Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010
Rapportage in opdracht van Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE)
November 2011 Projectnummer MONIT.11.024 ZKA Consultants & Planners Postbus 4833 4803 EV Breda tel.: 076-5658877 fax: 076-5656489 e-mail:
[email protected] www.zka.nl
INHOUDSOPGAVE
SAMENVATTING
1
1.
INLEIDING
4
1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Aanleiding Doel en vraagstelling Leeswijzer Verrichte werkzaamheden
4 4 4 5
2.
ONDERZOEKSVERANTWOORDING
6
2.1. 2.2. 2.3.
Inleiding Afbakening Methodiek en wijze van dataverzameling
6 6 7
3.
VERBLIJFSTOERISME
10
3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8.
Inleiding Hotels, pensions, B&B’s Bungalows Vakantiewoningen en appartementen; Campings Groepsaccommodaties Jachthavens Resumé verblijfstoerisme
10 10 11 11 12 12 12 13
4.
DAGRECREATIE
17
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12. 4.13. 4.14. 4.15.
Inleiding Attracties Musea Bezienswaardigheden Evenementen Buitenrecreatie Paardrijden buiten Recreatief winkelen Horeca / uitgaan Wellness Cultuur Waterrecreatie en -sport Sportwedstrijd bezoeken Zakelijk dagbezoek Resumé dagrecreatieve vraag
17 17 17 18 18 18 18 19 19 20 20 20 20 21 21
ZKA Consultants & Planners
5.
ECONOMISCHE BETEKENIS VRIJETIJDSSECTOR 2010
23
5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Inleiding Economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant 2010 Economische betekenis naar categorie Economische betekenis naar gemeente
23 23 25 26
ZKA Consultants & Planners
SAMENVATTING Doel Het samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) heeft gevraagd een onderzoek te verrichten dat kwantitatief inzicht geeft in het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan, alsmede de economische betekenis (bestedingen en werkgelegenheid) van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant in 2010. Dit inzicht dient zowel op regioniveau als – indien mogelijk – op gemeenteniveau te worden gegeven. Opbouw verblijfstoeristisch aanbod marktconform De regio Zuidoost-Brabant beschikte in 2010 over bijna 400 verblijfstoeristische bedrijven. De hotelsector is goed voor 43% van deze bedrijven. Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over bijna 55.000 toeristische slaapplaatsen. 59% hiervan betreft toeristische kampeercapaciteit. In vergelijking met de provincie Noord-Brabant en Nederland is de opbouw van de logiescapaciteit redelijk vergelijkbaar. Zuidoost-Brabant beschikt over relatief meer capaciteit in groepsaccommodaties en iets minder hotelcapaciteit, maar de verschillen zijn klein. Bezettingsgraden veelal bovengemiddeld Als gekeken wordt naar de netto slaapplaatsbezettingsgraden van de verblijfsaccommodaties, kan worden geconstateerd dat deze in Zuidoost-Brabant in vrijwel alle sectoren bovengemiddeld zijn. Voor de hotelsector is de bezetting nagenoeg gelijk aan het provinciaal gemiddelde. Voor de andere sectoren (bungalows, kamperen, groepsaccommodaties) ligt de bezettingsgraad boven het provinciale en landelijke gemiddelde. Ruim 4,2 miljoen overnachtingen in Zuidoost-Brabant In 2010 vonden ruim 4,2 miljoen overnachtingen plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste accommodatievorm hierbij zijn de bungalows/vakantiewoningen met 41% van de overnachtingen, gevolgd door kamperen (25%) en de hotelsector (23%). In vergelijking met de opbouw van de overnachtingen in de provincie Noord-Brabant en Nederland vinden in Zuidoost-Brabant relatief veel overnachtingen plaats in bungalows en groepsaccommodaties (door het relatief grote aanbod in combinatie met de bovengemiddelde bezettingsgraad) en relatief weinig in hotels. In totaal heeft Zuidoost-Brabant een marktaandeel van 48% van de overnachtingen in Noord-Brabant en een marktaandeel van 5% van de overnachtingen in Nederland. Bergeijk (28%), Bladel (17%), Eindhoven (12%) en Eersel (9%) zijn de gemeenten met de meeste overnachtingen. Ruim 4 op de 5 overnachtingen (82%) in Zuidoost-Brabant zijn toeristisch. In Zuidoost-Brabant vonden in 2010 aldus bijna 3,5 miljoen toeristische overnachtingen plaats. De overige kleine 0,8 miljoen overnachtingen (18%) kunnen als zakelijk worden getypeerd. Ruim 52 miljoen dagbezoeken in Zuidoost-Brabant Vorig jaar (2010) vonden ruim 52 miljoen dagrecreatieve bezoeken plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste categorieën/activiteiten hierbij zijn buitenrecreatie (32%), horeca/uitgaan (24%), recreatief winkelen (14%) en het bezoeken aan evenementen (10%). Het dagrecreatieve bezoek in Zuidoost-Brabant is sterk geconcentreerd in Eindhoven. Met ongeveer 18,1 miljoen dagbezoeken is deze gemeente goed voor ongeveer 35% van het dagrecreatieve bezoek.
ZKA Consultants & Planners
1
Vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant genereert ruim € 1,3 miljard … In 2010 werd aan verblijfstoerisme en dagrecreatie in Zuidoost-Brabant ruim € 1,3 miljard besteed. De meeste bestedingen komen terecht in de detailhandel en de horeca. Belangrijkste categorieën zijn recreatief winkelen (€ 409 miljoen), horeca/uitgaan (€ 317 miljoen) en middenklasse en luxe hotels (€ 132 miljoen). Van de bestedingen van toeristen komt 45% terecht in Eindhoven. … en is goed voor bijna 7% van de banen in de regio Door deze bestedingen wordt werk gegenereerd voor circa 23.000-26.500 personen. Dit is bijna 7% van het totaal aantal banen in Zuidoost-Brabant. Dit percentage is iets hoger dan het landelijk gemiddelde (circa 5%). Geconcludeerd kan worden dat de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant relatief belangrijk is. Dit geldt niet alleen voor de omvang van de werkgelegenheid, maar ook voor de aard van de werkgelegenheid. De vrijetijdssector schept namelijk relatief veel banen voor jongeren en middelbaar hoger opgeleid personeel (HAVO, VWO en MBO). Zeker in de huidige economische situatie is dit een belangrijk gegeven. Daarnaast levert de vrijetijdssector een belangrijke bijdrage aan het leefklimaat in de regio en (daarvan afgeleid ook) het vestigingsklimaat. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Geconcludeerd kan worden dat de vrijetijdssector in de regio Zuidoost-Brabant het in het algemeen goed doet (de bezettingsgraden zijn veelal bovengemiddeld en het marktaandeel van de regio is hoog) en dat de betekenis van de sector in de regio groot is: • De toeristisch-recreatieve bestedingen bedragen ruim € 1,3 miljard; • De vrijetijdssector in de regio is goed voor bijna 7% van de banen. In de sector werken relatief veel laagopgeleiden; • De sector is belangrijk voor het voorzieningenniveau en daarmee ook voor het woon- en vestigingsklimaat. Aandachtpunten Ondanks de goede prestaties van de sector en het grote belang van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant, zijn er wel een aantal aandachtspunten: • De ‘echte’ toeristische sector (verblijfstoerisme, attracties, etc.) is klein. Zuidoost-Brabant is met name een leisureregio (vrijetijdsbesteding voor inwoners in de regio); • Het verblijfstoerisme is voor een groot deel afhankelijk van een aantal sterke formules/marktpartijen die weinig omgevingsgebonden zijn. Het succes is daarmee deels afhankelijk van het management en beslissingen van deze bedrijven en de fase in de productlevenscyclus waarin deze bedrijven zich bevinden (veelal volwassenheids- of verzadigingsfase); • Het gevaar bestaat dat toeristisch-recreatieve capaciteit verdwijnt in de verblijfstoeristische sector door de verdere opkomst van niet-recreatieve doelgroepen (zoals bijvoorbeeld arbeidsmigranten); • Op dagtoeristisch gebied kent de regio geen echte grote, bekende trekkers; • Zuidoost-Brabant heeft geen duidelijk en eenduidig (toeristisch) profiel naar buiten toe. Aanbevelingen Het echte (stuwende!) toerisme in de regio is nog relatief beperkt. Het is belangrijk dit zo veel mogelijk te behouden en waar mogelijk te versterken. Om dit te bewerkstellingen, adviseren wij:
ZKA Consultants & Planners
2
•
• •
•
Dat de overheid (SRE, gemeenten) in contact/overleg treedt met belangrijke partijen/investeerders (eventueel via een regionaal toeristisch platform) om te kijken hoe beter kan worden samengewerkt en hoe de overheid kan bijdragen om formules sterk/actueel te houden; Een nadere analyse te laten verrichten naar het functioneren van en de productiviteit in de verblijfstoeristische sector, met name de campingsector; Een onderzoek te laten verrichten naar meer kwalitatieve aspecten van de vrijetijdssector in de regio (profiel bezoekers, tevredenheid, eventueel imago, verbeterpunten/lacunes in vrijetijdsaanbod, etc.); Te werken aan een scherpe gezamenlijke regionale positionering/profilering. In een dergelijk “regionaal beeldverhaal” worden de kernwaarden van het gebied – die het gebied uniek maken, zowel voor toerisme als andere branches – uitgewerkt. Tevens wordt de basis gelegd voor innovaties door sectoroverschrijdende samenwerkingsverbanden (die zowel voor toerist als andere branches interessant zijn).
ZKA Consultants & Planners
3
1.
INLEIDING
1.1.
Aanleiding
Het samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) heeft behoefte aan een periodieke monitoring van het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan en de economische betekenis van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant. Hierbij is het wenselijk dat gegevens kunnen worden verbijzonderd naar de 21 individuele 1 gemeenten . SRE heeft aan ZKA Consultants & Planners gevraagd een studie te verrichten die leidt tot het gewenste inzicht. 1.2.
Doel en vraagstelling
Doel van het onderzoek is inzicht te geven in kwantitatieve informatie over het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan alsmede de economische betekenis van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant. Dit inzicht dient zowel op regioniveau als – indien mogelijk – op gemeenteniveau te worden gegeven. Om te komen tot dit inzicht worden onder meer de volgende vragen beantwoord: • Wat is de omvang (aantal aanbieders, slaapplaatsen, etc.) en de structuur van het vrijetijdsaanbod? • Hoeveel overnachtingen hebben er in 2010 in de regio en per gemeente plaatsgevonden (zowel toeristisch-recreatief als zakelijk)? • Hoeveel bezoekers hebben de attracties, musea en bovenlokale evenementen in de regio (en per gemeente) in 2010 getrokken? • Wat is de economische betekenis van de vrijetijdssector (en deelsectoren), uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid? • Wat is de spin off van verblijfstoeristische bedrijven naar lokale bedrijven (zoals detailhandel)?
1.3.
Leeswijzer
Deze rapportage is als volgt opgebouwd: • Eerst is een nadere toelichting op het onderzoek gegeven. Hierbij is ingegaan op de methodiek en de afbakening/indeling (hoofdstuk 2); • Vervolgens is een beeld geschetst van het aanbod en de vraag in de verblijfstoeristische sector (hoofdstuk 3); • Daarna komen het aanbod en bezoek in de dagrecreatieve sector aan bod (hoofdstuk 4); • Tot slot is ingegaan op de economische betekenis van de vrijetijdssector in 2010 uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid (hoofdstuk 5). Aan het begin van dit rapport zijn de belangrijkste resultaten geresumeerd en aanbevelingen geformuleerd.
1
Het betreft de volgende gemeenten: Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Heeze-Leende, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre.
ZKA Consultants & Planners
4
Studie Vrijetijdshuis Medio 2010 heeft ZKA de economische betekenis van de gehele provincie Brabant berekend in opdracht van het Vrijetijdshuis. Hierbij is onder andere een uitsplitsing naar de regio Zuidoost-Brabant gemaakt. Alhoewel deels op dezelfde wijze berekend, zijn er verschillen mogelijk tussen de uitkomsten van die studie en de huidige studie in opdracht van SRE op basis van: • Een andere afbakening. Met name de afbakening van het dagrecreatie is in deze studie minder ruim dan in de studie voor het Vrijetijdshuis; • Andere methodiek. Het verblijfstoerisme is in de huidige studie geïnventariseerd op basis van enquêtes, in de studie voor het Vrijetijdshuis zijn bestaande bronnen zoals het Continu Vakantie Onderzoek en cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt; • Afwijkende steekproef. In de huidige studie is een grotere steekproef gehanteerd, om tot een betrouwbare indicatieve uitspraak per gemeente in Zuidoost-Brabant te kunnen komen; • Andere bestedingsprofielen. Deze zijn in de huidige studie aangescherpt en met maatwerk berekend voor de regio Zuidoost-Brabant De verschillen in economische betekenis voor de regio Zuidoost-Brabant tussen de twee studies zijn desondanks klein (1,6% op totaalniveau, zie hoofdstuk 5).
