MODULE V Ben jij nou Europees? V.I
Wat is Europees?
Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben. Het Europees kampioenschap voetbal is Wist je dat de Europese slogan natuurlijk hartstikke leuk en spannend en je ´Eenheid in verscheidenheid´ kan het goed zien als een voorbeeld van verzonnen is door Europese Europees zijn. De slogan van de EU is jongeren tussen de 10 en 20 jaar? namelijk ´eenheid in verscheidenheid´, en wat is er nou leuker dan kijken naar een goede voetbalwedstrijd, terwijl heel Europa in spanning meekijkt en -feest? Iedereen steunt zijn eigen nationale team, maar ondertussen is het in heel Europa feest. Dit is precies het doel van de Europese Unie, namelijk dat je met je eigen land bezig bent, maar dan wel samen met andere EU-landen. Wist je dat de EU ook zijn eigen symbolen heeft? Je hebt waarschijnlijk de blauwe vlag met zijn 12 sterren al wel eens gezien, maar wist je dat die 12 sterren staan voor solidariteit tussen de Europese volkeren? En wist je dat we een echt Europees volkslied hebben, dat door Beethoven geschreven is? En dan de Euro, beschouw je het als een symbool als je voortaan in verschillende landen dezelfde munt hebt? En dan heb je nog 9 mei, een echte Europese feestdag. Deze dag wordt Dag van Europa of Schuman-dag genoemd, omdat in 1950 de Franse Robert Schuman het idee van de Europese Unie bekend maakte.
V.II
5 Europese Kernwaarden
De leiders van de Europese Unie en de lidstaten hebben zelf wel een beetje een antwoord op de vraag wat typisch Europees is. Behalve dat er veel verschillen zijn tussen de landen en culturen in Europa, zijn er ook belangrijke opvattingen die de EU landen met elkaar delen. De Europese Unie gaat uit van vijf kernwaarden: • Vrijheid • Gelijkheid • Solidariteit • Mensenrechten • Duurzaamheid
1
Als een land lid wil worden van de EU moet het niet alleen geografisch Europees zijn, maar zo´n land moet onder andere ook verklaren dat het deze kernwaarden belangrijk vindt. Ook wanneer de EU te maken heeft met landen buiten Europa houdt het deze waarden in gedachten. Zo wil de EU eigenlijk niet handeldrijven of steun geven aan landen waar mensenrechten geschonden worden. Jammer genoeg blijkt in de praktijk dat het de EU niet altijd lukt dat vol te houden, omdat de lidstaten zich er zelf niet altijd aan houden!
V.III Meepraten in de EU Nog zo´n vraag: heb je vaak wel een mening over dingen en bemoei je je graag met alles? In de Europese Unie hoor je vaak de kritiek dat dat niet kan, omdat ´Brussel` altijd alles voor iedereen beslist, maar is dit wel zo? We hebben het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie al kort besproken in Module II, maar hoe kan jij nou die Europese politici beïnvloeden? Je kan in ieder geval invloed uitoefenen door zodra je 18 bent te gaan stemmen voor het Europees Parlement. Maar ook voor de nationale verkiezingen moet je gaan stemmen als je een stem in Europa wilt hebben, want onze nationale ministers hebben (voorlopig) een nog groter gezag dan het parlement. Als je het ergens nou helemaal niet mee eens bent, of je maakt je ergens zorgen om en je denkt dat het niet alleen in jouw gemeente of eigen land geregeld moet worden, maar ook in Europa, dan kan je het Europees Parlement vragen om het onderwerp te behandelen. Als er nou een nieuw verdrag getekend wordt (zie Module IV), dan kun je het parlement en de commissie hier zelfs toe dwingen, door middel van een zogenoemd burgerinitiatief. Dat is een moeilijk woord, maar betekent gewoon dat als er 1 miljoen mensen (of meer) willen dat er iets behandeld wordt, dan moeten ze dat doen. Er is nog een manier om invloed uit te oefenen in de Europese Unie. Als je een klacht hebt over een van de onderdelen van de EU, kan je die namelijk indienen bij de Europese Ombudsman. Daar wordt dan gecontroleerd of er inderdaad iets niet goed is gegaan en als dat zo is, dan zorgen ze er ook voor dat dit opgelost wordt.
V.IV Europeaan, Nederlander, of allebei? Alle dingen die hier genoemd zijn, zijn voorbeelden van dingen waarin je echt een verschil kan maken als je dat wilt. Maar er zijn nog meer dingen die bepalen of je je wel of niet Europees voelt. Iets dat echt bij de EU hoort, is het gevoel dat alle verschillende culturen, talen en tradities samen een geheel vormen. In dit geheel spelen vrijheid, gelijkheid, vrede, voorspoed, democratie en mensenrechten een grote rol.
2
Deze onderwerpen zijn goede redenen om je Europeaan te voelen, maar er zijn ook mensen in de EU die zeggen dat er helemaal niet zoiets is als een Europees volk (bijvoorbeeld Frits Bolkestein, die in de Europese Comissie heeft gezeten). Andere mensen zeggen juist weer dat Europa een geheel is, omdat de cultuur zich hetzelfde ontwikkeld heeft en omdat die zich overal in Europa gebaseerd heeft op Christelijke waarden. Tegenwoordig is dat wat moeilijker te zeggen, want de snelst groeiende godsdienst in Europa is de Islam. Zoals je ziet, is lang niet iedereen in Europa het eens over dit onderwerp. Wat denk jij, als je nou naar al deze zaken kijkt, voel je je dan Europeaan, Nederlander, of (zoals de EU zou willen) allebei?
3
MODULE V Werkblad Vragen bij de tekst 1. Als je tijdens het EK voetbal naar de wedstrijd Nederland-Italië kijkt, voor wie ben je dan? En als je nou naar Italië-Japan kijkt? Waarom? __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
2. Alles bij elkaar zijn er best veel Europese symbolen, maar voel jij je hierdoor ook Europees? Of voel je je helemaal niet Europees? En hoe komt dat? ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________
3. Wat vind jij nou iets typisch Europees dat niet in deze module is genoemd? ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 4. Op welke manieren kun je in de EU meepraten? _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________
4
Discussievragen voor een groep of klas: 1. Waarover vind jij dat de EU zou moeten beslissen? 2. Zou je willen meebeslissen in de EU? Zo ja, op welke manier? 3. Stel met de klas een aantal aanbevelingen op voor het Europees Parlement, waarin je omschrijft wat er anders of beter moet en wat je vindt dat er wél goed gaat. Stuur dit naar
[email protected]. (Als je het over specifieke onderwerpen wilt doen, kan je het bijvoorbeeld hebben over het milieu, asielzoekers, oorlog, etc.)
5
