Willy Bakker over de ICT mogelijkheden van het Visserijmuseum Zoutkamp

NUMMER 30, 13 JULI 2012 IN DIT NUMMER Musea en het gebruik van ICT lees verder Oktobermaand Kindermaand 2012 lees verder Ondernemers verbinden erfgoed lees verder Nieuwe website: www.letopjeerfgoed.nl en vakantietijd lees verder

Mogelijkheden door krimp Op weg naar een vergadering van provinciale erfgoedinstellingen waar bezuinigingen op de agenda staan, lijkt het haast onontkoombaar om niet over de financiële krapte te spreken. Niets is meer vanzelfsprekend en alles wordt teruggebracht tot de kernvraag: wat hebben we als samenleving minimaal nodig om te kunnen functioneren en waar besteden we ons geld aan. Het is voor onze organisaties de uitdaging om deze kernvraag te beantwoorden: waarvoor zijn we in het leven geroepen en hoe functioneren we zo doelmatig mogelijk. Een krap budget geeft zeker zorgen om de organisatie te laten draaien, maar het geeft ook ruimte en kansen. Door creatief te denken, verbindingen te zoeken en allianties te sluiten kun je heel ver komen in het bereiken van je doelen. Als Erfgoedpartners hebben we het nooit ruim gehad en waren we altijd al gedwongen om samen met anderen onze doelen te realiseren. Maar ook wij zullen nog creatiever moeten worden. Ik zie die mogelijkheid vooral om samen met ondernemers en erfgoedinstellingen te gaan werken. Dat is zoeken naar de juiste verhouding, maar als het lukt, geeft het nieuwe impulsen, ook voor ons erfgoed.

Musea en het gebruik van ICT Willy Bakker over de ICT mogelijkheden van het Visserijmuseum Zoutkamp Hoe kom je in contact met je potentiële bezoekers en hoe kun je ze aan je binden? Nieuwe media en digitalisering kunnen daarvoor heel belangrijk zijn. Het Museumhuis wil hier in het najaar aandacht aan schenken aan de hand van praktijkvoorbeelden. Eén van deze voorbeelden is het Visserijmuseum Zoutkamp, dat in een wedstrijd voor app-bouwers, een Hackaton, gelijke tred kon houden met het Rijksmuseum. Namens het Visserijmuseum in Zoutkamp deed Willy Bakker

op 16 juni mee aan een Hackaton voor culturele instellingen. Omdat er maar beperkt plaats was, moest ze ‘solliciteren’ maar werd vervolgens geselecteerd voor de Masterclass Open Cultuur Data, georganiseerd door OpenCultuurData.nl.

Willy Bakker met haar viersterrenmok

Het Visserijmuseum wordt louter door vrijwilligers gerund en daarbij heeft het bestuur, dat uit acht personen bestaat, tot dusver een belangrijk aandeel in de uitvoering. Willy heeft als bestuurslid ICT in haar portefeuille. Zij schreef samen met medebestuurslid Esther Toxopeus een ICT plan. ‘We zijn begonnen met de boel op orde krijgen bijvoorbeeld op het gebied van back-ups. Daarna hebben we een volgend probleem aangepakt. We konden namelijk onze website niet zelf verversen. Daarom hebben we het zogenaamd Content Management Systeem geïmplementeerd. Het voordeel van dit systeem is dat je niet veel technische kennis hoeft te hebben. De website zelf is wel door een professional gebouwd’. Om de kosten voor de website te drukken, is samenwerking gezocht met de Gebroeders Luden. [De Stichting tot behoud reddingboot Gebroeders Luden – red.]. ‘De basissjabloon is dezelfde. Een aardige bijkomstigheid is dat Esther niet alleen de website van het Visserijmuseum bijhoudt maar ook die van de Gebroeders Luden’.

