MINISTERS BIJ KMAR SCHIPHOL

Nummer 11 | 15 maart 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 6-7 Storend element in een koude oorlog

Pagina 4-5 Duwen en trekken aan de ‘yoke’

MINISTERS BIJ KMAR SCHIPHOL

Pagina 6-7 BC539: een perfecte klap

Foto’s: Hennie Keeris

SCHIPHOL - De ministers Eimert van Middelkoop van Defensie, Ernst Hirsch Ballin van Justitie en Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken hebben vorige week een kennismakingsbezoek gebracht aan de Koninklijke Marechaussee op Schiphol. Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, en de secretaris-generaal Ton Annink van Defensie vergezelden het trio bewindslieden. Commandant Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Minze Beuving, verwelkomde de bezoekers en verschafte uitleg over het beleidsplan Koninklijke Marechaussee 2010. Daarin spelen cultuurverandering, leiderschap en capaciteitsmanagement een grote rol. Er was verder aandacht voor de diverse samenwerkingsverbanden met onder meer de Politieacademie, Douane en het Korps Landelijke Politiediensten. Brigadegeneraal Jan Beekman, districtscommandant Schiphol, ging in op de werkzaamheden op de nationale luchthaven. Een deel van de groep bracht een bezoek aan het Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten, waar uitleg werd gegeven over technieken in het kader van bestrijding van documentfraude. Ter Horst vond het “zeer interessant” om

zó geïnformeerd te worden over het takenpakket van de KMAR. Zij gaf aan op een later tijdstip graag het een en ander op Schiphol in de praktijk te willen bekijken. Van Middelkoop bracht apart een bezoek aan het verwijdercentrum van de marechaussee, waar men hem informeerde over de procedures bij het verwijderen van illegale vreemdelingen. Hij toonde zich “onder de indruk van het veelzijdige takenpakket” van de KMAR. “De marechaussee heeft, buiten haar groene taken en politietaken binnen Defensie, een belangrijke rol bij de beveiliging van ons land. Het is een veelzijdige werkgever met een bijzondere positie, een positie die we moeten koesteren.”● Lees ook pagina 3

Tijdens parachutesprong verongelukte commando terug in Nederland ARIZONA (VS) - Het stoffelijke overschot van de 27-jarige kapitein Björn Peterse van het Korps Commandotroepen is gistermiddag op vliegbasis Eindhoven gearriveerd. De militair verongelukte 9 maart in de Verenigde Staten. Tijdens een parachutesprong kwam hij in botsing met een Canadese parachutist. Deze verloor eveneens het leven. De uitvaart van de kapitein vindt plaats met militaire eer. Peterse was een ervaren parachutist en behoorde tot een selecte groep die is getraind om met zuurstofmasker, volle bepakking en wapen van grote hoogte te springen. ‘s Win-

ters oefenen deze militairen op het grootste paracentrum ter wereld in Eloy, Arizona, waar ze vanwege het goede weer bijna dagelijks aan de slag kunnen. Om ongezien te kunnen infiltreren in vijandelijk gebied trainen parachutisten het afdalen vanaf bijna tien kilometer hoogte. De fatale sprong van vorige week vrijdag maakte deel uit van serie om internationaal ervaring op te doen. De toedracht van het ongeval wordt onderzocht. Het was in 1983 voor het laatst dat een militair van het Korps Commandotroepen om het leven kwam tijdens een parachutesprong.●

Herinneringsmedaille voor Congo-gangers ASSEN - Op de Johan Willem Friso Kazerne in Assen hebben 35 militairen vorige week de Nederlandse herinneringsmedaille voor vredesoperaties ontvangen. Samen met Senior National Representative luitenant-kolonel Bernard Wulfse vormden ze vanaf juli 2006 vijf maanden lang de Nederlandse bijdrage aan de hoofdmacht van EUFOR in de Democratische Republiek Congo (DRC). De commandant van 11 Luchtmobiele Brigade, brigadegeneraal Mark van Uhm, reikte de onderscheidingen uit.

HOMOSEKSUALITEIT EN KRIJGSMACHT HUIS TER HEIDE - Homoseksuele medewerkers (mannen en vrouwen) van Defensie kunnen de themabijeenkomst Homoseksualiteit en Krijgsmacht bijwonen. Deze wordt van 18 t/m 20 april gehouden in het Vormingscentrum Beukbergen en geldt voor burger of militair, BBT’er of BOT. Deelname is gratis en er valt bovendien buitengewoon verlof voor aan te vragen. Militairen op grond van het AMAR, artikel 85, lid 1-0; burgers krachtens artikel 45, lid 1 van het BARD. Aanmelding dient schriftelijk of telefonisch te gebeuren vóór 11 april bij het Vormingscentrum Beukbergen, Amersfoortseweg 59, 3712 BB Huis ter Heide. Telefoon: 0346 - 35 29 44. Informatie is verkrijgbaar via het secretariaat van Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht, Postbus 1612, 3800 BP in Amersfoort, telefoon: 06 - 202 327 79. Email: [email protected]●

EUFOR DRC ondersteunde vorig jaar de VN missie in Congo rondom de presidentsverkiezing. Het Nederlandse peloton was gedurende de missie ingebed in een Duitse compagnie en verbleef in het buurland Gabon als zogenoemde on call force om bij ongere-

geldheden ingezet te kunnen worden in Kinshasa, de hoofdstad van de DRC. Dat is driemaal gebeurd. De nadrukkelijke aanwezigheid van de EUFOR troepen voorkwam mede dat de situatie rondom de verkiezingen escaleerde.●

15 maart | Pagina 2

IN HET KORT Foto: Richard Frigge AVDD

Schriftelijk aanmelden kan ook: Omnia Cernens, vlb Soesterberg, Postbus 160, 3769 ZK Soesterberg.●

TWEEDAAGSE MILITAIRE PRESTATIETOCHT SPERWER CRASHT IN URUZGAN TARIN KOWT - Van de Sperwers, de zogenoemde Unmanned Aerial Vehicles (UAV) is afgelopen maand een toestel gecrasht in Uruzgan. Hier ging er eerder dit jaar ook al een verloren. Met de vliegtuigjes ondersteunt Nederland de International Security Assistance Force (ISAF) in Afghanistan. De toestellen, eind jaren negentig afgeleverd door fabrikant SAGEM, kampten eerder met de nodige kinderziekten. Ook nadat een eerste peloton van de 101 Remotely Piloted Vehicle Batterij uit ’t Harde op 1 januari 2002 operationeel werd, kende het project nog enkele tegenslagen. De afgelopen tijd herstelde het enigszins gedeukte image van de Sperwer zich juist.●

NIEUW RESTAURANTGEBOUW IN OIRSCHOT OIRSCHOT - Op de Generaal-majoor De Ruijter van Steveninckkazerne in Oirschot wordt het nuttigen van een maaltijd een stuk plezieriger. Op 2 april gaat het nieuwe restaurantgebouw, ontworpen door de Dienst Vastgoed Defensie (Directie Noord) open. Door de prachtige ligging aan de vijver en de verbinding via een loopbrug naar het toekomstige stafgebouw is het restaurant een absolute blikvanger. Het heeft een indrukwekkende entree, waarin Chinees hardsteen en LED verlichting zijn verwerkt, en biedt plaats aan 724 personen. Met negen kassa’s verwacht men dat lange wachtrijen nauwelijks voorkomen. Naast het bedrijfsrestaurant zijn er een snackcorner, twee bars, diverse multifunctionele ruimtes met onder meer een biljart, snookertafel, leeshoek en een presentatieruimte met dolby-surround system en filmschermen. Het gebouw dient tevens als onderkomen voor O&O.●

DRUGSLIJN OP SCHIPHOL OPGEROLD AMSTERDAM - Rechercheurs van de Koninklijke Marechaussee hebben zes mannen opgepakt op verdenking van het invoeren van grote partijen verdovende middelen via de luchthaven Schiphol. Drie van de verdachten

werken bij een luchtvaartmaatschappij. Meer dan honderd kilo cocaïne is in beslag genomen. Vijf van de arrestanten zijn gisteren voorgeleid. De zaak van de zesde volgt later. Onder leiding van het OM in Haarlem startte het CargoHarc-team - een samenwerkingsverband tussen marechaussee, Douane en FIOD/ECD - half november een onderzoek naar de criminele organisatie. Dit richtte zich op personeel van een Nederlandse vliegmaatschappij. De drugs werden in Mexico en de Dominicaanse Republiek aan boord van vliegtuigen verborgen en bij aankomst op Schiphol het land in gesmokkeld. Na de aanhouding van de verdachten zijn diverse huiszoekingen gedaan waarbij een aantal vuurwapens met bijbehorende munitie werd aangetroffen. Verder nam het rechercheteam een speedboot, een aantal dure auto’s en een groot bedrag aan contant geld in beslag.●

TWEE AANHOUDINGEN NA LAPTOPROOF AMSTERDAM - De recherche van de Koninklijke Marechaussee op Schiphol heeft een 45- jarige inwoner uit Warfstermolen aangehouden in verband met betrokkenheid bij heling van een grote partij laptops. De man werkt bij een transportbedrijf op Schiphol. De Marechaussee kwam hem op het spoor doordat op ‘Marktplaats’ laptops werden aangeboden die mogelijk afkomstig waren van de gestolen partij. Iemand uit het Friese Munnekezijl bood de draagbare computers aan via internet. Onderzoek heeft uitgewezen dat een aantal laptops inmiddels via ‘Marktplaats’ zijn verkocht. Ze waren eigenlijk bestemd voor de Franse markt en oorspronkelijk voorzien van Franse software. De recherche van de marechaussee op Schiphol onderzoekt waar de laptops zijn en wie de afnemer is. Meerdere aanhoudingen worden niet uitgesloten. Eerder al werd in de ‘laptopzaak’ een 61-jarige chauffeur van het transportbedrijf aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de diefstal.●

COMMANDANT MILITAIR HOSPITAAL SURINAME BIJ VETERANENINSTITUUT DOORN - De commandant van het Militair Hospitaal Suriname, luitenantkolonel I. Amatdasim, bracht woensdag 7 maart een werkbezoek aan het Veteraneninstituut in Doorn. Hij werd daarbij vergezeld door mevrouw dr. M. Getrouw en delegaties van de Directie Militaire Gezondheidszorg en de Defensie Materieel Organisatie. Directeur kolonel L. Habraken gaf een inleiding over het Veteraneninstituut en de maatschappelijke waardering voor veteranen. Daarna volgde een gedachtewisseling over maatschappelijk werk. Vervolgens werd met dominee W. in ’t Hout en krijgsmachtpandit H. Djwalapersad gesproken over de geestelijke verzorging voor oud-strijders. Het bezoek eindigde met een rondgang door het Veteraneninstituut en bij zorgverlener de Basis. Meer dan duizend Surinaamse militairen dienden tussen 1940 en 1962 onder Nederlandse vlag in Suriname, Nederlands-Indië, Korea en Nederlands Nieuw-Guinea.●

GEZOCHT: OUD GPLV-ERS

Voorlichtingsbijeenkomst zelfstandig ondernemerschap - Kansrijk organiseert weer een voorlichtingsbijeenkomst op 29 maart 2007 om 14:00 uur op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Deze bijeenkomst is voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in het zelfstandige ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie of herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. U kunt zich inschrijven tot 23 maart 2007 via het aanmeldformulier op www.kansrijk.info. De voorlichting gaat door mits er voldoen-de aanmeldingen zijn! Tijdens de bijeenkomst komt o.m. het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit

Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Actuele vacatures Kansrijk - Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk. Dus jij weet risico’s goed in te schatten? - De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2007 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet: Startpagina Personeel en internet: www.kansrijk.info

DVD SEEDORF NOG STEEDS GRATIS VERKRIJGBAAR DEN HAAG - Het vertrek van de Nederlandse troepen uit Seedorf, vorig jaar, is vastgelegd op een dvd, getiteld Tschüss Seedorf. In drie kwartier geeft die een speelse impressie van 43 jaar Hollandse aanwezigheid op de NoordDuitse laagvlakte. De dvd is nog steeds gratis aan te vragen bij de communicatieofficier van de staf van het Netherlands Armed Forces Support Agency Germany (NASAG), kapitein Arnold van den Dobbelsteen. Tel: 0049 - 2161 - 575 40 - 222, e-mail: [email protected]●

OPROEP

SOESTERBERG - Door de reorganisatie van de Groep Lichte Vliegtuigen (GPLV) tot Tactische Helikopter Groep, het sluiten van vliegbasis Deelen en de naderende opheffing van vliegbasis Soesterberg hebben veel (oud)militairen en burgermedewerkers van de GPLV hun oude contacten verloren. Daarom is in september 2001 de vereniging Omnia Cernens opgericht. Zij die dienden bij de GPLV, Nr.6 Dutch Auster Squadron en Nr. 6 ArVa Squadron kunnen zo contacten leggen en onderhouden. Het lidmaatschap staat open voor zowel actieve als postactieve, militaire en burgermedewerkers van de hele krijgsmacht zolang zij werkten bij een van de genoemde onderdelen. Omnia Cernens is een vereniging met een gemoedelijk, gezellig karakter die jaarlijks een bijeenkomst organiseert. Zeer de moeite waard dus. Zie website www. gplv.nl voor inlichtingen over de vereniging en aanmelding als lid.

KANSRIJK

DEN HAAG - In de omgeving van Harskamp op de Veluwe wordt op 15 en 16 mei de jaarlijkse Tweedaagse Militaire Prestatietocht voor beroeps- en reservemilitairen gehouden. De organisatie ligt in handen van een commissie van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reserveofficieren. Die werkt daarbij samen met de Lichamelijke Opvoeding- en Sportorganisatie van de landmacht en het Bureau Internationale Militaire Sport. Meer informatie en inschrijven (vóór 17 april) op www.tmpt.nl●

DEN HAAG - Defensie maakt serieus werk van de mogelijkheid arbeid en zorg te combineren. Meer informatie op intranet of bij het Dienstencentrum Human Resources in Enschede. Tel: 0800 - CALLSDD (2255733) en kies optie 3. Intern *06 - SDD (733), kies optie 3. Soms kan het voorkomen dat deze bestaande voorzieningen voor een bijzonder geval te beperkte mogelijkheden bieden. Het gaat om een persoonlijk en creatief voorstel dat binnen de bedrijfsvoering van Defensie toepasbaar moet zijn. Personen die het betreft, kunnen dit kenbaar maken bij de hoofddirecteur Personeel, postbus 20701, 2500 ES Den Haag.●

NAVO-MEDAILLE VOOR PANTSERGENISTEN TARIN KOWT - De militairen van 413 Pantsergenie Zwaar zijn onlangs op Kamp Holland onderscheiden met

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

de NAVO Herinneringsmedaille. Het pantsergeniedetachement op Deh Rawod ontving het kleinood al eerder uit handen van voormalig minister van Defensie, Henk Kamp tijdens diens recente afscheidsbezoek aan de TFU-troepen in Afghanistan. De pantsergenisten vervullen in Uruzgan een cruci-

ale rol bij het afzoeken van routes waarvan TFU-eenheden tijdens hun operaties gebruik maken. Dankzij hun nimmer aflatende inzet zijn reeds enkele IED’s ontdekt en door de Explosieven Opruimingsdienst onschadelijk gemaakt. Foto: Sjoerd Hilckmann-AVDD●

INGEZONDEN NRF In Defensiekrant Nr. 10 wordt melding gemaakt van de Nederlandse bijdrage aan NRF-10. Een gedeelte van de tekst luidt: “Nederland voert met Duitsland in de maanden januari tot en met juni (2008) het commando over een van de zes hoofdkwartieren van de NRF.” Dit is incorrect. De NRF heeft slechts één hoofdkwartier. Bij toerbeurt wordt dit geleverd door Joint Force Command (JFC) Napels of (JFC) Brunssum. Een niveau lager bevinden zich meerdere zogenoemde Component Commands. Op dat niveau voert steeds een van de zes NRF-gekwalificeerde hoofdkwartieren voor de Land Component Command het commando. Het Duits-Nederlandse Legerkorps te Münster onder leiding van luitenant-generaal van Diepenbrugge bereidt zich gedurende 2007 voor op deze taak. Dit is de tweede maal dat Muenster het Stand-by HQ NRF (Land) levert. Tijdens NRF-4 (2005) kwam het weliswaar niet tot een echte inzet, maar werd wel de grote ontplooiingsoefening Iron Sword in Noorwegen uitgevoerd. lkol Paul Kolken, Chf PIO 1GNC●

‘GA PRATEN MET DE STRIJDERS!’ In de media werd de afgelopen weken veel geschreven over de plannen die onze Defensieleiding heeft op het gebied van de bestrijding van ongewenst gedrag. Mij bekroop hierbij een vreemd gevoel. Uit gesprekken binnen mijn eenheid bleek dat ik niet de enige was. Met het terughalen van de kazerne bioscoop en het instellen van hobbyclubs moet het tij gekeerd worden. Waarom wordt er niet gewoon op de ‘werkvloer’ gevraagd waar behoefte aan is? Controle in de avonduren? Hoe? Patrouille lopen langs kamers waar niemand is? Sergeant van de Dag? Terwijl de legering en werkruimtes streng gescheiden zijn? Een bioscoop? Dat zijn toch allemaal maatregelen die niet meer van deze tijd zijn. Een autohobbyclub is het enige dat redelijk succesvol is. Meer als noodzaak, dan als echte vrijetijdsbesteding. De in mijn eenheid aanwezige kaderleden, korporaals en soldaten hebben hele duidelijke ideeën over wat zou kunnen werken. Dit is een andere generatie, met andere wensen en ideeën: betere legering (op mijn kazerne is deze erg slecht), Internet op de legeringkamer, game netwerk binnen de kazerne, goed aansluitend openbaar vervoer, goedkoop multifunctioneel miltair tehuis (cfm Bergen Hohne en uitzendgebieden), schakel de sport meer in met laddercompetities etc.

Een warm pleidooi: ga praten met de ‘Strijders’ (mannen/vrouwen) en met kaderleden op groeps-/pelotons- en compagniesniveau! Lkol M.C. Engbersen, C-Gevechtstrainingsschool, Amersfoort● Overste, Dank voor uw reactie. Het gevoel dat u in uw brief beschrijft, leeft op meerdere plaatsen in de organisatie en is herkenbaar. De werkgroep, die zich bezig houdt met de aanbevelingen van de commissie Staal, is zich hiervan terdege bewust. Om een omgeving te creëren waarin gewenst gedrag zo goed mogelijk tot haar recht komt, wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de wensen van het personeel. Zo is, mede gebaseerd op de gesprekken met meer dan 1000 defensiemedewerkers, een plan van aanpak opgesteld om ongewenst gedrag structureel tegen te gaan. Hierin worden verschillende maatregelen voorgesteld die onder meer betrekking hebben op de verbetering van het welzijn van het defensiepersoneel. Deze maatregelen worden niet vanuit Den Haag gedicteerd, maar in nauwe samenwerking met het personeel op de verschillende defensielocaties ingevoerd om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de lokale wensen. Zo ook op de kazerne waar u werkzaam bent. De resultaten van de maatregelen, die komende week door het Departementaal Beraad worden besproken, zijn helaas nog niet direct merkbaar. Om de maatregelen in de organisatie te borgen is zorgvuldigheid een voorwaarde. Dit betekent dat we ervoor moeten zorgen dat de juiste maatregel op de juiste locatie wordt ingevoerd. Een proces van de lange adem, maar waarvan u in de toekomst zeker de voordelen gaat ervaren. Werkgroep commissie Staal

URUZGANFM Tot mijn grote verbazing zag ik een artikel staan in de Defensiekrant dat gaat over UruzganFM. In de laatste kolom word ik vernoemd (Sgt1 Bertio), maar helaas bespeur ik twee incorrecte punten. Ik heb geen dertien uur over een gedicht gedaan, eerder over mijn Sgt1 test. Maar wat ik storender vind, is dat ik bij de hulppost zou werken. Dat is ook niet correct, ik doe wel veel goeds, maar niet bij de hulppost. Anders was ik wel een baan gaan zoeken bij het Rode Kruis of zo. Ik ben werkzaam bij de C2Ostgroep op Deh Rawod, en manage onder meer de welfare. Sgt1 Bertio, Incident Mngr Jr, C2Ostgp Deh Rawod●

15 maart | Pagina 3

1 LOGBRIG OEFENT ONTPLOOIING COMMANDOPOST

BRIGADESTAF KLEURT GROEN

MARNEWAARD - Voor het eind van het jaar moeten de staf en de stafcompagnie van 1 Logistieke Brigade volledig operationeel zijn om troepen in het veld aan te sturen. Iron Sword in Noorwegen, bijna twee jaar geleden, was de laatste keer dat zij optimaal werden getraind. De hoogste tijd om de opwerkperiode te starten. In de Marnewaard werd het begin gemaakt. TEKST: ELLEN BEERNINK

Er is veel nieuw personeel dat er in Noorwegen (mei/juni 2005) niet bij was. Daar komt bij dat de staf en stafcompagnie in de opwerkperiode zitten voor de oefeningen Agile Tail en Centaur Tail, waar ze onder meer 100 Bevoorradings- en Transportbataljon aansturen, dat voor het eerst operationeel aan de slag gaat in het Fysieke Distribu-

tie-concept. Dit in navolging van 200 Bevoorradings- en Transportbataljon tijdens Double Arrow vorig jaar. Wat echter nog veel belangrijker is: mocht de missie in Afghanistan niet worden verlengd, dan gaat de brigadestaf de hergroepering regelen. Daarnaast is een gedeelte ervan aangewezen voor de NATO Response Force-10. Volgend jaar staat dit deel zes maanden paraat om binnen zeer korte tijd waar dan

Van Middelkoop doorstaat fietsproef tijdens kennismaking AMSTERDAM - Minister Van Middelkoop bracht vorige week ook een bezoek aan de bedrijfsgroep Defensie Personele Diensten van het Commando DienstenCentra. Daar werd de bewindsman welkom geheten door de commandant CDC, Marion Gout-van Sinderen. De dag stond in het teken van de personeelsvoorzieningsketen. Aan het begin daarvan bevinden zich de dienstencentra Psychologisch Advies en Selectie (PAS) en Medische Keuringen (MK) in Amsterdam. De minister liet zich hier, samen met secretaris-generaal Annink, verleiden tot een korte fietsproef bij de sportkeuring (foto). Van Middelkoop bewees daarbij over een prima conditie te beschikken.●

ook ter wereld te kunnen worden uitgezonden. En dus werd eind februari, begin maart de eerste staftraining gehouden. LEERMOMENTEN

