MUSIC 7 DAGEN OP 7 WELKOM! DIT IS EEN UITZONDERLIJKE UITGAVE VAN HET PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN

WELKOM !

7 DAGEN OP 7

BOZARISOPEN__03.02.2015_STAALKAART.indd 1

MUSIC

2015

DIT IS EEN UITZONDERLIJKE UITGAVE VAN HET PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN

—

3/02/15 16:26

WELKOM

7 DAGEN OP 7

“In ons ‘Paleis’ kom je niet op audiëntie. Je hoeft niet eens een toegangsticket op zak te hebben om binnen te wandelen.” PAUL DUJARDIN

© foto : Hellen Hermans

BOZAR is open. Dat kan je best letterlijk nemen. BOZAR is 7 dagen op 7 geopend, vaak tot in de late uurtjes. In ons ‘Paleis’ kom je niet op audiëntie. Je kan lang op voorhand je tickets voor een concert of voorstelling bestellen of gewoon even binnenlopen.

is open

WELKOM !

Je hoeft niet eens een toegangsticket op zak te hebben om binnen te wandelen. In het gebouw ontvouwt zich een stad in de stad. Op het ‘openbare plein’, onze centrale hal, genoemd naar de architect Victor Horta, komen de ‘straten’ samen. Ze leiden richting het Filmmuseum (CINEMATEK). Richting de twee grote tentoonstellingscircuits. Richting de Grote Concertzaal. Onder de hal bevinden zich zalen waar activiteiten plaatsvinden: podiumkunsten, lezingen, projecties, debatten, kleine concerten, multimediale projecten.

BOZA R IS OPEN

2


3/02/15 16:26

WELKOM Niet dat we de kunsten steriel in aparte hokjes opdelen. We laten ze geregeld door heel het huis zinderen en op elkaar inwerken. BOZAR stelt zich open voor de multiculturele stad Brussel en de ruimere wereld. Dit voorjaar richten we met een expo-drieluik de blik op ‘de ander’. De drie tentoonstellingen slaan de brug tussen renaissanceportretten en hedendaagse portretfotografie, tussen Europa en het Ottomaanse Rijk. Je leest er verderop in dit nummer alles over.

“In het gebouw ontvouwt zich een stad in de stad. Op het ‘openbare plein’, onze centrale hal, genoemd naar de architect Victor Horta, komen de ‘straten’ samen.”

Laten we eerst even terugkeren naar het centrale plein. Hier hebben kunstenaars en studenten in 1968 het Paleis voor Schone Kunsten een poos bezet omdat ze het beleid te burgerlijk vonden. Hier kwam in de jaren zeventig een Animatiehal die de happeningcultuur in de praktijk bracht. Van hieruit komt de stad Paleis voor Schone Kunsten vandaag tot leven. In en rond de hal valt er heel wat te beleven. Drie projecten zetten er momenteel Afrika op de kaart. Je kan ze gratis bezoeken. Aan de ene kant van de hal tonen we manuscripten uit Timboektoe, een keuze uit de 377.000 geschreven schatten die door de oorlog van de jihadisten in veiligheid moesten worden gebracht naar de hoofdstad Bamako. Onder de sharia heerst de terreur van haram (‘verbod’). De strikte definitie van de islam botst met de open geest en religieuze tolerantie waarvan de manuscripten getuigenis afleggen. De geheime reddingsoperatie over hobbelige wegen en de rivier de Niger is voer voor een bioscoopfilm. De man achter die mission impossible én de presentatie bij BOZAR is dr. Abdel Kader Haidara. Net als zijn vader schuimde hij familiale collecties in Timboektoe, de omliggende dorpen en woestijnoases af om de geschreven documenten van de streek samen te brengen. Toen professor Henry Louis Gates van de Harvard University in 1997 de collectie zag, vertelt Haidara ons fijntjes, barstte hij in tranen uit. Waarom? Omdat sommige manuscripten in slechte staat waren, maar bovenal omdat de professor zijn wereldbeeld grondig moest bijstellen. Jaren had hij gedoceerd dat Afrika nauwelijks een geschreven geschiedenis bezat. En plots was daar een onuitputtelijke bron aan geschreven kennis die teruggaat tot de elfde eeuw! Dr. Abdel Kader Haidara, ngo’s, stichtingen, universiteiten, ja, ook Google zetten zich in om die bron van kennis en geloof te vrijwaren en te ontsluiten. Aan de andere kant van de hal brengt de Algerijns-Franse kunstenaar Kader Attia wetenschap en geloof samen in de kamervullende installatie Continuum of Repair: the Light of Jacob’s Ladder. Het is een combinatie van een wetenschappelijk rariteitenkabinet en een torenhoge bibliotheek, die zich tot in het oneindige weerspiegelt richting hemel. Ook hier komen religie en wetenschap samen. Ook hier sluimert oorlog op de achtergrond. Kader Attia was al in 2010 bij ons te gast in de tentoonstelling GEO-graphics met Open

© foto: Filip Naudts

your Eyes: traditionele Afrikaanse sculpturen confronteerde hij er met foto’s van zwaar verminkte Afrikaanse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog, de zogeheten gueules cassées of kapotte smoelen. Dit keer toont hij het spiegelbeeld: marmeren bustes van blanke soldaten naast gerepareerde houten panelen met Arabische en Berberse inscripties.

Magazine riep de ‘Ebola-fighters’ uit tot de persoonlijkheid van het jaar 2014. Terecht. Samen met Artsen Zonder Grenzen wil BOZAR de stigmatisering tegengaan en een hoopvol beeld geven van het Afrikaanse continent. De artsen leggen hun buitenaards ogende beschermingspakken af en tonen openlijk hun gelaat, van mens tot mens.

Centraal in Kader Attia’s gedachtegoed staat het idee van herstel. De confrontatie tussen culturen en werelddelen hebben wonden geslagen: kolonialisme, uitbuiting, oorlogen, ... Herstel houdt voor Kader Attia allerminst de terugkeer in naar een oude toestand, maar een nieuwe constructie die de tegenstellingen overstijgt. In de Hortahal zelf – en her en der in het gebouw, tot in de grote concertzaal toe – hangen portretten van Ebola-artsen. Time

Afrika ligt niet aan de andere kant van de Middellandse Zee, afgesloten van het ‘Fort Europa’. 25 miljoen Europeanen hebben Afrikaanse roots. Tussen het Paleis voor Schone Kunsten en de Europese wijk vind je de Matongé-wijk. Afrika maakt deel uit van onze geschiedenis, onze bevolking, onze gedeelde toekomst. BOZAR is open en stelt zich open. Spring gerust even binnen.

BOZA R IS OPEN

3


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER

EXPO — FACES THEN & FACES NOW

In FACES THEN ontdek je 50 portretten uit de 16e eeuw van meesters als Quinten Metsys, Joos van Cleve of Joachim Beuckelaer. — FACES NOW is een overzicht van hedendaagse portretfotografie in het Europa van na de val van de Berlijnse Muur.

BOZA R IS OPEN

4


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER

EXPO BOZAR EXPO RICHT ZIJN BLIK DIT VOORJAAR OP DE ANDER

In drie tentoonstellingen bieden we je dit voorjaar een blik op ‘de ander’. BOZAR slaat de brug tussen renaissanceportretten en hedendaagse portretfotografie, tussen Europa en het Ottomaanse Rijk. Dit drieluik brengt een gelaagd verhaal over de constructie van identiteiten en de beïnvloeding van de perceptie, een debat dat in onze tijd van sociale media, selfies en de toenemende globalisering brandend actueel blijft. 06.02 > 17.05.2015

06.02 > 17.05.2015

FACES THEN

FACES NOW

6-7

BO ZAR EX PO

6-7

27.02 > 31.05.2015

HET RIJK VAN DE SULTAN 8-9

BOZA R IS OPEN

5


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER

FACES THEN

1.

ZIEN EN LATEN ZIEN 2.

3.

In de vijftiende eeuw werd een genre uitgevonden: het geschilderd portret. Conventies lagen nog niet helemaal vast. Hoe leg je een mens vast? In profiel. In driekwart profiel. Frontaal. Ten voeten uit, wat alleen voor vorsten was weggelegd. Op welk formaat? In welk ornaat? Welke pose nemen de geportretteerden het beste aan? Hoe kijken ze naar ons, de kijkers? Gaandeweg kwamen de regels. Ze blijven vaak onbewust meespelen. Hoe wordt een daadkrachtige bedrijfsleider, politicus of president best in beeld gebracht? Even naar de kunstgeschiedenis kijken...

GEGOEDE BURGERIJ De renaissance vormde een bloeiperiode voor de portretkunst. Eeuwen genoten alleen heiligen en vorsten het voorrecht zich te laten vereeuwigen. Vanaf de late 15e eeuw steeg het aandeel portretkunst exponentieel met de bloei van de economie. Hoe langer hoe meer gaf de gegoede burgerij de opdracht om zich voor de eeuwigheid te laten vastleggen. Er kroop tijd in een portret, en vakmanschap. Antwerpen, Brugge, Brussel, Amsterdam, Utrecht en Haarlem groeiden uit tot levendige centra voor de portretkunst. Kunstenaars als Quentin Metsys, Joos van Cleve, Simon Bening, Ambrosius Benson, Joachim Beuckelaer en Catharina van Hemessen vereeuwigden hun tijdgenoten in haast fotorealistische schilderijen.

1.

Wat laat FACES THEN je zien? Portretten van mensen die er al vier tot vijf eeuwen niet meer zijn. Mensen uit de Lage Landen. Mensen uit de hoge burgerij. We zien mannen en vrouwen, en hoe ze zich lieten representeren. We zien de rimpels en de moedervlekken, sprekende handen en lege of net betekenisvolle blikken. We zien het individuele, het sociale en het algemeen menselijke. We zien tijdsbeelden en ijdelheid – dat alles voorbij gaat, mevrouw

Ambrosius Benson, Portret van een man, ca. 1530. Privécollectie 2. Thomas Ruff, Portret (A_ Kachold), 1987. ©Thomas Ruff / SABAM 3. Joachim Beuckelaer, Portret van een jonge vrouw, 1562. The Art Institute of Chicago. Restricted gift of Mrs. George B. Young in memory of her husband; estate of Arma S. Wyler; Alexander A. McKay, Arma S. Wyler and European Purchase funds

FACES NOW

en mijnheer. We kijken naar portretten van mensen die heel ver van ons lijken af te staan en zien gedeeltelijk onszelf. Wij tasten lagen verf af. DE PERCEPTIE BESPELEN Portretkunst is confronterende kunst. Toen was het een voorrecht voor de happy few. Nu is het portret, dankzij digitale fotografie, alomtegenwoordig, al is niet alles vanzelfsprekend kunst. Die link met het heden zet BOZAR extra in de verf door parallel FACES NOW te tonen, een overzicht van hedendaagse portretfotografie in het Europa van na de val van de Berlijnse Muur. We zien en ervaren dat een portret een constructie is. Toen al en nu des te meer. Beeldbewust stellen we ons allerlei vragen. Wat vertellen het gezicht, de pose, de kleding en de omgeving ons over de geportretteerde? Hoe is de relatie tussen de maker en het model? Is er sprake van verheerlijking of kruipt er net een gevoel van afstandelijkheid in het portret? Zet de kunstenaar bovenal een individu neer of wil het portret ons ook wat vertellen over een klasse of ruimere gemeenschap? Is dit alles pose? Is het hele tafereel soms in scène gezet? Wie bepaalt hier de perceptie?

BOZA R IS OPEN

6


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER 4.

7.

5.

8.

06.02.2015 — 17.05.2015 We zien het individuele, het sociale en het algemeen menselijke. We zien tijdsbeelden en ijdelheid.

6.

