Milieubarometer voor (potentiële) Lean & Green Awardwinnaars
Beschrijving & case
18 mei 2011
Inhoud
Milieubarometer
Inhoud beschrijving Milieubarometer – Kern van de tool – Aanpak – Mensen & middelen – Resultaat – Case beschrijving / best practice – Toepassing – Aanvullende informatie
2
De kern
Milieubarometer
Op gestructureerde wijze inzicht in 3 resultaatgebieden, efficiency KPI’s en een volledig maatregelenpakket
De tool geeft inzicht in CO2 uitstoot, kosten en milieubelasting en biedt maatregelen
– De Milieubarometer is een online meetinstrument dat milieuscore en -kosten, van de gehele bedrijfsvoering van een bedrijf /instelling, eenvoudig en snel inzichtelijk maakt – Na het invullen van gegevens per milieuthema (energie, water, afval, goederenvervoer) toont de tool grafieken van 3 resultaatgebieden: • CO2 uitstoot • Milieukosten • Milieubelasting De tool toont daarnaast efficiency KPI’s (zoals CO2 per product) – De tool geeft een uitgebreid maatregelenpakket om de milieuprestatie te verbeteren en kosten te besparen – De module Goederenvervoer is speciaal ontwikkeld voor vervoerders en verladers. Deze module geeft inzicht in milieubelasting van eigen materieel en van het uitbestede goederentransport
De tool bestaat uit 5 stappen en is opgedeeld in 14 milieuthema’s
De milieubarometer bestaat uit 5 stappen*: 1. Barometer aanmaken (opgenomen in het Hoofdmenu) 2. Op maat maken (opgenomen bij onderdeel Finetuning) 3. Invullen 4. Resultaten bekijken 5. Tips Screenshot Milieubarometer
Boven in de tool zijn de stappen horizontaal weergegeven
• In de linker kant van het scherm zijn de Milieuthema’s verticaal weergegeven • Onderdeel Goederenvervoer bevindt zich net onder het midden * Voor details zie onderdeel Aanpak
3
Aanpak
Milieubarometer
Gemiddeld kunnen verladers en vervoerders de 5 stappen voor milieuthema goederenvervoer in ca. 1 dag voltooien* Stap
Activiteiten
Tijdsduur
In een paar eenvoudige stappen: • Maakt de gebruiker een account aan • En kiest van welke jaren de gegevens vervolgens worden ingevoerd
5 min
2 Op maat maken
In deze stap wordt de milieubarometer op maat gemaakt. Dit doet de gebruiker door alle milieuthema’s (bijvoorbeeld: elektriciteit, emissies, afval) en onderliggende items die voor zijn/haar bedrijf van toepassing zijn te selecteren. Het thema Goederenvervoer heeft bijvoorbeeld items als kleine/middelgrote/grote vrachtwagens in kilometers of liters diesel. Door deze selectiestap worden bij de volgende stap ‘Invullen’ alleen de invoerschermen zichtbaar die van toepassing zijn. Voordeel hiervan: • Dit maakt de invoerschermen overzichtelijk • Gebruiker krijgt een indruk van welke gegevens ingevoerd kunnen worden in de tool
• Milieuthema goederenvervoer: 30 min • Alle milieuthema’s*: 2 uur
3 Invullen
In deze stap: • Vult de gebruiker de items van de gekozen thema’s uit de vorige stap in • De gebruiker vult bij het item het volgende in: getallen, eenheden, milieukosten, status van de data (bijvoorbeeld geschatte of exacte data) • Vervolgens selecteert de gebruiker het volgende thema en vult daar wederom alle items in. Dit herhaalt de gebruiker tot alle thema’s ingevuld zijn
• Milieuthema goederenvervoer: 3 uur • Alle milieuthema’s*: 8 uur
4 Bekijken
De resultaten zijn vervolgens zichtbaar in onderdeel ‘Bekijken resultaten’. In dit tabblad heeft de gebruiker inzicht in: 1. Efficiencyindicatoren NB. Exporteren van gegevens naar Excel 2. Milieubarometer (incl. relatieve milieubarometers)
2 uur
De tool geeft in een gestructureerd overzicht maatregelen ter verduurzaming (bijvoorbeeld vermindering CO2 uitstoot) van de bedrijfsvoering (bijvoorbeeld voor goederenvervoer). Per maatregel is een uitgebreide uitleg gegeven en kan de status worden geregistreerd
• Milieuthema goederenvervoer: 2 uur • Alle milieuthema’s*: 4 tot 8 uur
1
Barometer aanmaken
resultaten
3. Milieukosten
5 Tips
is mogelijk
* Hierbij is er van uitgegaan: (a) dat de benodigde data beschikbaar is, 4(b) dat de gebruiker alle milieuthema’s invult
Mensen & middelen
Milieubarometer
