Milieuwerkprogramma 2013-2016 Afdeling Bouwen en Milieu, eenheid milieu
Oktober 2012
1
Inhoudsopgave 1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 3 1.1 Aanleiding ....................................................................................................................................... 3 1.2 Doel .................................................................................................................................................. 3 1.3 Inhoud van het milieuwerkprogramma ........................................................................................ 3 1.4 Relatie met het opgestelde milieubeleidsplan gemeente Oost Gelre 2010 - 2020 .................. 3 1.5 Relatie met het milieujaarverslag 2011 ........................................................................................ 4 1.6 Relatie met de bezuinigingen........................................................................................................ 4 1.7 Leeswijzer ....................................................................................................................................... 4 2. Milieutaken binnen de gemeente Oost Gelre.......................................................................................... 5 2.1 Inleiding .......................................................................................................................................... 5 2.2 Bestaande, te intensiveren, nieuwe en af te bouwen taken ...................................................... 5 2.3 Wettelijke, basis- en overige taken .............................................................................................. 5 2.4 Taakbladen...................................................................................................................................... 6 3. Benodigde en beschikbare capaciteit ..................................................................................................... 7 4. Koppeling tussen het milieuwerkprogramma en de begroting ............................................................ 8 4.1 Inleiding .......................................................................................................................................... 8 4.2 Relatie tussen de structuren van de begroting en het milieuwerkprogramma ....................... 8 4.3 Financiën ........................................................................................................................................ 8 5. Bijlagenboek ............................................................................................................................................ 10 Overzicht producten en taken Benodigde capaciteit per eenheid Taakbladen
2
1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op grond van artikel 4.20 van de Wet milieubeheer dient de gemeenteraad jaarlijks een milieuwerkprogramma vast te stellen. Dit programma is een operationeel programma dat jaarlijks door het college wordt voorbereid, waarna het aan de gemeenteraad voorgelegd wordt. Na vaststelling door de gemeenteraad heeft het milieuwerkprogramma een bindende werking voor de gehele organisatie. 1.2 Doel Het voorliggende milieuwerkprogramma 2013-2016 heeft als doel de gemeentelijke milieutaken van de gemeente Oost Gelre voor deze periode zo volledig mogelijk in beeld te brengen. Het programma is dan zowel ambtelijk als bestuurlijk ook een belangrijk sturingsinstrument voor de uitvoering van het gemeentelijke milieubeleid. Ambtelijk: Het milieuwerkprogramma geeft een samenhangend beeld van het milieubeleid en de daaruit volgende milieutaakuitvoering. Zo wordt inzichtelijk gemaakt welke taken er de komende jaren worden uitgevoerd en welke middelen daarvoor nodig zijn. Zo zal dit milieuwerkprogramma de basis zijn voor de voor Oost Gelre uit te voeren taken binnen de Omgevingsdienst Achterhoek. De Omgevingsdienst Achterhoek wordt namelijk vanaf 1 januari 2013 de organisatie voor de meeste milieutaken in de Achterhoek. Waar nodig wordt in dit programma hier dieper op ingegaan. Bestuurlijk: Aan de hand van het milieuwerkprogramma kan bepaald worden hoeveel financiële en personele middelen nodig zijn voor de uitvoering van het milieubeleid in het komende jaar. Daarbij sluit het milieuwerkprogramma aan bij de jaarlijkse begrotingscyclus. Verder wordt door het milieuwerkprogramma ook inzichtelijk welke producten in dat jaar worden uitgevoerd. Door het overzicht van en het inzicht in de totale uitvoering van het gemeentelijke milieutakenpakket is het voor het gemeentebestuur eenvoudiger keuzes te maken. 