4. Denis Darzacq, Helmet 01, from the series ‘Casques de Thouars’, 2007-2008. Courtesy the artist and Galerie RX, Paris 5. Tina Barney, The Brocade Walls, 2003. Courtesy the artist and Paul Kasmin Gallery 6. Anoniem, Portret van een man, ca. 1575 © The Art Institute of Chicago, Samiel P. Avery Fund 7. Koos Breukel, Riet Breukel, Amsterdam, 1997 8. Sergey Bratkov, Sonya, uit de serie ‘KIDS’, 2000. Courtesy Regina Gallery

BO ZAR EX PO

DE KRACHT VAN DE TRADITIE Ook vandaag laat de betere klasse zich graag fotograferen. Tina Barney haalde in haar reeks The Europeans de upper class voor de lens in landen met een lange aristocratische traditie: Duitsland, Oostenrijk, Italië, Spanje, Frankrijk. De fotograaf dringt de salons binnen om een stukje familiale intimiteit mee naar huis te nemen. Haar mise-en-scènes laten weinig aan het toeval over: kleding, houding, licht, voorwerpen en de kunst aan de wand doen het verhaal. De foto’s ademen het besef van een traditie van vijf eeuwen aristocratische portretkunst. Het oude Europa leeft achter gesloten deuren die even voor ons opengaan. We kijken naar individuen en naar een sociale klasse die in tijden van crisis wordt geviseerd: de 0,01 procent rijksten. Maar de hoofdfocus in FACES NOW valt toch – zeker in vergelijking met FACES THEN – op gewone mensen, in hun gewone doen en laten. Pubermeisjes die voor de lens van Rineke Dijkstra op het strand poseren bijvoorbeeld en onbewust de pose aannemen van de Venus van Botticelli. Een portret kan nog moeilijk doen of de portretkunst nog moet worden uitgevonden... Vat een portret de persoonlijkheid of de ziel van de geportretteerde? Het is wat volkeren geloven die nog nooit gefotografeerd werden. Het is wat we als hedendaagse

kijker graag in een portret zien: een blik in een ik. Renaissanceschilders hielden het grotendeels bij de buitenkant. Peilen naar de persoonlijkheid en de psyche kwam pas eeuwen later. Vandaag worden we overspoeld met beelden van mensen die hun ik in de kijker willen plaatsen, in een onstilbare profileringsdrang. De Duitse fotograaf Thomas Ruff doet in zijn portrettenreeks net zijn uiterste best om de blik op de ander zo leeg en zo anoniem mogelijk te houden. “Thomas Ruff keek goed naar de naoorlogse traditie van de fotografie, met zijn celebrity-cultus”, zegt Frits Gierstberg, hoofd tentoonstellingen van het Nederlands Fotomuseum en curator van FACES NOW. “Daarin had de geportretteerde een geschiedenis. Hij of zij heeft iets bereikt, is voornaam. Zoiets zit niet inherent in de fotografie, maar de camera neemt het ook niet weg. Het is een stijl, een beeldtaal. In het beeld komt een soort dramatiek die suggereert dat iemand een sterke persoonlijkheid heeft, of juist niet. Ruff probeert daar precies een einde aan te maken. In de jaren van het postmodernisme werd alles gedeconstrueerd. Ook Ruff doet dat. Hij maakt het beeld leeg, laat het niets meer met de afgebeelde persoon te maken hebben, om er vervolgens opnieuw naar te laten kijken.”

BOZA R IS OPEN

7


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER

EXPO — HET RIJK VAN DE SULTAN

In dit Europalia-jaar richten we ons op Turkije. We plaatsen de culturele relaties tussen Europa en het Ottomaanse Rijk/Turkije in de kijker.

DE VAL VAN VOOROORDELEN 1.

BOZA R IS OPEN

8


3/02/15 16:26

BLIK OP DE ANDER

VRAGEN OVER IDENTITEITSVORMING SPELEN BIJ UITSTEK MEE TIJDENS EEN BEZOEK A AN DE DERDE LENTE-TENTOONSTELLING DIE EEN BLIK WERPT OP ‘DE ANDER’. NET ALS FACES THEN VOERT HET RIJK VAN DE SULTAN ONS TERUG NA AR DE RENAISSANCE, EEN PERIODE VAN WETENSCHAPPELIJKE BLOEI EN CULTURELE NIEUWSGIERIGHEID.

De ontmoeting tussen het christelijke Westen en het islamitische Oosten bracht tijdens de renaissance kunstwerken en kostbare objecten voort die niet alleen getuigen van beïnvloeding, maar ook een rijk palet aan gevoelens oproepen, gaande van angst en vooroordelen tot ontzag en bekoring. Angst komt vaak voort uit het onbekende. De toename van kennis uit eerste hand temperde de schrikbeelden van ‘de Turk’ die in het Westen de ronde deden, al dan niet uit propagandistische redenen. Ondanks de gewapende conflicten kwam er tijdens de renaissance tussen West en Oost een intensieve uitwisseling tot stand van ideeën, goederen en kunstvoorwerpen. BLIK OP DE ‘TURKEN’ De val van Constantinopel in 1453 vormt het historische beginpunt van de tentoonstelling, die symbolisch afsluit in 1606 met de vrede van Zsitvatorok tussen de sultan en keizer-koning Rudolf II. Mehmet II kreeg met Constantinopel symbolisch kapitaal in handen: de voormalige hoofdstad van het Romeinse en het Byzantijnse Rijk. Die gelaagde cultuur wilde hij in zijn wereldrijk incorporeren. Mehmet II eigende zich de allures van een Romeinse keizer toe, liet zich de geschiedenis van Alexander de Grote voorlezen en wilde zich wat graag laten portretteren in Europese trant. Onder de patronage van Mehmet II trokken Italiaanse kunstenaars naar zijn rijk. Zij waren ooggetuigen van het leven van de gewone man en van de elite. Als tijden wereldbeeld vormen de portretten een bewijs van openheid en een prachtige Italiaanse aanvulling op de portretten uit de Lage Landen in FACES THEN. De blik van Gentile Bellini op ‘de Turken’, schrijft Mikael Bøgh Rasmussen in de catalogus van the Het Rijk van de Sultan, werd klaarblijkelijk niet “gehinderd door vooroordeel of distantie op grond van verschillen in cultuur, religie, kleding, taal en gedrag. Misschien waren de verschillen dan toch niet zo groot, of was de nieuwigheid toch niet zo nieuw?” Vanuit de multiculturele havenstad Venetië kon Bellini zijn wereldbeeld en de wereld die hij bezocht, best met elkaar verzoenen. Dat is wat grote kunstwerken doen: ze overbruggen grenzen in tijd en ruimte, afstanden ook tussen mensen.

27.02.2015 — 31.05.2015 BO ZAR EX PO

DE STEREOTYPEN VOORBIJ In de catalogus noemt de Turkse schrijfster Elif Shafak Het Rijk van de Sultan “een gelaagde expositie waarin stereotypen worden opengebroken en fascinerende nuances worden ingebracht in het voortgaande culturele debat”. Als schrijfster van romans als De bastaard van Istanbul en De heilige van de beginnende waanzin kent ze maar al te goed de kracht van verhalen. Ze is geïnteresseerd in hoe beelden en verhalen grenzen oversteken en welke sociale, politieke en psychologische impact ze nalaten. Precies in de verscheidenheid die Het Rijk van de Sultan opvoert, komt heel wat nuance naar boven. “De rijkdom en complexiteit van de Europees-Ottomaanse betrekkingen wordt weerspiegeld in de grote verscheidenheid van de getoonde kunstwerken”, zegt Elif Safak. “Textiel, keramiek, schilderijen, beeldhouwwerken, kistjes, kaarten, munten, helmen, harnassen, maskers, portretten, wapens… Er zijn eerder al talloze projecten over Europese en Ottomaanse cultuur geweest. Vele daarvan concentreerden zich op een enkel aspect en focusten op de politieke of religieuze elite. In deze tentoonstelling zijn werken samengebracht van kunstenaars uit verschillende disciplines en streken, waaronder ook Polen, Hongarije en Noord-Europa, en worden zeldzame inkijkjes getoond in het dagelijks leven. De voorstelling van de Ottomaanse wereld in het Europa van de renaissance is een fascinerend complex onderwerp. Er bestonden clichés en vooroordelen, maar er was ook oprechte nieuwsgierigheid en belangstelling.”

2.

1.

Paolo Veronese (Atelie), Sultan Bajezid I Staatsgemäldesammlungen, München 2. © The Metropolitan Museum of Art, New York, Art Resource, Scala

WOENSDAG IS JONGERENDAG Woensdag staat in het teken van de Kunst met een grote K voor een prijs met een kleine p! Je hebt genoeg aan één muntstuk voor een grand tour door een tentoonstelling van het Paleis voor Schone Kunsten. Ben je jonger dan 26, dan betaal je amper 2 euro per tentoonstelling. De prijs van een pintje, een pak friet of een busticket...

> tickets en info: www.bozar.be

BOZA R IS OPEN

9


3/02/15 16:27

PODIUM MET WERELDKLASSE

DE INTERNATIONALE CRÈME DE LA CRÈME SPEELT IN DE HENRY LE BOEUFZAAL

MUSIC

DE LIEVELING VAN DE GROOTSTE ORKESTEN BOZA R IS OPEN

10


3/02/15 16:27


Stellen dat BOZAR de wereldtop van de klassieke orkesten te gast heeft, is een open deur intrappen. Eén blik op het programma toont aan dat met het Koninklijk Concertgebouworkest, de Wiener Symphoniker, het Mahler Chamber Orchestra en het Gewandhausorchester Leipzig - om er maar enkele te noemen - de agenda ook dit seizoen weer rijk gevuld is. En dan vergeten we nog de fel gesmaakte concerten van het Nationaal Orkest van België, ons huisorkest.

BO ZAR MU SIC

Het bijwonen van een klassiek concert heeft iets magisch. Het publiek dat langzaam de zaal indruppelt terwijl de bel klinkt door de gangen rond de Henry Le Boeufzaal, en dan de orkestleden die plaatsnemen, hun instrument stemmen, de eerste flarden laten horen van wat later op de avond één groot muziekstuk wordt. Hoe bijzonder is het ook, ensembles uit Wenen, Rome en Venezuela die met hun instrument, van piccolo tot contrabas, naar hartje Brussel reizen om het publiek te laten luisteren naar hun muziek. Het Paleis voor Schone Kunsten is een geliefde bestemming van de grootste orkesten, en dat is al zo sinds de beginjaren van het kunstenhuis. Er zijn heel wat redenen te bedenken waarom die orkesten zo graag te gast zijn bij BOZAR. Zo is er de centrale ligging in Brussel, hartje Europa, op een boogscheut van de concertzalen van Parijs, Amsterdam en het Ruhrgebied, wat van het Paleis voor Schone Kunsten een logische stap maakt op een rondreis. Dat gaat zeker op voor het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam, dat in zijn geschiedenis het hoogste aantal buitenlandse concerten in het Paleis voor Schone Kunsten speelde.

Maar de ligging alleen kan de aantrekkingskracht van het Paleis voor Schone Kunsten niet verklaren. Misschien speelt het Brusselse kennerspubliek ook een rol. Krijgt een orkest van ons een staande ovatie, dan is die welverdiend, en daar zijn de musici zich goed van bewust. Dan zijn er ook de bijzondere architectuur van Victor Horta en de akoestiek van de Henry Le Boeufzaal die, zowel voor het publiek als voor de musici op het podium, uitstekend is. Al in 1946 werd er een rondvraag gedaan bij enkele wereldvermaarde dirigenten. Zij plaatsen de zaal in het rijtje tussen het Weense Musikverein, het Amsterdamse Concertgebouw en de Symphony Hall in Boston!

INGESNEEUWD Misschien wel de belangrijkste reden voor een orkest om naar Brussel te komen, is het menselijke aspect. Heel wat musici hebben een bijzondere band met het Paleis voor Schone Kunsten. Muziekdirecteur Ulrich Hauschild zegt ons dat die orkesten niet automatisch tot bij ons komen. Het vraagt heel wat werk, maar ook toewijding. De komst van een honderdkoppig orkest loopt niet altijd op rolletjes. Zoals die keer dat de Wiener Philharmoniker te gast was, in maart 2013. “De ochtend na het concert was Brussel bedekt met een dikke, witte sneeuwlaag. Er werd niet gevlogen tussen Brussel en Parijs, waar hun volgende concert plaatsvond, en de wegen waren onberijdbaar. Ik ben dan maar op zoek gegaan naar een oplossing en wist uiteindelijk iedereen een bed te geven, in vier verschillende hotels”, vertelt Hauschild. Een van de musici regaeerde als volgt: “Jammer dat we niet bij onze instrumenten kunnen (de bus met de instrumenten bevond zich inmiddels elders), anders zouden we het concert van vanavond ook hier in Brussel kunnen spelen…”

BOZA R IS OPEN

11


3/02/15 16:27


“Wereldvermaarde dirigenten plaatsen de Henry Le Boeufzaal in het rijtje van het Weense Musikverein en de Symphony Hall in Boston.”

Het zijn niet alleen onvoorziene omstandigheden die om creatieve oplossingen vragen. Zo speelde de Britse dirigent Daniel Harding ooit een concert, net op de dag van een belangrijke voetbalmatch van zijn favoriete voetbalclub. Hij wou de match onder geen beding missen. Het was nog in de tijd van de videocassettes... De dirigent bezorgde er een aan de concierge van het Paleis voor Schone Kunsten, die de match voor hem opnam. Na het concert wou hij de match zo snel mogelijk zien en ging hij in de stad op zoek naar een plaats om de cassette te kunnen bekijken, samen met Leif Ove Andsnes, die de solist was van het concert, de toenmalige muziekdirecteur en een medewerker... En er zijn nog voetballiefhebbers onder de muzikanten! Zo stond er in de coulissen ooit een televisietoestel, zodat de muzikanten van het Concertgebouworkest Amsterdam Oranje konden zien scoren...

