Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka

1

Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka Voortgangsrapportage 2010/2011

Platform Bedrijven Kantoren Metropoolregio Amsterdam

2

Deelregio’s van PLABEKA Bestuurlijke afbakening

0

5

10

15

20

25 km

Deelregio Zaanstad-Waterland

Deelregio Haarlem-IJmond BEEMSTER

CASTRICUM

Bedrijventerreinen

GRAFT-DE RIJP ZEEVANG

UITGEEST HEEMSKERK

WORMERLAND

PURMEREND

BEVERWIJK ZAANSTAD

LANDSMEER

HAARLEMMERLIEDE CA

VOLENDAM

LELYSTAD

OOSTZAAN

VELSEN

BLOEMENDAAL

Metropoolregio Amsterdam (Plabeka)

EDAM-

WATERLAND

Deelregio Amsterdam

HAARLEM AMSTERDAM

Deelregio Almere-Lelystad

ALMERE

ZANDVOORT HEEMSTEDE DIEMEN MUIDEN WEESP

HAARLEMMERMEER

AMSTELVEEN

NAARDEN

OUDERAALSMEER

HUIZEN

BUSSUM

AMSTEL

BLARICUM

LAREN

UITHOORN WIJDEMEREN

HILVERSUM

Deelregio Gooi en Vechtstreek

Deelregio Amstelland-Meerlanden versie 18 juli 2011

3

Inhoudsopgave

Voorwoord Arthur van Dijk

3

4.

Ontwikkelingen Zeehaventerreinen MRA

49

Samenvatting

9

1.

Inleiding

15

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Doelstelling De Metropoolregio Amsterdam Belangrijke kanttekeningen Verbeteropgave Leeswijzer

17 17 19 19 20

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Het Noordzeekanaalgebied Uitgifte zeehaventerreinen 2010 Herstructurering zeehaventerreinen Plancapaciteit tot 2030 Conclusie

51 53 53 53 55

Bijlagen

57

2.

Ontwikkelingen Kantoren MRA

21

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

Opname en uitbreidingsvraag kantoren 2010 Kantoorgebruik en leegstand Nieuwbouw en transformatie Plancapaciteit tot 2030 Conclusie

23 23 27 29 31

Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Bijlage V Bijlage VI Bijlage VII Bijlage VIII Bijlage IX Bijlage X

3.

Ontwikkelingen Bedrijventerreinen MRA

33

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Uitgifte bedrijventerreinen 2010 De markt voor bedrijfshuisvesting Herstructurering bedrijventerreinen Plancapaciteit tot 2030 Conclusie

35 37 39 43 45

Colofon

Organogram Plabeka 58 Vergelijking oude en nieuwe behoefteraming 61 Ontwikkelingen kantorenmarkt naar gemeente 62 Plancapaciteit kantoren naar terrein (stand 1-1-2011) 63 Overzicht uitgifte per bedrijventerrein 72 Tabellen transacties en aanbod bedrijfsruimten 75 Herstructurering Bedrijventerreinen 76 Plancapaciteit bedrijventerreinen per subdeelregio (stand 1-1-2011) 78 Voortgang besluiten Uitvoeringsstrategie 2007 87 Bronvermelding 91

92

4

5

Voorwoord De vier Plabeka-monitors van de afgelopen jaren hebben hun werk gedaan. We hebben nu een actueel, gedetailleerd en meerjarig inzicht in hoe onze regio zich – vanuit het perspectief van vestigingslocaties - ruimtelijk-economisch ontwikkelt. Dat is essentieel om goed ruimtelijk en economisch beleid op te kunnen voeren. De monitors hebben ons ook geleerd dat we als regio nog steeds een te ruime jas qua planvoorraad aan hadden. Daarom zijn we op 23 juni 2011 een nieuwe Uitvoeringsstrategie overeen gekomen met als motto: ‘snoeien om weer te kunnen bloeien’. Een strategie waar veel mensen hard aan hebben gewerkt en waar ik trots op ben! In geen enkele andere regio in Nederland is er een werklocatie-strategie die: • tussen zoveel gemeenten is afgestemd (gesteund door provincies en Stadsregio); • over bedrijventerreinen én kantoren gaat; • over droge bedrijventerreinen én natte (zeehaven)terreinen; • en waarin de bestaande voorraad en de nieuwe gekoppeld worden aan elkaar! Bovendien hebben we als overheid intensief samengewerkt met marktpartijen zoals ontwikkelaars, beleggers, makelaars en eindgebruikers. Vanaf deze plek wil ik Rudy Stroink en de leden van zijn Adviescommissie Plabeka nogmaals bedanken voor hun kritisch advies. Op 23 juni jl. heeft de Adviescommissie positief gereageerd op mijn uitnodiging namens Plabeka om aan te blijven. Daar ben ik ze zeer erkentelijk voor. De overheid en ‘de markt’ hebben elkaar de komende decennia hard nodig om onze regio te laten bloeien en in de top te laten meedraaien van de meest aantrekkelijke Europese vestigingsplaatsen. Dat pad gaat Plabeka dan ook bewandelen, zo zijn we op 23 juni overeen gekomen.

Er zijn op 23 juni ook enkele uitwerkingsafspraken omtrent de Plabeka Monitor vastgelegd: • d e provincie Noord-Holland neemt het stokje over van de Stadsregio als trekker van de monitor; • de monitor wordt voortgezet en verbeterd. Het is immers dé tool om de vinger aan de pols te houden of ons beleid werkt en of iedereen zijn afspraken nakomt; • wij volgen het advies van de Adviescommissie Plabeka en gaan kwalitatiever onderzoeken en monitoren ‘wat de eindgebruiker wil qua pand en omgeving’; • we gaan sneller monitoren: de komende jaren zal de Plabeka Monitor publicatie eerder in het jaar verschijnen (en wordt van gemeenten verwacht dat zij eerder in het jaar hun gegevens aanleveren). Deze zaken gaan we – naast alle andere afspraken uit de nieuwe Uitvoeringsstrategie – de komende maanden oppakken en uitwerken zodat wij u volgend jaar een nog beter inzicht kunnen bieden over de huidige stand van zaken op de werklocaties in de Metropoolregio Amsterdam.

Arthur van Dijk Voorzitter Platform Bedrijven en Kantoren Metropoolregio (Plabeka) Wethouder Economie, Schiphol en Cultuur, gemeente Haarlemmermeer

Juli 2011

6

S

Samenvatting

Opname en uitbreidingsvraag kantoren 2005 t/mkantoren 2010 Figuur A Opname en uitbreidingsvraag Totale opname (totaal betrokken) Uitbreidingsvraag (netto groei gebruik)

1.200

1.000

x 1.000 m2 bvo

800

600

400

200

0

-200 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Bron: Kantorenmonitor 2011

Leegstand kantoren (incl. voorverhuur) 2005 t/m 2010 (MRA, incl. Lelystad)

Figuur B

Leegstand kantoren in de MRA

3.000 2.500

x 1.000 m2 bvo

8

2.000 1.500 1.000 500 0 januari 2005


januari 2006

januari 2007

januari 2008

januari 2009

januari 2010

januari 2011

9

Samenvatting A. Doel monitor Plabeka Het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) is in 2005 opgericht. Als onderdeel van het Platform Regionaal Economische Structuur (PRES) is Plabeka een vooruitstrevend informeel samenwerkingsverband van regionale en lokale overheden in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). In de MRA werken 34 gemeenten, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam met elkaar samen op thema’s als Verstedelijking, Economie, Landschap en Verkeer & Vervoer. De doelstelling van Plabeka luidt: “het bevorderen van het internationaal vestigingsklimaat, onder meer door het zorgen voor goede vestigingsplaats mogelijkheden op (voldoende) bedrijventerreinen en kantorenlocaties”. Op de 6e Noordvleugelconferentie (16 februari 2007) zijn de Plabeka-partners (de gemeenten Almere, Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer, Zaanstad, de twee provincies en de Stadsregio) overeengekomen dat zij de afspraken die in de ‘Uitvoeringsstrategie 2007’ zijn vastgelegd jaarlijks zullen monitoren. Er is toen ook afgesproken dat, indien de monitor daar aanleiding toe geeft, de afspraken voortijdig geactualiseerd zouden kunnen worden. De voorliggende Plabeka Monitor is inmiddels de vierde ‘kwantitatieve vinger aan de pols’ die Plabeka heeft gepubliceerd.

Aangezien de afspraken van 2007 waren gebaseerd op – zo bleek uit de Plabeka monitor – niet met de werkelijkheid overeenkomende prognoses heeft het Platform Regionaal Economische Structuur Metropoolregio Amsterdam (PRES) in december van 2009 besloten om de behoefteraming in 2010 te laten actualiseren voor zowel kantoren als bedrijventerreinen. Tijdens de 3e PRES conferentie (23 juni 2011 jl.) is de nieuwe behoefteraming aangenomen als basis voor de nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040. Voor wat betreft de behoefteraming (en planreducties die overeen zijn gekomen) zullen deze bestuurlijke afspraken op 1-1-2012 in werking treden. De voorliggende monitor-publicatie heeft nog betrekking op de situatie voorafgaand aan de nieuwe Plabeka afspraken. De peildatum is 1-12011. In deze monitor staat voor een laatste keer de ‘oude’ behoefteraming centraal: Plabeka monitort voor het laatst de ‘oude’ afspraken. Vanaf volgend jaar wordt de nieuwe behoefteraming gemonitord. Ter info is in bijlage II een vergelijking tussen de uitgangspunten en uitkomsten van beide ramingen opgenomen.

De afspraken uit 2007 staan in deze monitor centraal

Er worden géén beleidsmatige conclusies getrokken in de Plabeka Monitor. Deze publicatie dient ervoor de regionale bestuurders zo goed mogelijk te voorzien van objectieve data waarop zij hun beslissingen kunnen baseren.

B. Effect van monitor van vorig jaar Één van de belangrijkste conclusies uit de monitor van vorig jaar was dat – deels onder invloed van de economische crisis – de gemiddelde uitgifte van bedrijventerreinen en uitbreidingsvraag van kantoren over de laatste jaren minder hoog bleek te zijn dan in 2007 was geprognosticeerd.

Een belangrijk verschil tussen de uitkomsten van de ruimtebehoefteprognose uit 2007 en die uit 2010 betreft de geprognosticeerde vraag naar bedrijventerreinen en kantoren voor de periode 2010-2020. In de oude raming werd uitgegaan van een vraag van respectievelijk 100 ha en 220.000 m2 per jaar tot 2020. In de nieuwe raming wordt uitgegaan van respectievelijk ±85 ha en 160.000 m2 per jaar tot 2020. Daarbij moet vermeld worden dat de gemeente Lelystad – in tegenstelling tot de oude behoefteraming en uitvoeringsstrategie – wél is opgenomen in de nieuwe behoefteraming en afsprakenpakket. De nieuwe behoefteraming komt voor de periode tot 2020 echter ±15% lager uit bij bedrijventerreinen en ±25% bij kantoren.

10

Figuur C Leegstandspercentages kantoren in grote steden in Nederland volgens DTZ, medio 2011* DEN HELDER

> 15%

0

10% - 15%

5

10

15

20

25 km

5% - 10% Gemiddeld leegstandspercentage kantoren G32: 13,8% (2011, gewogen)

17,6% AMSTERDAM

18,7%

HOORN

ALKMAAR

ZWOLLE

13,2%

LELYSTAD

10,7%

PURMEREND ZAANSTAD

17,6% 18,7%

HAARLEM

5,2% 11,2%

20,8% AMSTELVEEN

19,3%

HAARLEMMERMEER

20,4%

LEIDEN

11,1%

21,1%

20,1%

DEN HAAG

8,9% 10,7%

23,1% 23,3%

19,0% WOERDEN

ZOETERMEER

22,1% GOUDA

16,4%

23,9%

16,4%

HILVERSUM

13,1% 11,9%

14,9%

20,8% ALMERE

DIEMEN

SCHIPHOL HOOFDDORP

UTRECHT

7,7% 8,0%

APELDOORN

12,4%

16,2% AMERSFOORT

15,6%

18,0%

ARNHEM

14,2% 12,6%

21,4%

ROTTERDAM

12,2% 12,3%

13,2%

9,0%

AMSTERDAM

NIJMEGEN

10,0% 15,6%

*de leegstandspercentages van steden in de MRA kunnen in deze kaart afwijken van de cijfers uit de rest van de publicatie. Dit heeft als verklaring dat onderstaande kaart is opgesteld met gegevens voor steden in heel NL (Bron: DTZ), daar waar Kantorenmonitor B.V. alleen cijfers over de MRA heeft). Bron: DTZ Zadelhoff (2011), bewerking Bureau BUITEN

versie 18 juli 2011

11

C. De belangrijkste 7 conclusies Er zijn 7 samenvattende overall-conclusies die kunnen worden getrokken uit de monitor van dit jaar. In hoofdstuk 5 van dit rapport worden deze conclusies uitgebreider onderbouwd en toegelicht met figuren en tabellen. In deze samenvatting volstaan we met de hoofdlijnen: 1. U itbreidingsvraag kantoren en uitgifte van bedrijventerreinen minder hoog dan verwacht: voor zowel kantoren als bedrijventerreinen geldt dat de feitelijke vraag ontwikkeling het laatste decennium achterbleef bij de prognoses die aan de basis van de Uitvoeringsstrategie 2007 lagen. E en opmerkelijk punt daarbij is het feit dat de MRA voor het tweede jaar op rij een negatieve uitbreidingsvraag aan kantoren heeft genoteerd, terwijl een substantiële uitbreidingsvraag stond geprognosticeerd voor de jaren tot 2020 (zie figuur A).

Ook het aantal m2 kantoorruimte in aanbouw vertoont een dalende trend. Op 1 januari 2011 was er voor 300.000 m2 aan nieuwe kantoorruimte in aanbouw. Dat is 135.000 m2 minder dan in 2010 en 300.000 m2 minder dan in 2009. 3. Uitgifte van bedrijventerreinen trok in 2010 licht aan, maar blijft achter bij de verwachtingen: in 2010 is er 34 ha aan bedrijventerreinen uitgegeven (zie figuur E). Dat is een stijging van 20% ten opzichte van de dip in 2009. Het beeld van de uitgifte over de laatste 10 jaar is echter vrij helder: • de uitgifte schommelt al jaren rond de 45 ha exclusief Lelystad1; • inclusief Lelystad komt het gemiddelde uit op 53 ha. • Alleen in het jaar 2000 werd er een uitgiftepiek bereikt van ±100 ha. Zonder de (eenmalig uitzonderlijk hoge) uitgifte in 2000 komt het jaargemiddelde van de uitgifte vanaf 2001 uit op 39,3 ha (exclusief Lelystad).

Uitgifte bedrijventerreinen in 2010 licht omhoog, uitbreidingsvraag kantoren verder gedaald

Door de lage uitgiftes hebben de gemeenten en overige terreinbeheerders plannen voor nieuwe kantoren en bedrijventerreinen al in de tijd naar achter geschoven en ambities aangepast, zo blijkt uit de monitors van afgelopen jaren.

2. Aanhoudende leegstand van kantoren: er blijft sprake van voortdurende hoge leegstand van kantoren in de MRA: • in absolute zin: inclusief Lelystad bijna 2,5 mln m2 bvo op 1-1-2011, 200.000 m2 (ofwel 8%) meer dan op 1-1-2010 (zie figuur B); • in relatieve zin (17,8% volgens Kantorenmonitor B.V., inclusief Lelystad); • en in nationaal (zie figuur C) én internationaal perspectief. Tegenover de hoge leegstand staat het feit dat het aantal plannen en initiatieven om kantoren te transformeren naar andere functies lijkt toe te nemen (zie figuur D).

4. Transacties van bestaande bedrijfsruimten verder gedaald, aanbod flink omhoog: de afgelopen jaren zijn steeds tussen de 300.000 en 600.000 m2 aan transacties voor bedrijfsruimten geregistreerd in de MRA door de researchafdelingen van Vastgoedmarkt en PropertyNL. Indicatief betekent dit, omgerekend naar hectares bij een FSI van 0,7 ongeveer 45 tot 80 ha aan transacties op bestaande bedrijventerreinen per jaar. Ten opzichte van de gemiddelde jaarlijkse uitgifte van nieuwbouwkavels (±40 tot 45 ha per jaar) kan geconcludeerd worden dat een substantieel deel van de ruimtelijk economische dynamiek in de regio plaats vindt op bestaande bedrijventerreinen. Het aantal transacties is in 2010 met 25% gedaald ten opzichte van 2009. In 2010 werd 233.000 m2 bedrijfsruimte verhuurd of verkocht aan een nieuwe eindgebruiker tegenover ruim 300.000 m2 in 2009. Het aanbod van bedrijfsruimten is in diezelfde periode gestegen met 26% naar bijna 1,6 mln m2 aangeboden bedrijfsruimte in december 2010. Deze cijfers geven een indicatie van de ontwikkelingen op bestaande terreinen.

1 Bij een kantoorquotiënt van 20 m2 wordt aangenomen dat een werknemer 20m2 bvo aan kantoorruimte gebruikt. Onder die aanname kun je – met een slag om de arm – berekenen hoeveel mensen er werken in een pand van bijv. 10.000 m2 (namelijk 500). De feitelijke, huidige, gemiddelde KQ in de MRA is niet bekend. Ook is niet bekend hoe dit getal zich zal ontwikkelen naar de toekomst toe, met bijvoorbeeld Het Nieuwe Werken in het achterhoofd. Sommige experts verwachten een daling van de KQ, terwijl anderen voorspellen dat het zo’n vaart niet zal lopen.

Figuur D

Figuur E

Transformatie kantoren (feitelijk getransformeerd en ‘initiatieven tot’) in de MRA

Uitgifte bedrijventerreinen in de MRA 2000 t/m 2010 (in netto ha, excl. Lelystad)

Transformatie kantoren 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio (excl. Lelystad)

Oplevering en120 in aanbouw genomen nieuwbouw kantoren 2005 t/m 2010 (MRA, excl. Lelystad)

300

700 600

250

500 x 1.000 m2 bvo

200 x 1.000 m2 bvo

12

150 100 50 0 2005

2006

Bron: Kantorenmonitor B.V. 2011

2007

2008

2009

2010

Gemiddeld 2005 t/m 2010

Almere Zaanstreek-Waterland Ijmond-Haarlem Gooi en Vechtstreek Amstelland-Meerlanden Amsterdam

400 300

100 80 60 40

200

20

100

0 2000

0

2001

2002

2003

Opgeleverde nieuwbouw (in jaar ervoor) Bron: Kantorenmonitor B.V. 2011

Tabel A

2004

2005

2006

2007

2008

jan. 2006 jan. 2007 jan. 2008 jan. 2009 jan. 2010 2009 2010 jan. 2011

Gem. uitgifte 2000 t/m 2010

Kantoorruimte in aanbouw

Voortgang herstructurering in de MRA in hectares (stand 1-1-2011)

Plabeka deelregio

Bron gegevens:

Totale opgave (revit./herprof.) 2010-2020

Stand 1-1-2010: ‘lopend’ of ‘start 2010-2013’

Stand 1-1-2011: uitgevoerd of in uitvoering**

Bureau BUITEN (april 2010)


Monitor Bedrijventerreinen Noord-Holland (aug 2011)

Almere-Lelystad

195

96

0

Amstelland-Meerlanden

435

408

266

Amsterdam

609*

423*

235

Gooi en Vechtstreek

230

213

109

IJmond-Haarlem

281*

275*

139

Zaanstreek-Waterland

463*

333*

323

Metropoolregio

2.211

1.748

1.072***

*in de inventarisatie uit 2010 is de herstructureringsopgave op de Zaanse haventerreinen Westerspoor Zuid, Hemburg en Achtersluispolder ten onrechte toegekend aan de deelregio IJmond-Haarlem. Deze correctie is in bovenstaande tabel doorgevoerd. ** Dit zijn projecten waarvan de gemeenten in de meest recente provinciale monitor hebben aangegeven dat ze ‘In Uitvoering’ zijn. In andere gevallen heeft de gemeente aangegeven dat het project in ‘studie of plan’ is, maar waarvoor wel al ooit (sinds 2004) een HIRB subsidie voor fysieke investeringen is ontvangen. ***Er zijn 4 projecten waar momenteel een fysiek herstructureringsproces aan de gang is dat is gestimuleerd middels een HIRB-fysiek subsidie, maar die in 2010 niet door de gemeente is opgegeven in de inventarisatie. De hectares van deze projecten zijn daarom ook niet meegenomen in deze tabel. Bron: Provincie Noord-Holland (2011) en Bureau BUITEN (2010), onderzoek Aanscherping Herstructureringsopgave bedrijventerreinen Metropoolregio Amsterdam, opgave gemeenten

13

5. Herstructurering bedrijventerreinen komt op gang, maar er is nog een lange weg te gaan: ondanks het feit dat in de MRA op ca 1.000 ha bedrijventerreinen momenteel worden geherstructureerd (zie tabel A) blijft het tekort aan financiële middelen en capaciteit bij gemeenten om de enorme herstructureringsopgave weg te werken een knelpunt. De MRA staat voor een grote financiële en organisatorische opgave om voor 2020 aan de herstructureringsambities te voldoen. Het feit dat er vaak meerdere investerings- en herstructureringsronden moeten worden ingezet voordat een terrein volledig en succesvol is geherstructureerd speelt hierbij mee. Het Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (PHB) en de subsidieregeling Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen in Noord-Holland (HIRB) zijn belangrijke elementen in het aanjagen van herstructureringsprocessen, zo is gebleken.

7. D e Uitvoeringsstrategie 2007 is volgens plan uitgevoerd: één van de doelen van de Plabeka Monitor is nagaan of de (proces)afspraken – zoals die in 2007 zijn gemaakt – zijn nagekomen. Uit de monitoring van de afgelopen jaren is gebleken dat sinds 2007 nagenoeg alle procesmatige en inhoudelijke taken zijn opgepakt en uitgevoerd. De samenwerking van lokale en regionale overheden in Plabeka-verband is succesvol en zal ook de komende jaren worden voortgezet. Op hoofdlijnen zijn de Plabeka partners hun afspraken uit 2007 inzake planreducties van kantoren nagekomen.

De Plabeka Monitor wordt komend jaar verder verbeterd

6. Dalend aanbod aan zeehaventerreinen ondanks inbreiding: bij zeehaventerreinen ligt de uitgifte van kadegebonden en havengerelateerde terreinen gemiddeld genomen in lijn met de in 2007 opgestelde prognoses. Het uitgiftepatroon vertoont echter een veel grilliger en meer fluctuerend beeld dan bij normale bedrijventerreinen. Het is aannemelijk dat de voorraad kadegebonden terreinen de komende jaren – ondanks het groot aantal hectares dan aan inbreiding is ingeboekt de laatste jaren - verder zal afnemen. Aan havengerelateerde terreinen lijkt voorlopig voldoende voorraad in huis te zijn om aan de vraag te kunnen voldoen. In het najaar van 2011 presenteert de provincie Noord-Holland de resultaten van het onderzoek naar een optimale benutting van het bestaand havengebied. Deze studie is een deelproject uit de vastgestelde structuurvisie Noord-Holland in 2010.

D. Verbeteropgave

Plabeka tracht elk jaar haar monitoringssystematiek en -publicatie te verbeteren, zodat een zo scherp mogelijk inzicht ontstaat van de situatie op en de (historische) ontwikkeling van de werklocaties in de regio. Één van de belangrijkste besluiten tijdens de Platform Regionaal Economische Structuur (PRES-) conferentie van 23 juni jl. was dat monitoring essentieel blijft en dat de Plabeka monitor qua proces, systematiek en inhoud verder verbeterd dient te worden. De publicatie van volgend jaar (de editie medio 2012) zal wellicht een andere indeling en/of opzet hebben dan die van de afgelopen jaren. Dit met het doel nog meer inzicht te krijgen in waar ondernemers zich willen vestigen en de voorwaarden zo gunstig mogelijk te maken zodat ons lokale en regionale vestigingsklimaat voor de langere termijn versterkt wordt. Zowel in nationaal als internationaal perspectief.

14

1 Inleiding

DEN HELDER

16

Enkele grote werklocaties in de Metropoolregio Amsterdam ZAANSTAD-WATERLAND ± 150.000 banen in 2010

Achtersluispolder

AMSTERDAM ± 430.000 banen in 2010

First in Food langs de Zaan

Inverdan

Baanstee Noord

Haven Amsterdam

4.000 banen

0

Kraanspoor / NDSM

Zuidas

60.000 banen

GRAFT-DE RIJP ZEEVANG

UITGEEST HEEMSKERK

De Omval / Rembrandttoren

Amstel III

7.000 banen

40.000 banen

Platform Bedrijventerreinen Kantoorlocaties Metropoolregio Amsterdam (Plabeka)

BEEMSTER

CASTRICUM

10

15

20

25 km

HOORN

ALKMAAR

HAARLEM-IJMOND ± 150.000 banen in 2010

5

WORMERLAND

PURMEREND

BEVERWIJK

EDAMVOLENDAM

ALMERE-LELYSTAD ± 100.000 banen in 2010 ZWOLLE

LELYSTAD ZAANSTAD

OOSTZAAN

VELSEN

De Pijp

LANDSMEER

WATERLAND

Flevokust

BLOEMENDAAL HAARLEMMERLIEDE CA HAARLEM AMSTERDAM

ALMERE

ZANDVOORT HEEMSTEDE DIEMEN

Zeesluis IJmuiden

Airport Garden City (Omala)

MUIDEN WEESP

HAARLEMMERMEER

AMSTELVEEN

NAARDEN

OUDERAALSMEER

HUIZEN

BUSSUM

AMSTEL

BLARICUM

Ontwikkeling inwoners en banen

LAREN

UITHOORN WIJDEMEREN

Tata Steel / Corus

HILVERSUM

9.000 banen

AMERSFOORT

LEIDEN

Waarderpolder

14.000 banen

UTRECHT

x miljoen

2010

2040

Inwoners

2,29

2,75

Banen

1,12

1,34

Bron: Inwoners: Provincie Noord-Holland / Flevoland Banen: Behoefteraming Plabeka 2010 - 2040

Gooise Poort

Almere Poort

DEN HAAG

ARNHEM De President

Beukenhorst

ROTTERDAM

AMSTELLAND-MEERLANDEN ± 200.000 banen in 2010

Greenport/Greenpark Aalsmeer

18.000 banen op Greenport 50.000 banen (in)direct in NL

Act Beyond Logistics

Schiphol

Arenapark

Mediapark

54.000 banen op Schiphol 170.000 banen (in)direct in NL

4.000 banen

2.000 banen

Weesp-Noord

Productie:

GOOI EN VECHTSTREEK ± 100.000 banen in 2010

versie 18 juli 2011

1

17

Inleiding

In deze inleiding komen achtereenvolgens aan bod: het doel van deze publicatie, achtergrondinformatie over de Metropoolregio Amsterdam, belangrijke kanttekeningen, verbetervoorstellen en de leeswijzer van dit rapport.

1.1 Doelstelling en opzet Doelstelling van Plabeka

Het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) is in 2005 opgericht. Als onderdeel van het Platform Regionaal Economische Structuur (PRES) is Plabeka een vooruitstrevend informeel samenwerkingsverband van regionale en lokale overheden in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). In de MRA werken 34 gemeenten, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam met elkaar samen op thema’s als Verstedelijking, Economie, Landschap en Verkeer & Vervoer. Zie bijlage I voor het organogram van Plabeka en de relatie met PRES.

De Plabeka Monitor dient als ‘kwantitatieve vinger aan de pols’

Plabeka is onderdeel van de ‘MRA Impuls Economie’. De centrale doelstelling van Plabeka, zoals vastgelegd in de Uitvoeringsstrategie uit 2007, luidt: “het bevorderen van het internationaal vestigingsklimaat, onder meer door het zorgen voor goede vestigingsplaatsmogelijkheden op (voldoende) bedrijventerreinen en kantorenlocaties”.

Doelstelling en opzet monitor

Monitoring draait om het nagaan van procesafspraken (‘is aan de afspraken voldaan?’), en vooral om het volgen van marktontwikkelingen: ontwikkelt de economie en de vraag naar werklocaties zich zoals we bij het ondertekenen van de Uitvoeringsstrategie 2007 verwachtten? Hoe verhoudt de feitelijke, gerealiseerde vraag zich tot de (modelmatige) vraagprognoses die in 2005 zijn opgesteld? Houdt iedere deelregio zich aan de maximale planplafonds voor kantoorontwikkeling die overeen zijn gekomen?

Op de 6e Noordvleugelconferentie (16 februari 2007) zijn de Plabeka-partners overeengekomen dat zij de afspraken die in de ‘Uitvoeringsstrategie 2007’ zijn vastgelegd jaarlijks zullen monitoren. Er is toen ook afgesproken dat, indien de monitor daar aanleiding toe geeft, de afspraken voortijdig geactualiseerd zouden kunnen worden. De voorliggende Plabeka Monitor is inmiddels de vierde ‘kwantitatieve vinger aan de pols’ die Plabeka heeft gepubliceerd.

Dit zijn de belangrijkste vragen die in deze monitorpublicatie worden beantwoord. In bijlage X staan de bronnen opgenomen waarop de monitor is gebaseerd. Deze publicatie bevat de meest recente cijfers over vraag en aanbod van kantoren, bedrijventerreinen en zeehaventerreinen in de MRA met als peildatum 1-1-2011. Het is dus een weergave van de ontwikkelingen tot en met het jaar 2010.

Er worden géén beleidsmatige conclusies getrokken in de Plabeka Monitor. Deze publicatie dient ervoor de regionale bestuurders zo goed mogelijk te voorzien van objectieve data waarop zij hun beslissingen kunnen baseren.

1.2 De Metropoolregio Amsterdam Op de binnenflap van deze publicatie staat een kaart van de bestuurlijke afbakening van de MRA en de 6 Plabeka-deelregio’s. De economie trekt zich echter niets aan van grenzen. De MRA is – ruimtelijk-economisch bezien - één van oudste, sterkste, meest internationale en dynamische van alle regio’s van Nederland. De internationale aantrekkingskracht van de MRA blijkt bijvoorbeeld uit de vele hoofdkantoren van multinationals die in de MRA gevestigd zijn, uit de vele hoogopgeleide expats die in Amsterdam en omgeving wonen en werken, en uit de logistieke spilfunctie die Schiphol en het Noordzeekanaal vervullen.

