Missie in Bosnië gaat

Nummer 18 I 14 mei 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 ‘Na vandaag solliciteer ik definitief’

Pagina 4 Genisten ondersteunen mariniers in Albanië

Missie in Bosnië gaat door tot juni 2010

ken. Deze verzamelen informatie over de veiligheidssituatie en over de sociale, politieke en economische ontwikkelingen in BosniëHerzegovina. In 2007 daalde de omvang van eufor van 6.000 naar 2.500 militairen. Op dit moment loopt er een onderzoek naar de vraag of de

politieke en veiligheidssituatie een vermindering van het troepenaantal rechtvaardigt en of de operatie in een militaire trainingsmissie kan veranderen. In het laatste geval komt er een klein hoofdkwartier voor oefeningen en andere opbouwactiviteiten voor de Bosnische strijdkrachten.●

Pagina 6

Dodenherdenking 2009

Geen alledaags gezicht, militairen op het dak van het Helderse zwembad de Schots, maar tijdens Crazy Trip zag je ze werkelijk overal.

DEN HAAG - Nederland zet de bijdrage aan de militaire missie ‘Althea’ van de Europese Unie in Bosnië-Herzegovina voort tot en met juni 2010. Dat heeft de Ministerraad onlangs besloten op voorstel van de ministers Eimert van Middelkoop van Defensie, Maxime Verhagen van Buitenlandse Zaken en Bert Koenders van Ontwikkelingssamenwerking. Althea, sinds december 2004 onder eu-vlag, wordt uitgevoerd door de European Union Force De deelnemers aan de missie zien toe op de uitvoering van de vredesakkoorden van het Amerikaanse Dayton. De Nederlandse inbreng bestaat uit 85 militairen die vooral in Liaison Observation Teams wer-

Pagina 5 DDG rekent af met dodelijke erfenis

Belgen bezetten Den Helder DEN HELDER - Met enige regelmatig klinken er schoten en overal rijden zwaarbewapende voertuigen. De oefening Crazy Trip van de Belgische krijgsmacht is duidelijk in alle hevigheid gaande in de Helderse binnenstad. De training telt ongeveer

1200 deelnemers, onder wie dertig marinereservisten en 160 scholieren van de opleiding Vrede en Veiligheid. Zij zijn tegen-

stander, demontrant of evacué. Crazy Trip loopt nog tot 15 mei. In de volgende Defensiekrant meer over deze oefening.●

Depots nieuw militair Burgers Defensieonderdelen maken werk museum in gebruik op militaire van veiligheidsmanagement

stoelen DEN HAAG - Burgers kunnen via de website werkenbijhetrijk.nl reageren op een deel van de militaire vacatures. Staatssecretaris Jack de Vries hoopt ze met deze maatregel snel en goed in te vullen. De bewindsman maakte in februari al bekend dat vijftienhonderd militaire vacatures tijdelijk met burgers zullen worden gevuld. Hiermee vermindert de druk op het personeel en verbetert de inzetbaarheid van de krijgsmacht. Om de mogelijkheden op de arbeidsmarkt zo goed mogelijk te benutten, is Defensie naast de normale werving met vier projecten gestart. Zo zijn voor de vulling van een deel van de vacatures uitzendbureaus ingezet. Met het bedrijfsleven wordt overlegd om de overgang van (tijdelijk) overtollig personeel naar Defensie mogelijk te maken. De vacatures krijgen een aparte vermelding op de doorlopende campagne Werk naar Werk en belangstellenden kunnen kiezen om als militair, maar ook tijdelijk als burger bij Defensie aan de slag te gaan.●

DEN HAAG - Met het ondertekenen van een verklaring hebben de commandanten van de defensieonderdelen vorige week in Den Haag toegezegd de bedrijfsveiligheid verder te vergroten. Focus ligt op vliegen, varen en schieten, maar ook op veilig werken met munitie, apparatuur en gevaarlijke stoffen tijdens transport en onderhoud. Aanleiding is onder meer het vliegongeval in de Bommelerwaard, dat Defensie zo’n vijftig miljoen kostte. Veiligheid nog serieuzer nemen, is noodzakelijk om ongelukken en incidenten te voorkomen. Maar Hoofddirecteur Personeel luitenant-generaal Hans Leijh ziet ook een link met het imago en de positie van het krijgsbedrijf op de arbeidsmarkt. Om de reputatie van verantwoordelijk werkgever niet te verliezen, is een degelijk veiligheidsbeleid volgens hem onmisbaar. Op het vorige week in Den Haag gehouden Symposium Veiligheidsmanagement Defensie gaf Leijh daarop een nadere toelichting. Zo wil de beleidsverantwoordelijke dat commandanten en leidinggevenden weten welke risico’s men loopt, zodat de kans op letsel, materiële schade en verzuim wordt beperkt. Veiligheidsmanagement heeft overigens niet alleen betrekking op het individu en de arbeidsomstandigheden, maar ook op het terugdringen van gezondheidsrisico’s, zoals werken met asbest. Lees verder op pagina 2

SOESTERBERG - De depots voor het nieuwe militaire museum in Soesterberg zijn gisteren (13 mei) formeel in gebruik gesteld door plaatsvervangend Secretaris-Generaal van Defensie, Jeroen Sikkel. Bij de opening van de depots zijn de plannen voor het nieuwe museum toegelicht. Dit is een samenvoeging van het Legermuseum in Delft en het Militaire Luchtvaartmuseum in Soesterberg. In 2013 opent het zijn poorten op de voormalige vliegbasis Soesterberg. In het museum wordt de betekenis van de krijgsmacht voor de samenleving in verleden, heden en toekomst duidelijk gemaakt, op een innovatieve, publieksgericht en interactieve wijze. Bij het museum komt een groot buitenterrein voor exposities en evenementen.●

Artistieke AVDD weer gelauwerd AMSTERDAM - Ibrahim Selman en sergeant Sjoerd Hilck­mann van de Audio Visuele Dienst Defensie zijn in de prijzen gevallen bij het Military Camera Festival 2009 in de Poolse hoofdstad Warschau.

Artistiek adviseur Selman viel in de smaak met een film over 11 Luchtmobiele Brigade. Het betreft een productie speciaal bestemd voor informatie aan buitenlandse partners. Er zijn onder meer opnamen gemaakt tijdens oefeningen in Slovenië, Noorwegen en Spanje. Samen met productieleider luitenant-ter-zee 2oc André van den Brom reisde de programmamaker naar Warschau om de eerste prijs, een historisch pistool, op te halen. Sergeant Hilckmann was toen alweer op reportage met zijn camera. In de categorie features beCameraman sergeant Sjoerd Hilckmann (l), artistiek adviseur Ibrahim Selman (r) en een trots hoofd AVDD kapitein-luiteant-ter-zee Otto Atema met de prijzen. Foto: Henry Westendorp

machtigde hij in Polen de derde plaats - een sabel - met een verslag over de patrouille van Britse paratroepers in Afghanistan. “Ik werkte op het hoofdkwartier van isaf in Kandahar en kon dus internationaal worden ingezet”, verklaart hij. De marineman was als (film)cameraman mee tijdens de operaties Sohail en Laram, waarbij onder meer een post werd opgezet in het grensgebied van de provincies Kandahar en Helmand. “Bijzonder om als Nederlander met deze acties mee te kunnen en prachtig dat ik dan nog een prijs win ook”, laat een vereerde Hilckmann weten. De fotograaf werd in 2007 al eens voor zijn werk beloond met de derde plaats in de categorie ‘Buitenlandse documentaire’ bij de Zilveren Camera.●

14 mei I Pagina 2

Links: Voorafgaand aan de bij­eenkomst ­in schouwburg Orpheus deelde de minister een avondmaal op de Koning Willem iii kazerne met marechaussees die op Koninginnedag waren ingezet. Foto: Ruben Meijerink fotografie

Foto: Richard Frigge-AVDD

Afscheid van Roel Nijenhuis APELDOORN - In de Apeldoornse schouwburg Orpheus werd 8 mei een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor de slachtoffers van het Koninginnedagdrama. Minister van Defensie Eimert van Middelkoop was bij dit samenzijn. Zes brandende witte kaarsen op het schouwburgpodium symboliseerden de overledenen, onder wie ook de 55-jarige Roel Nijenhuis, burgermedewerker bij de marechaussee. Van hem werd 7 mei in zijn woonplaats Apeldoorn afscheid genomen. Op 1 mei overleed Roel Nijenhuis in het ziekenhuis aan de verwondingen

die hij 30 april opliep toen een auto op het publiek inreed. Honderden marechaussees hebben hun collega op de Apeldoornse Koning Willem iii kazerne herdacht. Met onder anderen landmachtmi-

DEN HAAG - Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje heeft het Beraad Operationele Commandanten in het Ministerie van Defensie bijgewoond. Dat gebeurde 11 mei op uitnodiging van de Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm. In de briefingroom van het Defensie Operatie Centrum werd prins Willem-Alexander onder meer gebrieft over de stand van zaken betreffende de inspanningen van de navo en de eu tegen kapers in de Golf van Aden en voor de kust van Somalië.●

Meldingen serieus nemen DEN HAAG - Leijh ziet bij professioneel veiligheidsmanagement voor iedere militair een rol. Maar leidend zijn de commandanten van de defensieonderdelen. Hun bemoeienis moet leiden tot systematisch werken aan dergelijk management in alle lagen van de organisatie, zowel tijdens opleiding, training, oefening en inzet. Dat er een cultuur ontstaat waarin functionarissen onaanvaardbare situaties durven melden en dat men incidenten onderzoekt en ervan leert. “Met andere woorden dat veiligheid stevig in de bedrijfsvoering wordt ingebed”, aldus Leijh.

