Multimediaal Portfolio ROC Leiden

ROCLEIDENrapport30nov(2)

Gemaakt door Marja Sonneveld

Multimediaal Portfolio ROC Leiden Rapportage 30 november 2008 - Marja Sonneveld in opdracht van Jan Hordijk.

Videodossier Definitie: "Een videodossier is een gestructureerde en gedocumenteerde verzameling van (digitale) videobewijzen, die het beroepsmatig handelen toont van (kandidaat) beroepsbeoefenaren. Volgens een vooraf gespecificeerd plan wordt een steekproef van kritische taaksituaties genomen uit het werk van een kandidaat gedurende een afgeronde periode" (Erik Roelofs, Cito) Wat is een ‘multimediaal portfolio’ Wat op ROC Leiden multimediaal portfolio wordt genoemd is eigenlijk een ePortfolio of videodossier; een gedocumenteerd beeld en geluidsverslag van het handelen tijdens de proeven van bekwaamheid van deelnemers van een opleiding. Zij kunnen het multimediaal portfolio voorleggen aan mentoren, docenten, collega deelnemers en mensen uit het werkveld. Met het multimediaal portfolio kun je als deelnemer je zelf verworven vakkundigheid, sociale vaardigheden, taalvaardigheid en theoretische kennis in de schijnwerpers zetten. De video’s die in het multimediaal portfolio worden opgenomen worden ook wel competentievideo’s genoemd. Wat wordt bereikt met een multimediaal portfolio? Je kunt met een multimediaal portfolio echt laten zien wat je kunt, je opgedane kennis tentoonspreiden en je tot in de kleinste details je eigen handelen laten zien en toelichten. Of je visie op het vak tentoonspreiden, of het doel dat je wilt bereiken uiteenzetten. Omdat het maken van een presentatie op video een uitdaging vormt raak je als vanzelf actief betrokken bij het objectiveren van je eigen leerproces. Evalueren wordt leuk. Streaming video wordt daarmee een concreet instrumentt om jezelf als vakdeskundig neer te zetten. Streaming videodossier In een multimediaal portfolio brengt de leerling zichzelf in verschillende beroepssituaties in beeld. Het biedt de mogelijkheid om doelgericht een verzameling video's van eigen of andermans handelen te delen met anderen. Commentaar van medeleerlingen, opleiders en praktijkdocenten kan in het multimediaal portfolio aan de pagina waar de video op word gepubliceerd toegevoegd worden. Voordat een video in het definitieve dossier wordt opgenomen, wordt deze eerst binnen specifieke onderwijsleersituaties gezamenlijk bekeken, geanalyseerd en geëvalueerd. Bij online publicatie moet wel toestemming gegeven worden door de betrokkenen. (privacy) Competenties in beeld en geluid Hoe organiseer je het MBO onderwijs zó dat leerlingen verhalen in woord en beeld over de eigen beroepspraktijk kunnen maken, waarin ze laten zien wat ze kunnen, kennen en weten?