Sociale media ‘We kregen er echt lol in, dus zijn we ons gaan verdiepen in sociale media. Vooral Esther is actief op Twitter en Facebook. Ik heb gemerkt dat veel beleidsmakers ons volgen. Anderzijds is het effect ook dat het dorp betrokken wordt. Zo hebben we afgelopen winter een twittercursus gegeven voor donateurs, sponsors en dergelijke. Binnenkort organiseren een tweede bijeenkomst want er waren meer aanmeldingen dan plek. Als dorpsbewoners zich betrokken voelen zullen ze eerder komen met verhalen want wij willen het Verhaal van Zoutkamp vertellen onder andere met behulp van de Zoutkampers. Het museum is daarbij de verbindende factor. Ontsluiten objecten ‘De fysieke ruimte van het museum is beperkt, we hebben meer objecten dan we kunnen laten zien. We wilden graag alle objecten ontsluiten. Musip [het ontsluiten op deelcollectieniveau] was een eerste stap. Vervolgens hebben we aansluiting gezocht bij MaritiemDigitaal.nl. Je loopt dan wel aan tegen problemen als auteursrecht en licenties als je gegevens als open data wilt gaan gebruiken. De bezoeker kan via MaritiemDigitaal.nl de collectie bekijken en daar zelfs op reageren. Af en toe krijgen wij een opmerking van iemand als er bijvoorbeeld incorrecte gegevens zijn verwerkt’. Hackaton ‘Een hackaton is een wedstrijd voor app-bouwers en daarnaast bedoeld voor musea, archieven e.d. Tijdens de hackaton ging ik onze data 'pitchen'. Dat wil zeggen: ik heb in een presentatie van twee minuten geprobeerd om de op de hackaton aanwezige programmeurs ervan te overtuigen om leuke apps te bouwen met onze data. Ik achtte de kans klein dat daar veel animo voor zou

zijn, maar samen met het Rijksmuseum kregen wij vier sterren voor de wijze waarop wij onze gegevens beschikbaar stelden. Wiki Inmiddels beschikt het museum zelfs over een wiki. ‘Voor bestuursleden en wellicht in de toekomst ook voor andere betrokkenen, hebben wij op internet een wiki ingericht, dat uiteraard is afgeschermd, met informatie over ons museum. Toen ik begon bij het museum kostte het mij ongeveer een jaar om mij de informatie, die in de hoofden van de overige bestuursleden zat, eigen te maken. Het heeft even geduurd voor ik van het Museumhuis hoorde en wat ik daar aan had. Kijkje in de keuken bijvoorbeeld heeft mij al heel wat nuttige informatie opgeleverd. Zo hoorde ik daar voor het eerst van de Beeldbank Groningen. Inmiddels heeft de gemeente De Marne het contract getekend en kunnen wij daar als museum ook aan meedoen’.

Oktobermaand Kindermaand 2012 De leukste maand van het jaar Het Museumhuis is al weer volop bezig met de voorbereidingen voor Oktobermaand Kindermaand. Oktobermaand Kindermaand wordt ook uitgevoerd in Drenthe, de bakermat van het project, Groningen en delen van Friesland en Noord-Holland. Dit jaar is de organisatie voor de provincie Groningen volledig in handen van het Museumhuis. Er hebben zich een kleine dertig instellingen aangemeld: niet alleen musea maar ook enkele molens, een glasblazerij, een theaterschool, een poppentheater, een nationaal park en een waterschap. Oktobermaand Kindermaand wordt georganiseerd om kinderen van vier tot en met twaalf jaar kennis laten maken met culturele instellingen. Op alle zondagen en twee zaterdagen in oktober openen de deelnemende instellingen hun deuren en organiseren zij verschillende activiteiten voor de kinderen.

Burgemeestersactie Net als voorgaande jaren gaat het evenement officieel van start met de zogenaamde burgemeestersactie: de burgemeesters van alle Groningse gemeenten bezoeken een basisschool en geven door middel van een ludieke activiteit het figuurlijke startschot. Dit jaar is de burgemeestersactie op woensdag 19 september. Het is de bedoeling dat de burgemeester een Gronings volksverhaal aan de kinderen voorleest. Dat mag in het Gronings. Daarna biedt de burgemeester het eerste exemplaar van de folder met alle activiteiten van Oktobermaand Kindermaand 2012 aan een leerling aan.

