Mogelijkheden van ICT in loopbaandienstverlening

Mogelijkheden van ICT in loopbaandienstverlening

Colofon

Titel


Auteur

Dina Medanhodzic en Frans van Hoek

Datum

8-12-2015

Project

Euroguidance

Deze publicatie is samengesteld in opdracht van CINOP in het kader van het Europese programma Euroguidance. Dit project wordt gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.

Stichting CINOP Postbus 1585 5200 BP ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6800800 Euroguidance wordt uitgevoerd binnen CINOP Publieke programma’s.

© CINOP 2015 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, op welke andere wijze dan ook, zonder vooraf schriftelijke toestemming van de uitgever.

Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................. 1 1

Functionaliteiten ............................................................................................ 3

2

Voorbeelden van ICT in loopbaandienstverlening .......................................... 7 2.1

Studiekeuze123 .................................................................................... 7

2.2

DeDecaan.net ..................................................................................... 11

2.3

MBO Stad .......................................................................................... 13

2.4

Beroepen in Beeld ............................................................................... 16

2.5

Werk.nl ............................................................................................. 18

2.6

LinkedIn ............................................................................................ 22

3

Functionaliteiten-matrix .............................................................................. 26

4

Conclusie ..................................................................................................... 29

I

Inleiding Binnen het Nederlandse onderwijs is de afgelopen jaren meer aandacht gekomen voor loopbaanoriëntatie– en begeleiding (LOB). Voorheen was LOB er vooral op gericht om leerlingen te ondersteunen bij het maken van een keuze voor een vervolgopleiding of een beroep. Tegenwoordig wordt ook de begeleiding van het loopbaanproces steeds belangrijker. Leerlingen moeten leren hoe ze competenties kunnen ontwikkelen die hen in staat stellen om hun eigen loopbaan vorm te geven. LOB speelt hierin een cruciale rol. Ook in de arbeidsmarkt zien we dat er aandacht is voor loopbaanbegeleiding. Zo is er een divers aanbod aan loopbaaninstrumenten (bijvoorbeeld assessments die onder andere eerder verworven competenties kunnen valideren en interesses kunnen toetsen) en loopbaanbegeleiding (waaronder loopbaancoaches). Het geheel aan producten en diensten die er voor loopbaanoriëntatie– en begeleidingsdoeleinden zijn, zowel vanuit het onderwijsveld als de arbeidsmarkt, noemen we loopbaandienstverlening. Een interessante ontwikkeling van de laatste jaren is dat er binnen loopbaandienstverlening steeds meer gebruik wordt gemaakt van ICT-toepassingen. Daarbij valt te denken aan websites, digitaal lesmateriaal en digitale loopbaaninstrumenten. In landen als Denemarken1, Finland en Noorwegen is de inzet van ICT in loopbaandienstverlening zelfs op nationaal beleidsniveau vastgelegd. Ook in Nederland zien we dat er gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden van ICT om mensen te informeren over leren, werken en loopbaanontwikkeling. Zo zijn er websites beschikbaar die informatie verschaffen over opleidingen, beroepen en vacatures, maar ook de mogelijkheid bieden om te chatten met een loopbaanadviseur, aan netwerkvorming te doen en/of een eigen online profiel te bouwen. Loopbaandienstverlening waarbij ICT-toepassingen worden gebruikt om mensen te informeren over en/of te ondersteunen bij hun loopbaanvorming, en waarbij wel of geen directe betrokkenheid is van een loopbaanbegeleider/-adviseur, worden aangeduid met de term E-guidance.2 De mogelijkheden die E-guidance biedt hangen nauw samen met de ICT-toepassingen die kunnen worden gebruikt. Zo is het kunnen voeren van een Skypegesprek met een loopbaanadviseur een voorbeeld van een ICT-toepassing binnen een website. Deze ICT-toepassing zou ook omgeschreven kunnen worden als een functie van de website. Het denken in functies biedt een ander perspectief om naar loopbaandienstverlenende websites te kijken. Niet zozeer het uiterlijk van een website staat centraal, maar juist datgene wat een gebruiker (de persoon met het loopbaanvraagstuk) met een website kan doen. In deze publicatie wordt getracht om een overzicht te geven van de meest wezenlijke functionaliteiten die kunnen voorkomen in websites voor loopbaandienstverlening. Het beschrijven van dit soort functionaliteiten kan voor beleidsmakers en loopbaanprofessionals van grote meerwaarde zijn. Voor beleidsmakers geldt dat het hen handvatten geeft om in gesprekken met systeemleveranciers of –uitgevers, heldere eisen voor een website te kunnen formuleren en daarin keuzes te kunnen maken. Denemarken kent een National Guidance Portal, zie http://euroguidance.nl/7_1548_Het-loopbaanbegeleidingssysteem-in-Denemarken.aspx 2 In 2013 heeft Euroguidance een seminar georganiseerd over E-guidance, zie http://www.euroguidance.nl/4_1638_Seminar-E-guidance.aspx 1


1

Daarnaast kan kennis over functionaliteiten ertoe bijdragen dat beleidsmakers aan de voorkant beter kunnen nadenken over hoe ze hun loopbaandienstverlening optimaal kunnen inrichten voor de gebruiker: wat moet een website allemaal kunnen? Voor loopbaanprofessionals is het eveneens zinvol om besef te hebben over de verschillende functionaliteiten die er zijn, zodat ze deze gericht kunnen inzetten in hun dienstverlening. De centrale vraag in deze publicatie is: welke soort functionaliteiten kunnen worden onderscheiden en met welke websitevoorbeelden kunnen ze worden geïllustreerd? Het antwoord op deze vraag wordt gegeven door in de eerste plaats een aantal veelvoorkomende functionaliteiten te beschrijven en de vorm waarin ze voorkomen. Daarna worden enkele websites uit het veld van de arbeidsmarkt en het onderwijs als voorbeeld uitgelicht, waarbij er wordt nagegaan in hoeverre de beschreven functionaliteiten in deze websites aanwezig zijn. Deze voorbeeldwebsites geven een beeld over hoe ICT toegepast kan worden in loopbaandienstverlening.


2

1

Functionaliteiten De tabel op de volgende pagina toont een overzicht van verschillende functionaliteiten die in websites voor loopbaandienstverlening kunnen voorkomen. Functionaliteiten verwijzen in dit geval naar de toepassingsmogelijkheden van een website of de handelingen die een gebruiker daarin kan verrichten. Hierbij kan gedacht worden aan het zoeken naar informatie over beroepen, het kunnen krijgen van online begeleiding of het opbouwen van een portfolio. Om dit te illustreren, volgt hieronder een concreet voorbeeld. De gebruiker is een vmbo-leerling die op een website een beroepskeuzetest wil doen. De website Beroepen in Beeld maakt dit mogelijk. Deze website bevat dus onder andere een testfunctie. Dit is een toepassingsmogelijkheid (functionaliteit) van de website. De weergegeven tabel is geen uitputtende lijst van alle mogelijke functionaliteiten. Zij geeft alleen een aantal wezenlijke functionaliteiten weer die binnen E-guidance kunnen voorkomen en dient als eerste aanzet voor een beschrijving hiervan. Sommige functies zijn opgedeeld in categorieën, omdat ze uit meerdere componenten/vormen bestaan en een splitsing bijdraagt aan het behouden van een helder overzicht. Het uiteindelijke doel is om op basis van deze publicatie functionaliteiten verder aan te vullen, zodat beleidsmakers en loopbaanprofessionals zicht krijgen op de vele mogelijkheden die er zijn met betrekking tot ICT-toepassingen in loopbaandienstverlening.


