Moed kent vele gezichten

Nummer 36 I 15 oktober 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Johan de Witt maakt zwerfkinderen blij

Pagina 4 TNO en TGTF meten continu de prestatie van de militair

Pagina 5 Genie bouwt aan beter Burundi

Pagina 6 KCT ‘Heppie’ met Froger

‘Moed kent vele gezichten’ BREDA - “Nog maar een paar jaar geleden stonden sommigen van u aangetreden als cadet, adelborst of cursist, volop in het leerproces. Het kan snel gaan en u heeft laten zien dat leeftijd, rang en functie er niet toe doen om waar leiderschap te tonen.” Minister Eimert van Middelkoop stelde het vorige week op de Koninklijke Militaire Academie in Breda bij de uitreiking van dapperheidonderscheidingen aan zestien ex-Uruzgangangers klip en klaar. Moed en leiderschap moeten niet per se worden geassocieerd met mensen met hoge

posities. Als de nood het hoogst is, staan de ware leiders op en dat kan heel goed (jong) personeel uit de lagere geledingen zijn, zoals de missie in Uruzgan bewijst. “Moed kent vele gezichten”, aldus de bewindsman. Lees verder op pagina 2

Gedenkteken Militaire Luchtvaart onthuld

Voorafgaand aan de publieke ceremonie betreden de acht daarin te decoreren militairen het paradeterrein van de Koninklijke Militaire Academie. Foto: Dave de Vaal - AVDD

Racing Team KL sluit seizoen winnend af ZANDVOORT - Sandra van der Sloot liet tijdens de finale­race om de Dunlop SuperMaxx Clio Cup iedereen haar hielen zien. Eindigde de coureur van het Racing Team Koninklijke Landmacht vorig jaar nog als derde, afgelopen zondag behaalde ze goud. Staatssecretaris Jack de Vries feliciteerde de winnares na afloop uitbundig. Teamlid Sheila Verschuur eindigde in het algemeen klassement als vierde. Op het circuit van

Zandvoort kwam ze bij het uitremmen in de grintbak terecht. Voorafgaande aan de start reed een Boxer gepantserd wielvoertuig als promotie een rondje over de baan. Vijf jaar racen werd beloond met de overwinning in de Dunlop SuperMaxx Clio Cup. Foto: Peter Wiezoreck

Lees verder op pagina 7

Atlantic Enterprise 2009

SOESTERBERG - Op de vliegbasis Soesterberg is vorige week een gedenkteken voor 75 militairen van het Wapen der Militaire Luchtvaart onthuld, die sneuvelden in de meidagen van 1940. De plechtigheid vond plaats in aanwezigheid van nabestaanden en genodigden. Het monument kwam tot stand in nauwe samenwerking met oud-militairen die in deze periode dienden. Na de onthulling vond een kranslegging plaats met aansluitend een minuut stilte. Vier f-16's voerden een zogenoemde missing man formatie uit. De drumfanfare van de Koninklijke Luchtmacht ondersteunde de ceremonie op

muzikale wijze. Commandant Luchtstrijdkrachten luitenantgeneraal Jac Jansen en eerste luitenant b.d. Hans Hellendoorn onthulden het gedenkteken (zie foto). Het Wapen der Militaire Luchtvaart heeft eerder voor zijn verdiensten in de Tweede Wereldoorlog de Militaire Willems-Orde ontvangen.●

ATLANTISCHE OCEAAN - Hr.Ms. Tromp en Van Speijk zijn op 30 augustus vanuit Den Helder vertrokken voor een reis (Atlantic Enterprise 2009) richting vs. Als onderdeel

van het programma hebben beide schepen, na een succesvolle deelname aan een grote Amerikaanse oefening, vorige week een aantal lanceringen uitgevoerd. Deze vonden plaats

in een gebied zo’n honderd zeemijlen ten oosten van de Verenigde Staten, ter hoogte van Norfolk. Op de foto van Richard Frigge vuurt de Van Speijk een Harpoon af.●

Hoog bezoek voor revaliderende militairen DOORN - “Ik ben getroffen door hun kracht om hun leven zo snel mogelijk weer op te pakken. Ik heb enorm veel respect voor hun doorzettingsvermogen en bewondering voor hun positieve instelling. Ze zijn een voorbeeld voor iedereen.” Waarderende woorden van minister Van Middelkoop voor de militairen die in het Militair Revalidatiecentrum Aardenburg (mrc) in Doorn herstellen van verwondingen, opgelopen in de isaf-missie in Afghanistan. De bewindsman bezocht het mrc begin deze week. Daarbij liet hij zich ook informeren over de hypermoderne revalidatieapparatuur caren (Computer Assisted Rehabilitation Environment) en wierp hij een blik in de instrumentmakerij. Foto: Robert Koelewijn●

15 oktober I Pagina 2

Vervolg van pagina 1

BREDA - Van Middelkoop sprak in Breda van een bijzondere dag voor de krijgsmacht, op een even buitengewone plek. En terecht, want Defensie pakte stevig uit. In twee drukbezochte ceremonies (besloten en publiek) werden namens de Koningin liefst zestien militairen geëerd die ‘op een uitzonderlijke manier vorm hebben gegeven aan hun taak bij de krijgsmacht’. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: DAVE DE VAAL-AVDD

De groep die de onderscheiding in de openbare plechtigheid kreeg, toonde volgens Van Middelkoop onder vuur in Afghanistan moed en leiderschap en maakte op cruciale momenten en onder moeilijke omstandigheden het verschil. Ze namen met gevaar voor eigen leven risicovolle beslissingen. “U heeft met uw daden de voortgang van de isaf-missie bevorderd.” Dat dapperheid los staat van rang, stand, wapen of dienstvak, vond Van Middelkoop een wijze les. “Moed is niet te koop en evenmin te leren. Pas als het erop aankomt, toont zich de ware aard. Onder hoge druk ontstaan de mooiste diamanten.”

‘Onder hoge druk ontstaan de mooiste diamanten’

Vanwege het geheime karakter van hun werk, werden acht militairen van het Korps Commandotroepen in een besloten ceremonie geëerd.