1.4.
Verrichte werkzaamheden
Voor deze studie zijn de volgende werkzaamheden verricht: • Startbespreking met de begeleidingsgroep; • Deskresearch (aanbodbestanden, CVTO, CBS, etc.); • Opstellen vragenlijsten; • Contacten met de 21 gemeenten (ten behoeve van controle aanbodbestanden, evenementenbezoek, etc.); • Enquêtes toeristisch-recreatieve bedrijven; • Dataverwerking, analyse en interpretatie resultaten; • Raming economische betekenis vrijetijdssector in de regio en 21 gemeenten; • Rapportage; • Bespreking/toelichting conceptrapportage met de begeleidingsgroep bestaande uit vertegenwoordigers van SRE en een aantal gemeenten uit de regio Zuidoost-Brabant.
ZKA Consultants & Planners
5
2.
ONDERZOEKSVERANTWOORDING
2.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk is een nadere toelichting op het onderzoek gegeven. Hierbij is gestart met de afbakening en indeling van het onderzoeksonderwerp (2.2.). Vervolgens is ingegaan op de gehanteerde methodiek en wijze van dataverzameling (2.3.). 2.2.
Afbakening
In deze paragraaf wordt ingegaan op de afbakening en indeling van het onderzoeksonderwerp. Hierbij komt eerst de regionale afbakening en indeling aan bod en vervolgens de afbakening van de vrijetijdssector. 2.2.1.
Regionale afbakening
Het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) bestaat uit de volgende 21 gemeenten: Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-De Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre. In onderstaande figuur is een kaart van de regio opgenomen. Figuur 2.1.
Regionale afbakening Zuidoost-Brabant
ZKA Consultants & Planners
6
2.2.2.
Afbakening vrijetijdssector
In deze VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant zijn zowel verblijfstoerisme, dagrecreatie als zakelijk bezoek meegenomen. De afbakening en categoriale indeling van toerisme voor dit onderzoek is in nauw overleg met de opdrachtgever en begeleidingscommissie tot stand gekomen. Categoriale indeling vrijetijdssector In deze monitor zijn de volgende 24 categorieën onderscheiden: Verblijfstoerisme: 1. B&B’s/pensions; 2. Hotels standaard (0-2 sterren); 3. Hotels middenklasse en luxe (3-5 sterren); 4. Bungalows; 5. Vakantiewoningen en appartementen; 6. Campings vaste plaatsen (seizoen- en jaarplaatsen); 7. Campings (regulier) toeristische plaatsen; 8. Minicampings; 9. Groepsaccommodaties; 10. Jachthavens vaste ligplaatsen; 11. Jachthavens passanten; Dagrecreatie: 12. Attracties; 13. Musea; 14. Bezienswaardigheden; 15. Evenementen; 16. Buitenrecreatie; 17. Paardrijden buiten; 18. Recreatief winkelen; 19. Horeca/uitgaan; 20. Wellness; 21. Cultuur; 22. Waterrecreatie en -sport; 23. Sportwedstrijd bezoeken; 24. Markt voor (semi-)zakelijke bijeenkomsten (MICE: meetings, incentives, conventions, events) In bijlage 1 is een nadere toelichting op deze categorieën en de methodiek van de berekening van de economische betekenis van de vrijetijdssector opgenomen.
2.3.
Methodiek en wijze van dataverzameling
Om de gewenste informatie inzichtelijk te krijgen zijn in dit onderzoek twee manieren voor de verzameling van de data gehanteerd: • Bedrijfsenquête onder toeristisch-recreatieve aanbieders; • Deskresearch. Bedrijfsenquête Voor het inzichtelijk maken van de capaciteiten, bezoekersaantallen, overnachtingen, omzetten/bestedingen, etc., zijn toeristisch-recreatieve aanbieders in Zuidoost-Brabant geënquêteerd.
ZKA Consultants & Planners
7
Gestart is met een indeling van het vrijetijdsaanbod naar bovenstaande 2 categorieën . Deze indeling is gemaakt op basis van bestanden van de RegioVVV Zuidoost-Brabant in combinatie met andere aanbodbestanden (onder andere van de eerdere studie in opdracht van het Vrijetijdshuis). Deze bestanden zijn ter controle en completering voorgelegd aan de 21 gemeenten. Vervolgens zijn de vragenlijsten per e-mail verzonden naar de bedrijven in de populatie. Om het draagvlak bij de ondernemers voor het onderzoek te bevorderen is deze vragenlijst voorafgegaan door een aanbevelingsbrief namens de opdrachtgever die het belang van het onderzoek onderstreept. Vervolgens zijn de bedrijven nagebeld totdat de (doel)respons was gerealiseerd. Respons: tweederde van de bedrijven meegewerkt In totaal is een respons van circa 68% gerealiseerd binnen de onderzoekspopulatie. In tabel 2.1. is een overzicht opgenomen van de respons uitgesplitst naar de verschillende hoofdcategorieën. Zie bijlage 2 voor een uitwerking van de respons. Hierbij is – naast de respons per categorie – tevens weergegeven wat de respons per gemeente bedroeg. De respons per gemeente was minimaal 44% (Best) en maximaal 86% (Cranendonck en Son en Breugel). Tabel 2.1.
Overzicht respons bedrijfsenquête
Categorie Hotels Campings Bungalows/vakantiewoningen Groepsaccommodaties Jachthavens Dagrecreatie Zakelijke accommodaties (MICE) Totaal
Populatie 169 111 42 72 3 154 100 651
Gerealiseerd 121 83 25 49 2 94 66 440
Respons 72% 75% 60% 68% 67% 61% 66% 68%
Deze respons van ruim tweederde van de bedrijven kan als zeer hoog worden aangemerkt. Veelal wordt in onderzoeken een respons van 20-30% al als hoog bestempeld. Deze hoge respons is mede te danken aan de vooraankondigingsbrief en de medewerking en betrokkenheid van SRE en de gemeenten. Wij zijn deze organisaties alsmede alle toeristisch-recreatieve bedrijven die in het onderzoek hebben geparticipeerd zeer erkentelijk voor hun medewerking. Om te komen tot het totale aantal overnachtingen en dagbezoek in ZuidoostBrabant in 2010 zijn – aangezien niet alle bedrijven hebben meegewerkt – voor de non-respons ramingen gemaakt. Deze ramingen zijn op verblijfstoeristisch en zakelijk gebied gemaakt door uit te gaan van de gemiddelde bezettingsgraden vanuit dit onderzoek voor de desbetreffende categorie. Voor dagrecreatieve bedrijven die niet hebben geparticipeerd zijn – vanwege de grote verschillen in aantallen bezoeken tussen bedrijven onderling – geen bezoekcijfers meegenomen (tenzij deze op andere wijze konden worden achterhaald). Dit betekent dat het weergegeven aantal dagrecreatieve bezoeken in de categorieën die op de bedrijfsenquêtes gebaseerd zijn en de daarmee samenhangende economische betekenis iets lager zullen liggen dan de werkelijke cijfers.
2
Voor alle verblijfstoeristische categorieën (1 tot en met 11) en de dagrecreatieve categorieën (met uitzondering van evenementenbezoek, buitenrecreatie, recreatief winkelen, horeca/uitgaan, waterrecreatie en -sport en sportwedstrijd bezoeken (15, 16, 18, 19, 22 en 23)) zijn enquêtes afgenomen.
ZKA Consultants & Planners
8
Waarborg vertrouwelijkheid Voor zover mogelijk wordt het gebruik van het toeristisch-recreatief aanbod per categorie (logiesvorm/type dagattractie) weergegeven per gemeente. Om de vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele bedrijven te waarborgen, worden alleen uitspraken gedaan indien in een “cel” (combinatie van categorie en gemeente) over minimaal 3 bedrijven bevat. Indien er overnachtingen of bezoekersaantallen in een bepaalde gemeente voorkomen, maar deze vanwege het waarborgen van de vertrouwelijkheid niet kunnen worden weergegeven, wordt dit aangegeven door de aanduiding g.g. Deskresearch Voor deze monitor is gebruik gemaakt van deskresearch om het toeristischrecreatieve aanbod te inventariseren. Hiervoor is primair gebruik gemaakt van de databestanden van de Regio-VVV Zuidoost-Brabant en eerder door ons opgestelde bestanden voor het Vrijetijdshuis. Daarnaast is deskresearch verricht om de dagrecreatieve activiteiten die niet via de bedrijfsenquête inzichtelijk zijn gemaakt in kaart te brengen. Voor de dagrecreatieve categorieën “buitenrecreatie”, “recreatief winkelen”, “horeca/ uitgaan”, “waterrecreatie en -sport” en “sportwedstrijd bezoeken” is gebruik 3 gemaakt van het ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) . De bezoekcijfers van evenementen zijn afkomstig van de 21 gemeenten, die door ZKA zijn benaderd om deze gegevens te verstrekken. Tevens is gebruik gemaakt van deskresearch voor de bepaling van de 4 parameters (bestedingen , arbeidscoëfficiënten, etc.) voor de berekening van de economische betekenis.
3
4
Voor het CVTO van NBTC-NIPO Research wordt een groot aantal Nederlanders ondervraagd over hun vrijetijdsgedrag. Wekelijks worden ongeveer 375 personen ondervraagd over hun vrijetijdsgedrag (ondernomen activiteiten) in de afgelopen week. Daarnaast vindt een jaarmeting/ ijkonderzoek plaats waaraan de laatste keer 5.350 Nederlanders hebben deelgenomen. De bestedingsprofielen zijn gebaseerd op de resultaten van de enquêtes in combinatie met aanvullend deskresearch (o.a. tarievenonderzoek en analyses CVTO).
ZKA Consultants & Planners
9
3.
VERBLIJFSTOERISME
3.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk komt het verblijfstoeristisch aanbod en de vraag (overnachtingen) in de regio Zuidoost-Brabant in 2010 aan bod. Achtereenvolgens komen de volgende verblijfstoeristische sectoren aan de orde: • Hotels inclusief pensions & B&B’s (paragraaf 3.2.); • Bungalows (paragraaf 3.3.); • Vakantiewoningen en appartementen (paragraaf 3.4.); • Campings (paragraaf 3.5.); • Groepsaccommodaties (paragraaf 3.6.); • Jachthavens (paragraaf 3.7.). In bijlage 3 zijn het aantal aanbieders, slaapplaatsen en overnachtingen per categorie per gemeente opgenomen. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een resumé van het verblijfstoeristisch aanbod en de overnachtingen in de regio (paragraaf 3.8.). 3.2.
Hotels, pensions, B&B’s
In deze paragraaf wordt ingegaan op de hotels, pensions en B&B’s in ZuidoostBrabant. Binnen deze hoofdcategorie wordt – vanwege verschillen in bestedingspatronen – voor de impactraming nader onderscheid gemaakt tussen: • B&B’s/ pensions; • Hotels standaard (0 t/m 2 sterren); • Hotels middenklasse en luxe (vanaf 3 sterren). Het volgende kan worden opgemerkt over de hotelsector in de regio: • De regio Zuidoost-Brabant telde in 2010 in totaal 169 hotels, pensions en bed & breakfasts met in totaal bijna 3.900 kamers en ruim 7.300 bedden; • Circa 85% van de capaciteit behoort tot de categorie ‘middenklasse en luxe’ (ruim 3.300 kamers en ruim 6.200 bedden). Bijna de helft van deze capaciteit bevindt zich in de gemeente Eindhoven; • De categorie ‘hotels standaard’ telde in 2010 circa 325 kamers en ruim 600 bedden (circa 8% van de totale capaciteit). Circa een kwart van deze capaciteit bevindt zich in Eindhoven; • Ruim de helft van de accommodaties behoort tot de B&B’s en pensions (91 bedrijven, goed voor circa 7% van het aantal slaapplaatsen). Relatief veel B&B’s en pensions bevinden zich in de gemeenten Oirschot (18%) en Bergeijk (10%); • De bedbezettingsgraad van de gehele hotelsector in Zuidoost-Brabant komt in 2010 uit op ruim 35%. Exclusief de B&B’s is dit ruim 37%, hetgeen gelijk is aan het provinciaal gemiddelde; • Kijkend naar de drie categorieën is de hoogste bedbezetting gerealiseerd door de ‘hotels middenklasse en luxe’ (ruim 38%). De kamerbezetting bedroeg circa 61%. Voor de ‘hotels standaard’ bedroeg de bedbezetting ruim 30%. De kamerbezetting kwam uit op circa 47%. Voor de bed & breakfasts en pensions kwamen de bedbezetting en kamerbezetting uit op 12% respectievelijk 18%;
ZKA Consultants & Planners
10
In 2010 vonden in totaal bijna 955.000 overnachtingen plaats bij de hotels, pensions en bed&breakfasts in Zuidoost-Brabant. Hiervan was 71% zakelijk en 29% toeristisch; Het merendeel van de overnachtingen in de ‘hotelsector’ werden doorgebracht in de 3, 4 en 5-sterrenhotels. In deze hotels vonden bijna 865.000 overnachtingen plaats. Dit komt overeen met circa 90% van het totale aantal overnachtingen in de hotelsector in de regio. Hiermee heeft de regio Zuidoost-Brabant een marktaandeel van circa 37% in de provincie 5 Noord-Brabant (en 3% in Nederland);
•
•
3.3.
