MILIEUJAARVERSLAG GEMEENTE HEUSDEN

MILIEUJAARVERSLAG GEMEENTE HEUSDEN 2003

INHOUDSOPGAVE

1

INLEIDING ........................................................................................................................7 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

2

AFVAL ..............................................................................................................................9 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

3

ALGEMEEN ................................................................................................................20 HET VLAGHEIDEFONDS ..............................................................................................20 BELEIDSPLAN OPENBARE VERLICHTING ......................................................................20 BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN .........................................................................20 COLLECTIEVE INKOOP ENERGIE ..................................................................................20

GEMEENTELIJKE INTERNE MILIEUZORG .................................................................22 6.1 6.2

7

ALGEMEEN ................................................................................................................17 BODEMBELEIDSPLAN ..................................................................................................17 BODEMINFORMATIESYSTEEM......................................................................................17 BODEMTOETSEN ........................................................................................................18 STIMULERING HERGEBRUIK BOUWSTOFFEN ................................................................18 LOZINGENBESLUIT BODEMBESCHERMING ....................................................................19 ONDERHOUD GEMEENTELIJKE WATERBODEMS ............................................................19

KLIMAAT ........................................................................................................................20 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

6

HANDHAVING .............................................................................................................14 VERGUNNINGVERLENING ............................................................................................15

BODEM...........................................................................................................................17 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7

5

ALGEMEEN ..................................................................................................................9 AFVALBEHEERPLAN .....................................................................................................9 AFVALINZAMELING .......................................................................................................9 (NIEUWBOUW CENTRALE) MILIEUSTRAAT ....................................................................12 STOOKONTHEFFINGEN ...............................................................................................12 ZWERFAFVAL .............................................................................................................13

BEDRIJVEN....................................................................................................................14 3.1 3.2

4

BEDRIJFSVOERING AFDELING MILIEU EN HANDHAVING ..................................................7 WORKFLOWMANAGEMENT ............................................................................................7 PROJECTMATIG WERKEN ..............................................................................................7 REGIONALE SAMENWERKING ........................................................................................8 PROFESSIONALISERING VAN HANDHAVING ....................................................................8 OPBOUW VAN HET RAPPORT ........................................................................................8

ALGEMEEN ................................................................................................................22 ACTIVITEITEN.............................................................................................................22

MILIEUCOMMUNICATIE................................................................................................23 7.1 7.2

MILIEUCOMMUNICATIEPLAN ........................................................................................23 UITVOERING MILIEUCOMMUNICATIEPLAN .....................................................................23

8

HONDENBELEID ...........................................................................................................24

9

GELUID...........................................................................................................................25 9.1 9.2 9.3 9.4

GELUIDBELEID ...........................................................................................................25 ZONE BEHEER INDUSTRIETERREINEN ..........................................................................25 AKOESTISCHE METINGEN, ONDERZOEKEN EN MELDINGEN ...........................................25 SANERING A-LIJSTWONINGEN.....................................................................................26

Milieujaarverslag 2003

pagina 2 van 29

9.5 10

VERKEERSMILIEUKAART .............................................................................................26 BESLUIT LUCHTKWALITEIT ....................................................................................27

10.1 10.2 10.3 11

BELEID ..................................................................................................................27 RAPPORTAGE ........................................................................................................27 ONDERZOEKEN EN MELDINGEN IN HET KADER VAN BESLUIT LUCHTKWALITEIT ...........27 MILIEU IN ANDERE BELEIDSVELDEN ....................................................................28

11.1 11.2 11.3 11.4 12

GROENBEHEER ......................................................................................................28 LANDSCHAPSBELEIDSPLANNEN ...............................................................................28 RUIMTELIJKE ORDENING .........................................................................................28 MILIEU IN BOUWVERGUNNINGEN .............................................................................28 SYSTEEMBENADERING ...........................................................................................29

Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2

Lijst met gebruikte afkortingen Overzicht meldingen uit wfm


pagina 3 van 29

Samenvatting Algemeen De planning uit het Milieuprogramma 2003 is grotendeels gehaald. Er zijn diverse milieu informatiesystemen aangeschaft. Het afvalbeleidsplan is gemaakt en het bodembeleidsplan is vastgesteld. Er is op diverse fronten in regionaal verband samengewerkt. Het project handhaving is van start gegaan. Samenvatting 2003 Afval In 2003 is het afvalbeheerplan opgesteld. Er is een plan van aanpak zwerfvuil opgesteld en met de uitvoering is ook in 2003 gestart. De samenwerkingsovereenkomst met de Afvalstoffendienst is voortgezet. De plannen voor de centrale milieustraat in Drunen zijn verder uitgewerkt. Gedurende de herfst zijn wederom bladkorven geplaatst. Het succesvolle proefproject luierinzameling van start gegaan. Bedrijven Verlening van milieuvergunningen heeft regulier plaatsgevonden. Er zijn minder vergunningen verleend dan gepland omdat rekening was gehouden met gronduitgifte op Het Hoog. Op het gebied van veiligheid is meegewerkt aan het landelijke risico informatiesysteem (RIS) en zijn de reguliere vuurwerkcontroles aan het einde van het jaar uitgevoerd. Door het project handhaving is aan milieuhandhaving veel aandacht en tijd besteed. Bodem In 2003 is een bodeminformatiesysteem aangeschaft en is het bodembeleidsplan vastgesteld. Er is een haalbaarheidstudie uitgevoerd naar het loskoppelen van hemelwater van de riolering. De reguliere werkzaamheden hebben plaatsgevonden. Energie Het in 2001 opgericht Vlagheidefonds, een subsidieregeling voor energiezuinige maatregelen, is in 2003 voortgezet. In 2003 zijn een aantal energiemaatregelen genomen. De afname van groene stroom is in 2003 voortgezet. Gemeentelijke interne milieuzorg In 2003 is de eindrapportage over de nulmeting ten aanzien van gemeentelijke interne milieuzorg afgerond. Tevens is een concept milieubeleidsverklaring opgesteld en is een overzicht gemaakt van verplichte en mogelijke kansrijke projecten binnen de organisatie. Voorlichting en milieueducatie Er is een vervolg gegeven aan de uitvoering van het milieucommunicatieplan van 2001. In samenwerking met de natuur- en milieuvereniging is meegedaan aan de Europese Autovrije Week. Tevens is in januari de kerstboomactie gehouden. Het overleg met de natuur- en milieuvereniging en met de NME coördinatoren van de basisscholen is voortgezet. Voor alle basisscholen in de gemeente Heusden is een abonnement met het Natuurmuseum afgesloten. Hondenbeleid In de voorjaarsnota van 2003 is aangegeven dat geen extra hondenuitrenveldjes meer worden aangelegd. De huidige veldjes zijn onderhouden. Het hondenbeleid is in 2003 gehandhaafd, er zijn 46 processen-verbaal opgemaakt.


pagina 4 van 29

Geluid De landelijke ontwikkelingen op het gebied van geluid hebben nog niet geleid tot een nieuwe wettelijke regeling. Het rekenprogramma Geonoise is aangeschaft. De werkzaamheden op het gebied van geluid hebben regulier plaatsgevonden. Luchtkwaliteit In 2003 is op verzoek van de provincie gerapporteerd over de luchtkwaliteit met betrekking tot de stoffen stikstofdioxide en fijne stof. In ruimtelijke plannen is in 2003 meer aandacht geweest voor het besluit luchtkwaliteit. Milieu in andere beleidsvelden Er zijn diverse milieuadviezen uitgebracht op het gebied van bouwvergunningen en ruimtelijke plannen. Ook in 2003 is alternatieve onkruidbestrijding op wegen en plantsoenen in de daartoe aangewezen gebieden uitgevoerd zonder gebruikmaking van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. Samenvatting Milieuprogramma 2003 In het milieuprogramma 2003 zijn de geplande acties van de afdeling Milieu voor het jaar 2003 uiteen gezet. In deze paragraaf is een samenvatting van dit programma weergegeven. Afval Het afvalbeleidsplan zal bestuurlijk worden vastgesteld waarna gestart kan worden met de uitvoering van maatregelen. Samen met de Afvalstoffendienst zal gestart worden met voorbereiding van de invoering van tariefsdifferentiatie. Er wordt uitvoering gegeven aan het plan van aanpak zwerfvuil. De nieuwbouw van de milieustraat wordt verder voorbereid. Gelet op de te volgen procedures kan naar verwachting in het najaar van 2003 met de bouw gestart worden. Bedrijven In 2003 ligt bij vergunningverlening de nadruk op actualisering van het bedrijvenbestand en achterblijvers / probleembedrijven. Door veranderende wetgeving zullen verder accenten liggen op agrarische bedrijven, veiligheid en verdere professionalisering o.a. door aanschaf van een nieuw informatiesysteem voor registraties. De aanwezige capaciteit voor milieuhandhaving zal met name worden ingezet voor de zwaardere bedrijven en aandachtsbedrijven. Klachten over bedrijven kunnen betrekking hebben op vele vormen van overlast. De afhandeling daarvan neemt relatief veel tijd in beslag. Voor handhaving zal het jaar 2003 in het teken staan van verbetering en professionalisering. In 2002 zijn de knelpunten op het gebied van handhaving in de gemeenteraad aan de orde gesteld. In 2003 zal gestart worden met het opnieuw inrichten van de organisatie (voor handhaving) en het implementeren van acties uit het draaiboek van 2002. Bodem Het bodembeleidsplan zal bestuurlijk worden vastgesteld en met de uitvoering zal worden gestart. Er wordt een bodeminformatiesysteem aangeschaft en gevuld waardoor bodeminformatie beter ontsloten zal worden. Het toezicht op naleving van het bouwstoffenbesluit zal aandacht blijven vragen. Ongezuiverde afvalwaterlozingen worden verder teruggedrongen en een haalbaarheidsstudie naar afkoppeling van hemelwater zal worden uitgevoerd. Er zal uitvoering gegeven worden aan het in 2002 opgestelde baggerplan. Klimaat De nadruk ligt op een projectmatige aanpak waarbij een project uit De Energiemand zal worden uitgevoerd. Er zal geen Klimaatscan worden uitgevoerd. Het Vlagheidefonds wordt