1



Via analyse achteraf (objectiveren) van bijvoorbeeld de proeven van bekwaamheid (PVB) kunnen leerlingen zich gericht gaan verbeteren daar waar het nog niet helemaal goed loopt. Het multimediaal portfolio is daarmee een rijk instrument dat geschikt is voor begeleiding van de competentieontwikkeling en voor de beoordeling van professioneel handelen in praktijksituaties. De opleidingspraktijk bij een MBO als ROC leiden Tijdens de opleidingspraktijk van een beroepsopleiding is het niet altijd mogelijk om een 'meester gezel' model te realiseren. Er wordt wel tijd ingeruimd voor het 'leren door afkijken proces' maar vaak popelen de jonge professionals om het 'zelf te doen'. Na de opnames en videomontage van een aantal actuele praktijksituaties kunnen kijkvragen worden geformuleerd, die gericht zijn op observatie van hetgeen zich in de video afspeelt, waarmee een kwaliteitsoordeel vergelijkenderwijs kan plaatsvinden, evenals theoretische verdieping op de praktijk. Zo'n videodossier kan ook meerdere praktijksituaties met elk een aantal specifieke kijkvragen bevatten. Een videoverslag betekent meer dan alleen een camera neerzetten Wat zijn nu de geschikte competenties om met multimedia vast te leggen? Hoe film je zó dat de verworven competenties duidelijk overkomen? Welke competenties zijn het belangrijkst en hoe maak je keuzes voor de elementen die je wilt tonen. Hoe breng je beroepscompetenties optimaal in beeld? Hoe registreer je het beste het geluid? En bij de montage: Hoe verloopt het selectieproces om uit de door jou gefilmde fragmenten de meest duidelijke en geschikte uit te kiezen om je verworven competenties aan te kunnen tonen? Aanbevelingen voor het ROC leiden Met het organiseren van bijvoorbeeld een workshop, kunnen docenten en leerlingen een aantal gemaakte ‘competentievideo’s’, gezamenlijk bekijken en bediscussiëren. De video mag discussie losmaken waarbij het gaat over de dilemma's die in de videoclips met van te voren opgestelde kijkvragen aangesneden worden. Beginnende professionals worden er zich van bewust dat er vaak niet één oplossing is voor een bepaalde situatie, maar dat een professional vaak een keuze heeft gemaakt uit meerdere mogelijke oplossingen ofwel 'handelingsalternatieven'. In zo’n workshop kunnen ook voorbeelden van praktijksituaties worden getoond, video’s die extern geproduceerd zijn, op basis waarvan besproken wordt hoe het allemaal in de beroepspraktijk werkt. Deze zogenaamde 'modelling video' kan gebruikt worden om 'goed voorbeeld' gedrag te tonen. Daarbij kan men verwachten dat de leerling leert door het nauwkeurig observeren van handelingen van professionals die in soortgelijke situaties optreden. Voorwaardes om het zelfstandig werken mogelijk te maken De ondersteunende audiovisuele dienst leent op afspraak de benodigde audiovisuele apparatuur uit. Een toegankelijke handleiding zal bij de uitleenbalie verstrekt worden. Er worden enkele voorwaardes verbonden aan de omgang van de apparatuur en de uitleenperiode. Er is een beheerder die bij de ‘uitleenbalie’ en via de e-mail, digitale kalender en een 06 nummer dat goed bereikbaar is voor deelnemers, docenten en collega’s. 2



De te gebruiken computers om de video in de digitaliseren, te monteren en te up-loaden zijn voorzien van de benodigde videokaarten en software. (Imovie, Moviemaker, Photoshop, FCPro etc.) De organisatorische competentie van de docenten als voorwaarde. De leraar die organisatorisch competent is, zorgt er in samenwerking met de staf voor, dat de leerlingen een ordelijke en taakgerichte omgeving aantreffen. Een omgeving waar het leren zich op verschillende plaatsen kan afspelen, in de school, tijdens de stages, bij het leerbedrijf en tijdens buitenschoolse projecten. De leraar zorgt voor afstemming tussen die verschillende plaatsen. Belangrijk voor het welslagen van streaming video in een multimediaal portfolio is dat de leraar ook op dat vlak zorgt voor een goede organisatie en dat de leerlingen: • Weten waar ze aan toe zijn en welke ruimte ze hebben voor eigen initiatief. • Weten wat ze moeten (of kunnen) doen, hoe en met welk doel ze dat moeten (of kunnen) doen. • Weten welke competenties geschikt zijn om in bewegend beeld en geluid weer te geven. • Beschikken over de onderwijsinhoudelijke evaluatiecriteria en beseffen dat de kwaliteit van de opnames, montage en vormgeving daar wel los van staan, maar dat er voor gezorgd moet worden dat de kwaliteit van opname en montage van beeld en geluid ruim voldoende is om de handelingen goed te kunnen volgen. De technische basisvoorwaarden Deze moeten worden uitgewerkt in samenspraak met de projectleiders van de diverse opleidingen binnen het ROC Leiden. Hardware Sofware Netwerk Elektronische leeromgeving Uitleen Organisatie, Beheer en Logistiek