Invoering is eenvoudig met beperkte expertise, tegen lage kosten maar met juiste bedrijfsgegevens Toegang tot bedrijfsinformatie is cruciaal •Invoering van de Milieubarometer vereist: • Draagvlak bij Management Team. Hierbij dient het MT doelen te stellen op basis waarvan de maatregelen uit de Milieubarometer kunnen worden gekozen • Communicatie van de voortgang • Betrokkenheid van uitvoerende medewerkers bij de implementatie van verbetermaatregelen • Benodigde expertise (Business Analist, Business Controller , Kwaliteits- of Milieumedewerker) − Door de gestructureerde opzet met volledige uitleg vraagt het invullen van de Milieubarometer weinig expertise op het gebied van goederenlogistiek of andere milieuthema’s (zoals energie, water, etc.) − De gebruiker dient toegang te hebben tot eigen bedrijfsinformatie waarmee de gekozen (milieu)thema’s kunnen worden ingevuld − Indien de gebruiker (bijvoorbeeld vervoerder of verlader) zich beperkt tot het thema Goederenvervoer zijn gegevens van de thema’s 1, 5, 11 en 15 benodigd (zie rechts)
Kosten/investeringen zijn relatief laag • Benodigde investering / kosten: − Een licentie voor de Milieubarometer bedraagt € 181 voor de eerste 2 jaren − Daarna kost een onderhoudslicentie € 53 per jaar Mogelijk biedt de gemeente of branche-organisatie een gratis abonnement. Bekijk de lijst van aanbieders (klik hier) • Benodigde gegevens: De tool bestaat uit de volgende (milieu)thema’s: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Basisgegevens van bedrijf Elektriciteit Brandstoffen Water & afvalwater Emissies (Gevaarlijk) Bedrijfsafval Mobiele werktuigen Woon-werkverkeer
9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Bezoekersverkeer Zakelijk verkeer Goederenvervoer Compensatie Kantoorpapier Grondstoffen Efficiency indicatoren
Indien een thema van toepassing is voor het bedrijf en deze is geselecteerd door de gebruiker dan heeft de gebruiker gegevens nodig van dat thema.
5
Resultaat
Milieubarometer
Met eenvoudige maatregelen kan een minimale CO2- en kostenreductie van 5% tot 15% worden gerealiseerd Algemene resultaten Milieubarometer •
De tool:
• Toont jaarlijks scores van 3 resultaatgebieden: 1. CO2 uitstoot: Ook wel carbon- of CO2-footprint genoemd 2. Kosten: Het gaat hier om bedrijfskosten door emissies, bedrijfsafval, brandstoffen, etc. 3. Totale milieuscore: Deze wordt de Milieubarometer genoemd. Dit is een gewogen totaalscore voor de totale milieubelasting. Dit is berekend met schaduwprijzen* De grafieken tonen welke milieuaspecten (zoals energie, afval, goederenvervoer) het meest bijdraagt aan het resultaat. Hiermee kan de gebruiker prioriteiten stellen • Toont efficiency indicatoren • Geeft een branchespecifiek maatregelenpakket
Resultaten uit onderdeel Goederenvervoer Onderdeel Goederenvervoer geeft: • Inzicht in milieubelasting (onder andere CO2-uitstoot) van transport met eigen materieel en van het uitbestede goederentransport • Inzicht in de bijdrage van het onderdeel logistiek ten opzichte van de totale milieubelasting van het bedrijf (o.a. energiegebruik bedrijfspand, afvalinzameling, personenvervoer, goederentransport) • Praktische tips: – Om het goederentransport met eigen materieel te verduurzamen en kosten te besparen – Voor verduurzaming van het uitbestede goederentransport
Resultaten in de praktijk • Met eenvoudige maatregelen, zoals weergegeven in onderdeel Tips, kunnen bedrijven 5 tot 15% op de kosten van brandstofverbruik, samenhangende CO2 uitstoot en onderhoud besparen • De kostenbesparing door organisatorische en logistieke verbeteringen en samenhangende CO2 uitstoot komt daar nog eens bovenop
* Schaduwprijzen weerspiegelen alle milieueffecten van betreffende milieuschadelijke stof. De totale milieubelasting door emissies en afvalstromen wordt hiermee in één KPI uitgedrukt. De milieubelasting wordt 6 hiermee inzichtelijk
Case
Milieubarometer
Van Helvert Metalen maakt jaren lang succesvol gebruik van de Milieubarometer Case Van Helvert Metalen • Van Helvert Metalen werkt vanaf 1998 met de Milieubarometer. Het bedrijf is actief in het inzamelen, verwerken en verhandelen van metaal. Het gebruik van de Milieubarometer maakt een structurele duurzaamheidsaanpak mogelijk • In de eerste vijf jaar bestond het bedrijf uit een klein gebouw met een grote open werf. In deze periode zijn de vervuiling en kosten door goederenvervoer met circa 35% afgenomen door de aanschaf van energiezuinige vrachtwagens en meer inzetten van bestelwagens • Door afvalscheiding is de milieubelasting van het bedrijfsafval gehalveerd. Het gebruik van gas is met ruim een derde verminderd • Van Helvert heeft duizenden euro's bespaard door bewust met afval, energie en transport om te gaan. De milieubelasting per euro omzet in 2006 is gedaald met 50% ten opzichte van 1998 Screenshot Milieubarometer Van Helvert Metalen