pagina 5 van 29

voortgezet. Bij het beheer van de eigen gebouwen en door uitvoering van het beleidsplan openbare verlichting zal aandacht besteed worden aan mogelijkheden voor besparing van energie. Gemeentelijke Interne Milieuzorg Aan de hand van de in 2002 uitgevoerde inventarisatie wordt bezien welk ambitieniveau aan GIM wordt gekoppeld. Geluid In 2003 zal een gemeentelijke geluidnota worden voorbereid, die in 2004 zal worden afgerond. Hierin is de gemeentelijke visie op het gebied van geluid weergegeven. Daarbij wordt rekening gehouden met de landelijke ontwikkelingen in het kader van de modernisering van het instrumentarium geluidhinder (MIG). Milieucommunicatie Voorlichting en communicatie over milieuthema’s blijft een belangrijke plaats innemen. Bij ieder taakveld wordt hier nader invulling aan gegeven. Concrete activiteiten op het gebied van natuur- en milieueducatie zijn onder andere de boomfeestdag, de autovrije dag, de kerstboominzameling en het overleg met de Natuur- en Milieuvereniging. Hondenbeleid Communicatie blijft het speerpunt van het beleid. Daarnaast zullen voorzieningen worden uitgebreid en zullen toezicht en handhaving worden voortgezet. Groen, natuur en landschap Om het gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen nog verder terug te dringen zullen groenvoorzieningen worden omgevormd. De resultaten van de alternatieve onkruidbestrijding zullen geëvalueerd worden waarna het beleid waar nodig zal worden bijgesteld. De gemeente participeert in diverse regionale overlegstructuren voor gebiedsgerichte plannen op het gebied van natuur en landschap. Duurzame ontwikkeling Een duurzame ontwikkeling van de leefomgeving is belangrijk. Milieu zal meer en meer in een brede context worden benaderd: van taakgericht naar integraal. Monitoren Het monitoren van resultaten van het milieubeleid zal verder worden uitgewerkt. Er zal geïnventariseerd worden welke kentallen nu reeds worden geregistreerd.


pagina 6 van 29

1

Inleiding 1.1

Bedrijfsvoering afdeling Milieu en Handhaving

Het jaar 2003 is wederom een roerig jaar geweest voor de afdeling Milieu. Binnen de afdeling hebben (tijdelijke) functieverschuivingen plaatsgevonden en is de organisatie enigszins gewijzigd. In maart 2003 is gestart met het project handhaving. Hier wordt verder in deze rapportage nader op ingegaan. Gedurende de looptijd van het project, tot 2005, valt het project onder de afdeling Milieu. De naam van de afdeling is dan ook gewijzigd in de afdeling Milieu en Handhaving. Het cluster vergunningverlening en handhaving en het cluster milieuontwikkeling en ondersteuning zijn samengevoegd tot één cluster, vergunningverlening en advisering. Door bovengenoemde zaken zijn niet alle geplande acties voor 2003 gerealiseerd. Desondanks is er in 2003 veel werk verzet en zijn diverse zaken afgerond en opgestart. In 2003 zijn diverse geautomatiseerde informatiesystemen aangeschaft. Het gaat om een administratief bodem- en bedrijvensysteem met hieraan gekoppeld een geografisch informatiesysteem. Door middel van een kadastrale kaart en luchtfoto’s kan op deze manier snel informatie van een bepaald gebied worden opgezocht en bekeken. In 2004 worden de systemen verder geïmplementeerd en gevuld. De integratie van milieu in andere beleidsvelden is verder vormgegeven. De nieuwe manier van werken begint zijn vruchten af te werpen. Milieuonderwerpen worden steeds eerder in diverse trajecten meegenomen en ingeschakeld. Dat is een goede ontwikkeling die de afdeling verder uit wil bouwen. Uiteraard moeten hierdoor wel de planningen worden aangepast. Hoe meer de afdeling wordt betrokken, hoe meer tijd hiervoor vrijgemaakt moet worden. 1.2

Workflowmanagement

In 2003 is de digitalisering van de werkstroombeheersing, het workflowmanagement (wfm), verder ontwikkeld. De medewerkers zijn erg betrokken geweest bij de voorbereidingen daarvan. In maart 2003 is het wfm-proces meldingen gestart. Alle klachten en meldingen die binnenkomen (telefonisch, per mail, balie, digitaal loket of schriftelijk) op allerlei gebieden worden in dit proces opgenomen. Een overzicht van de milieu gerelateerde meldingen vanaf medio 2003 is opgenomen in bijlage 21. Vanuit de afdeling is medewerking verleend aan wfm van de generieke behandelprocessen. De milieu-meldingen 8.40 komen via het wfm digitaal bij de afdeling terecht. Verder is in 2003 de digitalisering van het proces stookontheffingen opgestart. 1.3

Projectmatig werken

De afdeling Milieu en Handhaving heeft aan diverse gemeentelijke projecten medewerking verleend. Voorbeelden zijn het project nieuwe milieustraat/gemeentewerf , (nieuw)bouw sporthal Onder de Bogen, Bedrijventerrein het Hoog, renovatie stadhuis Heusden en renovatie de Heygrave.

1

Het wfm meldingen proces is in maart 2003 van start gegaan. De eerste maanden zijn er wat aanloopproblemen geweest. Om een reëel beeld van de meldingen te krijgen is alleen de tweede helft van 2003 in de tabel opgenomen.


pagina 7 van 29

1.4

Regionale samenwerking

De gemeente Heusden heeft evenals voorgaande jaren op verschillende wijzen samengewerkt met andere overheden. De belangrijkste samenwerkingsvormen zijn: • Regionale handhavingsamenwerking; onder regie van het Servicepunt Regionale handhaving (SEPH). • Regionaal Overleg Milieu (ROM) in de regio ’s-Hertogenbosch. • Milieu Overleg Lagere Overheden (MOLO). • Platform Bodembeheer Brabant (PBB) Op grond van de in 1998 gesloten bestuursovereenkomst is de gemeente Heusden partner in handhavingsamenwerking van diverse andere overheidsorganen in de regio: collegagemeenten, waterschappen, provincie, Inspectie milieuhygiëne, politie. Voor een overzicht van de behaalde resultaten wordt verwezen naar de paragraaf over samenwerking op het gebied van handhaving. Het ROM is een regionale overlegvorm, zowel ambtelijk als bestuurlijk, waar samenwerking met andere partners wordt gevonden. Op die terreinen waar dit een meerwaarde voor de gemeente Heusden oplevert wordt geparticipeerd in deze regionale initiatieven. Zo vond in 2003 bijvoorbeeld op de volgende punten samenwerking plaats: − Voortzetting van het Vlagheidefonds (zie hoofdstuk ‘Energie’); − Uitwerking van een drietal bodemleidraden. Het MOLO is een provinciaal samenwerkingsverband waarin verschillende overheidsorganen in Noord-Brabant samenwerken. Het Milieu Overleg Lagere Overheden werkt met een ambtelijke en bestuurlijke overlegvorm en kent zes vakwerkgroepen. De gemeente Sint-Michielsgestel vertegenwoordigt de regionale gemeenten in dit overleg. Het Platform Bodembeheer Brabant bestaat uit vertegenwoordiging van alle gemeenten, gewesten, waterschappen, provincie en het rijk op het terrein van bodem in de breedste zin van het woord. Doel is het uitwisselen van informatie en het creëren van richting en draagvlak voor de koers van het bodembeleid. De resultaten (richtlijnen en projectresultaten) van werkgroepen van het Platform worden voorgelegd aan het MOLO. 1.5

