Milieujaarverslag 2010 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2010, in het kader van zijn EMAS III registratie
1
Inhoudstafel Voorwoord Samenvatting / Summary Onze organisatie En waar staan we voor…? Milieudoelstellingen - Lanaken Mill Milieueffecten - Grafieken en toelichtingen Begrippen- en afkortingenlijst
Colofon Sappi Limburg – Lanaken Mill Sappi Lanaken NV Montaigneweg 2 B – 3620 Lanaken Tel +32 (0)89 719719
[email protected] www.sappi.com Verantwoordelijke uitgever: Edward de Vries, bedrijfsdirecteur Samenstellers: Carine Steegen, SHE Manager & SHEQ Systems Manager John Donners, Communications Manager Sappi Limburg In het kader van het gelijke kansenbeleid willen wij erop wijzen dat elke verwijzing in dit rapport naar ‘de werknemer / hij ‘ ook moet geïnterpreteerd worden als ‘de werkneemster / zij’. Deze brochure werd gedrukt op papier geproduceerd door Sappi Limburg,
2
Verklaring Milieuverificateur Deze Milieuverklaring van Sappi Lanaken NV over de milieueffecten van 2010, omvat de prestaties en ontwikkeling van beide Sappi Lanaken nv en Sappi Lanaken Press Paper, evenals voorgaande jaren. De verklaring werd onderworpen aan een verificatieonderzoek door DNV Certification.
Volgende uitgave milieuverklaring Sappi Lanaken NV streeft ernaar om haar milieuverklaring over 2011 uit te geven vóór juli 2012. Deze milieuverklaring wordt ter beschikking gesteld via internet (www.sappi.com) en sappinet. Gedrukte exemplaren zijn op aanvraag via de portier verkrijgbaar. Voor Maastricht Mill werd een aparte milieuverklaring opgesteld.
3
Voorwoord EMAS 2010.
Na de jaren 2008 en 2009, waar de economische recessie ook zijn tol eiste binnen Sappi Lanaken nv, liet 2010 weer een herstel zien van de productiecijfers ten opzichte van 2009. Sappi Lanaken nv beschikt sinds 2001 over een ISO-14001 certificaat, waarbij de milieudoelstellingen integraal deel uitmaken van de bedrijfsdoelstellingen. In het kader van milieu mogen we stellen dat Sappi inspanningen verricht op haar belangrijkste milieu-aspecten. Op het gebied van water wordt continu gezocht naar waterbesparende maatregelen, met als bijkomende doelstelling dat de lozingseisen niet uit het oog mogen verloren worden. Dit blijft een belangrijk aspect daar de productie van pulp voor een hogere belasting van de waterzuivering zorgt dan een pure papierproductie. In dit kader past ook het milieu-aspect m.b.t. efficiënt grondstoffenverbruik. Hoe lager de stofverliezen zijn, hoe lager de belasting van de waterzuivering. Bovendien is het een voortdurende opdracht naar alternatieve grondstoffen te zoeken die zo weinig mogelijk belastend zijn voor de waterzuivering. Energieverbruik is niet alleen een belangrijk milieu-aspect, maar ook een belangrijke kost bij zowel de pulp- als de papierproductie. Vandaar dat ook volop gezocht wordt naar een zo efficiënt mogelijk opvolgingsproject na afloop van het huidige Electrabel-contract voor wat betreft de WKK. In het kader van synergie tussen de 2 Limburgse Sappi-bedrijven is één van de belangrijkste realisaties dat het afvalwaterzuiveringsslib van Sappi Lanaken tesamen met het slib van Sappi Maastricht verwerkt wordt tot absorptiekorrels voor koestallen, dat in Nederland goed wordt ontvangen en een gretige aftrek kent. Al deze inspanningen tonen aan dat Sappi Lanaken nv op een continu verbeterende wijze bezig is, en we willen u dit EMAS jaarverslag aanbieden ten teken van onze aandacht voor Mens, Milieu en Maatschappij.
Lanaken, juni 2011 Namens directie en management Edward de Vries Bedrijfsdirecteur Sappi Limburg
4
Samenvatting Organisatie Sappi Lanaken nv (Sappi) is onderdeel van het Zuid-Afrikaanse Sappi-concern en produceert jaarlijks met circa 600 medewerkers circa 490.000 ton houthoudend en bijnahoutvrij papier in rollen en vellen en circa 190.000 ton pulp.
Bedrijfsproces Grond- en hulpstoffen worden per schip of per vrachtwagen aangevoerd. De grond- en hulpstoffen worden intern opgeslagen op diverse locaties conform wet- en regelgeving. De pulpproductie begint met de opslag van boomstammen, waarna ze ontdaan worden van hun schors. Daarna worden ze gekapt tot chips en vermengd met aangekochte chips. Deze chips worden verder gemalen tot fijne houtvezels, gewassen en gebleekt. Het papierproductieproces bestaat uit de stofvoorbereiding, de productie op de papiermachine en de nabewerking van de papierrollen. Een gedeelte van de rollen wordt verder versneden tot vellen. Tevens zijn er niet-procesgebonden activiteiten zoals de WKK, technische dienst, afvalwaterzuivering, intern transport en de brandwachten. Afvoer gereed product vindt plaats per vrachtwagen.