1.3 Inhoud van het milieuwerkprogramma Op grond van het tweede lid van artikel 4.20 van de Wet milieubeheer bevat het programma ten minste: a. Een programma van door het gemeentebestuur in de betrokken periode te verrichten activiteiten ter uitvoering van de bij wettelijk voorschrift met het oog op de bescherming van het milieu aan het gemeentebestuur opgedragen taken; b. Een overzicht van de financiële gevolgen van de onder a bedoelde activiteiten. Het milieuwerkprogramma bestrijkt de jaren 2013 tot en met 2016 en kent een voortschrijdend karakter. Dit betekent dat elk jaar het eerstvolgende jaar nader wordt geconcretiseerd en dat elk jaar een nieuwe jaarschijf aan het Milieuwerkprogramma wordt toegevoegd. Zo zal het volgende milieuwerkprogramma de periode 2014 tot en met 2017 omvatten. De uitwerking van het uitvoeringsprogramma voor bijvoorbeeld het jaar 2013, 2014 etc. vindt plaats aan de hand van het milieubeleidsplan gemeente Oost Gelre 2010 – 2020, nieuwe (beleids)ontwikkelingen, organisatorische en financiële mogelijkheden en samenwerking met externe partners. Het programma betreft niet noodzakelijkerwijs alleen milieutaken van de Omgevingsdienst Achterhoek, maar ook enkele taken van diverse afdelingen in onze organisatie. Wel gaat het in alle gevallen om taken die één of meerdere raakvlakken hebben met het gemeentelijke milieu- en omgevingsbeleid. 1.4 Relatie met het opgestelde milieubeleidsplan gemeente Oost Gelre 2010 - 2020 Op 7 juli 2009 is de toekomstvisie 2020 vastgesteld. In navolging daarop is het milieubeleidsplan gemeente Oost Gelre 2010 – 2020 opgesteld. Dit Milieubeleidsplan is te zien als een soort ‘paraplu’ voor de milieuambities van nu en in de toekomst. Het biedt kansen om tijdig milieu en duurzaamheid mee te nemen in nieuwe ontwikkelingen op het gebied van ruimte (aanleg van wegen, landschapsontwikkeling, woningbouw, e.d.) en economie (uitbreiding van werkgelegenheid, opschaling van agrarische of industriële bedrijvigheid, e.d.). Voor alle milieugerelateerde onderwerpen zijn concrete doelstellingen voor de korte termijn (2015) en ambities – ‘wensbeelden’ - voor de langere termijn (2020) geformuleerd. De doelstellingen voor de korte termijn zijn door middel van een meerjarenprogramma uitgewerkt in activiteiten en projecten per jaar. Deze doelstellingen, activiteiten en projecten vormen de basis voor dit milieuwerkprogramma.
3
1.5 Relatie met het milieujaarverslag 2011 Ieder jaar wordt een milieujaarverslag over het voorgaande jaar gemaakt om te kijken of de geplande activiteiten en projecten in dat jaar ook uitgevoerd zijn. Daarbij worden de geplande uren per activiteit of project vergeleken met de werkelijke gebruikte uren. Verder wordt in dat verslag aangegeven of de doelstellingen uit het milieubeleidsplan gehaald zijn of nog gehaald worden. Het jaarverslag is dan ook een uitstekend hulpmiddel voor het milieuwerkprogramma. Waar nodig wordt in dit milieuwerkprogramma dan ook gebruik gemaakt van het milieujaarverslag 2011. De belangrijkste constatering, die vanuit het jaarverslag is meegenomen, is dat er steeds minder uren nodig zijn voor de milieutaken. Dit heeft te maken met het regionaal of via marktpartijen oppakken van taken en het sowieso minder worden van alle milieutaken door deregulering of omdat taken beter lopen of al afgerond zijn. 1.6 Relatie met de bezuinigingen In de raadsvergadering van 28 maart 2011 is de meerjarenbegroting 2011 – 2015 door de raad vastgesteld. Hierin staan een aantal bezuinigingen voor de komende jaren. Voor de werkzaamheden op het gebied van milieu betekent dit dat een aantal taken niet of minder uitgevoerd gaan worden. Het betreft met name het halveren van de bijdrage aan het NME centrum en het afschaffen en dus ook onderhouden van de hondenpoepvoorzieningen (hondentoiletten/ uitlaatstroken en de automaten voor hondenpoepzakjes). In dit milieuwerkprogramma is hiermee rekening gehouden. 1.7 Leeswijzer Hoofdstuk 2 en hoofdstuk 3 geven een globaal beeld van de uit te voeren milieutaken met de daarbij behorende benodigde en beschikbare uren. Dit is verder per product in detail uitgewerkt in het aparte bijlagenboek van dit milieuwerkprogramma. In hoofdstuk 4 is de koppeling met de begroting 2013 nader beschreven.
