Infobundel Begeleider/monitor in de sociale economie Schooljaar 2015-2016
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
2
Inhoud
1
Algemene situering ........................................................................ 4
2
Een opleiding in een modulair systeem .................................................. 5
3
Het instapgesprek ......................................................................... 6
4
Toelatingsproef voor wie geen diploma hoger secundair onderwijs heeft ............ 6
5
Het volledige opleidingsprogramma ..................................................... 7
6
Inhoudelijke omschrijving eenheden ..................................................... 8
7
Nog meer informatie over de eenheid ‘beroepspraktijk’ ..............................15
8
Organisatie van het schooljaar ..........................................................15
9
Vrijstellingen ..............................................................................16
10
Naar een professionele bachelor? .......................................................16
11
Kostprijs ...................................................................................16
12
Nog vragen? ..............................................................................17
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
3
1 Algemene situering De opleiding sociaal-cultureel werk, optie begeleider of monitor in de sociale economie, is een opleiding binnen het volwassenenonderwijs en situeert zich in het hoger beroepsonderwijs (HBO 5). Het is een opleiding van 120 studiepunten. De opleiding leidt cursisten op tot begeleider of monitor in de sociale economie. De begeleider in de sociale economie coacht doelgroepwerknemers op de werkvloer: langdurig werkzoekenden, allochtonen, vijftigplussers, personen met een beperking. Doelgroepwerknemers kunnen om één of andere reden niet direct in het reguliere arbeids- circuit aan de slag. Zij hebben begeleiding nodig op hun tewerkstellingsplaats. De begeleider in de sociale economie hanteert altijd een dubbele insteek. Enerzijds is er de productieve of taakgerichte benadering. Als begeleider coach je de werknemers bij het verwerven van arbeidsvaardigheden en in hun productief handelen. Je werkt ook zelf als rolmodel mee op de werkvloer. Anderzijds is de sociale begeleiding een even belangrijk aspect. Je gaat professioneel om met soms complexe persoonlijke en sociale problematieken. Als begeleider/monitor in de sociale economie werk je in:
een beschutte werkplaats een sociale werkplaats een kringloopcentrum buurt- en nabijheidsdiensten de aanvullende thuiszorg vervoer- en boodschappendiensten sociale restaurants.
Het Centrum voor Volwassenenonderwijs Sociale School Heverlee (CVO SSH) organiseert de opleiding in een driejarig traject, maar een spreiding over een langere duur is ook mogelijk. In de opleiding heb je zowel les als stage/werkplekleren. Alles samen heb je in de opleiding 750 uren stage. De band met de praktijk is belangrijk. De theoretische kennis die wordt aangeboden in de opleiding wordt concreet en duidelijk in het contact met de werkplek. In deze opleiding volg je dus les én heb je elk jaar een flink stuk stage.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
4