PREMIÈRE VAN STRAVINSKI Deze leuke anekdotes illustreren waar het echt om gaat: rondreizen hoort bij het leven van een muzikant, en een warm welkom is van het grootste belang. We laten Ulrich nogmaals aan het woord: “Enkele jaren geleden verbleef ik een week in het zuiden van Frankrijk, samen met dirigent Robin Ticciati - toen nog een piepjonge muzikant - en zijn dirigent. We discussieerden intens over het programma, het repertoire... Het is iemand met wie ik heel open ideeën kan uitwisselen, en onze professionele relatie is op deze ervaring gebaseerd.” In november resulteerde dit in een schitterend concert met Robert Ticciati aan het hoofd van het Concertgebouworkest Amsterdam. Tot slot nog een weetje: verschillende grote componisten brachten werken in wereldpremière in de Henry Le Boeufzaal. De Psalmensymfonie van Igor Stravinski bijvoorbeeld werd voor het eerst uitgevoerd door Ernest Ansermet, met Stravinski zelf aan de piano. Misschien beleef je in onze zaal wel de première van een van de grote muziekstukken van de 21e eeuw!

EEN HUISORKEST IN HET PALEIS

ROELAND HENDRIKX

EEN DAG UIT HET LEVEN VAN EEN MUZIKANT BIJ BOZAR GENIET JE VAN GEVESTIGDE WA ARDEN EN ONTDEK JE ONBEKENDE CULTURELE PARELS, ALTIJD VAN HET HOOGSTE NIVEAU. HET NATIONA AL ORKEST VAN BELGIË (NOB), OOK EEN FEDERALE CULTURELE INSTELLING, DEELT DIE MISSIE. ROELAND HENDRIK X IS SINDS TWA ALF JA AR KLARINET-SOLO. WE VOLGEN HEM EEN DAG IN ZIJN CARRIÈRE.

Roeland Hendrikx is klarinet-solo bij het Nationaal Orkest van België

14:00

Niet alle orkesten moeten een verre reis maken om in de prestigieuze Henry Le Boeufzaal te spelen. Met het Nationaal Orkest van België (NOB) heeft het Paleis voor Schone Kunsten het belangrijkste symfonieorkest van het land in huis. Het orkest speelt sinds zijn oprichting in 1936 vol overgave zowel de gevestigde waarden als ontdekkingen in de symfonische muziek. Het NOB creëert kansen voor jong talent en haalt minder bekende werken van onder het stof of vertolkt filmmuziek en kwalitatief hoogstaande populaire muziek. Met tal van uiteenlopende projecten voor kinderen en jongeren slaat het NOB de brug met de toekomstige generatie luisteraars. Samen met BOZAR MUSIC biedt het NOB twee concertreeksen aan. Het NOB profileert zich als een federaal Belgisch orkest door samen te werken met culturele partners in Vlaanderen en Wallonië. Het NOB treedt ook buiten de Belgische grenzen, met optredens in de grote zalen in het buitenland. De muziekdirecteur van het NOB is de Russische dirigent Andrey Boreyko, die eerder samenwerkte met gerenommeerde ensembles en artiesten in Europa en de Verenigde Staten. Hij haalt ook grote buitenlandse namen naar Brussel om samen te musiceren, denk maar aan de Letten Gidon Kremer of Elīna Garanča die je in het voorjaar in het Paleis voor Schone Kunsten aan het werk kan horen. Daarnaast groeit een sterke band tussen het NOB en jonge, veelbelovende musici dankzij de samenwerking met de Muziekkapel Koningin Elisabeth en de Koningin Elisabethwedstrijd.

8:00

Roel Hendrikx staat op in zijn huis in VeltemBeisem. “Het is vandaag een rustige dag. Meestal repeteren we met het NOB in de voormiddag, vandaag repeteren we na de middag. ’s Avonds hebben we een concert in de Henry Le Boeufzaal van het Paleis voor Schone Kunsten.” Hendrikx is sinds 2003 vast verbonden aan het NOB, het huisorkest van BOZAR. Daarvoor speelde hij in het orkest van De Munt, de derde federale culturele instelling. Hendrikx is – met een

zeker understatement gezegd – een bezige bij met een brede interesse in muziek. Naast zijn taak bij het NOB geeft hij ook nog les aan het conservatorium van Maastricht en aan het Lemmensinstituut in Leuven, én runt hij zijn eigen ensemble.

9:00

Na een sterke koffie gaat Hendrikx wandelen met zijn golden retriever. “Ik doe dat in Bertem bos. Het is een goede ontspanning voor iemand die een druk leven leidt.”

BOZA R IS OPEN

12


3/02/15 16:27

14:25

19:47 10:30

Bij een verse kop koffie vertelt Hendrikx over het veelzijdige oeuvre van het NOB. “We zijn een orkest, met een lichte voorkeur voor muziek uit de negentiende en twintigste eeuw. We kunnen makkelijk switchen tussen pakweg een werk van Mozart en een creatie van een hedendaagse componist, zoals we deze avond doen in het Paleis voor Schone Kunsten. Daar spelen we een werk van een Italiaanse componist bij de tien concerten die we organiseren over de Grote Oorlog. Die flexibiliteit is nodig, want we treden bijna elke week op en moeten dus snel kunnen repeteren.” Later diezelfde voormiddag speelt Hendrikx klarinet. “Ik moet oefenen voor een concert dat ik met mijn eigen ensemble breng, volgende week.”

“Ik geloof niet dat er eeuwen nodig zijn om uit te maken of een werk goed is.”

19:20

15:00

12:30

Lunch thuis. Hendrikx wacht op zijn zoon, die thuiskomt na een eerste examen.

13:30

19:30

20:00

19:45 15:00

14:15

15:15

Foto’s: Yves Gervais © BOZ AR

Met de auto gaat het naar Brussel, voor een repetitie in de Henry Le Boeufzaal van het Paleis voor Schone Kunsten. De zaal met haar uitstekende akoestiek is een geliefde plek van vele binnen- en buitenlandse muzikanten. Het is geen toeval dat BOZAR op het programma staat van alle grote internationale orkesten, nog meer aangezien Brussel de hoofdstad van Europa wordt genoemd.

De repetitie start. De werken die vanavond op het programma staan: naast de wereldcreatie van Franceschini ook nog een vioolconcerto van Prokofiev (met Liza Ferschtman als soliste) en vier interludes van Richard Strauss. Hendrikx is erg in zijn nopjes over het werk van Franceschini. “Dit seizoen brengt het NOB tien concerten waarin we telkens een componist uit een ander land een opdracht geven rond het thema van 1914-‘18. Franceschini is duidelijk een van de beste van de reeks. Het is een erg complex en moeilijk werk, maar valt op door zijn kleur. Ik vind

dat een hedendaags werk meteen moet aanslaan. Ik geloof niet dat er eeuwen nodig zijn om uit te maken of een werk goed is. Franceschini’s werk slaat meteen aan. Het heeft veel variatie in dynamiek en spreekt de totaliteit van het orkest aan.”

18:00

Met enkele collega’s gaat Roeland Hendrikx iets lichts eten in een Italiaans restaurant. “Het is nodig om er even tussenuit te zijn, want geconcentreerd repeteren van 15 tot 18 uur, vergt veel van de musici.”

20:00

Concert in het Paleis voor Schone Kunsten met het NOB. Dirigent is de Rus Dima Slobodeniouk. “We werken geregeld met gastdirigenten en Slobodeniouk verrast me heel aangenaam. Hij is heel duidelijk en direct. Dat is niet onaangenaam. Ik zag hem iets eten met enkele Russische musici van ons orkest: leuk, maar niet courant onder dirigenten. Hij straalt een natuurlijk leiderschap uit, en dat vind ik wel fijn.”

22:15

Roeland Hendrikx blijft niet plakken na het concert, maar rijdt meteen naar huis. “Anders zie ik mijn vrouw te weinig. Als

ik om 23:00 uur thuiskom, drink ik nog iets, en kijk naar het Journaal op televisie. Ik heb dat nodig om volledig te kunnen ontspannen.” Morgen heeft Hendrikx een vrije dag. “Dat is uitzonderlijk, want meestal zitten mijn dagen tot de nok gevuld. Normaal geef ik elke maandag les in Maastricht, negen uur non-stop. In Leuven geef ik ook twee uur les per week. Nu mijn eigen ensemble meer en meer opdrachten krijgt, vrees ik dat ik vroeg of laat zal moeten kiezen en iets van mijn bezigheden laten vallen. Ooit zal ik de keuze moeten maken tussen zekerheid en vrijheid. Wat ik dan ook kies, het zal altijd een zeker verlies zijn.”

13


3/02/15 16:27

BOZAR BLIJFT OPEN

RENOVEREN EN INNOVEREN OM HORTA’S ERFENIS TE BEWAREN

EEN SCHOON PALEIS VOOR KUNSTEN EEN DAKTERRAS, EEN NIEUW CAFÉ EN EEN HEDENDAAGSE BACKSTAGE. BOZAR ONTHULT ZIJN PLANNEN VOOR HET PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN. HET MAGNUM OPUS VAN DE WERELDBEKENDE BELGISCHE ARCHITECT VICTOR HORTA ZIT HALFWEG EEN INGRIJPENDE RENOVATIE.

P

FOTOGR AFIE HELLEN HERMANS

Het Paleis voor Schone Kunsten is een art-decogebouw vol geheime plekjes, zoals een ondergronds treinspoor voor steenkoolaanvoer, een toilet voor gekroonde hoofden of een dakappartement voor de conciërge. Toch blijft het vooral een goed draaiend kunstencentrum waar renovatie en innovatie op elkaar rijmen. Victor Horta’s meesterwerk uit de jaren twintig is intussen vijftien jaar in restauratie. Het einde van de werken is nog niet in zicht. Architect Barbara Van der Wee en haar team herstelden het gebouw zoveel mogelijk in zijn originele staat, zonder dat de miljoenen bezoekers last hadden van de werf. Het Rijksmuseum in Amsterdam, het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, Musée Picasso in Parijs: allemaal sloten ze tijdens hun verbouwing vele jaren de deuren. Het Paleis voor Schone Kunsten niet.

BOZA R IS OPEN

14


3/02/15 16:27

BOZAR BLIJFT OPEN

“Renoveren en repeteren gingen niet altijd samen. Als orkesten ’s morgens in onze grote Henry Le Boeufzaal wilden inspelen, klaagden ze wel eens over last van het werflawaai.”

“Horta voorzag in zijn masterplan zelfs appartementsblokken aan de Ravensteingalerij. Zijn gebouw moest ingebed zijn in de stad.” Tijdens de ingrijpende restauratie stopte de werking niet één dag. Er bleven concerten, tentoonstellingen, lezingen, theatervoorstellingen, performances en recepties doorgaan. Alleen toen president Barack Obama vorig jaar in maart kwam speechen, bleven de expo’s gesloten. Maar ’s avonds was er wél een concert. Il faut le faire. IN DE GEEST VAN HORTA «Renoveren en repeteren gingen niet altijd samen. Als orkesten ’s morgens in onze grote Henry Le Boeufzaal wilden inspelen, klaagden ze wel eens over last van het werflawaai. En soms dwarrelde er wel eens verdwaalde stofwolk in de theaterzaal neer. Logisch dat de werfhinder niet altijd te vermijden viel, maar we doen onze uiterste best», zegt Sam Deckmyn. Hij noemt zichzelf ‘de helikopter van BOZAR’. Alle investeringen in het gebouw volgt hij nauwgezet op. Hij is het

aanspreekpunt voor het Bouwteam, de Regie der Gebouwen en Beliris. «Ik behoud het overzicht op het masterplan van BOZAR, zowel voor de restauratie als de renovatie. Nu zijn de deuren en de rondgangen van de concertzaal aan de beurt. Alles samen goed voor een investering van 3 miljoen euro. We gaan meer dan 100 deuren restaureren en vervangen door identieke kopieën met een akoestische kern. Die zullen het geluid beter isoleren. Een opluchting, want soms hoorde je tijdens een concert de voorbereidingen van een event dat na het concert plaatsvond, rinkelende champagneglazen bijvoorbeeld. Dat zal allemaal verleden tijd zijn. Het erfgoed restaureren in de geest van Victor Horta is één ding. Maar we moeten het gebouw ook klaarstomen voor de 21e eeuw. Zowel de akoestiek, klimaatregeling als logistiek.»