3

Tabel: Functionaliteiten Functionaliteit

Toelichting

Doelgroepgerichtheid

De website richt zich duidelijk op één of meer doelgroepen. Dit is te zien aan het taalgebruik en de vormgeving. Als er sprake is van meer doelgroepen, zijn er tevens aparte ingangen (menu’s) voor elke doelgroep. Doelgroepen kunnen zijn: leerlingen/studenten, ouders/verzorgers, loopbaanprofessionals (mentoren, decanen, beroepskeuze-adviseurs, LOB-coördinators, etc.), werkenden, werkzoekenden en werkgevers.

Informatiefunctie

In deze functie draait het om welke informatie, op welke wijze wordt gegeven en waar het vandaan komt. De functie bestaat uit: Informatiecomponenten: 

Informatiesoort (arbeidsmarktinformatie3, opleidingsinformatie4 en beroepeninformatie5)



Informatievorm (tekst, multimedia (audio, beeld, geluid) en/of hyperlinks naar andere websites)



Agenda (kalender met bijvoorbeeld open dagen van scholen, evenementen, beurzen etc.)



Beoordelingsinformatie (over (leer)bedrijven, opleidingsinstellingen en studies)

Informatiewaarde6: 

Actualiteit (is de informatie actueel?)



Betrouwbaarheid (is de informatie betrouwbaar?)



Bewerkt (is de informatie overgenomen uit een externe bron en bewerkt voor de eigen website?)



Onbewerkt (is het gesynchroniseerde informatie die onttrokken wordt uit een externe bron?)

Uitgebreide zoekfunctie7 naar informatie. Het zoeken kan geschieden door middel van: 

Vrij zoeken (ongestructureerde data: binnen de website wordt er gezocht op alle woorden uit de zoekomschrijving)



Zoeken op trefwoorden (gestructureerde data: er wordt gezocht op vooraf ingevoerde, contextgebonden woorden in een website8).



Open tekst (ongestructureerde data: naast dat er gezocht wordt in tekst op de website, wordt er ook gezocht in bestanden, zoals pdf documenten die op de website staan)

Informatie over beroepen, kans op werk, stagemogelijkheden, regiocijfers enzovoort. Informatie over opleidingen, instellingen, beoordelingen enzovoort. 5 Informatie over beroepen en branches waarin je komt te werken. 6 Om de informatiewaarde van een website te kunnen bepalen, wordt er gekeken naar de externe bronnen die worden gebruikt om de actualiteit en betrouwbaarheid te waarborgen. 7 Een uitgebreide zoekfunctie veronderstelt het kunnen zoeken op basis van criteria (bijvoorbeeld “vacature automonteur”). Het is anders dan een snelle zoekfunctie, waarbij men via een snelle route, zoals door te klikken op “ contact” direct uitkomt bij een telefoonnummer en adresgegevens. 8 Het nadeel bij het werken met trefwoorden kan zijn dat er niet altijd een zoekresultaat uitkomt. Als iemand bijvoorbeeld chauffeur intypt in plaats van vrachtwagenchauffeur, en het trefwoord chauffeur is niet vastgelegd in de website, dan levert het nul zoekresultaten op. 3 4


4

Communicatiefunctie



Selectief zoeken (er wordt gezocht op basis van filters: selectie van dat wat van belang is voor de zoekopdracht)



Verschillende zoekingangen (bijv. zoeken vanuit interesse, een beroep, regio etc.)

Van deze functie is sprake wanneer informatie naar de gebruiker wordt verstuurd en/of de gebruiker de mogelijkheid heeft om contact op te nemen met iemand in het kader van een vraag, klacht, aanmelding, sollicitatie en/of de gebruiker het antwoord op een vraag in de website kan vinden. Binnen deze functie komen onder andere de volgende communicatievormen voor:

Netwerkfunctie



E-mail



Berichten (berichten ontvangen en verzenden binnen een website)



E-formulier (voor bijv. contact, vraag of opmerking)



Chat



Telefonisch contact (vaste/mobiele telefoon, Skype, WhatsApp, Facebook etc.)



Nieuwsbrief (op de hoogte blijven van nieuws en activiteiten)



Solliciteer direct (via een knop / hyperlink is het mogelijk om direct te solliciteren op een vacature)



Aanmelden (via een knop/hyperlink is het mogelijk om je bijv. direct aan te melden voor een open dag)



Social media (de mate waarin en welke sociale media gebruikt worden voor communicatie)



Notification (pushbericht, zoals e-mail, sms, herinnering) en aanbevelingen (advertenties, mensen, interesses)



Vraag & Antwoord



Feedback (gerichte vraag of mogelijkheid tot het insturen van ideeën en/of feedback)

Bij de netwerkfunctie staan kennisdeling en netwerkvorming centraal. Een netwerkfunctie in een website is bijvoorbeeld te herkennen aan de volgende onderdelen:

Portfoliofunctie



Forum (mensen met dezelfde interesses vinden elkaar op forum; voor het stellen van vragen, het uitwisselen van ervaringen, etc.)



Share buttons (sociale media, kunnen e-mailen, bericht binnen of buiten medium kunnen delen)



Connectie button (met iemand online een verbinding kunnen aangaan (is anders dan een bel- of e-mailfunctie)



Pagina-aanmaak (groeps)pagina’s kunnen aanmaken of er lid van kunnen worden)



Introductieknop (mogelijkheid om iemand uit een sociaal netwerk te introduceren aan een zakelijk contact)

Deze functie veronderstelt dat de gebruiker een online persoonlijk portfolio heeft. Componenten die kunnen voorkomen bij deze functie zijn: 

Profiel maken en bewerken (foto, persoonlijke gegevens en andere informatie kunnen toevoegen)



Showcase (de gebruiker kan bepalen wat anderen van het persoonlijke portfolio kunnen zien)



Dossieropbouw en –onderhoud (bijv. in de vorm van een portfolio, een online privépagina of een CV)



Data-import (gegevens uit databronnen worden geïmporteerd in het portfolio of profiel, zoals persoonlijke data, opleidingsresultaten,


5

mailadressen, bestanden etc.)

Educatiefunctie



Data-export (gegevens kunnen exporteren naar een andere databron, bijv. een portfolio kunnen meenemen naar een vervolgstudie)



Dataopslag (gegevens over profiel worden automatisch opgeslagen (recente activiteiten, inlogtijden, opgeslagen documenten etc.)



Referentie (aanbeveling kunnen geven of vragen)

Een website bevat deze functie wanneer zij de gebruiker (online) van lesmateriaal voorziet, hetzij in e-learning, documentatie, serious games of andere leer –en ontwikkelvormen. Dit materiaal is erop gericht om ondersteuning te bieden bij de ontwikkeling van loopbaancompetenties. Materialen in de vorm van handleidingen of andere vormen van instructies voor het gebruik van een website worden niet in deze functie meegerekend.

Testfunctie

Deze functie houdt in dat de gebruiker online een test kan invullen en de resultaten daarvan zichtbaar worden in één of meerdere van de volgende uitingsvormen: 

Cijfers



Percentages



Beschrijvingen



Aanbevelingen

Wanneer de resultaten online automatisch worden opgeslagen, is er sprake van dataopslag binnen de testfunctie. Matchfunctie

Persoonlijke gegevens (zoals interesses en competenties) worden automatisch gematcht met bijvoorbeeld gegevens over opleidingen, beroepen of vacatures die daarbij aansluiten.

Vergelijkfunctie

Gegevens kunnen op verschillende onderdelen met elkaar worden vergeleken (bijv. kans op stage en werk met een beroepsopleiding in een regio, studenttevredenheid over een opleiding vergeleken tussen meerdere scholen, etc.)