De band met de praktijk wordt ook verzekerd door de docenten die een brede (praktische en theoretische) expertise hebben in het onderwerp dat ze doceren. Je volgt les in een modulair systeem. Doorheen je opleiding verzamel je attesten van de eenheden (lespakketten) die je met succes aflegde. Als je alle attesten verzameld hebt, krijg je een diploma van graduaat in het sociaal-cultureel werk in de optie begeleider in de sociale economie. De opleiding richt zich naar verschillende profielen van cursisten: Vooreerst de cursisten die al werken als begeleider in de sociale economie, zich professioneel willen verdiepen en een graduaatdiploma willen behalen Een tweede doelgroep zijn de cursisten die al werken, maar (nog) niet professioneel actief zijn als begeleider in de sociale economie en die een diploma willen behalen langs de gecombineerde weg: theorie en praktijk. Sommigen zijn schoolverlaters, anderen zijn omscholers. • Een derde doelgroep zijn niet-werkenden die voor de opleiding kiezen omdat deze manier van leren en het modulair systeem beter aansluit bij hun manier van leren. Als je deeltijds werkt in de sociale economie, kan je de opleiding volgen met een deeltijds VDAB-contract. 2 Een opleiding in een modulair systeem Per schooljaar volg je een aantal eenheden. De eenheden zijn lespakketten van 40 (60 of 80) lestijden rond een bepaald thema waarin zowel kennis, inzicht, vaardigheden als houdingen aan bod komen. Een eenheid van 40 lestijden omvat 5 lesdagen en een examendag; de examens zijn dus over het hele jaar gespreid. Als je slaagt in een eenheid (50% van de punten haalt) krijg je voor die eenheid een officieel attest. Als je niet slaagt in een eenheid krijg je altijd een tweede kans. Per eenheid wordt met de docent een datum voor het tweede examen afgesproken. Als je ook in de tweede kans niet slaagt, kan je het volgend schooljaar opnieuw voor de eenheid inschrijven. Ondertussen kan je de andere eenheden verder blijven volgen. Het modulaire systeem is een flexibel systeem dat toelaat om een aangepast traject op maat te volgen. Het modeltraject omvat 3 jaar. Maar je kan het programma ook over langere tijd spreiden. Per schooljaar bepaal je dan, in overleg met de coördinator, wel-
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
5
ke eenheden je volgt. Uiteraard moet er een logische opbouw zitten in het doorlopen van eenheden. 3 Het instapgesprek Vooraleer je je definitief kunt inschrijven doen we een instapgesprek. Dit is een gesprek waarbij de coördinator van de opleiding informatie geeft over de opleiding. Je krijgt een schets van het programma dat we aanbieden, de modulaire opbouw, de beroepspraktijk en onze verwachtingen. Uiteraard zijn we ook benieuwd naar jouw motivatie en verwachtingen. We hopen dat onze wederzijdse verwachtingen compatibel zijn. Een instapgesprek is vrijblijvend, dit wil zeggen: op gesprek komen verplicht je niet tot inschrijving. Na het gesprek kan je in volle vrijheid beslissen tot het aanvatten van de opleiding of niet. Je neemt contact op met Laetitia Serré, coördinator van de opleiding begeleider in de sociale economie, om een concrete afspraak te maken (
[email protected] of 016/375.183). Als je na het instapgesprek wil inschrijven, maak je een afspraak met Agnes Depuydt (
[email protected]). Hiervoor moet je zowel je identiteitskaart als je diploma van het secundair onderwijs meebrengen. 4 Toelatingsproef voor wie geen diploma hoger secundair onderwijs heeft Als je geen diploma hoger secundair onderwijs hebt, kan je voor de opleiding inschrijven mits je slaagt voor een toelatingsproef. De toelatingsproef heeft als doel zicht te krijgen op een aantal vaardigheden die essentieel zijn in de opleiding (structuur ontdekken, begrijpen, inzicht hebben, hoofd- en bijzaken onderscheiden). Dit moet ons helpen om in te schatten of je over voldoende vaardigheden beschikt om met een redelijke kans op succes de opleiding te volgen. De proef bestaat naast het instapgesprek uit: - een schriftelijke opdracht (sorteerproef) - een schriftelijke weergave van je motivatie om deze studie aan te vatten.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
6
5 Het volledige opleidingsprogramma EENHEDEN ALGEMENE
LESTIJDEN