Defensie actiever bij aanvraag Draaginsigne Gewonden DEN HAAG - Defensie gaat een actievere rol spelen bij het aanvragen van het Draaginsigne Gewonden voor militairen en veteranen die ernstig fysiek of psychisch letsel hebben opgelopen tijdens gevechtsacties. Dat heeft minister Eimert van Middelkoop eind april besloten. Het draaginsigne is aan te vragen door de commandant, bekenden of de betrokkene zelf. De Centrale Adviescommissie Draaginsigne Gewonden beoordeelt het verzoek en brengt een advies uit aan de minister. Gebleken is dat met name veteranen met psychische aandoenin-

DEN HAAG - Alle internationale operaties waaraan de Nederlandse krijgsmacht sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft deelgenomen, staan vanaf 11 mei op de website van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (nimh). Het zijn de missies die de bevordering van de internationale vrede, veiligheid en rechtsorde als doel hebben. Het gaat niet om operaties die te maken hebben met de direc-

de koningin in Gelderland Clemens Cornielje en korpschef Ruud Bik van het Korps Landelijke Politiediensten er om Roel Nijenhuis de laatste eer te bewijzen. Later die donderdag werd hij gecremeerd. Nijenhuis werkte als chauffeur bij de transportgroep van het Landelijk Opleidingsen Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee in

Veiligheidsmanagementsysteem

Vervolg van pagina 1

Prins bij Beraad Operationele Commandanten

litairen en burgers vormden zij een erehaag toen de kist (zie foto) in een stoet passeerde. Secretaris-generaal van Defensie Ton Annink en Commandant Koninklijke Marechaussee luitenantgeneraal Dick van Putten woonden de afscheidsceremonie bij. Verder waren ook burgemeester van Apeldoorn Fred de Graaf, commissaris van

gen niet worden voorgedragen doordat hulpverleners en veteranen zelf niet bekend zijn met de mogelijkheid in aanmerking te komen voor een Draaginsigne Gewonden. Van Middelkoop heeft daarom besloten dat Defensie voortaan zorgt voor het voorstel tot toekenning van het draaginsigne. Dit gebeurt zodra bekend is dat een veteraan aan ernstige psychische klachten lijdt. Het voorstel tot toekenning van het draaginsigne wordt ingebed in de te volgen procedures bij de begeleiding van de veteraan in het Landelijk Zorgsysteem Veteranen (lzv) en bij de toekenning van het militair in-

validiteitspensioen door het Zorgloket voor Militaire Oorlogsen Dienstslachtoffers. Ook bij de veteraan geldt dat het voorstel voor het draaginsigne naar de Centrale Adviescommissie Draaginsigne Gewonden wordt gestuurd. Nadat de commissie de minister heeft geadviseerd en deze positief heeft besloten, neemt het Veteraneninstituut (Vi) contact op met de veteraan om te overleggen over de wijze waarop het draaginsigne wordt uitgereikt. Dit gebeurt meestal door de burgemeester van de woonplaats van de veteraan of door de directeur van het Veteraneninstituut.●

In zijn toespraak ging Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm eveneens in op dit onderwerp. Ook hij onderkende het belang van tijdige meldingen. Niet alleen wanneer het leed is geschied, maar juist wanneer het bijna mis ging. “Ongevallen zijn nog steeds de slechtste manier om iets te leren.” Als ‘opdrachtnemer’ van de Invoering Veiligheidsmanagement betoogde Van Uhm dat de krijgsmacht een lerende organisatie moet worden. “We zijn geweldig in het doen van onderzoek en het nemen van maatregelen. Maar bij het voorkomen van incidenten zijn we niet echt pro-actief.” Om dat te worden, is volgens hem een cultuuromslag nodig. Rode draad daarin: leren van elkaars fouten. Daarbij keek hij schuin naar de luchtvaart, waar deze opvatting gemeengoed is en men zich op het standpunt stelt dat personeel vaak niets aan een ongeval kan doen. Dat de oorzaak ervan dieper in de organisatie zit. In die zogenaamde blame free-cultuur wordt niet direct met een beschuldigende vinger gewezen en is er meer openheid. Een steun in de rug vormt de op stapel staande sg Aanwijzing ‘Melden van voorvallen’. Maar die gaat volgens de generaal alleen werken wanneer leiderschap en personeel zorgen voor de juiste invulling. Een goed beeld krijgen van de veiligheid in de organisatie, zal volgens hem moeilijk zijn omdat dit nu eenmaal lastig meetbaar is. “Achteraf, zoals bij de ‘Bommelerwaard’ en de ‘Zuiderkruis’ (waarbij het schip veel water maakte) is dat vaak geen probleem. Je krijgt dan tot op de cent de rekening gepresenteerd.”

Secretaris-generaal Ton Annink was in zijn afsluitende speech eveneens van mening dat het maken van fouten menselijk is en het vaak niet helpt om na een incident bezig te zijn met

naar Lourdes Van der Krabben deelt Christoffels uit. Deze patroonheilige van de reizigers moet ze behoeden voor besmette­ lijke ziekten of een onverwachte dood. Foto: Leonie Voets-van Helmond

Van Harskamp (l) en Hoofdkrijgsmachtaalmoezenier kolonel Jan van Lieverloo zwaaien de mo­torrijders uit. Foto: Frits Teeuwen

BUDEL - Kolonel Richard van Harskamp, commandant rmc Zuid, zwaaide 12 mei op de Nassau Dietzkazerne in Budel dertig motorrijders uit die deelnemen aan de tiendaagse motorbedevaart naar Lourdes. De rijders, afkomstig van alle vier de krijgsmachtdelen, bezoeken op de route door Frankrijk slagvelden en leggen kransen. De motorbedevaart, dit keer de vierde editie, maakt deel uit van de Stichting Militaire Bedevaart Lourdes. Groot aalmoezenier Wolters is de initiatiefnemer van de tour. Bij het vertrek gaf aalmoezenier Ko van der Krabben van de luchtmacht de rijders zijn zegen mee en reikte aan ieder van hen een Sint Christoffel uit.●

Internationale operaties op NIMH-website te verdediging van het territorium van het koninkrijk of met nationale en/of koninkrijkstaken. De nieuwe databank op www. nimh.nl bevat van elke missie een korte algemene beschrijving, het Nederlandse aandeel, welke periode die deelname besloeg, het aan-

tal deelnemers en eventueel uitgereikte onderscheidingen. Bij een groot aantal operaties staan foto’s en bij enkele ook kaarten van het missiegebied. De tekst van de missie is als pdf-file te downloaden. De internationale operaties zijn op twee manieren te benaderen. Het missieoverzicht toont alle ope-

raties in chronologische volgorde. Gebieden, landen en missies zijn ook te selecteren aan de hand van een landkaart, en wel via de navigatiekaart Internationale Operaties op de wereldbol. De databank bevat zowel missies met een mandaat (Verenigde Naties, de Europese Unie, de navo,

de schuldvraag. Veel belangrijker vindt hij het om een passende veiligheidscultuur op poten te zetten, die de kans op vergissingen verkleint. “Een cultuur waarin je elkaar op gedrag durft en wil aanspreken en waarin je het recht hebt je te mogen verantwoorden.” Met dat beeld voor ogen toonde de sg zich positief over de toekomst van het veiligheidsbeleid bij Defensie.●

Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) als opdrachten zonder duidelijk officieel mandaat. Deze bevatten wel veel kenmerken van gemandateerde operaties (zoals missies uitgevoerd door coalitieverbanden). Daarnaast is een groot aantal internationale humanitaire en/of reddingsmis-

sies opgenomen. Het overzicht wordt continu aangevuld met de meest recente informatie. Het nimh probeert ‘bij te zijn’ tot een jaar geleden. Website: www.nimh.nl, klik vervolgens op de homepage op ‘Internationale Operaties’ of boven aan de pagina op de knop ‘Geschiedenis’ en vervolgens op ‘Internationale Operaties’.●

14 mei I Pagina 3

Korporaal Patrick Venus marcheert de deelnemers aan de kennismakingsdagen af.

Kennismakingsdagen Luchtmobiele Brigade in trek

Onno Klink leeft zich uit in een proefles zelfverdediging.

‘Na vandaag solliciteer ik definitief’ SCHAARSBERGEN “Opstellen en een beetje uitstraling graag. We willen allemaal in dienst en in dat mooie groene pak lopen, nietwaar?” Korporaal Patrick Venus maakt de enigszins slordig voor hem opgestelde jeugdige deelnemers aan de kennismakingsdagen van 11 Luchtmobiele Brigade in de Oranjekazerne in Schaarsbergen duidelijk dat ze niet aan een schoolreisje meedoen, maar aan een serieuze ontmoeting met hun mogelijk nieuwe werkgever. Waarna de nonchalante scholierenhouding verandert in een beetje militaire attitude. Vader Georges Derop van Remy (18) kijkt tevreden toe. “Hij heeft de discipline nodig die je hier vindt.” De kennismakingdagen van 11 Luchtmobiele Brigade zijn tien keer per jaar. Ze vormen een samenspel van de banenwinkel van de landmacht in Arnhem en

de eenheid zelf en dienen vooral voor het vullen van vacatures binnen het keurkorps. Die zijn er regelmatig, omdat er tijdens de zware opleiding veel mensen afvallen, legt het plaatsvervangend hoofd van de Banenwinkel in Arnhem, adjudant Hans de Goede, uit. Volgens hem bewijzen de kennismakingsdagen hun nut, omdat ze circa tachtig procent van de toch al belangstellenden definitief over de streep trekken. Terwijl ze de kille realiteit wel degelijk te horen krijgen. “Maken we het mooier dan het is, dan veroorzaakt dit zowel aan de kant van de landmacht als bij de jongens en meisjes ongewenste teleurstellingen. Het neemt allemaal niet

weg dat de belangstelling voor ‘luchtmobiel’ er mag wezen.” De Goede schrijft dit toe aan onder meer de minder florissante economische omstandigheden. Met andere woorden: de interesse voor een militaire job zit in de lift. Dat blijkt uit de volgens de adjudant ‘mooie score’ van 56 potentiële geïnteresseerden in een ‘rode baret’ (17-35 jaar) die op de nadere oriëntatie afkomen. Dat doen ze op advies van de banenwinkels in het land - dus ook die in Arnhem - en waarmee iedereen (sollicitatie) gesprekken voerde. Overigens bevindt zich in het kielzog van de belangstellenden een groep van 78 scholieren in de leeftijd van veertien tot zestien. Onder

