKB >> 44


Kennisdeling

Optopping

Gedurende het jaar zijn de webdossiers met een link naar internationaal MVO op de website van MVO Nederland aangevuld en geactualiseerd. Daarvan zijn de dossiers over ketenverantwoordelijkheid, mensenrechten, internationale arbeidsomstandigheden en corruptie het meest populair. Naar aanleiding daarvan heeft MVO Nederland een webdossier over dit onderwerp ontwikkeld. Met presentaties en workshops over IMVO in het algemeen en specifieke deelonderwerpen zijn in 2012 in totaal ruim 300 ondernemers bereikt.

In de loop van het jaar ontwikkelde MVO Nederland een vervolg op het ten einde lopende Programma Ontwikkelingslanden voor de periode 2013-2016. Het nieuwe programma richt zich op het inrichten van een transitieproces waarbij het Nederlandse MKB een toenemende bijdrage levert aan duurzame economische groei en armoedebestrijding in ontwikkelingslanden. Dit voorstel is in oktober 2012 ingediend bij de Directie Duurzame Economie van het ministerie van Buitenlandse zaken. Voor deze voorbereidende werkzaamheden heeft het ministerie een additionele subsidie verstrekt, bovenop de subsidie voor het Programma Ontwikkelingslanden. Er is een gezichtsbepalende senior programmamanager IMVO geworven en een gekwalificeerd projectteam van twaalf personen samengesteld.

>>een toenemende bijdrage levert aan duurzame economische groei en armoedebestrijding in ontwikkelingslanden” 45


TRANSITIEPROCES Focus IMVO-programma 2013 - 2016

Sectoranalyse

SectorCOALITIE

46


VERANDERPROJECTEN

VERANDERNETWERKEN

47


Voorbereidingen IMVO-programma

lokale duurzame ontwikkeling in Afrika, waarbij vooral aandacht wordt besteed aan de sectoren tuinbouw en agro-installaties. Bij het onderzoeken van de impact van het Nederlandse MKB wordt gekeken naar het scheppen van werkgelegenheid met goede arbeidsvoorwaarden, het zorgdragen voor kennisontwikkeling en technologieoverdracht, het aangaan van samenwerkingsrelaties met lokale bedrijven, de gevolgen voor het milieu, betrokkenheid van de lokale bevolking en de gevolgen voor voedselzekerheid. Onderzoeksbureau Keala heeft een opzet gemaakt voor een jaarlijks onderzoek dat we de Thermometer noemen. Ieder jaar worden daarvoor tussen de 1.100 en 1.200 MKB’ers benaderd met vragen over kennis, houding en gedrag ten aanzien van IMVO. Tot slot is onderzoek gedaan naar het maatschappelijk rendement dat maatschappelijk betrokken ondernemen in ontwikkelingslanden oplevert

Voor het einde van 2012 zijn een transitie-aanpak en een monitoringsprotocol uitgewerkt, inclusief kritieke prestatie indicatoren (KPI’s), resultaatgebieden en een beschrijving van het planning-, monitoring- en evaluatieproces. De stakeholders van het nieuwe IMVO-programma zijn in kaart gebracht en er is een concept opgesteld van de samenwerkingsafspraken. MVO Nederland heeft nader sectoronderzoek verricht om te kunnen komen tot een quick scan van een beperkt aantal sectoren en handelsketens. Dit heeft geleid tot de keuze voor de sectoren leer, tuinbouw, installatie/cleantech en textiel. In de agro-sector is intensief onderzoek verricht in Kenia, Rwanda, Zuid-Afrika, Mozambique en Ethiopië, in samenwerking met de Universiteit Utrecht. Dit onderzoek beoogt inzicht te verschaffen in de bijdrage van de Nederlandse agro-ondernemers aan

48

2.3 mvo INFORMATIEPUNT


Financiën Het oorspronkelijke budget voor het programma Ontwikkelingslanden bedroeg in 2012 350.000 euro. Hier is in de loop van het jaar een optoppingsbudget aan toegevoegd. Hieruit werden onder meer de voorbereiding voor het IMVO-programma, Sustainable Match en de MVO Risico Checker gefinancierd. Het budget voor de optopping bedraagt 1.113.912 euro. Hiervan is in 2012 972.891 euro besteed. Het resterende bedrag wordt in de eerste twee maanden van 2013 uitgegeven. Het budget voor de voorbereiding van het IMVO-programma wordt ter beschikking gesteld door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

voor Nederlandse bedrijven. Dit onderzoek is uitgevoerd door adviesbureau CREM. Voorts zijn de verschillende methoden van bedrijven om het maatschappelijk rendement in ontwikkelingslanden te verbeteren onderzocht. De uitkomsten van al deze onderzoeken zijn verwerkt in de programma-aanpak, het jaarplan 2013 en het monitoringsprotocol. Per transitiefase en KPI is een communicatiestrategie en plan van aanpak opgezet. Het concept Grensverleggers is verder uitgewerkt in onder meer een tv-serie die in het najaar van 2013 wordt uitgezonden. Ook is een due diligence webtool voor het MKB ontwikkeld, de MVO Risico Checker (www.mvorisicochecker.nl), die verder wordt aangevuld en uitgebouwd. Met samenwerkingspartners is een concept-methodologie voor duurzame handelsmissies en matchmaking ontwikkeld. De geplande handelsmissies naar Bangladesh en Oeganda vinden plaats in 2013.

MVO Risico Checker in beeld Dankzij deze door MVO Nederland ontwikkelde online tool weet u welke MVO-risico’s u loopt met uw grensoverschrijdende handelsactiviteiten. www.mvorisicochecker.nl

49


2.5 Overige projecten Naast de eerder genoemde algemene programma’s voerde MVO Nederland in 2012 nog dertien projecten uit, gericht op een specifiek thema of branche met een vooraf vastgestelde looptijd. Bewustwording, kennisdeling en samenwerken aan verduurzaming van sectoren zijn belangrijke elementen van deze projecten. Tabel 2: Overzicht 13 projecten gericht op thema of branche Naam

Doelstelling

Looptijd

Besteed in 2012

Financier

SMOM Ketensimulatie

Ketensimulatiespel ontwikkelen.

2010 t/m 2012

16.869 euro

Agentschap NL

MVO-wegwijzer ISO 26000

Hulpmiddel ontwikkelen voor implementatie norm ISO 26000.

2011 t/m 2012

16.622 euro

Agentschap NL

Internationaal Brancheprogramma

Ketenverantwoordelijkheid onder de aandacht brengen in ketens met opkomende markten (BRIC-landen).

10-2010 t/m 9-2012 (deel II)

99.356 euro

BuZa

Hoe doe je zaken met respect voor mensenrechten?

Nederlands MKB betrekken bij mensenrechten.

8-2012 - 8-2013 29.131 euro

IMVO-vouchers

2011 t/m Leveren van een concrete bijdrage aan de ontwikkeling april 2013 van het bedrijfsleven in ontwikkelingslanden.

112.413 euro

MVO stimuleren in de Food & Agribusiness.

150.000 euro EZ

MVO in de Agribusiness

*

2008-2015

*Financiering van dit project: deels basissubsidie, deels projectsubsidie 50

BuZa

BuZa


Financiën De financiering van de in deze paragraaf beschreven projecten is afkomstig van verschillende ministeries. MVO Nederland droeg daarmee bij aan de implementatie van overheidsbeleid.

Naam

Doelstelling

Looptijd

Besteed in 2012

Financier

Communicatie OESO-richtlijnen en NCP

Bekendmaken van de OESO-richtlijnen en het NCP.

2010 t/m 2013 (deel II) – voortijdig beëindigd

45.854 euro

EZ

MVO-expeditie Food & Agribusiness (ISO- 26000)

Maatwerk maken op basis van de ISO 26000 Richtlijn .

9-2011 t/m 12-2012

77.912 euro

EZ

MVO en waardebepaling MVO mee laten wegen bij de waardebepaling van bij bedrijfsovername bedrijven.

5-2011 t/m 5-2012

49.361 euro

EZ

Transparantiebenchmark Ministerie EZ ondersteunen m.b.t. de transparantiebenchmark.

2012 t/m 2013

58.297 euro

EZ

178.920 euro

I&M

179.965 euro

SZW

132.911 euro

VWS

2010 t/m Informatiepunt bedrijven Informeren, stimuleren en 9-2012 faciliteren van bedrijven duurzaam inkopen bij het toepassen van de duurzaam inkoopcriteria van de overheid. 2010 t/m 2012

Pilot Arbeidsparticipatie – Meer werkplekken bij werkgevers (toonaangevende bedrijven)

Werkgevers stimuleren en ondersteunen om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen en te houden.

Nationaal Stimuleringsprogramma MBO

Bevorderen, professionalise- 2009 t/m 2012 ren en zichtbaar maken van MBO.

1.147.611 euro

Totaal besteed in 2012

51


Ketensimulator

RESULTATEN

In de periode tussen 1 november 2010 en 31 mei 2012 ontwikkelde MVO Nederland in opdracht van Agentschap NL samen met NEVI, CSR Academy en de COSsen de online managementgame ‘Ketensimulator’, zowel in het Nederlands als in het Engels. Financiering vond plaats in het kader van de Subsidieregeling Maatschappelijke Organisaties en Milieu (SMOM). Dit project had tot doel ondernemers, inkopers en brancheorganisaties in de vorm van een bedrijfssimulatie te helpen hun ketenverantwoordelijkheid te nemen door verhoging en verbetering van de bewustwording en het bieden van handelingsperspectief.

In 2012 werden 15 workshops georganiseerd rondom de Ketensimulator, waarmee de totale projectdoelstelling van 25 workshops werd behaald. Er werden gedurende de projectperiode iets minder ondernemers en inkopers bereikt dan verwacht, namelijk 214 in plaats van de beoogde 300. Daar staat tegenover dat 381 studenten en ook (beleids) medewerkers het spel hebben gespeeld. Bovendien organiseerde MVO Nederland een aantal workshops voor intermediairs (zoals medewerkers van de COSsen en de eigen organisatie), die regelmatig contact hebben met ondernemers. De tevredenheid over de vorm en de inhoud van de managementgame was groot; de simulator kreeg gemiddeld een waardering van een 8,0, waarmee de nagestreefde 7,0 ruimschoots werd overschreden. Naar aanleiding van tijdens de workshops opgedane ervaringen zijn er in 2012 nog enkele verbeteringen in het spel doorgevoerd. De Ketensimulator zal ook in de toekomst nog vaak worden ingezet om ondernemers en inkopers van bedrijven bewust te maken van de betekenis en mogelijkheden van ketenverantwoordelijkheid. In 2012 is via de communicatiekanalen van de projectpartners veelvuldig aandacht besteed aan de Ketensimulator, met name in nieuwsbrieven en op online agenda’s. De projectbegroting is met 7.000 euro overschreden.

52


MVO-wegwijzer ISO 26000

RESULTATEN

MVO Nederland heeft in samenwerking met Agentschap NL en NEN in 2012 een hulpmiddel gecreëerd dat bedrijven helpt bij het implementeren van MVO volgens de internationale richtlijn ISO 26000. De MVO-wegwijzer ISO 26000 maakt de uitgebreide richtlijn begrijpelijk en biedt overzicht in het grote aantal geboden tips. Dankzij het doorlopen van een stappenplan kunnen bedrijven invulling geven aan de door ISO 26000 gedefinieerde MVOprincipes, hun stakeholders identificeren en betrekken, doelstellingen formuleren voor de meest urgente MVO-thema’s en MVO verankeren in de organisatie. De MVO-wegwijzer is door MVO Nederland verrijkt met een quickscan: de MVO-scan ISO 26000. Deze scan brengt ondernemers op een laagdrempelige manier in aanraking met de verschillende aspecten van ISO 26000 en geeft een heel globaal beeld van de mate waarin een organisatie al bezig is met MVO volgens ISO 26000.

De MVO-wegwijzer ISO 26000, www.mvo-wegwijzer-ISO26000.nl, genereert 750 unieke bezoekers per maand. De MVO-scan ISO 26000, te vinden op www.startenmetISO26000. nl, is inmiddels ruim 1.100 keer ingevuld. Beide tools zijn binnen de begroting van 30.000 euro opgeleverd en trokken flink wat aandacht van de media.

Lancering MVO-wegwijzer ISO 26000, v.l.n.r. Iris de Rijke (Agentschap NL), Leon Wolthers (Agentschap NL), Nelleke Jacobs (MVO Nederland), Ingeborg Boon (NEN), Ruud Koornstra (Tendris)

MVO WEGWIJZER (KAN IK NIET VINDEN???)

53


Internationaal Brancheprogramma Met als doel ketenverantwoordelijkheid onder de aandacht te brengen van het internationaal actieve Nederlandse MKB heeft MVO Nederland in oktober 2009 met subsidie van het ministerie van Economische Zaken het Internationale Brancheprogramma opgezet. Dit programma sloot aan bij het SERinitiatief Internationaal MVO en richtte zich op een groot aantal sectoren: metaal & techniek, machines & apparaten, ICT & elektronica, kleding & textiel, chemie & kunststof, overige fabrikaten & handel. De focus lag daarbij op business-to-business non-food sectoren met een laag kennisniveau op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en het thema ketenverantwoordelijkheid in het bijzonder.

MVO-bedrijfsproces: Inkoop en keten

54


RESULTATEN Naar aanleiding van de ervaringen in de eerste twee jaar van dit programma en discussie met de opdrachtgever over de doelstellingen, is in het derde programmajaar de focus iets verlegd. In tegenstelling tot de voorgaande jaren is in 2011-2012 meer energie gestoken in het actief opzoeken en betrekken van duurzame koplopers binnen de geselecteerde branches, het gebruiken van de goede voorbeelden van koplopers per sector en het op basis hiervan opzetten van branchespecifieke activiteiten om branches te stimuleren om werk te maken van ketenverantwoordelijkheid. Het team van het Internationaal Brancheprogramma voerde in 2012 meer dan twintig verdiepende gesprekken met brancheverenigingen om handelingsperspectief aan de bij hen aangesloten MKB’ers te bieden én - indien mogelijk - de samenwerking op het thema ketenverantwoordelijkheid te verdiepen. Daarnaast werden over dit thema diverse presentaties en workshops gegeven aan zowel ondernemers als brancheorganisaties. In 2012 voerde de programmamanager overleg met diverse brancheorganisaties en elektronica- en ICT-bedrijven om het animo te peilen voor de oprichting van een netwerk op het gebied van metalen, elektronica en ketenverantwoordelijkheid. Voor een MVO Netwerk Duurzame Metalen bleek weinig interesse. Wel hebben de in dat kader gevoerde gesprekken geleid tot een Green Deal, die wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Infrastructuur & Milieu. Inmiddels heeft het

55

Grote Bedrijven Netwerk van MVO Nederland, met veel deelnemers uit de ICT-sector, een eerste netwerkbijeenkomst over dit onderwerp georganiseerd. Na gebleken interesse van een aantal bedrijven vond er op 19 juni 2012 een verkennende bijeenkomst plaats van het MVO Netwerk Ketenverantwoordelijkheid. Daaraan namen zeven bedrijven deel, die allen internationaal actief zijn: IHC Merwede, IBM, Canon/Ricoh, Strootman, Accell Group, Company Fits en Alliander. Vervolgens zijn twee profielen opgesteld van mogelijke netwerkvormen, een expeditie en een intervisie, waarop geïnteresseerden konden intekenen. Het animo valt tot nu toe tegen. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de financiële bijdrage die aan deelnemers wordt gevraagd. Vanuit het Internationaal Brancheprogramma zijn in 2012 diverse webdossiers over producten (speelgoed, rubber, elektronica) en thema’s (mensenrechten, grondstoffenschaarste, eerlijke handel) opgesteld en geactualiseerd en zijn de afgesproken tien praktijkvoorbeelden opgeleverd. Het budget van dit programma, 340.000 euro voor drie jaar, is met ruim 7.000 euro overschreden.