7
Case
Milieubarometer
Quaron heeft haar CO2 uitstoot en transportkosten aanzienlijk gereduceerd met de Milieubarometer Case Quaron • Quaron reduceert kilometer en transportkosten met de Milieubarometer • Uit de Milieubarometer bleek dat vervoer vanuit milieu-oogpunt voor Quaron, distributeur van kwalitatief hoogwaardige industriële chemicaliën in Nederland en België, een belangrijk aandachtspunt is • Het bedrijf heeft op basis van dit inzicht vaste leverdagen per regio ingesteld en neemt duurzame logistiek mee in beoordelingsgesprekken met haar vervoerders • Eén van de maatregelen uit onderdeel ‘Tips’ van de Milieubarometer is het reduceren van de beleveringsfrequentie. Quaron heeft haar beleveringsfrequenstie op basis hiervan verlaagd. Dit is gerealiseerd door kosten in rekening te brengen voor sneltransporten. Het bedrijf bespaart door deze maatregel 16.000 km per jaar en zoals Koos van Etten (QHSE manager bij Quaron NV in Zwijndrecht) aangeeft “duizenden euro’s aan transportkosten”
8
Toepassing
Milieubarometer
Milieubarometer voor bijna alle bedrijven te gebruiken van begin tot eind van het verduurzamingsproces Koploper groepen Doelgroep PDL (info)
Verladers
Vervoerders
Gemeenten
Geïnteresseerden in Award
Potentiële Awardwinnaars
Awardwinnaars
Criteria PDL & Zoektermen
Strategie
Besparingsdoelstelling
Bepaling scope
Nulmeting (IST)*
Keuze meetmethode
Tactiek
Organisatorische borging
Communicatie intern & extern
Uitvoering
Planning & coördinatie realisatie
Maatregelen (intern & in keten)
Monitoring resultaten & bijsturing
De milieubarometer: • Is voor een breed scala van bedrijven die milieuprestaties willen verbeteren en gerelateerde kosten willen verlagen. De tool is voor de CO2 nulmeting, monitoring emissiereductie, communicatie daarvan intern en extern (bijvoorbeeld aan milieudienst) en geeft een uitgebreid maatregelenpakket • Wordt gebruikt in branches als: bouw, handel, voedingsindustrie, landbouw, zorg, (semi) publieke instellingen • Is voor vervoerders en verladers. Onderdeel ‘Goederenvervoer’ is speciaal ontwikkeld voor deze bedrijven Overheden, branche- en adviesorganisaties spelen een belangrijke rol in het stimuleren van bedrijven tot Duurzaam Ondernemen. Stichting Stimular werkt samen met deze partijen voor de verspreiding van de Milieubarometer1) 9 1) Zie verder onderdeel Aanvullende informatie Colofon
Aanvullende informatie
Milieubarometer
Aanvullende informatie voor verdieping •Contactpersonen / specialisten •
•
Marlies Peschier Stichting Stimular E
[email protected] T 010-2382822 (direct), 010-2382828 (algemeen) F 010 - 437 93 03 Scheepmakershaven 27c 3011 VA Rotterdam
•
Helpdesk: Heeft u vragen die niet in de helppagina's worden beantwoord dan kunt u gebruik maken van de helpdesk: stuur een email naar
[email protected] met als onderwerp "online barometer helpdesk" of bel 010 - 238 28 28, tijdens kantooruren
Referenties 6. 1. Hercules 7. 2. Quaron 3. Schmolz+Bickenbach 8. 9. 4.• Vink Systemen 5. Twentsche Kabelfabriek
Erbi SWA Holland Ridderkerk NPN Drukkers
Nick Juffermans Lean and Green programma
[email protected] T 06-51690608 (direct), 015-2516565 Kluyverweg 6 - 2629 HT Delft Postbus 48 - 2600 AA Delft
Bronnen / links ● Direct bestellen: klik hier ● www.milieubarometer.nl ● ‘Model Achter Milieubarometer’, door CE Delft: klik hier
Colofon • Stichting Stimular verspreidt kennis over Duurzaam Ondernemen en ontwikkelt praktische instrumenten voor het midden- en kleinbedrijf, organisaties die daarmee vergelijkbaar zijn en overheden. De Online versie van de Milieubarometer is ontwikkeld door stichting Stimular in samenwerking met webdeveloper Dreamsolution. De basis hiervoor vormt de Excelversie van de milieubarometer die is ontwikkeld in samenwerking met onderzoeksbureau CE. Stichting Stimular onderhoudt de Milieubarometer en ondersteunt gebruikers bij het invullen. In opdracht van Innovatieprogramma Duurzame Logistiek heeft Stichting Stimular met 15 verladende bedrijven en hun transporteurs de 'module duurzame logistiek‘ ontwikkeld en getest. Deze module is een uitbreiding van de bestaande Milieubarometer 10