Bestelfunctie

Het online kunnen bestellen of aanvragen van (gratis) informatie en/of een dienstverlening (bijv. begeleiding, lesmateriaal of uitkering)

Betaalfunctie

Het online kunnen betalen van een product of dienst (bijv. via iDeal, PayPal, creditcard etc.)

Acquisitiefunctie

Het (deels) inzetten van de website t.b.v. acquisitiedoeleinden. Hierbij valt te denken aan: 

Advertentie kunnen maken en uitzetten



Recruitment van potentiele werknemers



Online verkoop van producten en diensten


6

2

Voorbeelden van ICT in loopbaandienstverlening In deze sectie worden zes websites beschreven en gescreend op de aanwezigheid van functionaliteiten zoals weergegeven in de voorgaande tabel. Dit zijn Studiekeuze123, DeDecaan.net, MBO Stad, Beroepen in Beeld, Werk.nl en LinkedIn. Het betreft websites voor zowel het voortgezet –en middelbaar beroepsonderwijs als voor de arbeidsmarkt. Per website wordt een omschrijving gegeven, waarna alle resultaten gepresenteerd worden in een matrix.

2.1

Studiekeuze123 Studiekeuze123 is een onafhankelijk samenwerkingsverband van het Ministerie van Onderwijs, studenten (ISO en LSVb) en hoger onderwijsinstellingen (Vereniging Hogescholen, VSNU en NRTO). Dit samenwerkingsverband verzamelt en ontsluit informatie over alle erkende opleidingen aan hogescholen en universiteiten in Nederland. De website van Studiekeuze123 biedt gratis informatie en hulpmiddelen aan om te kunnen komen tot een studiekeuze in het hoger onderwijs.

Doelgroepgerichtheid Studiekeuze123 richt zich primair op de doelgroep leerlingen en studenten (leerlingen havo/vwo en doorstromers voor het hbo/wo). Secundair richt zij zich op decanen en ouders. Voor de verschillende doelgroepen zijn aparte menu-ingangen. De informatie is toegespitst op de gebruikers.


7

Informatiefunctie Studiekeuze123 bevat opleidingsinformatie die weergegeven is in de vorm van tekst, multimedia en hyperlinks. Via onder andere “wegwijzers” (verschillende zoek-ingangen in de vorm van klikbare iconen) komen studenten uit bij informatie met betrekking tot: 

Het kiezen van een studie (inclusief een stappenplan/checklist om dit te doen).



Het kiezen van een master (informatie over financiering, soort masters en het aanmeldproces).



Doorstroommogelijkheden van het mbo naar het hbo.



Werken naast de studie (onder andere informatie over opleidingsvormen en bekostiging).

Daarnaast is er informatie beschikbaar over: 

Open dagen (agenda- en zoekfunctie voor alle open dagen van opleidingen).



Opleidingen (over inhoud, instapeisen, kans op baan en beoordelingen van studenten).



Instellingen (informatie over verschillende hoge scholen en universiteiten).



Studiesteden (onder andere informatie over de gemiddelde kamerprijs, studenttevredenheid ten aanzien van de stad en welke opleidingsinstellingen er gevestigd zijn).



Beoordelingen van opleidingen per instelling (afgewogen tegen het landelijke gemiddelde).

Met een uitgebreide zoekfunctie (onder andere filters voor opleidingsniveau, instelling, stad, studierichting, vooropleiding et cetera) kunnen studenten zoeken naar opleidingen die bij hen passen of waar hun interesse naar uitgaat. Dit kan door middel van filters (onder andere voor opleidingsniveau, instelling, stad, studierichting en vooropleiding) en door het invullen van trefwoorden. Deze laatste zoekfunctie werkt niet optimaal. Als er bijvoorbeeld “cultuur”, “dans” of “techniek” als zoektermen worden ingetypt, zijn er nul resultaten beschikbaar. Er kan geen match worden gemaakt. Voor decanen en ouders is er een aparte menu-ingang op de website. Zij krijgen informatie over het studiekeuzeproces. Voor decanen zijn daarnaast ook les– en ondersteuningsmateriaal beschikbaar, informatiefolders en een YouTube kanaal met video’s gericht op dit thema. Informatiewaarde Studiekeuze123 geeft zeer consistent aan waar haar informatie vandaan komt door middel van bronvermelding. De informatie is afkomstig van onafhankelijke partijen en heeft daarmee een hoge betrouwbaarheidsfactor. Bronnen waar Studiekeuze123 zoal naar verwijst zijn: 

ROA (tweejaarlijks onderzoek naar arbeidsmarktontwikkeling en prognoses).



Studie in Cijfers (onafhankelijke informatie over opleidingen, gebaseerd op studentenonderzoek).



Rijksoverheid (regelgeving rondom studeren).



Instellingsinformatie (bijvoorbeeld feitelijke informatie over onderwijstijd).



Nationale Studenten Enquête (jaarlijks onderzoek naar de mening van 650.000 studenten ten aanzien van opleidingen in het hoger onderwijs).


8



DUO (opleidingsgegevens uit Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs



HODEX (Hoger Onderwijs Data Exchange biedt informatie over opleidingen,



Studiekeuzewebformulier (gegevens van onderwijsinstellingen die niet werken met



Nieuwsbronnen (onder andere Ad.nl en Nu.nl).

(CROHO)). voorlichtingsactiviteiten en hoger onderwijsinstellingen). HODEX).

Via de website is niet af te leiden hoe recent de informatie is. Vergelijkfunctie Het is mogelijk om opleidingen onderling te vergelijken. De vergelijkingsinformatie is gebaseerd op de gegevens uit Studie in Cijfers. Deze functie werkt niet altijd adequaat. Bij sommige opleidingen is geen beoordelingsinformatie beschikbaar. Testfunctie De website Studiekeuze123 biedt twee soorten tests aan: een studiekeuzetest (gratis) en een interessetest (€ 4,50 per afname). Van de studiekeuzetest zijn er twee versies beschikbaar: voor studies op het hbo/wo niveau en voor studies op mbo niveau. De studiekeuzetest genereert op basis van de uitkomsten, aanbevelingen voor studies die daarbij passen. De interessetest geneert scores op beroepssectoren en –activiteiten. Deze scores zijn gebaseerd op de vergelijking met de totale havo/vwo normgroep (zie illustratie hierna).


9

De student dient de verkregen scores uit de interessetest zelf in verband te brengen met de studie-informatie die beschikbaar is op Studiekeuze123. Testresultaten worden niet automatisch opgeslagen in een database. Betaalfunctie Betaling van de interessetest geschiedt via iDeal (betaalfunctie). Communicatiefunctie Studiekeuze123 bevat een aantal communicatievormen, waaronder sociale media als Twitter, Facebook en LinkedIn. Via Twitter en Facebook wordt er actief informatie gedeeld en gecommuniceerd richting de doelgroep (zie kader hiernaast). Daarnaast kunnen gebruikers op de website Studiekeuze123 veelgestelde vragen en antwoorden checken of via een e-formulier een vraag of opmerking insturen. Tevens is aanmelding voor open dagen mogelijk via hyperlinks die direct naar opleidingspagina’s leiden.

Sociaal medium Twitter als communicatievorm

Netwerkfunctie Het is voor de gebruiker mogelijk om informatie te delen via sociale media buttons (Twitter, Facebook, LinkedIn en Google+), alsook reacties op fora van social media te plaatsen. Portfoliofunctie Een portfoliofunctie is niet aanwezig: de gebruiker kan geen online profiel maken waar zijn data en studiekeuzeprocesstappen in worden opgeslagen. Educatiefunctie Decanen worden verwezen naar gratis te downloaden les –en ondersteuningsmateriaal bij het begeleiden van leerlingen naar een studiekeuze. Tevens kunnen zij een speciaal ingericht YouTube kanaal met video’s raadplegen, gericht op het thema studiekeuze maken. Bestelfunctie Decanen kunnen gratis folders en posters bestellen. Daarvoor worden ze met een hyperlink verwezen naar een andere website.


