Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Monitor Sociaal Programma 2008-2011 Rivierenwijk Krachtwijk ! Eindmeting
colofon Monitor Sociaal Programma 2008-2011 Rivierenwijk Krachtwijk ! In opdracht van Wooncorporatie Rentree
Samenstelling: Jaap Barink Team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer Deventer, maart 2012
1
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
INHOUDSOPGAVE
Wat deze monitor laat zien ..................................................................... 3 Inleiding.................................................................................................. 5 (Eind)stand van zaken ............................................................................ 6 Ambitie A. Sociaal cement versterkt herstructurering ...................... 7 Thema A1. Sociaal plan en herhuisvesting ............................... 7 Thema A2. Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering .................................................................. 8 Ambitie B. Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk 10 Thema B1. De kansrijke wijk.................................................. 10 Thema B2. De opgroeiende wijk............................................. 12 Thema B3. De levensloopgeschikte wijk ................................ 16 Thema B4. De gezonde wijk ................................................... 17 Thema B5. De actieve wijk ..................................................... 18 Thema B6. De ondernemende wijk......................................... 19 Thema B7. De veilige wijk...................................................... 20 Thema B8. De leuke wijk........................................................ 21 Ambitie C. Versterken van imago en samenhang ........................... 22 Thema C1. Rivierenwijk naam en faam .................................. 23 Thema C2. Gemengde wijk..................................................... 24 Thema C3. Verbetering Deltabuurt ......................................... 25 Ambitie D. Betrokken door communicatie en participatie.............. 26 Thema D1. Communicatie....................................................... 26 Thema D2. Participatie ............................................................ 28 Thema D3. Algemeen.............................................................. 29 Bijlage 1 Resultaten leefbaarheid en veiligheid 2007 en 2011 ............ 30 Bijlage 2 Resultaat uitvoering Wijkactieplan ....................................... 38
2
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
•
Wat deze monitor laat zien Wat laat deze monitor u zien? Rivierenwijk Krachtwijk ! is het Sociaal Programma 2008-2011 voor de herstructurering van de Rivierenwijk. De monitor is bedoeld om de vinger aan pols te houden van de afgesproken resultaten: welke projecten zijn in uitvoering, hoe is er resultaat behaald en welke effecten zijn er in de wijk merkbaar onder de bewoners? De monitor is ontwikkeld en samengesteld door het team Kennis en Verkenning van de gemeente Deventer.
•
•
Monitoringcyclus De nulmeting van deze sociale monitor is uitgevoerd in augustus 2007. Daarna zijn er in het voorjaar 2009 en 2011 twee tussenmetingen geweest. De voorliggende rapportage behelst de eindmeting. Voor de nul- en eindmeting is voor de bewonersvragen aangesloten bij het Leefbaarheids- en veiligheidsonderzoek Deventer 2007 respectievelijk 2011. Voor de tussenmetingen is in de maanden februari-maart speciaal in Rivierenwijk een vergelijkbaar bewonersonderzoek gehouden. De resultaten van de bewonersonderzoeken zijn samen met statistische gegevens en met gegevens uit de jaarrapportages van Rentree verwerkt in monitoringrapportages.
In 2007 waren rommel op straat, hondenpoep en parkeeroverlast de vaakst voorkomende vervelende voorvallen in de buurt. In 2009 was er een toegenomen overlast van vernieling van telefooncellen/bushokjes, parkeeroverlast, hondenpoep en rommel op straat. Bij de meting begin 2011 kwamen de eerste drie vormen van overlast minder vaak voor, rommel op straat nog net zo vaak als in 2009. Ook bij de meting eind 2011 waren rommel op straat, hondenpoep en parkeeroverlast het vaakst voorkomend. Gevraagd naar de tevredenheid over voorzieningen in de buurt kwamen in 2007 het openbaar vervoer en de straatverlichting als beste uit de bus. Deze werden ook bij de metingen in 2011 goed gewaardeerd. Ook de winkels voor dagelijkse boodschappen haalden in alle metingen een grote mate van tevredenheid. In 2007 noemde vier procent van de Rivierenwijkers zich (zeer) sterk betrokken bij de activiteiten van de wijkaanpak. Dit aandeel is in 2009 en 2011 licht toegenomen tot respectievelijk tien en elf procent.
B2. De opgroeiende wijk • In 2007 was de tevredenheid van bewoners over speelgelegenheden in de volle breedte lager dan de tevredenheid over het activiteitenaanbod voor specifieke leeftijdsgroepen kinderen/jongeren. In 2011 is de tevredenheid over de hele linie afgenomen. B3. De levensloopgeschikte wijk • Tijdens de nulmeting was de waardering (rapportcijfer) van de bewoners voor de eigen woning een 6,7. Dit cijfer was in 2009 gestegen naar 6,8, maar de beide metingen in 2011 leverden weer een lagere gemiddelde waardering op (respectievelijk 6,5 en 6,1). • De bewoners hebben ook een oordeel gegeven over de woonomgeving. In vergelijking met 2007 was deze waardering in 2009 gedaald van 6,5 naar 6,3. De beide metingen in 2011 leverden elk een gemiddelde waardering van 6.4 op. • Aan de hand van een aantal buurtstellingen in de bewonersonderzoeken zijn twee kengetallen samengesteld. Het kengetal sociale cohesie scoorde in 2007 een 5,6 (0=slecht, 10=goed). De meting begin 2011 laat met een 5,5 een vergelijkbare score zien, de eindmeting in 2011 blijft hier met een 5,2 een fractie bij achter. • Het tweede kengetal is de evaluatie van de buurt. Deze is tussen 2007 en begin 2011 gestegen van 5,9 naar 6,1. De eindmeting laat echter een daling naar 5,6 zien.
Naast de bewonersonderzoeken zijn er ook nog telefonische peilingen gehouden naar het imago van Rivierenwijk. Hiervoor is aan niet-Rivierenwijkers gevraagd waar zij de Rivierenwijk mee associëren. Wat valt op in deze eindmeting van de monitor in vergelijking met de nulmeting in 2007 en de tussenmetingen in 2009 en 2011? Hiernaast en op de volgende bladzijden zijn per thema uit Rivierenwijk Krachtwijk ! Sociaal Programma 2008-2011 de resultaten van de leefbaarheids- en veiligheidsonderzoeken en de imagopeilingen opgenomen. A2. Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering • Bij de nulmeting van 2007 bedroeg de waardering (rapportcijfer) voor de leefbaarheid in de buurt 6,6. In 2009 is deze aanvankelijk gestegen naar 6,8, maar bij de wijkmeting begin 2011 weer gedaald naar 6,5. Ook bij de eindmeting in december 2011 was een 6,5 gemiddeld het resultaat. 3
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
D1. Communicatie • Net als bij vorige metingen antwoordde bij het bewonersonderzoek begin 2011 53% van de bewoners tevreden te zijn over de informatievoorziening over de wijkvernieuwing. • Uit het bewonersonderzoek 2011 blijkt dat 69 procent van de wijkbewoners de nieuwsbrief leest en dat 78 procent zijn of haar informatie uit de nieuwsbrief haalt. Van de lezers zegt 23 procent bepaalde informatie in de nieuwsbrief te missen. Zij missen vooral informatie over het te volgen tijdpad bij de herstructurering (‘Wanneer? –vragen’). • De bekendheid met het tv-programma ‘Kijk op de Rivierenwijk’ was in het bewonersonderzoek 2011 49 procent, vergelijkbaar met de bekendheid in 2007 (49%) en 2009 (53%). Van de bewoners die het programma kennen, kijkt volgens het laatste bewonersonderzoek 31 procent er vaak of regelmatig naar (2007: 17%; 2009: 34%). De gemiddelde waardering (rapportcijfer) voor het programma is gestegen van 6,6 in 2007 via een 7,2 in 2009 naar een 7,5 in 2011. • Uit het bewonersonderzoek in 2011 blijkt dat 15 procent van de Rivierenwijkers naar de website www.rivierenwijkdeventer.nl kijkt. Van hen haalt 70 procent informatie van de site. • De vragen in dit blok waren geen onderdeel van de eindmeting in 2011.
B4. De gezonde wijk • Bij de eindmeting in 2011 was het aandeel volwassen Rivierenwijkers dat regelmatig sport 52%, vergelijkbaar met de situatie ten tijde van de nulmeting in 2006. Bij de eindmeting gaf 58% van de allochtone Rivierenwijkers aan regelmatig aan sport te doen, van de autochtone 47%. • Eind 2011 gaf 57% van de inwoners van Rivierenwijk aan minstens 5 keer in de week ten minste 30 minuten per dag te bewegen. B7. De veilige wijk • Bij de nulmeting voor de monitor in 2007 gaf 17 procent van de bewoners aan zich in de wijk wel eens onveilig te voelen. Dat aandeel was bij de meting begin 2011 gestegen naar 25 procent. De eindmeting sluit daar met 29 procent onveiligheidsgevoelens bij aan. • De waardering (rapportcijfer) van de bewoners voor de veiligheid in de buurt was in 2007 6,7. De meting begin 2011 laat eenzelfde uitkomst zien (6,6). Opvallend is daarom de daling eind 2011 naar 5.8. • De daling is mede opvallend omdat Rivierenwijk op de vragen over de perceptie van het voorkomen van veiligheid- en openbare ordesituaties over de hele linie juist een verbetering laat zien. B8. De leuke wijk • In 2007 en 2009 bedroegen de aandelen bewoners die (zeer) tevreden waren over de activiteiten in het kader van de wijkvernieuwing respectievelijk 47 en 35 procent. Ook het bewonersonderzoek begin 2011 had 35 procent (zeer)tevreden bewoners als resultaat. Eind 2011 is deze vraag niet gesteld.
D2. Participatie • In 2007 en 2009 toonde bijna de helft (48%) van de bewoners zich tevreden over hun betrokkenheid bij de wijkvernieuwing. De bewonersmeting begin 2011 leverde een vergelijkbaar aandeel (46%) tevreden bewoners op.
C1. Rivierenwijk naam en faam • Rivierenwijk werd in 2007 door bewoners van buiten de wijk voornamelijk geassocieerd met de kernwoorden allochtonen en achterstandswijk. In 2009 kwamen daar de meer verwachtingsvolle kernwoorden Vogelaarwijk en sloop en vernieuwing bij. Bij de peiling eind 2011 noemde veertien procent als kenmerk van de wijk “veel buitenlanders/allochtonen”, gevolg door negen procent “mindere wijk/achterstandwijk”. Zes procent van de achtwoorden betrof “de wijk is aan het verbeteren/veel veranderingen/wederopbouw”.
4
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
gen in de volgende vier gedefinieerde ambities (die op hun beurt zijn vertaald in diverse thema’s en bijbehorende onderdelen / deelprojecten).
Inleiding
A. Sociaal cement versterkt herstructurering; B. Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk; C. Versterken van Imago en Samenhang; D. Betrokken door Communicatie en Participatie.
Voor de vernieuwing van Rivierenwijk is tussen de gemeente Deventer en Wooncorporatie Rentree, en met andere partijen zoals het ministerie van VROM en de bewonersvertegenwoordiging, een aantal globale uitgangspunten vastgelegd. Onder meer in: -
De resultaten van de inzet van het Sociaal Programma worden gemeten door het gebruik van deze monitor. In deze rapportage worden de resultaten van de eindmeting van de gepresenteerd. De rapportage bevat na deze inleiding nog drie delen:
het “Uitvoeringsplan Rivierenwijk”, overeengekomen op 18 april 2005; de “Ontwikkelingsvisie Wijkvernieuwing Rivierenwijk”, november 2005; De meetlat van bewoners, november 2005; de gemeentelijke kaders Rivierenwijk, eind 2005 – voorjaar 2006; het Participatieconvenant Rivierenwijk 2006; Wijkactieplan Rivierenwijk 25 september 2007.
1.
