Mini-Bru Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in cijfers
2014
www.bisa.irisnet.be Gewestelijke Overheidsdienst Brussel B Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse
Uitvoering Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) Opmaak en druk Imprimerie Bietlot Foto op omslag © Eric Danhier Voor meer informatie Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Kruidtuinlaan 20 – 1035 Brussel Tel. 02.800.38.60 – Fax 02.800.38.23
[email protected] www.bisa.irisnet.be (de publicatie kan op dit adres gratis worden gedownload in pdf-formaat)
Verantwoordelijke uitgever Christian Lamouline, Secretaris-generaal van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Wettelijk depot IRIS Uitgaven – D/2013/6374/235 © 2013 Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Alle rechten voorbehouden.
2
Inhoudsopgave Brussel in België en in de Europese Unie
4
Bevolking
6
Inkomens en uitgaven van de huishoudens
8
Gezondheid
10
Arbeidsmarkt
12
Economie
14
Onderwijs en kinderopvang
17
Onderzoek en technologie
18
Politieke instellingen
20
Overheidsfinanciën
21
Ruimtelijke ordening en vastgoed
22
Milieu en energie
24
Mobiliteit en vervoer
26
Toerisme en cultuur
28
Afkortingen
30
Definities
31
3
Brussel in België en in de Nederland
Vlaams Gewest Duitsland
Waals Gewest
Frankrijk
Luxemburg
Bevolking, gezondheid, onderwijs Bevolking (aantal inwoners op 1 januari) Bevolkingsdichtheid (aantal inwoners per km2) Aandeel min 18-jarigen in de bevolking (%) Aandeel 65-jarigen en ouder in de bevolking (%) Aandeel personen met buitenlandse nationaliteit in de bevolking (%) Levensverwachting bij geboorte (aantal jaren) Vruchtbaarheidsgraad (aantal kinderen per vrouw) Aandeel 25-64-jarigen hoogopgeleiden*** (%) Economie Bbp (miljoenen euro) Groeipercentage van het bbp in volume (%) Bbp per inwoner (euro) Arbeidsmarkt Werkende beroepsbevolking tussen 15 en 64 jaar (duizenden personen) Tewerkstellingsgraad (% van de bevolking tussen 15 en 64 jaar) Werkloosheidsgraad IAB (% van de bevolking tussen 15 en 64 jaar)**** Grondgebied Oppervlakte (km2)
* 2012 Bro ** 2009 *** Eerste en tweede cyclus van het hoger onderwijs volgens de internationale indeling van het onderwijstype (CITE) **** Enquêtegegevens, verschillend van de administratieve gegevens over de werkloze werkzoekenden
4
Europese Unie Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BISA © Brussels UrbIS ®©
Jaar 2013 2013 2013 2013 2013
BHG 1.154.635 7.155 22,5 13,4 33,1
11.099.554 364 20,3 17,7 10,8
EU 27 502.807.284 114 18,8* 17,8* 6,8*
België
2011
80,6
80,3
79,7
2011 2012
2,10** 42,7
1,84** 35,3
1,57 27,7
2011 2011 2011
70.056 1,1 62.053
369.836 1,8 33.641
12.667.100 1,7 25.200
2012 2012 2012
415 54,0 17,5
4.479 61,8 7,6
211.646 64,2 10,6
2011
161
30.528
4.406.613
onnen: ADSEI, Rijksregister, EAK, Eurostat, HERMREG, INR, Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
5
Bevolking Bevolking (aantal inwoners op 1 januari)
2013
2020*
Mannen
561.660
619.004
Vrouwen
592.975
651.858
Jonger dan 18 jaar
260.307
295.504
Van 18 tot 64 jaar
740.144
810.631
65 jaar en ouder
154.184
164.727
Belgische nationaliteit
772.864
n.b.
Buitenlandse nationaliteit
381.771
n.b.
8.854
n.b.
1.154.635
1.270.862
Wachtregister Totale bevolking (zonder wachtregister) * Ramingen FPB-ADSEI 2010
Bronnen: ADSEI, Rijksregister, berekeningen BISA
Bevolking met buitenlandse nationaliteit (aantal inwoners op 1 januari)
2013
Mannen
190.106
Vrouwen
191.665
Jonger dan 18 jaar
68.981
Van 18 tot 64 jaar
286.930
65 jaar en ouder
25.860 381.771
Totale bevolking met buitenlandse nationaliteit
Bronnen: ADSEI, Rijksregister, berekeningen BISA
Belangrijkste buitenlandse nationaliteiten (% van de totale bevolking met buitenlandse nationaliteit op 1 januari 2013)
•• •• •• •• •
EU landen
15,1
22,3
7,8 2,5
7,2
Frankrijk Italië Roemenië Polen Spanje Andere landen van de EU
Landen buiten de EU 10,4
6,9
6,5 21,3
6
Marokko Turkije Rest van de wereld
Bronnen: ADSEI, Rijksregister, berekeningen BISA
Bevolking 2012
Loop van de bevolking (aantal inwoners)
8.870
Natuurlijk saldo Geboortes
18.562
Sterfgevallen
9.692
-13.714
Totaal intern migratiesaldo Totaal aantal interne inwijkingen
22.698
Totaal aantal interne uitwijkingen
36.412 19.498
Internationaal migratiesaldo Internationale immigratie*
49.107
Internationale emigratie**
29.609
Nationaliteitswijzigingen: Belg naar buitenlander
14
Nationaliteitswijzigingen: buitenlander naar Belg
