Hogeschool Gent Faculteit Bedrijf en Organisatie Aalst Arbeidstraat 14 9300 AALST
Juridische aspecten mbt websites 14 december 2011
Sociale en juridische beroepsaspecten Academiejaar 2011-2012
Ken Walckiers Thomas Ghilain
Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 3 Is het overnemen van andermans tekst of afbeeldingen inbreuk op het auteursrecht? ....................... 4 1.1 Teksten .......................................................................................................................................... 4 1.2 Afbeeldingen ................................................................................................................................. 5 1.2.1
Reeds bestaande afbeeldingen ....................................................................................... 5
1.2.2
Zelfgemaakte afbeeldingen............................................................................................. 5
1.3
Het plaatsen van een beeld of tekst op je persoonlijke website. ........................................... 7
Is een hyperlink illegaal? ......................................................................................................................... 7 2.1
Wat is een hyperlink? .............................................................................................................. 7
2.2
Ontstaan van de hyperlink ...................................................................................................... 7
2.3
Soorten hyperlinks................................................................................................................... 8
2.4
In welke gevallen is een hyperlink illegaal?........................................................................... 11
Het gebruiken van andermans merk, mag dat?.................................................................................... 12 3.1
Wat is een merk?................................................................................................................... 12
3.1
Soorten merken..................................................................................................................... 13
3.2
Individueel of collectief merk? .............................................................................................. 14
Individueel merk............................................................................................................................ 14 Collectief merk .............................................................................................................................. 14 3.3
Wat is geen merk?................................................................................................................. 15
3.4
Het gebruik ............................................................................................................................ 16
4.1
Wat is een octrooi? ............................................................................................................... 16
4.2
Waarvoor dient een octrooi? ................................................................................................ 17
4.3
De wet in de Verenigde Staten.............................................................................................. 17
4.4
Patenten op e-commerce technieken en software binnen de VS ........................................ 19
4.5
Octrooiwet Europa ................................................................................................................ 19
Conclusie ............................................................................................................................................... 20 Visie ....................................................................................................................................................... 20 6.1
Visie Ken ................................................................................................................................ 20
6.2
Visie Thomas.......................................................................................................................... 21
Bronnen................................................................................................................................................. 21
Voorwoord Voor het schrijven van een paper voor het vak “Sociale en juridische beroepsaspecten” hebben we bewust gekozen voor “Juridische aspecten met betrekking tot websites”. Het hebben van een persoonlijke website voor zowel een groot als een klein bedrijf is zeer belangrijk. Vandaag de dag heeft iedereen een computer en een internetaansluiting. Meer en meer (oudere) mensen leren werken met de computer. In het leven van de huidige jongere generatie is de computer niet weg te denken. Binnen enkele jaren zal een goede informatieve website voor elk bedrijf, niet noodzakelijk in de informatica sector, nog belangrijker worden. Ook de verkopen van webshops stijgen de laatste jaren. Omwille van de simpele reden, iedereen heeft vandaag een computer. De veiligheid is ook gewaarborgd, met vertrouwt online shoppen meer dan vroeger. Als informaticus werkende bij een bedrijf, of later als zelfstandige een winkel met een website en webshop te runnen, is het zeer leerrijk om de juridische kant bij het bouwen van websites goed te kennen. Bewust of onbewust, de wet dient nageleefd te worden om problemen te vermijden. Dit is dus de hoofdreden van onze keuze wat betreft het onderwerp. In deze paper gaan we dieper in op de juridisch kant door 4 opgelegde vragen te beantwoorden. We proberen actuele onderwerpen in de paper te betrekken en goede voorbeelden te gebruiken, om de situatie zo duidelijk mogelijk te schetsen.
Is het overnemen van andermans tekst of afbeeldingen inbreuk op het auteursrecht? Het overnemen van andermans materiaal is inbreuk op het auteursrecht, tenzij de maker hiertoe toestemming heeft gegeven. Teksten en afbeeldingen vallen dus ook onder de auteurswet.
1.1 Teksten Zoals reeds gezegd vallen teksten onder de auteurswetgeving. Op onderstaande manier wordt dit in de nationale wetgeving verwoord:
Nationale Auteurswetgeving - Artikel 1
In onze eigen woorden wil dit dus zeggen dat:
Alleen de auteur het recht heeft om zijn werk op welke manier dan ook te reproduceren of te laten reproduceren. Hij heeft dus het recht om toestemming te geven tot: o Het bewerken of vertalen van het werk o Het verhuren of uitlenen van het werk De auteur van het werk is de enige die het recht heeft om het werk op welke manier dan ook aan het publiek mee te delen.
Het verspreiden van teksten via websites valt dus ook onder deze auteurswetgeving. Men kan echter wel bepaalde teksten publiekelijk verspreiden zonder expliciete toestemming van de auteur. Dit kan bij het gebruik van aanhalingen. Om hiervan gebruik te kunnen maken moet de tekst echter wel reeds openbaar gemaakt zijn door de auteur en mag de aanhaling maximum 15 regels lang zijn. Tot slot moet de bron en de naam van de auteur er steeds bij vermeld worden en mag het enkel dienen voor kritiek, polemiek, onderwijs of wetenschap.