2. Het gaat hier om afspraken op hoofdlijnen. Tussen de gemeente Deventer en Wooncorporatie Rentree is afgesproken dat binnen de vastgestelde kaders Wooncorporatie Rentree de regierol heeft voor de vormgeving en uitvoering van de fysieke en sociale vernieuwing van Rivierenwijk. 3. Op 25 juni 2007 heeft er een workshop plaatsgevonden waarin een groot aantal samenwerkingspartners in de wijk intensief met elkaar aan de slag is geweest om het fundament te leggen voor een gezamenlijk gedragen Sociaal Programma waarin samenwerking en samenhang uitgangspunten zijn. Het resultaat is Rivierenwijk Krachtwijk ! Sociaal Programma 2008-2011. Het programma heeft als basis het in 2006 ontwikkelde en door het bestuurlijk overleg vastgestelde programmavoorstel van Wooncorporatie Rentree. Vanuit dit programmavoorstel wordt voortgebouwd op het bestaande dienstenaanbod (zoals wijkaanpak jongerenwerk of brede school) en zijn nieuwe initiatieven (zoals charterafspraken met minister Vogelaar vastgelegd in het Wijkactieplan) als onderdeel opgenomen. Daarmee vormt het Sociaal Programma een gezamenlijk kader waarmee bewoners, organisaties, gemeente en Wooncorporatie Rentree gestalte geven aan de sociale vernieuwing van de wijk.
het hoofdonderdeel ‘(Eind)stand van zaken’. Hoever zijn betrokkenen gevorderd met de uitvoering van projecten rond de onderscheiden ambities en thema’s? En welke effecten zijn er uiteindelijk in de wijk merkbaar onder bewoners? bijlage ‘Resultaten per deelgebied’. Voor de wijkvernieuwing in Rivierenwijk wordt een ruimtelijke indeling in vier deelgebieden gehanteerd, in dit deel worden voor een aantal indicatoren de resultaten van 2009 en 2011 naar deze deelgebieden opgesplitst. Waar sprake is van een significante ontwikkeling, worden de antwoorden groen/vet/cursief weergegeven; bijlage ‘Charterafspraken’. De monitor sluit af met een overzicht van de stand van zaken van de met de minister van Wijken, Wonen en Integratie gemaakte charterafspraken.
Voor de Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 is hoofdzakelijk gebruik gemaakt van de volgende bronnen: • • • •
Het Sociaal Programma voor de Rivierenwijk bestaat uit een groot aantal onderdelen om de doelstellingen te gaan waarmaken. De hoofdlijnen van het Sociaal Programma zijn duidelijk omlijnd en vastgelegd door het onderbren-
• 5
gegevens van Wooncorporatie Rentree; registraties van de gemeente Deventer; het Bewonersonderzoek Deventer 2007. Aan dit onderzoek hebben in 2007 131 bewoners van 18 jaar en ouder van de Rivierenwijk hun medewerking verleend; het leefbaarheids- en veiligheidsonderzoek in Rivierenwijk in 2009 en 2011 (inclusief aanvullende wijkvragen). Een herhaling van het onderzoek uit 2007. Voor een nauwkeuriger beeld van de resultaten van de Bewonersonderzoeken is het aantal respondenten opgehoogd. In 2009 hebben 237 bewoners aan het onderzoek meegedaan, in 2011 306; het Bewonersonderzoek Deventer 2011. Vanwege het negen maanden daarvoor nog gehouden uitgebreide wijkonderzoek en om onnodige en-
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
•
quêtedruk onder de bewoners te voorkomen is dit keer afgezien van een ophoging van de steekproef in de Rivierenwijk. De respons voor Rivierenwijk bedroeg 42 ingevulde enquêtes; een telefonische peiling naar het imago van Rivierenwijk, uitgevoerd in april 2007 (313 willekeurig gekozen respondenten van 18 jaar en ouder), februari 2009 (367 respondenten) en februari 2011 (270 respondenten).
(Eind)stand van zaken In dit onderdeel van de monitor wordt voor elk van de ambities en bijbehorende thema’s een uiteenzetting van de hiermee samenhangende deelprojecten gepresenteerd. De opbouw van dit onderdeel is als volgt. De themabalk aan de linkerkant van elke bladzijde laat zien welke ambitie en welk thema op de desbetreffende bladzijde aan de orde zijn. Daarnaast wordt kort de ambitie verwoord en het doel van het thema uiteengezet. Aansluitend worden per deelproject de afgesproken resultaten en de uiteindelijk behaalde resultaten gepresenteerd. Waar van toepassing wordt de beschrijving per deelproject nog van een toelichting of kanttekening bij de resultaten voorzien.
In ieder enquêteonderzoek op basis van een steekproef moet rekening worden gehouden met afwijkingen ten opzichte van de werkelijkheid. Deze afwijking wordt nauwkeurigheidsmarge of steekproefmarge genoemd. Met het aantal van 306 respondenten kent het leefbaarheids- en veiligheidsonderzoek van 2011 een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheidsmarge van maximaal 5,33%. Naarmate het antwoordpercentage op een vraag dichterbij de 50% ligt, des te groter de marge. En naarmate het percentage groter of kleiner wordt, wordt de marge kleiner. De betrouwbaarheid van 95% betekent dat als het onderzoek 100 keer zou worden herhaald, het met zekerheid 95 keer hetzelfde resultaat zou opleveren. Ter illustratie van de werking van de nauwkeurigheidsmarge volgen hier twee voorbeelden: •
•
In het onderzoek Rivierenwijk van begin 2011 zei 25% van de respondenten zich in de eigen buurt wel eens onveilig te voelen. In werkelijkheid ligt dat aandeel bij een betrouwbaarheidsniveau van 95% tussen 20,4 en 29,6%; In het onderzoek Rivierenwijk van begin 2011 zei 62% van de respondenten tevreden te zijn over het onderhoud van wegen en fietspaden. In werkelijkheid ligt dat aandeel bij een betrouwbaarheidsniveau van 95% tussen 56,8 en 67,2%.
6
e
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 2 vervolgmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
Ambitie A. Sociaal cement versterkt herstructurering Rivierenwijk Krachtwijk !, pag. 16: Tijdens de periode van sloop en nieuwbouw houden we de wijk leefbaar door intensief beheer en extra aandacht. De huidige bewoners worden tijdig en passend geherhuisvest voor de start van de sloop. Een deel van de bewoners keert later terug in de nieuwbouwwoningen in de wijk. Voor deze bewoners wordt waar mogelijk één keer verhuizen gerealiseerd (met name voor senioren).
Thema A1. Sociaal plan en herhuisvesting THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Het doel van de deelprojecten binnen dit thema is de herhuisvesting soepel en tijdig uit te voeren en de betreffende huishoudens zo veel mogelijk overeenkomstig hun eigen voorkeuren te herhuisvesten. Terugkeer naar de nieuwe woningen en naar de vernieuwde wijk wordt ondersteund en gestimuleerd indien huishoudens deze voorkeur hebben uitgesproken. Huisbezoeken zijn erop gericht de wensen van huurders te leren kennen, de begeleiding is erop gericht deze te helpen realiseren. Door een passende woningdifferentiatie en zo gunstig mogelijke fasering van sloop en nieuwbouw wordt geprobeerd het aanbod aan woonruimte op de vraag van de zittende bewoners aan te laten sluiten.
Deelproject A.1.1 Sociaal plan zelfstandige woningen Afgesproken resultaat Het uitplaatsen, begeleiden en herhuisvesten van de huurders met een huurcontract voor onbepaalde tijd in de te slopen woningen in de Rivierenwijk. Behaalde resultaten Eind 2008 waren er in de te slopen woningen nog 44 vaste huurders aanwezig, eind 2009 nog 24. In 2010 lag er geen sloopplanning, er bestond dus geen directe inspanningsverplichting ten aanzien van herhuisvesting. In het 4e kwartaal van 2010 is het eerste blok nieuwbouwwoningen aan de Oude Bathmenseweg opgeleverd. Deze zijn met uitzondering van 1 MIVA-woning allemaal toegewezen aan oud-huurders (terugkeerders). Per 31 december 2010 woonden nog 20 vaste huurders in de te slopen woningen. In 2011 werd er niet gesloopt en was er geen noodzaak om bewoners te herhuisvesten. Op 31 december 2011 woonden er nog 16 huurders met een contract voor onbepaalde tijd in de te slopen woningen. Er is tevens een steekproef gedaan onder de huurders die reeds vertrokken zijn om hen te peilen naar de terugkeerwensen naar de nieuwbouw in Rivierenwijk. Leerpunt: met een gedegen plan en sloopplanning -alvorens het overgaan tot herhuisvesten- voorkom je braakliggende terreinen en gemiste huurinkomsten. Na 2011 Het Sociaal Plan Rivierenwijk geldt voor de duur van de wijkvernieuwing, tot de laatste vaste huurder uit de te slopen woningen verhuisd is en totdat de terugkerende huurders allemaal hun nieuwe woning in de vernieuwde Rivierenwijk hebben betrokken.
7
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject A.1.2 Sociaal plan studentenhuisvesting Afgesproken resultaat Waarborg geven voor tijdig en passend herhuisvesten van bewoners voor de sloop. Behaalde resultaten Zie bij A.1.1. Deelproject A.1.3 Huisbezoeken Afgesproken resultaat De wensen van huurders bij terugkeer naar de nieuwe woningen en de vernieuwde wijk zijn bekend. Behaalde resultaten Eind 2011 zijn huisbezoeken afgelegd bij de 16 overgebleven vaste huurders om hen te informeren over de laatste ontwikkelingen en om hun woonwensen te inventariseren. Er is tevens een steekproef gedaan onder de huurders die reeds vertrokken zijn om hen te peilen naar de terugkeerwensen naar de nieuwbouw in Rivierenwijk. Deelproject A.1.4 Begeleiding herhuisvesting Afgesproken resultaat Tijdig en soepel herhuisvesten van de bewoners van de te slopen woningen; stimuleren van terugkeer naar de nieuwbouwwoningen in de Rivierenwijk. Behaalde resultaten Zie bij A.1.1. Deelproject A.1.5 Fasering sloop - nieuwbouw Afgesproken resultaat Zie bij A.1.1. Behaalde resultaten Zie bij A.1.1
Thema A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
Dagelijks beheer moet voor en tijdens herstructurering intensiever worden uitgevoerd dan in normale woonsituaties. Dat vergt samenwerking met veel verschillende partijen en instanties. De inzet van al deze partijen wordt gebundeld in de projectgroep beheer, die zich bezighoudt met de uitvoering en bewaking van afspraken die gezamenlijk zijn vastgelegd in het beheerplan. Omdat herstructurering nooit geheel zonder overlast gaat, voegt Wooncorporatie Rentree voor de duur van de herstructurering extra middelen toe aan het budget voor wijkbeheer. Hierdoor zijn extra maatregelen mogelijk waarvoor bewoners zelf het initiatief kunnen nemen.
8
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject A.2.1 Beheerplan Afgesproken resultaat Gedurende de wijkvernieuwing in de Rivierenwijk zorg dragen voor goed beheer van de wijk, door het voorkomen van leegstand in de te slopen panden. Daarnaast aandacht voor de woonomgeving, zodat deze schoon, heel, veilig en leefbaar blijft. Behaalde resultaten Iedere 6 weken vergaderen met de leden van de beheergroep, signalen kunnen dan door de verantwoordelijke instantie op- en aangepakt worden. Bij de nulmeting van 2007 bedroeg de waardering (rapportcijfer) voor de leefbaarheid in de buurt 6,6. In 2009 is deze aanvankelijk gestegen naar 6,8, maar bij de wijkmeting begin 2011 weer gedaald naar 6,5. Ook bij de eindmeting in december 2011 was een 6,5 gemiddeld het resultaat. Deze vraag is tijdens het Bewonersonderzoek eind 2011 voor het eerst gemeentebreed gesteld. Het resultaat was een 7,3. Bij de nulmeting in 2007 waren rommel op straat, hondenpoep en parkeeroverlast de vaakst voorkomende vervelende voorvallen in de buurt. In 2009 was er een toegenomen overlast van vernieling van telefooncellen/bushokjes, parkeeroverlast, hondenpoep en rommel op straat. Bij de meting begin 2011 kwamen de eerste drie vormen van overlast minder vaak voor, rommel op straat nog net zo vaak als in 2009. Ook bij de meting eind 2011 waren rommel op straat, hondenpoep en parkeeroverlast het vaakst voorkomend. Gevraagd naar de mate van tevredenheid over voorzieningen in de buurt kwamen tijdens de nulmeting het openbaar vervoer en de straatverlichting als beste uit de bus. Deze werden ook bij de metingen in 2011 goed gewaardeerd. Ook de winkels voor dagelijkse boodschappen haalden in alle metingen een grote mate van tevredenheid. De laatste indicator betreft de deelname van wijkbewoners aan wijkaanpakactiviteiten. In 2007 noemde vier procent van de Rivierenwijkers zich (zeer) sterk betrokken bij de activiteiten van de wijkaanpak. Dit aandeel is in 2009 en 2011 licht toegenomen tot respectievelijk tien en elf procent. Na 2011 Gedurende de fysieke wijkvernieuwing zal de beheergroep blijven bestaan. Leerpunt: ook al loopt de planvorming vertraging op, blijf alert op de woonomgeving en het beheer van woningen en tuinen in het sloopgebied. Deelproject A.2.2 Tijdelijke verhuur / bruikleen Afgesproken resultaat Handhaving van de leefbaarheid gedurende de herstructurering van Rivierenwijk door het plaatsen van geselecteerde (goede) bruikleners in de te slopen woningen.