4
2. Milieutaken binnen de gemeente Oost Gelre 2.1 Inleiding Er zijn op verschillende gebieden taken en producten die binnen dit milieuwerkprogramma een plaats moeten krijgen. De plaats en prioriteit van deze taken en producten worden afgeleid van de beleidskeuzen die worden gemaakt, naar aanleiding van: • Het milieubeleidsplan gemeente Oost Gelre 2010 – 2020; • veranderend rijks- en provinciaal beleid; • autonome ontwikkelingen waar het milieubeleid op moet worden afgestemd, o.a. woningbouwtaakstelling, toenemende mobiliteit, toenemende recreatie (overlast etc.); • beleidskeuzen van de gemeente. In het milieuwerkprogramma zijn de afzonderlijke taken onderscheiden in bestaande, te intensiveren, nieuwe en af te bouwen taken. 2.2 Bestaande, te intensiveren, nieuwe en af te bouwen taken Een groot deel van de milieutaken bestaat uit vaststaande reguliere en wettelijk verplichte taken van de gemeente, zoals vergunningverlening, sanering milieuhinder en gezondheidsbedreigende verontreinigingen etc. Deze taken kennen relatief weinig veranderingen en worden in de komende jaren gecontinueerd op het bereikte adequate uitvoeringsniveau. De bestaande taken zijn: • vergunningverlening Wet milieubeheer; • toezicht en handhaving; • bodembeleid & beheer; • geluidbeleid- en beheer • voorlichting en natuur- en milieueducatie; • externe veiligheid; • milieubeleid; • milieuadvies naar ROB (voor met name bestemmingsplannen en de openbare ruimte). Daarnaast zijn er gemeentelijke milieutaken die in de komende jaren een verdere (kwalitatieve) versterking nodig hebben. Vooral het geven van een eigen gemeentelijke invulling aan het milieubeleid in samenhang met overige visies (ruimtelijke ordening, water) staan hierbij centraal. Het gaat daarbij zowel om bestaande wettelijke taken als om vastgesteld (autonoom) gemeentelijk beleid op terreinen als interne milieuzorg, klimaat en energie, bouwen en wonen etc. De te intensiveren taken zijn: • afvalverwerking (beleid, verwijdering en verwerking); • energie- / klimaatbeleid; Bovendien kan nog sprake zijn van nieuwe projecten en producten naar aanleiding van gewijzigde omstandigheden, wetgeving, wensen en mogelijkheden. Voor 2013 betreft het met name de ontwikkeling van de Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (AGEM) als katalysator voor duurzaamheid voor de Achterhoek en de voorbereiding van fase 2 van het omgekeerd inzamelen. Vanaf 1 januari 2014 is het namelijk de bedoeling om nog meer grondstoffen uit het restafval te halen en het overgebleven restafval te brengen naar (ondergrondse) verzamelcontainers. Dit vergt veel voorbereidend werk en 2013 wordt hiervoor gebruikt. Tot slot kan vernieuwing en versterking van beleid plaatsvinden door de ombouw of afbouw van taken die niet meer 'passen' in de strategische doel- en taakstelling van het (gemeentelijk) milieubeleid. Het betreft de ombouw of afbouw van de uitvoering van wettelijke taken (intensiteit, prioriteiten), prioriteiten binnen het autonoom gemeentelijk beleid en afronding van projecten. Als voorbeeld kan hier worden genoemd de komende wijziging van het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) waarbij ook veel intensieve veehouderijen meldingsplichtig gaan worden. Hierdoor zijn steeds minder uren nodig voor de vergunningverlening. 2.3 Wettelijke, basis- en overige taken De gemeente voert milieutaken vooral uit op basis van de wettelijk aan haar toebedeelde taken (90%). Daarnaast voert de gemeente ook taken uit die als basistaak of overige taak worden aangemerkt (10%). Dit houdt onder andere in dat door de gemeenteraad taken worden opgevoerd die belangrijk zijn voor het in stand houden van de milieukwaliteit in de gemeente. Voorbeelden zijn het energie en klimaatbeleid en milieuadvies ruimtelijke ordening.
