Monumenten fietsroute Nijbroek Ter gelegenheid van de Open Monumentendag op 12 september 2015 is voor de Nijbroekse polder een speciale fietsroute samengesteld die u langs tal van rijks- en gemeentelijke monumenten leidt. Enkele monumenten zijn opengesteld, andere zijn vanaf de openbare weg te bewonderen. Ook na de Open Monumentendag blijft de fietsroute de moeite waard, al zijn de monumenten dan niet meer opengesteld.
Middendijk omstreeks 1960, Nijbroek
Sluisje aan de Vloeddijk, Nijbroek
De Nijbroekse polder, in het noordelijk deel van de gemeente Voorst, is een veenontginning die uit de veertiende eeuw dateert. De eerste bebouwing in de Nijbroekse polder is gelegen langs de slagen of ontginningsassen, die min of meer een raster in het landschap vormen. Omdat de Nijbroekse polder al eeuwenlang met zorg en aandacht voor landschap en bebouwing bewoond wordt, staan hier diverse schitterende monumenten. De monumentenfietsroute is grotendeels gebaseerd op het bestaande fietsknooppuntensysteem. De route begint bij dorpshuis De Arend (Dorpsplein 2, Nijbroek) en eindigt bij De Roode Hoeve (Middendijk 14, Nijbroek). Meer informatie over de Open Monumentendag 2015 en het thema Kunst & Ambacht is te vinden op www.voorst.nl/open-monumentendag-2015. De flyer is af te halen bij de Oudheidkundige Kring Voorst en het gemeentehuis aan de H.W. Iordensweg 17 in Twello.
Openstelling monumenten
van 10.00 – 17.00 uur (tenzij anders vermeld) Dorpshuis ‘De Arend’ Dorpsplein 2, Nijbroek Woonhuis annex dorpshuis en café. Het pand, dat dateert van vóór 1850, is karakteristiek gesitueerd aan het dorpsplein van Nijbroek. Van 11.30 tot 16.00 uur is de tentoonstelling ‘Peter Visser in Voorst’ van de OKV te bezoeken. Hierbij zijn experts aanwezig om toelichting te geven op de schilderijen. Peter Visser was een negentiende eeuwse kunstenaar die rond 1850 door deze streek trok en boerderijen en dorpsgezichten op het doek vastlegde. Zijn werk geeft een beeld van de landbouwgeschiedenis, de huizenbouw en het dagelijks leven uit die tijd. Kinderen kunnen buiten hun eigen ’Visser’ schilderen. ‘De Blankemate’ Blankematerweg 2, Nijbroek Deze T-boerderij heeft een villa-achtig voorhuis en is met spouw gebouwd; zeer vooruitstrevend in die tijd (1889). Jacob Derks Bredenoord was hiervan de opdrachtgever. De serre aan de voorgevel is van 1912. Op deze plek hebben al sinds de veertiende eeuw meerdere gebouwen gestaan, waaronder een stenen spieker met een lanterskamer, gebruikt als zomerverblijf door rijke Deventernaren. De huidige boerderij is een representatief voorbeeld van een grote statusvolle negentiende eeuwse boerderij in de IJsselstreek. Korte rondleiding om 11.00 uur en 14.00 uur
Sluisje van Nijbroek Vloeddijk, Nijbroek Het sluisje van Nijbroek is van algemeen belang, vanwege geschiedkundige en wetenschappelijke waarde. Van natuursteen gemetselde duiker onder het wegdek, met een baksteen gemetseld front en ojief-vormige vleugelstukken tegen de taluds. Het afsluitwerk van het sluisje is geheel van hout geconstrueerd. De schuif bestaat uit een houten raamwerk met horizontale beplanking. Het sluisje is de eerste gereglementeerde waterkering in de polder van Nijbroek. Het werd waarschijnlijk gebouwd als uitvloeisel van de zogenaamde Gifbrief van Nijbroek uit 1328. ‘Katerstede’ Veluwsedijk 49, Nijbroek Achtiende eeuwse potstalboerderij met rietgedekt wolfsdak. De voorgevel bevat metselwerk uit drie perioden en er zijn delen zichtbaar van het ankergebint. Kleine, lage boerderijen waren veelvuldig te vinden in de oude Nijbroekse polder. Op Open Monumentendag kunt u de hoogstamboomgaard en de keuken met opkamertje bekijken. ‘Katerstede’ is een goed voorbeeld van wonen in een monument met voldoende comfort om er heerlijk te leven!
