Multidisciplinaire team • Verpleegkundige
Functionele assessment
• Diëtist(e) • Sociaal werker
Cognitie
Achtergrond, leef- en woonomstandigheden
Zorgdrager, zorggever
• Apotheker: polypharmacie! • Geriater
Cognitie, depressie, comorbiditeit, medicatiebeheer, delier
• Specialisten anderszins • Geestelijke bijstand
End-of-Life Discussions, Goal Attainment, and Distress at the End of Life: Predictors and Outcomes of Receipt of Care Consistent With Preferences Jennifer W. Mack, Jane C. Weeks, Alexi A. Wright, Susan D. Block, and Holly G. Prigerson JCO Mar 1, 2010:1203-1208; published online on February 1, 2010;
Preferenties mediaan 125 dagen voor overlijden
Bewustzijn terminale ziekte en preferenties zorg eind leven (n=312) Symptoomverlichting
Levensverlenging
Bewust terminale ziekte
Aantal
%
Aantal
%
Bewust
100
32
21
7
Niet bewust
127
41
64
21
Preferenties versus actueel verkregen zorg Preferentie Symptoomverlichting
Preferentie Levensverlenging
Ontvangen zorg Gehele cohort n=325
Aantal
%
Aantal
%
Geen levensverlenging in laatse week
192
59
63
19
Wel levensverlenging
42
13
28
9
Geen levensverlenging
85
70
16
13
Wel levensverlenging
15
12
5
4
Bewust n=121
Factoren geassocieerd met zorg in overeenstemmming met wens
Bespreken wensen met behandelaar n=325 Zorg eind leven in overeenstemming met wens OR 2.04 (1.23-3.37) p=0.006 Bespreken indien bewust terminale ziekte n=121 Zorg eind leven in overeenstemming met wens OR 3.50 (1.46-8.39) p=0.005
Quality of life, physical distress, and psychological distress in the last week of life according to end-of-life care preferred and received.
Mack J W et al. JCO 2010;28:1203-1208
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Conclusies • Bewust terminaal ziek: keuze meer gericht op symptoombestrijding • Bespreken wensen zorg eind leven met behandelaar: zorg vaker in overeenstemming met uitgesproken wens • Meerderheid van hen die levensverlengende maatregelen (ICU, beademing, resuscitatie, voeding, chemotherapie) kregen hadden als preferentie symptoomverlichting • Overleving gelijkwaardig; meer stress en minder QOL bij levensverlengende therapie
Paradoxes in Advance Care Planning: The Complex Relationship of Oncology Patients, Their Physicians, and Advance Medical Directives Lindsay A. Dow, Robin K. Matsuyama, V. Ramakrishnan, Laura Kuhn, Elizabeth B. Lamont, Laurel Lyckholm and Thomas J. Smith
J Clin Oncol 2010;28:299-304
Paradox: met wie bespreek je je wilsbeschikking? Aanwijzingen voor zorg in laatste levensfase. • Oncoloog? • Andere medici?
Slechts 9% sprak hierover met zijn/haar oncoloog
23% had voornemen
58% overlaten aan afdelingsarts
• Heeft bespreken consequenties voor de zorg die je krijgt?? • Slechts minderheid beschikt over een vorm van wilsbeschikking!
Advance Medical Directive • Legaal document
Wilsbeschikking in geval ontbreken capaciteit zelf mee te beslissen
Gaat dus niet alleen om Reanimatie ja/nee
• 31 van 75 patienten had AD
Vooral op oudere leeftijd
22% besprak AD met oncoloog, bijna altijd op initiatief van patient.
• Ontbreken van AD: vooral op jongere leeftijd
AD niet nodig
Geen voordeel van deze discussie
Familiezaak of strikt persoonlijk
• 87% vond: onderdeel van anamnese bij opname
Met wie bespreken? Wat was de praktijk? N=75 Preferentie
Actuele praktijk
Preferred phys
Aantal
%
Aantal
%
Primary care ph
26
35
1
1
Admitting ph
8
11
14
18
Chirurg
2
3
1
1
Oncoloog
36
48
5
7
Neither
1
1
52
69
Ik weet niet
2
3
2
3
Conclusies
• Bespreken AD is belangrijk
Vooral met zijn/haar oncoloog
• AD vaak besproken met familie
Geen formele documentatie
• Meer training nodig voor deze discussies
Medici
Patienten zelf
• QOL omhoog
Minder resuscitatie, beademing, overlijden op ICU, meer gebruik maken van hospice, betere QOL zorggevenden
N=50 met maligne glioom Use of Video to Facilitate End-ofLife Discussions With Patients With Cancer: A Randomized Controlled Trial Areej El-Jawahri, Lisa M. Podgurski, April F. Eichler, Scott R. Plotkin, Jennifer S. Temel, Susan L. Mitchell, Yuchiao Chang, Michael J. Barry and Angelo E. Volandes
J Clin Oncol 2010;28:305-310
CONSORT diagram of study process and participants' flow.
