Modernisering Minimabeleid Een blijvend perspectief

Modernisering minimabeleid

Modernisering Minimabeleid

Een blijvend perspectief

__________________________________________________________________________________________ Modernisering Minimabeleid – Beleid & Inkoop Werkplein Eemsdelta/ISD Noordoost 19 november 2014

1

# Inhoud Inleiding en vraagstelling

pagina 3

Uitwerking

pagina 5

Prioriteiten en mogelijke versobering

pagina 11

Het (financiële) plaatje en tijdspad

pagina 13


2

# Inleiding Modern minimabeleid vraagt om een duidelijke visie op armoedebestrijding in de breedste zin des woords. Geschikt voor de komende jaren en zoveel mogelijk aansluitend bij de overige beleidsterreinen in het sociale domein en de maatschappelijke ontwikkelingen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn: veranderende doelgroep (ook veel werkende mensen), economische veranderingen, de decentralisatieopdrachten, de komende wet- en regelgeving en een veranderend mensbeeld. Gemeenten hebben de mogelijkheid om de positie van de doelgroep te verbeteren, waardoor ze bijdragen aan het bevorderen van zelfredzaamheid, participatie en een positief toekomstperspectief. Naast de gemeentelijke overheid, past het in deze tijd dat zoveel mogelijk maatschappelijke partijen er bij betrokken worden om volwassenen en hun kinderen die leven van een minimuminkomen, een volwaardig (materieel en immaterieel) maatschappelijk leven te laten leiden. Ons bestaande minimabeleid dateert uit 2008 en is, volledig geharmoniseerd, vastgesteld door de raden van de gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum (DAL). Uit landelijk vergelijkend onderzoek blijkt dat de DAL gemeenten een heel goed pakket aan voorzieningen voor de minima hebben. De uitvoering is zo eenvoudig mogelijk ingericht voor deze veelal kwetsbare doelgroep. Alleen dan treft het zijn doel.

Geld en netwerk Bij armoede kunnen meerdere risicofactoren samen komen. Denk aan lage opleiding, slechte gezondheid, ongezond gedrag, slechte huisvesting en laag inkomen. Armoede is ook voor iedereen verschillend en wordt door iedereen anders beleefd. Het tegengaan van armoede is niet louter een kwestie van het versterken van iemands financiële positie. Om langdurig te kunnen leven met een inkomen rond het wettelijk sociaal minimum is het cruciaal om:  Te beschikken over een vitaal en adequaat netwerk en  De eigen capaciteiten, vaardigheden en creativiteit optimaal in te kunnen zetten. De DAL gemeenten willen dat iedereen mee kan doen aan de maatschappij. Zij zetten in eerste instantie zo veel mogelijk in op het begeleiden van burgers naar betaald werk. ‘Het hebben of vinden van werk leidt niet automatisch tot uitstroom uit de armoede. Echter degenen die daadwerkelijk uit de armoede zijn geraakt, hebben dit in verreweg in de meeste gevallen wel – direct of indirect- aan werk te danken’ (SCP rapport 2010 “Uit de armoede werken“). Daar waar armoede het meedoen belemmert, willen de DAL gemeenten deze belemmeringen wegnemen. De afgelopen jaren zijn bijvoorbeeld honderden burgers binnen de DAL – gemeenten toegeleid naar De Inzet. Zij leveren waar mogelijk nu een maatschappelijke bijdrage, die ook bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling en toename van zelfvertrouwen.

Dynamiek Zowel de doelgroep van het minimabeleid als de uitvoering ervan is aan verandering onderhevig. In de afgelopen vijf jaar zijn nieuwe inzichten ontstaan over participatie. Ook zijn er nieuwe technische mogelijkheden ontwikkeld om de uitvoering nog effectiever te maken. Mensen met bijstand worden voortdurend gestimuleerd in beweging te komen. Dit leidt er ook toe dat er dynamiek zit in de aantallen van het minimabestand; jaarlijks vernieuwt ons Wwb - en overige minimabestand zich met een kwart. Ook de rol van de (gemeentelijke) overheid verandert:  Niet langer zorgen vóór burgers maar zorgen dát burgers  Niet alleen helpen, maar ook activeren van de mensen


3



We moeten onze burgers niet alleen zien als ‘klant’ maar vooral als eigenaar van het probleem en daarmee ook als eigenaar van de oplossing. We kiezen voor een andere benadering om mensen te ondersteunen in het omgaan en oplossen van hun problemen. Een benadering die motiveert en mensen vertrouwen geeft om grip te krijgen op hun eigen leven.

Anno 2014 ligt de nadruk op wat de burger zelf kan, de eigen kracht van de burger.