10

2.2

DeDecaan.net DeDecaan.net is een website van een uitgever die betaalde diensten en producten aanbiedt om het studiekeuzeproces van leerlingen in het voortgezet onderwijs te kunnen ondersteunen en te monitoren. Scholen kunnen via een licentie een eigen ingerichte online omgeving krijgen, waarin alle relevante informatie voor het keuzeproces van leerlingen wordt verzameld en eenvoudig vindbaar is voor zowel de leerling, decaan, mentor als ouders.

Doelgroepgerichtheid De website richt zich hoofdzakelijk op decanen en is daarnaast ook te raadplegen door mentoren, de schooldirectie, leerlingen en ouders. Voor de verschillende doelgroepen zijn aparte menu-ingangen. De informatie is toegespitst op de gebruikers. Dit komt onder andere tot uiting in de nieuwsbrieven die er voor de verschillende doelgroepen zijn. Informatievoorziening Deze website voorziet hoofdzakelijk in opleidingsinformatie die wordt aangeboden in de vorm van tekst en hyperlinks. De informatievoorziening staat vooral in het teken van een acquirerend karakter (acquisitiefunctie): het doel is om trainingen, workshops, tests, publicaties, lesmateriaal en toegang tot websites/portals te verkopen. De producten en diensten zijn er om decanen te ondersteunen bij de begeleiding en monitoring van studiekeuzes van leerlingen. Enkele van deze producten en diensten zijn Keuzesite, Keuzeweb en Keuzekring. Alle drie staan in het teken van informatievoorziening, maar daarnaast hebben ze nog andere functionaliteiten in zich. Deze functionaliteiten worden per product/dienst toegelicht. Keuzesite Deze website maakt het voor scholen mogelijk om zich aan te sluiten op een landelijk scholennetwerk door middel van een eigen online omgeving. De inhoud van de website bestaat onder andere uit informatie over: 

studie- en pakketkeuze



studieaanbod


11



open dagen



instellingen



LOB-projecten

Door middel van trefwoorden kan een leerling zoeken naar een opleiding, instelling en stad. Ook is het mogelijk om opleidingen te vinden op basis van zoekfilters voor bijvoorbeeld locatie, niveau en instelling. Daarnaast kan er selectief worden gezocht door middel van een korte vragenlijst die de leerling kan invullen. Hierna verschijnt een overzicht van mogelijke opleidingen die voor hem/haar interessant kunnen zijn. De website bevat eveneens een belangrijke communicatie –en netwerkfunctie. Zo is het voor leerlingen mogelijk om in contact te staan met decanen, mentoren en keuzekenners (studenten en ouders) van alle deelnemende scholen. Via e-mail, forum, e-formulieren en nieuwsbrieven kunnen zij informatie vanuit diverse hoeken krijgen, die hen helpt bij het maken van een studiekeuze. Voor decanen geldt dat zij informatie met collega’s kunnen uitwisselen in het decanenforum. Keuzesite beschikt ook over een portfoliofunctie. Deze maakt het voor decanen, mentoren en ouders mogelijk om de voortgang van de sector-, profiel –en studiekeuze van hun leerlingen/kinderen in te zien. Dit komt omdat persoonlijke data van leerlingen worden opgeslagen in een online portfolio, dat onderdeel is van Keuzeweb. Keuzeweb Dit product is gericht op de leerling. Het is een online lesmethode waarmee leerlingen zelfstandig aan de slag kunnen om tot een studiekeuze te komen. De methode bestaat uit opdrachten die individueel of in groepsverband kunnen worden uitgevoerd (educatiefunctie). De vorderingen van een leerling worden opgeslagen in een online portfolio (portfoliofunctie), waarna de gegevens worden gekoppeld aan de Keuzesite van de school. Op deze wijze is het studiekeuzeproces van leerlingen voor decanen, mentoren en ouders te volgen. Decanen kunnen via een volgfunctie precies zien wanneer een leerling voor het laatst is ingelogd en welke opdrachten hij/zij heeft gedaan. De decaan is tevens degene die bepaalt wat voor de mentor en ouders van een leerling wel en niet zichtbaar is van het online portfolio. De leerling zelf kan deze keuzes niet maken. Wanneer de leerling naar een vervolgopleiding gaat, is het mogelijk om zijn/haar CV te exporteren naar een ander systeem. In dit CV staat wat de leerling aan studiekeuzeprocesstappen heeft gedaan, maar het is nog niet mogelijk om ook het inhoudelijke portfolio met alle opdrachten daarin te exporteren. Hier wordt momenteel wel aan gewerkt. Aanvullend op de lesmethode KeuzeWeb, wordt er een testpakket aangeboden (testfunctie). Deze bestaat uit een: 

Pakketkeuzetest (interessetest voor onderbouwleerlingen, gericht op het kunnen maken van een keuze voor een vakkenpakket. Er worden aanbevelingen gegeven voor een profiel.)



Opleidingskeuzetest (de resultaten van een studie-interessetest en talenttest worden gecombineerd en leveren informatie op over sectoren die de leerling het meest


12

aanspreken. Er wordt een top drie van opleidingen aanbevolen, passend bij de interesses en talenten van de leerling (matchfunctie). Op basis van de verkregen testresultaten kunnen leerlingen opdrachten maken om te onderzoeken welke vervolgstudies voor hen interessant zijn. Alle testresultaten worden opgeslagen in het online portfolio, zodat ze ook voor decanen, mentoren en ouders in te zien zijn via Keuzesite. Kringsite Dit is een website die het voor decanen mogelijk maakt om expertise en ervaringen met elkaar te delen. De Kringsite voorziet hierin door een forum en de mogelijkheid om bestanden te kunnen delen en nieuwsberichten in te kunnen sturen (netwerkfunctie). Decanen kunnen tevens e-mails verzenden naar iemand uit de kring of naar de kring als geheel (communicatiefunctie). Verder wordt er op diverse manieren aan informatievoorziening gedaan: via nieuwsupdates, een agenda –en jaarkalender, en met hyperlinks naar andere websites over studiekeuzebegeleiding. Samenvattend beschikt DeDecaan.net over de volgende functionaliteiten: 

Doelgroepgerichtheid



Informatievoorziening



Communicatiefunctie



Netwerkfunctie



Testfunctie



Matchfunctie (binnen de testfunctie)



Importfunctie



Portfoliofunctie



Acquisitiefunctie



Educatiefunctie

Informatiewaarde DeDecaan.net is naar eigen zeggen het grootste onafhankelijke online netwerk waarbij decanen, leerlingen en ouders/verzorgers samenkomen om kennis te delen en informatie te verkrijgen op het gebied van pakket- en studiekeuze, en de aansluiting tussen de middelbaar school en vervolgopleiding. Deze informatie is afkomstig uit: 

Forums (onbewerkte, actuele informatie vanuit de leden)



DUO (gegevens over hbo en wo opleidingen)



ROC websites (gegevens over aanbod van opleidingen per instelling)

De informatie wordt door DeDecaan.net verzameld, bewerkt en ingevoerd in het eigen systeem. Wanneer zich eventuele wijzigingen voordoen rondom bijvoorbeeld een opleiding, worden deze dus niet automatisch bijgewerkt.

2.3

MBO Stad MBO Stad is een publieke website, door de MBO Raad ontwikkeld in opdracht van het ministerie van OCW. Deze website richt zich vooral op (toekomstige) studenten in het mbo, die zich willen oriënteren op opleidingen en beroepen op mbo niveau. De toegang


13

tot de informatie is gratis. MBO Stad is nauw verbonden met de website Beroepen in Beeld. De website is vormgegeven als een virtuele stad waar de gebruiker doorheen kan klikken (zie illustratie hieronder).