Professionalisering van handhaving

In 2002 is ter verbetering van het handhavingsniveau het project handhaving van start gegaan. Dit heeft in 2003 geresulteerd in een projectteam handhaving. Dit team is sinds 6 mei 2003 operationeel. In dit team zitten diverse handhavingsterreinen vertegenwoordigd, zoals bouwtoezicht, milieutoezicht, toezicht A.P.V. etc. Het projectteam is belast met de professionalisering van de handhaving, een traject dat verplicht wordt doorlopen met als doel per 1 januari 2005 te voldoen aan kwaliteitscriteria van VROM. Naast deze opdracht heeft het projectteam nog de volgende drie opdrachten gekregen: zorgdragen voor optimale inbedding van handhaving in de organisatie handhaving onder de aandacht brengen middels zogenaamde quickwinprojecten. Het handhavingsniveau “handhaven”. 1.6

Opbouw van het rapport

In dit rapport wordt verslag gedaan van en verantwoording afgelegd over de uitvoering van het milieuprogramma 2003. Het project handhaving omhelst meer dan alleen handhaving op het gebied van Milieu. Alleen de milieugerelateerde zaken worden in deze rapportage meegenomen. Per hoofdstuk wordt een milieu-item behandeld. Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de jaarrekening van 2003.


pagina 8 van 29

2

Afval 2.1

Algemeen

Op 3 maart 2003 is het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) in werking getreden. In dit plan wordt aangegeven wat de hoofdlijnen zijn van het beleid voor afvalpreventie en afvalbeheer, hoe die hoofdlijnen voor afzonderlijke afvalstoffen zijn uitgewerkt, wat de benodigde capaciteit van bepaalde beheersvormen is en wat het beleid is voor grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen. Het LAP is tevens een uitwerking van het Nationale Milieubeleidsplan voor het onderdeel afvalbeheer. Belangrijk doel van het LAP is meer preventie en nuttige toepassing en minder verwijdering van afval.

2.2

Afvalbeheerplan

In 2003 is het afvalbeheerplan van de gemeente Heusden opgesteld. Op 30 september 2003 is dit in ontwerp vastgesteld door de gemeenteraad. Tevens is ingestemd met het uitvoeringsprogramma, onderdeel uitmakend van het afvalbeheerplan. Op 23 oktober 2003 is het ontwerp besluit bekendgemaakt en van 24 oktober 2003 tot en met 20 november 2003 hebben de stukken ter inzage gelegen. Er zijn geen bedenkingen op de stukken ingebracht. In 2004 wordt het afvalbeheerplan definitef vastgesteld. De verantwoording van het uitvoeringsprogramma vindt plaats in het milieujaarverslag (vanaf 2004). 2.3 2.3.1

Afvalinzameling Samenwerking met de Afvalstoffendienst ’s-Hertogenbosch

De samenwerking met de Afvalstoffendienst is gecontinueerd in 2003. Regelmatig heeft afstemming plaats gevonden over verschillende onderwerpen. Daarnaast is tijdens het jaarlijkse evaluatiemoment gesproken over aspecten van de dienstverlening van de Afvalstoffendienst die verbetering behoefden. 2.3.2

Gescheiden inzameling

In onderstaande tabel staan de inzamelrichtlijnen van het LAP vermeld met daarnaast de resultaten van de gemeente Heusden voor 2003. Tabel 1: Overzicht gescheiden inzameling Afvalstoffen die door consumenten gescheiden moeten worden groente-, fruit- en tuinafval oud papier en karton glas textiel klein chemisch afval wit- en bruingoed grof huisvuil


Behaalde Landelijke (landelijke) doelstelling percentage gescheiden gescheiden ininzameling in zameling in 2000 2006 (%) (%) 55 53

50 63 33 54 73 --

75 90 50 90 90 75

Inzamelrichtlijn in kg/jaar/inwoner (in 2006) voor weinig stedelijke gemeenten

Behaalde resultaat in kg/jaar/inwoner in gemeente Heusden in 2003

125

79

90 23 5 2 ---

70 14,4 4 1,5 ---

pagina 9 van 29

De ontwikkeling van de totaal aangeboden hoeveelheden afval in de gemeente Heusden sinds 1998 staat in de onderstaande tabel en figuur. Het restafval is niet opgenomen in de figuur omdat dit nadelige invloed heeft op de overzichtelijkheid van de figuur.

Tabel 2: Overzicht totale hoeveelheden afval 1998 - 2003 Overzicht totaal hoeveelheden Restafval GFT Grof huisvuil Grof tuinafval Papier Glas Textiel KCA Wit- en bruingoed Asbest Afvalhout Puin Autobanden (stuks)

Totaal 1998 Totaal 1999 Totaal 2000 Totaal 2001 Totaal 2002 Totaal 2003 9.618.000 9.566.180 10.104.260 11.218.340 11.508.140 11.062.760 3.839.000 4.115.900 4.451.430 3.492.700 3.711.920 3.397.440 1.715.000 2.660.620 2.906.000 2.760.131 2.319.000 1.750.330 2.000.000 1.840.000 2.450.000 2.117.000 4.331.130 3.700.240 3.374.000 3.235.000 3.553.000 3.528.060 3.400.000 3.008.000 785.000 782.000 780.230 742.100 831.000 622.000 183.000 190.000 200.000 200.000 165.373 171.000 58.000 64.000 68.420 64.520 65.000 62.000 26.000 34.000 47.000 56.000 80.320 102.500 80.820 83.860 74.460 1.346.000 1.658.000 2.264.240 2.076.000 2.076.400 2.035.700 3.978.000 4.348.000 4.206.000 3.561.200 2.782.060 2.351.740 1.479 920 1.561

5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 G ro G F f G hu T ro is f t vu ui na il fv Pa al pi er G la s T W ex ittie en l br KC ui ng A oe As d Af bes va t Au lh to ou ba t nd P en u (s in tu ks )

Ton

Hoeveelheden afval 1998 - 2003

Afvalstroom

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Figuur 1 Afvalhoeveelheden gemeente Heusden 1998 – 2003


pagina 10 van 29

Uit de tabel blijkt dat de totale hoeveelheid ingezameld restafval iets minder is dan voorgaande jaren. Ook de inzameling van GFT-afval blijft achter bij voorgaande jaren. De jaarlijkse tariefsverhogingen op de milieustraat en het in 2001/2002 centraliseren van de milieustraten zouden een oorzaak kunnen zijn voor de terugloop in het aanbod grof restafval. Ook de hoeveelheden ingezameld oud papier en karton, glas en klein chemisch afval (KCA) zijn gedaald. De hoeveelheid ingezameld textiel is ten opzichte van het voorgaande jaar iets gestegen. De hoeveelheid wit- en bruingoed is in totaal iets gestegen. De hoeveelheid autobanden is ten opzichte van 2002 flink gestegen. De hoeveelheden grof tuinafval, asbest, puin en houtafval zijn licht gedaald. Een verklaring voor de daling van de ingezamelde hoeveelheden zou kunnen zijn dat 2003 economisch gezien een minder goed jaar is geweest. Consumenten hebben hierdoor naar alle waarschijnlijkheid minder geconsumeerd, waardoor er minder afval is ontstaan. Daarnaast bestaat de indruk dat de hoeveelheid illegale dumpingen licht is toegenomen. Cijfers die deze indruk kunnen onderbouwen zijn echter niet beschikbaar. De inzamelrichtlijnen voor 2006 worden nog niet gerealiseerd. In 2004 zal middels sorteerproeven inzicht worden verkregen in de mogelijkheden van afvalscheiding en – preventie, waarna kan worden bezien of aan de inzamelrichtlijnen kan worden voldaan. In dit milieujaarverslag zijn niet de doelstellingen uit het programma Gescheiden Inzameling Huishoudelijke Afvalstoffen (GIHA) opgenomen maar de inzamelrichtlijnen uit het LAP. Reden hiervoor is dat gemeenten verplicht zijn te streven naar het behalen van de richtlijnen uit het LAP. De komende jaren zal hiernaar dan ook door de gemeente Heusden worden gestreefd. In 2003 is door de staatssecretaris van VROM gevraagd aan het Afval Overleg Orgaan (AOO) om het GFT- beleid tegen het licht gehouden. Redenen voor deze evaluatie zijn het feit dat storten van huishoudelijk afval - anders dan 10 jaar geleden - niet meer aan de orde is, dat voor veel gemeenten de (langdurende) inzamelen of verwerkingscontracten af gaan lopen, dat bestaande installaties soms aan onderhoud of vervanging toe zijn en dat een aantal gemeenten nieuwe manieren ziet voor een efficiëntere inzameling en verwerking van gft-afval. Een goed moment dus om het, overigens succesvolle, GFT-beleid tegen het licht te houden en te bekijken waar verbeteringen of alternatieven mogelijk zijn. De bedoeling is om gemeenten meer beleidsvrijheid te geven bij het optimaliseren van het GFT-afvalbeheer. Het AOO zou eind 2003 een advies uitbrengen over de wijze van inzamelen en verwerken van gft-afval in de toekomst. Dit is uitgesteld tot september 2004. 2.3.3

