mutualistische weergalm DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL GEZINNEN Haaruitval VOEDSELINTOLERANTIE SEPTEMBER 2015

mutualistische weergalm

BELGIË P.B. BRUSSEL X BC 9865

GEZINNEN SEPTEMBER 2015

Belgen te weinig naar de tandarts

Tijd om een tandje bij te steken!

Wat kun je er tegen doen?

Haaruitval

VOEDSELINTOLERANTIE

Programma Vrije tijd en Gezondheid

september - januari

DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL

Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant / Editie GEZINNEN / Driemaandelijks – Speciale editie 2015 Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels - Zuidstraat 111 - 1000 Brussel / ISSN 0074-1596 / Afgiftekantoor: Brussel X / P409911

Jef Baeck e van

derati van de Fe bant voorzitter en van Bra it Mutualite e ch s ti s li Socia

Houd de dief!

H

et besef dat deze regering van verenigd rechts echt van plan is het sociale weefsel stelselmatig te vernietigen, begint nu druppelsgewijs door te sijpelen. Het optrekken van de pensioenleeftijd, de jacht op de bruggepensioneerden en de werklozen, de besparingen op de begroting voor de gezondheidszorg wijzen allemaal in die richting. Deze regering deinst er ook niet voor terug om de 'dirty tricks' van het kapitalistische systeem uit de kast te halen door de slachtoffers met een schuldgevoel op te zadelen: 'de crisis is de schuld van de werklozen en het tekort in de sociale zekerheid is de schuld van de senioren en de patiënten'. Dit is ronduit schandalig. Niemand staat te springen om zijn job te verliezen, oud of ziek te worden.

Mutualistische Weergalm Gezinnen Speciale editie 2015 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Michel Michiels REDACTIE Dienst Infocom VORMGEVING Dienst Infocom FOTO’S ©Shutterstock, iStock DRUK Dessain OPLAGE 53.700 exemplaren EDITIE Gezinnen: 25-60 jaar September 2015 REDACTIEADRES [email protected] Dit document heeft slechts een informatieve waarde. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten.

02

MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

Daarentegen, schijnen deze dames en heren aan geheugenverlies te lijden wat de crisis van 2008 betreft en het paniekvoetbal om de banken met overheidsgeld uit de nood te helpen (met als resultaat dat de overheidsschuld de pan uitrijst en de financiële wereld daarover moord en brand schreeuwt. Dat is nog het toppunt!). Maar goed, voor deze regering van de banken zit er een zekere logica achter dit beleid met twee maten en gewichten. Vanuit diezelfde logica haalt ze systematisch uit naar de verdedigers van de werknemers en naar diegenen die met een sociale uitkering moeten rondkomen: voor de ziekenfondsen eist ze meer controle terwijl dit al de meest gecontroleerde sector is (bedrijfsrevisoren, auditcomité, Riziv, Controledienst voor de Ziekenfondsen) en bij de vakbonden wil ze een belangrijk deel van hun historische rol weghalen, namelijk de verdediging van de werknemers die hun job verloren hebben, dus het beheer van de werkloosheidsuitkeringen. Deze manoeuvres hebben als achterliggende bedoeling om deze organisaties te muilkorven en de weerstand van de werknemers te breken. Het is in die zin dat we moeten begrijpen waarom er plots een oplijsting van het overheidsaandeel in overheidsbedrijven en gemengde bedrijven wordt gevraagd. De achterliggende bedoeling is uiteraard

om die sectoren te privatiseren. Op termijn betekent dit dat de gemeenschap er alleen maar armer op zal worden en dat we meer zullen moeten betalen voor een slechtere dienstverlening. Ook dat moeten we optellen bij de weigering om belasting te heffen op inkomsten uit kapitaal. Bovendien zou de N-VA met tegenzin een afgezwakte belasting kunnen aanvaarden maar alleen op voorwaarde dat dit wordt gecompenseerd door kostenbesparingen in de sociale zekerheid. De politieke bedoeling van dit standpunt is duidelijk: de solidariteit tussen de mensen verbreken en het egocentrische, nationalistische hokjesdenken aanmoedigen. Het leitmotiv van deze ongeluksregering is besparen. Tegen beter weten in, want het staat vast dat ze op die manier de economie zal kapotbesparen. De burgers hard aanpakken en het kapitaal ongemoeid laten, dat is de gemeenschap bestelen om een flinterdunne minderheid op haar wenken te kunnen bedienen. Maar er is nog een sprankeltje hoop: door het gebrek aan samenhang en de vele interne spanningen binnen dit bikkelharde kibbelkabinet is het niet uitgesloten dat deze regering vroeg of laat over haar eigen voeten struikelt. Democratie, de echte, is vóór alles een kwestie van gelijkheid. En dat zullen zij die het leiderschap als hun erfdeel beschouwen, de aanhangers van een economisch en sociaal liberalisme dus, nooit aanvaarden. Om de uitgebluste democratie opnieuw tot leven te brengen, moeten we ijveren voor de emancipatie van het individu door de mensen via een gepaste opleiding alle kansen te geven op een waardevol leven. En net daarom zijn een sterke sociale zekerheid en een degelijke gezondheidszorg onmisbaar.

Jef Baeck voorzitter 07.07.2015

INHOUD

04 Dossier: Voedselintolerantie Steeds meer mensen moeten noodgedwongen het eten op hun bord in de gaten houden. Wat gaat er schuil achter deze nieuwe kwaal? Wat is het verschil tussen intolerantie en allergie?

09 Bespaar op je gezondheidsbudget Ook al heeft gezondheid geen prijs, waarom meer uitgeven dan nodig? We geven je graag enkele bespaartips.

14 News Een kort overzicht van de laatste nieuwigheden binnen jouw mutualiteit en de ziekte- en invaliditeitsverzekering.

17 Programma Vrije Tijd & Gezondheid september 2015 - januari 2016 Onze vzw Vrije Tijd en Gezondheid stelt haar programma van september 2015 tot januari 2016 voor.

10 Tijd om een tandje bij te steken! De helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat!

12 Haaruitval, wat kun je er tegen doen? Als je voorhoofd begint te kalen of je paardenstaart dun wordt, wordt het tijd om een dermatoloog te raadplegen, want er bestaan oplossingen voor. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

03

VOEDSELINTOLERANTIE

DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL? In enkele jaren tijd is het aantal gevallen van voedselintolerantie explosief toegenomen. Steeds meer mensen moeten noodgedwongen het eten op hun bord in de gaten houden. Wat gaat er schuil achter deze aandoening? Wat is het verschil met een voedselallergie?

ALLERGIE OF INTOLERANTIE?

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN?

Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen voedselallergie en voedselintolerantie, omdat ze zeer verschillende fysiologische oorzaken hebben.

Een analyse van de symptomen is een van de beste manieren om een allergie van een intolerantie te onderscheiden.

Een allergie is een overgevoeligheid van het menselijk lichaam voor bepaalde stoffen in voedingsmiddelen, de zogenaamde allergenen. Het lichaam beschouwt het voedingsmiddel als een vreemd lichaam en reageert door antilichamen aan te maken.

Bij een allergie verschijnen de klachten vrij snel na het eten. Ze kunnen in meerdere of mindere mate een reactie in verschillende delen van het lichaam veroorzaken. Het meest treden huidaandoeningen, zoals eczeem en netelroos, op maar ook misselijkheid en braken, een daling van de bloeddruk, ernstige ademhalingsproblemen en bewusteloosheid komen voor. Een anafylactische shock (een zeer ernstige allergische reactie die een spoedbehandeling vereist) is relatief zeldzaam.

In tegenstelling tot bij allergieën is bij voedselintoleranties niet het immuunsysteem, maar de stofwisseling betrokken. Het lichaam heeft het vermogen om een bepaald bestanddeel te verteren, geheel of gedeeltelijk verloren, of zelfs nooit het vermogen hiertoe gehad. Het lichaam maakt geen antilichamen aan, maar reageert rechtstreeks op een voedingsmiddel met bepaalde klachten. In het algemeen kunnen kleine hoeveelheden voedsel die deze klachten veroorzaken, dus nog zonder verdere gevolgen worden gegeten.

4


De effecten van een intolerantie daarentegen zijn subtieler en treden vaak trager op. Het zijn vooral maag- en darmklachten zoals buikpijn, braken, krampen, een opgeblazen gevoel, diarree, ... Maar ook andere reacties komen voor, zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, huiduitslag, hoofdpijn, reuma enz.

VOEDSELINTOLERANTIE

De intensiteit van de symptomen is afhankelijk van de hoeveelheid ingenomen voedsel. Samengevat hoeft men bij een allergie maar één keer het allergene voedsel te eten om een reactie te veroorzaken, terwijl bij een intolerantie de frequentie en hoeveelheid voedsel het proces in gang zetten.

HOE EEN VOEDSELINTOLERANTIE OPSPOREN? De symptomen van voedselintolerantie zijn zeer gevarieerd, zodat het soms moeilijk is om een accurate diagnose te stellen. Ga vooral niet zelf experimenteren door bepaalde voedingsmiddelen uit je dieet uit te sluiten, want dit kan tekorten aan essentiële voedingsstoffen veroorzaken. De eerste stap in de diagnose is gebaseerd op een gedetailleerde ondervraging om de klachten in verband met de inname van het voedsel te onderzoeken. Dit om te voorkomen dat de symptomen het gevolg van andere klachten zijn of om een eventuele verborgen consumptie van het verdachte voedsel op te sporen. Je kunt ook een eliminatiedieet volgen. Dit betekent dat je een paar weken niets van de verdachte voedingsmiddelen eet. Als de klachten tijdens deze periode verdwijnen, worden de verdachte voedingsmiddelen in één keer opnieuw geïntroduceerd. De dosissen worden geleidelijk verhoogd tot een normale consumptie. Wanneer het verdachte voedingsmiddel duidelijk geïdentificeerd is, kan het makkelijk vermeden worden. Soms zijn nog andere tests nodig. Afhankelijk van het verdachte bestanddeel, zijn dit vooral ademtests, zoals de waterstof-ademtest om de diagnose van lactose-intolerantie te stellen, of een darmbiopsie.