Toegift

Van de acht kreeg een man het Bronzen Kruis, de overigen het Kruis van Verdienste. Beide onderscheidingen zijn, evenals de Bronzen Leeuw, in de Tweede Wereldoorlog ingesteld voor

Gewonden in Uruzgan TARIN KOWT -Tijdens een gecombineerde patrouille van het Afghaanse leger en een Nederlands Operational Mentor and Liaison Team is op 10 oktober een Nederlandse militair gewond geraakt. Hij werd in zijn voet getroffen, toen de patrouille in de omgeving van Patrol Base Atiq, 10 kilometer ten noordoosten van Tarin Kowt, onder vuur kwam te liggen. De omlt’er is overgebracht naar het role-2 ziekenhuis op Kamp Holland. Drie dagen eerder reed een Bushmaster in de omgeving van de plaats Gandabe, zo’n 12 kilo­meter ten zuiden van Tarin Kowt, op een bermbom. Daarbij liepen drie militairen zeer lichte verwondingen op.●

‘bijzondere daden in de strijd’. Tijdens de afmars van de gedecoreerden golfde een spontaan applaus van de met militaire en burgergenodigden bezette tribune, onder wie Ridders Militaire Willems-Orde. Een zelfde toegift viel even daarvoor acht leden van het Korps Commandotroepen ten deel. Hun onder­ scheidingen werden in een besloten samenkomst uitgereikt, omdat ‘groene baretten’ hun werk in het geheim doen en hun anonimiteit daarom gewaarborgd moet blijven. Twee van de acht kregen de Bronzen Leeuw, na de Militaire WillemsOrde de hoogste militaire onderscheiding. Eén van hen ontving die postuum via zijn weduwe, omdat hij na uitzending naar Afghanistan bij een oefening om het leven kwam. De overige commando’s kregen het Bronzen Kruis (2x) en het Kruis van Verdienste (4x) opgespeld. Volgens Van Middelkoop traden ze in zeer zware omstandigheden uiterst moedig op, ook weer met

gevaar voor eigen leven. “Alle Nederlanders doen in de vele operaties goed werk. Sommigen echter handelen op een manier die niet kan worden geschaard onder wat militairen aanduiden als ‘ik deed gewoon mijn werk’. Ze opereerden vanuit de gedachte ‘nu of nooit’, de wapenspreuk van de Commandotroepen die dit korps onderscheidt van veel andere onderdelen van de krijgsmacht. Wij blijven deze inzet waarderen, nu en in de toekomst.” Soortgelijke woorden sprak Van Middelkoop eerder ook tot de publiekelijk gedecoreerden. “U strekt ons allen tot voorbeeld.”●

Boven links: Korporaal 1 Martijn Nieuwenhuis krijgt zijn medaille opgespeld. Boven rechts: Eerste luitenant Alex Spanhak van 13 Infanterie Bataljon van 11 Luchtmobiele Brigade krijgt de felicitaties van minister Van Middelkoop.

Rechts: Wachtmeester Dayrohn Wiesken ontvangt het Kruis van Verdienste.

De dapperheidonderscheidingen gingen naar de volgende militairen: ●B  ronzen Leeuw: kapitein Björn (postuum) en eerste luitenant Gijs (beiden Korps Commandotroepen). ●B  ronzen Kruis: kapitein Arthur en sergeant-majoor Maurice (beiden Korps Commandotroepen) en

eerste luitenant Alex Spanhak (13 Infanteriebataljon Luchtmobiele Brigade). ●K  ruis van Verdienste: korporaal 1 Robin, sergeant Sven, kapitein Bart, eerste luitenant Robbert (allen Korps Commandotroepen); sergeant Maurice Vissers (17 Pantserinfanteriebataljon), korporaal Mark Groen (12 Infanteriebataljon Luchtmobiele

Brigade), sergeant René Neef (13 Infanteriebataljon Luchtmobiele Brigade), sergeant-majoor Jacob van Velsen (45 Pantserinfanteriebaljon), korporaal 1 Martijn Nieuwenhuis (43 Herstelcompagnie), wachtmeester Dayrohn Wiesken en opperwachtmeester Marc Hammink (beiden cava­lerie, geplaatst bij 43 Brigadeverkenningseskadron).●

15 oktober I Pagina 3

Johan de Witt maakt zwerfkinderen blij DAKAR (SENEGAL) - “De glimlach op het gezicht van deze kinderen, vergeet ik nooit meer.” Ontroerde woorden van sergeant-majoor Bertus Verwaters, nadat een vertegenwoordiging van Hr.Ms. Johan de Witt vijftig schoenendozen met presentjes had afgeleverd bij drie opvanghuizen voor zwerfkinderen in de Senegalese hoofdstad Dakar. Het landing platform dock oefent momenteel in de wateren bij West-Afrika met marines uit landen van de Derde Wereld. In de voorbereiding daarop besloten bootsman John Klem en Verwaters liefdadigheidacties op touw te zetten. Zo vroegen ze bijvoorbeeld kinderen van bemanningsleden om schoenendozen met presentjes als pennen, schriften, knuffels en speelgoed te vullen. Dat sloeg aan, want het aantal pallets op de Johan de Witt stapelde zich snel op. Afgelopen zondag namen de zwerfkinderen, die onder de hoede vallen van de stichting Samusocial Senegal, de cadeaus blij verrast in ontvangst.●

Groeneveld en Smulders kampioen Oriënteren HAVELTE - Als één sporter van Defensie onderhand een standbeeld verdient, dan is het wel luitenantkolonel Miëtta Groeneveld, commandant van 310 Herstelcompagnie. In Havelte schreef zij vorige week opnieuw het militair kampioenschap Oriënteren op haar naam, de sport waarbij het onder meer aankomt op een ijzersterke conditie en scherp kaartlezen. Ze weet het niet helemaal zeker, maar volgens Groeneveld zegevierde ze zelfs voor de twaalfde keer. Hoe dan ook, de krijgsmacht telt waarschijnlijk weinig, of misschien wel geen, atleten die zo vaak een nationaal kampioenschap wonnen. Ook bij de strijd om de wereldtitel, onlangs in Estland, presteerde Goeneveld uitstekend. In een ijzersterk internationaal veld met meest jongere (top)sporters dan zij, kwam de overste als beste Nederlandse uit de bus. Overigens schitterde ze op het Nederlands kampioenschap niet als enige. Zo won sergeant-majoor Marco Smulders (kl) de overall titel (senioren en veteranen) en dat op een pittig parcours in een, zoals gebruikelijk in de oriëntatiesport, bosrijke omgeving. Zelfs de leden van de militaire equipe hadden moeite met de omstandigheden, die door de voort-

durend neerdalende regen extra zwaar waren. De opzet van het nmk was dit jaar voor een deel op nieuwe leest geschoeid. Dat wil zeggen dat bij de heren zowel de senioren als de veteranen over hetzelfde, zeven kilometer lange, parcours moesten. De dames liepen

als vanouds vijf kilometer. De oude aanpak van een prijs per categorie was ook gehandhaafd. De atleten van de landmacht pakten de meeste medailles, logisch voor een krijgsmachtdeel met zoveel ‘oriënteerders’ in de gelederen. Foto: Marco Smulders●

Het schilderij van de KMar werd als vierde onthuld in de officiersmess.Foto: Peter Wiezoreck