Bladkorven

In het najaar van 2003 zijn de bladkorven weer geplaatst in de wijken. Vanaf 2003 zijn de bladkorven een jaarlijks terugkerend onderdeel van de afvalinzameling geworden. In 2003 is de hoeveelheid ingezameld bladafval bijna verdubbeld: in totaal is in 2003 103,76 ton bladafval ingezameld tegenover 54,46 ton in 2002. Dit zou van invloed kunnen zijn geweest op de gedaalde hoeveelheid ingezameld GFT-afval. Dit is echter moeilijk meetbaar. 2.3.4

Gescheiden inzameling luiers

Op 1 mei 2003 is gestart met de gescheiden inzameling van luiers. Doel hiervan is om overvolle afvalcontainers bij jonge gezinnen te voorkomen. Bovendien wordt hiermee bespaard op de stortkosten van huishoudelijk restafval. De ingeleverde luiers worden gerecycled tot plastic en papierpulp. Bij diverse kinderdagverblijven en peuterspeelzalen en op de milieustraat in Drunen staan speciale luiercontainers. Hierin kunnen ouders de gebruikte luiers van hun kinderen deponeren. Hierbij dient gebruik te worden gemaakt van speciale luierzakken die gratis zijn


pagina 11 van 29

af te halen bij voornoemde instellingen en op de gemeentehuizen. Het project loopt als proef voor de periode van 1 jaar, waarna in 2004 een evaluatie zal plaats vinden. De reacties tot nu toe zijn erg positief. In 2003 is (vanaf 1 mei tot 31 december) ca. 91.500 kg luierafval ingezameld. 2.3.5

Voorlichting

Op de gemeentelijke website (www.heusden.nl) is het digitaal loket geplaatst. Hierin kunnen burgers allerlei informatie vinden over de gemeentelijke producten, waaronder afval. Actuele informatie zoals bijvoorbeeld wijzigingen tijdens feestdagen is eveneens op internet gepubliceerd. Daarnaast is op de gemeentelijke infopagina’s van de Heusdense Courant regelmatig gecommuniceerd over belangrijke ontwikkelingen, wijzigingen in de afvalinzameling, etc. De Afvalwijzer 2004 is in december 2003 huis aan huis verspreid. Telefonische vragen van burgers zijn zowel door de Afvalstoffendienst, het informatiecentrum van de gemeente Heusden als de afdeling Milieu en Handhaving afgehandeld. 2.4

(Nieuwbouw centrale) milieustraat

In 2003 is de Wm-vergunningaanvraag voor de nieuwe milieustraat ingediend. De ontwerpbeschikking heeft ter inzage gelegen van 10 november tot en met 8 december. Op de ontwerpbeschikking zijn bedenkingen ingediend. De procedure met betrekking tot het bestemmingsplan heeft vertraging opgelopen. Het vaststellingsbesluit door de gemeenteraad is door enkele omwonenden aangevochten. Op 12 januari 2004 heeft de provincie in deze kwestie een hoorzitting gehouden. Gedeputeerde Staten nemen uiterlijk medio mei 2004 een besluit over het bestemmingsplan en de ingediende bedenkingen. Door deze ontwikkelingen heeft de nieuwbouw in 2003 nog niet aangevangen. In 2003 is gestart met een Europese aanbesteding voor het transport en de afvoer van afvalstoffen van de milieustraat. Per 1 april 2004 moeten hiervoor nieuwe contracten worden afgesloten. 2.5

Stookontheffingen

Op 23 mei 2003 is het verbod voor het verbranden van afvalstoffen buiten inrichtingen in het nieuwe hoofdstuk van de Wet milieubeheer definitief in werking getreden. De procedure binnen de gemeente Heusden voor het verlenen of weigeren van stookontheffingen is hierop nog niet geheel aangepast in 2003. Dit zal begin 2004 gebeuren. In 2003 zijn 10 verzoeken binnengekomen voor ontheffing van het stookverbod. In 4 gevallen kon de gevraagde ontheffing verleend worden. Zes verzoeken om ontheffing konden niet verleend worden. De redenen voor weigering waren met name het niet kunnen voldoen aan de veiligheidsvoorschriften of omdat het verzoek betrekking had op het verbranden van afvalstoffen. De opsporingsambtenaar heeft, vaak samen met de brandweer, ter plaatse controles uitgevoerd. Eén verzoek is voortijdig ingetrokken. Door de opsporingsambtenaar zijn in 2003 3 processen-verbaal opgesteld wegens het stoken zonder ontheffing.


pagina 12 van 29

2.6

Zwerfafval

Het plan van aanpak zwerfafval is op 13 mei 2003 vastgesteld door het college waarna op 24 juni 2003 door de raad een jaarlijks budget beschikbaar is gesteld voor de uitvoering. Vanaf 1 september 2003 zijn de opruimwerkzaamheden gestart en is een aanvang gemaakt met de voorbereiding van acties die in 2004 zullen worden uitgevoerd. Enkele basisscholen hebben in 2003 zwerfvuilacties uitgevoerd, die door de gemeente Heusden met materialen en menskracht zijn ondersteund. In het kader van Natuur- en Milieu Educatie (NME) is het voor basisscholen in het schooljaar 2003-2004 verplicht gesteld het onderwerp zwerfafval in hun lespakket op te nemen. De gemeente Heusden heeft deze verplichting ondersteund door lespakketten van de Stichting Nederland Schoon aan alle basisscholen ter beschikking te stellen. In 2003 zijn circa 200 meldingen over afval ontvangen en afgehandeld door de afdeling Milieu en Handhaving, de afdeling Buitendienst Gemeentewerken en/of de Afvalstoffendienst. De meldingen bevatten de volgende onderwerpen: illegale stortingen, afvalinzameling, verkeerd aanbieden van huishoudelijk afval, zwerfafval, etc. In 2003 zijn ca. 25 processen-verbaal opgemaakt voor afval.


pagina 13 van 29

3

Bedrijven 3.1 3.1.1

Handhaving Landelijk traject

In oktober 2002 heeft een nulmeting van de huidige uitvoeringskwaliteit van handhaving in Nederland plaatsgevonden. De handhaving wordt daartoe getoetst aan de kwaliteitscriteria. Deze nulmeting is gecontroleerd door een verificatiebureau en akkoord bevonden. Op basis van deze uitgangssituatie zal onder provinciale regie de kwaliteit en professionaliteit moeten groeien naar het gewenste niveau. Gedurende het proces worden tussentijdse resultaten getoetst. Zo heeft ieder gemeente een verbeterplan in moeten dienen bij de provincie waarin de weg wordt uitgestippeld op welke wijze de gemeente toegroeit naar een situatie die voldoet aan de kwaliteitscriteria. Ook Heusden heeft zo’n verbeterplan ingediend. Dit plan is door de provincie goedgekeurd. Naast de professionalisering van de handhaving draagt het handhavingsteam zorg voor de reguliere handhaving. Het aantal handhavingsacties is in 2003 gestegen. 3.1.2

Regionale samenwerking op het gebied van handhaving

In 2003 is een klein aantal projecten in regionaal verband uitgevoerd. Er is deelgenomen aan de handhavingsestafette. Het doel hierbij was om met name het buitengebied door te lichten in de avond- en nachtperiode. Door de uitbraak van de vogelpest is dit op het laatste moment niet doorgegaan. In plaats van het buitengebied zijn de industrieterreinen bezocht. Hier is vanwege het gekozen tijdstip weinig uitgekomen. Daarnaast heeft Heusden het project vuurwerk uitgevoerd. Het project glastuinbouwbedrijven is verschoven naar begin 2004. In regionaal verband is het toezicht en de handhaving bij een composteerbedrijf in Haarsteeg gezamenlijk opgepakt. In 2003 lag de nadruk in de regionale handhavingssamenwerking bij de professionalisering van de handhaving waar ieder partner mee is geconfronteerd. Door het servicepunt handhaving (SEPH) zijn drie trajecten uitgezet om de partners te ondersteunen in het professionaliseringstraject. • Cursus programmatisch handhaven. Alle partners worden begeleid in het doorlopen van het traject om te komen van een risicoanalyse en handhavingsvisie naar een jaarlijks uitvoeringsprogramma. • Cursus Q-systemen. Alle partners worden begeleid in het op touw zetten van een kwaliteitssysteem voor handhaving • Werkgroep documenten. Deze werkgroep maakt documenten waar iedere partner gebruik van kan maken en waarmee invulling wordt gegeven aan diverse kwaliteitscriteria. Heusden neemt aan alle trajecten deel. Eind 2003 is gestart met een risicoanalyse gericht op diverse handhavingsthema’s. De werkgroep documenten is eind 2003 gestart met de inventarisatie van reeds aanwezige documenten. 3.1.3

