Jaarverslag 2013
Behandelvisie Momentum GGZ wil zorg bieden aan haar zorgvragers vanuit een existentieel mensbeeld. Kort gezegd wil een existentieel mensbeeld zeggen dat je kijkt naar mensen vanuit de opvatting dat mensen ernaar streven om een individu te kunnen zijn, om te kunnen bestaan als individu. Daarbij komt ook de opvatting dat het bestaan van een mens niet te reduceren is tot iets anders dan zijn eigen ervaringen. Als je dat accepteert als mensbeeld dan kun je de emoties, het gedrag en gedachten van een persoon alleen begrijpen vanuit de wens om een individu te kunnen zijn en vanuit zijn of haar persoonlijke ervaringen. Subjectiviteit, het persoonlijke, de persoonlijke ervaringen van onze cliënten staan dan ook centraal in onze behandelvisie. De klacht Vanuit een existentieel mensbeeld kun je ook kijken naar de klachten of het lijden van onze cliënten. De wens om te willen bestaan, en dan specifiek om te bestaan als individu, gaat immers gepaard met de angst dat bestaan op te geven. Letterlijk door de dood te vrezen bijvoorbeeld maar ook minder letterlijk door de vrees om onopgemerkt te blijven en niet gezien te worden. Die angst kan zich op allerlei wijzen manifesteren in alle aspecten van het leven en de mate waarin we deze angst ervaren en de wijze waarop we omgaan met die angst is, zo menen wij, bepalend voor het geestelijk welzijn. De worsteling met die angsten kan ons ook belemmeren in het verwezenlijken van onze individualiteit en van dat wat wij als waardevol ervaren in het leven. En soms kan die worsteling zo belemmerend zijn dat het ons dagelijks functioneren, gaat bedreigen en spreken we van stemmingsproblemen, angststoornissen, dwangklachten maar ook verslavings- of eetproblematiek. Bio-psycho-sociaal model Wij zien het Bio-psycho-sociaal model door de existentiële bril in de zin dat die existentiële angsten volgens ons een “biologisch gegeven” zijn en in een dynamische wisselwerking zijn met omgevingsfactoren. Ze vormen de basis onder onze ervaringen en dragen bij aan het vormen van structuren als karakter en persoonlijkheid wat zich weer uit in gedragsmatige structuren en reacties. Het zijn de structuren die bepalen hoe we kijken naar de wereld, hoe we de wereld ervaren en hoe we in die wereld staan. Psychische problemen zien wij dan ook als minder gunstige uitkomsten van deze dynamische wisselwerking, wat uiteindelijk belemmerend zou kunnen zijn in het realiseren van dat wat men als belangrijk of zinvol ervaart in het leven. In de behandeling van mentale problemen staat bij Momentum GGZ het individu, zijn constitutie, zijn ervaring en levensverhaal centraal. Behandeling Problemen waarvoor mensen zorg zoeken worden in deze visie ervaren als een integraal deel van de persoon. Dit betekent min of meer dat de problemen waarvoor mensen zorg zoeken niet als van de 2
Jaarverslag 2013
persoon geïsoleerde fenomenen kunnen worden beschouwd, zoals een diagnose dat in essentie doet, maar meer als een geheel geïntegreerd aspect van de zorgvrager zelf beschouwd kan worden. De consequentie is dan ook dat we, vanuit deze visie geredeneerd, psychische problemen pas begrijpen als we de persoonlijke geschiedenis van de hulpvrager kennen. Het mag duidelijk zijn dat wij naast het individuele vooral ook een “systemische benadering” integreren in ons aanbod. Ook is de consequentie dat het gedragsmatige aspect van de zorgvrager wel het uitgangspunt voor behandeling is, maar dat het nooit het enige aspect of zelfs het eindpunt voor behandeling is. Het bovenstaande gelezen hebbende zal duidelijk zijn dat ons hulp aanbod dan ook altijd meerdere aspecten zal beslaan. Ons zorgaanbod is dan ook breed en bestaat onder andere uit: medische zorg, psychotherapeutische zorg, systeemtherapie, spiritualiteit en ervaringsdeskundigheid.