Evaluatiecriteria betreft de technische kwaliteit van het videodossier Een videoverslag betekent meer dan alleen een camera neerzetten. Maar wat zijn nu de geschikte competenties om met multimedia vast te leggen? Hoe film je zó dat de verworven competenties duidelijk overkomen? Welke competenties zijn het belangrijkst en hoe maak je keuzes voor de elementen die je wilt tonen. Hoe breng je beroepscompetenties optimaal in beeld? Hoe registreer je het beste het geluid? En bij de montage: Hoe verloopt het selectieproces om uit de door jou gefilmde fragmenten de meest duidelijke en geschikte uit te kiezen om je verworven competenties aan te kunnen tonen? Evaluatiecriteria onderwijsinhoudelijk Bepaal in welke setting je de leerlingen wil laten werken: Ambachtelijke technieken, proeven van bekwaamheid, communicatievaardigheden of

3



virtuele bedrijfsituaties. Laat de docenten eerst een videodossier met competentievideo’s aanleggen met proefopnamesituaties in samenwerking met leerlingen. Bepaal samen met de leerlingen welke competenties geschikt zijn om door hen met video te laten bewijzen. Formuleer met hen een aantal kijkvragen ter evaluatie van een competentie video. Succesfactoren Competentievideo’s laten veel voorkomende, actuele en authentieke situaties uit echte praktijk zien en worden NIET in scène gezet. De videofragmenten laten situaties zien waar over na te denken valt (trigger) Geef gelegenheid tot uitwisseling: bekijk de competentievideo’s veelal samen met de leerlingen en pijl de reactie van elkaar op de kijkvragen. Geef gelegenheid tot discussie en live interactie. In een meer gevorderd stadium, na de proefperiode, zal een opdracht aan leerlingen om zelfstandig een videodossier samen te stellen zeer activerend en motiverend werken. Aan te raden valt om bij implementatie van streaming videodossiers een analyse model te ontwikkelen dat door het hele onderwijsteam wordt gesteund. Bijzondere aandachtspunten Dat zijn de auteursrechten, indien er gebruik wordt gemaakt van bestaande videofragmenten. Zie ook de rechtenproblematiek ten aanzien van de privacy van docenten en leerlingen en bedrijven. Specifieke opleidingssituaties. Het kennismaken met verschillende voorbeelden van professioneel handelen in herkenbare situaties en het discussiëren hierover met de docent en met medeleerlingen is uitgangspunt bij veel analyse dossiers. De wijze waarop de analyse taken door de docent worden vormgegeven hangt af van de specifieke opleidingssituatie. Enkele voorbeelden van observatie en evaluatie technieken Voorspellingsopdracht

Een praktijksituatie op video wordt in de klas vertoond. De video wordt op een bepaald punt stopt, er wordt een vraag gesteld en pas als deze beantwoord is kan het vervolg van de video bekeken worden. Hiermee kan bijvoorbeeld een opdracht gemaakt worden waarbij de kijker kort moet omschrijven wat hij verwacht dat er gaat gebeuren. Vervolgens bekijkt de kijker het vervolg van de video en vergelijkt zijn verwachtingen met wat er op de video gebeurde. Vergelijkingsopdracht

Bij deze opdracht worden meerdere video fragmenten in de groep vertoond waarbij één of meerdere vragen worden gesteld waarbij men het handelen van twee ervaren professionals in een soortgelijke situatie vergelijkt. De leerlingen geven aan welk handelen in de gegeven situatie het meest passend was of welke handelen in deze situatie het meest aansluit bij de beroepspraktijk.

4



Video inleveropdracht

Deze opdracht biedt de leerling de mogelijkheid om zelf een video in te leveren (een eigen video of een keuze uit fragmenten die elders beschikbaar staan). Een voorbeeld van een opdracht is dat de kijker zelf laat in de praktijk een handeling toepast. Of de kijker voegt een kenmerkende video in, bij een beschrijving van een stuk theorie. Koppeling theorieopdracht

Met deze opdracht kan een leerlingen gevraagd naar de theorie achter het ambachtelijk handelen ofwel de proeve van bekwaamheid. Maak dan van te voren een analyseformulier dat de mogelijkheid biedt om conclusies en voornemens voor de eigen praktijk te formuleren of aan het begin van een analyse dossier eerst de eigen ervaringen met een bepaalde praktijksituatie bespreekbaar te maken.