Doelgroepgerichtheid De primaire doelgroep waar MBO Stad zich op richt zijn vmbo-leerlingen en oudste leerlingen basisonderwijs. Daarnaast zijn er aparte menu-ingangen voor mentoren en decanen en ouders. De informatie is qua taal en inhoud toegespitst op de verschillende doelgroepen. Informatiefunctie MBO Stad bevat opleidings- en beroepeninformatie die aantrekkelijk weergegeven is in de vorm van tekst, foto’s en video. Studenten kunnen via diverse zoekingangen bij informatie komen: A) Door op visuele weergaven van gebouwen en gebieden in de stad te klikken, die een beroepsdomein representeren (bijvoorbeeld een gebouw voor zorg en welzijn). Binnen dit beroepsdomein kan men informatie vinden over verschillende beroepen en opleidingen; B) Door op een ‘burgermeester’ (student) te klikken die zijn ervaringen deelt over het mbo; C) Door gebruik te maken van de uitgebreide zoekfunctie, waarbij het mogelijk is om informatie te filteren op domein, iets met interesses, leerwegen etc., en door vrij te zoeken in de zoekmachine (als er bijvoorbeeld dans wordt ingetypt, komen er negen zoekresultaten uit waarin het woord dans voorkomt); D) Via hyperlinks (bijvoorbeeld de hyperlink naar Stagemarkt en Beroepen in beeld); E) Via ingebouwde tools als Google Maps (om opleidingen bij roc’s te zoeken).


14

In de website is een agendafunctie ingebouwd, die alle open dagen van verschillende roc’s bijhoudt. Via een button is het mogelijk om je direct aan te melden voor een open dag. Per open dag is er een hyperlink naar de website van de betreffende roc. Voor mentoren en decanen, alsook voor ouders is er een aparte ingang in de website. Mentoren en decanen kunnen lesmateriaal en een handleiding downloaden die te gebruiken is in combinatie met MBO Stad. Ouders worden voorzien van informatie over mbo, financiering en externe links. Informatiewaarde MBO Stad heeft een onafhankelijk karakter: de informatie komt niet van adverteerders en betalende gebruikers. De beroepsinformatie is gerelateerd aan de mbokwalificatiestructuur en de kwalificatiedossiers. Andere bronnen waar MBO Stad gebruik van maakt zijn: 

Informatieset uit Studie in Cijfers/Studiebijsluiter, zoals ontwikkeld door SBB: 

Studie in Cijfers (kans op werk en stage binnen vakgebied/opleiding) (SBB +



JOB-monitor (studenttevredenheid)



DUO (slagingspercentage en doorstroompercentages)



Kans op werkgelegenheid in het vakgebied van de opleiding (SBB);



Stagemarkt.nl (informatie over erkende leerbedrijven en kans op stage)



ROA-monitor (startsalaris van gemiddeld uurloon van afgestudeerden van een

DUO)

opleiding) 

Filmmateriaal over beroepen, via Beroepen in Beeld



Beheertool (opleidingsinformatie en informatie over open dagen)

Het onderhoud en het beheer van de website valt onder verantwoordelijkheid van de MBO Raad. De verzamelde informatie is bewerkt (bijvoorbeeld kans op stage en werk zijn gevisualiseerd in een landkaart). Met oog op de actualiteit van de informatie, zijn er afspraken met dataleveranciers gemaakt om deze op pijl te houden. Via de website zelf is niet af te leiden wanneer de informatie voor het laatst is bijgewerkt. Communicatiefunctie MBO Stad heeft diverse communicatievormen in zich: 

E-mail: een vraag over de website of ten aanzien van LOB kan worden gemaild.



Telefoon: een vraag over LOB kan ook telefonisch worden gesteld. Het is echter onduidelijk wie deze vragen kan stellen aan de MBO Raad. Kan een student bellen met vragen of is het vooral bedoeld voor mentoren en decanen?



Aanmelden: mogelijkheid voor het direct aanmelden voor een open dag.



Notification: op basis van bepaalde zoektermen worden aan de gebruiker aanbevelingen gedaan ten aanzien van gerelateerde opleidingen, beroepen en interesses waar die ook naar kan kijken.



Social media: MBO Stad is actief op Twitter en Facebook. Daarmee is het voor gebruikers mogelijk om sociale berichten te volgen en daarop te reageren. Echter worden de social media kanalen vooral gebruikt om informatie te zenden over met name beroepen en open dagen van scholen.


15

Netwerkfunctie Er kan informatie worden gedeeld door middel van share buttons (Twitter, Facebook en email). Portfoliofunctie Er is geen sprake van een portfoliofunctie. Educatiefunctie Zoals eerder beschreven kunnen decanen gratis lesmateriaal en een handleiding downloaden.

2.4

Beroepen in Beeld Beroepen in Beeld is een publieke website van de SBB, in samenwerking met de MBO Raad en met cofinanciering door het ministerie van OCW. De toegang tot de informatie is gratis. De website geeft arbeids-, opleidings- en beroepsinformatie op mbo niveau. De website Beroepen in Beeld is nauw verbonden met de website MBO Stad.

Doelgroepgerichtheid De website richt zich op (v)mbo-leerlingen en werkloze jongeren. Daarnaast is er een aparte ingang voor docenten. De informatie is toegespitst op de verschillende doelgroepen. Informatiefunctie De website biedt arbeids-, opleidings- en beroepeninformatie in de vorm van tekst, multimedia en hyperlinks. Studenten kunnen via diverse zoekingangen bij informatie komen.


16

Dit door: 

De zoekterm van hun droomberoep in te vullen (wat is jouw droomberoep?).



In een database van 483 (mbo) beroepen te zoeken (ik weet wat ik wil) (selectief



Een beroepentest in te vullen (ik kan iets).



Een matchtest in te vullen (ik wil iets met).



Naar MBO Stad te gaan.



Studie in Cijfers te raadplegen.



Meest bekeken beroepen te bekijken.



Kans op werk en stage voor een beroep in een visuele landkaart kunnen aflezen.

zoeken).

Studenten weten na het raadplegen van deze website welke mbo-beroepen eventueel bij hen passen, wat de inhoud van deze beroepen is, wat het werkveld is waarin ze terecht komen, welk mbo-opleidingsniveau ze daarvoor moeten hebben, hoeveel het bruto salaris is en hoe de kans op werk –en stage binnen Nederland is. Voor docenten geldt dat zij een aparte informatie-ingang hebben. Voor hen zijn lesbrieven opgesteld (werkvormen en opdrachten die ze in hun les kunnen gebruiken om studenten te ondersteunen in hun beroepskeuze en bij het gebruik van Beroepen in Beeld). Daarnaast zijn er logboeken die zij aan studenten kunnen meegeven, zodat deze hun eigen ontwikkeling kunnen bijhouden. De materialen zijn gratis te downloaden in de vorm van pdf bestanden. Informatiewaarde Beroepen in Beeld wordt beheerd door SBB en de informatie is nauw afgestemd op die van MBO Stad. Dit maakt dat de informatiewaarde zoals beschreven bij MBO Stad, hetzelfde is voor Beroepen in Beeld. Communicatiefunctie Beroepen in Beeld gebruikt social media (Twitter en Facebook) als communicatievorm voor loopbaandienstverlening. Net als bij MBO Stad wordt er vooral informatie verspreid naar de doelgroep. Netwerkfunctie Binnen de website is het mogelijk om via een forumfunctie reacties te plaatsen bij informatie over een beroep. Daarnaast kan informatie worden gedeeld door middel van share buttons (Twitter, Facebook en Google+). Matchfunctie Er is een menu beschikbaar waarin de gebruiker zijn/haar interesses kan aanvinken. Op basis van deze interesses wordt er een match gegeven met beroepen die daarbij aansluiten. Wanneer er meerdere interesses worden aangevinkt, lukt het niet altijd om een match te krijgen. De match levert dan geen zoekresultaten op. Testfunctie Er kan een beroepentest worden gedaan, waarbij je elke keer tussen twee stellingen moet kiezen. Je kiest voor de stelling die het meest bij je past. Het resultaat van deze test is dat je een overzicht krijgt van:


17



Beroepen die bij je passen (uitgedrukt in een percentage, bijvoorbeeld 92%



Jouw competenties (bijvoorbeeld samenwerken, empathie, creatief).

podiumtechnici).