Ondernemers verbinden erfgoed Fietsen door het Oldambt: een gesprek met Diet Faber en Gretha de Roo Binnen Waddenland Groningen wil het Museumhuis erfgoed, ondernemers en bewoners verbinden, zodat zij samen de culturele biografie van een regio belichten. Dat kan op vele manieren. In het Oldambt wordt op dit moment gewerkt aan het verhaal van waterbeheersing en landbouwgeschiedenis. Verhalen Eén van de betrokken ondernemers is Diet Faber, sinds 2002 eigenaar van ‘Huninga’s Heem Pitch & Putt’ in Oostwold (Oldambt). Ze ziet de bewoners als belangrijke schakels in de promotie van het Oldambt. ‘Zorg ervoor dat er in ieder dorpje in dit gebied verhalenvertellers zijn. Nergens in Nederland zijn mensen zich zo bewust van hun eigen geschiedenis als hier en dat komt door een hang naar het verleden. De bewoners zijn onze belangrijkste ambassadeurs, de tijd leert dat de oude trots op het gebied bezig is terug te komen. Als ik gasten in mijn bedrijf ontvang en ik vertel over dit gebied dan hangen ze aan mijn lippen. Je moet ook niet bang zijn om ze te verwijzen naar andere delen van de provincie. Er is zoveel moois en je moet ook de bewoners daarvan bewust maken. De kerk in hun dorp kennen ze al hun hele leven maar de waarde zien ze doorgaans niet’. Het bedrijf van Diet Faber maakt deel uit van de organisatie het Blauwe Lint die in 2004 werd opgericht en waar inmiddels 30 ondernemingen bij zijn aangesloten. ‘Ons doel is het bevorderen van het toerisme en het langer vasthouden van toeristen en natuurlijk is een deel van de bedrijven aangesloten omdat ze hopen dat toerisme een inkomstenbron is. Het is een zaak van lange adem maar dat er inmiddels meer toeristen komen is toch wel merkbaar’. Via Diet kwam Gretha de Roo, geboren en getogen in het Oldambt, in contact met Waddenland Groningen. ‘Vorig jaar raakte ik tijdens een familiedag in gesprek met Diet Faber. Er was meteen een klik. Ik ben inmiddels met prepensioen en dan is er ruimte om iets anders te doen. Augustus vorig jaar belde Diet met de vraag of ik Duitse toeristen wilde begeleiden/voorlichten over het ontstaan van het Oldambtmeer. Dat was het begin en omdat ik uit het gebied kom, spreekt het mij nog altijd aan en kan ik er enthousiast over vertellen. Daarna zijn er gesprekken geweest met Tineke de Danschutter van het Museumhuis over het ontwikkelen van fietstochten. Ik ben een enthousiast fietser. Samen met mijn echtgenoot sta ik regelmatig op de pedalen in het buitenland. En omdat fietsen en het Oldambtmeer verkennen ons een mooie combinatie leek, heb ik tochten van 10, 20 en 40 kilometer uitgezet. Het is de bedoeling dat ik de fietsers als gids ga begeleiden. De tocht van 40 kilometer kan ook zonder gids met een routekaart gefietst worden. De routes ‘We beginnen dus bij het Oldambtmeer in de Blauwe Stad. De tochten voeren onder andere door Midwolda. Opvallend is dat de boeren aan de Hoofdweg de achterkant van hun percelen, de arme grond, hebben verkocht voor de realisatie van het meer maar dat hun vruchtbare grond zich aan de overkant van de weg bevindt. Dus eigenlijk is er voor hen niet zoveel verloren gegaan. Verder komen we langs het Midwolder bos, de Ennemaborg en langs Meerland. Hier vind je nog het enige stukje hoogveen in Nederland’.

Voorstander ‘Ik ben een voorstander van Blauwe Stad omdat ik merk dat het gebied zich heeft ontwikkeld. Er is meer aandacht voor gekomen. Ik vind het mooier dan bijvoorbeeld het Zuidlaardermeer. Er is een verschil met vroeger, er is duidelijk sprake van meer toerisme’.

Nieuwe website: www.letopjeerfgoed.nl Erfgoedvereniging Heemschut zet zich als vrijwilligersorganisatie in voor het behoud en de bescherming van het gebouwde en landschappelijke culturele erfgoed. Veel van dit waardevolle erfgoed is inmiddels beschermd, maar toch blijkt steeds weer dat unieke gebouwen en ensembles onder druk komen te staan door sloop, nieuwbouw en andere bedreigingen. De Wet Ruimtelijke Ordening biedt echter mogelijkheden om hieraan zelf iets te doen, maar dan moeten burgers wel op tijd actie ondernemen. De gemeente, provincie en het rijk vragen aan belanghebbers van cultureel erfgoed, zoals de burgers en (vrijwilligers)organisaties om in het vervolg vooraf mee te denken over de te beschermen waarden en kwaliteiten in Bestemmingsplannen en Structuurvisies. Het is immers beter vooraf je visie te geven en niet pas achteraf te klagen of te procederen dat zijn belang niet voldoende is meegenomen. Waar organisaties of individuele burgers rekening mee moeten houden, waar de kansen en de mogelijkheden liggen wordt uitgelegd via een nieuwe website www.letopjeerfgoed.nl. Op deze site worden trips en trucs om op een adequate manier te participeren in ruimtelijk beleid van de lokale, regionale en nationale overheid gegeven. De nieuwe site is ontwikkeld met een bijdrage van het Ministerie van OCenW, in het kader van het beleidsplan Modernisering Monumentenzorg.

Vakantietijd Het bureau van het Museumhuis/Molenhuis is tijdens de zomervakantie ‘gewoon’ geopend maar kent in juli en augustus wel een beperkte bezetting.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen, t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected] Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar [email protected].