Minor-afstudeertraject Academische basisschool

Minor-afstudeertraject Academische basisschool

Minor-afstudeertraject Academische basisschool Als student en leerkracht voel je je vaak zeer betrokken op de ontwikkeling van kinderen. Je geniet ervan dat kinderen meer in hun mars hebben dan je vooraf vermoedde, je geniet van hun leergierigheid en creativiteit. Of je maakt je zorgen over kinderen die tegen hun eigen grenzen aanlopen, kinderen die het moeilijk hebben en waar je in het bestaande onderwijs te weinig oog voor kunt hebben… Wanneer je dan in de basisschoolpraktijk merkt dat je niet uit de voeten kunt met de beperkingen van lesmethodes, de beperkingen van een vast weekrooster, de beperkingen van het ‘opgesloten zitten in jouw eigen leslokaal’ ga je op zoek naar nieuwe wegen. Het kan zijn dat je - naast het competentiegericht leren aanbod binnen de opleiding - aanloopt tegen ingeroosterde lessen, een grote hoeveelheid opdrachten en een kloof tussen de theorie en de praktijk in basisscholen ... Op zo’n moment denk je: ik wil het anders!

Opleiden in school Sinds zeven jaar bestaat er binnen Domstad de mogelijkheid om een opleiden-inschool traject (OIS) te volgen. In zo’n traject is er naast een omvangrijk praktijkdeel (werkplekleren) ruimte ingebouwd voor theoretische diepgang. Daarbinnen staat niet het opleidingsaanbod centraal, maar het ontwikkelingsproces van studenten. Op basis van uitdagende beroepssituaties die zich in de praktijk voordoen en de leervragen die je daarbij hebt, werk je systematisch toe naar startbekwaamheid als leerkracht. Hoewel de startbekwaamheidseisen wettelijk vastliggen kun je jouw eigen route bepalen in het bereiken hiervan. In de nieuw ontwikkelde minorfase – vanaf pabo 3 – zijn de verworvenheden van dit OIS-traject meegenomen bij het ontwerp van de beroeps- en de profielminoren. Op die manier ervaren op termijn alle Domstad-studenten wat het betekent wanneer in de opleiding de ontwikkeling van studenten centraal staat. De scholen die het OIS-traject mee hebben ontworpen zijn echter niet stil blijven zitten. Zij hebben gekozen een verdere verdiepingsslag te maken door het opleiden in school te verbinden aan schoolontwikkeling en praktijkgericht onderzoek. Zo realiseren zij een academische basisschool of professional development school (PDS).

2 | Academische Basisschool

Hof ter Weide Hof ter Weide is een basisschool in de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn. Ons onderwijs vindt plaats in gemengde groepen. Wij starten en sluiten de dag af in een gemengde basisgroep 1 t/m 4 of 5 t/m 8 met een vaste leerkracht. Tussentijds maken de kinderen eigen keuzes in verschillende ruimtes met verschillend aanbod, alleen of samen met andere kinderen. Wij maken hierbij gebruik van leerkrachten en stagiaires die de kinderen volgen in hun ontwikkeling en begeleiden bij hun keuzes. Kinderen kunnen hun eigen vragen stellen, ze kunnen zelf kiezen of ze ingaan op een aanbod van de leerkracht.

Actuele schoolontwikkeling: digitaal portfolio "Wij gaan uit van het feit dat wij kinderen willen leren dat zij verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Het digitaal portfolio is een goed middel om kinderen inzicht te geven in ‘waar zit ik in mijn leerproces, wat kan en moet ik allemaal leren en wat voor materialen kan ik hierbij gebruiken’." Judith van der Lee, interne begeleider Hof ter Weide

Waarom wij een academische basisschool willen zijn… "Onze droom is om zo veel mogelijk situaties te creëren in school waarin kinderen leren in betekenisvolle contexten en het is eigenlijk wel mede het plan om dat nu met de academische basisschool meer handen en voeten te geven. Iets ontwikkelen wat inspirerend is voor alle leerkrachten." Irene Engelman, directeur Hof ter Weide