Inventarisatie nieuwe uitgangspunten ISD Noordoost heeft in de afgelopen periode diverse belanghebbenden gevraagd welke elementen men in een modern minimabeleid wenst om deze aan de eisen van deze tijd aan te passen: de gemeenteraden van Delfzijl, Appingedam en Loppersum, gebruikers (via een klantenpanel) en het uitvoerend personeel. De breed gedeelde visies uit deze bijeenkomsten en raadplegingen zijn in deze notitie verwerkt. 1. De focus dient te liggen op kinderen: Hoe kan modern minimabeleid zo ingericht worden dat de middelen maximaal en optimaal bij kinderen terecht komt ? 2. Het minimabeleid moet bijdragen aan bewustwording en gedragsverandering om een gezonde maatschappelijke participatie te bevorderen: Hoe kan modern minimabeleid hier een ondersteunende rol in spelen? 3. Wederkerigheid als vorm van positieve steun: Hoe kunnen de inzet van onze medewerkers en die van de vragende burger elkaar versterken, om zo meer actieve participatie van minima te bereiken? 4. Uitvoerders gaan in het belang van minima intensieve samenwerking aan met maatschappelijke organisaties en particuliere initiatieven: Onder welke voorwaarden werken we in het belang van minima samen met het particuliere initiatief ? 5. Moderne en effectieve methoden en middelen worden ingezet: Welke middelen hebben bewezen een modern minimabeleid effectief te kunnen uitvoeren en te steunen ? 6. Prioriteiten stellen waar dat kan: Zijn er verantwoorde keuzes te maken in een tijd dat gemeenten minder middelen beschikbaar hebben? Het resultaat van gewijzigd minimabeleid zou moeten zijn dat inwoners met een laag inkomen en hun kinderen, geprikkeld worden om daadwerkelijk meer mee te doen, mee te tellen en ook bij te dragen aan maatschappelijke participatie.


4

# Uitwerking 1. Focus op kinderen Kinderen zijn het maatschappelijk kapitaal van de toekomst. Een belangrijke indicator die de situatie van kinderen beïnvloedt (uit het onderzoek Kinderen in Tel) is of kinderen in uitkeringssituaties opgroeien. Veel kinderen leven helaas in een gezin met financiële zorgen. Dit staat hun emotionele en maatschappelijke ontplooiing in de weg. Uit onderzoeken blijkt ook dat meer dan de helft van de minima - gezinnen helaas schuldenproblematiek heeft. Achterstanden worden betaald als de kinderbijslag binnen is of als een kindregeling contant uitbetaalt. Een ervaringsfeit is dus dat regelingen nu niet maximaal voor kinderen worden ingezet. Dat geldt met name voor de regelingen in euro ‘s. In 2013 is gemeten hoeveel kinderen opgroeien in een Wwb gezin, dat bekend is met schulden.

Op destijds goede gronden hebben de raden besloten dat van de Participatieregeling € 100 per gezinslid als vooruitbetaling mocht worden verstrekt. De resterende € 50 werd vervolgens verstrekt als betalingsbewijzen van de € 100 getoond werden. In de praktijk werd vooral bij gezinnen met kinderen, de € 50 niet aangevraagd. Het geld wordt aan andere zaken besteed. Onder meer aan de inlossing van schulden. Dit wordt ook bevestigd door Stichting Leergeld. Zij geven aan dat ook deze groep ouders een beroep doet op dit fonds, omdat zij bij ISD Noordoost geen betalingsbewijzen kunnen overleggen. Het aantal kinderen in onze gemeenten dat in een huishouden leeft met schulden vraagt om bezinning op het minimabeleid en te kiezen voor regelingen en afspraken waarbij de kinderen en hun ontwikkeling en daadwerkelijke maatschappelijke participatie centraal staan. Samengevat 1: Een effectief minimabeleid is in het belang van kinderen, zoveel mogelijk gericht op verstrekkingen in natura.

1.1. Webshop kindregelingen Hoe bereiken we dat de beschikbare gemeentelijke middelen bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen? Een effectief en bewezen instrument is de webshop. Dat werkt als volgt: Bij de toekenning van een kindregeling ontvangt men een code. Hiermee kan men concrete activiteiten (zwemles) of materiële zaken (schoolspullen, kinderkleding) rechtstreeks bestellen bij een organisatie die is aangesloten bij de webshop. De leverancier stuurt de nota naar ISD Noordoost.


5

Alle bestaande regelingen ten behoeve van kinderen (Participatieregeling/ Regeling schoolgaande kinderen/Startpakket Voortgezet Onderwijs/Computerregeling) kunnen tot het nu verstrekte totaalbedrag in een Kindpakket worden ondergebracht, dat beschikbaar komt via de webshop. Inmiddels heeft Stimulansz een webshop ontwikkeld die gemeenten zonder kosten kunnen gebruiken en vullen met sociaal- culturele en sportieve activiteiten. Om deze met concrete producten te kunnen vullen, wordt contact gezocht met sportverenigingen en scholen en andere aanbieders die kinderen maatschappelijk laten participeren. Geld bestemd voor kinderen leidt zo daadwerkelijk tot maatschappelijke participatie van kinderen.