Mensenrechten

RESULTATEN

In 2012 is het project ‘Hoe doe je zaken met respect voor mensenrechten?’ van start gegaan. Voor de impact van bedrijfsactiviteiten op mensenrechten is in toenemende mate belangstelling. De belangrijkste ontwikkeling hierbij is het recent verschenen en breed gedragen werk van speciale gezant voor de Mensenrechten van de VN John Ruggie. Ruggie stelt in zijn kader dat bedrijven de verantwoordelijkheid hebben om de mensenrechten te respecteren en dat ze de mensenrechtenrisico’s in hun keten in kaart moeten brengen en verminderen. De doelstelling van dit project is het Nederlandse MKB te betrekken bij mensenrechten in het algemeen en het Ruggie framework van protect, respect en remedy in de praktijk te brengen. Het project wordt mogelijk gemaakt door de directie Mensenrechten van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

MKB’ers zijn zich onvoldoende bewust van de rol die ze spelen bij de waarborging van mensenrechten en welke handelingsperspectieven zij daarbij hebben. In 2012 heeft MVO Nederland een verkenning uitgevoerd in diverse sectoren. Voor tien sectoren zijn factsheets ontwikkeld of in ontwikkeling die via de website van MVO Nederland worden ontsloten. In 2013 zullen binnen de sectoren toerisme, bloemen, specerijen, zorghulpmiddelen en babyspullen bedrijven worden samengebracht om mensenrechtenkwesties te identificeren en handelingsperspectieven en business kansen in kaart te brengen.

MVO in de Agribusiness

RESULTATEN

Doel van het deels door het ministerie van Economische zaken gefinancierde sectorprogramma MVO in de Agribusiness is MKB-bedrijven in de Food & Agribusiness op een effectieve manier te inspireren en te activeren tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. MVO Nederland benadert daartoe in samenwerking met brancheverenigingen ondernemers met een toegankelijke, branchespecifieke MVO-boodschap en voert doelgericht projecten uit. Daaronder vallen het up-todate houden van de website www.mvoindeagribusiness.nl, betrokkenheid bij de eerder in dit hoofdstuk beschreven MVO Expeditie Food & Agribusiness (ISO 26000) en het symposium MVO in de Food & Agribusiness. In 2012 lag de focus binnen dit programma op internationaal MVO, met thema’s als ketenverantwoordelijkheid, voedselzekerheid en sociale innovatie.

Door strategische samenwerking met brancheen ondernemersorganisaties bereikt MVO Nederland inmiddels ruim 30.000 ondernemers in de Food & Agribusiness. Verschillende brancheverenigingen uit deze sector gingen in 2012 actief met MVO aan de slag. De Food & Agribusiness is inmiddels de best vertegenwoordigde sector in het partnernetwerk van MVO Nederland. Verder is rondom biobased economy de samenwerking met de sectormanager Chemie geïntensiveerd. In het kader van duurzame voeding in ziekenhuizen en zorginstellingen is samenwerking ontstaan met het MVO Netwerk Zorg. Ook is in 2012 gestart met de voorbereidingen voor een MVO Netwerk Food & Agribusiness en een MVO Netwerk Groente & Fruit, waarbij ook

56


IMVO Vouchers

de Dutch Produce Association (DPA) en Frugi Venta zijn betrokken. Via een detachering vanuit het ministerie van Economische Zaken is de inzet van MVO Nederland op voedselzekerheid versterkt met 0,5 fte. In de loop van het jaar is besloten om deze inzet samen te brengen met het nieuwe Programma Internationaal MVO, gezien de vele gedeelde doelstellingen. MVO Nederland verzorgde in 2012 diverse presentaties en workshops tijdens congressen en bijeenkomsten in de Food & Agribusiness. Ook op andere manieren werden de banden met de Agribusiness aangehaald. Zo trad Ton Baas van de VBZ toe tot de Programmaraad van MVO Nederland, en nam MVO Nederland op haar beurt plaats in de adviescommissie van Keurklasse, het MVO-programma van de Vereniging van Keurslagers, en in de werkgroep MVO-wijzer van de Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG) en in het Platform Duurzaam & Gezond van KHN. In 2012 werd bovendien gewerkt aan 75 nieuwe praktijkvoorbeelden over de Food & Agribusiness, waarvan het laatste deel in 2013 wordt gepubliceerd. De activiteiten van MVO Nederland in de Agri&Food-sector leidden tot zeven interviews in vakbladen. Daarmee werd de doelstelling van vijf publicaties ruimschoots gehaald. Ook is veel energie gestoken in doorontwikkeling van de social media strategie in de sector. Met succes, want inmiddels worden via Twitter en LinkedIn ruim 5.000 volgers bereikt. Het project MVO in de Agribusiness bleef in 2012 binnen begroting.

IMVO Vouchers zijn bonnen die het MKB korting geven op advies over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). De korting kan oplopen tot vijftig procent van de advieskosten, met een maximum van 10.000 euro. De vouchers zijn financieel mogelijk gemaakt door de minister voor Buitenlandse Zaken. Om in aanmerking te komen voor een voucher moet de aanvrager een handelspartner hebben die actief is in een van de 60 zogenaamde PSD-landen (Private Sector Development).

RESULTATEN Op 1 januari 2013 waren dertig van de vijftig vouchers met een totale waarde van 238.100 euro verstrekt. Met name Afrikaanse landen zijn populair onder de aanvragers van de vouchers, maar ook Azië en Oost-Europa (Moldavië). In 2013 zullen de resterende vouchers worden vergeven en krijgt dit initiatief mogelijk een vervolg.

57


Communicatie OESO-richtlijnen en NCP

RESULTATEN Omdat het contact met bedrijven via MVO Nederland alsmaar groeit, kennen steeds meer bedrijven in Nederland de OESO-richtlijnen en weten ze hoe ze deze kunnen toepassen via due diligence. Naar aanleiding van de update van de OESO-richtlijnen in 2011 is in 2012 veel aandacht besteed aan het verwerken van de nieuwe informatie in de NCP-communicatiemiddelen. De update is doorgevoerd op www. oesorichtlijnen.nl en in de presentaties en factsheet van het NCP. Bovendien zijn de veranderingen verwerkt op de aan OESO gerelateerde pagina’s op de website van MVO Nederland. In het eerste kwartaal van 2012 heeft MVO Nederland, zoals gepland, de Taakgroep Duurzaam Ondernemen en Handel van het ministerie van EL&I ondersteund bij beleidsvoorbereiding. Tot slot heeft MVO Nederland in het voorjaar het nieuwe NCP-secretariaat ondersteund bij de jaarlijkse rapportage van de NCP-activiteiten aan het OESO-hoofdkantoor in Parijs.

Tot mei 2012 verzorgde MVO Nederland op verzoek van het toenmalige ministerie van EL&I de communicatie en het beheer van de communicatiemiddelen voor het Nederlands Contactpunt (NCP) OESOrichtlijnen. Vergroting van kennis onder bedrijven over de OESO-richtlijnen sloot goed aan bij de overige activiteiten van MVO Nederland. Het project ‘Communicatie OESO-richtlijnen en NCP’ is echter in overleg voortijdig beëindigd vanwege verschil in visie op de wijze waarop de communicatietaak zou moeten worden ingevuld. MVO Nederland blijft binnen haar projecten op het gebied van internationaal MVO (IMVO) en haar partnernetwerk de OESO-richtlijnen actief onder de aandacht brengen van het bedrijfsleven.

“MVO Nederland blijft de OESOrichtlijnen actief onder de aandacht brengen van het bedrijfsleven” 58


MVO Expeditie Food & Agribusiness (ISO 26000)

RESULTATEN Doelstelling van dit project was tien zo divers mogelijke bedrijven aan de expeditie te laten deelnemen. Die werd ruimschoots behaald; The Greenery, A-ware Food Group, Amacore Seafood/ Open Seas, Maison Blanche Dael, Bisschopsmolen, M. van den Oever Boomkwekerijen, Ecostyle, Koppert Cress, Intertaste, Hoogesteger, de Vereniging voor Keurslagers en Cono Kaasmakers waren van de partij. De meeste deelnemers slaagden erin hun Zelfverklaring ISO 26000 op 6 december te presenteren tijdens het symposium MVO in de Food & Agribusiness, dat 130 deelnemers trok. Een aantal leden heeft de afronding doorgeschoven naar 2013. De ervaringen van de deelnemers aan de expeditie zijn vastgelegd in de publicatie ‘MVO in de Food & Agribusiness. SAMEN DOEN!’. De MVO Expeditie Food & Agribusiness werd door de deelnemers gemiddeld met een ruime 8 beoordeeld. Daarom is besloten om deze in 2013 opnieuw aan te bieden. Deze expeditie vormde de basis voor het MVO Netwerk Food & Agribusiness, dat naar alle waarschijnlijkheid medio 2013 het licht ziet. Het beschikbaar gestelde budget was toereikend voor de genoemde activiteiten.

In 2012 werkten twaalf bedrijven uit de Food & Agribusiness tijdens een door MVO Nederland begeleide expeditie aan de implementatie van MVO in hun bedrijfsvoering volgens de internationale richtlijn ISO 26000. In de periode van een half jaar kwamen zij zes keer bij elkaar voor een intensieve reis, waarbij zij van en met elkaar leerden en toewerkten naar een concreet eindproduct: een Zelfverklaring ISO 26000. De expeditie werd voor de helft gefinancierd door de deelnemende bedrijven en voor de andere helft door de Directie Agro van het ministerie van Economische zaken. In de loop van 2012 werd additionele subsidie ontvangen voor de organisatie van een symposium met de titel ‘MVO in de Food & Agribusiness’.

Excursie tijdens MVO-Expeditie Food & Agribusiness

59


VO en waardebepaling M bij bedrijfsovernaMEme Van juni 2011 tot en met november 2012 voerde MVO Nederland het project ‘MVO en waardebepaling bij bedrijfsovername’ uit in opdracht van het toenmalige ministerie van EL&I. Dit project had tot doel bedrijfsovernamebemiddelaars in staat te stellen maatschappelijk verantwoord ondernemen mee te laten wegen bij de waardebepaling van bedrijven en met name het MKB te stimuleren door de businesscase van MVO in geval van bedrijfsoverdracht te onderstrepen. In dit kader is nauw samengewerkt met bureau CREM, de Brancheorganisatie Bedrijfsoverdracht Bemiddelaars (BOBB) en Rotterdam School of Management.

Revival van reparatie

Delen van

Groente verbouwen op de daktuin

Toenemende grondstoffenschaarste

RESULTATEN Dit project heeft in de eerste plaats geleid tot een handleiding voor bedrijfsovernameadviseurs met de titel ‘Waarde waarderen; Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en waardebepaling, een handleiding voor bedrijfsovernameadviseurs’. Ook is een trainingsmodule voor bedrijfsoverdrachtbemiddelaars ontwikkeld, die hen in staat stelt de handleiding toe te passen. De lancering van de handleiding heeft media-aandacht gegenereerd. MVO Nederland heeft dit project binnen de gestelde begroting afgerond met een ingecalculeerde eigen bijdrage van 10.000 euro.

Tipping p is in zich

Opzetten van systemen voor voedselverwerking

60

Ontwikkelingslanden: opkomende economieë van de toekomst

n bezit


10 MVO-TRENDS VOOR 2013. download het complete trendrapport van MVO Nederland op www.mvonederland.nl/trends

Stoelmassage op het werk

Mantelzorg als secundaire arbeidsvoorwaarde

Iedereen ZZP’er?

Lokale energieopwekking

point ht

De kracht van sociale media Integrated reporting Ook maatschappelijke waarden meten

ën

Samenleving verwacht zichtbare acties

61


Transparantiebenchmark

RESULTATEN

Het ministerie van Economische Zaken wil met de jaarlijkse Transparantiebenchmark inzicht geven in de wijze waarop Nederlandse bedrijven verslag doen van hun MVO-activiteiten. Aan deze benchmark is de Kristal-prijs verbonden. MVO Nederland is gevraagd om de communicatie te verzorgen. Het streven is de scores op transparantie elk jaar te doen stijgen en de naamsbekendheid en het aanzien van de benchmark te vergroten.

Ondernemingen scoorden in 2012 significant hoger op de Transparantiebenchmark dan in voorgaande jaren. De gemiddelde score ging van 92 naar 104 punten op een schaal van 200. Zeven verslagen uit het MKB werden beoordeeld.

NAJAAR 2012

NT

icht in ergelijk ven oriteit iaal d. agina d te e over

ntent/

of

ar

S

en

orting/

t, g

eenerk

e,

T

TRANSPARANTIEKRANT HOE DOEN ZIJ HET?

GRENSVERLEGGERS

DRIE BEDRIJVEN OVER TRANSPARANTIE

DELEN BUITENLANDSE SUCCESSEN EN DILEMMA’S

pagina 2

WORD PARTNER MAATscHAppeLIjK beTROKKeN ONDeRNeMeN

AAN De sLAg MeT MVO

DRAAgVLAK cReëReN VOOR MVO

inspiratieGIDS

pagina 3

MVO-OPLEIDINGEN & -TRAININGEN

PROFITEER VAN DE KENNIS EN ERVARING VAN 2.000 BEDRIJVEN pagina 4

DUURZAMe pIONIeRs

TRANSPARANTIE WORDT SEXY TRANSPARANTIE IS EEN INGEWIKKELD WOORD VOOR OPENHEID EN VERANTWOORDING AFLEGGEN. VEEL ONDERNEMERS ASSOCIËREN TRANSPARANTIE MET BUREAUCRATIE EN VRAGEN ZICH AF WAT HET OPLEVERT. TEGELIJKERTIJD WILLEN KLANTEN, MEDEWERKERS EN DE POLITIEK STEEDS MEER WETEN OVER HOE EN WAAR PRODUCTEN WORDEN GEMAAKT, WAT ER IN DIE PRODUCTEN ZIT EN HOEVEEL DE BAAS VERDIENT. Om die vragen goed te kunnen beantwoorden, zijn er inmiddels diverse instrumenten die ondernemers helpen hier op een praktische manier op in te spelen. Die instrumenten helpen om eerlijke informatie te onderscheiden van greenwashing. En ze helpen ook om ondernemers die goed met MVO bezig zijn de erkenning te geven die zij verdienen. Deze krant biedt hiervan een aantal inspirerende voorbeelden. Die voorbeelden leren ons ook dat transparantie leidt tot innovatie en concurrentiekracht. Daarmee wordt het een sexy onderwerp dat verder gaat dan een verantwoordingsplicht. En dat maakt dat transparantie de komende jaren steeds populairder zal worden.