Milieumanagementsysteem en vergunningen Bij Sappi Lanaken nv is een gecertificeerd milieumanagementsysteem (ISO 14001 : 2004) in werking. In het milieuzorgsysteem is geborgd dat wordt voldaan aan eisen in vergunningen en overige wet- en regelgeving middels de operationele beheersing van de (significante) milieu-aspecten. Jaarlijks worden milieudoelstellingen en streefdoelen opgesteld die afgeleid zijn en rekening houden met de effecten voorkomend uit onze activiteiten en aspecten. Hierbij zijn meerjaren- en jaarplannen instrumenten voor het behalen van de streefdoelen en doelstellingen. Hiervan wordt jaarlijks verslag gedaan in de gevalideerde milieuverklaring (EMAS). Er worden metingen, registraties, milieu-inspecties en audits uitgevoerd. Deze audits dienen voor o.a. beoordeling en naleving van wet-en regelgeving, maar ook ter controle van interne procedures en werkinstructies. Afwijkingen, tekortkomingen en klachten worden bijgestuurd door corrigerende en/of preventieve maatregelen. De effectieve werking van het milieuzorgsysteem wordt beoordeeld door het uitvoeren van een management review.
Realisatie streefdoelen en doelstellingen De vooropgestelde doelstelling voor 2010 “terugdringen van het aantal externe milieumeldingen naar 5”, werd gerealiseerd. Er werden 3 meldingen naar de overheid gestuurd, éénmaal tengevolge van een calamiteit met een bevroren leiding bij het lossen van een kleischip, en 2 keer tengevolge van het overschrijden van de lozingseisen omwille van runnabilityproblemen.
Leeswijzer Deze milieuverklaring bestaat voornamelijk uit 2 grote delen : een eerste deel waarin beschreven wordt wie Sappi is en waar het voor staat. In een tweede deel worden de significante milieu-effecten toegelicht aan de hand van grafieken. 5
6
Onze organisatie Sappi Limburg werd opgericht op 1 november 2006 en is de werknaam, of virtuele onderneming, die de Sappi-bedrijven van Lanaken en Maastricht verenigt, onder 1 naam, 1 directie en management. De oprichting van Sappi Limburg heeft geen invloed op de juridische structuur van de Belgische en Nederlandse vestigingen. Sappi Limburg groepeert de productieactiviteiten en ondersteunende diensten van beide vestigingen in Nederlands en Belgisch Limburg. Meteen mag het ook duidelijk zijn dat centrale en decentrale groepsdiensten, zoals : Research & Development, Supply Chain, IT, Accountancy, Logistics OPC, HR Shared Service Center… ondergebracht in Sappi Netherlands Services BV, niet betrokken zijn in deze samenvoeging. Sappi heeft de kracht van beide bedrijven gebundeld om, door een grotere daadkracht en een bredere inzetbaarheid van mensen en middelen, te komen tot een sterkere marktpositie. De Sappi Limburg bundeling heeft uiteraard ook gevolgen voor de bedrijfsorganogrammen. Hierin werden volgende teams geïnstalleerd : o Managementteam Sappi Limburg (7 leden), dat zich focust op overkoepelende materies voor Sappi Limburg o Daarnaast werd voor beide bedrijven een Operations Management Team (OMT) geïnstalleerd. Hun opdracht is het beheren van de dagdagelijkse operaties. De voorzitters van beide OMT’s zetelen in het Managementteam van Sappi Limburg.
Veranderingen Er zijn geen noemenswaardige wijzingen te melden in organisatie, zorgsysteem en processen die van invloed zouden zijn op deze milieuverklaring.
7
Organogram Sappi Limburg Sappi Limited
Manufacturing
Mechanische pulp Grondstoffen Chemische pulp
R&D
Water Sales & Marketing
Utilities Energie
Logistics Papierproductie
Sappi FPE Purchasing
Productie
Accounting
PQM
IT
Supply Chain
T&E
Controlling
Rollenafwerking Vellenafwerking Inkoop / Facilitaire D Expeditie
HR Maintenance Sappi Limburg
Directie & Mgmt
Techniek
Engineering Technology
SHE
De impact van Sappi Limburg wordt ook duidelijk in de bedrijfsfiche en productiefaciliteiten beschrijving van de ‘nieuwe’ onderneming. Kerncijfers en –data Bedrijfsfiche
Lanaken Mill
Maastricht Mill
Sappi Limburg
Bedrijfsoppervlakten
35 ha
14 ha
Aantal medewerkers (FTE)
600,9
560,3
1.160,2
Capaciteit papiermachines Capaciteit pulpfabriek
490.000 ton 190.000 ton
290.000 ton -
780.000 ton 190.000 ton
Productie uitrusting Papiermachines Coatingmachines Kalanders Rollensnijmachines Vellensnijmachines Schoonsnijmachines Riemeninpaklijnen Palletinpaklijnen Rolleninpaklijnen
2 1 2 + 2 4 + 3 4 1 1 1 1
1 1 2 2 7 1 4 3 1
3 2 6 9 11 2 5 4 2
8
Productiefaciliteiten
PM5
PM6
PM7
PM8
CTMP
Opstartjaar Offcoater Laatste ombouw
Productie stopgezet op 19.12.2008
1962 1989 2005
1968 1992 2006
1986 2001
1987 1989 3de lijn 2003 4de lijn
Producten
houtvrij grafisch papier en karton
houthoudend houthoudend en en bijna-houtvrij bijna-houtvrij papier papier in rollen in rollen en vellen
chemisch, thermisch, mechanische pulp (fijnspar en populier)
Gramgewicht gr/m2
200 – 400
65 – 115
60 – 80
Papierbreedte
4,250 mm
4,800 mm
7,400 mm
Machinesnelheid
850 m/min
1150 m/min
1370 m/min
7 refiners 1500 t/min
290,000 ton/j
195,000 ton/j
298,000 ton/j
170,000 ton/j (luchtdroog)
Capaciteiten
Producten Sappi Limburg bedrijven
Producten
Houtvrij grafisch papier en karton • • • •
Magno Hanno Quatro Royal Xpress
Houthoudend grafisch papier • •
Royal Press (rollenpapier) Royal Print (vellenpapier)
Mechanische pulp voor houthoudend papier
Maastricht Mill
Lanaken Mill
PM6
PM7
200-400 gr/m2 200-400 gr/m2 200-250 gr/m2 70-115 gr/m2 PM7 / PM8 60-115 gr/m2 60-115 gr/m2 CTMP
9
Luchtfoto’s Sappi Limburg bedrijven
Sappi Limburg – Lanaken Mill
Sappi Limburg – Maastricht Mill
10
En waar staan we voor ?... Sinds 2007 is het Duurzaamheidcharter van toepassing, waarin de SHEQ filosofie van 1998 geïntegreerd werd in het Duurzaamheidbeleid. De aandacht voor Mens, Milieu en Maatschappij (People , Planet & Prosperity) geeft aan dat er volle aandacht wordt geschonken aan Veiligheid en Gezondheid, Milieu en Kwaliteit. Het Duurzaamheidcharter
Uit het Sappi Ltd Duurzaamheidcharter werd het Europese Management Statement afgeleid.
