Minister Kamp: 1 januari duidelijkheid voor personeel

Nummer 22 | 8 juni 2006 | Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie

Pagina 2 Patrouille de France op Leeuwarden

Pagina 4-5 Tolken van groot belang op missie

Pagina 6-7 Verbinding getest met 41 landen

Pagina 10 Honden stelen show bij de KLu

DEFENSIE ZET EINDSPRINT IN VOOR OPERATIE NIEUW EVENWICHT

Minister Kamp: 1 januari duidelijkheid voor personeel DEN HAAG - Met de finish van de operatie ‘Nieuw evenwicht’ in zicht moet Defensie de eindsprint inzetten om het doel werkelijk te bereiken. Dat stelde minister Kamp afgelopen vrijdag bij de presentatie van een brief over de actualisering van het defensiebeleid. De brief, die is geschreven op verzoek van de Tweede Kamer, wordt samen met het defensiejaarverslag op 15 juni in de Kamer besproken. Bij die gelegenheid kijken de bewindslieden dus niet alleen nog een keer terug, maar richten zij het vizier ook op de toekomst. Want er zijn veel ontwikkelingen waar Defensie een antwoord op moet geven. In de Prinsjesdagbrief 2003 zetten de bewindslieden uiteen hoe zij “een nieuw evenwicht tussen de taken van de krijgsmacht en de middelen die daarvoor beschikbaar zijn” willen bereiken, zodat de krijgsmacht betaalbaar blijft en er voldoende ruimte is voor de benodigde investeringen. In de nu verschenen actualiseringsbrief worden zes toekomstige ontwikkelingsrichtingen voor de krijgsmacht beschreven.

Er is volgens Kamp geen sprake van een wensenlijst. “De staatssecretaris en ik zijn overeengekomen met een bepaald budget akkoord te gaan. Daar houden we ons aan”, verduidelijkte hij. Een hobbel die op korte termijn nog moet worden genomen is de reductie van het aantal functies bij Defensie. Van in totaal 11.700 te reduceren functies moeten er nog 5000 verdwijnen. “Op 1 januari wil ik de zaak schoon heb-

Militaire Willems-Orde voor Betaaldienst naar het zuiden Poolse parachutisten DEN HAAG - Prinses Wilhelmina wilde het, prins Bernhard verlangde het en koningin Beatrix deed het. Op het Binnenhof in Den Haag reikte Hare Majesteit vorige week de Militaire Willems-Orde (MWO) uit aan de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade. Vanwege bewonderenswaardige daden van moed, beleid en

trouw tijdens operatie Market Garden in september 1944 ontving deze eenheid eindelijk de erkenning waarop ze al zo lang recht had. De decoratie bracht veel emoties teweeg. Van de uitgenodigde Poolse bevrijders hielden weinigen de ogen droog toen koningin Beatrix de medaille aan het vaandel bevestigde. Foto: Hennie Keeris

Lees verder op pagina 8-9

EMMEN - De Centrale Betaaldienst wordt verplaatst naar Limburg. Dat heeft staatssecretaris Cees van der Knaap bekend gemaakt tijdens een bezoek aan de Gouverneur van Limburg. Als de plannen doorgaan is het de bedoeling de dienst te vestigen in een bestaand kantoorpand van Defensie in Kerkrade.

De verhuizing is een gevolg van de sluiting van de POMS-site in Eygelshoven per 30 september 2006. Van der Knaap heeft de regio Limburg aangegeven dat Defensie zou proberen het verlies van de circa 150 arbeids-

plaatsen in Eygelshoven zo veel als mogelijk te compenseren. De verplaatsing van de betaaldienst wordt met een onderzoek zorgvuldig in kaart gebracht. Dit onderzoek is uiterlijk 1 september afgerond. Het streven is om in 2008 de eerste fase van vervangende werkgelegenheid in Limburg te realiseren. De Centrale Betaaldienst Defensie is in 2004 ontstaan uit een reorganisatie van 87 betaalpunten naar zes betaalkantoren. Het personeel is vorige week over de voorgenomen verplaatsing naar Limburg geïnformeerd.●

ben. Daar bedoel ik mee dat er dan duidelijkheid is.” De bewindsman sluit daarbij gedwongen ontslagen niet uit. De bewindsman gaf te kennen dat de krijgsmacht behoefte heeft aan een C-17 vrachtvliegtuig. Nederland zou kunnen investeren in een NAVO-pool met dergelijke toestellen, maar er zijn wellicht andere manieren om de beschikbaarheid te garanderen. Ook hebben minister Kamp en staatssecretaris Van der Knaap bij de presentatie van de brief vastgesteld dat er ook behoefte blijft bestaan aan drie Chinook transporthelikopters, in aanvulling op de reeds bestelde extra vier Chinooks en twee helikopters die de

standigheden, zoals een ‘vers’ gat of een regenbui, neemt zo’n trip minstens zes uur, maar ook wel eens het dubbele aan tijd in beslag. Tot nu toe verlopen de wegtransporten zonder noemenswaardige problemen. Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, toont zich 1

juni dan ook tevreden over het verloop van de opbouwmissie Deployment Task Force in Uruzgan, want: “daardoor kan Task Force Uruzgan gewoon volgens schema beginnen. In augustus dus.” De meeste goederen, die inmiddels op Tarin Kowt staan, zijn eerder verscheept naar het

Pakistaanse Karachi om vervolgens over de weg naar Kandahar te gaan. Eind mei waren hier 487 containers uitgepakt en verwerkt en 285 per schip aangevoerde voertuigen bedrijfsgereed gemaakt. Het eerste konvooi verliet Kandahar op 18 mei en arriveerde, via een tussenstop in het midden in woestijn lig-

Lees verder op pagina 3

Nederland langer in Bosnië DEN HAAG - De regering heeft besloten de Nederlandse militaire bijdrage aan de EU-geleide troepenmacht in Bosnië-Herzegovina per 2 juni 2006 met twaalf maanden te verlengen. Dat hebben de ministers Bot (Buitenlandse Zaken), Kamp en Van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking) het parlement laten weten.

Door de efficiëntere Nederlandse bijdrage aan operatie Althea in Bosnië vermindert het aantal militairen met 130. Er zijn dan nog 320 Nederlandse soldaten in Bosnië. Nederland doet al sinds 2004 met maximaal 530 militairen mee aan operatie Althea. De deelname is al twee keer verlengd.

gende Martello en door soms zeer desolate landschappen, in Tarin Kowt. De balans opmakend blijkt dat daar vier konvooien verder inmiddels 140 voertuigen zijn gearriveerd en veertig containers op hun plek staan.

De operatie wordt uitgevoerd door de EU-troepenmacht EUFOR. EUFOR heeft de stabilisatietaken overgenomen van de NAVO-geleide troepenmacht SFOR en is daarmee verantwoordelijk voor toezicht houden op het staakthet-vuren en ontwapening van de voormalige Bosnische strijdkrachten en draagt bij aan een veilige omgeving waarin de internationale gemeenschap haar werk kan doen.

Lees verder op pagina 2

Lees verder op pagina 2

TRANSPORTEN NAAR URUZGAN VERLOPEN NOG STEEDS GOED DEN HAAG - De weg van Kandahar naar Tarin Kowt, een afstand van 185 kilometer, is inmiddels door vier enorme Nederlandse konvooien afgelegd. Steeds reden zo’n vijftig gepantserde voertuigen in colonne, over een lengte van circa vijf kilometer, over de slechte wegen. Afhankelijk van de om-

eerder gecrashte toestellen vervangen. Tevens willen zij twee NH-90 helikopters meer bestellen dan de twintig die al voor Nederland in de orderboeken staan. De zes te verkopen Apaches, waarvan er één uit de mottenballen is gehaald om een gecrasht exemplaar te vervangen, wil Kamp, mocht er financiële ruimte voor komen, toch behouden. De vijf apaches blijven als reserve achter de hand en samen met de 24 overige exemplaren gemoderniseerd. De minister wil bovendien grotere en kleinere onbemande waarnemingstoestellen aanschaffen, omdat onbemande waarnemingssystemen voor het opbouwen van het beeld zowel op de grond als op zee van groot belang zijn voor militaire operaties. Tijdens die operaties is het van belang dat zowel de eigen eenheden als bondgenoten in het theater met elkaar kunnen communiceren. Daarom wil Kamp investeren in netwerkachtige constructies ofwel Network Enabled Capabilities, kortweg NEC.

8 juni | Pagina 2

INTERNE VACATURES DEFENSIE

De Commandant der Strijdkrachten generaal Dick Berlijn bracht eind vorige maand een bezoek aan Afghanistan.

Voor recente vacatures kunt u terecht op de intranetsite van de dienstencentra Psychologisch Advies en Selectie en Medische Keuringen, te benaderen via het intranetportaal (http://intern.mindef.nl) of op internet via www.mobiliteitsbank.nl. Medewerkers die nog geen toegang tot intranet en ook geen internetverbinding hebben, kunnen een beroep doenop de personeelsdienstvan zijn of haar onderdeel. Adviseur Juridische Zaken Vastgoed, Den Haag, schaal 13; Senior Adviseur, Rijswijk, schaal 12; Hoofd Sectie Uitvoering, ‘t Harde, schaal 11; Servicemanager, Gouda, schaal 11; Medior IV-Consultant, Gouda, schaal 11; Medior IV-Consultant, Gouda, schaal 11; Medior IV-Consultant, Gouda, schaal 11; Linguïst (Frans en andere Romaanse talen), Den Haag, schaal 11; Hoofd Opleiding & Trainingsgroep Contra Inlichtingen & Veiligheid en Human Intelligence, Ede, begin 2007 ‘t Harde, schaal 11; Hoofd Arbo, Milieu en Veiligheid, Amsterdam, schaal 10; Senior System Engineer, Den Helder, schaal 10; Senior Technicus, Den Haag, schaal 10; Senior ICT Beheerder, Den Helder, schaal 10; Senior Engineer Werktuigbouw, Den Helder, schaal 10; Hoofd Algemene Dienst, Heerenveen, schaal 10; Teamleider Crediteurenadministratie, Utrecht, schaal 9; Engineer, Den Helder, schaal 9; Medewerker Techniek en Documentatie, Den Haag, schaal 8; Medewerker Log/ Doc, Den Haag, schaal 8; Operationeel Inkoper, Den Haag, schaal 8; Officemanager Bureau Defensie Attaché 2X, Washington en Londen, schaal 6; Beheerder AS-32, Nieuw Milligen, schaal 4; Medewerker Distributiecentrum, Hoenderloo, schaal 3