Deze eerste oefening kende zoals verwacht - veel leermomenten. De commandopost werd op twee manieren neergezet om uit te vinden wat de meest praktische opstelling is. Hij kent namelijk twee elementen, de current en de plans. In de current-unit wordt het lopende gevecht gevolgd en in de plansunit worden de plannen uitgewerkt. Deze twee zijn onafscheidelijk, maar kunnen beter niet samen in één ruimte zitten. Eerstgenoemde is veel hectischer en niet iedereen mag daar dus zomaar even ‘binnenwandelen’. Beide hebben gemeen dat ze zich omringd weten door specialisten van verschillende secties. Die zijn ondergebracht in eigen shelters waar ze geconcentreerd kunnen werken, maar heeft men ze nodig in een unit, dan is dat snel geregeld. Qua onderdak voldoen luchtmachtcontainers het best. Deze zijn met hun twintig voet groter dan die van de landmacht én uitklapbaar. Dat maakt ze geschikter om de units bij elkaar en toch gescheiden op te zetten. De staftraining diende onder meer om te testen of het systeem past op het eigen landmachtmaterieel. Dat doet het, niet alleen wat omvang betreft, je kunt het ook perfect verplaatsen met Fysieke Distributie-voertuigen. Naast het uitbrengen van een commandopost kwamen nog wat aspecten naar voren, zoals het in colonne heen en terug verplaatsen. Ook werden er verscheidene lesprogramma’s gevolgd. Vooral de ISIS-zelfstudie was een succes. ONINGEVULD

De stafcompagnie heeft als hoofdtaak - naast het opbouwen

en afbreken van de commandopost - het inrichten van het legeringgebied. Bij volledige ontplooiing moeten er ruwweg 260 man kunnen worden ondergebracht. In alleen al het legeringsgebied verrijzen daarvoor dan vijftig boogtenten. Per 24 uur zijn driehonderd blikken brandstof nodig voor aggregaten en diverse kachels en nog eens tweeduizend liter voor de voertuigen. Zo ver kwam het nu echter niet. Sommige taken bleven oningevuld, omdat gebruik werd gemaakt van de infrastructuur van de kazerne. Op zich maar goed ook, want er kwamen een paar heikele puntjes aan het licht. Eerste luitenant Bennie Eijkhout: “Wij hebben een aantal 24-uurdiensten in onze portefeuille. Als er mensen ergens worden weggetrokken, bijvoorbeeld om wacht te lopen, valt daar een gat. Sommige specialistische taken kunnen anderen niet oppakken. Dat wordt niet altijd goed beseft.” De bevindingen die de staftraining opleverde, krijgen een vervolg. Het algemene verwijt dat Lessons Learned vaak in archief-

Boven: In colonne werd heen en terug verplaatst.

Rechts: De stafstafcompagnie was onder meer verantwoordelijk voor het opbouwen en afbreken van de commandopost. Foto’s: Hasan Yilmaz

kasten verdwijnen, gaat niet op, verzekert waarnemend commandant staf commandogroep, kapitein Merlijn Heiligers. “Medio april trekken we er met de staf en stafcompagnie wederom op uit. De standard operations in-

structions moeten dan zijn herschreven en het niveau zal stijgen. Nu was het vooral wennen aan elkaar en kijken wat goed en niet goed is. Dan gaan we in de current en de plans aan de slag in een reëel scenario.●

VERPLICHT GEBRUIK VAN NS ABONNEMENT DEFENSIE DEN HAAG - De defensiemedewerker die dagelijks voor woon- werkverkeer met de trein reist en volgens de aanspraakdialoog recht heeft op een door de werkgever verstrekt NS treinabonnement, is met ingang van 1 maart verplicht dit via Defensie aan te vragen. In de aanspraakdialoog en veelgestelde vragen staat dit uitvoerig beschreven. De aanspraakdialoog valt te benaderen op het Defensie Intranet (PeoplePoint/Selfservice/werknemer) en bevat een uitgebreide toelichting over wie gerechtigd is voor de aanvraag van de door Defensie verstrekte kaart. Op PP staan onder FAQ, en dan onder de ‘N’, de veelgestelde vragen met de daarbij behorende antwoorden. Medewerkers met een lopend NS

privé-abonnement maken deze termijn gewoon af. Maximaal twee maanden en minimaal twee weken voor het verstrijken daarvan, moeten ze via Defensie een NS treinabonnement aanvragen. Wie vanaf heden zelf een nieuw contract afsluit met de NS ondanks het feit dat de aanspraakdialoog aangeeft dat een defensiekaart moet worden aangevraagd, ontvangt geen tabeltegemoetkoming meer. Mocht op later tijd-

stip blijken dat iemand deze toch ten onrechte krijgt, dan bestaat de kans dat ze met terugwerkende kracht wordt teruggevorderd. P&O-functionarissen, managers en defensiemedewerkers die na het doorlopen van de dialoog nog vragen hebben, moeten contact opnemen met het DienstenCentrum Human Resources (DC HR), tel. *06 SDD (733) doorkiesoptie 3 of 0800-CALLSDD (225 57 33)●

15 maart | Pagina 4

EINDHOVEN - Polen mag tot de Europese Unie behoren, het wil niet zeggen dat de ‘modernismen’ van de Westerse samenleving er wortel schieten. Co-piloot op het werkpaard van de luchtmacht de C-130 Hercules, kapitein Brian, weet er alles van. Het fonkelnieuwe vliegveld waarop hij ooit aankoerste, bleek op geen enkele landkaart voor te komen. Hoe moest dat aflopen? Goed, dankzij een Poolse kolonel die meevliegend in de cockpit de weg wees. Deze enerverende missie vormt een van de redenen waarom Brian de luchtmacht nog wel even trouw blijft. Evenals collega Nico, majoor en vlieger op een KDC-10. “Ik hoef niet zo nodig bij te dragen aan de jaarwinst van de KLM.”

LUCHTMACHTPILOTEN HEBBEN HELE WERELD ALS ‘SPEELVELD’

DUWEN EN TREKKEN AAN DE Grote foto: De KDC-10 transportvliegtuigen van de luchtmacht deden tot nu toe circa 130 landen aan. Foto: Hennie Keeris

Rechts: Vorige week vertrok een Herculesbemanning voor enige tijd naar Afghanistan. Min of meer als donderslag hij heldere hemel, want er zou in eerste instantie tot oktober geen sprake meer zijn van uitzending. Foto: Hennie Keeris

TEKST: JACK OOSTHOEK

Doordat Nederlandse vredessoldaten niet in alle brandhaarden graag geziene gasten zijn, willen Brian en Nico alleen met hun voornaam in de krant. De vijand leest mee. Hun bevlogenheid lijdt er niet onder. Als jonge jongen wist Nico het als zoveel leeftijdsgenoten zeker: ik wil piloot worden. Maar bij hem kwam het er ook van. Vooral de techniek trok hem als een spannende detectiveroman. Hetzelfde gold voor het beroep van militair. Hij zag het ‘het leger’ als een gedisciplineerde machine, waarin het om samenwerking en verantwoording dragen gaat. “Als voormalig toproeier met twee nationale titels op zak en deelnemer aan wereldkampioenschappen, was ik gewend om er altijd met de groep voor te gaan. Deze mentaliteit

15 maart | Pagina 5

Luchtmachtvliegers krijgen in Afghanistan met moeilijke omstandigheden en vaak ruw terrein te maken. Foto: Richard Frigge-AVDD

‘YOKE’ verwachtte ik eveneens bij de luchtmacht aan te treffen. Nou, dat bleek te kloppen.” In 1991 was het zover. Nico startte een loopbaan als F-16 vlieger om in 2004 over te stappen naar de KDC-10 van 334 Transportsquadron op de vliegbasis Eindhoven. De reden was een medische: hernia. Ook het afgekloven, maar kloppende cliché ‘horizonverbreding’ speelde mee. “Het leek me interessant om passagiers en goederen over de hele wereld te vliegen. Op die manier draag je bij aan het welzijn van mensen die het na een natuurramp of oorlog veel slechter hebben dan jij. Nee, mij zal je niet snel bij een sigarettenfirma zien werken.” IN DE WACHT

Bij Brian is het vrijwel van hetzelfde laken een pak. Ook hij ver-

keerde als tiener in de ban van vliegtuigen. De vastbesloten jongeman besloot zijn droom om te zetten in werkelijkheid en onderwierp zich aan de keuring van zowel marine als luchtmacht. Om vervolgens heel merkwaardig alleen bij de eerste te worden aangenomen. “Door het enorme aantal aanmeldingen lag de lat bij de luchtmacht kennelijk hoger”, verzucht hij. Tot Brians ongenoegen ‘verraste’ de marine hem echter onaangenaam door hem voor een jaar ‘in de wacht’ te parkeren. Bekijk het, dacht hij, en koos voor de opleiding van de Nationale Luchtvaartschool op luchthaven Maastricht-Aachen. Om daar later als instructeur te gaan werken. Het bloed kroop echter waar het niet gaan kan. Via een krantenadvertentie beproefde hij zijn geluk opnieuw bij de lucht-

macht, dit keer met succes. Brian: “Tijdens een selectie is het heel belangrijk welke ‘keurmeester’ tegenover je zit. Maar ik werd waarschijnlijk ook aangenomen, omdat ik me als vlieger verder had ontwikkeld.” En zo mocht hij zich in 1998 met de militaire wing tooien. Na een periode op de Fokker 50 en 60 van 334 Transportsquadron, zit hij nu dus op een Herc. Brian en Nico ervaren hun ‘job’ als veelzijdig. Nico: “Bij de KLM vlieg je vaak op dezelfde bestemming en met steeds wisselende bemanningen. Bij de luchtmacht is er veel meer saamhorigheid. Een individualist zal zich bij ons niet prettig voelen.” En welke nadelen kleven er aan het ogenschijnlijk stoere beroep van luchtmachtpiloot? De heren winden er geen doekjes om. Brian: “Defensie rekt ons vanwege de vredesoperaties soms tot aan onze grenzen uit en dat is voor onze achterban evenmin leuk. Maar mijn echtgenote begrijpt het wel; ze werkt ook bij de luchtmacht. Al heeft ze natuurlijk ooit voor mij gekozen en niet voor een organisatie. Je moet een balans zien te vinden tussen werk en privé.” Dat werd vorige week opnieuw bewezen toen een Herculesbemanning voor enige tijd naar Afghanistan moest. Min of meer als donderslag hij heldere hemel, want er zou in eerste instantie tot oktober geen sprake meer zijn van uitzending. Volgens Brian en Nico legt de nieuwe situatie een behoorlijk beslag op de transportcapaciteit van ‘334’. “Bovendien lopen de opleidingen vertraging op, met alle gevolgen van dien. Ook ligt overbelasting van het personeel op de loer. Toch begrijpen we het allemaal wel. Vliegen is ons werk en Defensie kan personeel dat vanuit Afghanistan moet worden geroteerd, moeilijk in de kou laten staan.”