Historisch portret Marechaussee in officiersmess DEN HAAG - De commandant van de Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Dick van Putten, heeft vorige week dinsdag een reproductie van een schilderij onthuld dat de geschiedenis van dit jongste krijgsmachtdeel verbeeldt. Dat gebeurde tijdens de vierde krijgsmachtdeelviering in de officiersmess van de Prinses Julianakazerne. Het werk toont een bijstandsoefening van een bereden marechausseedetachement, begin jaren dertig in het Brabantse Boxtel. De onthulling werd voorafgegaan door een lezing van dr. Gijs Rommelse, als historicus verbonden aan het Nederlands Instituut voor Militaire

Historie. Hij maakte duidelijk dat de KMar tot twee keer toe heeft gekozen voor een nieuw takenpakket om als militair korps te kunnen overleven. “Tot 1945 maakte het Wapen deel uit van het civiele rijkspolitiebestel. De Marechaussee handhaafde de openbare orde, verleende bijstand aan plaatselijke en provinciale autoriteiten, bestreed criminaliteit en was belast met de grensbewaking”, zei Rommelse. De militaire politietaak vormde slechts een zeer klein deel van de werkzaamheden. “Na 1945 was het ondenkbaar dat een militair korps nog langer deel zou uitmaken van het politiebestel. De Marechaussee koos er daarom voor zich te richten op de militaire politie-

zorg, de bewaking van het Koninklijk huis, de grensbewaking en de militaire bijstand. Tot aan het einde van de Koude Oorlog in 1991 veranderde er weinig aan dit takenpakket.” Toen de regering echter het ‘vredesdividend’ wilde innen en grootschalige bezuinigingen aankondigde, kwam het bestaansrecht van de Marechaussee opnieuw ter discussie te staan. “Door zich te concentreren op blauwe taken, kon het Wapen ook deze tweede bestaanscrisis overleven. Met name de politie- en beveiligingstaak op Schiphol, waarmee de Marechaussee in 1993 werd belast, bleek een garantie voor het voortbestaan van de Marechaussee.”●

15 oktober I Pagina 4

Ook tijdens de fysieke inspanning worden allerhande zaken genoteerd.

SOESTERBERG - Hoe moet je militairen fysiek en mentaal monitoren om ze een optimale prestatie te laten leveren? Het lijkt wel een opdracht om de prestaties van topsporters te meten, het onder­zoek dat tno uitvoert, be­geleid door de afdeling Trainingsgeneeskunde en Trainingsfysiologie (tgtf). Tot en met 2011 loopt het programma bij diverse onderdelen van Defensie. “Met de gegevens waarover we nu beschikken, kunnen we al zien wie er wat meer bandbreedte hebben dan anderen. Dat kan van groot belang zijn voor een commandant”, melden Bertil Veenstra (tgtf) en Pierre Valk (tno). TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: THEO KLABBERS-AVDD

Terug uit Budel waar, bij de Nassau Dietzkazerne, militairen omgehangen met allerhande zichtbare en onzichtbare apparatuur tests afleggen. Het gaat zover, dat een van de kandidaten te lang ‘in het rood’ loopt en ondersteuning nodig heeft. Het levert een schat aan gegevens op, zoals dat al eerder is gebeurd bij

Niet al te comfortabel, maar wel nuttig.

TNO en TGTF meten continu de prestatie van de militair

Inzetbaarheid op maat de potom (officiersopleiding van de mariniers) en de vakol (kaderopleiding van de Luchtmobiele Brigade). “Het is voor ons van belang bij diverse onderdelen van de krijgsmacht te testen. Ze zijn immers verschillend getraind en kennen een andere belasting.” Het doel is door onderzoek meer inzicht te krijgen in het fysiek en mentaal presteren van militairen onder extreme omstandigheden. “Dat is veelomvattend”, erkent Veenstra, “want er zijn heel veel factoren die de belasting beïnvloeden. Bij de operaties in Afghanistan raken militairen geregeld aan de grens van wat een mens kan. Fysieke inspanning en hitte gecombineerd met te weinig eten en drinken, slaapgebrek en vijandelijke dreiging verminderen de prestaties. Zeker als de acties lang duren, komt de zogenoemde operationele inzetbaarheid onder druk te staan. Dat geldt zowel fysiek als mentaal.” Op zich lijkt het niet veel nieuws. Eerder was bij luchtmobiel al een veldlaboratorium ingericht om commandanten te ondersteunen in het operationeel fit maken en houden van de eenheid. In de sportwereld hebben dit soort onderzoeken al geleid tot een geheel nieuwe kijk op de trainingsarbeid voor grote toernooien of bij hersteltrainingen. Denk bijvoorbeeld aan de veelheid aan energiedrankjes. De prestaties die een militair

moet leveren, zijn echter niet gelijk aan die van een sporter en beperken zich niet alleen tot een lichamelijke inspanning. “Het monitoren van militairen moet betrekking hebben op de combinatie van fysieke en mentale eisen die tijdens inzet aan hem worden gesteld. Het gaat dan om bijvoorbeeld fysieke en mentale belasting, energie-inname en -verbruik, vochtbalans, slaapstatus en lichaamstemperatuur”, legt Valk, werkzaam bij de afdeling Human Performance van tno-Human Factors uit.

ten, lijkt gemakkelijk maar is het niet. Omstandigheden als het weer, de duur van de inspanning en het reliëf van een terrein liggen voor de hand. “Maar wat te denken van de zwaarte van de bepakking?”, geeft Veenstra mee. Er is dus voor allerhande apparatuur gezorgd. Militairen krijgen meetsystemen om, waarmee tal van zaken als hartslag, ademhaling, huidgeleiding, stress, lichaamstemperatuur, slaapgedrag, positie

Veldonderzoek

Met de uitkomsten van het vier jaar durende onderzoek denken tno en tgtf de individuele gesteldheid van de militair beter te kunnen inschatten. “Daar zijn meer onderzoeken naar”, weet Valk, die ook zitting heeft in een nato-werkgroep. Zo is er het Research Institute of Enviromental Medicine in de Verenigde Staten. “Dat instituut heeft het voorwerk gedaan, maar staat verder van de militairen dan wij. Voor ons is het veel gemakkelijker om veldonderzoek te doen, doordat de lijnen zo kort zijn. De medewerking binnen Defensie is overigens geweldig. Commandanten zien ook de meerwaarde van het onderzoek. Daarom kunnen we meedraaien in oefeningen en opleidingen en kunnen we zelfs af en toe testmomenten inbouwen in het volle programma.” De belasting voortdurend me-

Een van de deelnemers aan een test in Budel wordt volgehangen met meetapparatuur.

van het lichaam, afstanden die men aflegt, geografische positie, snelheid van verplaatsen en energieverbruik worden gemeten. De deelnemers aan het programma moeten ook nog eens op een computer aan het werk, waarbij reactietijd, concentratie, geheugen en alertheid worden gemeten. “Met al die informatie krijgen we een beeld van het vermogen van de militair en de groep om te blijven presteren in een bepaalde situatie. Dat is

operationeel en tijdens training van grote waarde”, vindt Veenstra, “want meestal komen zulke zaken pas na een missie aan het licht. Met de gegevens die wij meten, kan de commandant bepalen wie er het best inzetbaar zijn voor welke missie. Bovendien kan de informatie bijdragen aan het voorkomen van overbelasting en van acute gezondheidsproblemen, zoals hitteletsels. Inzetbaarheid op maat dus.”●

15 oktober I Pagina 5

Soldaten 1 Edo Smit (voor) en Remco ten Hoeve maken ringbalken op maat. Eenmaal op de muren gezet en volgestort met beton, komen daarop eerst de dakspanten en uiteindelijk het dak.