11
Gebaseerd op het Duurzaamheidcharter en het Europese Management Statement heeft Sappi Limburg de transformatie doorgevoerd van haar vroegere SHEQ-beleid naar een breder Duurzaamheidbeleid.
Op basis van de Sappi strategieën en het Duurzaamheidbeleid formuleert Sappi Limburg haar jaardoelstellingen en actieplannen. Doelstellingen die een lange termijnvisie weergeven voor een periode van 5 jaren. De Sappi Limburg doelstellingen zijn de basis voor de jaaractieplannen van beide bedrijven en hun respectievelijke bedrijfsafdelingen.
12
13
Milieudoelstellingen - Lanaken Mill De 3 belangrijkste milieu-aspecten voor 2010 - op basis van de milieu-analyse - binnen Sappi Lanaken Mill blijven : • energieverbruik – zowel bij de pulpaanmaak (ontbaster/chipper en refining) als in het papierproductieproces (stofvoorbereiding en papiermachines) • waterverbruik (inname van vers water) • gebruik van grondstoffen (hout en cellulose). Omwille van transparantie en overzichtelijkheid werden hier enkel de belangrijkste 3 aspecten toegelicht, overige aspecten kunnen op verzoek worden toegelicht. Energieverbruik : Het energieverbruik op zich is geen milieu-effect, wel de energie-aanmaak. De energieaanmaak veroorzaakt wel milieu-effecten (zure regen en klimaatverandering), maar zorgt lang niet altijd voor een hoge milieubelasting. Bepalend voor de milieubelasting zijn de soort brandstof, en het rendement en de emissies van het verbrandingsproces. Sinds eind jaren negentig wordt binnen Sappi Lanaken enkel nog gebruik gemaakt van aardgas (en biogas) als brandstof, waardoor de emissies zo laag mogelijk gehouden worden. Het biogas wordt verbrand in een biogasmotor waardoor de emissies omgezet worden in groene energie. Hierbij worden de meetprogramma’s voor de emissies van de stoomketels maandelijks uitgevoerd en opgevolgd om tijdig te kunnen bijsturen. Waterverbruik : Onze waterhuishouding blijft een continu aandachtspunt, zowel naar verbruik als naar emissies toe. Dit om mee de watervoorraad te helpen beheersen en de vervuiling van de waterlopen te beperken. Ten behoeve van het papierproductieproces wordt water uit het Albertkanaal onttrokken, maar deze hoeveelheid wordt minstens ook terug geloosd. Onze eigen afvalwaterzuivering zorgt voor de verwijdering van vervuilende stoffen. Grondstoffen : Het gebruik van grondstoffen (hout en cellulose) kan een bijdrage leveren aan het broeikaseffect. Hout is echter ook één van de weinige hernieuwbare grondstoffen, en voor elke boom die gekapt wordt voor de productie van papier, worden 4 nieuwe aangeplant. Door het aankopen van resthout en dun hout (van zagerijen en bosbeheer), wordt vermeden dat dit afval verbrand wordt daar dit als grondstof aangewend wordt. Binnen Sappi wordt dan ook veel aandacht geschonken aan het gebruik van gecertificeerd hout (PEFC en FSC) en COC waarbij enkel gebruik gemaakt wordt van hout afkomstig van duurzame beheerders van bossen.
Doelstellingen 2010 o
Terugdringen van het aantal externe milieumeldingen tot 5. In kalenderjaar 2010 hebben we slechts 3 keer een overschrijding van de lozingseisen hoeven te melden, en dit ondanks een volledige bezetting van de beide papiermachines. Dit is voornamelijk te wijten aan een aangepaste werkwijze binnen de afdeling AWZ met betrekking tot bijsturingsmogelijkheden.
14
Doelstellingen 2009
o
Aanvragen van een nieuwe milieuvergunning. De opgelegde studies (COD, cadmium en mercaptanen, grondwater, controle geluidsmetingen) werden uitgevoerd en goedgekeurd. Voor het oppompen van grondwater en de lozingseis voor cadmium werd een nieuwe vergunning verleend met dezelfde loopduur als onze algemene milieuvergunning, namelijk tot juni 2026.
Doelstellingen 2011 o
Terugdringen van het aantal externe milieumeldingen tot 3. Er is een dalende tendens merkbaar, waarbij een aangepast productiepakket op vraag van de klant met een lagere bleking – een belangrijke rol speelt.