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: DAVE DE VAAL AVDD

leiding van leraren steken ook zij hun licht op en zijn in de toekomst misschien kandidaat voor een militaire baan. Verkeerd beeld

Als ‘opwarmertje’ trakteert kapitein Peter Jacobs van de Sectie Communicatie van 11 Luchtmobiele Brigade de groep op een waarheidsgetrouw betoog. De opleiding mag je fysiek slopen, hij valt te halen. “Het zit allemaal tussen de oren. En de pijn: die is tijdelijk.” Jacobs wijst de muisstille zaal op onder meer de harde realiteit van Uruzgan en Noorwegen, waar de koudweertraining plaatsvindt. “Militairen van de Luchtmobiele Brigade zoeken constant grenzen op.” Wie bij ‘luchtmobiel’ wil, zal echter eerst de keuring en opleiding moeten halen. Red je het, dan krijg je in de laatste twee maanden met een slaaptekort te maken, waardoor je rare dingen gaat zien, zoals blauwe zwaailichten in een bos en prikkeldraad in het water, waarschuwt Jacobs. “Gehecht aan acht uurtjes per nacht? Dan kun je beter thuis blijven.” Wie de eindstreep haalt en daarmee de felbegeerde rode baret, voelt zich echter de koning te rijk en hoort bij ‘de club’. “De winkelwaarde van het hoofddek-

sel ligt misschien op vijf euro, de ‘gevoelswaarde’ vele malen hoger”, beklemtoont Jacobs. Tijdens een proefles zelfverdediging weet vader Herman Klink van Onno (19) uit Maastricht een lichte trots voor zoonlief nauwelijks te beteugelen. “Hij gaat nuttige dingen doen in een vredesleger. Op deze manier komt er bovendien structuur en discipline in Onno’s leven. Hij werkt namelijk via uitzendbureaus, omdat hij geen vaste baan kan vinden. Nee, het leger als een uitvlucht beschouwen zou hij een zwaktebod vinden. Hij houdt simpel niet van een duf leven.” Remy Derop uit Zutphen klopte bij de Landmacht aan vanwege de sportieve uitstraling en de kameraadschap, vertelt vader Georges. Als oud-kvv-militair van de luchtmacht wees hij hem uiteraard op de nadelen, zoals de kans op sneuvelen. “Remy beslist zelf.” Bas van der Veen uit Emmen (17) wil al jaren militair worden. “Dan beteken ik wat voor de wereld. Het liefst wil ik bij de commando’s, waarvoor ik nu nog te jong ben. Daarom probeer ik het via een omweg.” Freek Kampen uit Assen (19) hakt de knoop in een later stadium door. De kans dat hij dienst neemt, groeit echter gestaag.

“Mijn ouders respecteren deze keuze. Al vinden ze het vanwege de gevaren minder. Ik kan ze echter zelf beperken.” Raymond van Leeuwen (20) uit Almere kiest voor 11 Luchtmobiele Brigade, omdat hij een - intussen gestopte - studie fysiotherapie zat was. “Ik push mezelf liever. Na vandaag solliciteer ik definitief.”●

Wervingskaart

De wervingskaart die het Ministerie van Defensie aan personeel geeft voor het binnenhalen van nieuwe collega’s (burger en militair), heeft tot en met maart ongeveer vijfhonderd sollicitanten in beide categorieën opgeleverd. De kaart werd in december 2008 ingesteld. Sindsdien kan defensiepersoneel dat een militair of burger voor een moeilijk te vervullen functie werft, in aanmerking komen voor een bonus van duizend euro netto. De regeling geldt tot en met 31 december 2010. Uitbetaling gebeurt nadat de militair met succes is opgeleid en op zijn eerste functie wordt geplaatst; in het geval van de burger als hij een jaar bij Defensie werkt. De wervingskaartenactie vormt een van de maatregelen om de ongeveer zevenduizend vacatures bij Defensie te vullen. Meer informatie op intranet of op www.defensie.nl/ wervingskaart.●

Van Osch voorgedragen bij EU Vader en zoon Derop. “Remy beslist zelf.”

Australiërs bij Militaire Bloedbank LEIDEN - Een Australisch chirurgisch team is onlangs bij de Militaire Bloedbank in Leiden geweest. Het team maakte er, ter voorbereiding op een uitzending naar Tarin Kowt, kennis met het unieke procedé van diepgevroren bloedproducten. Het Australische team, dat voor­al uit civiel medisch personeel bestaat, gaat volgende maand in het Nederlands militair hospitaal werken. Dr. Femke Noorman, wetenschappelijk medewerker bij de bloedbank, vertelt : “Hoewel ze van collega’s al het een en ander hadden vernomen over de diepgevroren bloedproducten, was onze methode voor hen toch redelijk nieuw. Zij zijn vooral

gewend om via vloeibare bloedvoorziening of afname ter plaatse te werken.” Door diepgevroren bloedproducten te gebruiken neemt de beschikbaarheid en flexibiliteit aanzienlijk toe. In Leiden kreeg het team adviezen voor toediening, de verhouding tussen de bloedproducten daarbij en het tijdstip waarop moet worden begonnen. De interesse van de Australiërs beperkte zich niet tot de toepassing in militair verband, want door de geïsoleerde ligging van veel plaatsen in Australië zelf, werd ook de mogelijkheid voor civiel gebruik bekeken. Eerder brachten de ‘genezeriken’ een bezoek aan het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen (idgo) in Hilversum.●

BRUSSEL - Luitenant-generaal Ton van Osch is op voordracht van de Chefs Defensiestaven en Commandanten der Strijdkrachten van alle 27 eu-lidstaten genomineerd voor de functie van Directeur-Generaal van de Europese Unie Militaire Staf in Brussel. Van Osch, nu nog Nederlandse Permanente Militaire Vertegenwoordiger in Brussel voor zowel de eu als de navo, volgt in mei 2010 de Britse generaal Leakey op. De benoeming moet nog worden bekrachtigd door de Secretaris-Generaal en Hoge eu vertegenwoordiger Javier Solana. De eu Militaire Staf in Brussel, het militaire adviesorgaan van Solana, is onder meer ver-

antwoordelijk voor het plannen van de militaire operaties van de Europese Unie, zoals de recent afgeronde missie in Tsjaad, de nog lopende operaties Althea in Bosnië en die tegen piraterij voor de kust van Somalië. In tegenstelling tot de navo voert de eu niet alleen militaire operaties uit maar ook civiele, zoals de monitormissie in Georgië. De voordracht van Van Osch is opmerkelijk omdat ook de civiele eu-missies al worden aangestuurd door een Nederlander, de diplomaat Kees Klompenhouwer. Nederland krijgt zo een unieke positie in de planning en uitvoering van operaties in het kader van het Europese Veiligheidsbeleid.●

14 mei I Pagina 4

Certificaat voor attachés en assistenten RIJSWIJK - Of het nou internationale betrekkingen betreft, diplomatie of de rol van een ambassade. Deze onderwerpen komen in de Militaire Attaché Cursus (mac) bij het Instituut Defensie Leergangen allemaal aan bod. Onlangs rondden zeventien toekomstige attachés en tien aankomend assistenten de cursus af. Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Freek Meulman, reikte de certificaten uit. De (mac) stoomt in drie weken nieuwe defensie-, marine-, landmacht- en luchtmacht (adjunct)attachés in klaar voor hun functie. Een militair attaché vertegenwoordigt de Nederlandse krijgsmacht, zowel in het land van zijn post als de naties waarvoor hij of zij is geaccrediteerd. Daarnaast verzamelen en rapporteren ze gegevens die onder meer uit politiek, mili-

tair, sociaal-economisch, technisch of historisch oogpunt van belang kunnen zijn voor de politieke en militaire leiding van Defensie. Dat gebeurt met ondersteuning van een assistent militair attaché. De mac wordt jaarlijks door de afdeling Internationale & Specifieke Opleidingen van het idl verzorgd in opdracht van de Defensiestaf, Militair Diplomatieke Relaties. De nieuwe lichting militaire attachés waaiert binnenkort uit naar Australië, Burundi, Chili, India, Indonesië, Italië, Pakistan, Macedonië, Noorwegen, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Gelijktijdig mat de mac werd ook de derde editie van de één week durende Assistent Militaire Attaché Cursus (amac) voor onderofficieren afgerond, die ingaat op de specifieke ondersteunende taken.●

Genisten treffen voorbereidingen een communicatiebunker op te blazen. Foto: Kpl 1 Joshua Laisina

Genisten ondersteunen mariniers in Albanië Bloemkampjeugd in DOC DEN HAAG - Groep 8a van de (Koninklijke) Bloemcampschool uit Wassenaar, waar ook prinses Amalia op zit, is 8 mei bij het Defensie Operatie Centrum van de Defensiestaf in Den Haag geweest. Doel daarvan, evenals bezoeken aan andere organisaties en instanties, was de kinde­ren met de ‘echte wereld’ in aanraking te laten komen. In dit geval kregen ze een briefing op maat over Nederlandse militaire operaties, isaf in het bijzonder, en een korte rondleiding door het doc. Morgen, 15 mei, staat groep b gepland voor een bezoek aan het doc.●

Koningin Beatrix bij marechaussee

AMSTERDAM - Hare Majesteit Koningin Beatrix heeft 8 mei de Koninklijke Marechaussee op Schiphol bezocht. Daar informeerden rechercheurs en medewerkers van de marechaussee haar over de gang van zaken rond mensensmokkel en mensenhandel. De marechaussee op Schiphol is naast haar taken op het gebied van openbare orde en veiligheid ook belast met recherchetaken. Zo zijn er teams ter bestrijding van migratiecriminaliteit.●