Instructie Streaming Video productie Voorbereiding Het voorbereiden van inhoud en vorm van een presentatie op video, hoe doe je dat? Dat gebeurt op basis van een voorbereidend gesprek tussen leerling en docent. Een presentatie idee wordt vervolgens omgezet in een storyboard, shotlist en call-sheet. Deze worden, voordat er gedraaid gaat worden, goedgekeurd door begeleidend docent, die een fiat geeft om de presentatie te gaan verfilmen, monteren e in het eigen portfolio te plaatsen. Er worden afspraken gemaakt betreft de evaluatie overdracht en de vorm waarin deze wordt gegoten. Een evaluatieformulier streaming video wordt door de betreffende vakrichtingen binnen het ROC Leiden ontwikkeld en samengesteld, in samenwerking met de ondersteunende mediadienst, het stagebedrijf R@sto en gecoacht door Kennisnet. Productie uitvoering Als deelnemer krijg je voldoende tijd toebedeeld om je presentatie en de opnames en montage voor te bereiden. Je vormt als deelnemer met je cameraman die ook geluid doet, een hecht team. Als cameraman ruil je met de deelnemer van taak bij de volgende opname. De deelnemer gaat zelfstandig monteren en uploaden in eigen portfolio, eventueel bijgestaan door een collega leerling of stagiaire/medeweker van de ondersteunende mediadienst.

5



Voorbereiding competentie video Selecteer díe competenties die visueel interessant zijn, maar vooral bekwaamheden die moeilijk te verwoorden zijn, zoals communicatie vaardigheden, presentatie vaardigheden, spreektaal, ambachtelijke vaardigheden en inzicht in toepassingen van techniek. Vat in het kort samen welke competenties op welke wijze in beeld kunnen worden gebracht binnen de opgegeven situatie. Let daarbij op de volgende punten: INHOUD en DOEL De inhoud en elementen van bewijsvoering in de competentie video VORMGEVING Het in goede volgorde vertellen en tonen via een functionele vormgeving van beeld, tekst en geluid. WERKING Hoe wil je dat de competentie video met de daarin opgenomen elementen van bewijsvoering op de begeleider, docent, collega leerling, stagebegeleider of toekomstige werkgever overkomt. Stappen die je zet voordat je de opname van je competentievideo begint. INHOUD en DOEL • Omschrijf welke bekwaamheden je wilt overbrengen en structureer deze informatie in hoofdstukjes. (elementen van bewijsvoering) • Omschrijf op welke manier je deze met video wilt overbrengen: Laten zien, demonstreren en illustreren met mondelinge uitleg of dat je alleen de handelingen toont en later een voice-over opneemt. • Bepaal of je een voice-over wilt gebruiken die je achteraf opneemt en onder de handelingen monteert. • Plan een locatie in waar de presentatie of demonstratie gehouden kan worden. • Omschrijf wat het doel is dat je wilt bereiken als de video af is. VORMGEVING • Zorg dat de opnamesituatie optimaal is en dat er niet teveel lawaai in de omgeving is. • Zorg dat degene die gaat opnemen niet te veraf gaat staan en een richtmicrofoon heeft of met de cameramicrofoon dichtbij komt staan. Oefen eerst met zijn tweeën de handelingen en de daaraan gerelateerde camerastandpunten en beeldkaders. Controleer dan samen of de opnames goed scherp worden en het geluid goed verstaanbaar. • Let hierbij op de lichtsituatie; is er voldoende licht? Heb je last van tegenlicht? • Zorg dat je de handelingen in goede volgorde vertelt. • Neem tijd om eerst hardop te vertellen wat je gaat doen voordat je met een handeling begint. • Neem ook de tijd om te vertellen of de handeling het wel of niet gelukt is, en waarom je het overnieuw gaat proberen tot het goed is. • Zorg dat je niet teveel gaat opnemen. Je kunt beter de verschillende competenties opdelen in losse verhaaltjes met ieder een eigen titel. • Plan ongeveer 10 minuten voor een gemiddelde presentatie. Als het langer duurt is het beter om de competenties over een aantal video’s te verdelen.

6



WERKING • Als je alles goed hebt voorbereid en opgenomen, kijk je eerst de opname terug en bepaal je of vindt dat de elementen van bewijsvoering goed overkomen op de kijker. • Bepaal of er een montage nodig is. • Als je monteert, haal dan alleen de mislukte opnames weg, maar laat zoveel mogelijk van je handelingen zien zodat de bewijsvoering verhoogd wordt. • Geef bij de montage een titel en een aftiteling met voldoende gegevens over jou als maker. • Zorg dat de geluidniveaus goed staan. • Neem indien nodig een aanvullende voice-over op.