Ons doel is om ‘continue verbetering’ na te streven. Hiertoe worden jaarlijks de nodige organisatorische en financiële middelen voorzien (in 2010 voornamelijk projecten m.b.t. energiebesparing en verlaging van de belasting van de afvalwaterzuivering, en dit voor een totaal investeringsbedrag van 1.095.000 €) die ons toelaten om dit bredere doel en specifieke jaardoelstellingen te bereiken.
Toetsing aan BAT-BREF Onderstaande tabel is de meest actuele BAT/BREF voor de activiteit het dichtst aanleunend bij onze productie-activiteiten. (Geïntegreerde mechanische pulp en papierfabrieken : zoals newsprint, LWC en SC papierfabrieken.)
Lanaken 2009
Lanaken 2010
kg/ton kg/ton kg/ton
Emissieniveau bij gebruik BBT 0,2 - 0,5 2,0 - 5,0 0,2 - 0,5
0,39 4,7 1,80
0,46 3,76 1,06
kg/ton kg/ton m3/ton
0,004 - 0,01 0,04 - 0,1 12-20
0,01 0,19 24,1
0,01 0,10 22,1
GJ/ton
17,60
12,2
11,6
Parameter
Eenheid
BOD (*) COD Zwevende bestanddelen (**) P (fosfor) N (stikstof) Debiet effluent (***) Primaire energie-input
15
(*) De stijging van de BOD is voornamelijk te wijten aan een slechte maand december, waarbij voornamelijk cassé van PM7 zorgde voor veel cassé in de nabezinkers terwijl tegelijkertijd de zeefbandpers stuk liep. (**) De zwaardere belasting blijft door de productie van hoge witheid CTMP. Toch is er een verlaging merkbaar dankzij een aangepaste werkwijze binnen de afdeling AWZ met betrekking tot bijsturingsmogelijkheden. (***) Daar onze vergunningseis voor COD een concentratie-eis is en geen vracht-eis, is het zeer moeilijk meer water te besparen daar bij vermindering van het debiet, de concentratie nog hoger zal worden en we meer overschrijdingen van onze COD-norm veroorzaken. In dit kader werden gesprekken gevoerd met VMM, waarbij de uitgevoerde EPAS-studie als uitgangspunt dient. Door de volle bezetting van de machines zien we dit jaar een tegengesteld beeld van vorig jaar : de meeste absolute cijfers zijn gestegen (verbruiken, producties en emissies), terwijl de specifieke cijfers (gerelateerd aan de geproduceerde tonnen) een algemene daling vertonen.
Geïntegreerd SHEQ managementsysteem binnen Sappi Lanaken NV Binnen Sappi Lanaken Mill wordt bewust gekozen voor een volledig geïntegreerd managementsysteem, gericht op duurzaam ondernemen, dat voldoet aan de eisen van zowel ISO-9001, ISO-14001 als OHSAS-18001. Hiermee wil Lanaken Mill benadrukken dat om een goed functionerend bedrijf te managen, evenveel aandacht vereist is voor alle elementen : kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid. Om te voldoen aan de voorwaarden voor het milieuzorgsysteem, werd als basis het milieuaspectenregister (en verder uitgebreid naar veiligheid en gezondheid als de 'risicoanalyse t.a.v. SHEQ-elementen') opgezet. Hierbij worden alle processen - zowel in normale als abnormale omstandigheden - in kaart gebracht met hun mogelijke milieuaspecten (en veiligheids- en gezondheidsrisico's). Voor al deze aspecten worden volgens procedure - een aantal criteria gehanteerd om na te gaan in hoeverre dit proces een effect heeft op het milieu (en op veiligheid en gezondheid) : algemene criteria (weten regelgeving, corporate richtlijnen, publieke belangstelling, frequentie, radio-actieve bronnen, geurhinder), de invloed op de verschillende milieucompartimenten (water, lucht, afval, geluid, bodem) en het gebruik van grond- en hulpstoffen. Ook de reeds voorgekomen incidenten vormen een criterium. Afhankelijk van de hieruit bekomen eindscore, worden binnen de betreffende afdeling maatregelen gedefinieerd om deze effecten te minimaliseren, of worden er beheersmaatregelen vastgelegd (instructies, streefdoelen en/of doelstellingen,…). Dit alles wordt geborgd in een aantal documenten : management procedures voor afspraken die afdelingsoverschrijdend zijn en werkvoorschriften voor de afdelingsgebonden afspraken. De nodige keuringen en controles worden via dezelfde documenten vastgelegd. Binnen het zorgsysteem zijn ook afspraken vastgelegd m.b.t. het controleren van het blijven voldoen aan de nodige afspraken, alsook aan de wetgeving. Via specifieke sites op het internet worden wetswijzigingen opgevolgd en doorvertaald binnen de organisatie. D.m.v. interne audits wordt nagegaan in hoeverre de verschillende afdelingen voldoen aan de geldende wetgeving en procedures. Deze interne audits
16
worden periodiek uitgevoerd volgens een (door de directie) goedgekeurd auditplan door gekwalificeerde auditors. De resultaten van keuringen, controles, audits, opvolgen van wetgeving … worden als basis gebruikt voor allerlei rapportages, waaronder ook de management review. Hierdoor kunnen conclusies getrokken worden en waar nodig bijgestuurd worden om zo een continu verbeterproces te garanderen. Milieu-inspectie brengt regelmatig controlebezoeken aan Sappi Lanaken Mill, waarbij in 2010 enkel bezoeken werden gebracht omwille van monsternames van het effluent en het afvalwaterzuiveringsslib. We ontvingen geen formele terugkoppeling op onze rapportages in verband met de aanmaning van 2009 met betrekking tot EDTA en DTPA.