1.2. Verbeteren netwerk Immaterieel kan in samenwerking met scholen en bedrijven een netwerk worden opgebouwd van burgers (soms werknemers)die zich beschikbaar stellen om huiswerkbegeleiding te geven of kinderen in aanraking te brengen met beroepen en zaken die niet altijd in de eigen omgeving aangeboden worden. Kinderen vergroten hierdoor hun horizon en zien meer kansen. In Amsterdam geeft bijvoorbeeld een verzekeringsbedrijf het personeel de mogelijkheid in werktijd als buddy een jongere te begeleiden. Nu steeds meer bedrijven ook in onze regio maatschappelijk willen ondernemen, liggen hier kansen. De Delfzijlse Rotary heeft scholieren van Eemsdelta College bijvoorbeeld gevraagd een snuffelstage te doen bij de aangesloten leden. Mogelijk zijn ook leden van andere maatschappelijke organisaties en bestuurlijke organen voor dergelijke initiatieven te interesseren. Uit onderzoek (2013) is gebleken dat 66 % van de kinderen uit de bijstandsgezinnen ouders met schulden hebben. Er is een maatschappelijke tendens dat armoede en schuldenproblematiek ook voorkomt bij gezinnen met andere (working poor) en soms hogere inkomstenbronnen.

2. Bewustwording, gedragsverandering en wederkerigheid Wat kan een modern minimabeleid bieden in schuldsituaties ? Het uitgangspunt is dat oplossingen aansluiten bij het versterken van eigen kracht en zelfregie. Gezinnen met niet door hen zelf oplosbare schulden, kunnen terecht bij de Volkskredietbank. Indien noodzakelijk, kan aan ouders met een Wwb uitkering, als voorwaarde opgelegd worden aan schuldsanering en budgettering mee te werken. In het belang van hun kinderen. Schulden zijn ook een belangrijke drempel voor uitstroom naar werk. Werkende ouder(s) hebben eerder dan werkloze ouders een stimulerende werking op kinderen, om werken voor je inkomen als normale zaak te beschouwen.

2.1. Verplichte schuldhulpverlening Om schulden als uitstroombelemmering weg te nemen, starten we verplichte schuldhulpverlening voor Wwb – klanten met een relatief korte afstand tot de arbeidsmarkt (potentietrede 5 en 6), die deelnemen aan een re-integratie traject. We verwijzen alle klanten met een Wwb uitkering bij signalen van schulden, actief door naar de schuldhulpverlening. Er is een wekelijks spreekuur VKB op Werkplein Eemsdelta en een nauwe samenwerking met VKB. Vernieuwing in de schuldhulpverlening kan door nieuwe prioriteiten te stellen en het accent te verschuiven naar preventie en vroeg - signalering. Op Werkplein Eemsdelta komen signalen binnen via het Inlichtingen Bureau. Ruim 450 mensen met Wwb uitkering hebben minimaal twee maanden achterstand op de premies zorgverzekering. Dit aantal loopt maandelijks op. Zes maanden achterstand leidt tot bronheffing. Daarmee komen velen in een financieel bijna uitzichtloze situatie. Dit duidt naast andere signalen op een grote mate van schuldposities bij minima die leven van een Wwb uitkering. Het aantal klanten is door de crises sterk toegenomen. __________________________________________________________________________________________ Modernisering Minimabeleid – Beleid & Inkoop Werkplein Eemsdelta/ISD Noordoost 19 november 2014

6

2.2. Preventie ISD Noordoost wil haar capaciteit inzetten om nog actiever aan preventie te werken en daarmee daadwerkelijk een offensief in te zetten tegen schulden en alle negatieve maatschappelijke effecten. In samenwerking met en gebruik makend van de expertise van de VKB, loopt er een onderzoek naar de achterstandsproblematiek. Dit moet leiden tot een integrale aanpak in 2015 met als effect, minder minima met achterstanden in de vaste lasten. Met name bij de nog beheersbare schuldsituaties kunnen naast de VKB workshops – preventief - andere vormen worden opgezet, zoals budgetkringen. Budgetkringen gaan uit van eigen zelfredzaamheid in groepsverband. De aanpak is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Deelnemers werken in een werkgroep aan eigen thema ’s en aan de hand van het thema ‘Gelukkig met Genoeg’. De steun van de groep is belangrijk voor een blijvend resultaat. Het uitgangspunt is hergebruik, zelfvoorzienend leven en gelukkig zijn, losgekoppeld van het besteedbare inkomen. Kortgeleden is ISD Noordoost daarnaast gestart met het opzetten van een professionele budgetkring. De beoogde deelnemers zijn ouders met schulden. Op deze manier verwachten we een positief effect te hebben, met een meer ontspannen thuissituatie van kinderen als gevolg. Samengevat 2: Er komt een offensief tegen de schulden waarmee mensen een betere kwaliteit van ontspannen leven krijgen. Ook wordt er intensief geacteerd als Wwb-ers achterstanden blijken te hebben. Hiertoe wordt in samenwerking met VKB een werkwijze ontwikkeld.

3. Wederkerigheid is positieve steun Minimabeleid wordt geplaatst in een breder perspectief. Wie een beroep doet op gemeentelijke minima voorzieningen, wordt ook gestimuleerd om de eigen leefsituatie te verbeteren. Dat is de kern van wederkerigheid. Mensen verschillen. De ene burger kan meer dan de andere. Dat is ook het uitgangspunt in de toepassing van het begrip wederkerigheid. Wat wordt gevraagd en wat het doel is van de inzet, varieert per individuele situatie. Het sterker maken van de burger staat voorop. Oogmerk is de inzet van onze medewerkers en die van de vragende burger elkaar te laten versterken, om zo meer effect te bereiken.