Reguliere handhaving Wet milieubeheer

In 2003 lag de nadruk op actualisering van het bedrijvenbestand en achterblijvers / probleembedrijven. Er is een stappenplan gemaakt voor de aanpak van toezicht en handhaving bij koninklijke Sanders B.V. Daartoe zijn zes bezoeken bij dit bedrijf afgelegd. Naast extra inzet op dit bedrijf zijn 89 milieucontroles uitgevoerd. Gebleken is dat veel bedrijven na een eerste controle niet voldoen. In 2003 zijn geen gevelcontroles uitgevoerd. In 2003 blijkt dat de klachten op het gebied van geluid bij horeca is toegenomen. In 2003 zijn geen categorie 1 bedrijven bezocht. Nieuwe controles worden op basis van eigen inzicht ingepland


pagina 14 van 29

Eind 2003 zijn in samenwerking met de politie de vuurwerkopslagplaatsen gecontroleerd waarbij aandacht is besteed aan het inwerkingtreden van een belangrijk deel van het Vuurwerkbesluit per 1 maart 2004. De brandweer heeft dit jaar hierin niet geparticipeerd. 3.2 3.2.1

Vergunningverlening Algemeen

In 2003 zijn 16 milieuvergunningen verleend en 3 vergunningen ingetrokken. Er zijn 32 meldingen op grond van de artikel 8.40 Wet milieubeheer en 5 op grond van artikel 8.19 Wet milieubeheer behandeld. Er zijn minder vergunningen verleend dan in het programma 2003 is aangegeven. Reden hiervoor is dat in het programma rekening is gehouden met extra aanvragen voor milieuvergunningen in verband met de gronduitgifte op bedrijventerrein het Hoog. Deze aanvragen zijn niet binnengekomen omdat de uitgifte niet heeft plaatsgevonden. Ook de vergunningverlening en handhaving van het bedrijf Koninklijke Sanders heeft in 2003 meer uren gekost dan voor een gemiddeld bedrijf wordt gepland. 3.2.2

Koninklijke Sanders

Begin 2003 heeft Koninklijke Sanders een kennisgeving op grond van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 (BRZO’99) ingediend. Op basis hiervan dient het bedrijf een preventiebeleid vast te stellen en een operationeel veiligheidsbeheerssysteem te hebben. In 2003 is hierop door de gemeente zwaar ingezet. In april, augustus en december zijn, samen met de Arbeidsinspectie en de Brandweer, inspecties uitgevoerd die na het opleggen van een dwangsom erin hebben geresulteerd dat Koninklijke Sanders beschikt over een veiligheidsbeheerssysteem. Ook komend jaar zal dit zijn vervolg krijgen, vooral voor de operationele kant van het beheerssysteem. Daarnaast is afgelopen jaar veel aandacht besteed aan het verkrijgen van een ontvankelijke aanvraag Wet milieubeheer. Vooral de items opslag gevaarlijke stoffen, bodem, geluid en externe veiligheid hebben veel gevraagd aan tijd en expertise (ook van derden) zowel voor het bedrijf als voor de gemeente. 3.2.3

Schuttersgilden

Het project schuttersgilden is nog niet afgerond. Binnen de gemeente zijn negen schietterreinen (acht gildes en een schietvereniging) aanwezig. Bij de schietbomen moeten in verband met veiligheid en ter bescherming van de bodem kogelvangers worden aangebracht. Hiervoor dient een milieuvergunningprocedure te worden opgestart. In 2003 zijn zeven aanvragen voor milieuvergunning ontvangen. Naar aanleiding van deze aanvragen zijn in 2003 vier ontwerp-beschikkingen opgesteld en ter inzage gelegd. Eén gilde is bezig met verplaatsing. Verwacht wordt dat de milieuvergunningen voor alle schietterreinen eind 2004 verleend zijn. 3.2.4

Agrarische bedrijven

De ontwikkelingen in de agrarische sector zijn gevolgd. In mei 2003 is de wet en de regeling ‘Stankemissie veehouderijen in landbouwontwikkelings- en verwevingsgebieden’ in werking getreden. Dit heeft een nieuwe toetsingsgrond gegeven voor vergunningaanvragen van veehouderijen. Het besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij verkeert nog steeds in ontwerpfase. In de gemeente Heusden zijn geen intensiveringsgebieden aangewezen.


pagina 15 van 29

3.2.5

Veiligheid

Een definitief overzicht van de “risicovolle” bedrijven in de gemeente Heusden is nog in voorbereiding. Oorzaak ligt in landelijke ontwikkelingen waardoor onduidelijkheid is ontstaan over de stand van zaken rond de informatiesystemen en de criteria voor wat als risicovol bedrijf moet worden beschouwd.In Heusden zijn de eerste stappen gezet. Uit het bedrijvenbestand Wet milieubeheer en op basis van de in de organisatie aanwezige kennis, is een eerste lijst met inrichtingen met gevaarlijke stoffen, samengesteld. Resultaat is een lijst met mogelijk risicovolle bedrijven. Dit is mede afhankelijk van de criteria die gesteld worden om te bepalen wanneer een bedrijf als risicovol moet worden gezien (deze criteria zijn al meerdere malen bijgesteld). De hieruit geselecteerde bedrijven zijn aangeleverd aan de provincie ter invoering in het risico informatie systeem (RIS). Deze invoering heeft in het najaar van 2003 plaatsgevonden. Het Besluit kwaliteitseisen externe veiligheid inrichtingen milieubeheer is in 2003 niet in werking getreden. De verwachting is dat dit in april 2004 zal plaatsvinden. 3.2.6

Verruimde reikwijdte

‘Met preventie naar duurzaam ondernemen’ is een programma van IPO, VNG, Unie van waterschappen, het Ministerie van VROM en het Ministerie van EZ. De hoofddoelstelling van het programma is het verminderen van de milieubelasting door bedrijfsmatige activiteiten, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de ontkoppeling van milieudruk en economische groei. De verruimde reikwijdte betekent bij vergunningverlening dat bij de beoordeling van een aanvraag ook rekening wordt gehouden met afvalpreventie, het zuinig gebruik van energie en grondstoffen en met de verkeersaantrekkende werking. Door het nog ontbreken van voldoende kennis en een gemeentelijk beleid wordt hieraan nog niet structureel aandacht besteed. In onderstaand overzicht zijn de werkzaamheden op het gebied van vergunningverlening en handhaving getalsmatig in beeld gebracht voor de jaren 2000-2003.

2000 2001 2002 2003

co nt ro le s

ve rg un ni ng en m el di ng en 8. 40 m el di ng en 8. 19 kl ac ht en be dr ijv en

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

Figuur 2: Vergunningverlening en handhaving bedrijven 2000-2003


pagina 16 van 29

4

Bodem 4.1

Algemeen

Mede door de veranderingen op het gebied van bodem is er in de gemeente Heusden behoefte ontstaan aan inzicht in en overzicht van het beleid en regelgeving ten aanzien van het omgaan met de bodem. De jaren 2002 t/m 2004 staan met betrekking tot bodembeleid en bodemkwaliteit daarom, naast uitvoering, in het teken van beleidsvorming, registratie en communicatie. Om deze doelstelling te realiseren staan voor deze jaren verschillende projecten op het programma. De projecten van 2003 worden in de volgende paragraaf uitgewerkt. In 2003 zijn enkele zaken niet afgerond zoals gepland. Oorzaak hiervoor ligt in het feit dat door interne functieverschuivingen er in 2003 geen fulltime bodembeleidsmedewerker werkzaam was. 4.2

Bodembeleidsplan

Om inzicht te geven in het bodembeleid en de huidige regelgeving is in 2003 een bodembeleidsplan vastgesteld. In dit plan worden de taken en bevoegdheden van de gemeente beschreven en wordt ook de wijze weergegeven waarop de gemeente de beleidsruimte binnen deze taken invult. Tevens is een uitvoeringsprogramma vanaf 2003 t/m 2005 opgesteld. Hierin staan de acties uitgewerkt die nodig zijn om het voorgestelde beleid uit te kunnen voeren. De verantwoording van het uitvoeringsprogramma vindt plaats in het milieujaarverslag (vanaf 2004). 4.3

Bodeminformatiesysteem

In 2003 is een bodeminformatiesysteem aangeschaft. Om inzicht te krijgen in de bodemkwaliteit van de gemeente zullen alle reeds uitgevoerde bodemonderzoeken worden geïnventariseerd en ingevoerd in dit systeem. In 2003 zijn door de provincie Noord Brabant in het kader van het project ‘Landsdekkend beeld’ reeds 189 bodemonderzoeken van het buitengebied ingevoerd. In 2004 zal dit systeem verder gevuld gaan worden met alle bodeminformatie die op dat moment beschikbaar is. De provincie Noord Brabant heeft in 2002 het project ‘Bijzonder inventariserend onderzoek bodemverontreiniging voormalige bedrijfsterreinen provincie Noord-Brabant (BIS)’. uitgevoerd. Dit onderzoek heeft zich gericht op alle voormalige bedrijfsterreinen in de provincie Noord Brabant, zo ook in Heusden. De gemeente Heusden heeft 2003 een overzicht van de provincie ontvangen van aantallen en ligging van verdachte locaties van voormalige bedrijfsterreinen. Deze locaties worden eveneens in het bodeminformatiesysteem opgenomen. Met behulp van dit systeem is een snellere toegang tot aanwezige bodemgegevens mogelijk en kunnen vragen over bodemkwaliteit snel en adequaat afgehandeld worden.


