1
Haal de zon in huis
MilieuAdviesWinkel Onafhankelijk & Gratis infoloket m.b.t. duurzaam wonen en leven Infomomenten mbt energiesparen, zonne-energie, luieravonden, ….. Energiescans en –audits Duurzaam Bouwadvies 3
4
Ons huishoudelijk energieverbruik en haar gevolgen
Huishoudelijk energieverbruik in Vlaanderen Gemiddeld gezin/gemiddelde woning = 26500 kWh 3500 kWh elektriciteit en 23000 kWh verwarming
Evolutie +2,3%/jaar
(10jaar)
Oorzaak meer woningen Meer elek.toestellen Economische groei
6
Gebruikte energiebronnen…verwarming
Elektriciteit 5 % Aardolie 44 %
Steenkool 2,5 %
Aardgas 46 %
Hout 2,5 %
7
Gebruikte energiebronnen…elektriciteit 55 % kernenergie 40 % aardgas (wkk,steg,…) 5 % wind, zon, water, bio
8
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen Bodem- en waterverontreiniging Luchtverontreiniging
9
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen Versterkte uitstoot CO2 opwarming aarde Gezin 6-8 ton
de belangrijkste broeikasgassen CO2 koolstofdioxide N2O Lachgas CH 4 Methaan F Gassen Pfk’s Perfluorkoolwaterstoffen SF6 Zwavelhexafluoride
10
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
11
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
Noordpool september 2007 & 2005
12
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
13
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
Stijging zeespiegel 100cm 14
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
Meer neerslag en stormen Katrina 2006 New Orleans 15
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
16
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen
Tijgerspin, processierups, ooievaar, kabeljauw Eikenboom, …. 17
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen Nucleaire besmetting omgeving en problematiek nucleaire afvalstoffen
18
19
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen Financiële impact energieprijzen Aardgas + 72% Huisbrand + 160% Elektriciteit + 33%
2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
2003
aardgas
2008
elektriciteit
olie
20
Gevolgen ongeremd gebruik fossiele & nucleaire energiebronnen: oplossing Trias energetica Beperk behoefte
Efficiënt gebruik
Hernieuwbaar 21
De zon als energiebron
De zon als energiebron De zon levert ww. 2000 kWh/m²/j België 1000 kWh/m²/j
De zon als energiebron.
Passief gebruik zonne-energie Ontwerp woning Indeling leefruimtes zuidgericht Glaspartijen Dubbele enveloppe – serre, veranda. …
Actief gebruik zonne-energie ZONNE - ENERGIE
Thermie
Elektriciteit
Actieve zonne-energie Thermie
zonneboiler
warmtepomp
balansventilatie warmtelucht 28
Actieve zonne-energie Elektriciteit
29
Warmte van de zon.
Warmte van de zon. Principe: omzetting van infrarood licht in warmte Toepassingen: Sanitair Warm Water; ruimteverwarming en zwembadverwarming
31
Thermische zonne-energie sww: werking werking
• Zonnecollector • Primaire kringloop • Warmteopslag • Randapparatuur • Naverwarming
32
Thermische zonne-energie: 3 types collector Vlakke plaat collector
33
Thermische zonne-energie: types Vlakke plaat collector lichtinstraling
warmtestraling zwarte absorberplaat transportvloeistof in buisjes
ijzerarm gehard glas
isolatie
kader & achterwand © Zen
34
Thermische zonne-energie: types
35
Thermische zonne-energie: types Vacuümbuiscollector
36
Thermische zonne-energie: types
=boriumsilicaat
37
Thermische zonne-energie: types Vacuümbuiscollector: heatpipe in vacuümbuis
38
Thermische zonne-energie: types Vacuümbuiscollector: Pompcirculatie in vacuümbuis
39
Thermische zonne-energie: types Vacuümbuiscollector: Pompcirculatie in vacuümbuis
40