Oud-topsporter Nico koos ook voor de luchtmacht vanwege een stukje mentaliteit: De samenwerking die hij als oudtoproeier gewend was, trof hij ook daar aan. Foto: Willem van den Brand

HELEMAAL UITGEWOOND

Eenmaal in de lucht zal de druk waarschijnlijk wel van de ketel raken, verwacht Brian. Een piloot van de luchtmacht beleeft per slot van rekening de nodige avonturen en doet de meest interessante bestemmingen aan. En daar komt hij graag zijn bed voor uit. “De hele wereld is ons speelveld.” De KDC-10 ’vlucht’ waar Nico deel van uitmaakt, deed tot nu toe circa 130 landen aan. En wat was het tot nu toe aanlokkelijkste reisdoel? Gek genoeg het gevaarlijke Afghanistan, weten hij en Brian zeker. Brian: “Je zit daar vrijwel constant aan je ‘yoke’ (stuurknuppel) te duwen en te

Brian voelt zich op het werkpaard de Hercules volkomen in zijn element. “De luchtmacht is nog lang niet van me af.” Foto: Willem van den Brand

trekken; scherfvest aan, helm op het hoofd. En je landt vaak in lastige omstandigheden en in ruw terrein.” Nico: “Neem Kaboel: door de hoge ligging van de luchthaven op ongeveer zesduizend voet, is de lucht ijl en de snelheid van het vliegtuig ten opzichte van de grond hoog. Daarom zet je de daling al heel vroeg in. Moet je uitwijken, dan wacht je een moeilijke ontsnappingsroute tussen heuvels en bergen. Alle procedures doen een stevig beroep op de samenwerking tussen de bemanningsleden, inclusief technische dienst, boom operators en flight engineers. Na een vlucht ben je vaak helemaal uitgewoond, vooral als je bij nacht en ontij in actie komt. De operaties in Afghanistan staan in schril contrast met die in Europa. Fantastisch om mee te maken.” Op de vraag of het zweet soms in de oksels klotst, ook in andere missies, volgt een resoluut ‘nee’. Deze Hercules van 334 Transportsquadron is onlangs tijdens een onderhoudsbeurt op de vliegbasis Eindhoven als eerste C130 van de luchtmacht in nieuwe kleuren gespoten. Foto: Vliegbasis Eindhoven

“Wel voel je af en toe een gezonde bezorgdheid. Bijvoorbeeld in slecht weer, of als er op een vliegveld onlangs ongelukken zijn gebeurd. Maar een gezagvoerder trekt in moeilijke situaties altijd een grens en zal daar in het belang van de hele bemanning nooit aan tornen.” Als een van de minder verleidelijke bestemmingen, noemt Brian een luchthaven als die mysterieuze in Polen. Zelfs de naderingsprocedures bleken onvindbaar. Maar toch: “Ik vond het interessant om te kunnen improviseren.” DANKBARE KLUS

Behalve met minder bekoorlijke eindpunten, krijgen de vliegers van 334 Transportsquadron met onalledaagse vrachten te maken. Zo vloog Nico vorig jaar het lichaam van de boven Afghanistan verongelukte F-16 piloot Michael Donkervoort naar Nederland terug. Zijn gezicht betrekt wanneer hij aan die zwarte dag terugdenkt. De overledene was een kennis van hem. “Het moment waarop de kist aan boord kwam, greep me aan.” Brian op zijn beurt was onder de indruk van de medische eva-

cuatie van een door een auto-ongeluk zwaar gewond Afghaans meisje. “Door onze inbreng kon ze met succes worden geopereerd in een militair hospitaal. Het was een dankbare klus.” Dat gold ook voor de evacuatie vorig jaar van Nederlanders uit het roerige Ivoorkust in Afrika. Nico: “Hoewel verboden, mochten de mensen hun hond meenemen aan boord. We beseften dat dit heel belangrijk voor ze was.” Volgens Brian en Nico komt elke luchtmachtvlieger door zijn training en ervaring na het aflopen van zijn contract moeiteloos elders aan de bak. Of ze zelf plannen koesteren? Nee. Brian, die zijn dienstverband al verlengde: “Wij maken veel meer starts en landingen dan menig burgercollega. De luchtmacht is nog lang niet van me af, ha, ha.” Werken bij een burgerbedrijf lijkt Nico een relatief saaie bezigheid, laat hij doorschemeren. In de Defensiewereld, dáár kom je pas aan vliegen toe, wil hij maar zeggen. “Ik lever het liefst een bijdrage aan het militair luchttransport. Dat heeft in mijn ogen een grote toekomst.”●

15 maart | Pagina 6

De Fuchs Receiver in een idyllische omgeving. De satellietverbinding werkt echter maar spaarzaam in Noord-Noorwegen, zo luidt een van de geleerde lessen.

SETERMOEN - Handenwrijvend beent sergeant-majoor Michel Lejeune over het besneeuwde terrein van Kamp Setermoen in Noord-Noorwegen. Dit keer niet omdat het zo koud is: de jammer die de ‘vijandelijke’ communicatie moet gaan platleggen, mag op vol vermogen gaan storen. Iets dat de mannen van 102 EOV-compagnie (Elek-

Nederlands-Noorse samenwerking in optima forma.

tronische Oorlogsvoering) in Nederland nooit is toegestaan. “We draaiden een keer een oefening in Duitsland, toen gingen spontaan alle elektrische garagedeuren in de omgeving open”, lacht Lejeune. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: HENRY WESTENDORP-AVDD

In Noorwegen en zeker het vrijwel onbewoonde deel boven de poolgrens heb je daar weinig last van. Mede door die uitgebreide mogelijkheden om alle vaardigheden te testen, haakte een deel van 103 ISTARbataljon, de zogenoemde Module 4, maar wat graag aan bij Cold Response 2007. Een voor Nederlandse begrippen flink uit de kluiten gewassen oefening, maar niet in Noorwegen. “Voor dit deel van mijn land is dit een kleine exercitie, waarvoor de deelnemers door ons zijn uitgenodigd”, verklaart de Noorse majoor Ingwar Tajet. Hij is al dik twee jaar als uitwisselingsofficier verbonden aan ‘103’. Voor de goede orde: er deden liefst 8500

103 ISTARBATALJON DOET AAN TEAMBUILDING BOVEN DE POOLCIRCEL

STOREND ELEMENT IN

militairen uit zeventien landen mee. “Moet je hier volgend jaar zijn”, roept Tajet, “dan komen minimaal 20.000 man uit bijna alle NAVO-landen.” Nederland leverde een bescheiden bijdrage aan Cold Response met enkele F-16’s, een onderzeeboot en zo’n 115 man van het ISTARbataljon. “Het scenario vormt echter voor ons niet het belangrijkste hoofdstuk”, bekent Senior Representative en hoofd Sectie-4 (logistiek) van het bataljon, majoor Willem Koelma. “Het gaat ons meer om de teambuilding binnen dit in alle opzichten jonge bataljon en vooral Module 4. Bij het overleven in arctische omstandigheden moet je op details letten bij jezelf en je buddy. Dat was belangrijk, met als tweede punt de samenwerking met ons Noorse zusterbataljon.”

HULPVAARDIG

In beide door Koelma aangeroerde thema’s zijn de doelen ruimschoots gehaald. “We merken het in deze grote oefening. Er is veel synergie.” De eerste twee weken van de aanwezigheid werden benut voor koudweertraining. Dat was tot voor kort voorbehouden aan het Korps Mariniers en de Luchtmobiele Brigade, die over de juiste disciplines en vooral materieel beschikken om onder barre omstandigheden te kunnen overleven. “De Noren hebben ons geweldig geholpen”, zegt korporaal1 Marees van 103 Grondgebonden Verkenningseskadron (103 GGVE). “Ze brachten ons niet alleen zeer geduldig alles bij wat we moesten weten, maar gaven ons ook nog eens de benodigde spullen.” Hij wijst daarbij op de

HET ISTARBATALJON De plannen voor de oprichting van een ISTAR Bataljon zijn begin deze eeuw gepresenteerd door de toenmalige minister van Defensie, Frank de Grave. Daarna ging het snel, want de eenheid die vaart onder de vlag van 101 Gevechtssteun Brigade (101 GSB) bestaat nu vier jaar. Ze wordt gevormd door een Militaire Inlichtingen en Staf-Staf Eskadron, 101 RPVBt, 101 ARTOSTBt, 102 EOVcie, 103 en 104 GGVE.

Elke subeenheid gaat de komende tijd onder het vergrootglas. Uitbreiding en modernisering zijn de speerpunten.

Door alle informatie van al deze eenheden samen te voegen, ontstaat een compleet vijandsbeeld. In totaal telt 103 ISTARbataljon zo’n 700 militairen, maar dat aantal zal nog toenemen.

De RPV Batterij en de artillerieondersteuning ontbraken. Voor deze oefening waren wel een klein deel van het CIS Bataljon en 320 Herstelcompagnie mee.●

Uit de respectieve delen van 103 ISTARbataljon kunnen afhankelijk van de opdracht modules worden samengesteld. In Noorwegen werd Module-4 getest, mede met het oog op een uitzending naar Afghanistan.

speciale schoenen, overschoenen (“zodat de broekspijpen niet bevriezen”), sokken en pet. Een keer werd overnacht in een tent en eenmaal in een zelf gegraven sneeuwhol. “Dat had ik echt nooit willen missen”, zegt korporaal Iris van Dijk (Sectie 4) met overweldigend enthousiasme. “Het was buiten gemeen koud, vooral door de wind. Alles bevroor. In zo’n beschutte omgeving zit je dan prima. Ik heb heerlijk kunnen slapen van acht tot zes uur.”

De wondere wereld van noordNoorwegen heeft duidelijk een positieve uitwerking uit op Module 4, van wie de meesten in augustus naar Afghanistan zullen vertrekken. Wat dat betreft had het scenario van Cold Response soms weinig met de toekomstige uitzending te maken.

“Delen ervan waren ouderwetse oorlogsvoering: staal op staal, ter voorbereiding van de Noren op NRF-8”, omschrijft majoor Koelma. “De Noren hebben er een soort zijscenario aan toegevoegd waarin Humint (Human Intelligence) goed aan de orde kwam, speciaal voor de Noorse en Nederlandse ISTAR-eenheden”, vult bataljonscommandant luitenantkolonel Rein Schravendeel aan. STAAL

De gedragscode en de uitkomsten van het rapport-Staal klonken aardig door tijdens Cold Response. De plaatselijke club-discotheek Caribien in hotel Bardu is uitgestorven tijdens de oefening. Alcoholische versnaperingen zijn voor de militairen uit den boze in het noorden van Noorwegen. “Het is toch al een slecht idee om bij deze temperaturen

alcohol te drinken”, klinkt het veelvuldig. De lessen van het arctisch over leven zijn snel geleerd. Eenvoudige zaken als scheren in de avond in plaats van ‘s ochtends, veel eten en water drinken en spaarzaam omgaan met energie zijn de voornaamste. En tanken bij de plaatselijke Esso. “Mijn MB doet het prima tot min twintig, maar daarna is het op. Je leert het wel snel, hoor. Geen handrem aantrekken, niks stuurslot en sneeuwkettingen standaard in het voertuig”, meldt korporaal Van Dijk.

Dat gewenning ook tot problemen kan leiden, ondervond korporaal Tim Keunck (102 EOV-cie) aan den lijve. Hij dacht wel even een zijpad van de E6 in te draaien. Met als gevolg dat de Fuchs met alle wielen in een meter Links en rechts: Een groep van 103 ISTARbataljon maakt zich op voor een nacht in het veld. Met een temperatuur die rond de -30 graden Celsius schommelt, is een goede voorbereiding essentieel. Foto’s: 103 ISTAR Bataljon

15 maart | Pagina 7

eenheid heeft ook zeer speciaal personeel nodig. Vakidioten, zeg maar. Die moet je echter wel uitzicht kunnen bieden op een loopbaan binnen de krijgsmacht, anders zijn ze zo weg.” KINTIKKEN

De commandant 103 ISTARbataljon, overste Rein Schravendeel, geeft uitleg aan de Noorse Chief of Defence, luitenant-generaal Sverre Diessen. Ook de Nederlandse IGK, vice-admiraal Michiel van Maanen, bracht een bezoek aan de Nederlandse troepen.