3.1. Ruilen Minima met schulden, maken in steeds grotere getale gebruik van de Voedselbank. Ervan uitgaande dat ieder mens zijn/haar kwaliteiten heeft, is het wenselijk om -naast het passieve in ontvangst nemen van een voedselpakket- actievere vormen te ontwikkelen: Alternatieven die gebaseerd zijn op ruilsystemen. Geld komt er niet aan te pas. Er kan gewerkt worden met een credits of puntensysteem om de waarde van een onderlinge dienst in uit te drukken. Ondertussen zijn er diverse digitale ruilsystemen ontwikkeld en stimuleert ISD Noordoost het gebruik daarvan door minima. ISD Noordoost kan samen met maatschappelijke organisaties in wijken en dorpen ruilkringen / dienstenbanken starten die na verloop van tijd zelfstandig draaien en waar mensen naar toegeleid worden.


7

3.2. Belonen van participatie Voor het belonen van participatie moet een systeem ontwikkeld worden, waarin het leveren van een maatschappelijke bijdrage ook financieel loont. Dat systeem wordt alleen toegankelijk voor de groep die niet meer belastbaar is voor reguliere arbeid en zelf daarmee een hoger inkomen kan verwerven. Kenmerkend is dat de burger de regie en de verantwoordelijkheid over zijn leven zoveel mogelijk neemt en behoudt. En dat dit ook leidt tot minder uitgaven bij de gemeentelijke overheid.

4. Particuliere initiatieven: met gemeente versterken van Veerkracht Armoede is een hardnekkig vraagstuk. Het is niet oplosbaar door de overheid alleen. Ook maatschappelijke organisaties en bedrijven kunnen een bijdrage leveren, zij het dat zij geen voorliggende voorziening zijn. Een aantal uitgangspunten is belangrijk in de samenwerking van gemeenten met het particuliere initiatief:  Private organisaties zijn in staat duidelijk te maken welke doelgroep zij bedienen en waarom  Er is bereidheid samen te werken met aanpalende initiatieven  Organisaties hebben verbondenheid met de regio  Men is in staat te verantwoorden waarmee, onder welke voorwaarden, hoeveel mensen, hoe vaak en tegen welke netto kosten men burgers heeft geholpen. De oorzaken van armoede zijn divers en liggen vaak op meerdere terreinen, niet alleen de inkomensvoorziening sec. Als ook de achterliggende oorzaken worden aangepakt, kan er pas sprake zijn van een duurzame oplossing. Dit kan als er in een breder perspectief naar de problematiek wordt gekeken. Een integrale aanpak betekent zoeken naar effectieve samenwerking.

4.1. Synergie = elkaar versterken = Veerkracht Het bestrijden armoede en schulden wordt ook verankerd binnen het sociale domein. Er valt meer synergie te halen als de inzet vanuit verschillende domeinen elkaar versterken. Het project Veerkracht kan een belangrijke rol spelen. Naast multi problematiek, speelt bestaansonzekerheid een grote rol in het leven van mensen waar Veerkracht zich voor inzet. Het betekent dat in voorkomende gevallen de armoedemiddelen en minimabeleid ook kunnen worden ingezet.Als vliegwiel om doelstelling in het brede sociale domein te bevorderen. Zowel in Veerkracht als in diverse werkgroepen, zoals Van Regeling tot Actie, wordt steeds intensiever samengewerkt met uiteenlopende maatschappelijke organisaties (zowel met een wettelijke taak als vrijwilligersorganisaties). Inmiddels zijn nieuwe initiatieven ontwikkeld om op concrete armoedevraagstukken gezamenlijke dienstverlening te ontwikkelen. Dat heeft de volgende producten opgeleverd: een gemeenschappelijk webadres ' in oprichting (met website) ' Help u zelf vooruit en een Voorzieningencheque (worden alle voorzieningen gebruikt). Een Kanskaart helpt burgers te bepalen of zij nog recht hebben op voorzieningen. Humanitas en VKB houden wekelijks spreekuren op Werkplein Eemsdelta.