DE NIEUWE OPENHEID Roelofs Wegenbouw communiceert uitgebreid over zijn MVO-activiteiten. Daarmee is het bedrijf een koploper, want duurzaamheid en publiekscommunicatie zijn in de bouwwereld nog lang niet vanzelfsprekend. Lees het interview met directeur Arend Ringenier op pagina 2.

EERLIJK OVER PEOPLE, PLANET EN PROFIT 10 TRENDS IN TRANSPARANTIE

In het najaar van 2012 publiceerde MVO Nederland de Transparantiekrant met daarin TRANSPARANTIE IS EEN ESSENTIEEL ONDERDEEL VAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN. MVO NEDERLAND ZIET TIEN TRENDS. onder andere aandacht voor de jaarlijkse 8 1 Transparantiebenchmark DE WERELD WORDT KLEINER BENCHMARKEN: WE NEMEN

Willem Lageweg Directeur MVO Nederland

‘Het gaat verder dan een verantwoordingsplicht’

Social media en smart phones laten grenzen vervagen. Ook medewerkers, klanten en leveranciers twitteren. Niets blijft verborgen en bedrijven moeten een manier vinden om zaken te doen in een transparante wereld.

2 STAKEHOLDERS VINDEN MVO STEEDS BELANGRIJKER Investeerders en klanten willen eerlijke en duidelijke informatie over hoe bedrijven omgaan met duurzaamheidsdilemma’s als topsalarissen, de herkomst van grondstoffen of kinderarbeid.

3 IN GESPREK: VAN EENRICHTINGS VERKEER NAAR DE DIALOOG Koplopers betrekken hun klanten en relaties steeds eerder bij dilemma’s. Uit de dialoog die zich vervolgens ontwikkelt, ontstaan nieuwe ideeën en draagvlak.

ook over wat er nog niet goed gaat. Hun motto is: vertel gewoon de waarheid en wees open over dilemma’s.

5 MVO-VERSLAGGEVING WORDT VOLWASSEN Elk jaar verschijnen er meer maatschappelijke jaarverslagen van MKB-bedrijven. Steeds vaker worden deze geschreven volgens richtlijnen als die van het Global Reporting Initiative (GRI).

6 TRANSPARANTIE IS MEER DAN EEN KEURMERK Een keurmerk is één. Daarnaast zorgen steeds meer bedrijven voor duidelijke productinformatie en laten zij met een track&trace systeem zien waar een product vandaan komt. Zo kan de klant achterhalen hoe een product wordt gemaakt.

62

7

TRANSPARANTIE SERIEUS

De Dow Jones Sustainability Index, de Transparantiebenchmark, de verkiezing van MVOmanager van het jaar…we beoordelen en vergelijken en delen onze kennis met elkaar.

9 INTEGRATED REPORTING De klassieke manier van jaarverslaggeving verschuift van het verstrekken van puur financiële informatie naar integrated reporting waarbij sociale, bestuurlijke en milieufactoren worden gekoppeld aan kernactiviteiten van het bedrijf.

10 OOK TRANSPARANT IN CRISISTIJD Door open te zijn over hun MVO-beleid en de afwegingen die zij maken in tijden van crisis weten veel bedrijven hun draagvlak en klanten te behouden.


Informatiepunt bedrijven duurzaam inkopen

RESULTATEN Op drie niveaus is invulling gegeven aan het nastreven van de doelstellingen van dit Informatiepunt. Generieke informatie is aangeboden via de website van MVO Nederland, via trainingen van de MVO Nederland Academie en door het beantwoorden van vragen die ondernemers aan de helpdesk stelden. Na een kleinschalige behoefteanalyse is branchespecifieke communicatie ontwikkeld voor verschillende brancheverenigingen, waaronder in de bouwsector. In diverse kranten, vakbladen en online media werd aandacht gegenereerd voor duurzaam leveren aan de overheid. De pilot ‘Keten in beeld’ met vier bedrijven leidde tot bedrijfsspecifieke communicatie en ondersteuning bij concrete aanbestedingstrajecten. De belangstelling bij bedrijven en brancheorganisaties bleek helaas beperkt. Dit komt ongetwijfeld doordat overheden nog nauwelijks gebruik maken van de sociale voorwaarden tijdens het inkopen. De urgentie ontbrak daardoor. MVO Nederland uitte daarom op 12 juli 2012 samen met VNO-NCW, MKB Nederland, NEVI en De Groene Zaak in een brief aan Staatsecretaris Atsma haar zorgen over de voortgang van het duurzaam inkopen door de overheid. Daarnaast heeft MVO Nederland in het kader van duurzaam inkopen samenwerking gezocht met andere partijen. Dit resulteerde in gezamenlijke trainingen met NEVI, inhoudelijke afstemming met onder meer PIANOo en regiosessies met Bouwend Nederland, de KvK en regionale VNO-NCW’s.

‘Duurzaam leveren aan de overheid’ is de naam die ook wel wordt gegeven aan dit project, dat MVO Nederland uitvoert in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M). In 2012 heeft het Informatiepunt bedrijven duurzaam inkopen zich vooral bezig gehouden met het communiceren met brancheorganisaties en bedrijven over de sociale voorwaarden die de overheid toepast in haar duurzaam inkoopbeleid. Doel van het Informatiepunt is het bedrijfsleven te informeren, te stimuleren en te faciliteren bij het toepassen van de duurzame inkoopcriteria van de overheid, met in het bijzonder aandacht voor de sociale voorwaarden. Daarnaast wil het Informatiepunt professioneel duurzaam inkopen bij overheidsinkopers stimuleren en de samenwerking tussen bedrijven en overheden bevorderen om duurzaamheid en innovatie via overheidsaanbestedingen te versnellen. Deze laatste doelstelling vloeit voort uit het advies dat MVO Nederland, VNO-NCW, MKB Nederland, De Groene Zaak en NEVI in 2011 aan de staatssecretaris gaven.

63


RESULTATEN

Pilot Arbeidsparticipatie – meer werkplekken bij werkgevers

Naast een werkgeversvoorhoede van 24 toonaangevende bedrijven, bracht MVO Nederland in de loop van de pilot meer dan 50 bedrijven bij elkaar onder de noemer ‘Next Generation’. Deze bedrijven hebben allemaal de ambitie om werkend perspectief te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. Door sterk in te zetten op het aangaan van coalities heeft MVO Nederland gezorgd voor bereik en impact. De oprichting in 2012 van netwerk De Normaalste Zaak samen met werkgeversvereniging AWVN en Start Foundation is hier een sterk voorbeeld van en zorgt ervoor dat ook na beëindiging van ‘Meer werkplekken bij werkgevers’ aandacht blijft bestaan voor de creatie van arbeidsplaatsen voor arbeidsgehandicapten. Daarmee wordt de tijdens de pilot opgedane kennis en expertise geborgd. Een groot aantal van de deelnemers aan ‘Next Generation’ heeft zich bij De Normaalste Zaak aangesloten. MVO Nederland heeft in de periode 2010-2012 het Nederlandse bedrijfsleven gestimuleerd om de arbeidsparticipatie van mensen met een beperking te verhogen door het organiseren van de kick-off van De Normaalste Zaak, de creatie van 30 praktijkvoorbeelden, bij te dragen aan seminars en congressen voor werkgevers en een communicatiecampagne. Op die manier zijn vele duizenden werkgevers bereikt en is inclusief ondernemen inmiddels onmiskenbaar onderdeel van MVO. Door deze activiteiten zijn al zo’n 150 arbeidsplaatsen gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking, zijn werkgevers bijeen gebracht die samen

Onderdeel van mensgericht ondernemen is het bieden van kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Van september 2010 tot eind 2012 voerde MVO Nederland de pilot ‘Meer werkplekken bij werkgevers’ uit in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zoals figuur 3 laat zien bestond deze pilot uit twee deelprojecten: ‘Toonaangevende Bedrijven’ en ‘Next Generation’. Op haar beurt maakte ‘Meer werkplekken bij werkgevers’ deel uit van de pilot ‘Werken naar Vermogen’. Doel van de pilot ‘Meer werkplekken bij werkgevers’ was het verzamelen en delen van kennis en ervaring rondom de vraag: onder welke randvoorwaarden zijn werkgevers bereid en in staat om werkend perspectief te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking? Hierbij werden bedrijven betrokken en gestimuleerd om actief werkplekken te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking en daarmee invulling te geven aan ‘inclusief ondernemen’. Daaronder verstaan we het optimaal gebruik maken van de diversiteit van mensen door iedereen naar vermogen een bijdrage te laten leveren aan het arbeidsproces.

64


Figuur 3 Pilot ‘Werken naar Vermogen’ en deelprojecten

WERKEN NAAR VERMOGEN

meer werkplekken bij werkgevers

TOONAANGEVENDE BEDRIJVEN

NEXT GENERATION

Stefan Wasser, directeur HR bij Wolter & Dros tekent als 100ste partner van De Normaalste Zaak voor een inclusieve arbeidsmarkt

65

voor werkgelegenheid zorgen voor duizenden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, en zijn ambities geformuleerd voor het creëren van nóg honderden arbeidsplaatsen. Daarnaast zijn binnen De Normaalste Zaak bedrijven opgestaan die het voortouw willen nemen om collega-ondernemers te laten zien dat inclusief ondernemen loont. Het bedrijf Accenture is hier een voorbeeld van; vanuit haar MVObeleid is de ambitie geformuleerd om 15.000 arbeidsplaatsen voor arbeidsgehandicapten te creëren bij klanten en relaties van het bedrijf. Al met al heeft de pilot niet alleen een schat aan informatie opgeleverd over wat bedrijven nodig hebben om iemand met een beperking aan het werk te helpen en te houden, maar is er in werkgeversland ook een beweging op gang gebracht, inmiddels ondersteund door gezaghebbende partijen zoals de AWVN en VNO-NCW. Dit project, waarvoor van het ministerie van SZW middelen zijn verkregen, is eind 2012 binnen budget afgerond.


Nationaal Stimuleringsprogramma MBO

RESULTATEN De stimulerende werking van dit project is duidelijk merkbaar, zowel bij bedrijven als bij intermediairs. Dat blijkt onder meer uit het feit dat steeds meer bedrijven meedoen aan zogenaamde ‘Maatschappelijke Beursvloeren’. Zo nemen ten opzichte van 2009 per jaar gemiddeld 35 bedrijven meer deel aan circa veertig extra beursvloeren. Daarnaast waren in 2012 meer bedrijven actief tijdens meer activiteiten in het kader van NL DOET, de nationale vrijwilligersdag. Zo werd veertig procent van de 7.000 activiteiten uitgevoerd door bedrijven. Het jaar ervoor was dat nog dertien procent van 5.000 activiteiten. Een toename van 200 individuele intermediairs zorgde in de periode 2009-2012 voor naar schatting 600 à 1.000 nieuwe bedrijven die met MBO aan de slag zijn gegaan. Het landelijke netwerk van lokale intermediairs is gedurende de looptijd van het project uitgebreid en geprofessionaliseerd. Het bestand van MVO Nederland is gegroeid van een kleine 300 individuen in 2009 naar zo’n 500 in 2012. Het bleek te vroeg om in 2012 het geplande tweede MBO Koplopers Overleg te organiseren; de coalities die waren opgestart tijdens het eerste overleg van eind 2011 waren er nog niet klaar voor om een tweede lichting bedrijven te laten aansluiten. Wel zijn vorderingen geboekt met afzonderlijke coalities. Tot slot bereidt MVO Nederland met het Oranje Fonds een gezamenlijk programma voor dat enerzijds de rol van private partijen bij de aanpak van een urgent maatschappelijk issue onderzoekt en anderzijds een betekenisvolle bijdrage wil leveren aan de oplossing van dit vraagstuk.

Het Nationaal Stimuleringsprogramma MBO van MVO Nederland zag in 2009 het licht dankzij een startsubsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en liep eind 2012 af. De doelstellingen van dit programma waren: • het bevorderen en zichtbaar maken van maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) en met name medewerkersvrijwilligerswerk binnen het bedrijfsleven, het MKB in het bijzonder • het professionaliseren van intermediairs die op lokaal niveau bedrijfsleven en maatschappelijk veld bij elkaar brengen • het meten, publiceren en volgen van investeringen in en effecten van MBO-benchmarks • het bevorderen van samenwerking rond concrete maatschappelijke issues, zowel nationaal als lokaal In 2012 is getracht het project Nationaal Stimuleringsprogramma MBO in een andere vorm voort te zetten om aandacht te blijven garanderen voor het onderwerp MBO. In dat kader loopt nu met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de pilot ‘Maatschappelijk aanbesteden in de praktijk’ met als doel gemeenten te helpen bedrijven te betrekken bij (nieuwe) samenwerkingsverbanden in achterstandswijken. MVO Nederland is ook vertegenwoordigd in een strategisch projectteam van dit ministerie, dat de kanteling van de rol van de overheid wil concretiseren, met als focus de rol en het belang van het bedrijfsleven. Bovendien zijn diverse projectplannen en subsidie-aanvragen opgesteld, waarvan in de loop van 2013 duidelijk wordt of die uitgevoerd danwel gehonoreerd worden.

66


De doelstellingen om in 2012 honderd bezoekers te trekken met twee landelijke dagen voor intermediairs, dertig MBO-intermediairs te laten deelnemen aan de door MVO Nederland opgerichte MBO School voor Intermediairs en 50 intermediairs te laten slagen voor de online Kennistoets MBO, werden gehaald. Wegens het ontbreken van financiering is de Nationale MBO Monitor na 2011 niet meer ingezet. Besloten is de lokale toepassing van de coalitiemethode via beursvloeren in 2012 niet zelf te organiseren maar tools en kennis ter beschikking te stellen aan lokale intermediairs. In 2012 genereerde de website www.nationaalmboplatform.nl conform de verwachting bijna tien unieke bezoekers per dag. Van de 300 MBO-professionals beschouwt het merendeel deze site als dé MBO-portal.

Naast de in deze paragraaf beschreven projecten vervulde MVO Nederland in 2012 nog een aantal kleine opdrachten met name op internationaal terrein, die niet in detail worden beschreven: • Government to Government Programma China • Government to Government Programma Montenegro • Presentaties en trainingen in het buitenland, bijvoorbeeld in opdracht van ambassades

“het landelijke netwerk van lokale intermediairs is uitgebreid en geprofessionaliseerd” 67

3


3.1. Vernieuwing van het partnerschap 3.2. MVO Nederland Academie 3.3. Netwerken 3.4. MVO Hub 68


Financiën

Partners & Producten

De activiteiten van Partners & Producten worden gefinancierd door de contributie van de deelnemende bedrijven. De hoogte daarvan is afhankelijk van hun bedrijfsgrootte.

De afdeling Partners & Producten ondersteunt bedrijven uit het partnernetwerk van MVO Nederland bij het verankeren van MVO in hun bedrijfsprocessen door hen te inspireren, met elkaar te verbinden en concrete tools aan te reiken. Focus

Activiteiten

Bedrijven die zich als partner bij MVO Nederland aansluiten ondertekenen het manifest ‘Be the change you want to see in business’ en verklaren daarmee zich in te zetten op een tiental concrete MVObeleidsthema’s. Het partnernetwerk van MVO Nederland is toegankelijk voor alle bedrijven met MVO-ambitie, zowel MKB’ers als het grootbedrijf.