Het is mogelijk om de resultaten te e-mailen, af te drukken en in een pdf bestand of online op te slaan (in het laatste geval krijg je daarvoor een link die je zelf dient te bewaren). Portfoliofunctie Er is geen sprake van een portfoliofunctie. Educatiefunctie Zoals eerder beschreven kunnen docenten gratis gebruiken maken van LOB lesbrieven.

2.5

Werk.nl Deze gratis te gebruiken website is van het UWV en gemeenten. Het biedt de mogelijkheid om werk te zoeken, te vinden en om werk aan te bieden.

Doelgroepgerichtheid Werk.nl richt zich primair op werkzoekenden (werknemers of werklozen). Secundair richt zij zich op de werkgevers. Op de website is er een aparte ingang voor beide doelgroepen. De informatie is toegespitst op de doelgroep. Informatiefunctie Werk.nl voorziet in arbeids-, opleidings- en beroepeninformatie. Deze informatie wordt voornamelijk aangeboden in tekst, maar ook in video, beeld en geluid. Werkzoekenden kunnen onder andere informatie op deze website vinden over: Mogelijkheden van ICT in loopbaandienstverlening

18



Het gebruik van werk.nl (in de vorm van gesproken, beeldende en te pauzeren



Het aanvragen van een uitkering.



Ontslag (procedures, rechten en plichten).



Vacatures (zoeken kan op beroep, trefwoord, postcode en referentienummer van een



Solliciteren (onder andere een stappenplan voor het vinden van werk).



Vrijwilligerswerk doen.



Werken in Europa.



Jezelf ontwikkelen (opleiding zoeken, informatie over leren en werken, Nederlandse

handleidingen).

vacature).

taal et cetera). 

Nieuwsberichten over werk.nl, UWV en de arbeidsmarkt.



Persberichten over de arbeidsmarkt.



Evenementen (banenmarkt, voorlichtingsdagen et cetera).

Werk.nl heeft een uitgebreide zoekfunctie waarin de volgende zoekvormen terugkomen: 

Vrij zoeken (door het invullen van zoektermen; alle hints op de website worden



Verschillende zoekingangen (vacatures, solliciteren, uitkering et cetera).



Selectief zoeken (binnen de verschillende zoekingangen kan er via een dropdown

weergegeven).

menu selectief naar relevante informatie worden gezocht). Voor zowel werkzoekenden als werkgevers is er een agendafunctie (bijvoorbeeld over evenementen). Informatie voor de werkgevers is verder toegespitst op het zoeken naar personeel, het plaatsen van vacatures, informatie over wetgeving enzovoort. Informatiewaarde Werk.nl maakt gebruik van diverse onafhankelijke en actuele onderzoeken waar ze haar informatievoorziening op baseert en bewerkt. Deze informatievoorziening heeft zij gekoppeld aan producten en diensten als: 

Basisset Regionale arbeidsmarktinformatie (geeft maandelijks per arbeidsmarktregio inzicht in de stand van zaken op de arbeidsmarkt met aandacht voor WW-uitkeringen en vacatures);



Basiscijfers Jeugd (verschijnt twee keer per jaar. Geeft een actueel beeld van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (UWV) en de stage markt (SBB) voor jongeren voor 35 arbeidsmarktregio’s en heel Nederland);



Regio in Beeld (verschijnt een maal per jaar voor alle 35 arbeidsmarktregio’s en heel Nederland. Gaat in op banen en vacatures, onbenut arbeidsaanbod, kansen voor werkzoekenden en uitdagingen voor de (regionale) arbeidsmarkt);



Sectorbeschrijvingen (UWV stelt voor circa 20 sectoren een arbeidsmarktbeschrijving op. Hierin staat actuele informatie over ontwikkelingen in de werkgelegenheid, de vacaturemarkt, economische en arbeidsmarkttrends, overschotten en tekorten nu en straks, ontwikkelingen in (N)WW-volume, mobiliteitsgegevens en kansen en mogelijkheden. Ook bevatten de sectorbeschrijvingen informatie over de regionale arbeidsmarktsituatie en –ontwikkeling in de arbeidsmarktregio’s).


19

Communicatiefunctie Werk.nl bevat zeer uiteenlopende communicatievormen: e-mail, telefoon, chat, vraag– en antwoord, social media, berichten, notifications en feedback. Deze worden hieronder kort toegelicht. 

Per e-mail en telefoon kan men onder andere vragen stellen, een afspraak maken of een klacht doorgeven.



De vraag– en antwoordfunctie maakt het mogelijk om sneller informatie te verkrijgen waarnaar men op zoek is, zonder daarvoor telefonisch of e-mail contact te hoeven opnemen.



Er wordt gebruik gemaakt van een feedbackfunctie: het UWV vraagt expliciet naar



Mensen kunnen via Twitter het Webcare Team van UWV raadplegen. Dit team geeft



Het is mogelijk om door middel van een chatfunctie met een loopbaanprofessional te

ideeën voor verbetering en opmerkingen t.a.v. hun loopbaandienstverlening. antwoord op vragen die in het social medium forum worden geplaatst. spreken, de zogenaamde e-coach. Deze functie is alleen toegankelijk voor werkzoekenden die in een begeleidingstraject naar werk zitten (bijvoorbeeld in een WW-uitkering). De e-coach geeft opdrachten, beantwoord online vragen en houdt de procesvoortgang van de werkzoekende bij. 

Iedere werkzoekende heeft een persoonlijke inbox in de werkmap waarmee hij/zij emailcontact kan onderhouden met een e-adviseur.



De werkzoekende ontvangt regelmatig notifications. Bijvoorbeeld in de vorm van passende vacatures of in de vorm van een herinnering (je hebt nog zeven dagen om deze taak af te ronden).



De werkzoekende kan via een reageerknop direct reageren op een vacature. Deze activiteit wordt opgeslagen in de werkmap onder sollicitatieactiviteiten.

Netwerkfunctie Zoals eerder aangegeven, is het mogelijk om door middel van een online forum (Twitter) vragen te stellen, op anderen te reageren en berichten te delen. Het is tevens mogelijk om vacatures te delen door middel van een e-mailoptie. Portfoliofunctie Op Werk.nl kan iedereen gratis een persoonlijke werkmap aanmaken met behulp van een DigiD code. De werkmap geeft toegang tot een privéprofiel. In dit profiel zijn gegevens van een werkzoekende vastgelegd. Het gaat daarbij om persoonlijke (via het UWV en gemeenten geïmporteerde) basisgegevens (zoals naam, adres, BSN-nummer), werkgerelateerde gegevens (cv, sollicitatieactiviteiten, uit te voeren/uitgevoerde taken, opgeslagen/gedeelde documenten et cetera), communicatiegegevens (e-mailberichten tussen de e-adviseur en de werkzoekende, wijzigingen doorgeven) en data zoals het moment en de duur van het inloggen op Werk.nl. Via de persoonlijke werkmap kan men zoeken naar vacatures en daarop reageren. Alle activiteiten worden bijgehouden (welke vacatures zijn bekeken en bewaard, op welke vacatures is gereageerd en welke sollicitaties zijn afgewezen). Wanneer er gesolliciteerd wordt, kan de werkmapgebruiker zelf bepalen welk cv hij/zij zichtbaar wil laten zijn voor de potentiele werkgever (showcase).