BUJUMBURA - (Burun­ di) - Genisten van 101 Geniebataljon uit Wezep werken zich volledig in het zweet om Burundi een handje te helpen bij de opbouw van leger en politie. Op het militaire kamp Burutex worden dakspanten en raamkozijnen gelast, bestemd voor de politiepost Kanyosha en de legerplaats Muha. Op beide locaties, net buiten het centrum van de hoofdstad Bujumbura, verschijnen in totaal tien nieuwe, dringend benodigde panden. Natuurlijk telt het resultaat, maar bovenal gaat het erom dat de Nederlandse genisten en hun Burundese collega’s kennis uitwisselen op het gebied van bouwtechnieken.

In de laswerkplaats op Burutex. V.l.n.r.: Majoor Erik van den Berg, sergeant Goijarts en zijn beide korporaals Mark Egberts en tegenover hem Dennis Sprangers.

Uitwisseling van bouwtechnieken leidt over en weer tot verbazing

Genie bouwt aan beter Burundi TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: PETER VAN BASTELAAR - AVDD

Dat valt nog niet mee. “De warmte vreet energie”, vertelt sergeant Gellert ‘Jack’ Goijarts, de groepscommandant op Burutex. Tijdens het begin van dit project, waarvoor 39 genisten op 9 september in het OostAfrikaanse land neerstreken, werkten in eerste instantie negen man aan de dakspanten. Zes meter lange ijzeren delen werden op maat gezaagd en aan elkaar gelast. Het tempo lag zo hoog dat het aantal kerels hier inmiddels is gereduceerd tot drie. Ook bij Burutex was het de bedoeling lassers op te leiden, maar die zijn nu aan de slag op Muha waardoor het Nederlandse trio, in tegenstelling tot op beide andere locaties, vooral werk verzet vóór de Burundezen. “In totaal maken we 5460 centimeter lasnaden”, berekent Goijarts. “Voor ons vormt de grootste uitdaging met de spullen van

hier te werken. De laselektroden komen bijvoorbeeld uit China, niet de kwaliteit die wij gewend zijn. En de stroom valt geregeld uit, dan kunnen we even niks. We zijn hier afhankelijk van anderen, dat is echt wennen als je normaal zelfvoorzienend bent. Maar dit is wel een mooie missie, hoewel wij als genie eigenlijk het eindproduct willen zien.” Dat gaat niet lukken, dus de Burundezen zullen de infrastructuur zelf moeten afbouwen. De zaak uit handen te moeten geven, vraagt volgens Goijarts om een andere mindset. “De insteek hier is nou eenmaal kennisoverdracht.” Open mond

Wat dat betreft worden er vooral mooie resultaten geboekt op Kanyosha. Daar werken Burundezen en Nederlanders zij aan zij aan vier legeringsgebouwen voor de politie en één pand met sanitaire voorzieningen. De genisten leren er te improviseren wat ze misschien bij missies in

Soldaat 1 Sander Bakker en zijn Burundese bouwpartner van de politie zijn tevreden met het resultaat.

de toekomst nog van pas kan komen. Neem de bouwstenen, ze hebben allemaal een ander formaat wat het metselen van muren er niet gemakkelijker op maakt. Hoe dit toch op een goede manier kan, leren ze van de Afrikanen. Die staan op hun beurt met open mond te kijken wanneer de Nederlanders staalbedrading door de vloer en muren leggen ter versterking van een gebouw. “Dit is echt het interessantste dat ik hier tot nu toe heb gezien”, zegt een van hen. Overigens meent detachementcommandant majoor Erik van den Berg dat er meer is bereikt dan alleen kennisoverdracht. “Door deze opdracht zijn politie en leger gaan samenwerken. Dat is misschien wel het belangrijkste voor dit land. De politie heeft uiteraard geen genie, maar toch bouwen de agenSergeant 1 Robert Kraijesteijn bij één van de drie lespanden op legerplaats Muha. Naast hem kapitein Moise Kabirigi en (li) majoor Francois Kanyoni, commandant van de Burundese genie.

ten nu mee. Zij gaan er fors op vooruit als hun accommodatie af is. Voorheen sliepen ze onder een zeiltje of in een autowrak.” Echt fantastisch

Niet alleen de politie profiteert in hoge mate van de aanwezigheid van de Nederlanders uit Wezep. Het biedt ook de landmacht perspectief. Voor dit krijgsmachtdeel verrijzen op de legerplaats Muha drie opleidingsgebouwen, een admini­ stratiekantoor en een soort educatiecentrum op het gebied van krijgsgeschiedenis. Ook hier verbazing op de gezichten van Burundezen. De genisten gebruiken namelijk afstandhouders om stenen van de wapening te scheiden en zo betonrot te voorkomen. Kapitein Moise Kabirigi laat zich lovend uit over de Nederlanders. “Dit is echt fantastisch. Die mannen werken hard en erg goed. We leren enorm veel, maar dat willen de Burundezen ook. Zij leveren het liefst perfect werk.” Van den Berg zal het niet tegenspreken. “Het zijn trouwens

goede bouwlocaties waar we zitten”, zegt hij. “Muha doordat het een militair complex is, dus beveiligd zodat we ongestoord kunnen werken, en Kanyosha doordat een politiepost daar op een uitstekende plek ligt. Het betreft een achterstandswijk, dichtbij bergen waardoor rebellen er makkelijk konden komen. Bij deze post zijn overigens wel concertina’s gelegd.” Grootste

De bouwopdracht maakt deel uit van de zogenoemde Security Sector Reform. In Burundi telt dit dertien projecten waarbij Nederlandse militairen betrokken zijn. De bedoeling is een bijdrage te leveren aan de opbouw van het land na ruim tien jaar burgeroorlog. Deze 39 mi­litairen tellende missie is de grootste in de serie kleintjes. “En een bijzondere”, voegt Van den Berg eraan toe. “Als het al niet voor het eerst gebeurt, is het in elk geval nog maar weinig voorgekomen dat we als genie samenwerken met de mensen van het land waar we zitten.”●

15 oktober I Pagina 6

KCT ‘Heppie’ met Froger

Vanaf een bootje op het water met een touwladder de brug op. De deelnemers kregen het flink voor de kiezen.

