MODULES 4 VWO 20152015-2016
Beste leerlingen van 4 VWO, Het boekje dat jullie nu in handen hebben, heeft betrekking op modules die dit jaar in 4 VWO worden aangeboden. Vanaf 2 november worden op dinsdagmiddag het 7e en 8e uur in 3 periodes van ieder 5 weken modules gegeven die betrekking hebben op exacte vakken, zaakvakken, creatieve activiteiten en talen. De bedoeling is dat je iedere periode een keuze maakt uit het aanbod. Het aanbod staat in dit boekje zorgvuldig beschreven zodat je een goede keuze kunt maken. Om de organisatie goed te laten verlopen, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de volgende punten: 1. Iedere leerling volgt in totaal 3 modules. 2. Aan het eind van het schooljaar krijg je, samen met je laatste rapport, een certificaat waarop staat welke modules je hebt gevolgd. Bewaar dit certificaat goed. Het kan van belang zijn voor je portfolio. 3. De inschrijving voor de modules gebeurt via de ELO. 4. De inschrijving voor blok 1 start 28 september om 18 uur en sluit 9 oktober om 23 uur. 5. Na blok 1 kun je je inschrijven voor blok 2 en na blok 2 kun je je inschrijven voor blok 3 (data volgen nog). 6. Het maximum aantal leerlingen per module is 17. Zorg dus dat je op tijd bent met inschrijven. 7. Er zijn geen toetsen en cijfers aan de modules verbonden. Wel wordt een goede inzet en motivatie van je verwacht. Vanzelfsprekend wordt absentie zorgvuldig gecontroleerd. 8. De modules worden in 3 blokken van ieder 5 weken aangeboden: a. Blok 1: 2 november t/m 4 december 2015 b. Blok 2: 25 januari t/m 4 maart 2016 c. Blok 3: 9 mei t/m 10 juni 2016 9. De modules worden gegeven op een vaste dag in de week (dinsdag) van 14.30 tot 16.00 uur. Mocht je nog vragen hebben, kun je die altijd stellen aan je mentor of je afdelingsleider.
Overzicht modules
1
Zouten Grafentheorie Overstap Wb naar Wa Wiskundige bewijzen Bacteriën Stamcellen en DNA Constructie en design Raspberry pi De ruimte in Robotica Crisis, what crisis Maatschappelijk verantwoord ondernemen Basiskennis boekhouden* Goethe Zertifikat* Ik heb het tegen jou 3D initials Landschapsschilderen Design in keramiek Join the band Modeltekenen
Sk Wi Wi Wi Bio ANW Nat Nat Nat Nat Ec Ec MO Duits Drama Handv Tek Handv Muziek Tek
x
PERIODE 2
3
x
x
x x
x x
x
x x x x
x x x
x
x
x
x x
x
x x x
x
x x
x
x
x
x
x
x
x x
x
*De modules ‘Basiskennis boekhouden’ en ‘Goethe Zertifikat’ worden niet per blok aangeboden maar nemen 2 blokken in beslag. Dat betekent dat als je je inschrijft voor de module basiskennis boekhouden je deze in zowel blok 1 als blok 2 volgt. Voor het Goethe Zertifikat geldt hetzelfde, maar dan voor blok 2 en 3.