ONDERBOUW SOCIOLOGISCHE VRAAGSTUKKEN PSYCHOLOGISCHE VRAAGSTUKKEN INLEIDING IN DE SOCIALE ECONOMIE FILOSOFISCHE & ETHISCHE VRAAGSTUKKEN ORGANISATIELEER
40 40 40 40 60
SOCIALE ECONOMIE OVERZICHT EN HISTORIEK VAN HET SOCIAAL WERK
40
SOCIALE ECONOMIE BINNEN HET (CULTUREEL) SOCAAL WERK
40
WERKEN MET DIVERSE KANSENGROEPEN I + II SOCIALE ECONOMIE EN BELEID ORGANISATIERECHT EN SOCIAALJURIDISCHE DIENSTVERLENING
80 40 40
ORIENTATIE OP DEMOCRATIE EN RECHTSTAAT FINANCIEEL BEHEER EN COMMERCIEEL DENKEN TAAL EN IDENTITEIT SOCIALE ECONOMIE EN GEMEENSCHAPSOPBOUW LEIDINGGEVEN EN PERSOONGSGERICHT BEGELEIDEN OP DE WERKVLOER
40 40 40 40 40
VAARDIGHEDEN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN TAAKGERICHT (BEGE)LEIDEN OP DE WERKVLOER SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE II WERKEN IN EN MET GROEPEN EDUCATIEVE PROCESSEN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN - Individuele begeleiding WERKPLEKLEREN
40 40 40 40 40 40 40
BEROEPSPRAKTIJK
BEROEPSPRAKTIJK 1 200 uren praktijk + praktijksupervisie BEROEPSPRAKTIJK 2 200 uren praktijk + praktijksupervisie BEROEPSPRAKTIJK 3 350 u praktijk + praktijksupervisie AFSTUDEERPROJECT
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
7
6 Inhoudelijke omschrijving eenheden Sociaal werk Sociologische vraagstukken Je staat stil bij maatschappelijke veranderingsprocessen (individualisering, liberalisering, …) en de invloed ervan op onze sociale relaties. Je krijgt inzicht in actuele maatschappelijke problematieken en mechanismen die sociale ongelijkheid creëren. Je leert de koppeling maken met problemen waarmee je op de werkplek in de sociale economie geconfronteerd wordt. Psychologische vraagstukken Je maakt kennis met de basisstromingen/scholen in de psychologie. Meer specifiek ga je op ervaringsgerichte wijze in op motivatietheorieën en ontwikkeling van motivatie op individueel vlak en in groep. Je verwerft een bril om de mechanismen te zien die spelen bij jezelf, individuen, groepen. Je krijgt inzicht in je eigen vaardigheden om mensen motiverend te coachen, vertrekkende vanuit hun eigenheid en met het oog op een goede taakuitoefening en hun breder welzijn. Inleiding sociale economie Je krijgt inzicht in het ontstaan en de ontwikkeling van de sociale economie in Vlaanderen en Europa, gesitueerd tegen de achtergrond van de actieve welvaartstaat. Je maakt kennis met de verschillende sectoren van de sociale economie. Je krijgt zicht op de betekenis en functie van bedrijven/organisaties in de sociale economie. Filosofische en ethische vraagstukken Je leert een filosofisch denkkader te hanteren. Je leert het aspect arbeid en vrije tijd vanuit een filosofisch denkkader te benaderen. Je leert aandacht hebben voor het om- gaan met zinvragen. Je maakt kennis met ethische modellen in de begeleiding. Je leert respectvol omgaan met kwesties als privacy, beroepsgeheim, doorgeven van informatie, pesten, geweld en ongewenst seksueel gedrag op de werkvloer, …. Organisatieleer Je verwerft inzichten en vaardigheden om een organisatie te analyseren (“hoe werkt een organisatie” - “hoe organiseer je het werk”). Je leert een organisatieschema en een organisatiediagnose op te stellen. Je verwerft concrete inzichten in het personeelsen participatiebeleid. Je maakt kennis met kaders over organisatieverandering en met een aantal technieken om aan organisatieverandering te werken. Je leert praktisch omgaan met werkkaders en het opstellen van uurroosters.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
8