pagina 17 van 29

Figuur 3: figuur uit het bodeminformatiesysteem

4.4

Bodemtoetsen

Binnen de gemeente hebben verschillende disciplines te maken met het aspect bodemkwaliteit en bodemverontreiniging. In dit kader dienen (verschillende) bodemonderzoeken te worden uitgevoerd. Deze bodemonderzoeken zijn beoordeeld en getoetst aan het geldend beleid. In die gevallen waarin een bodemverontreiniging is geconstateerd, is bij nader onderzoek of eventueel sanering advies en begeleiding gegeven en is het evaluatierapport beoordeeld. Tevens zijn diverse offertes voor bodemonderzoek aangevraagd en zijn diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. In 2003 zijn in totaal circa 200 verzoeken om historische bodeminformatie van makelaars en taxateurs en circa 20 verzoeken van adviesbureaus binnengekomen. De geplande evaluatie van de sanering van de voormalige gemeentelijke stortplaats “Bakkersdam” is niet uitgevoerd. 4.5

Stimulering hergebruik bouwstoffen

Het bouwstoffenbesluit heeft zich net als in 2003 met name gericht op het toezicht en de handhaving op de grondstromen binnen de gemeente. Op het gebied van bouwwerken heeft weinig toezicht plaatsgevonden. De landelijk vastgestelde kengetallen voor toezicht en handhaving van bouwwerken, die tevens in de werkwijzer Bouwstoffenbesluit Heusden zijn gebruikt, worden niet gehaald. In 2004 zal door het projectteam handhaving ook meer aandacht worden besteed aan handhaving van het Bouwstoffenbesluit. In 2003 is ongeveer 15 maal mondeling dan wel schriftelijk verzocht om informatie met betrekking tot hergebruik en/of opslag van grond (preventieve handhaving). In 12 gevallen is uiteindelijk de situatie gelegaliseerd en/of opgelost. Drie gevallen zijn nog in behandeling. Er zal geen grondbank worden opgericht nabij de milieustraat in Drunen.


pagina 18 van 29

4.6

Lozingenbesluit bodembescherming

In Nederland wordt op een groot aantal percelen ongezuiverd afvalwater in de bodem of het oppervlaktewater geloosd. Dergelijke lozingen tasten de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater aan. Om verdere aantasting van het milieu te voorkomen dienen deze ongezuiverde lozingen te worden gesaneerd. Het wettelijk kader hiervoor is vastgesteld in het Lozingenbesluit Wet Bodembescherming en het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater. Hierin staat onder andere vermeld dat alle ongezuiverde afvalwaterlozingen voor 2005 moeten zijn opgeheven. Als onderdeel van het gemeentelijke rioleringsplan is in de beleidsnota “aanpak afvalwater buitengebied van de gemeente Heusden” aangegeven hoe de gemeente Heusden de ongezuiverde afvalwaterlozingen zal opheffen. De gemeente Heusden heeft gekozen voor de verbrede zorgplicht en heeft er tevens voor gekozen meer panden aan te sluiten op de riolering dan wettelijk vereist is. Hierdoor zullen er waarschijnlijk maar vier panden aangesloten worden op een iba-systeem. Voor de betreffende bewoners betekent dit dat de gemeente een ibasysteem zal aanleggen en beheren. In ruil hiervoor betalen zij een vergoeding. De planning is dat de werkzaamheden voor 2005 zijn afgerond. Het huidige Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) loopt tot 2004. In 2003 is een nieuw GRP opgesteld. Dit nieuwe GRP zal in 2004 vastgesteld worden door de raad. Tevens is er in 2003 een globaal onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het loskoppelen van hemelwater van de riolering. In 2004 zullen de uitkomsten van het onderzoek gerapporteerd worden in de vorm van afkoppelkansenkaarten. Met behulp van deze afkoppelkansenkaarten is er snel een inzicht te krijgen in de afkoppelmogelijkheden. 4.7

Onderhoud gemeentelijke waterbodems

In 2002 is een baggerplan voor de gemeente Heusden opgesteld. In dit plan is de aard en omvang van het baggerprobleem in de gemeente Heusden in beeld gebracht. Ook is de aanpak van het probleem weergegeven en is een leidraad opgesteld om de baggerwerkzaamheden uit te voeren. In 2003 is het plan goedgekeurd door het rijksinstituut voor de zuivering van afvalwater (RIZA). Vooralsnog zal geen uitvoering van baggerwerkzaamheden plaatsvinden.


pagina 19 van 29

5

Klimaat 5.1

Algemeen

De laatste jaren vindt op landelijk niveau een verbreding plaats van het traditionele energiebeleid naar klimaatbeleid. Klimaatbeleid ziet, naast energiebesparing, nadrukkelijk ook op het stimuleren van toepassing van duurzame energie, duurzaam wonen en werken en duurzame mobiliteit; daarnaast op integratie van klimaatbeleid in beleid en werkzaamheden van andere beleidsterreinen, zoals Ruimtelijke ordening, Economische zaken, Volkshuisvesting en Verkeer en Vervoer. In de gemeente Heusden zal geen klimaatscan worden uitgevoerd en is gekozen voor een projectmatige aanpak op dit beleidsveld. 5.2

Het Vlagheidefonds

Het Vlagheidefonds was de afgelopen jaren een groot succes. Met het instellen van het vlagheidefonds in 2001 is het zowel voor de gemeente Heusden als particuliere eigenaren mogelijk om voor de toepassing van energiezuinige maatregelen (bijv. zonneboilers) subsidie te verkrijgen. In 2003 zijn diverse subsidies verleend aan particulieren. Door de gemeente is geen subsidie aangevraagd. Er is aandacht geweest voor voorlichting over het Vlagheidefonds en andere bijdrageregelingen (zoals de landelijke Energiepremieregeling). 5.3

Beleidsplan Openbare Verlichting

Van het energieverbruik van de gemeentelijke gebouwen en voorzieningen neemt de openbare verlichting een fors deel voor haar rekening. In 2003 is de beleidsnotitie Openbare verlichting 2003-2005 vastgesteld. Een van de beleidsvoornemens uit deze notitie is om 10% van het energieverbruik te besparen door de huidige verlichtingsinstallatie om te bouwen naar een energiezuinige installatie. In 2004 zal dit plan verder wordt uitgewerkt in de vorm van een beleidsplan ‘Openbare verlichting’. 5.4

Beheer gemeentelijke gebouwen

Bij de bouw of verbouw van gemeentelijke gebouwen is zoveel mogelijk aandacht besteed aan het inventariseren en realiseren van duurzame energie en energiebesparing. We proberen op het gebied van energiebesparing in te zetten op de wettelijke norm minus 10% daarvan. In 2003 is een energieonderzoek gestart voor de (ver)bouw van Sporthal Onder de Bogen. In dit onderzoek worden de mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energie nader bekeken, rekening houdend met de investerings- en exploitatiekosten. 5.5

Collectieve inkoop energie

Het energiecontract dat de gemeente Heusden in 2001 heeft afgesloten, in samenwerking met 46 andere gemeenten, liep door in 2003. Het contract houdt in dat Nuon in 2002 en 2003 groene energie voor de openbare verlichting, de verkeersregelinstallaties en de pompen rioolgemalen heeft geleverd. Essent leverde in deze periode grijze stroom voor de gemeentelijke gebouwen. Het aandeel door de gemeente Heusden af te nemen groene energie is hierdoor ongeveer vervijftienvoudigd. Groene stroom is elektriciteit die voornamelijk wordt opgewekt door verbranding van zuivere biomassa. Een klein deel komt van windmolens en waterkrachtcentrales. Hierdoor is groene stroom CO2-neutraal: het veroorzaakt geen extra uitstoot van kooldioxide (of CO2). CO2 wordt gezien als een belangrijke veroorzaker van het broeikaseffect. Door het afnemen van groene stroom door de gemeente Heusden, is in 2003 circa 530.000 kg minder CO2 uitgestoten.


pagina 20 van 29

Daarnaast leverde het contract de gemeente door collectief energie in te kopen een kostenbesparing op. Het is moeilijk aan te geven hoeveel deze besparing uiteindelijk precies is geweest.


pagina 21 van 29

6

Gemeentelijke interne milieuzorg 6.1

Algemeen

Kortweg bestaat gemeentelijke interne milieuzorg uit het geheel van technische, organisatorische en administratieve maatregelen, gericht op het inzicht krijgen in, het beheersen van en waar mogelijk het beperken van negatieve beïnvloeding van het milieu door gemeentelijke activiteiten en producten. Een wettelijke verplichting tot het hebben van een milieuzorgsysteem is er niet, maar een gemeente dient net als iedere andere organisatie zorg te dragen voor een goede naleving van de aan haar verleende milieuvergunningen, de algemene milieuregels en afspraken die bijvoorbeeld in milieuconvenanten zijn vastgelegd. Bovendien moet de gemeente een aantal specifieke milieutaken uitvoeren en stimuleert de gemeente burgers, instellingen en bedrijfsleven om het milieu te respecteren en ziet hierop vanuit haar handhavingstaak ook op toe. Dit is alleen op een geloofwaardige wijze mogelijk als de gemeente de eigen verantwoordelijkheid op dit gebied kent en neemt. 6.2