1. Module zouten: ‘’Analyse en Synthese van zouten” (Jeannine Acampo)
Zout komt in de natuur voor in de grond als steenzout op plaatsen waar in een geologisch verleden binnenzeeën zijn opgedroogd. Het wordt daaruit al eeuwen gewonnen (b.v. bij Salzburg, dat niet voor niets zo heet: Salz is namelijk het Duitse woord voor zout). Het is ook de belangrijkste component van de opgeloste stoffen in zeewater en wordt ook daaruit direct door verdamping van het water gewonnen. Zout is bij het grote publiek het meest bekend als smaakmiddel en smaakversterker, als bewaarmiddel en om gladheid tegen te gaan. Zout wordt ook aangetroffen in meerdere technische toepassingen. Zo wordt het onder meer aangetroffen in smeltzout bij de raffinage van metalen. In gebieden waar zout schaars was is het lange tijd als betaalmiddel gebruikt - het woord salaris betekent letterlijk "zoutrantsoen" en was een deel van de betaling van de Romeinse legionair. Ook de Via Salaria, een belangrijke uitvalsweg van Rome, herinnert nog aan het belang van eenvoudig zout. In Nederland werd tot in de negentiende eeuw accijns op zout geheven. Deze bedroeg 9 cent per kilo, terwijl de groothandelsprijs in België 3 cent per kilo bedroeg. Er bestond dan ook een aanzienlijke smokkel van zout over de Belgische grens. Aangezien een arbeidersgezin in die tijd wel een halve kilo zout per week gebruikte werd hier al gauw een procent van het inkomen aan besteed. De uitdrukking Hij verdient het zout in de pap niet is in dat licht goed te begrijpen. De module betreft vooral praktisch werk. In de module zul je in 5 bijeenkomsten van 90 minuten een aantal proeven met zouten gaan doen, waardoor je een beter begrip krijgt van zoutreacties. Je leert (uitgebreider) werken met een neerslagtabel en reactievergelijkingen opstellen. De bedoeling is echt dat je je wat meer verdiept in dit onderwerp van de scheikunde. In principe heb je geen huiswerk, maar er wordt wel verwacht dat je actief meedoet. De module is bedoeld voor leerlingen met scheikunde in hun pakket. De module zal twee keer worden aangeboden (in blok 2 en 3) in lokaal 305
2.Grafentheorie (sectie wiskunde) Het wegennet, de stadsplattegrond, de provinciekaart van Nederland, de metrokaart van Berlijn, maar ook het internet zijn allemaal voorbeelden van netwerken, in de wiskunde ook wel grafen genoemd. Die netwerken brengen allemaal hele specifieke uitdagingen met zich mee: zoals het inkleuren van de provinciekaart, het vinden van de kortste route door het metronetwerk van Berlijn, en het versturen van een bericht over het internet. In de wiskunde hebben deze uitdagingen in de loop der tijd zo hun eigen benamingen gekregen zoals ‘Het vierkleurenprobleem’ bij het inkleuren van kaarten en ‘Het handelreizigersprobleem’ bij het vinden van het kortste pad. De theorie om deze problemen te onderzoeken en zo mogelijk op te lossen is binnen de wiskunde de grafentheorie gaan heten. Aan deze theorie heeft een van onze meest vooraanstaande wiskundigen Edsger Wybe Dijkstra, met het naar hem genoemde algoritme van Dijkstra een cruciale bijdrage geleverd. We gaan zien hoe het met het algoritme van Dijkstra mogelijk is de meest optimale (niet persé kortste) route uit te rekenen in een netwerk. Alle huidige navigatiesystemen en routeplanners zijn gebaseerd op dit algoritme. Dus als je middels een app voor de iPhone. Android of WindowsPhone eigen “TomTom” de markt wilt gaan brengen dan begint je ambitie met het je eigen maken van de grafentheorie en het doorgronden van het algoritme van Dijkstra.
13509 plaatsen in Amerika
Module is geschikt voor alle leerlingen met wiskunde B in hun vakkenpakket De module wordt in Blok 1 en Blok 2 aangeboden in lokaal 303
3.Overstapmodule 4 VWO wiskunde B naar 5 VWO wiskunde A (sectie wiskunde) Bij 4 VWO wiskunde A komen de onderwerpen tellen, kansen en statistiek aan bod. Deze onderwerpen worden niet bij 4 VWO wiskunde B behandeld. Leerlingen die overstappen van 4 VWO wiskunde B naar 5 VWO wiskunde A moeten deze hoofdstukken dus inhalen. Deze leerlingen moeten deze module verplicht volgen. Tijdens de module wordt de theorie besproken en moet je zelf met de opgaven oefenen. Omdat er in korte tijd 3 hoofdstukken behandeld worden, zul je ook werk thuis moeten doen. De module wordt met een toets afgesloten. Deze toets telt mee voor het 5 VWO wiskunde A cijfer. De module is verplicht voor wiskunde B leerlingen die na het derde rapport het advies krijgen om de overstap naar wiskunde A te maken of in overleg met hun wiskunde B docent zelf deze overstap willen maken. Deze module wordt alleen in blok 3 aangeboden in lokaal 303
4.Wiskundige bewijzen (Het hart van de exacte wetenschap) (sectie wiskunde) Het begrip bewijs is zeer belangrijk in de geschiedenis van de exacte wetenschappen. De ontdekking van een methode om een onderwerp te presenteren in termen van axioma’s, definities en bewijzen is één van de grootste uitvindingen van de mensheid. Het beroemdste voorbeeld hiervan is de systematische presentatie van de meetkundige inzichten in de Elementen van Euclides. Via hem en andere bekende Griekse wiskundigen leren we allerlei mooie wiskundige bewijzen. Soms lijkt een stelling heel eenvoudig, maar is deze heel moeilijk te bewijzen. Zo formuleerde de Franse wiskundige Fermat een stelling die pas eeuwen later bewezen kon worden. Maar niet alleen in Europa, ook in de Arabische wereld en Japan hebben wiskundigen de mooiste bewijsmethodes gebruikt. Ook daar kijken we naar bij deze module.
