MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL

MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL

Jaarverslag 2009

Multidisciplinaire Hormonencel – Jaarverslag 2009

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL .................................................................................................. 1 DEEL I: VOORWOORD BIJSTANDSMAGISTRAAT ........................................... 2 DEEL II: INLEIDING.............................................................................................. 4 DEEL III: VERWEZENLIJKINGEN ....................................................................... 5 1. 1.1 1.2.

Verboden stoffen in de vetmesting en doping bij dieren............................................................... 5 Gebruik.......................................................................................................................................... 5 Zwendel – acties............................................................................................................................ 9

2.1. 2.2.

Humane doping .............................................................................................................................. 12 Gebruik........................................................................................................................................ 12 Zwendel....................................................................................................................................... 12

2.

3.

Niet conforme geneesmiddelen...................................................................................................... 15

DEEL IV: GERECHTELIJKE BESLISSINGEN................................................... 17 DEEL V: BEDREIGINGEN.................................................................................. 19 DEEL VI: SAMENVATTENDE COMMENTAAR ................................................. 20 BIJLAGE 1: OVERZICHT MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL................ 21 BIJLAGE 2: ANALYSERESULTATEN NIET AAN ALLE CRITERIA VOLDAAN ............................................................................................................................ 22

FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 1


DEEL I: VOORWOORD BIJSTANDSMAGISTRAAT

De vinger aan de pols houden

Het aantal ‘niet conforme vaststellingen’ in de vetmesting is ook in 2009 verder gedaald. Dit is een trend die zich al enkele jaren zet. De multidisciplinaire controles in de vorm van gerichte en verdachte monsternemingen en een consequente en afschrikkende aanpak van de overtreders op zowel bestuurlijk als gerechtelijk vlak leveren resultaten op die voorzichtig hoopvol stemmen. Hoopvol omdat de mistoestanden in de vetmesting uit het einde van de vorige eeuw geleidelijk wegebben. Voorzichtig omdat een analyse van de resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ er op wijst dat de strijd om de veiligheid van de voedselketen zonder enige verslapping dient voortgezet te worden. Uit het jaarrapport blijkt eveneens dat de inbeslagnames van hormonale stoffen voor humaan gebruik en niet conforme geneesmiddelen sterk gestegen zijn. Voor sommige sporttakken spreken we niet langer over enkele occasionele rotte appels maar over de ganse korf die bedorven is. Voor de ontembare zucht naar opgefokte spieren en onredelijke sportprestaties in ondermeer fitnesscentra en op bodybuilderwedstrijden betaalt uiteindelijk de ganse gemeenschap de prijs via de sociale zekerheid. Dat er meer inbeslagnames genoteerd zijn van postpakketten met niet-conforme geneesmiddelen en hormonale substanties is te danken aan een betere samenwerking tussen de verschillende partners binnen de hormonen- en dopingcel en de verschillende dopingagentschappen en de bijzondere inzet van de opsporingsactoren op het terrein. De toenemende internetverkoop van namaakgeneesmiddelen en hormonale substanties blijft een voortdurende bekommernis en vergt een geïntegreerde aanpak waarbij er oog is voor zowel een repressief luik gericht op het aanbod als voor een preventief luik gericht op de bestellers en finale gebruikers van de verboden middelen. Voor elke website die ingevolge de acties van de opsporings- en inspectiediensten wordt afgesloten staat er al snel een andere klaar. Ook de medewerking van internationale internet service providers blijft een heikel punt.


Pagina 2


De strijd tegen de illegale sites vergt derhalve extra inspanningen. De verschillende partners zijn gelukkig bereid gevonden om hierin te investeren. Internationale acties om het internet te ‘sweepen’ zoals de operatie Pangea, waaraan werd deel genomen door 25 landen waaronder België( cf. de beschrijving van deze actie in het jaarrapport onder de rubriek niet conforme geneesmiddelen) kunnen alleen maar toegejuicht worden en verdienen zeker navolging.

Francis Clarysse, Hoofdcoördinator Expertisenetwerk Residuen en Voedselveiligheid.


Pagina 3


DEEL II: INLEIDING Dit jaarverslag wordt opgesteld ingevolge de beslissingen van de ministerraad van 17 maart 1995, 20 juni 1997 en 30 maart 2004. Vanaf 1 oktober 1997 werd de nationale hormonencel omgevormd tot een multidisciplinaire hormonencel waarin vertegenwoordigers van alle betrokken diensten zetelen onder het toezicht van de bijstandsmagistraat.1 Dit jaarverslag geeft een overzicht van de activiteiten en resultaten in de fenomenen ‘hormonen: illegale vetmesting’, ‘humane doping’, ‘doping bij dieren’ en ‘farmaceutische criminaliteit’ in de brede betekenis voor het jaar 2009. Bijzondere dank aan de verbindingsofficieren van de inspectiediensten en de bijstandsmagistraat voor het leveren van informatie en de ondersteuning bij de opmaak van dit jaarrapport.