18 Tabel 1.1

Deelregio’s van Plabeka

Plabeka deelregio

Aantal banen 1-1-2010

Verdeling van banen

Aantal inwoners 1-1-2010

Verdeling van inwoners

Banen per inwoner

Almere-Lelystad

92.000

8%

263.000

11%

0,35


203.000

18%

319.000

14%

0,64

Amsterdam

430.000

38%

767.000

34%

0,56

’t Gooi en Vechtstreek

105.000

9%

244.000

11%

0,43

Haarlem-IJmond

144.000

13%

377.000

16%

0,38


153.000

14%

320.000

14%

0,48

Metropoolregio

1.127.000

100%

2.290.000

100%

0,49

Bron banen: BCI (2010); behoefteraming kantoren en bedrijventerreinen MRA 2010-2040 - grote banen, o.b.v. LISA, bewerkt door BCI (afgerond op duizendtallen) Bron inwoners: O+S Amsterdam, Metropoolregio Amsterdam in Cijfers 2010 (afgerond op duizendtallen)

19

Er wonen 2,3 miljoen mensen in de MRA en er zijn meer dan 1,1 miljoen banen, verdeeld over 36 gemeenten en 2 provincies. De verdeling van inwoners en banen per deelregio kan uit de overzichtskaart op de binnenflap worden opgemaakt. Plabeka probeert vanuit het perspectief van werklocaties bij te dragen aan een duurzame economische ontwikkeling van dit gebied. Indirect verstevigt de Metropoolregio Amsterdam daarmee de internationale concurrentiepositie van ons land als vestigingsplaats van buitenlandse ondernemingen en instellingen.

1.3 Belangrijke kanttekeningen Één van de belangrijkste conclusies uit de monitor van vorig jaar was dat – deels onder invloed van de economische crisis – de gemiddelde uitgifte van bedrijventerreinen en uitbreidingsvraag van kantoren over de laatste jaren minder hoog bleek te zijn dan in 2007 was geprognosticeerd. Aangezien de afspraken van 2007 waren gebaseerd op – zo bleek uit de Plabeka monitor – niet met de werkelijkheid overeenkomende prognoses heeft PRES in december van 2009 besloten om de behoefteraming in 2010 te laten actualiseren voor zowel kantoren als bedrijventerreinen.

Kanttekening gemeenten Lelystad, Castricum en Graft-de Rijp De gemeente Lelystad is in deze monitor in sommige analyses niet meegenomen, aangezien Lelystad pas sinds 2009 lid is van Plabeka. De gemeente maakte geen deel uit van de overheden die de afspraken van de Uitvoeringsstrategie in 2007 ondertekenden. Bovendien is Lelystad niet opgenomen in de oude behoefteraming. Vanaf de monitor van volgend jaar zal Lelystad volledig geïntegreerd worden in de Plabeka systematiek. De gemeenten Graft-de Rijp en Castricum zijn dit jaar met terugwerkende kracht niet meegenomen in de kwantitatieve analyses, aangezien zij officieel geen deel uitmaken van het informele samenwerkingsverband van de Metropoolregio Amsterdam.

De MRA telt 2,3 miljoen inwoners en 1,1 miljoen banen

Tijdens de 3e PRES conferentie (23 juni 2011 jl.) is de nieuwe behoefteraming aangenomen als basis voor de nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 (zie bijlage II). Voor wat betreft de behoefteraming (en planreducties die overeen zijn gekomen) zullen deze bestuurlijke afspraken op 1-1-2012 in werking treden.

De voorliggende monitorpublicatie heeft nog betrekking op dit situatie voorafgaand aan de nieuwe Plabeka afspraken. De peildatum is immers 1-1-2011. In deze monitor staat voor de laatste keer de ‘oude’ behoefteraming centraal: Plabeka monitort voor het laatst de ‘oude’ afspraken. Vanaf volgend jaar wordt de nieuwe behoefteraming gemonitord. Ter info is in bijlage II een vergelijking tussen de uitgangspunten en uitkomsten van beide ramingen opgenomen.

1.4 Verbeteropgave Plabeka tracht elk jaar haar monitoringssystematiek en -publicatie te verbeteren, zodat een zo scherp mogelijk inzicht ontstaat van de situatie op en de (historische) ontwikkeling van de werklocaties in de regio. Beleidsmatige of eventuele politieke consequenties worden in deze publicatie overigens nadrukkelijk bewust niet getrokken.

Één van de belangrijkste besluiten tijdens de PRES conferentie van 23 juni jl. was dat monitoring essentieel blijft en dat de Plabeka monitor qua proces, systematiek en inhoud verder verbeterd dient te worden. In voorliggend rapport worden daarom aan het einde van ieder hoofdstuk in een boxtekst verbetervoorstellen gedaan die het komend jaar verder onderzocht zullen worden op haalbaarheid. De taak voor verbetering van de monitor ligt bij de werkgroep Plabeka monitor.

20

1.5 Leeswijzer De voortgangsrapportage 2010/2011 volgt de structuur van de Uitvoeringsstrategie uit 2007: • Eerst komt de kantorenmarkt aan bod (hoofdstuk 2); • vervolgens de bedrijventerreinen (hoofdstuk 3); • en daarna de zeehaventerreinen (hoofdstuk 4). Ieder hoofdstuk eindigt met conclusies over de belangrijkste afspraken voor de Uitvoeringsstrategie en verbetervoorstellen voor de monitoring op dat onderdeel. In hoofdstuk 5 worden de belangrijkste conclusies en verbetervoorstellen nogmaals overzichtelijk op een rij gezet. De bijlagen geven gedetailleerde achtergrondinformatie op terreinen locatieniveau.

2

Ontwikkelingen kantorenmarkt MRA

21

Opname kantoren 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio

Opname en uitbreidingsvraag kantoren 2005 t/mkantoren 2010 Figuur 2.1 Opname en uitbreidingsvraag

Figuur 2.2 Totale opname kantoren (totaal betrokken) per MRA-deelregio Totale opname (totaal betrokken)

700

Uitbreidingsvraag (netto groei gebruik)

1.200

600

1.000

500

x 1.000 m2 bvo

x 1.000 m2 bvo

800

600

400

400

300

200

200

2005 2006

100

0

2007 2008 2009

0

-200 2005

2006

2007

2008

2009

2010


Uitbreidingsvraag kantoren 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio

Figuur 2.3 Uitbreidingsvraag kantoren (netto groei kantoorgebruik) per MRA-deelregio 150 130 110 90 70 50 30 10

2005 2006

-10

2007 2008

-30

2009

-50 Almere


2010 Almere


x 1.000 m2 bvo

22

AmstellandMeerlanden

Amsterdam

Gooi en Vechtstreek

IJmondHaarlem

ZaanstreekWaterland

Lelystad (indicatie)

2010


Amsterdam

Gooi en Vechtstreek

IJmondHaarlem

ZaanstreekWaterland


2

23

Ontwikkelingen kantorenmarkt MRA

In dit hoofdstuk staat de ontwikkeling van de kantorenmarkt in de MRA centraal. De onderdelen opname/uitbreidingsvraag, kantoorgebruik/leegstand, nieuwbouw/ transformatie en resterende plancapaciteit komen aan bod. In paragraaf 2.5 worden de conclusies hierover verbonden met de uitgangspunten en afspraken zoals die in 2007 zijn vastgelegd.

2.1 Opname en uitbreidingsvraag 2010 Opname en uitbreidingsvraag in de MRA

De totale opname van kantorenmeters in de MRA is ten opzichte van 2009 weer licht aangetrokken. In totaal is er in 2010 920.000 m2 kantoorruimte betrokken (exclusief Lelystad, zie figuur 2.1), tegen 850.000 in 2009 (+9,6%) en 980.000 m2 in 2008. De kantorenmarkt in de MRA staat dus zeker niet stil: er vinden nog steeds voor een flink volume opnames plaats.

De totaalcijfers zoals hiervoor gepresenteerd, zijn opgebouwd uit de ontwikkelingen op het niveau van de Plabeka-deelregio’s (zie figuur 2.2). Zoals gebruikelijk in de MRA weegt de ontwikkeling van Amsterdam, als grootste kantorenmarkt, het sterkst in de cijfers door. In Amsterdam zet de daling in de opname zich in 2010 verder voort, al zwakt deze wel af. 2007 was een uitzonderlijk goed jaar qua opname van kantoorruimte in Amsterdam, toen de stad – ook ten opzichte van de regio – uitzonderlijk goed presteerde.

in 2010 werd 900.000 m2 kantoorruimte betrokken, maar was de netto uitbreidingsvraag negatief

Een regionaal cijfer over het exacte metrage per werknemer (de kantoorquotiënt) is niet voorhanden, maar als je de veronderstelling hanteert dat de kantoorquotient 20 m2 2 bedraagt, dan betekent dit dat er in 2010 45.000 werknemers plaats hebben genomen achter een nieuw bureau in de MRA. Qua uitbreidingsvraag (de netto groei van het kantoorgebruik) is er echter sprake van een neergaande trend. Net als in 2009 is er in 2010 een negatieve uitbreidingsvraag genoteerd. In 2009 was dit nog -42.000 m2. In 2010 zijn er netto 100.000 m2 meer kantorenmeters verlaten dan dat er zijn betrokken. Dit is opmerkelijk omdat er vanaf 2005 vrij substantiële jaarlijkse volumes aan uitbreidingsvraag waren geprognosticeerd. 2 Bij een kantoorquotiënt van 20 m2 wordt aangenomen dat een werknemer 20 m2 bvo aan kantoorruimte gebruikt. Onder die aanname kun je – met een slag om de arm – berekenen hoeveel mensen er werken in een pand van bijv. 10.000 m2 (namelijk 500). De feitelijke, huidige, gemiddelde KQ in de MRA is niet bekend. Ook is niet bekend hoe dit getal zich zal ontwikkelen naar de toekomst toe, met bijvoorbeeld Het Nieuwe Werken in het achterhoofd. Sommige experts verwachten een daling van de KQ, terwijl anderen voorspellen dat het zo’n vaart niet zal lopen.

Ontwikkelingen opname en uitbreidingsvraag per deelregio

Opvallend is ook de gestage daling van de opname van kantoren in Zaanstreek-Waterland en het herstel van Amstelland-Meerlanden na de dip in 2009. De stijging van de opname in de MRA in 2010 komt vrijwel volledig om conto van laatstgenoemde deelregio.

De uitbreidingsvraag naar kantoorruimte laat in 2010 over de gehele linie een sterke daling zien. Alleen op het ‘nieuwe’ land (Almere en Lelystad) vond er in 2010 een lichte uitbreiding van het aantal m2 kantoorruimte in gebruik plaats, zij het minimaal (zie figuur 2.3).

2.2 Kantoorgebruik en leegstand Omvang van de voorraad: stand 1-1-2011

De totale voorraad aan kantoren (de bestaande bouw) in de MRA was op 1-1-2011 ongeveer 13,8 miljoen m2 bvo (zie figuur 2.4). Van deze voorraad is een groot deel in gebruik, maar er staat ook een flink deel – bijna 2,5 miljoen m2 bvo – leeg (zie figuur 2.5). Van de totale kantorenvoorraad in de Metropoolregio (leegstaand én in gebruik) staat 54% in Amsterdam. De overige concentraties van kantoren liggen met name in de deelregio’s Amstelland, Meerlanden, Gooi en Vechtstreek en IJmond-Haarlem. Samen hebben zij 35% van de voorraad kantoren. Zoals uit het taartdiagram blijkt is de absolute omvang van de kantorenmarkten van Almere en Lelystad klein.

Spreiding kantorenvoorraad MRA (2011, totaal 13,8 mln m² bvo)

Figuur 2.4 Regionale verdeling van de totale bestaande kantorenvoorraad in de MRA (incl. Lelystad)

Leegstand kantoren (incl. voorverhuur) 2005 t/m 2010 (MRA, incl. Lelystad)

Figuur 2.5 Leegstand kantoren in de MRA 3.000

Amsterdam (54%)

2.500

x 1.000 m2 bvo

Meerlanden (11%) Amstelland (9%) Gooi en Vechtstreek (8%) Zuid Kennemerland (5%) Almere (5%)

2.000 1.500 1.000 500

Zaanstreek (3%) IJmond (2%)

0

Lelystad (2%)

januari 2005

Waterland (1%)

januari 2006

januari 2007

januari 2008

januari 2009

januari 2010

januari 2011

Bron: Kantorenmonitor B.V. 2011 Bron: Kantorenmonitor B.V. 2011

Figuur 2.6 Leegstand kantoren per MRA-deelregio (inclusief reeds voorverhuurde kantorenmeters, Leegstand kantoren (incl. voorverhuur) 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio x 1.000 m2 bvo)

Leegstandspercentages kantoren per MRA-deelregio (excl Lelystad)

Figuur 2.7 Ontwikkeling leegstandspercentages kantoren per Plabeka-deelregio 30% % van de totale bestaande voorraad (leegstand incl. voorverhuur)

1.400 1.200 1.000

x 1.000 m2 bvo

24

800 600 400 200

25% 20% 15% 10% 5% 0% januari 2005

0 Almere


Amsterdam

Gooi en Vechtstreek

IJmondHaarlem

januari 2005

januari 2006

januari 2007

januari 2009

januari 2010

januari 2011


ZaanstreekWaterland


januari 2008

januari 2006

januari 2007

januari 2008

januari 2009

januari 2010

januari 2011

Almere


Amsterdam

IJmond-Haarlem


Metropoolregio (excl. Lelystad)



25

In de regio Amstelland zijn de meeste kantoren gevestigd in de gemeente Amstelveen, de belangrijkste kantorenlocatie in Meerlanden zijn Schiphol en Hoofddorp. In ‘t Gooi en Vechtreek is het Arenapark de grootste kantoorlocatie en is er een andere belangrijke concentratie van hoogwaardige kantorenmeters op het Mediapark te Hilversum. De huidige stand van zaken per gemeente is opgenomen in de tabel in bijlage III.

Ontwikkeling absolute omvang leegstand

De leegstand steeg voor het tweede opeenvolgende jaar met meer dan 200.000 m2. Tussen 2008 en 2009 steeg de leegstand met 290.000 m2 bvo. Tussen 2009 en 2010 met 190.000 m2. Inmiddels bedraagt de leegstand nu bijna 2,5 miljoen m2 (peildatum januari 2011, zie figuur 2.5). Daarmee is de daling van de leegstand die tussen 2006 en 2008 plaatsvond voorbij. De leegstand van kantoren in de MRA heeft, in ieder geval sinds 2005, een recordhoogte bereikt. Volgens DTZ staat er in Nederland als geheel meer dan 7 miljoen m2 kantoorruimte leeg. De grootste absolute leegstand van kantoren is te vinden in de grootste kantorenmarkt van de MRA: de stad Amsterdam. Ruim 1,2 miljoen m2 van de 2,5 miljoen m2 leegstaande kantoren in de Metropoolregio staat in die gemeente (zie figuur 2.6). De stijging van de leegstand in de MRA in 2010 t.o.v. 2009 komt vrijwel geheel op conto van Amstelland-Meerlanden en Almere. Ook in de meeste andere regio’s is de leegstand licht gestegen, Amsterdam uitgezonderd. Daar daalde de leegstand ten opzichte van 1 januari 2010 licht. Dit is mede het gevolg van de groei van het aantal initiatieven tot (voorgenomen) transformatie en een teruglopende oplevering van nieuwbouw in deze gemeente.

Ontwikkeling leegstandspercentages

In alle deelgebieden – de gemeente Amsterdam uitgezonderd – zijn de leegstandspercentages het afgelopen jaar gestegen (zie figuur 2.7), terwijl tot 2009 nog vrijwel iedere regio een daling liet zien. Het leegstandspercentage in AlmereLelystad raakt momenteel bijna een kwart van de totale voorraad. Dit komt vooral door de oplevering van enkele grote kantoorgebouwen in 2010 in het centrum van Almere.

Volgens de huidige inzichten staan deze gebouwen op een duurzame locatie, dus aangenomen kan worden dat er genoeg kansen voor toekomstige verhuur zullen zijn. Ook Amstelland-Meerlanden heeft de laatste 2 à 3 jaar te maken met een hoge leegstand. Niet alleen in relatieve zin, maar ook in absolute zin. Met name Meerlanden heeft in de economisch goede jaren tussen 2005 en 2009 – mede door de groei van Schiphol – kunnen profiteren van een aantrekkende economie. 2009 en 2010 zijn echter economisch mindere jaren gebleken. Zaanstreek-Waterland kent al jaren het laagste leegstandspercentage van de MRA. Over 2010 was dat gemiddeld 12,5%. Het gemiddelde leegstandspercentage (inclusief voorverhuur) van de MRA bedraagt in januari 2011 17,8% tegen 16,5% in januari 2010 en 14,7% in januari 2009. Voor een gezonde vastgoedmarkt wordt meestal 5 tot 8% (frictie)leegstand nodig geacht. Het leegstandspercentage anno 2011 ligt daar in alle deelregio’s ruim boven. Nationaal gezien staat er volgens DTZ rond de 14% leeg (G32-gemiddelde, zie figuur 2.8). Ook in internationaal perspectief is de leegstand in Amsterdam substantieel hoger dan in andere grote metropolen in de EU. Zo stond er in mei 2011 in Londen 7,1% van de kantoorruimte leeg, in Parijs 7,8%, in Berlijn 7,1%, in Frankfurt 13,7% en in Barcelona 14,7% (Bron: BNP Paribas). In de kaart hieronder zijn de leegstandspercentages van de grote steden opgenomen uit de regionale factsheets die makelaar DTZ Zadelhoff jaarlijks meerdere malen publiceert. De leegstandspercentages van DTZ wijken af van de hoofdbron die Plabeka gebruikt voor de monitor (Kantorenmonitor B.V.), omdat beide bureaus andere definities en andere onderliggende data gebruiken. Vooral in Lelystad is dat verschil groot. Omdat Kantorenmonitor B.V. niet over cijfers beschikt van steden buiten de MRA, geeft figuur 2.8 een interessant beeld van de ruimtelijke spreiding van de leegstand van kantoren in Nederland, medio 2011. Het beeld dat uit de kaart naar voren komt is dat leegstand kantoren overal in Nederland hoog is, maar dat die leegstand zich met hoge absolute aantallen én percentages concentreert in de MRA.

Figuur 2.8 Leegstandspercentages kantoren in grote steden in Nederland volgens DTZ, medio 2011* DEN HELDER

> 15%

0

10% - 15%

5

10

15

20

25 km

5% - 10% Gemiddeld leegstandspercentage kantoren G32: 13,8% (2011, gewogen)

17,6% AMSTERDAM

18,7%

HOORN

ALKMAAR

ZWOLLE

13,2%

LELYSTAD

10,7%

PURMEREND ZAANSTAD

AMSTERDAM

18,7%

20,8% AMSTELVEEN

19,3%

HAARLEMMERMEER

11,1%

21,1%

20,1%

20,4%

LEIDEN

8,9% 10,7%

16,4%

HILVERSUM

11,9%

23,1% 23,3%

19,0% WOERDEN

ZOETERMEER

22,1% GOUDA

23,9%

13,1%

14,9%

DEN HAAG

20,8% ALMERE

DIEMEN

SCHIPHOL HOOFDDORP

13,2%

9,0%

17,6%

HAARLEM

5,2% 11,2%

16,4%

UTRECHT

7,7% 8,0%

APELDOORN

12,4%

16,2% AMERSFOORT

15,6%

18,0%

ARNHEM

14,2% 12,6%

21,4%

ROTTERDAM

NIJMEGEN

12,2%

10,0% 15,6%

12,3%

versie 18 juli 2011

*de leegstandspercentages van steden in de MRA kunnen in deze kaart afwijken van de cijfers uit de rest van de publicatie. Dit heeft als verklaring dat onderstaande kaart is opgesteld met gegevens voor steden in heel NL (Bron: DTZ), daar waar Kantorenmonitor B.V. alleen cijfers over de MRA heeft. Bron: DTZ Zadelhoff (2011), bewerking Bureau BUITEN

Figuur 2.9 Transformatie kantoren (links) en opgeleverde nieuwbouw/in aanbouw (rechts). Exclusief Lelystad.

Transformatie kantoren 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio (excl. Lelystad)

Oplevering en in aanbouw genomen nieuwbouw kantoren 2005 t/m 2010 (MRA, excl. Lelystad)

300

700 600

250

500 x 1.000 m2 bvo

200 x 1.000 m2 bvo

26

150 100 50 0 2005

2006


2007

2008

2009

2010

Gemiddeld 2005 t/m 2010

Almere Zaanstreek-Waterland Ijmond-Haarlem Gooi en Vechtstreek Amstelland-Meerlanden Amsterdam

400 300 jan. 2006 jan. 2007 jan. 2008 jan. 2009 jan. 2010 jan. 2011

200 100 0 Opgeleverde nieuwbouw (in jaar ervoor)

Kantoorruimte in aanbouw

27

2.3 Nieuwbouw en transformatie Stijgend aantal initiatieven tot transformatie

In de periode 2005 t/m 2009 werd er in de MRA jaarlijks gemiddeld ongeveer +/- 100.000 m2 bvo kantoren aan de markt onttrokken door transformatie. In 2010 heeft er een opleving plaatsgevonden: 250.000 m2 staat voor 2010 te boek als ‘(in potentie) aan de markt onttrokken’ door transformatie naar een andere bestemming. Van die 250.000 m2 kantoorruimte is een deel daadwerkelijk in 2010 getransformeerd (dus fysiek omgezet en opgeleverd) naar een andere functie dan kantoor. Een ander deel bestaat echter uit ‘zachte’ initiatieven en harde(re) voornemens die zijn uitgesproken door de eigenaars van de panden over toekomstige bestemming ervan (die anders is dan een kantoorbestemming).

Het blad Vastgoedmarkt stelde in juni 2011 dat de kantorenmarkt nergens in Europa zo is teruggevallen als in Nederland. De productiewaarde voor de bouwers zou in 2011 met 31% dalen tot amper nog een miljard euro. Vastgoedmarkt gaf aan dat ‘terwijl de Nederlandse kantorenbouw verder inzakt, nemen elders in Europa de investeringen fors toe. In Groot-Brittannië, dat gedurende de crisis 45,9 procent van zijn volume inleverde, groeit de kantorenbouw 5,4 procent. De vooruitzichten zijn erg gunstig. Voor 2012 rekent Euroconstruct, de koepel van Europese bouwinstituten zoals het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), op 6,5 procent extra. In 2013 stijgen de investeringen met 17,9 procent tot 12,9 miljard euro. Ter vergelijking: in 2008 bouwden de Britten nog voor een bedrag van 16,8 miljard euro aan kantoren. De Britse kantorenmarkt is op afstand de grootste van Europa’.

De toename van transformatie-initiatieven is een belangrijke ‘oplossing’ voor leegstand

Feitelijk moet die 250.000 m2 transformatie deels dus nog wel waargemaakt worden. Er is overigens volgens onze monitoringssystematiek geen dubbeling van cijfers: voorgenomen transformaties worden niet ook meegeteld in de hoogte van de huidige leegstand. Ze worden of als leegstand of als (initiatief tot) transformatie geregistreerd en bieden dus een vrij zuiver beeld van de stand van zaken. Daarnaast geldt bovendien: mocht de transformatie niet door blijken te gaan dan wordt de leegstand (met terugwerkende kracht) aangepast. Figuur 2.9 (links) geeft daardoor dus altijd een kloppend beeld.

Teruglopende nieuwbouw

Het aantal kantoren dat momenteel in aanbouw is slinkt in rap tempo, zo blijkt uit figuur 2.9.3 De krediet- en bankencrisis heeft nadrukkelijk zijn sporen achtergelaten in de vastgoedsector en de wereld van de bouw. Waar in 2009 nog 600.000 m2 kantoren in aanbouw waren is dat aantal m2 nu geslonken naar 300.000 m2. In welke mate dit aan het Plabeka-beleid is te danken, is moeilijk vast te stellen.

Waar transformatie en sloop leidt tot een verkleining van de bestaande voorraad worden er aan de andere kant nieuwe kantorenmeters toegevoegd door (opgeleverde) nieuwbouw. Zowel in 2009 als in 2010 werd er voor ongeveer 340.000 m2 bvo aan nieuwbouw opgeleverd in de MRA (zie figuur 2.9). Deze ‘verversing’ van de voorraad is belangrijk om als regio genoeg gebouwen van goede kwaliteit aan de markt te kunnen aanbieden. In totaal is er tussen 2005 en 2011 1.300.000 m2 bvo kantoorruimte opgeleverd in de MRA, waarvan 62% in de belangrijkste markt: Amsterdam.

Saldo van transformatie en nieuwbouw

In 2006 en 2007 veranderde de totale omvang van de voorraad in de MRA vrijwel niet (hij daalde zelfs licht in 2006). In de jaren 2005, 2008 en 2010 lag de nieuwbouw echter op een hoger niveau dan de transformatie. In die jaren werd de kantorenvoorraad per saldo jaarlijks met 75.000 tot 100.000 m2 bvo uitgebreid. In 2009 was de uitbreiding zelfs eenmalig met 237.000 m2, vanwege de hoge oplevering van nieuwbouw en de veel lagere omvang van transformatie. In een niet groeiende markt van kantoorgebruik(ers) zorgt een uitbreiding van de kantorenvoorraad (door nieuwbouw) tot meer leegstand. 3 De definitie van ‘In aanbouw’ luidt overigens dat er zichtbare bouwactiviteiten plaatsvinden op de locatie waar het nieuwe kantoor zal verrijzen. Afhankelijk van de maand waarin de bouw is gestart zal de oplevering 1 of 2 jaar later geregistreerd worden door Kantorenmonitor B.V. als ‘opgeleverd’.

28

Tabel 2.1

Uitvoeringsstrategie 2007: afspraken plancapaciteit kantoren 2006 t/m 2030 (in m2 bvo, peildatum 1-1-2006) Exclusief Lelystad

Plabeka deelregio Almere Amstelland-Meerlanden

In aanbouw jan. 2006

Plafond plancapaciteit 2006-2009




Totale plancapaciteit 2006-2039

Totale plancapaciteit (incl. in aanbouw in januari 2006

10.000

178.633

357.267

239.300

nvt

775.200

785.200

5.000

254.500

745.800

38.000

nvt

1.038.300

1.043.300

108.000

1.219.667

498.955

498.955

nvt

2.217.577

2.325.577

Gooi en Vechtstreek

10.000.

155.500

100.000

44.500

nvt

300.000

310.000

IJmond-Haarlem

10.000

118.100

233.000

13.000

nvt

364.100

374.100

5.000

12.000

65.000

33.000

nvt

110.000

115.000

148.000 + nb

1.938.400

2.000.022

866.755

nvt

4.805.177

4.953.177

Amsterdam

Zaanstreek-Waterland Metropoolregio (excl. Lelystad)

Bron: Uitvoeringsstrategie Plabeka (2007, bijlage 3) en Kantorenmonitor B.V. 2010

Tabel 2.2 Monitor Uitvoeringsstrategie: plancapaciteit kantoren 2011 t/m 2030 (in m2 bvo, peildatum 1-1-2011, harde en zachte plannen)

Plabeka deelregio Almere

Opgeleverde nieuwbouw 2006 t/m 2010

In aanbouw jan. 2011

131.000

18.000

Resterende plancapaciteit 2011-2019


433.900

518.700

193.000

60.000

540.700*

200.000

666.000

135.000

865.700**

225.000

31.000

12.000

95.000***

0

IJmond-Haarlem

73.000

45.000

78.000

15.000


29.000

31.000

54.000****

0

1.123.000

301.000

2.067.300

958.700

Amstelland-Meerlanden Amsterdam Gooi en Vechtstreek

Metropoolregio (excl. Lelystad) Lelystad Metropoolregio (incl. Lelystad)


Totaal 2006 t/m 2039 (stand 1-1-2011, incl. in aanbouw in januari 2011)

0

1.101.600

0

1.891.700

0 0

0

0

0

22.000

1.000

120.000

0

0

1.145.000

302.000

2.187.300

958.700

0

993.700 138.000 211.000

114.000

4.450.000 143.000

4.593.000

Bron: Kantorenmonitor B.V. 2011 en Monitor Bedrijventerreinen en Kantoorlocaties Provincie Noord-Holland 2011, bewerking door Plabeka De volgende locaties zijn niet meegenomen in nieuwste plancapaciteit-cijfers per deelregio, aangezien ze niet in de monitorpublicatie van vorig jaar stonden geregistreerd. De locaties komen wél terug in de nieuwe Uitvoeringsstrategie, vandaar dat ze hier vermeld worden: *excl de Hoek Noord Haarlemmermeer (35.000 m2), **excl Bijmerdreef Amsterdam (500 m2), ***Excl Crailo Laren (30.000 m2), ****Excl Kop van West Purmerend (5.000 m2) Ook de volgende locaties zijn niet meegenomen. Ze zijn niet geregistreerd in de zowel de monitorpublicatie van vorig jaar als in de nieuwe Uitvoeringsstrategie: Gemeente Haarlemmermeer: Station Beukenhorst Zuid (100.000 m2, direct ontwikkelbaar) Gemeente Haarlem: Schipholweg / Prins Bernhardlaan (20.000 m2 >2016), Waarderpolder Zuid (55.000 m2 >2016)

29

2.4 Plancapaciteit tot 2030 Plancapaciteit zoals opgenomen in Uitvoeringsstrategie 2007 (2006-2030) In de Uitvoeringsstrategie 2007 hebben de Plabeka-partijen de omvang en fasering van de plancapaciteit van kantoren van 2006 tot 2030 per deelregio vastgelegd. Inmiddels zijn er op 23 juni 2011 nieuwe afspraken omtrent de plancapaciteit gemaakt. In voorliggende monitor staan – zoals toegelicht in de inleiding – nog de oude plancapaciteit afspraken centraal.

Resterende plancapaciteit (2011-2040) op MRA-niveau

plannen in de eerste tijdvakken naar achteren geschoven in de tijd, maar er zijn zeker ook plannen geschrapt. Overall kan toch gesteld worden dat de kantoorontwikkelingen in de MRA de laatste jaren redelijk binnen de bandbreedtes van de UItvoeringsstrategie 2007 zijn gebleven. Het totale kantoorgebruik in de MRA is echter niet in dezelfde mate gegroeid, zo blijkt uit de cijfers van Kantorenmonitor BV. De leegstand is met 2,5 mln m2 nog steeds hoog en de overheden hebben – op een bestaande voorraad van bijna 14 mln m2 – een resterende plancapaciteit van bijna 3 mln m2 voor nieuwe kantoren.