DEN HAAG - De Militaire Inlichtingenen Veiligheidsdienst (mivd) heeft zich afgelopen jaar, evenals in 2007, vooral gericht op het ondersteunen van de krijgsmacht bij de uitvoering van de operatie in de Afghaanse provincie Uruzgan. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2008 dat minister Van Middelkoop eind april naar de Tweede Kamer stuurde. De mivd verwacht dat de Taliban zich voortdurend blijven verzetten tegen de coalitietroepen en de lokale bevolking door intimidatie voor zich probeert te winnen. Interne fricties binnen het leiderschap van de Taliban en ontwikkelingen in Pakistan zullen het veiligheidsbeeld verder compliceren. Daarnaast staan politieke en veiligheidsontwikkelingen, ook binnen het gewapende verzet, in het teken van de presidentsverkiezingen deze maand. Na een toenemend aantal veiligheidsincidenten in 2007, is dat aantal het afgelopen jaar licht gedaald. De Taliban vermeden toen zoveel mogelijk grootschalige confrontaties met

SAZAN - Een detachement van 41 Pantsergeniebataljon heeft de oefening Albanian Lion van het Korps mariniers op het verlaten Albanese eiland Sazan ondersteund. Reden hiervoor was behoefte aan springstofexperts en zoekcapaciteit. Als ‘wis­selgeld’ kregen de genisten uit Oirschot ook ruimte zelf te trainen. Kapitein Irving Froklage betitelde de steunverlening als een ‘buitenkans’. “Na het tactische deel van de training hebben we volop spring­ oefeningen kunnen doen”, vervolgt hij. “Er waren nauwelijks restricties.” Uiteindelijk worden onder leiding van de springmeesters van het otc Genie in anderhalve dag achtereenvolgens nieuwe springmiddelen getest, breach methodes verfijnd en grote ladingen (tot 80 kilogram!) uitgetest op gebouwen. Oefening Albanion Lion begint voor de genisten van 41 Pantsergeniebataljon feitelijk op de Hr. Ms. Rotterdam tijdens de route Turkije-Albanië. Daar nemen ze de tijd om hun drills op de mariniers

en de toegevoegde Albanese eenheden af te stemmen. Ook maken ze van de gelegenheid gebruik om schietoefeningen te houden vanaf het achterdek. Vlak voor de Albanese kust worden de contouren van de eerste opdracht zichtbaar. Nederlanders worden op het eiland Sazan door terroristen gevangen gehouden. Aan de Special Operations Task Group de taak hen te bevrijden. Deze eenheid bestaat voor deze missie uit een infanteriepeloton mariniers, Nederlandse en Albanese sf-teams en een ge­ niedetachement. Twee meter hoge golven en harde wind maken de eerste landingen met rubberboot-

jes van het verkenningselement heftig. Froklage: “Eén boot sloeg om en even waren we vier man kwijt. Gelukkig konden ze aan land komen en hun opdracht tot waarnemen vervolgen.” De volgende nacht wordt op een ander strand de hoofdmacht binnengehaald en bij het aanbreken van de dag krijgen de terroristen een aanval te verduren. De actie verloopt succesvol; de Task Group weet de gijzelaars zonder al teveel kleerscheuren te bevrijden en bij het doorzoeken van het huis treft de eenheid belangrijke informatie over de tegenstander aan. Scherp

Tijdens de actie wordt met losse flodders geschoten maar het forceren van ingangen gebeurt met scherpe explosieven. “Best spannend met een echte oefenvijand in het gebouw”, zo erkent de kapitein, die het een voordeel noemt dat een geniedetachement van het otc Genie al voor het vertrek van de hoofdmacht op het eiland kwartier maakte. “Zij hebben onze inzet goed voorbereid waardoor het uiteindelijk ook gemakkelijker

Jaarverslag MIVD

ge: Gian Santegoeds

Nog een verhaal over inzet in Albanië op pagina 5●

AIVD en Cyberterreur

gebied van (contra) proliferatie van massavernietigingswapens. Alle activiteiten van beide diensten op dit gebied zijn samengevoegd om te voorkomen dat Nederland betrokken raakt bij de verwerving van kennis, technologie of goederen die nodig zijn voor het ontwikkelen van massavernietigingswapens door andere landen. Cyberveiligheid, het afschermen van netwerken tegen onbevoegden, heeft zich ontwikkeld tot een nieuw (inter)nationaal veiligheidsprobleem. Cyberaanvallen op computersystemen en -netwerken vormen een nieuw type dreiging. Overheidsinstellingen krijgen er bijvoorbeeld mee te maken waarbij informatie, bijvoorbeeld militaire technologieën en waardevolle intellectuele eigendommen, kan worden ontvreemd of gemanipuleerd. Inlichtingen vormen een belangrijke pijler in elke cyberstrategie om inbreuken tegen te gaan en spelen tevens een aanzienlijke rol bij het onderkennen van de intenties en mogelijkheden van tegenstanders. Ook gaat het er om de schuilplaatsen, van waaruit cybercriminelen aanvallen, zo beperkt mogelijk te houden.

In september 2008 startte de Unit Contraproliferatie. Hierin werken de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en de mivd intensief samen op het

Het jaarverslag mivd is te downloaden op www. mindef.nl●

isaf-en coalitietroepen, maar maakte wel gebruik van Improvised Explosive Devices (ieds) en zelfmoordaanslagen. Aan deze verraderlijke, maar effectieve wapens, met eenvoudige middelen en goedkoop te maken, besteedde de mivd in 2008 daarom nadrukkelijk aandacht.

Piraterij

Somalië vormde door de inzet van twee Nederlandse fregatten ter bescherming van de voedseltransporten van het World Food Programme een aandachtsgebied voor de mivd. Dit vanwege de sterk toegenomen piraterij in de Golf van Aden, die in de regio nauw samenhangt met het gebrek aan veiligheid in Somalië zelf. Deze situatie is in 2008 verder verslechterd. De mivd heeft in 2008 daarom een aanzienlijke analysecapaciteit ingezet op Somalië. Gezien het verband tussen piraterij op zee en de politieke en veiligheidsontwikkelingen op het land, werden beide thema’s zoveel mogelijk in samenhang geanalyseerd. In 2009 neemt Nederland niet alleen deel met een

werd om onze acties goed te kunnen observeren en evalueren.” Het ops personeel verwerkt de informatie aan boord van de Rotterdam en onmiddellijk volgt het besluit tot een vervolgopera­tie om de terroristen definitief uit te schakelen. Het doel: een belangrijke leider en een communicatiecentrum. Om de alerte vijand te verrassen dit keer geen landing op een strand, maar direct op een verticale klif waar de eenheid onder leiding van een mountainleader in het donker omhoog klimt. Diezelfde nacht nog grijpt de Task Group het vijandelijk bolwerk aan om het vervolgens te zuiveren. De genisten van het detachement blazen de communicatiebunker op. Met de exfiltratie eindigt het tactische deel. Terwijl de infanteristen schietoefeningen doen, beginnen de genisten in gezelschap van de Albanese specialisten en de mariniers met hun eigen springoefeningen. “It’s good to be an engineer”, concludeert Froklage. Bijdra-

fregat, maar voert ook het commando over een Europese operatie voor de kust van Somalië.

Links: Korporaal René Kok houdt een mortiergranaat in zijn hand. Met een staalborsteltje maakt hij het projectiel voorzichtig schoon om het nader te identificeren. In het zand liggen een meetlint en een zachte borstel klaar. Foto: DDG

Koninklijke Marine helpt baai van Vlore veiliger maken

14 mei I Pagina 5

Rechts: Bij Cvernec, in de baai van Vlore, vond de DDG kaliber 7,6 cm brisantgranaten van Italiaanse makelij, die daar al sinds de Tweede Wereldoorlog liggen weg te roesten. Veel zwemmers waagden zich hier tot voor kort niet in het water. Foto: DDG

DDG rekent af met dodelijke erfenis VLORE - Ruim een jaar geleden, op 15

Ook op de stranden en langs de kust is het niet moeilijk om te struikelen over verroeste brisantgranaten, mortieren en kisten vol scherpe patronen. Zeemijnen, landmijnen en dieptebommen... op heel veel plaatsen moet het oude wapentuig nog worden opgeruimd. Een immens project, waar de Koninklijke Marine een bescheiden, maar uiterst relevante bijdrage aan levert.

maart 2008, ontplofte in het Albanese Gerdec een munitiedepot. Zo’n 150 mensen raakten daarbij gewond. Het zou zomaar weer kunnen gebeuren, want Albanië kampt nog steeds met de erfenis van twee wereldoorlogen en een

Economische impuls

militaire dictatuur. In het land bevinden zich talrijke munitiedumps en opslagplaatsen van oude explosieven. Niet zelden liggen die in of zeer nabij verstedelijkte gebieden. TEKST: LTZSD 1 KMR EWOLD DE BRUIJNE Boven: Met een onderwatervalon (metaaldectector) speurt korporaal Herman Kos naar explosieven die onder het zand verborgen liggen. Zijn Albanese collega, duikofficier Sazan Pashollari, blijft behoedzaam staan. Ook op deze plek werd al heel wat boven water gehaald. Foto: DDG Grote foto: Specialisten van de DDG werken zij aan zij met Albanese collega’s aan het opruimen van gedumpte explosieven uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Op de achtergrond de cutter ‘Iliria’ van de Albanese kustwacht. Foto: Ewold De Bruijne

Op de boulevard van Vlore staat een groepje horecaondernemers geïnteresseerd te turen naar de twee rubberbootjes die voor Hotel New York dobberen, met op enige afstand een patrouilleschip van de Albanese kustwacht. Onder leiding van luitenant ter zee der tweede klasse oudste categorie Menno van der Eerden is de Duik- en Demonteergroep (ddg) van de Koninklijke Marine al twee dagen bezig met het opruimen van een munitiedump. Er komen vele tientallen klonten samengekoekte explosieven boven water van naar schatting zo’n dertig, veertig kilo per stuk. Nederlandse marineduikers werken zij aan zij met Albanese vakgenoten om de levensgevaarlijke troep op een veilige manier af te voeren. De plaatselijke restaurateurs reageren met een mengeling van scepsis en opluchting. “Dat spul ligt er al honderd jaar. Waarom moeten ze daar nu zo nodig de weg voor afsluiten en moeten wij onze zaken sluiten? Wat denkt u dat ons dit kost?” Kapitein ter zee Arturo Mecollari, commandant van de nabijgelegen marinebasis Pashaliman relativeert het geklaag. “Die paar dagen omzet die zij nu in het laagseizoen missen worden ruim honderdvoudig gecompenseerd. Met hulp van de Nederlandse marine zijn we nu de hele baai van Vlore aan het schoonmaken. Tegen het einde van de operatie Albanian Lion zullen toeristen hier eindelijk veilig kunnen zwemmen. Als grootste badplaats van Albanië is dat van enorm economisch belang voor Vlore.”