Academische Basisschool | 3

Schoolontwikkeling Wanneer we het hebben over schoolontwikkeling bedoelen we alle inspanningen die basisschoolteams leveren om hun toegevoegde waarde op de ontwikkeling van kinderen te vergroten. Schoolteams hebben hier verschillende motieven voor. De directe aanleiding is echter vaak dat zij in de bestaande onderwijsroutine aanlopen tegen de grenzen van hun kunnen. Het bestaande onderwijs biedt te weinig soelaas bij de steeds grotere niveauverschillen tussen kinderen. De schoolboeken en standaardlesjes zijn voor veel kinderen en leerkrachten te eentonig. Om kinderen op meer dan één intelligentie aan te spreken zijn nieuwe onderwijsvormen nodig. Ook kinderen met een beperking hebben hier baat bij. Deze schoolteams willen actief aan de slag met het onderwijs op een andere manier beter in te richten.

Praktijkgericht onderzoeken en creatief ondernemen In dit proces van schoolontwikkeling zijn deze teams voortdurend op zoek naar inspiratie en creatieve ideeën van buiten. Hogeschool Domstad wil daar graag aan bijdragen. Door studenten in de praktijk te laten meedraaien in schoolontwikkelingsprocessen. Door studenten aan het team een kritische spiegel voor te laten houden in dit proces. En door studenten nieuwe werkvormen, materialen en concrete draaiboeken te laten ontwikkelen, theoretisch te onderbouwen en in de praktijk te laten testen. Studenten hun startbekwaamheid (competenties) te laten ontwikkelen door praktijkgericht onderzoeken en creatief ondernemen.

En nu: de academische basisschool In 1999 startten scholen van KSU en KPOA samen met Hogeschool Domstad met de pilot PDS. In de beginjaren ging veel energie op aan het realiseren van opleiden in school (OIS). Dit zag je aan de naamgeving: PDS veranderde in OIS. Na zeven jaar zijn scholen en hogeschool echter zover dat zij het opleiden in school systematisch kunnen verbinden met actuele schoolontwikkelingen en praktijkgericht onderzoek. De scholen zijn er klaar voor om studenten actief te laten participeren in schoolontwikkelingsprocessen. Scholen zijn inmiddels gewend aan studenten als collega! De hogeschool staat met de komst van lectoraten in de startblokken om praktijkgericht onderzoek te verrichten. Domstad heeft een kenniskring waarin ook leden vanuit KSU en KPOA participeren. En vierdejaarsstudenten voeren al (kleine) praktijkonderzoeken uit. Een ideaal vertrekpunt om academische basisscholen of professional development schools te realiseren. 4 | Academische Basisschool

Kritische beroepssituaties "Met kinderen leren": Hof ter Weide Hof ter Weide is geen doorsnee basisschool. Je merkt dat een onderwijsconcept als ‘Met kinderen leren’ de leerkrachten in beroepssituaties brengt, waarin standaard onderwijsroutines niet meer werken. Veel vanzelfsprekendheden over hoe onderwijs eruit ziet en wat de rol van leerkrachten is, zul je niet in de school aantreffen. Als leerkracht heb je niet jouw klasje met kinderen van ongeveer dezelfde leeftijd... Binnen Hof ter Weide werken we niet met een methode die je als spoorboekje kunt gebruiken… Dit maakt dat jouw startbekwaamheid een schoolspecifiek karakter krijgt. De school kent een aantal beroepssituaties die kenmerkend zijn. Beroepssituaties waar je veelvuldig mee in aanraking komt. Situaties waarin je bekwaam moet kunnen handelen om als leerkracht succesvol te zijn. Dergelijke beroepssituaties noemen we ‘kritisch’. Je kunt bijvoorbeeld denken aan: 1. Tijdens een instructie schuift een leerling aan die qua ontwikkeling nog niet toe is aan het aanbod dat je voor ogen hebt. 2. Tijdens een aanbod hanteer je andere regels dan jouw collega’s. 3. Tijdens individueel werken signaleer je dat een kind een verkeerde oplossingsstrategie hanteert. 4. Tijdens de dagbespreking in het team blijkt dat er een aantal extra dingen die dag moeten gebeuren, waardoor er geen tijd meer is voor jouw eigen aanbod. 5. Voordat je ’s ochtends met de kring start komt er een bezorgde, boze c.q. claimende ouder naar je toe. 6. De teambespreking tussen 14.00 en 16.00 uur levert je onvoldoende handvatten om een kwestie die je aankaartte, voor de volgende dag goed voor te bereiden.