Resterende plancapaciteit (2011-2040) per deelregio

Op 1-1-2006 hadden de gemeenten in de MRA samen ongeveer 4,8 miljoen m2 aan plannen voor nieuwe kantoorruimte (zie tabel 2.1, (exclusief 200.000 m2 bvo Dokzone ontwikkeling Zuidas, gepland na 2030). Er was op dat moment ca 150.000 m2 in aanbouw in de MRA. In totaal is er – exclusief Lelystad - tussen 1-1-2006 en 1-1-2011 ongeveer 1,1 mln m2 nieuwe kantoorruimte opgeleverd (zie tabel 2.2). Daarnaast staat er momenteel (peildatum 1-1-2011) nog 300.000 m2 in de steigers.

Op 1-1-2006 hadden de gemeenten in de MRA samen ongeveer 4,8 miljoen m2 aan plannen voor nieuwe kantoorruimte (zie tabel 2.1, (exclusief 200.000 m2 bvo Dokzone ontwikkeling Zuidas, gepland na 2030). Er was op dat moment ca 150.000 m2 in aanbouw in de MRA. In totaal kon er dus voor ongeveer 5 mln m2 aan nieuwe kantoren bijkomen.

De resterende plancapaciteit van de gemeenten tot 2030 is – zo blijkt uit deze Plabeka Monitor – nog ongeveer 3 mln m2. Van de 2 mln m2 die de gemeenten volgens de Uitvoeringsstrategie tussen 2006 en 2010 aan ontwikkelingsmogelijkheden mochten hebben, is ongeveer 70% daadwerkelijk gerealiseerd (1,1 mln m2 + 0,3 mln m2). De kantoren die immers in januari 2011 in aanbouw zijn zijn als plan hoogstwaarschijnlijk in het tijdvak 2006-2009 (of ervoor) op papier gezet.

De nieuwste monitor laat zien dat bijna 0,5 mln m2 van die plannen zijn geschrapt. In totaal is er namelijk – exclusief Lelystad – tussen 1-1-2006 en 1-1-2011 ongeveer 1,1 mln m2 nieuwe kantoorruimte opgeleverd (zie tabel 2.2). Daarnaast staat er momenteel (peildatum 1-1-2011) nog 300.000 m2 in de steigers en is de resterende plancapaciteit van de gemeenten tot 2030 is nog ongeveer 3 mln m2. Samen telt dat op tot ongeveer 4,5 mln m2: een half miljoen m2 minder dan in 2007.

De ca. half miljoen m2 aan plannen die niet tot ontwikkeling zijn gebracht in het tijdvak 2006-2009 lijken niet automatisch te zijn doorgeschoven naar het volgende tijdvak. Daar waar de Uitvoeringsstrategie een plafond stelde van 2 mln m2 nieuw kantorenaanbod tussen 2010 en 2020, blijken er nagenoeg nog steeds voor ongeveer die omvang aan plannen te zijn in dat tijdvak.

Van de 2 mln m2 die de gemeenten volgens de Uitvoeringsstrategie tussen 2006 en 2010 aan ontwikkelingsmogelijkheden mochten hebben, is ongeveer 70% daadwerkelijk gerealiseerd (1,1 mln m2 + 0,3 mln m2). De kantoren die immers in januari 2011 in aanbouw zijn, zijn als plan hoogstwaarschijnlijk in het tijdvak 2006-2009 (of ervoor) op papier gezet.

De resterende plancapaciteit voor de periode 2020-2030 (960.000 m2) blijkt echter hoger te zijn dan in 2007 is afgesproken (870.000 m2). Er zijn dus hoogstwaarschijnlijk

De ca. half miljoen m2 aan plannen die niet tot ontwikkeling zijn gebracht in het tijdvak 2006-2009 lijken niet automatisch te zijn doorgeschoven naar het volgende

30

Figuur 2.12 Vraagscenario’s* kantoren Uitvoeringsstrategie 2007 afgezet tegen feitelijke uitbreidingsvraag (x1.000 m bvo, Lelystad) Behoefteraming 2005-2030 vsexcl. feitelijke uitbreidingsvraag kantoren 2005 - 2010 (MRA, excl. Lelystad) 2

275 225 175

x 1.000 m2 bvo

125 75 25 0

-25 -75

Prognose jaarlijkse uitbreidingsvraag kantoren volgens laagste scenario (RC) Feitelijke, gerealiseerde uitbreidingsvraag

20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16 20 17 20 18 20 19 20 20 20 21 20 22 20 23 20 24 20 25 20 26 20 27 20 28 20 29

-125

Prognose jaarlijkse uitbreidingsvraag kantoren volgens hoogste scenario (GE)

*GE=Global Economy, SE=Strong Europe, TM=Transatlantic Market en RC=Regional Communities. Dit zijn economische groeiscenario’s van het CPB die aan de basis liggen van de vigerende behoefteraming. Bron: Uitvoeringsstrategie Plabeka (2007) en Kantorenmonitor B.V. 2011

31

tijdvak. Daar waar de Uitvoeringsstrategie een plafond stelde van 2 mln m2 nieuw kantorenaanbod tussen 2010 en 2020, blijken er nagenoeg nog steeds voor ongeveer die omvang aan plannen te zijn in dat tijdvak. Als laatste concluderen we dat Zaanstreek-Waterland vanaf 2006 substantieel meer plannen feitelijk tot ontwikkeling heeft gebracht (60.000 m2) dan in 2007 voorzien was (17.000 m2). Deelregio ’t Gooi en Vechtstreek heeft juist veel minder (43.000 m2) nieuwe kantoren neergezet dan waar ruimte voor was (165.000 m2) binnen de Plabeka afspraken. In IJmond-Haarlem zijn de plannen tot 2020 flink gereduceerd van 233.000 m2 tot 78.000 m2.

2.5 Conclusie Afspraken uitvoeringsstrategie 2007

De oranje staafjes geven de feitelijk gerealiseerde vraag weer: dit is de totale jaarlijkse uitbreidingsvraag kantoren in de MRA sinds 2005. De conclusie kan worden getrokken dat de feitelijke vraag in 2005 en 2006 enigszins in de buurt komt van het laagste geprognosticeerde scenario, in 2007 en 2008 werd het hoogste scenario benaderd, maar de laatste twee jaar is de uitbreidingsvraag negatief en komt ver onder het laagste scenario uit. De gemiddelde uitbreidingsvraag over zes jaar blijkt 64.000 m2 per jaar te zijn geweest. Dat ligt net onder het laagste scenario (terwijl Plabeka op het hoogste scenario heeft gepland dat in het eerste tijdvak (2005-2009) een factor 2,6 hoger uitkomt dan het lagere scenario).

De leegstand van kantoren bleef in 2010 onverminderd hoog

In de Uitvoeringsstrategie zijn met betrekking tot kantoren concrete afspraken gemaakt. De belangrijkste zijn: • Partijen besluiten om fors in te grijpen in de kantorenplannen en hiermee een substantiële reductie van de planvoorraad voor kantoren 2006-2030 met 3,5 miljoen m2 bvo – van 8,5 naar 5 miljoen m2 bvo – te realiseren. • Partijen spreken met elkaar af dat de vastgelegde omvang en fasering van de plancapaciteit (zie tabel 2.1) voor een ieder de maximale omvang van in ontwikkeling te nemen plannen zal zijn. • Op MRA-schaal wordt ingezet op het optimaal benutten van de bestaande voorraad kantoren. Onderzocht zal worden in hoeverre sloop-nieuwbouw en transformatie bij kunnen dragen aan reductie van de overschotten. Hiervoor is een werkgroep oudnieuw in het leven geroepen. Zie bijlage I voor de uitkomsten van deze werkgroep.

Feitelijke, gerealiseerde vraag vs vraagprognose Uitvoeringsstrategie 2007 Uit figuur 2.12 kan worden opgemaakt in hoeverre de feiten overeenkomen met de prognoses uit 2007. De paarse staafjes geven de bandbreedte aan tussen het hoogste en laagste scenario die destijds zijn opgesteld. Ze geven de jaarlijkse prognose van de vraag weer tot 2030, op basis waarvan de Uitvoeringsstrategie-afspraken uit 2007 zijn gemaakt.

Dit was een van de belangrijkste redenen om de Uitvoeringsstrategie-afspraken uit 2007 in juni 2011 grondig te herzien.

Monitor van de plancapaciteit

Er kan geconcludeerd worden dat de kantoorontwikkelingen in de MRA de laatste jaren redelijk binnen de bandbreedtes van de UItvoeringsstrategie 2007 zijn gebleven. Het analyseren van de ontwikkeling van de plancapaciteit op een lager schaalniveau (dat van de deelregio’s) blijft een ingewikkelde klus, die wordt bemoeilijkt doordat de kwaliteit van de respons jaarlijks fluctueert. Als Plabeka de komende jaren de resterende plancapaciteit beter wil monitoren dan de afgelopen jaren het geval is geweest, dan dient de systematiek verbeterd te worden en dienen de gemeenten de gegevens jaarlijks consistenter en nauwkeuriger aan te leveren. Daarom worden de gemeenten geadviseerd om één vast contactpersoon verantwoordelijk te maken voor de interne dataverzameling en dataoverdracht richting provincie. Daarbij is een eigen, interne monitoringssystematiek die gebaseerd is op de definities, uitgangspunten en structuur van de Plabeka Monitor onontbeerlijk.

32

Overige conclusies

Er blijft sprake van aanhoudende hoge leegstand van kantoren in de MRA: • in absolute zin (2,5 mln m2 bvo op 1-1-2011, 200.000 m2 ofwel 8% meer dan op 1-1-2010); • in relatieve zin (17,8% volgens Kantorenmonitor B.V.); • en in nationaal én internationaal perspectief (zie figuur 2.8). De leegstand is in absolute zin vooral hoog in Amsterdam en Amstelland-Meerlanden (met respectievelijk 1,2 en 0,6 mln m2 leegstand). In relatieve zin zitten Almere en Lelystad (met leegstandspercentages van respectievelijk 24,4% en 23,1% volgens Kantorenmonitor B.V.) op een hoog niveau van leegstand. Hierbij moet worden opgemerkt dat DTZ voor Lelystad tot een substantieel lager leegstandspercentage komt van 11%. Daartegenover staat het feit dat het aantal plannen en initiatieven om kantoren te transformeren naar andere functies toeneemt. Daarnaast vertoont het aantal m2 kantoorruimte in aanbouw een dalende trend. Op 1 januari 2011 stond er nog voor 300.000 m2 aan nieuwe kantoorruime in aanbouw. Dat is 135.000 m2 minder dan in 2010 en 300.000 m2 minder dan in 2009.

3

Ontwikkelingen bedrijventerreinen MRA

33

Figuur 3.1 Totale uitgifte bedrijventerreinen MRA 2005 t/m 2010 (in netto ha, excl. Lelystad) 120 100 80 60 40 20 0 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Gem. uitgifte 2000 t/m 2010

Bron: Plabeka Monitor 2011

Figuur 3.2 Cumulatieve uitgifte bedrijventerreinen per deelregio (in netto ha, incl. Lelystad) 140

120

100

Uitgifte in netto ha.

34

2010

80

2009 2008

60

2007 2006

40

2005 2004 2003

20

2002 2001

0

2000 Almere



Amsterdam

Gooi en

Ijmond-

Zaanstreek-

Vechtstreek

Haarlem

Waterland

Lelystad

3

35

Ontwikkelingen bedrijventerreinen MRA

In dit hoofdstuk staan de (droge) bedrijventerreinen in de MRA centraal. De onderdelen uitgifte bedrijventerreinen, bedrijfsruimtemarkt, herstructurering en resterende plancapaciteit komen aan bod. In paragraaf 3.5 worden de conclusies hierover verbonden met de afspraken uit de Uitvoeringsstrategie 2007.

Om dit getal in perspectief te plaatsen: de behoefteraming uit 2005 ging uit van gemiddeld 100 ha uitgifte per jaar van 2005 tot 2020. De nieuwe (regiospecifieke) bedrijventerreinraming die aan de basis ligt van de nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka gaat uit van ongeveer 85 ha netto uitgifte per jaar tussen 2010 en 2020, 60 ha per jaar voor het decennium daarna en 30 ha per jaar voor de laatste periode tot 2040.

3.1 Uitgifte bedrijventerreinen 2010

Inclusief Lelystad komt de gemiddelde uitgifte over het laatste decennium uit op 53 ha per jaar. Daarvan neemt Lelystad 7,7 ha voor zijn rekening, net als Zaanstreek-Waterland. De uitgifte in Amsterdam was de laatste 11 jaar gemiddeld 12,1 ha, die in Almere 11 ha en in Amstelland-Meerlanden 9 ha.

Uitgifte in 2010

Ten opzichte van de monitors van de vorige jaren is het beeld gecompleteerd met de uitgifte van bedrijventerreinen in de MRA sinds het jaar 2000. Zo is een langere tijdreeks ontstaan waaruit voor dit hoofdstuk interessante inzichten te destilleren zijn. In 2010 zijn er in de MRA 34 ha. netto bedrijventerreinkavels verkocht (exclusief de uitgifte in Lelystad). Dat is een stijging van 20% ten opzichte van de dip in 2009 (toen de uitgifte 29 ha was).

De uitgifte steeg van 29,5 ha in 2009 naar 34,3 ha in 2010

Uit figuur 3.1 kan duidelijk een golfbeweging worden opgemaakt: de uitgifte in het jaar 2000 was met 100 ha relatief hoog, mede vanwege de hoge uitgiften in Zaanstad (23 ha), Haarlemmermeer (20 ha) en Amsterdam en Almere (beide 19 ha). In de jaren daarna daalde de uitgifte tot een dieptepunt in 2004 (23 ha uitgifte) om vervolgens enkele jaren van stijgende uitgiften te registeren. De uitgifte is sinds 2007 steeds tussen de 35 en 40 ha uitgekomen. De golfbeweging van de uitgifte van bedrijventerreinen in de MRA houdt overigens een opvallende gelijkenis met de nationale economische ontwikkeling gedurende diezelfde periode. Er is immers een duidelijk herkenbaar piekperiode rond de millenniumwisseling, daarna een scherpe daling en een korte herstelperiode met een piekje in 2006/2007, voorafgaand aan de banken- en schuldencrisis die in 2008 losbrak. De uitgifte lijkt zich echter al meerdere jaren te stabiliseren rond de 40-45 ha. Of dit een structurele trend is kan echter niet met zekerheid worden gesteld.

Cumulatieve uitgifte per deelregio

Figuur 3.2 laat zien dat de uitgifte van de laatste decennium (bijna 600 ha in totaal) met name heeft plaatsgevonden in Amsterdam (23% van het totaal) en Almere (20%). Drie regio’s staan op een gedeelde derde plek met ongeveer 16% van de totale uitgifte: Amstelland-Meerlanden, ZaanstreekWaterland en Lelystad. IJmond-Haarlem nam 9% voor zijn rekening en ’t Gooi en Vechtstreek nog geen 1%.

Chronologische uitgifte per deelregio

In figuur 3.3 kan worden afgelezen hoe de uitgifte per deelregio zich heeft ontwikkeld in de tijd. De figuur is minder makkelijk leesbaar dan de figuren hiervoor maar geeft een interessante ontwikkeling weer. De overall conclusie is dat de uitgifte per deelregio fluctueert en dat er bepaalde patronen te ontdekken zijn: • De uitgifte in de subdeelregio Lelystad lijkt het meeste op niveau te blijven. De uitgifte is er het meest constant van alle deelregio’s, met relatief gezien de minste fluctuaties. • De deelregio’s Almere, Amstelland-Meerlanden en IJmond-Haarlem hebben duidelijk te maken met teruglopende uitgiftes. • Amsterdam lijkt juist tegen deze trend in te gaan: de laatste jaren trekt de uitgifte in deze deelregio juist weer aan.

Figuur 3.3 Jaarlijkse uitgifte bedrijventerreinen in chronologische volgorde (in netto ha) 35 30

Netto uitgifte in ha.

25

2000 2001

20

2002 2003

15

2004 2005

10

2006 2007

5

2008 2009

0

2010 Almere


Amsterdam

Gooi en Vechtstreek


Figuur 3.4 Transacties en aanbod van bedrijfsruimten (in m2, ondergrens 750 m2, huur en koop) Aanbod in dec. van dat jaar

1.800.000

Transacties in dat jaar

1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 m2 vvo M2 vvo

36

800.000 600.000 400.000 200.000 0 2005

2006

2007

Bron: Vastgoedmarkt en PropertyNL, bewerkt door Kantorenmonitor B.V.

2008

2009

2010

IjmondHaarlem

ZaanstreekWaterland

Lelystad

37

• D e uitgifte in Zaanstreek-Waterland kende stevige pieken in 2000 en 2007, daar waar de uitgifte in die deelregio eigenlijk gemiddeld nooit boven de 7 a 8 ha. per jaar uitkomst. • Een beperkt terstond uitgeefbaar aanbod van bedrijventerreinen leidt uiteraard tot lage uitgiftecijfers. Dit is zeker het geval in subdeelregio’s als Amstelland, ’t Gooi en Vechtstreek, Waterland en Haarlem. Amsterdam presteert de laatste jaren relatief goed. De uitgifte in Lelystad (4,3 ha netto) lag in 2009 een fractie onder het niveau van de Meerlanden en Almere. In bijlage IV zijn de achtergrondtabellen opgenomen van de uitgiftecijfers per bedrijventerrein, gemeente en subdeelregio 2005 t/m 2009, waaruit alle figuren in paragraaf 3.1 zijn opgebouwd.

3.2 De markt voor bedrijfshuisvesting Waarom monitort Plabeka de bedrijfshuisvestingsmarkt?

Ook de kwaliteit van bestaande locaties is voor Plabeka een belangrijk aandachtspunt. In deze paragraaf staat niet de uitgifte van bedrijfskavels voor nieuwbouw centraal, maar juist het aanbod en transacties van bedrijfspanden, vooral op reeds bestaande bedrijventerreinen. De Plabeka-partners hebben op dit onderdeel geen concrete afspraken gemaakt; de overheid heeft immers geen directe invloed op markttransacties van bedrijfsmatig vastgoed. De cijfers in deze paragraaf geven Plabeka echter wél aanvullend inzicht in de ontwikkelingen op bestaande terreinen, onder andere op het gebied van ruimtelijk economische dynamiek en het aanbod van bedrijfspanden. Net als in de vorige monitorrapportages is op basis van een inventarisatie van gegevens uit de vakbladen Property NL en Vastgoedmarkt een overzicht samengesteld waaraan een indicatieve omvang en ontwikkeling van bedrijfsruimte-transacties in de Metropoolregio is af te lezen (zie figuur 3.4). Deze cijfers betreffen de geregistreerde transacties van panden op zowel bedrijventerreinen, zeehaventerreinen als ook solitair en/of in woonwijken gelegen. In bijlage VI zijn de exacte cijfers opgenomen op basis waarvan de figuren in deze paragraaf zijn opgebouwd.

Kanttekeningen bij de cijfers

Bij deze cijfers moeten een aantal belangrijke kanttekeningen geplaatst worden: • In de inventarisatie zijn alleen de officieel doorgegeven en geregistreerde transacties van onroerend goedmakelaars meegenomen. Het is een bekend gegeven dat niet alle transacties worden gemeld bij Vastgoedmarkt of PropertyNL. Waarschijnlijk ontbreekt ook een substantieel deel van de transacties die wél via een makelaar hebben plaatsgevonden maar die niet als transactie zijn aangemeld. • De ondergrens van geregistreerde transacties is 750 m2. Transacties van kleinere bedrijfspanden, en dat zijn er relatief gezien aardig veel, zijn dus niet meegenomen in de inventarisatie. • Waar de kantorenmarkt vooral een huurmarkt is, wordt op de bedrijvenmarkt veel meer voor eigen gebruik gebouwd. In het totaal aan geregistreerde markttransacties ontbreekt dan ook een flink gedeelte van de bouw voor eigen gebruik zonder dat verhuur of verkoop via makelaars heeft plaatsgevonden.

Ontwikkeling transacties en aanbod in de MRA

De afgelopen 3 jaar zijn er jaarlijks tussen de 300.000 en 600.000 m2 aan transacties voor bedrijfsruimten geregistreerd door Vastgoedmarkt en PropertyNL. Indicatief betekent dit, omgerekend naar ha bij een FSI van 0,7 ongeveer 45 tot 80 ha aan transacties op bestaande bedrijventerreinen. Ten opzichte van de gemiddelde jaarlijkse uitgifte van nieuwwbouwkavels (±40 tot 45 ha per jaar) kan geconcludeerd worden dan een substantieel deel van de ruimtelijk economische dynamiek in de regio plaats vindt op bestaande bedrijventerreinen. Het aantal transacties is in 2010 met 25% gedaald ten opzichte van 2009. In 2010 werd ‘slechts’ 233.000 m2 bedrijfsruimte verhuurd of verkocht aan een nieuwe eindgebruiker. Het aanbod van bedrijfsruimten is in diezelfde periode gestegen met 26% naar bijna 1,6 mln m2 aangeboden bedrijfsruimte in december 2010. Deze cijfers geven een goede indicatie van de ontwikkelingen op bestaande terreinen.

Ontwikkeling transacties naar deelregio

De daling van het volume aan transactie heeft volgens figuur 3.5 vooral plaatsgevonden in de deelregio’s Almere, Amstelland-Meerlanden en Amsterdam. In ZaanstreekWaterland en Lelystad was er een lichte stijging t.o.v. 2009. In ’t Gooi en Vechtstreek en

38 Figuur 3.5 Transacties bedrijfsruimten (in m2, ondergrens transacties 750 m2, huur en koop)

Tabel 3.1

250.000

Oppervlakte herstructurering in ha (feitelijk te herstructureren oppervlakte) naar zwaarte en deelgebied (lopend/in uitvoering en nog op te starten)

Plabeka deelregio

200.000

Lichte revitalisering

M2 vvo

100.000

35,0

25,5

134,4

194,9

65,9

8,5

434,6

Amsterdam

48,2

288,9

271,5

608,6*

Gooi en Vechtstreek

173,0

20,1

36,5

229,6

IJmond-Haarlem*

2,2

262,4

16,5

281,0*

2006

Zaanstreek-Waterland*

333,1

64,8

64,8

462,7*

Metropoolregio

951,7

727,6

532,1

2008

0 Almere


Amsterdam

Gooi en Vechtstreek

IJmondHaarlem

ZaanstreekWaterland

*In de inventarisatie uit 2010 is de herstructureringsopgave op het Amsterdamse Vervoerscentrum en op de Zaanse

2010

haventerreinen Westerspoor Zuid, Hembrug en Achtersluispolder ten onrechte toegekend aan de deelregio IJmond-

Lelystad

Haarlem. Deze correctie is in bovenstaande tabel doorgevoerd. Bron: Bureau BUITEN (2010), onderzoek Aanscherping Herstructureringsopgave bedrijventerreinen Metropoolregio Amsterdam, opgave gemeenten (gecorrigeerd)

Figuur 3.6 Aanbod bedrijfsruimte 2005 t/m 2010 per MRA-deelregio 600.000

500.000

M2 vvo

400.000

300.000 Jan. 2005 200.000

Jan. 2006 Jan. 2007 Jan. 2008

100.000

Jan. 2009 Jan. 2010

0 AmstellandMeerlanden

Amsterdam

Gooi en Vechtstreek

IJmondHaarlem

Bron: bewerking gegevens Vastgoedmarkt januari 2005 t/m 2011 door Kantorenmonitor B.V.

ZaanstreekWaterland

2.211,3

2009

Bron: Vastgoedmarkt en PropertyNL, bewerkt door Kantorenmonitor B.V.

Almere

Totaal

2005 2007

50.000

Herprofilering

360,2

Almere-Lelystad Amstelland-Meerlanden

150.000

Zware revitalisering

Lelystad

Jan. 2011

39

IJmond-Haarlem is het volume aan transacties nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar. Opvallend is de piek aan transacties in Amstelland-Meerlanden in 2005, 2006 en 2007, terwijl juist in 2008 in de MRA een recordvolume aan transacties werd omgezet (met name in Amsterdam). Juist Amsterdam en Almere zijn stevig teruggevallen na de piek in 2008.

Ontwikkeling aanbod naar deelregio

Ook de ontwikkelingen van het aanbod op bedrijventerreinen is in figuur 3.6 weergegeven. Na jaren van een relatief stabiel niveau van het aanbod op het niveau van de MRA (rond de 1,25 miljoen m2), is het aanbod in 2010 fors gestegen. In vrijwel alle deelregio’s is sprake geweest van een stijging van het aanbod. Vooral ’t Gooi en Vechtstreek en Zaanstreek-Waterland hebben een flinke tik te verduren gekregen in 2010. Almere, Amstelland-Meerlanden en IJmond-Haarlem in iets mindere mate. Amsterdam en Lelystad hebben weinig gemerkt van een stijging van het aanbod. Omgerekend naar ha (onder de vrij grove aanname van een FSI van 0,7) zijn er in de MRA momenteel 225 ha bedrijventerreinkavels, waarop bedrijfsruimtes wordt aangeboden. Figuur 3.6 Aangeboden bedrijfsruimte (in m2, waaronder kantoordeel, ondergrens 750 m2)

3.3 Herstructurering bedrijventerreinen Een schets van de herstructureringsopgave

Begin 2010 hebben de provincie Noord-Holland en Plabeka samen met het PHB (Pilotbureau Herstructurering Bedrijventerreinen) een onderzoek laten uitvoeren naar de herstructureringsopgave voor bedrijventerreinen in de Metropoolregio. De belangrijkste bevindingen van het onderzoek waren: 1. Alle deelregio’s kennen een forse herstructureringsopgave, zowel in aantallen projecten als qua hectares. De totale herstructureringsopgave bedraagt 3.075 ha onderverdeeld in vijf typen herstructurering. De drie belangrijkste typen herstructurering (zie tabel 3.1) kennen een opgave van 2.211 ha.

2. In alle deelregio’s in Noord-Holland ligt een flinke revitaliseringsopgave. In Amsterdam en IJmond-Haarlem is meer zware revitalisering nodig. Herprofilering speelt met name in Amsterdam, zowel in oppervlakte als in aantallen projecten. In Amsterdam staan tevens relatief veel bedrijventerreinen (of delen van terreinen) op de nominatie om getransformeerd te worden. 3. Een groot deel van de herstructureringsopgave (in totaal 26% van de totale opgave qua oppervlakte en 11% van het aantal projecten) is gesitueerd op de haventerreinen. 4. In totaal – alle typen herstructurering tezamen (dus 3.075 ha) – gaat het om 140 herstructureringslocaties. Van de 140 locaties liggen er 127 in Noord-Holland en 13 in Flevoland. Van de 127 Noord-Hollandse projecten waren er volgens de gemeente op 1-1-2010 28 (920 ha) ‘in uitvoering’ (schop in de grond). 5. Ten tijde van de inventarisatie in 2010 schatten de gemeente in dat tot 2013 er nog 62 projecten (1.400 ha) opgestart zouden moeten worden. Voor de periode 2014-2020 zouden dat er nog eens 45 (550 ha) zijn. 6. De verwachting is dat er – door uitvoering van herstructureringsprojecten - tussen 2010 en 2020 meer dan 300 ha bedrijventerrein getransformeerd zal worden naar woningbouw. Tussen 2005 en 2007 is er (indicatief) reeds 70 ha bedrijventerrein onttrokken aan de voorraad door transformatie (Bron: vorige monitors Plabeka).

HIRB subsidies

De provincie Noord-Holland stimuleert sinds 2004 de herstructurering van bedrijventerreinen middels het HIRB-subsidieprogramma. Gemeenten kunnen een aanvraag indienen voor een financiele bijdrage van de provincie om een deel van de kosten die in het herstructureringsproces gemaakt worden vergoed te krijgen. De huidige HIRB regeling loopt nog door tot 2013. In totaal is er sinds 2004 (tot en met de laatste tender van 2010) bijna € 34 miljoen van de provincie naar 50 bedrijventerrein-projecten in de MRA geinvesteerd.