RAAMSDONK - Geroutineerd draait chauffeur Hans de bus van de firma Van Gerwen uit Veldhoven het terrein van de Vaarschool in Raamsdonk op. Zo’n twintig kinderen en de familie Froger - minus moeder Natasja dit keer - stappen uit, in opperste verbazing over waar ze nu weer terecht zijn gekomen. Sergeant-majoor Jack Scheepers en sergeant-1 Dennis Brouwer van het Korps Commandotroepen staan al klaar om het gezelschap een aangename dag te bezorgen. De kinderen, aangemeld bij de stichting Heppie voor een weekje ontspanning door inspanning, maken deel uit van een nieuw programma rond de Frogers, dat vanaf 22 oktober acht weken lang elke donderdag om 20.30 uur te zien valt op rtl-4. ‘De Frogers: Helemaal Heppie’ heet het. Zanger René Froger heeft het zwaar.

TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: SJOERD HILCKMANN-AVDD

De bedrijvigste figuur op het strand langs de Vaarschool is Danny Rook. De veelzijdige acteur-regisseur heeft het maar wat druk om alle activiteiten goed in beeld te brengen. In de ochtenduren zijn de opnamen gemaakt op recreatiepark Buitenjan in Veldhoven, naast de logeerboerderij Speelhoeve in Scheerwolde de vaste stek van de Heppiefamilie. Eerste luitenant Marcel Krul heeft de Frogers in hun caravan gewekt. Dat zanger René vermoeid oogt, komt overigens niet door een gebroken nacht vanwege een slecht bed. Ondanks de zware periode die de familie privé achter de rug heeft, slaat hij zich knap door de opnamen heen. Een militaire opleiding had hem wel wat geleken, zegt hij tijdens de eerste opdracht, een vlot bouwen. “Mijn vader heeft er, achteraf zeg ik ‘helaas’, door vrijstelling aan te vragen

Dennis Brouwer vertelt een van de deelnemers dat hij echt niet bang hoeft te zijn. Links begeleider Maarten van Heppie.

Een van de deelneemsters heeft haar angsten overwonnen. ‘Vet gaaf’ roept ze.

een stokje voor gestoken dat ik de dienstplicht kon vervullen.” Dat de kinderen onder de indruk raken van het werken met de militairen van het kct mag niet verwonderlijk heten. Niets is te gek voor Scheepers en zijn mannen om het iedereen naar de zin te maken. Het fraaie weer op de dag van de opnamen (intussen twee maanden geleden) is daar natuurlijk ook debet aan. “We kunnen op het strand lunchen”, kondigt sergeant Brouwer aan, als de meeste koppies op ‘wanneer gaan we eten’ staan. “Jullie mogen straks het water in om je vis zelf te vangen”, grapt hij daar achteraan. “Maar ik houd alleen van zalm”, klinkt het uit een van de twintig kinderkelen. Werkeloos

Reden voor een flinke trek bestaat er zeker. Terwijl de ‘groep Froger’ druk in de weer is met het bouwen van een vlot, zijn de andere kinderen aan het ‘tokkelen’ of aan het abseilen van een brug. “We houden ieder-

Sergeant-majoor Jack Scheepers luncht met de kinderen op het strand.

een goed en verantwoord bezig”, zegt sergeant-majoor Scheepers. Alleen buschauffeur Hans (“Ik heb 34 jaar op de Rijschool achter de rug”) en gelukkig ook genezerik sergeant-1 Mark Pellis staan werkeloos - maar wel geamuseerd - toe te kijken. De hindernisbaan blijkt voor enkele kinderen een brug te ver. “Ik heb hoogtevrees”, meldt één van de deelnemers, gehuld in een fc Twenteshirt, “dus die kabelbaan ga ik niet af.” Met zachte hand weet kct’er Dennis Brouwer een meisje nog wel om te praten (“het is eigenlijk supergaaf”), maar de Tukker blijft onvermurwbaar. “Geen probleem”, zegt Brouwer, “we willen graag dat ook deze kinderen een positieve ervaring hebben met Defensie.” Daarvan is zeker sprake, oordelen Heppie-begeleiders Jolanda, Auke en Maarten alsmede René van de Camp, bestuurslid van de Stichting. “Een prima georganiseerde dag en ik zie dat iedereen het naar de zin heeft”, meldt laatstgenoemde.●

Heppie zoekt hulp

De Stichting Heppie houdt speciale vakantieweken en opvangweekenden voor kinderen van 6 tot en met 15 jaar die om verschillende redenen niet zomaar eens ‘lekker weg’ kunnen. Met name voor kinderen die door omstandigheden niet bij hun ouders kunnen wonen, waar thuis weinig geld is om op vakantie te gaan, die in een sociaal isolement leven of met gedrags- en ontwikkelingsstoornissen als adhd en aan autisme verwante stoornissen kampen. De vakanties en opvangweekenden van Heppie kenmerken zich door een intensieve begeleiding met veel structuur en individuele aandacht voor de kinderen. De begeleiding berust bij zorgvuldig geselecteerde en getrainde vrijwilligers, die een verklaring van goed gedrag overlegd hebben. Stichting Heppie is een particuliere vrijwilligersorganisatie met ruim driehonderd vrijwilligers. Ze is altijd op zoek naar begeleiders. Voor meer informatie: www.heppie.nl●

‘Naar rechts’ roept sergeant-majoor Scheepers. René Froger aanschouwt een en ander met de cameraploeg vanaf het strand.

15 oktober I Pagina 7

Dekaatjes

Links: Bij wijze van promotie reed een Boxer gepantserd wielvoertuig voor de start een rondje over de baan.

Vervolg van pagina 1

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Rechts: De dames van het RTKL wa­­­ren altijd in de voorste regi­onen van het deelnemersveld te vinden.