De Albanese marinetop en vertegenwoordigers van diverse landelijke TV-stations bekijken het werk van de DDG voor Hotel New York in Vlore, Albanië. Foto: Ewold De Bruijne

van infrastructuur, economische activiteit en openbare orde en veiligheid is in volle gang. Nederland heeft hier direct en indirect grote belangen. Zegt kolonel Marco Hekkens, plaatsvervangend commandant van nlmarfor, de uitzendbare brigadestaf van de Koninklijke Marine: “Albanië ligt aan de buitengrens van Europa. De toegang tot het land vanuit zee geeft entree tot heel Europa. De ontwikkeling van de maritiem militaire capaciteiten van Albanië, zelfstandig en in Europees/navo-verband, is belangrijk voor de veiligheid in onze eigen straten én het beschermen van onze economische belangen. Smokkel van veelal inferieure namaakproducten bijvoorbeeld, die als echt op de markt worden gebracht, schaadt niet alleen de economie, maar gaat bovendien vaak gepaard met georganiseerde misdaad. Dat willen de Albanezen niet en wij ook niet. Daarom is het van groot belang dat de Europese partners streven naar een geïntegreerd veiligheidsbeleid.”

Nederlandse belangen

“De inzet van de Duik- en Demonteergroep van de Koninklijke Marine in Albanië past helemaal in de 3d aanpak”, stelt Van der Eerden. “De militaire expertise die we hier inzetten in de context van een civiele omgeving heeft niet alleen een plaatselijk effect. Damen-Schelde is één van de Nederlandse bedrijven die in Vlore actief is; in hun geval met scheepsbouw op Pashaliman. Daarvoor én voor de scheepvaart is het cruciaal dat wij zorgen voor een stuk veiligheid.” Tot de andere projecten met Nederlandse inbreng hoort onder meer het verbeteren van de drinkwatervoorziening. De ontwikkeling van Albanië op het gebied

Nuchtere benadering

Het lijkt een contradictie. Aan de ene kant maken mijnenvelden en munitiedumps het lastig om op onbewaakte plekken aan land te komen, aan de andere kant is het voor de veiligheid van de lokale bevolking en de ontwikkeling van Albanië nodig om de stranden schoon te vegen. Sergeant-majoor Hans Hammenga, sergeant Jack Leonhart en de korporaals Jordi van Munsteren en René Kok laat het koud. Zij hebben wel wat anders aan hun hoofd. Staan dagelijks met spul in hun handen dat elk moment kan ontploffen. “Onze prioriteit is de veiligheid van onze eigen lui en de mensen in

de directe omgeving van de plek waar wij bezig zijn. En wat wij hier aantreffen, is heel veel gevaarlijk spul”, verklaart Hammenga. “Ons werk brengt met zich mee dat het sensatiezoekers aantrekt. Mensen vinden het natuurlijk spannend - en dat is het ook - maar laten we er vooral nuchter over blijven. Het helpt niemand om hier wilde verhalen over te publiceren.” In de drie dagen dat de ddg voor Hotel New York aan het werk is geweest, werd zo’n vierhonderd kilo aan samengeklonterde explosieven van de zeebodem gehaald. Waaronder honderden brisantgranaten, veelal van Italiaanse en Duitse makelij. In de bronzen afdekdoppen zijn jaartallen gestanst: 1914, 1939... Raketvormige mortiergranaten, volle munitiekisten, hulzen gevuld met loden kogels... en allemaal nog rijkelijk voorzien van springstof. Van der Eerden: “Afgezien van het feit dat het voor de veiligheid goed is dat dit nu eindelijk een keer wordt opgeruimd, heeft deze operatie in Albanië voor ons heel veel trainingswaarde. Hier zijn we voor opgeleid en we doen nu in de praktijk ervaring op met een diversiteit aan materiaal. Het water is hier heel helder, zodat we goed zicht hebben. Daardoor kunnen we veilig werken; samen met Albanese duikers, die van onze aanpak dingen leren en wij van hen.” Kolonel Mecollari steekt zijn appreciatie niet onder stoelen of banken: “De grootste waardering gaat uit naar de duikers, die hier fantastisch presteren. Zij doen echt gevaarlijk werk, maar ze geven tegelijk ook een zéér concrete invulling aan het bondgenootschap van Albanië, als kersverse navo-lidstaat, met Nederland. Wij zijn jullie zeer dankbaar.”●

14 mei I Pagina 6

Dodenherdenking 2009 Hr.Ms. Koningin Beatrix, Prins Willem Alexander en prinses Máxima op de Dam. Foto: Peter van Bastelaar

wereldwijd voor het Koninkrijk der Nederlanden het leven lieten in de strijd. Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten, generaal-majoor Marcel van den Broek, trad namens de Koninklijke Landmacht op als gastheer. De plechtigheid, waaraan een stille tocht vooraf ging, werd uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Rhenen, de regionale politie en de Koninklijke Marechaussee. Vertegenwoordigers van het Wapen waren eveneens bij herdenkingen in Amsterdam, Den Haag en Soesterberg. De landmacht en het Korps Nationale Reserve waren te vinden bij meer dan zeventig herdenkingen waaronder in Ermelo, Harderwijk, Leiden, Middelburg, Rotterdam, Utrecht en Westerbork. Afghanistan

AMSTERDAM - Commandant der Strijd­krachten generaal Peter van Uhm en de Commandanten Zeestrijdkrachten, Landstrijdkrachten, Luchtstrijdkrachten en Koninklijke Marechaussee hebben 4 mei een krans gelegd bij het Nationaal Monument op De Dam in Amsterdam. Hier nam ook minister van Defensie Eimert van Middelkoop met een kabinetsdelegatie deel aan de 64ste Nationale herdenking. Voor de krijgsmacht gingen de gedachten vooral uit naar alle voor het vaderland om het leven gekomen militairen in de Tweede Wereldoorlog, tijdens latere oorlogshandelingen en vredesmissies. Overigens was de krijgsmacht niet alleen vertegenwoordigd in Amsterdam. Zij leverde op verschillende plaatsen in binnen- en buitenland een bijdrage. Zo werden onder meer op vliegbasis Soesterberg alle militairen herdacht die sinds 1940, waar ook ter wereld, voor het Koninkrijk der Nederlanden zijn omgekomen in de strijd. Staatssecretaris Jack de Vries en Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal vlieger Jac Jansen legden een krans. Vier f-16’s vlogen de Missing Man-formatie waarbij één toestel uit de formatie breekt en daarmee de gevallenen symboliseert. Luchtmachtmilitairen waren aanwezig bij achttien herdenkingen verspreid over heel Nederland en verzorgden

vluchten met f-16’s boven monumenten in Veghel (f-16’s) en met b-25 toestellen boven Oegstgeest. Grebbeberg

In aanwezigheid van Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven herdacht de krijgsmacht op het Militair Ereveld ‘Grebbeberg’ alle militairen die sinds 1940

In Afghanstan stonden de militairen op Kamp Holland in Tarin Kowt, op Camp Hadrian in Deh Rawod en op Kandahar Airfield niet alleen stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, latere oorlogshandelingen en vredesmissies, maar vooral bij de hier in het Aziatische land om het leven gekomen negentien militairen.●

Voor hen die vielen

V.l.n.r: Minister Eimert van Middelkoop, Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen, Commandant Zeestrijdkrachten, luitenant-generaal der mariniers Rob Zuiderwijk, Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm, Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Rob Bertholee en de Commandant Koninklijke Marechaussee luitenant-generaal Dick van Putten. Foto: Peter van Bastelaar

Kransen bij Homomonument

Namens de SHK legden majoor Patricia Huls-van Zijl en majoor Peter Kees Hamstra een krans.