11.270
* Inclusief de registerwijzigingen en de nieuwe inschrijvingen na schrapping ** Inclusief de registerwijzigingen en de ambtshalve schrappingen
Bronnen: ADSEI, Rijksregister
Private huishoudens volgens omvang (aantal op 1 januari)
2013
Alleenwonende mannen
126.568
Alleenwonende vrouwen
130.146
Huishoudens van twee personen
124.456
Huishoudens van drie personen
65.468
Huishoudens van vier personen
51.686
Huishoudens van vijf personen en meer
41.378 539.702
Totaal
Bronnen: ADSEI, Rijksregister
Huwelijken en scheidingen (aantal)
2011
Huwelijken
4.296
Echtscheidingen
6.295
Verklaringen van wettelijke samenwoning*
5.613
Stopzettingen van wettelijke samenwoning* * 2010
1.773 Bronnen: ADSEI, Rijksregister
Leeftijdspiramide: mannen en vrouwen in 2013 en 2050 Mannen 2050 Vrouwen 2050 Mannen 2013 Vrouwen 2013
95 jaar en ouder 90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar 75-79 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar 15-19 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar
60.000
40.000
20.000
0
20.000
40.000
60.000
Bronnen: FPB (Bevolkingsvooruitzichten 2010), ADSEI, Rijksregister, berekeningen BISA
7
Inkomensenuitgavenvandehuishoudens 2011
Inkomens (euro) Gemiddeld beschikbaar inkomen per inwoner*
17.356
Gemiddeld totaal belastbaar netto-inkomen per inwoner**
12.885
Mediaan totaal belastbaar netto-inkomen der aangiften**
17.771
* Jaar 2010 ** Aanslagjaar 2012, inkomsten 2011
Bronnen: INR, ADSEI
2012
Gemiddelde uitgaven per huishouden (euro) Voeding, drank en tabak
4.433
Kleding en schoenen
1.267
Woning
10.265
Huur (reële en fictieve); onderhoud en herstelling van de woning
7.903
Water, elektriciteit, gas en andere brandstoffen; andere kosten
2.362
Meubelen, huishoudtoestellen en onderhoud woning
1.233
Gezondheidszorg
1.317
Transport
2.821
Communicatie
961
Cultuur, ontspanning en onderwijs
2.500
Horeca
1.559
Diverse goederen en diensten
2.940
Totale consumptie
29.295 Bron: ADSEI (HBO)
Levensomstandigheden en ongelijkheid Aandeel van de bevolking onder de armoederisicodrempel, inkomsten 2010 (%)1 Begunstigden van het leefloon, januari 2013 (aantal)2
28.079
Aandeel van de bevolking, januari 2013 (%)
2
2,4
Begunstigden van de verhoogde verzekeringstegemoetkoming (RVV of OMNIO) en personen ten laste, januari 2013 (aantal)3
293.827
Aandeel van de totale bevolking, januari 2013 (%)3
25,4
Aandeel van de 10 % laagste inkomens (% van het totale belastbare netto-inkomen)4
0,5
Aandeel van de 10 % hoogste inkomens (% van het totale belastbare netto-inkomen)4
35,0
Interdeciele verhouding4
14,5
In gebreke blijvende particuliere kredietnemers, 2012 (aantal)5 Aandeel van de bevolking van 18 jaar en ouder, 2012 (%)5 1
8
33,7
43.969 4,9
Bron: ADSEI (EU-SILC 2011) via OGW; betrouwbaarheidsinterval van 27,2 % tot 40,2 % 2 Bron: POD Maatschappelijke Integratie (voorlopige gegevens) 3 Bronnen: KSZ en Rijksregister, berekeningen OGW en BISA 4 Bron: ADSEI, berekeningen BISA; aanslagjaar 2012, inkomsten 2011 5 Bron: NBB (Centrale voor kredieten aan particulieren)
Inkomensenuitgavenvandehuishoudens Gemiddeld inkomen per inwoner per wijk in 2010* (euro per inwoner)
Bronnen: FOD Financieën, Rijksregister Wijkmonitoring - BISA © Brussels UrbIS ®© * Aanslagjaar 2011, inkomsten 2010
Structuur van het beschikbaar inkomen per inwoner in 2012* (euro) Inkomens uit arbeid** Inkomens uit vermogen Werkloosheidsuitkeringen en dergelijke Pensioenen en dergelijke Kinderbijslag Leefloon Andere sociale uitkeringen Belastingen en overige inkomensoverdrachten * Schatting ** Netto sociale bijdragen
-4.000 -2.000
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000 12.000
Bron: HERMREG, berekeningen BISA
9
Gezondheid Demografie
Mannen
Vrouwen
Gemiddelde leeftijd (aantal jaren op 1 januari 2013)
36,0
38,7
Levensverwachting bij de geboorte (aantal jaren in 2011)
78,3
82,5
Vruchtbaarheidsgraad (aantal kinderen per vrouw in 2009)
n.v.t
2,1
Geboortes (aantal in 2012)
9.502
9.060
Sterfgevallen (aantal in 2012)
4.388
5.304
Bronnen: ADSEI, Rijksregister, berekeningen BISA
Doodsoorzaken in 2010 (% van het aantal sterfgevallen) Spijsverteringsaandoeningen Externe oorzaken Ademhalingsaandoeningen Andere Tumoren Cardiovasculaire aandoeningen
• 0
5
Vrouwen
Zorgverleners (beroepsbeoefenaars met het recht om prestaties te verrichten op 1 januari)
•
10
15
20
25
30
35
Mannen
Bronnen: Statistische overlijdensformulieren, OGW
2013