Minor-afstudeertraject Academische basisschool Vier basisscholen – Hof ter Weide en de Ariënsschool in Utrecht en de Kubus en de Tafelronde in Amersfoort – geven samen met Hogeschool Domstad, KPC Groep en Universiteit Groningen vorm aan de academische basisschool. Studenten kunnen hierin participeren door een bepaalde opleidingsroute te volgen: het minorafstudeertraject Academische basisschool. Dit traject bestaat uit: - Beroepsminor 1 - Profielminor Schoolontwikkeling en innovatie - Beroepsminor 2 - Profielminor Omgaan met verschillen Binnen deze minoren maak je als student kennis met kritische beroepssituaties die kenmerkend zijn voor deze typen scholen: onderwijskansenscholen in achterstandswijken en scholen met innovatieve vormen van leren en onderwijzen. Sommige beroepssituaties zijn voor deze scholen aanleiding om actief aan schoolontwikkeling te werken, bijvoorbeeld omgaan met de grote diversiteit tussen kinderen. Sommige beroepssituaties ontstaan juist als gevolg van het werken aan schoolontwikkeling, bijvoorbeeld het werken met een leerlingportfolio. Daarnaast ontstaan nieuwe beroepssituaties door het "academische" van de basisscholen, bijvoorbeeld het uitvoeren van ontwerpgericht onderzoek.

Wat is het verschil met het volgen van losse minoren? In het minor-afstudeertraject academische basisschool verbind je je voor twee jaar aan een groep scholen die zich onderscheidt met een specifieke schoolontwikkeling. Je kiest voor een onderwijskansenschool of een school met een innovatieve vorm van leren en onderwijzen. Het eerste half jaar is een onderdompeling in de onderwijspraktijk op één van de scholen. Na een half jaar bepalen jijzelf en de school in onderling overleg of je het traject op deze school voortzet of dat je kiest voor één van de andere academische basisscholen. Op het moment van deze keuze speelt een veldassessment een belangrijke rol. Een assessor vanuit de basisschool bekijkt jouw daadwerkelijke leerervaringen binnen kritische situaties en de groei die je daarin hebt doorgemaakt als leerkracht. Het assessment helpt je dan om je ontwikkeling verder te richten. Het resultaat van dit veld-assessment komt in het portfolio van Beroepsminor 1.


De Kubus De Kubus is een dynamische school in de wijk Soesterkwartier in Amersfoort. Binnen De Kubus zijn wij zorgzaam voor en naar elkaar. Het samen-school zijn staat hoog in ons vaandel. Vanuit welbevinden willen wij de kinderen begeleiden in hun ontwikkeling. Didactisch gezien is de Kubus een klassikale school. Maar we zijn verregaand in staat om kinderen een individuele aanpak te bieden. Een systematiek van zelfstandig werken en taakwerk en in de toekomst thematisch zaakvakonderwijs staat ons hierbij ten dienste.

Actuele schoolontwikkeling: thematisering wereldoriëntatie "Samen betekenisvol onderwijs maken en vormgeven waarbinnen de zaakvakken integraal worden aangeboden werkt inspirerend."

Rachel Naron, projectleider Schoolontwikkeling de Kubus

Waarom ik kies voor deze Academische basisschool… "Wat mij aanspreekt is het werken met thema’s, waarbij je wereldoriëntatie bijvoorbeeld ook verbindt met beeldende vorming."