Foto: Peter van Bastelaar

AMSTERDAM - Vertegenwoordigers van de Stichting Homosexualiteit en Krijgsmacht (sh&k) 4 mei een krans gelegd bij het homomonument in Amsterdam bijgewoond. Dit jaar gebeurde dat voor de twaalfde keer. Ongeveer 25 militairen en burgers van alle defensieonderdelen woonden de herdenking bij. Het homomonument, in 1987 opgericht on-

Mariniers bij herdenking in Canada VANCOUVER - Militairen van het 1 Mariniersbataljon, voor de bergtraining in Canada, ondersteunden 4 mei de dodenherdenking in Vancouver met een gewapende wacht van dertien mariniers. De herdenking vond plaats bij het monument op Victory Square in het centrum van Vancouver. Het ceremonieel startte met een inspectie van de gewapende wacht door de Nederlandse consul generaal, mr. H.H. Drieser, gevolgd door een aantal toespraken van onder anderen oorlogsveteraan kapitein-ter-zee b.d. Herman van Wermeskerken, president of the Dutch Canadian Legion Canada West. Na het spelen van zowel het Canadese als het Nederlandse volkslied volgden twee minuten stilte en het leggen van tien kransen. Majoor Jan Westerwal en adjudant Martin de Jong plaatsten er een namens het 1 Mariniersbataljon. Dat de delegatie mariniers de bergtraining onderbrak voor de herdenking werd zeer op prijs gesteld, zo liet de consul weten. Ook de aanwezige oorlogsveteranen lieten hun waardering hiervoor blijken.●

Bevrijdingsdefilé WAGENINGEN - Op 5 mei zijn in Wageningen op traditionele wijze de capitulaties van Duitse- en Japanse bezettingsmacht in Nederland en het voormalig Nederlands-Indië in 1945 herdacht. Het bevrijdingsdefilé bestemd voor erfopvolgers en veteranen uit die tijd, uit zowel Nederland als de geallieerde naties, werd afgenomen door de voorzitter van het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen (nchc), Clemens Cornielje. Hij werd geflankeerd door Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht, tevens Inspecteur der Veteranen, vice admiraal Michiel van Maanen en de burgemeester van Wageningen, Geert van Rumund. Ook de defensieadviseur van het nchc, generaal-majoor der mariniers Ton van Ede, was er. Samen met prof.mr. Pieter van Vollenhoven woonden zij eerder die dag het herdenkingsconcert in de Johannes de Doperkerk bij. Het nchc heeft vorig jaar besloten dat het defilé zich in 2009 weer zou concentreren op de capitulaties en de daaraan verbonden veteranen. Zij die dienden in onder meer Korea, Nieuw-Guinea en Libanon waren daarom niet uitgenodigd. Uit protest was een dertigtal van hen er toch. Het nchc besloot hen niet te verhinderen deel te nemen om verstoring van de dag te voorkomen.●

der meer ter nagedachtenis van alle homoseksuelen die in en na de Tweede Wereld oorlog zijn omgekomen, bestaat uit drie roze driehoeken van marmer. Eén daarvan ligt in de Keizersgracht naast de Westerkerk, een ander is een verhoogde driehoek die tevens dient als podium. De derde vormt de contouren van het gehele homomonument, het eerste ter wereld. Naast de gemeente Amsterdam, het stadsdeel centrum en Defensie plaatsten het coc landelijk en coc Amsterdam, politie, politieke partijen en diverse stichtingen die zich bezig houden met het thema homoseksualiteit kransen. De last post werd voor de derde maal geblazen door korporaal 1 Henk Denneboom van de Nationale Reserve.●

WILLEMSTAD - Bij het monument op het Waaigat in Willemstad is 4 mei een sobere plechtigheid gehouden vanwege de jaarlijkse dodenherdenking. Na het in acht nemen van twee minuten stilte volgde de kranslegging. Herdacht werden de militairen en burgers van het Koninkrijk der Nederlanden die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen of terreur zijn omgekomen. De Nationale dodenherdenking, die oorspronkelijk alleen betrekking had op de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, is sinds 1961 ook bedoeld voor de gevallenen van andere militaire conflicten en vredesoperaties. Zo ook op Curaçao tijdens een herdenkingsplechtigheid op het Waaigat, bijgewoond door burger- en militaire autoriteiten, nabestaanden van gevallenen en deputaties van de krijgsmacht. De vlootgeestelijke van de marine stond stil bij het begrip vrijheid en sprak dank uit voor alle mannen en vrouwen die hun leven gaven voor het koninkrijk. Kransen werden gelegd door de gouverneur en de minister-president van de Nederlandse Antillen,

de gezaghebber van het eilandgebied Curaçao en de Commandant der Zeemacht in het Caraïbisch Gebied. Ook de plaatsvervangend algemeen directeur van de Oorlogsgravenstichting uit Nederland legde een krans. De herdenkingsplechtigheid werd ceremonieel ondersteund door een gewapende wacht van de Koninklijke Marine. Direct na de plechtigheid volgde er nog een op de Militaire Begraafplaats in Willemstad. Sinds vorig jaar, toen hier vijf oorlogsslachtoffers werden herbegraven, is dit de eerste officiële militaire begraafplaats van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caraïbisch Gebied. Ook 1 mei werden hier nog twee oorlogsslachtoffers herbegraven, onder wie oudstrijder Makaai van het Vrijwilligers Korps Curaçao. Naast de eerder genoemde hoogwaardigheidsbekleders, legden ook afgevaardigden van het Vrijwilligers Korps Curaçao en van de Stichting Militair Erfgoed Curaçao kransen. Militairen van de Koninklijke Marine en het Korps Mariniers waren verder bij herdenkingen in Amsterdam, Den Helder en Rotterdam.●

Luchtmacht vliegt Bevrijdingsfestivals af GILZE-RIJEN- Drie Chinook transporthelikopters van de Koninklijke Luchtmacht hebben 5 mei artiesten naar verschillende bevrijdingsfestivals gevlogen. Zij traden daar op namens het Nationaal Comité 4 en 5 mei als Ambassadeurs van de Vrijheid. Dit jaar stonden Ellen ten Damme & Isis, Voicst en Typhoon op de diverse podia. De drie Chinooks, afkomstig van het Defensie Helikopter Commando op vliegbasis Gilze-Rijen, brachten de artiesten naar Assen, Den Bosch, Groningen, Haarlem, Roermond, Rotterdam, Utrecht, Vlissingen en Zwolle. De luchtmacht levert deze vorm van ondersteuning sinds begin jaren negentig en maakt het mogelijk dat de artiesten door het hele land

optreden. De dankbaarheid daarvoor werd niet onder stoelen of banken gestoken. Zo riep artiest Typhoon de volledige helikopterbemanning op het podium om ze te bedanken. “Ik wil

jullie voorstellen aan onze vrienden van de luchtmacht”, riep hij tegen het publiek. “Dit zijn de mensen die vechten voor onze vrijheid!” (Zie foto).●

14 mei I Pagina 7

IN HET KORT

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@mindef. nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Weg Tarin KowtChora

Oude traditie herleeft AMERSFOORT - De vlaggenparade op de Bernhardkazerne in Amersfoort is in ere hersteld. Deze oude traditie werd op Koninginnedag nieuw leven ingeblazen. Dit gebeurde op initiatief van de bestuursleden van de Vereniging OnderOffieren Cavalerie (vooc). In samenwerking met het Museum Nederlandse Cavalerie, de locale facilitaire dienst en de beveiliging bleek het dit jaar weer mogelijk de ceremonie uit te voeren. Dus verzamelden zich rond half tien 76 (oud-) militairen en belangstellenden (zie foto) om gezamenlijk de vlag te hijsen. De voorzitter van de vooc, adjudant Johan Breukelman, sprak tijdens zijn toespraak de hoop uit iedereen volgend jaar weer te mogen ontvangen voor deze traditie.●

TARIN KOWT - De eerste stap om te komen tot een verbindingsweg tussen Tarin Kowt en Chora is gezet. Dat gebeurde 2 mei met het doorknippen van een lint. Een actie die gouverneur Asadullah Hamdam uitvoerde, samen met Gert Both als vertegenwoordiger van het Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (gtz). Hamdam en Both achten de weg van groot belang voor de ontwikkeling van Urzugan. “In de wereld wordt voor negentig procent gebruik gemaakt van transport over de weg, in Afghanistan zal dat honderd procent zijn”, zei Both. Hij benadrukte dat de wegen bijdragen tot een sterkere economie en banen voor de bevolking beter bereikbaar maakt, maar het vooral belangrijk

WONINGEN

is dat ze Uruzgan met de andere provincies verbinden. Afghaanse aannemers leggen de weg aan,

Commandowissel FSE Mirage

VAE - Luitenant-kolonel Ad van Unen is sinds 2 mei de commandant van het Forward Support Element Mirage (1(nld) fse Mirage) in de Ver­enigde Arabische Emiraten. Hij nam het bevel over van zijn ranggenoot Ron de Haar. Voor het eerste detachement zitten de vier maanden erop. Het maakte 326 vlieguren met de Hercules. Het toestel vloog op de kop af vijftig missies en vervoerde

3870 passagiers en ruim 700.000 pond vracht. Van Unen zet het werk van het vertrekkende detachement voort en zorgt ervoor dat collega’s op een zo comfortabel mogelijke manier via Mirage naar Afghanistan reizen en vice versa. Het 1(nld) fse Mirage bestaat uit collega’s van alle krijgsmachtdelen. Het transporteren van mensen en middelen op het traject Mirage - Kandahar en het

zoveel mogelijk met behulp van lokale werkkrachten. Foto: Arnoud Schoor - AVDD●

afhandelen van vliegtuigen die van en naar Nederland gaan, vormen de primaire taken. Dit wordt uitgevoerd in de Canadian-Dutch Combined Air Bridge (cab), een succesvol samenwerkingsverband met Canada waarmee afspraken zijn gemaakt over de inzet en afhandeling van elkaars vliegtuigen. De Nederlanders werken verder samen met Australië, Groot-Brittannië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten.●

Voedselbank door Natres uit de brand

Navomedaille DEN HAAG - Luchtmachtkolonel Henk Bank (zie foto) heeft de NATO Meritorious Service Medal ontvangen. Hij kreeg deze bijzondere medaille voor zijn getoonde distinguished service gedurende zijn navo-plaatsing. Directeur Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen bij de Defensiestaf, generaal-majoor der mariniers Herman van der Til reikte het ereteken

28 april uit. In de begeleidende oorkonde wordt Bank geprezen voor zijn voortreffelijke leiderschap en all-round bijdragen aan het bondgenootschap gedurende zijn navo-plaatsing bij het Allied Command Transformation in Norfolk (vs). De nato Meritorious Service Medal wordt toegekend door de secretaris-generaal van de navo Jaap de Hoop Scheffer.●

Marineluchtvaart

daarom contact met (oud) marinemensen, ex-mld’ers, ex- lsk’ers of personen die kunnen helpen met hen in contact te komen. Ook hoopt hij op foto/dia materiaal, documentatie en verhalen van bij­zondere gebeurtenissen. Uit een selectie verschijnt het boek: ‘90 jaar Marineluchtvaartdienst, einde van een unieke marineluchtvaart’. Materiaal wordt retour gestuurd, de onkosten vergoed. Peter Korbee Camphuysenstraat 13, 2231 TA Rijnsburg, tel. 071 - 402 39 20 of 06 - 226 594 90, e-mail: korbee. [email protected]●

RIJNSBURG - De Marinelucht­ vaartdienst (mld), op 18 augustus 1917 opgericht, behoort tegen­ woordig tot het Defensie Helikopter Commando (dhc) van het Commando Luchtstrijdkrachten. Dat geldt tevens voor het Maritiem Vliegkamp De Kooy. Peter Korbee wil de geschiedenis van de marineluchtvaart in boekvorm uitbrengen met onder meer de beeldgeschiedenis en verhalen over het vliegkampschip, Hr.Ms. Karel Doorman, Marinevliegkamp Valkenburg/De Kooy en vliegbasis Deelen. Korbee zoekt

Met het overhandigen van een symbolische sleutel gaf luitenant-kolonel Ron de Haar het commando over aan zijn collega Ad van Unen.