Kampioenschap in laatste races beslist ZANDVOORT - Voor veel leden van het Racing Team Koninklijke Landmacht (rtkl) was de spanning niet te harden. Op zaterdag wist Van der Sloot tijdens de kwalificatie als vierde te eindigen, waardoor ze tijdens de aansluitende races van een tweede startrij vertrok. Toch slaagde ze erin de race te winnen. In de stromende regen werd ze op zondag als vierde afgevlagd, maar die positie leverde genoeg punten op om de Clio Cup op haar naam te zetten. Daarmee gaf ze rivaal Melvin de Groot het nakijken. TEKST: ANDRÉ TWIGT - FOTO’S: PETER WIEZORECK

Het gehele seizoen vormde de coureur van Raceplanet Team Bleekemolen een bedreiging. “Net als afgelopen twee seizoenen zal het kampioenschap pas in

de laatste races beslist worden”, zei De Groot vooraf. Dat klopte als een bus, want zowel op zaterdag als zondag bood hij met slechts zes punten verschil fel tegenstand. Uiteindelijk moest hij Van der Sloot voor laten gaan. Sandra maakte het gehele rtkl deelgenoot

van haar overwinning. Dat doet immers zijn uiterste best om de wagens perfect aan de start te krijgen. “Zij hebben net zo hard gestreden.” Teamgenoot Verschuur reed op zaterdag een sterke inhaalrace en kwam vanaf de elfde plaats uiteindelijk als vierde over de streep. Op zondag had ze domme pech. In een gevecht om de vijfde plaats belandde ze naast de baan, waardoor ze veertiende werd. Voor het algemeen klassement maakte de uitslag niets uit, ze behield haar vierde plek. De zondagrace werd gewonnen door Robert van der Berg (Harders Plaze Racing) en Melvin de Groot eindigde als tweede.●

IN HET KORT Symposium DMG

UTRECHT - In Touch with tomorrow is de titel van een symposium dat de Hoofddirectie Personeel en de Directie Militaire Gezondheidszorg (dmg) op 11 december houden in het Beatrixtheater (Utrecht). Futuroloog en trendwatcher drs. ir. Richard Lamb is een van de prominente sprekers tijdens het congres, waar verder onderwerpen als virtuele gezondheidszorg, de monitoring van militairen, het Soldier Modernisation Program en trends en ontwikkelingen in de civiele en militaire gezondheidszorg op de agenda staan. Inschrijven kan op www.aanmelden@ symposium-dmg. nl●

25 oktober naar hartenlust struinen over het terrein van het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg. Het mlm houdt, samen met de International Plastic Modellers Society, alweer de 27ste Nationale Modelbouw Manifestatie. De toegang is gratis. De manifestatie biedt een unieke gelegenheid om alles te weten te komen over de kunst van het bouwen en besturen van modellen op schaal. Een groot aantal verenigingen presenteert diverse eigengebouwde en uit bouwdozen vervaardigde modellen van vliegtuigen, schepen, tanks en auto’s.●

Nieuw bergingsmateriaal

TARIN KOWT - Brandweermannen van Defensie hebben vorige week nieuw bergingsmaterieel uitgeprobeerd op Kamp Holland. De hypermoderne machines werden uitgebreid getest op diverse pantservoertuigen die onherstelbaar beschadigd raakten bij ied-aanslagen. Het resultaat stemde zeer tevreden. Bij een incident te velde kan nu sneller hulp

Centrum ontving de prijs voor haar promotieonderzoek naar de behandeling van hersentumoren bij kinderen uit handen van kolonel der mariniers Frank van Sprang en majoor der mariniers Erik Lieftink. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van hun eenheid doneerden de kikvorsmannen van het Korps F 3.000,- aan de Ties Rudolphie Stimuleringsprijs. Deze is vernoemd naar oud-commandant en tevens eerste kikvorsman generaal-majoor der mariniers Ties Rudolphie, die in 2000 aan de gevolgen van een hersentumor overleed. Na de dood van zijn vader richtte Michel Rudolphie Stichting Hersentumor.nl op met als doel om onafhankelijke, betrouwbare en actuele informatie te bieden aan patiënten en hun naasten.●

Onthulling Viper schilderij

ROTTERDAM - De Commandant van het Korps Mariniers, brigadegeneraal Rob Verkerk, heeft op 9 oktober een schilderij onthuld dat herinnert aan de inzet van Special For-

Najaarsmodule Militair Luchtrecht

BREDA - De Stafgroep Juridische Zaken van het Commando Luchtstrijdkrachten verzorgt van 9 tot en met 12 november de Module Militair Luchtrecht. Juristen en geïnteresseerde Defensiemedewerkers die met deze materie te maken kunnen krijgen, worden uitgenodigd hieraan deel te nemen. Aan bod komen onder meer de luchtruimverdeling, luchthavens, geluidzonering, en aspecten van het (mi­li­tair) strafrecht. Op het programma staat tevens een dis­cussieavond met sleutelfunctionarissen. Een bezoek aan een vliegbasis maakt eveneens deel uit van de module. Voor meer informatie: mevrouw S.H.C. Aerts. Telefoon: +31 76 5447051, e-mail: [email protected]).●

Herinneringsmedaille

SOESTERBERG - Ruim tweehonderd militairen van alle krijgsmachtdelen hebben vorige week vrijdag de Herinneringsmedaille voor Vredesoperaties ontvangen voor deelname aan missies op de Balkan, in Afrika en Azië. Staatssecretaris Jack de Vries en plaatsvervangend commandant Zeestrijdkrachten schout-bij-nacht Wim Nagtegaal reikten de onderscheidingen op de vliegbasis Soesterberg uit. De militairen maakten deel uit van de EUFOR-missie in Bosnië-Herzegovina, de Security Sector Reform missies in Burundi, Congo en Darfur, untso in het Midden-Oosten en de ntm-i missie in Irak. Ook militairen die zijn uitgezonden naar Afghanistan kregen een medaille. Ter ondersteuning van de Task Force Uruzgan werkten zij op het hoofdkwartier van ISAF in Kabul, het Regional Command South en het Contingentscommando van de Air Task Force te Kandahar.●

Modelbouwmanifestatie in MLM

SOESTERBERG - Modelbouwliefhebbers van alle leeftijden kunnen tijdens de herfstvakantie van 18 tot en met