Rianne van Mourik, student traject Academische basisschool


In de school die het beste past bij de voor jou wenselijke ontwikkeling, groei je uit tot volwaardig teamlid. Je kunt uitgebreid laten zien wat je in je mars hebt! Een betere manier om je visitekaartje af te geven is er niet…

Volwaardig teamlid en zichtbare kandidaat-collega bij grote schoolbesturen Zeven jaar ervaring met opleiden-in-school laten zien dat studenten – sneller dan in de reguliere opleiding – door schoolteams worden benaderd als collega’s. Zoals in ieder team heb je natuurlijk uitzonderingen op deze regel, maar de kans hierop is in academische basisscholen aanmerkelijk kleiner dan in reguliere basisscholen. De ervaring leert dat (bovenschoolse) directeuren onderling spreken over studenten in een dergelijk traject. Vaak met trots over wat ze presteren, hun ondernemingszin en mondigheid. Niet voor niets zijn dit de studenten die meestal het snelste een baan vinden.

Hoe ziet jouw studieweek eruit? In het traject draai je zo snel mogelijk twee dagen per week zelfstandig een heterogene groep (bekwaamheidsontwikkeling in het onderwijsproces met kinderen). Daarnaast ben je één dag per week in de praktijk om je bekwaamheid te ontwikkelen als teamlid en gesprekspartner voor ouders/externen. Deze dag krijgt op verschillende manieren invulling. Het ene moment ben je actief in de school, het andere moment bezoek je één van de andere academische basisscholen. Soms observeer je in verschillende groepen of bereid je een activiteit met ouders voor. Dan weer ben je buiten de school en bereid je onderzoek voor of ontwerp je een uitdagende leeromgeving. Focus ligt tijdens deze dag op praktijkgericht onderzoek ten dienste van schoolontwikkeling. Hogeschool Domstad ondersteunt je met leerarrangementen die je als vertrekpunt kunt nemen. De studieloopbaan-begeleider van Domstad ondersteunt je in jouw professionele groeiproces en plant daartoe regelmatig bijeenkomsten. Daarnaast bieden docenten/experts in Domstad maximaal twee dagen per week een aanbod aan workshops, trainingen, colleges of consultatie momenten. In de basisschool krijg je begeleiding van de mentor en de interne coach. Met de mentor deel je onderwijstaken in de groep. De mentor biedt je ruimte om te leren. De interne coach begeleidt alle studenten in de basisschool.


Kritische beroepssituaties "Onderwijskansen": de Kubus De Kubus is een school in de Amersfoortse (volks)wijk het Soesterkwartier. In de school zijn de verschillen in ontwikkeling tussen kinderen erg groot. In de wijk is sprake van onderwijsachterstanden die het team van de Kubus helpt te verminderen. Dit gaat niet zonder slag of stoot. Je merkt dat de leerlingenpopulatie de leerkrachten in beroepssituaties brengt, waarin standaard onderwijsroutines niet altijd meer werken. Veel vanzelfsprekendheden over hoe onderwijs eruit ziet en wat de rol van leerkrachten is, komen binnen de Kubus in een ander perspectief te staan. Het belang van taalen woordenschatontwikkeling voor de schoolloopbaan van de kinderen van de Kubus is groot. De woorden die aangeboden worden, worden geïntegreerd binnen het gegeven onderwijs volgens de methode ‘Met woorden in de weer’ van Verhallen. De leerkracht creëert eigen onderwijs. Dit creëren van eigen onderwijs is tevens in ontwikkeling binnen het zaakvakonderwijs, waar de leerkrachten samen thema’s uitwerken waarbinnen de zaakvakken geïntegreerd worden. De kritische beroepssituaties binnen de Kubus zijn niet zozeer uniek, maar blijken door een stapeling van factoren complexer te zijn en vaker voor te komen dan in een gemiddelde school. Je kunt daarbij denken aan de volgende situaties: 1. Klassen met grote niveauverschillen. Bijvoorbeeld: In groep 4 leest een kind nog niet op AVI-niveau 1, de helft leest nog niet AVI-niveau 3 en drie leerlingen zijn al uit het AVI-niveau. 2. Een ouder komt zichtbaar en hoorbaar boos de school binnen om verhaal te halen bij jou als leerkracht. 3. Tijdens een kring daagt een leerling jou als leerkracht, verbaal of nonverbaal, uit. 4. Na de instructie weten verschillende kinderen nog niet wat zij moeten doen, zij krijgen verlengde instructie aan de instructietafel met aangepast taakwerk. 5. Een kind dat moeite heeft met het aanvaarden van een andere autoriteit dan de eigen leerkracht. Waarbij het omgaan met eigen emoties een probleem kan zijn. Bijvoorbeeld: Hij heeft tijdens het overblijven verbaal/fysiek geweld gebruikt naar een overblijfmoeder. Zij komt dit overstuur melden bij de groepsleerkracht, net voordat de les gaat beginnen. Academische Basisschool | 9