9
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Behaalde resultaten Er was in 2011 geen sprake van leegstand, de jaarlijkse opdracht is daarmee gehaald. Daarnaast is een Grote Tuinen Actie georganiseerd om de tuinen op te ruimen. Door intensieve samenwerking met Rentree is het gelukt om met bewoners de tuinen en achterpaden netter te krijgen. Leerpunt: door betere samenwerking tussen de partijen/professionals kunnen specifieke problemen worden opgepakt. Na 2011 Het project eindigt zodra de laatste woningen in het gebied worden gesloopt/gerenoveerd en de laatste tijdelijke bewoner vertrokken is. Deelproject A.2.3 Kunstproject ‘Thuis’ Afgesproken resultaat Het uitvoeren van vier kunstprojecten in het kader van Kunstproject ‘thuis’. Behaalde resultaten Het project is in 2010 afgerond.
Ambitie B. Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk Rivierenwijk Krachtwijk !, pag. 18: De wijkbewoners in Rivierenwijk zijn in staat om hun maatschappelijke positie te verbeteren op het gebied van wonen, werken, leren en opgroeien. Zo creëren we in de Rivierenwijk een samenhangend pedagogisch klimaat en een omgeving waar jeugdigen zich optimaal kunnen ontwikkelen. De wijk is aantrekkelijk voor het opvoeden en opgroeien van kinderen. Er is voldoende zorg en hulpaanbod en geschikte woonruimte zodat ouderen en andere kwetsbare groepen duurzaam in Rivierenwijk kunnen (blijven) wonen. Er is speciale aandacht om bewoners een goede startpositie te geven op weg naar een baan, eigen bedrijf en/of een actief leven. De leefbaarheid en veiligheid worden vergroot door betrokkenheid van bewoners bij wijk en woonomgeving.
Thema B1.
De kansrijke wijk
De (deel)projecten binnen dit thema beogen een belangrijke bijdrage te leveren aan de verbetering van de sociaalmaatschappelijke positie van de huidige bewoners van Rivierenwijk. Wooncorporatie Rentree bezoekt alle huishoudens die te maken krijgen met sloop of renovatie. Met hen wordt ook de situatie ten aanzien van scholing, werk, gezondheid, financiën, opvoeding en deelname aan het maatschappelijk leven doorgenomen. Het doel is de sociaal maatschappelijke positie van deze bewoners te verbeteren. Er zullen ten minste 400 bezoeken worden afgelegd. De projecten zullen deels ook plaatsvinden buiten het sloopgebied om het maximale effect van wijkvernieuwing voor de wijk te realiseren.
Deelproject B.1.1 Huisbezoek-plus/X-point Afgesproken resultaat Verbeteren van de maatschappelijke positie en de zelfredzaamheid van de bewoners. Het verbinden van 10
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
de instanties en bewoners en daarnaast het verbinden van instanties aan elkaar, zodat afstemming ontstaat en elkaars expertise benut kan worden. Behaalde resultaten Project X-point is in 2010 beëindigd en deels overgedragen aan de Wijkwinkel. Deelproject B.1.2 Project Alledaagse Kansen (PAK) Afgesproken resultaat Sociale positieverbetering van bewoners, activeren van minimaal 50 wijkbewoners voor het verbeteren van de maatschappelijke positie, stimuleren van maatschappelijke instellingen om klantgericht en wijkgericht te werken.
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Behaalde resultaten Zie bij B.5.1. Deelproject B.1.3 Rentree Klantenservice op maat Afgesproken resultaat Klanten/huurders worden snel en adequaat te woord gestaan, problemen worden naar tevredenheid opgelost. Behaalde resultaten Zie bij D.1.2. Deelproject B.1.4 Sociaal team Afgesproken resultaat Verbeteren van de sociaal- maatschappelijke positie van bewoners. Met behulp van multidisciplinair overleg komen tot een goede wijze van hulpverlening en een plan van aanpak. Behaalde resultaten Maandelijks overleg met de belangrijkste partijen in de wijk rond zorg, welzijn, wonen, openbare orde enz. In 2011 startte het Sociaal team met 9 lopende zaken. In 2011 zijn er 11 zaken bijgekomen en zijn er gedurende het jaar 16 zaken afgesloten. Succesverhaal: integrale benadering, voorkomen van dubbel werk en voorkomen dat er geen sluitende aanpak is. Na 2011 Per 1-1-2011 is RegiZorg gestopt. Het Sociaal Team organiseert zelf de voorzittersrol.
11
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Thema B2.
De opgroeiende wijk
De opgroeiende wijk is erop gericht dat Rivierenwijk weer een wijk wordt waar gezinnen graag wonen, waar voorzieningen zijn voor ouders en hun kinderen, waar alle kinderen gelijke, goede ontwikkelingskansen hebben en waar een uitdagend vrijetijdsaanbod is voor kinderen en jongeren. Dat is niet alleen van belang voor de huidige bewoners van Rivierenwijk. Tevens moet de wijk aantrekkelijker worden voor jonge gezinnen van buiten de wijk. Eén van de doelen bij de wijkvernieuwing is immers om huishoudens aan te trekken die de sociale structuur en het draagvlak voor de nieuwe wijkvoorzieningen versterken.
Deelproject B.2.1 De beste school van Deventer Afgesproken resultaat Hogere deelname van aantal kinderen uit de wijk aan het onderwijs in de wijk (van 75% naar 90%), minder schooluitvallers, meer diploma’s, meer leerlingen met startkwalificaties en meer ouderbetrokkenheid. Behaalde resultaten Bij de start van het project telden beide scholen 230 leerlingen. Vanaf 2011 werken het bijzonder en openbaar onderwijs samen aan 1 school. Deze BS Rivierenwijk telde per 1 oktober 2011 235 leerlingen waarvan 192 uit eigen wijk. Dit betekent dat bij de start van het schooljaar 2011/2012 82% van de kinderen uit de Rivierenwijk in de eigen wijk naar de basisschool ging. Dit is vier procentpunt boven het Deventer gemiddelde van 78%. Het percentage van 82 is beduidend hoger dan in de voorgaande 5 schooljaren, getuige de volgende cijfers: 2006/2007: 55%; 2007/2008: 63%; 2008/2009: 62%; 2009/2010: 62%; 2010/2011: 65%. Verdere resultaten in 2011: • Instroom van 4-jarigen bedraagt 90% van het totaal aantal 4-jarigen in de wijk; • Score tevredenheid ouders: 8; • Verlengde schooldag; • Kunst-, cultuur- en sportonderwijs; • ICT en elektronische leeromgeving; • Lunchvoorziening en schoolvervoer door het wegvallen van een schoollocatie in Rivierenwijk. Belemmering is dat het resultaat onder druk staat door het geringe aantal bewoners en kinderen in de wijk. De komst van een islamitische school is een bedreiging. Het is niet mogelijk een structurele organisatie op te bouwen door afhankelijkheid van projectsubsidies, terwijl de behoefte aan onder andere verlengde schooldag zal blijven voor de leerlingen in de Rivierenwijk.
12
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Aan het einde van het afgelopen schooljaar 2010/2011 stroomden 5 van de 35 basisschoolleerlingen uit de Rivierenwijk door naar havo/vwo. Dat komt neer op 14,3% van de leerlingen. Ter vergelijking: van alle basisschoolleerlingen in Deventer stroomde aan het eind van het afgelopen schooljaar 43,9% door naar havo/vwo. De cijfers voor de voorgaande schooljaren zijn voor Rivierenwijk: 2005/2006: 14,6%; 2006/2007: 16,2%; 2007/2008: 18,5%; 2008/2009: 14,6%; 2009/2010: 14,3%. Bij de start van het lopende schooljaar 2011/2012 gingen 36 kinderen uit de Rivierenwijk naar een school voor speciaal onderwijs (basis en voortgezet). Dat komt neer op 6,5% van de 4-17 jarigen (peildatum 1-12011). In heel Deventer was dit 3,1%. De cijfers voor de voorgaande schooljaren zijn voor Rivierenwijk: 2005/2006: 9,0%; 2006/2007: 7,7%; 2007/2008: 6,8%; 2008/2009: 7,4%; 2009/2010: 7,5%; 2010/2011: 8,1%. Gegevens zijn exclusief leerlingen VSO De Ambelt, Rentray-Suringarschool en De Bolster-Eigen Wijs. Deelproject B.2.2 Veilige woonomgeving Afgesproken resultaat Veilige kindvriendelijke leefomgeving. Behaalde resultaten In 2007 was 49% van de bewoners (zeer) tevreden over de speelmogelijkheden voor kinderen. Dat aandeel is in 2009 gedaald naar 38%. De beide peilingen in 2011 hadden respectievelijk 48% en 38% (zeer) tevreden bewoners als resultaat. Deelproject B.2.3 Aanbod jongeren (12-20 jaar)/Pimp my block Afgesproken resultaat Jongeren gezamenlijk laten werken aan het verbeteren van hun wijk, in de vorm van een wedstrijd waarbij het beste initiatief deelneemt aan een landelijke competitie. Er wordt geholpen de winnende projecten uit 2009 tot uitvoering te brengen en in 2010 een nieuw idee binnen te halen. Behaalde resultaten Project is afgerond, uitgevoerd in 2009 en 2010.
13
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
In 2007 was de tevredenheid van bewoners over speelgelegenheden in de volle breedte lager dan de tevredenheid over het activiteitenaanbod voor specifieke leeftijdsgroepen kinderen/jongeren. In 2011 is de tevredenheid over de hele linie afgenomen. De percentages begin 2011 (en tussen haakjes 2007) waren: speelgelegenheden 0-5 jarigen: speelgelegenheden 6-11 jarigen speelgelegenheden 12-17 jarigen activiteitenaanbod 0-5 jarigen activiteitenaanbod 6-11 jarigen activiteitenaanbod 12-17 jarigen
32% (zeer) tevreden (42%); 35% (zeer) tevreden (45%); 13% (zeer) tevreden (41%); 30% (zeer) tevreden (55%); 44% (zeer) tevreden (66%); 41% (zeer) tevreden (60%).
Deze vragen maakten geen deel uit van de meting eind 2011. Deelproject B.2.4 Sport en spelen Zie bij B.4.2. Deelproject B.2.5.1 Samen naar school/Samenwerkingsschool-Kindcentrum Afgesproken resultaat Meer kinderen uit de Rivierenwijk gebruik laten maken van een nieuwe voorschoolse pedagogische voorziening waarin de mogelijkheden van kinderopvang en peuterspeelzaal inclusief vroeg- en voorschoolse educatie (VVE) worden gecombineerd. Behaalde resultaten In het Kindcentrum zijn succesvol vroeg- en voorschoolse educatie, peuterspeelzaal en kinderopvang samengegaan. Dit is onderdeel van de Brede School. Na 2011 Gedurende de pilot wordt duidelijk of dit concept ook breder in Deventer invoerbaar is. Deelproject B.2.5.2 Samen naar school/Samenwerkingsschool-Ouders Actief Afgesproken resultaat Tijdens themabijeenkomsten verwerven ouders kennis over de ontwikkeling van hun kind en kunnen ze vragen en problemen met de begeleiding en elkaar bespreken. Bevorderen van interactie tussen ouder en kind; ouders leren hoe ze hun kind beter kunnen stimuleren en ondersteunen. Dit komt de ontwikkeling van de kinderen ten goede en draagt daardoor bij aan het vergroten van hun ontwikkelingskansen. Behaalde resultaten Zie B.2.1
14
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA
Na 2011 In overleg met scholen, peuterspeelzaal, kindercentrum en ouders wordt bekeken of een gezamenlijk ouderbeleid ontwikkeld kan worden dat gericht is op het vergroten van de betrokkenheid van ouders bij de ontwikkeling van het kind en het vergroten van de betrokkenheid tussen school en ouders. Deelproject B.2.6.1 Aanval op de schooluitval Afgesproken resultaat Voor geheel Deventer is de doelstelling: het aantal jongeren (18-23 jaar) dat elk jaar zonder startkwalificatie school verlaat terugbrengen van 330 naar 198. In Rivierenwijk zijn 760 jongeren, waarvan in totaal 250 geen startkwalificatie hebben. Het gaat om 88 jongeren in Rivierenbuurt en 166 in Deltabuurt. De resultaatverplichting is 239 van deze 250 jongeren te begeleiden naar school of werk. Daarnaast worden projecten uitgevoerd om voortijdige schooluitval in de toekomst te voorkomen.