Je gaat in een tweede deel van deze eenheid in op ’kwaliteitszorg in een organisatie’. Je staat stil bij het begrip kwaliteit van arbeid en bij visies op kwaliteitszorg. Je leert de impact daarvan op de werkorganisatie en de doelgroepwerknemers, medewerkers en klanten onderkennen. Je verdiept je in thema’s als: omgaan met kwaliteitsrichtlijnen, het kwaliteitshandboek, kwaliteit en competentiebeheer. Sociale economie Overzicht en historiek van het sociaal werk Sociale economie wordt gekaderd binnen de eigenheid van het sociaal werk dat gericht is op sociale verandering en de begeleiding van veranderingsprocessen. Je maakt kennis met verschillende concepten van sociale verandering, emancipatie en empowerment door deze te plaatsen tegen de achtergrond van de historiek van het sociaal werk en maatschappelijke ontwikkelingen. Je maakt kennis met vroegere en actuele visies over professionaliteit en methodisch handelen binnen het sociaal werk. Je zoekt naar toepassingen binnen de sociale economie. Sociale economie binnen het sociaal (cultureel) werk Sociale economie wordt gesitueerd naast het sociaal-cultureel werk met aandacht voor de functies van educatie, cultureel werk en gemeenschapsopbouw via participatie. Er wordt stilgestaan bij waarden en normen enerzijds en gebruikte methoden en technieken anderzijds. Werken met diverse kansengroepen I – mensen met een beperking Je leert in deze eenheid persoons- en individu-gebonden problemen kennen van diverse kansengroepen: personen met een verstandelijke beperking, nietaangeboren hersenletsel, visuele en auditieve beperking, autismespectrumstoornis (ASS). Je krijgt aanwijzingen over het adequaat begeleiden van deze doelgroepwerknemers. Werken met diverse kansengroepen II – participatie stimuleren In deze eenheid focussen we op (etnisch-culturele) diversiteit, armoede en psychiatrische kwetsbaarheid. Er wordt samengewerkt met diverse gastsprekers (uit minderhedenforum, samenlevingsopbouw, psychiatrisch verzorgingstehuis). Je leert hoe kansengroepen meer/beter kunnen participeren aan de samenleving en hoe je met hen aan beleidsbeïnvloeding kan doen.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
9
Sociale economie en beleid Je staat stil bij actuele beleidsmaatregelen die een invloed hebben (gehad) op het ontwikkelen van de sociale economie als sector en hun gevolgen voor de praktijk. (Wat is een beleid, uit zich in decreten, bezoek aan parlement,…) Organisatierecht en sociaaljuridische dienstverlening Je maakt kennis met de wettelijke bepalingen die een sociaal-economiebedrijf moet toepassen en met relevante aspecten van arbeidsrecht en sociale zekerheidsrecht. Je krijgt inzicht in de verschillende statuten van werknemers in de sociale economie en hebt noties van de stelsels van subsidiëring in de sociale economie. Je maakt kennis met individueel juridische problemen. Je leert de juiste informatie te geven en door te verwijzen. Oriëntatie op democratie en rechtstaat Je maakt kennis met het juridisch denken en krijgt inzicht in de werking van een democratische rechtstaat. Je krijgt een overzicht van de politieke instellingen in België en de structuur van ons rechtsapparaat. Financieel beheer en commercieel denken Vanuit een analyse van de manier waarop je eigen organisatie aan netwerkopbouw doet, ga je een netwerkontwikkelingsplan opstellen. Je verwerft inzichten in het omgaan met klanten en klachtenbehandeling. Je krijgt toelichting bij het voeren van een financieel beleid, commercieel management in een social profitorganisatie en klantgericht werken. Taal en identiteit Deze eenheid staat in het teken van ‘meervoudige (taal) identiteit’ en zal ingaan op de problematiek van cursisten met Nederlands als tweede taal, maar ook van cursisten die werken met mensen van wie Nederlands niet de moedertaal is. Het uitgangspunt is dat in een meervoudige identiteit, cultuur verbonden is met niet één maar meerdere talen, die allen hun plaats eisen binnen een identiteit. De eenheid ‘taal en identiteit’ heeft als doel jou als cursist inzicht te geven in je eigen manier van omgaan met deze meervoudige (taal)identiteit binnen het onderwijs en in de werksituatie. Je krijgt zicht op je (multi)identiteit. In deze eenheid krijgen studievaardigheden een stevige opfrisbeurt.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