WAT ZIJN DE VOORNAAMSTE OORZAKEN? Tal van voedingsmiddelen en stoffen in het dieet kunnen verantwoordelijk zijn voor een voedselintolerantie. De meest voorkomende zijn gluten, melk en additieven. Glutenintolerantie Over glutenintolerantie of glutengevoeligheid wordt

DE VERPLICHTE VERZEKERING KOMT TUSSEN! Personen met coeliakie, dermatitis herpetiformis, een allergie voor gluten/ gliadine of voor graanmeel zonder glutenallergie hebben recht op een maandelijkse terugbetaling van 38 euro voor hun bijzondere voeding. Je moet hiervoor het akkoord van de adviserend geneesheer krijgen. Meer info op riziv.be.

duidelijk het vaakst gesproken. En dat is heel normaal, want gluten is een bestanddeel van verschillende graansoorten en zit dus in veel voedingsmiddelen, zoals koekjes, quiches, brood, pasta, pizza, gebak, vleeswaren, sauzen, bier, ... Glutenintolerantie kan op elke leeftijd optreden en geeft een groot aantal klachten. Bij jonge kinderen zijn dit vooral maag- en darmklachten (buikpijn, diarree of constipatie, winderigheid enz.). De meest voorkomende klachten bij volwassenen zijn bloedarmoede of osteoporose. De diagnose voor het bepalen van glutengevoeligheid is ingewikkeld, omdat mensen niet allemaal op dezelfde manier reageren op dezelfde hoeveelheden gluten of dezelfde voedingsmiddelen met gluten. Verder veroorzaakt glutenintolerantie of glutengevoeligheid dezelfde klachten als coeliakie. Daardoor kan de arts een verkeerde diagnose stellen. Coeliakie is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam schade toebrengt aan de eigen weefsels. De enige manier om de diagnose van coeliakie te stellen, is een bloedonderzoek en darmbiopt. Volgens onderzoekers lijdt naar schatting 1 % van de bevolking aan coeliakie, terwijl bijna 10 % van de bevolking gevoelig is voor gluten. Mensen met coeliakie kunnen totaal geen gluten verdragen in hun dieet, terwijl mensen met een intolerantie moeten opletten om geen of weinig gluten te eten.

BLIJF WAAKZAAM! Sommige geneesmiddelen bevatten lactose of gluten in hun inactieve bestanddelen (de zogenaamde hulpstoffen). Deze worden vermeld onder de namen tarwegluten, tarwezetmeel, zemelen, tarwekiemolie, plantaardige amylase enz. Heb je een voedselintolerantie, meld dit dan aan je arts en apotheker.


5

We zijn nu getuige van een hype rond glutenvrij eten. Er komen steeds meer glutenvrije producten in onze supermarkt. Sommigen volgen een glutenvrij dieet in de hoop gewicht te verliezen of om gezonder te eten. Dit is niet zonder gevolgen, omdat veel glutenvrije producten een lage voedingswaarde hebben en weinig vezels, vitaminen en mineralen bevatten. Een glutenvrij dieet is nog altijd een ernstige en restrictieve behandeling die door een arts of diëtist moet worden voorgeschreven. Lactose-intolerantie Intolerantie voor lactose (melksuiker) is een bekende vorm van voedselintolerantie. Lactose treft men in veel bewerkte voedingsmiddelen aan, maar ook in tal van andere producten, zoals geneesmiddelen, cosmetica, ... De intolerantie wordt veroorzaakt door een tekort aan het spijsverteringsenzym lactase. Dit is aangeboren, maar kan ook later ontstaan. Mensen met een lactose-intolerantie ontwikkelen vooral maag- en darmklachten zoals winderigheid, pijn, diarree enz. In Europa heeft ongeveer 5 % van de bevolking een lactasedeficiëntie en een steeds groter aandeel (5080 %) hiervan zie je in bepaalde etnische groepen (waaronder Afrikanen en Aziaten). De hoeveelheid melk en melkproducten die de symptomen veroorzaken, varieert sterk. De meeste mensen met een lactose-intolerantie kunnen een glas melk drinken zonder enig ongemak te ondervinden. Overigens worden harde, lactose-arme kazen en gefermenteerde melkproducten zoals yoghurt gewoonlijk goed verdragen. Door in één keer het aantal lactoserijke voedingsmiddelen te beperken, kunnen gevoelige mensen lactose beter verdragen. Intolerantie voor additieven Additieven (kleurstoffen, sulfieten, glutamaat, aspartaam enz.) worden gebruikt bij de industriële verwerking van bepaalde voedingsmiddelen om hun uiterlijk, smaak en houdbaarheid te verbeteren. In het algemeen veroorzaken additieven geen problemen. Toch lijken sommige mensen op bepaalde additieven of de combinatie van additieven met andere substanties, te reageren. De problemen blijven beperkt tot roodheid of huiduitslag die na een kwartier weer verdwijnt. Omdat alle additieven duidelijk op het etiket vermeld moeten worden, kunnen gevoelige mensen of mensen die denken dat ze er gevoelig voor zijn, deze additieven zonder problemen vermijden.

6


DUIDELIJKERE ETIKETTEN VOOR PERSONEN MET ALLERGIEËN Sinds 1 juli 2015 vereist de EU-wetgeving dat 14 allergenen duidelijk op het etiket vermeld moeten worden, zelfs als ze er in minieme hoeveelheden in voorkomen, of als het om een afgeleid product gaat. Dit zijn granen die gluten bevatten (bijv. tarwe, rogge, gerst, haver, spelt, ...), schaaldieren, eieren, vis, pinda's, soja, melk, noten (nl. amandelen, hazelnoten, walnoten, pistachenoten, pijnboompitten, ...), selderij, mosterd, sesam, weekdieren, lupine en sulfieten.  Bij verpakte producten moet een vermelding op het etiket staan. Om het makkelijker te maken voor de consument, beginnen fabrikanten (eventueel aanwezige) allergenen vetgedrukt of onderstreept of in een ander lettertype op het etiket te vermelden. Lees altijd aandachtig de volledige lijst van ingrediënten.  Bij producten zonder verpakking moet de informatie over allergenen vlakbij de producten staan, zodat er bij de consument geen twijfel bestaat over het product in kwestie. De informatie moet zo snel mogelijk mondeling aan de consument meegedeeld worden vóór het sluiten van aankoop.  Voor de gerechten in een restaurant of kantine moet de informatie over de allergenen zo snel mogelijk door het personeel verstrekt worden.

Andere intoleranties Bijna alle voedingsmiddelen kunnen reacties veroorzaken. Zo zijn groenten en andere plantaardige voedingsmiddelen verantwoordelijk voor bijna 60 % van de voedselintoleranties. Vis en schaaldieren staan op de derde plaats qua allergeen voedsel. Kruiden en specerijen kunnen ook verantwoordelijk zijn voor intoleranties, net als fruit (en dan vooral citrusvruchten en exotische vruchten) of eieren (ovalbumine-intolerantie in het eiwit). Andere intoleranties zijn het gevolg van tyramine (een stof die we in kaas, rode wijn, avocado, frambozen,

VOEDSELINTOLERANTIE

haring, bier, gist enz. terugvinden) of glutamaten. Ook tomaten en ingeblikt voedsel veroorzaken soms een voedselintolerantie.

HOE KAN JE INTOLERANTIE VOORKOMEN? Helaas kan je voedselintoleranties niet voorkomen. Zodra de diagnose is gesteld en het schuldige voedsel is aangewezen, is er maar één effectieve maatregel: vermijd het eten van de boosdoener. Soms hoef je enkel de porties te verkleinen om de symptomen te verminderen. Het is niet altijd gemakkelijk om een voedingsmiddel uit je dieet te elimineren, omdat het vele vormen kan aannemen (ingrediënten, additieven enz.). Bovendien kan de stof in levensmiddelen zitten waarvan je het niet verwacht. Zo kunnen sommige vleeswaren lactose bevatten. Het advies van een diëtist zal je helpen bij het samenstellen van een eliminatiedieet of het vinden van alternatieve voedingsmiddelen om tekorten te voorkomen. Hij kan je ook uitleggen hoe je de etiketten op de voedingsmiddelen die je koopt, correct moet lezen en interpreteren. Het kan pas echt moeilijk worden wanneer je bijvoorbeeld buitenshuis eet. Stel in dit geval gerust vragen over ingrediënten en bereidingswijzen.

Wat betekenen de vermeldingen ‘Mogelijke aanwezigheid van …’, ‘Mogelijke sporen van …’ enz.? Tijdens het productieproces kan een stof per ongeluk met een voedingsmiddel in contact komen. Deze stoffen worden niet in het recept gebruikt en dus niet als ingrediënten vermeld. Er is geen verplichting om deze al dan niet sterk allergene stoffen op het etiket te zetten. In geen geval kan de fabrikant zich indekken door deze zinnen af te drukken. Hij kan dus enkel de allergenen die in zijn voedingsmiddel aanwezig zijn, opsommen.