De Noorse exchange officer majoor Ingwar Tajet en kapitein Marcel Strang, die bij het ISTARbataljon in Setermoen werkt.

EEN KOUDE OORLOG

sneeuw grip probeerde te krijgen. “Tsja, heb je van alles meegemaakt, ga je toch nog de fout in”, lacht hij, terwijl alle handen de schop hanteren voor het ouderwetse uitgraafwerk. Even de antennes omhoog en er is contact met de thuisbasis in Setermoen, waar node wordt gewacht op de eerste informatie van de peiler.

VAKIDIOTEN

Nederlandse militairen kunnen dus een potje breken bij de Noren en vice versa. Het is dan ook niet denkbeeldig dat 103 ISTARbataljon volgend jaar weer mag uitrukken voor Cold Response 2008. Hoewel, de missie in Afghanistan wacht zeker niet als enige. Er staan ook modules ter beschikking van de EU Battle

Ondanks dit soort incidentjes en slippartijen is exchange officer Tajet bijzonder onder de indruk van de oefenende eenheid. “Wat me het meest opviel”, zegt de majoor, “is het gemak waarmee jullie Nederlanders je aanpassen aan de omstandigheden. Het is hier de afgelopen weken echt heel koud geweest, onder de min dertig. Daar had niemand een probleem mee. Ik stond daar echt van te kijken.”

Foto: 103 ISTAR Bataljon

Group en in de eerste helft van 2008 voor de NATO Response Force (NRF-8). Daarin komt een ISTARpoot van zo’n 190 man, in samenwerking met de Noren, Duitsers en Roemenen. De verkenners worden dan geleverd door Nederland - gemotoriseerd met de Fennek - en in lichtere uitvoering door de Portugezen. “De eerste oefening staat ge-

pland in mei van volgend jaar, vlakbij Berlijn”, weet Koelma. In de tussentijd ondergaat 103 ISTAR Bataljon na de eerste drie jaar van zijn bestaan de eerste reorganisaties. Dat klink angstaanjagend, maar is het allerminst. In de eerste slag groeit het bataljon naar circa 770 man. “Over de tweede slag wordt nu gepraat, maar over de eindsituatie bestaat

nog geen zekerheid”, vertelt overste Schravendeel. “ISTAR is hot, je ziet dat het navolging krijgt in de wereld”, voegt majoor Koelma toe. Maar dat betekent ook constant bij de les blijven. “De doctrines zijn nog niet goed beschreven. We hebben behoefte aan veel, heel specifiek materieel. Je moet dan wel kunnen uitleggen waarom. Onze

Met een complete oorlog voor de deur en de maximale oefenmogelijkheden in het uitgestrekte gebied rond het Ovre Dividal Nasjonalpark raak je niet snel uitgespeeld met alle apparatuur die op de mat is gebracht. Het was overigens niet alleen state of the art dat de klok sloeg. “We hebben een deel van het CIS-bataljon meegenomen als back-up”, bekent sergeant-majoor Lejeune (102 EOV), “omdat de satellietverbinding het niet altijd doet in dit deel van de wereld. De satellieten zijn niet continu bereikbaar of worden gestoord door het Noorderlicht. Daarom is er voor alle zekerheid een klein clubje HF (High Frequency) mee.” Lejeune heeft vaker met dit bijltje gehakt, zo blijkt uit zijn advies aan de mannen. “Jullie staan op de planning om twee dagen weg te gaan, dus neem maar eten mee voor een week”, zegt hij. “Je kunt nooit weten.” Dat ervoeren ook de verspieders van 103 en 104 Grondgebonden Verkenningseskadron in het veld. Die lagen flink wat dagen op een bergtop de vijand te beloeren en wilden zelf geen pottenkijkers. “Het is een serieuze oefening en dan wil je je positie niet prijs geven”, legt Schravendeel uit. Ondanks het soms zware programma bestaat er nog wel tijd voor ontspanning. “De oefening is voor ons soms wel wat langdradig”, stelt majoor Koelma. “Af en toe zitten er op het kamp wat mannen te kintikken, maar dat is snel voorbij.” “In de vrije tijd gaan we skiën of langlaufen”, zegt tweede luitenant Krol van 103. “In een van de weekeinden zijn we naar het oorlogsmuseum in Narvik geweest en ook hebben we de hengels gepakt om te wakvissen. Er moet enorm veel forel zijn, maar we vingen helaas niks.” Ach, het kan niet altijd feest zijn.●

15 maart | Pagina 8

MIJNENJAGERS VERVULLEN DUBBELROL OP DE NOORDZEE

BC539: EEN PERFECTE KLAP ROTTERDAM - De BC539 is niet meer. Met een zware dreun en een mooie torenhoge waterkolom werd de Duitse akoestische CG-mijn uit de Tweede Wereldoorlog afgelopen maandag opgeblazen. Hij had een cilindrisch stalen lichaam gevuld met zevenhonderd kilo hexaniet, dat anderhalf keer krachtiger is dan TNT. Om hem tot ontploffing te brengen, legde een PAP van Hr.Ms. Makkum er nog eens honderd springstof kilo bij. Tezamen zorgde dat vuurwerk voor een perfecte klap. Luitenant-ter-zee 1 André van der Kamp stond er bij en keek er naar. “Dat was nummer 51.” De commandant van de Makkum betreurde het enigszins dat juist deze explosie niet de vijftigste van zijn persoonlijke score was. Een knal van dit kaliber had de perfecte bekroning voor zijn inspanningen ten bate van Beneficial Cooperation kunnen zijn. Die doorlopende operatie is erop gericht zoveel mogelijk mijnen, bommen en ook oude torpedo’s te vernietigen die de visserij bedreigen. Met hun netten vegen de vissers constant over de zeebodem, waardoor allerlei oorlogstuig wordt losgewoeld en opgehaald. Soms gaat dat mis. Zo verloren drie opvarenden van de kotter Ouddorp 1 op 6 april 2005 het leven, toen een Amerikaanse vliegtuigbom voor de kust van IJmuiden aan dek afging. De 500-ponder was precies op de blijkbaar perfect werkende ontsteking terechtgekomen. Om herhaling uit te sluiten, struint de marine sindsdien dagelijks de Noordzee af, speurend naar opgegeven contacten. Zo ging het ook met de BC539. Na een melding van een vissersschip, stelde de bemanning van de Makkum de mijn eerst veilig en sleepte hem daarna iets uit de buurt van het verkeerscheidingsstelsel Maas Noord, dat het scheepvaartverkeer onder de kust regelt. Zo’n zes kilometer verwijderd van de Nieuwe Waterweg bracht men hem tot ontploffing.

ninklijke Marine gesneden koek Opmerkelijk is dat de Makkum momenteel twee bazen dient. Niet alleen maakt het schip onderdeel uit van de Standing Naval Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1), een vast NAVO-vlootverband dat tot 1 juli aanstaande is toegewezen aan Nato Response Force 9. Door de BC 539 op te sporen en te vernietigen, bewijst de Makkum tevens een dienst aan ABNL (Admiraal Benelux), die de inzet van mijnenjagers in de Nederlandse territoriale wateren coördineert. “We hadden ook een buitenlands schip van de SNMCMG kunnen inzetten, maar omdat deze mijn dicht onder de Nederlandse kust lag, viel de keuze op de Makkum”, vertelt flottieljecommandant kapitein-luitenant-ter-zee Serge Ots. “Taalproblemen heb je dan niet.”

TAALPROBLEMEN

Volgens Ots vormt de Noordzee een fantastische speeltuin voor zijn mijnenbestrijdings-

Klussen als deze zijn voor de tien mijnenjagers van de Ko-

Een beperking is volgens de Belgische commander dat niet iedere jager of veger over dezelfde capaciteiten beschikt. “Afhankelijk van de sensoren aan boord leent de ene zich meer om een explosief in diep water op te sporen dan de andere. Daar houden we uiteraard rekening mee.”

eenheden. Zolang inzet in een crisisgebied niet aan de orde is, werken de schepen zich verder op met het ruimen van oorlogstuig. Daar hoef je in de Belgische, Nederlandse en Britse wateren niet lang naar te zoeken. Tijdens de twee wereldoorlogen dumpten de Duitsers, Engelsen en Amerikanen hier grote aantallen mijnen, torpedo’s en vliegtuigbommen. Die laatste komen met negentig procent het meeste voor. Op de terugreis van aanvallen op Duitse steden loosden geallieerde bommenwerpers hun niet afgeworpen lading vaak in zee. Doordat de provincie Zeeland indertijd in de aanvliegroute lag van vliegbases in Zuid-Engeland ligt hier veel van dat spul. EITJE

Volgens Van der Kamp was het opsporen en vernietigen van de BC539 een eitje. Op een diepte van twintig meter lag het onding volledig vrij, zodat de PAP (Poisson Automatique Propulsé) er slechts een lading bij hoefde te leggen. Is een mijn diep in het zand begraven, dan moet een duiker voor het beste resultaat de springstof erop bevestigen. “Dat lukt alleen wanneer de stroming niet meer dan een mijl per uur bedraagt”, zegt bootsman Steven Reijerse. “Anders valt er niet tegen in te zwemmen.” “We kijken vooraf ook de zeekaarten goed na of er toevallig een pijpleiding, boei of wrak in de buurt zit”, gaat Van der Kamp verder. “In zo’n geval kunnen we niet springen. Bij een wrak weet je vaak niet of zich nog ontplofbare lading aan boord bevindt.” Volgens de commandant komen in dit jaargetijde de meeste meldingen voor. Veel vis zwemt nu nog dicht onder de kust, waar ook het gros van de mijnen, torpedo’s en vliegtuigbommen te vinden is. “Sinds het begin van Beneficial Cooperation in april 2005 zijn er 554 meldingen binnengekomen. Tot op heden hebben we alle aangetroffen

Ruimwerkzaamheden in de breedste zin passen volgens vice-admiraal Bedet volledig in het programma dat voor het vaste mijnbestrijdingsflottielje van de NAVO werd geschreven.