Aantal
Dichtheid (per 10.000 inwoners)
Geneesheren*
5.184
45
Apothekers
1.836
16
Tandartsen
1.335
12
Verpleegkundigen en vroedvrouwen
4.709
41
Kinesitherapeuten
2.519
22
Paramedische beroepen
1.305
11
Zorgkundigen
3.523
31
Bron: RIZIV * Niet-gespecialiseerde geneesheren en geneesheren in opleiding zijn niet opgenomen in deze tabel
10
Gezondheid 2013
Ziekenhuisaanbod (op 1 januari) Aantal ziekenhuizen*
27
Privé
19
Openbaar
8
Totaal aantal bedden**
8.806
* Aantal hoofdvestigingen ** Som van de bedden in alle vestigingen
Opvangaanbod voor ouderen (op 1 januari) Serviceflatgebouwen
Bron: FOD Volksgezondheid
2013
Aantal instellingen
Aantal bedden
24
1.336
5
114
19
1.222
Rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen
154
15.002
Publieke sector
27
3.652
Vzw
20
2.099
107
9.251
178
16.338
Publieke sector Privésector
Commerciële privésector Totaal
Bron: Infor-Homes Bruxelles
11
Arbeidsmarkt 2012
Beroepsstructuur van de bevolking tussen 15 en 64 jaar* (aantal personen)
Mannen
Vrouwen
382.261
386.937
769.198
Werkende beroepsbevolking
227.127
187.902
415.030
50.055
37.845
87.900
Activiteitsgraad (%)
72,5
58,3
65,4
Tewerkstellingsgraad (%)
59,4
48,6
54,0
Werkloosheidsgraad IAB (%)
18,1
16,8
Werklozen IAB
* Enquêtegegevens
2012 Mannen
Vrouwen
57.038
50.816
7.656
7.104
14.761
11.379
9.130
20.509
35.607
31.681
67.288
Totaal aantal Jonger dan 25 jaar 50 jaar en ouder Langdurig werklozen (1 jaar en meer) * Administratieve gegevens, jaargemiddelde
17,5 Bron: ADSEI (EAK)
Niet-werkende werkzoekenden*
Totaal 107.854
Bron: Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
Tewerkstelling per bedrijfstak* (aantal werkzame personen, NACE Rev. 2) Primaire sector Secundaire sector Winning van delfstoffen Industrie Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering Bouwnijverheid
2011 Werknemers Zelfstandigen
Totaal
49
29
78
44.485
6.388
50.873
48
0
48
21.766
1.474
23.240
4.388
0
4.388
2.554
8
2.562
15.729
4.906
20.635 641.491
577.458
64.033
Groot- en detailhandel; reparatie van auto's en motorfietsen
66.284
6.197
72.481
Vervoer, opslag en telecommunicatie
46.622
1.112
47.734
Verschaffen van accommodatie en maaltijden
25.388
1.869
27.257
8.481
283
8.764
Informaticadiensten en dienstverlenende activiteiten op gebied van informatie
12.861
1.074
13.935
Financiële activiteiten en verzekeringen
63.257
430
63.687
5.227
439
5.666
33.826
40.498
74.324
Administratieve en ondersteunende diensten
51.905
2.620
54.525
Openbaar bestuur
119.416
0
119.416
Onderwijs
53.824
400
54.224
Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening
56.665
5.894
62.559
Andere
33.702
3.217
36.919
621.992
70.450
692.442
Tertiaire sector
Uitgeverijen, audiovisuele diensten en uitzendingen
Exploitatie van en handel in onroerend goed Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten
Totaal
* Statistieken gebaseerd op administratieve gegevens, die in het bijzonder steunen op een ander werkgelegenheidsconcept dan dat van het IAB
12
Totaal
Bevolking op arbeidsleeftijd
Bron: INR, berekeningen BISA
Arbeidsmarkt Tewerkstelling in de belangrijkste Europese en internationale instellingen (aantal personen) Europese Commissie (op 1 oktober 2013)*
21.467
Europees Parlement (op 1 september 2013)**
5.806
Raad van de EU (op 31 april 2013)
2.828
Europees Economisch en Sociaal Comité (op 15 april 2013) Comité van de Regio’s (op 11 oktober 2013)
782 537
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie***
4.000
Eurocontrol (op 31 december 2012)
2.069
Bron: Brussels.Europe Liaison Office * Uitgezonderd gedetacheerde nationale experts, dienstverleners, tijdelijke werknemers en stagiairs ** Uitgezonderd stagiairs *** Inclusief diplomaten
Situatie van de arbeidsmarkt in het BHG in 2012 (bevolking tussen 15 en 64 jaar)* Pendelaars uit het Vlaams Gewest naar het BHG 228.714
Pendelaars uit het Waals Gewest naar het BHG 136.039 BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID 709.301 BRUSSELAARS TEWERKGESTELD IN HET BHG 344.548
WERKENDE BEROEPSBEVOLKING 415.030
Pendelaars uit het BHG naar het Vlaams Gewest 45.607
Pendelaars uit het BHG naar het buitenland 3.806
* Statistieken gebaseerd op enquêtegegevens, egevens, die in het bijzonder st steunen op het werkgelegenheidsconcept van n het IAB
Pendelaars uit het BHG naar het Waals Gewest 21.069
Bron: ADSEI (EAK)
13
Economie Macro-economische indicatoren
2011
Bbp (miljoenen euro)
70.056
Bbp per inwoner (euro)
62.053