Bungalows
Uit deze monitor blijkt dat: • In de regio Zuidoost-Brabant 9 bungalowparken (met minimaal 20 verhuurbungalows) gevestigd zijn met in totaal ruim 1.900 bungalows en ruim 10.000 bedden. Qua capaciteit is dit aanbod sterk geconcentreerd in de gemeenten Bergeijk en Bladel (samen 68% van de bedden) waar de twee grootste parken (CenterParcs De Kempervennen en Landal Het Vennebos) zijn gevestigd; • De gemiddelde bedbezettingsgraad van de bungalowparken in de regio bedroeg in 2010 ongeveer 46%. Dit is hoger dan het gemiddelde in de provincie Noord-Brabant (41%) en beduidend hoger dan het landelijk gemiddelde (36%); • Het aantal overnachtingen in de bungalowparken komt hiermee uit op ongeveer 1,7 miljoen in 2010. Hiermee heeft de regio Zuidoost-Brabant een marktaandeel van bijna 53% in de provincie Noord-Brabant en vindt 6% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland plaats in de regio Zuidoost-Brabant.
3.4.
Vakantiewoningen en appartementen;
In de categorie ‘vakantiewoningen en appartementen’ zijn accommodaties meegenomen met maximaal 20 verhuureenheden. Op basis van de analyse van deze categorie kan worden geconstateerd dat: • De regio Zuidoost-Brabant over 33 aanbieders beschikt met in totaal 81 verhuureenheden en in totaal 461 bedden. De gemeenten Bergeijk en Heeze-Leende hebben relatief veel aanbod in deze categorie; • De meeste accommodaties zijn het hele jaar geopend, maar gemiddeld zijn deze accommodaties 337 nachten per jaar beschikbaar. De gemiddelde bedbezetting op jaarbasis (= bruto) bedraagt 26%. De netto bezettingsgraad kwam in 2010 uit op ongeveer 28%; • Het aantal overnachtingen bedroeg in 2010 ongeveer 43.800. Van deze overnachtingen heeft 82% een toeristisch karakter en kan 18% worden getypeerd als zakelijke overnachting.
5
Voor deze berekening zijn de overnachtingen in B&B’s en pensions buiten beschouwing gelaten omdat deze veelal minder dan 5 bedden hebben en dit aanbod in de CBS statistieken (op basis waarvan het marktaandeel is berekend) buiten beschouwing wordt gelaten.
ZKA Consultants & Planners
11
3.5.
Campings
Bij het kamperen wordt onderscheid gemaakt tussen vast kamperen en toeristisch kamperen op ‘reguliere’ campings en op ‘minicampings’. Uit deze monitor blijkt dat: • De regio in totaal 111 campings heeft, waarvan 36 reguliere en 75 minicampings. De reguliere campings tellen in totaal ruim 10.800 standplaatsen. De gemeente Eersel beschikt over circa 20% van dit aanbod (bijna 2.200 standplaatsen). Op de minicampings zijn bijna 1.400 standplaatsen te vinden, waarvan circa 20% in de gemeente Bergeijk (274 standplaatsen, verdeeld over 14 bedrijven); • Van de totale kampeercapaciteit in de regio heeft 53% een toeristisch 6 karakter (circa 6.425 plaatsen) en 47% een vast karakter ; • In 2010 vonden in totaal bijna 1,1 miljoen toeristische overnachtingen plaats op de reguliere en minicampings in Zuidoost-Brabant. Hiermee vertegenwoordigt de regio circa 47% van de toeristische overnachtingen in de kampeersector in de provincie Noord-Brabant (en 6% in Nederland); • De reguliere campings hebben in 2010 bijna 965.000 toeristische overnachtingen gerealiseerd. Dit komt overeen met een slaapplaatsbezetting van 16%. Op de minicampings in Zuidoost-Brabant vonden in 2010 ruim 106.000 toeristische overnachtingen plaats (gemiddelde slaapplaatsbezetting van 8%). Gemiddeld bedroeg de bezettingsgraad voor toeristisch kamperen in de regio bijna 15%, hetgeen hoger is dan het provinciale (circa 12%) en het landelijke gemiddelde (circa 11%). 3.6.
Groepsaccommodaties
Uit deze monitor blijkt dat: • De regio Zuidoost-Brabant telt 72 groepsaccommodaties met samen ruim 550 zalen/kamers en ruim 4.800 bedden; • Gemeenten met een relatief groot aanbod zijn Bladel (circa 14%), Bergeijk (circa 13%), Someren (circa 10%), Gemert-Bakel en Oirschot (circa 9%); • De gemiddelde netto bedbezettingsgraad van deze accommodaties in 2010 komt uit op ongeveer 27%. Ten opzichte van zowel het provinciale als het landelijke gemiddelde (respectievelijk 21% en 24%) is deze bezetting hoger; • Het aantal overnachtingen in de groepsaccommodaties in Zuidoost-Brabant bedroeg in 2010 bijna 470.000. Dit betekent dat Zuidoost-Brabant een marktaandeel heeft van circa 61% in de provincie Noord-Brabant (en 12% in Nederland).
3.7.
Jachthavens
Wat betreft jachthavens geldt het volgende: • In de regio Zuidoost-Brabant zijn 3 jachthavens gevestigd: 2 passantenhavens (in Laarbeek en Oirschot) en 1 verenigingshaven (in Eindhoven); • Deze havens beschikken samen over 65 vaste ligplaatsen en 42 passantenplaatsen; • Het aantal passantenovernachtingen in deze havens is ingeschat op ruim 1.000 in 2010. 6
Het vast kamperen wordt in de monitor meegenomen door het aantal vaste plaatsen te vermenigvuldigen met de gemiddelde bestedingen per plaats per jaar en is dus niet gebaseerd op het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen.
ZKA Consultants & Planners
12
3.8.
Resumé verblijfstoerisme
3.8.1.
Aanbod
De regio Zuidoost-Brabant beschikte in 2010 over bijna 400 verblijfstoeristische bedrijven. De hotelsector is goed voor 43% van deze bedrijven. Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over bijna 55.000 toeristische slaapplaatsen. 59% hiervan betreft toeristische kampeercapaciteit. In figuur 3.1. is de structuur van de verblijfstoeristische capaciteit in de regio vergeleken met de provinciale en landelijke opbouw. Hieruit kan worden afgelezen dat de structuur redelijk gemiddeld is. Zuidoost-Brabant beschikt over iets meer capaciteit in groepsaccommodaties en iets minder hotelcapaciteit maar de verschillen zijn klein. Figuur 3.1.
Nederland
Opbouw verblijfstoeristische capaciteit
18%
Noord-Brabant
60%
14%
Zuidoost-Brabant
62%
13%
0%
19%
16%
59%
10%
20% Hotels
4%
7%
19%
30%
40%
Campings
Bungalows/vakantiewoningen
50%
60%
70%
80%
9%
90%
100%
Groepsaccommodaties
In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van het aanbod in de regio, verbijzonderd naar gemeente. 3.8.2.
Vraag
In tabel 3.1. op de volgende pagina wordt het aantal overnachtingen per gemeente weergegeven. Hierbij zijn – mede ten behoeve van de leesbaarheid – enkele categorieën geclusterd. In bijlage 3 is het aantal overnachtingen per categorie weergegeven. Het aantal overnachtingen op vaste plaatsen op campings en in jachthavens is hierbij niet opgenomen. De economische betekenis van het vast kamperen en vaste ligplaatsen in jachthavens is bepaald op basis van het aantal plaatsen en een bestedingsprofiel op jaarbasis. Ruim 4,2 miljoen overnachtingen in Zuidoost-Brabant Zoals uit tabel 3.1. op de volgende pagina kan worden afgelezen vonden er in 2010 ruim 4,2 miljoen overnachtingen plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste accommodatievorm hierbij zijn de bungalows/vakantiewoningen met 41% van de overnachtingen, gevolgd door kamperen (25%) en de hotelsector (23%).
ZKA Consultants & Planners
13
Tabel 3.1.
Aantal overnachtingen (x 1.000) Zuidoost-Brabant 2010
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-de Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal regio
Hotels/pensions/B&B 37 17 20 9 g.g. 26 16 507 90 14 42 12 3 8 14 10 3 g.g. 11 105 g.g. 955
Bungalows7 19 889 0 616 2 51 0 0 77 7 9 0 g.g. g.g. 10 50 0 0 g.g. 0 g.g. 1.734
Kamperen
Groepsaccom. 14 59 g.g. 68 g.g. 15 35 0 g.g. 44 30 0 g.g. 0 44 22 50 0 36 g.g. 0 469
128 201 g.g. 41 45 5 320 0 g.g. 47 53 0 5 0 53 54 52 0 28 36 0 1.071
Jachthavens
Totaal
0 0 0 0 0 0 0 g.g. 0 0 0 0 g.g. 0 g.g. 0 0 0 0 0 0 1
198 1.165 27 733 49 97 371 507 182 111 134 12 17 8 121 136 105 10 76 171 1 4.229
In figuur 3.2. is de structuur van de verblijfstoeristische vraag (overnachtingen)in de regio vergeleken met de provinciale en landelijke opbouw. Hieruit kan worden afgelezen dat in Zuidoost-Brabant relatief veel overnachtingen in bungalows en groepsaccommodaties plaatsvinden (door het grote aanbod in combinatie met de bovengemiddelde bezettingsgraad) en relatief minder hotelovernachtingen. Figuur 3.2.
Opbouw verblijfstoeristische overnachtingen
Nederland
40%
Noord-Brabant
23%
29%
Zuidoost-Brabant
26%
23%
0%
10%
20%
5%
37%
26%
Hotels
7
33%
9%
41%
30%
40%
Campings
Bungalows/vakantiewoningen
50%
60%
70%
11%
80%
90%
100%
Groepsaccommodaties
Inclusief de categorie ‘vakantiewoningen/appartementen’.
ZKA Consultants & Planners
14
In totaal heeft Zuidoost-Brabant een marktaandeel van 48% in de overnachtingen in Noord-Brabant en een marktaandeel van 5% van de overnachtingen in Nederland. Ruim 4 op de vijf overnachtingen zijn toeristisch Overigens kan van de overnachtingen 82%, ofwel bijna 3,5 miljoen overnachtingen, als toeristisch worden getypeerd en circa 18% als zakelijk (bijna 0,8 miljoen overnachtingen). Met name in de hotelsector komen zakelijke overnachtingen voor (gemiddeld 71%), maar ook bij de vakantiewoningen/ appartementen is nog een behoorlijk deel van de vraag zakelijk (te weten 18%). Figuur 3.3.
Herkomst verblijfsgasten
6% 18% 17%
59% Eigen gemeente
Overig SRE
Overig Nederland
Buitenland
Verblijfsgasten komen overwegend uit Nederland Van de verblijfsgasten komt ruim 4 op de 5 uit Nederland. Een klein deel hiervan komt uit de eigen gemeente (in totaal 6%) of de rest van de regio (17%). Bijna 60% komt uit overig Nederland. Naast Noord-Brabant (24% inclusief de eigen regio), zijn relatief veel verblijfsgasten in Zuidoost-Brabant afkomstig uit Zuid8 Holland (25%), Noord-Holland (14%) en Gelderland (10%) . Circa 18% komt uit het buitenland. Met name de hotels trekken relatief veel buitenlandse gasten (gemiddeld 44%). Bergeijk en Bladel gemeenten met meeste overnachtingen De verblijfstoeristische overnachtingen in Zuidoost-Brabant zijn sterk geconcentreerd in een viertal gemeenten, te weten: Bergeijk (28%), Bladel (17%), Eindhoven (12%) en Eersel (9%). Hiermee zijn deze vier gemeenten samen goed voor tweederde van de verblijfstoeristische overnachtingen in de regio. De overige gemeenten hebben een aandeel van 5% of minder in de regionale overnachtingen. Het grote aandeel overnachtingen in Bergeijk en Bladel hangt samen met de aanwezigheid van de grote bungalowparken in deze gemeenten. Eindhoven scoort hoog vanwege de sterke positie op de hotelmarkt en Eersel door het grote aantal toeristische kampeerovernachtingen.