Plazatour 2009

SOESTERBERG - Het orkest van de Koninklijke Luchtmacht gaat deze zomer onder de noemer Plazatour 2009 langs pleinen en festivals. Met het Beatlesnummer Here Comes The Sun, opent het orkest een zonnig programma met diverse gastvocalisten. De zon inspireerde veel artiesten tot het schrijven van liedjes. Zo staans Gerschwin’s Summertime en Summer in the City van Lovin Spoonful in het teken van een warm en ontspannen jaargetijde. Stevie Wonder ervaart met zijn liefdesliedje, You Are The Sunshine in my Live, het zonnetje zelfs als de brenger van liefde en blijheid. Gastdirigent is Frank Steeghs. Hij werkte samen met gerenommeerde solisten uit de lichte- en klassieke muzieksector onder wie Margriet Eshuis, Edwin Rutten, Gé Reinders en Marco Bakker. Met de Plazatour bereikt het orkest in de zomermaanden tienduizenden bezoekers en bevordert zo de goede band tussen de luchtmacht en de Nederlandse burgerij. www.luchtmachtkapel.nl/plazatour2009●

AMSTERDAM - Militairen van de Charlie compagnie van het 20 Natresbataljon uit Amsterdam hebben de Voedselbank Oud-Zuid onlangs geholpen bij een acuut huisvestingsprobleem. Dat deed zich voor doordat het aantal op voedselpakketten aangewezen ge­zinnen steeg van 35 tot meer dan honderd. Zij kregen hun mid­delen bij de Grote Kerk in OudZuid, maar die moest tijdens een renovatie worden ontsmet met een bestrijdingsmiddel tegen houtworm. Bestuurslid Marius Singels van de Voedselbank, zelf oud militair, kreeg het bericht over de nu onbruikbare ruimte erg laat te horen met een acuut locatieprobleem tot gevolg. “Eén van onze vrijwilligers werkt bij Defensie in Den Haag en stipte het probleem aan”, vertelt Singels. Via rmc West besloot de krijgsmacht tot steunverlening. De Natres uit Amsterdam zette met vier militairen een grote boogtent neer naast de kerk. De vaste klanten konden zo gewoon naar de gebruikelijke locatie komen. Volgens Singels heeft de inzet van Defensie de politiek in beweging gezet en wordt er nu gewerkt aan betere huisvesting voor zijn vrijwilligersorganisatie. “We zijn door de militairen niet alleen even uit de brand geholpen, maar waarschijnlijk ook permanent”, zegt hij tevreden.●

Te koop: Biddinghuizen, De Sjees 30, vrij­staande woning in lommerrijke en kindvr omg. Ruime woonkmr, 4 slpkmrs, cpl keuken, garage, knusse tuin. Vr.pr. H 275.000,k.k. Zie www.Moviq.nl. Info: 06 - 130 898 92 of 0577 - 45 59 13. Te koop: Breda, Haagse Beemden, Arenberg­laan 203. Ideale tussenwoning voor starters. Nette, groene wijk, bushalte voor de deur, scholen en winkels in de dir. omg. Grote woonkmr, keuken, badkmr met ligbad, 3 slpkmrs, achtertuin op z. Vr.pr. H 183.000,- k.k. Zie www.funda.nl Te koop: Den Haag, Ypenburg, Koolhoven­laan 44, ruime goed onderh. 5- kmr een­ge­zinswoning. Woonopp. ca 150m². Grote achtertuin op zo. Kindvr. omg. Nabij nsstation en uitvalswegen richting a4, a12 en a13. Vr.pr.: H 279.000,- k.k.. Info: www.hof-rijnland.nl Te koop: Huissen (nabij Arnhem), Kuunskop 1, vrije hoekwoning, bouwjaar ‘80, 3 slaap­kamers, vrije tuin op o-z-w, kunststof kozijnen, open keuken, badkamer met bad en 2e toilet. Zie: www.funda.nl of bel: 06 - 424 941 25. Te koop: Steenbergen nb, Arnold van Lieropstraat 2, ruim uitgeb. 2/ 1 kapwoning met garage, bijkeuken, tuinhuis en 5 slpkmrs. Op mooie stand in rustige wijk. 20 automin. naar Woensdrecht, 30 naar Breda, R’dam en 45 naar Den Haag. Bjr 1992. Vr.pr. H 279.000,- k.k. Zie www.buuronmakelaardij.nl, tel: 0167 - 56 62 56. Te koop: Vlaardingen, Parallelweg 96b, 2/3-kmrapparte­ ment. Ruime woonkeuken, voor en achterbalkon. Op loopafstand van centrum en ns-station. Aanvaarding kan snel. Vr.pr. H 124.000 k.k. Zie www.funda.nl Te koop/te huur: Veldhoven, Wezel 16, gesch. 2/1 kapwoning met carport. Ind.: ruime woonkmr, bijkeuken met extra werkkamer. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr, opbergzolder. Nabij sportfaciliteiten, scholen, winkelcentr. Vr.pr. H 319.000,- k.k. of huur H 1.250,- p.m. Inf.: 06 - 537 085 85 en www.funda.nl Te huur: Teteringen, appartement gelegen aan golfbaan. Gestoffeerd en ged. gemeubileerd. Woonkmr, groot balkon, keuken, 2 slpkmrs, garderobekasten, badkmr, entree met garderobemeubel, apart toilet. Berging boven en beneden, 2 garagepltsn. Mogelijk lidmaatschap golfclub. Voor 6 - 12 mnd. Huur H 1.350,- excl. gwl ca H 130,p.m. Inf.: 06 - 513 600 21. of 0034679605715 Te huur: Zuid-Scharwoude (omg. Alkmaar), Langeweide 301, riante vrijstaande villa met grote woonkmr, aparte woonkeuken, bijkeuken en garage. Ruime hal en 5 slpkmrs. Huurperiode juli 2009 - juli 2012 (3 jaar). Huurprijs H 1.500,- p.m. Tel: 0226 - 32 11 64. Zie www.funda.nl

DIVERSEN Gezocht: Voor de Stichting 2unite vraag ik vriendelijk of U nog onderdelen in de weg heeft liggen (gratis) voor hun daf ya 4440. M.n. zijn zij heel erg geholpen met oliefilters. U doet er Uw medemens in Afrika een groot plezier mee! Omstreeks juni, het is dus kort dag, hoopt de iniatiefnemer J. Risse weer te vertrekken. Zie www.2unite.org voor info/doelstellingen. Gezocht: Geachte militairen, ik ben Evert van Beek en ik spaar emblemen. Heeft iemand misschien wat voor mij?? Kunt u dat dan opsturen naar: Evert van Beek, Hertespoor 31, 3772 SE Barneveld. Alvast heel hartelijk bedankt!!!

RECREATIE Te huur: Een tot villa verbouwde boerderij aan de Saone. Bos, water en rust. Vanaf Rotterdam ca 600 km rijden. Zie www.villasaone.com Te huur: 4 pers. bungalow in Zuid Frankrijk (streek Gard) op park Le Mattas in Méjannes le Clap. V.v. 2 slpkmrs (1 met 2-pers. bed en 1 met 2 1-pers. bedden), oven, wasmachine etc. Tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeelplaats en zwembad op park aanwezig. Tel: 0227- 60 17 13 of E-mail: [email protected]

REÜNIE

KANDAHAR - f-16’s van de Nederland­se Air Task Force (ATF) klokten 2 mei het 12.500ste uur voor de International Security Assistance Force (isaf). De vluchten zijn voornamelijk gemaakt ter ondersteuning van de troepen. Hiermee draagt de Air Task Force

F-16 klokt 12.500ste uur

onder leiding van kolonel Bas Pellemans in hoge mate bij aan de isaf doelstelling: een veilig en stabiel Afghanistan. De uitgezonden f-16’s en het personeel komen zowel van de vliegbases Volkel als van Leeuwarden. Onder het commando van Headquarters isaf in

Kabul verlenen zij luchtsteun aan de coalitiegrondtroepen in heel Afghanistan. Op Kandahar Airfield zijn vier f-16’s gestationeerd, waarvan twee voor Quick Reaction Alert (qra) taken. De toestellen vliegen vanaf 2003 voor isaf. Foto: René Ketting - AVDD●

De Vereniging Veteranen Vredesmissies Garderegiment Fuseliers Prinses Irene (vvvgfpi) houdt op za 13 juni haar 4e reünie op de Generaal-majoor de Ruyter van Ste­ve­ninckkaz. te Oirschot. Ontvangst 09.00 uur in ‘De Treffer’. Gevolgd door een programma met dvd-uitzendingen, alg. ledenverg., static-show, kinderspeurtocht, nasimaaltijd etc. Sluiting 16.00 uur. Inf.: www.vvvgfpi.nl●