Voorbereiding Task Force Uruzgan op schema Vervolg van pagina 1

KRIJGSMACHT VERLEENT HONS ROTTERDAM - De krijgsmacht heeft onlangs bijstand verleend aan een omvangrijke beladingsoperatie in de Rotterdamse haven. Ruim 2400 Hummers, vrachtauto’s, trekker/opleggers en 37 helikopters van het Amerikaanse leger in Duitsland gingen in twee vrachtschepen over de grote plas. De Host Nation Support-operatie stond onder leiding van majoor Roelof van Lopik van het Regionaal Militair Commando West. De belading zelf werd uitgevoerd door 598th Transportation Terminal Group uit Capelle aan den IJssel. Zogenoemde Move-

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

ment control teams namen alle per spoor, schip en rail aangevoerde spullen in ontvangst, stelden die vervolgens in een bepaalde volgorde op waarna de daadwerkelijke belading begon. Van Lopik stond garant voor randvoorwaarden als de organisatie van de beveiliging. Daarvoor tekenden onder meer eenheden van 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel, het Gevechtssteunbataljon van het Korps Mariniers en personeel van 20 en 50 Natresbataljon. Per toerbeurt bemanden zij verschillende wachtposten, die op het tijdelijk tot militair gebied omgedoopte terrein waren opgericht. De opsroom werd onder meer bezet door de reserve-majoors Dikjan van de Poll en ranggenoot Hans Schuitemaker. Het materieel was afkomstig van de 1st Armoured Division, bijgenaamd The Big One die in de omgeving van Würzburg is gelegerd. Het overgrote deel van deze eenheid wordt in de Verenigde Staten gestationeerd. In Duitsland blijft volgens zeggen een lichte brigade over.●

KANDAHAR - De opbouw van het hoofdkamp in Tarin Kowt, waar straks de Task Force Uruzgan haar intrek neemt, vordert gestaag. Het kleinere kamp in Deh Rawod loopt in zijn ontwikkeling enigszins achter op schema, maar dat is volgens Berlijn niet van enige invloed op de volledig operationele inzetbaarheid. Nadat begin augustus de zogenoemde Transfer of Authority is geweest en Nederland de verantwoordelijkheid over Uruzgan op zich heeft genomen, verwacht Berlijn dat de missie op 1 oktober op volle toeren draait. Australië levert daarbij met 240 militairen ook een bijdrage. Ingebed in de Nederlandse Task Force Uruzgan brengen ze bovendien drie genie-elementen mee, zorgen zelf voor Force Protection en hebben tot april 2007 twee Chinook transporthelikopters beschikbaar. “Dat is mooi”, zegt Berlijn, “want die van ons waren te lang en te veel gebruikt de afgelopen periode.” Wat hem betreft is niet alleen de samenwerking met de Australiërs goed, maar ook die met de Amerikanen, Britten en Canadezen die reeds in het gebied zitten. De onderlinge coalitiecontacten mogen dan goed zijn, dat is niet het geval met de veiligheidssituatie in het gebied. Er wordt gevochten in de zuidelijke provincies Helmand, Kandahar en ook in Uruzgan. Berlijn: “De invloed van de Taliban wordt groter, de verzetsstrijders zijn beter georganiseerd, het aantal zelfmoordaanslagen loopt op en er liggen vaker bommen langs de weg. Daar houden we rekening mee en boven-

dien kunnen we er mee omgaan.” Wat de gevolgen zijn van bijvoorbeeld Improvised Explosive Devices toont de CDS met een foto aan. Daarop ligt een totaal verfrommelt stuk schroot, dat ooit een Amerikaanse Humvee was. Daarom rijden er voor de Nederlandse konvooien verkenningselementen uit. Maar om ook andere dreiging zoveel mogelijk binnen de perken te houden, rijdt in de collones altijd Force Protection mee, onder meer met Patria’s. Vanuit de lucht nemen Apaches en desgewenst F-16’s de beveili-

ging voor hun rekening. Geen overbodige luxe want dat de dreiging toeneemt is een feit. De generaal merkt daarover op dat hij tijdens zijn bezoek van eind mei merkte dat de militairen in zuidelijk Afghanistan zich niet laten intimideren door de berichtgeving dat het allemaal slechter zou gaan. Gelukkig maar, want Nederland moet door. Berlijn: “Vooral nu is een snelle aanwezigheid op een groot aantal locaties belangrijk. Zo voorkom je dat er vluchtelingenstromen op gang komen.”●

Langer in Bosnië Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - De EUFOR ondersteunt het Mission Implementation Plan van de Hoge Vertegenwoordiger/EU Speciaal Vertegenwoordiger (HV/EUSV, sinds 31 januari 2006 Christian SchwarzSchilling) en helpt het bij de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Eind november 2005 hebben de ministers van Defensie en van Buitenlandse Zaken de tweede six monthly mission review (SMR) van operatie Althea goedgekeurd. Hierin concluderen zij dat het in de aanloop naar de verkiezingen nog te vroeg is de huidige troepensterkte te reduceren of het takenpakket aan te passen. Het is niet de verwachting dat de aankomende derde SMR een aanbeveling doet voor een troepenreductie nog vóór 2007. Na de verkiezingen in oktober 2006 wordt bezien of bepaalde

taken kunnen stoppen, bevoegdheden overgedragen en de missie verkleind. “Gedurende de komende twaalf maanden zal EUFOR blijven bijdragen aan ondersteuning bij de strijd tegen de georganiseerde misdaad”, schrijven de bewindslieden. De hervorming van het leger als onderdeel van de Dayton-akkoorden gaat door. Overeenkomstig het mandaat heeft de EU Politie Missie (EUPM), onder supervisie van de EUSV, de leiding overgenomen over de coördinatie van politiezaken in het kader van de algehele EVDB-inzet in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. “Gezien het aanhoudend grote belang van de Westelijke Balkan in het Nederlandse buitenlands beleid, hecht de regering, zolang er sprake is van militaire aanwezigheid van de NAVO en/of de EU in deze regio, aan een betekenisvolle Nederlandse bijdrage.”●

PATROUILLE DE FRANCE OP LEEUWARDEN LEEUWARDEN - Tijdens de open dagen van de Koninklijke Luchtmacht, op vrijdag 16 en zaterdag 17 juni op de vliegbasis Leeuwarden, geeft de wereldberoemde Patrouille de France (PAF) een luchtshow. Het Franse stuntteam heeft al eerder in Nederland demonstraties gegeven, ondermeer tijdens de open dagen van 2003 en 2004. Ieder seizoen komt dit team met een nieuwe show die ongeveer een half uur duurt en in de Friese hoofdstad zowel op vrijdag- als op zaterdagmiddag wordt uitgevoerd. De PAF bestaat uit negen vliegers die vliegen met de felgekleurde opleidingsstraaljagers van de Franse luchtmacht, de Alphajets. De vliegers krijgen ieder jaar een andere positie in het team en elk jaar worden er drie vervangen. De teamleden hebben de schtroumpfs”, ofwel smurfen als bijnaam vanwege hun lichtblauwe pak. Na deze wisseling

wordt er een nieuw programma samengesteld voor het volgende seizoen, waarvoor gedurende de hele winter verschillende keren per dag geoefend wordt. De belangrijkste positie in het team is die van de leader, ofwel de commandant van de PAF. Deze vliegt bij alle figuren voorop en geeft de veranderingen van de ene figuur naar de andere aan,

vergelijkbaar met een dirigent. Hij is ook degene die, samen met de meest ervaren vliegers van het team de choreografie, dat wil zeggen de volgorde van de figuren, bepaalt. Om de show optimaal voor te bereiden, geeft de leader altijd een korte briefing vlak vóór de demonstratie om nogmaals de show door te nemen en te wijzen op de specifieke vliegomstandigheden. De ondercommandant van de PAF draagt de bijnaam charognard, het Franse woord voor aasgier. Hij vliegt namelijk altijd achter de leader en ziet deze als een soort prooi, omdat hij als ondercommandant op de positie van de leader aast. Doorgaans wordt de charognard na een jaar leader en commandant van de PAF. Twee andere bijzondere posities zijn die van de leader solo en de second solo. De show wordt altijd uitgevoerd met acht vliegtuigen

die tijdens de meeste figuren synchroon vliegen. Er zijn echter ook figuren die uitgevoerd worden door de twee solo’s, of door een formatie van vier, de solo’s en de buitenpiloten. Ze splitsen zich dan af van de groep, die gewoon synchroon blijft vliegen. De leader solo stuurt deze kleinere formaties en bepaalt de positie ten opzichte van de groep, zodat ze na het uitvoeren van de solo weer vloeiend kunnen aansluiten bij de rest. Hij leidt ook de zogenaamde kruisingen tussen de twee solopiloten, de zeer spectaculaire figuren waarbij het lijkt of de vliegtuigen elkaar aanraken wanneer ze langs elkaar vliegen. De twee piloten moeten hierbij volledig op elkaar vertrouwen. De PAF vliegt met acht piloten en vliegtuigen, maar er is nogv een negende vlieger bij het team. Hij valt in wanneer één van de anderen niet kan vliegen en kan

iedere positie innemen, behalve die van de leader. Het hele jaar traint hij dus op iedere positie. Wanneer hij niet meevliegt coördineert hij zijn collega-piloten vanaf de grond via de radio en naderhand geeft hij feedback over het optreden.

nende team vliegt mee in de alphajets, waarin buiten de piloot ook nog een passagier in kan. De anderen reizen met een groot transportvliegtuig, de C-160 Transall, die ook goed van pas komt voor het vervoeren van het benodigde materiaal.

ONDERSTEUNING

GESCHIEDENIS

De shows van de PAF worden mede mogelijk gemaakt door een team van ondersteunende medewerkers, waaronder uiteraard een aantal technici met ieder een eigen specialiteit. Zij zorgen onder meer voor de rook in de kleuren van de Franse vlag, die in het spoor van de vliegtuigen zichtbaar blijft. Natuurlijk moeten de vliegtuigen ook in perfecte staat gehouden worden en dat is veel werk, want door het intensieve gebruik slijten sommige delen van de alphajets erg snel. Een deel van het ondersteu-

Het eerste Franse demoteam ontstond al in 1931 en bestond uit drie vlieginstructeurs van de pilotenopleiding in Etampes Mondésir. Vanwege de goede resultaten van de vliegers, mocht deze Patrouille d’Etampes deelnemen aan nationale en internationale vliegshows met haar drie Morane-Saulnier MS 230 vliegtuigen. Ongeveer rond dezelfde tijd ontstond in Dijon een tweede patrouille, de Patrouille Weiser, die soms wel met dertien vliegtuigen vloog. Dit demoteam is met name beroemd geworden van-

8 juni | Pagina 3

PHDP GENERAAL-MAJOOR LEIJH: DEN HAAG - Bij de presentatie van de Prinsjesdagbrief in 2003 was het al van meet af aan duidelijk: bij de grootste naoorlogse reorganisatie van Defensie waren gedwongen ontslagen niet uit te sluiten. Nog altijd is het exacte aantal, zo’n zes maanden voor het verstrijken van de deadline die de bewindslieden de organisatie hebben opgelegd, onmogelijk aan te geven. De plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel (PHDP), generaal-majoor Hans Leijh, waagt zich dan ook niet aan een aantal. Defensie heeft personeel te veel, maar de organisatie telt ook nog een flink aantal vacatures. Kortom, wat hem betreft valt onmogelijk nu al vast te stellen wie uiteindelijk gedwongen het departement verlaat. TEKST: BERT VAN ELK - FOTO: PETER WIEZORECK