‘De Bijvanck’ Middendijk 63, Nijbroek T-boerderij waarvan het voorhuis in twee bouwperioden tot stand gekomen is. Het rechtergedeelte stamt uit 1880, het linkergedeelte is ouder. Aan de rechterzijde van het voorhuis stond tot 1880 een ca. zeventiende eeuwse lanterswoning. Het achterhuis heeft nog een onderschoer. Bij de linkerzijgevel is een restant van een rosmolen aanwezig in het plaveisel, die ooit aanpandig aan het achterhuis zat. De boerenplaats komt vanaf 1626 voor in documenten, maar is vermoedelijk veel ouder. De naam betekent nieuw aangewonnen stuk land. Rondleiding om het huis om 12.00 uur en 13.00 uur Dorpskerk en kerktoren Nijbroek Dorpsplein 8, Nijbroek Dorpskerk waarvan de kern dateert uit 1300-1350. De oorspronkelijke kapel is vanaf die tijd verbouwd en uitgebreid tot de huidige kerk in gotische stijl. In de
Dorpsplein omstreeks 1950, Nijbroek
kerk bevinden zich onder andere middeleeuwse schilderingen. In 1861 kreeg de kerk een orgel van H. Knipscheer II. In de eerste helft van de zestiende eeuw werd de toren verhoogd met een klokkentorenverdieping. Twee luidklokken werden hier geplaatst, namelijk één van Willem Wegewart in 1610 en één van Pieter en Hendrick van Trier in 1658. Beide klokken zijn in 1943 door de Duitse bezetting omgesmolten tot kogels. In 1960 werden twee nieuwe klokken opgehangen in de toren, die behalve dezelfde inscripties als de oude klokken ook een verwijzing naar de gebeurtenis uit 1943 kregen. ‘De Roode Hoeve’ Middendijk 14, Nijbroek Weliswaar geen monument, maar een mooi voorbeeld van een klassieke T-vormige IJsselhoeve uit 1907 met een fraai aangelegde tuin. Hier kunt u ook kennismaken met het ambacht van interieurontwerp en het maken van meubels op maat.
Andere monumenten
langs en nabij de route (blauwe stippen) Ossenweide (1719)
Barmen ’t Loo (1912)
• Breestuk 2, Nijbroek Kerkzicht (1869)
• Middendijk 59, Nijbroek Hoogehuis (1799)
• Middendijk 10, Nijbroek Spilhofstede (1899)
• Middendijk 75, Nijbroek ’t Fort (1796)
• Dorpsplein 7, Nijbroek 4-roedige Steltenberg (1913-1914) • Middendijk 18, Nijbroek Aaltjeshoeve (1696-1877)
• Middendijk 29, Nijbroek De Fransenburg (1300-1400) • Middendijk 31, Nijbroek Diaconie-huisje (circa 1888)
• Middendijk 44 t/m 50, Nijbroek Lommerlust (1894) • Middendijk 54, Nijbroek Transformatorhuisje (circa 1920) • Middendijk 55, Nijbroek
• Middendijk 69, Nijbroek De Poterijen (1700-1800) • Monnikenweg 1, Nijbroek Het Reuvenkampje (1847) • Monnikenweg 6, Nijbroek T-boerderij (1905)
• Vaassenseweg 30, Nijbroek Boerdam (1905) • Vaassenseweg 31, Nijbroek Steltenberg (circa 1950) • Veluwsedijk 47A, Nijbroek Wester Flier (1752) • Zeedijk 15A, Nijbroek
De monumentenfietsroute Het eerste deel van de fietsroute is te volgen aan de hand van de bordjes van het fietsknooppuntensysteem. Vanaf de Benedenste Kruisweg bevindt u zich niet meer op de route van het fietsknooppuntensysteem. De fietsroute is 16 km lang. 1. De fietsroute start bij dorpshuis ‘De Arend’ (Dorpsplein 2) deze is open-gesteld. Tevens bevindt de dorpskerk van Nijbroek zich ook op het Dorpsplein (Dorpsplein 8), deze is ook opengesteld. 2. Fiets richting de Middendijk en sla linksaf (Middendijk) 3. Sla de eerste weg rechtsaf (Kerkepad) 4. Sla linksaf (Zeedijk)
5. Sla de eerste weg rechtsaf (Heegsestraat) 6. Ga bij de T-splitsing links (Ossenkolkweg) 7. Bij de T-splitsing linksaf (Bosweg) 8. Bij de T-splitsing linksaf (Arkerstraat) 9. Aan het eind van de Arkerstraat bevindt zich ‘De Blankemate’ (Blankematerweg 2) deze is opengesteld
13
15
14
15
14
Kruisweg) vanaf hier staan er geen bordjes van het fietsknooppuntensysteem meer 16. Tweede weg rechtsaf (Middendijk). 17. Op Middendijk 63 bevindt zich ‘De Bijvanck’, deze is opengesteld. 18. Fiets rechtdoor op de rotonde 19. Op de Middendijk 14 bevindt zich ‘De Roode Hoeve’ hier eindigt de route
19
Uitgave en copyright: gemeente Voorst 2015
18
3 1 2
16
17
12
16
17
1 2
3
18
10 9
10 9
19
5
4
5
4
7
8
6
7
8
6
1 2 1 2
Rode stippen: Opengestelde monumenten Blauwe stippen: Overige monumenten
Rode stippen: Opengestelde monumenten Blauwe stippen: Overige monumenten 12 13
10. Einde weg rechtsaf (Blankematerweg) 11. De Blankermaterweg gaat over op de Vloeddijk 12. Aan de Vloeddijk vindt u het Sluisje van Nijbroek, dit is het noordelijkste punt van de gemeente Voorst 13. Einde weg linksaf (Veluwsedijk) 14. Op de Veluwsedijk 49 bevindt zich de ‘Katerstede.’ Deze is opengesteld 15. Sla de eerste weg links (Benedenste
Voor meer informatie kunt u terecht op www.voorst.nl/ open-monumentendag-2015. Meer informatie over de monumenten langs de route en in de Nijbroeksepolder is te vinden op www.voorst.nl/wonen/bouwen-en-ruimtelijke-ordening/monumentencultuurhistorie/monumentenlijst/monumenten-nijbroek Gemeente Voorst | H.W. Iordensweg 17 | 7391 KA Twello T. 0571 27 99 11 | E.
[email protected]