Externe audits In 2010 maakte Sappi Lanaken nv geen deel uit van de steekproef voor wat betreft de externe audit van DNV voor het multi-site certificaat van Sappi Fine Paper Europe. De opmerkingen die gemaakt werden tijdens de audit in 2009 zijn afgehandeld. In maart 2011 werd Sappi Lanaken opnieuw extern geauditeerd. De resultaten hiervan worden in de milieuverklaring van volgend jaar meegenomen.
Interne audits De geplande interne audits van 2010 werden in alle afdelingen uitgevoerd op het einde van het jaar, uitlopend naar 2011. De planning voor de interne audits voor 2011 werden gepland voor het einde van het jaar. De vaststellingen werden gerapporteerd en indien nodig ook verder opgevolgd. Er is een dalende trend merkbaar in het aantal vastgestelde tekortkomingen, de focus ligt voornamelijk op documentbeheer en organogrammen.
Milieu-incidenten 2010 In 2009 werden 308 meldingen geregistreerd, tegen 262 in 2010. Deze betreffen intern waargenomen incidenten. De grootste verbetering werd gerealiseerd bij de overtredingen van de lozingseisen die intern gemeten worden (externe lozingen, bv. COD, BOD,,…er waren geen overschrijdingen voor wat betreft de temperatuursmetingen), en ook het aantal incidentele lozingen van de papiermachines naar de waterzuivering (interne lozingen). De gemelde olielekkages waren technische mankementen, waarbij een relatief kleine hoeveelheid via het riool in de waterzuivering terechtkwam en daar opgevangen werd. De gemelde opmerking m.b.t. geur werd door onze eigen medewerkers in de fabriekshal waargenomen, en had te maken met een lek in een doseerleiding. De melding onder afval heeft te maken met een foutieve lossing in een kleitank, waardoor het gemengde product niet meer bruikbaar was en als afval diende afgevoerd te worden.
17
Afdeling
Diverse
Extern Human Resources Supply Chain PM7 PM8 RM Techniek Alg. leiding V&M Totaal 0
Interne lozing
Geluid
Afval
Lucht
Olielek
Externe lozing
Geur
Bodem
Totaal 0 0 0
12 11 4
27
1 1
0
1
0
1
232
1
232
1
13 11 238 0 0
0
0 262
Wetgeving De belangrijkste van toepassing zijnde wetgeving is Vlarem I en Vlarem II waarin de hinderlijke inrichtingen beschreven staan met de daarvoor geldende voorwaarden voor exploitatie. Daarbij horen dan Vlarebo (m.b.t. bodem) en Vlarea (afval). De huidige milieuvergunning is geldig tot 2026, ook voor de lozingseis voor Cadmium en het oppompen van grondwater. Uit de uitgevoerde periodieke audits zijn geen tekortkomingen naar boven gekomen.
Milieu-effecten Lanaken Mill - Grafieken en toelichting In onderstaande gerapporteerde cijfers is een aansluiting gezocht met de significante aspecten cq. wettelijke rapportages. De hier niet-genoemde kernindicatoren hebben een waarde “0” en zijn derhalve niet opgenomen in deze verklaring. A. Directe milieu-aspecten (direct te beïnvloeden / beheersen)
1) Input in het proces Door de volle bezetting van de machines in 2010, krijgen we een tegengesteld beeld dan in 2009 (vele economische stilstanden) : de productiecijfers zijn hoger dan vorig jaar, terwijl de specifieke cijfers (per ton) lager zijn. Het verbruik van onze overige grond- en hulpstoffen per ton bruto productie vertoont een vrij stabiel patroon. Besparingen m.b.t. verbruik van kanaalwater moeten nauwlettend in het oog gehouden worden i.v.m. concentratie-eisen van de lozingsparameters .
18
Pulpproductie - hoeveelheid in ton 160.000 140.000 120.000 100.000
143.296
139.899
138.421
80.000
131.950 108.435
60.000 40.000 20.000 0 2007
2008
2009
2010
Waterinname per ton bruto productie - Hoeveelheid in m3 per ton bruto productie
Waterinname - Inname in m3
Drinkw ater per ton bruto productie Grondw ater per ton bruto productie Kanaalw ater per ton bruto productie
Inname drinkwater 30
12.000.000
25
191.000
176.000 164.000
20
2008
2009
Stroomverbruik per ton bruto productie
1000
100.000.000
577.540.000
800 509.338.000
600 400 200
0
0 2006
2007
2008
2009
22,3
20
Totaal gasverbruik
Gasverbruik per ton bruto productie
2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000
2006
2007
2008
0
2010
2009
Stoom - Hoeveelheid in ton (links) / Hoeveelheid in ton/ton bruto (rechts) Totaal stoomproductie
Stoomproductie per ton bruto productie
2 1,8 1,6
200.000
880.826
1,4
753.441
400.000
911.026
600.000
934.585
800.000
1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2
0
0 2006
2007
2008
2009
2010
Hoeveelheid in ton / ton bruto
1.000.000
892.637
200.000.000
2010
2.500.000
S tro o m verb ru ik in kW h p er to n b ru to p ro d u ctie
500.000.000 592.524.000
1200
590.118.000
600.000.000
583.938.000
1400
300.000.000
2009
Gasverbruik - Verbruik in GJ (links) / Verbruik in GJ per ton bruto productie (rechts)
700.000.000
400.000.000
2008
2010
Ingekocht stroomverbruik - Stroomverbruik in kWh (links) stroomverbruik in kWh per ton bruto productie (rechts) Stroomverbruik
2007
0
1.460.446
2007
2006
5
0 2006
20,1
10
1.580.775
2.000.000
15 20,3
9 .9 8 3 .0 0 0
4.000.000
8 .9 0 5 .0 0 0
6.000.000
9 .9 0 1 .0 0 0
9 .7 5 2 .0 0 0
1 0 .1 6 2 .0 0 0
8.000.000
1.587.107
136.000
19,7
10.000.000
139.000
19
2010
5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0
V erbruik in G J per ton bruto
Inname grondwater
1.444.029
Inname kanaalwater
1.188.121
2006
Materiaalefficiëntie (totaal gebruikte materialen) Totaal grond- en hulpstoffen Grond- en hulpstoffen per ton bruto productie
1,2 1
418.995
528.518
521.535
514.260
200.000
0,8 515.603
400.000
0,6 0,4 0,2
0
0 2006
2007
2008
2009
Hoeveelheid in ton / ton bruto
600.000
2010
Voor de materiaalefficiëntie werden de vezelstoffen (hout), coatinggrondstoffen, overige chemicaliën en emballage in rekening gebracht.