De opnamepraktijk Productie • Selecteer je cameraman en degene die geluid doet. Ga met hen samenwerken om de opnames voor te bereiden. • Splits alle elementen waar de presentatie uit bestaat in onderdelen uit. Download een storyboard formulier en teken hierin je shots en camerastandpunten. Beschrijf hiernaast de actie en inhoud van je gesproken tekst of de tekst van je voice-over. • Reserveer de videoapparatuur en de apparatuur die je bij je demonstratie van je bekwaamheden (competenties) nodig hebt. Voor de video heb je een camcorder, richtmicrofoon of accu en acculader, een videostatief. een microfoonstatief met microfoon en een microfoonsnoer nodig. Let ook op de attributen die bij het tonen van je vakbekwaamheid nodig hebt. Reserveer alles op tijd bij de uitleen. • Reserveer MiniDV tapes (60 min) of Memory cards. Opnametechniek 1. Cameratechniek en cameravoering. • Frontaal licht, strijklicht, tegenlicht. • De wijze van belichting i.r.t de witbalans: daglicht, kunstlicht, TL. • Scherptediepte en diafragma. Grote scherptediepte bij groothoek en veel licht, kleine scherptediepte bij telelens instelling en weinig licht. 2. Functietoetsen en aansluitingen en snoertjes van de camera testen. 3. De wijze van belichting, witbalans en de kleurcorrectie testen 4. De geluidopnames met aparte microfoons. 5. Audio niveaus en microfooninstellingen testen. 6. Eventuele opname van een voice-over achteraf. 7. Na opnames meteen testen of alles er goed op staat 8. De tapes goed benoemen en zekeren. Cameravoering • Camera-instelling vanuit camerapositie met verschillende lenshoeken. • Camerabewegingen: tilt-up, tilt-down, pan, lift, rijder. • Statiefgebruik of uit de hand draaien. • Shotbenamingen en Kader (Totaal, Medium, Close-Up, Detail) • Actielijn, handeling as, kijkrichtingen.

7


• • •


Camerastandpunt ten opzichte van het onderwerp: Frontaal, Getrokken, Over-shoulder Camerahoogtes; kikvorsperspectief, ooghoogte, topshot. Compositie in het beeldkader. (Headroom, Kijkrichting, Evenwicht)

Montage • Tijd en computer inplannen voor de montage. • Spotten en inladen van de opnames en het selectieproces. • Bepalen of er samengewerkt wordt tijdens de montage • Montagesoftware: Zie Tutorials. • Informatie teksten verzamelen t.b.v. titels of voice-over. • De effectiviteit van de informatieoverdracht als geheel bekijken en still’s (illustrerende tekeningen of foto’s) of tekst in beeld verzamelen en in montage opnemen indien nodig. • Vormgeving eindresultaat: Titels en aftiteling in duidelijk leesbare letter. Compressie en uploaden • Compressie voor internet en DVD. Uploaden in eigen portfolio op netschool. Ook een DVD branden.

Conclusie Multimediaal portfolio en doorgaande leerweg. Het multimediaal portfolio kan een actieve rol gaan spelen binnen het ROC bij het ‘assessment’ voorafgaand aan een eindexamen, stageperiode of sollicitatie. Het toont de verworven competenties van leerlingen in de loop van de leerperiode duidelijk aan. Je ziet na verloop van tijd concrete groei in beeld, met name op het gebied van taalvaardigheid, handelingsvaardigheid, analytisch vermogen en vooral de communicatievaardigheden die van belang zijn voor het toekomstige werkzame leven van MBO leerlingen, mensen die graag met de handen werken, lichamelijk actief zijn en ook gemotiveerdzijn om via de hedendaagse beeldcultuur te professionaliseren richting eigen beroepsveld. Marja Sonneveld 28 november 2008 Op basis van ervaring als stagebegeleider bij R@sto en gebaseerd op de uitgangspunten van DiVi-dossier

8

Multimediaal Portfolio ROC Leiden

Recommend Documents