Groeipercentage van het bbp in volume (%)
1,1
Beloning van werknemers (miljoenen euro)*
35.617
Toegevoegde waarde per werknemer (euro)
90.436
* Jaar 2010
Bronnen: INR, HERMREG, berekeningen BISA
Toegevoegde waarde per bedrijfstak (NACE Rev. 2)
2011 Miljoenen euro
Aandeel in %
7,7
0,0
6.405,3
10,2
7,6
0,0
Industrie
2.012,0
3,2
Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht
2.332,5
3,7
388,9
0,6
1.664,3
2,7
Primaire sector Secundaire sector Winning van delfstoffen
Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering Bouwnijverheid
56.208,5
89,8
Groot- en detailhandel; reparatie van auto's en motorfietsen
6.143,0
9,8
Vervoer, opslag en telecommunicatie
5.377,4
8,6
Verschaffen van accommodatie en maaltijden
1.178,3
1,9
Uitgeverijen, audiovisuele diensten en uitzendingen
1.001,2
1,6
Informaticadiensten en dienstverlenende activiteiten op gebied van informatie
1.543,4
2,5
Tertiaire sector
Financiële activiteiten en verzekeringen
11.660,5
18,6
Exploitatie van en handel in onroerend goed
3.872,8
6,2
Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten
5.689,1
9,1
Administratieve en ondersteunende diensten
2.911,1
4,6
Openbaar bestuur
7.719,3
12,3
Onderwijs
3.713,7
5,9
Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening
3.298,3
5,3
Andere Totaal
2.100,4
3,4
62.621,5
100,0
Bron: INR, berekeningen BISA
14
Economie Aandeel van de gewesten in de bevolking en het bbp van België in 2011 (%)
Bevolking 10,3
Bbp
57,6
18,9
•• •
0
32,2
57,1
23,9
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vlaams Gewest Waals Gewest Bronnen: ADSEI, INR, berekeningen BISA
Buitenlandse handel van goederen* (miljoenen euro)
2012
Export van goederen
5.849,9
Import van goederen
11.466,5
* Volgens het nationaal concept
Bron: NBB
Evolutie van de productiviteit per hoofd in volume per bedrijfstak en per gewest*
Verwerkende nijverheid
Marktdiensten
* Toegevoegde waarde per werknemer in kettingeuro’s, referentiejaar 2005
2011 2000
Waals Gewest
Vlaams Gewest
BHG
Waals Gewest
Vlaams Gewest
BHG
Waals Gewest
Vlaams Gewest
•• BHG
90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000
Totaal
Bron: HERMREG
15
Economie 2012
Ondernemingen* (aantal) Actieve ondernemingen (einde jaar)
87.357
Oprichtingen
10.376
Stopzettingen
7.367
Immigraties (vanuit andere regio’s)
1.957
Emigraties (naar andere regio’s)
2.487
* Btw-plichtigen ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen; lokalisatie volgens hoofdzetel
Bron: ADSEI
Indeling van de ondernemingen* naar aantal werknemers in 2012 (%) 3,5 1,2 17,7
77,6
•• ••
0 1-9 10-49 50 en meer
* Btw-plichtigen ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen; voor bedrijven met exploitatiezetels in verschillende gewesten wordt al de tewerkstelling aan de hoofdzetel toegewezen
Bron: ADSEI
Evolutie van faillissementen van ondernemingen 2.500
2.348
2.000 1.500
1.813 1.788 1.162
1.253 1.211 1.248 1.291
1.388
2.263
1.915
1.501 1.485
1.000 500 0
•
•
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Eerste semester
Tweede semester
Nota: het weergegeven cijfer stemt overeen met het jaarlijkse totaal (som van de faillissementen van de twee semesters van een gegeven jaar)
16
Bron: ADSEI
Onderwijs en kinderopvang 2012
Opvangstructuren voor jonge kinderen (op 31 december)
Aantal plaatsen
Aantal vestigingen
Per communautaire instelling ONE
9.309
389
Kind en Gezin
7.540
259
16.305
533
Per opvangtype Collectief Familiaal Totaal
544
115
16.849
648
Bronnen: Kind en Gezin, ONE, berekeningen BISA
2011-2012
Schoolbevolking in het Franstalig en Nederlandstalig onderwijs (aantal leerlingen of studenten)
Nederlandstalig
Franstalig
Kleuteronderwijs
44.560
11.889
Lager onderwijs
73.090
15.481
Middelbaar onderwijs
77.724
13.798
Hoger niet-universitair onderwijs (inschrijvingen)
30.417
15.418
Universitair onderwijs (inschrijvingen)*
28.270
10.233
* 2008-2009
Bronnen: Fédération Wallonie-Bruxelles, Vlaamse Gemeenschap en Universitaire Stichting, berekeningen BISA
Behaald diploma naar geslacht in 2012 (% van de bevolking van 15 jaar en ouder)
Vrouwen
9,4
Mannen
8,1 7,9
0
•• ••
8,2
10
16,4
26,9
11,8 6,2
21,2
21,0
28,2
6,6 4,9
23,1
20
Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair onderwijs Hoger secundair onderwijs
30
40
•• •
50
60
70
80
90
100
Hoger onderwijs van het korte type Hoger onderwijs van het lange type Universitair onderwijs Bron: ADSEI (EAK)
17
Onderzoek en technologie Bruto binnenlandse uitgaven voor O&O per uitvoeringssector Ondernemingen