Strategische Visie Momentum GGZ werkt vanuit een mensgerichte visie op zorg zoals die omschreven is in onze behandelvisie. Dat houdt in dat we de persoon en niet de klacht waarmee de persoon komt centraal stellen. Dat betekent dat we primair vanuit de “klacht” werken en in mindere mate vanuit een diagnose of het professioneel concept. Het betekent ook dat onze zorg persoonlijk is, individueel op maat gemaakt is en passend dient te zijn voor de zorgvrager, met oog voor de omstandigheden waarin de zorgvrager verkeert. Het betekent tevens dat onze hulpverleners een hoge mate van betrokkenheid hebben bij de zorgvrager en vanuit dat oogpunt aandacht hebben voor de wijze waarop de zorg wordt vormgegeven en georganiseerd. Vanuit organisatieperspectief is de zorgvrager het uitgangspunt voor de zorgorganisatie Visie op HRM Die mensgerichte benadering is ook het uitgangspunt voor ons personeelsbeleid, wat inhoudt dat we de persoon en niet het professionele handelen als primair uitgangspunt nemen. We beseffen dat professionaliteit een kenmerk is van een persoon maar beseffen tevens dat dit niet het enige is dat de hulpverlener kenmerkt. Oog hebben voor de persoon die zorg vraagt verlangt een aantal kerneigenschappen bij onze hulpverleners naast professionaliteit, namelijk eigenschappen als: collegialiteit, loyaliteit, integriteit, sensitiviteit, openheid en oprechtheid. Management visie Vanuit management perspectief wordt gestreefd naar een structuur waarbij hiërarchische en inhoudelijke verantwoordelijkheid in sterke mate en integraal wordt gedecentraliseerd. Dat willen we op de volgende manier operationaliseren: Een ieder draagt verantwoordelijkheid voor zijn eigen werk en voor de invloed die zijn werk heeft op zijn collega’s en de zorgvragers. Er is geen direct hiërarchisch eindverantwoordelijke buiten het centrale management dat in de praktijk bestaat uit het bestuur.
3
Jaarverslag 2013
De kwaliteit van het werk wordt als inherente professionele verantwoordelijk ondergebracht bij onze professionals die bovendien in vakgroepen zijn georganiseerd en onder inhoudelijke leiding staan van een (senior)primus inter pares. Zorgontwikkeling wordt vormgegeven onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van de vakgroepen maar kan overal in de instelling worden geïnitieerd. De implementatie gebeurt onder verantwoordelijkheid van het centrale management. Een sterk gedecentraliseerde verantwoordelijkheidsstructuur kan slechts functioneren als het gepaard gaat met een hoge mate van vertrouwen. Het selectie- en wervingsproces is dan ook zoals boven gesteld gebaseerd op waarden en niet op professionele kwaliteiten alleen.
Een mensgerichte benadering in de organisatie betekent ook dat we de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers van Momentum GGZ stimuleren en aanmoedigen. Dat betekent dat we een lerende organisatie willen zijn waar mensen zich kunnen en mogen ontwikkelen en waarin we ernaar zullen streven om de medewerkers op een plek te laten functioneren waar zij het beste uit zichzelf kunnen halen en waar zij hun sterke punten kunnen en mogen laten zien.
Missie Momentum GGZ wil een gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorginstelling zijn die zich toelegt op het bieden van zorg aan mensen die problemen hebben met het gebruik van genotsmiddelen en mensen waarvan het leven door hun gewicht en eetgewoonten wordt beheerst. Niet alleen voor deze problemen willen we zorg bieden maar ook voor alle bijkomende problemen zoals persoonlijkheidsproblemen, stemmingsproblemen en angstproblemen. Dergelijk bijkomende problemen worden doorgaans co-morbiditeit genoemd. De zorg die Momentum GGZ wil bieden dient effectief, doelmatig en duurzaam te zijn, waarbij de belastbaarheid van de zorgvrager, de medewerkers en de maatschappij telkens kritisch zal worden meegewogen. Momentum GGZ wil daarmee uitgroeien tot een centrum voor excellente en topklinische zorg.
4
Jaarverslag 2013
Ontwikkelingen 2013 Met bovenstaande visie en missie als leidraad zijn er in 2013 veel onderdelen op verschillende gebieden doorontwikkeld. In de kern komen deze ontwikkelingen tot uitdrukking op drie hoofdonderdelen: Mensen, Kwaliteit van zorg en Professionalisering
Mensen Medewerkers In Breda en Nijmegen zijn twee nieuwe poliklinieken geopend, met aan het einde van 2013 volledig zelfstandige teams bestaande uit enkel en alleen behandelaren. Deze uitbreiding heeft ertoe geleid dat de personele formatie gegroeid is van 34 medewerkers in 2012 naar 50 medewerkers in 2013, gemeten op 31-12-2013. Er is flink geïnvesteerd in het aannemen van psychiaters, klinisch psychologen, GZ-psychologen en psychotherapeuten, waardoor de verhouding behandelaar: hoofdbehandelaar 3:1 is geworden (zie table 1). Functies Bestuur Management Psychiater Klinisch psycholoog/Psychotherapeut Psychotherapeut GZ-psychologen Psycholoog Overige behandelaren Ondersteunende diensten
Mannen 1 2 3 1 3 2 3
Vrouwen 1 2 2 1 3 12 7 9
Tabel 1: overzicht verdeling medewerkers Momentum GGZ over de verschillende functies
Er zijn in 2013 vijf nieuwe stagiaires gestart op de verschillende locaties: Opleiding WO psychologie HBO Sociale studies
Mannen 2
Vrouwen 1 2
Tabel 2: opleidingsniveau en sekse stagiaires Momentum GGZ
Momentum GGZ wil een aantrekkelijke werkgever zijn en een beleid er op nastreven dat er voor zorgt dat er een minimum is aan verloop onder het personeel. Gedurende het jaar 2013 is er één medewerker uit dienst getreden, wat neerkomt op een verlooppercentage van 2% gemeten over het gehele jaar. Het ziekteverzuimpercentage was in 2013 4,6 procent. In 2012 was dit nog 3,8 procent. De stijging leidt ertoe dat we in 2014 overgaan op een actief ziekteverzuimbeleid.