365 explosieven vernietigd. We zijn dus nog lang niet klaar.“ Zolang SNMCMG1 zich op de Noordzee ophoudt, proberen de eenheden uit België, Nederland, Groot-Brittannië, Noorwegen, Letland en Duitsland die score nog snel op te krikken. TROTS

Hoewel hij het niet van de daken schreeuwde, toonde viceadmiraal Pim Bedet zich tijdens zijn bezoek aan SNMCMG1 wel degelijk trots. Ondanks dat zij hun termijn voor NRF9 vervullen, blijven de mijnenbestrijdingsvaartuigen zich volop toeleggen op historical ordnance clearance, zoals de deputy commander van het maritiem hoofdkwartier Northwood (GB) het uitdrukte. “Dergelijke ruimwerkzaamheden in de breedste zin passen overigens volledig in het programma dat we voor deze eenheden schreven. Dat voorziet erin nog meer ervaring met explosieven op te doen en tegelijkertijd mee te helpen de zee veiliger te maken. Daarnaast zijn ze zeven dagen per week, 24 uur per dag paraat voor wereldwijde inzet. Wat wil je nog meer?”● TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: REMCO SCHOONDERWOERT

15 maart | Pagina 9

VEILIGHEIDSCURSUS MAAKT JOURNALISTEN BEWUST VAN RISICO’S

INTENS, ANGSTAANJAGEND, SPANNEND SCHAARSBERGEN “Ik wilde opstaan voor een leuke openingszin van mijn verhaal… Toch maar even niet”, reageert Volkskrantverslaggever Noël van Bemmel licht onthutst. Militairen van 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel ‘Van Heutsz’ maken hem en de deelnemers aan de veiligheidscursus voor de pers op niet mis te verstane wijze duidelijk wat er moet gebeuren bij een beschieting. “Je wordt dus gewoon die MB in gepletterd!” TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: PETER WIEZORECK

Het vredig begonnen bezoek aan een schooltje ergens in zomaar een ‘crisisgebied’, wordt abrupt verstoord wanneer plotseling een schietpartij losbarst. Mitrailleurs ratelen, explosies dreunen en een militair grijpt Van Bemmel bij zijn scherfvest. Vervolgens sleurt hij hem naar een gereedstaand voertuig, dat daarna met hoge snelheid weg spuit. Ondanks dat Van Bemmel als reservekapitein bij de infanterie weet hoe het er in militaire dienst aan toegaat, werkt de actie ook op hem verhelderend. “Ik besef nu dat ik beter geen laptop kan meenemen. Dat rent gewoon lullig”, constateert hij. Het vuren met losse flodders op de oefenvijand, het detoneren van rookgranaten en thunderflashes mag dan op de kenners een beetje ‘gespeeld’ overkomen. Voor het gros van de vijftien journalisten vormt het een uitgelezen kans om eens een hinderlaag van dichtbij mee te maken. Hoewel sommige deelnemers beweren wel voor hetere vuren te hebben gestaan. Toch sluit de case op de Arnhemse Heide volgens medeorganisator en hoofd Landmachtvoorlichting, luitenant-kolonel Roel Been, vrij goed aan op de doelstelling van de cursus. Namelijk om reporters bewust te maken van de risico’s in gevaarlijke gebieden en wat ze in die situaties moeten doen en laten. INDICATOREN

Daarmee begonnen de landmacht en de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) in de jaren negentig. Drie jaar geleden vond er voor het laatst een training plaats. Toen ze hoorde dat er

weer behoefte aan was, deed de NVJ opnieuw een beroep op het leger. “Defensie heeft er ook baat bij journalisten op een tour in een uitzendgebied voor te bereiden”, zegt Been. “We proberen onder meer duidelijk te maken wat er van hen wordt verlangd wanneer plotseling de vlam in de pan slaat.” Om dat onderwerp verder uit te diepen, heeft pelotonscommandant eerste luitenant Michel nog een scenario in petto. Dit keer lopen enkele reporters samen met militairen tijdens een patrouille te voet in een hinderlaag. Vooraf heeft Michel hen al op enkele lessen uit eerdere crisisoperaties getrakteerd. Bijvoorbeeld dat een aanval doorgaans niet uit de lucht komt vallen. “Vaak zijn er indicatoren die erop wijzen dat er iets te gebeuren staat. Lopen vrouwen en kinderen een bepaalde richting op, dan kan er iets op handen zijn. De mannen blijven vaak achter om de Quala (ommuurde woning) te verdedigen. Zie je iets wat daarop lijkt, wees dan beducht op snel veranderende omstandigheden.” Volgens Been vormt de tweedaagse cursus een mooie gelegenheid om het wederzijdse begrip voor elkaars werk te bevorderen. Terwijl MAG-mitrailleurs een regen van lood over de hoofden van de hijgende, tijgerende journalisten uitbraken, moeten zij met onhandig scherfvest en helm, liefst binnen zo’n vijftien minuten, de gevechtsbaan op het Infanterie Schietkamp Harskamp afwerken. “Daarvoor draait de gemiddelde soldaat zijn hand niet om”, aldus één van de kaderle-

den. Saskia Gaster valt op door de ‘borstcrawl’, waarmee ze zich voortbeweegt. “Net zwemmen op het droge”, merkt een van de toekijkende instructeurs op. Veel baat heeft de ANP-verslaggever van haar begeleider, die haar aanspoort door te gaan, ook als zij aan de grens van haar fysieke mogelijkheden zit. “Die korporaal was echt een schatje.” George Marlet van het dagblad Trouw komt niet verder dan de eerste hindernis. Hij verzwikt zijn enkel en moet opgeven. Bevangen door het schieten en de harde krijgsgeluiden uit de luidsprekers kan freelancer Bette Dam pas weer verder nadat een van de begeleiders haar moed in heeft gesproken. Als bruggetje naar zijn introductie over ‘hoe stress tijdens spannende situaties en gevechten het gedrag van mensen beïnvloedt’, toont psycholoog Jan Ambaum zich benieuwd naar de ervaringen op de gevechtsbaan. Die variëren van leuk tot intimiderend. “Het was voor het eerst dat er iemand over mijn hoofd schoot. Ik dook meteen in elkaar”, zegt de één. “In de Palestijnse gebieden ben ik ook vaak beschoten”, reageert een ander. Weer anderen gebruiken kwalificaties als intens, angstaanjagend, spannend, cool, gedesoriënteerd. Met de sensatie van het ochtendprogramma in het achterhoofd, legt Ambaum de euforische reactie uit die militairen na afloop van een zware gevechtsoperatie vertonen. “Vaak zijn daarbij doden en gewonden gevallen, waardoor zulke uitingen bijzonder ongepast lijken. Toch kun je ze vanuit

de psychologie goed verklaren. Het is een soort zelfbeschermingsmechanisme dat in werking treedt. Genisten die in Kosovo lijken uit waterputten moesten halen, hielden zich staande met zwarte humor. Voor buitenstaanders is dat onbegrijpelijk.” Hoewel geenszins te vergelijken met een echte crisissituatie, bracht de gevechtsbaan toch bij menigeen stress teweeg, al werd de zogeheten ‘piepgrens’ nog lang niet bereikt. Dat hebben sommige fotojournalisten vrij snel door. Zij betwijfelen of de cursus hen zou helpen hun werk beter te doen. “Bij wat je in een oorlogsgebied meemaakt, is dit kinderspel”, aldus een deelnemer. Een ander had liever een zwaarder type training gehad, ter voorbereiding op ontberingen als kou en slaapgebrek, maar ook op ondervraging en marteling. Overste Been wijst dat resoluut af. “Er zijn particuliere bedrijven die zich in extreme survival specialiseren. Wij willen beslist niet in hun vaarwater treden. Onze training moet je meer zien als een algemene aanvulling op werken in gevaarlijke gebieden.” EERSTE RIJ

Na afloop noemen sommige deelnemers de cursus qua theorie nogal zwaar. Op het anderhalf uur durende exposé van Ambaum volgt namelijk een verhandeling door drs. Robert Gooren over de noodzaak om je te verdiepen in de geschiedenis, de leefomstandigheden en de cultuur van een crisisgebied. Kapitein mr. Arthur Dalmijn vertelt waarmee je rekening moet houden wan-

neer je in aanraking komt met het rechtssysteem in een vreemd gebied. Ook behandelt hij de rechtsbasis van de buitenlandse troepen. Minder droog is het praatje van kapitein Marc Friebel. Door middel van vraag en antwoord en legio foto’s gaat hij in op de dagelijkse praktijk in Uruzgan, waar hij onlangs de functie van persofficier vervulde. Een informele discussie met de pas afgeloste plaatsvervangend commandant Task Force Uruzgan, luitenant-kolonel Sybren van Klaarbergen en het hoofd van de afdeling Woordvoering Operatiën bij de Directie Voorlichting en Communicatie, luitenant-kolonel Niels ten Anscher, plus NOS-verslaggever Peter ter Velde, net terug van de vooruitgeschoven post Poentjak, sluit het programma op de eerste dag af. Het volgende etmaal zijn de deelnemers dus te gast bij het eerste peloton van de Alfa-compagnie, 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel in Schaarsbergen, dat samen met een afvaardiging van de Staf Antitank-compagnie enkele praktische cases heeft opgezet. Met de ontnuchterende, eerste hinderlaag nog op het netvlies stelt Van Bemmel vast dat er op zo’n moment conflicterende belangen spelen. “Als journalist wil je een hinderlaag live verslaan en dat lukt niet wanneer je ineengedoken in een MB ligt.” Commentaar van uitvoerend commandant, eerste luitenant Thijs: “Haal gewoon die rode baret en je maakt alles vanaf de eerste rij mee.”●

15 maart | Pagina 10

Links: Het spreken van dezelfde taal is een voorwaarde om goed en veilig te kunnen opereren. Foto: Rob Gieling-AVDD

Rechts: “Iedereen moet weten hoe een bepaalde opdracht eruitziet.” Foto: Sjoerd Hilckmann-AVDD …een kort gedekt en verzorgd kapsel…

KAPPER AP WEET HET ZEKER:

‘Een snor kan echt niet meer!’ DEN HAAG - Toen Jan Peter Balkenende onlangs bij onze zuiderburen in België werd gevraagd waar hij toch zijn haar laat knippen, aarzelde de premier in eerste instantie om het adres van zijn kapper prijs te geven. Na enig aandringen verklapte hij het toch. “Nou ja, als u het dan echt weten wilt, kan ik u het wel vertellen. Bij kapper Ap in Den Haag. Hij is verantwoordelijk voor mijn huidige coupe. Iedereen heeft het erover, terwijl niemand ziet dat ik alweer een tijdje een nieuwe bril draag.” Uitstekend gedaan dus van Ap. Die moet het vak beslist goed in zijn vingers hebben. TEKST: FRANS LIMBERTIE

Naast de premier knipt Ap Israël meer landelijke politici. Ook ‘ambtenaren, burgers en buitenlui’ lopen net zo gemakkelijk bij hem binnen. En hoe zit het dan met Defensiepersoneel? “Ja”, zegt hij, “zowel burgers als militairen van dat ministerie komen hier eens in de twee maanden hun kapsel laten bijwerken. Lijkt me ook logisch als ze net om de hoek zitten.” Je vermoedt dat deze ‘barbier’ zo langzamerhand het reilen en zeilen van de Haagse scène door en door kent. Hij is immers al lange tijd werkzaam in het kappersvak. Zijn winkel bestaat alweer twaalf jaar. Ap’s Barbershop in de Korte Houtstraat, vlakbij ‘het Haagse pluche’, mag dan wel klein zijn, het ademt een bijzondere sfeer uit. Overigens verhuist hij binnenkort samen met assistente Angelique naar een groter pand aan de over-

kant van de straat. Er gingen al zo lang goede verhalen rond over deze Haagse kapper dat we voor een knipbeurt zelf plaatsnemen in de kappersstoel. Maar niet voordat we hem even aan de tand hebben gevoeld. Op de vraag of hij nu echt de vaste kapper van Balkende is, antwoordt Ap: “Ja, zonder twijfel. Ik claim hem echt niet of zo, maar hij blijft gewoon iedere keer terugkomen. Hoe hij bij me terechtgekomen is? Wil je wel geloven dat ik dat nog geeneens weet. Zal wel via mond tot mond reclame zijn geweest. Er wordt in dit Haagse dorp natuurlijk ook flink wat afgebabbeld.” KORT GEDEKT