A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
Behaalde resultaten Cumulatieven t/m 2011: • 345 jongeren benaderd; • 247 jongeren zijn in een traject geplaatst; • 30 jongeren terug naar school, 4 op BBL-traject; • 74 jongeren uitgestroomd met startkwalificatie; • 11 jongeren uitgestroomd op het voor hen hoogst haalbare niveau; • 41 jongeren in een re-integratie, zorg of wajong-traject; • 87 jongeren zijn aan het werk en willen (nog) niet naar school; • 31 jongeren nog in portefeuille; • 18 jongeren gematcht aan mentor.
B6.
De ondernemende wijk
De doelstelling is met een aantal van 247 jongeren gehaald.
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
Na 2011 Er is een goede methodiek ontwikkeld die is uitgerold in andere wijken (Voorstad-Centrum en Keizerslanden).
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject B.2.6.2 Aanval op de schooluitval - huiswerkbegeleiding Afgesproken resultaat Voor de periode tot 2011 wordt gestreefd naar een resultaat waarbij alle kinderen uit Rivierenwijk vanaf de bovenbouw van de basisschool tot en met klas 4 van het voortgezet onderwijs, die behoefte hebben aan extra begeleiding, kunnen meedoen aan een programma voor studiebegeleiding en bijles vanuit de vertrouwde omgeving van de eigen wijk. Over de totale periode gaat het om circa 250 kinderen. De Circuitschool, De Snippeling en Het Stormink hebben hiertoe een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met gemeente Deventer
15
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
Behaalde resultaten In het schooljaar 2010-2011 hebben 114 basisschoolleerlingen huiswerkbegeleiding gekregen op de Snippeling/Circuitschool. Opgeteld bij de tussenstand van 160 leerlingen in 2010 resulteert dit in een totaal van 274 leerlingen. Deelproject B.2.7 Centrum voor Jeugd en Gezin Zie bij B.3.1 Toelichting/kanttekening Uit bezuinigingsoverwegingen heeft CJG besloten uitsluitend nog een digitale bereikbaarheid na te streven. Afgezien van mogelijke spreekuren houdt men geen kantoor meer in de wijk.
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
Thema B3.
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
Eén van de doelen van de wijkvernieuwing is ervoor te zorgen dat er in Rivierenwijk in de toekomst voldoende basisvoorzieningen aanwezig zijn, zodat ouderen en andere zorgvragers in Rivierenwijk kunnen (blijven) wonen, en andersom: dat er voor deze nieuwe wijkvoorzieningen voldoende gebruikers in de wijk en de directe omgeving wonen. Als onderdeel van het nieuwe wijkhart zal Rentree in samenwerking met partijen op het gebied van onder meer welzijn en zorg een woonservicezone met steunpunt (het Wijkvoorzieningencentrum) realiseren. Dit moet alle bewoners van de Rivierenwijk, inclusief ouderen en jongere mensen met een functiebeperking, in staat stellen om duurzaam in Rivierenwijk te kunnen (blijven) wonen. In de directe omgeving hiervan zullen winkels voor dagelijkse levensbehoeften worden gesitueerd en voldoende aanpasbare eengezinswoningen en gelijkvloerse woningen (nultredenwoningen) waar het verlenen van zorg en (collectieve) diensten mogelijk is.
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
De levensloopgeschikte wijk
Deelproject B.3.1 Voorzieningen- en dienstverleningsconcept Afgesproken resultaat Centraal informatie- en inlooppunt voor bewoners realiseren en het bewerkstelligen van meer onderlinge afstemming tussen maatschappelijke partijen. Behaalde resultaten De opening van de Wijkwinkel vond plaats op 25 januari 2010. Na 2011 Met het oog op de toekomstige wijkontwikkeling financiert Rentree voorlopig een gedeelte van de bemensing van het loket. In combinatie met spreekuren en vrijwilligersinzet garandeert dit dagelijkse openstelling. Deelproject B.3.2 Veilige, toegankelijke en aantrekkelijke woonomgeving Afgesproken resultaat Een veilig, toegankelijk en aantrekkelijk openbaar gebied voor alle bewonersgroepen in de wijk, waar het prettig is om te verblijven, ontmoeten en (op verschillende manieren) actief bezig te zijn.
16
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA
Behaalde resultaten Tijdens de nulmeting was de waardering (rapportcijfer) van de bewoners voor de eigen woning een 6,7. Dit cijfer was in 2009 gestegen naar 6,8, maar de beide metingen in 2011 leverden weer een lagere gemiddelde waardering op (respectievelijk 6,5 en 6,1). Ter vergelijking: in heel Deventer was eind 2011 de waardering een 7,7. De bewoners hebben ook een oordeel gegeven over de woonomgeving. In vergelijking met 2007 was deze waardering in 2009 gedaald van 6,5 naar 6,3. De beide metingen in 2011 leverden elk een gemiddelde waardering van 6.4 op. Ter vergelijking: in heel Deventer was eind 2011 de waardering een 7,3. Aan de hand van een aantal buurtstellingen in de bewonersonderzoeken zijn twee kengetallen samengesteld. Het kengetal sociale cohesie scoorde in 2007 een 5,6 (0=slecht, 10=goed). De meting begin 2011 laat met een 5,5 een vergelijkbare score zien, de eindmeting in 2011 blijft hier met een 5,2 een fractie bij achter. Ter vergelijking: eind 2011 was de score op dit kengetal in heel Deventer 6,1.
A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
Deelproject B.3.3 Wijkvoorzieningencentrum (WVC) Afgesproken resultaat In het stedenbouwkundig plan Rivierenwijk is geen WVC opgenomen. In plaats daarvan een Brede School en ruimte voor een aantal noodzakelijke zorgvoorzieningen.
B5.
De actieve wijk
Thema B4.
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Het tweede kengetal is de evaluatie van de buurt. Deze is tussen 2007 en begin 2011 gestegen van 5,9 naar 6,1. De eindmeting laat echter een daling naar 5,6 zien. Het kengetal voor heel Deventer was eind 2011 7,4.
De gezonde wijk
Voor veel Rivierenwijkers is de commerciële sportschool (te hoge bijdrage) of de georganiseerde sport (niet in de wijk, te geregeld) een brug te ver. Daarom willen we vooral insteken over versterking van enerzijds het bewegen op school en anderzijds op informele groepen en mogelijkheden in de wijk. Uitgangspunt is dat kinderen, jongeren en volwassenen dagelijks kunnen sporten en bewegen in de wijk.
Deelproject B.4.1 Voldoende wijkvoorzieningen, passend activiteitenaanbod Zie bij B.4.2. Deelproject B.4.2 Rivierenwijk Beweegt Afgesproken resultaat Sportdeelname (conform de beweegnorm) op het niveau van het Deventer gemiddelde. Structurele verbintenis van minimaal 2 sportverenigingen met de Rivierenwijk. Sportdeelname van allochtone Rivierenwijkers op gelijk niveau brengen met de deelname van autochtone bewoners. Behaalde resultaten Eind 2011 gaf 57% van de inwoners van Rivierenwijk aan minstens 5 keer in de week ten minste 30 minuten per dag te bewegen. Ter vergelijking Deventer: 55%. 17
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA
Bij de eindmeting in 2011 was het aandeel volwassen Rivierenwijkers dat regelmatig sport 52%, vergelijkbaar met de situatie ten tijde van de nulmeting in 2006 (ter vergelijking Deventer: 65% in 2006, 58% in 2011). Van hen doet 41% uitsluitend ongeorganiseerd aan sport, 37% in georganiseerd verband en 22% zowel georganiseerd als ongeorganiseerd. Bij de eindmeting gaf 58% van de allochtone Rivierenwijkers aan regelmatig aan sport te doen, van de autochtone 47%. In 2011 is wekelijks een breed doelgroepgericht aanbod van 12 sportactiviteiten aangeboden. Aan het vaste beweegaanbod doen wekelijks 175 bewoners van Rivierenwijk mee, van jong tot oud, allochtoon en autochtoon. Een groot gedeelte van het activiteitenaanbod is in samenwerking met het basisonderwijs verankerd, ook de volksdansactiviteiten in samenwerking met Saxion. In 2011 hebben de sportverenigingen Devinco en Kon. UD zich duurzaam aan de Rivierenwijk verbonden.
A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
Thema B5.
B3.
De levensloopgeschikte wijk
Doel van dit thema is (langdurig) werklozen en jongeren (schoolverlaters) in hun eigen buurt te benaderen, te activeren en kansen op werk te bieden. Naast de inzet via ’individuele trajecten/treetje hoger’ (toeleiding) is aanbod van werk (werkervaringsplaatsen, tijdelijk werk) en werkplekken gewenst, incidenteel en waar mogelijk ook structureel.
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Na 2011 Er is constant geïnvesteerd in de organisaties die al in de wijk zijn en programma’s zijn zo begeleid dat deze in de toekomst ook nog doorgang hebben. Verwacht wordt dat vanaf september 2012 een combinatiefunctionaris Sport en Onderwijs vanuit de Brede School Rivierenwijk actief is.
De actieve wijk
Wooncorporatie Rentree is zelf een grote opdrachtgever in Rivierenwijk. Bekeken wordt of dit werk vaker door wijkbewoners kan worden uitgevoerd. Daarnaast wordt gezocht naar mogelijkheden om werklocaties aan te bieden in verschillende soorten en prijsklassen en werkgelegenheid naar de wijk te halen (bijv. in de zorg).
Deelproject B.5.1 Activering Scholing werk Afgesproken resultaat 500 Rivierenwijkers –werkzoekenden, uitkeringsgerechtigden, en niet-uitkeringsgerechtigden– zijn in 2011 een treetje hogerop geklommen op de sociale maatschappelijke ladder en/of hebben een sterkere positie op de arbeidsmarkt verworven. Behaalde resultaten Voor het realiseren van deze doelstelling is het project Sterrenvinder in het leven geroepen. Trede 1 binnen het project Sterrenvinder richt zich op het verwerven van competenties die de afstand tot scholing en werkervaring overbruggen dan wel verkleinen. Trede 2 richt zich op het verwerven van competenties die de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt overbruggen dan wel verkleinen. De derde trap is het einddoel: een aantal bewoners uit de Rivierenwijk heeft de weg gevonden naar een reguliere, betaalde baan of naar een zelfstandige onderneming en kan zonder verdere hulp aan de slag.
18
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE Sociaal cement versterkt herstructurering B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Het afgesproken resultaat is behaald. Het totale bereik van het project Sterrenvinder kan als volgt worden gespecificeerd: Trede 1:
Begeleiding in trap 1: Alledaagse kans:
427 mensen; 397 mensen;
Ondernemerschap: Werkervaring:
67 mensen; 75 mensen.
Trede 2:
Begeleiding in trap 2: Ondernemerschap: Werkervaring: Stages
252 mensen; 67 mensen; 111 mensen; 8 plekken.
Trede 3:
Uitstroom alledaags; Uitstroom ondernemerschap: Uitstroom werk:
160 mensen; 37 mensen; 29 mensen.