‘Organisatie ‘matcht’ nog niet met personeel’ In 2003 werd in de Prinsjesdagbrief aangegeven dat er 11.700 arbeidsplaatsen zouden komen te vervallen. Dat was nodig om het zogenoemde Nieuwe Evenwicht te bereiken. Organisatie, personeel en financiën dienden met elkaar in overeenstemming te worden gebracht. “Om dat te realiseren zou Defensie een nieuw besturingsmodel krijgen, de staven van de bevelhebbers dienden te verdwijnen, het personele en materiële functiegebied zouden opnieuw worden ingericht. En zo stonden er nog andere grote en kleinere reorganisaties opgesomd in het beleidsstuk om organisatie, personeel en financiën met elkaar in overeenstemming te brengen. De projectorganisatie Samson werd er destijds speciaal voor opgericht”, legt PHDP Leijh uit. “Het was op dat moment duidelijk dat al die maatregelen vooral personeel van Defensie zou raken. Gedwongen ontslagen zijn daarbij nooit uitgesloten en dat is ook keer op keer uitgesproken. We zijn nu een aantal jaren verder en de afronding van de reorganisatie staat voor de deur. Op 1 januari 2007 moet het Nieuwe Evenwicht zijn bereikt, de investeringen weer op peil en de organisatie in lijn gebracht met het personeel dat erbij hoort. Kortom: organisatie is gelijk aan

personeel is gelijk aan financiën.” Minister Kamp kondigde afgelopen vrijdag aan dat de reductie van 11.700 functies met de eindstreep in zicht nog niet is gehaald. “Klopt”, zegt Leijh. “De organisatie matcht nog niet volledig met het personeel dat erbij hoort. Dat moeten we opGeneraal-majoor Leijh: “De orlossen, omdat we ganisatie matcht nog niet volleanders ons beoogde dig met het personeel dat erbij doel niet halen. We hoort. Dat moeten we oplossen, brengen de komenomdat we anders ons beoogde de weken de organi- doel niet halen.” satie op orde door na te gaan wie er op een organieke functie zit en wie op een tijdelijke. Defensie kent momenteel een aantal grote projectorganisaties, die na afloop van het

BRIGADESTAVEN WORDEN MULTIFUNCTIONEEL Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - Voorts wil de minister onderzoeken of het mogelijk is het Defensie Operatie Centrum tot een permanent hoofdkwartier uit te bouwen. De verschillende operatiecentra bij de krijgsmachtdelen worden wat hem betreft hierbij ondergebracht. Verder is de minister er voorstander van de capaciteiten voor de verwerking van operationele inlichtingen in één krijgsmachtbrede inlichtingeneenheid te bundelen. Ook is de integratie aanstaande van de grondgebonden luchtverdediging van de land- en de luchtstrijdkrachten in één commando grondgebonden luchtverdediging, inclusief het Joint Air Defence Center op De Peel, dat onder één operationeel commando valt. De brigadestaven krijgen wat de minister betreft een multifunctioneel en modulair karakter waarbij de brigade niet langer per se een vast verband vormt bij een inzet. Daarnaast streeft de bewindsman ernaar verschillende vormen van ondersteuning, zoals logistiek, transport, genie en NBC-bescher-

wege de stalen kabels tussen de vliegtuigen tijdens sommige onderdelen van de shows. In 1946, na de Tweede Wereldoorlog, werden de demonstraties weer opgepakt met de Patrouille de Tours, die officieel benoemd

ming krijgsmachtbreed te organiseren. Zo wordt versnippering van deze schaarse capaciteit voorkomen. AMBITIENIVEAU

In de geactualiseerde Prinsjesdagbrief hebben de bewindslieden de drie hoofdtaken van Defensie ongewijzigd gelaten. “Er is geen aanleiding de formulering nu te herzien. Wij hebben wel gemeend het ambitieniveau voor de krijgsmacht, dat operationele invulling aan de hoofdtaken geeft, te moeten actualiseren en verduidelijken”, aldus de minister. Daarom is het ambitieniveau voor de krijgsmacht geherformuleerd. Het ambitieniveau is nadrukkelijk geen optelsom of keurslijf. Evenmin schrijft het ambitieniveau voor hoeveel militairen gemiddeld op uitzending zijn. Besluiten over de uitzending van militairen ter bevordering van de internationale rechtsorde worden per definitie van geval tot geval genomen, aan de hand van het Toetsingskader. De Nederlandse bijdragen zijn bovendien in de regel afhankelijk van de missie en van de bijdragen van andere landen.

werd tot het demonstratiesquadron van de Franse luchtmacht. Met de opkomst van de straaljager brak er een nieuw hoofdstuk aan voor het demonstratievliegen en vanaf 1950 ontstonden er ver-

marechaussee en kleinschalige missies met een civiel-militair karakter. Voorts stelt Defensie militaire deskundigen beschikbaar voor de training en advisering van veiligheidsorganisaties in andere landen en verleent het departement internationale noodhulp op verzoek van civiele autoriteiten.

Volgens minister Kamp staat de krijgsmacht garant voor de bescherming van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba, zo nodig met alle beschikbare middelen, en levert Defensie een actieve bijdrage aan het geïntegreerde buitenlandse beleid van ons land. Defensie levert kwalitatief en technologisch hoogwaardige militaire bijdragen aan internationale operaties in alle delen van het geweldsspectrum, ook in de beginfase van een operatie door een bijdrage aan het ambitieniveau van de NAVO. In verband hiermee zorgt de krijgsmacht tevens voor een continue bijdrage van wisselende omvang aan de NATO Response Force en een bijdrage aan het ambitieniveau van de Europese Unie. In verband hiermee levert de krijgsmacht tevens een periodieke bijdrage aan de snelle reactiecapaciteiten van de Unie, de EU Battle groups. Defensie kan gedurende maximaal een jaar meedoen aan een operatie in het hogere deel van het geweldsspectrum met een brigade van landstrijdkrachten, twee squadrons jachtvliegtuigen of een ma-

ritieme taakgroep en voor langere tijd aan maximaal drie operaties in het lagere deel van het geweldsspectrum met taakgroepen van bataljonsgrootte of, bij luchtoperaties en maritieme operaties, van vergelijkbare omvang. Tevens kan Defensie bij landoperaties optreden als leidende natie op brigadeniveau en - samen met andere landen - op legerkorpsniveau, bij maritieme operaties als leidend land op taakgroepniveau en bij luchtoperaties met bijdragen op gelijkwaardige niveaus als de brigade.

schillende kleine demoformaties met Vampiretoestellen. In 1953 ontstond uit deze eskaders de Patrouille de France, die volgens sommigen haar naam te danken heeft aan een enthousiaste commentator tijdens een vliegshow. Tussen 1955 en 1963 bestond de PAF uit onderdelen van verschillende escadrons, totdat ze in 1964 om financiële redenen werd opgeheven. Haar naam werd echter behouden en overgedragen aan een ander demoteam, dat al langer bestond en verbonden was aan de Luchtschool in Salon de Provence. Deze plaats is nog altijd de thuisbasis van de PAF. Tot 1981 vloog de Patrouille” met de Fouga Magister, waarna de zeer wendbare Alphajet definitief zijn intrede deed. Daardoor en ook door de vele buitenlandse shows die de Patrouille ieder jaar weer geeft, is het een zeer populair en graag gezien demoteam geworden. Kortom, alle reden om naar Leeuwarden af te reizen om deze spectaculaire formatie te bewonderen.●

Tijdens de Open Dagen op de Vliegbasis Leeuwarden vormen demo-teams uit binnen- en buitenland, waaronder dit jaar de Blue Angels en de Patrouille de France (zie elders deze krant), het hoogtepunt voor het publiek. Daarnaast zijn er verschillende vliegtuigen, helikopters, geleide wapens en grondapparatuur opgesteld in een zogenaamde static show. In een uitgebreide tentoonstelling kunnen de bezoekers alle mogelijke aspecten van het moderne luchtmachtbedrijf zien. Behalve de Koninklijke Luchtmacht, presenteren zich ook eenheden van de marine, landmacht, marechaussee en het Commando Diensten Centra. Tevens zijn een groot aantal opleidingsinstituten, verenigingen en organisaties uit de luchtvaartwereld present. De vliegbasis Leeuwarden is vrijdag 16 en zaterdag 17 juni van 08.00 uur tot 17.00 uur open voor het publiek. De toegang is gratis. Bezoekers worden geadviseerd met het openbaar vervoer te reizen. Vanaf het NS-Station Leeuwarden worden op beide dagen gratis pendelbussen ingezet. Deze bussen vertrekken vanaf de opstapplaats achter het busstation en rijden naar de Schapenlaan aan de zuidzijde van de vliegbasis, evenals de pendelbussen vanaf het Frisian Expo Centre (FEC) en de A-31. De bussen die vertrekken vanaf Stiens, de Grote Wielen en de N-355 rijden naar de Kampweg aan de oostzijde van de vliegbasis. De A-31 tussen Dronrijp en Marssum is vanaf vrijdag 06.00 uur volledig afgesloten voor alle verkeer.