Door het zoeken naar bewijzen heeft de exacte wetenschap grote stappen kunnen maken. Maar een bewijs vinden lukt niet altijd Zo zijn er nog steeds stellingen in de wiskunde waarvan tot nu toe geen bewijs is gevonden: Elk even getal groter of gelijk aan 4 is te schrijven als de som van twee priemgetallen. Durf jij de uitdaging aan? Module is geschikt voor alle leerlingen die het uitdagend vinden om wat meer van wiskunde te weten. De module wordt in blok 1 aangeboden in lokaal 305
5.“bacteriën: bestrijden of benutten?” (Marian Groenenboom)
Inleiding De pest, TBC, syfilis: ziektes veroorzaakt door bacteriën en tegenwoordig goed te bestrijden… toch? Helaas werken veel medicijnen tegen deze bacteriën (antibiotica) nauwelijks meer! Hoe kan dat en wat kunnen we eraan doen? Inhoud In deze module ga je in groepjes aan de slag, eerst om je te verdiepen in bacteriën: hoe zitten ze in elkaar en zijn ze altijd schadelijk ? Daarna ga je je eigen onderzoek doen. Dit onderzoek zal het grootste deel van de middagen in beslag nemen. Je leert onder andere hoe je bacteriën kunt kweken en gaat op zoek naar nieuwe antibiotica. Als je succesvol bent, worden je gekweekte bacteriën naar Universiteit Leiden opgestuurd om daar verder te worden onderzocht! Als laatste besteden we tijd aan verslaglegging van je resultaten: hoe kun je anderen nu het beste inlichten over jouw onderzoek? Voor wie? Alle leerlingen die geïnteresseerd zijn in biologie, scheikunde, gezondheid of (dier)geneeskunde. Praktisch De module wordt in blok 1 en 2 aangeboden
6.Stamcellen en DNA (Wetenschapsoriëntatie) (Dinesh Panday) Hoe kan het dat al onze cellen hetzelfde DNA hebben, maar toch zo verschillend kunnen zijn? Darmcellen zijn heel anders dan cellen van je immuunsysteem of zenuwcellen in je hersenen. Hoe zijn al deze verschillende cellen ontstaan? Wonderbaarlijk genoeg zijn er speciale cellen die nog in allerlei andere soorten cellen kunnen veranderen. Deze stamcellen kunnen gebruikt worden om hele organen te kweken! In deze module kom je te weten wat de problemen zijn bij orgaantransplantaties en hoe dit zal veranderen door de nieuwe stamceltechnieken. Je werkt in groepjes en hebt zelf de keuzevrijheid om het onderwerp uit te zoeken wat je gaat bestuderen. Doelgroep: Alle leerlingen met pakket 2 (sk + bio) of pakket 3 (sk + bio + na). In totaal ongeveer 135 leerlingen. Organisatie: Leerlingen werken in groepen van 3 aan theorie en verwerking voor een poster. Hiervoor is beschikbaarheid van computers noodzakelijk. Centraal onderwerp: Hoe werkt DNA, hoe bepaalt het hoe organismes zich ontwikkelen van 1 bevruchte eicel tot een mens van 65.000 miljard cellen en hoe kunnen we deze kennis gebruiken om defecte organen te repareren? Les inhoud: Vijf middagen waarbij de leerlingen een serie opdrachten van een werkblad uitvoeren. Het product wordt ingeleverd via de ELO 1 Casus: Wat als je een nieuwe lever nodig hebt? Welke problemen spelen er rondom orgaantransplantatie? 2 Inhoudelijk deel met info over DNA en stamcellen. Eindproduct: Info-vel voor eindposter 3 Hoe stuurt DNA je lichaam en orgaanontwikkeling? Indeling poster maken 4 Poster maken: Over orgaan naar keuze 5 Poster presenteren aan medeleerlingen: congresopzet. Lesplanning: De module wordt in blok 1 aangeboden in lokaal 236
7.“Constructie & Design”
(sectie natuurkunde)
Inleiding Bij grote bouwwerken zoals bruggen, stations en grote gebouwen wordt altijd aandacht besteed aan constructie én design. De constructie moet natuurlijk voldoende stevig zijn, maar tegelijk moet het bouwwerk een aantrekkelijke vormgeving hebben. Bovendien moet rekening gehouden worden met eisen van de gebruikers van het bouwwerk. In deze module ga je aan de slag met het ontwerpen en bouwen van een schaalmodel van een groot bouwwerk. Een deel van het team kijkt vooral naar de stevigheid van de constructie, het gebruik van materiaal . Het andere deel van het team richt zich op design en functionaliteit. Maar uiteindelijk moeten ze samen tot één ontwerp komen dat vervolgens ook nog gebouwd moet worden. Doelen module: 1. een constructie ontwerpen. 2. ontwerpen & bouwen van een bouwwerk Voor wie? Leerlingen met belangstelling voor ontwerpen en vormgeving en leerlingen die willen weten of een studie aan de TU bij hen past.
