wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief van Verblijf naar Wonen scheiden van wonen en zorg & van verblijfennaar wonen door extramuralisering scheiden wonen/zorg
Programma • Doel van vandaag Meer grip krijgen op de extramuralisering en het scheiden van wonen en zorg
• Aanleiding Nieuwe koers en verwachte ontwikkelingen
• De betekenis voor de cliënt, eigen organisatie en maatschappelijke opgave
• Beelden en gedachten Uitwisseling van beelden en gedachten
Programma • 14:30 – 15:00 uur
Inleiding presentatie over effecten van wijzigingen omtrent wonen, zorg en welzijn
• 15:00 – 15:45 uur
In gesprek, inclusief pauze
• 15:45 – 16:15 uur
Plenaire terugkoppeling
• 16:15 – 17:00 uur
Kennisbundeling uitwisseling van gedachten: welke oplossingen zijn er al en wat kun je daar morgen al mee doen?
• 17:00 uur
Afronding
Aanleiding voor een andere koers • De wensen van mensen • • •
mensen met een beperking zijn geen homogene groep geen selectie meer op aandoening en leeftijd; maar differentiatie op zorgbehoefte, culturele en sociale achtergrond en inkomen niet de aandoening staat meer voorop maar het eigen leven kunnen blijven leiden
• Nieuwe koers overheid
Taskforce Beheersing Zorguitgaven Drie hoofdopgaven beheersing zorguitgaven Taskforce •
zorg gaat terug naar de kern bijvoorbeeld geen vergoeding meer voor huishoudelijke hulp
•
zorg wordt op de juiste plek verleend zelfmanagement en afbouw AWBZ instellingen
•
alle actoren moeten een bijdrage leveren aan de beheersing van de zorguitgaven Nederland geeft het meest uit aan langdurige- en intramurale zorg, in de periode 2010 -2015 stijgen naar verwachting de kosten van €60 naar €75 miljard, een kwart hiervan komt door de vergrijzing
Effecten van de wijzigingen vanuit de overheid • • • • • • • •
AWBZ wordt afgebouwd en vervangen door zorgverzekeringwet en WMO van zorgkantoor naar zorgverzekeraar, “AWBZ is geen woonverzekering” contracteerplicht vervalt Vermaatschappelijking en decentralisatie eerst invoering Integrale tarieven, daarna scheiden wonen en zorg ook voor zware klantgroepen, langdurige huurcontracten onder druk verschillende sectoren in de zorg moeten lokaal samen optrekken samenhang en integrale aanpak voor intensieve en langdurige zorg van landelijk beleid naar lokale participatie
Gehandicaptenzorg in cijfers Overheveling: van AWBZ naar Wmo •
Van het budget in de gehandicaptenzorg voor begeleiding, dagbesteding en persoonlijke verzorging in 2011 van ruim € 1,2 miljard resteert na de overheveling naar de Wmo nog zo’n € 965 miljoen.
•
Verdeling van het huidige AWBZ budget voor gehandicaptenzorg in natura naar andere domeinen:
Gehandicaptenzorg in cijfers Cliënten die verblijven in een instelling •
• • • •
In de gehandicaptenzorg ging in 2011 € 4,9 miljard om (exclusief kapitaalslasten). Hiervoor werd aan ruim 77.000 cliënten zorg geleverd. Het totaal aantal cliënten in 2011 met een VG ZZP, bedroeg ruim 62.000 (80% van het totaal aantal verblijfscliënten). Bijna 7.000 cliënten hebben een ZZP VG 1 en 2, hiervan was ongeveer 30% (= 2.100) nieuwe cliënt. In ZZP VG 3 zaten ruim 13.000 cliënten, hiervan was zo’n 20% (= 2.600) nieuwe cliënt. In ZZP VG 4 bijna 9.000, waarvan 14% (1.260) nieuwe cliënt.
Gehandicaptenzorg in cijfers Cliënten met extramurale dagbesteding •
Het aantal VG-cliënten dat in 2011 extramurale dagbesteding heeft ontvangen is ruim 33.000. De gevolgen van de inperking van dagbesteding voor nieuwe cliënten in 2014 zijn nog niet bekend.
Cliënten die te maken krijgen met scheiden van wonen en zorg •
Eind 2013 gaat het om ongeveer 8.300 cliënten in de V&V, 600 in de VG-sector en 900 in de GGZ, totaal ongeveer 9.800 mensen die langer thuis blijven wonen.
Effecten vanuit het regeerakkoord 2012 Landelijke invoering intramurale AWBZ •
•
De resterende AWBZ wordt omgevormd tot landelijke voorziening voor verblijfscliënten (ZZP 5 en hoger). De AWBZ in nieuwe opzet blijft behouden voor echt onverzekerbare risico’s, de zwaardere zorg voor ouderen en gehandicapten.
Schrappen functie dagbesteding •
• •
•
De overige extramurale AWBZ-zorg (vooral functies verzorging, begeleiding en dagbesteding) wordt in 2015 overgeheveld naar de Wmo. Deze extramurale AWBZ-zorg verandert daarmee van een verzekerd recht in een voorziening De functie dagbesteding wordt geschrapt voor de extramurale AWBZ-zorg en de aanspraken op persoonlijke verzorging ingeperkt. De verwachting is dat de functie dagbesteding in de toekomst voor intramurale AWBZ-zorg blijft behouden.