8
De verdeling over de provincies is niet gebaseerd op de bedrijfsenquêtes maar op het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) van NBTC-NIPO Research.
ZKA Consultants & Planners
15
ZKA Consultants & Planners R
m
ee el
ek
3%
0% 3% 2%
lre
3%
aa
4%
W
0%
eu se
0%
en
1%
ue n
e on d
nd
La ar be
H
ze -L
3%
N
ee
rlo ak el
ie
2%
c. a. O irs ch l-D ot e M ie rd en So m So er en n en Br eu Va ge lk l en sw aa rd Ve ld ho ve n
H
-M
l ve n
rs e
ne
5%
er t- B
op G em
el dr
ho
Ee
el
nc k
eu r
do
D
en
st
1%
Ei nd
ra n
Bl ad
Be
10%
G
C
n
ijk
te
rg e
As
5%
Be
Figuur 3.4. Verdeling overnachtingen naar gemeente
30% 28%
25%
20% 17%
15% 12%
9%
2% 4%
0% 0% 0%
16
4.
DAGRECREATIE
4.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk komt het dagrecreatief aanbod en de vraag (bezoeken) in Zuidoost-Brabant in 2010 aan bod. Achtereenvolgens komen de volgende dagrecreatieve categorieën aan de orde: • Attracties (paragraaf 4.2.); • Musea (paragraaf 4.3.); • Bezienswaardigheden (paragraaf 4.4.); • Evenementen (paragraaf 4.5.); • Buitenrecreatie (paragraaf 4.6.); • Paardrijden buiten (paragraaf 4.7.); • Recreatief winkelen (paragraaf 4.8.); • Horeca / uitgaan (paragraaf 4.9.); • Wellness (paragraaf 4.10.); • Cultuur (paragraaf 4.11.); • Waterrecreatie en –sport (paragraaf 4.12.); • Sportwedstrijd bezoeken (paragraaf 4.13.); • Zakelijk dagbezoek (paragraaf 4.14.). Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een resumé van het dagrecreatief aanbod en het dagrecreatief bezoek in de regio (paragraaf 4.15.). In bijlage 4 is een overzicht opgenomen van het aantal bezoeken per gemeente per categorie.
4.2.
Attracties
Uit de analyse van de attracties (met minimaal 5.000 bezoeken per jaar) blijkt het volgende: • Het aanbod van attracties in Zuidoost-Brabant bestaat uit 39 bedrijven (met een minimum aantal van 5.000 bezoekers per jaar, attracties met een lager bezoekersaantal zijn buiten beschouwing gelaten); 9 • In totaal trokken de attracties ruim 1,5 miljoen bezoeken ; • De gemeente Bergeijk trok de meeste bezoekers vanwege het Montana Snowcenter en Waterskicentrum De Kempervennen. De gemeenten Best en Valkenswaard trokken daarnaast ook vele toeristen aan, met attracties als Dippiedoe, BestZoo, Kano- en Outdoorcentrum Valkenswaard, etc.;
4.3.
Musea
Binnen deze categorie worden musea vanaf 5.000 bezoeken per jaar meegenomen. Met betrekking tot musea kan het volgende worden opgemerkt: • Volgens bovenstaande afbakening worden 32 musea onderscheiden in de regio Zuidoost-Brabant. Circa 34% van dit aanbod (11 van de 32 bedrijven) bevindt zich in Eindhoven; • De musea die participeerden in het onderzoek hebben in 2010 in totaal circa 500.000 bezoekers getrokken. De musea in Eindhoven trokken bijna 270.000 bezoeken (circa 54% van het totale aantal bezoeken). 9
Bezoekersaantallen van attracties die niet hebben meegewerkt aan het onderzoek zijn hierin niet opgenomen. Wel hebben de meeste grotere attracties meegewerkt aan het onderzoek.
ZKA Consultants & Planners
17
4.4.
Bezienswaardigheden
Wat betreft de bezienswaardigheden (architectuur, kerken, kastelen, monumenten, openbare tuinen, etc.) geldt het volgende: • Er zijn in de regio 11 betaalde bezienswaardigheden gevestigd die jaarlijks minimaal 5.000 bezoekers trekken; • Het aantal bezoekers van deze bezienswaardigheden wordt geraamd op 377.000. Het grootste deel hiervan vindt plaats in Eindhoven (93%), zoals het Heempark Frater Simon Deltour, het Philips van Lenneppark en het Architectuurcentrum Eindhoven. 4.5.
Evenementen
Onder deze categorie worden evenementen, zoals beurzen, tentoonstellingen, braderieën, culturele- en muziekevenementen, etc. verstaan met minimaal een bovenlokaal karakter. Hierbij is een ondergrens van 5.000 bezoeken per evenement gehanteerd: • Op basis van deze afbakening zijn in 2010 in Zuidoost-Brabant volgens opgaaf van de gemeenten 137 evenementen georganiseerd; • In totaal werden in totaal ruim 5 miljoen bezoeken aan deze evenementen gebracht; • Circa 40% van deze evenementen vond plaats in Eindhoven. Aan deze evenementen (o.a. Eindhoven Winterstad, Park Hilaria, Glow, Marathon Eindhoven) werden ruim 3,5 miljoen bezoeken gebracht in 2010. Hiermee vertegenwoordigt Eindhoven circa 70% van de totale evenementbezoeken in de regio. 4.6.
Buitenrecreatie
Buitenrecreatie wordt gedefinieerd als recreëren aan het water, recreëren niet aan het water (park, bos, e.d.), wandelen en fietsen, toeren met auto, toeren met motor met een minimumduur van twee uur. Uit de analyse van de buitenrecreatie (op basis van het ContinuVrijeTijds Onderzoek (CVTO)) blijkt het volgende: • In de regio Zuidoost-Brabant vonden circa 17 miljoen activiteiten op het gebied van buitenrecreatie plaats, waarvan circa 5,8 miljoen activiteiten wandelen betrof en circa 5,4 miljoen activiteiten fietsen. Recreëren in park, bos, etc. volgt daarna (2,6 miljoen bezoeken) en er vonden circa 2,3 miljoen toertochtjes met de auto plaats; 10 • De meeste activiteiten vonden plaats in de gemeente Heeze-Leende (2,3 miljoen bezoeken), gevolgd door enkele andere gemeenten met een redelijk vergelijkbaar aantal bezoeken: Oirschot (1,4 miljoen bezoeken), Gemert-Bakel (1,4 miljoen bezoeken), Bergeijk (1,3 miljoen bezoeken), Cranendonck (1,2 miljoen bezoeken) en Deurne (1,2 miljoen bezoeken). 4.7.
Paardrijden buiten
Onder paardrijden buiten wordt in dit onderzoek verstaan: het maken van een recreatieve rit te paard (wel of niet met begeleiding), op pad gaan met wandelpony’s/-paarden of het maken van een tocht met een huifkar. Het buiten rijden in lesverband wordt in dit onderzoek niet als recreatief gezien. 10
De verdeling over de gemeenten in de regio is gebaseerd op het oppervlakte natuur in de gemeenten.
ZKA Consultants & Planners
18
Op basis van enquêtes onder maneges, etc. kan geconstateerd worden dat: • Er in de regio Zuidoost-Brabant 18 aanbieders zijn waar men terecht kan voor het maken van een recreatieve buitenrit; • In totaal werden er naar schatting in 2010 ongeveer 25.000 recreatieve 11 buitenritten gemaakt . 4.8.
Recreatief winkelen
Onder recreatief winkelen wordt het winkelen in de binnenstad voor plezier en het winkelen op een meubelboulevard verstaan (met een minimumduur van 2 uur). Uit de analyse blijkt het volgende: • In de regio vonden in 2010 circa 7,6 miljoen recreatieve winkelbezoeken plaats (bron: CVTO). Het merendeel daarvan (7,1 miljoen bezoeken) had betrekking op winkelen in de binnenstad en circa 500.000 bezoeken op winkelen op een meubelboulevard; • Ongeveer tweederde van alle recreatieve winkelbezoeken (circa 66%, 5 miljoen bezoeken) vond plaats binnen de gemeente Eindhoven. Op grote afstand daarvan volgen Helmond (circa 770.000 bezoeken) en Son en 12 Breugel (circa 420.000 bezoeken) ; • Ruim 75% van de bezoeken aan een meubelboulevard vond plaats in Son en Breugel (MeubelPlein Ekkersrijt). Het recreatieve winkelen in de binnenstad concentreerde zich in Eindhoven (71%).
4.9.
Horeca / uitgaan
Tot deze categorie behoren de volgende activiteiten: uit eten gaan, cafébezoek, op terras zitten, discobezoek, bowlen/kegelen, casino/speelhal. Dit is in kaart gebracht met het CVTO. Uit deze analyse blijkt het volgende: • In Zuidoost-Brabant is sprake van ongeveer 300.000 m² horecaoppervlakte (excl. hotels), verdeeld over circa 1.750 bedrijven. Conform het landelijk beeld is circa 45% hiervan een bar/café en 25% een restaurant; • Er vonden in 2010 ongeveer 12,5 miljoen gerichte horecabezoeken plaats in Zuidoost-Brabant waarvoor de bezoekers minimaal 2 uur van huis waren. Hiervan hebben ruim 4,4 miljoen bezoeken betrekking op uit eten in een restaurant of eetcafé, ruim 3,7 miljoen op bezoeken aan een bar/café en 2,5 miljoen bezoeken aan een terras (bij restaurant of café). De overige bezoeken zijn als volgt onder te verdelen: casino/speelhal (0,6 miljoen), uit eten fastfood/snackbar (0,5 miljoen), bowlen/kegelen (0,5 miljoen) en discobezoek (0,4 miljoen); • Eindhoven is de belangrijkste gemeente voor horecabezoek (met 4,2 miljoen horecabezoeken goed voor circa 34% van het horecabezoek in de regio), op afstand gevolgd door Helmond (934.000 bezoeken), Valkenswaard (756.000 13 bezoeken) en Gemert-Bakel (710.000 bezoeken) . 11
12
13
Voor de bedrijven die niet participeerden is een inschatting van het bezoek gemaakt op basis van het gemiddeld aantal bezoekers/ritten bij de bedrijven die aan het onderzoek hebben meegewerkt. Voor de verdeling over de gemeenten is voor winkelen in de binnenstad uitgegaan van het CVTO voor Eindhoven en Helmond. Voor de overige gemeenten is het oppervlakte in het segment “mode en luxe” (bron: Locatus) gebruikt als verdeelsleutel. Voor het bezoek aan de meubelboulevard zijn de cijfers uit het CVTO aangehouden (hierbij is wel een correctie toegepast voor Eindhoven en Son en Breugel in verband met Ekkersrijt). De verdeling over de gemeenten is gebaseerd op de verdeling van het aanbod in oppervlakte voor horeca (restaurants, café’s en fastfood). Voor discotheken is uitgegaan van het aantal vestigingen, voor bowlen het aantal bowlingbanen en voor casino/amusementscentra eveneens
ZKA Consultants & Planners
19
4.10.
Wellness
Uit de analyse van de wellness (kuurbaden, sauna’s, e.d. met minimaal 5.000 bezoeken per jaar) blijkt het volgende: • De regio telt vier zelfstandige, openbare sauna- en wellnesscomplexen: Thermen Prinsejagt in Eindhoven, Thermae Son, Thermen Geldrop en Temple Of Beauty in Deurne; • In totaal trekken deze vier accommodaties circa 330.000 bezoeken per jaar. Dit bezoekersaantal kan niet verbijzonderd worden per gemeente zonder individuele bezoekersaantallen prijs te geven. Derhalve is alleen het totale bezoekersaantal vermeld. 4.11.
Cultuur
Onder de categorie cultuur wordt het bezoek aan schouwburgen, theaters, poppodia, bioscopen, etc. verstaan met minimaal 5.000 bezoeken per jaar. Voor de regio Zuidoost-Brabant geldt het volgende: • De regio beschikt over 33 accommodaties die onder deze definitie vallen. Hiervan zijn er 7 gevestigd in Eindhoven en 5 in Helmond; • Het aantal bezoeken in deze categorie in 2010 wordt geraamd op ongeveer 2,2 miljoen bezoeken. Het accent ligt hierbij op Eindhoven met circa 1,6 miljoen bezoeken (71%). 4.12.