De module wordt in blok 2 en 3 aangeboden in lokaal 007
8. “Raspberry Pi”
(sectie natuurkunde)
"Programmeren en kennis van informatica zijn vaardigheden die steeds belangrijker worden in de maatschappij.", Han van der Maas, hoogleraar Psychologische Methodenleer aan de Universiteit van Amsterdam. Bron: www.kennisnet.nl Inleiding In de wetenschap en in het bedrijfsleven wordt van mensen verwacht dat ze basale kennis hebben van programmeren, terwijl daar in het onderwijs weinig aandacht voor is. De Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) heeft daarom in 2012 geadviseerd om het voortgezet onderwijs in ICT-vaardigheden te herzien en zelfs een nieuw vak verplicht te stellen, “Informatie & Communicatie” voor de onderbouw en een herziend vak “informatica” in de bovenbouw. Kennis van informatica zal de komende jaren alleen maar belangrijker worden in de maatschappij. (Bron: KNAW, “Digitale geletterdheid in het voortgezet onderwijs” Op het Boni is op dit moment geringe aandacht voor digitale geletterdheid. Bij de exacte vakken komt het beperkt aan de orde en het vak Informatica wordt zelfs al jaren niet meer aangeboden. Het doel van deze module is een brug te slaan tussen dat wat men verwacht aan de universiteit van (met name bèta)studenten en wat op dit moment hier op school wordt aangeboden. In het Verenigd Koninkrijk heeft men een goedkope (circa 25 euro) minicomputer ontwikkeld, speciaal voor onderwijsdoeleinden: de Raspberry Pi. Voor studenten, scholieren en zelfs voor basisschoolleerlingen zijn projecten ontwikkeld om kennis te maken met ICT. Voor deze module wordt van deze minicomputer gebruik gemaakt. Doelen module: vakinhoudelijk: vergroten kennis van programmeren en elektronica. vaardigheden: ontwerpen, stimuleren inventiviteit en samenwerken.
Inhoud module Het idee is om leerlingen te laten kiezen uit verschillende projecten. Voorbeelden hiervan kunnen zijn: -
Het ontwerpen en bouwen een weerstation Het ontwerpen en bouwen een internetradio Het maken van een klok
van van
-
Het maken van een fotocamera
Voor wie? Leerlingen die overwegen na het VWO naar het wetenschappelijk onderwijs te gaan. In elk geval leerlingen die een technische studie willen doen (vb. TU). De module wordt in blok 1 en 3 aangeboden in lokaal 301
9.“De ruimte in!” (sectie natuurkunde) Inleiding Als je op een heldere avond naar de hemel kijkt dan zie een heleboel sterren en misschien een maan. Maar veel van de stipjes zijn eigenlijk helemaal geen sterren. Sommige stipjes zijn planeten zoals Jupiter, Mars en Venus, maar hoe kun je die eigenlijk herkennen? En andere stipjes zijn complete sterrenstelsels die net zo groot zijn als de hele melkweg. Die melkweg kun je in Nederland trouwens meestal niet zien, maar misschien wel als je op vakantie bent. Hoeveel sterrenstelsels zijn er eigenlijk? Andere hemelobjecten zijn kometen, meteoren, satellieten en het poollicht. In die onvoorstelbaar grote ruimte gebeurt van alles wat de moeite waard is, zowel dichtbij in ons eigen zonnestelsel als op grote afstand in andere sterrenstelsels. Neutronensterren, zwarte gaten, donkere materie, oerknal en nog veel meer. Deze module gaat over het zonnestelsel en over wat er allemaal in het heelal gebeurt. Twee belangrijke vragen daarin zijn: ‘Is er leven op andere planeten?’ en ‘Gaan we zelf ooit naar een andere planeet?’.