Leren met en van elkaar Tijdens het traject kom je mensen tegen in al hun diversiteit. Je merkt daarbij dat de onderwijs- en opleidingspraktijk weerbarstiger is en minder maakbaar dan je denkt. Sommige leerlingen zien je meteen als leerkracht, anderen zien je als stagiaire. Voor leerkrachten geldt dit evenzeer. Sommige leerkrachten zien je als handige assistent, anderen beschouwen je meteen als gelijkwaardige collega. Sommige mentoren gaan er vanuit dat je al heel veel kunt, anderen juist niet. Sommige interne coaches zijn pro-actief, anderen wachten tot studenten komen. Sommige medestudenten zijn echte maatjes, anderen meer op zichzelf. Sommige docenten/experts zijn aanbodgericht, anderen vraaggericht. Sommige studieloopbaanbegeleiders zijn amicaal, anderen meer gereserveerd. Het zijn net mensen! Dit maakt dat er in eerste instantie veel op je afkomt. Met al deze mensen moet jij namelijk iets! En dan hebben we het nog niet eens over de ouders van de leerlingen, andere teamleden, de interne begeleider, de directeur en andere mensen van buiten… Een troost is dan, dat al deze mensen ook elkaar tegenkomen. En zij moeten ook samen iets met elkaar. De school is namelijk permanent in beweging. En ook Hogeschool Domstad is permanent in beweging. Dit vraagt bij betrokkenen om een continu proces van leren. En leren is soms vallen en opstaan. Je komt er als student snel achter waar blokkades zijn in dit proces. Niet voor niets verwoorden de opleiden-in-school studenten al jaren de constructief-kritische geluiden naar basisscholen en de opleiding. Op die manier dragen jullie ook bij aan de fluwelen revolutie die zich voltrekt in het hoger onderwijs, waarbij vraagsturing door studenten en werkpleksturing vanuit het werkveld meer aandacht krijgen. De tijd dat scholen braaf studenten opdrachten laten uitvoeren die pabo-docenten in hun lessen aan studenten voorschotelen hoort daarbij tot het verleden.

Wat je van de basisscholen mag verwachten… De teams van academische basisscholen nemen jullie op als potentieel teamlid. De leerkrachten realiseren zich dat je pas halverwege de opleiding zijn en dat je het werkend leren in de beroepspraktijk als complex en intensief ervaren. Je mentoren gaat met jou op zoek naar activiteiten die je al zelfstandig kunt uitvoeren en die bijdragen aan de ontwikkeling van startbekwaamheid. Bij tijd en wijle geeft de mentor feedback op jouw functioneren. Vaak moet dit tussen de bedrijven door in de hectiek van alledag. De daadwerkelijke begeleiding in de basisschool ligt in handen van de interne 10 | Academische Basisschool

De Tafelronde De Tafelronde is een basisschool met twee locaties. De locatie Koning Karel staat in de wijk Schothorst Zuid in Amersfoort. De locatie St. Joris staat in de binnenstad. De school heeft ruim 500 kinderen, verdeeld over 21 groepen. De visie van de school is ontwikkelingsgericht onderwijs. Hiervoor is in 2004 gekozen. De school is druk bezig hier zijn eigen onderwijskundige vertaling aan te geven. In de kleutergroepen werkt men vanuit basisontwikkeling. De groepen 3 hebben de aanvankelijk leesmethode losgelaten en vanaf groep 4 wordt wereldoriëntatie geïntegreerd en ontwikkelingsgericht aangeboden. In totaal werken er 43 mensen en lopen er zo’n 10 studenten stage. Bijna iedereen heeft de functie leerkracht, maar er is ook een administratief medewerker, een conciërge, een onderwijsassistent, een adjunct en een directeur.