8

4.2. Maxima: winkel en kledingpakket Een particulier initiatief dat zich ook wil vestigen in Delfzijl, is Stichting Maxima. Deze stichting biedt gratis dienstverlening aan minima in Delfzijl, Appingedam en Loppersum,. Maxima beheert door het hele land kledingzaken voor minima, als modezaak ingericht met paskamers. Er kan twee keer per jaar bijstandsnorm worden gewinkeld door minima (ook Zzp' ers) met een laag inkomen tot 110 %. Het streven is dat de aangeboden kleding ongeveer 50 procent nieuw en 50 procent gebruikt is, maar niet van nieuw te onderscheiden. Geprobeerd wordt om met kleding- en schoenenzaken in de eigen regio een relatie op te bouwen, zodat zij restpartijen aan Maxima schenken. Van landelijke grote winkelketens ontvangt men nieuwe kleding. Winkeliers uit de regionale kledingbranche hebben desgevraagd aangegeven geen bezwaar te hebben tegen de komst van Maxima. Als Maxima zich daadwerkelijk heeft gevestigd in onze regio, zullen we opnieuw bij de plaatselijke winkels de mening peilen en hiervan verslag doen aan de raad. Maxima werkt voor en door de doelgroep. In de winkel werken grotendeels mensen uit de doelgroep; zij krijgen begeleiding en er worden halfjaargesprekken gehouden. Verder is er voor bezoekers een koffietafel; iedere bezoeker wordt uitgenodigd om een gratis kopje koffie te drinken. Aan de koffietafel wordt de aandacht gevraagd voor diverse gratis activiteiten, die ertoe kunnen bijdragen mensen een stap verder te brengen. Bijvoorbeeld : bezoekers met kinderen kunnen speelgoed uitkiezen, kinderen kunnen meedoen aan een bezoek aan de Euroborg, ouders krijgen (gezonde) voedingsadviezen. In ruil voor haar dienstverlening vraagt Maxima van de gemeenten een vergoeding in de huurkosten van een pand. Maxima heeft in de voorgesprekken aangegeven de volledige doelgroep kinderen uit minima – gezinnen in de DAL gemeenten van een (nieuw) zomer en winter kledingpakket te kunnen voorzien. Het aanbod van Maxima past goed in het door de raad gewenste Kindpakket.


9

5. Samenwerken via moderne techniek, zoals Mens Centraal en Webshop Mens Centraal is een digitaal systeem dat snel en gemakkelijk de samenwerking van verschillende organisaties mogelijk maakt. Mens Centraal is ontwikkeld door Divosa en de VNG. Op dit moment loopt er een pilot Mens Centraal in onze regio. Naast ISD Noordoost doen de Voedselbank, VKB en SW&D er aan mee. Het doel is om informatie slimmer te delen en de processen efficiënter en klantvriendelijker in te richten. Alle organisaties kunnen in Mens Centraal een signaal inbrengen, dat een persoon met bepaalde problematiek bij hen bekend is. De andere partners reageren daarop met informatie over het traject dat zij met de persoon zijn aangegaan. Dit leidt tot een goede afstemming. Het gebruik van Mens Centraal past in een modern beleid en wordt in de nabije toekomst bij voorkeur met andere partners (woningbouwverengingen etc.) gedeeld. Het systeem kan een stimulerende rol spelen bij het voorkomen van armoedeproblematiek. Bijvoorbeeld door vroeg signalen van allerlei achterstanden te delen.

5.1. Webshop We willen daarnaast op korte termijn starten met een webshop waarin alle kindregelingen een plaats krijgen. Op termijn kunnen we beoordelen of de webshop ook uitgebreid kan worden. Bijvoorbeeld met participatieregelingen voor volwassenen en bijzondere bijstand voor de meest voorkomende aanvragen. Alle organisaties in de regio worden gevraagd zich aan te sluiten bij deze webshop. Het gaat om organisaties die een aanbod hebben om de participatie van kinderen te bevorderen. Denk aan een muziekschool, zwembad, korfbalvereniging, sportschool etc. Ouders kunnen hun kinderen via de webshop aanmelden. De vereniging stuurt de rekening rechtstreeks naar ISD Noordoost. Zo wordt het geld, bestemd voor participatie van met name van kinderen, daadwerkelijk besteed aan kinderen. Een voorbeeld is te zien op www.participatiewebshop.emmen.nl.


10

# Prioriteiten en mogelijke versobering De visie van het kabinet is dat het armoedebeleid in 2015 geïntensiveerd wordt. Concreet houdt dat in: maatwerk en bij voorkeur ingezet voor gezinnen met kinderen. De categoriale bijzondere bijstand wordt sterk beperkt. Alleen de mogelijkheid van een collectieve aanvullende zorgverzekering mag nog categoriaal ingezet worden. Categoriaal houdt in dat mensen gebruik kunnen maken van een voorziening, zonder individueel kosten aan te moeten tonen. Voor het eind van 2014 zullen burgers hierover geïnformeerd moeten worden en eventuele alternatieven aangeboden moeten krijgen. Dit betekent voor de Participatieregeling dat een ongerichte vooruitbetaling (zonder aangetoonde kosten) behalve ineffectief, ook wettelijk niet langer mogelijk is. Voor kinderen staat de rijksoverheid een webshop toe. Daarin wordt namelijk geborgd dat de tegemoetkoming alleen besteed kan worden aan zaken die kinderen daadwerkelijk maatschappelijk laten participeren. Op termijn kan ook het aanbod voor volwassenen hierin ondergebracht worden. Voorlopig zal de Participatieregeling voor volwassenen worden verstrekt op grond van daadwerkelijk gemaakte kosten.