Bronnen www.eufic.org - www.favv-afsca.be - www.ciriha.org www.health.belgium.be - www.psychologies.com

JE MUTUALITEIT KOMT TUSSEN. MEDISCHE ZORG VOLLEDIG TERUGBETAALD! Wij betalen je remgeld -het deel dat je na tussenkomst van de mutualiteit normaalgezien zelf betaalt- terug voor een aantal prestaties, en dit ongeacht je leeftijd! Meer info? www.fsmb.be - 02 506 96 11


7

Interview

MODEVERSCHIJNSEL OF EEN ECHT GEVAAR? Dr. Haccuria, longarts en allergoloog verbonden aan de Iris Zuid Ziekenhuizen

Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die geen gluten of lactose meer mag eten. De laatste jaren is er een ware explosie van voedselintoleranties geweest. Wat is er aan de hand? Is het een modeverschijnsel of een echt gezondheidsprobleem? Dr. Haccuria, als longarts en allergoloog verbonden aan de Iris Zuid Ziekenhuizen, geeft antwoord op onze vragen. Is er inderdaad een stijging van het aantal allergieën en voedselintoleranties? Dr. Haccuria: “In enquêtes onder de bevolking antwoordde 20 % van de respondenten dat ze allergisch of intolerant waren voor bepaalde voedingsmiddelen. Maar uit tests in ziekenhuizen bleek dat slechts 3,6 % een echte allergie of voedselintolerantie had. Net als in de meeste andere geïndustrialiseerde landen schat men het voorkomen van voedselallergieën in Europa op 2 tot 4 % voor alle leeftijdsgroepen. Maar het aantal lijkt in 10 tot 15 jaar verdubbeld te zijn.” Wat is hier de oorzaak van? Dr. Haccuria: “Er is meer dan één antwoord op deze vraag. Ten eerste moeten we niet vergeten dat allergische ziekten nu veel beter herkend, gediagnosticeerd en behandeld worden dan 50 jaar geleden.” “Ten tweede biedt de genetische afdruk een gedeeltelijk antwoord. Maar het is niet de enige verklaring voor het toegenomen aantal allergische aandoeningen. Veel observaties neigen naar wat we de hygiënehypothese noemen. Volgens deze theorie zouden we vanaf onze geboorte niet voldoende blootgesteld worden aan microben en andere infecties die tot taak hebben ons immuunsysteem te stimuleren en te ontwikkelen.

8


Allergieën lijken dus de prijs te zijn die we moeten betalen voor onze huidige levensstijl. Toch moeten we niet vergeten dat vaccins, antibiotica en hygiëne bijgedragen hebben tot een drastische vermindering van de wereldwijde sterfte.” “Gebrek aan Vitamine D is een andere mogelijke verklaring. Zo is gebleken dat personen met een tekort aan vitamine D een groter risico hebben op allergische aandoeningen. Ten slotte kunnen factoren zoals het innemen van paracetamol tijdens de zwangerschap, luchtverontreiniging en roken, bijdragen aan een verhoogde prevalentie van allergische aandoeningen.” “Wat de voedselintolerantie betreft, hebben de mediabelangstelling en de toegenomen consumptie van tarwe en zuivelproducten waarschijnlijk een invloed gehad op het aantal geregistreerde gevallen.” Kunnen onze veranderde voedingsgewoonten een verklaring zijn voor het stijgende aantal voedselintoleranties? Zijn industriële producten er de oorzaak van? Dr. Haccuria: “Industriële producten zijn niet de oorzaak van de toename van voedselallergieën, maar soms is de oorzaak van het optreden van allergieën ten aanzien van nieuwe allergenen gemaskeerd.” “Dankzij het Franse Réseau d’Allergo-Vigilance (netwerk allergiebewaking) werden nieuwe voedselallergenen geïdentificeerd. Onze eetgewoonten zijn zeker veranderd, maar ook andere gewoonten kunnen een oorzaak zijn van voedselallergieën. Zo werd het inhaleren van cannabis recent geïdentificeerd als een oorzakelijke factor van zware voedselallergieën.”

TOEGANKELIJKE GEZONDHEID

Bespaar op je gezondheidsbudget! Er wordt vaak gezegd dat gezondheid geen prijs heeft. Maar waarom zou je meer geld uitgeven dan nodig is? Wij geven je graag enkele tips om je gezondheidsbudget terug te dringen.

VRAAG EEN GLOBAAL MEDISCH DOSSIER (GMD) BIJ JE HUISARTS Iedereen kan een globaal medisch dossier laten openen door zijn huisarts. In je GMD worden niet alleen je medische gegevens bijgehouden, waardoor de communicatie tussen je huisarts en andere zorgverleners verbetert. Het GMD is ook goed voor je portemonnee want zo betaal je 30 % minder remgeld (je persoonlijk aandeel na tussenkomst van je ziekenfonds) bij je huisarts. Bovendien kost het GMD je niets extra, want het wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds! Wie tussen 45 en 75 jaar oud is, heeft recht op de preventiemodule. Dit is een medische check-up door de huisarts, waarbij zes belangrijke preventiepunten onderzocht worden. Deze check-up, ook wel GMD+ genoemd, wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds.

KIES EEN GECONVENTIONEERDE ARTS Geconventioneerde artsen rekenen de officiële tarieven aan, waardoor je als patiënt alleen het remgeld, namelijk het verschil tussen het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald en het ereloon dat bepaald is in het tarievenakkoord, moet betalen. Niet-geconventioneerde artsen mogen daarentegen hun tarief vrij bepalen. Het ereloonsupplement dat bovenop het officiële tarief komt, is altijd ten laste van de patiënt! Is jouw arts geconventioneerd? Check het in de tool ‘Vind een arts, kinesist, tandarts’ op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers.

VRAAG EEN VOORSCHRIFT OP STOFNAAM OF EEN GENERISCH GENEESMIDDEL Generische geneesmiddelen zijn exacte kopieën van de originele merkgeneesmiddelen. Ze bevatten dezelfde actieve bestanddelen, in dezelfde hoeveelheid en met dezelfde kwaliteit. Ze hebben dus precies dezelfde therapeutische werking als het originele geneesmiddel, maar zijn wel goedkoper! Als een arts een medicijn voorschrijft, kan hij bovendien kiezen om het voor te schrijven op stofnaam en dus geen merk

te vermelden. Als je een voorschrift op stofnaam aan je apotheker geeft, is die verplicht om het goedkoopste geneesmiddel af te leveren.

KIES EEN MEERPERSOONSKAMER Als je kiest voor een gemeenschappelijke of tweepersoonskamer, mag het ziekenhuis je geen supplementen aanrekenen. Voor een eenpersoonskamer bestaat er geen wettelijk vastgelegde limiet voor de kamersupplementen. Als je voor een eenpersoonskamer kiest, mag iedere arts, geconventioneerd of niet, je bovendien ereloonsupplementen aanrekenen. Financieel gezien is een eenpersoonskamer dus af te raden. Bij dagopname werden de ereloonsupplementen in een gemeenschappelijke en tweepersoonskamer recent ook afgeschaft. Voortaan gelden bij oneday-clinic dus dezelfde regels als bij een langer ziekenhuisverblijf.

LAAT JE DOORVERWIJZEN DOOR JE HUISARTS

Check

fsmb.be

om nog m eer te besparen met onze v

oordelen!

Als je huisarts je doorverwijst, krijg je een extra tussenkomst van 5 euro (2 euro als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming) voor een raadpleging bij een specialist. Dit systeem noemt echelonnering. Opgelet! Je krijgt de extra tussenkomst slechts 1x per kalenderjaar per specialisme en je moet over een GMD beschikken.

Naast deze algemene tips hebben sommige mensen ook recht op een verhoogde tegemoetkoming, en de maximumfactuur zorgt voor een plafond aan je gezondheidsbudget. Je vindt alle info hierover op onze site www.fsmb.be, en natuurlijk geven onze raadgevers je graag een extra woordje uitleg. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

9

“Ik flos niet meer en raak geen tandenstoker aan Ook m’n tandenborstel laat ik rustig in m’n beker staan Ik eet alleen maar suikerzoet, ik snoep de hele dag maar raak Want dan heb ik snel een gaatje, en een afspraak!”

BELGEN TE WEINIG NAAR TANDARTS

TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! In ‘Het is altijd lente in de ogen van de tandarts-assistente’ maakte zanger Peter de Koning maar wat graag een afspraak bij de tandarts. Twintig jaar na zijn hit, wordt zijn voorbeeld nog altijd niet goed gevolgd, want de helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat!

O

m iedereen attent te maken op het belang van een regelmatig tandartsbezoek, lanceren wij onze campagne ‘Kiezen voor je tanden’. Een broodnodige actie, want uit de cijfers van het Intermutualistisch Agentschap blijkt dat slechts één op de twee Belgen regelmatig naar de tandarts gaat. De provincie Vlaams-Brabant (53,8 %) scoort iets beter dan het gemiddelde, maar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (44,7 %) ligt onder het landelijk gemiddelde. Meer nog, in Brussel neemt het tandartsbezoek zelfs licht af, terwijl er elders een geringe stijging merkbaar is. De Brusselse 75+’ers zijn dan weer een lichtpuntje, zij gaan vaker dan de rest van hun leeftijdsgenoten naar de tandarts. Al moet dit wel met een korreltje zout genomen worden, een goede tandzorg van jongs af aan helpt latere problemen immers te voorkomen.

www.fsmb.be/kiezen-voor-je-tanden

10


En hoewel de algemene regionale verschillen miniem zijn, zijn er toch enkele fikse uitschieters. In ons werkgebied liggen de meest en minst regelmatige tandartsbezoekers met Pepingen (60,3 %) en Sint-Joost-ten-Node (39,7 %) twintig

procent uit elkaar. Toch zijn zij zeker nog niet de beste of slechtste leerling van het land. Die eer gaat naar het Oost-Vlaamse De Pinte (67 %) en het Naamse Viroinval (32,3 %). Qua leeftijd is er dan weer een verschil in de bezochte specialisten. Een orthodontist wordt quasi enkel door tieners en jongvolwassenen bezocht. Niet onlogisch, want orthodontisten zijn gespecialiseerd in de vorm, groei en ontwikkeling van het gebit en de verbetering ervan door middel van beugels. Parodontologen, de specialisten van het tandvlees, krijgen dan weer vooral oudere patiënten over de vloer.