Verantwoordelijke uitgever

Jan Van den Boeynants Gerechtelijk commissaris Diensthoofd FGP/DJB/Hormonen en Doping

Eindredactie

Tina Vandesteene Strategisch analiste FGP/DJB/Hormonen en Doping

Vertaling

Vertaaldienst geïntegreerde politie

Augustus 2010

1

Cfr schema bijlage 1 FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 4


DEEL III: VERWEZENLIJKINGEN 1. Verboden stoffen in de vetmesting en doping bij dieren 1.1 Gebruik Alle landen van de Europese Unie worden geacht dieren en vlees te controleren op aanwezigheid van residu’s volgens een controleplan voor gerichte monsternemingen.2 Deze gerichte monsternemingen gebeuren op onverwachte tijdstippen. Bij een gerichte monsterneming zijn er geen aanwijzingen van gebruik van niet-toegestane stoffen maar worden de bedrijven en karkassen steekproefsgewijze uitgekozen. Deze monsternemingen worden uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen zonder tussenkomst van een politiedienst. De gerichte monsterneming is geregeld door artikel 6 van de wet van 15 juli 1985 en door de wet van 5 september 1952. Er worden ook verdachte monsternemingen uitgevoerd maar die kunnen enkel plaatsvinden indien er voorafgaande en daadwerkelijke aanwijzingen zijn van toediening zoals bepaald door artikel 8 van de wet van 15 juli 1985. Het begrip aanwijzingen wordt in de wet niet gespecifieerd maar is door de Interdepartementale Coördinatiecel voor de Controle op de Voedselveiligheid vastgelegd. Als mogelijke aanwijzingen kunnen worden beschouwd: - een niet conform monster na een gerichte monsterneming - het aantonen van verboden stoffen in het slachthuis - het vaststellen van zaken die het gebruik van de stoffen laten vermoeden (injectieplaats, verdachte flacons,...) - inlichtingen omtrent een verdenking van het gebruik van stoffen bedoeld in de wet van 15 juli 1985 - de aanwezigheid van dieren met fysieke kenmerken waardoor het gebruik van deze stoffen kan worden vermoed - de vaststelling van abnormale slachturen in het slachthuis - het feit dat delen werden geamputeerd (oren, staart,...) - onjuiste identificatiegegevens, zoals oormerken die ontbreken of verschillen met het runderpaspoort en vervalste documenten - een aanvankelijk proces-verbaal (parket, klacht,...) - belastende documenten, verklaringen - het bezit van hormonale producten - een zeer hoog slachtgewicht bij vrouwelijke runderen (> 600 kg) - resultaten niet aan alle criteria voldaan De verdachte monsternemingen worden uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, alleen (in het slachthuis) of in samenwerking met de politiediensten (op de bedrijven). Deze monsternemingen worden gepland door de Multidisciplinaire Hormonencel of op vraag van de parketten. Voor doping bij dieren is de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Directoraat Generaal Dier, Plant en Voeding bevoegd. Bij de gerichte en 2

Richtlijn 96/23/EG FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 5


verdachte monsternemingen zijn drie resultaten mogelijk: ‘conform’, ‘niet conform’ en ‘niet aan alle criteria voldaan’. De niet conforme resultaten leveren het bewijs dat illegale groeistimulatoren zijn gebruikt, de resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ worden gebruikt als zachte informatie en kunnen als aanwijzing worden gebruikt in de zin van artikel 8 van de wet van 15 juli 1985.3 Om een beeld te krijgen van enerzijds het aantal resultaten ‘niet conform’ en ‘niet aan alle criteria voldaan’ en anderzijds de geografische spreiding ervan, volgt hierna de kaart van 2009 op het niveau van gebruik samen met de kaart van 2008 om te kunnen vergelijken. De resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren. In Vlaanderen is de geografische spreiding licht gewijzigd maar de verdeling tussen Vlaanderen en Wallonië blijft dezelfde. Het aantal ‘niet conforme’ vaststellingen is in 2009 echter gedaald. Wat betreft de substanties werden de corticosteroïden, prednisolone en dexamethasone het meest aangetroffen bij niet conforme stalen. Het gebruik van deze corticosteroïden voor vetmestingsdoeleinden is intussen bewezen. Ook bij een aantal stalen die conform waren, zijn sporen van prednisolone aangetroffen maar in onvoldoende concentraties om het als ‘niet conform’ te beschouwen. Deze vallen onder resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’. In deze laatste categorie valt ook de aanwezigheid op van thiouracil en de natuurlijke hormonen waarvan externe toediening moeilijk kan bewezen worden. De problematiek van de resultaten ’niet aan alle criteria voldaan’ maakt dat er mogelijke aanwijzingen zijn dat illegale producten worden gebruikt maar dat ze in weinig gevallen kunnen worden hardgemaakt. Het wetenschappelijk comité heeft eind 2009 een duidelijk advies versterkt omtrent de problematiek van het product “Prednisolone”. In dit advies wordt verwezen naar het nemen van urine of plasma als matrix, bij het nemen van mestmonsters dienen bepaalde voorwaarden voor bewaring in acht genomen te worden. Tevens wordt er ook gesteld dat kleine dosissen prednisolone de gewichtstoename bij dieren kan versnellen. Naast de hormonale stoffen wordt er ook aandacht besteed aan het gebruik van verboden stoffen zoals bepaald door de Verordening 470/2009. Het gaat hier over het eventueel misbruik van chloramfenicol, nitrofuranen en imidazoles. Deze onderzoeken richten zich vooral, naast het gebruik, naar de mogelijke zwendel van deze stoffen.