De activiteiten van Partners & Producten richtten zich in 2012 op het doorontwikkelen en vermarkten van het in het voorjaar van 2012 vernieuwde partnerschap, de ontwikkeling van het trainings- en opleidingsaanbod van de in januari 2012 opgerichte MVO Nederland Academie, het opzetten van netwerken op het gebied van MVOdeelthema’s of binnen specifieke branches en een pilot voor een online marktplaats voor MVO-opleidingen en -trainingen. Daarnaast werd voor partners traditiegetrouw een Nieuwjaarsevent georganiseerd, dat 750 belangstellenden trok. Doelstelling is deze activiteiten kostendekkend uit te voeren.

69


70


“De branchespecifieke en praktische MVO-kennis van MVO Nederland helpt ons bij het realiseren van ons MVO-beleid, zodat wij onze klanten kunnen blijven bedienen. Nu en in de toekomst” Charlotte de Swart

directeur De Swart Services B.V.

71


3.1 vernieuwing van het partnerschap In 2012 stimuleerde MVO Nederland haar partners transparant te zijn over hun MVO-doelen en –resultaten door de introductie van MVO MAPS. Deze online analyse geeft bedrijven inzicht in hun MVO-positie. Communicatie

RESULTATEN

Alleen als bedrijven hun MVO-inspanningen delen op hun online partnerprofielpagina of hun duurzaamheidsverslag uploaden mogen zij het partnerlogo van MVO Nederland voeren. Bij de introductie van het vernieuwde partnerschap, die gepaard ging met een tariefsverhoging en aanpassing van de algemene voorwaarden, kregen bedrijven die geen actieve rol binnen het netwerk willen spelen de mogelijkheid supporter van MVO Nederland te worden. MVO Nederland startte een communicatiecampagne voor bestaande partners om hen te enthousiasmeren meer invulling te geven aan het partnerschap en zakenrelaties te attenderen op de mogelijkheid tot het netwerk van MVO Nederland toe te treden.

Eind 2012 had MVO Nederland 1994 partners en 10 supporters, die samen een omzet van 660.000 euro vertegenwoordigden. Daarmee werd de doelstelling niet gehaald. Een verklaring hiervoor is onder meer te vinden in de toename van het aantal opzeggingen als gevolg van de crisis. Ook wist MVO Nederland de toegevoegde waarde van het partnerschap nog onvoldoende duidelijk te maken. De hieruit getrokken lessen worden in 2013 verwerkt in een zogenaamde ‘Roadmap’. Tijdens de jaarlijkse NPS-evaluatie* scoorde het partnerschap van MVO Nederland een -10,5. Dit betekent een flinke achteruitgang in de aanbevelingsintentie van partners. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er een gat zit tussen de verwachtingen van het partnerschap en het door bedrijven ervaren voordeel. Partners gaven aan meer maatwerkoplossingen van MVO Nederland te verwachten en open te staan voor matchmaking. De binnen MVO Nederland aanwezige kennis en expertise en de door haar georganiseerde evenementen werden wel goed beoordeeld.


72


“MVO Nederland startte een communicatiecampagne voor bestaande partners om hen te enthousiasmeren meer invulling te geven aan het partnerschap en zakenrelaties te attenderen op de mogelijkheid tot het netwerk van MVO Nederland toe te treden” 73


3.2 MVO Nederland Academie In reactie op de groeiende behoefte aan MVO-kennis en daaraan gerelateerde competenties in het bedrijfsleven is in januari 2012 de MVO Nederland Academie gestart als een ondernemend onderdeel van MVO Nederland. Activiteiten Deze academie is actief op de markt voor MVOopleidingen en -trainingen en heeft zowel een open aanbod als maatwerktrajecten. Daarnaast verzorgt en vermarkt de MVO Nederland Academie presentaties, lezingen en dagvoorzitterschappen en ontwikkelt zij samenwerkingsmodellen. Samen met interne en externe professionals en partnerbedrijven heeft de academie in 2012 op deze wijze vorm gegeven aan ‘samen leren veranderen’. Uitgangspunt is de trajecten van de MVO Nederland Academie volledig te financieren uit de bijdragen van partners, deelnemers en overige marktpartijen.

De MVO Nederland Academie in bedrijf

74


RESULTATEN

Overzicht van activiteiten van de MVO Nederland Academie in 2012

Open aanbod

• Basistraining Principes en Praktijk • Kennismaking met MVO Nederland Academie tijdens Nieuwjaarsevent van MVO Nederland • Masterclass Corporate Community Involvement • Workshop Kennismaken met MVO-instrumenten • Duurzame 100 Masterclasses (3x) • Basistraining Werken met MVO-standaarden • MVO Summer School • Training Aan de slag met MVO • Workshop Hoe te communiceren over MVO? • Branchetraining ISO 26000 • Henk van Luijk lezing en Ray Anderson lezing

Maatwerk

• MVO-brainstormsessies met stakeholders BRBS • In-company training MVO voor Rhenus Logistics • Herman Wijffels Innovatieprijs in opdracht van Rabobank Nederland • Expeditie Duurzaam samenwerken in opdracht van OTIB • Expeditie MVO Steps in opdracht van OTIB • MVO-menukaart voor installatiebedrijven in opdracht van OTIB • MotiVatOr in opdracht van OTIB • MVO Expeditie Food & Agribusiness (ISO 26000) afsluitende bijeenkomst

Ondersteunende diensten

• www.mvostudie.nl • Projectomgeving ter ondersteuning van leertrajecten

75

Aan de werving van deelnemers heeft de MVO Nederland Academie in 2012 met beperkte middelen veel aandacht besteed. Circa 2.000 professionals namen deel aan een bijeenkomst, opleiding of training bij of via de MVO Nederland Academie. Daarmee is de doelstelling van 1.500 deelnemers ruim gehaald. Van de in tabel 3 genoemde activiteiten heeft de academie verslag gedaan op de website van MVO Nederland en in nieuwsbrieven. Alle open opleidingen en maatwerktrajecten van de academie zijn geëvalueerd door deelnemers en opdrachtgevers. Dat leidde tot een gemiddelde NPS-score van +10. Dit is overeenkomstig de doelstelling. Ondanks het goede inhoudelijke resultaat bleef het financiële resultaat van de academie in 2012 sterk achter bij de prognose; de omzet van de academie bedroeg in 2012 ruim 130.000 euro in plaats van de begrote 300.000 euro. Anticiperend op de achterblijvende omzet zijn in de tweede helft van 2012 een aantal maatregelen genomen, waarbij rekening werd gehouden met de zwakke markt voor MVOleer- en ontwikkeltrajecten. Met toonaangevende partners van MVO Nederland en opleidingsinstituten zijn nieuwe samenwerkingsverbanden verkend en ontwikkeld. Onder meer met Springest, Nyenrode, de Baak, NEVI, Interface, The Terrace, Learn2Improve, Royal HaskoningDHV en Dutch. Het concept van de succesvolle MVO Expeditie Food & Agribusiness (ISO 26000) heeft daarbij vaak model gestaan.


3.3 Netwerken Vanuit de wens bedrijven te faciliteren samen te werken aan de implementatie van MVO-deelthema’s en de verduurzaming van specifieke branches te versnellen, heeft MVO Nederland in 2012 de oprichting van deelnetwerken voortvarend doorgezet. Binnen het netwerk van MVO Nederland zijn nu zes netwerken actief, die hieronder worden beschreven. Grote Bedrijven Netwerk

RESULTATEN

Het Grote Bedrijven Netwerk (GBN) is het oudste netwerk van MVO Nederland. Het is in 2009 ontstaan uit de integratie met Samenleving & Bedrijf met als doelstelling bedrijven met meer dan 500 medewerkers en een stevige MVO-ambitie te laten excelleren in MVO. Het GBN werkt vraaggestuurd: voor specifieke kansen, uitdagingen en dilemma’s van GBN’ers zoeken de accountmanagers van MVO Nederland naar oplossingen en mogelijkheden. Het GBN ontwikkelt activiteiten voor MVO-managers, lijnmanagers, young professionals, Raden van Bestuur en directies en initieert ambitieuze duurzaamheidsprojecten op nationaal niveau. Innovatie, cocreatie en concrete resultaten staan daarbij centraal. Voor 2012 waren de doelstellingen aan het einde van het jaar 75 bedrijven bij het GBN aangesloten te hebben, wat overeenkomt met een omzet van circa 350.000 euro, en een NPS*-beoordeling van +8 te scoren.

In 2012 hebben zich acht bedrijven bij het GBN aangesloten: TUI Nederland, Joulz, PWN, Capgemini, Heijmans en Eneco. De ANWB en Vodafone hebben hun reguliere partnerschap bij MVO Nederland aangevuld met deelname aan het GBN. Acht GBN’ers beëindigden in 2012 hun deelname. Hierdoor telde het GBN per saldo in 2012 57 aangesloten bedrijven, die samen een gemiddelde omzet van ruim 320.000 euro vertegenwoordigden. Daarmee is de eerste doelstelling dus niet gehaald. Vanwege de crisis werden bij een aantal bedrijven de bijdragen aan netwerken geschrapt. In andere gevallen verviel de functie van CSR-manager of werd de afdeling CSR opgeheven. De gesprekken die in 2012 zijn gevoerd met een aantal potentiële deelnemers leiden naar verwachting tot verdere groei van het GBN in 2013. De opkomst van andere netwerken binnen MVO Nederland zorgde ervoor dat sommige bedrijven van netwerk switchten. Dat geldt

76


Deelnemers Future Leaders Event 2012 met H.K.H. Prinses Máxima op de eerste rij

voor drie van de hiervoor genoemde voormalig GBN’ers: Stichting Philadelphia Zorg, UMC Utrecht en Accenture. De eerste twee partners stapten over naar het MVO Netwerk Zorg, Accenture sloot zich aan bij De Normaalste Zaak. Tijdens de NPS-evaluatie in december 2012 werd het GBN met een -18,8 beoordeeld en kreeg het als rapportcijfer gemiddeld een 6,6. Het jaar ervoor scoorde het GBN een NPS* van +9 en een 7,3 als rapportcijfer. Deze teleurstellende score wordt geweten aan de crisis, die ervoor zorgt dat leden van het GBN - terecht - kritisch naar het netwerk en haar toegevoegde waarde kijken. Begin 2013 is een fulltime manager voor het GBN aangetrokken. Het accountmanagement werd door de respondenten wel goed gewaardeerd. Het GBN organiseerde in 2012 twee CSR Managers Meetings met als thema’s circulaire economie en de kansen van schaarste. Daarnaast vonden de volgende evenementen plaats: een masterclass Stakeholderdialoog,

een masterclass Verslaglegging, drie intervisiereeksen over draagvlakcreatie, transparantie en duurzaam inkopen, een brainstorm Duurzame Bouw, diverse inspiratielunches, een Business Accelerator Duurzame Mobiliteit en een brainstorm voor The Big Four. Tijdens de CSR Managers Meeting over circulaire economie werd vanwege het grote animo voor dit onderwerp het idee opgevat een MVO Netwerk Circulaire Economie op te richten. De brainstorm voor The Big Four leidde tot de GBN Expeditie Transparantie, die in 2013 op de agenda staat. Ook werd afgelopen jaar met een aantal betrokken deelnemers uit het netwerk de Stuurgroep GBN opgericht. Deze groep adviseert het GBN-team van MVO Nederland bij strategische koersbepalingen en het activiteitenaanbod. Hoogtepunt van het jaar was het bezoek van H.K.H. Prinses Máxima tijdens de finale van de vijfde editie van het Future Leaders Event, dat in het teken stond van de kansen van schaarste en 150 young professionals trok.

77



Koplopernetwerk

RESULTATEN

Het Koplopernetwerk is een in 2012 opgericht netwerk van partners van MVO Nederland, van klein tot groot, die de ambitie delen de transitie naar een duurzame economie te versnellen. Daartoe wisselen ze jaarlijks tijdens vier tot zes netwerken intervisiebijeenkomsten onderling kennis en inspiratie uit en werken ze samen aan vernieuwing van de MVO-businesscase. MVO-koplopers zijn bedrijven die reeds MVO-innovaties in hun bedrijfsvoering en -processen toepassen. Doelstelling was in het jaar van oprichting dertig betalende deelnemers in het Koplopernetwerk bijeen te brengen.

In mei 2012 kwamen 48 vertegenwoordigers van partners van MVO Nederland bij Rabobank Nederland bij elkaar voor de lancering van het Koplopernetwerk. Onder leiding van zes stuurgroepleden stelden zij de MVO-thema’s vast die volgens hen belangrijk zijn om samen nader uit te werken. Op 1 oktober 2012 ging het Koplopernetwerk officieel van start met 38 betalende leden. De eerste Koploperbijeenkomst op 8 november bij Eosta stond in het teken van powerful partnerships voor MVO-innovaties en nieuwe businessmodellen. Dat leidde meteen tot een match, waardoor Mud Jeans in staat was om begin 2013 het businessmodel ‘Lease a Jeans’ te lanceren. Het netwerk heeft een jaarbudget van 25.000 euro. Een kwart daarvan mocht in 2012 uitgegeven worden. Dat bedrag is niet overschreden.

78


Een Koplopersbijeenkomst van MVO Nederland leidde tot het innovatieve businessmodel ‘Lease a Jeans’ van Mud Jeans

“Een stap op weg naar de circulaire economie, revolutionair in de kledingbranche” Bert van Son

directeur Mud Jeans

79


De Normaalste Zaak

Gezamenlijk hebben ze de ambitie om dit aantal te laten toenemen tot 2400. Het gaat daarbij om dienstverbanden en detacheringen vanuit met name sociale werkplaatsen (SW). Daarnaast is een aantal deelnemende bedrijven goed voor werkverschaffing aan 4500 SW’ers. Een groep grotere bedrijven uit het netwerk, zoals NS, Rabobank, Movares, A-ware, Volker-Wessels, is nu plannen aan het maken om structureel ruimte te maken voor de doelgroep, vaak met behulp van job carving. Dat is het aanpassen of splitsen van functies om deze geschikt te maken voor mensen met een arbeidsbeperking. In de loop van 2013 worden de ambities van deze bedrijven concreet gemaakt. In de paragraaf over de pilot ‘Arbeidsparticipatie – Meer werkplekken bij werkgevers’ (paragraaf 2.5) staat beschreven welke activiteiten en resultaten in 2012 zijn ontplooid danwel behaald op het gebied van arbeidsparticipatie.

Na een intensieve periode van voorbereiding is De Normaalste Zaak, een initiatief van Werkgeversvereniging AWVN, Start Foundation en MVO Nederland, in september 2012 uit de startblokken gekomen. Het doel van dit netwerk is werkgevers te stimuleren en te ondersteunen in het optimaal benutten van de aanwezige talenten op de arbeidsmarkt, en dan vooral van de groepen die in Nederland traditioneel ‘niet gezien’ worden, zoals mensen met een beperking, ouderen en langdurig werklozen. Het streven is over vijf jaar het aantal werkgevers dat iemand uit die doelgroep in dienst heeft te laten groeien van 18 naar 25 procent. Bij de start van De Normaalste Zaak namen 60 bedrijven deel. Aan het eind van 2012 telde het netwerk bijna 100 deelnemers, die aan ongeveer 1800 mensen uit kwetsbare groepen werk boden.