2011
Miljoenen euro
% van bbp
482,5
0,69
92,8
0,13
353,4
0,50
28,2
0,04
956,9
1,37
Overheden Hoger onderwijs Private instellingen zonder winstoogmerk (IZW's) Totaal
Bronnen: Belspo, INR, berekeningen BISA
O&O-personeel
2011
Totaal O&O-personeel (in VTE)
8.739
Aandeel van de onderzoekers (% van totale O&O-personeel)
72,2
Bron: Belspo, berekeningen BISA
O&O-personeel (VTE) uitgesplitst per uitvoeringssector in 2011 (%) 2,4
39,1 46,0
•• ••
Ondernemingen Overheden Hoger onderwijs Private instellingen zonder winstoogmerk (IZW’s)
12,5 Bron: Belspo, berekeningen BISA
Budgettaire overheidskredieten voor O&O (BOKOO)
2012*
Totaal (in miljoen euro)
39,9
In % van de totale gerealiseerde uitgaven van de GOB
1,26
Bronnen: Belspo, GOB Brussel Financiën en Begroting, berekeningen BISA * BOKOO op basis van de initiële begrotingsgegevens en gerealiseerde uitgaven van de GOB
18
Onderzoek en technologie Loontrekkenden in de ICT-sector* (aantal personen op 31 december)
2011
Mannen 11
Vervaardiging ICT-goederen
9
Totaal 20
2.669
938
3.607
16.283
6.577
22.860
ICT-handel ICT-diensten
Vrouwen
Uitgeverijen van software
373
68
441
Telecommunicatie
7.033
3.534
10.567
Programmeren, computerconsultancy en aanverwante activiteiten
7.290
2.294
9.584
Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten; webportalen
1.534
665
2.199
Reparatie van computers en communicatieapparatuur
53
16
69
18.963
7.524
26.487
Totaal ICT-sector
* Op basis van de OESO-definitie (2007) en NACE Rev.2
Bron: RSZ, berekeningen BISA
Aandeel van de ICT-sector in de loontrekkende tewerkstelling in 2011* (%)
Aandeel van de gehele ICT-sector in het totaal aantal loontrekkenden
4,2
Aandeel van de ICT-diensten in het totaal aantal loontrekkenden in de diensten
4,6
Aandeel van de ICT-handel in het totaal aantal loontrekkenden in de handel
5,6
Bron: RSZ (aantal loontrekkenden op 31 december), berekeningen BISA * ICT-sector vastgelegd op basis van de OESO-definitie (2007) en NACE Rev. 2
Toegang van de huishoudens* tot ICT (% van het totaal aantal huishoudens)
2012
Huishoudens met één of meer computers
81,3
Huishoudens met een internetaansluiting
78,5
*Huishoudens gevestigd in het BHG met minstens een persoon tussen 16 en 74 jaar
Bron: ADSEI
Gebruik van ICT binnen de bedrijven* (% van het totaal aantal bedrijven)
2012
Ondernemingen die computers gebruiken
93,0
Ondernemingen aangesloten op het internet * Bedrijven die hun hoofdzetel in het BHG hebben
91,0 Bron: ADSEI
19
Politieke instellingen Bevoegdheidsdomeinen van het BHG Ruimtelijke ordening (stadsplanning, stedenbouw, stadsvernieuwing, grondbeleid, monumenten en landschappen) Economie, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Tewerkstelling Energie Milieu, waterbeleid en natuurbehoud Fiscaliteit, financiën en begroting Ambtenarenzaken, gelijke kansen en administratieve vereenvoudiging Huisvesting Brandbestrijding en dringende medische hulp Plaatselijke besturen Openbare netheid, ophaling en verwerking van afvalstoffen Wetenschappelijk onderzoek Externe betrekkingen Gewestelijke statistiek Transport en mobiliteit Openbare werken Bronnen: GOB, Brussels Hoofdstedelijk Parlement
Samenstelling van het Parlement van het BHG (aantal zetels) Franstalige verkozenen Nederlandstalige verkozenen Totaal
72 17 89
Bron: Brussels Hoofdstedelijk Parlement
Zetelverdeling in het Parlement van het BHG* N-VA, 1 VB, 1 Onafhankelijken, 3 GROEN, 2 CD&V, 3 SP.A, 4 PS, 21
Open VLD, 4
ECOLO, 16 FDF, 11 MR, 13
20
•• •• • •• •• ••
PS ECOLO MR FDF CDH
Nederlandstalige politieke partijen
CDH, 10
* Situatie op 6 november 2013
Franstalige politieke partijen
Open VLD SP•A CD&V GROEN VB N-VA
Bron: Brussels Hoofdstedelijk Parlement
Overheidsfinanciën Inkomsten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (miljoenen euro) Inkomsten van het Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB)* I. Fiscale inkomsten Gewestelijke belastingen Taksen geïnd door het BHG Inkomsten van de personenbelasting voor het BHG II. Niet-fiscale inkomsten** Inkomsten van de geconsolideerde Instellingen***
2014
(initiële begroting) 3.171,2 2.452,1 1.246,0 125,0 1.081,1 719,1 2.722,8
Bron: Parlementaire documenten * Exclusief Fonds voor het beheer van de gewestschuld ** Inclusief de inkomsten uit de agglomeraties en de overdrachten van de federale overheid *** Inclusief Actiris, CIBG, MIVB, Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijk Thesaurieën, Leefmilieu Brussel