10
Sociale economie en gemeenschapsopbouw Sociale economie-initiatieven hebben vaak hun oorsprong in veranderingsgericht werken vanuit de samenlevingsverbanden, gemeenschapsopbouw, participatie, inspraak en sociale actie. Je bekijkt projecten vanuit de waarden en de kaders van de samenlevingsopbouw. Je maakt kennis met projectmatig werken en je werkt zelf een (mini-)project uit. Leidinggeven en persoonsgericht begeleiden op de werkvloer Je leert systematisch, procesmatig, doelgericht en zorgvuldig een begeleidingsproces op maat van de werknemer opzetten. Je krijgt inzicht in de verschillende rollen die een leidinggevende kan opnemen en de stijlen van leidinggeven. Je verdiept je in een aantal basismodellen en methodieken voor arbeidsbegeleiding en coaching van doelgroepwerknemers op de werkvloer (via onthaal, begeleidingsplannen en begeleidingsgesprekken, omgaan met signalen), vertrekkende van de arbeids- en groeimogelijkheden van de doelgroepwerknemers. Je maakt kennis met de methodieken van onderhandelen en bemiddelen als mogelijkheden tot conflictoplossing. Je krijgt zicht op mechanismen in conflictsituaties. Via training word je vaardiger in conflicthantering en het effectief inspelen op situaties die uit de hand dreigen te lopen. Vaardigheden Communicatieve vaardigheden Je krijgt inzicht in het communicatieproces en het eigen communicatieprofiel (onder meer de eigen sterktes en zwaktes - referentiekader). Je gaat in op volgende deelthema’s (via theorie en vaardigheidstraining): communicatiekanalen, verbale en non- verbale communicatie; identiteit en filters; bewuste en onbewuste communicatie; niveaus van communicatie; storingen; actief luisteren, meningen en gevoelens uiten; feedback geven en ontvangen; territorium; assertiviteit; kritiek geven en krijgen; taak- gerichte communicatie: de eigen inbreng, samenvatten, argumenteren; communicatie vanuit verschillen in cultuur, gender, positie (basis). Communicatieve vaardigheden - Individuele begeleiding Hier worden methoden voor individuele begeleiding en individuele gespreksvoering grondig uitgewerkt. Dit begeleidingswerk werk kan zich situeren binnen individuele begeleiding/mentorschap die de opvoeder krijgt. De individuele begeleiding kan zich ook situeren in het begeleid/beschermd/beschut wonen, trajectbegeleiding, vertrouwenspersoon, contact met ouders, …
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
11
Vanuit een gemeenschappelijke basisvisie (cliënt centraal, vraaggericht werken, dialoog en samenwerking, respect en aanvaarding, geloof in verandering en gerichtheid op krachten) worden verschillende kaders en methoden in individuele begeleiding aangereikt en verdiept. Gespreksvaardigheden in individuele begeleiding worden a.d.h.v. deze methodieken geoefend. De vijf communicatie axioma’s worden opgefrist en toegepast op de individuele begeleidingsrelatie. We staan stil bij de begrippen circulariteit, wederzijdse beïnvloeding, relationele empathie en positieve herbenoemingen. We leren gesprekken te voeren en ons af te stemmen op cliënten in verschillende fases van een individuele begeleiding: de eerste gesprekken (fase 1), verdieping en verandering (fase 2), afsluiten van een begeleiding (fase 3). We maken hierbij kennis en oefenen met typische vragen en begrippen uit de oplossingsgerichte gespreksvoering, motiverende gespreksvoering en geweldloze communicatie. Er worden casussen en situaties aangereikt die de cursisten uitnodigen om te reflecteren over eigen normen, grenzen