Merel van Vroonhoven, lid van de Raad van Bestuur van NS, bij de start van De Normaalste Zaak in 2012

80


MVO Netwerk Beton

RESULTATEN

Het MVO Netwerk Beton is een samenwerkingsverband van 23 bedrijven en zeven brancheorganisaties uit de betonwereld, die er samen naar streven hun keten te verduurzamen. De Platformvergadering van het netwerk fungeert als ledenvergadering van de aangesloten organisaties. Het MVO Netwerk Beton sloot in oktober 2011 de Green Deal Beton met het eerste Kabinet-Rutte. Een vanuit Rijkswaterstaat gedetacheerde programmamanager is verantwoordelijk voor het realiseren van deze Green Deal en begeleidt het netwerk in de praktijk. Beton is het meest gebruikte bouwmateriaal ter wereld. De productie ervan leidt tot circa vijf procent van door mensen veroorzaakte CO2emissie. In Nederland is die uitstoot aanzienlijk lager dan in de rest van de wereld, maar er zijn genoeg redenen om als sector verdergaande ambities te realiseren. De gebouwen en infrastructuur van beton zijn namelijk in de gebruiksfase verantwoordelijk voor meer dan de helft van de Nederlandse CO2-uitstoot. Het materiaal zelf is daarvan niet de oorzaak, maar de manier waarop wij ontwerpen en bouwen. Bedrijven in de betonketen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het verduurzamen van de bestaande gebouwen en infrastructuur en tegelijkertijd de materiaalgebonden milieueffecten verder verminderen. Bovendien is de tijd rijp voor het sluiten van de betonkringloop: het MVO Netwerk Beton wil dat nieuw beton voortaan van oud beton wordt gemaakt. In 2012 wilde het netwerk in beeld krijgen wat ervoor nodig is een duurzame betonketen te creëren.

In 2012 gingen binnen het MVO Netwerk Beton de werkgroep ‘Definitie’ en een paar andere inhoudelijk werkgroepen van start, onder andere op het gebied van energie, emissies, biodiversiteit en grondstoffen. Het bleek niet zo eenvoudig de bij de bedrijven aanwezige kennis over hun productieprocessen te bundelen tot een gezamenlijke visie. Daarom is eind 2012 een onderzoek gestart om de belangrijkste duurzaamheideffecten van de huidige betonketen in kaart te brengen. Dit levenscyclusonderzoek, uitgevoerd door CE Delft, wordt in het voorjaar van 2013 opgeleverd en zal een belangrijke bijdrage leveren aan de afspraken voor de middellange en lange termijn, die de leden van het MVO Netwerk Beton onderling willen maken. Voor de korte termijn is een strategie ontwikkeld die heeft geleid tot een eerste set van tien afspraken: ‘Concreet 1.0’. Deze set is op 12 november 2012 op de Betondag in Rotterdam ondertekend door bestuurders van de deelnemende bedrijven, waaronder de directeur-generaal Rijkswaterstaat, en trok de aandacht van de vakmedia. De gemaakte afspraken verplichten deelnemende bedrijven om een aantal stappen te zetten richting verduurzaming van de betonketen. Het MVO Netwerk Beton is mede dankzij Rijkswaterstaat in 2012 binnen budget gebleven. Zo heeft Rijkswaterstaat twee onderzoeken voor het netwerk gefinancierd, een naar biodiversiteit en een Levens Cyclus Analyse (LCA).

81


MVO Netwerk Zorg

RESULTATEN

De ondertekening en publicatie van het ‘Manifest voor een gezonde toekomst van de zorg’ vormden de start van het oprichten van een netwerk dat ernaar streeft de transitie naar een duurzame zorg te faciliteren. MVO Nederland, NIGZ (tegenwoordig: CBO) en Milieu Platform Zorgsector sloegen in 2012 de handen ineen en lanceerden op 3 april in aanwezigheid van vertegenwoordigers van 81 organisaties het MVO Netwerk Zorg. Dit netwerk houdt zich bezig met het vergroten van kennis op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de zorg, het uitwisselen van ervaringen en best practices en het voeren van een lobby naar overheid om regelgeving en financiering aan te passen op MVOdoelstellingen. In een strategienota voor 2012 werd een ruime doelstelling geformuleerd, omdat bekendheid van de sector met MVO moest groeien. Streven was het netwerk in 2012 kostendekkend te laten opereren.

2012 heeft onder de vlag ‘Care & Cure’ vooral in het teken gestaan van het leggen van contact met zorginstellingen en duurzame toeleveranciers aan de zorg. Dit contact verliep hoofdzakelijk via de directie of leden van de Raden van Bestuur van deze organisaties. Ook werd gesproken met de overheid, zoals met vertegenwoordigers van het ministerie van VWS en Agentschap NL. In totaal zijn 120 gesprekken gevoerd. Eind 2012 telde het MVO Netwerk Zorg vijftien leden en 75 manifestondertekenaars. De (potentiële) leden konden op 6 december 2012 deelnemen aan de eerste bijeenkomst van het MVO Netwerk Zorg. De vijftig aanwezigen werden geïnformeerd over de doelstellingen en de werkwijze van het netwerk en konden hun wensen en verwachtingen kenbaar maken. Deze wensen vormen

Congres MVO Netwerk Zorg, 10 oktober 2012

82


People Netwerk

de basis voor de netwerkbijeenkomsten in 2013. Gedurende het hele jaar verzorgde de netwerkmanager lezingen voor directies en Raden van Bestuur van diverse zorginstellingen over het belang van MVO in de zorg. Op 10 oktober 2012 organiseerde het MVO Netwerk Zorg het landelijke Congres Gezonde Zorg, in samenwerking met de Initiatiefgroep Duurzame Gezondheidszorg en ZonMw. Dit evenement trok 200 deelnemers. Het jaar 2012 is daarnaast benut om een toegankelijke en inspirerende website voor het netwerk te ontwikkelen. De loonkosten van de projectmanager kwamen in 2012 niet ten laste van de begroting van dit netwerk. De in juli gestarte junior medewerker werd gefinancierd door het Brancheprogramma. MVO Nederland heeft de overige kosten, met name outof-pocket kosten en uren van andere medewerkers van MVO Nederland, voor haar rekening genomen.

In 2012 is de basis gelegd voor een netwerk dat bedrijven verbindt die samen duurzaam mensgericht willen ondernemen. De doelstelling van dit People Netwerk is het delen van kennis en het uitwisselen van ervaringen, inspirerende ideeën, verrassende invalshoeken en adviezen teneinde nieuwe inzichten op te doen om bedrijven op eigen wijze invulling te laten geven aan de P van People. Vanuit diverse activiteiten, zoals de Expeditie Sociale Innovatie Topsectoren en het Grote Bedrijven Netwerk, is energie en ambitie ontstaan om in samenwerkingsverbanden te werken aan de mensgerichtheid van organisaties. De eerste bijeenkomst met HR-managers, MVO-managers en andere leidinggevenden van bedrijven vindt in 2013 plaats. De randvoorwaarde is dit netwerk kostendekkend te laten functioneren.

83


84


“Onze dienstverlening heeft impact op mens en milieu. Daar nemen wij onze verantwoordelijkheid voor en MVO Nederland geeft ons een platform om dat uit te dragen” Musti Aslan

directeur Qweb

85


3.4 O nline marktplaats voor MVO-opleidingen In 2012 is door MVO Nederland geïnvesteerd in een pilot voor een online marktplaats voor MVO-opleidingen, www.mvostudie.nl, met als doel geïnteresseerden in MVO-scholing een transparante vergelijking te bieden. Dit platform is inmiddels kosteloos gevuld met content van een zestigtal aanbieders van MVO-opleidingen, waaronder dat van de MVO Nederland Academie zelf. De markt bleek in 2012 nog niet rijp voor betalende aanbieders. In 2013 wordt bekeken of dit initiatief kostendekkend kan worden voortgezet of moet worden stopgezet.

86


MVO-bedrijfsproces: Research & Development

87

4


88


Interne organisatie

4.1. Organogram 4.2. Besluitvorming en overleg 4.3. Bedrijfsvoering 4.3.1 HR en goed werkgeverschap 4.3.2 Huisvesting & Inkoop 4.3.3 Logistiek & Mobiliteit

89


4.1 Organogram De medewerkers van MVO Nederland werken multidisciplinair en vaak in projectverband samen. Naast de afdelingen Programma’s & Projecten en Partners & Producten kent de organisatie de stafafdelingen Kennis & Leren, Communicatie en Bedrijfsvoering (HR, Office en Control). Deze afdelingen leveren specialistische kennis ten behoeve van de activiteiten zoals in de voorgaande hoofdstukken beschreven. De activiteiten van de afdeling Bedrijfsvoering worden in paragraaf 4.3 beschreven.

90


BESTUUR

PROGRAMMARAAD

DIRECTIE/MT

KENNIS EN LEREN

COMMUNICATIE

BEDRIJFSVOERING

PROGRAMMA's & projecten

MVOINFORMATIEPUNT

PARTNERS & PRODUCTEN

MVO NEDERLAND ACADEMIE

PROJECTEN

BRANCHEPROGRAMMA

REGIOPROGRAMMA

PARTNERS

GBN

Figuur 4: organogram MVO Nederland

91

OVERIGE NETWERKEN


Kennis & Leren

Nederland jaarlijks een partneronderzoek, waarin de wensen en behoeften van partners in kaart worden gebracht. In 2012 werden vertegenwoordigers van de belangrijkste stakeholders geconsulteerd bij de voorbereidingen voor een nieuwe website. Social media vergroten de mogelijkheid tot dialoog tijdens de besluitvormingsfase. Het in paragraaf 2.4 beschreven project Grensverleggers is daar een goed voorbeeld van.

De medewerkers van de afdeling Kennis & Leren ontwikkelen en valideren kennis van en een visie op MVO en gerelateerde onderwerpen ten behoeve van ondernemers. Zij vertalen die naar praktische tools en trainingen. Kennis & Leren draagt daarmee bij aan de opiniërende en gezaghebbende positie van MVO Nederland. Daarnaast levert Kennis & Leren een bijdrage aan de ontwikkeling van de medewerkers van MVO Nederland. Daarover is meer te lezen in paragraaf 4.3.1.

Projectmatig werken Projecten bestaan doorgaans uit een projectmanager, een kennismanager, een communicatiemanager en eventueel een medewerker van Bedrijfsvoering. Bij het ontwikkelen van netwerken werken sectormanagers van het Brancheprogramma actief samen met de accountmanagers van Partners & Producten.

Communicatie De afdeling Communicatie streeft naar het versterken van de reputatie van MVO Nederland als dé inspirerende en onafhankelijke kennis- en netwerkorganisatie op het gebied van MVO bij haar doelgroepen. In 2012 werd een nieuwe huisstijl geïntroduceerd die enerzijds gebaseerd is op de organisatiewaarden ‘verbindend’, ‘ontwikkelend’, ‘praktisch’ en ‘ondernemend’, en die anderzijds eigentijdse zakelijkheid en transparantie uitstraalt. Met hun activiteiten proberen de medewerkers van de afdeling Communicatie onder de vlag ‘samen veranderen’ zo veel mogelijk impact en exposure te creëren voor MVO Nederland. De resultaten daarvan zijn terug te vinden in de paragraaf over het MVO Informatiepunt (paragraaf 2.3). In de interne communicatie streeft de afdeling Communicatie ernaar alle collega’s het gevoel te geven dat ze op de hoogte zijn van de ontwikkelingen van MVO Nederland. In 2012 is die doelstelling behaald.

Om in te spelen op het meer hybride karakter en de verdere uitbouw van MVO Nederland als projecten netwerkorganisatie is de organisatiestructuur in 2012 tegen het licht gehouden. In 2013 krijgt deze een andere vorm.

Stakeholderdialoog MVO Nederland doet haar uiterste best transparant te communiceren en zo op dit belangrijke MVO-thema het goede voorbeeld te geven. Met het financiële jaarverslag en het jaaroverzicht legt MVO Nederland achteraf verantwoording af over haar beleid en activiteiten, waarmee voldaan wordt aan de geldende eisen van verantwoording en compliance. Beter is het om stakeholders eerder, in het besluitvormingsproces, te betrekken, zodat zij nog input kunnen leveren. Zoals in paragraaf 4.2 aangegeven, geeft de programmaraad MVO Nederland de mogelijkheid stakeholders om input te vragen. Bovendien organiseert MVO 92


Figuur 5: projectmatig werken bij MVO Nederland

Bedrijfsvoering

PROJECT MANAGER

kennis

COMMUNICATIE

93


4.2 Besluitvorming en overleg MVO Nederland heeft één directeur, Willem Lageweg. Samen met het managementteam (MT) geeft hij leiding aan de organisatie. De stafafdelingen Bedrijfsvoering en Communicatie vallen onder de verantwoordelijkheid van de directeur. Daarnaast bestaan zijn aandachtsgebieden uit het onderhouden van de relatie met het bestuur en de programmaraad, het aangaan van samenwerkingsverbanden en het optreden als woordvoerder over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en MVO Nederland als organisatie. Het managementteam bestaat uit hoofd Programma’s & Projecten Bernedine Bos en hoofd Bedrijfsvoering Manuela de Later. De functie van hoofd Partners & Producten is sinds september 2012 vacant. Het hoofd Communicatie heeft een standing invitation voor de vergaderingen van het MT. Namens MVO Nederland maakt Willem Lageweg sinds 2011 deel uit van de SER-commissie Internationaal MVO. Zijn overige nevenfuncties zijn, net als die van de bestuursleden van MVO Nederland, te vinden in bijlage 2.

94


Willem Lageweg, directeur van MVO Nederland

95


Bestuur De directeur van MVO Nederland rapporteert aan een op dit moment vijfkoppig bestuur. Dat orgaan neemt de belangrijkste beleidsbeslissingen en stelt jaarlijks het plan vast. In 2012 vergaderde het bestuur vijf keer. Belangrijke onderwerpen waren het meerjarenbeleidsplan en de toekomst van MVO Nederland, nieuwe statuten, een aangepaste governance, de vernieuwing van het partnerschap, de MVO Nederland Academie, het IMVO-programma en samenwerkingsverbanden met diverse organisaties. Voorts heeft het bestuur het jaarplan 2013 en de jaarrekening 2011 vastgesteld. In 2012 was het bestuur als volgt samengesteld: - Simon van Driel, voorzitter - Tineke Bahlmann - Prins Carlos de Bourbon de Parme - Eric Bouwmeester - Lizzy Doorewaard - Johan Doruiter (tot 1 september 2012) - Anne Jan Zwart (tot 1 januari 2013)

Programmaraad Het bestuur van MVO Nederland wordt bijgestaan door een programmaraad. Deze heeft een belangrijke adviesrol op terreinen als de meerjarenstrategie en grote projecten. De programmaraad komt twee maal per jaar bijeen en bestaat uit vertegenwoordigers van de belangrijkste stakeholders van MVO Nederland: het mainstream bedrijfsleven, de wetenschap, de rijksoverheid, MVO-koplopers uit zowel het grootbedrijf als het MKB, brancheorganisaties, werkgeverskoepels en NGO’s. Jacqueline Cramer, Ton Baas, Henk Voormolen en Jan-Willem van den Braak zijn in 2012 als nieuwe leden tot de programmaraad toegetreden. Mario van Mierlo en Mark Streuer namen afscheid. Een overzicht met de namen van alle leden van de programmaraad is opgenomen in bijlage 2.