Een zure drank gedronken of iets zuur gegeten? Wacht een uurtje om je tanden te poetsen! De combinatie van zuur en borstelen doet je tanden immers sneller verslijten. NIET NAAR DE TANDARTS, MEER BETALEN Het geringe tandartsbezoek heeft niet alleen gevolgen voor ons gebit, vanaf volgend jaar zal het ook voelbaar zijn in onze portemonnee. Als je in 2015 niet naar de tandarts gaat, zal je in 2016 immers meer uit eigen zak moeten betalen (uitgezonderd preventieve zorg, raadplegingen en orthodontie). Dat is vastgelegd in het akkoord tandartsen-ziekenfondsen. Deze maatregel geldt niet voor kinderen en voor personen met recht op de verhoogde tegemoetkoming is er uitstel tot 1 december 2016. Nochtans hebben we geen echte reden om niet regelmatig naar de tandarts te gaan, dat verklaarde althans bijna de helft van de bevraagden in het onderzoek naar de mondgezondheid van

KIEZEN VOOR JE TANDEN

Tandglazuur is het hardste weefsel van het menselijk lichaam.

Een volwassene produceert 1 tot 1,5 liter speeksel per dag. de Belgische bevolking. Een klein kwart gaf aan niet naar de tandarts te gaan door het ontbreken van symptomen. Angst (18 %) en financiële drempels (16 %) vervolledigen de top van de redenen om niet naar de tandarts te gaan. Een beperkte toegankelijkheid tot de tandarts of het niet belangrijk vinden van het tandartsbezoek werd bijna nooit aangehaald als reden. Hoewel de financiële drempel niet de grootste reden is voor het niet bezoeken van de tandarts, willen we je er toch op wijzen dat het belangrijk is om na te gaan of jouw tandarts de tariefafspraken volgt. Want maar liefst één derde van de Belgische tandartsen (37,36 %) doet dit niet, en is dus vrij om supplementen aan te rekenen. In Vlaams-Brabant loopt dit aantal zelfs op tot 42,61 %. Is jouw tandarts geconventioneerd? Check het in de tool ‘Vind een arts, kinesist, tandarts’ op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers.

KWALITATIEVE, TOEGANKELIJKE TANDZORG VOOR IEDEREEN! Om kwaliteitsvolle tandzorg voor iedereen toegankelijk te maken, biedt de Socialistische Mutualiteit Brabant twee tandverzekeringen op maat van ieders behoeften: Dentimut First en Dentimut Plus. Bovendien kan je in onze

medische centra César De Paepe terecht voor tandzorg tegen een geconventioneerd tarief! Onze kwaliteitsvolle dekking voor tandzorg, Dentimut First, is automatisch inbegrepen in onze aanvullende verzekering. Je betaalt er dus geen cent extra voor! Maar je krijgt wel een volledige terugbetaling van het remgeld voor raadplegingen en preventieve behandelingen bij de tandarts, en dit ongeacht je leeftijd. Daarnaast biedt Dentimut First tussenkomsten voor orthodontie en implantaten. Zo krijg je tot 175 euro terug voor tandprotheses en tandimplantaten. Voor een nog uitgebreidere dekking kan je je Dentimut First-verzekering aanvullen met Dentimut Plus. Onze XXL tandzorgverzekering biedt je terugbetalingen tot 1200 euro/jaar en dit tegen betaalbare premies. Alle informatie en de voorwaarden van onze tandverzekeringen vind je op fsmb.be of in onze Dentimut-gids. In onze medische centra César De Paepe kan iedereen terecht voor kwalitatieve, toegankelijke zorg. We bieden onder meer raadplegingen bij algemene artsen, tandartsen, oogartsen en diëtisten tegen een geconventioneerd tarief. Onze leden krijgen bovendien het remgeld terugbetaald voor de meest courante verstrekkingen en 15 % korting op de levering/herstelling van een tandprothese. Op www.fsmb.be/medische-centra-cesar-de-paepe vind je een volledig overzicht van onze medische centra en de raadplegingen.

Bronnen - NVSM - Dienst Gezondheidsbevordering - Intermutualistisch Agentschap: IMA-AIM Atlas - Interuniversitaire Cel Epidemiologie: Eindrapport Dataregistratie- en evaluatie mondgezondheid Belgische bevolking (2012-2014)


11

Haaruitval,

WAT KUN JE ER TEGEN DOEN? Het is heel normaal als je wat haar verliest. Maar als je voorhoofd begint te kalen of je paardenstaart dun wordt, wordt het tijd om een dermatoloog te raadplegen, want er bestaan oplossingen voor.

WAAROM VERLIEZEN WE HAAR? Androgenetische alopecie, ook kaalheid genoemd, wordt gekenmerkt door een progressieve kaalheid op de top van de schedel. Ze treft zowel mannen als vrouwen. Ze is waarschijnlijk grotendeels te wijten aan een overgevoeligheid van de follikels voor androgenen. Deze veroorzaakt een ongebreidelde groeicyclus van het haar. Na een aantal cycli raakt de follikel uitgeput en wordt het haar steeds dunner, totdat er een fijne, lichte dons overblijft, die de hoofdhuid niet meer bedekt. Haaruitval treft ongeveer 15 % van de mannen op de leeftijd van 20 jaar, 30 % op 30 jaar en 50 % op 50 jaar. Eén op de drie vrouwen onder de leeftijd van 50 jaar en één op de twee vrouwen na de leeftijd van 50 jaar is draagster van deze genetische gevoeligheid. Deze aandoening is genetisch bepaald. Bij mannen wordt de aandoening doorgegeven door de vader of de vader van de moeder. Bij vrouwen gebeurt dat door de vader of de moeder.

Telogeen effluvium is te wijten aan een versnelling van de haarcyclus. Er zijn vele oorzaken. De haaruitval kan seizoensgebonden zijn. Zo verlies je het meeste haar in de lente en de herfst. Het kan veroorzaakt worden door bepaalde geneesmiddelen (anticoagulantia, antiepileptica, cholesterolremmers, bètablokkers enz.) of een stofwisselingsprobleem (ijzertekort, schildklierproblemen enz.). Dikwijls is het een gevolg van een bevalling, emotionele shock (echtscheiding, rouw, ...), een periode van intense stress, een grote operatie of hoge koorts. Alopecia areata is een ziekte waarbij het immuunsysteem het haar aanvalt, waardoor er kale plekken ontstaan. Soms groeit het haar terug, maar een terugval is enkele maanden of jaren later altijd mogelijk. Cicatriciële alopecie is een oorzaak van permanente kaalheid die veroorzaakt kan worden door een immuunziekte (lupus, lichen planopilaris enz.). Ringworm is een schimmelinfectie van de hoofdhuid en de meest voorkomende oorzaak van haaruitval bij kinderen. Maar bij kinderen groeit het haar in de meeste gevallen weer terug.

WANNEER MOET JE EEN ARTS RAADPLEGEN? We hebben tussen de 100.000 en 150.000 hoofdharen. Haren vallen cyclusgewijs uit en worden normaalgesproken vervangen door jonge haren. 50-100 haren per dag verliezen, is normaal. Als je er meer verliest, dan spreken we over pathologische haaruitval. Je hoeft ze niet te tellen. Zodra je abnormaal veel haar in je borstel of op je hoofdkussen vindt, kun je beter een arts raadplegen.

12


WELKE OPLOSSINGEN ZIJN ER? Haaruitval is een klacht waarvan men de oorzaak moet opsporen. Daarom wordt aangeraden altijd een dermatoloog te raadplegen. Momenteel is er een uitgebreid arsenaal oplossingen om een bevredigend antwoord op de meeste vormen van kaalheid te vinden. Behandelingen kunnen de haaruitval vertragen of stabiliseren. Als de haaruitval door een geneesmiddel veroorzaakt wordt, volstaat het hiermee te stoppen. Als de haaruitval te wijten is aan een metabolisch probleem

HAARUITVAL

(bvb. ijzertekort), moet de oorzaak behandeld worden. In het geval van androgenetische alopecie bij mannen, zijn er vooral twee effectieve behandelingen: minoxidil voor lokaal gebruik en finasteride. Minoxidil vertraagt alleen de haaruitval, terwijl finasteride de haaruitval stopt. Minoxidil is een lotion die ‘s ochtends en ‘s avonds aangebracht moet worden. Bij vrouwen is minoxidil nu de hoeksteen van de behandeling van androgenetische alopecie, het kan met andere behandelingen gecombineerd worden, afhankelijk van de hormoonbalans. Naast geneesmiddelen, is ook transplantatie een mogelijke behandeling. Een transplantatie bestaat uit het wegnemen van haar (op het achterhoofd bijvoorbeeld) om het op het kale gebied in te planten. De haren in het getransplanteerde stukje blijven groeien zoals ze dat deden op de plek waar ze vandaan komen. Pruiken en haarwerkjes zijn ook een oplossing voor mensen die geen behandeling of operatie willen ondergaan. Hoed je ten slotte voor wondermiddelen uit advertenties. Deze producten hebben over het algemeen geen wetenschappelijke onderbouwing. Zo zal je waarschijnlijk niet alleen je haar, maar ook veel

geld verliezen. Vermijd ook haarklinieken. Ze hebben geen deskundig personeel en geven niet de juiste behandelingen. Bovendien zijn ze vaak erg duur.