3

Analyseresultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ zijn resultaten waar er vermoedens zijn van externe toediening maar die niet voldoen aan de wettelijk voorwaarden om als “niet conform” te beschouwen Cfr bijlage 2 FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 6


Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan' 2009

Antwerpen Brugge

Gent

Veurne

Turnhout

Dendermonde Mechelen Hasselt

Ieper

Kortrijk

Oudenaarde

Brussel

Leuven

Tongeren

Nivelles

Liège

Tournai

Huy

Verviers

Mons Namur Charleroi

Eupen Dinant

Bron: FGP/DJB/Hormonen Juli 2010

Monsternemingen 'nacv'

Marche-en-Famenne

Neufchateau

10 5

Arlon

Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan' 2008

Antwerpen Brugge

Turnhout

Gent Mechelen

Veurne

Hasselt

Dendermonde Ieper Kortrijk

Oudenaarde

Tongeren

Leuven

Brussel

Nivelles

Liège

Tournai

Huy

Verviers


Eupen Marche-en-Famenne

Monsternemingen 'nacv' 10

Neufchateau

5

Arlon


Bron: FGP/DJB/Hormonen April 2009

Dinant

Pagina 7


Monsternemingen met resultaten 'niet conform' 2009

Antwerpen Turnhout Brugge Gent

Veurne

Mechelen Dendermonde

Hasselt Tongeren

Kortrijk

Ieper

Leuven

Brussel

Oudenaarde

Nivelles

Liège

Tournai Huy

Mons

Verviers

Namur Eupen Charleroi

Marche-en-Famenne Bron: FGP/DJB/Hormonen Juli 2010

Dinant Monsternemingen 'niet conform' 6

Neufchateau

3

Arlon

Monsternemingen met resultaten 'niet conform' 2008

Antwerpen

Turnhout

Brugge Gent Veurne

Mechelen Hasselt

Dendermonde Ieper Kortrijk Oudenaarde

Leuven

Brussel

Tongeren Nivelles

Liège

Tournai Huy

Verviers


Eupen Dinant

Marche-en-Famenne

6

Neufchateau 3

Arlon



Monsternemingen 'niet conform'

Pagina 8


1.2.