aan aanvaarding en respect, macht en machtsmisbruik, afstand en betrokkenheid. Taakgericht (bege)leiden op de werkvloer Je leert hoe je productieprocessen opzet en stuurt door de juiste man op de juiste plaats te zetten. Je leert hierbij werken met een competentiematrix. Je leert probleemoplossend denken en omgaan met werkdruk en stress. Je krijgt oog voor de veiligheid en arbeidshygiëne op de werkvloer en leert hoe je die werkvloer ergonomisch kan inrichten. Schriftelijke communicatie Je krijgt inzicht in het proces van schriftelijke communicatie. Je leert hoe je een schriftelijke boodschap systematisch kunt voorbereiden en uitvoeren. Je leert een communicatiestrategie ontwikkelen en een schrijfschema opstellen. Schriftelijke communicatie II In de eenheid ‘schriftelijke vaardigheden voor gevorderden’ verfijnen we de competentie schriftelijk rapporteren. Er wordt specifiek rond ‘taal en rapporteren’ gewerkt met taken/papers/verslagen die de cursist sowieso moet maken in het kader van de andere eenheden. Ook ‘overtuigend schrijven’ en solliciteren komen aan bod. Werken in en met groepen Je werkt vanuit de ervaring in de eigen groep. Je maakt een analyse van groepsdynamica en groepsprocessen. Je leert kijken naar de effecten van macht en beïnvloeding in groepen. Je staat stil bij de manier waarop je zelf in een groep functioneert en
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
12
omgaat met een groep. Je oefent in overleggen, samenwerken en het werken aan een goede verstandhouding binnen de groep. Educatieve processen en POP Je verwerft inzicht in de diverse manieren van leren, in diverse leerstijlen en begeleidingsstijlen. Je leert over het competentieleren, sturend leren, non-formeel leren,… en linkt dit aan de behoeften van de sociale economiewerknemers. Je leert concreet hoe je zelf leert en hoe anderen leren. Je leert concreet hoe je observeert, evalueert, instructies aanleert en hoe attitudetraining werkt. Je staat ook stil bij het eigen leren, het proces van zelfevaluatie en het werken met een POP. Werkplekleren Begeleide beroepspraktijk Via individuele en groepssupervisie (in kleine leergroepen) leer je stilstaan bij je eigen leerproces en dat van medecursisten. Je maakt de verbinding tussen wat je tijdens de cursussen en wat je in de praktijk (op stage/werkplekleren) meemaakt. Via het gesprek hierover krijg je meer zicht op je eigen kennen, kunnen en attitudes als begeleider en leer je reflecteren op je functioneren met het oog op het verbeteren ervan. Je werkt met een eigen POP. Tijdens de collectieve momenten gaat men in op thema’s uit de sociale economie. De thema’s hebben betrekking op integratie van inzichten en methoden uit andere eenheids en uit eigen aangebrachte en relevante onderwerpen. De cursisten brengen thema’s aan, werken deze uit en betrekken de medecursisten bij de bespreking. Begeleide beroepspraktijk 1: Tijdens deze eenheid doe je 200 uren stage op een werkplek binnen de sociale economie. Je werkt de hele stage door aan de hierna opgesomde competenties. Je doet dit volgens de stappen van de leerlijn die per eenheid is uitgewerkt. Competenties: de principes en uitgangspunten duiden van de sociale economie; de missie, visie, de structuur en de werking van de eigen organisatie kaderen; leiding geven aan een groep doelgroepwerknemers; hen begeleiden (zowel persoonsgericht als taakgericht); communiceren (intern en extern); educatieprocessen opbouwen (zowel individueel als collectief); productieprocessen opstarten, opvolgen, bijsturen en indien nodig mee- werken; werkadministratie doen; werken met het materieel en de grondstoffen op de werkvloer; de kwaliteitsrichtlijnen van de werkplaats volgen; de richtlijnen betreffende milieu, hygiëne, veiligheid en gezondheid toepassen.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