Uitgaven van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Betaalmiddelen (miljoenen euro) Uitgaven van het Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB)* Brussels Parlement Ministeriële kabinetten Ambtenarenzaken (personeel, logistiek en ICT) Budget, beheer en financiële controle Grondbeleid Brandbestrijding en dringende medische hulp Plaatselijke besturen Economie, landbouw en buitenlandse handel Steun aan wetenschappelijk onderzoek Energiebeleid Tewerkstelling en sociale economie Mobiliteit en transport waaronder bouw en beheer van het openbaarvervoernetwerk Milieu, natuurlijke hulpbronnen, waterbeleid Huisvesting, stedenbouw en patrimonium Financiering van de communautaire gemeenschappen Andere Uitgaven van de geconsolideerde Instellingen**
2014
(initiële begroting) 3.792,3 43,7 20,9 190,8 390,5 30,4 89,7 549,9 72,9 44,6 57,0 305,6 837,1 690,5 285,2 512,9 327,2 33,8 2.651,7
Bron: Parlementaire documenten * Exclusief Fonds voor het beheer van de gewestschuld ** Inclusief Actiris, CIBG, MIVB, Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijk Thesaurieën, Leefmilieu Brussel
21
Ruimtelijke ordening en Bevolking, oppervlakte en dichtheid per gemeente (op 1 januari) Anderlecht Oudergem Sint-Agatha-Berchem Brussel Etterbeek Evere Vorst Ganshoren Elsene Jette Koekelberg Sint-Jans-Molenbeek Sint-Gillis Sint-Joost-ten-Node Schaarbeek Ukkel Watermaal-Bosvoorde Sint-Lambrechts-Woluwe Sint-Pieters-Woluwe Totaal BHG
2013
Bevolking Oppervlakte Dichtheid (inwoners) (km²) (inw./km²) 113.462 32.350 23.410 168.576 46.228
17,7 9,0 2,9 32,6 3,1
6.394 3.581 7.937 5.170 14.679
37.364
5,0
7.446
54.024 23.664 84.216 49.411 21.025 94.653 50.377 27.207 130.587 80.487 24.467 52.592 40.535
6,2 2,5 6,3 5,0 1,2 5,9 2,5 1,1 8,1 22,9 12,9 7,2 8,9
8.646 9.638 13.274 9.797 17.932 16.065 19.953 23.818 16.043 3.513 1.892 7.279 4.580
161,4
7.155
1.154.635
Bron: ADSEI, berekeningen BISA
Bevolkingsdichtheid per wijk op 1 januari 2011 (aantal inwoners per km²)
22
Bronnen: ADSEI, Rijksregister - berekeningen BISA; URBIS Wijkmonitoring - BISA © Brussels UrbIS ®©
vastgoed 2011
Bodembezetting (oppervlakte in ha) Niet-bebouwde gronden Bebouwde gronden Totaal
3.440 12.698 16.138 Bron: ADSEI
2012
Vastgoedverkoop (aantal) Gewone huizen Villa’s, bungalows, landhuizen Appartementen, flats, studio’s Bouwgronden
3.344 137 9.373 157 Bron: ADSEI
2012
Gemiddelde vastgoedprijs Gewone huizen (euro per verkoop) Villa’s, bungalows, landhuizen (euro per verkoop) Appartementen, flats, studio’s (euro per verkoop) Bouwgronden (euro per m2)
353.959 894.600 217.607 478 Bron: ADSEI
2013* 192.881 17.301 6.110 293.141 37.633 5.727
Woningen per type van gebouw (aantal) Gesloten bebouwing Halfopen bebouwing Open bebouwing Appartementsgebouwen Handelshuizen Andere gebouwen Totaal Waaronder sociale woningen
552.793 39.367
* Stand van de voorraad op 1 januari
Bronnen: ADSEI, BGHM
Evolutie van kantooroppervlakte 400.000
13.200.000
300.000
12.900.000
200.000
12.600.000
100.000
12.300.000
0
12.000.000
-100.000
11.700.000
-200.000
—
11.400.000 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Totale oppervlakte (m², rechterschaal)
•
Jaarlijkse wijziging (m2, linkerschaal)
Bron: GOB – Brussel Stedelijke Ontwikkeling
23
Milieu en energie 2011
Eindverbruik van energie (GWh COW) Per sector Industrie
596
Tertiair
6.843
Huisvesting
7.734
Transport*
5.653
Per energiedrager Aardgas
7.719
Elektriciteit
5.653
Aardolieproducten**
7.253
Andere
201 20.826
Totaal energieverbruik
Bron: Leefmilieu Brussel (Energiebalans van het BHG 2011) * Inclusief niet-energetisch verbruik ** Inclusief petroleum brandstoffen en biobrandstoffen
Spreiding van de publiek toegankelijke groene ruimtes* per categorie in 2009 (% van de totale oppervlakte aan groene ruimtes, nl. 3.037 ha) 4,7
1,6
0,7
33,8
* Openbare toegang van rechtswege en feitelijk
24
•• •• •
Bossen Overwegend met planten begroeide openbare ruimte Kerkhoven Overwegend versteende openbare ruimte Braakland
59,1
Bron: Leefmilieu Brussel
Milieu en energie Huisvuil en vergelijkbare producten (in ton)
2012
Niet-gesorteerd en commercieel huisvuil
320.986
Gescheiden ophaling
137.476
Papier/karton
58.323
PMD-verpakkingen
10.919
Glas
26.077
Groenafval
15.845
Andere*
26.311 458.462
Totaal
Bronnen: Net Brussel * Vooral grof huisvuil, hout, metaal, chemische en elektronische producten, enz.