2) Output van het proces In 2010 is er een stijging geweest van de bruto productie (voornamelijk door de marktsituatie), en hierbij tegelijkertijd ook de afvalproductie. De cijfers met betrekking tot de output van het proces vertonen dezelfde tendensen tengevolge van de evolutie van de bezetting van de machines. Bruto papierproductie in ton 600000
2007
2008
498654
2006
200000
398827
491620
300000
501766
400000
495840
500000
100000 0 2009
2010
20
Stroom opgewekt door WKK - Hoeveelheid in kWh 400.000 350.000
150.000 100.000
341.632
200.000
259.442
278.481
250.000
223.796
324.516
300.000
50.000 0 2006
2007
2008
2009
2010
Afval - Totaal in ton (links) / Hoeveelheid in ton/ton bruto (rechts) Totaal
Afval per ton bruto productie 0,160
60.000
0,140
35720
38235
10.000
38781
20.000
40523
30.000
60350 40736
52640
58586
60160
40.000
57356
0,120
50.000
0,100 0,080 0,060 0,040 0,020
0
0,000 2006
2007
2008
2009
2010
Hoeveelheid in ton/ton bruto
Slib 70.000
In bovenstaande grafiek is de weergegeven totale hoeveelheid afval (60.350 ton) inclusief de hoeveelheid slib (40.736 ton). Het andere grote deel van de afvalstroom is bast (17.749 ton). Het overige afval (1.865 ton) bevat tevens afgewerkte olie, klein chemisch afval, lege vaten, restafval, en voor het overige recycleerbare stoffen (vnl. ijzer, hulzen en papier ) en huishoudelijk afval .
21
Lucht NOx-emissies 200,00
0,40
180,00
0,35
160,00 0,30 140,00
189,9
Ton per jaar
100,00
140,5
80,00
0,15
110,2
91,1
83,8
60,00
40,00
0,20
kg per ton bruto productie
0,25
120,00
0,10
0,05
20,00
0,00
0,00 2006
2007
2008
2009
2010
0,10
45,00
0,09
40,00
0,08
35,00
0,07
30,00
0,06
25,00
0,05 43,2
50,00
28,5
20,00
5,00
0,03
0,02 13,4
15,7
10,00
16,1
15,00
0,04
kg per ton bruto productie
Ton per jaar
CO-emissies
0,01
0,00
0,00 2006
2007
2008
2009
2010
22
SO2-emissies 0,01
4,00
3,50
3,00
0,01
3,0
3,6
Ton per jaar
2,00
1,50
kg per ton bruto productie
2,50
0,8
0,50
1,0
1,3
1,00
0,00
0,00 2006
2007
2008
2009
2010
CO2-emissies 250000,00
0,45
0,40 200000,00
0,35
Ton per jaar
206439
161786
193951
209156
100000,00
189707
0,25
0,20
0,15
ton per ton bruto productie
0,30 150000,00
0,10
50000,00
0,05
0,00
0,00 2006
2007
2008
2009
2010
- De stofemissies zijn enkel afkomstig van de WKK en zijn sinds 2002 wettelijk niet meer onderhevig aan het meetprogramma, daar de meetwaarden onder de drempelwaarden liggen. - De SO2-emissies worden sinds 1999 enkel nog veroorzaakt door het stoken van methaangas. Sinds 2006 wordt dit methaangas volledig via ontzwaveling in de biogasmotor verbrand. - Sinds november 2008 wordt een hogere waarde gemeten voor de CO en NOx van de gasturbine, dit na aanpassing van de software. De hogere emissies zijn voor een deel te wijten aan de hogere producties en voor een deel ook aan de lagere rendementen van de machines bij een naderende machinewissel.
23
- Voor de CO2-emissies worden de waarden uit het emissie jaarrapport gebruikt. Voor 2010 is hierbij een stijging merkbaar omwille van de hoge productie van de WKK (stroomproductie levert meer CO2 dan stoomproductie).Volgens de benchmark behoren deze cijfers nog steeds tot de wereldtop. Jaarlijks wordt de opvolging van het energieplan in het kader van het Benchmarking Convenant gecontroleerd. Hieruit blijkt dat we nog steeds op track zitten met ons specifiek energieverbruik, en dus ook met de CO2-emissie. Water Lozingsdebiet effluent - Debiet in m 3 (links) / Hoeveelheid in m 3/ton bruto (rechts) Effluent per ton bruto productie
30
8.000.000
20
2.000.000
9.604.000
4.000.000
10.734.000
10.235.000
6.000.000
11.018.000
25
10.531.000
10.000.000
15 10 5
0
0 2006
2007
2008
2009
COD geloosd water - mg/l O2 COD sec. effl.