Enkele mythes ontkracht ...  Je haar is geen gazon: het heeft geen zin om je haar met een tondeuse of scheerapparaat te scheren in de hoop dat het sterker terug groeit.  Kaalheid is niet te wijten aan het dragen van een helm of pet. Het is ook niet gerelateerd aan de hoeveelheid of het type shampoo.  Shampoo tegen haaruitval bestaat niet.  Het is niet slecht om je haar elke dag te wassen met een milde shampoo.  Door je haar ’s nachts bij volle maan te laten knippen, zal je haar niet dikker terug groeien!  Massages zijn nutteloos voor het voorkomen van haaruitval en stimuleren de groei niet.

De verplichte verzekering komt tegemoet in de kosten! In het kader van de verplichte verzekering worden pruiken terugbetaald in geval van kaalheid als gevolg van chemotherapie, alopecia aerata en cicatriciële alopecie. Er is geen akkoord van de adviserend geneesheer nodig. Meer informatie vind je op www.riziv.be.

Bron: http://dermato-info.fr

DE GROEICYCLUS VAN HET HAAR  Eerste fase: de groeifase duurt drie tot zeven jaar. Tijdens deze periode vermenigvuldigen de cellen zich actief en de haarschachten groeien gestaag. Haar groeit gemiddeld 0,35 mm per dag, of 1 cm per maand.  Tweede fase: tijdens de overgangsfase die één tot twee weken duurt, stopt de groei (het haar is in feite dood).  Derde fase: de dode haren blijven nog drie maanden vastzitten aan de hoofdhuid, voordat ze uitvallen. De stamcellen in het bovenste gedeelte van de wortelschede migreren naar de bodem van de bulbus en een nieuwe haar begint aan zijn groeicyclus. De cirkel is rond.

Bronnen -A rtikel opgesteld in samenwerking met Dokter J.-J. Stene, dermatoloog aan het UMC Sint-Pieter, eenheid Georges Achten.


13

Vraag jij al naar het goedkoopste geneesmiddel? Geneesmiddelen kunnen een flinke hap uit je budget nemen. Vraag daarom altijd naar het goedkoopste geneesmiddel bij de apotheker! Zo krijg je dezelfde kwaliteit tegen de laagste prijs. Dat is niet alleen zo voor medicatie die de dokter voorschrijft. Ook voor medicatie die je zelf aan de apotheker vraagt zoals pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, … bestaat er een goedkoper alternatief. Door goedkopere geneesmiddelen te kopen bespaar je op de prijs, maar niet op de kwaliteit. Goedkopere geneesmiddelen bevatten immers dezelfde werkzame bestanddelen als duurdere geneesmiddelen. Ze werken dus even goed. Zoek zelf en bespaar! Ook jij kan besparen op je pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, … Surf snel naar www.fsmb.be/onze-tools om het goedkoopste geneesmiddel te vinden!

DIABETES:

samen doen we er iets aan! 14 november is het Werelddiabetesdag. Die dag wordt er dus extra aandacht besteed aan diabetes. Ook de Socialistische Mutualiteit zet zich in tegen deze ziekte. Niet alleen op de Werelddag, maar een heel jaar lang! • Gratis Sweetbee voedingsatlas • Zorgtraject: volledige* terugbetaling raadplegingen huisarts en diabetesspecialist / gratis opleiding zelfzorg / gratis zelfzorgmateriaal (glucosemeter, strips, lancetten, insulinepen) / volledige* terugbetaling van twee consultaties bij erkende diëtist en podoloog (mits GMD) • Nog meer voordelen, én niet alleen voor diabetespatiënten, maar voor al onze leden! M edische zorg volledig* terugbetaald: raadpleging huisarts, oogarts, gynaecoloog en perinatale kinesitherapie / huisbezoek huisarts voor 75+’ers (mits GMD en 25 euro franchise)  Sport: krijg 45 euro terug van je lidgeld bij een sportclub of fitnessabonnement  Dieet: krijg tot 60 euro terugbetaald van sessies bij een diëtist of Weight Watchers / extra korting bij inschrijving Weight Watchers toppen met roken: terugbetaling van 50 euro S P sychotherapie: krijg tot 160 euro terug voor psychotherapiesessies oetverzorging: tussenkomst van 6,50 euro per pedicurebehandeling en van 9,50 euro per V podologiebehandeling  EN NOG VEEL MEER! *Het remgeld (deel dat je normaal zelf betaalt na tussenkomst mutualiteit) wordt terugbetaald. Bij raadpleging geconventioneerde artsen betaal je zelf dus niets.

Kraamzorg, ook via ons thuiszorgcentrum Via onze dienst voor Gezinszorg bieden wij ook kraamzorg. Onze verzorgenden ondersteunen je zowel voor als na je bevalling. Ze komen aan huis om je te helpen met de verzorging van je baby en de zorg voor je andere kinderen. Daarnaast doen ze je boodschappen en nemen ze lichte huishoudelijke taken, zoals wassen, strijken en koken, op zich. Tot slot, bieden ze ook nuttige tips over babyvoeding, je uitzet, ... 078 15 60 30 / [email protected]

14


NEWS

Zelfde regels bij dagopname Voortaan gelden bij dagopname dezelfde regels voor supplementen als bij een langer ziekenhuisverblijf. Er mogen ook bij one-day-clinic dus geen ereloonsupplementen meer gevraagd worden bij verblijf in een twee- of meerpersoonskamer! In een eenpersoonskamer mogen nog steeds supplementen gevraagd worden, zowel bij dagopname als bij een langer ziekenhuisverblijf.

Verzorgende/zorgkundige iets voor jou? Ga je graag met mensen om en wil je je professioneel inzetten voor anderen? Hou je van een afwisselende job? Dan is de opleiding verzorgende/ zorgkundige van ons thuiszorgcentrum zeker iets voor jou! Deze dagopleiding duurt ongeveer een jaar en omvat zowel theorielessen als praktijkstages. Het theoriegedeelte vindt plaats in Aarschot. De stages worden gedaan in een erkende dienst voor gezinszorg of in een woonzorgcentrum. Meer info? Kom naar een van onze infosessies!  Donderdag 17 september of vrijdag 9 oktober 2015 om 9.30 uur Zaal Vinea in Aarschot (Poortveldenplein) 078 15 60 30 - [email protected]

NIEUW! Tussenkomst bij Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) De niet-invasieve prenatale test spoort het syndroom van Down op door het DNA van de ongeboren baby in het bloed van de moeder te meten. Vanaf 1 juli 2015 krijgen leden ouder dan 36 jaar of zwangere vrouwen met een verhoogd risico (kans groter dan 1 op 300 bij combinatietest) een terugbetaling tot 300 euro voor de NIPT. De terugbetaling bedraagt 375 euro voor leden die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming.

MEER INFORMATIE? - Surf naar www.fsmb.be.

- Bel ons op 02 506 96 11. - Mail ons op [email protected]. - Of loop langs in een van onze talrijke kantoren. Altijd als eerste op de hoogte? Schrijf je in op onze maandelijkse newsletter Mutfl@sh om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwigheden bij de Socialistische Mutualiteit Brabant en in de ziekteverzekering. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

15

Er even tussenuit?

Geniet van de aanbiedingen in onze vakantiecentra!

REN E D N I K S GRATI



Aan zee

DOMEIN WESTHOEK

Een heerlijk verblijf aan zee? Geniet van de gezonde zeelucht in Domein Westhoek!

Naar zee met de kinderen Kinderen tot 12 jaar volledig gratis!* Jongeren van 12 tot 16 jaar gratis verblijf! - Geldig op alle arrangementen tijdens de schoolvakanties - Geldig voor kinderen/jongeren die in de kamer van de ouders verblijven - Gratis gebruik van het zwembad * Uitgezonderd dranken

Reserveer nu! 058 22 41 00 Domein Westhoek vzw Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef 6-8 B-8670 Oostduinkerke Tel.: 058 22 41 00 Fax: 058 22 41 99 [email protected] www.domein-westhoek.be

EN KINDER AR JA TOT 12 S! GRATI



In de Ardennen

CASTEL LES SORBIERS

Een verblijf puur natuur? Gun jezelf een moment van pure ontspanning in Castel Les Sorbiers!

Herfstvakantie met de familie 1 tot 8 november 2015 Drie dagen lang met de familie van de herfstvakantie genieten tegen een voordelige prijs! Leef jullie uit op onze sportterreinen, spring erop los op onze trampolines, breng jullie fietsen mee ... jullie zullen jullie niet vervelen op het domein van Castel Les Sorbiers! Bovendien kunnen jullie de Grot Merveilleuse in Dinant bezoeken.

Castel Les Sorbiers asbl Centrum voor sociaal toerisme Rue des Sorbiers 241 B-5543 Heer-sur-Meuse (Hastière) Tel.: 082 64 31 11 - Fax: 082 64 31 99 [email protected] www.castellessorbiers.be

16

 2 overnachtingen in een comfortkamer  2x ontbijtbuffet  2x driegangendiner  Toegang tot de grot van Dinant  Kinderen tot 12 jaar verblijven volledig gratis! Vanaf 314 euro/gezin met 1, 2 of 3 kinderen Kinderen overnachten in de kamer van de ouders of in een aangrenzende kamer.

Reserveer nu! 082 64 31 11

Leden van de Socialistische Mutualiteit Brabant genieten een korting op een kamer met ontbijt en op de arrangementen (niet cumuleerbaar en niet op lastminuteaanbiedingen). Deze korting wordt enkel verrekend bij rechtstreekse boeking.


PROGRAMMA VRIJE TIJD & GEZONDHEID VZW SEPTEMBER 2015-JANUARI 2016 • Curieuze neuzen  • Infosessies  • Meerdaagse verblijven  • Thema- en familiewandelingen  • Uitjes  • Je lidkaart is geld waard!  • In de praktijk  • Inschrijvingsfiche 

PROGRAMMA

18 19 20-21 22-23 24-25 26 28 29

VRIJE TIJD & GEZONDHEID

17

CURIEUZE NEUZEN Met curieuze neuzen gaan we op zoek naar niet-alledaagse plaatsen: locaties die vaak niet toegankelijk zijn als individu, maar de moeite waard om een kijkje achter de schermen te nemen.