MILLEFEUILLE Architect Victor Horta hield niet van het woord ‘Paleis’, schreef hij in zijn memoires. Zijn laagdrempelige kunstencentrum kwam er in 1928 onder impuls van de privésector, niet van de elite. Vandaar de minder opvallende architectuur aan de buitenkant. «Het is niet zoals het Koninklijk Paleis, de Munt of het Justitiepaleis: monumentale gebouwen met indrukwekkende neoklassieke gevels en hoge drempels. Hier zit de monumentaliteit binnenin», zegt Deckmyn. «BOZAR is een project voor het volk. Op de gelijkvloerse verdieping waren er zelfs winkels aan de straatkant. Vroeger zat daar de BOZAR SHOP, binnenkort opent daar Victor, ons nieuwe museumcafé waar je voor en na een concert terechtkan. Horta voorzag in zijn masterplan zelfs appartementsblokken aan de Ravensteingalerij. Zijn gebouw moest ingebed zijn in de stad.”

BOZA R IS OPEN

15


3/02/15 16:27

BOZAR BLIJFT OPEN

“Tijdens de ingrijpende restauratie stopte de werking niet één dag. Er bleven concerten, tentoonstellingen, lezingen, theatervoorstellingen, performances en recepties doorgaan.”

Een scenario is om van de directeurswoning een lounge te maken, met uitzicht op de skyline van Brussel.

Dat kan je best letterlijk te nemen. Het Paleis voor Schone Kunsten ligt net op de helling tussen de Brusselse boven- en benedenstad. Architecturaal is het een millefeuille van gestapelde gangen, expozalen, zalen, foyers en salons. «Er zijn acht ingangen op acht niveaus. Veel mensen vinden BOZAR een doolhof, maar eigenlijk zit het Paleis heel logisch in elkaar. Dankzij de restauratie zijn veel dichtgemaakte doorgangen en doorzichten weer open. Het gebouw is weer leesbaar», zegt Deckmyn. In de volgende maanden komt er ook een gloednieuwe signalisatie waardoor iedereen zijn weg weer gemakkelijk kan vinden. LEGE DOOS Sinds 2002 is Paul Dujardin de directeurgeneraal van het Paleis voor Schone Kunsten. Onder zijn leiding kon BOZAR zijn artistieke programma zelfbedruipend maken. Met inkomsten uit tickets, sponsoring en mecenaat kan de hele artistieke werking worden betaald. Zelfs een deel van de werkingskosten worden ermee gedekt. «Met onze vaste overheidsdotatie zouden we niet eens alle operationele kosten

dekken”, weet Deckmyn. «BOZAR zoekt voortdurend naar manieren om efficiënt met geld om te gaan. Zo willen we een warmtekrachtkoppeling installeren. Die recupereert warmte en zet die om in elektriciteit. Studies wijzen uit dat we ermee jaarlijks tot 100.000 euro kunnen besparen.” BOZAR moet ’s winters en ’s zomers warmte produceren, puur om de temperatuur in de tentoonstellingszalen en concertzalen stabiel te houden. Dat vergt een grote investering. «Horta was zijn tijd ver vooruit met een aircosysteem avant la lettre. Anno 2015 is het niet meer toereikend. De internationale regels in klimatisatieregeling werden veel strenger. Op oude foto’s kan je zien dat er vroeger gewoon radiatoren in de tentoonstellingszalen stonden. Nu moeten we zelfs de kleinste temperatuurschommeling rapporteren.» Grote buitenlandse musea zoals het Louvre en het Prado worden steeds strenger als ze werken uitlenen. Volgens de internationale normen mag de temperatuur in een tentoonstellingszaal maar 1 graad afwijken van 20 graden. De luchtvochtigheid moet tussen de 45 en 55 procent

“Een van de best bewaarde geheimen van BOZAR is dat er op het dak een huis staat, de voormalige conciërgewoning. De laatste huisbewaarder, had op het dak van het Paleis voor Schone Kunsten zelfs een kleine moestuin.” schommelen, ongeacht je oude kunst, design of archeologische vondsten toont. «Die normen zijn streng, maar we zijn verplicht ons eraan te houden», zegt Deckmyn. «Een oud gebouw als het Paleis voor Schone Kunsten perfect klimatiseren is een enorme klus. Het is een van onze grootste onkostenposten.” BOZAR is geen museum, het bezit geen eigen collectie. Dat betekent dat het altijd verantwoordelijk is voor het patrimonium van derden. Zonder eigen collectie is het veel moeilijker om ruildeals te sluiten met musea. «Cru gesteld is het Paleis een lege doos die we voortdurend met kunst moeten vullen. Dat is een enorme uitdaging, maar tegelijk forceert het ons creatief te zoeken naar nieuwe samenwerkingen. Voor onze prestigieuze Rubenstentoonstelling sloten we een partnership met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen dat tijdelijk gesloten is. Anders hadden we de topwerken nooit kunnen tonen.»

BOZA R IS OPEN

16


3/02/15 16:27

BOZAR BLIJFT OPEN

Het Paleis voor Schone Kunsten is een millefeuille van gestapelde gangen, expozalen, zalen, foyers en salons. ROOFTOP BAR Een van de best bewaarde geheimen van BOZAR is dat er op het dak een huis staat, de voormalige conciërgewoning. Het vreemde witte gebouwtje heeft een grote schouw, twee kamers en een zolder. De laatste huisbewaarder, een Italiaan, had op het dak van het Paleis voor Schone Kunsten zelfs een kleine moestuin. Af en toe kreeg het personeel van hem tomaatjes van eigen kweek. «Een scenario is om van de directeurswoning een lounge te maken, met uitzicht op de skyline van Brussel”, onthult Deckmyn. «Daar zouden we bijvoorbeeld meet and greets kunnen organiseren. Het dak zelf, dat helemaal geïsoleerd en verstevigd wordt, zou zelfs perfect kunnen dienen als rooftop bar met een uitzicht op de Brusselse skyline.» NIEUW ARCHITECTURAAL ICOON Als de restauratie is afgerond, kan BOZAR luidop beginnen na te denken over de volgende fase: de verbetering van de operationele werking. Het is de ultieme stap om van het Paleis voor Schone Kunsten een kunstencentrum naar hedendaagse normen te maken. «Logistiek en operationeel kan er nog heel wat

verbeterd worden. We hebben bijvoorbeeld geen plaats om instrumenten of kunstwerken te stockeren. En het gebouw heeft geen rechtstreekse loading dock tot de concertzaal of expozalen.” «Als we grote kunstwerken willen binnenbrengen, moeten we dat langs de straat doen. Zeer onpraktisch. We halen dan de voordeuren eruit en dragen de kisten doorheen de vestibule naar de Horta-hal. Daar bouwen we een hellend vlak waarlangs we de werken naar boven trekken. Ook voor muziekinstrumenten is de logistiek nogal omslachtig. Er is backstage geen plaats om de instrumenten of hun kisten te bewaren. Nu staan die kisten gewoon in de gang van de concertzaal. Als ons huisorkest, het Nationaal Orkest van België, drie dagen op rij komt optreden, dan moet het telkens de instrumenten weer meenemen. Dat is totaal onlogisch.» Een oplossing ligt voor de hand, en die bevindt zich in de Koningsstraat. Daar staat een vroeger bankgebouw dat niet door Horta is ontworpen. BOZAR gebruikt het als extra inkomhal en als entree voor onze kinderworkshops. «Dat kantoorgebouw ligt perfect: het paalt aan de achterkant van de concertzaal én aan de tentoonstellingszalen. Logistiek zou het veel

oplossen, als we daar een ingang kunnen maken voor leveringen. De kunstwerken kunnen dan zonder omweg rechtstreeks naar de expozalen via een lift. Muziekinstrumenten of decorstukken kunnen we direct op het podium binnenbrengen. Zelfs onze andere evenementenzalen zijn rechtstreeks bereikbaar via zo’n logistieke achterbouw.” «Voorlopig is het wishful thinking, maar BOZAR wil graag een internationale architectuurwedstrijd koppelen aan dat nieuwe backstage-gebouw.» Uitgerekend op de plek waar Wim Delvoye in 2009 zijn neogotische toren neerpootte, krijgt Brussel er misschien binnenkort een architecturaal icoon bij. 18.02 - 14:30

ONTDEKKINGSTOCHT DOOR HET PALEIS In de krokusvakantie gaat een gids op ontdekkingstocht door het Paleis voor Schone Kunsten. Hij neemt kinderen en volwassenen mee door het levensgrote labyrint en je ontdekt de rijkdom van het gebouw tijdens activiteiten over renovatie en restauratie.


BOZA R IS OPEN

17


3/02/15 16:27

UIT ONZE AGENDA

06.02 > 17.05.2015

FACES NOW

27.01.2015

JE VOULAIS DEVENIR KAMIKAZE. MOI DANSEUSE DU VENTRE

EXPO 06.02 > 17.05.2015

FACES NOW Europese portretfotografie sinds 1990 Sinds het ontstaan van de fotografie is het maken van portretten algemeen verspreid. Sinds de val van de Berlijnse Muur stellen fotografen zich vragen over de identiteit en de plaats van het individu in deze digitale en geglobaliseerde wereld. FACES NOW laat je kennismaken met werk dat 30 beroemde fotografen in Europa hebben gemaakt.

THEATRE

HIGH LIGHTS

27.01.2015

JE VOULAIS DEVENIR KAMIKAZE. MOI DANSEUSE DU VENTRE

01.2015 > 05.2015

Deze Franstalige voorstelling is gebaseerd op een tekst van de Belgisch-Marokkaanse schrijver Mohamed Bari. Hij vertelt over het wankele evenwicht tussen de zoektocht naar identiteit binnen een gemeenschap en de zoektocht naar vrijheid. Drie jongeren vragen zich af hoe dat moet. Ze dromen van een gouden toekomst, van roem, pracht en praal.

03.02.2015

HEIMAT

FACES THEN Renaissanceportretten uit de Lage Landen 27.02 > 31.05.2015

13 & 14.02.2015

HET RIJK VAN DE SULTAN 27.02 > 31.05.2015

HET RIJK VAN DE SULTAN

03.02.2015

HEIMAT

De Ottomaanse wereld in de kunst van de renaissance

06.02 > 17.05.2015

FACES THEN

SONJA

Vijf jonge acteurs hebben een week in een rusthuis doorgebracht en de bewoners gevraagd over hun leven te vertellen. Daarna hebben ze dezelfde vragen ook aan hun ouders en grootouders gesteld en die gesprekken gefilmd. In Heimat stellen ze zich vragen bij de antwoorden die ze hebben gekregen en zo duiken er weer nieuwe vragen op.

06.02 > 17.05.2015

In deze tentoonstelling ontdek je 50 portretten uit de 16e eeuw door meesters als Quentin Metsys, Joos van Cleve en Joachim Beuckelaer. Die schilders hebben hun tijdgenoten vereeuwigd op prachtige, bijzonder gedetailleerde doeken.

13 & 14.02.2015

SONJA Tijdens het Letse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie brengt BOZAR een productie van het New Riga Theatre. Het stuk vertelt het verhaal van Sonja, een eenzame vrouw die in Leningrad woont. Haar leven neemt een drastische wending als ze een mysterieuze liefdesbrief ontvangt. Met acteur Gundars Abolins die voor zijn rol met tal van prijzen werd bekroond.

Op 29 mei 1453 veroverden de Ottomanen Constantinopel. Het nieuws over de val van de stad verspreidde zich als een lopend vuur door Europa. Kunstenaars uit alle hoeken van Europa trokken naar de hoofdstad van het Ottomaanse rijk. De tentoonstelling laat zien welke aantrekkingskracht het Ottomaanse Rijk op westerlingen uitoefende en focust op de invloed van de islamitische wereld op het renaissancedenken.

BOZA R IS OPEN

18


3/02/15 16:27

UIT ONZE AGENDA

MUSIC

18.02.2015

GRIGORI SOKOLOV

17.01.2015

AFROPEAN+ Alle aandacht gaat naar kunst met Afrikaanse roots die het Europese culturele landschap verrijkt. Naast tentoonstellingen, films, debatten, theaterlezingen en activiteiten voor kinderen staan er ook concerten op het programma. Kom luisteren naar de geëngageerde reggae van Alpha Blondy, het beste van de moderne Mandinka-muziek met Sekouba Bambino en de explosieve cocktail van Nzimbu en Pegguy Tabu. Ook de talentenshow voor BelgischAfrikaanse artiesten en een dj-set zorgen gegarandeerd voor warmte en emoties.

17.01.2015

12.03.15

RABIH ABOU-KHALIL QUARTET In zijn kosmopolitische kwartet combineert de Libanese oed-speler Rabih Abou-Khalil zijn favoriete instrument met saxofoon, accordeon en percussie en creëert een unieke klankkleur. Ook zijn stijl is onmogelijk onder één noemer te vangen, het is een mix van jazz, fusion jazz en oosterse muziek die de grenzen van de klassieke oed ver overstijgt.

AFROPEAN+ 14.02.2015

MOHSEN NAMJOO De New York Times omschreef Mohsen Namjoo als ‘de Bob Dylan van Iran’. Hij is een veelzijdige muzikant die zijn opleiding genoot in Teheran en nu in Californië woont. In zijn liederen verweeft hij bluesklanken met traditionele Iraanse muziek, hij combineert klassieke Perzische poëzie met moderne poëzie en verfraait die met zijn eigen woorden.