BOD sec. effl.
COD eis
40 35 30 25 20 15 10 5 0
250 200
161
50
163
191
226 180
100
0 2006
2007
2008
2010
BOD geloosd water - mg/l O2
300
150
Hoeveelheid in m3/ton
Effluent
12.000.000
2009
BOD eis
33 29
19
19 16 2006
2010
2007
2008
2009
2010
Temperatuur geloosd water - Graden Celsius Temperatuur sec.effl.
Zwevende bestanddelen in het geloosde water - mg per l
Temperatuur eis
Zwevende bestanddelen sec. effl.
35 30 25 20
Eis zwevende bestanddelen
70 60 29
28
63
50 28
15
26
26
40
10 5
30
0
10
58
58
20
2006
2007
2008
2009
2010
44
27
0 2006
2007
2008
2009
2010
24
Er is een verbetering merkbaar in de gemeten lozingsparameters van het effluent. Dit door een continue aandacht voor de waterhuishouding. Sinds 2009 werd een stabielere werking van de waterzuivering gerealiseerd, met duidelijke werkwijzen voor het bijsturen (ook in geval van calamiteiten).
Bodem In 2010 was er geen verplichting of noodzaak tot het uitvoeren van een bodemonderzoek.
Geluid
In 2010 kregen we geen enkele externe melding binnen m.b.t. geluid.
Geur In 2010 kregen we geen enkele externe melding binnen m.b.t. geur.
Verkeer Voor het aanleveren van onze belangrijkste grondstoffen - zoals cellulosebalen en pigmenten - wordt gebruik gemaakt van scheepstransport. De overige grondstoffen worden aangeleverd via de weg. Ook voor het transport van onze afgewerkte producten zijn we afhankelijk van het wegverkeer.
Biodiversiteit Van de totale terreinoppervlakte van 320.000m2, werd 93.475 m2 bebouwd. Om het gebruik van milieubezwaarlijke producten die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid te voorkomen en alleszins te minimaliseren, worden alle nieuwe grondstoffen intern bedoordeeld. Dit gebeurt in samenwerking met BIG (Brandweer Informatiecentrum Gevaarlijke stoffen).
25
B) Indirecte milieu-aspecten (alleen beïnvloeden / niet beheersen) Binnen het managementsysteem zijn alle afdelingen betrokken, omdat het handelen van iedereen - op zijn eigen manier - wel een invloed heeft op het milieu. Zo zijn veiligheid en milieu geïntegreerd in de inkooporders, voorschriften naar contractors, logistiek en ook in de noodoefeningen op het terrein.
AWZ BAT BAT-BREF BIG BOD CEO CFK Coater CO CO2 COD CTMP DTPA/EDTA ECN EMAS EPAS EU FPE GJ H2S HR (SSC) IPPC
Afvalwaterzuivering Best Available Technics Best Available Technics- Best Reference Brand Informatiecentrum Gevaarlijke stoffen Biological Oxygen Demand = Biologisch zuurstofverbruik Chief Executive Officer = Voorzitter Raad van Bestuur Chloor Fluor Koolwaterstoffen Machine / machinedeel waar de strijklaag op het basispapier aangebracht wordt Koolmonoxide Kooldioxide Chemical Oxygen Demand = Chemisch zuurstofverbruik Chemisch Thermisch Mechanische Pulp DTPA : Diethyleen Triamine Penta Azijnzuur EDTA : Ethyleen Diamine Tetra Azijnzuur Dit zijn complexbinders voor zware metalen in het blekingsproces Energieonderzoek Centrum Nederland Eco Management and Audit Scheme Eco Process ASsistence Europese Unie Fine Paper Europe Giga Joule Zwavelwaterstof Human Resources (Shared Service Centre) Integrated Pollution Prevention and Control
26
ISO IT KNP LTIFR MER LWC MC MWh NOx Offcoater OMT OPC PQM PTS R&D
RM SFPE SHEQ SO2 SOP TEM TMP VLAREM VMM VOF WFC WKC / WKK
International Standards Organisation Informatie Technologie Koninklijke Nederlandse Papierfabrieken (nu Sappi Maastricht BV) Lost Time Injury Frequency Rate = ongevallen met werkverlet-ratio Milieu Effecten Rapportage Light Weight Coated = lichtgewicht houthoudend papier Mechanical Coated = houthoudend papier Mega Watt uur Stikstofoxiden Off line machine waar de derde coating strijklaag opgebracht wordt Operations Management Team Operation Planning and Control Product / Proces Quality Management Papier Technische Stiftung Research & Development Raw Materials = Grondstoffen Sappi Fine Paper Europe Safety, Health, Environment, Quality Zwaveldioxide Standard Operation Procedure Technologie Engineering Maintenance Thermisch Mechanische Pulp VLAams REglement Milieuvergunning Vlaamse Milieu Maatschappij Vereniging onder firma Wood Free Coated Warmtekrachtcentrale Warmtekrachtkoppeling centrale
Toelichting : Bepaling emissies door : Voor lucht : CO en Nox : indicatieve concentratiemetingen waaruit vrachten berekend worden CO2 : berekend volgens methode van Monitoring Plan SO2 : berekend aan de hand van samenstelling van het biogas Voor energie : berekend : voor aardgas en stroom worden de fakturen gebruikt voor de jaarverbruiken. De specifieke kengetallen worden berekend op basis van deze verbruiken en de papier-/pulpproductie. Voor water : COD, BOD, zwevende bestanddelen, temperatuur en lozingsdebiet effluent : gekalibreerde metingen Inname kanaalwater : indicatieve metingen Verklaring Milieuverificateur Op basis van de documenten, de gegevens en de informatie, die gedurende het verificatieproces voortkwamen uit het onderzoek naar de interne procedures van Sappi Lanaken NV, verklaart de heer J.A.K. Donatz namens DNV Certification BV dat het milieumanagementsysteem, inclusief het milieubeleid, -programma en milieuverklaring voldoet aan de vereisten van de EMASverordening (EU nr. 761/2001 van april 2001)
27
REG.NO.B-VL-000015
Naam: Arjan J.A.K. Donatz Datum: ? juni 2011 Plaats: Barendrecht
[handtekening] Sappi Lanaken NV streeft ernaar om haar milieuverklaring over 2011 uit te geven vóór juli 2012.