13
Je kernopdracht is: tot een goed contact komen met de personen van de doelgroep en met de collega-personeelsleden; een geïnteresseerde houding aannemen; vlot inschuiven in het dagelijks functioneren op de werkvloer; ondersteunen van de begeleider; gepaste communicatieve en sociale vaardigheden ontwikkelen, inzicht verwerven in het opzetten van productieprocessen. Begeleide beroepspraktijk 2: Tijdens deze eenheid doe je 200 uren stage op een werkplek binnen de sociale economie. Je werkt verder aan de hierboven opgesomde competenties. Bijzondere leerpunten: komen tot gepast handelen in wisselende situaties; verdiepen in het verschil in aanpak naargelang de behoeften van de doelgroep; individuele en collectieve belangen leren inschatten en combineren; actief meedenken bij het opstarten en begeleiden van een werkactiviteit en het begeleiden van de doelgroep; vlot samenwerken de collega-personeelsleden en hen ondersteunen waar nodig; inzicht krijgen in jezelf en leren zien en verwoorden hoe je je persoonlijkheid als instrument kan inzetten bij het begeleiden. Begeleide beroepspraktijk 3: Tijdens deze eenheid van 350 uren beroepspraktijk loopt je leerproces verder door. De leerlijn: vlot contact en goed samenwerken op de werkvloer; initiatieven nemen met als doel het zelfstandig kunnen begeleiden van een groep doelgroepwerknemers op de werkvloer; integreren van kennis, inzicht en vaardigheden in de dagelijkse begeleiding van individuen en de groep; betrouwbaar lid van het team zijn. Evolueren naar: er staan als volwaardige kracht; als leidinggevende van het eigen team functioneren; opnemen van alle verantwoordelijkheidsgebieden van de leidinggeven- de; inzicht hebben in groepsdynamische processen; grondig reflecteren over de functie van begeleider in de sociale economie; een actieve rol spelen bij het implementeren van en de verdere ontwikkeling van de visie van de organisatie waarin je werkt/stage doet; adequaat handelen in vertrouwde en nieuwe/complexe contexten; verantwoordelijkheid nemen; autonoom werken met initiatief; handelen met het oog op het stimuleren van collectieve resultaten; strategisch aanpakken van het werk; transparantie bieden in je eigen functioneren en leerproces. Afstudeerproject Je maakt een eindwerk waarbij je een vraagstuk waarmee je in jouw stage wordt geconfronteerd, scherp stelt, analyseert en verbindt met de theoretische kaders die je gedurende je opleiding hebt verworven. In dit eindwerk kom je tot een praktijk-
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
14
theorie die je op een heldere en gestructureerde manier aan een publiek overbrengt. 7 Nog meer informatie over de eenheden ‘beroepspraktijk’ De praktijkplaats Je zoekt en kiest zelf de plaats waar je je beroepspraktijk kunt vervullen. Misschien werk je al in de sociale economie. In dat geval kan je werk in aanmerking komen voor werkervaring, mits goedkeuring door de coördinator. Ben je beroepsmatig niet actief binnen de sociale economie dan zoek je een organisatie of bedrijf waar je je praktijkuren kan doen. Eventueel, op jouw vraag, ondersteunt de coördinator je bij het zoeken van een gepaste praktijkplaats. In sommige regio’s, zeker de Leuvense regio, is de vraag naar stage- en praktijkplaatsen zeer groot. Wacht dus niet met het zoeken naar een voor jou geschikte plaats. Welke zijn de criteria voor een goede praktijkplaats? De stage gaat door in de KERN van de sector sociale economie, meer specifiek in beschutte werkplaatsen, sociale werkplaatsen, lokale diensteneconomie (zie http://www.socialeeconomie.be/ondernemingen) of in randterreinen van de sociale economie: trajectbegeleiding, inloopprojecten en training van doelgroepwerknemers. Stage is in de job van job van begeleider/monitor/coach of trajectcoach. Er is begeleiding van de stage voorzien door een stagementor op de praktijkplaats. 