Zwendel – acties

Om de zwendel kort toe te lichten worden enkele dossiers kort besproken. Hieronder staat de kaart afgebeeld met de verschillende acties van 2009 waarbij inbreuken zijn vastgesteld samen met de kaart van 2008 om te kunnen vergelijken. De acties betreffen huiszoekingen, inbeslagnames en controles depot. Gezien het hier een haalactiviteit betreft, zeggen deze statistieken minstens evenveel over de opsporingsactiviteiten dan over het fenomeen zelf. In 2009 is er een sterke daling doordat er enerzijds minder controles zijn uitgevoerd maar anderzijds ook minder dossiers zijn opgestart. Enkele dossiers worden hierna kort toegelicht. Een onderzoek gestart op basis van diefstal van runderen leidde tot schrijnende vaststellingen in het kader van dierenwelzijn en het aantreffen van hormonale producten (Prednisolone, Rapidexon en Ventipulmin) op een landbouwbedrijf. Een aantal dieren testten eveneens positief op prednisolone tijdens het verdere onderzoek. De Kortrijkse controle-actie op veetransporten was in 2009 aan z’n vierde en vijfde editie toe. Deze actie is gericht op het dierenwelzijn, dierenvervoer en het gebruik van verboden hormonale substanties. Er werden inbreuken vastgesteld met betrekking tot de hygiëne, ontbreken van vergunningen, … maar er werden geen hormonale producten aangetroffen. Bij een onderzoek in 2008 naar de illegale verdeling van Rapidexon en Carbadox, een kankerverwekkende stof, komt een dierenartsenpraktijk regelmatig in beeld. De betrokkene die een praktijk heeft in Duitsland en België kwam ook al eens in opspraak voor verdeling van niet geregistreerde vaccins en antibiotica. Dit leidde tot een nieuw onderzoek in 2009 naar deze dierenarts. Via telefoniegegevens en via de controle van de toedienings- en verschaffingsdocumenten kwamen de onderzoekers erop uit dat de dierenarts grote hoeveelheden producten (hormonen, antibiotica en vaccins) levert en diagnoses stelt van op 800km afstand. Terwijl de dierenarts zich in Duitsland bevond, gaven boeren telefonisch hun bestelling door die werd klaargemaakt en afgeleverd door z’n vrouw. Er werd geen diagnose gesteld (zoals wettelijk verplicht is) en documenten werden vervalst. De aflevering van Doxyral (antibioticum) nam buitensporige proporties aan namelijk 1434 kg in 2008 wat goed is voor de behandeling van bijna 287.000 varkens. Er zijn 35 klanten/bedrijven van de dierenarts bezocht op 2 dagen waarbij verschillende inbreuken zijn vastgesteld. Een dierenarts, gekend voor verschillende inbreuken, is samen met z’n handlanger veroordeeld tot een effectieve gevangenisstraf van respectievelijk drie en één jaar. In 2004 liep hij tegen de lamp toen een grote hoeveelheid illegale producten in beslag werden genomen waaronder drugs, dopingproducten maar ook implantaten met hormonale werking, bestemd voor de illegale vetmesting. Deze implantaten waren al lange tijd niet meer aangetroffen. In 2006 trachtte hij een constructie op te zetten om allerhande geneesmiddelen (o.a. hormonen) op papier officieel uit te voeren naar Roemenië, maar in werkelijkheid verkocht hij deze illegale goederen op de Belgische zwarte markt. Naast de


Pagina 9


2 hoofdverdachten werden nog drie andere betrokkenen veroordeeld tot 12 maanden effectief en 2 keer enkele maanden met uitstel en een boete van €1.100. Een beruchte autostradedierenarts4 is in de zomer van 2009 uiteindelijk veroordeeld. De dierenarts had op z’n hoogtepunt 1.412 klanten en had een zeer lucratieve zaak door het afleveren van geneesmiddelen op bestelling zonder het stellen van een diagnose op het bedrijf. De dierenarts, intussen op rust, is veroordeeld tot 15 maanden gevangenisstraf met uitstel. Er is eveneens €125.000 verbeurd verklaard. Er is intussen een nieuwe rechtsprocedure lopende tegen deze persoon in een ander arrondissement waarbij ook zijn zoon wordt vervolgd. Een andere autostradedierenarts werd in november 2009 veroordeeld. De betrokkene, die pas afgestudeerd was in 2003, hield er al vanaf 2004 een bedenkelijke dierenartsenpraktijk op na zowel in België als in Nederland. Hij verkocht producten, waaronder hormonale producten, zonder diagnose te stellen, factureerde producten aan klanten die ze niet hadden aangekocht/ontvangen, voldeed niet aan de wettelijke bepalingen omtrent toedienings- en verschaffingsdocumenten, … Hij werd veroordeeld voor valsheid in geschrifte, gebruik van valse stukken, inbreuken op de hormonenwet van 1985 en inbreuken op de wet van 1991 met betrekking tot de uitoefening van de diergeneeskunde. Dit leverde hem een gevangenisstraf op van 3 jaar met uitstel en een geldboete van €33.000. De onderzoeken in het kader van de zogenaamde “autostradedierenartsen” worden intensief verder gezet te meer daar er naast illegale groeipromotoren ook andere verboden stoffen worden verhandeld (zie hoger). Ook de opvolging van de parketten in deze materie naar vervolging kan positief genoemd worden.

4

Een “autostradedierenarts” is een dierenarts die op grootschalige manier geneesmiddelen verkoopt aan eigenaren van dieren zonder de nodige diagnose te stellen. Op die manier worden geneesmiddelen goedkoop aangeboden wat misbruik kan veroorzaken met alle gevolgen voor de volksgezondheid. FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 10


Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in 'hormonen en doping bij dieren' 2009

Antwerpen Turnhout Brugge

Gent Dendermonde Mechelen

Veurne Ieper

Kortrijk

Oudenaarde

Hasselt

Leuven

Brussel

Tongeren

Nivelles

Liège

Tournai Huy

Namur

Mons

Verviers

Charleroi


Dinant


Acties 'niet conform' 6

Neufchateau 3

Arlon

Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in 'hormonen en doping bij dieren' 2008