96


“De programmaraad bestaat uit vertegenwoordigers van de belangrijkste stakeholders van MVO Nederland en heeft een belangrijke adviesrol op terreinen als de meerjarenstrategie en grote projecten”

97


4.3 Bedrijfsvoering Om een groeiende projecten netwerkorganisatie goed te laten werken is een geoliede interne organisatie nodig. Dat betekent dat de onderdelen Financiën en ICT belangrijker worden. In de loop van 2012 is een projectmanager aangetrokken om een voorstel te doen voor een geïntegreerde ICT-oplossing. Naar verwachting zal in de loop van 2013 een nieuw systeem worden geïmplementeerd, waarin zowel CRM, CMS als finance samenkomen.

.3.1 Human 4 Resources & goed werkgeverschap

Personeelsbestand & verloop Het aantal medewerkers met een arbeidsovereenkomst nam in 2012 toe van 47 (eind 2011) naar 64 (eind 2012) en het aantal fte’s groeide van 39,5 (eind 2011) naar 52,4 (eind 2012). Daarnaast werkten er eind 2012 bij MVO Nederland elf externen (4,9 fte’s) tegen vijftien (8,5 fte’s) eind 2011, hetzij op detacheringsbasis of als freelancer of student. Er zijn 24 nieuwe medewerkers aangenomen en elf medewerkers hebben de organisatie verlaten (exclusief externen). In 2012 hebben in totaal zestien mensen een stage of vrijwilligerswerk bij MVO Nederland gedaan. Ook bood MVO Nederland in dat jaar plaats aan drie re-integranten.

Goed werkgeverschap gaat onder meer over het slim organiseren van HR-processen, zoals werving & selectie en beloning. Het vraagt ook inzet op omgevingsfactoren, bijvoorbeeld het bieden van een prettige werkcultuur en een veilige en gezonde werkomgeving. Denk ook aan het stimuleren van talentontwikkeling, het bevorderen van diversiteit op de werkvloer en betrokken leiderschap. Trotse, loyale werknemers die zich thuis voelen op de werkvloer, die hun talent en ambitie op de juiste manier kunnen inzetten en zich optimaal kunnen ontwikkelen zijn productiever en gezonder. Goed werkgeverschap leidt daarmee direct tot positieve resultaten voor het bedrijf.

98


Figuur 6: aantal medewerkers en FTE’s, MVO Nederland 2011-2012 (inclusief externen)

aantal medewerkers

aantal fte’s

75

75

70

70

75

65

65

60

60

62

55

55

50

50

45

45

40

45

48

40

35

35

30

30

25

25

20

20

15

15

10

10

5

5

2010

57

2011

35,5

2010

2012 99

2011

2012


Diversiteit en arbeidsparticipatie De man-vrouwverdeling bij MVO Nederland was in 2012 35 respectievelijk 65 procent. Van de tien leidinggevende posities werden er drie bezet door mannen en zeven door vrouwen. Het aantal leidinggevende posities bleef gelijk ten opzichte van het jaar ervoor. Mensen met een arbeidsbeperking worden actief geworven, maar de ervaring leert dat het moeilijk is om tot een goede match te komen.

Gezonde medewerkers en ziekteverzuim Medewerkers die minimaal 20 uur per week bij MVO Nederland in dienst zijn, kunnen gebruik maken van een sportvergoeding van 35 euro bruto per maand. Hiervan maakte in 2012 45 procent van de medewerkers gebruik. Voorts kunnen medewerkers van MVO Nederland zich inschrijven voor stoelmassage. In 2012 maakten 51 medewerkers daarvan gebruik. Het ziekteverzuim over het jaar 2012 is 2,95 procent, ruim onder het landelijk gemiddelde van 4,5 procent voor kantoororganisaties. Dit is inclusief vijf langdurig zieken, waarvan drie niet-werkgerelateerd. Het jaar ervoor was het ziekteverzuimpercentage nog 5,3 procent. In 2012 was minder sprake van kort verzuim dan in 2011 en de periodes van langdurige ziekte waren korter.

“MVO Nederland mag zich verheugen in een hoge mate van medewerkerstevredenheid en -betrokkenheid” 100


Salariëring, arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden

van ontvangen giften is aangepast; cadeaus tot een waarde van 25 euro mogen zelf gehouden worden. De overige cadeaus worden onder alle medewerkers verdeeld. De in 2011 doorgevoerde veranderingen op het gebied van Het Nieuwe Werken zijn in 2012 gecontinueerd.

MVO Nederland werkt met een marktconform loongebouw en kent een flexibel beloningssysteem. Dit betekent dat niet met vastgestelde treden wordt gewerkt, zoals gebruikelijk is in non-profit- of overheidsinstellingen. Het systeem kenmerkt zich door een minimum- en maximumsalaris en een matrix met percentages. Deze percentages zijn gekoppeld aan de eindbeoordelingscategorieën die in het beoordelingsbeleid zijn vastgesteld. Behoudens gedetacheerden vallen alle medewerkers van MVO Nederland onder dezelfde arbeidsvoorwaardenregeling. Bij wijze van proef wordt aan sommige medewerkers een prestatiebeloning toegekend als provisie voor het werven van een bepaald aantal partners of het binnenhalen van een project. In 2012 is de beoordelingscategorie ‘voldoende’ toegevoegd aan de reeds bestaande categorieën. MVO Nederland heeft marktconforme secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden. Directeur Willem Lageweg werkt bij MVO Nederland via een detacheringsovereenkomst met Rabobank Nederland. Hiervoor betaalt MVO Nederland jaarlijks een bedrag van 115.000 euro exclusief BTW aan de Rabobank. Dit bedrag is het door het bestuur vastgestelde normsalaris dat geldt voor de directeur van MVO Nederland. De detacheringsovereenkomst loopt tot 1 augustus 2015. Er is geen vergoeding aan directie of andere werknemers die uitkomt boven de inkomensgrens die wordt bepaald in de ‘Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens’. Bestuursleden van MVO Nederland ontvingen in 2012 een vergoeding voor hun werkzaamheden. De voorzitter ontving 9.000 euro, de overige bestuursleden 6.000 euro, inclusief een onkostenvergoeding. In 2012 is besloten om vaders voortaan vijf in plaats van twee dagen betaald verlof te geven rondom de geboorte van zijn kind. Moeders krijgen bij de geboorte van een meerling voortaan 18 weken verlof in plaats van 16 weken. Daarnaast is er vorig jaar een aantal nieuwe regelingen ingevoerd. Zo mogen medewerkers van MVO Nederland met behoud van salaris maximaal zestien uur per jaar vrijwilligerswerk met een maatschappelijk doel doen en zijn de regelingen voor overwerk, de thuiswerkvergoeding en het Energieprivéplan aangepast. Het beleid ten aanzien

Personeelsvertegenwoordiging In 2011 is een personeelsvertegenwoordiging (PVT) van start gegaan, die in de praktijk functioneert als een ondernemingsraad. De PVT overlegt op regelmatige basis met de directie over zaken die te maken hebben met arbeidsvoorwaarden en de interne organisatie, zoals werksfeer en werkomgeving, interne communicatie, projectmatig werken, de continuïteit van de organisatie en het MVO-beleid van MVO Nederland. Het managementteam betrekt de PVT als zij de mening van de medewerkers wil peilen en de PVT adviseert of stelt zaken die de medewerkers aangaan aan de orde bij de directeur.

Medewerkersbetrokken- en tevredenheid In 2011 is voor de tweede keer via de methodiek van Investors in People (IiP) onderzoek gedaan naar de medewerkerstevredenheid en de effectiviteit van het gevoerde management in de organisatie. Het eerste onderzoek vond in 2009 plaats. MVO Nederland mag zich verheugen in een hoge mate van medewerkerstevredenheid en medewerkersbetrokkenheid. Het onderzoek van 2011 leerde echter dat er op een aantal terreinen nog ruimte is voor verbetering. Daar is in 2012 gehoor aan gegeven door onder andere meer aandacht te schenken aan een coachende manier van leidinggeven en nadrukkelijk te sturen op competenties. Voor de opvang van nieuwe medewerkers is een welkomstpakket ontwikkeld en een buddysysteem opgezet.

101


Persoonlijke ontwikkeling, opleiding en scholing

Maatschappelijke betrokkenheid In maart 2012 namen 38 medewerkers van MVO Nederland deel aan de nationale vrijwilligersdag NL Doet. Zij hielpen de Stichting Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) bij het ontwikkelen van ‘het Vluchtelingenspel’, dat bedoeld is voor scholen.

MVO Nederland hecht veel waarde aan (zelf-) ontplooiing van medewerkers. Daartoe stimuleert zij deelname aan opleidingsactiviteiten die bijdragen aan het verbeteren van de uitoefening van de functie en/of het verruimen van mogelijkheden binnen MVO Nederland. Iedere medewerker van MVO Nederland komt in aanmerking voor een tegemoetkoming in de studiekosten. Vijf procent van de arbeidstijd van elke medewerker kan worden besteed aan studiedoeleinden in het kader van kennisontwikkeling, zoals productontwikkeling en het bijwonen van themabijeenkomsten. Kennis die wordt opgedaan via externe trainingen en cursussen wordt zo veel mogelijk intern overgedragen. In de taak- en POP-gesprekken (POP = persoonlijk ontwikkelingsplan) die elk jaar gehouden worden, worden scholing en ontwikkeling expliciet besproken. Vervolgens worden scholingswensen gehonoreerd voor zover het budget dat toelaat. Tijdens de functionerings- en beoordelingsgesprekken worden de resultaten en effecten van scholing en ontwikkeling besproken. In 2012 is in totaal ruim 35.000 euro out-of-pocket uitgegeven aan trainingen. Naar aanleiding van het medewerkerstevredenheidsonderzoek van 2011 zijn in 2012 intervisiegroepen over werkdruk gestart, waar veel animo voor was. De directeur en de managers namen deel aan intervisiebijeenkomsten over dilemma’s die zij als leidinggevenden tegenkomen. Een aantal medewerkers volgde individueel een training, cursus of opleiding, waaronder op het vlak van persoonlijke effectiviteit, business-to-business marketing, the art of hosting en effectief communiceren. In 2012 zijn door de afdeling Kennis & Leren zo’n 25 interne lunchbijeenkomsten verzorgd. Naast enkele individuele trainingen en cursussen volgde een aantal medewerkers van MVO Nederland in 2011 een training didactische vaardigheden of een training procesbegeleiding. Ook zijn inwerktrainingen gegeven aan nieuwe medewerkers. Daarin leerden zij over MVO en MVO Nederland.

4.3.2 Huisvesting & Inkoop Energie Het elektriciteitsverbruik van MVO Nederland over 2012 is niet precies te achterhalen. In 2012 betaalde MVO Nederland als huurder van de kantoorruimte van Ping Properties een huurprijs inclusief energieen waterverbruik. Energie besparen is voor MVO Nederland belangrijk. Daarom werd ook in 2012 regelmatig aandacht geschonken aan het correct afsluiten van apparatuur aan het einde van de werkdag. Begin 2012 hebben Climate Neutral Group, Rienks Energiebesparende Adviezen en Projecten en Less Energy een beknopte energiescan uitgevoerd voor de kantooromgeving van MVO Nederland. Deze is opgenomen in het maatschappelijke verslag dat MVO Nederland vorig jaar heeft uitgebracht. De verhuurder DTZ Zadelhoff nam in 2012 geen groene energie af, waardoor ook MVO Nederland als huurder geen groene stroom kon gebruiken.

Afval In 2012 werden vier afvalstromen gescheiden: papier, glas, plastic en restafval. De verhuurder maakt geen gebruik van een gescheiden afvalsysteem voor gft- en restafval. Verder houdt MVO Nederland rekening met het beperken van afvalproductie.

102


CO2-emissies en –compensatie Het energieverbruik veroorzaakte ongeveer de helft van de totale CO2-uitstoot van MVO Nederland in 2012. Ongeveer een derde werd veroorzaakt door transport, en zo’n 20 procent door papiergebruik. In 2012 heeft MVO Nederland 135 ton CO2 uitgestoten. In 2011 was dat nog 100 ton. Deze toename is het gevolg van het groeiende aantal medewerkers. Net als in voorgaande jaren heeft MVO Nederland de CO2-uitstoot (inclusief papiergebruik) gecompenseerd bij de Climate Neutral Group (CNG). CNG compenseerde deze uitstoot via CO2-credits.

Inkoop MVO Nederland streeft continu naar het verduurzamen van het eigen inkoopbeleid. Bij de inkoop en aanschaf van producten en diensten - van kantoorartikelen tot koffie, thee en bloemen - werden ook in 2012 duurzaamheidscriteria zoveel mogelijk meegenomen. Een goede prijs-kwaliteitverhouding, de milieu- en sociale kosten worden daarbij in acht genomen. MVO Nederland print standaard op FSC-gecertificeerd papier, gemaakt van 100 procent gerecyclde vezels. De printers staan standaard ingesteld op dubbelzijdig afdrukken. Drukwerk besteedde MVO Nederland in 2012 uit aan duurzame drukker Pascal. Bij de introductie van de nieuwe huisstijl van MVO Nederland op 1 januari 2012 is voor het stationary overgestapt naar Cocoon Offset, de enige papiersoort met een enveloppenreeks waarvan de vensters zijn gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal. Cocoon Offset maakt gebruik van 100 procent gerecycled FSC-papier. Het papierverbruik van MVO Nederland lag ruim onder het gemiddelde voor Nederlandse kantoororganisaties.

103


.3.3 Logistiek en 4 mobiliteit MVO Nederland maakte in 2012 zoveel mogelijk gebruik van openbaar vervoer, beperkte autogebruik en vliegreizen, koos voor vervoer binnen steden bij voorkeur voor gebruik van de OV-fiets en koos bij gebruik van de auto voor een zo zuinig mogelijk alternatief, zoals een huurauto van Greenwheels. Alleen de directeur van MVO Nederland heeft een leaseauto, een Toyota Prius. Ook hij reist echter zo veel mogelijk met het openbaar vervoer of de fiets.

Woon-werkverkeer Voor het woon-werkverkeer maakt bijna driekwart van de medewerkers van MVO Nederland gebruik van het openbaar vervoer. Bijna een kwart komt met de fiets naar het werk.

Reiskostenbeleid MVO Nederland vergoedt reiskosten en verschaft aan medewerkers onder bepaalde voorwaarden trajectkaarten voor het openbaar vervoer. Medewerkers krijgen een fietsvergoeding als ze meer dan drie kilometer moeten fietsen naar hun werk of naar het dichtstbijzijnde OV-vertrekpunt. In 2012 experimenteerden vier collega’s met de NS-Business Card en de Radiuz-mobiliteitskaart.

Zakelijke vliegreizen Van alle vluchten in 2012 werd de uitstoot van broeikasgassen gecompenseerd via de Climate Neutral Group.