Waterrecreatie en -sport
Waterrecreatie en -sport wordt gedefinieerd als kanoën, roeien, surfen, varen met motorboot/jacht, vissen, zeilen en zwemmen in zwembaden (met een minimumduur van 2 uur). Uit de analyse blijkt het volgende: • Naast 27 openbare zwembaden zijn er in de regio Zuidoost-Brabant ook een aantal zwemvoorzieningen in de natuur aanwezig waarop waterrecreatie kan plaatsvinden, zoals Aquabest, het E3-strand, De IJzeren Man, etc.; • De zwembaden tellen in totaal circa 2,3 miljoen bezoeken en de waterrecreatie en -sport circa 1,25 miljoen. In totaal zijn dat bijna 3,6 miljoen bezoeken; • De meeste bezoeken vinden plaatsen in de gemeente Eindhoven (met bijna 1,5 miljoen bezoeken), onder andere door Zwembad De Tongelreep. Op grote afstand volgt Bergeijk met circa 431.000 bezoeken. Nuenen, Gerwen en Nederwetten (288.000 bezoeken) en Eersel (287.000 bezoeken) volgen daarna. 4.13.
Sportwedstrijd bezoeken
Binnen de categorie ‘sportwedstrijd bezoeken’ wordt ingegaan op het bezoek aan professionele sportwedstrijden (alle sporten). Deze categorie is in beeld gebracht door het CVTO (ContinuVrijeTijdsOnderzoek 2009, NBTC/NIPO Research): • Op basis hiervan blijkt dat ruim 900.000 bezoeken aan professionele sportwedstrijden zijn gebracht in Zuidoost-Brabant;
van het aantal aanbieders (waarbij het aantal bezoeken voor Holland Casino Eindhoven is toegevoegd op basis van het jaarverslag van Holland Casino).
ZKA Consultants & Planners
20
•
•
Het merendeel (circa 880.000 bezoeken, ofwel circa 98%) hiervan vond in Eindhoven plaats. De overige bezoeken (bijna 20.000, ofwel circa 2%) werden in de gemeente Helmond gebracht en betrof bezoeken aan een betaald voetbalwedstrijd (Helmond Sport); Van het bezoek aan professionele sportwedstrijden in Eindhoven betrof circa 93% een betaald voetbalwedstrijd (PSV, FC Eindhoven), voor de overige 7% ging het om bezoek aan andere sporten.
4.14.
Zakelijk dagbezoek
Uit de analyse van de zakelijke accommodaties blijkt het volgende: • De regio Zuidoost-Brabant telt 100 accommodaties die mogelijkheden bieden voor zakelijke bijeenkomsten zoals vergaderen, congressen, trainingen, etc. Dit betreft gespecialiseerde accommodaties (zoals congres- en zalencentra), hotels en restaurants met zaalverhuur en bijzonder accommodaties zoals het Philips Stadion, Muziekgebouw Eindhoven en Holland Casino Eindhoven; • Deze 100 accommodaties beschikken in totaal over 627 zalen met circa 18.000 stoelen (in de maximale opstelling); • De meeste accommodaties liggen in de gemeente Eindhoven (29%). Tweede gemeente is de gemeente Oirschot met 10% van het aantal accommodaties. Het aantal accommodaties zegt echter lang niet alles over het daadwerkelijke aantal bezoekers. Dit is sterk afhankelijk van de capaciteit en de bezetting van de accommodatie. De capaciteit van een accommodatie varieert namelijk van enkele zalen per accommodatie tot 120 zalen en van 15 tot 4.500 stoelen per accommodatie (zoals NH Koningshof in Veldhoven); • De grootste capaciteit is qua aantal stoelen te vinden in Eindhoven (circa 5.400) en Veldhoven (circa 4.800). Op grote afstand volgt de gemeente Geldrop-Mierlo met 1.400 stoelen; • Het aantal zakelijke bezoeken in deze accommodaties bedroeg circa 940.000 in 2010. De bezetting is daarmee circa 50 deelnemers per stoel per jaar. De gemeente Eindhoven trekt mede vanwege het grote aantal accommodaties het grootste aantal bezoekers (circa 311.000), gevolgd door de gemeente Veldhoven (circa 250.000 bezoekers). 4.15.
Resumé dagrecreatieve vraag
In deze paragraaf is ingegaan op het totaal van de dagrecreatieve vraag. In bijlage 4 is het aantal bezoeken per categorie per gemeente weergegeven. Ruim 52 miljoen dagbezoeken in Zuidoost-Brabant Op basis van deze studie kan geconcludeerd worden dat er in 2010 ruim 52 miljoen dagrecreatieve bezoeken plaatsvonden in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste categorieën/activiteiten hierbij (zie ook bijlage 4) zijn buitenrecreatie (32%), horeca/uitgaan (24%), recreatief winkelen (14%) en het bezoeken van evenementen (10%). Dagrecreanten komen overwegend uit de eigen regio Op basis van het CVTO en de enquêtes onder dagrecreatieve bedrijven ontstaat inzicht in de herkomst van de dagrecreanten. Hieruit blijkt dat – voor deze categorieën – circa 71% van de bezoeken uit de regio komt. Van de dagrecreanten komt circa 26% uit de rest van Nederland en ongeveer 2% uit het buitenland (zie ook figuur 4.1. op de volgende pagina).
ZKA Consultants & Planners
21
14
Figuur 4.1.
Herkomst dagbezoekers
2%
26%
43%
28%
Eigen gemeente
Overig SRE
Overig Nederland
Buitenland
Eindhoven belangrijkste gemeente voor dagrecreatief bezoek Het dagrecreatieve bezoek in Zuidoost-Brabant is sterk geconcentreerd in Eindhoven. Met ongeveer 18,1 miljoen dagbezoeken is deze gemeente goed voor ongeveer 35% van het dagrecreatieve bezoek. Helmond heeft een aandeel van 7%. De overige gemeenten hebben een aandeel van 5% of minder in het regionale dagrecreatieve bezoek. Het grote aandeel van Eindhoven kan worden verklaard door de sterke positie in de meeste categorieën (evenementen, horeca, recreatief winkelen, cultuur, etc.). Figuur 4.2.
Verdeling dagrecreatief bezoek naar gemeente
40% 35% 35%
30%
25%
20%
15%
10% 7% 5% 5% 3%
3%
3%
3%
4%
4% 3%
3%
5% 4% 2%
2%
4% 3%
2%
3%
2%
1%
14
lre W aa
Ee rs el Ei nd ho G ve el n dr op -M i er G lo em er t-B ak H ee el ze -L ee nd e H el m on d La ar be ek N ue ne n c. a. R O eu irs se ch l-D ot e M ie rd en So m So er en n en Br eu Va ge lk l en sw aa rd Ve ld ho ve n
t
Bl ad el ra ne nd on ck D eu rn e C
Be s
As te n Be rg ei jk
0%
Dit betreft de gewogen gemiddelde herkomst van de dagbezoekers voor de dagrecreatieve categorieën op basis van de enquêtes en het CVTO. De categorieën waarvoor deskresearch is verricht (recreatief winkelen, evenementen, horeca, waterrecreatie, buitenrecreatie en sportwedstrijd bezoeken) zijn hierbij dus ook inbegrepen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het CVTO een onderzoek onder Nederlanders betreft en dat voor deze categorieën het aandeel buitenlanders op 0% is verondersteld.
ZKA Consultants & Planners
22
5.
ECONOMISCHE BETEKENIS VRIJETIJDSSECTOR 2010
5.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt de economische betekenis van de vrijetijdssector in de regio Zuidoost-Brabant in 2010 behandeld, uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid. Hierbij is eerst ingegaan op de totale economische betekenis van de vrijetijdssector in de hele regio (5.2.). Vervolgens is nader geanalyseerd hoe deze bestedingen en werkgelegenheid zijn opgebouwd (5.3.). Daarna is weergegeven wat de economische betekenis per gemeente bedraagt (5.4.). 5.2.
Economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant 2010
Bestedingen: ruim € 1,3 miljard De totale economische betekenis van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant bedroeg in 2010 ruim € 1,3 miljard. Daarvan komt het grootste gedeelte (€ 427 miljoen, 32% van het totale bedrag) terecht in de horeca. Een bijna gelijk bedrag (€ 422 miljoen) komt terecht in de detailhandel, grotendeels door het recreatief winkelen (€ 360 miljoen). Circa 10% van het gehele bedrag komt ten goede aan de logiesaccommodaties zelf (€ 130 miljoen) en ook de sectoren entree en vervoer profiteren van de vrijetijdssector. Tabel 5.1.
Economische betekenis regio Zuidoost-Brabant 2010 (bestedingen)
Sector Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer Totaal
Bestedingen € 130.125.625 € 427.225.625 € 421.723.325 € 197.505.600 € 168.821.625 € 1.345.401.475
Aandeel 10% 32% 31% 15% 13% 100%
Van de bestedingen heeft € 265 miljoen betrekking op het verblijfstoerisme, € 47 miljoen op het zakelijk dagbezoek en ongeveer € 1 miljard op dagrecreatie (zie ook paragraaf 5.3.). Voor het verblijfstoerisme is een inschatting gemaakt van de directe spin-off. Hiermee wordt bedoeld de bestedingen van toeristen bij niet-toeristische bedrijven, zoals bijvoorbeeld de bakker, de supermarkt, het tankstation, etc. Op basis van eigen onderzoeksgegevens en deskresearch is indicatief ingeschat welk deel van de bestedingen binnen de verblijfsaccommodaties – zoals hotels, campings, bungalowparken, etc. – terecht komt en welk deel daarbuiten. Dit is geraamd voor de bestedingen in de categorieën horeca, detailhandel en entree. De logiesbestedingen komen voor 100% binnen de verblijfsaccommodaties terecht en de vervoersbestedingen betreffen voor 100% 15 directe spin-off. In totaal wordt de directe spin-off geraamd op € 100 miljoen ofwel 38% van de verblijfstoeristische bestedingen. Werkgelegenheid: 23.000-26.500 banen De werkgelegenheid die uit de vrijetijdssector in de regio voortvloeit, bedraagt bijna 18.000 FTE. Aangezien in de vrijetijdssector en met name de horeca en detailhandel sprake is van veel parttime- en/of seizoenswerk is het aantal banen groter dan het aantal FTE. De vrijetijdssector is op basis van het genoemde aantal FTE goed voor circa 23.000-26.500 banen. 15
Deze zijn ongeveer als volgt verdeeld: € 37 miljoen horeca, € 22 miljoen detailhandel, € 12 miljoen entree en € 28 miljoen vervoer.
ZKA Consultants & Planners
23
Tabel 5.2.
Economische betekenis regio Zuidoost-Brabant 2010 (werkgelegenheid)
Sector Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer Overig Directe werkgelegenheid Indirecte werkgelegenheid Totale werkgelegenheid
Directe werkgelegenheid (FTE) 1.218 4.647 2.103 1.833 548 2.360 12.710 4.957 17.667
Aandeel 10% 37% 17% 14% 4% 19% 100%
Vrijetijdssector goed voor bijna 7% van de banen in Zuidoost-Brabant De totale werkgelegenheid in Zuidoost-Brabant was begin 2010 circa 371.060 banen (bron: CBS). Het aandeel van de werkgelegenheid in de vrijetijdssector in de totale werkgelegenheid van Zuidoost-Brabant bedroeg daarmee circa 6,7%. Dit is relatief hoog. Het landelijk gemiddelde bedraagt ongeveer 5% (wel op andere wijze gemeten). Enkele uitkomsten van vergelijkbare, recent door ons bureau uitgevoerde onderzoeken zijn ongeveer 7% in Flevoland en circa 5% in 16 de regio Arnhem-Nijmegen . Zeker gezien de relatief grote werkgelegenheid in de Zuidoost-Brabant is het aandeel van de vrijetijdssector hierin dus aanzienlijk. Opleidingsniveau en leeftijd werknemers Het opleidingsniveau van de werknemers in de vrijetijdssector is voor het grootste deel hoger middelbaar onderwijs (HAVO, VWO en MBO), iets meer dan de helft van de werknemers (55%) heeft een dergelijke opleiding. Circa 20% heeft hoger onderwijs (HBO of WO) genoten en circa 21% lager middelbaar onderwijs (VMBO). Slechts 4% heeft lager onderwijs (basisonderwijs) genoten. In vergelijking met de opbouw van het opleidingsniveau van de Nederlandse beroepsbevolking (zie ook onderstaande figuur) kan worden geconstateerd dat de vrijetijdssector relatief veel werk schept voor mensen met hoger middelbaar onderwijs (HAVO, VWO of MBO) als hoogst voltooide opleiding en relatief weinig voor hoger opgeleid personeel. Figuur 5.1.