Antwerpen Turnhout Brugge Gent Veurne

Ieper

Dendermonde Mechelen Hasselt Brussel

Kortrijk Oudenaarde Tournai

Leuven

Tongeren

Nivelles

Liège Huy

Verviers


Eupen Dinant

Marche-en-Famenne

6

Neufchateau

3

Arlon



Acties 'niet conform'

Pagina 11


2. Humane doping 2.1. Gebruik Het gebruik van doping bij sporters wordt geregeld door decreten uitgevaardigd door de Gemeenschappen. Hierin worden aan de controleartsen specifieke bevoegdheden gegeven. De lokale en federale politie heeft slechts een algemene en geen bijzondere bevoegdheid in het kader van deze decreten. De Franse Gemeenschap vroeg in 2009 vijf keer bijstand van de politie bij een dopingcontrole van een bodybuildingwedstrijd. De eerste competitie bleek op het laatste moment om mysterieuze redenen te zijn verplaatst naar ’s ochtends waardoor niemand meer aanwezig was op het moment van de controle. De andere controles leverden samen 13 positieve gevallen en 7 weigeringen om de test af te leggen op. Een weigering wordt beschouwd als een positieve dopingtest. De politie leverde 1 keer bijstand bij een controle van een bodybuildingwedstrijd door de Vlaamse Gemeenschap. Vier van de gecontroleerde bodybuilders testten positief. Daarnaast werd een gemeenschappelijke actie opgezet in een fitnesszaak waarbij een zoeking werd gedaan in de fitnesszaak en 18 sporters werden getest. Na ontleding van de urinestalen bleken 6 stalen positief. 2.2. Zwendel De aanpak van de zwendel in hormonale producten is een federale materie. Eerst worden hierna enkele dossiers besproken. Daarna volgt een kaart met de acties van 2009 die zijn uitgevoerd in het kader van de zwendel in humane doping en waarvan de hormonencel op de hoogte is gebracht door één van de partners van de cel, samen met een kaart van 2008 om te vergelijken. De acties hebben betrekking op huiszoekingen en inbeslagnames. Zo wordt steeds proces-verbaal opgesteld door de douane, de politie, het FAVV5 en FAGG6 wanneer bij controle van postzendingen wordt vastgesteld dat het om een inbreuk gaat op de hormonenwetgeving en met name het KB van 12 april 1974. Het aantal vaststellingen is in 2009 heel sterk gestegen. Bij de vaststellingen hebben we 2 hormonale producten nl. Melatonine en DHEA7 uit de tellingen gehaald. Melatonine wordt gebruikt om de slaap te bevorderen, DHEA wordt vaak gepromoot als middel tegen veroudering. Indien tijdens een inbeslagname enkel Melatonine/DHEA voorkomt, wordt deze bij niet conforme geneesmiddelen geteld ondanks het feit dat dit hormonale substanties zijn. Men kan er immers vanuit gaan dat de gebruiker zich laat misleiden door publiciteitscampagnes. De inbreuken op de kaarten ‘humane doping’ hebben verband met producten die sportprestaties verbeteren of de fysieke figuur verbeteren. Na een melding dat er op een koopsite anabolen werden aangeboden, werd een grondige zoeking gedaan op het internet. Het bleek dat 2 broers, waarvan één nog net minderjarig was, een handeltje in anabolen hadden opgezet. Via een Nederlander die ze via het net hadden leren kennen, werden ze verkoper van anabolen. Met de pc van hun vader hadden ze advertenties geplaatst op 17

5

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten 7 Dehydroepiandrosteron 6


Pagina 12


verschillende koop- en biedsites. Zij waren niet enkel verdelers van dergelijke producten maar als fitnessbeoefenaar ook gebruikers. Personen, die producten wensen aan te kopen bij de broers, maken hun bestellingen per mail of MSN8 n.a.v. de advertenties die zij geplaatst hadden op internetsites. Zij maken vervolgens de gelden van deze bestellingen over op het rekeningnummer van de oudste. De broers maken de bestellingen over aan hun Nederlandse leverancier, die per post vanuit Nederland de bestellingen overmaakt aan de kopers. Aan de hand van de stortingen op het rekeningnummer werden verschillende kopers geïdentificeerd. Hieruit bleek dan ook dat sommigen zich reeds eerder bezighielden met het aanschaffen van verboden producten en ook gebruik maakten van andere kanalen en/of leveranciers. De samenwerking tussen douane en DJB/Horm had in een dossier gestart in 2008, een bijzonder vervolg in 2009. Bij een douanecontrole in 2008 bleek een postpakket sigaretten uiteindelijk 1650-tal tabletten anabolica te bevatten. De echtgenoot van de bestemmeling was een gedetineerde. Het onderzoek leidde tot een huiszoeking in de fitnesszaal, douches, washok van de gevangenis in 2009 en een controle van de cel van de gedetineerde waarbij in totaal meer dan 700 tabletten en flacons hormonen werden aangetroffen.