Anders dan je wellicht zou vermoeden, steekt achter de perfecte coupe geen groot geheim, zegt Ap. “Het is eenvoudig hoor. Gewoon een kapsel dat het allerbeste bij jou als persoon past. Meestal gaat het

zo: de klant heeft wensen en jij adviseert hem of haar daarin. Als-ie dan tevreden uit de stoel stapt, heb jij het goed gedaan.” Over de perfecte militaire coupe laat Ap geen enkele onduidelijkheid bestaan? “Geen lang haar onder de baret. Alsjeblieft zeg, geen gezicht”, zegt hij streng. “We leven niet meer in de sixties of de seventies. Een kort gedekt en verzorgd kapsel. Je loopt in uniform, dus moet het er strak en netjes uitzien.” En hoe zit het dan met de militaire snor? “Help, bewaar me. Nee, geloof me: de snor is out! Geen Tom Sellecks en Johan Derksens meer. Hopeloos ‘ouwerwets’. Weg met dat ding. En al helemaal bij militairen. Ziet er niet uit.” Ap praat er tijdens de knipbeurt flink op los. Na afloop kijken we in de spiegel. Het ziet er netjes uit. Missie geslaagd! Kapper Ap mag blijven.●

AMSTERDAM - Niet voor elke oplossing een probleem, geen negatieve houding, wel af en toe een kritische noot. De Onderofficiersconferentie 2007 is voor menigeen een opsteker. Ruim honderd onderofficieren uit alle hoeken en gaten van het land en van alle vier ‘kleuren’ van de krijgsmacht zijn naar de Marinekazerne Amsterdam gekomen. De conclusie na afloop is helder: het waren twee fantastische dagen. Niet in de laatste plaats door de belangstelling van de Defensietop: Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, plaatsvervangend secretaris-generaal Paul de la Chambre en de commandanten Zee-, Land- en Luchtstrijdkrachten. Zij zijn de leiders maar, zoals Berlijn het verwoordt: “Een leider is iemand die een doel heeft, maar afhankelijk van anderen is om dat doel te bereiken.” TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

Het gemêleerde gezelschap pakt, verdeeld over zes syndicaten, het onderwerp leiderschap bij de kop. Talloze opmerkingen, thema’s en verbeterpunten passeren de revue, zo ook stellingen als het gaat niet om wat kan, maar om wat je wilt, kwaliteit voor kwantiteit, iedereen mag ambitie hebben, ambitieniveau van de organisatie bijstellen, regie in personeelsbeheer en alles is er, maar niet alles wordt gebruikt. Heel wat dilemma’s kleuren de gesprekken van de ‘ruggengraat’ van de krijgsmacht, zoals het onderofficierskorps wel wordt aangeduid. Zo valt te beluisteren dat een van de leuke kanten van het militaire vak nou juist is, dat er regelmatig van functie kan worden gewisseld. Plaatsingsrust, dus langere tijd op een stoel, zou zorgen voor stabiliteit van zowel persoon als werkomgeving. “Als je dan nog steeds meerdere functies moet vervullen om door te kunnen stromen naar een hogere rang, laat een bevordering wel lang op zich wachten”, luidt een van de klachten. Bovendien zijn sommige mensen lang niet geschikt voor elke baan. Dient kwaliteit boven kwantiteit te gaan, met het risico dat bepaalde plaatsen niet zijn op te vullen? Stevige discussies onder leiding van dagvoorzitter Ruben Maas moeten duidelijkheid scheppen. De onderofficieren conclude-

‘WIJ ZIJN DEFENSIE. WIJ KUNNEN DUS OOK ALLES VERANDEREN ALS WE DAT WILLEN’ ren dat de krijgsmachtdelen niet dezelfde vereiste opleidingsniveaus hanteren, maar dat dit wel zou moeten. Teveel mensen met een verkeerde opleiding hebben inmiddels een bepaalde positie bereikt, ondanks het veel voorkomende gebrek aan leiderschap onder onderofficieren. Eerlijkheidshalve moeten de conferentiegangers bekennen dat op het vlak van een loopbaantraject binnen de krijgsmacht alles voorhanden is, maar dat er vaak niets mee wordt gedaan. “Dat komt doordat het aan tijd ontbreekt, eigenlijk voor alles”, volgt daarop als verklaring. Bijvoorbeeld om bij een functiewisseling iets goed over te dragen; maar ook functioneringsgesprekken blijven teveel liggen. Dat laatste betreurt vooral De la Chambre. “Dat is immers een goede aanleiding om iemand kenbaar te maken dat hij of zij het maximaal haalbare heeft bereikt. Als je dus die gesprekken niet houdt, mis je een instrument om te vertellen

15 maart | Pagina 11

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

WONINGEN

Leiderschap centraal tijdens onderofficiersconferentie dat iemand carrière gezien aan zijn tax zit.” ONTBUREAUCRATISEREN

Aan die tax zit volgens menigeen ook de organisatie. Die moet het te hoge ambitieniveau bijstellen. Tijd is leiding geven, maar leiding geven, is prioriteiten stellen, luidt een van de stellingen. Maar wat kan minder, anders of beter? Hoe valt er tijd te winnen? Luitenant-generaal Hans de Jong, commandant Luchtstrijdkrachten, zegt dat het punt ambitieniveau bij elke les over leiding geven aan de orde komt. Hij werpt de schuld vooral op de bureaucratisering. “Door al die regels worden er geen beslissingen meer genomen. Ontbureaucratiseren dus. Verder zeg ik in mijn organisatie dat als je iets niet kunt, om welke reden dan ook, je dat moet zeggen. Anders weet ik niet dat iets niet kan.”

Links: Eenmaal ingezet, worden opdrachten uitgevoerd. Er is geen tijd voor discussies. Foto: Hennie Keeris

Een van de marinemannen lepelt daarop een voorbeeld op van een situatie waarin de luchtmacht nee verkocht. “Dat ging om de inzet van helikopters tijdens de oefening Joint Caribbean Lion vorig jaar. De luchtmacht had ze niet ter beschikking. De marine zei toen ‘ja, dan maar Lynx toestellen’. In zo’n geval moet natuurlijk de krijgsmacht ook op een lijn zitten.” Eens wat vaker bij elkaar in de keuken kijken, kan sowieso geen kwaad. “Een van de mooie dingen van een conferentie als deze is dat je soms ontdekt dat men bij een ander krijgsmachtdeel bezig is met zaken waar je zelf toevallig ook tijd insteekt”, geeft krijgsmachtadjudant en initiator van het symposium Erik Nieuwenhuis aan. “In sommige gevallen blijkt het handig iets gezamenlijk aan te pakken, want waarom zou je per krijgs-

machtdeel bijvoorbeeld eigen instructiekaarten maken. Zo’n bijeenkomst zet bovendien aan eens over je eigen functioneren na te denken. Verder geef je met een advies dat Defensiebreed door onderofficieren wordt gedragen, een beter signaal af dan met een plan dat afkomstig is van maar één krijgsmachtdeel. Ik verbaas me er overigens over hoe misstanden in de organisatie heel concreet worden samengevat.” MENSEN MOTIVEREN

Leiding geven en beslissingen nemen. Beide aspecten komen overal terug en kunnen het verschil maken tussen leven en dood, zoals in een uitzendgebied. Sergeant 1 Jürgen Reniers, opvolgend pelotonscommandant bij 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel, schetst een beeld van zijn verblijf in Deh Rawod waar hij vorig jaar deel uitmaakte van Task Force

Uruzgan I. “Een goede opleiding is een must”, concludeert hij, “maar daarnaast is het belangrijk dat je als eenheid langere tijd hebt samengewerkt vóór een uitzending. Iedereen moet weten hoe een bepaalde opdracht eruitziet. Eenmaal ingezet, worden opdrachten uitgevoerd. Er is geen tijd voor discussies.” Reniers noemt daarnaast het spreken van dezelfde taal een voorwaarde om goed en veilig te kunnen opereren: een eenduidige terminologie die misverstanden uitsluit. Tot slot brengt generaal Berlijn zijn definitie van leiderschap te berde. “Een leider is iemand die een doel heeft, maar afhankelijk van anderen is om dat doel te bereiken.” Volgens de CDS speelt communicatie daarbij een belangrijke rol. “Vaak gaat het dan om luisteren, begrijpen wat anderen bezighoudt. Leiderschap is mensen motiveren door ze het gevoel te geven dat wat ze doen telt en door de credits te delen.” Berlijn vindt het belangrijk elkaar op bepaalde zaken te blijven aanspreken of te roepen: ‘Nee, dat doen we niet’. “Leiding geven is moeilijk”, vervolgt hij, “maar je mag niet gedogen. Wat niet goed is, is niet goed. Verschuil je niet achter regels, die zijn nodig om te werken en niet om het werken onmogelijk te maken.” Een ding staat wat de generaal betreft als een paal boven water. “Wij zijn Defensie. Wij kunnen dus ook alles veranderen als we dat willen.”

Te koop: Barneveld, Van Renesselaan 25. 2/1 kapwoning. In rustige straat. wijk “de Vaarst” nabij A1 en NS eer ruime 2/1 1987. Ind.: woonkmr, keuken, toilet, kelderkast. 1e verd.: 4 slkmrs, badkmr met bad, toilet, douche. 2e verd.: slpkmr (evt 2). Garage met opslag zolder. Vr.pr. N 359.000,- k.k. Zie www.mnm.nl, 06 - 510 619 38. Te koop: Dronten, Kruidendreef 41, 2/1kapwoning met dakkapel en garage, cpl thermopane en hardhout. Voor- en achtertuin. Ind.: U-vorm. woonkmr. Open inbouwkeuken. 1e verd. laminaat, 3 slpkmrs. Badkmr met stoomdouchecab. 2e verd. slpkmr, dakkapel. Dir. te aanv. Vr.pr. N 215.000,- k.k. zie www.kerremans makelaardij.nl Te koop: Kampen, Floris V straat 20, eengezinswoning.100 m2 woonopp, 153 m2 perceel.Woonkmr, open keuken, 1e verd. Badkmr, douche, 2e toilet, 3 slpkmrs. Zolder mog. slpkmr. Achtertuin Z-O (12m), schuur, achteruitgang. Vr.pr. N 189.500,k.k. Inf. makelaar 038 - 337 10 00 of www.rookgarantiemakelaars.nl Te koop: Nijeveen, Schoutstraat 29, halfvrijstaande semi-bunglow met vrijstaande stenen garage. Op fietsafst. van Johannes Postkaz. Rustige straat, uitzicht op openbaar groen. Inh. 350 m3. Kunststof kozijnen met dubbel glas; kavel 254 m2, tuin op ZW. CV-ketel. Vr.pr. N 219.000,- k.k. Zie www.funda.nl. Reactie fwkoolschijn@ home.nl Te koop: Zwolle, Wismarstraat 35; Eengezinswoning in Hanzeland. Ind.: living met parketvloer, halfopen keuken met app., 3 slpkmrs, zolderkmr en zonnig dakterras, schuur; Nabij station (2 min lopen) A-28 (3 min) centrum (5 min fietsen). In perfecte staat, zo te betrekken. Vr.pr. N 231.000,-. Inf.: M.Souman, 06 - 123 320 12, [email protected] Te koop: Avenhorn, Elft 2, hoekappartement op begane grond met tuin en vrij uitzicht over park. Ind. hal, berging, toilet, douche, slpkmr, luxe keuken v.v. inbouwapp.woonkmr en 2e slpkmr. Perceelopp. ± 100 m2. Vr.pr. N 199.000,- k.k.. Info zie www.vbo.nl of 06 - 549 401 51. Te koop: IJmuiden, Mercuriustraat 74 3kamerappartement met tuin. Bjr 2001. Opp.ca. 75 m2. Woonkmr met laminaatvloer. Separaat 2e toilet. Open keuken. Badkmr met douche, toilet en wastafel. Gebouw v.v. afgesloten entree. Berging op beg.gr. Eigen CV-gasinstallatie. Servicekosten ca. N 113,- p.m. Veel voorzieningen voor senioren in omg. Vr.pr. N 181.500,k.k. info: www.bon.nl/index1 Makelaar: 023 - 538 84 55. Te koop: Hengelo, in rustige wijk gelegen onderhoudsarme woning met garage nabij centrum. 4slpkmrs en zolder met mogh. 5e slpkmr. Kunststof kozijnen met beneden een kantelschuif pui. Zeer goed onderhouden. Vrpr. N 174.500,- k.k. Tel.: 074 - 242 29 81. Alkmaar: centrum, maisonnette (100 m2) op unieke locatie. Luxe keuken (2005) v.v. inbouwapp., ruime woonkmr. 2e verd: 2 grote slaapkamers (20 m2), badkmr v.v. ligbad. Complex v.v. lift en dakterras. Vr.pr. N 219.000,-k.k. info: 06 - 184 789 04. Te huur: Woning in centrum Den Helder met 2 slpkmrs en tuintje in wandelstraat. Alles is nieuw. Zo te betrekken. Voor 1 á 2 pers. Inl.: H Feenstra Tel.:0223 - 62 72 83.