40 Figuur 3.7 De aan MRA-gemeenten verleende HIRB subsidies vanaf 2004 Gehonoreerde HIRB subsidies voor fysieke investeringen/ verbeteringen van bedrijventerreinen vanaf 2004

Aantal gehonoreerde HIRB subsidieprojecten voor fysieke investeringen/verbeteringen van bedrijventerreinen vanaf 2004

12.000.000

14

10.000.000

12 10

8.000.000 €

2010 2009-II 2009-I 2008 2007 2006 2005 2004

8

6.000.000

6

4.000.000

4

2.000.000

2 0

0 Amstelland- Amsterdam Gooi en Meerlanden Vechtstreek

IjmondHaarlem

ZaanstreekWaterland

Amstelland- Amsterdam Gooi en Meerlanden Vechtstreek

IjmondHaarlem

ZaanstreekWaterland

Bron: Provincie Noord-Holland (2011), bewerking Bureau BUITEN

Figuur 3.8 Prioriteringssystematiek van herstructureringsprojecten in het PHP Noord-Holland*

A Bedrijventerreinen waarbij door veroudering de druk op het functioneren groot is waardoor een hoge urgentie aanwezig is voor herstructurering. De economische en sociale meerwaarde van herstructurering op deze terreinen is groot en het voorgestelde herstructureringsproject is (binnen de gestelde termijn tot en met 2013) in hoge mate uitvoerbaar. B Net als bij A is de urgentie tot herstructurering groot. Door 1 of meer oorzaken (zoals ontbreken van middelen of menskracht of planologische belemmeringen) is de mate van uitvoerbaarheid echter relatieflaag. C Bij deze terreinen staat het bedrijfseconomisch functioneren minder onder druk dan bij A en B. De economische en sociale meerwaarde van de herstructurering is dan ook lager. Wel is het herstructureringsproject binnen de gestelde termijn tot en met 2013 in hoge mate uitvoerbaar. D Deze terreinen combineren een beperkte problematiek met een lage mate van Uitvoerbaarheid. *Alleen de bedrijventerreinen in de categorieën At/m C komen in aanmerking voor een HIRB subsidie. De terreinen in de categorie D niet. Bron: Provincie Noord-Holland (2010), PHP

Tabel 3.2 Voortgang herstructurering in de MRA en betrokkenheid PHB Plabeka deelregio



Stand 1-1-2011: uitgevoerd of in uitvoering*

Aantal terreinen met PHBbetrokkenheid

Almere-Lelystad

8

3

0

1


20

17

10+1**

15

Amsterdam

17

15

7+3**

4

Gooi en Vechtstreek

15

12

4

3

IJmond-Haarlem

9

9

5

1


17

6

4

4

Metropoolregio

86

62

30+4**

28***

* Dit zijn projecten waarvan de gemeenten in de meest recente provinciale monitor hebben aangegeven dat ze ‘In Uitvoering’ zijn. In andere gevallen heeft de gemeente aangegeven dat het project in ‘studie of plan’ is, maar waarvoor wel al ooit (sinds 2004) een HIRB subsidie voor fysieke investeringen is ontvangen. **Er zijn 4 projecten waar momenteel een fysiek herstructureringsproces aan de gang is dat is gestimuleerd middels een HIRB-fysiek subsidie, maar die in 2010 niet door de gemeente is opgegeven in de inventarisatie: Bedrijvencentrum Osdorp, WCW en het Polderweggebied (Amsterdam) en Hoofddorp-Noord (Haarlemmermeer). De overige 30 projecten uitgevoerd/in uitvoering op 1-1-2011 staan in bijlage VII opgesomd. ***De 28 projecten waar het PHB bij betrokken is zijn niet per sé projecten waar al een schop in de grond is gegaan. Deze 28 projecten komen dus niet 1 op 1 overeen met de 30+4 projecten die op 1-1-2011 zijn uitgevoerd of in uitvoering zijn. Bron: Combinatie van gegevens van PHB (2011), Monitor Bedrijventerreinen Provincie Noord-Holland (2011), HIRB Provincie Noord-Holland (2011) en Bureau BUITEN (2010), onderzoek Aanscherping Herstructureringsopgave bedrijventerreinen Metropoolregio Amsterdam, opgave gemeenten

41

In onderstaand figuren is weergegeven waar de HIRB subsidies de laatste jaren in de MRA terecht zijn gekomen. Voor iedere deelregio is het totaalbedrag aan ontvangen HIRB-subsidies af te lezen (zoals € 10 miljoen voor IJmond-Haarlem) en ook het aantal projecten dat door de provincie financieel is ondersteund (bijvoorbeeld: 12 projecten in Amstelland-Meerlanden). De subsidies voor onderzoek en procesmanagement zijn hierbij niet meegenomen. In de figuren zijn alleen de subsidies meegenomen waardoor er écht een schop de grond is gegaan voor fysieke verbetering van het terrein.

De Provinciale Herstructurerings Programma’s (PHP) Noord-Holland en Flevoland De bedrijventerreinen die in de periode 2010-2013 in aanmerking komen voor HIRB subsidies staan opgenomen in tabellen in het Provinciaal Herstructurerings Programma Noord-Holland. De provincie Noord-Holland heeft een rol bij het stimuleren van revitaliseren, herprofileren en ook bij het uitvoeren facelift- en/of transformatieoperaties op terreinen. Bij de uitvoering hebben de gemeenten de belangrijkste rol. De terreinen in het PHP zijn ingedeeld in de categorieën zoals omschreven in figuur 3.8.

inventarisatie hebben opgegeven. De terreinen de Vaart en de Steiger (Almere) zullen de eerste terreinen zijn die de komende jaren voor herstructurering in aanmerking zullen komen.

Het Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen MRA (PHB)

Op initiatief van Plabeka staan sinds 1 oktober 2009 zes regionale accountmanagers van het PHB ter beschikking aan alle MRA-gemeenten om herstructureringsprocessen te ondersteunen. Dat kan zijn in de vorm van een vrijblijvend en/of oriënterend advies, procesmanagement of advisering omtrent subsidies. Sinds 2009 is het PHB betrokken geweest bij herstructureringsprocessen op 28 bedrijventerreinen, met name in de regio Amstelland-Meerlanden (zie tabel 3.2).

De herstructurering komt op gang, maar er is nog een lange weg te gaan...

Het PHP is een uitvloeisel van het Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020 dat IPO en VNG in 2009 met het rijk hebben gesloten. Als onderdeel van dat convenant stelde het rijk € 400 mln ter beschikking aan de 12 provincies als zij meer de regie zouden nemen bij de bedrijventerreinplanning en actie zouden ondernemen in het versneld wegwerken van de (landelijk aanwezige) herstructureringsopgave. Alle provincies hebben daarom een PHP opgesteld waarin duidelijke prioriteiten worden gegeven en kaders worden geschetst hoe de provincies daar invulling aan willen geven. Noord-Holland heeft ervoor gekozen om de rijksgelden te koppelen aan het HIRBsubsidieprogramma om zo efficiënt en gericht mogelijk te kunnen investeren. In Flevoland is de noodzaak tot herstructurering momenteel nog niet zo groot als op het oude land. De provincie Flevoland heeft dan ook geen cofinanciering beschikbaar voor het herstructureren van de terreinen die Almere en Lelystad ten tijde van de

Voor meer informatie omtrent het PHB verwijzen wij naar de website http://www.projectbureauherstructurering.nl/.

Voortgang herstructurering

Uit tabel 3.2 blijkt dat de betrokkenheid van het PHB en de HIRB-subsidies die de provincie ter beschikking stelt om herstructurering te stimuleren (zie figuur 3.7) zijn vruchten afwerpt. In 2010 werd bekend dat de totale herstructureringsopgave in de MRA 140 projecten betreft, waarvan bij ongeveer 90 terreinen voornamelijk revitalisering of herprofilering aan de orde zou zijn (het type projecten die de provincie Noord-Holland middels het HIRBprogramma ondersteunt). Van die 90 projecten die toen zijn opgegeven waren er toen al ongeveer 60 in uitvoering, of werd verwacht dat bij die projecten voor 2013 een schop in de grond zou gaan.

Momenteel (peildatum 1-1-2011) is er op ruim de helft van die terreinen (34 om precies te zijn) een herstructureringsproject in uitvoering of in 2010 afgerond. In 2011 en 2012 zullen er dus nog ongeveer 25 nieuwe herstructureringsprojecten concreet moeten worden opgepakt en/of aangejaagd. Op welke terreinen er nog een opgave ligt en welke terreinen Plabeka als ‘prioritair project’ heeft bestempeld in de nieuwe Uitvoeringsstrategie 2010-2040 staat in bijlage VII weergegeven.

42

Tabel 3.3 Voortgang herstructurering in de MRA in hectares (stand 1-1-2011) Plabeka deelregio

Bron gegevens:

Almere-Lelystad



Stand 1-1-2011: uitgevoerd of in uitvoering**



Monitor Bedrijventerreinen Noord-Holland (aug 2011)

195*

96*

0***

435*

408*

266***

Amsterdam

609*

423**

235***

Gooi en Vechtstreek

230*

213*

109***

IJmond-Haarlem

281*

275*

139***


463*

333*

323***

Metropoolregio

2.211

1.748

1.072***


*In de inventarisatie uit 2010 is de herstructureringsopgave op het Amsterdamse Vervoerscentrum en op de Zaanse haventerreinen Westerspoor Zuid, Hembrug en Achtersluispolder ten onrechte toegekend aan de deelregio IJmond-Haarlem. Deze correctie is in bovenstaande tabel doorgevoerd. ** Dit zijn projecten waarvan de gemeenten in de meest recente provinciale monitor hebben aangegeven dat ze ‘In Uitvoering’ zijn. In andere gevallen heeft de gemeente aangegeven dat het project in ‘studie of plan’ is, maar waarvoor wel al ooit (sinds 2004) een HIRB subsidie voor fysieke investeringen is ontvangen. ***Er zijn 4 projecten waar momenteel een fysiek herstructureringsproces aan de gang is dat is gestimuleerd middels een HIRB-fysiek subsidie, maar die in 2010 niet door de gemeente is opgegeven in de inventarisatie. De hectares van deze projecten zijn daarom ook niet meegenomen in deze tabel. Bron: Provincie Noord-Holland (2011) en Bureau BUITEN (2010), onderzoek Aanscherping Herstructureringsopgave bedrijventerreinen Metropoolregio Amsterdam, opgave gemeenten.

43

Als wordt gekeken naar de voortgang van de herstructurering qua aantal ha dan levert dit het beeld op uit tabel 3.3. Tot 2013 zou er 1.750 ha opgepakt moeten zijn. Op dit moment zijn er op 1.070 ha herstructureringsactiviteiten in uitvoering of afgerond. Voor de komende twee jaar ligt er dus een opgave om nog 700 ha aan nieuwe projecten in uitvoering te nemen.

De uitdaging

De nog resterende herstructureringsopgave (ca. 700 ha en ca. 25 nieuwe projecten) kan alleen worden opgepakt als de samenwerking tussen overheid (gemeenten en provincies) en het bedrijfsleven (ontwikkelaars, eigenaars en eindgebruikers) soepel verloopt: • de gemeente is in veel gevallen initiatiefnemer en belangrijke financier van herstructureringsprojecten. Zij kunnen deels gratis gebruik maken van de kennis en kunde die in het PHB gebundeld is; • het PHB heeft een essentiële taak als aanjager, klankbord, kennismakelaar en opdrachtnemer van de gezamenlijke partijen die op een locatie een herstructureringsavontuur met elkaar aangaan; • het lokaal georganiseerde bedrijfsleven moet daarbij liefst zo vroeg mogelijk in het proces betrokken worden.

3.4 Plancapaciteit tot 2030 Plancapaciteit zoals opgenomen in Uitvoeringsstrategie 2007 (2006-2030)

In de Uitvoeringsstrategie 2007 hebben de Plabeka-partijen destijds de omvang en fasering van de plancapaciteit van bedrijventerreinen van 2006 tot 2030 per deelregio vastgelegd. Inmiddels zijn er op 23 juni 2011 nieuwe afspraken omtrent de plancapaciteit gemaakt. In voorliggende monitor staan – zoals toegelicht in de inleiding – nog de oude plancapaciteit afspraken centraal. De volgende monitor zoomt in op de (voortgang van de) nieuwe afspraken. In tabel 3.4 zijn de oude afspraken weergegeven: voor iedere deelregio zijn per tijdvak de in ontwikkeling te nemen plannen getoond.

Gemeenten hebben plannen verder uitgefaseerd of geschrapt

Succesvolle herstructurering kan alleen als de gebruikers daadwerkelijk zeggenschap hebben over de wijze van uitvoering en ook betrokken blijven bij het duurzaam beheer van het geherstructureerde terrein. De ervaring leert dat er vaak op één terrein meerdere ingrepen na elkaar moeten worden ondernomen om de kwaliteit van het terrein duurzaam te verhogen. Meerdere herstructureringsprocessen die na elkaar worden ondernomen leveren in sommige gevallen trajecten op die meer dan 10 jaar kunnen duren. Zo is men momenteel op Waarderpolder in Haarlem aan het 6e herstructureringsproject bezig en op Ahchtersluispolder in Zaanstad aan het 4e. Met één herstructureringsproject op een terrein is het dus vaak nog niet klaar.

In totaal was de opgave om in de periode 2006-2030 1.800 ha netto nieuwe bedrijventerrein te reserveren en uit te geven. Deze zou met name in Almere en de Meerlanden/ Schiphol gerealiseerd moeten worden.

In de monitor publicatie van vorig jaar is het aanbod vanaf 2010 tot 2030 op een rij gezet. Omdat Plabeka inmiddels (middels vaststelling van de nieuwe Uitvoeringsstrategie) zijn blik naar voren heeft geworpen (horizon op 2040) en ook Lelystad lid is geworden, zullen in de hierna volgende tabellen – ten opzichte van tabel 3.4 – een extra kolom (namelijk tijdvak 2030 - 2039) en een extra rij (Lelystad) worden toegevoegd. Zo kan duidelijk en transparant worden bezien hoe het aanbod zich ontwikkelde het afgelopen jaar. De hoofdconclusie uit de monitor van vorig jaar was dat in vrijwel alle deelregio’s de plannen – waarschijnlijk vanwege de ook toen reeds tegenvallende uitgiftecijfers – deels naar achter geschoven waren in de tijd om een te groot overaanbod te voorkomen en risico’s op verminderde afzetkansen te verkleinen.

Resterende plancapaciteit (2011-2040)

In 2006/2007 was er ongeveer 750 ha netto bedrijventerrein beschikbaar voor de directe verkoop (zie tabel 3.4). Dat was exclusief Lelystad, dat toen nog geen lid was van de MRA.

44

Tabel 3.4 Uitvoeringsstrategie 2007: plancapaciteit bedrijventerreinen 2006 t/m 2030 (in netto ha, peildatum 1-1-2006, harde en zachte plannen)

Plabeka deelregio

Plancapaciteit 2006-2009




Totaal 2006-2029

161,3

191,6

327,0

nvt

679,9


194,6

385,3

0,0

nvt

579,9

Amsterdam

223,5

18,3

0,0

nvt

241,8

97,0

68,0

29,0

nvt

194,0

71,7

24,6

0,0

nvt

96,3

Almere

Gooi en Vechtstreek IJmond-Haarlem Zaanstreek-Waterland Metropoolregio (excl. Lelystad)

0,0

24,5

0,0

nvt

24,5

748,1

712,3

356,0

nvt

1.816,4

Bron: Uitvoeringsstrategie Plabeka (2007, bijlage 4)

Tabel 3.5 Plancapaciteit bedrijventerreinen 2011 t/m 2040 (in netto ha, peildatum 1-1-2011, harde en zachte plannen) Plabeka deelregio

Uitgifte 2006 t/m 2010

2011-2019

2020-2029

2030-2039

2011 t/m 2039

36,7

73,2

381,3

0,0

454,5


37,4

426,8

68,9

375,0

870,7

Amsterdam

61,9

123,3

67,2

0,0

190,5

Almere

Gooi en Vechtstreek

0,8

27,5

0,8

0,0

28,3

IJmond-Haarlem

13,4

42,5

16,0

0,0

58,5

Zaanstreek-Waterland Metropoolregio (excl. Lelystad) Lelystad Metropoolregio (incl. Lelystad)

43,7

84,5

47,0

0,0

131,5

193,9

777,8

581,2

375,0

1.734,0

26,2

77,6

419,1

0,0

496,7

220,1

855,4

1.000,3

375,0

2.230,7

Bron: Monitor Bedrijventerreinen provincie Noord-Holland 2011, Monitor Bedrijventerreinen provincie Flevoland 2011, bewerking door Bureau BUITEN

45

In totaal is er – exclusief Lelystad - tussen 1-1-2006 en 1-1-2011 ongeveer 200 ha netto uitgegeven (zie tabel 3.5), zo blijkt uit deze editie van de Plabeka Monitor. Conclusie: er was vanaf 2006 een vrij ruim aanbod aan vestigingslocaties voorhanden in de MRA. Daarvan is uiteindelijk ruim een kwart opgenomen door de markt (tot januari 2011). MRA-breed kan de volgende inhoudelijke conclusie getrokken worden: als er van de 1.800 ha 200 ha zijn uitgegeven, zou er in theorie momenteel (op 1-1-2011) nog ongeveer 1.600 ha netto aan plancapaciteit voorhanden moeten zijn tot 2030. Dat blijkt echter flink minder te zijn: tabel 3.5 wees uit dat er een aanbod van 1.360 ha resteert tot 2030. Na 2030 resteert overigens nog een capaciteit van circa 375 ha. Ten opzichte van peildatum januari 2010 is de plancapaciteit in het tijdvak 2030-2039 momenteel overigens circa 100 ha minder. Bepaalde plannen voor nieuwe bedrijventerreinen zijn de afgelopen jaren – sinds 2007 – dus door MRA gemeenten geschrapt. Gemeenten hebben al voordat ze de nieuwe Plabeka afspraken ondertekenden op 23 juni 2011 (‘wij reduceren de totale plancapaciteit tot 2040 met 514 ha ’) geanticipeerd op achterblijvende uitgiftecijfers. De uitkomsten van de Plabeka Monitor wezen de laatste jaren ook al die kant op. Het analyseren van de ontwikkeling van de plancapaciteit op een lager schaalniveau (dat van de deelregio’s en de werklocaties) is een meer ingewikkelde klus. Om dat te kunnen doen is de resterende plancapaciteit in bijlage VIII uitgesplitst per subdeelregio naar bedrijventerrein, gemeente, tijdvak en peildatum vanaf de vorige monitor (1-1-2010). Uit die tabellen komt duidelijk naar voren dat er in meerdere gevallen jaarlijks stevige fluctuaties in de omvang en fasering van de aanbodcijfers per terrein geregistreerd worden. Doordat de kwaliteit van de geregistreerde data en respons ieder jaar weer varieert (ook ten opzichte van de gegevens die het jaar ervoor zijn aangeleverd), is het moeilijk om tot een consistente monitoring op subregionale schaal en op terreinniveau te komen. Dit punt dient nadrukkelijk onderdeel te zijn van de verbeteropgave van de Plabeka Monitor voor de komende jaren. Zonder goede en consistente aanlevering van data kan Plabeka niet goed monitoren of aan de afspraken, zoals die inmiddels op de schaal van locaties gemaakt zijn, wordt voldaan.

3.5 Conclusie Afspraken uitvoeringsstrategie 2007

De belangrijkste afspraken die in de Uitvoeringsstrategie uit februari 2007 met betrekking tot bedrijventerreinen zijn gemaakt luiden: • Vastgesteld wordt dat ten opzichte van het Structuurschema de planvoorraad van bedrijventerreinen lager is dan de geprognosticeerde vraag. Gelet op de krapte in het aanbod van bedrijventerreinen is het noodzakelijk dat alle partijen de in de Uitvoeringsstrategie vastgelegde omvang en fasering van de plannen ten aanzien van bedrijventerreinen ook daadwerkelijk zullen realiseren. • De regio kent een grote herstructureringsopgave. Daarom probeert Plabeka om te komen tot een regionaal herstructureringsprogramma. • Het is noodzakelijk dat er – gelet op de lange ontwikkelingsduur van bedrijventerreinen – tijdig geanticipeerd wordt op de voorziene tekorten. Dit betekent dat de komende jaren benut moeten worden om de verschillende langetermijnopties – onder meer zoals in deze Uitvoeringsstrategie benoemt – allemaal serieus onderzocht worden. Hierover maken de direct betrokkenen procesafspraken.

Feitelijke, gerealiseerde vraag vs vraagprognose Uitvoeringsstrategie 2007

Uit figuur 3.9 kan worden opgemaakt hoe de feiten overeenkomen met de prognoses uit 2007. De paarse staafjes geven de bandbreedte aan tussen het hoogste en laagste scenario die destijds zijn opgesteld. Ze geven de jaarlijkse prognose van de vraag weer tot 2030, op basis waarvan vraag en aanbod volgens de Uitvoeringsstrategie-afspraken uit 2007 richting evenwicht zijn gebracht. De oranje staafjes geven de feitelijk gerealiseerde uitbreidingsvraag weer: dit is de totale jaarlijkse uitgifte van bedrijventerreinen in de MRA sinds 2000. Net als in de monitors van de vorige jaren moet de conclusie worden getrokken dat de feitelijke uitgifte niet in de buurt komt van het laagste geprognosticeerde scenario. Dit is één van de redenen geweest om te besluiten de Uitvoeringsstrategie-afspraken uit 2007 in juni 2011 grondig te herzien.

Figuur 3.9 Vraagscenario’s* bedrijventerreinen Uitvoeringsstrategie 2007 (‘verwachte uitgifte per jaar tussen 2005 en 2030’) Behoefteraming 2005-2030 vs feitelijke vraagontwikkeling uitgifte bedrijventerreinen 2000 2000 t/m 2010 excl.ha, Lelystad) afgezet tegen feitelijke vanaf (in(MRA, netto excl. Lelystad)

120

Prognose jaarlijkse uitgifte volgens hoogste scenario (GE) Prognose jaarlijkse uitgifte volgens laagste scenario (RC) Feitelijke, gerealiseerde uitgifte

100

80

Netto ha

60

40

20

29

28

20

27

20

26

20

25

20

24

20

23

20

22

20

21

20

20

20

19

20

18

20

17

20

16

20

15

20

14

20

13

20

12

20

11

20

10

20

09

20

08

20

07

20

06

20

05

20

04

20

03

20

02

20

01

20

20

00

0

20

46

*GE=Global Economy en RC=Regional Communities. Dit zijn economische groeiscenario’s van het CPB die aan de basis liggen van de vigerende behoefteraming. Bron: Uitvoeringsstrategie Plabeka (2007) en Monitor Plabeka 2011

47


In de uitvoeringsstrategie is vastgelegd dat alle partijen, gelet op de voorziene krapte in het aanbod van bedrijventerreinen, de omvang en fasering van de plannen ook daadwerkelijk zullen realiseren. Uit de monitor van vorig jaar bleek al dat die krapte voor op de markt voor bedrijventerreinen veel minder aan de orde is dan gedacht. De feitelijke vraag is in bepaalde delen van de MRA ver achtergebleven bij de prognose waarop het aanbod destijds was afgesteld, zodat er zich een situatie van overaanbod aandeed. MRA-breed kan de volgende inhoudelijke conclusie getrokken worden: als er van de 1.800 ha 200 ha zijn uitgegeven, zou er in theorie momenteel (op 1-1-2011) nog ongeveer 1.600 ha netto aan plancapaciteit voorhanden moeten zijn tot 2030. Dat blijkt echter flink minder te zijn: tabel 3.5 wees uit dat er een aanbod van 1.360 ha resteert tot 2030. Na 2030 resteert overigens nog een capaciteit van circa 375 ha. Ten opzichte van peildatum januari 2010 is de plancapaciteit in het tijdvak 2030-2039 momenteel overigens circa 100 ha minder.

Overige conclusies

• Transacties van bestaande bedrijfsruimten verder gedaald, aanbod flink omhoog: d e afgelopen jaren zijn er steeds tussen de 300.000 en 600.000 m2 aan transacties voor bedrijfsruimten geregistreerd in de MRA door de onderzoeksbureaus Vastgoedmarkt en PropertyNL. Indicatief betekent dit - omgerekend naar hectares bij een FSI van 0,7 - ongeveer 45 tot 80 ha aan transacties op bestaande bedrijventerreinen per jaar. Ten opzichte van de gemiddelde jaarlijkse uitgifte van nieuwwbouwkavels (±40 tot 45 ha per jaar) kan geconcludeerd worden dan een substantieel deel van de ruimtelijk economische dynamiek in de regio plaatsvindt op bestaande bedrijventerreinen.

De gerealiseerde uitgiftes blijven achter bij de prognoses uit 2007

Bepaalde plannen voor nieuwe bedrijventerreinen zijn de afgelopen jaren – sinds 2007 – dus door MRA gemeenten geschrapt. Gemeenten hebben al voordat ze de nieuwe Plabeka afspraken ondertekenden op 23 juni 2011 (‘wij reduceren de totale plancapaciteit tot 2040 met 514 ha ’) geanticipeerd op achterblijvende uitgiftecijfers. De uitkomsten van de Plabeka Monitor wezen de laatste jaren ook al die kant op. Terwijl het aanbodcijfer van met name terstond uitgeefbare terreinen eigenlijk alleen zou moeten kunnen dalen bij uitgifte van terreinen (en uiteraard ook bij administratieve correcties), lijken de fluctuaties in de jaarlijkse aanbodregistratie per jaar per terrein aan meer factoren te wijten dan alleen uitgifte. Een mogelijke verklaring is dat de cijfers op terreinniveau niet alle jaren door dezelfde medewerker (en op dezelfde consistente manier) zijn ingevuld. Daarom worden de gemeenten geadviseerd om één vast contactpersoon verantwoordelijk te maken voor de interne dataverzameling en dataoverdracht richting provincie.

Het aantal transacties is in 2010 met 25% gedaald ten opzichte van 2009. In 2010 werd ‘slechts’ 233.000 m2 bedrijfsruimte verhuurd of verkocht aan een nieuwe eindgebruiker tegenover ruim 300.000 m2 in 2009. Het aanbod van bedrijfsruimten is in diezelfde periode gestegen met 26% naar bijna 1,6 mln m2 aangeboden bedrijfsruimte in december 2010. Omgerekend naar ha (onder de grove aanname van een FSI van 0,7) staan in de MRA momenteel 225 ha bedrijventerreinkavels met aangeboden bedrijfsruimtes erop. Deze cijfers geven een indicatie van de ontwikkelingen op bestaande terreinen. • H erstructurering bedrijventerreinen komt op gang maar er is nog een lange weg te gaan: o ndanks het feit dat in de MRA qua herstructurering van bedrijventerreinen veel gebeurt blijft het tekort aan financiële middelen en capaciteit bij gemeenten om de enorme herstructureringsopgave op bedrijventerreinen en zeehaventerreinen weg te werken een knelpunt. De MRA staat voor een grote financiële en organisatorische opgave om voor 2020 aan de herstructureringsambities te voldoen. Het feit dat er vaak meerdere investerings- en herstructureringsrondes moeten worden ingezet

48

voordat een terrein volledig en succesvol is geherstructureerd speelt hierbij mee. Het PHB en de HIRB subsidies zijn belangrijke elementen in het aanjagen van herstructureringsprocessen, zo is gebleken.

Advies aan gemeenten

Terwijl het aanbodcijfer van met name terstond uitgeefbare terreinen eigenlijk alleen zou moeten kunnen dalen bij uitgifte van terreinen (en uiteraard ook bij administratieve correcties), lijken de fluctuaties in de jaarlijkse aanbodregistratie per jaar per terrein aan meer factoren te wijten dan alleen uitgifte. Een mogelijke verklaring is dat de cijfers op terreinniveau niet alle jaren door dezelfde medewerker (en op dezelfde consistente manier) zijn ingevuld. Daarom worden de gemeenten geadviseerd om één vast contactpersoon verantwoordelijk te maken voor de interne dataverzameling en dataoverdracht richting provincie. Daarbij is een eigen, interne monitoringssystematiek die gebaseerd is op de definities, uitgangspunten en structuur van de Plabeka Monitor onontbeerlijk.

4

Ontwikkelingen zeehaventerreinen MRA

49

50

Tabel 4.1 Economische prestatie havens NZKG in nationaal perspectief (2009) Werkzame personen in 2009 Zeehaven Rotterdam Noordzeekanaalgebied

Aandeel wp

Toegevoegde waarde in 2009 (x€ 1 mrd)

Aandeel tw

74.131

45%

10,1

49%

33.893

21%

3,5

17%

Overige havens Rijn- en Maasmond

32.298

20%

3,3

16%

Overig NL

23.065

14%

3,6

17%

Totaal Nederlandse havens

163.387

100%

20,5

100%

Bron: Erasmus Universiteit Rotterdam (mei 2011), De economische betekenis van Nederlandse zeehavens, bewerking Bureau BUITEN

Figuur 4.1 Overzichtskaart bedrijventerreinen in het Noordzeekanaalgebied

Bron: Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2009

4

51

Ontwikkelingen zeehaventerreinen MRA

In dit hoofdstuk staan de ontwikkelingen op het gebied van zeehaventerreinen centraal. Het betreft de terreinen die toebehoren aan het werkveld van het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied.

9.000 tot 10.000 mensen), Westerspoor Zuid te Zaanstad (4.753 arbeidsplaatsen), De Pijp (Beverwijk, met 4.643 arbeidsplaatsen) en in Amsterdam de Hemhavens (4.307 arbeidsplaatsen) en de Westhaven (4.290 arbeidsplaatsen) (Bron: projectbureau NZKG, nov. 2009).

4.1 Het Noordzeekanaalgebied

Segmentering van zeehaventerreinen

Masterplan Noordzeekanaalgebied

Van de 26 terreinen die het Masterplan NZKG staan opgenomen worden de ontwikkelingen op 21 terreinen actief door het projectbureau gemonitord. Dit aangezien een aantal terreinen als strategische reserve locatie fungeren en daardoor nu nog niet beschikbaar zijn voor de markt. In onderstaande kaart zijn alle bedrijventerreinen die een relatie met de haven hebben opgenomen. Het is het gebied dat direct grenst aan het Noordzeekanaal en de terreinen langs de Zaan, en omvat terreinen op het grondgebied van de gemeenten Amsterdam, Zaanstad, Beverwijk en Velsen.

Het Noordzeekanaal in nationaal perspectief

Net als Plabeka onderscheidt het projectbureau Masterplan NZKG twee segmenten aan zeehaven terreinen: • Kadegebonden (of ‘natte’) zeehaventerreinen: Dit zijn terreinen met een laadloskade langs diep vaarwater, toegankelijk voor grote zeeschepen. Bedrijven uit de milieucategorieën 2 t/m 5 zijn hier toegestaan. Deze terreinen zijn in principe bedoeld voor bedrijven die een directie relatie hebben met de haven: vandaar dat Plabeka de term ‘kadegebonden’ hanteert. • Havengerelateerde ( of ‘droge’) zeehaventerreinen: Dit zijn zeehaventerreinen die op een grotere afstand van de kade liggen. Ze zijn bedoeld voor grootschalige en/of milieuhinderlijke activiteiten die vaak een relatie met de zeehaven hebben. Havengerelateerde bedrijven kunnen hier hun plek vinden.

Het Noordzeekanaalgebied is een belangrijke motor van de economie van de MRA

Uit recent onderzoek van de Erasmus Universiteit (mei 2011) naar de economische betekenis van Nederlandse zeehavengebieden blijkt de belangrijke rol van het Noordzeekanaalgebied in nationaal perspectief (zie tabel 4.1). In het NZKG zijn ongeveer 34.000 personen werkzaam. Dat is 21% van alle zeehavengerelateerde werkgelegenheid in Nederland. Daarnaast produceert het Noordzeekanaal volgens dit onderzoek jaarlijks voor bijna € 3,5 miljard aan toegevoegde waarde. Dit is ongeveer 1/6e deel van alle waarde die wordt toegevoegd in de Nederlandse havens. Op de bedrijventerreinen langs het kanaal zijn ongeveer 30.000 personen werkzaam bij maritieme bedrijven (Bron: projectbureau NZKG, stand 1-1-2008). Terreinen met veel werkgelegenheid in het NZKG zijn TATA/Corus (op 788 hectare werken ruim

Daarnaast monitort het projectbureau een aantal regionale bedrijventerreinen in de buurt van de haven. Dit omdat ook hier veel bedrijvigheid een indirecte relatie heeft met de zeehaven. Deze terreinen zijn bestemd om lokale en regionale bedrijvigheid te faciliteren. Ten opzichte van voorgaande jaren heeft het Projectbureau NZKG een deel van de bedrijventerreinen die voorheen onder de categorie droge zeehaventerreinen vielen nu onder de categorie overig droog laten vallen. Daardoor spoort de monitor van het projectbureau dit jaar beter met de Plabeka monitor dan de vorige monitor publicaties.