5
2.4 Taakbladen Alle taken zijn verder in detail uitgewerkt en in een apart bijlagenboek bij dit milieuwerkprogramma opgenomen. Daarbij is aangegeven welke uren en taken worden verwacht per taak. De beschrijving geeft duidelijkheid in de grenzen (afbakening) van de taak. De taakbladen dienen als: hulpmiddel bij de tijdverantwoording; naslagwerk bij het maken van afspraken; informatie bij het maken van planningen; referentiekader voor medewerkers over de totstandkoming van het product; beschrijving van de benodigde inzet bij projecten; de informatiespil op basis waarvan de begroting of een ander plannings- instrument kan worden opgesteld; Verder wordt in het taakblad de koppeling aangegeven tussen taak, milieubeleidsplan en de begroting. Figuur 1 geeft aan op welke wijze dit gebeurt. Figuur 1: koppeling tussen taak, milieubeleidsplan en de begroting op het taakblad
Algemene informatie taaknr. Taaknr. product
taaknaam taaknaam paragraafnummer milieubeleidsplan FCL nummer uit begroting
.
naam paragraaf milieubeleidsplan productnaam uit begroting .
Omdat het in dit tekstdeel van het Milieuwerkprogramma vooral gaat om het verkrijgen van inzicht in de grote lijnen, wordt voor specifieke informatie over de afzonderlijke taken verwezen naar de taakbladen in het bijlagenboek.
6
3. Benodigde en beschikbare capaciteit Benodigde capaciteit De inventarisatie van het aantal benodigde uren is gemaakt op takenniveau, waarbij het bepalen van de benodigde capaciteit zoveel mogelijk gebeurt aan de hand van (landelijke) kengetallen en eigen ervaringscijfers. Bij de urenraming is verder zoveel mogelijk rekening gehouden met de effecten van nieuwe ontwikkelingen in de komende jaren. Op deze manier is van “onderaf” op uitvoeringsniveau de benodigde capaciteit per product in beeld gebracht. Op deze wijze is de totale (noodzakelijke) personele inzet aangegeven voor de periode 2013 t/m 2016. Voor 2013 is dat zo nauwkeurig mogelijk gebeurd en voor de jaren daarna is er uiteraard altijd nog sprake van een grove raming. In dit milieuwerkprogramma wordt voor de jaren erna vooralsnog uitgegaan van dezelfde uren als in 2013. Tabel 1 geeft per taakveld inzicht in de capaciteitsvraag in uren. Hierin wordt ook aangegeven of een taak uitgevoerd wordt door de omgevingsdienst of door de gemeente zelf. Tabel 1: Overzicht van benodigde personele capaciteit per product in uren Productnummer Product uit begroting Uren uitgevoerd door: Gemeente omgevingsdienst 6002000 Bestuursondersteuning 60 6210060 Schoonhouden infrastructuur 50 6721000 Afvalverwerking 200 6723000 Uitvoering Wet milieubeheer (algemeen advies Wm) 110 6723000 Uitvoering Wet milieubeheer (vergunningverlening) 710 6723010 Handhaving milieu 4970 6723020 Bodem (uitvoering bodemtaken) 300 6723020 Bodem (bodembeleid en verstrekken gegevens) 100 6723030 Geluidbeleid 200 6723040 Milieuvoorlichting 30 6723050 Gemeentelijk klimaat- en energiebeleid 300 6723060 Milieu algemeen (externe veiligheid) 210 6723060 Milieu algemeen (milieubeleid) 370 6810010 Structuur- en bestemmingsplannen 200 Totaal uren 1420 6390
Omdat het in dit tekstdeel van het milieuwerkprogramma vooral gaat om het verkrijgen van inzicht in de grote lijnen, wordt voor specifieke informatie over de afzonderlijke uren per taak verwezen naar de taakbladen in het bijlagenboek. Beschikbare capaciteit Er is na inwerkingtreding van de Omgevingsdienst Achterhoek binnen de gemeentelijke organisatie nog maar 1 medewerker specifiek beschikbaar voor milieuzaken. De overige capaciteit van 4,5 fte voor milieu zit dan bij de Omgevingsdienst Achterhoek. In totaal is er dus een capaciteit van 5,5 fte voor milieuzaken voor de gemeente Oost Gelre. Dit sluit aan bij de geschatte uren in dit milieuwerkprogramma.