DIVERSEN

Rechts: De onderofficiersconferentie 2007 in Amsterdam

De onderofficiersconferentie, waarvan inmiddels al weer de vierde editie werd gehouden, is duidelijk voor herhaling vatbaar. “Volgend jaar maart weer een”, belooft Nieuwenhuis.●

Gezocht: Technische onderofficier met FLO, woonachtig regio Den Haag/Rotterdam, die graag nog enkele dagen per week wil werken in techniek/horecabranche www. deurrubbers.nl (Info: H. van Rhee, 06 534 374 95).

Gezocht: Overhemden van de Gele Jachthoorn inclusief schouderembleem. Tel. 0544 - 46 33 72 Serieuze verzamelaar: vraagt herdenkingsboeken van uitzendingen. Ik betaal hier raag een goede prijs voor. Met name ben ik geïnteresseerd in SFIR boeken,maar ook andere uitzendingsboeken zijn welkom. Jacques A.C.Bartels 070 - 511 22 22 en/of [email protected]

RECREATIE Te huur: Norg, Drenthe, intieme bosbungalow. Van alle gemakken voorzien. Fraai gelegen op glooiend bosperceel van 2500 m2. Ideale uitvalsbasis voor wandelingen, fietstochten, sporten, studeren of retraite. Optimale privacy voor 2 à 3 pers. Geen kinderen, geen dieren. Prijs vanaf N 200tot N 400, - p.w. Tel.: 06 - 380 265 53 of zie www.drentheopznmooist.nl Te huur: 4 persoons bungalow in Zuid Frankrijk op park Le Mattas in Méjannes le Clap, in de streek Gard.2 slpkmrs (1 met een tweepersoonsbed en 1 met twee eenpersoonsbedden), oven, wasmachine etc. Tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeelplaats en zwembad op het park aanwezig, Info: [email protected] Te huur: Gezellige vakantiewoning voor max. 6 pers. in het zuiden van Hongarije nabij zeer groot natuurgebied met diverse wandel-, fiets- en vismogelijkheden. De woning ligt ongeveer 1.450 km vanaf Utrecht. Prijs va N 299 p/w. Zie www.kakashaz.come2me.nl of [email protected] Te huur: op Texel een knus vakantiehuisje. Max. 4 pers. Huisdier welkom. Het huisje staat in het plaatsje De Waal, centraal gelegen in het kleinste dorpje van Texel. V.v. 2 slpkmrs, nwe keuken, douche/toilet, kabel tv, tuin. Weinig overbodige luxe, maar u zult zich gauw thuis voelen. Prijs lang weekend of midweek t/m april voor def. medew. N 129,- (buiten schoolvakanties). Inf:0222 - 31 26 71 of 06 - 239 788 85. Zie www.vanderpark.nl Te koop: Portugal, Algarve, prachtig appartement met schitterend uitzicht en alles erop & eraan. Vr.pr. N 120.000,- k.k. Inf.: 06 - 200 028 20. Te koop: Terwolde, Gelderland, recreatiewoning op recreatiepark Scherpenhof. Geschikt voor permanente bewoning., houten chalet+ schuur. Perceel ca 160 m2. Woonkmr, open keuken incl. koelkast, gasfornuis, nwe douche/toilet, 2 slpkmrs, Vr. pr. N 40.000,- k.k. Tel.: 06 - 100 392 06, A. Kroonsberg.

REÜNIE Oud opvarenden van het ‘mooiste jacht’ van de koninklijke marine Hr.Ms. Jaguar zijn van plan om nog eens bij elkaar te komen. Dat moet gaan gebeuren 17 nov. 2007 in Den Helder. Liefhebbers kunnen (moeten) zich nu al opgeven op de Jaguar site hrms-jaguar-f822.com Op donderdag 26 april vindt een reünie plaats voor alle medewerkers en oud medewerkers van de Militaire KoksSchool. Zij, waarvan het adres bekend is, zijn per brief uitgenodigd. Locatie Soesterberg. Kosten N 19,50 p.p. Inl: tel/fax 038 - 331 69 74, e-mail [email protected] ‘Terugkomdag’ van het Rijksvaartuig 29 (ook bekend als ‘Augurk’) op de Pontonniersschool in Hedel bij het Regiment Genietroepen. Het is van oudsher een bergingsschip en heeft jaren dienst gedaan als duikopleidingsschip. Alle ‘oud’schippers en -machinisten (meesters) kunnen op deze dag aanwezig zijn. Alle informatie is te lezen op www.geniemuseum.nl●

15 maart | Pagina 12

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredacteur a.i.: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

Directeur DMO Hendrichs spreekt tijdens de overdrachtsceremonie. Uiterst links Rinkevics met naast hem Van der Knaap. Foto: Letse MvD

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32

KMAR CONTROLEERT INTERNATIONALE LIJNBUSSEN

MIJNENJAGER OVERGEDRAGEN AAN LETLAND Hr.Ms. Harlingen onder een nieuwe naam en vlag. Foto: Letse MvD

RIGA - Hr.Ms. Harlingen is als eerste van vijf Nederlandse mijnenjagers vorige week woensdag overgedragen aan de Letse marine. Staatssecretaris Van der Knaap was bij de plechtigheid aanwezig. Tevens benutte hij de gelegenheid voor een ontmoeting met zijn Letse collega Edgars Rinkevics. Het contract voor de overdracht van het kwintet mijnbestrijdingsvaartuigen (MBV) van de Alkmaarklasse werd op 24 augustus 2005 getekend en

heeft een waarde van 57 miljoen euro. Het Belgische en Nederlandse marinebedrijf verrichten gezamenlijk het onderhoud voorafgaand aan de verkoop. De MBV’s zijn afgestoten in het kader van de bezuinigingen bij Defensie. Bij de Letse marine gaat Hr.Ms. Harlingen nu als ‘Imanta’ door het leven. De resterende schepen, Hr.Ms. Scheveningen, Hr.Ms. Dordrecht, Hr.Ms. Delfzijl en Hr.Ms. Alkmaar worden in de loop van 2007 en 2008 overgedragen.●

DE AFGHAAN: OVER EEN OP HANDEN ZIJNDE TERRORISTISCHE AANSLAG DEN HAAG - “Hij heeft me toestemming gegeven jou te betrekken bij een missie die de Grote Satan zo’n klap zal toebrengen dat de verwoesting van de torens erbij in het niet valt”, zegt Ali Aziz alKhattab, hoofd van Al Queda in Groot-Brittannië, tegen de Brit Mike Martin die zich voordoet als de Afghaan Izmat Khan. Deze voormalige bevelhebber van de Taliban zit achter de tralies in Guantanamo Bay waar hij op een dag wordt ‘vrijgesproken’. Martin kruipt, volgens plan, in zijn huid. Volgens de Amerikaanse CIA is dat de enige manier om te infiltreren in Al Queda. Na een gedegen voorbe-

reiding weet Martin zich inderdaad een plekje binnen de terreurorganisatie te verwerven en maakt hij uiteindelijk deel uit van de club mensen die de wereld een slag wil toebrengen, waarover nog een eeuw zal worden nagepraat. Dit is echter wel een zelfmoordactie, waarin de daders als martelaar zullen sterven. Tijdens de operatie raakt Martin uit het zicht van het onbemande Predator spionagevliegtuig en is volledig op zichzelf aangewezen. Eerder heeft hij wel een kaart naar de westerse wereld weten te smokkelen, waarop hij duidelijk maakt dat wat op handen is in relatie staat met een schip. Dat vormt het enige aanknopingspunt voor zijn contactpersonen.

Is dat voldoende om de mensheid te behoeden voor de klap? En valt die ene boot op te sporen, terwijl er op hetzelfde moment 46.000 koopvaardijschepen de wereldzeeën bewaren? Wat hebben de terroristen voor ogen? Willen ze een slachting aanrichten in een toeristenplaats vol vakantiegangers aan een of andere kust? Of is het misschien de bedoeling een tanker of ander groot schip op te blazen in een smalle, maar vitale scheepvaartroute? Tot overmaat van ramp weet bovendien Izmat Khan te ontsnappen. De spanning wordt behoorlijk opgebouwd en Frederick Forsyth weet de lezer tot de laatste pagina aan zich te binden in deze 272 pagina’s tellende paperback van Bruna Uitgevers B.V. De prijs: N 19,95. ISBN: 9022992365. Tekst: Monique van Rijen-Bos●

EINDHOVEN - De Koninklijke Marechaussee heeft de afgelopen maanden zo’n veertig controles uitgevoerd op internationale lijnbussen die vanuit het buitenland naar Nederland reisden. De ‘Bewust naar de Bus’ actie vond plaats op de A16 bij Breda en de A67 bij Bladel in het kader van het Mobiel Toezicht Vreemdelingen (MTV). In 2006 zijn de passagiers van deze lijnbussen ook gecontroleerd. Daaruit bleek dat vreemdelingen (oftewel niet EUonderdanen) veelvuldig met deze vorm van openbaar vervoer reizen. Het gaat daarbij vaak om personen die geen geldige papieren bij zich hebben of gebruik maken van (ver)valste of look-alike paspoorten of verblijfsdocumenten. Tijdens de controles in de maanden januari en februari

van dit jaar liepen 29 illegalen tegen de lamp die onder meer gebruik maakten van (ver)valste reisdocumenten. Negentien van hen werden in bewaring gesteld, de overige tien zijn meteen teruggestuurd. De beide grensovergangen bij de A16 en A67 zijn gelegen in het gebied van de Brigade Brabant Zuid van de Koninklijke Marechaussee. Deze is gevestigd in Eindhoven.●

Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

16 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Ede 17 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Dronten 18 maart: 17de eeuwse musketiers in het Legermuseum, Delft 21 maart: Kinderworkshop ‘Straalmotor’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 21 maart: Nationaal Militair Kampioenschap Indoorklimmen, Nijmegen 22 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Amsterdam 24 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht; Lennestadt, Duitsland 25 maart: Lezing ‘De Bersiap in Soerabaja’ door dr. H. Bussemaker in museum Bronbeek, Arnhem 25 maart: 17de eeuwse musketiers in het Legermuseum, Delft 30 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht; Stadskanaal 31 maart: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Emmen 1 april: Napoleontische tijd in het legermuseum, Delft Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808