Achter de schermen van de luchthaven van Antwerpen ÆÆZondag

18 oktober 2015 van 14 tot 16 uur ÆÆLEM Antwerpen, Luchthavenlei in Antwerpen ÆÆ8 euro (gegidst bezoek, begeleiding)

Tijdens dit bezoek maken we kennis met het boeiende universum van de luchthaven en de luchtvaart. We checken in als echte passagiers, gaan langs de controles en zien wat er zich allemaal afspeelt voor én achter de schermen van deze internationale luchthaven. We krijgen ook een boeiende rondleiding in het Stampe & Vertongen Museum, waar prachtige historische vliegtuigen te bewonderen zijn. Een onvergetelijke belevenis voor groot en klein.

Bezoek aan ezelboerderij De Kampenhoeve ÆÆZaterdag

24 oktober 2015 van 14 tot 16 uur 1 in Kampenhout ÆÆ10 euro (gegidst bezoek, koffie en pannenkoek) / kinderen: 5 euro

ÆÆKampenhoutsevoetweg

We nemen je mee voor een leuke namiddag op ezelboerderij De Kampenhoeve, waar we de ezels kunnen borstelen en knuffelen en de geitjes en kippen kunnen strelen. Uiteraard krijgen we ook uitleg over de werking van deze boerderij. Na het bezoek kunnen we nog wat bijpraten met koffie en pannenkoeken.

Bezoek aan Hof ter Vaeren ÆÆZondag

17 januari 2016 5 in Huldenberg

ÆÆWolfshaegen ÆÆ8

euro

Hof ter Vaeren is een driehonderd jaar oude vierkantshoeve. Er wordt zowel aan akkerbouw als veeteelt gedaan. We nemen, samen met onze gids, een kijkje achter de schermen van deze hoeve. Hoe wordt het vee verzorgd, de koeien gemolken, hoeveproducten geproduceerd? Een activiteit voor groot en klein.

Achter de schermen van de Beverse Kaasmakerij ÆÆZondag

31 januari 2016 ÆÆKerkhove 64 in Bever ÆÆ8 euro (gegidst bezoek en degustatie) Heb je altijd al willen weten hoe kaas gemaakt wordt? Dan moet je bij de Beverse Kaasmakerij zijn. De uitbater leidt je met plezier rond in het melkveebedrijf en kaasatelier van zijn zoon Patrick. Na het bezoek kunnen we uiteraard proeven van de verschillende kaassoorten met een streekbier of frisdrank.

18


INFOSESSIES DIABETES, SAMEN DOEN WE ER IETS AAN! Samen met S’Academie en het thuiszorgcentrum, nodigt Vrije Tijd & Gezondheid iedereen uit die op een of andere manier geconfronteerd wordt met diabetes. Want diabetes is zowel jouw als onze zorg! De diagnose ‘diabetes’, op welk moment ook gesteld, heeft een grote impact op iemands leven. Het gaat niet om een voorbijgaand incident, maar om een aaneenschakeling van grote en kleinere ongemakken die bovendien ernstiger kunnen worden. Diabetes betekent het verlies van een stuk gezondheid, het verlies van controle en sommigen ervaren het zelfs als het verlies van een stukje van zichzelf. Mensen met diabetes staan dan ook voor een uitdagende

taak. Opdat hun leven zo normaal mogelijk zou blijven verlopen, moeten ze het juiste evenwicht vinden tussen medicatie, voeding, beweging en verzorging.

WAT IS DIABETES? Tijdens deze infosessie laten we gezondheidspromotoren aan het woord. Je krijgt een algemene toelichting over diabetes: wat is diabetes, wat zijn de oorzaken en gevolgen, hoe ga je ermee om?

ÆÆMaandag 12 oktober 2015 om 19.30 uur

ÆÆDonderdag 12 november 2015 om 14 uur

Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven ÆÆMaandag 19 oktober 2015 om 14 uur Zaal Sacco & Vanzetti, Zuidstraat 118 in Brussel ÆÆDonderdag 29 oktober 2015, sessie 1 om 14 uur, sessie 2 om 19.30 uur Zaal CC ‘t Bolwerk, Bolwerkstraat in Vilvoorde

Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven ÆÆDonderdag 3 december 2015 om 14 uur

Zaal De Roos, Stationsstraat in Landen

5 euro (koffie inbegrepen)

Besparen op je energiefactuur ÆÆDonderdag

24 september 2015 van 14 tot 16 uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven ÆÆDonderdag 8 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Kantoor Socialistische Mutualiteit in Aarschot ÆÆ3 euro

Besparen op je energiefactuur is soms makkelijker dan je denkt. Het gaat er niet alleen om de juiste energieleverancier te kiezen. Het is ook bewust omgaan met energieverbruik. Onbewust verspillen we heel wat energie in en om onze woning. Door bewust om te gaan met energie en het energieverbruik te verminderen, bespaar je al gauw tientallen euro’s per jaar. Beter voor je energierekening, maar ook voor het milieu. Tijdens deze infosessie worden een aantal tips meegegeven om direct energie te besparen, zonder grote investeringen te moeten doen.

Mantelzorg ... wat na de zorg? ÆÆDonderdag

1 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven ÆÆDonderdag 29 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Kantoor Socialistische Mutualiteit in Aarschot ÆÆ3 euro

Soms is het heel moeilijk te aanvaarden dat een dierbare er niet meer is, zeker als je er lang voor gezorgd hebt. Soms zijn het verdriet en de boosheid overweldigd. Vaak begint de rouwverwerking reeds tijdens de mantelzorgsituatie. Het verlies verwerken is voor velen onder ons een moeilijke opgave. Tijdens deze uiteenzetting krijg je een aantal tips die je kunnen helpen om deze moeilijke momenten te verwerken. VRIJE TIJD & GEZONDHEID

19

MEERDAAGSE VERBLIJVEN Weekend Rotterdam ÆÆZaterdag ÆÆ143

10 tot zondag 11 oktober 2015 euro / 35 euro supplement single

Rotterdam is een van de grootste en belangrijkste havens van de wereld. Maar naast de haven, beschikt deze stad over veel meer interessante troeven. Rotterdam bruist van musea, restaurants, cafeetjes, ... Wij nemen je mee voor een verrassend weekendje in deze levendige stad. Inbegrepen: busvervoer vanuit Brussel en Leuven, hotelovernachting op basis van half pension, boottocht op zaterdagnamiddag, gegidst bezoek aan de stad, begeleiding en verzekeringen.

Citytrip Praag ÆÆZaterdag

31 oktober tot donderdag 5 november 2015 ÆÆ325 euro / 60 euro supplement single Praag is een van de meest bezochte steden in Europa. En terecht! De stad heeft veel te bieden om haar bezoekers te charmeren. De Joodse wijk, het schitterende kasteelgebied, de imposante Karelsbrug,... zullen uiteraard niet ontbreken in het programma. Inbegrepen: nachtreis in een comfortabele autocar (heen en terug / opstapplaatsen: Leuven en Brussel), 3 overnachtingen in een 4*-hotel op basis van half pension, 3 gegidste voormiddagen, uitstappen en toegangstickets zoals voorzien in het programma, begeleiding en verzekeringen.

Weekend Disneyland Parijs ÆÆZaterdag ÆÆ145

21 tot zondag 22 november 2015 euro / 35 euro supplement single

Of je nu jong of oud bent, dromen over de feeërieke wereld van Disney is voor iedereen weggelegd. Wij nemen je, samen met de kinderen, mee voor een onvergetelijk weekend vol magie en avontuur. Inbegrepen: busvervoer, 2 dagen toegang tot de parken (1 park/dag), overnachting buiten het park op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen. ris

© Disneyland Pa

Kerstweekend Straatsburg-Nancy ÆÆZaterdag ÆÆ89

28 tot zondag 29 november 2015 euro / 30 euro supplement single

Voor dit kerstweekend nemen we je mee naar twee mooie steden, waar de kerstperiode volop tot leven komt. “Straatsburg, Kersthoofdstad” blijft uniek met zijn geslaagde combinatie van traditioneel feest en grote culturele happening, maar ook dankzij het bijzondere gebied Grande île de Strasbourg, sinds 1988 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. We overnachten in Straatsburg en rijden de tweede dag richting Nancy voor een bezoek aan de kerstmarkt. Een weekend van feest, plezier en gezellige glühwein ... Inbegrepen: busvervoer, overnachting op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen.

Weekend Londen ÆÆZaterdag

23 tot zondag 24 januari 2016 ÆÆ118 euro / 40 euro supplement single Londen, een echte wereldstad en de ideale bestemming voor een weekendje genieten. Van cultuur over wandelen en flaneren tot shopping ... alles is er mogelijk. Inbegrepen: busvervoer vanuit Brussel, Leuven en Halle, overtocht met de ferry, overnachting buiten de stad op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen.

20


HEB JE ZIN OM MET ONS OP REIS TE GAAN? Vraag onze brochure dan vandaag nog aan via [email protected] of op 02 546 15 09. De aangeboden reizen worden georganiseerd door: • VTF België vzw: ondernemingsnummer 0460.969.536 vergunning categorie A 5336 • CTT: ondernemingsnummer 0867.164.657 vergunning categorie A 6259


21

THEMA- EN FAMILIEWANDELINGEN Wandeling doorheen de Kruidtuin van Leuven ÆÆZondag ÆÆIngang ÆÆ3

6 september 2015 van 15 tot 16.30 uur via de Kapucijnenvoer 30 in Leuven

euro

De Kruidtuin van Leuven is de oudste botanische tuin van België. De universiteit van Leuven legde hem in 1738 aan voor de studenten geneeskunde. Liefhebbers van planten en kruiden kunnen hun hart ophalen aan de uiteenlopende collecties. In het serrecomplex van 450m² vind je naast tal van kruidachtige planten, kruiden, wateren kuipplanten, ook een verscheidenheid aan tropische en subtropische soorten.