104


“Het is voor ons niet de vraag óf we volledig overstappen op hernieuwbare energie, maar wanneer” Jan Laan directeur Aad de Wit Verhuizingen

105

F


106


Financiën

107


5.0 Financiën MVO Nederland beschikte in 2012 over drie verschillende vormen van inkomsten; projectsubsidies, bijdragen van private partijen en een basissubsidie die eind 2012 is beëindigd. Inkomsten

RESULTATEN

In 2012 zorgden de inkomsten uit projecten en de basissubsidie voor het grootste deel van de omzet. In toenemende mate wordt MVO Nederland afhankelijk van partnerinkomsten. Dit brengt een groter bedrijfsrisico en meer marktafhankelijkheid met zich mee. Om hierop in te spelen breidde MVO Nederland in 2012 de invulling van het partnerschap uit en lanceerde zij de MVO Nederland Academie.

Het jaar 2012 werd afgesloten met een positief resultaat van 100.000 euro. Het saldo is het gevolg van enerzijds achterblijvende resultaten bij de onderdelen ‘Projecten’ en ‘Partners en Producten’. Anderzijds werd er voor de onderdelen waarvoor een basissubsidie werd ontvangen minder uitgegeven dan begroot. Een uitgebreide toelichting op en verantwoording van de inkomsten en uitgaven is opgenomen in de jaarrekening 2012. Deze jaarrekening is te bekijken en te downloaden op www.mvonederland.nl.

Verantwoording en risicomanagement De verschillende financieringsstromen binnen MVO Nederland zijn met ingang van 2011 apart verantwoord in de jaarrekening, zodat per inkomstenbron inzichtelijk is waar de middelen voor zijn aangewend. Het reserveringsbeleid is in 2012 verder uitgewerkt, zodat toekomstige bedrijfsrisico’s kunnen worden opgevangen en de voorziening voor eventueel noodzakelijke afvloeiingsregelingen meer body krijgt. Het eigen vermogen bedraagt na toevoeging van een belangrijk deel van het jaarresultaat 2012 per 1 januari 2013 250.000 euro. Gezien het groeiende aantal medewerkers in vaste dienst zal dit bedrag in de komende jaren verder worden verhoogd om de sociale lasten te kunnen dragen mochten medewerkers onverhoopt gedwongen moeten vertrekken.

108


Werken bij MVO Nederland

109


Bankzaken en verzekeringen MVO Nederland bankierde in 2011 net als voorgaande jaren bij de Rabobank. Belangstellenden vragen ons wel eens of MVO Nederland niet thuishoort bij banken als Triodos Bank en ASN Bank, die beter scoren op duurzaamheid volgens www.eerlijkebankwijzer.nl. De keuze voor de Rabobank is destijds gemaakt omdat deze bank een volledig dienstenpakket aanbood en een duidelijke focus heeft op het MKB. Voorts is ook de Rabobank erg actief op het gebied van MVO. Omdat MVO Nederland tevreden is over de dienstverlening en de mate waarin de Rabobank MVO, zowel in de eigen organisatie als in haar relatie met klanten en andere stakeholders, serieus neemt, zagen wij ook in 2012 geen aanleiding om van bank te wisselen. MVO Nederland heeft de pensioenen van haar werknemers verzekerd bij Aegon. Hiervoor is destijds gekozen op grond van kostenoverwegingen. Van Lanschot Bankiers is de bemiddelaar.

110


MVO-bedrijfsproces: Financiering

111

V


112


Vooruitblik Wij voorzien ondanks de recessie een aanhoudend groeiende belangstelling voor MVO bij het Nederlandse bedrijfsleven. De recessie leidt bij een groeiend aantal sectoren en bedrijven echter ook tot noodzakelijke bezuinigingen, waardoor ook het aantal opzeggingen van het partnerschap toeneemt. Tegelijkertijd zien wij het aantal netwerken en organisaties dat bedrijven bundelt en ondersteunt bij MVO flink toenemen.

113


Strategie

IMVO

Met een aangescherpte strategie zet MVO Nederland in op het inspireren, verbinden en versterken van bedrijven en organisaties bij het versneld realiseren van hun MVO-ambities. Wij hanteren daarbij in toenemende mate de kennis en inzichten van het transitiedenken. Voorts worden wij mede door het wegvallen van de basissubsidie selectiever in onze activiteiten op het gebied van bewustwording en algemene voorlichting. Wij streven naar een aanhoudende groei van het aantal aangesloten bedrijven en naar een verdere uitbouw van sectorale en thematische netwerken. De opstelling van de begroting voor 2013 was geen eenvoudige opgave. Vooral voor de private activiteiten zijn de marktomstandigheden ongewis. Met een verbeterd managementinformatiesysteem zal gedurende het jaar in nauw overleg met het bestuur de begroting periodiek worden geëvalueerd en zullen activiteiten waar nodig worden bijgesteld.

Begin 2013 kregen wij de toezegging van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor een ambitieus IMVO-programma. Hierdoor zal MVO Nederland in de komende jaren een steeds zichtbaarder rol gaan spelen op het gebied van ‘hulp en handel’.

114


Governance

Uitdaging

Door het wegvallen van de basissubsidie verandert ook de relatie met de rijksoverheid. Hierdoor zullen onze statuten en de governance in 2013 worden aangepast. Het bestuur wordt raad van toezicht en de directie krijgt een statutaire positie met bijbehorende bevoegdheden en verantwoordelijkheden.

Samengevat zal 2013 voor onze organisatie opnieuw een turbulent jaar worden. De goed gevulde projectenportefeuille geeft vertrouwen voor een aanhoudend belangrijke rol bij de vertaling van publieke en maatschappelijke thema’s naar kennis en handelingsperspectief voor bedrijven. De marktomstandigheden voor onze private activiteiten zijn echter dermate onzeker dat het een grote opgave zal zijn om de begroting van dit deel van onze organisatie in 2013 tot een goed einde te brengen. Ons team is echter zeer gemotiveerd om ook op dit terrein onze toegevoegde waarde ruimschoots te bewijzen.

115

B


116


BIJLAGEN

117


voldaan

niet voldaan

Bijlage 1 Organisaties

Aa

n

ta

e ll

n de

1

MODINT

800

2

Algemene Nederlandse Bond v. Natuursteenbedrijven

180

3

ANVR

2000

4

Tuinbranche Nederland

500

5

CBW-MITEX

7500

6

OSB

650

7

AWCN

8

Koninklijke VVNH

259

9

VBZ

150

10

UNETO-VNI

5300

11

Professionele Project Verhuizers

36

12

Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie

1500

13

NBA

20000

14

NRK

670

15

FOSAG

3000

16

VFI, brancheorganisatie van goede doelen

120

17

KVGO

1700

18

Bouwend Nederland

5000

19

Stichting Groenkeur

300

20

VOBN / Gietbouwcentrum

145

Ke

n

118

nis

k ma

ing

M

VO

Dr

a

ag

vla

r kc

ea

tie Be

l

s eid

r vo

half voldaan

mi

ng Im

pl

e

n me

ta

tie



OPMERKINGEN MODINT Nadruk op IMVO, people/planet o.a. via Fair Wear Foundation, OESO, Ruggie. Actieve samenwerking met andere verenigingen in de mode t.a.v. ketenverantwoordelijkheid en transparantie.

MVO-strategie en uitbreiding duurzaamheidsscan met ISO 26000-componenten en CO2-tool. In 2012 twee regionale roadshows georganiseerd voor leden. Professionele Project Verhuizers Implementatie: MVO verder geïntegreerd in Keurmerk PPV: verplicht vanaf 2013. De branche verkeert in zwaar weer; er wordt nauwelijks verhuist. De crisis heeft tot gevolg dat afnemers duurzaamheid nog minder meewegen in hun aankoopbeslissing.

ANVR In 2012 is in nauwe samenwerking tussen IDH, ANVR en MVO Nederland een visie ontwikkeld op de toekomst van de reisbranche. Tuinbranche Nederland Implementatie blijft achter. Goede voorbeelden op filiaalniveau en productinnovatie.

Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Het notariaat heeft flink te lijden onder de crisis. Ook de duurzaamheidsimpact van het notariaat is beperkt. Dit heeft tot gevolg dat MVO in 2012 weinig aandacht heeft gekregen.

CBW-MITEX Implementatie: op winkelniveau: energiebesparing, personeelsbeleid. Actieve samenwerking in de modebranches op productniveau op het gebied van IMVO.

NBA De grote kantoren profileren zich sterk op het gebied van transparantie en verslaglegging. Na een screen van de NBA-organisatie zelf in 2012 nu implementatieplan voor de eigen organisatie. Daarnaast wordt gewerkt aan verdere bewustwording van de MKB-accountant ook in zijn rol als huisadviseur van de MKB’er.

OSB In 2012 is het OSB-keurmerk ontwikkeld waarin verschillende MVO-aspecten zijn opgenomen, zowel milieu als de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. OSB-leden zijn vanaf 2013 verplicht zich te houden aan het keurmerk.

NRK MVO nadrukkelijk aanwezig in activiteiten waaronder masterclasses, beleidsplannen en communicatie. Duurzaamheidssporen uit routekaart zijn leidend in hun aanpak. Monitoring blijft nog wat achter.

Koninklijke VVNH VVNH beweegt de leden actief om over te gaan op duurzaamheid en promoot dit ook onder andere brancheorganisaties in de sector. VVNH is op initiatief van MVO Nederland bezig met een Green Deal voor duurzaam hout.

FOSAG 2012: nieuwe verantwoordelijke voor MVO heeft deelgenomen aan ISO 26000 training voor brancheorganisaties.

VBZ MVO prominent in strategie, diverse tools ontwikkeld (barometer, training leden), extra aandacht nodig voor bredere uitrol activiteiten in achterban.

VFI, brancheorganisatie van goede doelen De VFI is een koploper wanneer het gaat over verslaglegging. Juist van de goededoelenbranche wil het publiek graag weten hoe de gelden worden besteed. Het jaarlijkse goededoelenrapport brengt dit goed in beeld.

UNETO-VNI MVO is in strategie van UNETO opgenomen, al jaren worden themadagen georganiseerd. Implementatie vindt plaats, vooral op gebied van energie (besparing, alternatieven), koploper op gebied van MVO: pakt nieuwe thema’s vaak vroeg op zoals duurzaamheidsscan voor leden, MVO-platform, ISO 26000 en sociale innovatie. Meer nadruk op monitoring wenselijk; bezig met nieuwe

KVGO Implementatie: inmiddels 10 regionale duurzaamheidskringen over milieuonderwerpen opgezet waaraan drukkers. Sociale innovatie is een thema. 119


voldaan

Organisaties

Aa

n

ta

e ll

niet voldaan

n de

21

Vereniging van Evenementen Makers (V.V.E.M.)

100

22

VERAS

80

23

Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra

1800

24

Federatie Goud en Zilver

25

BRBS Recycling

80

26

Koninklijke Metaalunie

13000

27

NLingenieurs

150

28

Vereniging Grootwinkelbedrijven in Textiel (VGT)

17

29

Platform Promotional Products

300

30

Koninklijke Nederlandse Slagers Organisatie

1700

31

Dibevo

1600

32

Hoofdbedrijfschap Detailhandel

120000

33

NeVaP (Nederlands Vastgoedexploitatie Platform)

200

34

Dutch Produce Association (DPA)

12

35

COV - Centrale Organisatie voor de Vleessector

150

36

Vereniging Gebra

810

37

Nederlandse Vereniging van Gevolmachtigde Assurantiebedrijven

180

Ke

n

120

nis

k ma

ing

M

VO

Dr

a

ag

vla

r kc

ea

tie Be

l

s eid

r vo

half voldaan

mi

ng Im

pl

e

n me

ta

tie



OPMERKINGEN Bouwend Nederland Bouwend Nederland is al jaren actief met het bewust maken van diverse MVO-onderwerpen bij haar leden; duurzaamheidsthema’s worden steeds meer opgepakt; met name duurzaam inkopen en de CO2-prestatieladder. 2012: nieuw contactpersoon. Bouwend Nederland blijft aangesloten bij MVO Netwerk Brancheorganisaties. Deelonderwerpen zijn verdeeld binnen de organisatie.

BRBS Recycling BRBS en een aantal leden zijn deelnemer in het MVO Netwerk Beton. 2012: 3 regionale brainstormworkshops georganiseerd door MVO Nederland om MVO-thema’s inzichtelijk te krijgen en draagvlak voor MVO-beleid te creëren, wat vervolgens in manifest is vastgelegd. Goed en gedreven bezig; enthousiaste deelnemer ISO 26000-training.

Stichting Groenkeur Geen actief deelnemer brancheprogramma.

Koninklijke Metaalunie MVO-monitor voor leden gebaseerd op ISO 26000 in 2011 ontwikkeld en in 2012 verder gepromoot onder de leden. Op milieugebied ver gevorderd, MVO mag breder getrokken worden en nog meer aandacht onder leden krijgen. Green Deal afgesloten voor materialen in gebouwen.

VOBN / Gietbouwcentrum Beleid is in 2009 getoetst dmv een stakeholderdialoog, implementatie: betrokkenheid MVO Netwerk Beton, ontwikkeling keurmerk, succesvolle MVO-workshops voor leden in 2011 en 2012 door BECO. In 2013 stakeholderdialoog over keurmerk/branchemeetlat Beton Bewust, zeer gedreven.

NLingenieurs Expertteam houdt zich bezig met MVO, in 2011 zijn er diverse events ontplooid om MVO verder onder de aandacht te brengen; Nlingenieurs is bezig met verschillende onderwerpen zoals duurzaam inkopen, CO2-prestatieladder. Met MVO-strategie begonnen op basis van input van MVO Nederland. Vindt dat er wildgroei is aan duurzaamheidsmeetinstrumenten; deelnemer ISO 26000-training.

Vereniging van Evenementen Makers (V.V.E.M.) In de evenementenbranche worden veel initiatieven ontplooid t.a.v. MVO. Een belangrijk instrument van de VVEM is het handboek evenementen. In 2012 is daarin een hoofdstuk over milieu en natuur opgenomen. In de praktijk is dit de beleidsmatige context van de evenementenbranche.

Vereniging Grootwinkel-bedrijven in Textiel (VGT) Het grootwinkelbedrijf in de textiel is zich sterk bewust van haar impact. De branche ligt regelmatig onder vuur in de media. Eind 2012 zijn de eerste stappen gezet tot meer transparantie in de gehele modeketen waarbij actieve samenwerking plaatsvindt tussen de VGT, Modint en CBW-Mitex.

VERAS Betrokken bij veilig en milieukundig slopen, beleidsvorming vindt plaats, implementatie blijft achter. Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra Erg betrokken bij diverse MVO-thema’s zoals duurzaam inkopen, innovatie, social return, het geven van MVO-workshops. In 2012 BIC-traject gedaan met TNO, Syntens en MVO Nederland voor 4 onderliggende brancheorganisaties, nieuwe organisatie opgestart die zich met regionale samenwerking en duurzaamheid bezighoudt.

Platform Promotional Products De afgelopen jaren heeft de focus in de branche vooral gelegen in de ontwikkeling van een keurmerk. In 2012 zijn de eerste stappen gezet naar een meer geïntegreerd beleid voor de hele branche.

Federatie Goud en Zilver In 2012 is MVO bij de FGZ onder invloed van grote organisatorische veranderingen geen prioriteit geweest.