Verder kan de krijgsmacht speciale operaties uitvoeren, met inbegrip van evacuatieoperaties en contraterrorisme-operaties, alsmede politiemissies, waaronder die van de Europese Gendarmerie-eenheid, met functionarissen en eenheden van de Koninklijke

project worden opgeheven. We gaan de organisatie zogezegd ‘opschonen’ en qua aantal arbeidsplaatsen brengen binnen het toegestane en afgesproken aantal. Dat betekent dat we inzichtelijk maken wie wel en wie niet op een organieke arbeidsplaats geplaatst is, dan wel kan worden. Alles bij elkaar zitten op dit moment ongeveer 5.000 personeelsleden niet op organieke plaatsen.” Volgens generaal-majoor Leijh betekent dat niet dat er voor hen geen emplooi meer is. “De organisaties kent nog duizenden vacatures. Daarom wordt er als eerste gekeken wie er in aanmerking kunnen komen voor die lege stoelen. Bovendien: wie werken er nu nog voor die tijdelijke organisaties, die we voorlopig nog in stand willen houden? Uiteindelijk ontstaat zo het exacte beeld van wie er niet meer plaatsbaar is.” De komende weken blijkt volgens Leijh in grote lijnen hoeveel personeelsleden dat betreft. “Ik kan onmogelijk nu al aantallen noemen, maar dat er een bepaalde mismatch is, lijkt me duidelijk. Duidelijkheid voor het personeel is er gelukkig wel snel, want op 1 juli weten we naar alle waarschijnlijkheid al meer. We hebben dan een beter beeld over het aantal gedwongen ontslagen.”●

BINNENLAND

Binnen de grenzen van het Koninkrijk werkt Defensie aan de veiligheid van de samenleving, onder civiel gezag. “Deze bijdragen zijn zowel structureel als incidenteel van aard”, stellen de bewindslieden. “In totaal is op rotatiebasis ongeveer 25 procent van het militaire deel van de krijgsmacht gegarandeerd beschikbaar voor de uitvoering van nationale taken.” Het gaat hierbij in het bijzonder om de uitvoering van nationale taken, zoals de grensbewaking door de Koninklijke marechaussee en de kustwacht, om militaire bijstand bij de strafrech-

telijke handhaving van de rechtsorde en de handhaving van de openbare orde en veiligheid, zoals met bijzondere bijstandseenheden en de explosievenopruiming, en ten slotte om militaire bijstand bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen. In beginsel zijn alle militairen in nationaal en internationaal verband inzetbaar. Binnen de krijgsmacht wordt geen onderscheid gemaakt tussen nationaal en internationaal inzetbare middelen. “Het gaat om één pool van eenheden waaruit kan worden geput voor alle doeleinden”, benadrukken de bewindslieden “Dit is ook om doelmatigheidsredenen wenselijk. De inzet in nationaal kader is zo georganiseerd dat de deelneming aan internationale operaties niet wordt belemmerd.” De geactualiseerde Prinsdagbrief staat volledig op www.defensie.nl onder parlement, brieven aan de Kamer.●

Open Dagen Luchtmacht LEEUWARDEN - ‘De Koninklijke Luchtmacht: Eén team, één taak’ is het thema van de Open Dagen die op vrijdag 16 en zaterdag 17 juni worden gehouden. Doorgaand verkeer wordt over de parallelwegen geleid. Deze afsluiting geldt eveneens voor de noordzijde van de N-355, tussen de Grote Wielen en Tytsjerk. De zuidelijke helft van de N-355 wordt opengesteld voor doorgaand verkeer in beide richtingen. De A-31 is vanaf zaterdag 17 juni 24.00 uur weer opengesteld, de N-355 vanaf zondag 18 juni 12.00 uur. Bezoekers die toch per auto of motor naar de Open Dagen komen krijgen de mogelijkheid om gebruik te maken van parkeerplaatsen rondom Leeuwarden. Een parkeerkaart kost vijf euro per auto/motor. Bezoekers worden per bus vanaf de parkeerplaatsen naar het Open Dag terrein vervoerd. Parkeren kan op de A-31 tussen Dronrijp en Marssum, bij het FEC, op de N-355 noordzijde tussen Grote Wielen en Tytsjerk, bij de Groene Ster en in Stiens. Motorrijders worden verzocht om de motor te stallen bij het FEC. Daar is gelegenheid om motorkleding en helm achter te laten. Door borden worden bezoekers buiten Leeuwarden op de hoogte gesteld van mogelijke parkeerlocaties en daarheen geleid. Invaliden worden op vertoon van een speciaal bewijs toegang verleend tot de vliegbasis. In verband met de verwachte drukte kan het reguliere verkeer rondom Leeuwarden hinder ondervinden van bezoekers van de Open Dagen. Het meenemen van huisdieren is niet toegestaan. Voor meer informatie: http://www.luchtmacht.nl/ opendagen2006●

8 juni | Pagina 6

Links: Euhhhh, welke was toch ook weer van ons?

Rechts: Verbindingen zijn essentieel bij uitzendingen.

NEDERLANDSE VERBINDELAARS HOUDEN IEDEREEN AAN HET Onder: De nieuwe generatie telefoons van TITAAN.

TITAAN TOVENA BAUMHOLDER - Wat was het soldatenleven toch ongecompliceerd voor een eenvoudige lijnwerker van de lichting 78-4. Met een drum en een ééntonner een telefoondraad alle kanten opleggen voor de staf van 42 Pantserinfanteriebrigade Regiment Johan Willem Friso, aansluiten op de straalzender en tevreden was generaal Van Buuren tijdens de legendarische oefening Saxon Drive op de Noord-Duitse laagvlakte. Hoe anders is het nu. TITAAN-tovenaar, poorten van de computer die open en dicht gaan, terwijl Portugezen, Esten, Moldaviërs en verbindelaars van nog 38 landen met elkaar kunnen praten, gegevens uitwisselen over het virtuele slagveld, met informatie van schepen, vliegtuigen, onbemande verkenningstoestellen of de enkele man op de grond. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: HENNIE KEERIS

Dat was althans de insteek van de grootscheepse oefening op het Duitse kazerneterrein in Baumholder, op steenworp afstand van Links: Luitenantkolonel Codi Fielmich: “Het belang van deze oefening wordt naar mijn mening onderschat.”

Rechts: Adjudant Hans Pruim helpt de Portugese buren.

edelsteenstad Idar-Oberstein. Jawel, liefst 41 landen meldden zich daar aan voor deelname, verdeeld over vier regio’s: NAVO-leden, landen van het Partnership for Peace (PfP) en belangstellende toeschouwers als Zuid-Afrika,

maar ook Armenië. Combined Endeavor is het neusje van de zalm op verbindingsgebied, met een tentenkamp vol specialisten. Voor iemand met een zeer sterk verouderde kennis op het gebied van verbindingen is het dan ook nog eens een stevige handicap dat Nederland in de wereld een voorloper is op het gebied van VoIP, Voice over Internet Protocol, zeg maar bellen via internet met alle mogelijkheden van dien. Dit Nederlandse militaire broertje van het populaire en gratis belprogramma SKYPE voor de computergebruiker werd met Argusogen bekeken door de deelnemers. Misschien nog wel meer door de Nederlandse militairen zelf. Natuurlijk, voor luitenant-kolonel Codi Fielmich van het C2 Support Centre (Center of Excellence) zijn er weinig geheimen meer, “maar het draait hier ook niet om mij”, zegt hij snel. “Het gaat om de mannen van de 1 GE/NL CIS Batalion (Eibergen), de militairen van 101 Communicatie en Informatiesystemen (CIS) Bataljon (Garderen) en de deelnemers van de School Verbindingsdienst (Ede). Zij moeten met deze apparatuur kunnen omgaan en zijn degenen die er straks mee aan het werk moeten in uitzendgebieden.”

8 juni | Pagina 7

Links: Samen met adjudant Pruim zoekt een deelnemer naar een oplossing voor een verbindingsprobleem.

Rechts: Burger Peter Harmsen kijkt of alles wel goed zit met de bedrading.

LIJNTJE TIJDENS ‘COMBINED ENDEAVOR’

AAR

Links: Kapitein Henk Lourens volgt met eerste luitenant Evert Wagensveld de oefening. Rechts: Internationale samenwerking in optima forma.

GROEVEN

Tussen de vijftien en twintig Nederlandse (en Duitse) militairen maakten de drie weken op Baumholder mee. Geen groot aantal. “Deze oefening wordt in mijn ogen onderschat”, vertelt Fielmich. “We kijken altijd zo snel naar wat het oplevert: wel, de verdiensten hier zijn enorm. Wij leren omgaan met andere landen, andere culturen en vooral andere apparatuur. Hier zitten de specialisten die je straks ook in Afghanistan tegenkomt. Sterker nog: we testen de verbindingsapparatuur die speciaal is ontwikkeld om in Uruzgan verbinding te leggen met de Canadezen en Australiërs. Niemand zet in deze tijd nog vraagtekens bij het belang van goede communicatie: dan moet je er wel op voorbereid zijn met elkaar te kunnen spreken.” Ondertussen zit in een van de verbindingswagens een gemêleerde groep van Nederlandse en Duitse militairen, plus een drietal burgers. Twan van Berkel C2Support centre (Joint CIS Group) en Peter Harmsen (School Verbindingsdienst) kijken met diepe groeven in het voorhoofd naar de computer gestuurde apparatuur. Er is verbinding gelegd met de Esten, maar terugbellen lukt niet. “We zijn al die weken dagelijks tests aan het houden. Er wordt nauwkeurig genoteerd waar het goed gaat en

Onder: Sergeant Rinse de Valk zoekt contact, sergeant Eli de Blaauw kijkt toe. Rechts onder: Ook het weer in de ruimte is hier van groot belang.

waar niet. Zijn er problemen, dan moeten die hier worden opgelost en beschreven”, vertelt ser-

Het Netwerk BAUMHOLDER - TITAAN staat voor Theater Independant Tactical Army and Airforce Network. Het is een netwerk, opgebouwd uit standaard bouwstenen die zijn samengesteld uit ICT-componenten zoals routers, switches, kabels en backup-stroomvoorzieningen. Door deze bouwstenen is het mogelijk om op iedere plek in de wereld onafhankelijk van de omgeving, snel een modern en betrouwbaar netwerk te bouwen. De laatste loot aan de stam is AFSIS, dat in Afghanistan de inzet van de PzH-2000 regelt. Afhankelijk van de inzet en het aantal gebruikende

geant Eli de Blaauw (101 CISbat). Hij probeert in korte tijd zoveel mogelijk verbindingen te leggen

eenheden kan het netwerk in omvang worden aangepast. De lokale netwerken (LAN’s) voor staven en bataljons of hoger kunnen aan elkaar worden gekoppeld tot een groot netwerk (WAN). TITAAN, sinds 2003 ingevoerd, is een netwerk om de commandovoering te ondersteunen. Tot die tijd deed Nederland mee met ZODIAC . Voor goede Command and Control (C2) is communicatie onmisbaar. TITAAN voorziet in middelen die het mogelijk maken om personen met telefonie, e-mail en video onderling te communiceren. Daarnaast gebruiken C2 ondersteunende informatiesystemen TITAAN om gegevens en databases met elkaar uit te wisselen en te synchroniseren. Bron: Verbindingdienst●

met de oudste toestellen uit het Buurman sergeant Rinse de Valk heeft er een uit TITAAN-project.