18.02.2015

GRIGORI SOKOLOV Pianist Grigori Sokolov, een van de grootste talenten die de Russische school heeft voortgebracht, kent zijn gelijke niet als het gaat om sfeer. Zowel verfijnd als krachtig en zacht, zijn lyrische manier van spelen is onvergetelijk. Hij brengt speciaal de prachtige Sonate nr. 7 van Beethoven.

12.03.15

RABIH ABOU-KHALIL

25 > 27.02.2015

GIDON KREMER Drie avonden heeft BOZAR de beroemde Letse violist en dirigent Gidon Kremer te gast. Voor twee concerten krijgt hij het gezelschap van zijn ensemble Kremerata Baltica. Wat je mag verwachten? Symfonisch werk, kamermuziek en beroemde gastmuzikanten als Martha Argerich. Kremer zal eer bewijzen aan Bach, Mozart en Sjostakovitsj en natuurlijk zal hij niet nalaten de ‘klassiekers’ af te wisselen met hedendaagse componisten die veel kans maken om in de toekomst tot klassiekers uit te groeien.

14.02.2015

MOHSEN NAMJOO

15.03.2015

09.03 & 10.03 2015

22.02.2015

11.03.2015

Cine-Concert

EEN ZONDAG MET ROEE ROSEN

MAÏDAN VAN SERGEI LOZNITSA

Roee Rosen is schilder, schrijver, videokunstenaar en regisseur. Het visuele werk van deze Israëlische artiest draait rond reflecties over identiteitsvragen, en die komen aan bod in allerlei vormen, zowel musical, videokunst, documentaire als talkshow. BOZAR CINEMA presenteert verschillende van zijn werken, in aanwezigheid van de maker, en die zal er na elk van de twee voorstellingen over praten met JeanPierre Rehm, directeur van het Internationaal Filmfestival van Marseille.

De titel van de film verwijst naar het plein in Kiev dat beroemd werd door de volksopstand. Die betekende het begin van een langdurige protestbeweging die enkele maanden later tot de val van president Janoekovitsj leidde. Regisseur Sergei Loznitsa heeft de gebeurtenissen met een handcamera gefilmd om met de hulp van beelden over het ontwaken van een natie te getuigen.

Vijftig jaar na de internationale release van de filmversie van het meesterwerk van Leonard Bernstein wordt de film voorgesteld in de Henry Le Bœufzaal en zorgt Brussels Philharmonic voor de muziek. Je krijgt een gerestaureerde versie te zien, in high definition, waarbij op de geluidsband alleen de dialogen en de stemmen van de zangers staan, de orkestbegeleiding wordt live gespeeld door het Brusselse orkest.

GIDON KREMER

STUDIOS

CINEMA WEST SIDE STORY

25 > 27.02.2015

Family-friendly film

KHAN BROTHERS Dankzij de broers van Irshad Ali Qawwali Party maken kinderen kennis met populaire volksliederen uit India en Pakistan, en kleurrijke, abstracte films die een goede afspiegeling zijn van deze bruisende, jeugdige muziek.

BOZA R IS OPEN

19


3/02/15 16:27

OPEN DOEK

GEEN BEELD ZONDER KLANK DE UNIEKE ERVARING VAN FILM EN LIVE MUZIEK TIJDENS CINÉ-CONCERTS

C

TIJDENS EEN CINÉ-CONCERT KAN JE GENIETEN VAN EEN UITZONDERLIJKE FILM OP GROOT SCHERM EN VAN LIVE MUZIEK. DE KRUISBESTUIVING TUSSEN BEELD- EN PODIUMKUNSTEN GEEFT EEN NIEUWE KIJK OP ONS ARTISTIEKE ERFGOED. EEN DWARSPERSPECTIEF EN EEN ESTHETISCHE ERVARING ZOALS WE DIE BIJ BOZAR GRAAG MEEGEVEN.

West Side Story, het meesterwerk van Leonard Bernstein.

“We werken de film en de muziek optimaal uit door er een unieke esthetische derde dimensie aan toe te voegen”, vertellen Juliette Duret, head of BOZAR CINEMA, en Ulrich Hauschild, directeur van BOZAR MUSIC. Die onwaarschijnlijke ontmoeting van beelden en een orkest, een kamermuziekensemble of zelfs een dj is minder nieuw dan je zou vermoeden. Ze sluit aan op een lange lijn van het doorgeven van kunst via expressievormen die in hun tijd gangbaar waren.

In juni 2013 brachten we de film 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick. De film zit vol composities geschreven door een waaier van componisten, waaronder György Ligeti.

De schrijver Molière werkte al samen met de componist Jean-Baptiste Lully en de dansmeester Pierre Beauchamp voor balletkomedies als George Dandin ou le Mari confondu en Le bourgeois-gentilhomme. Met kunst werden maatschappelijke thema’s of de slinkse moraal aangekaart. Een gelijkaardige aanpak vind je ook in de opera. “Als we kijken naar de werken van Mozart in zijn tijd dan situeerden de regisseurs de uitvoering in hun eigen tijd, ze probeerden de handeling niet naar ergens in het verleden te verplaatsen”, zegt Hauschild. “Het druist volkomen tegen de aard van die werken in om diezelfde opera’s met decors en kostuums uit die tijd op te zadelen, onder het mom van traditie.” Duret vult aan. “Bij opera is de muziek gecomponeerd en vastgelegd. Het is het beeld dat verandert. Bij film is dat precies het omgekeerde, het beeld is voor eens en altijd door de camera vastgelegd, het is de begeleidende muziek die zich aanpast. Ciné-concerts bieden de mogelijkheid nieuwe partituren te schrijven voor stille films en zelfs geluidsfilms, die het geheel een nieuwe samenhang verlenen.” In het ene geval zoeken we nieuwe regisseurs, in het andere nieuwe componisten. In beide gevallen moeten ze de hoogtepunten van ons kunstpatrimonium geregeld opfrissen en ze vormen steeds weer een nieuw werk.

BOZA R IS OPEN

20


3/02/15 16:27

OPEN DOEK

BO ZAR CINE MA

INÉ CONCERTS

Op 9 en 10 maart kan je de geremasterde versie beleven van West Side Story, het meesterwerk van Leonard Bernstein. De film onderging een nooit eerder geziene bewerking, waarbij de gezongen stukken op de geluidsband bewaard werden.

TELKENS WEER HERONTDEKKEN Het opnieuw aanwakkeren van de collectieve esthetische ervaring is de tweede grote doelstelling van ciné-concerts. Je kan zowel de muziek als de film op een totaal nieuwe manier ontdekken. “In juni 2013 brachten we de film 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick. De film zit vol composities geschreven door een waaier van componisten, waaronder György Ligeti. Dankzij de film kon het grote publiek het werk van dat muzikale genie uit de 20e eeuw ontdekken. Tijdens een traditioneel concert zou die muziek nooit zo’n groot publiek aanspreken”, benadrukt Hauschild. “En hetzelfde geldt voor de film”, gaat zijn collega voort. “Als we een klassieke film met een nieuwe partituur afspelen, geeft de muziek de film een nieuw elan en dat trekt een groot publiek aan. We deden dat onlangs voor twee films van Dziga Vertov, waarbij Michael Nyman de muziek herwerkte.” Daar stopt het niet. De beelden liggen definitief vast als de film opgenomen en gemonteerd is, de film verandert niet meer. Bij de projectie worden in duizenden filmzalen over de hele

wereld zie je dezelfde beelden. De film wordt louter vorm. Hij wordt anoniem en verliest in zekere zin zijn persoonlijkheid. Tijdens ciné-concerts haalt de film de band aan met de podiumkunsten. Door het optreden van de muzikanten krijgt de film weer een eigen, uniek karakter dat nooit identiek herhaald kan worden. Het herstelt een performatieve band met het publiek dat een livevoorstelling bijwoont. “Live muziek is essentieel om de film tot diep binnenin te voelen. Dat is des te belangrijker, omdat je film steeds meer individueel beleeft, op tablets, computers of zelfs smartphones”, besluit Duret. De ciné-concerts evolueren ook. Op 9 en 10 maart kan je zelf de geremasterde versie beleven van West Side Story, het meesterwerk van Leonard Bernstein. De beroemde film onderging een nooit eerder geziene bewerking, waarbij de gezongen stukken op de geluidsband bewaard werden. De orkestbegeleiding werd gewist zodat je kan genieten van hoe het Brussels Philharmonic de filmmuziek live uitvoert.

17 september 2014, A Sixth Part of the World van Dziga Vertov (1926), muziek: Michael Nyman Band.

09.03 & 10.03 2015

Ciné-Concert

WEST SIDE STORY Vijftig jaar na de internationale release van de filmversie van het meesterwerk van Leonard Bernstein wordt de film voorgesteld in de Henry Le Bœufzaal en zorgt Brussels Philharmonic voor de muziek. Je krijgt een gerestaureerde versie te zien, in high definition, waarbij op de geluidsband alleen de dialogen en de stemmen van de zangers staan, de orkestbegeleiding wordt live gespeeld door het Brusselse orkest.


BOZA R IS OPEN

21


3/02/15 16:27

OPEN DOEK 1.

I0 2.

6.

3.

4.

5.

7.

BO ZAR CINE MA

BOZAR CINEMA VIERT ZIJN TIENDE VERJAARDAG

TIEN JAAR EMOTIES OP GROOT SCHERM

BOZAR CINEMA BESTAAT 10 JAAR. JULIETTE DURET IS HEAD OF CINEMA EN ALS GEPASSIONEERDE FILMLIEFHEBBER SCHUIMT ZE AL JAREN FILMZALEN AF IN ALLE HOEKEN VAN DE WERELD OM EEN BREED EN GEVARIEERD FILMPROGRAMMA SAMEN TE STELLEN. ZIJ HEEFT ZOWEL OOG VOOR FICTIE, DOCUMENTAIRE EN AUTEURSCINEMA, ALS VOOR KLASSIEKERS EN ONBEKENDE PARELS UIT DE HELE WERELD.

Voor de samensteller van de filmprogramma’s van het Paleis voor Schone Kunsten flikkeren de jaren voorbij tegen 24 beelden per seconde. Het waren drukke en rijk gevulde jaren, met telkens 80 tot 90 cinema-evenementen. Toen de activiteiten in het Paleis voor Schone Kunsten werden samengebracht onder de gemeenschappelijke noemer BOZAR in 2002, stelde directeur-generaal Paul Dujardin dat film de nodige aandacht moest krijgen. “Hij wilde een filmafdeling die evenwel niet mocht concurreren met het Filmmuseum en dat moest focussen op evenementen. Het Filmmuseum werd CINEMATEK en huist bovendien ook nog altijd in het Paleis voor Schone Kunsten», licht Juliette Duret toe. «Paul wilde het filmaanbod verbreden zodat het niet alleen cinefielen zou aanspreken.» Zo ontstond in het Paleis een nieuw creatief werkplatform met ruimte voor nieuwe initiatieven. TRANSVERSALITEIT «Filmvoorstellingen zijn van nature meer democratisch en trekken vooral jongere bezoekers. Het was cruciaal dat de filmprogrammatie

BOZA R IS OPEN

22


3/02/15 16:27

OPEN DOEK

A

M E

N I C

8. 01. 02. 03. 04. 05. 06.

20.000 Days on Erath – Iain Forsyth & Jane Pollard Khadak – Peters Brosens & Jessica Woodworth About Elly – Asghar Farhadi Bestiaire – Denis Côté Michael Haneke The Salt of The Earth – Wim Wenders & Juliano Ribeiro Salgado © Sebastião Salgado - Amazonas images

dynamisch zou zijn en op één lijn zou liggen met de artistieke diversiteit van BOZAR. Het mocht niet alleen om film als film gaan, maar ook om film in een meer interdisciplinair en transversaal perspectief.» Het idee om ‘Belgisch werk te tonen’ drong zich op, maar ook een evenementiële aanpak voor avant-premières op initiatief van CINEMATEK. Filmmakers en acteurs, of musici voor filmconcerten, kwamen in toenemende mate naar BOZAR. Je kon deze interdisciplinariteit nog beleven tijdens de voorstelling van National Gallery, de recentste documentaire van Frederick Wiseman over het beroemde Londense museum, waarin we een memorabele lange sequentie zagen met Paul Dujardin – een grappig toeval! GROTE MOMENTEN «Sinds drie, vier jaar draait BOZAR CINEMA op kruissnelheid met tien tot vijftien evenementen per maand», stelt Duret tevreden vast. En daarin bestaat een grote verscheidenheid aan activiteiten. BE Film Festival, het festival Are You Series of de UFA Film Nights zijn

10. 11.

9. 07. 08. 09. 10. 11. 12.