Thermische zonne-energie sww: werking werking
• Zonnecollector • Primaire kringloop • Warmteopslag • Randapparatuur • Naverwarming
41
Thermische zonne-energie: werking Systeem met glycolvulling
(antivries)
1. expansievat 2. ontluchter
2
3. terugslagklep 4. elektronische regeling
3
4
6
1
5
7
5. manometer 6. primair circuit 7. pomp 42
Thermische zonne-energie: werking Systeem met terugloop
(water)
Systeem overdag: het leegloopvat blijft leeg
Systeem bij nacht, vorst, oververhitting: de collector loopt leeg in het leegloopvat
43
Thermische zonne-energie: werking Natuurlijke circulatie Paneel aan muur Opslag op zolder of dak
44
Thermische zonne-energie sww: werking werking
• Zonnecollector • Primaire kringloop • Warmteopslag • Randapparatuur • Naverwarming
45
Thermische zonne-energie: werking Warmteopslag Onderdelen • Warmtewisselaar • Voorraadvat
Werking • temperatuurgelaagdheid
46
Thermische zonne-energie: werking
47
Thermische zonne-energie sww: werking werking
• Zonnecollector • Primaire kringloop • Warmteopslag • Randapparatuur • Naverwarming
48
Thermische zonne-energie: werking Naverwarming met apart toestel (gas, elektrisch)
49
Thermische zonne-energie: werking Naverwarming met CV
50
Thermische zonne-energie: SWW 3/4p Dekkingsgraad 50% totaal energieverbruik sanitair warm water bijvoorbeeld gas: 150 m3, elektriciteit: 1000 kWh
Dimensionering Collector van 3 à 4 m² 40 à 60 l voorraadvat per m² collectoroppervlakte
Kostprijs 3500 à 4000 euro (excl. Plaatsing) Plaatsing: ong. 800 euro (nieuwbouw), 1200 euro (bestaande woning) 51
Thermische zonne-energie: Verwarming Dekkingsgraad 15 à 25% totale warmtevraag
Dimensionering Combinatie warm water-ruimteverwarming Collector van min. 10 à 15 m² Buffervat van 500 à 1000 l
Kostprijs €10000 - 12500 52
53
Thermische zonne-energie: opstelling
54
Thermische zonne-energie: opgelet Beperk de lengte van de leidingen
55
Thermische zonne-energie:plaatsing Op een hellend dak opbouw
56
Thermische zonne-energie:plaatsing Op een hellend dak inbouw
57
Thermische zonne-energie:plaatsing Op een plat dak
58
Thermische zonne-energie: enkele weetjes BTW op plaatsing panelen 6% woning + 5 j, aan of op je woning 21% woning -5 j of op de grond
Bouwvergunning i.c. niet, maar…. Afhankelijk van het bpa, verkaveling, etc… Navragen bij stedelijke dienst ruimtelijke ordening
Verzekering herwaardering K.I. verhoogt niet
59
Thermische zonne-energie: garanties Kwaliteitslabel thermische zonne-energie Bel-Solar Leverancier voldoet aan kwaliteitstest Min. garanties op onderdelen • 10 jaar op zonnecollector • 5 jaar op boilervat • 2 jaar op overige componenten
Deontologie + communicatie (handleiding in NL)
onafhankelijke vzw Quest 60
Thermische zonne-energie: steun (p) Eandis €75/m2 min. €525 max. €1500
Gemeente/stad Navragen bij de stad
Vlaamse Overheid
(+€10000/30%)
Vlaamse Renovatiepremie
Federale Overheid
(nt.zwembad, reg.a.n.,0-70°, o-z-w)
Belastingsvermindering 40%+ gb max.€ 3600 + gb
61
Thermische zonne-energie Simulatie Wachtebeke, gezinswoning + 5j, 4 gezinsleden, hellend dak 40°, zuid-west, gemeentebelastingen 8,5 % Bepaling installatie: 5 m² panelen en boiler 300 liter Kostprijs €5000 Belastingsvoordeel = € 2000 + 170 = € 2170 Subsidie Eandis € 525
62
Thermische zonne-energie Simulatie
Eigenlijke kost €2305
Investering €5000 Ov.tussenkomst €2695 • Eandis €525 • Fed.o. €2170
Opbrengst/jaar € 200
Opbrengst € 200 • Uitgespaarde gas
E.investing €2305/ j.opbrengst €200 = t.v.t. 13 jaar
63
Thermische zonne-energie: marktgegevens
64
Thermische zonne-energie: marktgegevens
65
D & P PAUZE 66
Elektriciteit uit zonlicht.