WONINGEN Te koop: Hoogeveen, Antares 11, rietgedekte 5-kmr tussenwoning aan het vaarwater. Bjr 2007, 147 m² woonopp. Afgewerkt met duurzame (luxe) materialen. Zonnige achtertuin. Carport. dakraam, mechanische ventilatie en tv Kabel. Vr.pr. F 249.500,k.k. Zie www.funda of www.eramakelaardijhoogeveen.nl. Te koop: Neede, Patrijsstraat 85, ruim woonhuis met garage. Bjr 1976. Opp 206 m² eigen grond. Ind.: hal, toilet, ruime woonkmr, keuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr. 2e verd. overloop, 2 slpkmrs, cv-ruimte, hr-cv combi 2009. 10 okt. Open Huis. Zie www.funda.nl Te koop: Rilland , Mairestraat 2, finnhouse semi - bungalow. Beg.gr. met vloerverwarming, 2 slpkmrs, overloop met grote vide. Vrijst. garage met zolder en oprit van 17 m. Per­ceel­ opp.336 m². cv ketel 2007, schilderwerk 2008,badkmr 2008. 15 automin Vlb Woensdrecht en Bergen op zoom. Vr. pr. F 272.000,- k.k Info: 0164 - 69 57 87 of 06 - 539 401 53. Zie www.woonhuis-zwh.nl Te koop: Rotterdam, Socratesstraat 227, 3-kmer-topapparte­ ment (4e etage). Zowel voor als achter vrij uitzicht. Nwe bad­kmr geheel betegeld, nwe geiser, toilet .Laminaatvloer door hele huis. Nabij centrum, winkels, ov, scholen en uitvalswegen. Zie www.makelaarsland.nl of www.funda.nl Te koop: Roosendaal, Jasmijnberg 33, tussenwoning/. Bjr 1996. In kindvr. wijk Tolberg. Inh 268 m³, opp 113 m², woonopp 95 m² .Moderne keuken v.v. inb.app., bad­kmr met douche/ligbad, 3 slpkmrs. Vr.pr. F 192,500,- k.k. Foto’s en contact: bas-is-@ hotmail.com of 06 - 212 611 13. Te koop: Stevensweert, Burg. Kellenersstraat 5, ruime goed on­ derh. tussenwoning, grote tuin op Z, eigen achterom. Verkeers­ luwe straat. Bovenverd v.v. rolluiken en hardhouten kozijnen. Vr.pr. F 159.000,- k.k. Reistijd: Weert / Brunssum 20 min. Inf.: [email protected] of 0475 - 48 65 65. Te koop: Veldhoven, Kapteijnlaan 35, rui­me goed onderh. 2/1kapwoning v.v. 5 slpkmrs, sfeervolle keuken, badkmr, eigen oprit voor meerdere auto’s, brede garage. Dakterras en aangel. tuin. Inh.535 m³. Vr.pr. F 349000,- k.k. Zie. www.funda.nl of www. abmakelaars.nl Te koop: Zoetermeer, Kid Oryrode 35, 5/6-kmrwoning. Bjr 1976. Ind.: woonkmr, keuken. 1e verd.: badkmr met douchekab., zonneterras, 4 slpkmrs (5 mog.). Kunststofkoz. en gevelbekl., dubbel glas. Eigen p-plaats, berging. Buitenschilderwerk 2008. Woonopp. ca 150 m². Nabij Meerpolder, winkelcentrum. Vr.pr. F 237.500,- k.k. Info: 06 - 401 695 69 of zie www.funda.nl Te huur: Amersfoort, Zalm 49. Riant woon­huis, 160m², inpandige garage. Met 4 slpkmrs, badkmr, balkon aan het water. Gestoffeerd en evt. gemeubileerd. Periode 03-2010 t/m 09-2011. Centrale locatie Huur F 1.200,- p.m. Info Maartengortworst@ hotmail.com of 06 - 263 264 70.

DIVERSEN

worden geboden. De ultramoderne uitrusting is belangeloos ter beschikking gesteld door de bedrijven Holmatro, Weber, Rescuetec en Rescue3000. Met hun materieel kunnen pantservoertuigen binnen tien minuten geopend worden. Foto: ELNT Arend Visser●

Kikkers steunen Stichting Hersentumor

ROTTERDAM - De Stichting Hersentumor.nl heeft op 9 oktober voor de derde keer de Ties Rudolphie Stimuleringsprijs uitgereikt. Judith de Bont van het Erasmus Medisch

ces Task Unit Viper in Uruzgan. Deze bestond uit eenheden van het Korps Commandotroepen en het Korps Mariniers. De Haagse kunstenaar Casper Warmoeskerken maakte het imponerende doek. Het schilderij toont een marinier met daarachter een Afghaanse militant, herkenbaar aan het roodwitte lint. Op de achtergrond geeft de kunstenaar een impressie van een nachtelijke huiszoeking weer. Deze huiszoekingen waren snelle acties met een groot verrassingselement, met als doel om Talibs of makers van bermbommen aan te houden. De Vipers werkten in de periode december 2006 tot december 2007 veel samen met Afghaanse militanten, zodat de bevolking kon zien dat de nieuwe Afghaanse veiligheidstroepen werden ondersteund. Alleen het rood-witte lint onderscheidde de militanten zichtbaar van de Taliban.●

Hoge functie in Heidelberg

DEN HAAG - Kolonel Leo J. A. Beulen is per 15 oktober aangesteld als Director Joint Coordination Center bij het fc hq Heidelberg onder gelijktijdige bevordering tot brigadegeneraal. Beulen was onder meer commandant van 25 Afdeling Pantserluchtdoelartillerie (1999-2000), hoofd g3 van de 1ste Divisie (2000-2002), commandant van het Commando Luchtdoelartillerie en Hoofd Operaties (j3) binnen de Directie Operaties van de Defensiestaf. Sinds 1 september vervulde hij de functie van plaatsvervangend commandant Operationeel Ondersteuningscommando Land.●

Gezocht: Vm Indonesische igh (Lt-gen (bd) Purbo S. Suwondo) zoekt zijn Ned. begeleidingsofficier die hem tijdens zijn bezoek in augustus 2005 aan o.a. Bronbeek en in gezelschap van Ltgen Ad van Baal begeleidde. Deze officier was toen een overste der Artillerie, maar de naam is onbekend. Verzoeke contact op de nemen met de Ned. Defensieattaché in Jakarta. Erik. [email protected] Gezocht: Informatie over de laatste lk oefening Free Lion in 1988. Het gaat hierbij om (kranten)artikelen, foto’s, het oefenverloop etc. Een Duitse uitgever is bezig om hier een boek over uit te brengen. Informatie kan gestuurd worden naar de sectie-1 van 42 Tkbat te Havelte. Inf. 0521 - 34 83 84. Gezocht: 42 tkbat heeft een Leopard 2 a4 naast het stafgebouw staan. Wij zijn daarvoor naarstig op zoek naar de ‘Legerkorpssticker’ zoals die destijds op de voertuigen aanw. was. Verder zoeken wij een voertuig radioset rt/ic-3600 comp. met antennes, tankcaps. Dit alles om het voertuig weer in originele staat te brengen. Inf. 0521 - 34 83 84 Te koop: Yamaha yzf r1, 2003, 22500 km. Motor is in perfecte staat, zeer goed behandeld en altijd goed en op tijd onderhoud gehad. Geen enkel krasje! Donkere kuipruit, rood velglint, seat­ cover en titanium Yoshi­mura ovale uitlaat. Altijd binnen gestaan. Vr.pr.: F 6500,-. [email protected] of 06 - 263 264 70.