12.

Mes sept lieux – Boris Lehman Belle de Jour – Luis Buñuel Blind Dates – Levan Koguashvili John Waters Blue Bird – Gust Van den Berghe L’Enfant – Jean-Pierre & Luc Dardenne

13.

14.

13 14.

Bilder der welt - Harun Harocki Shirley. Visions of Reality – Gustav Deutsch

terugkerende evenementen over respectievelijk de Belgische filmproductie, internationale televisieseries of – bekende of onbekende – klassiekers die via ciné-concerts weer tot leven komen. Bij BOZAR zijn ook internationale festivals te gast, bijvoorbeeld het Forum des jungen Films van Berlijn of Cinéma du Réel, en BOZAR neemt deel aan manifestaties als het Brussels Short Film Fest, Pink Screens of Balkan Trafik. Dat is een werk van lange adem. De programmatie moet lang op voorhand uitgewerkt worden. «Toch kunnen sommige evenementen maar op het laatste moment bevestigd worden omdat alles afhangt van buitenlandse distributeurs of gasten die soms van de andere kant van de aardbol moeten komen en met volle agenda’s zitten… » Duret koestert talloze prachtige momenten van de afgelopen tien jaar, onder meer de komst van Paul Auster, Sabine Azéma, Claudia Cardinale, Aleksandr Sokoerov en Werner Herzog. Ook de eerste projectie in 3D van Pina, de schitterende film van Wim Wenders over de beroemde Duitse choreografe en danseres Pina Bausch, blijft haar bij.

BOZA R IS OPEN

23


3/02/15 16:27

Vrienden van het Paleis DE ONMISBARE STEUN VAN BOZARFRIENDS EN BOZARPATRONS

EEN ❤ VOOR KUNST HET PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN LIGT JE NA A AN HET HART, EN JE WIL MEER BETROKKEN ZIJN… TWEE FORMULES MAKEN DIT MOGELIJK. JE K AN BOZARFRIEND WORDEN OF BIJ DE BOZARPATRONS A ANSLUITEN. DEZE STEUNENDE LEDEN ZIJN AL JAREN VAN GROOT BELANG VOOR ONZE WERKING. Het culturele aanbod van BOZAR kan rekenen op heel wat trouwe bezoekers die zich vaak niet beperken tot één genre, maar genieten van het brede aanbod aan activiteiten. Dankzij het lidmaatschap van BOZARfriends ga je voordeliger naar concerten, theater, film, tentoonstellingen of literaire activiteiten. Maar een BOZARfriend is meer dan iemand met een kortingskaartje op zak. Met het lidmaatschap ga je kunst op een heel andere manier beleven: deuren gaan open die een kijkje achter de schermen toelaten. Er zijn er open concertrepetities, rondleidingen in het gebouw, tentoonstellingsbezoeken samen met de curator, vernissages bij de opening van een tentoonstelling... Steeds meer kunstliefhebbers ontdekken de 'vriendenformule' en de bijhorende voordelen. Zo waren de BOZARfriends in januari welkom op een schitterende documentaire over El

Sistema, een programma dat armoede bestrijdt door jongeren een muziekopleiding te geven. De documentaire werd getoond naar aanleiding van het concert door het Simon Bolivar Symphony Orchestra Venezuela onder leiding van Gustavo Dudamel, de gedreven bezieler van het project. BOZARPATRONS zijn steunende leden met een groot hart voor de kunsten. In ruil voor hun mecenaat ontvangen ze een brede waaier aan voordelen: een heel seizoen concertplaatsen in eerste categorie, een gepersonaliseerd onthaal, voorrang bij de abonnementen van de Koningin Elisabethwedstrijd… Ook hier staat de beleving centraal. Als BOZARPATRON geniet je van kunst met gelijkgestemden en kan je van dichtbij kennismaken met je lievelingsartiesten.

Opmerkelijk is dat de BOZARPATRONS een hechte groep vormen die samen deelnemen aan heel uiteenlopende activiteiten. Tijdens de pauze van het kerstconcert was er een receptie rond de kerstboom. En de voorbije maanden trokken de BOZARPATRONS samen op museumtrip naar Amsterdam en Athene. Tijdens deze reizen wordt een flinke dosis cultuur gecombineerd met amusement. Een BOZARPATRONS vertelt over haar lidmaatschap: "We werden lid van BOZAR omdat we de mooie instelling willen steunen. Wat we ervoor in de plaats krijgen is heel leuk, dat komt bovenop de voldoening die we halen uit het feit dat we bijgedragen hebben. We worden verwend!"

BOZA R IS OPEN

24


3/02/15 16:27

Verzot op cultuur? Word BOZARfriend

kortingen genieten? We hebben de formule die bij je past. Sluit je aan bij de vriendenclub van BOZAR en word BOZARFriend voor €50 per seizoen. Bel naar 02/507 82 00, kom naar het Paleis voor Schone Kunsten bij BOZARTICKETS of vul het formulier in op onze website www.bozar.be/ friends. Meer inlichtingen krijg je via [email protected]

Foto: Yves Gervais © BOZ AR

> www.bozar.be/friends Ben je verzot op cultuur en wil je een hele reeks exclusieve

BOZA R IS OPEN

25


3/02/15 16:27

FOCUS OP LETLAND

BALTISCHE VOLBLOED EUROPEANEN

LETLAND BOZAR BELICHT LETLAND TIJDENS ZIJN VOORZITTERSCHAP VAN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE

LETLAND LIGT GENESTELD TUSSEN DIE TWEE ANDERE BALTISCHE STATEN LITOUWEN EN ESTLAND. BIJ VELEN BLIJFT HET EEN NOBELE ONBEKENDE. DAAROM STELT BOZAR EEN GEVARIEERD CULTUREEL LETS AANBOD VOOR IN HET EERSTE HALFJAAR VAN 2015.

26


3/02/15 16:27

FOCUS OP LETLAND

1.

2.

1. Gustavs Klucis, Construction (1920-1921), Lets Nationaal Museum in Riga 2. Gustavs Klucis, Socialist Reconstruction (1927), Lets Nationaal Museum in Riga 3. Gustavs Klucis, Dynamic City (1919), Lets Nationaal Museum in Riga

BO ZAR EX PO

3.

«Ik krijg er soms hartpijn van», mijmert Vita Timermane, terwijl ze bedachtzaam in een kop koffie roert. «Mensen die Letland met Litouwen verwarren, hoe is dat mogelijk... In 2018 zal ons land, opgericht na de Eerste Wereldoorlog, precies honderd jaar bestaan. En toch zijn we nog zo onbekend.» Sinds begin januari is haar land een half jaar lang voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Dat voorzitterschap, en ook Riga als culturele hoofdstad in 2014, moeten aan die relatieve onbekendheid een cultureel hoogstaand einde maken.

“Gustavs Klucis is de vader van het constructivisme. — Hij werd beroemd met zijn avantgardistische propaganda-affiches voor het Russische regime.”

Timermane is eerste secretaris bij de Letse Ambassade in België en was in 2014 lid van de Artistieke Raad van ‘Riga 2014’. Een dame die weet hoe het met het culturele landschap in Letland gesteld is. In 2011 ging ze een eerste keer met de mensen van BOZAR samenzitten om het programma ‘Focus op Letland’ gestalte te geven. Van 1 januari tot 30 juni brengt die focus een veelheid aan concerten, exposities en theatervoorstellingen. Voor Timermane uitleg geeft over dat programma, wil ze eerst een beeld schetsen van hoe die Letse cultuur getypeerd kan worden. „Want», zo argumenteert ze, «alleen als je de ziel van de Let begrijpt, kan je volledig binnentreden in de cultuur van dat volk.”

BOZA R IS OPEN

27


3/02/15 16:28

FOCUS OP LETLAND

BO ZAR MU SIC

Elīna Garanča

“De schitterende mezzosopraan Elīna Garanča zingt Tsjajkovski samen met het Nationaal Orkest van België.”

Haar land is jong, nog geen honderd jaar oud. Voordien werd Letland overheerst door Duitsers, Zweden, Polen en Russen. „Dat heeft van de Let een eerder introvert iemand gemaakt. Iemand die in de hoek gaat staan uit vrees te veel in de kijker te lopen. Maar tegelijk heeft die Let er een sterk en levendig bewustzijn van zijn culturele erfgoed aan overgehouden. Ik kan me niet één Let inbeelden die geen volksliedjes uit zijn of haar hoofd kan zingen, of geen dainas kan declameren, dat zijn traditionele, vierlijnige gedichtjes, een beetje zoals Japanse haiku’s.” TUSSEN OOST EN WEST Creativiteit zit in het DNA van Letland, betoogt Timermane. «Na zoveel bezetting zoek je een manier om te overleven en je identiteit te bewaren. Dat geeft een volk veel creativiteit. Die wordt bovendien versterkt

door onze ligging tussen oost en west.» Dat klinkt mooi, maar waar leidt het toe in de ‘Focus op Letland’ van BOZAR? In totaal worden veertien evenementen georganiseerd. Daar ziten aan de ene kant grote, bekende namen bij zoals de violist Gidon Kremer, die zowel als solist als met zijn eigen ensemble Kremerata Baltica zijn opwachting maakt, en de schitterende mezzosopraan Elīna Garanča die Tsjajkovski zingt met het Nationaal Orkest van België. Er komen evenzeer culturele sterren uit Letland die bij ons nog niet bekend zijn. “Een mooi voorbeeld daarvan is de organist Iveta Apkalna. Zij reist de wereld rond als concertorganist en behoort tot de wereldtop van organisten. In juni komt ze naar de SintMichielskathedraal”, zegt Timermane. Het merendeel van de activiteiten mag dan uit muziek bestaan, toch gaat Timermanes

persoonlijke voorkeur uit naar de expositie ‘Visionary Structures’. Die tentoonstelling geeft ons een inzicht in de vernieuwende sculpturen uit de twintigste en 21e eeuw. «Gustavs Klucis is de vader van het constructivisme. Hij werd beroemd met zijn avantgardistische propaganda-affiches voor het Russische regime. In zijn kielzog ontstond een grote groep artiesten. We tonen nu drie generaties avant-garde, tot de jonge en veelbelovende Voldemars Johansons. Ik ben bijzonder in mijn nopjes met deze tentoonstelling omdat ze aantoont wie wij zijn en wat we als volk cultureel te bieden hebben.» GEEN EXOTEN De ‘Focus op Letland’ moet een staalkaart worden van bekend en – nog – onbekend artistiek talent uit Letland. “Het gebeurt nog te vaak dat grote Letse namen bekend

BOZA R IS OPEN

28


3/02/15 16:28

FOCUS OP LETLAND

“Het gebeurt nog te vaak dat grote Letse namen bekend zijn maar dat de mensen niet beseffen dat het om Letten gaat. Wie weet dat de dirigenten Andris Nelsons en Mariss Jansons uit Letland komen?”

BO ZAR THEA TRE

SONJA, acteur Gundars Abolins die voor zijn rol met tal van prijzen werd bekroond.

Ola Vasiljeva - The Limp of a Letter.

Violist Gidon Kremer, die zowel als solist als met zijn eigen ensemble Kremerata Baltica zijn opwachting maakt.

zijn maar dat de mensen niet beseffen dat het om Letten gaat. Wie weet dat de dirigenten Andris Nelsons en Mariss Jansons uit Letland komen? Met ons programma bij BOZAR willen we bewijzen wie we zijn: volbloed Europeanen en niet een of ander stelletje exoten!” Meteen moet ‘Focus op Letland’ het toerisme naar het Baltische land aanzwengelen. En dat moet werken, want dankzij het feit dat Riga culturele hoofdstad in 2014 was, is het aantal buitenlandse bezoekers in het land met 20 procent gestegen. «Ik hoop dat de mensen die naar BOZAR komen, zin krijgen om met hun oren en ogen van ons land te komen proeven.»


FOCUS OP LETLAND 25 > 27.02.2015

13.02 > 31.05.2015

GIDON KREMER

OLA VASILJEVA

Drie avonden heeft BOZAR de beroemde Letse violist en dirigent Gidon Kremer te gast. Voor twee concerten krijgt hij het gezelschap van zijn ensemble Kremerata Baltica. Wat je mag verwachten? Symfonisch werk, kamermuziek en beroemde gastmuzikanten als Martha Argerich. Kremer zal eer bewijzen aan Bach, Mozart en Sjostakovitsj en natuurlijk zal hij niet nalaten de ‘klassiekers’ af te wisselen met hedendaagse componisten die veel kans maken om in de toekomst tot klassiekers uit te groeien.

The Limp of A Letter

13 & 14.02.2015

VISIONARY STRUCTURES

SONJA

From Johansons to Johansons

Tijdens het Letse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie brengt BOZAR een productie van het New Riga Theatre. Het stuk vertelt het verhaal van Sonja, een eenzame vrouw die in Leningrad woont. Haar leven neemt een drastische wending als ze een mysterieuze liefdesbrief ontvangt. Met acteur Gundars Abolins die voor zijn rol met tal van prijzen werd bekroond.