Koninklijke Nederlandse Slagers Organisatie Beleid en tools (o.a. barometer) ontwikkeld, relatief weinig draagvlak in de achterban.

121


voldaan

Organisaties

Aa

n

ta

e ll

38

Vereniging Duurzame Boomkwekers Nederland (DBN)

50

39

VMRG (Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche)

200

40

Transport en Logistiek Nederland

6000

41

Vereniging van Keurslagers

550

42

Nationale Coöperatieve Raad voor land- & tuinbouw

50

43

Vereniging FME-CWM

2600

44

NVLG

50

45

VHG

1400

46

RAI Vereniging

700

47

Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland

60

48

EFSA European Floral and Lifestyle Products Suppliers Association

31

49

Office World

36

50

Vastgoedmanagement Nederland (VGM NL)

80

51

Fenedex

1150

52

Vakcentrum Levensmiddelen

2000

53

Bond van Fabrikanten van Betonproducten in Nederland (BFBN)

80

niet voldaan

n de Ke

n

122

nis

k ma

ing

M

VO

Dr

a

ag

vla

r kc

ea

tie Be

l

s eid

r vo

half voldaan

mi

ng Im

pl

e

n me

ta

tie



OPMERKINGEN Dibevo In 2012 is op bureauniveau een beleidsplan met concrete doelen opgesteld voor de branche. De meeste aandacht gaat vooralsnog uit naar communicatie over MVO algemeen. Daadwerkelijke actie en implementatie bij de leden zal een grote uitdaging zijn voor 2013.

stichting Alu-Eco ter bevordering van duurzaam hergebruik van aluminium; is vooral Europees bezig om bedrijven met duurzaamheid te versterken, ziet belang in van duurzame inkoopketen.

Transport en Logistiek Nederland Implementatie: de logistieke sector is een sector waarin elke investering op het gebied van MVO zich direct terugverdient. Steeds meer ondernemers hebben Green Driver. Op verschillende instrumenten vindt monitoring plaats.

Hoofdbedrijfschap Detailhandel Eind 2011 / begin 2012 is in samenwerking met BECO een stakeholderanalyse gehouden over duurzaamheid in de detailhandel. In 2012 is de website ‘duurzame detaillist’ opgezet waarop ondernemers in de detailhandel aan de hand van ISO 26000 op weg geholpen worden om duurzaam te ondernemen.

Vereniging van Keurslagers Stevige MVO-ambitie, MVO-programma ‘Keurklasse’ uitgerold, draagvlakcreatie in sector lijkt desondanks lastig.

NeVaP (Nederlands Vastgoedexploitatie Platform)

Nationale Coöperatieve Raad voor land- & tuinbouw

Op diverse bijeenkomsten MVO, maatschappelijk vastgoed, duurzame gebouwen onder aandacht gebracht.

MVO opgenomen in gedragscode, nog weinig aandacht voor implementatie van MVO. In 2012 samen met MVO Nederland workshops georganiseerd.

Dutch Produce Association (DPA) Vereniging FME-CWM

Startbijeenkomst MVO georganiseerd voor leden begin 2012. Nu werken we samen aan oprichting MVO Netwerk Tuinbouw.

MVO-behoeftes van leden in kaart gebracht, al jaren bezig met duurzame energie, gaat aan de slag met internationale onderwerpen en grondstoffenschaarste.

COV - Centrale Organisatie voor de Vleessector NVLG

Deelnemer aan diverse convenanten. Draagvlakcreatie richting achterban aandachtspunt. Werkte in 2012 aan duurzaamheidsverslag in 2013 gepresenteerd.

Interne werkgroep duurzaamheid, is bezig met beleidsvorming.

VHG Vereniging Gebra

Draagvlakcreatie, onder meer door lancering MVO-scan voor achterban.

In 2012 zijn verdere stappen gezet t.a.v. beleidsvorming. Draagvlak bij de leden is nog beperkt.

RAI Vereniging Nederlandse Vereniging van Gevolmachtigde Assurantiebedrijven

Veel activiteiten op dossiers, de integrale beleidsaanpak blijft wat achter.

In 2012 is een gedragscode ontwikkeld die is omarmd in de branche. Deze gedragscode kent een aantal belangrijke MVO-aspecten, maar dient op den duur verder te worden uitgewerkt tot MVO-beleid.

Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland De branche is duurzaam van nature, maar (nog) weinig professioneel. In 2012 is een start gemaakt met MVO-beleidsvorming, waarbij de nadruk vooral ligt op de P van Profit.

Vereniging Duurzame Boomkwekers Nederland (DBN) Vereniging met ambitie op duurzaamheid (voornamelijk planet-gericht), studiekringen over duurzaamheidsthema’s.

EFSA European Floral and Lifestyle Products Suppliers Association

VMRG (Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche)

Europese club die in 2012 is gestart met de ontwikkeling van een gedragscode. Divers assortiment dat stap voor stap verbeterd kan worden.

Sterk op gebied van bewustwording, implementatie: 123


voldaan

Organisaties

Aa

n

ta

e ll

niet voldaan

n de

54

Centrale Bond van Meubelfabrikanten (CBM)

550

55

Cedris

100

56

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt

9000

57

Vereniging van Verf- en drukinktfabrikangen (VVVF)

81

58

Vereniging Cement en Beton Centrum

7

59

Nederlandse Public Health Federatie

40

60

VBO Makelaar

1000

61

Focwa schadeherstel

1300

62

KNB Bouwkeramiek

50

63

Koninklijke Horeca Nederland

20000

64

Vereniging Wapeningsstaal Nederland

80

65

Cascade

15

TOTAAL

237.249

Ke

n

124

nis

k ma

ing

M

VO

Dr

a

ag

vla

r kc

ea

tie Be

l

s eid

r vo

half voldaan

mi

ng Im

pl

e

n me

ta

tie



OPMERKINGEN Office World

Vereniging van Verf- en drukinktfabrikangen (VVVF)

Nadruk ligt nog altijd op Sustainable Office dat gebruikt wordt om producten aan te bieden die voldoen aan de duurzaam inkopen-criteria van Agentschap NL. Integrale aanpak MVO-beleid ontbreekt nog.

In 2012 gestart met dialoogbijeenkomst over duurzaam onderhoud. Het opstellen van gezamelijk referentiekader duurzaamheid is 1ste stap. Manifest duurzaam onderhoud met FOSAG als 1e resultaat. Nu met activiteitenplan bezig om dit breder te trekken (draagvlakcreatie binnen hele onderhoudssector).

Vastgoedmanagement Nederland (VGM NL) Implementatie: gedragscode en beleidsplan geïntroduceerd met nadruk op integriteit en transparantie. Activiteiten t.a.v. duurzaam vastgoedbeheer op Floriade i.s.m. Arcadis. Leden zijn betrokken en zien nut en noodzaak van verduurzaming.

Deelnemer MVO Netwerk Beton; weet zelf goed de weg te vinden, vanaf 2013 geen deelnemer MVO Netwerk Brancheorganisaties meer.

Fenedex

Nederlandse Public Health Federatie

In 2012 is een eerste verkenning gedaan om de focus van het MVO-beleid te bepalen. Aangezien de achterban niet uit 1 sector komt is besloten vooral te oriënteren op ondersteuning op onderdelen, niet op integraal MVO-beleid met speerpunten voor de hele achterban.

In 2012 aangesloten bij MVO Nederland. Geen actief deelnemer.

Vereniging Cement en Beton Centrum

VBO Makelaar VBO Makelaar is de tweede branchevereniging voor makelaars na NVM. In 2012 is men ‘low key’ aangesloten. In 2013 wordt ingezet op (verdere) beleidsvorming.

Vakcentrum Levensmiddelen Focwa schadeherstel

MVO-keurmerk voor winkeliers gelanceerd met nadruk op lokale betrokkenheid, draagvlak groeit gestaag.

In 2012 aangesloten. Na jarenlang activiteiten op onderdelen in 2012 MVO Monitor voor de leden ontwikkeld. Deze zal in 2013 ondersteunen bij verdere uitrol onder leden.

Bond van Fabrikanten van Betonproducten in Nederland (BFBN)

KNB Bouwkeramiek

Eerste stappen gezet op het gebied van MVO, deelname MVO Netwerk Beton. 2012: werkgroep duurzaamheid, manifest ondertekend. In 2013 ondersteuning op MVO-beleidsvorming. Deelnemer expeditie MVO-beleid

2012: zeer actief; MVO Maps ingevuld, stakeholderdialoog georganiseerd tbv MVO-beleid; 2013: ondertekening manifest op MVO-ledendag; verdere beleidsvorming en deelname ISO 26000-training.

Centrale Bond van Meubelfabrikanten (CBM) Koninklijke Horeca Nederland Platform Duurzaam en Gezond opgezet, deelname aan alliantie verduurzaming voedsel.

Deelnemer start ledernetwerk; zijn op diverse onderwerpen actief met MVO ondanks capaciteitsprobleem.

Cedris Vereniging Wapeningsstaal Nederland

De branche is duurzaam van nature, maar (nog) weinig professioneel. In 2011 is gestart met MVO-beleidsvorming, in 2012 is dit verder uitgewerkt, vanaf 2013 zal meer aandacht komen voor implementatie.

2012: op ledendag aandacht geschonken aan MVO, manifest ondertekend, bezig met MVO-beleid, 2013: meer vormgeving MVO-beleid en eventueel regionale bijeenkomsten samen met MVO Nederland.

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt Cascade

Verkennen toekomstige rol op MVO, diverse creatieve activiteiten opgezet, draagvlakcreatie belangrijk.

In 2012 aangesloten, geen actief deelnemer.

125


Bijlage 2 Programmaraad en nevenfuncties directeur en bestuursleden Programmaraad De programmaraad van MVO Nederland bestaat uit de volgende personen: •

Sijas Akkerman, Stichting Natuur & Milieu

• Ton Baas, Vereniging voor de Bakkerijen Zoetwarenindustrie (VBZ) •

Huibrecht Bos, VNO-NCW/MKB Nederland

• Jan-Willem van den Braak, VNO-NCW/MKB-Nederland • Jacqueline Cramer, Utrecht Sustainability Institute (UU) •

Wim van Dijk, Uneto-VNI

•

Simon van Driel, MVO Nederland (voorzitter)

• Andrea van de Graaf, Urgenda • John Halmans, Gulpener • Paul van den Heuvel, Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH)

126


•

Hans Hoogeveen, Rijksoverheid

• Jeroen Jansen, ASN Bank •

Huib Klamer, VNO-NCW/MKB Nederland

•

Wim de Kleuver, Kamer van Koophandel Nederland

•

Suzan van der Meij, MVO Platform

• Erik de Ruijter, Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK) • Mark Streuer, CBW Mitex (tot juni 2012) • Johan Verburg, Oxfam Novib •

Henk Voormolen, Albron

•

Dorien Wietsma, VolkerWessels

127


Nevenfuncties directeur en bestuursleden MVO Nederland Prof. Dr Tineke Bahlmann combineert de functie van hoogleraar Bedrijfseconomie aan de Universiteit Utrecht met een aantal commissariaten, waaronder bij ING en Nedap. Daarnaast is ze voorzitter van de Raad van Toezicht van het Maasstad Ziekenhuis en voorzitter van het bestuur van Max Havelaar. Bij Stedin, Toneelgroep Amsterdam en De Baak was zij in 2012 lid van de Raad van Toezicht. Mevrouw Bahlmann heeft ruime ervaring in het adviseren van bedrijven over strategievorming, organisatieverandering, leiderschap en innovatie.

Directeur Willem Lageweg heeft diverse nevenfuncties. Zo is hij lid van de SER-commissie IMVO, lid van de bestuursadviesraad en de Responsible Care Prijs bij VNCI en sinds november 2012 ambassadeur voor Repair Café. Voorts is hij lid van meerdere jury’s van diverse duurzaamheidsprijzen en schrijft hij regelmatig columns, onder meer voor MVO-praktijkblad P+ en de Turkse krant Haber. Op persoonlijke titel is hij lid van de Raad van Toezicht van Forum, het landelijk expertisecentrum op het gebied van multiculturele ontwikkeling, bestuursvoorzitter van Women on Wings, een stichting die werkgelegenheid voor vrouwen op het Indiase platteland creëert, lid van de Raad van Advies van HOGIAF en ambassadeur voor SEED Samburu en Stichting Waterpas.

Z.K.H. Prins Carlos Bourbon de Parme is onder meer directeur van het Institute for Sustainable Innovation & Development (INSID), voorzitter van NKNE (Nederland Krijgt Nieuwe Energie) en commissaris bij ASN Vermogensbeheer. Al geruime tijd is hij actief op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo adviseert en ondersteunt prins Carlos jonge ondernemers op het gebied van duurzaamheid en neemt hij actief deel aan discussies en projecten op dit terrein.

Simon van Driel heeft een aantal toezichthoudende en adviserende posities in het bedrijfsleven, de culturele sector en het onderwijs. Zo is hij voorzitter van de Raden van Toezicht van Hogeschool Leiden, Stichting Pameijer en lid van dei van het Gemeentemuseum Den Haag. Ook is hij voorzitter van de Coöperatieve Media Pensioendiensten. De heer Van Driel vervulde diverse functies binnen de overheid en het bedrijfsleven en was tot medio 2012 lid van de Eerste Kamer. Tot 2009 was hij voorzitter van de directie van Loyalis N.V.

Eric Bouwmeester bekleedt al ruim dertig jaar leidinggevende posities op het gebied van PR en Corporate Communicatie, waarvan de laatste twintig jaar op het snijvlak met Duurzame Ontwikkeling of MVO. Hij gaf leiding aan communicatieadviesbureaus en werkte onder meer bij Heineken, DSM,

128


ABN Amro en Fortis Group. Sinds 2010 is hij directeur-eigenaar van Hecht! Communication & Sustainable Development. Die functie combineert hij met het lidmaatschap van de Raden van Toezicht van Landschap Noord Holland en BoP Innovation Centre. Ook is hij commissaris van het Add Value Fund en bestuurslid van de VCTE (Vereniging Commissarissen en Toezichthouders Erasmus Universiteit). Lizzy Doorewaard is jarenlang werkzaam geweest als CEO van trainings- en congrescentrum SBI en was daarvoor consultant en partner bij Twynstra Gudde. Momenteel vervult ze verschillende functies als commissaris, bestuurder en adviseur bij onder andere ’s Heeren Loo, Woonbedrijf Ieder1, de Hypotheek Visie Centrale, Grant Thornton, Stichting Christelijke Pers (Trouw) en VNO-NCW. Johan Doruiter is senior vice president bij Oracle. Daarnaast combineert hij zijn bestuurslidmaatschap bij MVO Nederland met een bestuursfunctie bij Nederland ICT. Anne Jan Zwart, CEO van ECOstyle Holding, is ook voorzitter van de Club Diplomatique Fryslân, het Platform Ondernemer en Maatschappij van VNO-NCW, het DGA Network VNO-NCW en de MVO Taskforce Tuinbranche Nederland.

129


“DOOR VERBINDING>>


>>MEER IMPACT” 131


MVO Nederland Nieuwekade 9 3511 RV Utrecht T 030-230 56 00 www.mvonederland.nl [email protected] twitter.com/mvo_nl

132

MVO Nederland zet in op het inspireren, verbinden

Recommend Documents