Enkele maanden later wordt de broer van de gedetineerde verdacht van een gewapende overval. Tijdens de huiszoeking in dat dossier heeft de politie ongeveer 5500 pillen anabolica en een 400-tal flesjes, voornamelijk groeihormonen aangetroffen. Documenten wijzen op handel in anabolica. De inbeslaggenomen producten zouden voor de verdachte €12.500 pure winst opleveren. De douane onderschepte een zending afkomstig uit Thailand met een 900-tal pillen en ampullen. De pillen hebben verschillende kleuren en vormen. De lokale politie deed verder onderzoek en tijdens de huiszoeking werden meer dan duizend producten aangetroffen niet alleen anabolen maar ook groeihormonen, anti-oestrogenen, leverproducten en voedingssupplementen. Meer dan 10 000 vials anabole steroïden werden gevonden in de bagage van een passagier afkomstig uit Egypte. Het betreft voornamelijk Testosterone enanthate afkomstig uit Teheran. Daarnaast bleek er ook een beperkte hoeveelheid anti-oestrogenen en middelen tegen leverproblemen tussen de bagage te zitten. Deze vials waren verstopt in een metalen koffer en een sporttas. De waarde van deze inbeslagname wordt geschat op ongeveer €55.000. Een huiszoeking bij de verdachte leverde niks op maar er wordt wel verder onderzoek gedaan.

8

Chat programma: Microsoft Network


Pagina 13


Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in 'humane doping' 2009

Antwerpen Turnhout Brugge Veurne

Dendermonde

Gent

Mechelen Hasselt

Kortrijk Oudenaarde

Ieper

Tongeren

Leuven

Brussel Nivelles Tournai

Huy

Mons

Liège

Verviers

Namur Charleroi


Dinant Acties 'niet conform'


10 5

Neufchateau

Arlon

Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in 'humane doping' 2008

Turnhout Antwerpen

Brugge

Gent Dendermonde

Tongeren

Mechelen

Veurne

Hasselt

Ieper

Leuven

Brussel Kortrijk

Oudenaarde

Liège

Nivelles

Tournai

Huy

Verviers

Mons Charleroi

Namur Eupen Dinant Marche-en-Famenne

10 5

Neufchateau

Arlon



Acties 'niet conform'

Pagina 14


3. Niet conforme geneesmiddelen De verkoop van illegale producten via het internet neemt explosief toe. De verkopers gaan steeds professioneler te werk. De producten worden aangeboden op schijnbaar professionele websites waarop allerlei producten en kuren worden aangeboden. Er gelden zelfs kortingen bij grote bestellingen! De herkomst van deze websites is echter moeilijk te achterhalen omdat wordt gebruikgemaakt van buitenlandse domeinnamen en servers. De aanpak richt zich in de eerste plaats op het aanbod maar ook op het resultaat van de verkoop door o.a. het onderscheppen van illegale producten die via postpakketten worden verstuurd. De gegevens op de kaarten die volgen zijn inbreuken vastgesteld door het FAGG en de douanedienst GAD9 Zaventem en zijn dus slechts een gedeelte van de inbreuken. Het aantal inbreuken in het kader van niet conforme geneesmiddelen ligt veel hoger dan de inbreuken bij de vetmesting of humane doping. De schaal van deze kaarten is dan ook aangepast. Meer dan 60 % van de inbeslaggenomen producten betreffen potentiestimulerende middelen. De andere producten betreffen vooral afslankmiddelen maar ook slaapmiddelen, pijnstillers, antidepressiva en zelfs antibiotica worden via internet besteld. Al deze producten kunnen namaak zijn, vooral potentiestimulerende middelen, pijnstillers en antibiotica blijken populaire producten voor namaak te zijn. Voor het tweede jaar op rij werd deelgenomen aan een internationale actie. Vorige keer werd een Internet Sweepday gedaan door enkele landen waarbij illegale sites werden aangepakt. Dit jaar werd deze actie uitgebreid naar een volledige week en namen 25 landen deel waaronder België. Deze International Internet Week of Action of anders genoemd operatie Pangea II vond plaats in november en werd gecoördineerd door Interpol en IMPACT (International Medical Products Anti-Counterfeiting Taskforce) 10. De aandacht ging voornamelijk uit naar drie belangrijke diensten betrokken bij internetverkoop: de Internet Service Providers, de betaalsystemen en de post- en koerierdiensten. De samenwerking tussen geneesmiddelenagentschappen, politie en douanediensten leidde tot het afsluiten van 94 websites en de inbeslagname van ongeveer 168.000 pillen. De Belgische inspanningen leidden tot onderzoeken naar enkele Belgische websites, het aanpakken van advertenties op koop- en biedsites en de controle van postzendingen in Zaventem en Bierset. De in beslag genomen producten behoren tot: - Potentiestimulerende middelen - Hormonen - Antibiotica - Vermageringspillen

9

Groep AntiDrugs Deze taskforce valt onder de Wereldgezondheidsorganisatie.