14 mei I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

LEZEN & GAMEN

De Slagvelden van Wereldoorlog I

De Nederlandse Vereniging voor Militaire Historie ‘Mars et Historia’ zoekt nieuwe, maar ook jonge leden. Per kwartaal geeft zij het gelijknamige kwartaalperiodiek uit. Deze keer vijf vragen aan voorzitter Jacques A.C. Bartels. ‘Mars et Historia’ dat in 1966 het levenslicht zag, geeft sinds haar oprichting het gelijknamige blad uit. Sinds dit jaar verschijnt het in een nieuw handzaam formaat, maar het oogt eigenlijk nog steeds suf. Waarom is voor deze uitstraling gekozen? Suf? Lekker prikkelende opmerking! We zijn juist blij van een a5-formaat overgegaan te zijn naar een handzaam blad met meer ruimte voor (kleuren-)foto`s op beter papier met een herkenbare frisse vormgeving. Het feit dat velen binnen en buiten onze vereniging ons complimenteerden onderschrijft mijn stelling. Dat beroepsmatig actieve militair- historici nu graag hun bijdragen willen leveren geeft ook wel aan dat we op de goede weg zitten. Is er eigenlijk nog wel een beetje historisch besef in Nederland, laat staan militair historisch? Er is wel degelijk historisch besef in Nederland maar dat vuurtje moet wel aangewakkerd én onderhouden worden. Belangrijk is hóe het historisch verhaal verteld en aangeboden wordt. Ook voor militaire historie is er belangstelling. De colleges in dit vak gegeven op de universiteiten van Leiden, Amsterdam en Utrecht trekken steeds meer studenten. Naast de beroepsmatig actieve militair-historici zijn er ook velen die militaire historie op professionele wijze bedrijven. Tal van publicaties en inhoudelijk sterke websites zijn het gevolg. De luchtoorlog boven Nederland, Arnhem, Grebbeberg, Indië, Korea, de Waterlinie, in 2015 tweehonderd jaar Waterloo, maar ook individuele geschiedenissen zijn voorbeelden van onderwerpen die zich in een brede belangstelling mogen verheugen. Naast het wereldwijde optreden van de marine, zijn ook andere krijgsmachtdelen actief geweest in landen als China, Albanië en in de West. Indië, Korea, Libanon en Bosnië worden bekend verondersteld. Kortom, ook onze militaire historie is rijker dan menigeen denkt. Waarom zou je lid willen zijn van ‘Mars et Historia’? Mars et Historia is de enige Nederlandse vereniging die sinds de oprichting aan álle krijgsmachtdelen aandacht schenkt. De afgelopen ruim 40 jaar zijn er tal van interessante artikelen verschenen die alle raadpleegbaar zijn. Naast het kwartaalblad kent Mars ook een inhoudelijk informatieve website www.marsethistoria. nl die wekelijks een update krijgt. De vereniging zal steeds meer multimediaal worden, een must in deze tijd.

Verder organiseren wij excursies en studiedagen. Op 13 juni a.s. bij voorbeeld brengen wij een bezoek aan de IJssellinie, een tastbaar onderdeel van de Koude Oorlog. Bevat het blad nog een beetje recente historie zodat het bij jonge leden iets van herkenning oproept? Wat is recente historie? In het meinummer besteden we aandacht aan een vecht- en opbouwmissie in Atjeh begin 1900. Het blijkt dat bij het denken en ontwikkelen van hedendaagse Counter Insurgence (coin)-maatregelen het optreden in met name Atjeh bestudeerd wordt. Er blijken dus lijnen te lopen van Indië naar Afghanistan. Waarom heet een Nederlands post in Uruzgan Poentjak, genoemd naar een bergpas op Java? Het knil kende voedselvoorschriften voor moslimmilitairen, buitengewoon actueel zou ik zeggen. Historische kennis kán actuele kwesties verhelderen. Ook de vraag hoe ambities en middelen in goed evenwicht te brengen zijn met een politiek draagvlak en financiële ruimte blijkt van alle tijden te zijn. Jonge leden zullen ongetwijfeld iets van hun gading vinden. Natuurlijk kunnen zij ook hun bijdrage leveren door een artikel te schrijven over hun ervaringen.

Ook in Nederland, dat zelf buiten schot bleef, spreekt de Eerste Wereldoorlog nog altijd tot de verbeelding. Sterker nog, de aandacht ervoor is door de jaren heen alleen maar gegroeid. Vandaar de populariteit van Peter Bartons ‘De slagvelden van Wereldoorlog I Van Ieper tot Passendale: het hele verhaal’ met door het Imperial War Museum in Londen recentelijk vrijgegeven panoramafoto’s. Die werden destijds beeld voor beeld samengesteld, een tijdrovende en gevaarlijke bezigheid voor de militaire fotografen, en leggen de Britse slagvelden vanaf Nieuwpoort aan de Vlaamse kust tot aan Cambrai niets verhullend vast. Met als onderliggende fundament het door de auteur geschetste verloop van de strijd, aangevuld met persoonlijke getuigenissen van frontsoldaten. Zoals bijvoorbeeld het verhaal van luitenant Robin Skeggs over het beroemde kerstbestand van 1914. In deze tweede druk zijn voor het eerst ook panorama’s van Duitse makelij opgenomen. Daarnaast bevat het boek veel andere pakkende foto’s, schetsen en overzichtelijke kaarten die samen met het commentaar een schrijnende impressie geven van het ellendige

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.defensie.nl

loopgraafleven waaraan militairen aan beide zijden van de frontlijn blootstonden. Al zaten de Duitsers er in hun kwalitatief betere onderkomens doorgaans wel een stuk comfortabeler bij. De Britse infanterie beheerste de kunst van loopgraven maken aanvankelijk zelfs helemaal niet; ze had zich daar voor 1914 nauwelijks in bekwaamd. Dat was het exclusieve domein van de genie. Die raakte echter al snel overbelast, waar bij-

Weggevertjes LEIDEN - Met dank aan pr Pride, het Leidse reclamebureau dat de publiciteit voor ea Electronics verzorgt, mag de Defensiekrant vijf promotiepakketten weggeven van de Bad Company. Het gaat dan om de editie voor de Playstation 3, met tevens onder meer een t-shirt, een petje, een lanyard en natuurlijk de game zelf. Bad Company is losjes gebaseerd op de film Kelly’s Heroes (1970), met onder anderen Clint Eastwood, Telly ‘Kojak’ Savallas en Caroll ‘Archie Bunker’ O’Connor. Wie voor zo’n prachtpakket in aanmerking wil komen, dient dus eerst een aantal vragen over de avonturen van het clubje uit de 35ste Infanterie Divisie te beantwoorden. 1. In welk land is de film grotendeels opgenomen? 2. Wat was de belangrijkste reden om daar te filmen? 3. Welke acteur werd tijdens de opnames zo ziek dat voor zijn leven moest worden gevreesd? Inzendingen zijn tot 21 mei welkom op [email protected]●

Nieuwe leden krijgen automatisch ook het blad ‘Mars et Historia’. Maar hoe word je lid? Door aan te melden bij het secretariaat via www.marsethistoria.nl of telefonisch op 0548 - 52 23 42 en verder H 27,50 per jaar over te maken op de Rabobank in Amersfoort, nr: 1478.89.537 t.n.v. Mars et Historia. Een lidmaatschap vanuit het buitenland kost H 35,- (bic is rabonl2u en de iban nl44 rabo 0147 8895 37)●

kwam dat de bodemgesteldheid van de verschillende regio’s ook nog eens specifieke eisen stelde aan de constructie van tunnels en veldversterkingen. Terwijl met name in Vlaanderen de afwatering een extra complicerende factor vormde. Behalve dat ze betere versterkingen bouwden, bezetten de Duitsers ook meestal het hoger gelegen terrein en de Britten konden alleen via luchtopnamen en krachtige telescopische periscopen informatie over de vijandelijke stellingen verzamelen. Panoramafoto’s speelden eveneens een belangrijke rol bij het in kaart brengen daarvan. ‘Met een kijkhoek van 160 graden en een resolutie, zo scherp dat details zichtbaar zijn - een soldaat die de luizen van zijn hemd plukt, een zwartgeblakerde boom in een desolaat landschap’, aldus de flaptekst. Zeker is dat die opnamen erin hakken. Neem de uitklapfoto op pagina 171 t/m 174 van het front tijdens de Derde Slag om Ieper, die de totale verwoesting en troosteloosheid in al hun grimmigheid toont. En op dat moment móést het nog gaan regenen... Met ‘De slagvelden van Wereldoorlog I’ heeft Peter Barton in 392 pagina’s een bijzondere bijdrage geleverd aan de geschiedschrijving van de Grote Oorlog. Voor het eerst ziet de lezer niet alleen detailopnames, maar kijkt hij uit over het slagveld en kan zich zo enigszins een beeld vormen van wat de frontsoldaat destijds dag aan dag aanschouwde. Het voortreffelijke boek, in liggend formaat en met dvd vol panoramafoto’s, is een chique hardback van uitgeverij Lannoo en kost H 49,95. isbn 978 90 209 8039 4. Tekst: Wiebren Tabak●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 15 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Gorinchem 15 mei: Jazzconcert fkklbw, Helmond 16 mei: Jazzconcert fkklbw, Enkhuizen 16 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Cuijk 20 mei: ‘Gemini tuinconcert’ door de Marinierskapel, Den Helder 20 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest

Colofon

van de Koninklijke Luchtmacht, Purmerend 22 mei: Jazzconcert fkklbw, Breda 22 en 23 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Uden 26 mei: Open Militair Kampioenschap Sportschieten, Rotterdam 27 mei: Open Militair Kampioenschap Atletiek, Uden 27 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Waalwijk 28 mei: Open Militair Kampioenschap Oriënteren voor onderdeelteams, ‘t Harde



28 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Breda 29 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veldhoven 30 mei: ‘Rockopera in Concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Capelle a/d IJssel 31 mei: Dag van het Park in museum Bronbeek, Arnhem

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808