De installaties van Ola Vasiljeva (NL/LV 1981), opgebouwd uit video’s, sculpturen, textiel, keramiek, tekeningen en gevonden objecten, vormen een gelaagd visueel schouwspel. The Limp of A Letter onderzoekt de vage relatie tussen gedachten en taal, het ontwerpen en het maken van een object.

13.02 > 31.05.2015

Een inkijk in de Letse avant-garde en de vernieuwende kunst van de bewogen 20e en 21e eeuw. Ondanks de veranderende ideologische achtergrond ontdek je parallellen en samenhang tussen het legendarische constructivisme van Gustavs Klucis en Kârlis Johansons tot de jonge Voldemãrs Johansons. Verrassend werk op de grens tussen kunst, design, architectuur, urbanisme en artistiek onderzoek.

BOZA R IS OPEN

29


3/02/15 16:28

INTERVIEW

“BOZAR is een autonome instelling in het Belgische cultuurlandschap. Het is een culturele instelling die een gevarieerd programma aanbiedt die vaak ook buiten de landsgrenzen op heel wat aandacht kan rekenen. Het is een prachtig cultureel visitekaartje voor ons land.”

PREMIER CHARLES MICHEL DRAAGT BOZAR EEN WARM HART TOE EN PLEIT VOOR EEN ‘RATIONEEL CULTUURBELEID’. SAMENWERKING TUSSEN DE FEDERALE CULTURELE INSTELLINGEN KAN DAARTOE BIJDRAGEN.

Welke plaats neemt het Paleis voor Schone Kunsten volgens u in in het Belgische en Europese cultuurlandschap?

“Een heel belangrijke plaats. BOZAR is een autonome instelling in het Belgische cultuurlandschap. Het is een culturele instelling die een gevarieerd programma aanbiedt die vaak ook buiten de landsgrenzen op heel wat aandacht kan rekenen. Het is een prachtig cultureel visitekaartje voor ons land.”

Kan cultuur de rol van bruggenbouwer spelen in een wereld die almaar complexer wordt en door tal van kloven doorsneden wordt?

“Maar natuurlijk! Cultuur bevordert begrip voor elkaar en een open blik op de rest van de wereld. Hoeveel regio’s hebben we niet ontdekt door een film te zien? Wie is nog nooit ontroerd geweest door naar muziek te luisteren? Het doet me elke keer iets als ik merk dat sommige werken in de hele wereld bekend zijn en herkend worden enkel en alleen door dat waar ze voor staan.” Waarom heeft de overheid besloten de financiële steun te verminderen voor een van de weinige culturele instellingen in België die er altijd een prioriteit van heeft gemaakt de dialoog tussen de culturen, ook de nationale, op gang te brengen?

“Ik wil meteen iets verduidelijken: de bedoelde besparingen zullen helemaal geen invloed hebben op de belangrijke culturele instellingen van de federale staat waar België terecht zo trots op is. “Maar om het budget in evenwicht te krijgen en ons systeem van solidariteit, met name de sociale zekerheid, te kunnen blijven handhaven moet de regering helaas bezuinigen. En

dat geldt voor alle ministeries. Maar door het specifieke karakter van de betrokken instellingen hebben we voor cultuur een uitzondering gemaakt, ook al kan de federale regering niets anders doen dan besparen. Didier Reynders, de minister die met deze dossiers belast is, heeft bevestigd dat de totale dotaties voor de Munt, BOZAR en het Nationaal Orkest van België met ongeveer 5% worden verminderd. Er wordt niet bespaard op de dotaties voor de personeelskosten. Voor de Munt en het NOB betekent dat dat drie kwart van hun budget is vrijgesteld van besparingen. Wat de functioneringskosten betreft zal er geen 20 maar 15% bespaard moeten worden. “Voorts wil de voogdijminister voor deze instellingen een beroep doen op andere manieren van financieren, bijvoorbeeld via de Nationale Loterij en Beliris, afhankelijk van de behoeften en het specifieke karakter van elke instelling. “De federale regering zal in de federale culturele instellingen blijven investeren, en dat in nauwe samenwerking met de gemeenschappen, en ze zal uitzoeken hoe er samenwerkingen tot stand gebracht kunnen worden en hoe de efficiëntie verbeterd kan worden, bijvoorbeeld door het NOB en de Munt meer te laten samenwerken.

BOZA R IS OPEN

30


3/02/15 16:28

INTERVIEW

DE FEDERALE REGERING BLIJFT INVESTEREN

EEN CULTUREEL VISITEKAARTJE VOOR BELGIË PREMIER CHARLES MICHEL

“Bij die instellingen werken specifieke personeelsleden die over belangrijke kennis beschikken die deel uitmaakt van ons erfgoed en die een belangrijke bijdrage leveren aan het positieve beeld van België en Brussel, de hoofdstad van Europa. We zijn er ons heel erg bewust van dat die kennis bijzonder waardevol en fragiel is. “We hebben ons altijd actief voor de culturele sector ingezet. Voor de Belgische filmwereld bijvoorbeeld is het systeem van tax shelter momenteel de belangrijkste financieringsbron. Dat systeem werd enkele jaren geleden door federaal minister van Financiën, Didier Reynders, in het leven geroepen. En het is onlosmakelijk verbonden met het succes van de Belgische film in het buitenland. We zouden dat systeem ook naar de podiumkunsten willen uitbreiden. Ik weet dat dat een materie van de gemeenschappen is, maar ik denk dat we daar toch een rol in kunnen spelen, overal waar dat mogelijk is, om de culturele sector te steunen. Bovendien sluiten we niet uit dat we de wet op het mecenaat in de toekomst uitbreiden om de culturele sector zo meer financiële armslag te bieden. Dat is een optie die we zeker in overweging nemen als het budgettaire evenwicht bereikt is.”

Hoe ziet u het Paleis voor Schone Kunsten de volgende jaren evolueren?

Vicepremier Didier Reynders is de voogdijminister van de drie federale culturele instellingen. “Het Paleis voor Schone Kunsten is als het ware een ambassade van België in Brussel. BOZAR is een prachtig middel om internationale uitstraling te geven aan ons land, onze gemeenschappen, onze kunstenaars.”

Wat zijn uw persoonlijke herinneringen aan het Paleis voor Schone Kunsten?

“Persoonlijk heb ik een heel goede herinnering aan een tentoonstelling die het Paleis voor Schone Kunsten in de jaren 2000 organiseerde over de COBRA-beweing. Ik kreeg toen de gelegenheid om met de schilder Pierre Alechinsky over zijn werk en zijn carrière te praten. Zijn schilderijen hebben me altijd gefascineerd.”

“Nogmaals, we willen samenwerkingen met de andere culturele instellingen. In die logica zouden we naar een harmonisering van de programmering kunnen streven, natuurlijk zonder daarbij aan de artistieke autonomie te raken. De overeenkomstige instellingen van de gemeenschappen zouden via gemeenschappelijk overleg bij die actie betrokken kunnen worden. Kunst is universeel en heeft de bedoeling mensen samen te brengen. “Dat soort ‘pragmatische’ samenwerkingen zou het mogelijk maken de beschikbare middelen efficiënter te gebruiken en, misschien, de artistieke kwaliteit naar nog grotere hoogten te stuwen omdat de druk van de beperkte financiële middelen minder zwaar zou wegen. Laten we woorden die bang maken, zoals ‘bezuinigingen’ en ‘vermindering van de personeelskosten’, vermijden. Laten we het liever hebben over een ‘cultuur van verstandig beheer’. Voor dat laatste heb je natuurlijk een inventieve operationele structuur nodig en moet iedereen zich er met hart en ziel voor inzetten.”

BOZA R IS OPEN

31


3/02/15 16:28

BOZAR WERKT

1 EURO SUBSIDIE WORDT 3 EURO CULTUUR HET UNIEKE FINANCIERINGSMODEL VAN BOZAR

Zaalverhuur

Federale overheid

7%

Sponsoring en mecenaat

(structurele steun)

44%

16%

VARIABELE EIGEN INKOMSTEN

STRUCTURELE INKOMSTEN

[f ig 1A]

Ticketverkoop

17%

FINANCIERING BOZAR ZON DE R IN BRE NG DOOR COPRODUCE NTE N

Nationale Loterij

9%

Projectgebonden overheidssteun

7%

[f ig 1B] FINANCIERING BOZAR M ET DE IN BRE NG DOOR COPRODUCE NTE N

Inbreng door coproducenten

Federale overheid (structurele steun)

26%

32%

Zaalverhuur

5% Nationale Loterij


7%

12% Ticketverkoop

Projectgebonden overheidssteun

13%

5%

BOZA R IS OPEN

32


3/02/15 16:28

BOZAR WERKT

IN TEGENSTELLING TOT DE MEESTE CULTUURCENTRA OP HET EUROPESE VASTELAND HANGT BOZAR NIET ENKEL AF VAN OVERHEIDSSTEUN. ONZE INKOMSTEN HALEN WE UIT EEN GEZONDE MIX VAN EIGEN INKOMSTEN UIT TICKETVERKOOP EN ZA ALVERHUUR, PROJECTGEBONDEN STEUN EN MECENA AT DOOR BEDRIJVEN EN PARTICULIEREN. ZEKER IN DEZE TIJDEN VAN BESPARINGEN LICHTEN WE ONS UNIEKE FINANCIERINGSMODEL GRA AG A AN JE TOE.

Structurele overheidssteun

15% Ticketverkoop

36%

Zaalverhuur

16% [f ig 2] E IG E N IN KOM STE N


BOZAR is een toonaangevend cultuurhuis met een rijk multidisciplinair en interdisciplinair activiteitenprogramma. Sinds 2010 verwelkomen we jaarlijks meer dan 1 miljoen bezoekers op 1200 culturele activiteiten. We co-produceren artistieke projecten met 250 culturele partners. En deze indrukwekkende groei van kwaliteitsvolle artistieke activiteiten realiseren we sinds 2002 zonder extra structurele overheidsfinanciering. Dat succesverhaal is een unicum in het Europese culturele landschap. De vaste federale subsidie is de ruggengraat van de inkomsten van BOZAR. Ze vertegenwoordigt een derde van de inkomsten van BOZAR. Deze overheidssubsidie gebruiken we onder meer voor het onderhoud van ons gebouw; het Paleis voor Schone Kunsten van architect Victor Horta is een beschermd monument. Hierin onderscheidt BOZAR zich van andere culturele instellingen in België die doorgaans financieel niet moeten instaan voor hun infrastructuur. Voorts kunnen we met de overheidssubsidie ongeveer de helft van onze personeelskosten betalen. Elk jaar moeten we dus op zoek naar andere inkomsten. In figuur 1 vind je een visuele voorstelling van onze financieringsbronnen. BOZAR ONDERNEEMT Naast de overheidssubsidies kan BOZAR rekenen op een aanzienlijke financiële aanvulling vanuit private hoek. Die bestaat uit eigen inkomsten uit onder andere ticketverkoop

33%

Inbreng door coproducenten

en zaalverhuur, en, financiële engagementen van bedrijven, schenkers en stichtingen. Een overzicht vind je hieronder en in figuur 2. De totale inkomsten uit de ticketverkoop - vooral concerten en tentoonstellingen bedroegen bijna 5 miljoen euro in 2013. Dat is goed voor 36 procent van de eigen inkomsten. Ongeveer evenveel kwam van private financiering door sponsoring en schenkingen door privépersonen of bedrijven en andere organisaties. Daardoor slagen we erin de prijzen van onze kaartjes democratisch te houden; zonder de privésponsor zouden de tickets algauw het dubbele kosten.

De projectgebondeg overheidssteun bedroeg tot nog toe 2 miljoen euro per jaar. Het gaat om Belgische en buitenlandse overheden. Een andere belangrijke financieringsbron is de zaalverhuur. De prestigieuze zalen van het Paleis voor Schone Kunsten worden ter beschikking gesteld aan onze klanten die er private of publieke evenementen organiseren. Dit brengt 16 procent van onze eigen inkomsten op. Tot slot investeren ook de partners van BOZAR jaarlijks 10 tot 15 miljoen euro om samen met ons hoogstaande culturele evenementen te organiseren. De overheidssubsidie en de private sponsoring zijn in balans. Meer nog, ze versterken elkaar. De initiële overheidssubsidie zet aan tot verdere vormen van investeringen. Op die manier wordt de oorspronkelijke overheidstoelage vermenigvuldigd met een factor van 2,7. HEFBOOM Het belang van BOZAR als culturele, sociale en economische instelling kan je moeilijk overschatten. Het voorbije decennium is het huis spectaculair gegroeid en creëert het een onmiskenbare meerwaarde voor de Brusselse, Belgische en Europese samenleving. Dat is niet het minst te danken aan ons unieke financieringsmodel. BOZAR heeft zijn middelen geoptimaliseerd, net als het hefboompotentieel op basis van de overheidssubsidie. Dit kon dankzij de aanhoudende inspanningen van BOZAR en de consequente steun van onze partners en ons publiek.