Figuur 4.2 Uitgifte zeehaventerreinen in het Noordzeekanaalgebied 2000-2010 (in netto ha) Uitgifte van zeehaventerreinen NZKG 2000 t/m 2010 (netto ha.)

90 Havengerelateerd

80

Kadegebonden

70 Uitgifte (netto ha.)

52

60 50 40 30 20 10 0 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Gem. uitgifte 2000-2010

Bron: Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka 2009-2010 en Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2010

Tabel 4.2 Uitvoeringsstrategie 2007: plancapaciteit zeehaventerreinen 2006 t/m 2030

Tabel 4.3 Monitor Uitvoeringsstrategie: resterende plancapaciteit zeehaventerreinen vanaf 2011

(in netto ha, peildatum 1-1-2006)

Kadegebonden

Amsterdam IJmond Zaanstad Totaal

Havengerelateerd

Amsterdam IJmond Zaanstad Totaal

Zeehaventerreinen Metropoolregio

(in netto ha, peildatum 1-1-2011)

Plancapaciteit 2006-2009*

Plancapaciteit 2010-2019**

Plancapaciteit 2020-2029**

Totaal 2006-2030

265,2

12,4

12,4

290,0

32,7

10,5

10,5

53,7

27,0

87,5

87,5

202,0

324,9

110,4

110,4

545,7

131,3

131,3

1,5

1,5

–

–

–

132,8 457,7

– 132,8

110,4

110,4

678,5

Direct uitgeefbaar (binnen 1 jaar, gerekend vanaf 1-1-2011) Kadegebonden

209,7

Niet direct uitgeefbaar

Onzekere capaciteit*

175,0

24,8

Totaal uitgeefbaar

Uitgifte 2006 t/m 2010**

409,5

170,3

Havengerelateerd

93,6

18,0

20,3

131,9

40,2

Zeehaventerreinen Metropoolregio

303,3

193,0

45,1

541,4

210,5

* De onzekere capaciteit betreft het kadegebonden ADM terrein (24,8 ha) in de Amerikahaven Amsterdam en qua havengerelateerd de Afrikahaven Amsterdam (incl. Atlaspark, 20,3 ha). **Deze uitgifte is geregistreerd op alle Masterplan NZKG terreinen segmenten ‘maritiem’ en ‘droog’, exclusief de ± 40 ha uitgifte vanaf 1-1-2006 t/m 1-1-2011 in het segment ‘overig droog’.

*Harde plancapaciteit

Bron: Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka 2009-2010 en Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2010, bewerking

**Zachte capaciteit 2010-2030: Wijkermeerpolder Zaanstad (175 ha), ADM terrein Amerikahaven (24,8 ha), Averijhaven Velsen (15 ha) en Oostoever

Bureau BUITEN

Zijkanaal A Beverwijk (6 ha). Bron: Uitvoeringsstrategie Plabeka (2007)

53

4.2 Uitgifte zeehaventerreinen 2010 Uitgifte 2010 in historisch perspectief

Daar waar de uitgifte van havengerelateerde terreinen redelijk op peil is gebleven (2010: 5,2 ha tegenover 5,1 ha in 2008 en 8,0 ha in 2009) is de uitgifte van kadegebonden terreinen dit jaar minimaal geweest. In 2010 werd er voor 2,6 ha aan kadegebonden terreinen uitgegeven terwijl dit de jaren daarvoor altijd minimaal 8 ha was. In figuur 4.2 worden deze cijfers afgezet tegen de uitgiftes vanaf 2000. In totaal is er in deze periode van 11 jaar voor 300 ha aan kadegebonden en 55 ha aan havengerelateerde terreinen uitgegeven. Gemiddeld wordt er jaarlijks 27 ha kadegebonden haventerrein uitgegeven en ongeveer 5 ha havengerelateerd. Het meest opmerkelijk in deze tijdreeks zijn de enorm grote uitgiften aan kadegebonden terreinen in de jaren 2006 en 2007. Dit betreft nieuwe terminals voor kolen en olieproducten in de Afrjkahaven. Met gemiddeld 7,5 ha lag de uitgifte van kadegebonden terreinen de laatste 3 jaar substantieel onder het meerjarige gemiddelde van 27 ha. De uitgifte van havengerelateerde terreinen lag daarentegen met 6,4 ha (gemiddeld, gemeten over diezelfde periode van 3 jaar) iets boven het meerjarig gemiddelde (sinds 2000) van 5 ha per jaar.

4.3 Herstructurering zeehaventerreinen In de Uitvoeringsstrategie 2007 is afgesproken met het Bestuursplatform Masterplan Noordzeekanaalgebied dat zij de potenties van de herstructurerings- en intensiveringscapaciteit in het Noordzeekanaalgebied duidelijk in kaart brengt. Daarin wordt voorzien middels de jaarlijkse monitorraportage van het Masterplan. Het meten van onder andere ruimtewinst is een onderdeel van hun monitor. De herstructureringsopgave in de havens is daarnaast in 2010 apart door Plabeka in kaart gebracht (zie paragraaf 3.3). In totaal blijkt 26% van de totale herstructureringsopgave in Noord-Holland op de haventerreinen gelegen te zijn. Er ligt een opgave van meer dan 700 ha. Het betreft 14 van de 127 terreinen/projecten.

De provincie Noord-Holland is inmiddels gestart met het onderzoek naar een optimale benutting van het bestaand havengebied als deelproject van de vastgestelde structuurvisie in 2010. De resultaten daarvan worden in het najaar van 2011 verwacht.

4.4 Plancapaciteit tot 2030 Plancapaciteit zoals opgenomen in Uitvoeringsstrategie 2007

Volgens de vastgestelde Uitvoeringsstrategie 2007 was er op 1 januari 2006 voor 460 ha zeehaventerrein aan harde plancapaciteit (325 ha kadegebonden en 133 ha havengerelateerd). Daarnaast was er nog 220 ha zachte plancapaciteit in voorraad, waarvan het grootste deel (175 ha) de Wijkermeerpolder betrof (zie tabel 4.2).

Resterende plancapaciteit

In tabel 4.3 is de huidige plancapaciteit (stand 1-1-2011) weergegeven. Ten opzichte van de situatie in 2006 kunnen de volgende opmerkingen worden geplaatst: • De Averijhaven Velsen (15 ha) en het Oostoever Zijkanaal A (6 ha) in Beverwijk zijn inmiddels geschrapt uit de zachte en/of onzekere planvoorraad. Voor de Averijhaven bestaan plannen om deze weer als havenbekken te benutten voor het lichteren van bulkschepen. Oostoever Zijkanaal A is door een uitspraak van de Raad van State onbruikbaar als zeehaventerrein. • In de structuurvisie van de provincie Noord-Holland is een strategische reserve voor haventerreinen opgenomen van 175 ha. Mogelijke locaties daarvoor zijn de Houtrakpolder of de Wijkermeerpolder. • Tussen 2006 en 2010 is er 210 ha zeehaventerrein uitgegeven: 170 ha kadegebonden en 40 ha havengerelateerd. Een deel van die uitgifte is op de bestaande terreinen als ruimtewinst/inbreiding gerealiseerd. Meer daarover in het vervolg van deze paragraaf. • Op dit moment is er nog ongeveer 300 ha direct uitgeefbaar: 210 ha kadegebonden terreinen en 94 ha havengerelateerde zeehaventerreinen. Daarnaast is er nog een niet direct uitgeefbare voorraad van 175 ha kadegebonden en 18 ha havengerelateerde kavels (zie tabel 4.3). Er is aanvullend nog een onzekere capaciteit van 45 ha.

Figuur 4.3 Vraagscenario’s* kadegebonden zeehaventerreinen in het NZKG afgezet tegen feitelijke vraagontwikkeling Behoefteraming natte2000 terreinen 2007-2040 vanaf (inNZKG netto ha). vs feitelijke uitgifte 2000 t/m 2010

Tabel 4.4 Uitgeefbaar aanbod kadegebonden terrein naar kavelgrootte Kavelgrootte

90 Prognose jaarlijkse uitgifte kadegebonden terreinen volgens optimistisch (GE) scenario

80

Prognose jaarlijkse uitgifte kadegebonden terreinen volgens pessimistisch (RC) scenario Feitelijke, gerealiseerde uitgifte

70 60 50 40

Aantal kavels

Locatie(s)

> 20 ha

1

Afrikahaven (Amsterdam)

10 – 20 ha

5

Amerikahaven (Amsterdam), Grote Hout (Velsen), Hoogtij (Zaanstad), IJmondhaven (Velsen)

5 – 10 ha

3

Afrikahaven (Amsterdam), Amerikahaven (Amsterdam)

1 - 5 ha

17

Afrikahaven (Amsterdam), Amerikahaven (Amsterdam), Hemhavens (Amsterdam), Hoogtij (Zaanstad), Havens IJmuiden (Velsen), Westhaven (Amsterdam)

Bron: Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2010

30 20 10

15 20 16 20 17 20 18 20 19 20 20 20 21 20 22 20 23 20 24 20 25 20 26 20 27 20 28 20 29 20 30 20 31 20 32 20 33 20 34 20 35 20 36 20 37 20 38 20 39

14

20

20

20

13

11

12

10

20

20

09

20

08

20

07

20

06

05

20

20

04

20

03

20

02

20

20

20

20

01

00

0

Bron: Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka 2009-2010 en Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2010

Figuur 4.4 Vraagscenario’s* havengerelateerde zeehaventerreinen in het NZKG afgezet tegen feitelijke Behoefteraming droge zeehaventerreinen NZKG2000 2007-2040 vs feitelijke vraagontwikkeling vanaf (in netto ha).uitgifte 2000 t/m 2010

20 Prognose jaarlijkse uitgifte havengerelateerde terreinen volgens optimistisch (GE) scenario

18

Prognose jaarlijkse uitgifte havengerelateerde terreinen volgens pessimistisch (RC) scenario Feitelijke, gerealiseerde uitgifte

16 14 12 10 8 6 4 2

16 20 17 20 18 20 19 20 20 20 21 20 22 20 23 20 24 20 25 20 26 20 27 20 28 20 29 20 30 20 31 20 32 20 33 20 34 20 35 20 36 20 37 20 38 20 39

20

15

20

14

13

20

20

12

20

11

20

10

20

09

20

08

20

07

20

06

20

05

20

04

20

03

02

20

20

01

20

00

0 20

54

*GE=Global Economy en RC=Regional Communities. Dit zijn economische groeiscenario’s van het CPB die aan de basis liggen van de vigerende NZKG behoefteraming. Bron: Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka 2009-2010 en Monitoring Bedrijventerreinen Masterplan Noordzeekanaalgebied 2010

55

Grootte van kavels in aanbod

De hectares die momenteel nog vrij beschikbaar zijn in het Noordzeekanaalgebied bestaan vooral uit kleinere kavels (zie tabel 4.4). Er is slechts één kavel van meer dan 20 ha beschikbaar (in de Afrikahaven Amsterdam). Veel kavels in het resterende aanbod zijn momenteel in optie uitgegeven. De feitelijke uitgifte van deze terreinen moet echter nog plaatsvinden: vooralsnog zijn deze dus nog niet geregistreerd in figuur 4.2. Zodra de economie aantrekt bestaat de mogelijkheid dat ondernemingen weer gaan investeren en hun opties omzetten naar transacties (en dus uitgifte) van kavels. In hoeverre deze verwachtingen uitkomen is echter onzeker. Over het aanbod kadegebonden kavels (zie o.a. tabel 4.4) zijn de volgende opmerkingen te plaatsen: • In de Afrikahaven (incl. Atlaspark) is er in totaal nog 95 ha netto kadegebonden terrein op korte termijn uitgeefbaar, in de Amerikahaven 44 ha, Hoogtij 27 ha, IJmondhaven 17 ha, Grote Hout 11 ha, Hemhavens 7 ha en Westhaven 5 ha. • Qua kavelgrootte is er 1 kavel in het aanbod van méér dan 20 ha. Daarnaast zijn er iets meer kavels in aanbod van 10-20 ha. De meeste kavels hebben een omvang van 1-5 ha.

Ondanks forse inbreiding een teruglopend aanbod kadegebonden terreinen

4.5 Conclusie Afspraken Uitvoeringsstrategie 2007

In de Uitvoeringsstrategie uit 2007 is met het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied afgesproken dat zij: • een nieuwe vraagprognose laat opstellen voor de periode tot 2030, rekening houdend met de ontwikkeling van de goederenstromen. • de daadwerkelijke uitgifte in 2006 en 2007 zullen monitoren om te kijken of de voorraad inderdaad sterk terugloopt.

Feitelijke, gerealiseerde vraag vs vraagprognose Ecorys

In 2007 is in opdracht van het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied een nieuwe vraagprognose opgesteld. De verschillen met de ramingen die aan de basis lagen van de Uitvoeringsstrategie-afspraken over zeehaventerreinen zijn niet groot. Voor havengerelateerde terreinen komt de vraagraming in de periode tot 2020 hoger uit. Dit hangt vooral samen met een grotere vraag naar distributieterreinen in relatie tot het containervervoer.

Het aanbod kadegebonden kavels zou tussen 2015 en 2020 ‘opgedroogd’ kunnen zijn

Voor de kadegebonden terreinen moet geconcludeerd worden dat de uitgeefbare voorraad in 5 jaar tijd – mede door de hoge uitgifte van natte kavels in 2006 en 2007 – sterk is teruggelopen van 524,7 ha in 2006 (545,7 ha – 15 ha Averijhaven – 6 ha Oostoever Zijkanaal, zie tabel 4.2) tot bijna 410 ha in 2011. Er is echter in diezelfde periode voor 170 ha aan uitgifte geweest. Dit zou betekenen dat er mogelijk voor meer dan 50 ha aan inbreiding heeft plaatsgevonden op de (kadegebonden) haventerreinen. De voorraad havengerelateerde kavels is teruggelopen van 133 ha in 2006 (zie tabel 4.2) naar 132 ha op 1-1-2011 (zie tabel 4.3). Terwijl er in dit segment 40 ha heeft plaatsgevonden is de voorraad dus vrijwel geheel in tact gebleven. Ook hier is waarschijnlijk sprake van inbreiding.

In figuur 4.3 is de nieuwe behoefteraming afgezet tegen de feitelijke uitgifte van natte en droge zeehaventerreinen 2000 t/m 2010. Zoals in paragraaf 4.2 is geconstateerd is de uitgifte in 2010 van natte kadegebonden terreinen weggezakt (zie figuur 4.3) terwijl de vraag naar kavels in het droge segment redelijk op niveau is gebleven (zie figuur 4.4). Zoals ook in de vorige Plabeka monitor is geconstateerd blijft het meerjarige gemiddelde voor de uitgifte van kadegebonden zeehaventerreinen ver boven het hoogste scenario: de prognose gaat in het optimistische scenario uit van 22 ha uitgifte per jaar terwijl in werkelijkheid de gemiddelde uitgifte sinds 2000 – overigens stevig positief beïnvloed door de hoge uitgiftepieken in van 85 ha en 83 ha in respectievelijk 2006 en 2007 - op 27 ha/jaar ligt. Over de laatste 11 jaar lag de gemiddelde uitgifte van havengerelateerde terreinen met 5 ha/jaar rond het optimistische scenario (±6 ha/jaar). Ook hier speelt het effect van het piekjaar 2007 mee.

56


Conclusie kadegebonden terreinen: ondanks de inbreiding die heeft plaatsgevonden (zie tabel 4.5) loopt het aanbod van kadegebonden kavels terug. Afgaande op de gemiddelde uitgifte van de laatste 11 jaar (27 ha) is de totale kadegebonden voorraad (210 ha, exclusief de strategische reserve van 175 ha en de onzekere capaciteit op het ADM terrein) waarschijnlijk tussen 2015 en 2020 volledig uitgegeven. Het is daarom belangrijk de komende periode het accent te blijven leggen bij herstructurering en efficiënt ruimtegebruik. Zodra de economie en de goederenoverslag in de haven weer flink aantrekt is het niet ondenkbaar dat de huidige resterende voorraad aan kadegebonden zeehaventerreinen snel terugloopt.

De vele kavels die momenteel in optie zijn uitgegeven kunnen beschouwd worden als latente uitgifte; als enkele grote transacties worden gepleegd kan de resterende voorraad kadegebonden terreinen snel teruglopen. De studie die de provincie momenteel laat uitvoeren naar een optimale benutting van het bestaand havengebied moet meer duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheden die het huidige areaal biedt. Met de voorraad havengerelateerde terreinen (111 ha, exclusief de onzekere capaciteit) kan de regio nog 22 jaar vooruit (als we rekenen met een gemiddelde jaarlijkse uitgifte in de toekomst van 5 ha per jaar).

B Bijlagen

57

58

Bijlage I Organogram Plabeka Relatie tussen PRES en Plabeka PRES is het bestuurlijke overleg voor de economische ontwikkeling van de Metropoolregio Amsterdam. Deelnemers zijn de gemeenten Almere, Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer, Hilversum, Lelystad en Zaanstad, de provincies Flevoland en Noord-Holland, de Stadsregio Amsterdam en de Kamers van Koophandel Amsterdam en GEF. Deze partijen werken binnen het platform samen om antwoorden te geven op de economische uitdagingen waar de MRA voor staat. De thema’s die in PRES verband worden opgepakt zijn: • Werklocaties/Plabeka • De sociaal-economische agenda • Kennis & Innovatie • Toerisme • Marketing & Acquisitie • Duurzaamheid • Logistics Board • Arbeidsmarkt

Organisatiestructuur Plabeka De gemeente Haarlemmermeer is trekker van Plabeka: • Bestuurlijk is Arthur van Dijk (in PRES verband) voorzitter van Plabeka • Ambtelijk is Bert Uitterhoeve voorzitter van de projectgroep Plabeka. Tot en met 2010 was Peter de Kruijk voorzitter van de projectgroep. De volgende instanties nemen deel aan de (ambtelijke) projectgroep Plabeka: • Bert Uitterhoeve/Peter de Kruijk (Gemeente Haarlemmermeer), ambtelijk voorzitter • Martin Bekker (Stadsregio Amsterdam), vicevoorzitter + trekker werkgroep monitor • Saskia van Beek/Aafke Kaspers (Gemeente Haarlemmermeer) • Sabine ten Brinke (OGA Amsterdam) • CJ Dippel (EZ Amsterdam) • Margreet Leclerq(DRO Amsterdam) • Casper de Canne (Gemeente Zaanstad) – trekker werkgroep herstructurering • Tom Lips (Provincie Noord-Holland)

• • • • • • • •

Paul Smeenk (Provincie Flevoland) Hinne-Paul Krolis (Gemeente Almere) Robert-Jan Moorman (gemeente Lelystad) Jan Appelman (Gemeente Haarlem) – trekker werkgroep communicatie Dick Hulsebosch (Kamer van Koophandel Amsterdam) Wouter Weyers (Kamer van Koophandel GEF) Joost Hagens (Bureau BUITEN), secretariaat Plabeka Luuk Stevens (Bureau BUITEN), secretariaat Plabeka

Sinds de uitvoeringsstrategie in 2007 is vastgesteld heeft Plabeka via de projectgroep en haar werkgroepen stappen gezet om de afspraken in uitvoering te brengen. Hieronder wordt kort verslag gedaan van activiteiten die per werkgroep zijn opgepakt.

Werkgroep herstructurering (2007-nu)

Het onderzoek naar de herstructureringsopgave in de Metropoolregio Amsterdam van begin 2010 toonde aan dat er een enorme opgave ligt om de achterstanden op het gebied van herstructurering in te halen. De publieke middelen zijn bij lange na niet voldoende om de kosten van de totale operatie van 3.000 ha te financieren. Het bestuurlijk overleg PRES/Plabeka heeft daarom - in aansluiting op adviezen van de Taskforce (Her)Ontwikkeling Bedrijventerreinen (ook wel bekend als de Commissie Noordanus) - besloten tot de oprichting van het Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (PHB) dat sinds 1 september 2009 operationeel is. In het PHB is de expertise gebundeld van regionale ontwikkelingsbedrijven als SADC, RON en OGA. Het PHB ondersteunt gemeenten in het versnellen van de uitvoering van herstructurering van bedrijventerreinen en bundelen kennis en ervaring om tot advies voor de regionale aanpak op langere termijn te komen. Het PHB opereert onder toezicht van de werkgroep herstructurering van Plabeka.

Werkgroep monitor (2007-nu)

Deze werkgroep heeft met voorliggende publicatie de vierde voortgangsrapportage Plabeka voortgebracht. De monitor is een centraal punt in de kwaliteit van de uitvoering van de uitvoeringsstrategie. Alle partijen hebben zich meerjarig verbonden aan het zorgen voor voldoende capaciteit en kwaliteit om de voeding van de plabeka monitor op een zorgvuldige wijze te garanderen. De werkgroep hoopt ook de komende jaren

59

op voldoende medewerking van alle gemeenten, met name via een goede respons op de provinciale Monitors Bedrijventerreinen en Kantoorlocaties. Dat is immers de voornaamste bron waaruit Plabeka put voor haar Plabeka Monitor.

Werkgroep communicatie (2007-nu)

Deze werkgroep werkt op basis van het communicatieplan dat in 2010 is opgesteld. In 2011 gaat Plabeka haar website vernieuwen, wordt een digitale nieuwsbrief ontwikkeld (frequentie 4x per jaar) en is een LinkedIn Group ‘Vrienden van Plabeka’ opgestart. Op deze manier wil Plabeka zichtbaarder worden voor een breder publiek.

Werkgroep oud-nieuw (in 2009 opgeheven)

Na onderzoeken uitgevoerd te hebben naar (structurele) leegstand van vastgoedobjecten voor kantoren en op bedrijventerreinen heeft de Werkgroep OudNieuw in oktober 2009 een eindnotitie opgeleverd. De werkgroep was opgezet om in beeld te brengen op welke manier een koppeling aangebracht kon worden tussen de bouw van nieuwe kantoren en het transformeren of anderszins van de markt halen van ‘oude’ kantoren. Aanleiding hiervoor was het te ruime aanbod van en de hoge leegstand in kantoren. De aanbod-opname-ratio en de leegstand bevonden zich ruim buiten de gezonde waarden. De werkgroep concludeerde dat er geen instrumenten zijn die een directe koppeling kunnen leggen tussen de realisatie van nieuwe en de transformatie/ sloop van oude kantoren. Vanwege het ontbreken van een wettelijke basis worden de verhandelbare ontwikkelingsrechten als een theoretische optie gezien, waar we in de praktijk (voorlopig) niets mee kunnen. Indirecte, financiële instrumenten – namelijk kostenverhaal en verevening - zijn wel toepasbaar, maar nog met veel vragen omgeven. Aangezien het PHB met beantwoording van soortgelijke vragen – maar dan voor bedrijventerreinen – bezig is, heeft Plabeka besloten de resultaten van het PHB af te wachten.

Werkgroep duurzaamheid (in 2008 opgeheven)

De werkzaamheden van deze werkgroep hebben geleid tot de interessante duurzaamheids-top in mei 2008. Als follow up is besloten geen afzonderlijke activiteiten onder Plabeka-vlag op te zetten, maar aan te haken op het duurzaamheidsplatform van de Kamer van Koophandel. Daarnaast wordt via de reguliere Plabeka-activiteiten, met name herstructurering en de verdere regionale

samenwerking, invulling gegeven aan het besluit tot het integreren van duurzaamheid in Plabeka-kader.

Werkgroep impuls Almere (in 2008 opgeheven)

Op basis van een bestuurlijke wens van Almere is in de Uitvoeringsstrategie van 2007 een onderzoek opgenomen waarin verkend zou worden welke aanvullende maatregelen genomen kunnen worden om de werkgelegenheidsontwikkeling in Almere verder te stimuleren. Om daar invulling aan te geven is in 2007 het project ‘Impuls Almere’ opgezet. Doel van dat project was het aandragen van vraaggerichte opties en regionale beleidsmogelijkheden waarmee de woon-werk balans van Almere kon worden verbeterd. Het project is op verzoek van Almere voortijdig stopgezet. Langs andere wegen en overlegstructuren wordt immers al invulling aan het doel gegeven, zo heeft Almere geconcludeerd.

Werkgroep behoefteraming (in 2011 opgeheven)

In 2010 heeft deze werkgroep de begeleiding op zich genomen van het onderzoek voor de nieuwe behoefteraming Plabeka 2010-2040. De Provincie Noord-Holland was voorzitter van de werkgroep. Tijdens de kick-off conferentie van het actualiseringsproces van de Uitvoeringsstrategie op 30 juni 2010 op Schiphol werden de eerste uitkomsten van het onderzoek gepresenteerd aan een groot publiek. Inmiddels is de nieuwe behoefteraming (zie ook bijlage II) vastgesteld als nieuwe behoefteraming waar de planning van werklocaties in de MRA de komende jaren op zal worden afgestemd.

Kernteam actualisering uitvoeringsstrategie (in 2011 opgeheven)

Dit team heeft – onder leiding van procesmanager Lubbert Hakvoort en met ondersteuning van Luuk Stevens – de totstandkoming van de nieuwe Uitvoeringsstrategie 2010-2040 verzorgd. De werkzaamheden startten in april 2010 en eindigden op de 3e PRES conferentie in juni 2011, toen de nieuwe Uitvoeringsstrategie werd ondertekend door de 34 gemeenten van de MRA, de 2 provincies en de Stadsregio Amsterdam.

Figuur II.1 Vbehoefteramingen ergelijking behoefteramingen Vergelijking kantoren Noordvleugel/MRAkantoren Noordvleugel/MRA

Figuur II.3 Vbehoefteramingen ergelijking behoefteramingen zeehaventerreinen Noordvleugel/MRA Vergelijking zeehaventerreinen (K+H)

250

30 Oude hoog - DRO 2005

Oude laag (RC) - DRO 2005

200

Laagste nieuwe scenario (DT) - BCI 2010

150

100

50

0

Oude laag - DRO 2005

25

Nieuwe hoge scenario (GG) - BCI 2010

Nieuwe hoog (optimistisch/GE) - Ecorys 2007 Nieuwe laag (pessimistisch/RC) - Ecorys 2007

Prognose van jaarlijkse uitgifte (in netto ha.)

Prognose van jaarlijkse uitbreidingsvraag (x 1.000 m2 bvo)

Oude hoog (GE) - DRO 2005

20

15

10

5

-50 2005-2009

2010-2019

2020-2029

2030-2039

0 2007-2009

Bron: DRO (2005), BCI (2010), bewerking Bureau Buiten

2010-2019

Bron: DRO (2005), Ecorys (2007), bewerking Bureau Buiten

Figuur II.2 Vergelijking behoefteramingen bedrijventerreinen Noordvleugel/MRA Vergelijking behoefteramingen bedrijventerreinen 120 Oude hoog (GE) - DRO 2005 Oude laag (RC) - DRO 2005

100

Nieuwe (GG regiospecifiek) - BCI 2010 Nieuwe (GG MRA breed) - BCI 2010

Prognose van jaarlijkse uitgifte (in netto ha.)

60

Nieuwe (DT) - BCI 2010

80

60

40

20

0 2005-2009

2010-2019

Bron: DRO (2005), BCI (2010), bewerking Bureau Buiten

2020-2029

2030-2039

2020-2029

2030-2039

61

Bijlage II Vergelijking oude en nieuwe behoefteraming In deze bijlage staan de oude en nieuwe behoefteramingen van Plabeka naast elkaar (zie linkerpagina). Zo wordt in één oogopslag duidelijk wat de verschillen in uitkomsten zijn. Zoals gezegd staat in voorliggende monitor nog de oude behoefteraming centraal bij kantoren en bedrijventerreinen. Vanaf volgend jaar kijken we alleen nog maar naar de nieuwe ramingen. Bij zeehaventerreinen is er al langer een nieuwe behoefteraming vigerend, namelijk de raming die in 2007 door Ecorys is opgesteld. De uitkomsten van de oude en nieuwe behoefteramingen voor kantoren en bedrijventerreinen verschillen omdat andere aannames en uitgangspunten aan de basis hebben gestaan van de modelmatige exercitie. De belangrijkste verschillen in aannames/uitgangspunten zijn: 1. Dekkingsgebied: in de nieuwe raming is Lelystad meegenomen 2. Gehanteerde kantoorquotiënt: in de nieuwe raming is die 24 m2 per baan en geijkt, in de oude raming was gerekend met 28 m2 per baan 3. Verwachte economische groei: in de nieuwe raming gaat Plabeka – op basis van CPB prognoses - uit van een jaarlijkse groei van de werkgelegenheid van 0,6% plus 100.000 banen vanwege de Schaalsprong Almere. De groeiverwachting voor de Randstad is in diezelfde periode 0,5% per jaar en nationaal 0,7%. In de oude raming ging Plabeka nog uit van een verwachtte jaarlijkse groei van 1,47% (excl. ‘t Gooi en Vechtstreek). 4. In tegenstelling tot de oude raming is bij de nieuwe raming rekening gehouden met het feit dat er naast uitbreidingsvraag ook onttrekkingsvraag/vervangingsvraag bestaat: • De vraag door onttrekking is bij kantoren, naast onttrekking door functiewijziging, gebaseerd op de veroudering en daarmee samenhangende vervanging van het bestaande vastgoed. Aanname: jaarlijks 1,75% van de totale bestaande voorraad in gebruik.