Actuele schoolontwikkeling: natuurlijke leesaanpak en ontwikkelingsgerichte wereldoriëntatie "Leren lezen zonder methode en wereldoriëntatie op een ontwikkelingsgerichte manier zijn de twee zaken waar we midden in zitten. Waarbij we ons nog iedere dag afvragen: "welke kant willen we hiermee op, wat is haalbaar en wat niet. Naarmate je jezelf vragen gaat stellen komen er steeds meer vragen bij…" Jos Houtveen, adjunct-directeur de Tafelronde

Wat ik tegen kom in de begeleiding van studenten… "Wat mij opvalt is hun actieve, enthousiaste, leergierige en voortvarende houding."

Simone van Dijk, externe coach / studieloopbaanbegeleider Academische Basisschool | 11

coach. Deze helpt je om een zodanig concrete planning te maken dat naast jouw werkervaringen ook ruimte is voor jouw eerste logboekreflecties. Reflecties die leiden tot leervragen waar docenten/experts van Domstad een nadere verdieping aan geven. De interne coach helpt je om de wensen en verwachtingen van mentoren te plaatsen in het perspectief van jouw persoonlijke ontwikkeling. Het risico bestaat namelijk dat je als extra handen in de klas te veel in de uitvoering beland en alle werkervaringen niet in leerervaringen kunt omzetten. Tijd inbouwen voor reflectie is wezenlijk voor jouw startbekwaamheid als leerkracht (zie: bekwaamheidseis 7 wet Beroepen in het Onderwijs). De ervaring leert dat studenten de verleiding moeilijk weerstaan om alle interessante uitdagingen op te pakken. En soms bevestigen mentoren dit gedrag ook om effectief gebruik te maken van de extra handen in de school. De interne coach houd je daarom regelmatig een spiegel voor over hoe je jouw professionele ontwikkeling oppakt. Binnen iedere basisschool is ook een projectleider voor schoolontwikkeling. Met deze projectleider maak je inhoudelijke afspraken over jouw schoolontwikkelingsen onderzoekstaken die je uitvoert op iedere "derde praktijkdag" in de week.

Wat je van de opleiding mag verwachten… De opleiders van Hogeschool Domstad bieden je een leervraaggestuurd en werkplekgestuurd minor-afstudeertraject. Dit traject is gericht op jouw professionele ontwikkeling: het realiseren van de wettelijke startbekwaamheidseisen op hbo-niveau centraal. Centrale begeleidingsrol ligt in handen van de externe coach/studieloopbaanbegeleider (SLB). Jouw SLB leert je om jouw functioneren kritisch te evalueren en een persoonlijke ontwikkelingsplan (POP) op te stellen. Op basis hiervan onderneem je activiteiten in de basisschool, volg je een verdiepend opleidingsaanbod (trainingen, workshops, colleges, consultatie), verdiep je jezelf in resultaten van wetenschappelijk onderzoek over wat werkt en wat niet werkt in basisscholen (theorie) en voer je zelf praktijkgericht onderzoek uit. Docenten/experts van Hogeschool Domstad inspireren je om activiteiten in de basisschool professioneel en op hbo-niveau uit te voeren. Zij hebben leerarrangementen ontworpen die daarbij helpen. Zij confronteren je met de meest actuele wetenschappelijke theorievorming. Hierdoor kan bij jou een dieper inzicht 12 | Academische Basisschool