De geregistreerde werkloosheid in de Rivierenwijk bedroeg in de afgelopen jaren: 1-1-2007: 357 (10,5% van de potentiële beroepsbevolking 15-64 jaar; Deventer 5,6%); 1-1-2008: 277 (8,3%; Deventer 4,7%); 1-1-2009: 182 (6,0%; Deventer 3,9%); 1-1-2010: 260 (8,2%; Deventer: 5,2%); 1-1-2011: 266 (8,6%; Deventer: 5,3%). Na 2011 Sterrenvinder wil graag meedenken over de verdere voortzetting van het project Sterrenvinder in Rivierenwijk of breder als effectief instrument voor activering van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Thema B6.
De ondernemende wijk
Het Ondernemershuis Deventer (OHD) wordt als voorziening gestart om in de gemeente en regio pré-starters en doorstarters te ondersteunen. Het OHD kent een wijkgerichte aanpak met een sterke focus op herstructureringsgebieden (krachtwijken).
Afgesproken resultaat Het aantal ondernemingen in de Rivierenwijk stijgt van 59 in 2006 (met 152 banen) naar 100 in 2011 (met 250 banen). De ondernemersquote in Rivierenwijk stijgt uiteindelijk van 1,3 in 2007 naar het stedelijk gemiddelde van 2,8 voor woonwijken in 2007. Dit komt overeen met een stijging van 59 naar 130 ondernemingen. Het aantal werklozen (uitkeringsgerechtigden of werkzoekenden) uit de Rivierenwijk dat via sloop- en nieuwbouwactiviteiten of andere activiteiten aan het werk komt bedraagt 20. 19
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Het Ondernemershuis Deventer is een fysieke locatie waar (potentiële) ondernemers gratis terecht kunnen met al hun vragen en voor advies op het gebied van ondernemerschap. Het project stimuleert ondernemerschap in de gemeente Deventer in kwantitatieve en kwalitatieve zin en het moet de netwerkfunctie versterken voor ondernemers. Behaalde resultaten Volgens het Bedrijven- en Instellingenregister van de provincie Overijssel is het aantal ondernemingen in de Rivierenwijk tussen mei 2006 en mei 2011 gestegen van 59 naar 103, het aantal arbeidsplaatsen van 152 naar 191. Had de ondernemersquote in Rivierenwijk op het stedelijk gemiddelde 2007 voor woonwijken willen uitkomen, dan had het aantal ondernemingen moeten stijgen naar 139. Bij toepassing van het stedelijke gemiddelde 2011 had het aantal ondernemingen moeten stijgen naar 155. De ondernemersquote is eerder herberekend vanwege het gebruik van onjuiste parameters bij het benoemen van het afgesproken resultaat (het aantal zelfstandige ondernemers als percentage van het totaal aantal inwoners in plaats van de werkzame en werkloze beroepsbevolking). Hieronder staan de voor de jaren 2007 en 2011 opnieuw berekende ondernemersquotes voor Rivierenwijk en de stedelijke woonwijken in Deventer. 2007 2011
Rivierenwijk: 3,7; stedelijke woonwijken Deventer 6,4; Rivierenwijk: 4,3; stedelijke woonwijken Deventer 7,4.
Na 2011 Het effect van het Ondernemershuis Deventer op lange termijn: • Verbeteren kwaliteit van ondernemerschap van bestaande ondernemers, specifiek Deltaplein; • Toename aantal ondernemers in de wijk; • Aanknopingspunten voor ondernemerschap worden zichtnaar. In 2012 worden gesprekken opgestart om partijen aan te trekken die als participant mee willen doen aan het ondernemershuis. Voortzetting van het project is afhankelijk van het vinden van financiering na 2012. Leerpunt: nauwere samenwerking tussen ondernemershuis en actieve partijen uit de wijk als Raster, Sterrenvinder e.d. om zo de allochtone ondernemers te bereiken.
Thema B7.
De veilige wijk
Beheer en sociale samenhang gaan hand in hand. Als goed beheer achterwege blijft gaat de sociale kracht van de wijk steeds verder verloren. En als sociale samenhang ontbreekt, wordt beheer al snel ‘dweilen met de kraan open’. De (deel)projecten binnen de veilige wijk zijn erop gericht het beheer weer op peil te brengen en de sociale structuur van de wijk te ondersteunen en te versterken. Concrete doelen [zie ook het gemeentelijk kader voor sociale wijkvernieuwing] zijn: bewoners voelen zich veilig en op hun gemak in de wijk, de wijk is schoon en heel, illegale activiteiten worden direct aangepakt, de openbare ruimte nodigt uit tot ontmoeting en ontspanning, bewoners dragen zorg voor elkaar en voor hun omgeving.
20
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject B.7.1 Schoon-heel-veilig Afgesproken resultaat Een schone, hele en veilige buurt realiseren waarin het voor bewoners prettig wonen is en voor ondernemers aantrekkelijk is zich te vestigen (geen bijzondere afspraken, maar reguliere aanpak). Behaalde resultaten • Extra inzet gepleegd op: afval, schone woonomgeving, handhaving (bij overlast); • Spreekuur. Bij de nulmeting voor de monitor in 2007 gaf 17 procent van de bewoners aan zich in de wijk wel eens onveilig te voelen. Dat aandeel was bij de meting begin 2011 gestegen naar 25 procent. De eindmeting sluit daar met 29 procent onveiligheidsgevoelens bij aan. Ter vergelijking: eind 2011 antwoordde 17 procent van de Deventer bevolking zich in eigen wijk wel eens onveilig te voelen. De waardering (rapportcijfer) van de bewoners voor de veiligheid in de buurt was in 2007 6,7. De meting begin 2011 laat eenzelfde uitkomst zien (6,6). Opvallend is daarom de daling eind 2011 naar 5.8. Deze daling is mede opvallend omdat Rivierenwijk op de vragen over de perceptie van het voorkomen van veiligheid- en openbare ordesituaties over de hele linie juist een verbetering laat zien. Overigens werd in heel Deventer eind 2011 gemiddeld een 7,0 voor de veiligheid in de buurt gegeven, een fractie lager dan de 7,3 in 2007. Het totaal aantal misdrijven in de Rivierenwijk lag eind 2010 op het niveau van de nulmeting: 2006: 316 (139 in Rivierenbuurt, 177 in Deltabuurt); 2007: 282 (117 resp. 165); 2008: 291 (122 resp. 169); 2009: 209 (107 resp. 102); 2010: 311 (114 resp. 197). Na 2011 In 2012 wordt de focus gelegd op de VvE’s waar handhavingvraagstukken aan de orde zijn. Deelproject B.7.2 Handhaving Zie bij B.7.1.
Thema B8.
De leuke wijk
De inzet is om ieder kwartaal een aansprekende buurt- of wijkactiviteit te organiseren in de Rivierenwijk: grotere wijkactiviteiten, waar bewoners elkaar kunnen treffen of – als ze tijdelijk buiten de wijk geherhuisvest zijn – elkaar weer kunnen opzoeken. De activiteiten zullen in de meeste gevallen aansluiten bij actuele zaken die spelen binnen de wijkontwikkeling (fysiek en sociaal), maar hebben daarnaast zeker ook een sociale en culturele functie; er moet bewust gezocht worden naar ruimte en aanleidingen om elkaar op te zoeken.
21
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
De inzet is ook om bij sociale investeringen in de wijk door bewoners én organisaties (zorg, welzijn, onderwijs, etc.) zoveel mogelijk gebruik te maken van de kracht van cultuur. Op de korte termijn in het proces van afbraak en opbouw. Op de langere termijn voor een krachtig cultureel klimaat in de wijk. De Cultuurmakelaar ontwikkelt daartoe samen met bewoners, maatschappelijke organisaties en culturele instellingen sociaalartistieke projecten die het verschil gaan maken.
Deelproject B.8.1 Wijkactiviteiten Afgesproken resultaat Bijdragen aan de sociale leefbaarheid in de wijk door het organiseren van bewonersinitiatieven. Het verbeteren van de sociale samenhang in de wijk. Behaalde resultaten In 2007 en 2009 bedroegen de aandelen bewoners die (zeer) tevreden waren over de activiteiten in het kader van de wijkvernieuwing respectievelijk 47 en 35 procent. Ook het bewonersonderzoek begin 2011 had 35 procent (zeer) tevreden bewoners als resultaat. Eind 2011 is deze vraag niet gesteld. Na 2011 Zie bij B.8.2 Deelproject B.8.2 Inzet Cultuurmakelaar/kunst en cultuur Afgesproken resultaat Verbeteren van het leefklimaat in Deventer, door bewoners van Deventer, die niet vanzelfsprekend toegang hebben tot kunst en cultuur, deel te laten nemen aan het programma Kunst in mijn Buurt. Behaalde resultaten • Er is elk kwartaal een aansprekende buurt- of wijkactiviteit georganiseerd in Rivierenwijk; • Kringloopatelier is opgestart; • Het project om de fotowand voor de Amstellaan is succesvol afgerond. Na 2011 De activiteiten van “Kunst in mijn Buurt” zullen na 2011 worden gecontinueerd. Het programma is zelfs uitgebreid met een andere wijk, Voorstad-Oost.
Ambitie C. Versterken van imago en samenhang Rivierenwijk Krachtwijk !, pag. 26: Verbeteren van het imago die de Rivierenwijk met name bij buitenstaanders heeft. De Rivierenwijkers zijn over het algemeen tevreden en er gebeuren veel goede dingen. Dat moet uitgedragen worden als versterking voor de trots en verbondenheid met de wijk en als promotie naar buiten. Daarnaast wordt een instroom van passende nieuwe bewo-
22
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
ners bevorderd die als draagvlak en als dragers bijdragen aan wijk en de voorzieningen. Knelpunten in de particuliere woningen en de woonomgeving in de Deltabuurt worden aangepakt, zowel op sociaal als fysiek terrein, om er voor te zorgen dat dit deel van de Rivierenwijk ook optimaal kan profiteren van de wijkvernieuwing en ontstaat er samenhang.
Thema C1.
Rivierenwijk naam en faam
De wijkvernieuwing biedt voor Rivierenwijk ook mogelijkheden om het imago van de wijk bij buitenstaanders te verbeteren. Deze deelprojecten zijn erop gericht hier zo gericht mogelijk gebruik van te maken. Gekozen is om niet een breuk met het verleden en heden van Rivierenwijk te forceren, zoals in sommige andere steden wel gebeurt. De naam Rivierenwijk blijft dus bestaan. De huidige Rivierenwijk heeft immers veel sterke kanten. Het is belangrijk om te starten bij de huidige sterke punten van de wijk, deze te versterken en daarop aan te sluiten met nieuwe ontwikkelingen en plannen. De wijk dient ontwikkeld en gepresenteerd worden als een wijk uit één stuk. Barrières binnen de wijk moeten zo veel mogelijk voorkomen worden of worden overbrugd. Dit geldt zowel voor ruimtelijke barrières, zoals de Amstellaan of het Deltaplein, als sociale barrières - bijvoorbeeld tussen verschillende groepen wijkbewoners. Het is niet de bedoeling de nieuwe woningbouwprojecten aan te prijzen als de krenten uit de pap. De wijkvernieuwing betreft de hele wijk. Alleen bij een presentatie als ‘wijk uit één stuk’ wordt de verbetering van het imago van de wijk een succes. Uiteindelijk is dat een belangrijke factor die het succes van de wijkvernieuwing zelf sterk beïnvloedt.
Deelproject C.1.1 Imagoverbetering Afgesproken resultaat Verbetering van het imago van de Rivierenwijk bij buitenstaanders. Behaalde resultaten Rivierenwijk werd in 2007 door bewoners van buiten de wijk voornamelijk geassocieerd met de kernwoorden allochtonen en achterstandswijk. In 2009 kwamen daar de meer verwachtingsvolle kernwoorden Vogelaarwijk en sloop en vernieuwing bij. Bij de peiling eind 2011 noemde veertien procent als kenmerk van de wijk “veel buitenlanders/allochtonen”, gevolg door negen procent “mindere wijk/achterstandwijk”. Zes procent van de achtwoorden betrof “de wijk is aan het verbeteren/veel veranderingen/wederopbouw”. De 329 bij de laatste peiling genoemde wijkkenmerken kunnen als volgt worden gegroepeerd (tussen haakjes het aantal keer genoemd): Veel allochtonen/buitenlanders (45); Mindere wijk/achterstandswijk (28); Winkelcentrum/Deltaplein (23); De wijk is aan het verbeteren/veel veranderingen/wederopbouw (21); Slechte/niet zo'n goede naam (17); Slecht onderhouden/achterstallig onderhoud/verpauperd (16); Lidl (13); Oude wijk (13); Flats (12); Crimineel/onveilig (11); Armoede/armoedige wijk (10); Turkse wijk (11); 23
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE 1q1: 201 2”: B.