68
Fotovoltaïsche zonne-energie Principe : omzetting van zonlicht in elektriciteit Toepassingen: Kleinschalig: uurwerken, verkeersbord, tuinlamp, … Grootschalig: woningen, dorp, centrale
69
Fotovoltaïsche zonne-energie: de zonnecel
70
Fotovoltaïsche zonne-energie:basis 1 Kwartszand SiO2
monokristallijn Si
polykristallijn Si 71
Fotovoltaïsche zonne-energie: materiaal Verzagen Polarisatie Reflectielaag Stroombaantjes Isolatierand Aansluitstrips
72
Fotovoltaïsche zonne-energie: materiaal Kristallijn silicium (85%) Monokristallijn • Egaal zwartblauw, rendement 12-15%
Polykristallijn • Gevlamd blauwzwart, rendement 11–14%
Amorf silicium (15%) • Bruin,zwart,goud; rendement 5-8% 73
Fotovoltaïsche zonne-energie: werking
74
Fotovoltaïsche zonne-energie: cel naar paneel
EVA: Ethyl-Vinyl-Acetaat Tedlar: poly-vinyl-fluoride
75
Fotovoltaïsche zonne-energie:
een paneel
Aantal cellen: 60 Afmetingen: 166cm * 99 cm * 4,2cm Gewicht : 20 kg Vermogen: 200 Wp Volt: 28V gelijkstroom Ampere: 7.2 A Levensduur +30 j
Fotovoltaïsche zonne-energie: pv systeem straatkabel Panelen
Kabel 3 * 4mm²
Inverter
Zek.kast GSC teller
dnb teller
Kabel 3 * 2.5mm²
binneninstallatie 77
Fotovoltaïsche zonne-energie: pv systeem
78
Fotovoltaïsche zonne-energie:dimensionering van kWp naar kWh: 1 kWp = 1 kiloWattpiek 1 kWp = ± 850 kWh.jaar 1 kWp = oppervlakte: 8 m2
Dimensionering pv-installatie Jaarverbruik elektriciteit – gratis elektriciteit + 15% 3500 kWh-500 kWh = 3000 kWh + 15% = 3450 Wp
79
Fotovoltaïsche zonne-energie:opstelling Ruime zone met bijna optimale jaarlijkse opbrengst: - helling tussen 20° en 60° - oriëntatie tussen ZW en ZO - 100% = helling 35°/zuid
OPGELET MET BESCHADUWING
80
Fotovoltaïsche zonne-energie: plaatsing Op een hellend dak opbouw
81
Fotovoltaïsche zonne-energie: plaatsing Op een hellend dak inbouw
82
Fotovoltaïsche zonne-energie: plaatsing Op plat dak
83
Fotovoltaïsche zonne-energie: plaatsing Op/in een gevel
84
Fotovoltaïsche zonne-energie: enkele weetjes BTW op plaatsing panelen 6% woning + 5 j, aan of op je woning 21% woning -5 j of op de grond
Bouwvergunning i.c. niet, maar…. Afhankelijk van het bpa, verkaveling, etc… Navragen bij stedelijke dienst ruimtelijke ordening
Levensduur panelen 30 j, omvormer 20 jaar
85
Fotovoltaïsche zonne-energie: enkele weetjes PV installatie woningverzekering herwaardering K.I verhoogt niet BTW vrijstelling GSC tot €5580/jaar, geen belastingen
86
Fotovoltaïsche zonne-energie: enkele weetjes Goedkeuring netbeheerder Eventueel vervangen teller
Technische aansluitvoorwaarden Synergid AREI controle door erkend organisme (bv. AIB) • Enkel pv gedeelte, wel aarding, aardingsscheider en verliesstroomschakelaar
Sectorvereniging
87
Fotovoltaïsche zonne-energie: kostprijs/garanties (energiesparen.be, ode.be) Prijs op basis Wp €6/Wp excl btw.
Garantie Panelen: energieproductie 80% 25jaar Omvormer: 5 jaar 88
Fotovoltaïsche zonne-energie net: steun (p) Gemeente Afhankelijk van gemeente of stad navragen
Vlaanderen
(6% g.s. 2010)
VREG Groenestroomcertificaten €450/1000 Kwh Terugdraaiende kWh teller (€0.17/kWh)
Federale Overheid Belastingsvermindering 40% + gemeentebelastingen max.€ 3600 + % gb
89
PV installatie Simulatie Wachtebeke, gezinswoning + 5j, 4 gezinsleden, hellend dak 40°, zuid-west, e-verbruik 3500 kWh, gemeentebelastingen 8.5 % Bepaling installatie: 3500 kWh–500 kWh= 3000 kWhX1.15= 3500 Wp Kostprijs 3500 Wp * € 6,36 (€6+6%) = € 22260 Belastingsvoordeel jaar 1= € 3600 + 306= € 3906 jaar 2= € 3600 + 306= € 3906 jaar 3= € 1704 + 145= € 1849 = €8904 90
PV installatie Simulatie Investering €22260 Ov.tussenkomst €8904
Opbrengst €1885 Elektricteit 3150 kWh =€535 GSC 3 * €450 = € 1350
Eigenlijke kost €13356
Opbrengst/jaar € 1885
E.investing €13356/ j.opbrengst €1885 = t.v.t. 7.1 jaar Financiële winst na 20 jaar €24505 Uitgespaarde CO2 op 20 j 45 ton of 1/3 uitstoot 91
Fotovoltaïsche zonne-energie: marktgegevens
92
Fotovoltaïsche zonne-energie: marktgegevens
93
94
PV Centrale Middelkerke
95
Grootste zonnedak ter wereld
Harlemermeer (nl): 26000m² 1.230.000 kWh
96
Vliegen op fotovoltaïsche zonne-energie
Icaré 2 22m² fp topsnelheid 150 km
97
Nuttige adressen en website’s www.energiesparen.be www.premiezoeker.be www.mineco.fgov www.milieuadvieswinkel.be www.ode.be ww.vreg.be www.innovatiesteunpunt.be www.belsolar.be www.belpv.be www.klimaat.be www.curieus.be/zonnepanelen Foto’s ecostream, ode,vreg,vea, greenpeace, prov. West-vlaanderen, mv 98
Zonne-energie prioriteit?
500 kWh
4000 kWh
120 kWh 250 kWh 99
Vragen?