Sneukeltoer in Leuven ÆÆVrijdag

18 september 2015 van 14 tot 16 uur aan de Sint-Pieterskerk in Leuven ÆÆ15 euro (gegidste wandeling en proevertjes)

ÆÆVertrek

Tijdens deze wandeling wordt Leuven in smaak gebracht, en wordt er duchtig geproefd: van bierkaas tot koekjes met studentenhaver en zelfs truffels. De gids prijst zowel de stad als enkele Leuvense specialiteiten vakkundig en historisch verantwoord aan. Wandel mee en laat je in vervoering brengen door de verhalen en smaken die Leuven voor je in petto heeft.

Familiewandeling Victor P (5 km) ÆÆZondag ÆÆVertrek ÆÆ3

4 oktober 2015 van 14 tot 17 uur op het Ladeuzenplein in Leuven

euro

In het spoor van Victor P is een ongewone familiewandeling door Leuven. Ze is geschreven door de bekende jeugdauteur Stefan Boonen en gaat langs smalle paadjes, tuinen en steegjes. Je komt in parken, speeltuintjes en op parkeerplaatsen. Of langs plaatsen waar je kan slenteren, rennen, zitten of zomaar kijken, luisteren en de verschillende gezichten van de stad ontdekken. Tijdens deze wandeling leer je dat elke tijd zijn sporen, verhalen en stadslegendes nalaat. Wandeling geschikt voor ouders, grootouders en kinderen vanaf 6 jaar.

Op stap met de kotmadam in Leuven ÆÆZondag ÆÆVertrek ÆÆ7

11 oktober 2015 van 14 tot 16 uur op de Oude Markt in Leuven

euro

Justus Lipsius was met eentje getrouwd, ze was soms het slachtoffer van studentengrappen, ze figureert in menig codex-lied en ze kreeg een fraai standbeeld op de Oude Markt: de kotmadam. Je kunt je Leuven als studentenstad niet voorstellen zonder kotmadammen, en toch zal je hen niet meer alle dagen tegenkomen. Maar op deze wandeling verkeer je in het gezelschap van een echte kotmadam, die heel wat © Jurgen Maebe te stellen heeft met haar studenten maar die ze toch ook niet zou kunnen missen. Je loopt met haar langs studentenkoten, peda’s en residenties en leert ondertussen het verschil kennen tussen een kotmadam en een marraine en het geheim van een mariage louvaniste. Een unieke belevenis voor iedereen ...

22


Wandeling doorheen de geschiedenis van het Brussels Stedelijk onderwijs ÆÆDonderdag

15 oktober 2015 van 10 tot 13 uur ÆÆVertrek aan de lokettenzaal in het Centraal Station in Brussel ÆÆ5 euro

In de 19e en 20e eeuw werden in Brussel diverse stedelijke scholen gebouwd. Deze werden meestal in de “volkse wijken” gebouwd en zorgden voor betere levensomstandigheden voor de inwoners. De stad Brussel wou daarenboven een goede opvoeding en scholing geven aan haar kinderen en jongeren. In 1864 zorgde Isabelle Gatti de Gamond ervoor dat de eerste humanioraschool voor meisjes werd opgericht. Tijdens deze wandeling maak je kennis met het onderwijs in Brussel, vóór, tijdens en na WOII. Interessante kijk op de geschiedenis van het onderwijs in Brussel.

Familiewandeling De Passionele 7 (1,5 km) ÆÆWoensdag

4 november 2015 van 14 tot 16 uur op de Grote Markt in Leuven

ÆÆVertrek ÆÆ3

euro

We stappen binnen in de wondere wereld van Meester Jan, de sympathieke klokkenluider van de Sint-Pieterskerk in Leuven. Op een dag wordt hij verliefd op een exotische vrouw. We volgen zijn liefdesverhaal doorheen deze mooie stad. Een leuke en aangename wandeling voor (groot)ouders met kleine kindjes.

Mensenrechtenwandeling in Mechelen ÆÆVrijdag

27 november 2015 van 10 tot 12 uur aan de onthaalruimte op de Grote Markt in Mechelen

ÆÆVertrek ÆÆ5

euro

De Mechelse Mensenrechtenwandeling is een ontdekkingstocht langs minder evidente locaties en minder belicht Mechels erfgoed. Je ontdekt plekken die een rol speelden in de mensenrechtengeschiedenis van Mechelen, of kleur gaven aan het humanistisch verleden van de stad. Ook de hedendaagse blik wordt niet geschuwd. In een stad die bruist van diversiteit belicht deze wandeling sociale thema’s, diversiteit en engagement.


23

UITJES Cirque du Soleil ÆÆZondag

27 september om 14.30 uur Expo ÆÆ40 euro (categorie 3)

ÆÆBrussels

Amaluna nodigt het publiek uit op een mysterieus eiland, beheerst door godinnen en geleid door de cycli van de maan. In het kielzog van een storm veroorzaakt door koningin Prospera, landt een groepje jonge mannen op het eiland, wat leidt tot een episch, emotioneel liefdesverhaal tussen Prospera’s dochter en een dappere jonge aanbidder. Maar hun liefde wordt op de proef gesteld. Het koppel krijgt te maken met talrijke veeleisende proeven en te overwinnen ontmoedigende tegenslagen voordat ze wederzijds vertrouwen, geloof en harmonie kunnen bereiken.

e paulus

DirecteD by Dian

Press Kit

Brouwerij De Vlier in Holsbeek ÆÆZaterdag

14 november 2015 om 11 uur 219 in Holsbeek ÆÆ13 euro (gegidste rondleiding en degustatie)

ÆÆLeuvensebaan

Brouwerij De Vlier is voor velen nog onbekend. Niet onlogisch ... deze brouwerij bestaat nog maar sinds 2008. Brouwer Marc Andries vormde het huis om tot brouwerij en maakt er sinds 2008 Kessel Bond. Ons bezoek aan de brouwerij begint met een ‘Gulden Delle’ in het cafeetje. We krijgen uitleg over het productieproces van het bier, welke ingrediënten worden gebruikt om het heerlijke gerstenat te brouwen, enz. We sluiten ons bezoek uiteraard af met een heerlijke degustatie en lekkere streekhapjes.

Brouwerij Mort Subite ÆÆMaandag

7 december 2015 van 10 tot 12 uur ÆÆLierput 1 in Kobbegem (Asse) ÆÆ8 euro (gegidst bezoek en degustatie)

We nemen je mee naar de brouwerij waar het zeer bekende bier Mort Subite wordt gebrouwen. De naam Mort Subite verwijst naar een dobbelspel dat vaak werd gespeeld in een Brussels café. De verliezer bij dit pitjesbak-spel werd de ‘mort’ genoemd. Als het spel moest plaatsruimen voor het werk, beëindigden de gasten het spel met een laatste worp: Mort Subite. De brouwerij behoort tot het selecte gezelschap van brouwerijen die op artisanale wijze geuze produceren. Ons bezoek wordt afgesloten met een heerlijke degustatie.

Kerstmarkt Keulen ÆÆZaterdag

19 december 2015 ÆÆKeulen, Duitsland ÆÆ17 euro (busvervoer) Keulen is sowieso een leuke stad om te shoppen, maar van november tot eind december is het er wel heel gezellig! Op maar liefst zes pleinen in het centrum van Keulen staat een heuse kerstmarkt. De kathedraal op het plein staat werkelijk te stralen! De kerstmarkt in Keulen is een bijzonder fenomeen. Gezellige kerstsfeer, lekkere hapjes en drankjes en volop vertier. Het ideale uitje voor het hele gezin!

24


Echt Antwaarps Theater: Versieren met vieren ÆÆVrijdag

15 januari 2016 om 20.15 uur ÆÆArenbergstraat 10 in Antwerpen ÆÆ22 euro

Tom en Nikki zijn al jaren bevriend met Bob en Chris. Traditioneel versieren ze elk jaar met z’n vieren de kerstboom, en Kerstmis vieren ze om beurten bij elkaar thuis. Maar deze kerst gebeurt er iets heel vreemds. De traditie wordt verbroken! Tom en Nikki zijn er het hart van in en voelen zich heel ongemakkelijk bij de gedachte dat ze kerstavond alleen zullen moeten doorbrengen. Of beleven ze op de valreep toch nog een kerstmirakel? Met Ruud De Ridder, Nicole Laurent, Nick Delafontaine, Ludo DeWit, Brik Van Dyck ism OC De Baanvrienden.

Brussel in beeld: Brussel van 1900 tot nu ... ÆÆDinsdag

19 januari 2016 van 10 tot 12.30 uur Sacco & Vanzetti, Zuidstraat 118 in Brussel ÆÆ3 euro (gids, koffie en water)

ÆÆZaal

We verwelkomen je in onze zaal “Sacco & Vanzetti” in hartje Brussel voor een reis terug in de tijd door Brussel. Aan de hand van archiefmateriaal en filmfragmenten nemen we je mee naar de jaren 1900 tot 1990. De gids legt op een ludieke manier de geschiedenis van Brussel en zijn openbaar vervoer uit, van het ontstaan tot het uitgebreide netwerk dat we nu kennen. Ook wordt aandacht besteed aan het ontstaan van de luchthaven van Zaventem, de politieke optochten en betogingen die Brussel kende, ... Na deze uiteenzetting zul je Brussel op een heel andere manier ervaren!