7
4. Koppeling tussen het milieuwerkprogramma en de begroting 4.1 Inleiding De begroting in Oost Gelre is onder te verdelen in een programmabegroting en een productbegroting. De productbegroting is een uitwerking van de programmabegroting. De programmabegroting bestaat uit diverse programma’s, waaronder het programma “Wonen en leven”. Milieu maakt onderdeel uit van dit programma. De programmabegroting omschrijft de diverse beleidsdoelstellingen met daaraan gekoppeld indicatoren en beoogde scores. De opbouw van het milieuwerkprogramma sluit aan op de productbegroting en in het bijzonder op de indeling in de productenraming. 4.2 Relatie tussen de structuren van de begroting en het milieuwerkprogramma Om het bestuur en management van voldoende informatie te voorzien moet een milieuwerkprogramma zoals reeds eerder vermeld aansluiten bij de bestaande gemeentelijke begrotingstructuur. Tegelijkertijd moet het echter ook gedetailleerd genoeg zijn om te kunnen dienen als adequaat plannings- en beheersinstrument voor de uitvoering van milieutaken. Het milieuwerkprogramma moet dus op verschillende detailniveaus toegang geven tot informatie. Onderstaand schema geeft de relatie weer tussen de structuur van de begroting enerzijds en de structuur van het milieuwerkprogramma anderzijds. Het milieuwerkprogramma sluit op productniveau aan bij de begroting maar concretiseert de producten tot taken en deeltaken om het gewenste detailniveau bij de uitvoering van de producten te bereiken. Figuur 2: overzicht van relatie tussen begroting en Milieuwerkprogramma
Begroting
Milieuwerkprogramma Laag detailniveau
Programmabegroting
Producten
Productbladen
Hoog detailniveau
Deeltaken/activiteiten
4.3 Financiën Uitvoering van gemeentelijke milieutaken wordt voor het overgrote deel bekostigd uit de algemene middelen. De doeluitkering uit het verleden voor de uitvoering van de gemeentelijke milieutaken zijn opgenomen in de algemene uitkering via het Gemeentefonds. Ook de compensatie voor legesinkomsten voor het verlenen van vergunningen Wet milieubeheer is hierin opgenomen. Voor een deel kunnen de gemeentelijke milieutaken ook worden bekostigd uit de inkomsten uit de afvalstoffenheffing voor de inzameling van huishoudelijk afval en het rioolrecht. Ook in de bouwgrondexploitatie van projecten met belangrijke milieuwerkzaamheden wordt meer en meer rekening gehouden met de kosten die onder andere moeten worden gemaakt voor toetsen van o.a. bodem-, geluid- en veiligheidsaspecten.
8
Het is mogelijk dat zich in de gemeentelijke organisatie of bij de Omgevingsdienst Achterhoek knelpunten voordoen bij de uitvoering van de huidige milieutaken en het kwalitatief versterken daarvan. Voor de uitvoering van milieutaken is het mogelijk dat specifieke kennis ingehuurd moet worden of specifieke werkzaamheden uitbesteed moeten worden. In de begroting voor 2013 zijn mede hiervoor, net als in de voorafgaande jaren, op een aantal onderdelen bedragen geraamd. De benodigde ruimte voor uitbesteding / inhuur conform het Milieuwerkprogramma zal naar verwachting voldoende kunnen worden gedekt uit de onderstaande posten voor goederen en diensten in de reguliere begroting. Tabel 2: Ramingen begroting 2013 Nummer Product 6723000 Uitvoering Wet milieubeheer 6723010 Handhaving milieu 6723020 Bodem 6723030 Geluidbeleid Totaal
Raming € 4.000,00 € 7.000,00 € 2.500,00 € 12.500,00 € 26.000,00
Voor de komende jaren zal door de raad bij de jaarlijkse begrotingsbehandeling opnieuw moeten worden bepaald welke middelen beschikbaar worden gesteld. In het jaarlijkse milieuverslag wordt vervolgens verantwoording afgelegd over de gerealiseerde productie en ureninzet.
9
Milieuwerkprogramma 2013-2016 Bijlagenboek
10 11 10