• D e vervanging van kantoren leidt niet één op één tot ruimtevraag. Een gedeelte van de vervanging kan namelijk geaccommodeerd worden op dezelfde locatie door herontwikkeling (sloop-nieuwbouw op dezelfde locatie). De hierbij gehanteerde aanname is dat dit in 80% van de vervangingsvraag voorkomt. • Het verouderde deel van de kantorenvoorraad dat niet wordt herontwikkeld, dient onttrokken en dus gesloopt te worden. Plabeka neemt aan dat dit 20% van de berekende vervangingsvraag is. De kantoorgebruikers die als gevolg daarvan moeten worden verplaatst, vragen elders ruimte. Op de gesloopte plek komen geen kantoren meer terug. • Bij kantoren is tevens de aanname dat 50% van de huidige totale leegstand (1-1-2010) incourant is/wordt tot 2020 en dat dit voor bedrijfsverplaatsingen zorgt. Deze 50% incourante leegstand dient voor 2020 van de markt gehaald te worden door sloop, herontwikkeling of transformatie. 5. Regiospecifieke bedrijventerreinraming: in de regiospecifieke bedrijventerreinraming is een gevoeligheidsanalyse uitgevoerd op de verschillen in cruciale modelparameters tussen de verschillende deelregio`s. Deze regiospecifieke raming is alléén uitgevoerd voor bedrijventerreinen en niet voor kantoren, uitgaande van het scenario Global Gateway. Hierbij is – anders dan bij de MRA-brede raming voor elke regio een eigen raming opgesteld (naast een raming voor de hele regio die uiteindelijk wordt toebedeeld naar de deelregio’s). Gegeven de deelregionale verschillen in locatietypevoorkeuren en terreinquotienten wijken de uitkomsten tussen de MRA-brede en de Regiospecifieke raming voor zowel individuele deelregio’s als ook de MRA als geheel af van elkaar. De regiospecifieke raming berust gedeeltelijk op regiospecifieke modelparameters en gedeeltelijk op MRA brede modelparameters. Voor een volledig overzicht van de achtergronden bij en uitkomsten van de nieuwe behoefteraming (inclusief referentiescenario’s) verwijzen we naar het rapport van BCI uit oktober 2010.

62

Bijlage III Ontwikkelingen kantorenmarkt naar gemeente wijziging voorraad kantoren in 2010

dynamiek

wijziging kantoorgebruik

situatie januari 2011

nieuwbouw (opgeleverd) A

betrokken (in gebruik genomen) D

groei gebruik E

leegstand inclusief voorverhuur G

saldo functiewijziging/ sloop B

groei voorraad C=A+B

groei leegstand F=C-E

% leegstand inclusief voorverhuur %G

leegstand exclusief voorverhuur H

% leegstand exclusief voorverhuur %H

voorraad I

aandeel in de regionale voorraad in %

aanbouw

aanbouw ten opzichte vd voorraad %

1

Amsterdam

109.000

-181.800

-72.800

527.000

-43.500

-29.300

1.246.000

16,6%

1.170.400

15,6%

7.485.300

54,2%

135.400

1,8%

2

Haarlemmermeer

39.700

-17.100

22.600

91.700

-23.100

45.700

295.600

20,8%

284.400

20,0%

1.423.100

10,3%

56.000

3,9% 4,6%

3

Haarlem

15.900

-2.100

13.800

56.400

-14.600

28.400

113.300

18,1%

77.500

12,4%

625.100

4,5%

28.900

4

Zaanstad

300

-1.500

-1.200

11.000

-9.900

8.700

45.100

13,4%

44.500

13,2%

337.800

2,4%

25.400

7,5%

5

Almere

69.600

-3.200

66.400

40.300

5.100

61.300

159.700

24,3%

140.600

21,4%

656.100

4,7%

21.100

3,2%

6

Purmerend

500

-500

0

5.600

2.400

-2.400

7.700

7,1%

7.500

6,9%

108.000

0,8%

6.000

5,6%

7

Heemskerk

0

0

0

400

-700

700

3.700

11,6%

3.700

11,6%

32.000

0,2%

6.000

18,8% 7,6%

8

Beverwijk

0

-200

-200

2.000

-4.800

4.600

9.600

13,3%

9.600

13,3%

72.300

0,5%

5.500

9

Bussum

3.500

-500

3.000

6.800

2.100

900

6.000

9,5%

6.000

9,5%

63.100

0,5%

4.900

7,8%

10

Naarden

0

-7.100

-7.100

5.300

100

-7.200

14.400

16,6%

14.400

16,6%

87.000

0,6%

3.700

4,3%

11

Hilversum

12

Amstelveen

13

Velsen

14

Castricum

900

-13.800

-12.900

22.900

-19.000

6.100

136.300

17,4%

123.700

15,8%

784.400

5,7%

2.600

0,3%

66.700

-3.900

62.800

83.200

7.100

55.700

119.800

17,4%

118.000

17,1%

688.200

5,0%

2.500

0,4%

0

-15.000

-15.000

4.400

-1.800

-13.200

13.200

8,6%

12.700

8,2%

154.100

1,1%

2.100

1,4%

1.400

-1.600

-200

1.700

-800

600

6.100

24,1%

2.700

10,7%

25.300

0,2%

1.700

6,7%

15

Heemstede

0

300

300

4.200

2.400

-2.100

2.800

6,6%

2.800

6,6%

42.700

0,3%

1.100

2,6%

16

Lelystad

0

-200

-200

4.400

1.800

-2.000

57.500

22,9%

36.700

14,6%

251.300

1,8%

700

0,3%

17

Uithoorn

0

-2.600

-2.600

1.100

-3.100

500

12.300

22,9%

11.600

21,6%

53.700

0,4%

600

1,1%

18

Landsmeer

600

100

700

2.000

-500

1.200

2.900

19,2%

2.900

19,2%

15.100

0,1%

400

2,6%

19

Laren

0

300

300

2.500

-1.800

2.100

5.100

20,6%

4.200

17,0%

24.700

0,2%

300

1,2%

20

Diemen

0

1.500

1.500

6.000

-300

1.800

92.700

28,2%

89.400

27,2%

328.500

2,4%

0

0,0% 0,0%

21

Ouder-Amstel

21.200

0

21.200

25.400

-300

21.500

46.200

27,0%

41.900

24,5%

171.000

1,2%

0

22

Aalsmeer

0

-600

-600

1.500

0

-600

3.100

8,5%

3.100

8,5%

36.500

0,3%

0

0,0%

23

Wormerland

0

-200

-200

500

100

-300

6.100

21,6%

5.700

20,1%

28.300

0,2%

0

0,0%

24

Beemster

0

0

0

0

0

0

800

15,4%

800

15,4%

5.200

0,0%

0

0,0%

25

Zeevang

0

0

0

0

0

0

0

0,0%

0

0,0%

2.400

0,0%

0

0,0% 0,0%

26

Graft-de Rijp

27

Edam-Volendam

28

Waterland

29

Oostzaan

30

Bloemendaal

0

0

0

0

0

0

100

3,2%

100

3,2%

3.100

0,0%

0

1.700

-2.200

-500

1.800

0

-500

1.300

4,5%

1.300

4,5%

28.700

0,2%

0

0,0%

0

-100

-100

100

0

-100

0

0,0%

0

0,0%

4.400

0,0%

0

0,0%

7.200

-200

7.000

0

0

7.000

7.400

63,2%

2.700

23,1%

11.700

0,1%

0

0,0%

0

-400

-400

400

-500

100

2.900

17,0%

2.400

14,0%

17.100

0,1%

0

0,0% 0,0%

31

Zandvoort

0

100

100

0

-1.300

1.400

1.400

12,5%

1.400

12,5%

11.200

0,1%

0

32

Haarlemmerliede c.a.

0

-200

-200

1.400

300

-500

14.800

49,3%

14.400

48,0%

30.000

0,2%

0

0,0%

33

Uitgeest

0

-100

-100

300

100

-200

1.300

10,7%

1.300

10,7%

12.200

0,1%

0

0,0%

34

Wijdemeren

35

Weesp

36

Muiden

37

Huizen

38

Blaricum regio

0

100

100

300

-600

700

1.800

7,6%

1.800

7,6%

23.700

0,2%

0

0,0%

1.300

-300

1.000

2.700

200

800

14.400

16,7%

13.100

15,2%

86.400

0,6%

0

0,0%

0

-100

-100

700

0

-100

500

9,3%

500

9,3%

5.400

0,0%

0

0,0%

300

-900

-600

2.700

1.000

-1.600

7.600

9,5%

6.000

7,5%

80.200

0,6%

0

0,0%

0

0

0

2.400

0

0

200

3,9%

200

3,9%

5.100

0,0%

0

0,0%

339.800

-254.000

85.800

919.100

-103.900

189.700

2.459.700

17,8%

2.260.000

16,4%

13.820.400

100,0%

304.900

2,2%

63

Bijlage IV Plancapaciteit kantoren naar terrein (stand 1-1-2011) Als uitgangspunt voor onderstaande lijst met locaties zijn de terreinen genomen die in de bijlagen van de monitor van vorig jaar stonden geregistreerd. Voor iedere kantoorlocatie-met-plancapaciteit zijn in deze bijlage drie rijen met getallen opgenomen:

Stand 1-1-2010 D it is het getal dat in de vorige Plabeka Monitor publicatie is (‘2010-2019’) gepubliceerd. Uiteraard betrof dit getal het tijdvak 1-1-2010 t/m 1-1-2020 (dus 2010 t/m 2019), daar waar de meest recente registratie een jaar later betreft.

US (1-1-2012)

it is de aangepaste planning die op 23 juni in de nieuwe D Uitvoeringsstrategie 2010-2040 is vastgesteld. Zoals afgesproken gelden deze getallen administratief als de stand 1-1-2012. In het najaar 2011/voorjaar 2012 worden nieuwe afspraken gemaakt over aanpassing (naar beneden) van de plancapaciteit in het eerste tijdvak tot 2020.

Stand 1-1-2011 D it is het getal dat in april 2011 door de ambtelijke contactpersonen op gemeentelijk niveau zijn ingevuld in de provinciale monitor applicatie van Flevoland of Noord-Holland.

e provinciale monitor vraagt op dit punt naar capaciteit D in 3 tijdvakken: Binnen 1 jaar ontwikkelbaar, binnen 1 tot 5 jaar en na 5 jaar. Om deze indeling aan te laten sluiten bij de tijdvakken die Plabeka altijd gebruikt zijn de eerste twee ‘provinciale tijdvakken’ gerekend tot het eerste Plabeka tijdvak (tot 2020) en het derde ‘provinciale tijdvak’ tot het tweede Plabeka tijdvak (2020-2030). eze indeling is een aanname van de monitor werkgroep! Op dit punt D dient de provinciale monitoringssystematiek/-applicatie komend jaar aangepast te worden. De provincie Noord-Holland is daar momenteel al mee bezig. Ook de monitoringssystematiek van de provincie Flevoland dient hierop aangepast te worden.

et verschil tussen de hoogte van het getal in de kolom 2011-2019 H en de rijen 1-1-2010 en 1-1-2011 kan te wijten zijn aan: – Feitelijke bouwactiviteiten op het terrein: het terrein is van plan (papier) fysiek in aanbouw genomen. – Een administratieve correctie.

Er wordt een dringend beroep gedaan op de gemeenten om hun cijfers goed op orde te houden. Dat betekent dat hun eigen monitoringssystematiek consistent moet zijn met de Plabeka systematiek en dat de gegevens consistent, consequent en volledig aan de provincie aangeleverd worden. Bron: Plabeka Monitor 2009-2010, Monitor Bedrijventerreinen en Kantoorlocaties provincie Noord-Holland 2011 en de Monitor Bedrijventerreinen provincie Flevoland 2010, bewerking Bureau BUITEN.

64

Meerlanden Gemeente

Terreinnaam

Haarlemmermeer

Beukenhorst Oost

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Beukenhorst Oost-oost

Beukenhorst Zuid

Business Garden

Elzenhof

Badhoevedorp Zuid***

Schiphol centrum

Schiphol oost

Schiphol Rijk

Schuilhoeve

A4 Zone West

2011-2019

2020-2029

Schiphol Noord West

totaal tot 2040 0

Stand 1-1-2011

6.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

6.000

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

25.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

250.000

US (1-1-2012)

130.000

0

Stand 1-1-2011

131.600

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

100.000

6.000 0

0

0

0

130.000 131.600 100.000

20.700

0

22.700

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

34.000

20.700

0

22.700 34.000

US (1-1-2012)

50.000

50.000

100.000

Stand 1-1-2011

100.000

100.000

200.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

100.000

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

75.000

100.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

75.000

US (1-1-2012)

50.500

Stand 1-1-2011

38.100

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

107.000 39.000 12.300

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

12.300

100.000

200.000 0

0

175.000 50.500 38.100

0

39.000 12.300

0

12.300

0

0

70.000

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

70.000

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

45.000

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

45.000

0

0

70.000 0

0

100.000 m2 geschrapt


50.500 m2 geschrapt (17.000 m2 in aanbouw)

45.000 0

Stand 1-1-2011

0 0

352.500

352.500

0

0 0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

(12.700 m2 in aanbouw) 70.000 m2 geschrapt

45.000 m2 geschrapt

45.000

US (1-1-2012)

150.000

150.000

US (1-1-2012)

290.200

50.000

0

340.200

Stand 1-1-2011

525.700

200.000

0

725.700

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

799.300

0

702.500

1.501.800

Terreinen die WEL volgens de provinciale monitor over plancapaciteit beschikken maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Station Beukenhorst Zuid (100.000m2) Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: De Hoek Noord (35.000m2 in 2010-2020, 30.000 m2 geschrapt bij vaststelling Uitvoeringsstrategie) mbt Badhoevedorp Zuid (175.000 m2 geschrapt) heeft de provincie Noord-Holland in haar structuurvisie opgenomen dat de provincie een inspanningsverplichting heeft om een bedrijventerrein in Badhoevedorp-Zuid planologisch mogelijk te maken.

(11.300 m2 in aanbouw)

70.000

Stand 1-1-2011 Totaal Meerlanden

19.700 m2 geschrapt

107.000

US (1-1-2012)

0


175.000 100.000

Stand 1-1-2011

US (1-1-2012)


250.000

US (1-1-2012)

US (1-1-2012)

Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie

25.000

Stand 1-1-2011

Stand 1-1-2011

Opmerking

6.000

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Haarlemmermeer

2030-2039

US (1-1-2012)

Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie Ontbreekt als aparte kantorenlocatie in de provinciale Monitor Plancapaciteit in Uitvoeringsstrategie: 0 m2 (niets geschrapt) Ontbreekt als aparte kantorenlocatie in de provinciale Monitor Excl. 35.000 m2 op de Hoek Noord 2010-2020 (zie Uitvoeringsstrategie) Excl. de Hoek Noord Excl. de Hoek Noord

65

Amstelland Gemeente

Terreinnaam

Amstelveen

Zone A9

2011-2019 US (1-1-2012)

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

10.000

30.000

40.000 0

Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Amstelveen

Amstelveen

Amstelveen

Amstelveen

Bovenkerk / Bovenkerkerhoek

Stadshart

Bankrashof

KNSF zone 2

Fokkerlaan (Keizer Karel Park)

US (1-1-2012)

6.000

6.000

6.000

6.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

11.000

11.000

US (1-1-2012)

5.000

5.000

Stand 1-1-2011

5.000

5.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

5.000

5.000

US (1-1-2012)

4.200

4.200

Stand 1-1-2011

4.000

4.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

4.000

4.000

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

0

Bovenkerk / Bovenkerkerweg 5-7

KNSF zone 3

Kronenburg / Amstenrade

0 0

0

0

0

0

Uitvoeringsstrategie: 'schrappen nader te bepalen' Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor Uitvoeringsstrategie: 'schrappen nader te bepalen'

Uitvoeringsstrategie: 'schrappen nader te bepalen' (12.300 m2 in aanbouw) Uitvoeringsstrategie: 'schrappen nader te bepalen'

Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

0

Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor

US (1-1-2012)

0


Stand 1-1-2011

0

Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor

0


pm

pm

pm

pm

0

0

pm

pm

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011

Totaal Amstelland

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Amstelveen

0

US (1-1-2012)


0

Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Amstelveen

40.000

26.667

Stand 1-1-2011


13.333

Opmerking

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

pm

pm

pm

US (1-1-2012)

15.200

10.000

30.000

55.200

Stand 1-1-2011

15.000

0

0

15.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

33.333

26.667

0

60.000

Van de 55.200 m2 aan plannen dienen 40.000 m2 geschrapt te worden.

66

Almere Gemeente

Terreinnaam

Almere

Olympia office park

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Kustzone

Olympiakwartier oost

Zakencentrum

Almere buiten centrum

Zuidelijk stadscentrum

Evenaar / 3KNS

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

US (1-1-2012)

139.680

93.120

0

232.800

Stand 1-1-2011

139.680

93.120

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

139.680

93.120

US (1-1-2012)

96.000

24.000

Stand 1-1-2011

76.800

51.200

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

76.800

51.200

US (1-1-2012)

65.040

43.360

Stand 1-1-2011

65.040

43.360

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

65.040

43.360

US (1-1-2012)

45.000

0

Stand 1-1-2011

43.100

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

43.100

US (1-1-2012)

5.000

Stand 1-1-2011

23.700

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Almere

Cascadepark oost

Lage Kant

Europakwartier

Middenkant

Bouwmeesterbuurt en overig Almere Buiten

Oksel A6 / A27

Kantorenvilla's

Weerwaterzone

Totaal Almere

232.800 232.800 0

120.000 128.000

0

108.400 108.400 108.400

0

45.000 43.100 43.100

0

0

5.000 23.700

23.700 45.000

Stand 1-1-2011

20.000

20.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

20.000

20.000

0

0

19.800

9.900

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

19.800

9.900

US (1-1-2012)

44.000

0

Stand 1-1-2011

13.680

9.120

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

13.680

9.120

US (1-1-2012)

13.000

8.000

Stand 1-1-2011

12.000

8.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

12.000

8.000

US (1-1-2012)

0

25.000

Stand 1-1-2011

10.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

10.000

US (1-1-2012)

0

15.000

Stand 1-1-2011

6.000

4.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

6.000

4.000

US (1-1-2012)

4.100

0

Stand 1-1-2011

4.100

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

4.100

US (1-1-2012)

0


29.700 29.700 0

44.000

Totale plancapaciteit verhoogd, fasering aangepast (naar voren gehaald)

22.800 22.800 0

21.000 20.000 20.000

0

25.000 10.000

0

15.000 10.000 10.000

0

4.100 4.100 4.100

150.000

Stand 1-1-2011

150.000 150.000 50.000

Stand 1-1-2011

50.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

50.000 0

Plancapaciteit verhoogd

Totale plancapaciteit verhoogd, fasering aangepast (naar achteren geschoven)

10.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

US (1-1-2012)

45.000

0

US (1-1-2012)

0

Plannen geschrapt of nieuwbouw opgeleverd?

23.700

US (1-1-2012)

US (1-1-2012)

Fasering aangepast (naar voren gehaald), resterende plancapaciteit licht gedaald

128.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

Stand 1-1-2011

Opmerking

100.000

Stand 1-1-2011

100.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

100.000

0

150.000 150.000 150.000

0

50.000 50.000 50.000

0

100.000 100.000 100.000

US (1-1-2012)

456.820

508.480

0

965.300

Stand 1-1-2011

433.900

518.700

0

952.600

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

433.900

518.700

0

952.600

Totale plancapaciteit verhoogd, fasering aangepast (naar achteren geschoven)

67

Lelystad Gemeente

Terreinnaam

Lelystad

Stadscentrum

Lelystad

Kantorenzone Larserpoort

Totaal Lelystad

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

US (1-1-2012)

60.000

0

0

60.000

Stand 1-1-2011

60.000

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

60.000

60.000 60.000

US (1-1-2012)

60.000

0

0

Stand 1-1-2011

60.000

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

60.000

60.000 60.000 60.000

US (1-1-2012)

120.000

0

0

Stand 1-1-2011

120.000

0

0

120.000 120.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

120.000

0

0

120.000

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

Gooi en Vechtstreek Gemeente

Terreinnaam

Hilversum

Media Park

Hilversum

Hilversum Arenapark/Sportpark

Totaal Gooi en Vechtstreek

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

170.000

170.000 0

0

95.000

US (1-1-2012)

95.000

Stand 1-1-2011

95.000

95.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

95.000

95.000

US (1-1-2012)

95.000

0

0

95.000

Stand 1-1-2011

95.000

0

0

95.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

265.000

0

0

265.000

Opmerking Nvt Media Park wordt voortaan als thematisch bedrijventerrein beschouwd, dus hier staat geen specifiek 'kantoren'programma In uitvoeringsstrategie 'Arenapark' genoemd (4.600 m2 in aanbouw) Excl. 30.000 m2 op Crailo (Laren) 2010-2020 (zie Uitvoeringsstrategie) Excl. Crailo (Laren) Excl. Crailo (Laren)

Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Laren (Crailo), 30.000m2

IJmond Gemeente

Terreinnaam

Beverwijk

Stationsgebied

Totaal Ijmond

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

US (1-1-2012)

8.000

0

0

8.000

Stand 1-1-2011

40.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

20.000

20.000

US (1-1-2012)

8.000

0

0

8.000

Stand 1-1-2011

40.000

0

0

40.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

20.000

20.000

0

40.000

40.000 40.000

Opmerking geschrapt 32.000 m2

68

Haarlem Gemeente

Terreinnaam

Haarlem

Spoorzone Oostpoort 2

2011-2019 US (1-1-2012)

2020-2029

2030-2039

0

Stand 1-1-2011 Haarlem

Haarlem

Haarlem

Haarlem

Haarlem

Haarlem

Nul23

Winkelcentrum Schalkstad

Mariastichting

Pim Mulier West.Randweg

Spoorzone Station

Haarlem Oost

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

75.000

US (1-1-2012)

17.000

17.000

17.000

17.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

17.000

17.000 0

0

0

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

8.000

8.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

8.000

8.000

US (1-1-2012)

8.000

8.000

Stand 1-1-2011

8.000

8.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

8.000

8.000

US (1-1-2012)

5.000

5.000

Stand 1-1-2011

5.000

5.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

5.000

5.000

US (1-1-2012)

0

0

0

0

Stand 1-1-2011

15.000

15.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

15.000

15.000

US (1-1-2012)

5.000

5.000

0

Stand 1-1-2011 US (1-1-2012)

geschrapt 60.000m2 Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor

opgenomen als 'Schipholweg 023' in provinciale monitor geschrapt 8.000m2 opgenomen als Schalkstad

opgenomen als 'kamperlaan (mariastichting)

Terreinen die WEL volgens de provinciale opgenomen als 'Westelijke randweg (PimMulier) geschrapt 15.000m2

geschrapt 15.000m2 Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor

35.000

0

65.000

Stand 1-1-2011

38.000

15.000

0

53.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

113.000

50.000

0

163.000

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

monitor over plancapaciteit beschikken maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Schipholweg / Prins Bernhardlaan (20.000m2 >2016), Waarderpolder Zuid (55.000m2 >2016)

20.000

20.000 30.000

Opmerking

90.000

15.000

Stand 1-1-2011

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Totaal Haarlem

totaal tot 2040 30.000

30.000

Zaanstreek Gemeente

Terreinnaam

Poort Clam Dijcke

Inverdan

VVZ-terrein

Totaal Zaanstreek

US (1-1-2012)

3.000

3.000

Stand 1-1-2011

10.000

10.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

10.000

10.000

US (1-1-2012)

46.000

46.000

Stand 1-1-2011

34.000

34.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

46.000

46.000

US (1-1-2012)

10.000

10.000

Stand 1-1-2011

10.000

10.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

10.000

10.000

US (1-1-2012)

59.000

0

0

59.000

Stand 1-1-2011

54.000

0

0

54.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

66.000

0

0

66.000

Opmerking geschrapt 7.000 m2

Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt,

Totale plancapaciteit verhoogd? (23.000 m2 in aanbouw)

maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Kop van West Purmerend (5.000m2 2010-

Excl. 5.000 m2 in Purmerend 2010-2020 (zie Uitvoeringsstrategie)

2020, nadat ikv Uitvoeringsstrategie 5.000

Excl. Kop van West (Purmerend)

m2 is geschrapt). Purmerend heeft geen

Excl. Kop van West (Purmerend)

cijfers aangeleverd voor stand 1-1-2011.

Amsterdam

69

Gemeente

Terreinnaam

Amsterdam

Zuidas

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Medical business park

NDSM Werf-Oost, Werf-Noord, Werf-Zuid

Oosterdokseiland

RID

Overhoeks (Shellterrein)

Westerdokseiland

Riekerpolder

Oostelijke handelskade

Amstel III

Alfa Driehoek

Science park Amsterdam

Centrum Amsterdam Nieuw West (Osdorperplein e.o.)

Koningin Wilhelminaplein

De Klencke

Ijburg

Amsterdam Teleport

Amstel business park

Centrumgebied Amsterdam Zuidoost

Amstelstation

Bilderdijkkade

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

US (1-1-2012)

225.000

300.000

0

525.000


Stand 1-1-2011

300.000

225.000

525.000


Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

318.000

407.000

200.000

925.000

0

70.000

US (1-1-2012)

70.000

0

Stand 1-1-2011

70.000

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

100.000

US (1-1-2012)

68.300

0

Stand 1-1-2011

68.300

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

83.300

25.000

US (1-1-2012)

51.000

0

Stand 1-1-2011

51.000

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

71.000

0

68.300

0

0

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

60.000

US (1-1-2012)

55.000

Stand 1-1-2011

55.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

55.000

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

36.500

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

36.500

US (1-1-2012)

16.800

0

Stand 1-1-2011

16.800

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

34.800

108.300 0

51.000

opgenomen als Oosterdokseiland zuidzijde!

51.000


0

0

55.000 55.000

0

55.000 0

0

0

16.800

18.000 m2 geschrapt

16.800


34.800

0

0

27.700

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

27.700

0

0 27.700 0 8.000

0

0

0

9.000

0

9.000

52.500

67.500

22.500

0

0

US (1-1-2012)

15.000

Stand 1-1-2011

67.500

0

67.500

15.000

52.500

67.500

US (1-1-2012)

15.000 15.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

15.000

(17.100 m2 in aanbouw) 22.500 m2 geschrapt

22.500

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Stand 1-1-2011


26.000

Stand 1-1-2011 US (1-1-2012)

27.700 geschrapt

27.700

US (1-1-2012)

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

36.500 m2 geschrapt, opgenomen als 'westerdokseiland kop'

36.500 36.500

US (1-1-2012)

26.000

60.000 m2 geschrapt

0 60.000

Stand 1-1-2011

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

40.000 m2 geschrapt

68.300

71.000

US (1-1-2012)

8.000

30.000 m2 geschrapt

70.000 100.000

Stand 1-1-2011

Stand 1-1-2011

Opmerking


15.000 15.000

0

15.000 0

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

14.500

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

0

0


0

0

14.500 0

0

14.300 m2 geschrapt

0 14.300

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

14.300

US (1-1-2012)

12.000

28.000

Stand 1-1-2011

41.700

0

41.700

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

12.000

66.000

78.000

0

US (1-1-2012)

0

Stand 1-1-2011

20.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

11.800

45.200

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

0

0

0

0

40.000

0 20.000

38.000 m2 geschrapt (13.400 m2 in aanbouw) geschrapt 57.000 m2 (24.000 m2 in aanbouw)

57.000 0

0

8.300 m2 geschrapt

0 8.300

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

8.300

US (1-1-2012)

8.000

0 0

0

8.000 8.000

Stand 1-1-2011

8.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

8.000

US (1-1-2012)

7.800

Stand 1-1-2011

21.800

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

7.800

14.000

21.800

Stand 1-1-2011

7.200

0

7.200

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

7.200

8.000 14.000

0

21.800 21.800 0

US (1-1-2012)

7.200

Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie 52.000 m2 geschrapt

70

Amsterdam vervolg Gemeente

Terreinnaam

Amsterdam

Centrum Amsterdam Noord

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Cornelis Lelylaan e.o.