Opleidingsniveau werknemers
Beroepsbevolking Nederland
5%
Werknemers vrijetijdssector ZuidoostBrabant
4%
0%
19%
43%
21%
10%
55%
20%
Lager onderwijs
16
34%
30%
40%
50%
Lager middelbaar onderwijs
20%
60%
70%
Hoger middelbaar onderwijs
80%
90%
100%
Hoger onderwijs
Dit is exclusief horeca/uitgaan. Indien horeca/uitgaan voor Zuidoost-Babant buiten beschouwing wordt gelaten bedraagt het aandeel in de werkgelegenheid bijna 5%.
ZKA Consultants & Planners
24
De leeftijd van de werknemers in de vrijetijdssector is relatief jong: circa 57% is jonger dan 35 jaar. Ruim een kwart (28%) is zelfs jonger dan 25 jaar. Werknemers van middelbare of wat oudere leeftijd zijn ondervertegenwoordigd. Zie ook figuur 5.2. Figuur 5.2.
Leeftijdsniveau werknemers
18%
Beroepsbevolking Nederland
28%
Werknemers vrijetijdssector Zuidoost-Brabant
0%
10%
22%
20%
30%
40% 25 tot 35 jaar
20%
23%
29%
15 tot 25 jaar
5.3.
22%
18%
50% 35 tot 45 jaar
60% 45 tot 55 jaar
70%
14%
80%
90%
6%
100%
55 tot 65 jaar
Economische betekenis naar categorie
De economische betekenis van ruim € 1,3 miljard komt voort het grootste deel voort uit het dagrecreatie (excl. zakelijk dagbezoek) met een bestedingsniveau van circa € 1 miljard (een aandeel van 77% in de totale economische betekenis). Het verblijfstoerisme heeft met een bestedingsniveau van € 265 miljoen een aandeel van 20% in de bestedingen. Het zakelijk dagbezoek is met een bestedingsniveau van € 47 miljoen goed voor 4% van de bestedingen. Uit tabel 5.3. op de volgende pagina blijkt dat de categorieën recreatief winkelen (€ 409 miljoen), horeca/uitgaan (€ 317 miljoen) en hotels middenklasse en luxe (€ 132 miljoen) de drie categorieën zijn met de hoogste absolute bestedingen. Daarnaast zijn ook de bestedingen in de categorie buitenrecreatie, bungalows en evenementen goed voor een behoorlijk bedrag aan bestedingen. Een verbijzondering van deze bestedingen – waarin per categorie onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende sectoren (logies, horeca, detailhandel, entree en vervoer) – is te vinden in bijlage 5. Jachthavens, vakantiewoningen, B&B’s en pensions nemen binnen het verblijfstoerisme een relatief kleine positie in. Binnen het dagrecreatie zijn paardrijden buiten en bezoek aan musea en bezienswaardigheden en wellness daarnaast categorieën met een relatief lage economische betekenis.
ZKA Consultants & Planners
25
Tabel 5.3.
Categorie 1. B&B’s en pensions 2. Hotels standaard 3. Hotels middenklasse en luxe 4. Bungalows 5. Vakantiewoningen en appart. 6. Campings vaste plaatsen 7. Campings toeristische plaatsen 8. Minicampings 9. Groepsaccommodaties 10. Jachthavens vaste plaatsen 11. Jachthavens passantenplaatsen Subtotaal verblijfstoerisme 12. Attracties 13. Musea 14. Bezienswaardigheden 15. Evenementen 16. Buitenrecreatie 17. Paardrijden buiten 18. Recreatief winkelen 19. Horeca / uitgaan 20. Wellness 21. Cultuur 22. Waterrecreatie en -sport 23. Sportwedstrijd bezoeken Subtotaal dagrecreatie 24. (Semi-)zakelijke bijeenkomsten Totaal
5.4.
17
Economische betekenis vrijetijdssector naar categorie Bestedingen € 2.075.175 € 5.670.175 € 131.744.525 € 74.869.625 € 1.478.175 € 16.807.975 € 18.027.175 € 2.079.175 € 12.306.750 € 103.025 € 25.400 € 265.187.150 € 33.013.000 € 4.462.625 € 2.412.800 € 72.780.725 € 88.250.575 € 747.950 € 409.165.900 € 317.098.675 € 9.425.425 € 36.738.775 € 40.859.100 € 18.103.150 € 1.033.058.675 € 47.155.650 € 1.345.401.475
Aandeel 0% 0% 10% 6% 0% 1% 1% 0% 1% 0% 0% 20% 2% 0% 0% 5% 7% 0% 30% 24% 1% 3% 3% 1% 77% 4% 100%
FTE 26 71 1.733 989 20 217 230 27 166 1 0 3.479 418 56 30 922 1.007 10 4.819 4.887 121 473 551 233 13.528 659 17.667
Aandeel 0% 0% 10% 6% 0% 1% 1% 0% 1% 0% 0% 20% 2% 0% 0% 5% 6% 0% 27% 28% 1% 3% 3% 1% 77% 4% 100%
Economische betekenis naar gemeente
Totale economische betekenis De economische betekenis verschilt per gemeente, maar duidelijk is dat met een bestedingsniveau van ruim € 611 miljoen Eindhoven de gemeente is met de hoogste economische betekenis: 45% van de bestedingen komt hier terecht. In deze gemeente levert dat ruim 7.800 FTE aan werkgelegenheid op. Op een verre afstand is Helmond de gemeente met de op één na hoogste economische betekenis (€ 88 miljoen bestedingen), snel gevolgd door Bergeijk (€ 82 miljoen). De werkgelegenheid in de vrijetijdssector in deze twee gemeenten is beiden met ongeveer 1.100 FTE nog behoorlijk groot. De economische betekenis in de andere gemeenten is kleiner, maar is in vrijwel elke gemeente in Zuidoost-Brabant met tientallen miljoenen euro’s belangrijk voor de lokale economie. Dit kan ook worden afgelezen uit figuur 5.3. op de volgende pagina waar het aandeel van de werkgelegenheid in de vrijetijdssector ten opzichte van de totale werkgelegenheid per gemeente is afgezet. Uit deze figuur blijkt dat de vrijetijdssector relatief belangrijk is in Bergeijk, Reusel-de Mierden en Heeze-Leende.
17
Het betreft de bestedingen die voortvloeien uit de overnachtingen c.q. het dagrecreatieve bezoek in een bepaalde toeristisch-recreatieve categorie. Een deel van deze bestedingen komt binnen de bedrijven in de desbetreffende categorie terecht (bijvoorbeeld op de campings, in de musea) en een deel betreft spin-off (voor de supermarkt, horeca, etc.). In paragraaf 5.2. is indicatief ingegaan op de omvang van de spin-off in het verblijfstoerisme.
ZKA Consultants & Planners
26
Tabel 5.4.
Economische betekenis vrijetijdssector naar gemeente
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-De Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal Zuidoost-Brabant
Figuur 5.3.
Bestedingen € 29.165.600 € 82.399.375 € 28.269.500 € 51.356.525 € 26.367.375 € 36.261.925 € 32.060.375 € 611.573.275 € 46.159.550 € 34.905.650 € 35.075.350 € 87.568.450 € 15.692.625 € 18.271.775 € 31.196.900 € 22.833.875 € 16.876.525 € 29.218.550 € 40.762.100 € 58.339.325 € 11.046.875 € 1.345.401.475
Aandeel 2% 6% 2% 4% 2% 3% 2% 45% 3% 3% 3% 7% 1% 1% 2% 2% 1% 2% 3% 4% 1%
Werkgelegenheid 390 1.081 375 677 359 480 429 7.867 624 486 453 1.135 230 249 425 305 223 373 553 798 155 17.667
Aandeel 2% 6% 2% 4% 2% 3% 2% 45% 4% 3% 3% 6% 1% 1% 2% 2% 1% 2% 3% 5% 1%
Aandeel vrijetijdssector in lokale werkgelegenheid
30%
25%
24%
20%
15% 15% 13%
10%
9%
9% 8%
7%
8%
7%
7% 6%
6% 4%
5%
5%
4%
6% 5%
4%
5%
5%
3%
lre aa
R
eu se
W
c. a. O irs ch l-D ot e M ie rd en So m So er en n en Br eu Va ge lk l en sw aa rd Ve ld ho ve n
ek
en ue n
La ar be
N
e
on d
nd
m
ee
el
ze -L ee
H
H
rlo
ak el
ie
er t- B
-M op
G em
l
ve n el dr
ne
rs e
ho Ei nd
G
Ee
eu r D
el
nc k do
en
st
C
ra n
Bl ad
Be
ijk rg e
As
Be
te
n
0%
Onderscheid naar dag- en verblijfstoerisme In de berekening is ook onderscheid gemaakt naar de omvang van dagrecreatie en verblijfstoerisme per gemeente. Dit is weergegeven in figuur 5.4. op de volgende pagina. Daaruit blijkt dat: • In de meeste gemeenten de dagrecreatie een veel groter aandeel heeft dan verblijfstoerisme. In de gemeenten Waalre, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Cranendonck, Son en Breugel en Valkenswaard zijn vrijwel alle bestedingen (> 90%) afkomstig uit de dagrecreatie;
ZKA Consultants & Planners
27
•
Bladel en Bergeijk de gemeenten zijn waar juist het verblijfstoerisme het grootste aandeel in de bestedingen vormt (circa 60%). Dat komt met name door enkele grote bungalowparken aldaar. Ook in de gemeenten GeldropMierlo, Asten en Eersel is een redelijk aandeel (35-40%) van de bestedingen afkomstig uit het verblijfstoerisme.
In bijlage 6 is de verdeling van de bestedingen per categorie per gemeente weergegeven. Figuur 5.4.
Verdeling dag- en verblijfstoerisme per gemeente Asten
Bergeijk
Best
Bladel
Cranendonck
Deurne
Eersel
Eindhoven
Geldrop-Mierlo
Gemert-Bakel
Heeze-Leende
Helmond
Laarbeek
Nuenen c.a.
Oirschot
Reusel-De Mierden
Someren
Son en Breugel
Valkenswaard
Veldhoven
Waalre 0%
10%
20%
30%
40%
Verblijfstoerisme
ZKA Consultants & Planners
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagtoerisme
28
Bijlage 1
Toelichting VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant
In deze bijlage is nader ingegaan op de gehanteerde methodiek in de VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant. Input In de Monitor zijn 24 categorieën onderscheiden. Deze categorieën vormen een weerspiegeling van de (belangrijkste) vrijetijdsactiviteiten in de regio. Globaal kunnen de toeristisch-recreatieve categorieën worden ingedeeld in: • Verblijfstoerisme; • Dagrecreatie. Tabel 1 geeft een overzicht van de 24 categorieën die in de VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant worden onderscheiden. Hierbij is aangegeven welke vormen van toerisme of recreatie hieronder worden verstaan en of de invoer voor de impactraming bestaat uit: • Overnachtingen: O • Aantal bezette vaste plaatsen: P • Bezoekersaantallen: B Tabel 1.
Categorieën VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant
Categorieën Verblijfstoerisme 1. B&B’s en pensions 2. Hotels standaard 3. Hotels middenklasse en luxe 4. Bungalows 5. Vakantiewoningen/appartementen 6. Campings vaste plaatsen 7. Campings (regulier) toeristisch
8. Minicampings 9. Groepsaccommodaties 10. Jachthavens vaste plaatsen 11. Jachthavens passanten Dagrecreatie 12. Attracties
13. Musea 14. Bezienswaardigheden
15. Evenementen 16. Buitenrecreatie
18
Toelichting
Hotels 0 t/m 2 sterren Hotels 3 t/m 5 sterren Complexen met minimaal 20 verhuureenheden18 Maximaal 20 verhuureenheden Jaarplaatsen en seizoensplaatsen op campings Toeristische standplaatsen, voor- en naseizoenplaatsen, trekkershutten op campings met minimaal 26 plaatsen Idem op campings met max. 25 plaatsen Groepsaccommodaties, jeugdherbergen, etc. Bezette vaste ligplaatsen in jachthavens Overnachtingen van passanten in jachthavens Attractiepark/pretpark, dierentuin, outdoor/adventure, etc. met minimaal 5.000 bezoeken per jaar Musea met minimaal 5.000 bezoeken per jaar Architectuur, kastelen, monumenten, openbare tuinen, etc. met minimaal 5.000 bezoeken per jaar die niet gratis toegankelijk zijn Evenementen met minimaal bovenlokaal karakter en minimaal 5.000 bezoeken per evenement Recreëren aan het water, recreëren niet aan het water (park, bos, e.d.), wandelen en fietsen, toeren met auto, toeren met motor met een minimumduur van 2 uur
Invoer O O O O O P O
O O P O B
B B
B B
Bungalows/vakantiewoningen/appartementen die alleen voor eigen recreatief gebruik worden aangewend, zijn niet in het onderzoek betrokken.
ZKA Consultants & Planners
29
Tabel 1.