Korte terugblik BAUMHOLDER - Combined Endeauvor is een workshop die wordt gesponsord door het United States Euopean Command (USEUCOM). NAVO-landen en PfP-leden testen de C4 (commando, controle, communicatie en computergebruik) interoperabiliteit, wat resulteert in een jaarlijkse Interoperability Guide. Dit is een document waarin alle testen, bijbehorende configuraties en testresultaten beschikbaar worden gesteld aan alle deelnemende landen.●

de derde generatie, met kleurenscherm en veel meer gadgets opgepimpt. “Maar zeg alsjeblieft niet dat het hier een speeltuin voor nerds is”, bromt overste Fielmich, terwijl hij zijn onafscheidelijke pijp uitklopt. Aangezien het ook nog eens de VIP-dag is, lopen de bezoekers af en aan in de Nederlandse tent. Vanuit Nederland zijn kolonel (KLu) Loek Smits, de commandant Joint CIS Group, kolonel (kl) Bert Booman, Hoofd afdeling IV/CIS bij het Commando Landstrijdkrachten en kapitein-luitenant ter zee Quin Buizert, J6 bij de Defensiestaf, aanwezig. De vloer van het onderkomen zakt echter bijna door van het ‘goud’ op de schou-

ders van de grote aantallen Duitse, Noorse en Bulgaarse generaals die voor een briefing over de Nederlandse verbindingssystemen binnenlopen. De chief van het detachement, majoor Louw van Sinderen, glundert dan ook van oor tot oor. De aanwezigheid van de drie heeft een aantal belangen. Hij en overste Fielmich zijn immers wel heel blij dat de KL elk jaar TITAAN mag uitrollen en zelfs volgend jaar een hoofdrol mag vervullen, de inbreng van de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marine zou van onschatbare waarde kunnen zijn. “Veel landen zijn hier met Lees verder op pagina 8

8 juni | Pagina 8

Vervolg van pagina 7

meer krijgsmachtdelen”, constateert Fielmich. Hij wijst op de Zweden. “Die hebben om te laten zien dat ze alles joint doen, een verbindingsboot naar Denemarken overgevaren en met een trailer hier laten brengen. Schitterend toch.” De luitenant-kolonel wuift ook meteen de suggestie weg dat de marine met zijn HF (High Frequency) verbindingen en de luchtmacht met Link-16 niets te zoeken zouden te hebben bij Combined Endeauvor. “Volkomen onjuist: er wordt hier juist heel veel met HF gewerkt en echte verbindingen gemaakt over de hele wereld. De Britten verzorgen hun dataverkeer via HF”, zegt Peter Harmsen. PINGEN

Kolonel Smits beaamt dat er op verbindingsgebied nog wel wat valt te winnen in Nederland. “We werken nog te weinig joint”, stelt hij vast, “zeker als je naar andere landen kijkt. Bij de vorming van mijn organisatie merkte ik dat er hakken in het zand werden gezet. Ook hier moeten letterlijk weerstanden worden weggewerkt.” Wat Nederland dan echter weer voor heeft, is de geringe afstand tussen officier en onderofficer. “Anders dan bij manoeuvre-eenheden is bij ons kennis veel belangrijker dan de rang.” Fielmich ervaart dat die wetenschap erkenning vindt bij de traditionelere landen, zoals die uit het oostblok. Landen uit het voormalige Warschaupact zijn overigens steeds nauwer betrokken bij de workshop. Sterker nog, CE heeft zich uitgebreid naar de Balkan, want ook op het vliegveld van Tuzla in Bosnië-Herzegovina speelde zich een deel van de C4-oefening af. Er valt zo tussen de landen nog heel wat uit te wisselen en te leren. Sergeant Marko Kamsteeg kijkt in ieder geval zijn ogen uit. Afkomstig van 107 Radiocompagnie is hij toegetreden tot de Acompagnie van 101 CISBat (CIS peloton). “Alles loopt goed met VoIP, maar nu hapert de computer. Ik probeer verbinding te krijgen door te pingen, net als een provider thuis wel eens doet om de verbinding te testen. Het kan aan de firewall liggen, maar je moet wel eerst alle poorten controleren en dan goed noteren wat je doet. Anders kom je straks met een uitzending mogelijk voor het zelfde probleem te staan.” En dat is nu precies wat Combined Endeavor probeert te voorkomen in deze tijd van internationale uitzendingen in wisselende verbanden, waarbij ieder land zijn eigen systeem meeneemt. Er zijn meer naties die CISCO als leverancier kennen, maar de industrie speelt bij CE nauwelijks een rol. Toch moet de Nederlandse status hier en daar wringen. Waar nu nog hele voertuigen bezig zijn voor de verbindingen, heeft Nederland volgend jaar vijf boxen staan als ‘we’ het hart - de core van de verbindingen zullen leveren. Die verbindt de vier regio’s met elkaar. “Er zullen weer nieuwe ontwikkelingen zijn”, voorziet overste Fielmich vooruitblikkend. “We zullen er naar streven minder zogenoemde connectivity testen uit te voeren, maar meer service- en gateway testen, zoals VOICE-, VTC-, C2IS-systemen en MIPgateways.”●

DEN HAAG - In aanwezigheid van vele autoriteiten, onder wie enkele nog in leven zijnde Ridders MWO, kreeg de toenmalige commandant van de eenheid, generaal-majoor Stanislav Sosabowski postuum de Bronzen Leeuw uitgereikt. Aangezien hij in 1967 overleed, namen twee kleinzoons de onderscheiding in ontvangst. De regen viel op dat moment met bakken uit de hemel, maar dat temperde het enthousiasme van de Poolse veteranen nauwelijks.

ERESCHULD INGELOST

TEKST: ANDRE TWIGT FOTO’S: HENNIE KEERIS

Met volle overgave applaudisseerden zij voor hun vroegere aanvoerder. Vierenzestig oudgedienden waren op kosten van Defensie voor de plechtigheid overgebracht, evenals 25 weduwen. Zij waren onder meer afkomstig uit de Verenigde Staten, Portugal, Slowakije, Syrië Uruguay en natuurlijk Polen. De meeste wonen overigens in Groot-Brittannië, waar een groot aantal van hen na de Tweede Wereldoorlog is gebleven. De oud-militairen konden hun geluk niet op. Vooral niet toen brigadegeneraal Jircy Wojcik zich bij koningin Beatrix meldde en het vaandel neeg. Daaraan bevestigde de vorstin de Willems-Orde en een cravatte met daarop de tekst “Arnhem 1944”. Helaas heeft prins Bernhard dit niet meegemaakt. Maar toch was hij er wel indirect bij betrokken. Vlak voor zijn dood zette de veteraan der veteranen zich nog in om de Polen de eer te geven die hun toekwam. De kamerleden Frans Timmermans (PvdA) en Hans van Baalen (VVD) werden in verband met deze zaak op paleis Soestdijk uitgenodigd en zij maakten vervolgens de politiek warm voor het eerbetoon aan de Polen. Samen dienden ze een motie in die brede steun kreeg in de Tweede Kamer. Nadat ook het Kabinet zijn fiat had gegeven, was de weg vrij om de ambtelijke molens in werking te stellen en na te gaan of de Polen voor de onderscheiding in aanmerking wilden komen. DELEGATIES

Mede omdat koningin Beatrix de grootmeester van de Willems-Orde is, had de ceremonie naast een waardig ook

een bijzonder plechtig karakter. Vanwege dat oranje tintje trok projectleider MWO, luitenant-kolonel Bas Baars, een fikse dosis protocol uit de kast. Dat voorzag onder meer in een inspectie van de ‘troepen’. Delegaties van de krijgsmachtdelen die de hoogste onderscheiding voor dapperheid eerder ontvingen, stonden op rij opgesteld. Zo was er een afvaardiging van de Koninklijke Luchtmacht die de tradities voortzet van het Wapen der Militaire Luchtvaart en het Wapen der Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. De Koninklijke Nederlandse Brigade ‘Prinses Irene’, het Korps Mariniers, de Marine Luchtvaartdienst en de Onderzeedienst waren eveneens van de partij. Ook stuurde 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel een delegatie. Deze eenheid zet de traditie voort van het Regiment Van Heutsz, dat sinds 1972 de Militaire Willems-Orde draagt. In het oog sprongen de militairen van de Amerikaanse 82nd Airborne Division. Tot voor kort was dit de enige buitenlandse eenheid die de Willems-Orde ontving. Hierbij voegt nu ook de Poolse 6de Luchtmobiele Brigade uit Krakow zich. In haar leeft de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade voort. Typisch was de manier waar-

Boven: Poolse veteranen trotseren de regen en de kou. Links: De Ridders MWO woonden de plechtigheid bij. Onder: Na de plechtigheid sprak Koningin Beatrix met de twee kleinzoons van generaal Sosabowski.

op de deelnemende Poolse erecompagnie in de houding sprong. Dat gebeurde door met de laarzen luid tegen elkaar te klappen.

GOEDKEURING

In haar toespraak ging koningin Beatrix onder meer in op de rol die de Polen bij de bevrijding van Nederland

speelden. Ook liet zij het historische onrecht dat de Poolse militairen is aangedaan niet onbesproken. “Met de toekenning door de Ne-

8 juni | Pagina 9

Willems-Orde

derlandse regering van de twee hoogste dapperheidonderscheidingen die ons land kent, is een fout uit het verleden hersteld.” Minister van Defensie Henk Kamp sloot zich daarbij aan. In zijn speech bracht de bewindsman naar voren dat dankzij de inzet van de Poolse brigade tijdens de slag om Arnhem vele Britse militairen aan Duitse krijgsgevangenschap konden ontsnappen.

Zijn voordracht, tijdens de lunch in de Haagse sociëteit de Witte, viel in goede aarde bij de veteranen. Ze klapten of hun leven ervan af hing. Kamp stond ook stil bij de 93 Poolse parachutisten die tijdens Market Garden het leven lieten. Zij waren in beginsel opgeleid om ingezet te worden bij de bevrijding van hun vaderland. Maar het lot bepaalde anders en bracht hen op Nederlandse bodem.

De dag na de uitreiking waren de oud-strijders te gast in Driel, het voornaamste strijdtoneel van de Poolse para’s in 1944. Naast een officiële ontvangst door de burgemeester, vond er een plechtigheid plaats bij het Poolse Paramonument. Hier presenteerde de vaandelwacht voor het eerst het vaandel met daaraan de Militaire Willems-Orde. Na 64 jaar is een historische ereschuld ingelost.●

De Militaire WillemsOrde is de oudste en hoogste dapperheidonderscheiding van het Koninkrijk der Nederlanden. Ze werd ingesteld bij de wet van 30 april 1815, no. 5, en bestaat uit vier categorieën: Ridders der eerste klasse of Grootkruisen, Ridders der tweede klasse of Commandeurs, Ridders der derde en Ridders der vierde klasse. De eerste die de eer ten deel viel, was de Prins van Oranje - de latere koning Willem II - die in 1815 bij Quatre Bras en Waterloo de Nederlandse troepen had aangevoerd. Naar aanleiding van deze twee veldslagen vonden meer dan duizend benoemingen plaats. In de rest van de negentiende eeuw zouden er nog legio volgen. Zo leverden de Belgische Opstand van 1830 en de Tiendaagse Veldtocht, een jaar later, een groot aantal nieuwe ridders op. Nederlands-Indië was bij uitstek het gebied waar men de MWO kon verdienen. Atjeh spande in dit opzicht de kroon. De talloze militaire acties daar brachten in het tijdvak 1873-1927 een oogst op van twee grootkruisen, zes commandeurskruisen, 42 ridderkruisen derde klasse en meer dan 800 ridderkruisen vierde klasse. In totaal werden in de periode tot 1940 5.874 personen met de Militaire Willems-Orde gedecoreerd. Sinds 1940 zijn nog 199 namen aan het register van de Militaire Willems-Orde toegevoegd. Onder hen bevonden

zich, vanwege hun inspirerend leiderschap ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, twee leden van het Koninklijk Huis, te weten prins Bernhard, die op 15 juni 1946 tot Commandeur werd benoemd, en prinses Wilhelmina, die op 4 september 1948 tot ridder der eerste klasse werd benoemd. De prinses was de eerste vrouw die in het register van de Orde werd ingeschreven.●