Karspeldreef

Cultuurpark Westergasfabriek

Osdorp Midden Noord (wonen en werken)

Holendrecht (Zuidoost) (wonen en werken)

Geuzenveld Zuid (wonen en werken)

Huigenbos (Zuidoost (wonen en werken)

Eenhoorn

Laan van Spartaan (sportparkstad)

Anton de Komplein

Osdorp de Punt

Staalmanplein / Delflandplein

Buurt Negen

De Cuserstraat (buitenveldert Zuidwest)

Buiksloterham

2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

US (1-1-2012)

7.000

3.000

0

10.000

Stand 1-1-2011

10.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

7.000

55.000

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

4.400

US (1-1-2012)

3.900

0

Stand 1-1-2011

3.900

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

3.900

US (1-1-2012)

3.000

0 0

Amsterdam

Amsterdam

Amsterdam

Oostenburgeiland

De Mirandastrook

Spaarndammerhout Houthavens west

Wibautstraat (parooldriehoek)

Totaal Amsterdam

62.000 0

0

4.400 m2 geschrapt

0 4.400 0

3.900 3.900 3.900

Stand 1-1-2011

3.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

3.000

US (1-1-2012)

3.000

0 0

0

3.000 3.000 3.000

Stand 1-1-2011

3.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

3.000

US (1-1-2012)

0

0

Stand 1-1-2011

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2.500

US (1-1-2012)

2.500

Stand 1-1-2011

3.500

0

3.000 3.000 3.000

0

0

2.500 m2 geschrapt

0 2.500

1.000

0

3.500 3.500

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2.500

1.000

US (1-1-2012)

2.000

0 0

Stand 1-1-2011

2.000

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2.000

US (1-1-2012)

1.500

0

Stand 1-1-2011

1.500

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

1.500

3.500 0

2.000 2.000 2.000

0

1.500 1.500 1.500 0

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

1.300

US (1-1-2012)

600

0

Stand 1-1-2011

1.100

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

1.100


0

0

1.300 0

600 1.100

(600 m2 in aanbouw)

1.100 0

800

US (1-1-2012)

800

0

Stand 1-1-2011

800

0

800

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

800

US (1-1-2012)

700

1.800

2.500

800

Stand 1-1-2011

2.500

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

700

6.500

US (1-1-2012)

500

0

Stand 1-1-2011

500

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

500

0

2.500 7.200

0

500 500 500

US (1-1-2012)

0


0


Stand 1-1-2011

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

pm

pm

US (1-1-2012)

0

10.400

10.400

Stand 1-1-2011

10.400

0

10.400

80.400

80.400

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Amsterdam

52.000 m2 geschrapt

10.000

pm

pm

0

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

pm

pm

Stand 1-1-2011

0

0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

pm

pm

pm

pm 0

pm

0

0 pm

0

0

pm

pm


overzichten zijn meegenomen:

Excl. Bijlmerdreef (500 m2 in 2010--2020), zie Uitvoeringsstrategie

Bijlmerdreef (500 m2)

0 pm

Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka

pm 0

Stand 1-1-2011


0 pm

US (1-1-2012) Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

Terreinen waarover WEL in de nieuwe

pm 0

pm


0

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011


0

US (1-1-2012)

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

71.000 m2 geschrapt

pm

US (1-1-2012)

569.400

410.700

0

980.100

Stand 1-1-2011

865.700

225.000

0

1.090.700

Excl. Bijlmerdreef (500 m2)

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

982.900

752.600

200.000

1.935.500

Excl. Bijlmerdreef (500 m2)

71

Tabel A Plancapaciteit kantoren volgens de nieuwe Uitvoeringsstrategie* Opmerking

Plabeka deelregio

2011-2019

2020-2029

2030-2039

2010 t/m 2039

*Excl. 70.500 m2 in 2010-2020 op:

Almere

456.820

508.480

0

965.300


305.400

60.000

30.000

395.400

de Hoek Noord Haarlemmermeer (35.000 m2)

Amsterdam

569.400

410.700

0

980.100

Bijmerdreef Amsterdam (500 m2)

95.000

0

0

95.000

Haarlem-Ijmond

38.000

35.000

0

73.000


59.000

0

0

59.000

1.523.620

1.014.180

30.000

2.567.800

t Gooi en Vechtstreek


120.000

0

0

120.000

1.643.620

1.014.180

30.000

2.687.800

Lelystad Metropoolregio (incl. Lelystad)

Crailo Laren (30.000 m2)

Kop van West Purmerend (5.000 m2)

*excl. de locaties die door gemeenten NIET zijn ingevuld/aangeleverd via de provinciale monitor als stand 1-1-2011 Bron: de nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 ( juni 2011), bewerking Bureau BUITEN

Preview van de nieuwe Plabeka-afspraken qua plancapaciteit

Tabel B Overzicht ontwikkeling plancapaciteit door de jaren heen, exclusief Lelystad* 2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2.713.433

1.367.967

902.500

4.983.900

Stand 1-1-2011

2.067.300

958.700

0

3.026.000

1-1-2012

1.523.620

1.014.180

30.000

2.567.800

*excl de locaties die door gemeenten NIET zijn ingevuld/aangeleverd via de provinciale monitor als stand 1-1-2011

Tabel C Overzicht ontwikkeling plancapaciteit door de jaren heen, inclusief Lelystad* 2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2.833.433

1.367.967

902.500

5.103.900

Stand 1-1-2011

2.187.300

958.700

0

3.146.000

1-1-2012

1.643.620

1.014.180

30.000

2.687.800

*excl. de locaties die door gemeenten NIET zijn ingevuld/aangeleverd via de provinciale monitor als stand 1-1-2011

In onderstaande tabellen A t/m C zijn de nieuwe Plabeka afspraken weergegeven. Om op dit punt de vergelijkbaarheid met de oude afspraken te kunnen maken dient men rekening te houden met de volgende zaken: • Lelystad maakte geen onderdeel uit van de oude afspraken uit 2007. Daarom zijn de cijfers voor die gemeente in tabel A in een aparte rij weergegeven. • In tabel A zijn de nieuwe afspraken opgenomen EXCLUSIEF een aantal locaties die ook niet in de monitor van vorig jaar zijn opgegeven door de gemeenten. Door deze eruit te filteren kunnen de cijfers van de monitor van vorig jaar, die van dit jaar en de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken beter met elkaar vergeleken worden. Tabellen B en C geven een totaal overzicht (op MRA niveau) van de ontwikkeling van de omvang van de totale plancapaciteit van bedrijventerreinen in de MRA de laatste jaren. De ene tabel is exclusief Lelystad, de andere is inclusief.

72

Bijlage V Overzicht uitgifte per bedrijventerrein Almere-Lelystad Gemeente

Naam bedrijventerrein

Almere

Almere Stad Sallandsekant

Almere

Almere Stad Veluwsekant O+W

Almere Almere

Almere Hout Stichtse Kant

2005 0,7

0,5

0,4

Almere

Almere Buiten Poldervlak

0,6

Almere

Almere Buiten Bouwmeesterbuurt

Almere Almere

Almere Stad Het Atelier

Almere Buiten De Rederij

Lage kant

Almere

Almere Stad Felserplaats

Almere

Almere Almere Almere Almere Almere

Lelystad Lelystad Lelystad Lelystad

Lelystad

Lelystad

Lelystad

0,2

Almere Buiten 3T (striptekenaar, stripmaker) Columbus kwartier

Almere Haven De Steiger

0,1

0,2

1,6

1,5

LUCHTHAVEN

1,0

MERWEDE (v/h Rivierenbrt ZO excl. Larserboog)

0,4

LARSERPOORT 123

0,7

OOSTERVAART OOST

1,7

Totaal Almere-Lelystad

2008

2009

3,8

2,6

1,6

0,1

3,0 3,5

0,2

0,3

0,5

14,3

1,4

0,2

11,5 11,5

7,0 5,1

1,8 1,3

1,0

0,7

0,1 0,5 0,3

0,2

0,6 0,5 0,3 0,3

0,2 0,2 0,1 0,1 0,1

0,1 0,1

Totaal

1,8

0,4

0,1

0,1

0,7

1,6

1,2

4,0

9,8

0,3

2,2

1,1

0,3

6,6

0,6

1,6

0,3

2,3

1,8

2,6

0,5

0,4

8,7

17,8

20,2

0,2

2010

0,2

0,3

0,9

OOSTERVAART

0,6

0,3

1,4

NOORDERSLUIS (v/h +Noordersluis ZO + Westerdreef)

0,5

0,6

0,1

Almere Stad De Binderij FLEVOPOORT

1,2

5,2

Uitgifte

0,2

Almere Buiten Faunabuurt

Almere Stad Frezersplaats

0,6

0,1

Volgelweg

Almere

4,3

1,2

1,3

Almere Stad De Uitgeverij

Almere

Almere

0,8

0,9

2,0

Almere Buiten De Vaart I,II en III

2007

2,1

Almere Poort Hoge Kant

Almere

2006

1,3

2,1

9,4

0,5

6,9

6,8 5,6

1,4

0,9

76,9

73

Amstelland-Meerlanden Gemeente


Haarlemmermeer

De President

Haarlemmermeer

Nieuw-Vennep Zuid

Haarlemmermeer

Cruquius

5,3

5,3

Haarlemmermeer

Cruquius opvanggebied

4,5

4,5

Haarlemmermeer

Lijnden Oost Q4

Haarlemmermeer

Schiphol Noord

Haarlemmermeer

Cruquius Zuid

Haarlemmermeer

De Liede

Haarlemmermeer

Spoorzicht Noord

Amstelveen

Meerlandenweg

Haarlemmermeer

Uitgifte 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Totaal

9,9

9,9

3,4

2,5

1,7

27,4

1,0

7,9

5,5

1,4

0,3

2,7

0,7

1,2

0,5

0,5

0,2

2,4 2,0

2,0

0,6

0,6

0,5

0,5

Spoorzicht Noord

0,4

0,4

Totaal Amstel-Meerlanden

3,7 3,0

3,0

20,3

11,1

9,9

2005

2006

2007

4,9

1,4

6,6

6,3

3,5

57,7

2009

2010

Totaal

Amsterdam Gemeente


Amsterdam

Sloterdijk III Noord

Amsterdam

Atlaspark Oost (grootschalig)

Amsterdam

Cornelis Douwesterrein 0

Amsterdam

Atlaspark West (grootschalig)

Amsterdam

Airport Business Park Amsterdam Osdorp

Amsterdam

Sloterdijk III Zuid

Amsterdam

Cornelis Douwesterrein 1 & 2

Uitgifte

2008 2,3

0,8

7 7

1,6 0

0,6

1,3

1,3

0,5

2,9

Amsterdam

Bedrijventerrein Cruquius

Amsterdam

Mercuriushaven e.o.

3 2,4 0,5

12,1 7,8

0,3

8,1

7,2

7,2

0,9

7,9

1,6

6,4 3,4 3,4

0,4

Amsterdam

Westhaven Oost

Amsterdam

Amerikahaven Zuidoost (gemengd)

Amsterdam

Bedrijventerrein Steigereiland

Amsterdam

Sloterdijk I

Amsterdam

Bedrijvengebied Zuidoost

0,1

Amsterdam

Vervoerscentrum

0,1

Amsterdam

Afrikahaven

Amsterdam

Zeeburgerpad Totaal Amsterdam

3,5 7,8

0,4

0,8

3,2

0,9

0,9

1,7

1,2

0,9

0,5 0,4

0,4

0,1

0,2 0,2

0,1

0,1

0,1

0,1

0,1 2,1

8,5

4,3

12,8

13,3

23,0

64,0

74



Naarden

Gooimeer Zuid

Uitgifte 2005

2006

2007

2008

2009

2010


0

0

0

0

Totaal 0,8

0,8 0,8

0

0,8

IJmond-Haarlem Gemeente


Uitgifte 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Totaal

Haarlem

Waarderpolder

0,7

2,9

0,5

1,0

1,1

6,2

Velsen

Grote Hout (vm NAM-terrein)

4,0

Heemskerk

De Trompet

0,5

1,3

1,3

0,2

Velsen

Broekerwerf

2,0

2,0

Uitgeest

Bedrijfsterrein Noord

1,0

1,0

Velsen

Zeehavens IJmuiden

0,8

1,0

0,2

4,0 3,3

Heemskerk

De Houtwegen

0,6

0,6

Velsen

Business Park IJmond

0,2

0,2

Totaal IJmond-Haarlem

4,9

8

1,8

2,3

1,3

0

18,3

Zaanstreek- Waterland Gemeente


Zaanstad

Hoogtij (Westzanerpolder)

Zaanstad Zaanstad Beemster

Uitgifte 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Totaal

1,6

12,0

0,2

0,2

14,0

Noorderveld

3,0

2,0

2,0

SaendelftForbostrook (Assendelft)

2,0

2,0

0,6

Insulindeweg

3,0

3,0

Purmerend

Ilpendam Zuid

2,0

2,0

Oostzaan

Bombraak

Oostzaan

Skoon/Lolkweg Zuid Totaal Zaanstreek-Waterland

7,0 6,2

1,6

6,0 4,0 3,5

0

6,6

21,0

7,8

1,8

3,5

3,0

3,0

6,5

43,7

75

Bijlage VI Tabellen transacties en aanbod bedrijfsruimten

Figuur VI.1 Transacties bedrijfsruimten 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Almere

28.129

56.817

59.370

96.528

73.458

33.185


175.411

222.350

191.017

161.219

101.925

75.665

Amsterdam

34.079

121.805

113.943

209.562

99.945

72.002

4.446

22.483

18.668

16.923

6.633

6.705

Gooi en Vechtstreek IJmond-Haarlem

29.588

10.433

29.869

21.574

14.172

13.541


28.782

17.080

13.598

41.266

11.415

27.550

Lelystad Metropoolregio

3.915

2.735

9.560

19.582

3.510

4.788

304.350

453.703

436.025

566.654

311.058

233.436

Bron: Vastgoedmarkt en Property NL, bewerking Kantorenmonitor BV 2011

Figuur VI.2 Aanbod bedrijfsruimten (dec. van dat jaar) 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

90.411

144.063

175.688

154.601

129.388

183.456

234.068


272.451

347.390

336.277

276.397

271.694

278.873

303.856

Amsterdam

424.105

339.877

399.880

348.505

496.278

478.946

509.153

43.051

99.958

93.156

70.888

64.061

61.160

166.883

107.412

147.833

121.018

100.245

104.587

100.254

138.408

100.693

97.704

94.219

142.176

131.664

97.395

182.320

Almere

Gooi en Vechtstreek IJmond-Haarlem Zaanstreek-Waterland Lelystad Metropoolregio

44.417

75.349

52.156

75.914

46.820

50.834

52.526

1.082.540

1.252.174

1.272.394

1.168.726

1.244.492

1.250.918

1.587.214

Bron: Vastgoedmarkt en Property NL, bewerking Kantorenmonitor BV 2011

76

Bijlage VII Herstructurering Bedrijventerreinen De vetgedrukte terreinen zijn de prioritaire herstructureringsprojecten zoals vastgesteld in de nieuwe Uitvoeringsstrategie 2010-2040. Plabeka deelregio

Op 1-1-2011 geregistreerd als ‘uitgevoerd’ of in uitvoering’ (bron: Monitor Bedrijventerreinen Noord-Holland 2011)

Gemeente

Almere-Lelystad


Nog niet uitgevoerd (2010-2013)

Gemeente

de Vaart 1, 2, 3

Almere

0,0

0,0

56,5

56,5

De Steiger

Almere

0,0

25,5

12,5

38,0

Poldervlak

Almere

0,0

0,0

0,0

0,0

Ambachtsmark

Almere

0,0

0,0

1,3

1,3

De Paal

Almere

0,0

0,0

0,0

0,0

Zware rev.

Herprofilering

Totaal

Resterende opgave >

0,0

25,5

70,3

95,8

Legmeer

Amstelveen

Verrijn Stuart vervolg

Diemen

12,0

4,0

0,0

16,0

Verrijn Stuart huidig project

Diemen

Cruquius

Haarlemmermeer

11,9

11,9

0,0

23,8

De Pionier (Bolsterrein?)

Haarlemmermeer

de Sniep

Diemen

0,0

1,0

0,0

1,0

Graan voor Visch Zuid

Haarlemmermeer

De Hoek (bestaand)

Haarlemmermeer

26,6

6,7

0,0

33,3

Bedrijventerrein Uithoorn

Uithoorn

De Liede (bestaand)

Haarlemmermeer

49,0

0,0

0,0

49,0

Hornmeer

Aalsmeer

Boesingheliede

Haarlemmermeer

10,6

0,0

0,0

10,6

Fokkerterrein

Haarlemmermeer

Rijsenhout

Haarlemmermeer

8,6

0,0

0,0

8,6

De Weeren

Haarlemmermeer

Spoorzicht

Haarlemmermeer

Molenkade-Industrieweg

Ouder-Amstel 118,7

23,6

0,0

142,3

Amsterdam

2,4

0,0

0,0

2,4

Amsterdam

0,0

16,5

0,0

16,5

Amsterdam

0,0

4,3

4,3

8,6

Amsterdam

0,0

6,0

0,0

6,0

Amsterdam

0,0

0,0

3,6

3,6

Amsterdam

0,0

0,0

20,7

20,7

Amsterdam

45,8

22,9

0,0

68,7

Amsterdam

0,0

14,0

0,0

14,0

Resterende opgave > Amsterdam

Lichte rev.

Amstel III deelgebied 1 NDSM werf Oost (Corn. D. 4a + 6) Stadhaven Minerva Buiksloterham Hamerstraatgebied Amstel III deelgebied 2 ADM terrein (Amerikahaven)

Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam

Gembo-terrein FCA/Centrale Markthallen Landlust Westerhoofd (Coen- en Vlothaven) NDSM werf Zuid (Corn. D. 4b) Zeeburgereiland, Bedrijvenstrook Amstel Business Park (Zuid) (Amstel II) Main/Moezelhaven (Westhaven) Autoterminal verdichting (Westhaven)

Amsterdam Resterende opgave >

0,0

47,0

0,0

47,0

48,2

110,7

28,6

187,5

77

Plabeka deelregio

Op 1-1-2011 geregistreerd als ‘uitgevoerd’ of in uitvoering’ (bron: Monitor Bedrijventerreinen Noord-Holland 2011)

Gemeente

Nog niet uitgevoerd (2010-2013)

Gemeente


Havenkwartier

Hilversum

’t Plaveen (Lucentterrein)

Huizen

Bedrijventerrein Noord

Weesp

Rading

Nijverheidslaan

Weesp

Mussenstraat

IJmond-Haarlem

Zware rev.

Herprofilering

1,5

Totaal

0,0

3,0

4,5

Wijdemeren

6,3

0,0

0,7

7,0

Hilversum

0,0

0,0

5,0

5,0

Kerkelanden

Hilversum

25,0

0,0

0,0

25,0

Korte Noorderweg

Hilversum

0,0

0,0

4,0

4,0

Liebergerweg

Hilversum

7,0

3,0

0,0

10,0

Oude Amersfoortseweg

Hilversum

6,3

2,7

0,0

9,0

t Plaveen (overig incl. havengebied)

Huizen

36,6

0,0

0,0

36,6

t Plaveen (BNI-terrein)

Huizen

0,0

0,0

0,6

0,6

Gooimeer Zuid

Naarden

0,0

0,0

2,5

2,5

Resterende opgave >

81,2

8,7

14,3

104,2

Waarderpolder

Haarlem

de Pijp

Beverwijk

0

79,2

0

79,2

zeehavens IJmuiden

Velsen Haarlemmerliede Spaarnwoude

Vervoerscentrum

Amsterdam

0

0

5,5

5,5

Business Park Ijmond (Corus)

Velsen/Beverwijk

0

40

0

40

Grote Hout/NAM

Velsen

0

11,8

0

11,8

Resterende opgave >

0

131

5,5

136,5

Zaanstad

0

3,9

0

3,9

Zaanstad

6,5

0

0

6,5

Resterende opgave >

6,5

3,9

0

10,4

Sugar City


Lichte rev.

Assendelft Noord

Zaanstad

Molletjesveer

Zaanstad

Kogerveld zuid

Zaanstad

Zuiderhout (incl. Bruynzeel) Achtersluispolder Hembrugterrein

Krommenie Oost (incl. Noordervaartdijk) Kogerveld midden

Zaanstad Zaanstad Zaanstad

78

Bijlage VIII Plancapaciteit bedrijventerreinen per subdeelregio (stand 1-1-2011) Als uitgangspunt voor onderstaande lijst met locaties zijn de terreinen genomen die in de bijlagen van de monitor van vorig jaar stonden geregistreerd Voor ieder bedrijventerrein-met-plancapaciteit zijn drie rijen met getallen opgenomen: US (1-1-2012)

Stand 1-1-2011

it is de aangepaste planning die op 23 juni in de nieuwe D Uitvoeringsstrategie 2010-2040 is vastgesteld. Zoals afgesproken gelden deze getallen administratief als de stand 1-1-2012. In het najaar 2011/voorjaar 2012 worden nieuwe afspraken gemaakt over aanpassing (naar beneden) van de plancapaciteit in het eerste tijdvak tot 2020. it is het getal dat in april 2011 door de ambtelijke contactpersonen op D gemeentelijk niveau zijn ingevuld in de provinciale monitor applicatie van Flevoland of Noord-Holland. Twee opmerkingen daarbij: • Soms staat er de code ‘n.b.’. Dit betekent dat de provinciale monitor op dat punt door de verantwoordelijke monitor contactpersoon niet, niet goed, inconsistent of onduidelijk is ingevuld. Vandaar dat hier geen duidelijkheid over verschaft kan worden naar de regionale partners over de status en/of omvang van het terrein. • De provinciale monitors vragen op dit punt niet naar uitgiftecapaciteit naar tijdvakken (zoals Plabeka wel doet), maar naar uitgiftemogelijkheden terstond, niet terstond, door de gemeente of door ‘particulieren’. Plabeka registreert in deze tabel de TERSTOND uitgeefbare terreinen (of delen daarvan) onder het tijdvak 2011-2019 en NIET TERSTOND in het tijdvak daarna. LET OP! Feitelijk komt dit soms niet overeen met de werkelijke situatie. Het betreft hier een aanname bij gebrek aan betere gegevens.

eze indeling is een aanname van de monitor werkgroep! Op dit punt D dient de provinciale monitoringssystematiek/-applicatie komend jaar aangepast te worden: de provincie dient naast (NIET) TERSTOND ook naar de verdeling in de tijd te kijken. De provincie Noord-Holland is daar momenteel al mee bezig. Ook de monitoringssystematiek van de provincie Flevoland dient hierop aangepast te worden.

aarbij dienen bij de haventerreinen de grotere terreinen in de D monitor Plabeka publicatie uitgesplitst te worden naar de kleinere deelgebieden waaruit bijvoorbeeld de Amerikahaven is opgebouwd. Dit om de transparantie te verbeteren. De systematiek is daarop reeds aangepast.

Stand 1-1-2010 Dit is het getal dat in de vorige Plabeka Monitor publicatie is (‘2010-2019’) gepubliceerd. Uiteraard betrof dit getal het tijdvak 1-1-2010 t/m 1-1-2020 (dus 2010 t/m 2019), daar waar de meest recente registratie een jaar later betreft. Het verschil tussen de hoogte van het getal in de kolom 2011-2019 en de rijen 1-1-2010 en 1-1-2011 kan te wijten zijn aan: • Feitelijke uitgifte op het terrein • Een administratieve correctie. Hoe meer getallen of kleuren in de subdeelregio tabel staat, hoe moeilijker het blijkt te zijn om de voorraadontwikkelingen in deze deelregio te monitoren. Daar dient de komende jaren een verbeterslag aangebracht te worden, in de eerste plaats bij de gemeenten/terreinbeheerders zelf: hun cijfers dienen goed op orde te zijn (en consistent met de jaren daarvoor) voordat ze via de provinciale monitoringsapplicatie ter beschikking aan Plabeka worden gesteld. Bron: Plabeka Monitor 2009-2010, Monitor Bedrijventerreinen en Kantoorlocaties provincie Noord-Holland 2011 en de Monitor Bedrijventerreinen provincie Flevoland 2010, bewerking Bureau BUITEN.

Meerlanden Gemeente

Terreinnaam

Haarlemmermeer

Zwanenburg Zuid

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Nieuw-Vennep A4 Zone

A4 Zone West

De President fase I en II

Lijnden West

2011-2019

2020-2029

2030-2039

Totaal

Stand 1-1-2011

210,0

210,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

210,0

210,0

Stand 1-1-2011

165,0

165,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

165,0

165,0

0,0

US (1-1-2012)

0,0

US (1-1-2012)

US (1-1-2012)

100,0

100,0

Stand 1-1-2011

160,0

160,0

76,5

US (1-1-2012)

25,8

25,8

Stand 1-1-2011

59,0

59,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

76,5

60,2

60,2 0,0

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011

nb

nb


Aalsmeer

Haarlemmermeer

Schiphol Logistics Park Oost-& Westlob

Greenpark Aalsmeer

De Groene Hoek

Haarlemmermeer

Aalsmeer

Schiphol-Zuidoost

Verenigde Bloemenveiling Aalsmeer VBA

34,0 47,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

47,0

47,0

US (1-1-2012)

42,0

42,0

Stand 1-1-2011

nb

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

42,0

nb

40,0

40,0

40,0

40,0

US (1-1-2012)

37,6

37,6

Stand 1-1-2011

37,6

37,6

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

37,6

37,6

US (1-1-2012)

6,0

6,0

Stand 1-1-2011

6,0

6,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

35,0

US (1-1-2012) nb

nb

Haarlemmermeer

Cruquius-Zuid

De Hoek Noord

Groenenbergterrein

4,9

Uithoorn

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer

Wilhelminahoeve

Industrieterrein Uithoorn

Nieuw-Vennep Zuid

Lijnden Oost

Stand 1-1-2011

14,0

14,0

14,0

14,0

US (1-1-2012)

11,0

Stand 1-1-2011

nb

11,0 nb

Oostlob (34 ha) blijft overeind, Westlob (13 ha) is geschrapt

Staat op de lijst met VBA Zuid-Zuid, Amstelveen Zuid (N201) en de Loeten om in/vanaf 2012 (deels) te geschrapt te worden Terrein staat als 126 ha netto ingevuld in de provinciale monitor (?) 40 ha geschrapt

2e linie

Terreinen die WEL volgens de provinciale monitor over plancapaciteit beschikken Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie

maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Lijnden Q4 (1 ha terstond), Strategische reserve Schiphol Driehoek (ha en planning nb), Schiphol Rijk Fase II (ha en planning nb),

3,6 ha geschrapt

Niet ingevuld

Sky Park (ha en planning nb). Terreinen waarover WEL in de nieuwe

nb

11,0

11,0

Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt,

9,0

maar die tot op heden NIET in de Plabeka

9,0 9,0

7,0

Stand 1-1-2011

7,0

7,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

7,0

7,0

US (1-1-2012)

5,0

5,0

Stand 1-1-2011

5,0

5,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

5,0

5,0

US (1-1-2012)

2,3

2,3

Stand 1-1-2011

4,0

4,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2,8

2,8 0,0

US (1-1-2012)

overzichten zijn meegenomen:

9,0

7,0

nb

Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor. ABP Lijnden (?)

nb

US (1-1-2012)

Stand 1-1-2011 Totaal Meerlanden

11,3

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')



20,0

0,0

US (1-1-2012)

9,0

Fase I (25,8 ha) blijft overeind, fase II (32,7 ha) is geschrapt

7,9

7,9 6,4

Stand 1-1-2011

70 ha geschrapt (totale omvang 170 ha doorgegeven in actualiseringsproces)

8,0

8,0

9,0

In provinciale monitor geregistreerd als Niet Terstond uitgeefbaar

20,0 20,0

US (1-1-2012)


nb 30,0

20,0


nb

0,0

Stand 1-1-2011

In provinciale monitor geregistreerd als Niet Terstond uitgeefbaar

35,0

30,0

US (1-1-2012)


30,0

30,0

US (1-1-2012)


nb 0,0

US (1-1-2012)

Stand 1-1-2011 Lijndenhof

nb

42,0


48,0

47,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') Project Grondgeluid

48,0 34,0

Stand 1-1-2011 Haarlemmermeer

nb

US (1-1-2012)

Stand 1-1-2010 ('2010-2019') De Liede (nieuw)

nb

Stand 1-1-2011

Stand 1-1-2011 Haarlemmermeer

153,0

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

79 Opmerking

nb

nb

nb 1,5

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

1,5

US (1-1-2012)

279,7

38,0

0,0

317,7

Stand 1-1-2011

348,6

67,9

375,0

791,5

Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

335,0

146,5

467,9

949,4

Badhoevedorp Zuid (75 ha geschrapt), Spoorzicht Noord (3,6 ha 2010-2010), VBA Zuid-Zuid (40 ha 2010-2020), Beukenhorst Oost-Oost (16 ha geschrapt) mbt Badhoevedorp Zuid (75 ha geschrapt) heeft de provincie Noord-Holland in haar Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie

structuurvisie opgenomen dat de provincie

Ontbreekt als apart terrein in de provinciale Monitor. ABP Lijnden?

een inspanningsverplichting heeft om een

excl. Spoorzicht Nrd H’meer (3,6 ha) en VBA Zuid-Zuid (40 ha), alle 2010-2020

bedrijventerrein in Badhoevedorp-Zuid


planologisch mogelijk te maken.


80

Almere Gemeente

Terreinnaam

Almere

Strategische Reserve

Almere

Stichtse Kant

Almere

De Vaart Iv

Almere

A6/A27 Werkmilieu Binnenstedelijk

Almere

A6/A27 Werkmilieu Institutencampus

Almere

A6/A27 A6 Park

Almere

A27/Vogelweg

Almere

A6/A27 Werkmilieu B2c

Almere

Hoge Kant

Almere

Middenkant

Almere

Lage Kant

Almere

De Striptekenaar

Almere

Sallandsekant

Almere

Columbus-Kwartier

Almere

De Stripmaker

Almere

Veluwse Kant (O+W)

Almere

De Vaart I,Ii & Iii

Almere

Het Atelier

Almere

Buitenhout

Almere

Poldervlak

Almere

De Rederij

Almere

Bouwmeesterbuurt

Almere

De Uitgeverij

Almere

Faunabuurt

Totaal Almere

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

86,3 27,3 27,3 48,5

nb

nb 37,2

nb 10,3 10,1 10,3 7,0

9,4 9,1 9,4 6,7 6,7 6,7 6,3 6,3 6,3 2,7 2,5 2,4 2,4 2,4 1,9 1,9 1,9 0,9 1,8 1,8 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 0,8 1,2 1,2 0,7 0,7 0,7 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,1 0,1 0,1 223,2 73,2 71,3

2020-2029

30,0 135,0 135,0 30,5 96,2 96,2 25,8 52,3 52,3 58,5 nb 58,5 48,5 nb 48,5 11,1 48,3 48,3 40,0 40,0 40,0 28,0 nb 28,0

2030-2039

nb

nb

nb

1,0 9,5 9,5

2,7

273,4 381,3 519,0

0,0 0,0 0,0

Totaal

30,0 135,0 135,0 116,8 123,5 123,5 74,3 52,3 52,3 58,5 nb 58,5 48,5 nb 48,5 48,3 48,3 48,3 40,0 40,0 40,0 28,0 nb 28,0 10,3 10,1 10,3 8,0 9,5 9,5 9,4 9,1 9,4 6,7 6,7 6,7 6,3 6,3 6,3 2,7 2,5 2,7 2,4 2,4 2,4 1,9 1,9 1,9 0,9 1,8 1,8 1,4 1,4 1,4 0,0 1,2 1,2 0,8 1,2 1,2 0,7 0,7 0,7 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,1 0,1 0,1 496,6 454,5 590,3

Opmerking 20 ha gemengd plus en 10 ha modern gemengd blijft overeind, 105 ha is geschrapt (20 ha Gemengd plus, 85 ha modern gemengd) A6/A27 overig (deel Zeewolde) Fase 1B en 2 zijn modern gemengd (37,5 ja 2010-2020 en 16 ha 2020-2030), Fase 1 en 3 is T&D (34,3 ha 2010-2020) en fase 4 is 29 ha wv 50% In provinciale monitor geregistreerd als Niet Terstond uitgeefbaar voor 2020 en 50% na 2020 (voor 2030). De Vaart IV-VI (?)

Niet aangeleverd

Niet aangeleverd

Niet aangeleverd

Terreinen die WEL volgens de provinciale monitor over plancapaciteit beschikken maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Tussenring/A6-Park (5 ha 2020-2030), Reinwaterbuurt/A6 (3 ha 2020-2030), Beverbuurt/Tussenring (2 ha 2020-2030) Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: excl. Oosterwold (75 ha, 2020-2030) excl. Oosterwold (75 ha, 2020-2030) excl. Oosterwold (75 ha, 2020-2030)

Oosterwold overig (modern gemengd) 75 ha in 2020-2030.