Bijlagen : stroomschema's / bedrijfsprocessen
28
Processchema ondersteunende diensten
Aankoop (centraal) •Grondstoffen •Technische goederen Logistiek •Externe opslag •Extern
transport •Productieplann ing •Shopfloor control Supply Chain ••Orderflow Procurement •Aanvoer grondstof •Expeditie •Verzending •Faciliteitenbeh eer
IT (centraal)
Sales & Marketing
Pulpproductie Papierproductie en -afwerking
Research en Ontwikkeling (centraal)
Accounting Controlling HR
Energie en Utilities •Elektriciteit •Stoom •Water •Perslucht •WKK
Kwaliteitscontrole •Grondstoffen •Water •Pulp / Coatings •Papier •Processen
Techniek •Technologie •Engineering •Mechanisch
Ond •Electrotechn Ond •Bouwkundig Ond •Intern transport
29
Processchema pulpproductie Houtplaats Aanvoer rondhout
Opslag
Ontbasten
Output en Reject Management Bast
Afvoer
Chippen Trillen / zeven . Aanvoer zagerijchips
Opslag .
CTMP
Samenstellen chipmix Diktezeef
Chips stomen / wassen
impregneren
Malen
Pulp wassen en persen
Pulp reinigen en indikken
Pulp bleken
Overgrote chips Zaagmeel
Niet bruikbare chips Zaagmeel
Genereren en zuiveren stoom
PM’s
Pulpopslag
•Lage witheid •Hoge witheid •Populierpulp
30
Processchema papierproductie Aanvoer hulpen grondstoffen
Opslag
Stofvoorbereidin g pulpen
Opslag
CTMP - pulp
Papiermachin e7 •Malen •Mengen •Verdunnen •Reinigen
Off-line Coater 7 •Afwikkelen •3de Strijklaag Z1 •Nadrogen •3de Strijklaag Z2 Nadrogen •Omrollen •Oprollen •Moederrollen opslag en transport
Afwerking
Papiermachin e8 •Malen •Mengen •Verdunnen •Reinigen
Klant
•Ontwateren •Persen •Drogen •Pre coaten Z1+Z2 •Nadrogen •2de Strijklaag Z1 •Nadrogen ••2de Strijklaag Omrollen Z2 ••Nadrogen Moederrollen •Oprollen opslag en transport
Rollenafwerki ng 7 •Satineren •Rollensnijden Vellenafwerkin g Rollenopslag
•Afwikkelen •Snijden / kappen •Palletiseren Eindafwerking •Sorteren •Schoonsnijden •Inriemen •Rollenafwerki Palletiseren ng 8 •Satineren •Rollensnijden
•Ontwateren •Persen •Drogen •Strijklaag z1 •Nadrogen •Strijklaag z2 •Nadrogen •Oprollen •Omrollen
Transport
Verzending
Rollenexpediti e Palletexpeditie
•Moederrollen opslag en transport
Palletinpak
Rolleninpak
31
Processchema coatingaanmaak
Kleurmiddelen krijt / klei / witmakers
Aanvoer en opslag van grondstoffen
Bindmiddelen latex en chemische binders
Zetmelen . Koken enzymatisch zetmeel
Doseren / wegen Dissolvers 1
Pre coater PM7 .
2
3
Blade coaters PM7
4
5
Blade coaters Offcoater 7
6
7
Blade coaters PM8
Proces waterzuivering inkomend water
Kanaalwater
Bronwater
Openbaar waternet
Proceswater Bluswater
Stoomproductie
Drinkwater Laboratoriumwater Sanitair water
Inname
Demineraliseren
•Pulseren •Filteren (zand)
PM / CTMP proceswater PM proceswater
Ontgassen
Stoomketels / WKK
Omgekeerde osmose
Stoom
PM’s / Offcoater Coatingkeuken (enzymatisch zetmeel) PM condenswater
32
Proces waterzuivering uitgaand water en afgeleide processen
Proceswater pulpproductie
Voorbezinken
Koelen
Detox buffer
Nabezinken
Methaanreactoren
Korrelvanger
Anaerobe zuivering A-trap beluchting
Biogas Ontzwavelen
Proceswater papierproductie
Voorbezinken
Koelen
Slibafscheiding Aerobe zuivering
Biogasmotor
B-trap beluchting
Water naar kanaal
Slib
Indikken en persen
Land- en tuinbouw
Processen Lucht / Warmte / Kracht Lucht
Compressie
Stoomketels Gas
Perslucht
Diverse processen
Stoomterugwinning pulpmaling
Coating keuken (enzymatisch zetmeel)
Stoom
PM’s / Offcoater
Infrarood droging WKK Centrale
Biogas
Biogasmotor
Elektriciteit
Externe stroom
Uitlaatgassen
+
Interne stroom
Aandrijving pulp- en papierproductieproc es
33