Eén loket voor veteranen Het Veteraneninstituut (Vi) moet uitvoering geven aan het veteranenbeleid. Trefwoorden daarbij zijn een optimale psychische en lichamelijke zorg voor Nederlandse veteranen én ondersteuning van hun gezinsleden. Daarnaast wil het instituut de maatschappelijke waardering bevorderen voor de inspanningen die de veteranen in opdracht van politiek en samenleving hebben geleverd en voor de offers die daarbij werden gebracht. Het Vi richt zich op álle Nederlandse militairen die ons land hebben gediend onder oorlogsomstandigheden of tijdens vredesoperaties èn die intussen de dienst hebben verlaten. De leidende gedachte binnen het instituut is dat niemand met zijn of haar vragen of (hulp)verzoeken tevergeefs bij het Vi zal aankloppen. Om dat te realiseren, komen al die vragen en verzoeken via één centraal aanmeldpunt binnen, waarna ze door deskundige medewerkers worden beoordeeld en afgehandeld. Het betreft uiteenlopende kwesties. Veel voorkomende vragen zijn bijvoorbeeld die naar de geestelijke en lichamelijke gevolgen van militaire inzet. Ook wordt informatie verstrekt over reüniefaciliteiten, de Nederlandse Veteranendag, aanvragen voor een veteranenpas of een gratis abonnement op het veteranentijdschrift ‘Checkpoint’, medailletoekenningen, adressen van veteranenorganisaties en pensioenaanvragen. Tijdens kantooruren is het Vi telefonisch bereikbaar op 0343 - 47 41 47. Schriftelijke vragen aan Postbus 125, 3940 AC Doorn. E-mail: [email protected]●

8 juni | Pagina 10

HONDENSECTIE VLIEGBASIS GOED VOOR ZILVER EN BRONS

EINDHOVEN WEDEROM IN DE PRIJZEN NIEUW-MILLIGEN - Vlak voor de prijsuitreiking had korporaal-1 Toine Hulsen nog goede hoop op de eerste plaats. Tijdens het Luchtmacht-kampioenschap met Diensthonden dat onlangs op de legerplaats Nieuw-Milligen werd gehouden, deed zijn viervoeter Alix het bijzonder goed. Alleen werkten korporaal-1 Paul Blanken en zijn Rocco de vele oefeningen iets beter af. Met slechts twee punten verschil ging dit duo met het goud aan de haal. Op de tweede plaats eindigden sergeant Pieter Fiers met Tarac. Ondanks dat hij ‘slechts’ brons scoorde, kon er bij Hulsen na afloop nog best een lachje van af. Ten slotte werd de laatste editie van de wedstrijd met diensthonden gedomineerd door zijn thuisbasis Eindhoven. Aangezien sergeant Fiers hier ook werkzaam is, verhuisden er twee bekers naar Oost-Brabant. Voorwaar niet slecht aangezien “Eindhoven” in 2005 ook dik in de prijzen viel. Toen kwam Hulsen als winnaar uit de bus. Geheel volgens de regels mocht de hondensectie Eindhoven dit jaar met twee teams meespelen en met succes. Net voor de prijsuitreiking had Hulsen al een sterk vermoeden dat zowel de vliegbasis Eindhoven als Soesterberg goede kansen op de eerste plaats hadden. De door de wol gewassen keurmeesters hadden er bij sommige onderdelen moeite mee om vast te stellen welk team absoluut het beste was. Neem het immer populaire onderdeel werpstellen. Daarbij probeert de pakwerker de hond af te leiden door net voor de aanval enkele voorwerpen in zijn richting te gooien. Net als het gros van de elf deelnemende combinaties liet

Rocco zich niet van de wijs brengen. Ook niet toen pakwerker sergeant Vos struikelde, beet de hond hem klemvast in het been,

precies zoals aangeleerd. Wat dat betreft, bleek Rocco een buitenbeentje, want bij de meeste honden is de bovenarm favoriet. Die voorkeur leverde mooie momenten op. Opmerkelijk was de aanval van Ronald. Op het moment dat korporaal-1 Geert Meijers (vlb. Woendrecht) het commando gaf, rende de herder met de oren gespitst en zonder enige aarzeling op zijn doel af. Op het commando los, kon de hond het niet nalaten om bloeddorstig te blijven grommen en blaffen. Misschien liet het duo daardoor enkele puntjes liggen. Zij eindigden uiteindelijk in de middenmoot. Het optreden van diensthond Dico was minder goed. Nadat korporaal-1 Armand van Norel (AOCS NM) het commando “stellen” gaf, rende het beest eerst op enkele officials af om vervolgens vertwijfeld bij de pakwerker te blijven staan. Later mocht Van Norel de oefening om technische redenen overdoen. Ook bij die gelegenheid week de hond van zijn koers af. Werkelijk een schoolvoorbeeld van een perfecte aanval kwam van Alix. Met een geweldige sprong zette de stamboom Mechelse herder klemvast zijn tanden in het juten pak. Ver-

volgens bleef de hond nagenoeg bewegingloos hangen en deed geen poging om zijn beet te verstevigen, wat meestal strafpunten oplevert. Het publiek beloonde beiden met luid applaus. Klasse. Op het onderdeel terugroepen, scoorde Hulsen ook bijzonder goed. Vrij laat beveelde hij Alix terug te komen, maar desondanks reageerde de hond meteen. Hij brak de aanval af en kwam snel terug bij zijn baasje. Ook Quinto van korporaal 1 Ronnie van Leen (vliegbasis Twente) deed het goed. Op het moment dat de hondengeleider zowat de longen uit zijn lijf schreeuwde, schrok de viervoeter en keerde onverwijld terug naar het beginpunt. Dergelijke prestaties komen volgens mede-organisator adjudant Bert van Woudenberg niet zomaar uit de lucht vallen. Gemiddeld traint een hondengeleider twee tot drie maanden op de achttien verschillende onderdelen waaruit een kampioenschap is opgebouwd. Opgesplitst in drie afdelingen variëren die van volgen aan de lijn, volgen zonder lijn, een breedtesprong over een kuil, het zoeken naar drie kleine voorwerpen, het revieren naar een persoon tot meer krijgshaftige opdrachten als schijnstellen en transport met bewaking. Als afsluiting van de dag werden de laatste twee achter el-

kaar afgewerkt. Bij schijnstellen blijft de pakwerker stofstijf staan en mag de hond niet bijten. Maakt hij vervolgens aanstalten weg te lopen, dan komt de bijtgrage viervoeter ongenadig in actie. Bij transport met bewaking probeert de pakwerker weg te hollen en moet de hond eveneens onmiddellijk in actie komen. Ondanks dat Mike en korporaal Robin van Wolven (Volkel) slechts zeven dagen getraind hadden, werkte de vijf jaar oude Mechelse herder deze onderdelen netjes af. Die korte voorbereidingstijd kwam doordat korporaal-1 Gerard Bloemen zijn hand brak. “Wij moesten toen invallen. Vandaar.” Desondanks mocht Van Wolven niet mopperen. Bij de onderdelen werpstellen en terugroepen ging de hond de fout in. Zo week hij bij de eerste af van zijn doelwit en keerde hij bij de tweede uit zichzelf terug. De onderdelen schotstellen, rijwielstellen en schijnstellen gingen best goed. Zodra de pakwerker aanstalten maakte om te vluchten, demonstreerde Mike een klemvaste beet. APETROTS

Mocht Van Wolven volgend jaar een kans op de overwinning willen maken, dan zal hij net als winnaars minstens drie maanden lang, drie keer per week moeten

trainen. Die inspanningen legden korporaal Hulsen geen windeieren. Zo mocht hij vorig jaar meedoen aan de prestiqieuze KNPV-kampioenschappen (Koninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging). Hoewel hij niet verder kwam dan een zevende plek, is hij nog steeds apetrots dat hij sowieso mee mocht doen. Dat was namelijk nog geen andere luchtmachter gelukt. Hulsen en Alix wisten wel de jaarlijkse wedstrijd van de Nederlandse Bond voor de Diensthond op hun naam te zetten. Daarbij lag de nadruk op het uitvoeren van praktische opdrachten, zoals het veiligstellen van een hoofdwapensysteem, het afweren van een overval op de geleider en het onderscheppen van een indringer in een gebouw. Kortom, het werk waarvoor de luchtmacht vele Alixjes in de inventaris heeft. Dat de hond een onmisbare schakel vormt in de beveiliging van terreinen en gebouwen, weet plaatsvervangend secretaris-generaal van Defensie, Marion Gout inmiddels ook. Zij was tijdens het kampioenschap de eregast en reikte hoogstpersoonlijk de prijzen uit.● TEKST: ANDRE TWIGT FOTO’S: HENNIE KEERIS

HET VERHAAL VAN ZWAVEL, HOUTSKOOL EN SALPETER IN HET LEGERMUSEUM

BOEM!! 1000 JAAR BUSKRUIT

DELFT - Stofwolken bedekken de hemel. Hout, puin en lichamen vliegen door de lucht. Er vallen ruim honderd doden. Van tweehonderd huizen wordt niets teruggevonden en alle gebouwen in de stad hebben schade. Het is 12 oktober 1654. Delft heeft te maken met een ramp van ongekende omvang nadat het kruitmagazijn, aan de huidige Paardenmarkt, ontploft. Er lag zo’n tachtig tot negentig ton buskruit opgeslagen. Het drama, bekend als de Delftse Donderslag, werd 1 juni even opgerakeld. Dit gebeurde tijdens de opening van de expositie ‘BOEM!! 1000 jaar buskruit’, door Jan Douwe Kroeske, in het Legermuseum in Delft. Die opening gaat gepaard met een hoop geknal op de kop van het museum. Vuurwerk weerspiegelt in de gracht aan de Korte Geer. Publiek stroomt toe om dit spektakel te aanschouwen. Uiteindelijk verschijnen de letters BOEM in vuurwerk. Het levert een spontaan applaus op in de straten van Delft. Wellicht dat van menig toe-

zen gebruikten buskruit in de 10e eeuw om vlammend wapentuig te maken. Het recept wisten ze vervolgens ongeveer 250 jaar geheim te houden, maar uiteindelijk arriveerde het toch in Europa. Wie het hierheen heeft gebracht is nog steeds niet opgehelderd. Wel duidelijk is dat buskruit terecht te boek staat als een van de belangrijkste ontdekkingen van de laatste duizend jaar. Het beïnvloedde vanaf de 13e eeuw niet alleen de manier van oorlogvoeren op de West-Europese slagvelden. Ook zijn er industriële toepassingen uit de 18e en 19e eeuw, zoals stoommachines, stoomtreinen en mijnbouw, op dit ontplofmiddel gebaseerd. Aan de hand van originele objecten uit internationale collecties, filmbeelden, manuscripten en historische afbeeldingen krijgt de museumbezoeker een bijzonder helder beeld over de invloed en het belang van buskruit. “Dit komt uiteraard aan bod als het gaat om vuurwerk bij feestelijke gebeurtenissen. Hemels

schouwer de nieuwsgierigheid is aangewakkerd, want binnen de oude muren van het Legermuseum valt nu meer te zien dan buiten. Men kan zich namelijk uitvoerig verdiepen in het ongeveer duizend jaar geleden door Chinese alchemisten ontdekte buskruit. Zij waren het die salpeter, houtskool en zwavel zo wisten te combineren dat het dit explosieve goedje opleverde. De Chine-

vreugdevuur, zeg maar”, merkt algemeen directeur van Legermuseum, Gert Groenendijk, op. “Er wordt stilgestaan bij rampen, vaak menselijke tragedies als gevolg van buskruit. Hels vuur, als

ware Lucifer zelf de aanstichter ervan. Daarmee doet het museum niet aan een vorm van indirect rampentoerisme; dat zou wel een erg goedkope jacht op de potentiële bezoeker zijn. Feit is, dat ram‘BOEM!! 1000 jaar buskruit’ geopend.