Doelen module: 3. inhoudelijk: kennis over onze directe omgeving, het zonnestelsel, en over wat er allemaal gebeurt in het heelal 4. vaardigheden: herkennen van hemelobjecten zoals planeten, gebruik van een telescoop. Inhoud module - Wat kun je allemaal aan de hemel zien? - Leven in een ruimtestation en ‘Is er leven in het heelal?’. - Gaan we ooit op reis naar Mars? - Bijzondere objecten in het heelal (zwarte gaten, neutronensterren) - Keuzeonderwerp Voor wie? Leerlingen die meer te weten willen komen over wat er in de ruimte allemaal gebeurt en over wat er ’s nachts aan de hemel te zien is. De module wordt in blok 1 en 2 aangeboden in lokaal 311
10.“Robotica: First Tech Challenge” (sectie Natuurkunde)
Inleiding De First Tech Challenge is een internationale wedstrijd waarbij onderzoeken, ontwerpen, programmeren en teamwork centraal staan. De wedstrijd bestaat uit een Challenge met een zelfgebouwde robot, met in het hart de Lego Mindstorms NXT. Deze module is een voorbereiding op de First Tech Challenge. Je leert programmeren met de Lego Mindstorms NXT en omgaan met de controllers die zorgen voor de bewegingen van de robot. Daarnaast ga je aan de slag met een stukje ontwerpen. Hoe construeer je de best werkende robot? Samen met je teamleden ga je een bestaande robot verbeteren en optimaliseren. Bij voldoende belangstelling wordt de module afgesloten met een interne competitie waarbij verschillende teams strijden om de NXTbokaal. Als je daarna de smaak echt te pakken hebt dan kun je je opgeven voor een BONI-FTC-team in het volgende schooljaar. Leden van dat team krijgen vrijstelling voor bepaalde onderdelen van natuurkunde en/of NLT. Doelen module: 5. kennis maken met programmeren 6. ontwerpen & bouwen van een robot Inhoud module - programmeren met de Lego Mindstorms NXT - omgaan met elektronica en de controllers van de robot - verbeteren en optimaliseren van een bestaande robot. - deelnemen aan de interne competitie Voor wie? Leerlingen met belangstelling voor ontwerpen en programmeren en leerlingen die willen weten of een studie aan de TU bij hen past. De module wordt in blok 2 en 3 aangeboden in resp. lokaal 301 en 311
11.Module “Crisis, what crisis”(sectie economie) Inhoud Tot ver in 2008 groeide de economie nog volop. In de zeven jaren die daarop volgden, rolden we van de ene crisis in de andere. Eerst de huizen- en kredietcrisis, daarna de bankencrisis, dan een recessie en een Eurocrisis, die nog steeds niet afgelopen is, gezien de onrust rond Griekenland. We vragen ons in deze module af hoe dit heeft kunnen gebeuren? We willen je wegwijs maken in al deze crises en je laten zien hoe de ene crisis samenhangt met de andere crisis. Het zal duidelijk worden dat psychologie een steeds belangrijkere rol speelt in de economie en dat het van belang is daar meer aandacht aan te besteden. Doel Je krijgt hierdoor meer inzicht in de manier waarop de economie in elkaar zit. En daardoor ook op de manier waarop mondiale, economische processen jouw financiële situatie beïnvloeden. De module is bedoeld voor een ieder die aan zijn algemene ontwikkeling wilt werken. Aanbod De module wordt in blok 1 en 2 aangeboden in lokaal 404
12.Module Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) – Economie en Management & Organisatie (sectie economie) Inhoud Elke generatie maakt gebruik van grondstoffen, heeft energie nodig en daarbij ontstaat afval. Ooit heeft iemand gezegd dat we met zijn allen de verantwoordelijkheid hebben de wereld niet slechter achter te laten dan we hem zelf hebben aangetroffen. Ondernemingen hebben daarbij een bijzondere verantwoordelijkheid. Het gaat dan niet alleen om zorgvuldig gebruik van grondstoffen, maar ook om de manier waarop geproduceerd wordt. Dit geldt dan op het gebied van milieu-aspecten, arbeidsomstandigheden en mensenrechten. Bijna elk bedrijf besteedt aandacht aan MVO. Wat eerst nog een enkel bedrijf deed, is inmiddels gewoon geworden. Met veel “doe-opdrachten” zul je veel leren over de manier MVO tegenwoordig plaatsvindt. Doel Kennismaken met de manier waarop MVO en duurzaamheid samengaan en kijken op welke wijze jij daar ook een bijdrage aan kan leveren. De module is bedoeld voor een ieder die duurzaamheid een warm hart toedraagt en/of later in een bedrijf wilt gaan werken. Aanbod De module wordt in blok 1 en 3 aangeboden in resp. lokaal 001 en 226