5
Jaarverslag 2013 Cliënten In 2013 zijn er 496 nieuwe cliënten behandeld. De Cliëntenraad is heeft in 2013 een nieuwe voorzitter en nieuwe penningmeester gekregen en heeft zich, mede door externe adviseurs, verder geprofessionaliseerd met als doel het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van het aangeboden totale zorgpakket van Momentum GGZ. Naast en in samenwerking met de Cliëntenraad is de Familieraad opgericht. De familieraad behartigt de belangen van de familie van onze cliënten. De familieraad hecht een groot belang aan de betrokkenheid van de familie als partner in het proces rondom de zorg aan de cliënt, omdat wij de familie van cliënten als een essentiële schakel in het proces zien.
Kwaliteit Zorg Naast de vereiste Routine Outcome Monitoring (ROM), zoals de MATE, SCL-90 en de GGZ thermometer zijn er meerdere aanvullende onderzoeken gestart, onder andere op het gebied van kwaliteit van leven. Binnen de organisatie zijn afspraken gemaakt over welk onderzoek wanneer afgenomen wordt en wie daar verantwoordelijk voor is. Het kwaliteitskeurmerk HKZ is in 2013 opnieuw beoordeeld en verlengd. De professionaliteit binnen Momentum werd in 2013 verbeterd door supervisie en intervisie, in de regel binnen de eigen vakgroep. Supervisie en intervisie werden structureel in de agenda’s van medewerkers ingepland. De belangrijkste afspraken die in 2013 binnen de systeemvakgroep zijn gemaakt hebben betrekking op systeemtaxatie voor deeltijdcliënten, op het gebruik maken van Emotionally Focused Therapy en op het familieprogramma. Alle cliënten die de deeltijdbehandeling volgen krijgen vanaf 2013 een afspraak bij een systeemtherapeut aangeboden. Naar aanleiding van deze afspraak beslissen cliënt en systeemtherapeut of verdere systeemtherapie wenselijk is. Voor deze systeemtaxatie is een speciaal taxatieformulier ontwikkeld. Systeemtherapeuten werken voortaan op basis van Emotionally Focused Therapy (EFT). EFT gaat uit van onderliggende mechanismen of patronen die het probleem in stand houden. Als de cliënten en nevencliënten zicht krijgen op deze mechanismen of patronen kunnen zij deze Het EFT preventieprogramma is uitgelegd aan alle systeemtherapeuten. Het is niet wenselijk dat het familieprogramma aangestuurd wordt door systeemtherapeuten. Medewerkers van het familieprogramma zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering ervan. De systeemvakgroep heeft zich wel beziggehouden met het ontwikkelen van voorlichtingsmiddagen en thema avonden voor de eetstoornissengroep in Breda. De systeemtherapeuten in Breda zijn hier nauw bij betrokken.