Competenties ontwikkelen via kritische beroepssituaties: de Tafelronde Wanneer je werkt in kritische beroepssituaties, ontwikkel je jouw eigen bekwaamheid. Iedere kritische beroepssituatie doet bij jou een beroep op meerdere bekwaamheden. In de wet Beroepen in het Onderwijs zijn zeven bekwaamheidseisen geformuleerd, die Hogeschool Domstad nader heeft uitgewerkt in competentieomschrijvingen. In de Tafelronde merk je dat de kritische beroepssituaties in de school gekleurd worden door het gehanteerde onderwijsconcept. Je werkt weliswaar altijd aan de zeven centrale startbekwaamheden, maar de concrete vormgeving ziet er in de Tafelronde anders uit dan in een doorsnee school: 1. Kinderen werken tijdens het zelfstandig werken volgens een afgesproken stramien (o.a. uitgestelde aandacht, instructietafel, hulpvragen) Binnen deze kritische situatie komen de volgende competenties aan bod: 1.1 Functioneren binnen en begeleiden van groepsprocessen; 4.1 Het zorgdragen voor alle aspecten van klassenmanagement in de eigen groep. 2. Tijdens een oudergesprek proberen ouders de gespreksleiding over te nemen. Binnen deze kritische situatie komen de volgende competenties aan bod: 1.2 Communiceren met anderen 6.1 Professionele contacten onderhouden met ouders en verzorgers. 3. Bij het natuurlijk leren lezen zonder methode probeer je de instructiebehoefte van kinderen in te schatten en hierop in te spelen. Binnen deze kritische situatie komen de volgende competenties aan bod: 1.1 Functioneren binnen en begeleiden van groepsprocessen; 3.1 Adaptief werken met leerlingen. 4. Tijdens bouwoverleg geef je signalen door wat betreft de zorgbehoefte bij enkele kinderen in jouw groep en de wenselijkheid van het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen. Daarnaast is voor enkele leerlingen mogelijk gespecialiseerde zorg gewenst, hetgeen je nog met ouders moet bespreken. Binnen deze kritische situatie komen de volgende competenties aan bod: 1.2 Communiceren met anderen; 3.1 Adaptief werken met leerlingen; 4.2 Het zorgdragen voor organisatorische aspecten op schoolniveau; 5.1 Communiceren met collega’s in school; 6.1 Professionele contacten onderhouden met ouders en verzorgers; 6.2 Professionele contacten onderhouden met zorginstellingen.


ontstaan waarom bij jou processen lopen zoals zij lopen. Jouw reflecties krijgen daardoor meer diepgang dan: "Het ging wel goed. De kinderen deden leuk mee en ze maakten bij de toets weinig fouten". De SLB houdt vinger aan de pols wat betreft de voortgang van jouw POP. Via jouw portfolio geef je de SLB inzicht in dit proces. In het portfolio-assessment – afgenomen door een assessor van Domstad (SLB uit een parallelgroep) – blijkt of je de beoogde ontwikkeling ook hebt opgepakt en gerealiseerd.


De Ariënsschool De Ariënsschool is een basisschool in Hoograven-Zuid. In onze basisschool zijn veel leerlingen met een nietNederlandse achtergrond (zowel wat taalen als cultuur betreft). Samen leren werken, dat is ons uitgangspunt. Om hieraan inhoud te geven hebben wij de beschikking over een groep leerkrachten waarin een mix aanwezig is van ervaring en enthousiasme. Maar wij kunnen het niet alleen. Daarom hechten wij veel belang aan een goed contact met ouders. Want wij zijn ons ervan bewust dat opvoeden en leren een samenspel is van ouders en school.

Actuele schoolontwikkeling: woordenschat "We willen kinderen in een kansrijke taalomgeving plaatsen. Kinderen in onze school groeien op in een taalarme omgeving. Taalarm wat betreft de Nederlandse taal, maar vaak ook taalarm wat betreft hun thuistaal (bijvoorbeeld bij laagopgeleide ouders). We hebben gemerkt dat de aandacht voor de kwaliteit van taalonderwijs, woordenschat en technisch lezen een cyclisch proces is." Frans van Wegen, Clusterdirecteur Katholieke Scholenstichting Utrecht