Sociaal cement versterkt herstructurering Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Rommel/rotzooi/geen nette buurt (10); Multicultureel (9); Slechte/vreselijke wijk (9); Veel afbraak/sloop (7); Studenten (6); Arbeiderswijk/volksbuurt (5); Asociale types (5) Overige antwoorden (minder dan 5 keer genoemd: 58). Gedurende het herstructureringsproces is de Stentor gevolgd inzake berichtgeving over Rivierenwijk. Er is geteld hoeveel berichten gewijd waren aan Rivierenwijk, onderverdeeld naar positief (=imagoversterkend), neutraal en negatief. Hier volgt het resultaat over de periode 15 maart 2007–31 december 2011: 2007: 92 berichten, waarvan 19 positief, 25 negatief en 48 neutraal; 2008: 85 berichten, waarvan 9 positief, 21 negatief en 55 neutraal; 2009: 78 berichten, waarvan 4 positief, 16 negatief en 58 neutraal; 2010: 54 berichten, waarvan 2 positief, 14 negatief en 38 neutraal; 2011: 53 berichten, waarvan 4 positief, 12 negatief en 37 neutraal. Na 2011 Dit is een onderwerp van blijvende aandacht.
Thema C2.
Gemengde wijk
De (deel)projecten binnen dit thema hebben als doel de gewenste versterking van sociale structuur van de wijk te realiseren, en de kans te vergroten dat nieuwe wijkbewoners inderdaad zullen bijdragen aan het draagvlak van de nieuwe wijkvoorzieningen. Daarvoor dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan, waarop de verschillende deelprojecten zijn gericht: • Er wordt gericht onderzocht welke leefstijlen voorkomen bij oude en nieuwe wijkbewoners (en overigens ook binnen beide groepen). Insteek is dat die niet hetzelfde te zijn, maar wel aansluiten en elkaar verdragen. • Het woningaanbod en de verschillende woonmilieus dienen aan te sluiten bij de wensen van huidige, terugkerende en nieuwe wijkbewoners. • De werving van nieuwe wijkbewoners en van tijdelijk elders gehuisveste terugkeerders dient aan te sluiten bij de belevingswereld en ambities van de betreffende groepen.
Deelproject C.2.1 Leefstijlen Dit project maakte geen deel uit van de werkzaamheden voor de monitor. Deelproject C.2.2 Woningdifferentiatie Afgesproken resultaat Woningaanbod en verschillende woonmilieus dienen aan te sluiten bij de wensen van huidige, terugkerende en nieuwe wijkbewoners.
24
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Behaalde resultaten Het bouwprogramma heeft, rekening houdend met de uitgesproken wens van bewoners, zowel koop- als huurwoningen opgeleverd. Ook voor bijzondere doelgroepen.
Thema C3.
Verbetering Deltabuurt
De wijkvernieuwing in Rivierenwijk beperkt zich niet tot alleen de woningen van Wooncorporatie Rentree en hun directe omgeving. Ook andere delen van de wijk moeten worden aangepakt om de wijkvernieuwing te doen slagen. In de Deltabuurt is een deelproject op het gebied van handhaving door de gemeente Deventer in gang gezet; daarnaast ondersteunt de gemeente het deelproject VVE-beheer (o.a. voorlichting en begeleiding, ondersteuning bij onderhoudsplanning), om de genoemde fysieke en sociale problemen aan te pakken. De sociale problematiek van huishoudens ook in dit deel van de wijk valt binnen het bereik van de projecten onder ‘individuele trajecten/treetje hoger’. Daarnaast zal Rentree samen met andere partijen (o.a. gemeente Deventer, politie, maatschappelijke instellingen) bekijken of een verdergaande aanpak noodzakelijk is om de resterende knelpunten aan te pakken.
Deelproject C.3.1 Handhaving (gemeente) Afgesproken resultaat Bewoners in de Deltabuurt voelen zich veilig en op hun gemak in de wijk, de wijk is schoon en heel, illegale activiteiten worden direct aangepakt, de openbare ruimte nodigt uit tot ontmoeting en ontspanning, bewoners dragen zorg voor elkaar en voor hun omgeving. Behaalde resultaten Zie bij B.7.1. Deelproject C.3.2 VVE-beheer Afgesproken resultaat • Deltawerk staat voor leefbaarheid en veiligheid in de Deltabuut door: • Opknappen van portiekflats (VvE’s); • Aanpak van de openbare ruimte; • Handhaving. De buitenruimte wordt door de gemeente aangepakt als VvE’s investeren in de portiekflats (minimaal achterstallig onderhoud) en bewoners afspraken maken over hun woon- en leefgedrag in en om de flats. In totaal zijn er in de Deltabuurt 40 portiekflats. Behaalde resultaten • Gereedschapskist ten behoeve van particuliere woningverbetering voor VVE’s ontwikkeld (MJOP, leningen etc); • Portiekgesprekken; • Ontwerp voor de buitenruimte; • Deltadeals.
25
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE
In 2011 hebben 5 portiekflats meegedaan aan Deltawerk. Er zijn 4 Deltadeals afgesloten, de VvE van 1 portiekflat moet nog een opknapbesluit nemen en daarna zal ook met deze portiekflat een Deltadeal gesloten worden.
A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
Tot en met 2011 hebben 15 portiekflats een lening aangevraagd voor het opknappen van hun flat.
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
Na 2011 Voor 2012 staan er nog 3 rondes met voorbereidingstrajecten gepland voor in totaal 23 portiekflats. Het voortzetten van het project na 2012 is afhankelijk van de financiële middelen, de borging van het werk op lange termijn is dus een punt van aandacht.
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Ambitie D. Betrokken door communicatie en participatie Rivierenwijk Krachtwijk !, pag. 30: Rivierenwijk positief in het nieuws met aansprekende activiteiten om buurtbetrokkenheid te versterken. Goede informatie aan wijkbewoners en werkers over herstructureringsproces en leefbaarheid. Bruikbare informatie opvangen om herstructureringsplannen en leefbaarheid te verbeteren.
Thema D1.
Communicatie
Primaire inzet bij de deelprojecten binnen dit thema is de communicatie met de wijk te verbeteren. Er moet vaker en duidelijker informatie gegeven worden aan wijkbewoners. Ook is het belangrijk hierbij meer verschillende kanalen te kiezen; met alleen schriftelijke informatie wordt slechts een beperkt deel van de bewoners bereikt. Door de inzet van ook andere middelen zoals Dtv en internet dient bereikt te worden dat ook minder actieve wijkbewoners tijdig geïnformeerd worden over wijkvernieuwing en wijkactiviteiten. Naast communicatie met wijkbewoners en andere betrokkenen is ook het informeren van andere partijen in Deventer en daarbuiten van belang. Rentree stelt de genoemde communicatiekanalen ook open voor geïnteresseerden buiten de wijk en ontvangt regelmatig groepen die kennis willen nemen van de voortgang van de wijkvernieuwing in Rivierenwijk.
Deelproject D.1.1 Communicatieprotocol Afgesproken resultaat Voorlichting; informeren van wijkbewoners en stakeholders; versterking van imago en samenhang in de Rivierenwijk. Behaalde resultaten Ingezette middelen: website, Kijk op de Rivierenwijk (wekelijks programma van Dtv), Nieuwsbrief, persberichten, overleg met bewonerscommissie en kopgroep. Net als bij vorige metingen antwoordde bij het bewonersonderzoek begin 2011 53% van de bewoners tevreden te zijn over de informatievoorziening over de wijkvernieuwing.
26
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
Deelproject D.1.2 Wijkinformatiecentrum Afgesproken resultaat Een laagdrempelig kantoor c.q. informatiepunt in de wijk, dat op werkdagen geopend is voor bewoners en instanties voor vragen en informatie m.b.t. de wijkvernieuwing. Behaalde resultaten Ingezette middelen: bemensing van het kantoor van maandag t/m vrijdag. Na 2011 Om bewoners goed te kunnen begeleiden en hun vragen te beantwoorden blijft het wijkinformatiecentrum gedurende de fysieke aanpak open.
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject D.1.3 Nieuwsbrieven, wijkkrant Afgesproken resultaat Zie D.1.1 Behaalde resultaten Uit het bewonersonderzoek 2011 blijkt dat 69 procent van de wijkbewoners de nieuwsbrief leest en dat 56 procent zijn of haar informatie uit de nieuwsbrief haalt. Van de lezers zegt 23 procent bepaalde informatie in de nieuwsbrief te missen. Zij missen vooral informatie over het te volgen tijdpad bij de herstructurering (‘Wanneer? –vragen’). Deelproject D.1.4 Dtv Afgesproken resultaat Zie bij D.1.1. Behaalde resultaten De bekendheid met het tv-programma ‘Kijk op de Rivierenwijk’ was in het bewonersonderzoek begin 2011 49 procent, vergelijkbaar met de bekendheid in 2007 (49%) en 2009 (53%). Van de bewoners die het programma kennen, kijkt volgens het bewonersonderzoek begin 2011 31 procent er vaak of regelmatig naar (2007: 17%; 2009: 34%). De gemiddelde waardering (rapportcijfer) voor het programma is gestegen van 6,6 in 2007 via een 7,2 in 2009 naar een 7,5 begin 2011. Deze vragen maakten geen deel uit van het onderzoek eind 2011. Deelproject D.1.5 Internettoepassingen Afgesproken resultaat Zie bij D.1.1. Behaalde resultaten Uit het bewonersonderzoek begin 2011 blijkt dat 15 procent van de Rivierenwijkers naar de website kijkt. Van hen haalt 70 procent informatie van de site. De beide vragen waren geen onderdeel van het onderzoek eind 2011. 27
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
Thema D2.
Participatie
Primaire doelstelling van participatie is bewoners optimaal invloed te geven op de inrichting van hun woon- en leefomgeving. Daarmee verbetert de kwaliteit van de plannen en wordt meer draagvlak voor de wijkvernieuwing verkregen. Betrokkenheid en invloed van bewoners nemen toe naarmate de vernieuwingsplannen dichterbij het eigen huis komen. Dit is uitgewerkt en vastgelegd in het Participatieconvenant dat in juli 2006 door de betrokken partijen is ondertekend. Goede participatie voldoet aan een aantal kenmerken die door de gemeente Deventer zijn vastgelegd in de gemeentelijke kaders voor de wijkvernieuwing en door Rentree worden onderschreven: participatie is georganiseerd, laagdrempelig en herkenbaar; leidt tot wijkvernieuwing met draagvlak, is gericht op de mensen die het aangaat. Binnen de verschillende deelprojecten van de wijkontwikkeling, zowel fysiek als sociaal, worden werkgroepen en klankbordgroepen van bewoners inhoudelijk bij de planvorming betrokken. Daarnaast is er blijvende aandacht nodig voor activering van wijkbewoners en onderhoud van betrokkenheid, om in het hele traject van wijkvernieuwing de hoge participatiegraad vanuit het Kolonistenproject te behouden.
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Deelproject D.2.1 Wijkaanpak Afgesproken resultaat Activering van bewoners (sociale taakgroepen) en verandering in de openbare ruimte (fysieke taakgroepen, met vaak ook een sociaal karakter). Behaalde resultaten De wijkaanpakronde is in 2010 beëindigd; het wijkprogramma liep van 2009 tot en met 2010. Na 2011 Wijkaanpak is een reguliere activiteit (gemeentebreed). In 2011 is de nieuwe ronde Wijkaanpak 20112012 gestart voor heel wijk 3. Wijkaanpak is geen onderdeel meer van het sociaal programma, ook omdat het geen budget meer ontvangt. Deelproject D.2.2 Activering buurtbetrokkenheid (Kolonisten 3) Zie D.2.3 Deelproject D.2.3 Participatieconvenant Afgesproken resultaat Een participatieproject voor de wijkvernieuwing dat invloed van bewoners moet realiseren door middel van bewonersorganisatie. Denk hierbij aan Kopgroep, werkgroepen, bewonersbijeenkomsten en acties. Behaalde resultaten Vergaderingen met partners en werkgroepen t.a.v. fysiek en sociaal programma; vertegenwoordiging in het bestuurlijk overleg; Kopgroep; diverse werkgroepen; nieuwe bewoners betrekken d.m.v. acties als huisbezoeken, bewonersdag en voucherinitiatieven, waaronder Deltadeals; buurtsmederij open houden voor bezoekende bewoners. De wisselingen van professionals bij Rentree en het uitblijven van fysieke projecten bemoeilijken de samenwerking en komen niet ten goede aan het onderlinge vertrouwen.