13.Module Basiskennis Boekhouden – Management & Organisatie. (sectie M&O) Inhoud In 1494 publiceerde de Italiaanse franciscaner monnik Luca Pacioli een boek waarin hij het systeem van het dubbel boekhouden introduceert. Nu, ruim 500 jaar later, vormt het door die monnik bedachte systeem nog steeds de basis voor de moderne bedrijfsboekhouding. Bedrijven kunnen door dit systeem bijhouden wat hun bezittingen en schulden zijn, hoeveel inkomsten en uitgaven ze hebben en ook wat hun opbrengsten en kosten zijn. Dit alles met het oog op de belangrijkste vraag voor een onderneming: ”Heb ik winst gemaakt en hoeveel?”. Leerlingen leren in een periode van tien weken de beginselen van het boekhouden. Wat is een balans? Wat is een resultatenrekening? Wat zijn dagboeken, kasboek, verkoopboek en inkoopboek? Hoe houd ik deze bij en waarom moet iedere afzonderlijke gebeurtenis twee keer in het systeem gezet worden? Doel Kennismaken met een onderdeel van het vak bedrijfseconomie waarvoor in het reguliere M&O-programma veel te weinig ruimte is. Daarnaast bereiden wij de leerlingen voor op het examen Basiskennis Boekhouden bij de Associatie voor Examinering. Een officieel erkend diploma op MBO-3 niveau. De kosten hiervan bedragen rond de € 170,-. Aanbod De module wordt één keer aangeboden in periode een en twee in lokaal 226. Inschrijven betekent dus dat je in blok 2 geen andere module kunt kiezen.
14.Het Goethe-Zertifikat B1 (sectie Duits) Periodes: 2 & 3 Kosten (Zertifikat): €110,- (niet verplicht, als je geen Zertifikat wilt halen, zijn er geen kosten) Beschrijving: Het Goethe-Zertifikat B1 “Het Goethe-Zertifikat B1 is een examen Duits voor jongeren (en volwassenen). Wie voor dit examen slaagt en dus het certificaat behaalt, is in staat zich zelfstandig te bedienen van de Duitse taal op het derde niveau (B1) van de competentieschaal van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen, dat in totaal zes niveaus omvat. Deelnemers die voor dit examen slagen, tonen aan dat zij de belangrijkste informatie kunnen verstaan, wanneer heldere standaardtaal wordt gebruikt en wanneer het gaat over vertrouwde contexten als werk, school, vrije tijd, enz.; de meeste situaties aankunnen waarmee men op reis in een Duitstalig land te maken krijgt; zich op een eenvoudige en coherente manier kunnen uitdrukken over vertrouwde onderwerpen en persoonlijke interessesferen; kunnen vertellen over belevenissen en gebeurtenissen, dromen, verwachtingen en doelen kunnen beschrijven, en korte motiveringen of toelichtingen kunnen geven.”1 Waarom? “Wereldwijd (h)erkend Het voordeel is dat wereldwijd in principe bekend is wat de niveaus (ERK) inhouden, hetgeen bijvoorbeeld bij een HAVO of Vwo-diploma met Duits in het pakket niet het geval is. In Duitsland weet men dan niet welk niveau Duits dat inhoudt.”2 Om aan een Duitse hogeschool of universiteit te kunnen studeren, wordt vaak minstens B1 geëist. Wat doen we in de modules Duits?: De voertaal is Duits, we gaan oefenen op B1 niveau met lezen, luisteren en vooral spreken en schrijven. De nadruk ligt op de laatste 2 vaardigheden, omdat je de eerste 2 al voldoende oefent in de reguliere Duitse les om het B1-niveau aan te kunnen. Naast woorden en zinnen leren, bestaat het huiswerk uit brieven schrijven en verbeteren.