8 Organisatie van het schooljaar Bij het instapgesprek en nog eens bij de start van het schooljaar krijg je een overzicht van de lesdata van de verschillende eenheden. De meeste lessen starten om 9u25 en eindigen om 16u45. Korte tijd na het beëindigen van een eenheid is er een examen. Nog dit over studiebegeleiding: Cursisten die via toelatingsproef starten aan de opleiding, volgen verplicht de eenheid ‘Leren, studeren en organiseren’ (= studiebegeleiding). Ook andere cursisten kunnen
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
15
deze eenheid volgen. Deze personen volgen deze eenheid uit interesse en eigen initiatief of op basis van een advies van de coördinator of een docent. 9 Vrijstellingen In de opleiding kan je voor bepaalde eenheden vrijstelling krijgen als je voldoet aan een aantal voorwaarden. Zo kunnen cursisten die credits hebben uit een vorige opleiding in het hoger onderwijs vrijstelling krijgen voor verwante eenheden in de opleiding begeleider in de sociale economie. De aanvraag vrijstelling gebeurt op aangepaste documenten en wordt in samenspraak met de coördinator gedaan. De aanvraag wordt verder besproken op coördinatorenniveau. 10 Naar een professionele bachelor? Het diploma graduaat sociaal-cultureel werk is ingeschaald op het niveau 5 van de Vlaamse Kwalificatiestructuur (VKS). Cursisten die willen doorstromen naar het niveau 6 (bachelorniveau) volgen een aanvullende route in een hogeschool. Binnen de UC Leuven-Limburg (vroegere KHLeuven) is er een aanvullend programma uitgewerkt voor cursisten met een graduaat begeleider in de sociale economie om het diploma van bachelor sociaal werk, afstudeerrichting maatschappelijke advisering te behalen. Deze bacheloropleiding wordt op dezelfde campus (Groeneweg 151 Heverlee), georganiseerd. Het programma omvat 62 studiepunten (1,5 jaar). 11 Kostprijs De kostprijs omvat 2 luiken: het inschrijvingsgeld en het cursusgeld. Als je werkt, kan je de opleiding (gedeeltelijk) betalen met opleidingscheques. Het inschrijvingsgeld bedraagt vanaf 1 januari 2015 1,50 euro per lestijd. Voor een eenheid van 40 lestijden betaal je dus 60 euro. Van die 60 euro wordt de helft overgedragen aan de overheid. De overige helft dient als werkingsmiddelen voor het CVO. Er is een maximumgrens op het inschrijvingsgeld van 600 euro per schooljaar en per opleiding. Boven de 600 euro hoef je geen inschrijvingsgeld meer te betalen.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
16
Mogelijks heb je recht op een vrijstelling of vermindering van het inschrijvingsgeld. Op de website van het CVO vind je de voorwaarden voor deze vrijstelling of vermindering. Het cursusgeld bedraagt 16 euro voor een eenheid van 40 lestijden en 24 euro voor een eenheid van 60 lestijden. In het cursusgeld zitten alle kosten voor cursussen, boeken, fotokopieën, het leerplatform en ICT-gebruik, het gebruik van de bibliotheek en de inkomprijs voor bezoeken. Zo zal je tijdens je opleiding niet voor financiële verrassingen komen te staan. In de algemene brochure van het CVO vind je verdere informatie over: Inschrijvingsgeld en eventuele vermindering Educatief verlof Opleidingscheques 12 Nog vragen? Als je nog vragen hebt, zullen we je graag verder helpen. Je kan contact opnemen met het CVO op het nummer 016 37 51 83 of met
[email protected]. Zoals je in deze infobundel kunt lezen, willen we je voor je de opleiding start zeker ook zien op een instapgesprek. Bijkomende data van infodagen en andere info over het CVO vind je op de website www.cvo-ssh.be.
CVO SSH Infobundel begeleider/monitor sociale economie 2015-2016
17