28
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
AMBITIE A.
Sociaal cement versterkt herstructurering
B.
Met sociale wijkvernieuwing op weg naar een krachtwijk
C.
Versterken van imago en samenhang
D.
Betrokken door communicatie en participatie
THEMA A1.
Sociaal plan en herhuisvesting
A2.
Beheer, leefbaarheid en woonomgeving voor en tijdens herstructurering
B1.
De kansrijke wijk
B2.
De opgroeiende wijk
B3.
De levensloopgeschikte wijk
B4.
De gezonde wijk
B5.
De actieve wijk
B6.
De ondernemende wijk
B7.
De veilige wijk
B8.
De leuke wijk
C1.
Rivierenwijk naam en faam
C2.
Gemengde wijk
C3.
Verbetering Deltabuurt
D1.
Communicatie
D2.
Participatie
D3.
Algemeen
Bij de bewonersonderzoeken in 2007 en 2009 toonde bijna de helft (48%) van de bewoners zich tevreden over hun betrokkenheid bij de wijkvernieuwing. De bewonersmeting begin 2011 leverde een vergelijkbaar aandeel (46%) tevreden bewoners op. In het onderzoek eind 2011 is deze vraag niet gesteld. Na 2011 Blijvende rol participatie bewoners(groepen). In 2011 zijn aanzetten gemaakt voor een vernieuwd Participatieconvenant, dat medio 2012 in werking moet treden. Deelproject D.2.4 Ondersteuningsbudget Zie bij D.2.3. Deelproject D.2.5 Ateliers, inloopbijeenkomsten, kampvuren en andere (vernieuwende) werkvormen Zie bij D.2.3.
Thema D3.
Algemeen
Effectiviteit en doelmatigheid van het Sociaal Programma Rivierenwijk wordt gemeten.
Deelproject D.3.1 Monitor sociaal programma Afgesproken resultaat Effectiviteit en doelmatigheid van het Sociaal Programma Rivierenwijk wordt gemeten.
Behaalde resultaten • nulmeting monitor in 2007 uitgevoerd; e • 1e vervolgmeting 1 kwartaal 2009 uitgevoerd; e • 2e vervolgmeting 1 kwartaal 2011 uitgevoerd; e e • 3 vervolgmeting, tevens eindmeting, 4 kwartaal 2011 uitgevoerd. De nulmeting dateert van augustus 2007. Vanwege de beschikbaarheid van actuele statistische gegevens in februari-maart, is in 2009 en 2011 in de maanden januari-februari het bewonersonderzoek in Rivierenwijk gehouden. De statistische en onderzoeksgegevens zijn in het voorjaar van 2009 en 2011 samen met de gegevens uit de jaarrapportages van Rentree verwerkt in nieuwe monitortussenrapportages. De laatste meting was in december 2011. De resultaten daarvan zijn samen met de inhoud van de Jaarrapportage 2011 in deze rapportage verwerkt.
29
e
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 2 vervolgmeting
Bijlage 1 Resultaten leefbaarheid en veiligheid 2007 en 2011
Bijlage 1.1 Gebiedsbegrenzing Rivierenwijk
30
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.2 Bewonersperceptie frequentie van voorkomen vervelende voorvallen in de buurt 2007
2011
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
16%
23%
61%
100%
12% 37% 18%
24% 39% 31%
63% 24% 51%
100% 100% 100%
14%
25%
61%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2%
11%
87%
100%
1% 5% 3%
2% 16% 12%
97% 79% 85%
100% 100% 100%
1%
7%
92%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
16%
21%
63%
100%
12% 22% 11%
27% 46% 34%
61% 33% 55%
100% 100% 100%
9%
21%
70%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
8%
20%
72%
100%
9% 3% 10%
25% 59% 30%
66% 38% 60%
100% 100% 100%
6%
24%
69%
100%
36%
38%
26%
100%
46% 49% 22%
34% 30% 47%
20% 21% 31%
100% 100% 100%
21%
44%
34%
100%
26%
33%
41%
100%
31% 48% 31%
35% 31% 45%
34% 20% 24%
100% 100% 100%
38%
36%
27%
100%
13%
31%
55%
100%
28% 20% 12%
27% 41% 35%
45% 39% 53%
100% 100% 100%
14%
30%
56%
100%
9%
23%
68%
100%
9% 19% 7%
35% 33% 27%
56% 47% 66%
100% 100% 100%
7%
23%
71%
100%
22%
21%
58%
100%
30% 47% 25%
26% 26% 32%
44% 27% 43%
100% 100% 100%
22%
26%
52%
100%
geluidsoverlast door verkeer
geluidsoverlast door bedrijven
andere vormen van geluidsoverlast
bekladding muren/gebouwen
rommel op straat Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) hondenpoep op straat Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) vernieling telefooncellen en bushokjes Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) overlast door omwonenden Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) parkeeroverlast Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
31
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.3 Mate van tevredenheid bewoners over voorzieningen in de buurt 2007
2011
(zeer) tevreden
tevreden noch ontevreden
(zeer) ontevreden
(zeer) tevreden
tevreden noch ontevreden
totaal
(zeer) ontevreden
totaal
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
80%
10%
10%
100%
79%
8%
13%
100%
81%
9%
10%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
70%
16%
15%
100%
67%
16%
17%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
61%
17%
22%
100%
63%
17%
19%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
60%
7%
44%
100%
54%
14%
41%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
73%
7%
20%
100%
86%
7%
7%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
49%
16%
36%
100%
52%
17%
31%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
64%
13%
23%
87%
6%
7%
100%
74%
21%
5%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
83%
7%
11%
100%
70%
10%
19%
100%
84% 84% 71%
5% 9% 19%
12% 7% 10%
100% 100% 100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
56%
24%
20%
100%
35%
16%
49%
100%
straatverlichting Afwijkende (verplichte) vraagstelling door deelname aan Waar Staat Je Gemeente
groenvoorzieningen 74%
11%
15%
100%
Afwijkende (verplichte) vraagstelling door deelname aan Waar Staat Je Gemeente
onderhoud van wegen en fietspaden 54%
11%
35%
100%
Afwijkende (verplichte) vraagstelling door deelname aan Waar Staat Je Gemeente
parkeervoorzieningen 50% 41% 55%
12% 24% 17%
39% 35% 28%
100% 100% 100%
70% 66% 83%
14% 19% 10%
16% 15% 7%
100% 100% 100%
100%
48% 38% 59%
14% 29% 22%
38% 33% 20%
100% 100% 100%
100%
59%
8%
33%
100%
winkels voor dagelijkse boodschappen
speelmogelijkheden kinderen
basisonderwijs Onvoldoende valide antwoorden
openbaar vervoer
voorzieningen voor jongeren Onvoldoende valide antwoorden
31%
25% 32
43%
100%
20%
37%
43%
100%
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.4 Onveiligheidsgevoel en rapportcijfers leefbaarheid en veiligheid aandeel bewoners dat zich in eigen buurt wel eens onveilig voelt Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2007 perc. 17% 12%
rapportcijfer leefbaarheid buurt (2007 alleen Rivierenwijk) Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
gem. 6,6
rapportcijfer eigen woning
gem. 6,7
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) rapportcijfer woonomgeving Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) rapportcijfer veiligheid buurt Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2011 perc. 25% 29% 17% gem. 6,5 6,5 7,3
.
gem. 6,5 6,1 7,7
7,6 gem. 6,5
gem. 6,4 6,4 7,3
7,3 gem. 6,7
gem. 6,6 5,8 7,0
7,3
33
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.5 Bewonersperceptie frequentie van voorkomen veiligheid-/openbare ordesituaties in de buurt 2007
2011
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
21%
43%
36%
100%
13% 34% 11%
31% 47% 42%
56% 19% 47%
100% 100% 100%
13%
32%
55%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
11%
32%
57%
100%
10% 17% 6%
29% 45% 40%
61% 38% 54%
100% 100% 100%
8%
28%
65%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
15%
42%
42%
100%
14% 26% 12%
41% 49% 41%
45% 25% 47%
100% 100% 100%
15%
35%
50%
100%
8%
8%
84%
100%
1% 5% 2%
11% 20% 14%
88% 75% 84%
100% 100% 100%
2%
10%
88%
100%
5%
8%
87%
100%
3% 11% 2%
12% 15% 9%
85% 74% 89%
100% 100% 100%
1%
7%
92%
100%
8%
31%
61%
100%
8% 17% 7%
31% 40% 46%
61% 43% 47%
100% 100% 100%
7%
34%
59%
100%
3%
21%
76%
100%
2% 6% 2%
21% 43% 17%
78% 50% 81%
100% 100% 100%
2%
11%
87%
100%
7%
18%
75%
100%
2% 11% 5%
17% 30% 13%
80% 59% 82%
100% 100% 100%
3%
9%
88%
100%
0%
5%
95%
100%
0% 4% 1%
2% 22% 10%
98% 73% 89%
100% 100% 100%
1%
5%
93%
100%
fietsendiefstal
diefstal uit auto’s
beschadiging/vernieling auto’s
bedreiging Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) op straat lastig gevallen worden Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) inbraak in woningen Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) geweldsdelicten Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) drugsoverlast Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) tasjesroof Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
34
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.5 Bewonersperceptie frequentie van voorkomen veiligheid-/openbare ordesituaties in de buurt (vervolg) 2007
2011
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
vaak
soms
(bijna) nooit
totaal
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
25%
44%
31%
100%
30% 30% 18%
38% 41% 44%
32% 29% 38%
100% 100% 100%
17%
44%
39%
100%
Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
22%
30%
49%
100%
24% 35% 19%
30% 35% 45%
46% 30% 36%
100% 100% 100%
19%
41%
40%
100%
4%
17%
79%
100%
3% 23% 7%
14% 21% 24%
83% 56% 69%
100% 100% 100%
4%
19%
78%
100%
1%
18%
81%
100%
1% 4% 4%
18% 41% 32%
81% 55% 64%
100% 100% 100%
1%
25%
74%
100%
6%
27%
67%
100%
5% 16% 12%
26% 29% 33%
69% 55% 55%
100% 100% 100%
8%
27%
65%
100%
agressief rijgedrag automobilisten
agressief rijgedrag brommers/scooters
agressief rijgedrag fietsers Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) aanrijdingen Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) verkeersconflicten/bijna ongelukken Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
35
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.6 Sociale cohesie: meningen van bewoners over buurtstellingen
“De mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2007 mee eens
niet eens/ niet oneens
mee oneens
totaal
37%
18%
45%
100%
31%
20%
49%
100%
66%
23%
11%
100%
74%
18%
7%
100%
48%
22%
30%
100%
48%
31%
21%
100%
46%
34%
20%
100%
66%
24%
10%
100%
60%
22%
18%
100%
80%
13%
7%
100%
14%
14%
72%
100%
3%
9%
88%
100%
43%
8%
49%
100%
11%
9%
80%
100%
35%
40%
25%
100%
72%
20%
7%
100%
59%
15%
26%
100%
18%
16%
66%
100%
2011 mee eens
niet eens/ niet oneens
mee oneens
totaal
42% 34% 25%
15% 28% 27%
43% 38% 48%
100% 100% 100%
65% 48% 68%
22% 35% 25%
13% 18% 7%
100% 100% 100%
36% 27% 33%
28% 34% 44%
36% 39% 23%
100% 100% 100%
53% 35% 60%
25% 48% 30%
22% 17% 10%
100% 100% 100%
57% 35% 67%
20% 42% 26%
23% 23% 7%
100% 100% 100%
9% 17% 4%
10% 14% 9%
81% 69% 87%
100% 100% 100%
32% 36% 10%
10% 15% 10%
58% 49% 80%
100% 100% 100%
39% 22% 59%
30% 38% 31%
31% 40% 10%
100% 100% 100%
71% 68% 16%
11% 17% 16%
18% 15% 68%
100% 100% 100%
“Het is vervelend om in deze buurt te wonen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “Als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “Als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) “In deze buurt staan veel slecht onderhouden woningen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
36
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 1.6 Sociale cohesie: meningen van bewoners over buurtstellingen (vervolg)
“De eigen buurt is een prettige buurt om in te wonen” Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2007 mee eens
niet eens/ niet oneens
mee oneens
totaal
67%
18%
15%
100%
87%
9%
4%
100%
Bijlage 1.7 Kengetallen leefbaarheid kengetal sociale cohesie Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.) kengetal evaluatie van de buurt Rivierenwijk (2011: feb.) Rivierenwijk (2011: dec.) Deventer (2011: dec.)