TEKST EN FOTO’S: MONIQUE VAN RIJEN BOS

pen mensen sinds jaar en dag bezighouden. Rampen zijn, hoe wrang ook, bakens in het collectieve geheugen”, zegt Groenendijk verwijzend naar de top 10 van meest memorabele rampen in Nederland waarin ook de Delftse Donderslag staat. Rampen vormen slechts een onderdeel van de expositie, want er is veel meer in te ontdekken. Wie zou nou denken dat bijvoorbeeld de airbag in de auto iets te maken heeft met buskruit. En toch is het zo. De interessante en intrigerende tentoonstelling ‘Boem!! 1000 jaar buskruit’ is nog te zien tot 3 december. Tevens is er sinds deze week ook een boek onder dezelfde titel verkrijgbaar. De fullcolour uitgave telt 75 pagina’s en is voorzien van veel foto’s, tekeningen en afbeeldingen. Een exemplaar van ‘Boem!! 1000 jaar buskruit’, geschreven door Robert Douglas Smith, kost N 12,95. ISBN-10: 9070793-31-8 of ISBN-13: 978-9070793-31-9 (beide nummers leiden naar hetzelfde boekje). Zie ook: www.legermuseum.nl●

8 juni | Pagina 11

Podiumplaatsen voor KL racing team

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. WONINGEN

ASSEN - Sandra van der Sloot en Sheila Verschuur hebben tijdens het Dutch Power Pack Festival op het vernieuwde TT-circuit van Assen twee podiumplaatsen voor het team van de Koninklijke Landmacht weten te veroveren. In de twee-uurs race van de Seat Cupra Cup finishte de damesequipe als tweede. Bij de sprintrace kwam Van der Sloot als winnaar uit de bus. Marcel Duits en Ronald Sarink werden als zesde en zevende afgevlagd.

Sandra van der Sloot maakte bij de start van de 2-uurs race op zaterdag meteen haar ambities duidelijk: ze nam in de eerste bocht resoluut de koppositie. Helaas duurde dat niet lang want om onverklaarbare redenen hield de motor van haar Seat Cupra opeens in, waarop de aandringende Ronald Morien de leiding overnam. Na twaalf ronden

TIENTALLEN ATTACHÉS OP DEFENSIE TECHNOLOGIE FORUM WASHINGTON - Meer dan vijftig defensieattachés, vertegenwoordigers van het Pentagon, Defensie-industrie en pers hebben op 8 en 9 mei op de Nederlandse ambassade in Washington het Defensie Technologie Forum van de Defensie Attaché Vereniging bezocht. Het was de eerste keer dat de bijeenkomst op de ambassade plaatshad. Omdat militairen wereldwijd na grote rampen steeds vaker worden ingezet, had het forum de titel: Exploiting Technology for the Military in Humanitarian Assistance and Disaster Relief Operations: Learning from the Past and Planning for the Future. Op de zeer druk be-

zochte receptie in de residentie van de Nederlandse ambassadeur, voorafgaand aan het Forum, sprak de Amerikaanse Staatssecretaris van Defensie Gordon England over de toenemende rol van militairen bij hulpverlening na rampen. De volgende dag gaven ongeveer 25 sprekers een overzicht van de geleerde lessen en ontwikkelingen. In de centrale hal van de ambassade gaven diverse industriële exposanten, waaronder uit Nederland, met demonstraties en uitleg over hun producten. Uit de discussies in de verschillende panels en workshops bleek dat het niet slechts een kwestie van technologie is, maar dat een goede commandostructuur, organisatie en training met alle betrokken departementen cruciaal is voor succes. Direct noodzakelijk in rampgebieden zijn water, water en nog eens water, communicatiemiddelen, medische hulp en bescherming tegen de elementen. Opvallende zaken in de expositie waren een verrijdbare brancard waar alle patiëntmonitorfuncties zijn ingebouwd, zodat niet meer met losse spullen gesleept hoeft te worden en een in Nederland ontwikkelde volledig geïntegreerde commandovoeringstent, momenteel al in gebruik bij het Duits-Nederlandse legerkorps.●

kon de Landmacht-coureur haar eerste plaats weer terugpakken en stond die niet meer af tot Sheila Verschuur bij de verplichte pitstop het stuur overnam. De jonge Nijmeegse kwam voor Ferry Duivenvoorde, de partner van Morien, de baan weer op. Duivenvoorde probeerde Verschuur van de koppositie te verdringen en raakte daarbij haar auto. Verschuur kwam daardoor buiten de baan en op de curbstones, waardoor haar stuur scheef kwam te staan en de voorwielafstelling uit het lood was geraakt. Op dat moment was ze ook al zoveel tijd kwijt dat ze de leidende Duivenvoorde niet meer kon achterhalen. Sterker nog, ze kwam onder druk te staan van Mark Koster en René Oudshoorn. Een ruim half uur moest de Nijmeegse zich vreselijk breed maken om de achtervolgers onder de duim te houden, wat haar na een spectaculaire strijd lukte. Haar tweede plaats werd dan ook met een brede lach begroet. In de andere Koninklijke Landmacht-Seat had Ronald Sarink de start voor zijn rekening genomen. Hij wist zich knap naar de derde plaats op te werken, waarop hij op het nieuwe baangedeelte een tik op zijn achterkant kreeg en in de grintbak belandde. Hij kwam er wel op eigen kracht uit maar moest de race vanaf de tiende plaats weer oppakken. Sarink, de eerste coureur uit eigen Koninklijke Landmacht gelederen, wist nog naar de zesde plaats op te klimmen, voordat hij het stuur overgaf aan Marcel Duits. Omdat er banden moesten worden gewisseld duurde de pitstop twee minuten langer, waardoor Marcel Duits als 8e weer in de baan kwam. Die wist nog twee plaatsen goed te maken maar een podiumplaats, die er zonder die botsing zeker had ingezeten, lag ver buiten bereik. Duits finishte zodoende als zesde. Op zondag nam Sandra van der Sloot in de twaalf ronden durende sprintrace haar revanche. Het was voor de eerste keer sinds twee jaar dat zij weer eens een Nederlandse sprintrace kon rijden en die gelegenheid buitte ze ten volle uit. En weer was Ronald Morien haar tegenstander. Die

had bij de start de kop genomen, mede omdat Sandra bij de start iets teveel doorspinnende wielen had. In de achtste ronde nam zij even de kop over van Morien, maar die probeerde te counteren door binnendoor bij Sandra te steken. Daarbij schoot hij zelf van de baan en reed buiten de markeerpaaltjes door. Hij had echter wel weer de leiding overgenomen. Sandra zette Morien heftig onder druk maar kwam er niet langs, omdat beide auto’s precies even snel waren. Uiteindelijk werd Morien vanwege zijn rijgedrag naar de tweede plaats terug gezet, zodat Van der Sloot tot winnares werd uitgeroepen. “Ik race dit jaar voor het vijftiende jaar maar dit geeft me nog steeds een geweldige kick. Het was een spannende strijd, van de eerste tot de laatste meter. Gaaf dat ik eindelijk weer eens een sprintrace heb gewonnen”, aldus Van der Sloot, die samen met Sheila Verschuur nog steeds aan de leiding in het kampioenschap staat. In de tweede auto van de Koninklijke Landmacht nam Marcel Duits ook nu weer de sprintrace voor zijn rekening. Hij wist twee plaatsen goed te maken tot hij bij een inhaalpoging door Kees van den Vendel werd geraakt en zijn auto niet goed meer stuurde. Teleurgesteld finishte hij als zevende. “Het was niet mijn weekend”, concludeerde Duits.● Uitslag van de 2-uurs race van de Seat Cupra Cup: 1. Morien/Duivenvoorde, 55 ronden in 2 uur 00’04”777; 2. Verschuur/Van der Sloot op 41”969; 3. Oudshoorn/Hoekzema op 42”666; 4. Schilperoort/Koster op 42”832; 5. Van den Brink/Kroes op 43”597; 6. Duits/Sarink op 1 ronde Uitslag van de sprintrace van de Seat Cupra: 1. Sandra van der Sloot, 12 ronden in 25’52”262; 2. Ronald Morien op 0”185; 3. Hoekzema op 4”881; 4. Kees van de Vendel op 8”121; 5. Ger van de Brink op 8”355; 6. Ben Schilperoort op 14”879; 7. Marcel Duits op 15”356 Stand: 1. Verschuur/Van der Sloot 112; 2. Morien/Duivenvoorde 109; 3. Van den Brink/Kroes 80; 4/5. Dekker/Dekker en Hoekzema/Oudshoorn 64; 6. Duits/Sarink 62●