6
Jaarverslag 2013
Onderzoek Momentum GGZ heeft in 2013 samengewerkt met: o Vrije Universiteit van Amsterdam: Prof. Dr. Jack Dekker, hoofd onderzoek o The Amsterdam Institute for Addiction Research, en de Universiteit van Amsterdam: Dr. Anneke Goudriaan, hoofd onderzoek o Stellenbosch University, Zuid Afrika: Prof. Dr. Soraya Seedat, hoofd afdeling psychiatrie o 'Université Lille, Frankrijk : Prof. Dr. Yvonne Delevoye. o Susanne Bakelaar, promovenda van de Universiteit van Stellenbosch, aan haar Ph. D. project “Association Between Motor Cognition and Treatment Outcomes in Patients with Alcoholor/and Cocaine Addiction in a Rehabilitation Programme” In 2013 hebben verschillende Masterstudenten onderzoek gedaan binnen Momentum GGZ: Eline-Lara van den Boomen: onderzoek naar de relatie tussen depressie en verslaving (Masterscriptie) Noëlle Ben: onderzoek naar de relatie tussen angst en progressie van de klinische psychotherapie (Masterscriptie) Onderzoek naar de effectiviteit van klinische psychotherapie in Zuid-Afrika (definitieve publicatie in 2014) Herm Kisjes, social-psychiatrisch verpleegkundige bij Momentum, heeft in 2013 een boek uitgebracht:
Calis, M. & Kisjes, H. (2013) Socialbesitas: sociale media: van vertier tot verslaving. Middelbeers: InnoDoks Uitgeverij
In 2013 hebben medewerkers onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor de implementatie van E-health binnen Momentum GGZ, als aanvulling op/verbetering van de kwaliteit van de zorg. Er is een plan gemaakt om hier mogelijk in 2014 mee te kunnen starten.
Professionalisering De uitwerking van de visie van Momentum GGZ staat of valt bij het Human Resource Management beleid. Het gehele HRM-beleid is in 2013 doorontwikkeld. Om het HRM beleid te ondersteunen is gestart met het zoeken naar een geschikt softwarepakket. Het nieuwe Elektronisch Patiënten Dossier USER is geïmplementeerd. De juistheid, volledigheid en tijdigheid van de registratie wordt hiermee verbeterd. Begin 2013 zijn in Breda en Nijmegen twee nieuwe poliklinieken gestart met het doel hetzelfde zorgaanbod te bieden als in Veldhoven. Hiernaast is een dochterorganisatie in Zuid-Afrika opgericht, zodat de zorg verder kon worden geprofessionaliseerd. De behandelstaf van de kliniek in Zuid-Afrika werd uitgebreid met hoger opgeleide en beter uitgeruste behandelaren en de inhoudelijke leiding werd vervangen.
7
Jaarverslag 2013 Per 20 december 2013 zijn Addictioncare en Momentum GGZ gefuseerd. Addictioncare houdt hiermee op te bestaan. Zowel de zorg in Nederland als de zorg in de kliniek in Zuid-Afrika worden nu geboden door Momentum.
Er zijn verschillende informele samenwerkingsverbanden aangegaan, voornamelijk met organisaties en mensen die een aanvullend zorgaanbod hebben, zoals jeugdinstellingen, detox-afdelingen, crisisafdelingen, ziekenhuizen, huisartsen, maatschappelijk werk, eerstelijns GGZ en collegainstellingen. In 2013 had Momentum GGZ geen productieafspraken. Er zijn contacten gelegd met verschillende zorgverzekeraars met het oog op het maken van contractafspraken in de toekomst. Omdat Momentum GGZ een niet-gecontracteerde aanbieder is, werd gemiddeld 75% van onze behandeling door de zorgverzekeraars vergoed. In 2013 is het juridische conflict met CZ over de hoogte van de vergoeding doorgegaan. Alle zaken zijn in het voordeel van Momentum GGZ besloten. De uitspraak in de cassatie wordt verwacht in juni 2014. Managementinformatie is geanalyseerd en wordt als een dynamisch document continu verbeterd. De externe communicatie is flink uitgebreid en verbeterd met betrekking tot de website, sociale media, foldermateriaal, advertenties en publicaties. Op het gebied van de interne communicatie is SharePoint verder doorgevoerd als communicatiemiddel. Op SharePoint kunnen medewerkers van Momentum documenten met elkaar delen en inzien. Het jaar 2013 is met een negatief resultaat afgesloten.
8
Jaarverslag 2013
Wat doen we in 2014?
We maken ons sterk voor vrije artsenkeuze en goede zorg die voor iedereen beschikbaar en betaalbaar is.
We sturen sterk op mens en cultuur vanuit onze visie en bieden iedereen de ruimte om te ondernemen en te ontwikkelen.
We willen een aanbieder van Specialistische GGZ zijn met een hoofdbehandelaarnorm van 30% van het personeelsbestand.
We zetten de ontwikkeling van de poliklinieken Breda en Nijmegen stevig door, maar bewaken de kleinschaligheid.
We gaan op zoek naar een klinische faciliteit in Nederland, die tevens kan dienen als dependance voor Veldhoven.
We oriënteren ons op projecten binnen de WMO, subsidieregelingen en AWBZ, vanuit een andere instelling.
We proberen een opleidingsplaats voor AIO’s te verkrijgen.
We meten onze resultaten, volgens de geldende standaarden, maar ook door eigen aanvullend onderzoek.
We willen productieafspraken met minimaal één zorgverzekeraar.
9