Activiteiten

In augustus 2003 is de eindrapportage afgerond over de nulmeting en inventarisatie van de stand van zaken ten aanzien van gemeentelijke interne milieuzorg in de gemeente Heusden. Tevens is een concept milieubeleidsverklaring opgesteld die door de gemeenteraad nog dient te worden vastgesteld. Daarnaast is een overzicht opgesteld van mogelijk kansrijke projecten binnen de organisatie en van projecten die noodzakelijk zijn om te voldoen aan wettelijk verplichtingen.


pagina 22 van 29

7

Milieucommunicatie 7.1

Milieucommunicatieplan

In 2002 is gestart met uitvoering van het in 2001 opgestelde milieucommunicatieplan. In dit plan is het beleid op hoofdlijnen beschreven en zijn per beleidsveld concrete voornemens opgenomen. Doelgroepen in dit milieucommunicatieplan zijn inwoners van de gemeente Heusden, bedrijven, scholen, instellingen maar ook de gemeentelijke organisatie. 7.2

Uitvoering milieucommunicatieplan

Met de Natuur- en milieuvereniging Drunen-Heusden-Vlijmen heeft ook in 2003 overleg plaatsgevonden. Dit jaar was dat alleen een bestuurlijk overleg. Het ambtelijk overleg heeft niet plaatsgevonden. Het netwerk van NME-coördinatoren van de basisscholen in de gemeente is drie keer bij elkaar geweest. Om een impuls te geven aan het natuur- en milieuonderwijs is een inventarisatie gemaakt van verschillende verenigingen die lesmaterialen aanbieden voor het basisonderwijs. Samen met de werkgroep NME is gekozen voor het Natuurmuseum in Tilburg. De gemeente heeft een abonnement afgesloten bij het Natuurmuseum voor alle basisscholen. Alle scholen hebben een zogenaamd documentatiepas ontvangen waarmee zij gratis educatiemateriaal kunnen lenen. Het abonnement is afgesloten onder de voorwaarden dat elke basisschool de gemeente elk half jaar een overzicht van het geleende lesmateriaal stuurt en de ervaringen weergeeft. De gemeente bepaalt per jaar één onderwerp dat door elke school behandeld wordt. Hiermee kan worden aangesloten bij lopende projecten of geldend beleid van de gemeente. Het abonnement is afgesloten voor 2 jaar. Begin 2005 wordt een evaluatie gehouden en naar aanleiding hiervan wordt bezien of het abonnement wordt voortgezet. In 2003 is weer meegedaan aan de landelijke boomfeestdag. In Drunen en in Nieuwkuijk is samen met basisschool Het Span en basisschool Het Kompas diverse bomen geplant. In de week van 16 tot en met 22 september is landelijk de ‘Week van de Vooruitgang’ georganiseerd. Onder het motto 'wie verder denkt, kan alle kanten op' zijn inwoners en organisaties opgeroepen om deze week het fietsen, lopen, openbaar vervoer en carpoolen te promoten. Door de gemeente Heusden zijn alle bedrijfsverenigingen aangeschreven hieraan mee te werken. Tevens is er veel aandacht voor de week geweest in de Heusdense courant. Ook ambtenaren van de gemeente Heusden zijn opgeroepen deze week de auto eens te laten staan. De week werd afgesloten met de Autovrije zondag. Samen met Natuur- en Milieuvereniging Drunen-Heusden-Vlijmen is de dag ingevuld met onder andere een groenmarkt, diverse fietstochten en een demonstratie van ligfietsen. In het kader van deze Autovrije Dag is een aantal straten afgesloten voor autoverkeer. Met een loterij is de schooljeugd betrokken bij de inzameling van de kerstbomen in januari 2003.


pagina 23 van 29

8

Hondenbeleid In de voorjaarsnota 2003 is opgenomen dat geen extra hondenuitrenvelden meer worden aangelegd. In 2003 zijn er dan ook geen uitrenvelden aangelegd. Wel is in juli 2003 groot onderhoud gepleegd aan een viertal bestaande hondenuitrenvelden. De folder met informatie over het hondenbeleid is aan nieuwe inwoners van onze gemeente en bij de eerste aangifte van een hond verstrekt. De hondenpoepzuiger maakt wekelijks alle hondenuitrenvelden schoon. Daarnaast worden ook bepaalde gebieden (al dan niet naar aanleiding van een melding) schoongemaakt. In 2003 zijn geen hondenpoepcontainers bijgeplaatst. Lediging van de containers vindt tweewekelijks geplaatst. In 2003 zijn alle hondenpoepcontainers door de afdeling Buitendienst Gemeentewerken voorzien van een sticker die duidelijk aangeeft dat de containers zijn bestemd voor hondenpoep. Meldingen en klachten worden door het Informatiecentrum verwerkt in het digitale WFM. De hondenwachter, opsporingsambtenaar en/of beleidsmedewer(st)er afval handelt deze af. In 2003 zijn circa 75 meldingen over honden(poep) ontvangen. Er zijn 46 processen-verbaal opgemaakt. Dit aantal is vele malen hoger dan voorgaande jaren. Reden hiervoor is dat de hondenwachter vanaf maart 2003 naast de opsporingsambtenaar ook de bevoegdheid heeft om processen-verbaal uit te schrijven.


pagina 24 van 29

9

Geluid 9.1

Geluidbeleid

Sinds het einde van de jaren zeventig vormt de Wet geluidhinder het juridische kader voor het Nederlandse geluidsbeleid. Het wetsvoorstel Modernisering Instrumentarium Geluid (MIG) diende het geluidsbeleid te vernieuwen. Het wetsvoorstel MIG is niet ingediend, maar men heeft gekozen om het “gedachtegoed van MIG” stapsgewijs in de Nederlandse wetgeving te implementeren. Kortom: de in MIG ingezette beleidslijn wordt wel voortgezet, maar dan niet in de vorm van een apart wetsvoorstel maar via volgtijdelijke wijzigingen van de huidige Wet Geluidhinder. In de praktijk betekent dit besluit dat de huidige Wet Geluidhinder stapsgewijs (in tranches) zal worden aangepast. Naast het decentraliseren en het dereguleren zullen knelpunten in de Wet Geluidhinder door middel van wetswijziging worden gemoderniseerd. Naast de Nederlandse geluidswetgeving worden namelijk ook op Europees niveau richtlijnen en normen op het gebied van geluid vastgesteld. Nederland is verplicht deze richtlijnen in de eigen wetgeving op te nemen. Momenteel wordt onder meer gewerkt aan de implementatie van de EU-richtlijn Omgevingslawaai in de Nederlandse wetgeving en het maken van nieuwe wetgeving op het gebied van geluidshinder. In 2003 zijn de ontwikkelingen met betrekking tot het Europese en landelijke geluidbeleid gevolgd. Tevens is een beperkte start gemaakt met de voorbereiding van gemeentelijke geluidnota, die in 2004 wordt afgerond. Hierin is de gemeentelijke visie op het gebied van geluid weergegeven. 9.2

Zone beheer industrieterreinen

Binnen de gemeente zijn twee gezoneerde industrieterreinen vastgesteld door de provincie, namelijk Kasteeldreef-Groenewoud en Heesbeen-Bakkersdam. Het zonebeheersysteem is niet geïmplementeerd en bijgehouden. In 2004 wordt een update verricht aan de ten grondslag liggende berekeningen van het industrieterrein Kasteeldreef-Groenewoud. De provincie heeft de gegevens van het industrieterrein Heesbeen-Bakkersdam in beheer. Om de gegevens over de industrieterreinen te kunnen beheren dient gebruik gemaakt te worden van een rekenprogramma, genaamd Geonoise. Dit programma is in december 2003 aangeschaft. 9.3

Akoestische metingen, onderzoeken en meldingen

Door de gemeente zijn met name bij horecagelegenheden akoestische metingen uitgevoerd. Akoestische controle vindt met name plaats na een melding van geluidsoverlast door een inwoner. De eenvoudige metingen en berekeningen worden in eigen beheer uitgevoerd. Uitbesteding van akoestische meting vindt plaats om een onafhankelijke partij te kunnen zijn, vanwege het ontbreken van een geluidsberekeningsprogramma en/of vanwege te weinig capaciteit. De gemeente beoordeelt de extern uitgevoerde akoestische onderzoeken. De te beoordelen rapporten worden aangeleverd in het kader van vergunningverlening, handhaving, ruimtelijke ordening, bouwgrondexploitatie, cultuur en civiele techniek enzovoort. In 2003 zijn 22 geluidsmeldingen binnen gekomen, beoordeeld en afgehandeld. Dit zijn meldingen van overlast van particulieren (8) en bedrijven (14). Bij het afhandelen van geluidsmeldingen is het niet altijd mogelijk de klant tevreden te stellen door de ten grondslag liggende regelgeving of door bepaalde beleidskeuze van de gemeente.