Effecten vanuit het regeerakkoord 2012 Extramuraliseren ZZP VG 1 t/m 4 Cliënten met een lichte zorgvraag die voorheen in een intramurale setting zorg zouden ontvangen, krijgen voortaan de zorg in eigen omgeving. Dit wordt gefaseerd ingevoerd voor de volgende klantgroepen: • • •
•
Vanaf 2013 voor nieuwe cliënten met een ZZP VG 1 en 2 (ouder dan 22 jaar) Vanaf 2015 voor nieuwe cliënten met een ZZP VG 3 (naar verwachting ook pakketten in de LG en ZG) Vanaf 2016 voor cliënten met een ZZP VG 4 en ZZP’s met vergelijkbare zwaarte in de LG en de ZG. Hierbij gaat het voor het eerst om nieuwe cliënten en om herindicaties. Het is onbekend of dat ook gaat gelden voor ZZP VG 1, 2 en 3. Cliënten die voor extramuralisatie een indicatie voor AWBZ-verblijf hadden, behouden hun rechten.
Inkomensafhankelijke zorgfinanciering De zorgtoeslag verdwijnt.
Bezuinigingen vervoer dagbesteding De € 150 miljoen die wordt bezuinigd zorgt ervoor dat mensen de eigen omgeving meer gaan benutten om invulling te geven aan dagbesteding.
Effecten AWBZ - WMO Afbouw AWBZ en kanteling WMO • • • •
WMO is echt alleen nog een vangnet meer de regie en ook de (financiële) verantwoordelijkheid bij de burgers ondersteunen van de zelfredzaamheid in plaats van de regie overnemen voorzieningen en functies tussen diensten en sectoren bundelen
Enkele effecten voor de cliënt Van regionale zorginstelling naar beschermd wonen in de eigen wijk geschikt voor meerdere klantgroepen
Wonen en leven mensen willen hun leven kunnen leven in een eigen (specifieke) woonsituatie en met behoud van regie
Woonomgeving aanwezigheid van voorzieningen en mogelijkheden voor spontane ontmoetingen, het ‘er nog bij horen’
Kansen benutten eigen omgeving benutten om invulling te geven aan bijv. dagbesteding: mensen keuzes bieden
Ondersteunende diensten en voorzieningen cultuuromslag binnen zorgorganisatie
Nieuwe gezamenlijke maatschappelijke opgave (gemeente, zorg en maatschappij) • Met beperkingen of op hoge leeftijd (zelfstandig) in de eigen wijk kunnen blijven wonen • Domeinoverstijgende samenwerking tussen betrokken maatschappelijke organisaties
• Ambities bundelen • Eigen rol en verantwoordelijkheid van burgers
Enkele effecten voor de eigen zorgorganisatie • Toename vraag en afbouw beschikbare middelen Hoe deze grote markt te bedienen?
• Integrale aanpak en begeleiding Geschikte woning met zorg aan huis om mensen met een beperking goed te laten wonen nuttig maar niet genoeg!
“Naar een integrale aanpak van wonen, welzijn, diensten, ontmoeten en zorg”
Omslag in denken: van verblijf naar wonen De omslag in denken vraagt een andere organisatie van zorg •
Sociale innovaties tot stand brengen t.b.v. zelfredzaamheid van kwetsbare klantgroepen en de betaalbaarheid
•
Elkaars expertise benutten voor nieuwe oplossingen
•
Gezamenlijk een klant/burger bedienen, waarbij de klant geen schotten ervaart
•
Ieder vanuit eigen rol en verantwoordelijkheid
Handvatten • Mensgericht niet de aandoening, maar de eigen manier van leven staat centraal eigen leefstijl zien en respecteren
• Maatschappelijk ingebed betrokken blijven en samenwerking tussen informele en professionele zorg
• Economisch (vol)houdbaar inzet ICT, benutten van burgerkracht, anders organiseren
Denkrichting • Gezamenlijke (toekomstige) klant is bindende factor
• Meer diversiteit en betaalbaarheid • Oude werkwijze loslaten, nieuwe concepten, eerst wat dan hoe, denk niet in zorgzwaartepakketten maar aan behoeften van mensen, domeinoverstijgend samenwerken • De huidige wet- en regelgeving en het systeemdenken kan niet leidend zijn voor toekomstgerichte oplossingen • Maak de stap van scheiden wonen en zorg nu!
Workshop 1. Wat zijn de belangrijkste knelpunten die jullie zien vanuit:
Client
Maatschappij
Organisatie
2. Welke oplossingen zijn hier al door jullie voor bedacht? 3. Hoe kan binnen de sector de kennis worden gebundeld en hoe kan je hier als organisatie gebruik van maken?
4. Wat is de gezamenlijke stip op de horizon?
Samenvatting
• Welke oplossingen zijn er al? • Wat kun je morgen al anders doen?