6. Focus op kinderen Een effectief kind pakket bevat de meest noodzakelijke behoeften, aangevuld met zaken om mee te kunnen doen in de samenleving. Denk aan een stel winter- en zomerkleding (via een voucher voor Maxima), zwemlessen, fiets, school- en computerbenodigdheden etc. Maar ook een wekelijkse activiteit ter ontspanning. Of een sportieve of culturele activiteit. Met een pakket van deze inhoud kan een kind de negatieve cirkel (opgroeien in armoede) doorbreken en krijgt het een grotere kans op een fatsoenlijk bestaan in de toekomst. Er is nu beschikbaar voor kinderen die basisonderwijs dan wel voortgezet volgen: per jaar € 150 Participatieregeling en € 40 danwel € 100 via de Regeling schoolgaande kinderen. Gemiddeld is er op basis van het huidige beleid € 220 per kind beschikbaar. Om een Kindpakket effectief te laten zijn is het nodig het jaarlijkse bedrag te verhogen. Hoe kunnen we dit realiseren op een manier die aansluit bij onder meer de raadsmoties die uitdrukkelijk vragen om het minimabeleid in de eerste plaats op kinderen te richten? De voorzichtige economische opleving leidt nog niet tot verminderde aanvragen voor tegemoetkomingen minimabeleid. Het sxamenstellen van een goed Kindpakket lukt daarom alleen als er een herschikking van de beschikbare middelen plaatsvindt. Deze herschikking kan gerealiseerd worden als de regeling voor volwassenen versoberd wordt. Het geld wat vervolgens beschikbaar komt, kan ingezet worden voor de omvang van het Kindpakket. Samengevat 3: De focus binnen het minimabeleid op kinderen vraagt om een substantieel Kindpakket. Om dat te garanderen, is vanaf 2015 een herschikking van de middelen nodig.

7. Focus op chronisch zieken en gehandicapten Een andere bestaande categoriale regeling is de Regeling Chronisch zieken, gehandicapten en ouderen. Deze regeling voorziet de doelgroep jaarlijks per persoon van € 150. Chronische zieken en gehandicapten met lage inkomens kunnen kwetsbare groepen zijn die door wijziging van rijksbeleid in een financieel moeilijker positie gaan komen. Met name door het afschaffen ingaande 1 januari 2014 van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatie Eigen Risico (CER). De Wtcg wordt voor het laatst betaald in december 2014. Hiermee verliezen de groepen met een inkomen tot 130 procent koopkracht, oplopend tot vijf procent. Binnen de Regeling Chronisch zieken, gehandicapten en ouderen wordt als ouder de doelgroep gedefinieerd die gepensioneerd is. In deze tijd waarin mensen tot hun 67e arbeidsgeschikt worden geacht en steeds grotere groepen over een redelijk pensioen kunnen beschikken en / of tot op hoge leeftijd fit zijn, is het passend en financieel meer verantwoord een voorziening aan te bieden die toegesneden is op de doelgroep Chronisch zieken en gehandicapten die daadwerkelijk meerkosten moeten maken. __________________________________________________________________________________________ Modernisering Minimabeleid – Beleid & Inkoop Werkplein Eemsdelta/ISD Noordoost 19 november 2014

11

Ouderen die chronisch ziek of gehandicapt zijn blijven daarmee wel in aanmerking komen voor een jaarlijkse financiële bijdrage. In de gewijzigde Wet werk en bijstand wordt dus vanaf 2015 de mogelijkheid afgeschaft voor categoriale verlening van bijzondere bijstand, ook voor de doelgroep chronisch zieken en ouderen.

7.1. Collectieve ziektekostenverzekering De mogelijkheid van categoriale bijzondere bijstand voor een aanvullende collectieve zorgverzekering blijft in stand. Dit wordt sinds 2007 als collectieve voorziening voor inwoners met een inkomen tot 110 % aangeboden. Het compenseren van meerkosten door middel van deze bestaande collectieve zorgverzekering, vereist vanaf 2015 wel dat deze afdoende aansluit bij de dekkingsbehoeften van chronisch zieken en gehandicapten. In samenwerking met de gemeenten (afd WMO) en de zorgverzekeraars heeft ISD Noordoost in 2014 de mogelijkheden onderzocht. Onze collectieve verzekeringspartner is Menzis. Deze heeft onderzoeken verricht onder de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten. En een aantal pakketten ontworpen dat specifiek aansluit bij de behoefte van deze doelgroep. De pakketten betekenen voor de doelgroep (ex CER/Wtcg) dat zij geen Eigen Risico (2015 € 375) meer hebben, vergoeding krijgen voor de eigen bijdragen WMO en desgewenst nog aanvullende vergoedingen voor eigen bijdragen, patiëntenzorg e.d. Gemeenten hebben compensatiebudget ontvangen, om voorzieningen op maat aan te kunnen bieden aan burgers die hun (rijks) tegemoetkomingen kwijtraken (CER en Wtcg). Hiemee kan de gemeente de kosten financieren. In de maand oktober 2014 hebben de drie raden de WMO – verordening vastgesteld en daarmee de weg geopend om voor de doelgroep met een inkomen tot 130 procent, via de collectieve ziektekostenverzekering, kostenbesparende voorzieningen te treffen. Een deel van het compensatiebudget wordt toegevoegd aan de middelen die ISD Noordoost beschikbaar heeft voor het minimabeleid. De komende weken worden de betrokken burgers (chronisch ziek of gehandicapt) geïnformeerd over deze mogelijkheid. Desgewenst kunnen zij zich aanmelden voor een passend pakket. Overigens is dat niet verplicht. Keuzevrijheid van zorgverzekeraar blijft het uitgangspunt. Voor elders verzekerden zullen individuele bijzondere bijstandsvoorzieningen moeten worden getroffen. Om de uitvoering en communicatie te stroomlijnen en de kosten zo beheersbaar mogelijk te houden, wordt voorgesteld de collectieve verzekering beschikbaar te stellen voor alle personen met een inkomen tot 130 procent. Het bestaande reguliere pakket voor iedereen, de specifieke en duurdere pakketten alleen voor chronisch zieken en gehandicapten van wie de tegemoetkoming CER / Wtcg van overheidswege is stopgezet. Samengevat 4: Modernisering van het minimabeleid betekent dat de focus vanaf 2015 ligt op kwetsbare groepen zoals chronisch zieken en gehandicapten. Zij worden gecompenseerd voor hun meerkosten door middel van een specifiek collectief verzekeringspakket.