pagina 25 van 29

9.4

Sanering A-lijstwoningen

De gemeente heeft de verplichting om de geregistreerde A-lijst woningen voor 2010 te saneren. De woningen op deze A-lijst ondervinden een te hoge geluidsbelasting door wegverkeerslawaai. Vanaf 1997 heeft de gemeente Heusden geen subsidie voor de sanering van de A-lijstwoningen ontvangen. Vanaf 2003 zijn de saneringsgelden overgeheveld naar gelden voor Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) waardoor de gemeente een beperkt budget ontvangt. In 2003 is het ISV budget voor 2004 aangevraagd. De gemeente Heusden heeft 19 A-lijstwoningen (alle gelegen in de voormalig gemeente Vlijmen). Het ISV-budget is een zeer beperkt bedrag om de A-lijstwoningen te saneren en zal waarschijnlijk onvoldoende zijn. Met het ISV budget verkregen in 2003 -2004 worden de kosten voor de geluidsanering in beeld gebracht en wordt een plan opgesteld met betrekking tot de te saneren woningen. 9.5

Verkeersmilieukaart

Met behulp van de verkeersmilieukaart wordt de luchtkwaliteit en de geluidsbelasting langs wegen berekend. Het basisjaar van dit modelsysteem dateert alweer van 1998, zodat een actualisatie van het systeem wenselijk is. Momenteel geeft de verkeersmilieukaart een eerste indicatie voor geluid en luchtkwaliteit waarbij alle ingevoerde parameters uitvoerig gecontroleerd dienen te worden om de juistheid te bepalen. In 2003 is gesignaleerd dat voor de gemeente een up-date van het regiomodel wenselijk is.


pagina 26 van 29

10 Besluit luchtkwaliteit 10.1 Beleid Luchtvervuiling is schadelijk voor de volksgezondheid en het milieu. De mens is de belangrijkste luchtvervuiler. Verkeer, industrie en huishoudens brengen grote hoeveelheden schadelijke stoffen in de lucht. VROM is verantwoordelijk voor het beleid om luchtvervuiling te beperken, oftewel de luchtkwaliteit te verbeteren. Het doel van het Besluit luchtkwaliteit is mensen te beschermen tegen risico’s van luchtverontreiniging. Het besluit bevat luchtkwaliteitsnormen voor de stoffen zwaveldioxide, stikstofdioxide (NO2) en stikstofoxiden, fijn stof (PM10), lood, koolmonoxide en benzeen. Het geeft aan op welke termijn de normen gelden en gehaald moeten worden en welke bestuursorganen verantwoordelijk zijn voor het halen van die normen. Het besluit stelt ook eisen aan de controle van de luchtkwaliteit (meten en berekenen), het rapporteren daarover (rapportage luchtkwaliteit) en het nemen van maatregelen bij overschrijding van normen (rapportage luchtkwaliteit en luchtkwaliteitplan). 10.2 Rapportage De gemeente Heusden heeft in 2002 de luchtkwaliteit van 2001 aan de provincie gerapporteerd. In deze rapportage is geconstateerd dat er een overschrijding is van : - de grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide (met name veroorzaakt door verkeer) langs de rijksweg A59 - en een algemene overschrijding van de grenswaarde van de 24-uursgemiddelde concentratie fijne stof (met name veroorzaakt door industrie). Op basis van de in 2001 geconstateerde overschrijdingen van de grenswaarde is de gemeente gehouden om jaarlijks de luchtkwaliteit te rapporteren aan de provincie. Omdat de gemeente zelf niet iets kan doen aan de geconstateerde overschrijdingen is in overleg met de provincie geen gehele rapportage over het jaar 2002 uitgevoerd. In 2003 is op verzoek van de provincie gerapporteerd hoeveel mensen naar schatting er binnen de gemeente Heusden in 2001 in het kader van besluit luchtkwaliteit in een bepaald gebied worden blootgesteld aan de stoffen stikstofdioxide en fijne stof. De gemeente Heusden heeft geen lokaal beleid op het gebied van luchtkwaliteit. Om binnen de gemeente de luchtkwaliteit te verbeteren moet een betere afstemming plaatsvinden met de afdeling civiele- en cultuurtechniek. In ruimtelijke plannen is in 2003 meer aandacht geweest voor het besluit luchtkwaliteit. 10.3 Onderzoeken en meldingen in het kader van besluit luchtkwaliteit Alle luchtkwaliteit onderzoeken worden uitbesteed vanwege gebrek aan instrumenten en capaciteit. Over luchtkwaliteit zijn in 2003 12 meldingen of vragen van inwoners binnen gekomen. De vragen met betrekking tot de luchtkwaliteit zijn met name gerelateerd aan luchtverontreiniging en verkeer nabij de A 59, de Wijksepoort en het centrumplan Drunen.


pagina 27 van 29

11 MILIEU IN ANDERE BELEIDSVELDEN 11.1 Groenbeheer Het streven is erop gericht om het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen op termijn tot nul te reduceren. Daarom is in 2001 gestart met de omvorming van arbeidsintensieve naar arbeidsextensieve groenvakken. Door deze maatregelen wordt gewerkt aan een structurele terugdringing van onkruidbestrijdingsmiddelen zonder dat daarmee het huidige onderhoudsniveau van alle plantsoenen geweld wordt aangedaan. Op basis van het groenstructuurplan zijn deze omvormingen in 2003 voortgezet. Net als in voorgaande jaren is in 2003 alternatieve onkruidbestrijding op wegen en plantsoenen in de daartoe aangewezen gebieden in Heusden, Oudheusden, Vlijmen en Drunen uitgevoerd zonder gebruikmaking van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. In deze proefgebieden heeft ook monitoring van de onkruidgroei plaatsgevonden om de effectiviteit van de verschillende maatregelen te kunnen beoordelen. Met de monitoringsresultaten van deze alternatieve onkruidbestrijding en op basis van weten regelgeving is in 2003 beleid ontwikkeld op het gebied van de onkruidbestrijding. Vooralsnog zal de gemeente Heusden buiten de aangewezen gebieden gebruik blijven maken van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. In 2003 is net als in 2002 gebruik gemaakt van de ruimtelijke uitgangspunten zoals geformuleerd in het groenstructuurplan als criterium bij de beoordeling van kapvergunningverzoeken. 11.2 Landschapsbeleidsplannen Het zuidelijk deel van het Drunens buitengebied van de gemeente Heusden (ten zuiden van het Drongelens Kanaal) valt binnen het landinrichtingsproject De Leyen. Vooruitlopend op afronding van het landinrichtingsproject zijn in het kader van het gebiedscontract GiersbergenDe Margriet in 2003 incidentele activiteiten uitgevoerd. De gemeente zal op korte termijn een visie/kaart moeten gaan ontwikkelen betreffende de wijze waarmee met de nieuwe flora- en faunawetgeving omgegaan moet worden. Dit zal mogelijk in het nog op te stellen groenbeleidsplan worden opgenomen. 11.3 Ruimtelijke ordening Bij het opstellen of actualiseren van bestemmingsplannen dient het onderwerp milieu te worden meegenomen. Ook bij vrijstellingsprocedures (zpp’s) wordt milieuadvies gevraagd. Dit heeft betrekking op onder andere de onderwerpen bedrijven, geluid, luchtkwaliteit, bodemkwaliteit en externe veiligheid. In 2003 zijn door de Afdeling Milieu en Handhaving circa 25 adviezen gegeven. 11.4 Milieu in bouwvergunningen Bij de verlening van bouwvergunningen wordt het onderwerp milieu meegenomen. Het betreft met name de onderwerpen bedrijven, bodem en geluid. In 2003 zijn 215 aanvragen bouwvergunningen op milieuaspecten getoetst.


pagina 28 van 29

12 Systeembenadering De gemeente Heusden voldoet aan de wettelijke verplichting om jaarlijks zowel een milieuprogramma als een milieujaarverslag op te stellen. Hiermee wordt gedeeltelijk invulling gegeven aan de systeembenadering, die met name door de VROM-Inspectie wordt gepropageerd. Een ander onderdeel van de systeembenadering is milieumonitoring. Sinds 1998 levert de gemeente een bijdrage aan het landelijk stelsel van overheidsmonitoring door rapportage aan de Minister van VROM over een reeks milieu-indicatoren. Het belangrijkste doel hiervan is het geven van een landelijk beeld van de uitvoering milieubeleid. Voorbeelden zijn het aantal verleende milieuvergunningen, het aantal uitgevoerde milieucontroles, het aantal vergunningspichtige glastuinbouwbedrijven, het aantal opgelegde bestuurlijke sancties.


pagina 29 van 29

MILIEUJAARVERSLAG GEMEENTE HEUSDEN

Recommend Documents