10


Pagina 15


Inbreuken mbt niet conforme geneesmiddelen 2009


Gent Dendermonde

Veurne

Mechelen Hasselt

Kortrijk Ieper

Tournai

Tongeren

Leuven

Brussel

Oudenaarde

Nivelles Namur

Mons

Huy

Liège Verviers

Charleroi Eupen Dinant


Aantal inbreuken

Marche-en-Famenne

Neufchateau

50 25 5

Arlon

Inbreuken mbt niet conforme geneesmiddelen 2008


Gent Dendermonde Mechelen

Veurne

Ieper

Hasselt Tongeren Kortrijk

Leuven Oudenaarde

Brussel Nivelles

Tournai Mons

Liège Namur

Huy

Verviers

Charleroi


Neufchateau

50 25 5

Arlon



Dinant Aantal inbreuken

Pagina 16


DEEL IV: GERECHTELIJKE BESLISSINGEN11 1. AANTAL VONNISSEN EN ARRESTEN HORMONEN

VOEDSELVEILIGHEID

6 5 2 2 1 0 17 1

5 9 3 3 2 2 4 -

1 1

-

1 1

-

1

1

39

28

Correctionele vonnissen Antwerpen Dendermonde Gent Kortrijk Leuven Oudenaarde Tongeren Turnhout Veurne Arresten Hoven van Beroep Gent t. Corr. Rb. Gent t. Corr. Rb. Oudenaarde Luik t. Corr. Rb. Luik t. Corr. Rb. Marche-en-Famenne Bergen t. Corr. Rb. Doornik

TOTAAL

11

Deze statistische gegevens werden afgeleid uit de rechterlijke beslissingen die aan de Hoofdcoördinator werden overgemaakt. Er wordt geenszins gepretendeerd dat alle in 2009 in kracht van gewijsde getreden vonnissen en arresten verwerkt zouden zijn in deze statistieken. FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 17


2. AANTAL BEKLAAGDEN & STRAFMAAT HORMONEN

VOEDSELVEILIGHEID

TOTAAL

83

44

٠ hoofdgevangenisstraffen

23 10 jaar en 4 maanden 8 jaar en 4 maanden

7 3 jaar en 3 maanden 7 maanden

24

34

€167.150 €63.375

€139.137 €158.145

21 10 8 €127.000

6 4 1 -

2 6

2 2

totaal effectief totaal met uitstel

٠ geldboeten totaal effectief totaal uitstel

٠ opschorting uitspraak veroordeling ٠ vrijspraak ٠ eenvoudige schuldigverklaring ٠ werkstraf ٠ bijzondere verbeurdverklaring (totaal)

٠ ontslag van rechtsvervolging ٠ verval van de strafvordering


Pagina 18


DEEL V: BEDREIGINGEN De rol van de multidisciplinaire hormonencel bij de behandeling van deze bedreigingen is door de politiehervorming veranderd. De hormonencel volgt nog steeds de bedreigingen op maar haar rol wordt beperkt tot het aanmelden van deze bedreigingen aan de lokale politie via de algemene directie van de administratieve politie – directie operaties. In navolging van de MFO-512 is het de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) van het ministerie van Binnenlandse zaken die de beschermingsmaatregelen oplegt aan de lokale politie. In afwachting van deze opgelegde maatregelen neemt de lokale politie op eigen initiatief de nodige beschermingsmaatregelen. De hormonencel vraagt steeds dat er contact zou genomen worden met het slachtoffer van de bedreiging. Controlerende ambtenaren stellen zich bij het uitoefenen van hun functie vooral bloot aan mogelijke vormen van corruptie en aan bedreigingen vanuit het criminele milieu. Momenteel bestaan deze bedreigingen vooral uit verbaal geweld evenals uit lichte vormen van fysiek geweld en vandalisme (krassen in voertuigen, lekke banden,…) In 2009 waren er 9 dossiers waarbij 13 agenten van het FAVV in de uitvoering van hun taak werden bedreigd. Deze dossiers werden door het FAVV voor verder gevolg overgemaakt aan de Multidisciplinaire Hormonencel. Er wordt bij de parketten aangedrongen op een behandeling van deze bedreigingen. Deze aanpak resulteerde in 3 veroordelingen waarvan 1 veroordeling bij de rechtbank te Gent tot €1.100 boete en een schadevergoeding. De twee andere veroordelingen bij de rechtbank te Dendermonde leidden tot €550 boete en een schadevergoeding enerzijds en een veroordeling tot 15 dagen gevangenisstraf en €550 boete anderzijds.