De module wordt aangeboden in blok 2 en 3 in lokaal 236. Inschrijven betekent dus dat je in blok 3 geen andere module kunt kiezen.
1
Zie: http://www.goethe.de/ins/nl/nl/ams/lrn/prf/gzb.html https://talenwijzer.wordpress.com/2013/07/26/goethe-certificaat-halen-a1-a2-b1-b2-c1-of-c2-niveauvan-het-erk/
2
15.“Ik heb het tegen jou”. (sectie drama) Als je ziet wat je weet, hoort wat je zegt, voelt wat de ander je aanreikt, wordt zomaar wat improviseren elementair samenspel.
Wat willen we bereiken? Het doel van deze drama-module is om toe te werken naar gespeelde scenes in het laatste blok van de module. Hoe zorg je ervoor dat de kijker geraakt wordt door tekst en spel. Elementen als licht/geluid /kostuums/attributen kunnen daarbij gebruikt worden. Werken vanuit een dialoog of zelfgeschreven teksten zullen het uitgangspunt zijn, maar ook improvisaties vanuit de eerste lessen.
Hoe is de module georganiseerd? Er zijn 5 weken van elk 5 blokuren. De eerste lessen zullen verkennend zijn, met improvisaties en sturing naar het einddoel. De module wordt afgesloten met presentaties. De module wordt in blok 1 en 3 aangeboden in lokaal 912.
16. 3D initials (Klaartje Kuitenbrouwer) Je gaat een driedimensionaal beeld maken, van een monogram met je eigen initialen. Je werkt daarbij met verschillende materialen. Allerlei soorten hout, blik en draad en kunststof eventueel aangevuld met ander materiaal ter verfraaiing van het beeld, staan tot je beschikking. Je mag gebruik maken van alle technieken die je in je eerste 3 jaar hebt geleerd en een paar nieuwe. Zagen, het bewerken van hout, metaal en kunststof, plastic vervormen, beeldhouwen, constructies maken, zoals solderen en puntlassen, enz. Je kunt dit ook combineren met technieken als ‘objet trouver’ en assemblage. Je laat je bij het maken van je beeld inspireren door verschillende strakke en sierlijke lettertypes en de kunststromingen ArtDeco en ArtNouveau. Deze module is bedoeld voor leerlingen die het leuk vinden om hun creatieve, beeldende en technische vaardigheden te vergroten en erover denken het vak Kunst Beeldend te kiezen. De module wordt in blok 2 en 3 aangeboden in lokaal 914
17. Landschapschilderen (Victor de Ruiter) Het landschap is in de kunst altijd een geliefd thema geweest en vooral in de Hollandse schilderkunst vormt het een inspiratiebron die nooit ophoudt. Uiteraard is dat vooral te danken aan de mooie luchten, de lage horizon en het bijzondere licht in ons land. Daar zullen we dan ook uitgebreid bij stil staan en meerdere goede voorbeelden gaan bekijken uit verleden en heden, wellicht ook in een expositie. Deze module is een vervolg op de lessenserie Landschap uit klas 2 en de verschillende technieken die daar aan de orde kwamen, zoals transparant schilderen, aquarel en dekkend schilderen komen hier terug. Maar het formaat is groter en wellicht kunnen we ook een keer buiten gaan schilderen. Iedereen die graag eens lekker wil schilderen krijgt hier de kans en zowel heel precies als lekker ruig werken is mogelijk. Met fijne penselen of dikke kwasten, en waterverf. Kleur, vorm en ruimte zijn de belangrijkste beeldaspecten die aan de orde komen. Deze module wordt in blok 2 en 3 aangeboden in resp. lokaal 306 en 404