BOZA R IS OPEN

33


3/02/15 16:28

COLOFON Een publicatie van het marketing- en communicatiedepartement van BOZAR

BOZAR TEAM

Management Team

Artistic Departments

CHIEF EXECUTIVE OFFICER & ARTISTIC DIRECTOR

EXPO

Paul Dujardin

Paul Dujardin, Sophie Lauwers

EDITOR

DEPUTY ARTISTIC DIRECTOR

MUSIC

Frederic Eelbode

Adinda Van Geystelen

Ulrich Hauschild, Tony Van der Eecken

CONTRIBUTORS

DEPUTY DIRECTOR EXHIBITIONS

MANAGER PERFORMING ARTS

Olivier Boruchowitch Louis Danvers Kurt Deboodt Thijs De Meulemeester Aart De Zitter Frederic Eelbode Anna Vondracek Lien Vanreusel Luc Vermeulen

Sophie Lauwers

Gerd Van Looy

DIRECTOR MUSIC

THEATRE/DANCE

Ulrich Hauschild

Ingrid De Ketelaere

HEAD OF CINEMA

CINEMA

Juliette Duret

Juliette Duret, Xavier Garcia

DIRECTOR TECHNICS, IT, INVESTMENTS, SAFETY

LITERATURE

& SECURITY

Tom Van de Voorde

GRAPHIC DESIGN

Jean-François D’hondt

DIRECTOR MARKETING, COMMUNICATION & SALES

Filip Stuer

Stéphane Vanreppelen

Sven Beirnaert www.svenbeirnaert.be

Tine Van Goethem AGORA

DIRECTOR MARKETING, COMMUNICATION & SALES

Filip Stuer

CORPORATE DEVELOPMENT

Karl Van den Broeck

DIRECTOR HUMAN RESOURCES

Katrien Desrumaux Annik Halmes Elke Kristoffersen LydiaVandam Olivia van der Ghinst

magazine

STUDIOS

DIRECTOR PRODUCTION & PLANNING

Marleen Spileers DIRECTOR FINANCES

Jérémie Leroy DIRECTOR GENERAL ADMINISTRATION

Didier Verboomen

WIL JE DIT MAGAZINE BLIJVEN ONTVANGEN EN OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN DE ACTIVITEITEN VAN BOZAR? ABONNEER JE DAN OP ONS MAGAZINE. VUL HET FORMULIER IN OP ONZE WEBSITE > bozar.be/magazine.php

ONZE PARTNERS

PRAKTISCH

WIJ B EDANKEN ONZE PARTNERS VO OR H U N TRO UWE STEU N .

Overheidssteun

INFO - WWW.BOZAR.BE

Institutionele partners

BOZARTICKETS Ravensteinstraat 18 1000 Brussel Din > Vrij: 13:00 > 17:00 Het bespreekbureau is bovendien 1 uur vóór elke voorstelling open

KINGDOM OF BELGIUM www.diplomatie.belgium.be EENDRA CH T

M

LA AA

KT

MA

FA CHT

F ORC E

IT

L’ U N I O N

Structurele partners

Tentoonstellingen Din > Zon: 10:00 > 18:00 Don: 10:00 > 21:00

Media partners

Federale Regering Diensten van de eerste minister, cel algemene beleidscoördinatie • Diensten van de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel • Diensten van de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Grote Steden en de Regie der gebouwen • Diensten van de vice-eersteminister en minister van Ontwikkelingssamenwerking, Digitale Agenda, Telecommunicatie en Post • Diensten van de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en de federale culturele instellingen • diensten van de Minister van Begroting, belast met de Nationale Loterij • Diensten van de Minister van Financiën

De expokassa is open tot een half uur voor sluiting. callcenter: +32 (0)2 507 82 00 Din > Vrij: 13:00 > 17:00

Franse Gemeenschap

Kabinet van de minister-president • Kabinet van de viceminister-president en minister van Onderwijs, Jongeren, Kinderopvang en Cultuur • Kabinet van de minister van Jongerenhulp, Justitiehuizen en de promotie van Brussel

Groepen Maa > Vrij: 9:00 > 17:00 + 32 (0)70 344 577 – [email protected] – www.bozar.be

Bevoorrechte partners

BOZAR STUDIOS

BOZAR GDF SUEZ GDF_SUEZ_foundation_GB_signature_CMYK 10/12/2013

Vlaamse Gemeenschap

24, rue Salomon de Rothschild - 92288 Suresnes - FRANCE Tél. : +33 (0)1 57 32 87 00 / Fax : +33 (0)1 57 32 87 87 Web : www.carrenoir.com

BOZAR MUSIC

RÉFÉRENCES COULEUR

K80%

Kabinet van de Minister-president en Minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed • Kabinet van de Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel

Duitstalige Gemeenschap van België Kabinet van de minister-president

Waals Gewest

BOZAR EXPO PHOTO

BOZAR MASTERPLAN

BOZAR CORPORATE PATRONS ABN AMRO • BANK OF NEW YORK MELLON • BANQUE PRIVÉE EDMOND

Kabinet van de minister-president

Brussels Hoofdstedelijk Gewest Kabinet van de Minister-President • Kabinet van de Minister van Financiën, Begroting, Externe Betrekkingen en Ontwikkelingssamenwerking

Vlaamse Gemeenschapscommissie Frans Gemeenschapscommissie Stad Brussel

Andere verkoopunten

M100% Y100%

DE ROTHSCHILD (EUROPE) • BIRD & BIRD • BKCP • KBC BANK NV • LHOIST • LINKLATERS • LOMBARD ODIER • NH HOTELES • PUILAETCO DEWAAY PRIVATE BANKERS S.A. • SOCIÉTÉ FÉDÉRALE DE PARTICIPATIONS ET D’INVESTISSEMENT S.A. | FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGS MAATSCHAPPIJ N.V.

• FNAC Shops – www.fnac.be • Toeristische Dienst van het Europees Parlement • Dienst culturele voorstellingen van de NATO +32 (0)2 707 49 83 BEREIKBAARHEID • Metro 1 en 5 Centraal Station & Park • Bus: 27, 29, 38, 63, 65, 66, 71, 71N, 95 • Tram: 92, 94 • Trein: Brussel-Centraal

Promotiepartners

Internationale partners European Concert Hall Organisation : Concertgebouw Amsterdam • Gesellschaft der Musikfreunde in Wien • Wiener Konzerthausgesellschaft • Cité de la Musique Paris • Barbican Centre London • Town Hall & Symphony Hall Birmingham • Kölner Philharmonie • The Athens Concert Hall Organization • Konserthuset Stockholm • Festspielhaus Baden-Baden • Théâtre des Champs-élysées Paris • Salle de concerts Grande-Duchesse Joséphine-Charlotte de Luxembourg • Palais des Beaux-Arts de Bruxelles/Paleis voor Schone Kunsten Brussel • The Sage Gateshead • Palace of Art Budapest • L’Auditori Barcelona • Elbphilharmonie Hamburg • Casa da Música Porto • Calouste Gulbenkian Foundation Lisboa • Palau de la Música Catalana Barcelona • Konzerthaus Dortmund

Officiële leveranciers

Voor de plastische kunstenaars die lid zijn van de vereniging Cisac, en voor de fotografen die door SABAM worden vertegenwoordigd: © SABAM, Brussel 2005. Voor de fotografen en artiesten die door SOFAM worden vertegenwoordigd: © SOFAM, Brussel, 2005 Verantwoordelijke uitgever : Paul Dujardin - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel | Retouradres: Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel

BOZA R IS OPEN

34


3/02/15 16:28

CHANTAL PATTYN

Dankwoord + colofon + logo’s

WARM AANBEVOLEN CHANTAL PATTYNS LEVEN IS GENESTELD IN EEN DIEP, WARM BAD VAN CULTUUR. PATTYN IS NETHOOFD VAN KLARA , DE CULTURELE RADIOZENDER VAN DE VRT. VOOR HA AR IS HET GEEN MAKKELIJKE KLUS OM UIT HET UITGEBREIDE EN GEVARIEERDE A ANBOD VAN BOZAR DIT VOORJA AR EEN SELECTIE TE MAKEN. HIERONDER WAT ZIJ ZÉLF WARM A ANBEVEELT.

Timbuktu Renaissance 19/12/14 > 22/05/15

Deze tentoonstelling vind ik echt iets ongelooflijks. Manuscripten uit de Malinese stad Timboektoe, daterend uit de veertiende tot zestiende eeuw! Het is een zalige manier om alle vooroordelen over Afrika te ontkrachten. Dat continent heeft wel degelijk een geschreven culturele overlevering. Al Qaeda heeft de stad verwoest, maar enkele mensen zijn er toch in geslaagd om de graven van de geleerde sofisten uit die tijd te beschermen. De manuscripten zijn eerst in privéwoningen ondergebracht en nadien per ezel het land uit gesmokkeld. De onderwerpen die in die manuscripten worden behandeld zijn zeer divers. Naar het schijnt, zit er zelfs een tekst bij over conflictbestrijding. Ik kijk er enorm naar uit om met die teksten kennis te maken.

Gewandhausorchester Leipzig o.l.v. Riccardo Chailly zondag 08.02.2015

Na het concert van het Simon Bolivar Symphony Orchestra Venezuela onder leiding van Gustavo Dudamel wil ik graag een tweede keer naar Mahler luisteren bij BOZAR. Deze keer zijn eerste sympfonie, Der Titan. Het orkest brengt diezelfde avond ook een vioolconcerto van Felix Mendelssohn-Bartoldy.

Heel speciaal vind ik dat, want Mendelssohn dirigeerde ooit nog zélf het Gewandhausorchester. Het is ongetwijfeld een van de oudste en beste orkesten van Europa en het heeft onderhand een haast mythische allure aangenomen. Chailly, die in 2015 exact tien jaar aan het artistieke roer van het Gewandhausorchester staat, is bekend van zijn uitzonderlijke vertolkingen van Mahler. Mahler en Mendelssohn en het Gewandhaus met Chailly: die combinatie wil ik echt niet missen.

Orchestre des Champs Elysées

o.l.v. Philippe Herreweghe maandag 09.02.2015

Hoe zou ik een concert met Philippe Herreweghe links kunnen laten liggen? Hij brengt het bloedstollend mooie Stabat Mater van Antonín Dvořák. Herreweghe zélf is een van de meest veelzijdige musici die we kennen. De Gentenaar behoort tot de absolute wereldtop. Op 30 januari, tien dagen voor zijn passage bij BOZAR met zijn Orchestre des Champs Elysées, mag ik hem de Klara-Carrièreprijs overhandigen. Hij is in zijn internationale carrière de perfecte ambassadeur voor klassieke muziek en voor ons land. Samen met het Collegium Vocale uit Gent en onder anderen de sopraan Ilse Eerens zal hij van deze Stabat Mater zonder de minste twijfel weer een unieke belevenis maken.

Visionary Structures 13.02 > 31.05.2015

Hoewel ik vaak afga op bekende namen of op een aansprekend repertoire, laat ik me toch ook graag verrassen door het onbekende. Naar deze tentoonstelling over het avantgardisme in Letland kijk ik heel erg uit. De tentoonstelling past in het Letse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Ik geloof dat we een te eenzijdige benadering van de avant-garde kennen. Wereldwijd zijn curatoren al een aantal jaar op zoek naar de achter- en zijkanten van de avant-garde. Sommige kunstenaars haalden de geschiedenisboeken niet, ten onrechte. Op de jongste Biënnale in Venetië en Documenta in Kassel werd de kunstgeschiedenis op die manier al voor een stukje herschreven. Daarom ben ik zeer benieuwd naar het werk van mensen als Gustavs Klucis of meer hedendaagse varianten als Voldemars Johansons. Natuurlijk weet ik dat wie zoekt naar het onbekende ook wel eens bedrogen kan uitkomen. Kunst ontdekken blijft altijd een stukje trial-and-error. Het is het verhaal van de bluts met de buil, maar alleen op die manier leer je de interessante nieuwe zaken kennen.

BOZA R IS OPEN

35


3/02/15 16:28

WIL JE DIT MAGAZINE BLIJVEN ONTVANGEN EN OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN DE ACTIVITEITEN VAN BOZAR? ABONNEER JE DAN OP ONS MAGAZINE. VUL HET FORMULIER IN OP ONZE WEBSITE > bozar.be/magazine.php


3/02/15 16:28

MUSIC 7 DAGEN OP 7 WELKOM! DIT IS EEN UITZONDERLIJKE UITGAVE VAN HET PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN

Recommend Documents