K3: de afscheidstour van Karen, Kristel en Josje! ÆÆZaterdag

13 februari 2016 om 14 uur ÆÆLotto Arena in Antwerpen ÆÆ25 euro Onlangs kondigden Karen, Kristel en Josje aan dat zij dit najaar via een groots opgezette tv-show ‘K3 zoekt K3’ de fakkel zullen doorgeven aan drie nieuwe zangeressen. Maar voordat Karen, Kristel en Josje definitief afscheid nemen, stellen zij de nieuwe K3-meisjes persoonlijk aan hun fans voor en bouwen zij met zijn zessen een dubbel zo groot K3-feest! Wees er snel bij ...


25

JE LIDKAART IS GELD WAARD! Op vertoon van je lidkaart van Vrije Tijd & Gezondheid vzw, geniet je diverse kortingen. Aikido met Ki vzw

Score 10 (Bodybuilding en fitness)

ÆÆKeizer

Karelstraat 111, 1000 Brussel ÆÆ10 % korting bij abonnement

ÆÆKroonveldstraat

Arena Sport nv

Thermen Tadema in Halle

ÆÆHalensebaan ÆÆ5

148, 3290 Diest

% korting

Body & Vision ÆÆParijsstraat

44, 3000 Leuven ÆÆKortingsbon van 10 euro Dorne Sport ÆÆHasseltsebaan ÆÆ10

17, 3290 Deurne-Diest

% korting

Fitness Demiester Bierbeek ÆÆBergstraat ÆÆ5

10, 3360 Bierbeek

% korting

Jurlie Sport ÆÆMarkt

13-14, 1740 Ternat ÆÆ10 % korting MB Sport ÆÆSteenweg

op Brussel 258, 1780 Wemmel ÆÆ20 % op voetbalschoenen ÆÆ10 % op toebehoren

26


21, 1020 Laken ÆÆ25 % bij abonnement

ÆÆNinoofsesteenweg

661, 1500 Halle – 02 361 10 20 ÆÆArrangement 1: ingang thermen, gelaatsverzorging, pedicure en zonnebank: 74 euro i.p.v. 98 euro ÆÆArrangement 2: ingang thermen, lichaamsmassage met essentiële oliën (30 min): 48 euro i.p.v. 54 euro ÆÆVoordelig tarief op maandag, dinsdag en donderdag van 10 tot 11 uur: 17 euro i.p.v. 19 euro en gratis sessie aquagym ter waarde van 10 euro ÆÆSpeciaal tarief jaarabonnement: 400 euro i.p.v. 450 euro Trampolineshop ÆÆLeuvensebaan ÆÆKortingsbon

materiaal)

44, 3120 Tremelo van 20 euro (bij aankoop van min. 50 euro


27

VRIJE TIJD & GEZONDHEID IN DE PRAKTIJK  Vrije Tijd & Gezondheid vzw Mussenstraat 17-19 1000 Brussel Telefoon: 02 546 15 92 of 02 546 15 09 Fax: 02 546 14 54 E-mail: [email protected] Website: www.fsmb.be Bankrekeningnummer: BE09 3101 3243 1257

 Wanneer kan je ons bereiken? We zijn alle weekdagen bereikbaar van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 16.30 uur, op vrijdag tot 15 uur.

 Lidmaatschap Het lidgeld voor de aansluiting bij de vzw Vrije Tijd & Gezondheid bedraagt 50 euro per academisch jaar (september/juni).

JE MUTUALITEIT KOMT TUSSEN! Leden van de Socialistische Mutualiteit Brabant krijgen een tussenkomst van 50 euro in het aan Vrije Tijd & Gezondheid betaalde lidgeld. Hierdoor is het lidmaatschap voor onze leden gratis!

LID ZIJN VAN VRIJE TIJD & GEZONDHEID VZW BETEKENT: • nieuws krijgen over ons aanbod • verzekerd zijn tijdens onze activiteiten • deelnemen aan voordelige activiteiten en reizen

VUISTREGELS OM IN TE SCHRIJVEN VOOR ACTIVITEITEN Om lid te worden, stuur je het inschrijvingsformulier (pg 29) volledig ingevuld terug. Dat kan per post, fax of e-mail. Let erop dat je het dateert en ondertekent. Je kan de ingevulde strook ook afgeven in een kantoor van de Socialistische Mutualiteit Brabant. Je kan op dezelfde manier inschrijven voor activiteiten. Je kan ook telefonisch intekenen, mits ons daarna het inschrijvingsformulier toe te sturen. Zodra wij je inschrijving ontvangen, krijg je van ons een algemene bevestiging/factuur. De betaling gebeurt globaal of minstens één maand voor aanvang van de activiteit. Gebruik daarbij het overschrijvingsformulier dat je tevens van ons ontvangt.

28


INSCHRIJVINGSFICHE Lid worden van Vrije Tijd & Gezondheid Voornaam: ................................................. Naam: ........................................................ Adres: ........................................................

 Curieuze neuzen O Luchthaven Antwerpen O Ezelboerderij Kampenhout O Hof ter Vaeren Huldenberg O Beverse Kaasmakerij

18/10/15 24/10/15 17/01/16 31/01/16

 Infosessies O Wat is diabetes? O Besparen op je energiefactuur O Mantelzorg ... wat na de zorg?

.../.../15 .../.../15 .../.../15

... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen

... volw. ... volw. ... volw. ... volw.

... ... ...

.................................................................... Telefoonnummer: ...................................... Gsm-nummer: .......................................... E-mailadres: ............................................. Geboortedatum: ........................................

Plak hier een roze klever

(enkel voor leden van de Socialistische Mutualiteit Brabant)

Handtekening:

Stuur de ingevulde inschrijvingsstrook naar Vrije Tijd & Gezondheid vzw Mussenstraat 17-19 1000 Brussel

 Meerdaagse verblijven O Weekend Rotterdam O Citytrip Praag O Weekend Disney O Straatsburg-Nancy O Weekend Londen

10/10/15 – 11/10/15 31/10/15 – 05/11/15 21/11/15 – 22/11/15 28/11/15 – 29/11/15 23/01/16 - 24/01/16

 Wandelingen O Wandeling doorheen de kruidtuin 06/09/15 O Sneukeltoer in Leuven 18/09/15 04/10/15 O Familiewandeling Victor P O Op stap met de kotmadam 11/10/15 O Onderwijs in Brussel 15/10/15 04/11/15 O De Passionele 7 O Mensenrechtenwandeling 27/11/15  Uitjes O Cirque du Soleil 27/09/15 O Brouwerij De Vlier 14/11/15 O Brouwerij Mort Subite 07/12/15 O Kerstmarkt Keulen 19/12/15 Opstapplaats: ... O Echt Antwaarps Theater 15/01/16 O Brussel in beeld 19/01/16 O K3 13/02/16

... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen

... volw. ... volw. ... volw. ... volw. ... volw.

... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen

... volw. ... volw. ... volw. ... volw. ... volw. ... volw. ... volw.

... kinderen ... kinderen ... kinderen ... kinderen

... volw. ... volw. ... volw. ... volw.

... kinderen ... kinderen ... kinderen

... volw. ... volw. ... volw.

Voornaam en naam: Adres: Telefoonnummer:

Gsm-nummer:



E-mailadres:

Ondergetekende verklaart te hebben kennisgenomen van de algemene voorwaarden, die op eenvoudig schriftelijk verzoek kunnen worden bekomen, en deze integraal en zonder enig voorbehoud te aanvaarden. Ondergetekende verklaart de nodige betalingen te zullen uitvoeren, onmiddellijk na ontvangst van de bevestiging.

Lidnummer Vrije Tijd & Gezondheid: Leeftijd deelnemende kinderen:

Handtekening en datum:


29

PROGRAMMA VIVA-SVV

VIVA-SVV is een dynamische vrouwenorganisatie met een sterk uitgebouwd netwerk van lokale afdelingen. Gezondheidsvormingen, mondiale vorming, activiteiten voor het hele gezin, ontspanning, creativiteit of cultuur ... er is voor elk wat wils. VIVA-SVV Brabant Zuidstraat 120, 1000 Brussel 02 546 14 01 - [email protected] - www.viva-svv.be

Een kind is geen label ÆÆDonderdag

1 oktober om 19.30 uur GISO, Machelen (Cornelis Peetersstraat 39) ÆÆ8 euro

ÆÆZaal

Autist! ADHD’er! Kinderen krijgen snel een label opgeplakt, maar in welke mate komt dit hen ten goede? Professor Stijn Vanheule gaat tijdens deze infosessie dieper in op dit thema en de eventuele gevaren van overmedicalisatie.

Goed in je vel: stijladvies ÆÆDonderdag

24 september 2015 om 19.30 uur De Rode Leeuw, Machelen (H. Brounsstraat 1) ÆÆDonderdag 3 december 2015 om 19.30 uur Lokaal VIVA-SVV, Zoutleeuw (Grote Markt 24) ÆÆ5 euro Tijdens deze avond ontdek je de sterke punten van je lichaam en hoe je deze het best kan uitspelen. Eventuele probleemzones leer je met enkele handige trucs te camoufleren.

Budgetteren kan je leren ÆÆZaterdag

24 oktober om 10 uur ÆÆKantoor Socialistische Mutualiteit, Halle (Molenborre 12a) ÆÆ5 euro Hoe doe je meer met minder? Je kent het wel ... centjes verdwijnen vaak sneller dan je ze verdienen kan. Tijdens deze vorming leer je met een handige tool hoe je een budget opstelt en maandelijks kan (be)sparen.

30

VIVA-SVV

Zorg 100 % terugbetaald Opgroeien gebeurt met vallen en opstaan ... Daarom betaalt de Socialistische Mutualiteit medische zorg tot 18 jaar volledig terug!

www.fsmb.be

SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT BRABANT Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

mutualistische weergalm DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL GEZINNEN Haaruitval VOEDSELINTOLERANTIE SEPTEMBER 2015

Recommend Documents