2007 gem. 5,6
2011 gem. 5,5 5,2 6,1
6,2 gem. 5,9
gem. 6,1 5,6 7,4
7,4
37
2011 mee eens
niet eens/ niet oneens
mee oneens
totaal
67% 43% 80%
23% 47% 16%
10% 10% 4%
100% 100% 100%
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Bijlage 2 Resultaat uitvoering Wijkactieplan (bijlage conform artikel 14 van de overeenkomst tussen gemeente en Rentree over de uitvoering van het Wijkactieplan) Legenda:
Beoogd resultaat gerealiseerd Beoogd resultaat niet gerealiseerd
Eindresultaten wijkactieplan in 2011
Behaalde resultaten tot en met 2011
Toelichting/kanttekening/na 2011
Samen naar school Het percentage van de leerplichtige kinderen uit de Rivierenwijk dat naar basisscholen in de Rivierenwijk gaat, bedraagt bij de start van het nieuwe wijkvoorzieningencentrum in 2010 75% en zal in de verdere toekomst (2015) oplopen tot 90%.
Realisering van een wijkvoorzieningencentrum rond 2009 bestaande uit onder andere een Brede Basisschool waarin de drie huidige onderwijslocaties zijn opgenomen, een Kindercentrum, waarin de voorzieningen voor peuterspeelzaalwerk, voor- en vroegschoolse educatie (VVE), opvoedingsondersteuning en kinderopvang zijn geïntegreerd en een Centrum voor Jeugd en gezin, inclusief invoering digitaal signaleringsinstrument (VIS2). Het Centrum voor Jeugd en Gezin start in 2008.
Bij de start van het project telden beide scholen 230 leerlingen. Vanaf 2011 werken het bijzonder en openbaar onderwijs samen aan 1 school. Deze BS Rivierenwijk telde per 1 oktober 2011 235 leerlingen waarvan 192 uit eigen wijk. Dit betekent dat bij de start van het schooljaar 2011/2012 82% van de kinderen uit de Rivierenwijk in de eigen wijk naar de basisschool ging. Dit is vier procentpunt boven het Deventer gemiddelde van 78%. Het percentage van 82 is beduidend hoger dan in de voorgaande 5 schooljaren, getuige de volgende cijfers: 2006/2007: 55%; 2007/2008: 63%; 2008/2009: 62%; 2009/2010: 62%; 2010/2011: 65%. In het stedenbouwkundig plan Rivierenwijk is geen WVC opgenomen. In plaats daarvan een Brede School en ruimte voor een aantal noodzakelijke zorgvoorzieningen.
Verdere resultaten in 2011: • Instroom van 4-jarigen bedraagt 90% van het totaal aantal 4jarigen in de wijk; • Score tevredenheid ouders: 8; • Verlengde schooldag; • Kunst-, cultuur- en sportonderwijs; • ICT en elektronische leeromgeving; • Lunchvoorziening en schoolvervoer door het wegvallen van een schoollocatie in Rivierenwijk. Belemmering is dat het resultaat onder druk staat door het geringe aantal bewoners en kinderen in de wijk. De komst van een islamitische school is een bedreiging. Het is niet mogelijk een structurele organisatie op te bouwen door afhankelijkheid van projectsubsidies, terwijl de behoefte aan onder andere verlengde schooldag zal blijven voor de leerlingen in de Rivierenwijk.
Aanval op de schooluitval Alle 239 jongeren in de leeftijd 18-23 jaar zonder startkwalificatie die niet bij een onderwijsinstelling zijn ingeschreven, krijgen intensieve individuele begeleiding en zitten eind 2009 op school of zijn aan het werk (de curatieve aanpak). De omschrijving hierboven betreft het geformuleerde resultaat uit 2007. Op 31 december 2009 bedraagt de omvang van de doelgroep schoolverlaters zonder startkwalificatie in de Rivierenwijk 257.
Cumulatieven t/m 2011: • 345 jongeren benaderd; • 247 jongeren zijn in een traject geplaatst: • 30 jongeren terug naar school, 4 op BBL-traject; • 74 jongeren uitgestroomd met startkwalificatie; • 11 jongeren uitgestroomd op het voor hen hoogst haalbare niveau; • 41 jongeren in een re-integratie, zorg of wajongtraject; • 87 jongeren zijn aan het werk en willen (nog) niet naar school; • 31 jongeren nog in portefeuille;
38
Er is een goede methodiek ontwikkeld die is uitgerold in andere wijken (Voorstad-Centrum en Keizerslanden.
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
• Voor de periode tot 2011 wordt gestreefd naar een resultaat waarbij alle kinderen uit Rivierenwijk vanaf de bovenbouw van de basisschool tot en met klas 4 van het voortgezet onderwijs die behoefte hebben aan extra begeleiding, kunnen meedoen aan een programma voor studiebegeleiding en bijles vanuit de vertrouwde omgeving van de eigen wijk. Over de totale periode gaat het om circa 250 kinderen.
18 jongeren gematcht aan mentor.
In het schooljaar 2010-2011 hebben 114 basisschoolleerlingen huiswerkbegeleiding gekregen op de Snippeling/Circuitschool. Opgeteld bij de tussenstand van 160 leerlingen in 2010 resulteert dit in een totaal van 274 leerlingen.
Activering, scholing, werk 400 Rivierenwijkers (200 uitkeringsgerechtigden en 200 nietuitkeringsgerechtigden hebben minimaal drie basiscompetenties verworven, die de afstand tot scholing en werkervaring overbruggen dan wel verkleinen. Deze drie basiscompetenties zijn: 1. omgaan met structuur; 2. het nakomen van afspraken; 3. het kunnen werken onder begeleiding. Zo wordt de afstand tot verdere scholing en werkervaring overbrugd en de afstand tot de arbeidsmarkt gehalveerd (met 50%).
Trede 1: Begeleiding in trap 1: Alledaagse kans: Ondernemerschap: Werkervaring:
427 mensen; 397 mensen; 67mensen; 75 mensen.
Trede 2: Begeleiding in trap 2: Ondernemerschap: Werkervaring: Stages
252 mensen 67 mensen; 111 mensen; 8 plekken.
160 Rivierenwijkers (80 niet-uitkeringsgerechtigden en 80 uitkeringsgerechtigden) hebben minimaal drie vervolgcompetenties verworven die de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt overbruggen dan wel verkleinen. Deze drie vervolgcompetenties zijn: 1. verantwoordelijkheid nemen; 2. samenwerken met anderen; 3. kennis en vaardigheden van het werkterrein.
Trede 3: Uitstroom alledaags; 160 mensen; Uitstroom ondernemerschap: 37 mensen Uitstroom werk: 29 mensen.
Sterrenvinder wil graag meedenken over de verdere voortzetting van het project Sterrenvinder in Rivierenwijk of breder als effectief instrument voor activering van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Het realiseren van betaalde banen is niet het eerste doel van dit programmaonderdeel, maar de activiteiten leiden tot eind 2011 toch tot 52 bewoners met een betaalde baan.
Wijkeconomie Het aantal ondernemingen in de Rivierenwijk stijgt van 59 in 2006 (met 152 banen) naar 100 in 2011 (met 250 banen). De ondernemersquote in Rivierenwijk stijgt uiteindelijk van 1,3 in 2007 naar het stedelijk gemiddelde van 2,8 voor woonwijken in 2007. Dit komt overeen met een stijging van 59 naar 130 ondernemingen.
Het aantal werklozen (uitkeringsgerechtigden of werkzoekenden) uit de Rivierenwijk dat via sloop- en nieuwbouwactiviteiten of andere activiteiten aan het werk komt bedraagt 20.
Het aantal ondernemingen in de Rivierenwijk is volgens het Bedrijven- en Instellingenregister van de provincie Overijssel tussen mei 2006 en mei 2011 gestegen van 59 naar 103, het aantal arbeidsplaatsen van 152 naar 191. Had de ondernemersquote in Rivierenwijk op het stedelijk gemiddelde 2007 voor woonwijken willen uitkomen, dan had het aantal ondernemingen moeten stijgen naar 139. Bij toepassing van het stedelijke gemiddelde 2011 had het aantal ondernemingen moeten stijgen naar 155.
Het project is in het najaar van 2008 (voorlopig) stopgezet wegens te weinig kandidaten uit de Rivierenwijk. Er zijn geen sloop- en nieuwbouwactiviteiten, oftewel ook geen werk.
39
Het effect van het Ondernemershuis Deventer op lange termijn: • Verbeteren kwaliteit van ondernemerschap van bestaande ondernemers, specifiek Deltaplein; • Toename aantal ondernemers in de wijk; • Aanknopingspunten voor ondernemerschap worden zichtnaar. In 2012 worden gesprekken opgestart om partijen aan te trekken die als participant mee willen doen aan het ondernemershuis. Voortzetting van het project is afhankelijk van het vinden van financiering na 2012.
Monitor Rivierenwijk Krachtwijk !: Sociaal Programma 2008-2011 eindmeting
Rivierenwijk beweegt Toename van het aantal Rivierenwijkers (kinderen, jongeren en volwassenen) dat regelmatig sport of beweegt van 63% naar100% (100% was de oude, niet realistische streefwaarde, nieuwe streefwaarde wordt na de 2-meting eind 2010 benoemd). Allochtone Rivierenwijkers (kinderen, jongeren en volwassenen) sporten en bewegen naar verhouding evenveel als autochtone Rivierenwijkers. Twee sportverenigingen zetten zich gericht in voor de Rivierenwijk en zijn hiertoe een structurele verbinding aangegaan met lopende wijkinitiatieven en instellingen.
Bij de eindmeting in 2011 was het aandeel volwassen Rivierenwijkers dat regelmatig sport 52%. Van hen doet 41% uitsluitend ongeorganiseerd aan sport, 37% in georganiseerd verband en 22% zowel georganiseerd als ongeorganiseerd. Bij de eindmeting gaf 58% van de allochtone Rivierenwijkers aan regelmatig aan sport te doen, van de autochtone 47%. In 2011 hebben de sportverenigingen Devinco en Kon. UD zich duurzaam aan de Rivierenwijk verbonden.
Participatie Bewonersparticipatie: activering van bewoners (sociale) taakgroepen en verandering in de openbare ruimte (fysieke taakgroepen, met vaak ook sociaal karakter).
De wijkaanpakronde is in 2010 beëindigd; het wijkprogramma liep van 2009 tot en met 2010.
Buurtbetrokkenheid: kolonistenproject, buurtbetrokkenheid en bewonerszeggenschap vorm geven en op peil houden.
Zie bij participatie
Participatie: bewoners bewust maken dat ze mee kunnen praten in de wijkvernieuwing, zelf onderwerpen op de agenda zetten en zelf plannen maken.
Vergaderingen met partners en werkgroepen t.a.v. fysiek en sociaal programma; vertegenwoordiging in het bestuurlijk overleg; Kopgroep; diverse werkgroepen; nieuwe bewoners betrekken d.m.v. acties als huisbezoeken, bewonersdag en voucherinitiatieven, waaronder Deltadeals; buurtsmederij open houden voor bezoekende bewoners. Zie bij participatie Zie bij participatie
Ondersteuningsbudget Ateliers, kampvuren, vernieuwende werkvormen
40
Wijkaanpak is een reguliere activiteit (gemeentebreed). In 2011 is de nieuwe ronde Wijkaanpak 2011-2012 gestart voor heel wijk 3. Wijkaanpak maakt geen onderdeel meer uit van het sociaal programma, ook omdat het geen budget meer ontvangt.