Wat ik tegen kom in de begeleiding van studenten… "Je ziet dat studenten vaak voor witte scholen kiezen. De studenten die wij krijgen in het derde jaar hebben vaak alleen maar stage-ervaring op witte scholen. Ze hebben bijvoorbeeld nooit ervaring gehad met het geven van lees-instructie op vier niveaus. Dat vraagt ook van nieuwe leerkrachten veel meer voorbereidingstijd. Ik verwacht daarom altijd dat zij hun lessen goed voorbereiden, ook al stelt de opleiding dat in het derde jaar niet meer verplicht." Els Rats, interne coach


Wat wij van studenten verwachten… Je moet als student durven te ondernemen. Je komt namelijk meteen in de praktijk van het beroep terecht. Dat veroorzaakt – zo blijkt ook uit jarenlang onderzoek – een praktijkschok. Het leraarschap is, met volle verantwoordelijkheden, een stuk hectischer dan het uitvoeren van een stageopdrachtje. Het kan je onzeker maken. Net als met leren autorijden moet je zoveel dingen tegelijk, dat je afwisselend denkt: "Ik kan het al aardig" gevolgd door "Ik leer het nooit". In het eerste half jaar (beroepsminor 1) leer je zoveel ook en vooral over de manier waarop je zelf omgaat met onvoorziene omstandigheden -, dat je steeds beter grip krijgt op hoe je jouw eigen ontwikkeling kunt sturen. Soms heb je het gevoel dat je echt met je voeten in de modder staat, maar na verloop van tijd merk je dat je steeds sterker wordt. En uit ervaring weten we dan dat - als je eenmaal in je kracht staat - jouw eigen ontwikkeling vervolgens vele keren sneller verloopt. In dit proces sta je niet alleen. Naast een interne coach basisonderwijs en je studieloopbaanbegeleider kun je terugvallen op je medestudenten in het traject. Je leert daarbij echt met en van elkaar. Wanneer je over de eerste praktijkschok heen bent, heb je de emotionele ruimte om je te verdiepen. In dit proces kunnen expertdocenten je gericht helpen met jouw leervragen. Na een half jaar weet je niet meer beter dan dat jij eigenaar bent van jouw eigen professionele ontwikkeling.


Inschatten van voor jou kritische beroepssituaties: de Ariënsschool Voordat je de Ariënsschool binnenstapt, weet je nog niet goed wat je kunt verwachten. Je hebt wel wat noties over ‘witte en zwarte’ scholen, maar wat het nou precies betekent voor jouw rol als leerkracht, merk je pas wanneer je er bent. Toch is het goed om jezelf vooraf wat vragen mee te geven om je te oriënteren: • Wanneer je hoort dat sommigen de Ariënsschool een ‘zwarte school’ noemen, wat weet jij dan over het leren en werken in de school? • Wat kom je tegen aan kritische beroepssituaties? Situaties waar je niet omheen kunt? • Wat bedoelen leerkrachten wanneer ze zeggen dat je voor een school als de Ariëns meer dan startbekwaam moet zijn? • Wat is het belang van woordenschatontwikkeling voor de schoolloopbaan van kinderen uit deze school? • Wat is de functie van het buurtnetwerk voor het leren en werken in de Ariënsschool? • Wat bedoelen directeuren wanneer zij het belang van een pedagogische en maatschappelijke gedrevenheid onderschrijven voor het werken in de Ariënsschool? • Waarom hecht de Ariënsschool aan maatjeswerk en teamteaching op groepsniveau? • Wat bedoelen leerkrachten met het extreme belang van een goede lesvoorbereiding in de Ariënsschool? • Wat vraagt het van jou als leerkracht wanneer je weet dat klassenmanagement, omgaan met gedragsproblemen en omgaan met ouders uit andere culturen cruciaal zijn? • Wat denk jij als leerkracht bij te kunnen dragen aan de lerende cultuur binnen de Ariënsschool?


De academische basisschool Utrecht Amersfoort is een initiatief van de Katholieke Scholenstichting Utrecht (KSU) en de Stichting Katholiek Primair Onderwijs Amersfoort en omstreken (KPOA), in samenwerking met Hogeschool Domstad, KPC Groep en het Universitair OnderzoeksCentrum Groningen (UOCG). Uitgave 2007 www.academischebasisschool.nl

Minor-afstudeertraject Academische basisschool

Recommend Documents