REÜNIE Red Devil Reünie i.v.m. het 15-jarig bestaan. Dit wordt gevierd op donderdag 26 novem­ber in de FLy-Inn op Klein Heidekamp. Aanvang 18:30 uur. Alle (oud) Red Devils zijn uitgenodigd. Voor meer informatie kunt u reageren via: [email protected]●

15 oktober I Pagina 8

Marine levert hydrografische schepen af

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 339 - 78 05) Redactie: Evert Brouwer (070 - 339 78 04) Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) Monique van Rijen-Bos (070 - 339 78 03) André Twigt (06 - 109 465 44) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.defensie.nl E-mail: [email protected]

ST LOIS (Senegal) - Hr.Ms. Johan de Witt heeft vorige week woensdag twee hydrografische opnemingsvaartuigen afgeleverd in de Senegalese havenstad St. Louis. Met de boten brengt men de Sénégal rivier in kaart voor een veilige navigatie van de scheepvaart. De opnemingsvaartuigen werden namens het ministerie van Verkeer en Waterstaat overhandigd aan de Organisation de la Mise en Valeur du Fleuve Senegal. Deze stichting beoogt de rivier Sénégal bevaarbaar te maken voor alle omringende landen. De bijdrage maakt deel uit van Africa Partnership Station. Dit Amerikaanse initiatief levert met trainingen en hulpgoederen een bijdrage aan een stabielere Afrikaanse kustregio. Daarvoor verricht Hr.Ms. Johan de Witt met Senegal, Sierra Leone, Liberia, Ghana en de Kaap Verdische eilanden onder meer hydrografische opnames èn geeft diverse trainingen. In St. Louis stapten voor dat laatste doel vijftien Senegalese matrozen aan boord. De komende vier weken worden zij opgeleid in maritieme wetshandhaving, bootoperaties, scheepsonderhoud en het verlenen van medische zorg.●

Katholieke herdenkingsdienst Defensiepersoneel charistieviering, waarin Mgr. Dr. J.M. Punt hoofdcelebrant zal zijn. Diaken van dienst is hoofdkrijgsmachtaalmoezenier drs. J.C.M. van Lieverloo. Het koperkwintet van het Fanfarekorps Bereden Wapens zal muzikale medewerking verlenen aan de herdenking, evenals het koor van de Kathedrale Basiliek van St. Bavo te Haarlem. Na afloop vindt er een samenzijn plaats in het belendende Zalencentrum Prinsenhof. De Sint Odulphuskerk is goed bereikbaar per auto en met het openbaar vervoer (trein). Er is eveneens voldoende parkeergelegenheid nabij de kerk.●

HUIS TER HEIDE - De jaarlijkse rooms-katholieke herdenkingsdienst voor overleden Defensiepersoneel vindt dit jaar op 7 november plaats. Wie hierbij aanwezig wil zijn, is van harte welkom in de Sint Odulphuskerk aan de Hoofdstraat 35 te Best. De dienst wordt verzorgd door het Nationaal Katholiek Thuisfront en de Dienst Rooms-katholieke Geestelijke Verzorging. De katholieke kerk gedenkt haar overledenen jaarlijks op Allerzielen (2 november). De Nationale Requiemviering vindt altijd plaats op de eerste zaterdag na Allerzielen. Om 11.00 uur begint de eu-

LEZEN & GAMEN

HALO 3 ODST kijkt verder in toekomst DEN HAAG - Het duo Zager & Evans bezong in de jaren zestig van de vorige eeuw al de gevaren van de technologie in The year 2525. De nieuwe game odst van de Bungie en Microsoft Game Studio’s - vooralsnog exclusief voor de XBox-360 - speelt rond die tijd (2552 om precies te zijn) en vormt een stand alone uitbreiding voor de halo 3-serie. Het is dus niet nodig los te zijn op de vorige uitgaven van deze game. Sterker nog, halo-fanaten kunnen last hebben van de wet van de remmende voorsprong. Immers, de hoofdpersoon uit de serie, Mas-

LCW en KNMI sluiten overeenkomst WOENSDRECHT - Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (knmi) gaat voortaan de exploitatie van het meteorologische waarneemnetwerk van de luchtmacht op zich nemen. Een overeenkomst hierover werd onlangs met het Logistiek

Centrum Woensdrecht gesloten. Vanaf nu staat het knmi garant voor de levering van actuele meteo gegevens aan onder meer de Luchtmacht Meteorologische Groep. Bijzonder aan het nieuwe akkoord is dat de eigen infrastructuur (waaronder wind-, tem-

peratuur- en zichtmeters) nu is ondergebracht bij het knmi. Door de maatregel wordt de dienstverlening flexibel en effectiever en de instandhouding beter beheersbaar. De samenwerking van het knmi en Defensie dateert al van eind jaren zeventig.●

ter Chief, komt helemaal niet meer op de proppen. In plaats daarvan kruipt de gamer in de huid van een ‘verse’ soldaat, Rookie, die deel uitmaakt van de Orbital Drop Shock Troopers (vandaar de afkorting odst). In Nieuw-Mobassa dient de speler zijn eenheid terug te vinden, terwijl het kwalijke Covenant de heerschappij over de wereld tracht te krijgen. Dat kan zowel in de single als de multiplayer mode en voor dat laatste is een speciale disc bijgesloten. halo 3 odst speelt vrij gemakkelijk, ook voor de ‘instapper’. Heel positief is de aanpassing van de healthstatus van Rookie, het firefight krijgt de kwalificatie mega vet. Kortom, halo-3 odst vormt een prima uitbreiding van de serie, maar ook een uitstekend begin van de campagne voor nieuwe fanaten. halo 3 odst van Microsoft kost circa 50 euro. Tekst: Evert Brouwer●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:







17 oktober: Tekenworkshop voor kinderen, Mariniersmuseum in Rotterdam 17 t/m 25 oktober: Week van de geschiedenis, Mariniersmuseum in Rotterdam 17 oktober: Lezing: Ooggetuigen spreken over de Bersiaptijd, Museum Bronbeek in Arnhem 18 oktober: Lezing: De parels en de kroon, de monarchie en de koloniën, Museum Bronbeek in Arnhem 18 oktober: Week van de geschiedenis: ‘Oorlog en Vrede’, Marinemuseum in Den Helder





20 oktober: Schilderworkshop, Mariniersmuseum in Rotterdam 21 oktober: Tekenworkshop voor kinderen, Mariniersmuseum in Rotterdam 21 oktober: Lezing: Wayang Revolusi, propaganda met een schimmenspel, Museum Bronbeek in Arnhem 22 oktober: Schilderworkshop, Mariniersmuseum in Rotterdam 24 oktober: Jeugdactiviteit: Gratis Museumdag, Museum Bronbeek in Arnhem 25 oktober: Kennismaand: Reis naar het onbekende, Marinemuseum in Den Helder 27 oktober: Relatieconcert door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Bergen op Zoom



28 oktober: Jeugdactiviteit: Sprookjesmiddag, Museum Bronbeek in Arnhem 28 oktober: Concert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’, Appingedam 29 oktober: Relatieconcert door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Woensdrecht 30 oktober: Concert Marinierskapel, Gorinchem 1 november: Theatervoorstelling ‘Wervianen’, Marinemuseum in Den Helder 1 november: Concert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’, Almelo

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

Bezoekadres: Binckhorsthof Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag Postadres: Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 41.000 Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics Zoetermeer BV, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808