12

# Het (financiële) plaatje en tijdspad Het minimabeleid is beschikbaar voor huishoudens met een inkomen tot 110 procent van het sociaal minimum. Sinds 2007 is deze groep aanzienlijk toegenomen.

8. Doelgroep minimabeleid Kenmerk * Aantal huishoudens met inkomen tot 110 % in 2007 Aantal huishoudens met inkomen tot 110 % in 2013 Percentage tot 110 % van totaal aantal huishoudens in 2013 Aantal kinderen in huishoudens met inkomen tot 110 % in 2013 * Bron: CBS

Delfzijl

Appingedam

Loppersum

1286

554

435

1420

680

440

12 %

12,5 %

10 %

530

330

210

9. Begroting 2015 Beschikbaar voor Bijzondere Bijstand/Minimabeleid/Kinderopvang/Langdurigheidstoeslag DAL gemeenten in 2015

Regeling

Bijzondere Bijstand Chronisch zieken Participatieregeling Collectieve Zorgverzekering Regeling Schoolgaande Kinderen VO Starterspakket Computerregeling Langdurigheidstoeslag Stapelingsfonds Kinderopvang

Delfzijl

Appingedam

Loppersum

Totaal

397.000,00 100.000,00 150.000,00 35.000,00 30.000,00 3.600,00 0 105.000,00 34.000,00 30.000,00

140.000,00 40.000,00 70.000,00 15.000,00 12.000,00 1.500,00 0 50.000,00 15.000,00 30.000,00

60.000,00 20.000,00 50.000,00 8.500,00 6.500,00 1.000,00 0 28.000,00 7.000,00 3.000,00

597.000,00 160.000,00 270.000,00 58.500,00 48.500,00 6.100,00 0 183.000,00 56.000,00 63.000,00

884.600,00

373.500,00

184.000,00

1.442.100,00


13

10. Effecten voorgestelde maatregelen modernisering minimabeleid Als gevolg van de crises en werkloosheid zijn er overschrijdingen van het budget Bijzondere Bijstand. Er is nu sprake van licht economisch herstel. Dit heeft tot dusver nog geen matigend effect gehad op het aantal aanvragers van minimabeleid.

10.1 Toename maatwerk In 2015 wordt daarnaast door de rijksoverheid individueel maatwerk verwacht. Mogelijke overschrijdingen van de uitgaven Bijzondere Bijstand in verband met toegenomen individueel maatwerk, kunnen binnen deze begroting gecompenseerd worden door toevoeging van € 160.000,- aan het budget Bijzondere Bijstand. Omdat de regeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten categoriaal is en per 2015 vervalt. Het Stapelingsfonds was bedoeld voor individuele bijzondere situaties. Het begrote bedrag van € 56.000,kan, gezien het gewenste toegenomen individuele maatwerk, ook toegevoegd worden aan het budget Bijzondere Bijstand. Hiermee kan binnen de begroting, de blijvende toename van de vraag en de noodzakelijke individualisering worden bekostigd.

10.2 Partcipatieregeling Tot en met 2014 ontvangen individuele personen, ongeacht leeftijd en gezinsomstandigheden, € 150 per persoon per jaar. Om deze middelen doelmatiger in te zetten, wordt de categoriale vooruitbetaling gestopt en vindt er een herverdeling plaats. Volwassenen ontvangen vanaf 2015 jaarlijks nog € 50. Op deze manier kan met gelijkblijvende middelen de gewenste focus op kinderen financieel gerealiseerd worden. Inclusief partners, is de regeling in 2014 door volwassenen 1246 keer aangevraagd. De herverdeling op basis van een inschatting voor 2015 van 1300 volwassen gebruikers leidt tot een toevoeging van € 205.000 ten behoeve van het Kindpakket.