Categorieën VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant (vervolg)
Categorieën 17. Paardrijden buiten
18. Recreatief winkelen
19. Horeca/uitgaan
20. Wellness 21. Cultuur 22. Waterrecreatie en -sport 23. Sportwedstrijd bezoeken 24. Semi-zakelijke bijeenkomsten
Toelichting Het maken van recreatieve buitenritten te paard, op pad gaan met wandelpony’s/paarden en huifkartochten. Winkelen voor plezier in binnenstad, bezoek meubelboulevard/woonmall met een minimumduur van 2 uur Uit eten gaan, cafébezoek, op terras zitten, discobezoek, bowlen/kegelen, casino/speelhal waarvoor men minimaal 2 uur van huis is. Kuurbaden, sauna bezoek met minimaal 5.000 bezoeken per jaar Schouwburgen, theaters, poppodia, bioscoop/ filmhuis met minimaal 5.000 bezoeken per jaar Kanoën, roeien, surfen, varen met motorboot/jacht, vissen, zeilen en zwemmen in zwembaden Bezoek aan professionele sportwedstrijden (Semi-)zakelijke bijeenkomsten in accommodaties waarvoor dergelijke bijeenkomsten tot de corebusiness behoort
Invoer B
B
B
B B B B B
Output De resultaten van de berekeningen geven de betekenis van toerisme en recreatie weer, uitgedrukt in bestedingen (in Euro’s) en werkgelegenheid (in Full Time Equivalenten). In de berekening wordt geen rekening gehouden met een ‘weglekeffect’ (bestedingen die buiten de regio worden gedaan). Bestedingen De berekening van de bestedingen geschiedt op basis van gemiddelde bestedingen per persoon per overnachting of dagbezoek. Bij de categorieën campings vast en watersport vast worden de bestedingen berekend op basis van een vast tarief per plaats per jaar. In bijlage 6 zijn de bestedingen per categorie weergegeven zoals deze zijn opgenomen in de database behorende bij de VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant. De totale bestedingen zijn in het model verdeeld over de sectoren waarin de bestedingen terecht komen. De volgende sectoren worden onderscheiden: • Logies (alleen bij verblijfsrecreatie); • Horeca; • Detailhandel; • Entree; • Vervoer. Werkgelegenheid De werkgelegenheid kan worden berekend nadat de bestedingen per sector bekend zijn. Hiervoor worden de totale bestedingen (per sector) gecorrigeerd voor een tweetal effecten: • De bestedingen zijn inclusief BTW en accijns. Omdat deze tarieven geen directe invloed hebben op de werkgelegenheid in de sector, vindt hiervoor een correctie plaats; • Daarnaast vindt er een correctie plaats voor de inkoopcomponent. Het aandeel ‘inkoop’ van de sector levert immers geen werkgelegenheid in de desbetreffende sector maar genereert voornamelijk werkgelegenheid bij de groot- en tussenhandel en producenten van levensmiddelen en non-food (brandstof, e.d.). Deze werkgelegenheid is opgenomen als ‘overig’.
ZKA Consultants & Planners
30
Na bovenstaande correcties resulteert de finale afzet uit de toeristischrecreatieve bestedingen. In bijlage 6 zijn de BTW-tarieven en inkooppercentages per sector weergegeven zoals deze zijn opgenomen in de database behorende bij de VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant. De directe werkgelegenheid per sector wordt berekend door de finale afzet te vermenigvuldigen met de arbeidscoëfficiënt. De gehanteerde arbeidscoëfficiënten zijn in bijlage 6 weergegeven in termen van aantal mensjaren (FTE) werk per 1 miljoen euro finale afzet. Na het vaststellen van de directe werkgelegenheid, kan de indirecte werkgelegenheid worden bepaald. De indirecte werkgelegenheid is met name het gevolg van toeleveranties (productiemiddelen, bouwnijverheid, dienstverleners (banken, verzekeringsmaatschappijen, wasserij, etc.)) die nodig zijn om de afzet in de diverse sectoren te kunnen realiseren. De indirecte werkgelegenheid wordt in zijn totaliteit, met behulp van een multiplier, bepaald. Deze werkgelegenheidsmultiplier bedraagt 1,39. Met andere woorden 1 FTE directe werkgelegenheid genereert 0,39 FTE indirecte werkgelegenheid. De parameters die in het model gebruikt worden staan vermeld in bijlage 7.
ZKA Consultants & Planners
31
Bijlage 2
Overzicht respons
In onderstaande tabellen is de respons op de bedrijfsenquêtes weergegeven per categorie respectievelijk per gemeente. Categorieën B&B’s en pensions Hotels standaard Hotels middenklasse en luxe Bungalows Vakantiewoningen Campings regulier Minicampings Groepsaccommodaties Jachthavens Attracties Musea Bezienswaardigheden Paardrijden buiten Wellness Cultuur Zwembaden Zakelijke accommodaties Totaal
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-De Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal
ZKA Consultants & Planners
Aantal bedrijven 91 25 53 9 33 36 75 72 3 30 33 11 18 4 33 25 100 651
Aantal bedrijven 27 64 16 31 14 36 34 94 24 45 35 22 20 18 55 28 23 7 23 22 13 651
Aantal respondenten 57 20 44 7 18 29 54 49 2 18 22 6 10 3 19 16 66 440
Aantal respondenten 18 45 7 20 12 24 19 65 17 29 22 15 10 14 45 19 14 6 17 12 10 440
Respons% 63% 80% 83% 78% 55% 81% 72% 68% 67% 60% 67% 55% 56% 75% 58% 64% 66% 68%
Respons% 67% 70% 44% 65% 86% 67% 56% 69% 71% 64% 63% 68% 50% 78% 82% 68% 61% 86% 74% 55% 77% 68%
32
Bijlage 3
Overzicht verblijfstoeristisch aanbod en overnachtingen
Tabel 3.1.
Aantal bedrijven regio Zuidoost-Brabant 2010
Categorie
B&B/pensions
Hotels standaard
2 9 1 1 1 11 3 10 1 4 4 3 4 4 16 3 6 1 2 4 1 91
0 2 1 2 0 3 3 4 1 2 1 1 0 0 0 0 1 0 2 2 0 25
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-de Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal regio
ZKA Consultants & Planners
Hotels middenklasse en luxe 2 3 2 3 1 2 1 17 4 2 3 1 2 2 3 2 0 1 1 1 0 53
Bungalows
Vakantiewoningen en appartementen
Campings (> 26 plaatsen)
Minicampings
Groepsaccommodaties
Jachttavens passanten
Totaal
1 1 0 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 3 0 0 0 0 0 9
2 6 0 2 3 3 0 0 0 3 3 0 2 1 4 2 0 0 1 0 1 33
4 4 0 2 1 0 5 0 1 2 4 0 0 0 4 1 3 0 3 2 0 36
3 14 1 5 3 4 7 0 1 7 6 0 3 0 6 8 3 0 2 2 0 75
4 11 1 7 2 4 7 0 2 8 5 0 2 0 5 4 5 0 4 1 0 72
0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 3
18 50 6 23 11 28 26 32 11 28 26 5 14 7 40 23 18 2 15 12 2 397
Tabel 3.2.
Aantal slaapplaatsen* regio Zuidoost-Brabant 2010
Categorie
B&B/pensions
Hotels standaard
15 40 5 10 2 80 20 63 2 29 18 9 18 10 100 29 25 6 12 17 6 516
0 38 6 44 0 50 112 155 22 57 14 30 0 0 0 0 26 0 36 17 0 607
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-de Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal regio
*
Hotels middenklasse en luxe 260 111 140 45 5 210 65 2.990 606 52 398 47 18 90 94 80 0 70 46 889 0 6.216
Bungalows
Vakantiewoningen en appartementen
Campings (> 26 plaatsen)
Minicampings
160 3.943 0 2.861 0 800 0 0 1.500 0 0 0 0 0 170 644 0 0 0 0 0 10.078
19 137 0 12 28 22 0 0 0 52 104 0 40 2 23 14 0 0 4 0 4 461
3.750 4.650 0 2.510 1.125 0 5.125 0 1.035 1.125 1.000 0 0 0 1.300 1.125 1.285 0 955 935 0 25.920
210 1.300 50 380 225 425 605 0 75 420 460 0 305 0 475 690 275 0 150 150 0 6.195
Groepsaccommodaties 228 595 60 525 61 162 385 0 130 511 355 0 52 0 460 242 555 0 247 235 0 4.803
Jachttavens passanten
Totaal
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 130 0 80 0 0 0 0 0 0 210
4.642 10.814 261 6.387 1.446 1.749 6.312 3.208 3.370 2.246 2.349 86 563 102 2.702 2.824 2.166 76 1.450 2.243 10 55.044
Voor de bepaling van het aantal slaapplaatsen is voor de campings en passantenplaatsen in jachthavens uitgegaan van 5 slaapplaatsen per standplaats/ ligplaats. Dit is conform de berekeningswijze van het CBS. Voor de overige categorieën was het exacte aantal slaapplaatsen bekend.
ZKA Consultants & Planners
Tabel 3.3.
Aantal overnachtingen (x 1.000) regio Zuidoost-Brabant 2010
Categorie
B&B/pensions
Hotels standaard
g.g. 1 g.g. g.g. g.g. 4 1 4 g.g. 1 1 1 0 0 5 1 1 g.g. g.g. 1 g.g. 22
0 g.g. g.g. g.g. 0 5 11 22 g.g. g.g. g.g. g.g. 0 0 0 0 g.g. 0 g.g. g.g. 0 68
Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-de Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal regio
ZKA Consultants & Planners
Hotels middenklasse en luxe g.g. 13 g.g. 4 g.g. g.g. g.g. 480 87 g.g. 40 g.g. g.g. g.g. 9 g.g. 0 g.g. g.g. g.g. 0 864
Bungalows
Vakantiewoningen en appartementen
Campings (> 26 plaatsen)
Minicampings
Groepsaccommodaties
Jachttavens passanten
Totaal
g.g. g.g. 0 g.g. 0 g.g. 0 0 g.g. 0 0 0 0 0 g.g. 49 0 0 0 0 0 1.690
g.g. 13 0 g.g. 2 2 0 0 0 7 9 0 g.g. g.g. 2 g.g. 0 0 g.g. 0 g.g. 44
124 176 0 g.g. g.g. 0 309 0 g.g. g.g. 45 0 0 0 44 g.g. 47 0 25 g.g. 0 964
4 25 g.g. 6 3 5 11 0 g.g. 7 8 0 5 0 9 11 5 0 g.g. g.g. 0 107
14 59 g.g. 68 g.g. 15 35 0 g.g. 44 30 0 g.g. 0 44 22 50 0 26 g.g. 0 469
0 0 0 0 0 0 0 g.g. 0 0 0 0 g.g. 0 g.g. 0 0 0 0 0 0 1
198 1.165 27 733 49 97 371 507 182 111 134 12 17 8 121 136 105 10 76 171 1 4.229
Bijlage 4 Tabel 4.1. Categorie Gemeente Asten Bergeijk Best Bladel Cranendonck Deurne Eersel Eindhoven Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Heeze-Leende Helmond Laarbeek Nuenen c.a. Oirschot Reusel-de Mierden Someren Son en Breugel Valkenswaard Veldhoven Waalre Totaal regio
Overzicht dagrecreatief bezoek Aantal bezoeken (x1000) regio Zuidoost-Brabant 2010 Attracties
Musea
g.g. 510 348 g.g. g.g. g.g. g.g. 34 g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. 51 g.g. g.g. g.g.
g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. 270 g.g. 51 g.g. 46 g.g. g.g. g.g. g.g. g.g.
BeziensWaardigh. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. 350 g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. g.g.
g.g. 283 g.g. g.g. 1.525
g.g. g.g. g.g. g.g. 499
g.g. g.g. g.g. g.g. 377
ZKA Consultants & Planners
Evenementen 0 40 75 68 30 60 45 3.521 g.g. 50 g.g. 718 71 90 60 g.g. g.g. g.g. 35 g.g. g.g. 5.037
Buitenrecreatie 711 1.291 339 986 1.203 1.232 933 426 311 1.353 2.351 430 259 248 1.435 1.046 758 222 851 211 378 16.971
Paardrijd en buiten g.g. g.g. 0 0 g.g. 0 g.g. g.g. g.g. g.g. g.g. 0 0 0 g.g. 0 g.g.
Recreatief winkelen 53 44 91 83 64 179 47 5.015 105 63 56 770 26 62 47 43 72
Horeca / uitgaan 388 274 298 292 437 495 333 4.209 482 710 240 934 406 226 485 324 214
g.g. 0 g.g. 4 25
418 147 172 18 7.574
182 756 632 186 12.503
Wellness 0 0 0 0 0 g.g. 0 g.g. g.g. 0 0 0 0 0 0 0 0 g.g. 0 0 0 330
Cultuur 0 g.g. g.g. g.g. 0 g.g. g.g. 1.563 g.g. g.g. 0 371 g.g. g.g. g.g. 70 g.g. g.g.