Lelystad Gemeente

Terreinnaam

Lelystad

Larserknoop/omala (v/h uitbreiding larserpoort)

Lelystad

Flevokust

Lelystad

Flevopoort

Lelystad

Bio science park zuid

Lelystad

Luchthaven

Lelystad

Noordersluis (v/h +noordersluis zo + westerdreef)

Lelystad

Bio science park noord

Lelystad

Oostervaart oost

Lelystad

Larserpoort 123

Lelystad

Merwede(v/h rivierenbrt zo excl. Larserboog)

Lelystad

Oostervaart

Totaal lelystad

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

2020-2029

2030-2039

Totaal

0,0 0,1 281,9 77,6 298,9

123,5 419,1 203,1

0,0 0,0 0,0

148,5 205,0 205,0 110,0 150,0 150,0 62,1 58,1 62,1 20,0 20,0 20,0 18,4 17,8 18,4 12,3 11,9 12,3 12,0 12,0 12,0 10,4 10,4 10,4 10,1 10,1 10,1 1,6 1,4 1,6 0,0 0,0 0,1 405,4 496,7 502,0

2011-2019

2020-2029

2030-2039

Totaal

23,8 10,0 30,0 7,0

73,0

96,0

116,0 70,0 100,0 43,1 39,1 43,1 20,0

6,4 5,9 6,5 12,3 10,7 11,1 12,0

10,4 10,4 10,4 10,1 10,1 10,1 1,6 1,4 1,6

52,5 205,0 89,0 40,0 150,0 50,0 19,0 19,0 19,0 20,0 20,0 12,0 11,9 11,9 1,2 1,2 12,0 12,0

Opmerking Gemengd Plus: 20 ha in 2020-2030 (20 ha geschrapt). Modern gemengd: 56,5 ha wv 45 ha voor 2020 en 11,5 ha 2020-2030 (3,5 ha geschrapt). Hoogwaardig: 46 ha (25 ha <2020, 21 ha 2020-2030). T&D: 26 ha < 2020. Hoogwaardig: 46 ha (25 ha <2020, 21 ha 2020-2030). T&D: 26 ha < 2020. 70 ha gemengd plus (wv 50 ha voor 2020) en 40 ha (wv 20 ha voor 2020) T&D blijft overeind, 20 ha is geschrapt (was Gemengd plus)

Terreinen die WEL volgens de provinciale monitor over plancapaciteit beschikken maar die tot op heden NIET in de Plabeka Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie

overzichten zijn meegenomen: Middendreef (0,4 ha 2010-2020)

Zaanstreek Gemeente

Terreinnaam

Zaanstad

Hoogtij

Zaanstad

Hembrug

Zaanstad

De Hemmes

Zaanstad

Bonar Floors

Zaanstad

Noordeinde

Zaanstad

Forbostrook/Saendelft

Zaanstad

Noorderveld

Totaal Zaanstreek

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

34,0

4,5

2,0 2,0 2,0 2,0 1,0 1,0 1,0 47,0 37,5 35,8

10,0

36,0

3,5 2,5 2,5 2,5 2,0

12,5 4,5 115,0

0,0 0,0 0,0

44,0 0,0 96,8 10,0 30,0 43,0 0,0 4,5 3,5 2,5 2,5 2,5 0,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 1,0 1,0 1,0 59,5 42,0 150,8

Opmerking 9 ha geschrapt Staat in provinciale monitor onterecht 100% als NAT terrein 20 ha geschrapt

3,5 ha geschrapt

Terreinen die WEL volgens de provinciale monitor over plancapaciteit beschikken 2 ha geschrapt

maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Zuiderhout (8 ha 2010-2020) Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen:

excl. Zuiderhout (7 ha) en Kogerveld Zuid (2 ha) 2010-2020 excl. Zuiderhout (7 ha) en Kogerveld Zuid (2 ha) 2010-2020 excl. Zuiderhout (7 ha) en Kogerveld Zuid (2 ha) 2010-2020 nb Hoogtij is in de provinciale monitor onterecht 100% als NAT terreinaangemerkt

Zuiderhout (7 ha 2010-2020), Kogerveld Zuid (2,0 ha 2010-2020), Krommenie Oost (1 ha geschrapt)

81

82

Amsterdam Gemeente

Terreinnaam

Amsterdam

Atlaspark (grootschalig) oost EN west

Amsterdam

Atlaspark (gemengd)

Amsterdam

Airport Business Park Amsterdam Osdorp

Amsterdam

Sloterdijk III-Noord (grootschalig)

Amsterdam

Sloterdijk III-Zuid (kleinschalig)

Amsterdam

Hemhavens (gemengd)

Amsterdam

Cornelis Douwesterrein

Amsterdam

Afrikahaven (gemengd)

Amsterdam

Bedrijvengebied Zuidoost

Amsterdam

Sloterdijk I

Amsterdam

Amerikahaven (gemengd)

Amsterdam

Bedrijventerrein Schinkel

Amsterdam

Bedrijventerrein Westerpark (Centrale Markthallen)

Amsterdam

Bedrijventerrein Cruquius

Amsterdam

Westhaven (gemengd)

Totaal Amsterdam

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

48,0 24,0 27,7 47,1 36,0 47,1 37,7 11,8 12,7 32,1 9,3 12,8 19,8 18,6 13,7 7,5 8,0 7,8 5,0 5,0 5,0 4,9 5,0 4,9 1,8 1,8 1,8 0,9 0,5 0,6 0,7 3,0 0,7 0,4

0,3 0,3 0,2 0,0 0,2 206,4 123,3 135,0

2020-2029

2030-2039

20,0 20,3

25,0 25,0 19,3 19,3 2,5 6,1

0,3

0,4 0,4 0,0 0,4

0,3

0,0 67,2 72,1

0,0 0,0 0,0

Totaal

48,0 44,0 48,0 47,1 36,0 47,1 37,7 36,8 37,7 32,1 28,6 32,1 19,8 21,1 19,8 7,5 8,0 7,8 5,0 5,0 5,0 4,9 5,0 4,9 1,8 1,8 1,8 0,9 0,5 0,9 0,7 3,0 0,7 0,4 0,4 0,4 0,0 0,0 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,0 0,2 206,4 190,5 207,1

Opmerking Oost en west resp: 3 ha en 21 ha voor 2020 en 20 ha en 0 ha tussen 2020-2030.

Staat in provinciale monitor onterecht als NAT terrein

Staat in provinciale monitor onterecht als NAT terrein

6 ha Mercuriushaven (gemengd) en 2 ha petroleumhaven (gemengd)

Amerikahaven Noordoost (gemengd)

Terreinen die WEL volgens de provinciale Inmiddels volledig uitgegeven (?) Inmiddels volledig uitgegeven (?)

Gemeente

Terreinnaam

De Baanstee Noord

Edam-Volendam

Oosthuizerweg Uitbreiding

Waterland

Katwoude

Purmerend

De Baanstee Oost

Totaal Waterland

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

47,0 47,0

47,0 47,0 0,0

2020-2029

34,0 34,0 81,0 5,5 5,5 5,5 2,0 2,0 2,0 1,0 1,0 1,0 42,5 42,5 89,5

2030-2039

0,0 0,0 0,0

Totaal

81,0 81,0 81,0 5,5 5,5 5,5 2,0 2,0 2,0 1,0 1,0 1,0 89,5 89,5 89,5

maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Alfadriehoek, 1 ha modern gemengd

Inmiddels volledig uitgegeven (?)

Waterland Purmerend

monitor over plancapaciteit beschikken

Opmerking Fase I <2020, fase II 2020-2030 ‘Fase I’

voor 2020

Amstelland Gemeente

Terreinnaam

Amstelveen

Amstelveen Zuid (N201)

Amstelveen

Meerlandenweg

Amstelveen

Bedrijventerrein Legmeer

Diemen

Verrijn Stuart

Totaal Amstelland


2011-2019

45,0 45,0 45,0 30,0 33,0 30,0 0,2 2,5 1,0

1,5 76,0 78,2 79,0

2020-2029

1,0 1,0 0,0 1,0 1,0

2030-2039

0,0 0,0 0,0

Totaal

45,0 45,0 45,0 30,0 33,0 30,0 0,0 0,2 2,5 1,0 1,0 2,5 76,0 79,2 80,0

Opmerking Staat op de lijst met VBA Zuid-Zuid, Greenpark Aalsmeer en de Loeten om in/vanaf 2012 (deels) te geschrapt te worden

Staat op de lijst met VBA Zuid-Zuid, Amstelveen Zuid (N201) en Greenpark Aalsmeer om in/vanaf 2012 (deels) te geschrapt te worden de Loeten (?)

Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie excl. De Sniep te Diemen (0,8 ha voor 2020) excl. De Sniep te Diemen (0,8 ha voor 2020) excl. De Sniep te Diemen (0,8 ha voor 2020)

afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: De Sniep te Diemen (0,8 ha voor 2020, modern gemengd). Staat ook niet in de provinciale monitor met plancapaciteit te boek.

Haarlem Gemeente

Terreinnaam

Haarlem

Waarderpolder

Haarlemmerliede C.A

Polanenpark

Haarlemmerliede C.A

Sugar City

Totaal Haarlem

US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

10,0 4,0 4,0 9,0 21,0

6,0 19,0 31,0 4,0

2020-2029

10,0 16,0 16,0 9,0

2030-2039

18,0 6,0 6,0 25,0 16,0 40,0

0,0 0,0 0,0

Totaal

20,0 20,0 20,0 18,0 21,0 18,0 6,0 6,0 6,0 44,0 47,0 44,0

Opmerking 4 ha binnenstedelijk 2010-2020, 16 ha modern gemengd < 2020, 10 ha modern gemengd 2020-2030 Wel in database, abusievelijk niet in provinciale publicatie opgenomen

Bijgesteld door SADC

83

84

IJmond Gemeente

Terreinnaam

Beverwijk

Kagerweg

Heemskerk

De Trompet

Nieuwelaan Oost Castricum (geen lid van de MRA, wél meegenomen in de nieuwe Uitvoeringsstrategie) Heemskerk

De Waterwegen

Totaal IJmond


2011-2019

5,0 5,0 5,0 2,9 2,9 2,9 2,5

1,1 1,1 1,1 9,0 11,5 9,0

2020-2029

2030-2039

2,0 2,0

2,0 0,0 2,0

0,0 0,0 0,0

Totaal

5,0 5,0 5,0 2,9 2,9 2,9 2,0 2,5 2,0 1,1 1,1 1,1 11,0 11,5 11,0

Opmerking

excl. Grote Hout/NAM (23 ha, 2020-2030) excl. Grote Hout/NAM (23 ha, 2020-2030) excl. Grote Hout/NAM (23 ha, 2020-2030)

Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Grote Hout/oude NAM (23 ha modern gemengd 2020-2030).


Terreinnaam

Blaricum

Blaricummermeent

Hilversum

Crailo/A1

Huizen

Industriewijk

Wijdemeren

Loodijk

Wijdemeren

De Slenk

Naarden

Gooimeer Zuid


US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019') US (1-1-2012) Stand 1-1-2011 Stand 1-1-2010 ('2010-2019')

2011-2019

18,5 18,5 9 9,0 4,0 nb

2020-2029

2030-2039

18,5

9,0 nb 6,0

nb

nb 4,0

nb

nb

nb 2,0

nb 2,0 0,8 0,8

nb

0,8 0,8 35,5

0,0 0,0 0,0

0,8 31,5 27,5 6,8

Totaal

18,5 18,5 18,5 9,0 9,0 9,0 4,0 nb 6,0 0,0 nb 4,0 0,0 nb 4,0 0,8 0,8 0,8 32,3 28,3 42,3

Opmerking

Lucentterrein (modern gemengd) (?) Niet ingevuld Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie Niet ingevuld Niet opgenomen in Uitvoeringsstrategie Niet ingevuld

Wel in database, abusievelijk niet in provinciale publicatie opgenomen excl. Mediapark (2 ha, 2010-2020) excl. Mediapark (2 ha, 2010-2020) excl. Mediapark (2 ha, 2010-2020)

Terreinen waarover WEL in de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken zijn gemaakt, maar die tot op heden NIET in de Plabeka overzichten zijn meegenomen: Mediapark Hilversum (2 ha parkachtig 2010-2020). Staat wél correct in de provinciale database (abusievelijk niet in de provinciale publicatie) met plancapaciteit te boek.

Tabel A Plancapaciteit bedrijventerreinen volgens de nieuwe Uitvoeringsstrategie*

85 Opmerking

Plabeka deelregio

2012-2019

2020-2029

2030-2039

2012 t/m 2039

*excl. 54,6 ha 2010-2020 en 98 ha 2020-2030 op:

Almere

505,1

396,9

0,0

902,0


355,7

38,0

0,0

393,7

206,4

0,0

0,0

206,4

31,5

0,8

0,0

32,3

Mediapark (2 ha, 2010-2020)

IJmond-Haarlem

28,0

27,0

0,0

55,0

Grote Hout/NAM (23 ha, 2020-2030)


94,0

55,0

0,0

149,0


938,8

394,2

0,0

1.333,0

Lelystad

281,9

123,5

0,0

405,4

1.220,7

517,7

0,0

1.738,4

Amsterdam Gooi en Vechtstreek

Metropoolregio (incl. Lelystad)

Oosterwold (75 ha, 2020-2030) de Sniep Diemen (0,8 ha), Spoorzicht Nrd H’meer (3,6 ha) en VBA Zuid-Zuid (40 ha), alle 2010-2020

Zuiderhout (7 ha) en Kogerveld Zuid (2 ha) 2010-2020

Bron: de Nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 ( juni 2011), p 133, bewerking Bureau BUITEN

Tabel B Overzicht ontwikkeling plancapaciteit door de jaren heen, exclusief Lelystad* 2011-2019 Stand 1-1-2010 (‘2010-2019’)

675,9

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

1.020,6

467,9

2.164,4

Stand 1-1-2011

777,8

581,2

375,0

1.734,0

1-1-2012

938,8

394,2

0,0

1.333,0

Tabel C Overzicht ontwikkeling plancapaciteit door de jaren heen, inclusief Lelystad* 2011-2019

2020-2029

2030-2039

totaal tot 2040

974,8

1.223,7

467,9

2.666,4

Stand 1-1-2011

855,4

1.000,3

375,0

2.230,7

1-1-2012

1.220,7

517,7

0,0

1.738,4

Stand 1-1-2010 (‘2010-2019’)

*excl. de locaties die door gemeenten NIET zijn ingevuld/aangeleverd via de provinciale monitor als stand 1-1-2011

Preview van de nieuwe Plabeka-afspraken qua plancapaciteit

In onderstaande tabellen A t/m C zijn de nieuwe Plabeka afspraken weergegeven. Om op dit punt de vergelijkbaarheid met de oude afspraken te kunnen maken dient men rekening te houden met de volgende zaken: • Lelystad maakte geen onderdeel uit van de oude afspraken uit 2007. Daarom zijn de cijfers voor die gemeente in tabel A in een aparte rij weergegeven. • In tabel A zijn de nieuwe afspraken opgenomen EXCLUSIEF een aantal locaties die ook niet in de monitor van vorig jaar zijn opgegeven door de gemeenten. Door deze eruit te filteren kunnen de cijfers van de monitor van vorig jaar, die van dit jaar en de nieuwe Uitvoeringsstrategie afspraken beter met elkaar vergeleken worden. Tabellen B en C geven een totaal overzicht (op MRA niveau) van de ontwikkeling van de omvang van de totale plancapaciteit van bedrijventerreinen in de MRA de laatste jaren. De ene tabel is exclusief Lelystad, de andere is inclusief.

86

87

Bijlage IX Voortgang besluiten Uitvoeringsstrategie 2007 In deze bijlage staan de besluiten opgesomd zoals die in de Uitvoeringsstrategie Plabeka (vastgesteld tijdens de 6e Noordvleugelconferentie op 16 februari 2007) staan opgenomen op pagina’s 2 en 3. Per besluit wordt een conclusie gegeven over de voortgang.

Besluit:

Voortgang:

Regionale afstemming en samenwerking met betrekking tot de omvang en kwaliteit van het aanbod van bedrijfslocaties is de basis voor de uitvoeringsstrategie

De afstemming is succesvol en nog steeds in tact.

2

Alle partijen stemmen in met de in de uitvoeringsstrategie opgenomen omvang, fasering en segmentering van het planaanbod voor werklocaties

De afstemming is succesvol en nog steeds in tact.

3

De partijen zullen de samenwerking in Plabeka voortzetten en de gemaakte afspraken monitoren. Indien noodzakelijk worden de afspraken aangepast.

Plabeka brengt jaarlijks een monitoringspublicatie uit. Dit is de vierde editie.

Ten aanzien van de uitvoeringsstrategie: 1

Besluit:

Voortgang:

De herstructureringsopgave is groot.

Middels onderzoek heeft Plabeka de herstructureringsopgave scherp in beeld gebracht. Er is tot een gezamenlijke aanzet tot prioritering van herstructureringsprojecten gekomen. Het provinciaal herstructurerings programma 2009-2013 is het kader voor een eventueel regionaal herstructureringsprogramma.

Ten aanzien van de uitvoeringsstrategie: 4

Op korte termijn wordt – in samenspraak tussen regio en Rijk – gekomen tot een regionaal herstructurerings-programma In de Plabeka-monitor worden nadrukkelijk de effecten van herstructurering op het aanbod meegenomen.

Naar aanleiding van vorige monitor is een actualisatie van de uitvoeringsstrategie uitgevoerd en op 23 juni 2011 ondertekend door 34 gemeenten, 2 provincies en de Stadsregio.

Per 1 september 2009 is het Pilotbureau Herstructurering (PHB) opgericht. Het PHB ondersteunt gemeenten in het versnellen van de uitvoering van herstructurering van bedrijventerreinen en bundelen kennis en ervaring om tot advies voor de regionale aanpak op langere termijn te komen. Daarnaast zouden er nog verdere verbeteringen doorgevoerd kunnen worden in een (structurele) monitoring van de effecten van herstructurering.

5

Het streven naar een duurzame economische ontwikkeling zal één van de uitgangspunten zijn bij alle te nemen maatregelen ter verbetering van de internationale concurrentiepositie.

In mei 2008 heeft Plabeka samen met de KvK een duurzaamheidstop georganiseerd. Als follow up is besloten geen afzonderlijke activiteiten onder Plabeka-vlag op te zetten, maar aan te haken op het duurzaamheidsplatform van de Kamer van Koophandel. Daarnaast wordt via de reguliere Plabekaactiviteiten, met name herstructurering en de verdere regionale samenwerking, invulling gegeven aan het besluit tot het integreren van duurzaamheid in Plabeka-kader.

Besluit:

Voortgang:

6

De uit de Uitvoeringstrategie voortvloeiende fasering, segmentering en totale omvang van de planvoorraad voor werklocaties wordt vertaald in juridisch bindende ruimtelijke plannen: bestemmingsplannen en hogere planvormen.

Provincies en gemeenten hebben de afspraken in hun structuurplannen en structuurvisies verwerkt als uitgangspunten voor beleid.

7

De vraagontwikkeling en het vraagplanaanbodsaldo wordt in Plabeka-kader jaarlijks gemonitord.

Plabeka brengt jaarlijks een monitoringspublicatie uit. Dit is de vierde editie.

8

Jaarlijkse aanpassingen van de omvang (per deelgebied) van het plan-aanbod voor kantoren en bedrijventerreinen zijn op basis van de monitoruitkomsten – in goed overleg tussen de Plabeka-partijen – mogelijk.

Zoals blijkt uit de monitor hebben gemeenten hun plannen aangepast, mede op basis van de (vraag)ontwikkeling.

88

Ten aanzien van fasering en segmentering:

Een (majeure) herijking van de Uitvoeringsstrategie en de daarbij horende afspraken vindt plaats over vijf jaar, of eerder als daar aanleiding toe is.


Besluit:

Voortgang:

9

Partijen realiseren een substantiële reductie van de planvoorraad voor kantoren van 3,5 miljoen m2 bvo (van 8,5 naar 5 miljoen m2 bvo tot 2030).

Reducties hebben plaatsgevonden. Grotendeels hebben de partijen zich aan de afspraken gehouden. In de Nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 zijn nieuwe, extra reducties overeengekomen.

10

De Plabeka-partijen spreken met elkaar af dat de in de Uitvoeringsstrategie in de tabellen 2.2. tot en met 2.7 vastgelegde omvang en fasering van de plancapaciteit voor een ieder de maximale omvang is van in ontwikkeling te nemen plannen.

Uit de monitor blijkt: – dat de feitelijk vraag de laatste zes jaar substantieel achter is gebleven bij de prognoses. – dat plannen naar achter zijn geschoven in de tijd.

11

Op Noordvleugelschaal wordt ingezet op het optimaal benutten van de bestaande voorraad kantoren. Onderzocht zal worden in hoeverre sloop-nieuwbouw en transformatie bij kunnen dragen aan reductie van de overschotten.

Plabeka heeft onderzoek verricht naar dit thema. In oktober 2009 is een eindnotitie opgeleverd. De werkgroep oud nieuw concludeerde hierin dat er geen instrumenten zijn die een directe koppeling kunnen leggen tussen de realisatie van nieuwe en de transformatie/sloop van oude kantoren.

Ten aanzien van kantoren:

Het PHB is momenteel bezig met onderzoek naar dit thema bij bedrijventerreinen. Plabeka heeft besloten de resultaten van het PHB af te wachten voordat nieuwe stappen worden gezet op dit punt. In de Nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 is de aanpak van de leegstand van kantoren één van de hoofdthema’s waar beleid en acties omheen zijn gevormd. Hier wordt de komende jaren door de MRA stevig op ingezet.

Besluit:

Voortgang:

De Plabeka-partijen erkennen de specifieke positie van Almere. Er wordt onderzocht welke aanvullende maatregelen genomen kunnen worden om de werkgelegenheidsontwikkeling in Almere verder te stimuleren.

De activiteiten op dit punt zijn op verzoek van Almere stopgezet, aangezien langs andere wegen en overlegstructuren al invulling aan het doel wordt gegeven, aldus Almere.

Voor de ontwerpopgave in het kader van de schaalsprong kan Almere gebruik maken van zelf ontwikkelde scenario’s voor de groei van de werkgelegenheid.

Almere heeft in 2010 de Beleidsnota Gemeentelijke Visie op het Vestigingsbeleid Almere vastgesteld, waarin eigen werkgelegenheidsscenario’s zijn gehanteerd, en daarbijhorende vraag naar bedrijventerreinen en kantoorlocaties.

Ten aanzien van Almere: 12

13

Besluit:

Voortgang:

Vastgesteld wordt dat ten opzichte van het Structuurschema de planvoorraad van bedrijventerreinen lager is dan de geprognosticeerde vraag.

Uit de monitor blijkt dat de feitelijke vraag de laatste zes jaar substantieel achter is gebleven bij de prognoses.

Ten aanzien van bedrijventerreinen: 15

Aanvullend: Plabeka roept Almere op om de zoeklocatie in het Omgevingsplan ten oosten van de A27 tijdig beschikbaar te maken (p. 6).

In de Nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 is er sprake van een overschot aan bedrijventerreinen tot 2040. Daarom zijn reducties van planaanbod aan nieuwe terreinen overeen gekomen. Dit is dus een koerswijziging ten opzichte van het oude Plabeka beleid zoals vastgesteld in 2007.

Binnen de Nieuwe Uitvoeringsstrategie Plabeka 2010-2040 heeft Almere de ruimte gekregen om haar schaalsprong ambities te realiseren. 14

Voor de daadwerkelijke ontwikkeling van werklocaties conformeert Almere zich aan de afspraken zoals gemaakt in de Uitvoeringsstrategie Plabeka.

Almere heeft momenteel meer ontwikkelingsmogelijkheden van kantoorruimte in de planning dan in 2007 afgesproken. Deze toename komt voort uit de schaalsprong-ambities die door de regio worden ondersteund.

In de Beleidsnota Gemeentelijke Visie op het Vestigingsbeleid Almere van januari 2010 is een planaanbod opgenomen van netto 680 ha, inclusief reserveringen ten oosten van de A27.

16

Gelet op de krapte in het aanbod van bedrijventerreinen is het noodzakelijk dat alle partijen de in deze Uitvoeringsstrategie vastgelegde omvang en fasering van de plannen ten aanzien van bedrijventerreinen ook daadwerkelijk zullen realiseren.

De monitor wijst uit dat de meeste deelregio’s grotendeels aan hun opgave hebben voldaan. In vrijwel alle deelregio’s zijn plannen – waarschijnlijk mede vanwege tegenvallende uitgiftecijfers – naar achter geschoven in de tijd.

17

Het is noodzakelijk dat er – gelet op de lange ontwikkelingsduur van bedrijventerreinen – tijdig geanticipeerd wordt op de voorziene tekorten. De komende jaren worden benut om de verschillende langetermijnopties serieus te onderzoeken. Hierover maken de direct betrokkenen procesafspraken.

Zoals blijkt uit de monitor hebben gemeenten hun plannen aangepast, mede op basis van de (vraag)ontwikkeling.

18

Ten aanzien van de gesignaleerde tekorten in Zaanstreek-Waterland, gelet op het spanningsveld met landschappelijke waarden in grote delen van deze subregio, zal ten aanzien van de opgave in dit plangebied tevens gekeken worden naar andere – buiten de Noordvleugel gelegen – opties.

Het in de uitvoeringsstrategie op korte termijn voorziene tekort aan droge bedrijventerreinen in Zaanstreek-Waterland en IJmond heeft zich vooralsnog niet concreet gemanifesteerd.

Aanvullend: IJmond en Zaanstad komen met een procesbeschrijving van de wijze waarop zij het tekort op korte (IJmond) en langere termijn in hun deelgebieden zo goed mogelijk willen oplossen (p. 6).

89

90

Besluit:

Voortgang:

Voor de zeehaventerreinen dient een nieuwe vraagprognose opgesteld te worden, rekening houdend met de ontwikkeling van de goederenstromen .

Onder regie van het Bestuursplatform (Masterplan) Noordzeekanaalgebied is in 2007 een nieuwe behoefteraming voor zeehaventerreinen opgesteld. De vraagraming impliceert dat het zachte Plabeka-aanbod moet worden gehandhaafd met oog op de lange termijn.

Ten aanzien van zeehaventerreinen: 19

Aanvullend: NZKG dient een volledig beeld te geven van de potenties van de herstructurerings- en intensiveringscapaciteit in het Noordzeekanaalgebied (p. 7).

In de jaarlijkse monitorraportage van het Masterplan wordt onder andere ruimtewinst gemonitord. Daarnaast heeft PLabeka middels onderzoek de herstructureringsopgave scherp in beeld gebracht, ook op haventerreinen.

20

Er wordt in beeld gebracht wat de voor- en nadelen zijn en wat de uitvoerbaarheid is van een aangepaste uitgiftestrategie ten behoeve van een versterking van de internationale concurrentiekracht van het Noordzeekanaalgebied.

Een nieuwe uitgiftestrategie is onderzocht en heeft niet tot overeenstemming geleid binnen het bestuursforum.

21

Het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied wordt gevraagd deze onderzoeken op zich te nemen, waarbij ook aandacht is voor de problematiek van de droge bedrijventerreinen in de IJmond en de Zaanstreek.

Deze onderzoeken zijn uitgevoerd.

Besluit:

Voortgang:

De resultaten van de Plabeka-monitor zijn de basis voor bestuurlijk overleg ten aanzien van mogelijke aanpassingen van de in de Uitvoeringstrategie gemaakte afspraken.


Ten aanzien van uitvoering: 22

91

Bijlage X Bronvermelding De drie belangrijkste bronnen voor de kwantitatieve data waarop deze voortgangsrapportage is gebaseerd zijn: 1. K antorenmonitor B.V., met name voor gegevens over de bestaande voorraad kantoren. De gegevens uit deze database zijn via veldwerk (eigen waarneming) verkregen, en nauwkeurig tot op adres-/pandniveau (zonder ondergrens aan grootte van transactie of mutatie) opgebouwd. Deze bron is de belangrijkste onderlegger voor hoofdstuk 2. 2. de Monitors Bedrijventerreinen 2011 van de Provincie Noord-Holland en Flevoland, zowel voor cijfers op het vlak van uitgifte en planaanbod van bedrijventerreinen als ook de plancapaciteit van kantoren. Hoofdstuk 3 stoelt op deze bron. 3. De ‘Monitoring Bedrijventerreinen 2010’ van het projectbureau Masterplan Noordzeekanaalgebied is de basis voor hoofdstuk 4. Voor de inventarisatie van aanbod en transacties van bestaande bedrijfsruimte (zie hoofdstuk 3) is gebruik gemaakt van de bron Vastgoedmarkt en PropertyNL (bewerking door Kantorenmonitor B.V.). Uiteraard is de monitor afgestemd op en met de Monitor Bedrijventerreinen van de provincie Noord-Holland, de Monitor Bedrijventerreinen van de provincie Flevoland, de Monitor Bedrijventerreinen in het Noordzeekanaalgebied van het projectbureau Masterplan NZKG en de Monitor Ontwikkelingsstrategie REVS (Schiphol).

92

Colofon Werkgroep Plabeka Monitor: Deze vierde voortgangsrapportage is een product van de werkgroep Plabeka Monitor. Leden van de werkgroep zijn: • Martin Bekker (Stadsregio Amsterdam); ambtelijk trekker • Tom Lips (Provincie Noord-Holland) • Paul Smeenk (Provincie Flevoland) • CJ Dippel (EZ Amsterdam) • Laura van Dijk (DRO Amsterdam) • Luuk Stevens (Bureau BUITEN) • Chrétienne Nielen (projectbureau Masterplan Noordzeekanaalgebied) Productie namens Plabeka:

Procesbegeleiding, cartografie en eindredactie:

Vormgeving en druk (15o exemplaren):

Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met: • Ambtelijk voorzitter Plabeka: Bert Uitterhoeve, Gemeente Haarlemmermeer (023-5673583, [email protected]) • Ambtelijk vice-voorzitter Plabeka: Martin Bekker, Stadsregio Amsterdam (020-5273725, [email protected]) Downloaden Deze publicatie staat in digitaal formaat op www.metropoolregioamsterdam.nl/ economie.

93

94

Monitor Uitvoeringsstrategie Plabeka

Recommend Documents