10.3 Kindpakket Op dit moment is voor een kind tot en met het basisonderwijs, jaarlijks € 190,- beschikbaar. Voor een kind kind op het voortgezet onderwijs € 250,-. Voor de invoering van een substantieel Kindpakket wordt hier € 100 aan toegevoegd. Het jaarlijkse bedrag wat ouders per kind ontvangen kan daarmee opgehoogd worden naar respectievelijk € 290,- en € 350,-. Na invoering van de webshop kunnen ouders in 2015 voor dit bedrag producten afnemen (activiteiten, sportkleding, schoolkosten etc.) en een voucher voor kinderkleding. Om het binnen de webshop mogelijk te maken om vouchers aan te bieden voor twee gratis kledingpakketten per kind, wordt uit het budget Bijzondere Bijstand een uitname gedaan van € 13.200,ten behoeve van de jaarlijkse huurkosten van Maxima. Deze uitname wordt toegevoegd aan de begroting ten behoeve van het Kindpakket. In de hiermee ongewijzigde begroting worden middelen uit de bestaande regelingen overgeheveld naar het Kindpakket. Via het Jeugdsportfonds wordt aan jongeren uit minimahuishoudens een bijdrage verstrekt voor contributie en sportmaterialen. Het Jeugdsportfonds voert deze regeling uit en maakt daarbij gebruik van intermediairs. ISD Noordoost is zo'n intermediair. __________________________________________________________________________________________ Modernisering Minimabeleid – Beleid & Inkoop Werkplein Eemsdelta/ISD Noordoost 19 november 2014

14

De DAL gemeenten ontvangen jaarlijks het zogenaamde Eurobudget van Menzis. Per deelnemer aan de collectieve ziektekostenverzekering wordt maandelijks een euro ingelegd door Menzis. DAL gemeenten gebruiken het eurobudget door het Jeugdsportfonds financieel te ondersteunen. Na invoering van de webshop worden afspraken gemaakt met het Jeugdsportfonds, zodat in de backoffice verrekening plaatsvindt en ouders niet langer geconfronteerd worden met verschillende loketten. Continuering van deze samenwerking en financiering van het Jeugdsportfonds, passen in het moderne minimabeleid.

10.4 Collectieve verzekering en chronisch zieken en gehandicapten De drie gemeenten besloten in oktober 2014 het compensatiebudget aan te wenden voor een voorziening voor de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten. Deze voorziening is een collectieve zorgverzekering. Totaal wordt daarmee € 658.045,- extra beschikbaar gesteld voor de kosten van de Collectieve Zorgverzekering. Hiermee kan de doelgroep CER/Wtcg, door de inkoop van extra pakketten, voor hun kosten worden gecompenseerd. Voorlopig geldt deze maatregel voor het jaar 2015. Er vindt monitoring plaats of het een passende en voor gemeenten financieel haalbare uitgave blijft. Bovengenoemde maatregelen leiden tot wijzigingen in de begroting 2015. (zie 10.5)


15

10.5 Gewijzigde begroting 2015 Bijzondere bijstand/Minimabeleid Begroting 2015 Regeling

Gemeente Appingedam

Bijzondere Bijstand - begroting 2015

Gemeente Delfzijl

140.000

397.000

55.000

100.000 34.000 134.000 134.000

195.000

Gemeente Loppersum

Totaal

60.000

597.000

27.000

160.000 56.000 216.000 216.000

531.000

87.000

216.000 813.000

-3.300

-7.920

-1.980

-13.200

191.700

523.080

85.020

799.800

70.000

150.000

50.000

270.000

Naar participatieregeling volwassenen

-16.250

-39.000

-9.750

-65.000

Sub-totaal

53.750

111.000

40.250

205.000

Toevoeging: Chronisch zieken - begroting 2015 Stapelingsfonds - begroting 2015

40.000 15.000 55.000

Sub-totaal

20.000 7.000 27.000

Uitname Bijzondere Bijstand Budget Bijzondere Bijstand na herschikking Participatieregeling - begroting 2015 Uitname

Toevoeging: Regeling Schoolgaande kinderen VO starterspakket van Bijzondere Bijstand

12.000 1.500 3.300 16.800

Kindpakket na herschikking

16.800

30.000 3.600 7.920 41.520

41.520

6.500 1.000 1.980 9.480

9.480

48.500 6.100 13.200 67.800

67.800

70.550

152.520

49.730

272.800

Van Participatieregeling

16.250

39.000

9.750

65.000

Budget Participatieregeling Volwassenen

16.250

39.000

9.750

65.000

Individuele Inkomenstoeslag - begroting 2015

50.000

105.000

28.000

183.000

Kinderopvang - begroting 2015

30.000

30.000

3.000

63.000

Collectieve Zorgverzekering - begroting 2015

15.000

35.000

8.500

58.500

Compensatiebudget WMO

197.300

340.000

120.745

658.045

Collectieve Zorgverzelering na herschikking

212.300

375.000

129.245

716.545

Totaal op basis van herschikking Begroting 2015

373.500

884.600

184.000

1.442.100

Totaal op basis na toevoeging compensatiebudget

570.800

1.224.600

304.745

2.100.145

Participatieregeling Volwassenen Toevoeging:

Toevoeging:


16

Modernisering Minimabeleid Een blijvend perspectief

Recommend Documents