30
90
25
75
20
60
15
45
10
30
5
15
——• 0
jan.
feb. mar. apr.
mei
jun.
Max. temperatuur Min. temperatuur Neerslag
jul.
aug. sept. okt.
nov. dec.
Neerslag (mm water)
Temperatuur (°C)
Gemiddelde maandelijkse temperatuur en neerslag in Ukkel (1981-2010)
0
Bron: Koninklijk Meteorologisch Instituut
Aantal dagen waarop de ozondrempel van 120 µg/m³ werd overschreden (8-uur gemidelde concentratie, meetstation van Ukkel)* 40 35 30 25 20 15 10 5
— 0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
EU drempel van 25 dagen met overschrijding
* Jaren met overschrijding EU-drempel in het rood
Bron: Leefmilieu Brussel
25
Mobiliteit en vervoer 2012
Voertuigenpark (aantal op 1 augustus) Personenwagens
510.307
Motorfietsen
30.518
Bussen en autocars
1.808
Bedrijfsvoertuigen
77.165 619.798
Totaal
Bron: ADSEI
2012
Verkeersongevallen met doden en gewonden (aantal) Met doden (binnen de 30 dagen)
37
Met zwaargewonden
184
Met lichtgewonden
3.662
Totaal
3.883 Bron: ADSEI
2012
Internationaal luchtverkeer van personen Aantal passagiers op Brussels Airport (in miljoenen)*
19,0
Top drie bestemmingen vanuit Brussels Airport (aantal passagiers)* New York
664.152
Madrid
561.757
Londen
548.544
* Inclusief transitpassagiers
Bron: Brussels Airport
Verdeling van de vluchtbewegingen op Brussels Airport in 2012 (% van het totaal aantal vluchtbewegingen, nl. 223.431)
5,1
• • ••
2,5
5,4
Passagiersvluchten (gewone en charters) Vluchten van de algemene luchtvaart Vrachtvluchten Militaire vluchten
Bron: Brussels Airport
87,0
26
Mobiliteit en vervoer 2012
Openbaar vervoer van de MIVB Aantal ritten (miljoen)
348,8
Aantal metrohaltes
69 2012
Gemeenschappelijk personenvervoer Gebruikers van uitleenfietsen (aantal jaarabonnees)
31.927
Park van uitleenfietsen in het BHG (aantal fietsen)
3.625
Haltes van uitleenfietsen in het BHG (aantal haltes)
300
Gebruikers van het autodeelsysteem (aantal abonnees)
8.990
Standplaatsen van het autodeelsysteem in het BHG (aantal plaatsen)
94
Bronnen: MIVB, Villo!, Cambio
Gebruik van het openbaar vervoer van de MIVB per voertuigtype in 2012 (% van het totaal aantal ritten) 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
37,9
Metro
35,4
26,7
Tram
Bus Bron: MIVB - MOBIB validatie inbegrepen
Laden en lossen van goederenvervoer in de Haven van Brussel (in duizendtal ton) 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Haven van Brussel
Lengte van het Brusselse wegennetwerk (km)
2010
Gemeentewegen
1.550
Andere genummerde wegen Autosnelwegen Totaal
320 11 1.881 Bron: FOD Mobiliteit en Vervoer
27
Toerisme en cultuur 2012
Overnachtingsaccomodatie
Aantal vestigingen
Aantal kamers
Aantal bedplaatsen
193
17.172
34.955
Jeugdherberg
10
195
1.504
Apparthotel*
100
6.500
n.d.
Gastenkamer**
106
190
409
Hotel
* Schatting ** Erkend door de COCOF
Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
2012
Aantal overnachtingen naar doel van het verblijf* Recreatieve overnachtingen
2.727.155
Conferentie – Congres – Seminarie
2.358.680
Andere beroepsdoeleinden
891.919 5.978.378
Totaal * Behalve apparthotels
Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
Verdeling van de overnachtingen in 2012 naar land van herkomst* (%)
19,4
België Buurlanden en Verenigd Koninkrijk
33,6 22,1
Andere EU-lidstaten
6,0
Verenigde Staten
2,3
Japan Rest van de wereld * Behalve apparthotels
28
16,6 0
5
10
15
20
25
30
35
40
Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
Toerisme en cultuur 2012
Georganiseerde evenementen Organisatie van internationale vergaderingen Aanbod van vergaderzalen (aantal vestigingen)
323
Vergaderingen van internationale verenigingen (aantal vergaderingen)
547
Betalende vast georganiseerde evenementen (aantal bezoekers) Brussels Summer Festival
105.000
Couleur Café
60.000
Internationaal Festival van de Fantastische Film
60.000
Memorial Van Damme
47.000
Museum Night Fever
43.000
Gratis vast georganiseerde evenementen (aantal bezoekers) Winterpret
1.500.000
Kermis van Brussel
1.400.000
Brussel Bad
320.000
Brussels Jazz Marathon
255.000
Euroferia Andaluza
170.000
Georganiseerde beurzen en salons (aantal bezoekers) Autosalon
630.000
Batibouw
310.000
Voedingssalon
131.297
Vakantiesalon Brussel
101.286
Boekenbeurs
60.000 Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
29
Afkortingen ADSEI
Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie
bbp
Bruto binnenlands product
Belspo
Belgisch federaal wetenschapsbeleid
BGHM
Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij
BHG
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BISA
Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse
btw
Belasting over de toegevoegde waarde
COCOF
Commission communautaire française
COW
Calorische onderwaarde
EAK
Enquête naar de arbeidskrachten
EU
Europese Unie
FOD
Federale Overheidsdienst
FPB
Federaal Planbureau
GOB
Gewestelijke Overheidsdienst Brussel
GWh
Gigawattuur
HBE
Huishoudbudgetenquête
IAB
Internationaal arbeidsbureau
ICT
Informatie- en communicatietechnologie
INR
Instituut van de nationale rekeningen
IZW
Instellingen zonder winstoogmerk
KSZ
Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid
MIVB
Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer in Brussel