20

Educatiefunctie Werk.nl biedt gratis online trainingen aan om werkzoekenden te helpen bij het vinden en krijgen van werk. De volgende trainingen worden aangeboden: 

Training Solliciteren (voorbereiden, netwerken, cv en brief schrijven, sollicitatiegesprek voeren).



Training Vind een baan met social media (social media en werk zoeken, profileren, netwerken en solliciteren via social media).

Matchfunctie Met de tool Kansverkenner van Werk.nl kan een werkzoekende snel bepalen of er binnen zijn regio of een geselecteerde provincie kans is op werk (zie illustratie hieronder). Voor de functie basiskok bijvoorbeeld, is er binnen de regio 5831 in december 2015 beperkt kans op werk. De werkzoekende kan de kans op dit type werk bekijken voor de afgelopen 12 maanden, om zo een bredere inschatting te kunnen maken. Naast deze informatie geeft de Kansverkenner ook suggesties voor andere functies die gerelateerd zijn aan basiskok, zodat de werkzoekende op ideeën wordt gebracht om verder te zoeken. Voorbeeld van de tool Kansverkenner


21

Testfunctie Werk.nl biedt diverse tests aan voor werkzoekenden: 

Interessetesten (onderscheid is gemaakt voor het vmbo/mbo en hbo/wo).



Werkwaardentest (geeft informatie over wat iemand belangrijk vindt in het werk.)



Kwaliteitentest (geeft informatie over waar iemand goed in is).



Competentieatlas (op basis van interesses en kwaliteiten worden beroepen aanbevolen).

De tests zijn gebaseerd op stellingen die je moet ordenen van meest naar minst aantrekkelijk of op een schaal van zeer mee (on)eens. De resultaten worden gepresenteerd in staafdiagrammen met cijfers die iets zeggen over de mate waarin bepaalde interesses/werkwaarden/kwaliteiten voor jou relevant zijn. De testresultaten worden niet automatisch opgeslagen in het portfolio.

2.6

LinkedIn LinkedIn is een online, internationaal sociaal netwerk, met als doel om 1) mensen gebruik te laten maken van elkaars professionele netwerk, 2) zichzelf te kunnen profileren en gescout te kunnen worden voor werk en 3) bedrijven en organisaties een plek te geven waar ze zich kunnen profileren, alsook geschikte medewerkers kunnen vinden. LinkedIn is een publieke, gratis toegankelijke website met een aanvullende commerciële dienstverlening die bestaat uit: 

Talent solutions (online oplossingen om geschikte kandidaten te vinden en te werven).



Marketing solutions (online oplossingen voor marketingdoeleinden).



Premium solutions (mogelijkheid tot het upgraden van het gratis profiel naar een betaald profiel met meer uitgebreide en extra functies).

LinkedIn is het snelst groeiende online professionele, sociale netwerk met 400 miljoen leden wereldwijd. In Nederland maken meer dan 5 miljoen mensen gebruik van deze website voor loopbaandoeleinden. De kracht van de website– en online sociale netwerken in het algemeen – is dat er snel en laagdrempelig contact tussen mensen kan plaatsvinden die iets voor elkaar of een ander kunnen betekenen met oog op loopbaanontwikkeling. Doordat LinkedIn een internationaal karakter heeft, is het tevens makkelijker om over de eigen landgrenzen heen te kijken. Hiermee wordt de kans op mobiliteit vergroot.


22

Doelgroepgerichtheid LinkedIn richt zich op twee hoofddoelgroepen: werkenden/werkzoekenden en werkgevers uit alle branches en werelddelen. Met het oog op de eerste doelgroep gaat het om mensen die zowel werk hebben, als werk/stage zoeken. LinkedIn wordt momenteel vooral gebruikt door hoogopgeleiden, maar dit is niet perse de focusgroep waar de website zich op richt. Ook laagopgeleiden kunnen evengoed terecht op LinkedIn om aan hun loopbaanontwikkeling te werken met behulp van het sociale netwerk. Daarnaast richt de website zich op werkgevers. Deze doelgroep kan potentiële kandidaten scouten door profielen van geregistreerde gebruikers (werkenden/werkzoekenden) te bekijken. Voor beide zijn aparte informatie-ingangen. Voor werkgevers is er een link naar “bedrijfsservices” wat hun ingang aanduidt. De overige informatie is gericht op de gebruiker die een profiel heeft op LinkedIn. Informatiefunctie De website voorziet in arbeids- en opleidingsinformatie. De informatie wordt aangeboden in de vorm van tekst, multimedia en hyperlinks. Deze informatie bestaat uit: 

Gebruikersprofielen (werkende/werkzoekende professionals).



Data ten aanzien van eigen gebruiksprofiel (recente activiteiten, wie jouw profiel heeft bekeken, hoeveel connecties je hebt in je netwerk etc.).



Netwerkinformatie (wie zit er in je directe netwerk en daarbuiten, hoe zijn mensen gelinkt, welke nieuwswaardigheden zijn er rondom mensen in je netwerk?).



Kennisdeling (in de vorm van posts, blogs, video’s, documenten, groepsdiscussies).



Vacatures.



Informatie over bedrijven en scholingsinstituten (waaronder ook beoordelingsinformatie9).



9

Online leermaterialen (online cursussen, MOOC’s et cetera).

De beoordelingsinformatie heeft alleen betrekking op bedrijven en instellingen in de VS.


23

Kenmerkend voor LinkedIn is de uitgebreide zoekfunctie. Deze zoekfunctie maakt het mogelijk om mensen te zoeken in en buiten het eigen netwerk (bijvoorbeeld bedrijf, functie, interesses etc.), om interessante groepen, vacatures en werkgevers te vinden of antwoord te krijgen op loopbaan- en/of werkgerelateerde vragen. Het zoeken binnen LinkedIn kan op basis van vrije zoektermen, trefwoorden, selectief zoeken en via verschillende zoekingangen (waaronder connecties, banen en interesses). Informatiewaarde Op LinkedIn kan iedereen een eigen profiel aanmaken en informatie over zichzelf of dat van een ander delen. De betrouwbaarheid van een profiel of bedrijfsinformatie kan daarmee niet met zekerheid worden vastgesteld. Wel is het mogelijk om de actualiteit van informatie vast te leggen, door bijvoorbeeld naar de datum van updates te kijken. Ook wordt alle data op LinkedIn voortdurend omgezet in statistische gegevens (bijvoorbeeld hoeveel alumni van Universiteit Utrecht werkzaam zijn in een bepaalde branche of welke profielen veel bekeken zijn). Communicatiefunctie LinkedIn bevat een aantal communicatievormen, te weten: 

Berichten (binnen de website kan men persoonlijke berichten ontvangen en



Solliciteer direct.



Social media (LinkedIn houdt je op de hoogte van wat onder andere mensen in je

verzenden).

netwerk delen; je kunt bedrijven, mensen en blogs volgen; je kunt ook LinkedIn zelf volgen op Twitter). 

Notification (er worden updates verstuurd over mensen uit je netwerk en groepen waarin je participeert, blogs die je volgt etc. Tevens worden er aanbevelingen gedaan ten aanzien van interessante vacatures en groepen, alsook mensen waarmee je mogelijk kunt connecten).