Te koop:Bodegraven (ZH) ruim herenhuis (inh. 400 m3) aan plantsoentje, bij scholen, natuurgeb. de Meije en Reeuwijkse Plassen. 3 slaapkmrs, zeer grote zolder met dakkapel (nu slaapkmr), alles dubb. glas. Recent gedeelt. verbouwd (keuken, badk. en woonk.) Vr.pr 310.000 k.k. Tel: 06 - 200 068 08. Te koop:Breda, Kapucijnenhof 20. Luxe 3- kmr-app. met parkeerpl, berging en grote loggia in centrum. Complex ligt op schitterende woonlocatie naast park, nabij casino, theater,station en uitvalswegen. Vraagprijs 299.500.- euro Info: CTS van den Heuvel 076 - 571 03 75 of 06 - 416 538 80. Te koop: Duiven, Engelenburgallee 10, royale, mod. en energiezuinige eengezinsw, bwjr. 1999 in gewilde nieuwbouwwijk. Woonopp. 150m2, inh. 450 m3. Ligt optimaal voor kazernes in Schaarsb. Apeldoorn, Harskamp etc. Vr.pr. 232.500 euro. Info: [email protected] tel: 06 - 248 954 57. Zie ook www.funda.nl. Te koop: Dongen, ruime, vrijst. woning (bjr 1996) met gesch. garage, rustige buurt, 10 km v. vlb. GzRij, 25 km v. BAM-toren Breda. Perc. 467 m2, inh. 550m3, ruime woonk. met o. haard, luxe open keuken. 1e verd. 2 slaapk, badk., 2e verd. extra slaapk. Royale achtertn. op zd-w. Vr.pr. 435.000 euro k.k. Info: Van den Bosch makelaars bv, tel 0162.321616, e-mail [email protected] www.vandenboschmakelaars.com Te koop: Oosteind (Gem Oosterhout, NB) Semibung, bjr. 1989, vrijst. in mooi, rustig hofje. Woonk. 36 m2, keuken, bijkeuken, ruime hal, inpandige gar., carport, berging. Grote achtertuin, veel privacy. Perceel 490 m2, inh. 500 m3. Vr. pr. 429.000 euro k.k. Tel: 0162-521055 (15 km v. Breda, 10 km v. Rijen) Te huur: met onmiddellijke ingang tot 1-12-’06, gemeub. 2 kmr ben. Won. In app.compl. te Den Haag, woonkmr met toegang tot tuin, 1 slaapkmr met bad. Woonopp. 55 m2. Centraal gelegen in Archipelbuurt, 10 min. Lopen van het centrum. Huur 750 euro incl. info: 06 - 483 566 64. Te koop: Bosschenoofd, Patershof 2. Ideaal voor Klu-personeel. Luxt villa op ± 700 m2 grond, 15 km van Breda en 25 km van Woensdrecht. Ligt in natuurgebied Hoeven langs de A58 (vliegveld Seppe). Vr. pr. 495.000 euro. Info: www.kkm-makelaar.nl, tel. 0165 - 31 93 19.

DIVERSEN Gezocht: Postzegelvelletje van de provinciezegels (postfris) van Friesland, Drente, Overijssel en NoordHolland, bij voorkeur incl. informatie mapje, uitgegeven door PTT-Post in 2002. Reactie via gsm: +49 151 14 55 55 86. Gezocht: Wie kan mij helpen aan de R.O.T. t.b.v. oude trui wachtmeester instructeur, kapelmeester, eskadron opperwachtmeester in de rang van wachtmeester der 1e klasse, generaal. Tel. 045-5215875.

RECREATIE Te huur: Texel:Bung/ app 2-3 pers nabij natuurgeb de slufter. Info: 022 - 231 12 44. Te huur:Zuid-Hongarije. Luxe vakantiewoning, max. 6 pers. in het Mecsecgebergte (tussen Balatonmeer en Pécs). Nog twee weken vrij in juli; 1-15 juli voor 700 euro excl. Toeristenbel. Verder geen bijkomende kosten. Huurperiode zaterdag - zaterdag. Info [email protected]/ [email protected]

REÜNIE KMAR I.v.m sluiting Kmar-brigade Ede is er op zaterd. 16 sept. voor oud gedienden nog één keer gelegenheid deze locatie te bezoeken van 10 tot 16 uur. Opgave vooraf niet nodig. Vanwege de festiviteiten rond 100 jaar Garnizoensstad Ede is op de nabijgelegen Simon Stevinkazerne ruime parkeergel. Vanaf hier zijn te voet zowel de brigade als de Elias Beekmankaz. en de Prins Mauritskaz. te bezoeken waar o.m static shows zijn van KMar en KL. Bij en rondom Kmarbrig. geldt parkeerverbod. Gebouw is minder geschikt v. mindervaliden. Meer info: www. geocities.com/brigadeapd, www.landmacht.nl en www.100jaargarnizoenede.nl●

8 juni | Pagina 12

‘Levensecht!’ biedt kijkje achter de schermen DELFT - Het Legermuseum in Delft biedt bezoekers vanaf 16 juni de mogelijkheid om een kijkje achter de schermen te nemen. De tentoonstelling ‘Levensecht! Van hondenkop tot paardenkont’ geeft die kans, want de expositie toont hoe museumvormgevers letterlijk handen en voeten geven aan het historische verhaal dat in het museum wordt verteld. Historische feiten, objecten en personages krijgen een extra dimensie in scènes met figuren en dieren, door replica’s, of maquettes en diorama’s van slagvelden.

Met realistische reconstructies kunnen vormgevers de geschiedenis tot de verbeelding laten spreken. ‘Levensecht!’ geeft een impressie van veertig jaar vorm-

25 Jaar geleden Op de voorpagina van de Defensiekrant van 11 juni 1981 stond het verhaal van tweede luitenant-vlieger Bob van Winkel (21). Nederlands jongste vlieger, die gestationeerd was op de vliegbasis Leeuwarden, kreeg op een hoogte van 15.000 voet een flame-out. Toen hij de motorstoring vervolgens niet kon verhelpen en de F-16 bovendien onbestuurbaar werd, besloot hij zichzelf in veligheid te brengen door zijn schietstoel te gebruiken. In de buurt van de plek waar Bob met zijn parachute neerkwam, was op dat moment net een oefende landmachteenheid aanwezig die de onfortuinlijke vlieger natuurlijk onmiddellijk te hulp schoot. Wonderlijk was het wel dat hij zelfs maar niet één schrammetje aan zijn hachelijke avontuur had overgehouden. De jonge piloot was er zelf uiterst kalm onder. “Als de kist niet doet wat hij moet doen, moet je zelf maar maatregelen nemen”, luidde zijn nuchtere commentaar. Het toestel kwam overigens zonder verdere schade aan te richten in de Waddenzee terecht. Goed nieuws op de voorpagina was de deal die Nederland met Peru had bereikt over de verkoop de Nederlandse onderzeebootjagers Rotterdam en Drenthe. Deze ‘twee oude beestjes’ zouden worden vervangen door standaardfregatten van de Kortenaerklasse, waarvan er overigens op dat moment bij de marine al vijf exemplaren aanwezig waren. De verkoop van de twee onderzeebootjagers was een lucratief handeltje. Hr.Ms.Drenthe bracht 7 miljoen gulden (zo´n 3 miljoen euro) op en voor de Rotterdamse jager waren de Peruanen bereid om maar liefst 13,5 miljoen gulden neer te tellen. Verderop in deze krant aandacht voor de ondertekening van de overeenkomst tussen Defensie en DAF en RSV. Deze twee grote industriële bedrijven hadden voor deze grote opdracht speciaal een consortium gevormd om zodoende de 841 pantservoertuigen YPR-765 voor het legerkorps van de landmacht te kunnen produceren. Het plaatsen van de order zou Nederland zo’n 2665 manjaren werk geven. Daarbij zou ook het prijsverschil in de jaren 1984-1986 in zijn geheel worden vergoed. Een

goede deal dus voor Defensie en de Nederlandse industrie. Op de achterkant nu eens geen sportnieuws (dit was elders te vinden), maar het door minister De Geus vastgestelde statuut voor de redacties bij de Directie Voorlichting. De inmiddels overleden Directeur Voorlichting Ab Sligting had in aansluiting hierop een zogenaamde kenschets voor deze defensieperiodieken vastgesteld. De huiskamervraag voor oudgedienden luidt dan ook: “Weet u nog hoe al de periodieken in 1981 heetten?” Hier komen ze nog even allemaal dan: Alle Hens, Legekoerier, Vliegende Hollander; Nota, Marinenieuws en natuurlijk de Defensiekrant, die anno 2006 nog steeds bestaat. Frans Limbertie●

geving van de militaire geschiedenis in het Legermuseum. De meer dan 500.000 objecten waarover het Legermuseum beschikt, hebben elk hun eigen verhaal. Omdat niet elk object voor zich spreekt, worden voorwerpen en attributen vaak in hun historische context geplaatst door enscenering van historische gebeurtenissen. Maquettes en diorama’s geven een kijkje in de historische omgeving. Paarden en figuren laten zien hoe uniformen en uitrusting werden gedragen en hoe soldaten in het zadel zaten. Al veertig jaar lang werken tekenaars, houtbewerkers en modelleurs voor het Legermuseum om presentaties professioneel en waarheidsgetrouw te vervaardigen. Bij het maken van de paarden, honden en figuren baseerden de modelleurs zich op historische bronnen als films en tekeningen. Minder historisch, maar ook levensecht zijn de vele handen en voeten die van menig museummedewerker werden afgegoten om in de expositie te gebruiken. In ‘Levensecht!’ toont het museum hoe vormgevers voor het museum paarden en honden

maakten; hoe handen en voeten werden afgegoten; hoe hoofden werden gemodelleerd; hoe replica’s naar authentieke objecten

zijn gemaakt, en nog veel meer. Veertig jaar ‘vakmanschap’ in schetsen, mallen, modellen, foto’s en filmbeelden. In het kader van deze tentoonstelling zijn er tijdens de zomervakantie verschillende activiteiten. Tijdens een workshop kunnen kinderen een eigen maquette bouwen, en er zijn regelmatig rondleidingen. Verder zijn er iedere zondag in juli en augustus demonstraties van historische ambachten, zoals een kleermaker, een maliënkoldermaker of een harnassmid. De tentoonstelling is te zien vanaf 16 juni tot en met 17 september 2006.●

Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 9 juni: Relatieconcert ‘Summertime’ door het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht en taptoe, Oud Gastel 14 juni: Taptoe met optreden van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht, Sint Truiden (België) 15 juni: Herdenking op de Airborne begraafplaats, Oosterbeek 16 en 17 juni: Open dagen KLu, Leeuwarden

17 juni: ‘Queen in Concert’ door het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht op het Enschede Muziek Festival, Enschede 21 juni: Themarondleiding en AV-presentatie op landgoed Bronbeek, Arnhem 29 juni: Nationale Veteranendag, Den Haag Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

NIEUWSBEELD

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredactie: drs. Bert van Elk Eindredactie: Evert Brouwer Redactie: Jack Oosthoek, Monique van RijenBos en André Twigt Foto’s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde laten van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 45.000 Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: Tijl Offset, Zwolle ISSN: 0167-0808

LANDGRAAF - De Koninklijke Landmacht heeft in Landgraaf een Baileybrug naar het Pinkpopterrein gebouwd. Zo’n twintig militairen waren vorige week bezig met de bouw van de reusachtige brug over de Dr. Calsstraat naar Camping C. Het is voor het eerst dat Defensie medewerking verleent aan Pinkpop. Marcel van Hoorn-ANP foto