El-Jawahri A et al. JCO 2010;28:305-310
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Knowledge assessment questionnaire used at baseline and post-interventions for both the verbal and video groups (score range, 0 to 6).
El-Jawahri A et al. JCO 2010;28:305-310
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Participants' goals-of-care preferences for advanced cancer in the verbal and video groups.
El-Jawahri A et al. JCO 2010;28:305-310
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Preferences for cardiopulmonary resuscitation at baseline and after the interventions in the verbal and video groups.
El-Jawahri A et al. JCO 2010;28:305-310
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Conclusie
• COMPARED WITH PARTICIPANTS WHO ONLY HEARD A VERBAL DESCRIPTION, PARTICIPANTS WHO VIEWED A GOALS-OF-CARE VIDEO WERE MORE LIKELY TO PREFER COMFORT CARE AND AVOID CPR, AND WERE MORE CERTAIN OF THEIR END-OF-LIFE DECISION MAKING. PARTICIPANTS REPORTED FEELING COMFORTABLE WATCHING THE VIDEO.
Physicians' Awareness and Attitudes Toward Decision Aids for Patients With Cancer Chantalle Brace, Selina Schmocker, Harden Huang, J. Charles Victor, Robin S. McLeod and Erin D. Kennedy
J Clin Oncol 2010;28:2286-2292.
Conclusie
• APPROXIMATELY ONE THIRD OF PHYSICIANS TREATING CANCER PATIENTS ARE NOT AWARE OF WHAT DECISION AIDS ARE, AND ONLY 24% ARE CURRENTLY USING DECISION AIDS IN CLINICAL PRACTICE. STRATEGIES TO INCREASE PHYSICIAN AWARENESS ABOUT DECISION AIDS AND TO IMPLEMENT THESE TOOLS INTO CLINICAL PRACTICE ARE IMPORTANT.
Meeting Expectations of Patients With Cancer: Relationship Between Patient Satisfaction, Depression, and Coping Gil Goldzweig, Amichai Meirowitz, Ayala Hubert, Baruch Brenner, Natalio Walach, Shlomit Perry, Ilanit Hasson-Ohayon and Lea Baider J Clin Oncol 2010;28:1560-1565
Medische ondersteuning • Cognitief
Uitleg ziekte en behandeling
• Emotioneel • Familie betrekken in ondersteuning en uitleg
Pilot 200 patiënten en 17 oncologen: 8 research items • The doctor explains about the planned treatment • I can turn to the doctor with problem • I can talk freely with the doctor • I can trust the doctor • The doctor explains the illness to me • The doctor encourages me • The doctor explains about the illness and treatment to my family • The doctor includes me in planning the treatment
Not at all, barely, much, very much
Actuele doctor versus ideale doctor
Studie bij n=1027: ongeveer 50% zeer tevreden
Patient satisfaction: oncologist's awareness to ask.
Goldzweig G et al. JCO 2010;28:1560-1565
©2010 by American Society of Clinical Oncology
Conclusie Given the importance of patient satisfaction to treatment compliance, oncologists should consider evaluating patient expectations for support, especially in issues concerning planning the treatment and involving the family in medical decisions. Oncologists should take into account the possible interdependence between psychological variables and medicalcare satisfaction.
Preferenties ouderen mbt wilsbeschikking; patienten met voortgeschreden maligniteit; 2004-7. Pautex S, Notaridis G, Derame L, Zulian GB Crit Rev Onc/Hematol 2010;74:61-65
N=1600, 9% AD’s opmaak Enkele karakteristieken n=50 beschikbaar • • • •
Mean age 71.9 jaar 31 vrouwen 23 gehuwd, 18 weduwe Maligniteit
Tr dig 16
Tr resp 10
Tr urogen 9
Mammaca 6
Hematologie 4
Anders 5
• Opnamereden
Symptoombestrijding 31
Infectie 5
Postoperatief herstel 5
Ileus, delier en andere complicaties 9
Belangrijke items van AD Gewenst
Ongewenst Niet aangegeven
Resuscitatie
1
49
Overplaatsing bv door fractuur
5
5
40
Hoge dosis analgetica en bewustzijn lager
31
7
12
Kunstmatige voeding
3
30
17
Rehydratie infuus
3
30
17
Tracheostoma of colostoma
0
2
48
Antibiotica
29
7
14
Bloedtransfusie
12
13
25
Aanvullend onderzoek
0
3
47
Palliatieve sedatie
27
0
23
Ziekenhuiszorg
15
0
35
Speciale wensen overlijdensfase
5
0
45
Geestelijke steun
4
1
45
Obductie
9
22
19
Begrafeniswensen
17
0
33
Motivatie voor AD’s • Autonomie n=31 • Communicatie verzorgenden n=20 • Angst voor overbehandeling n=17 • Geen overlast n=14 • Communicatie met familie of zorgwaarnemer n=7 • Preferenties respecteren n=6
Conclusie
• AD’S SHOULD NOT BE CONSIDERED SIMPLY AS ANOTHER QUESTIONNAIRE, BUT MORE AS A PROCESS TO IMPROVE COMMUNICATION.