NACE Rev. 2 Laatste uitgave van de Statistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese Gemeenschap
30
NBB
Nationale Bank van België
O&O
Onderzoek en ontwikkeling
OESO
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
OGW
Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van BrusselHoofdstad
ONE
Office de la Naissance et de l’Enfance
POD
Programmatorische overheidsdienst
RIZIV
Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
RSZ
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
RVV
Rechthebbende op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming
SILC
Survey on Income and Living Conditions
VTE
Voltijds equivalent
Definities • Activiteitsgraad: Arbeidskrachten (mensen met een baan en werklozen) als percentage van de bevolking op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar)
• Bedrijfsoprichtingen: Som van het aantal primo-onderwerpingen
• • • • • • • • • • • • •
• •
•
• • • •
(1e verwerving van de hoedanigheid van btw-plichtige) en wederonderwerpingen (verwerving van de hoedanigheid van btw-plichtige na deze ten minste één keer te hebben verloren) Betaalmiddelen: Betaalmiddelen omvatten niet-gesplitste kredieten en ordonnantiekredieten Buitenlandse handel volgens het nationaal concept: Stroom van ingevoerde en uitgevoerde goederen op basis van de eigendomsoverdrachten tussen een inwoner en een niet-inwoner Emigraties van ondernemingen: btw-plichtigen waarvan het adres van de maatschappelijke zetel veranderd werd naar een ander gewest tijdens de referentieperiode HERMREG: Macro-econometrisch multisectoraal model dat ramingen op middellange termijn maakt van diverse aggregaten op Belgisch gewestelijk niveau IAB-werkloosheidsgraad: Aandeel van het aantal IAB-werklozen in de actieve bevolking (tewerkgestelde personen en werklozen) tussen 15 en 64 jaar IAB-werklozen: Actieve personen die geen werk hebben, beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en actief op zoek zijn naar werk Immigraties van ondernemingen: btw-plichtigen waarvan het adres van de maatschappelijke zetel veranderd werd vanuit een ander gewest tijdens de referentieperiode Interdeciele verhouding: Verhouding tussen de ondergrens van de inkomsten van de 10 % rijksten (9e deciel of D9) en de bovengrens van de inkomsten van de 10 % armsten (1e deciel of D1) Internationaal migratiesaldo: Verschil tussen het (totaal) aantal internationale immigraties en het (totaal) aantal internationale emigraties Kettingeuro’s: Middel om bij de berekening van diverse economische aggregaten de volumegroei te bepalen en het effect van prijsveranderingen te elimineren (bron: NBB) Natuurlijk saldo: Verschil tussen het aantal geregistreerde geboortes en het aantal geregistreerde sterfgevallen binnen een periode Niet-werkende werkzoekende: Persoon zonder bezoldigde baan die als werkzoekende is ingeschreven bij een openbare tewerkstellingsdienst OMNIO: Statuut waarvoor gezinnen met een beperkt inkomen die geen recht hebben op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming (RVV) in aanmerking komen; daardoor moeten ze minder betalen voor het merendeel van de medische kosten PMD-verpakkingen: Plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons Privéhuishouden: Geheel van personen die gewoonlijk samen onder hetzelfde dak wonen; het huishouden is samengesteld, hetzij uit een persoon die gewoonlijk alleen woont, hetzij uit twee of meerdere personen die al dan niet verbonden zijn door een familieband Tewerkstellingsgraad: Personen met een baan als percentage van de personen op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar); deze definitie verschilt van de definitie vastgelegd in het kader van de Strategie Europa 2020, die gebaseerd is op de bevolking tussen 20 en 64 jaar Totaal intern migratiesaldo: Verschil tussen het totaal aantal interne inwijkingen (van andere Belgische gewesten naar het BHG) en het totaal aantal interne uitwijkingen (van het BHG naar de andere Belgische gewesten) Vruchtbaarheidsgraad: Aantal kinderen dat een vrouw zou hebben tijdens haar vruchtbare jaren als ze op elke leeftijd de vastgestelde vruchtbaarheid van dat jaar zou vertonen Wachtregister: Wachtregister van de buitenlandse die een asiel hebben aangevraagd bij de Dienst Vreemdelingenzaken Werkende beroepsbevolking: Personen met een baan
31
Het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) centraliseert en verspreidt statistieken over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarnaast maakt het BISA ook sociaaleconomische studies over de Brusselse uitdagingen en helpt het de Regering het openbare beleid te sturen en te evalueren. Meer weten? Vragen over de gegevens? z Schrijf u in op de newsletter of surf naar de site van het BISA, waar u meer informatie vindt over de thema’s die aan bod komen in deze brochure ➜ www.bisa.irisnet.be z Raadpleeg de site van de Wijkmonitoring die informatie geeft over een reeks indicatoren in de 145 wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ➜ www.wijkmonitoring.irisnet.be
Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) Kruidtuinlaan, 20 1000 Brussel T. 02 800 38 60 F. 02 800 38 23
[email protected]