Vraag en antwoord (gebruikers kunnen een vraag intypen via het ‘help center’. Vervolgens worden mogelijke antwoorden getoond. Daarnaast kan men een vraag aan de community stellen (door bijvoorbeeld een discussie te starten) en leertips ten aanzien van LinkedIn raadplegen. De resultaten van eerdere geholpen gebruikers worden getoond).



Feedbackfunctie (LinkedIn heeft een reactiemogelijkheid ingebouwd om ideeën door te geven).

Netwerkfunctie De belangrijkste functie binnen LinkedIn is die van het netwerken. Dit kan op diverse manieren. Er is een homepagina waarbij de gebruiker kan scrollen door alle berichten uit zijn netwerk. Op deze homepagina is het mogelijk om zelf een update/blog/foto/commentaar/like toe te voegen. Een forumfunctie is ingebouwd, waardoor onderlinge discussie tussen LinkedIn leden mogelijk wordt. Met share buttons kan informatie worden gedeeld naar andere (social media) bronnen. Er kunnen groepspagina’s worden aangemaakt, zodat mensen met dezelfde interesses en/of vragen elkaar kunnen raadplegen. Met de “connect” knop kunnen geregistreerde gebruikers van LinkedIn andere gebruikers uitnodigen om met elkaar connectie te maken. Tevens is het mogelijk om mensen aan elkaar te introduceren door middel van een introductieknop. Het


24

is zichtbaar hoe mensen in het sociale netwerk aan elkaar verbonden zijn (bijvoorbeeld of ze direct een contact van elkaar zijn of via een tweedegraads connectielijn). Portfoliofunctie Iedere gebruiker kan zich kosteloos registreren op LinkedIn en een profiel aanmaken. Binnen dit profiel kan de gebruiker zijn/haar gegevens invoeren en bewerken. Het betreft persoonlijke gegevens zoals naam, foto, telefoonnummer, e-mailadres, alsook loopbaangegevens (wanneer, waar gewerkt en gestudeerd en/of een project gedaan met wie). LinkedIn is in die zin een online cv-portfolio. Binnen dit portfolio is er sprake van dataopslag: alle activiteiten die de gebruiker op LinkedIn uitvoert worden bijgehouden (likes, commentaren, gedeelde berichten et cetera). Daarnaast kan LinkedIn gegevens uit andere databestanden (zoals mailadressen en Facebook contacten) importeren en geeft vanuit daar aanbevelingen over de mensen die je kent, maar nog niet officieel aan je LinkedIn netwerk hebt toegevoegd. Met oog op het vinden van werk en het bouwen aan referenties, is er een referentiefunctie. Deze functie maakt het mogelijk om aanbevelingen ten aanzien van iemand in je netwerk te geven en of een aanbeveling voor jezelf te vragen. Acquisitiefunctie Met deze functie richt LinkedIn zich vooral tot de werkgevers. Zo hebben bedrijven de mogelijkheid om via LinkedIn te adverteren, talent te scouten en hun marketing te verbeteren. Voor de individuele gebruikers van LinkedIn is een premium account beschikbaar. Met dit account worden de basismogelijkheden van het profiel uitgebreid (bijvoorbeeld onbeperkt aantal berichten kunnen sturen en ontvangen binnen je netwerk). Functies die samenvallen met deze acquisitiefunctie van LinkedIn, zijn de bestel –en betaalfunctie.


25

3

Functionaliteiten-matrix Op basis van de voorgaande analyse van de zes websites, zijn de resultaten verwerkt in de onderstaande matrix. Deze matrix geeft een overzicht van de functionaliteiten en in welke mate ze voorkomen bij de verschillende websites. Functionaliteiten

Componenten

Studiekeuze123

DeDecaan.net

MBO Stad

Beroepen in

Werk.nl

LinkedIn

Werkenden/werkzoekenden

X

X

Werkgevers

X

X

Beeld Doelgroepgerichtheid

Leerlingen/studenten

X

X

X

X

Ouders/verzorgers

X

X

X

X

Loopbaanprofessionals

X

X

X

X

Informatiefunctie Informatiesoort

Arbeidsmarktinformatie Opleidingsinformatie

X

X

Beroepeninformatie Informatievorm

Beoordelingsinfo

Tekst

X

Multimedia

X

Hyperlinks

X

Opleidingen

X

Instellingen

X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X Alleen VS

Bedrijven Agenda

X

X

Uitgebreide

Vrij zoeken

zoekfunctie

Zoeken op trefwoorden

X

X

Selectief zoeken

X

X


X

X

X

X

X X

X

26

X

X

X

Open tekst Informatiewaarde

Communicatiefunctie

Verschillende zoekingangen

X

X

X

X

Betrouwbaar

X

X

X

X

X

Actueel

?

?

?

?

X

Bewerkt

X

X

X

X

X

Onbewerkt

X

E-mail

X

E-formulier

X

X

X

X X

Telefonisch contact X

X

X

X

X

X

Solliciteer direct

X

X

Berichten

X

X

X

X

X

X

X

X

Nieuwsbrief Social media

X X

X

Notification Vraag & Antwoord

X

X X

Feedback Netwerkfunctie

Forum

X

X

Share button

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Connectie button

X

Pagina-aanmaak

X

Introductieknop Portfoliofunctie

X X

Chat Aanmelding

X

Profiel maken/bewerken

X X

X

X

Alleen decaan

X

X

Dossieropbouw –en onderhoud

X

X

X

Data-import

X

X

X

Showcase


27

Data-export

X

Dataopslag

X

X

X

X

Referentiefunctie Educatiefunctie

X X

X

Testfunctie Resultatenvorm

Cijfers Percentages

X X

Beschrijvingen Aanbevelingen Automatische opslag

X X

Ja Nee

X X

Vergelijkfunctie

X

Bestelfunctie

X

Betaalfunctie

X

X

X

X

X

X

X X

Matchfunctie

Acquisitiefunctie

X

X

X

X X

Advertentiefunctie

X

Recruitmentfunctie

X

Verkoopfunctie

X

X

Uit de matrix blijkt dat websites gericht op het onderwijs met name een informatiefunctie hebben, terwijl de websites van de arbeidsmarkt ook andere, meer interactieve functionaliteiten bieden. De interactiviteit zit met name in een uitgebreide communicatie –en netwerkfunctie, alsook de mogelijkheid tot het bouwen van een online portfolio in de vorm van een persoonlijk profiel met dataopslag. Veel overeenkomende functionaliteiten tussen de verschillende websites zijn agenda’s, forums, share button en social media gebruik. Bij het merendeel van deze websites is het niet voldoende duidelijk hoe actueel de informatie is die zij weergeven.


28

4

Conclusie In deze publicatie is getracht om in kaart te brengen wat de mogelijkheden zijn van ICT bij loopbaandienstverlening. Deze mogelijkheden zijn omschreven als functionaliteiten. Op basis van analyse van zes (hoofdzakelijk Nederlandse) websites zijn verschillende functionaliteiten en hun verschijningsvormen geïllustreerd. Met oog op nader onderzoek zou het interessant zijn om meer websites te analyseren, bijvoorbeeld websites die in andere Europese landen worden gebruikt voor loopbaandienstverlening. Via deze weg zou er een vergelijking kunnen worden gemaakt tussen verschillende websites en de functionaliteiten die zij bevatten. Mogelijk dat op basis hiervan het overzicht van functionaliteiten zoals gepresenteerd in deze publicatie verder kan worden aangevuld of aangescherpt. Kennis over en inzicht in functionaliteiten kan beleidsmakers uiteindelijk helpen om huidige en toekomstige vormen van E-guidance beter af te stemmen op de behoeftes van gebruikers met een loopbaanvraagstuk.


29

Mogelijkheden van ICT in loopbaandienstverlening

Recommend Documents