Waterrecr. en -sport 115 431 173 35 12 0 287 1.457 130 58 28 184 4 288 8 15 35 58
g.g. g.g. 0 2.213
35 145 58 3.553
Sportwedstrijd bezoeken 0 0 0 0 0 0 0 881 0 0 0 20 0 0 0 0 0 0
Zakelijk dagbezoek 9 6 9 10 72 47 8 311 42 7 27 15 11 19 40 13 6 6
0 0 0 901
4 250 34 940
Totaal 1.320 2.721 1.334 1.524 1.817 2.041 1.672 18.407 1.355 2.313 2.749 3.492 791 995 2.081 1.517 1.109 849 2.116 1.524 719 52.447
Bijlage 5
Overzicht bestedingen per categorie per sector
Tabel 5.1.
Bestedingen (x € 1 miljoen) regio Zuidoost-Brabant 2010
Categorie 1. B&B’s en pensions 2. Hotels standaard 3. Hotels middenklasse en luxe 4. Bungalows 5. Vakantiewoningen en appart. 6. Campings vaste plaatsen 7. Campings toeristische plaatsen 8. Minicampings 9. Groepsaccommodaties 10. Jachthavens vaste plaatsen 11. Jachthavens passantenplaatsen Subtotaal verblijfstoerisme 12. Attracties 13. Musea 14. Bezienswaardigheden 15. Evenementen 16. Buitenrecreatie 17. Paardrijden buiten 18. Recreatief winkelen 19. Horeca / uitgaan 20. Wellness 21. Cultuur 22. Waterrecreatie en -sport 23. Sportwedstrijd bezoeken Subtotaal dagrecreatie 24. (Semi-)zakelijke bijeenkomsten Totaal
19
20
Logies 1,1 2,3 61,5 41,4 0,8 9,3 6,6 0,8 6,3 0 0 130,1 130,1
Horeca 0,4 1,3 35,1 12,1 0,3 2,6 4 0,4 3 0 0 59,2 4,8 1,1 0,9 23,4 32,2 0,1 26,2 229,8 1,3 6,6 15,3 5,4 347,1 20,8 427,2
Sector Detailhandel 0,1 0,4 8,6 11,7 0,3 2,6 4,1 0,4 1,1 0 0 29,3 2,1 0,3 0,2 11,6 4,2 0,1 359,6 3,6 0,4 1,1 3,6 0,2 387 5,3 421,7
Entree19 0,1 0,5 8 6,4 0,1 0,9 1 0,1 1 0 0 18,1 22,1 2,1 0,6 21,4 11 0,5 4,3 45,8 6,9 24,6 15,8 8,8 163,9 15,4 197,5
Vervoer20 0,4 1,2 18,4 3,2 0,1 1,4 2,4 0,3 0,9 0 0 28,3 4 0,9 0,7 16,4 40,7 0,1 19 37,8 0,8 4,4 6,2 3,7 134,7 5,6 168,8
Totaal 2,1 5,7 131,7 74,9 1,5 16,8 18 2,1 12,3 0,1 0 265,2 33 4,5 2,4 72,8 88,3 0,7 409,2 317,1 9,4 36,7 40,9 18,1 1033,1 47,2 1345,4
De entreebestedingen hebben enerzijds betrekking op deelnamekosten voor dagtoeristische activiteiten (entree museum, entree evenement, etc.) maar anderzijds ook op parkeerkosten in het kader van een verblijfstoeristisch of dagrecreatief bezoek. De vervoerskosten hebben betrekking op vervoer ter plaatse als ook op de vervoerskosten voor de heen- en terugreis naar de regio Zuidoost-Brabant. Binnen deze sector vindt doorgaans een weglekeffect plaats (bestedingen komen niet uitsluitend op de toeristisch-recreatieve bestemming terecht).
ZKA Consultants & Planners
Bijlage 6
Economische betekenis per gemeente (bestedingen x € 1 miljoen)
Categorie
Reusel-
Gemeente
CraBergAsten
B&B’s en pensions Hotels standaard Hotels middenkl./ luxe Bungalows Vakantiewoningen Campings vaste plaatsen Campings toer. plaatsen Minicampings Groepsaccommodaties Jachth. vaste plaatsen Jachth. passantenpl. Subtotaal verblijfstoerisme Attracties Musea Bezienswaardigheden Evenementen Buitenrecreatie Paardrijden buiten Recreatief winkelen Horeca / uitgaan Wellness Cultuur Waterrecreatie en –sport Sportwedstrijd bezoeken. Subtotaal dagrecreatie Zakelijk dagbezoek Totaal regio
eijk
Best
nen-
Deur-
Bladel
donck
ne
Son
Gel-
Ge-
Heeze
De
en
Val-
Eind-
drop-
mert-
-Leen-
Hel-
Laar-
Nue-
Oir-
Mier-
So-
Breu-
kens-
Veld-
Waal-
Eersel
hoven
Mierlo
Bakel
de
mond
beek
nen
schot
den
meren
gel
waard
hoven
re
Totaal
0,0 5,5 0,8 0,1 1,9 2,3 0,1 0,4 -
0,1 0,3 2,0 38,8 0,4 1,3 3,3 0,5 1,5 -
0,0 0,0 2,9 0,0 0,0 0,2 -
0,0 0,4 0,7 27,2 0,0 1,1 0,6 0,1 1,8 -
0,0 0,1 0,1 1,0 0,8 0,1 0,0 -
0,4 0,5 2,5 2,2 0,1 0,0 0,1 0,4 -
0,1 0,9 0,7 3,4 5,8 0,2 0,9 -
0,4 1,9 73,1 0,1 0,0
0,0 0,2 13,3 3,4 0,7 0,0 0,0 0,3 -
0,1 0,5 1,1 0,2 0,5 0,7 0,1 1,1 -
0,1 0,1 6,1 0,3 2,9 0,8 0,2 0,8 -
0,1 0,4 1,0 -
0,0 0,4 0,1 0,1 0,1 0,0
0,0 1,1 0,0 -
0,5 1,3 0,3 0,1 1,8 0,8 0,2 1,2 0,0
0,1 1,4 2,2 0,0 0,5 0,8 0,2 0,6 -
0,1 0,2 0,2 0,9 0,1 1,3 -
0,0 1,5 -
0,0 0,3 1,1 0,0 0,4 0,5 0,1 1,0 -
0,1 0,1 15,7 1,0 0,6 0,1 0,8 -
0,1 0,0 -
2,1 5,7 131,7 74,9 1,5 16,8 18,0 2,1 12,3 0,1 0,0
11,1 0,3 0,0 3,7 0,1 2,9 9,3 1,3 17,7 0,5 29,2
48,1 11,0 0,1 0,0 0,6 6,7 0,0 2,4 6,3
3,2 7,5 1,1 1,8 5,1 7,2 2,0 24,6 0,5 28,3
32,0 0,2 0,1 1,0 5,1 4,6 6,9 0,5 0,4 18,9 0,5 51,4
2,0 0,4 6,3 0,0 3,5 10,4 0,1 20,8 3,6 26,4
6,1 0,1 0,0 0,9 6,4 8,7 11,3 0,4 27,8 2,4 36,3
12,0 0,1 0,2 0,7 4,9 0,0 2,6 8,3 3,3 20,0 0,0 32,1
75,5 0,7 2,4 2,2 50,9 2,2 0,3 278,8 120,8 1,6 26,0 16,8 17,7 520,5 15,6 611,6
18,0 3,7 0,1 0,4 1,6 0,0 5,8 10,7 2,3 1,5 26,0 2,1 46,2
4,5 0,4 0,5 0,7 7,0 0,0 3,5 17,2 0,7 30,1 0,4 34,9
11,3 0,0 0,6 12,2 0,0 3,1 6,1 0,3 22,5 1,4 35,1
1,5 0,4 0,0 10,4 2,2 42,1 21,6 6,2 2,1 0,4 85,3 0,8 87,6
0,8 0,1 1,0 1,3 1,5 10,2 0,1 0,0 14,4 0,6 15,7
1,2 1,1 0,1 1,3 1,3 3,4 5,6 3,3 16,1 1,0 18,3
6,2 0,1 0,9 7,5 0,0 2,6 11,9 0,1 23,0 2,0 31,2
5,8 0,1 5,4 2,4 7,2 1,2 0,2 16,4 0,7 22,8
2,7 0,4 3,9 0,0 4,0 5,2 0,4 13,9 0,3 16,9
1,5 0,4 1,2 0,0 14,2 4,8 5,1 1,0 0,7 27,4 0,3 29,2
3,3 6,1 0,0 0,5 4,4 8,2 17,5 0,4 37,2 0,2 40,8
18,4 1,2 0,2 0,6 1,1 0,0 8,7 13,9 1,7 27,4 12,5 58,3
0,1 0,7 0,1 2,0 0,1 1,0 4,7 0,7 9,3 1,7 11,0
265,2 33,0 4,5 2,4 72,8 88,3 0,7 409,2 317,1 9,4 36,7 40,9 18,1 1.033,1 47,2 1.345,4
ZKA Consultants & Planners
1,8 5,0 34,0 0,3 82,4
Bijlage 7
Parameters VrijetijdsMonitor Zuidoost-Brabant
De achterliggende gegevens – bestedingen, BTW-tarieven, inkooppercentages en arbeidscoëfficiënten – die gebruikt zijn voor de voorgaande berekeningen zijn in deze bijlage weergegeven. Bestedingen Onderstaande tabel geeft de gehanteerde bestedingen (in euro’s) weer per categorie. Deze zijn gebaseerd op (telefonische) interviews met de toeristische aanbieders in combinatie met een bezoekersenquête en deskresearch. Deze bestedingen betreffen de bestedingen per persoon per dag, met uitzondering van de categorieën ‘campings vaste plaatsen’, en ‘jachthavens vaste plaatsen’ waar de genoemde bestedingen betrekking hebben op de bestedingen op jaarbasis. Categorieën Verblijfstoerisme B & B’s en pensions Hotels standaard Hotels middenklasse en luxe Bungalows Vakantiewoningen/appartementen Campings vaste plaatsen Campings toeristische plaatsen Minicampings Groepsaccommodaties Jachthavens vaste plaatsen Jachthavens passanten Dagrecreatie Attracties Musea Bezienswaardigheden Evenementen Buitenrecreatie Paardrijden buiten Recreatief winkelen Horeca / uitgaan Welllness Cultuur Waterrecreatie en –sport Sportwedstrijd bezoeken (Semi-)zakelijke bijeenkomsten
Totale bestedingen (in €) 93,20 83,60 152,40 44,30 33,75 2.921,60 18,70 19,50 26,25 1.585,00 23,65 21,65 8,95 6,40 14,45 5,20 30,05 54,00 25,35 28,60 16,60 11,50 20,10 50,15
per persoon per overnachting per persoon per overnachting per persoon per overnachting per persoon per overnachting per persoon per overnachting per plaats per jaar per persoon per overnachting per persoon per overnachting per persoon per overnachting per plaats per jaar per persoon per overnachting per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek per persoon per bezoek
BTW-tarieven en inkooppercentages Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gehanteerde BTW-tarieven en inkooppercentages (als percentage van de omzet exclusief BTW). Sector Logies Entree Horeca Detailhandel Vervoer 21
BTW/Accijns % 6,0% 6,0% 10,7% 14,2% 59,6%
Inkooppercentage21 0% 0% 29,3% 60,0% 29,6%
Bij de bepaling van de inkooppercentages per sector is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Horeca: Bedrijfschap Horeca & Catering (BHC); Vervoer: BETA/NOVE; Detailhandel Economisch Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf (EIM). Voor de sectoren detailhandel en horeca is uitgegaan van gewogen gemiddeldes.
ZKA Consultants & Planners
1
Arbeidscoëfficiënten Onderstaande tabel bevat de gehanteerde arbeidscoëfficiënten. Deze zijn uitgedrukt in termen van aantal mensjaren (FTE) werk per € 1 miljoen finale afzet. Economische sector22 Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer Overig
22
23
Werkgelegenheid per 1 mln. euro finale afzet23 9,92 fte 17,03 fte 14,24 fte 9,84 fte 7,36 fte 6,45 fte
Deze indeling in sectoren is gebaseerd op de volgende CBS-indeling: Cultuur & Recreatie (Entree), (detail)Handel, Horeca, Logies, transport-/comm. bedrijven (Vervoer) en Overig (m.n. toeleveranciers). Bronnen: CBS Statline.
ZKA Consultants & Planners
2