Aantal bedreigingen - personen 20 15 10 5 0 2005

2006

2007

2008

2009

Jaar

12

Ministeriële richtlijn MFO-5 van 23 december 2002 houdende de opdrachten van federale aard uit te oefenen door de lokale politie, wat betreft de opdrachten van bijzondere bescherming van personen en onroerende goederen. FGP/DJB/Hormonen en doping

Pagina 19


DEEL VI: SAMENVATTENDE COMMENTAAR De dalende trend van het aantal vastgestelde inbreuken met betrekking tot het gebruik, toedienen aan landbouwdieren en de handel in deze hormonale stoffen gaat verder. Niettemin moeten we ervoor zorgen dat de ernstige inspanningen van de laatste jaren niet worden teniet gedaan door de aandacht nu plots te laten verslappen, als het ware misleid door de “successen”. Het in beslag nemen van hormonale stoffen voor humaan gebruik kent een hausse evenals het aantreffen van de niet-conforme geneesmiddelen. Deze aanzienlijke stijging van het aantal inbeslagnames is zeker te danken aan de betere samenwerking tussen de verschillende partners betrokken in de strijd tegen hormonenhandel. Illegale producten liggen vandaag de dag, door de toegankelijkheid en het gebruiksgemak van het internet, binnen het bereik van iedereen. Daarnaast werken de hoge winsten en de lage pakkans een stijging van het aantal inbreuken nog meer in de hand. Dit is een trend die zich zeker nog verder door zal zetten.


Pagina 20


Bijlage 1: overzicht Multidisciplinaire Hormonencel MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL

Landbouw

Volksgezondheid

FAVV

FOD VVVL

FAGG

NOE

DG DPV

SOE

Financiën DA: NOD

Binnenlandse Zaken Politie

Justitie

Bijstandsmagistraat

DJB/Horm

FAVV : NOE:

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Nationale Opsporingseenheid van het FAVV verbindingsambtenaar: de Hr. W. Gillis

FOD VVVL DG DPV:

Federale Overheidsdienst Volksgezondheid Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Directoraat Generaal Dier, Plant en Voeding verbindingsambtenaar: de Hr. L. Derolez

FAGG:

Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten Speciale Onderzoekseenheid van het FAGG verbindingsambtenaar: de Hr. R. Vancauwenberghe

SOE:

DA: NOD:

Douane en Accijnzen: Nationale OpsporingsDirectie verbindingsambtenaar: de Hr. O. Hons

FGP/DJB/Horm:

Federale Gerechtelijke Politie Directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen goederen Dienst Hormonen en Doping verbindingsambtenaar: de Hr. J. Van den Boeynants

Bijstandmagistraat:

Parket-generaal Gent de heer F. Clarysse


Pagina 21


Bijlage 2: Analyseresultaten niet aan alle criteria voldaan Analyseresultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ zijn resultaten waar er vermoedens zijn van externe toediening maar die niet voldoen aan de wettelijk voorwaarden om als “niet conform” te beschouwen. Er zijn verschillende mogelijkheden die tot een resultaat ‘niet aan alle criteria voldaan’ leiden: 1) hoge concentraties natuurlijke stoffen kunnen worden teruggevonden maar het kan niet wetenschappelijk worden bewezen dat het om externe toediening gaat 2) kleine concentraties stoffen kunnen worden teruggevonden die zeker extern zijn toegediend maar waarvan de concentratie te laag ligt om te vervolgen, de kans op een tegenstrijdige tegenanalyse is te groot 3) producten kunnen worden teruggevonden in een matrix die niet erkend is waardoor vervolging niet mogelijk is 4) producten kunnen worden teruggevonden volledig conform de procedures maar er is onvoldoende restmateriaal voor tegenanalyse waardoor dit als conform moet worden beschouwd De natuurlijke stoffen die momenteel worden teruggevonden zijn alfa-oestradiol, alfatestosteron, alfa- en beta-boldenone. Deze stoffen kwamen enkele jaren geleden ook vaak voor. Daarnaast is in 2009 prednisolone maar vooral thiouracil een frequent voorkomende stof. De relevantie van de informatie van het aantreffen van deze producten wordt soms in vraag gesteld aangezien het niet is bewezen dat er illegale groeistimulatoren zijn toegediend. De discussie draait om het feit of deze stoffen al dan niet endogeen zijn.


Pagina 22

MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL

Recommend Documents