18.Design in keramiek (Marianne van den Breeden) Klei is een makkelijk te vormen materiaal en leent zich goed voor het ontwerpen en uitvoeren van holle gebruiksvoorwerpen. In deze module leer je het vervaardigen van holle voorwerpen in klei met keramische opbouwtechnieken. Verschillende nieuwe, opbouwtechnieken worden aangeboden om mee te experimenteren. Je maakt een keuze voor een opbouwtechniek die je het best bevalt. Uitgaande van de gekozen techniek ga je met ontwerpen aan de slag. We gaan uit van container-achtige vormen, bekers, vazen, dozen enz. Bijvoorbeeld een eigen koffiebeker of een vaas voor één roos. Daarbij ga je op zoek naar een eigen vormgeving ,waarbij je de eisen waar het product aan moet voldoen zelf formuleert. Het decoreren van het product behoort tot de mogelijkheden en kan de vorm verlevendigen of accentueren. Door bakken in de keramiekoven verandert het materiaal in steen en vervolgens kan het product nog geglazuurd worden. Deze module is bedoeld voor leerlingen met interesse voor design en ontwerpen. Voor leerlingen die overwegen Kunst Beeldend te kiezen als eindexamenvak te kiezen is dit een mooie kennismaking met het vak in de bovenbouw.
De module wordt in blok 1 in het vaklokaal 007 aangeboden
19.“Join the band” (sectie muziek) De muziekmodule zal puur praktisch van aard zijn. Je kunt het zien als een vervolg op het bandproject in de tweede klassen. Jullie gaan een bestaande popsong in een nieuw jasje steken en krijgen een les podiumperformance. We maken tijdens de Muziekmodule gebruik van digitale leermiddelen zodat je de songteksten en akkoorden altijd bij de hand hebt. Je gaat met een groep leerlingen werken aan een bestaande popsong. Elk bandlid heeft een eigen muzikale taakl; zanger-(es), toetsenist (piano/keyboard), gitarist, bassist, drummer, melodie-instrument (saxofoon, fluit, klarinet, viool etc.). Doel is een songpresentatie geven aan de rest van de groep. Daarbij is het de bedoeling dat je een eigen draai geeft aan je song. Maak er een versie die wel lijkt op het origineel, maar toch helemaal van jullie zelf is. Voorbeeld is om een ballad te transformeren naar een rocknummer of een easy-listeningnummer naar een jazzy song. Bands die meedoen met de muziekmodule mógen hun song ten gehore brengen aan vrienden/familie tijdens een bandavond. De module is bedoeld voor leerlingen uit 4VWO en wordt in blok 2 en 3 aangeboden in lokaal 001.
20.Modeltekenen (Bernadette Herber) Het menselijk lichaam is eindeloos boeiend en een geweldig onderwerp om goed te leren kijken, studeren op vorm en licht/donker, het ontwikkelen van maatgevoel, samenhang en beweging. Het tekenen naar model behoort tot de fundamentele training van beeldend kunstenaars en ontwerpers. Bij mijzelf heeft het modeltekenen me heel erg geholpen bij het ontwikkelen van mijn eigen tekenhandschrift. We beginnen met een reis in de kunstgeschiedenis (indien mogelijk met museumbezoek) met als onderwerp ‘De kunstenaar en zijn/haar model’. In korte standen trainen we de waarneming, de houding en de totale vorm van het model . In de langere poses is er meer ruimte voor uitwerken van verhouding, vorm en plasticiteit. Elementen als lijnvoering, balans en plaatsing op het vlak werken op groot formaat zijn van belang. Iedere bijeenkomst werken we met een ander materiaal (houtskool, pastelkrijt, inkt/aquarel en acrylverf). Iedereen staat minstens één maal model. Deze module is geschikt voor iedereen, of je nu kunt tekenen of niet. In klas twee heb je bij het portrettekenen ervaren dat iedereen die goed kijkt, kan tekenen. Voor leerlingen die erover denken Kunst Beeldend te kiezen is dit een goede training om naar de waarneming te leren schetsen. Omdat we op groot formaat en met schildersezels werken, kunnen er maximaal vijftien leerlingen per module worden ingedeeld. De module wordt in blok 1 en 3 aangeboden in lokaal 306