1.2 Afbeeldingen Bij afbeeldingen maakt moeten we een onderscheid maken tussen zelfgemaakte afbeeldingen en reeds bestaande afbeeldingen. 1.2.1 Reeds bestaande afbeeldingen Reeds bestaande afbeeldingen - zoals foto’s uit tijdschriften, boeken of andere publicaties – die worden gescand of gekopieerd, vallen eveneens onder de bepalingen van het auteursrecht. Hier moet dus rekening mee gehouden worden en de toestemming moet gevraagd worden aan de eigenaar van de auteursrechten. 1.2.2 Zelfgemaakte afbeeldingen Zelfgemaakte afbeeldingen zoals foto’s worden verwacht vrij gepubliceerd te mogen worden aangezien je zelf de eigenaar bent en dus de auteursrechten bezit. Zoals altijd zijn hier ook uitzonderingen die gelden wanneer het gefotografeerde object zelf beschermd is of wanneer er personen op de foto staan. Op de foto staan personen Iedere persoon heeft het recht op zijn beeld, men noemt dit het ‘portretrecht’. Het is dus vereist om vooraf toestemming te vragen aan de personen om de foto te publiceren. De betrokken personen kunnen zich verzetten tegen de reproductie of het publiekelijk maken van het beeld. Op deze manier staat het portretrecht beschreven in de auteurswet:
Nationale Auteurswetgeving - Artikel 10
Zoals hierboven beschreven staat: “De auteur of de eigenaar van ene portret heeft niet het recht om het te reproduceren of publiek mede te delen zonder de toestemming van de geportretteerde of, gedurende 20 jaar na diens overlijden, zonder toestemming van zijn rechtverkrijgenden.” Levende personen Men mag volgens de wetgeving wel anoniem foto’s publiceren die op openbare plaatsen zijn genomen, zolang deze niet vergezeld zijn van kwetsende commentaar, het niet gaat om politieke, ideologische of filosofische propaganda en als er geen oog op winst is. Men kan ten aanzien van publieke personen een zogenoemde ‘stilzwijgende toestemming’. Dit kan men enkel aanvaarden als de afbeeldingen gaan over hun openbaar leven en dus schending van hun privacy is. Abbey Road – Beatles
Minderjarige personen Bij publieke foto’s van minderjarigen is er voor publicatie in principe toestemming nodig van de ouders of de verantwoordelijke personen. Vanaf het moment dat de minderjarige een ‘verantwoordelijke’ leeftijd heeft bereikt en dus zelf ook kan beslissen, is naast de toestemming van de ouders ook zijn persoonlijke toestemming nodig. Bekende personen Net zoals bij een normale, nog steeds levende persoon, gaat men er van uit dat de toestemming voor publicatie stilzwijgend wordt gegeven. Bij bekende personen kan men dit onder andere afleiden uit hun sociale of professionele positie. Vanzelfsprekend mag deze afbeelding dus ook geen inbreuk op hun privacy zijn en moet ze betrekking hebben op hun beroep of publiekelijke situatie. Overleden personen Zoals in bovenstaand artikel uit de auteurswet vermeld staat, geldt het recht op afbeelding tot 20 jaar na het overlijden van de persoon. Voor publicatie is er dus toestemming nodig van de erfgenamen of andere rechthebbenden.
Het gefotografeerde object is beschermd. Het komt vaak voor dat er foto’s worden gemaakt van objecten die op zich onderworpen zijn aan auteursrechten terwijl de persoon hiervan niet op de hoogte is. Het is dus altijd aangeraden en ook veiliger om vooraf toestemming te vragen of je al dan niet mag publiceren. Deze problemen kunnen voorkomen wanneer je foto’s van kunstwerken, stripverhalen, monumenten enz. Op je website wil plaatsen. Bij problemen kan je al dan niet vragen naar de (financiële) voorwaarden die worden gesteld om de foto te mogen publiceren.
Nationale Auteurswetgeving - Artikel 22
1.3
Het plaatsen van een beeld of tekst op je persoonlijke website.
Men moet bij het plaatsen van een afbeelding of een tekst op een persoonlijke website dus steeds rekening houden met de auteurswetgeving. Gaat het om een werk dat door iemand anders vervaardigd is, zoals een tekst, stripverhaal, partituur, … , dan moet men de auteursrechten van het werk respecteren en zal men dus toestemming moeten vragen aan de eigenaar om het te mogen plaatsen. Men mag het werk wel publiceren en er een verwijzing naar de bron bij noteren. Als het anderzijds om een zelfgemaakt werk gaat, bezit men normaalgezien het auteursrecht zelf en zal er dus geen probleem zijn voor publicatie. Indien er twijfel is, is het natuurlijk aangeraden om de wetgeving en de auteursrechten van de afgebeelde of vermeldde objecten toch eens te verifiëren.
Is een hyperlink illegaal? 2.1
Wat is een hyperlink?
Een hyperlink (ook wel gewoon link genoemd) is een object op een webpagina dat kan bestaan uit een woord, meerdere woorden of een afbeelding waarop geklikt kan worden. Bij het aanklikken van het object word je doorverwezen naar een andere pagina waar de geklikte link naar verwijst. Iedereen die surft op het web komt in contact met hyperlinks. Denk maar aan een zoekopdracht via een zoekmachine, je krijgt dan alle resultaten netjes opgesomd met een aanklikbare link om de site/pagina te openen. Maar ook bij het navigeren door een site, klik je in de inhoudstafel een hyperlink aan om een nieuwe pagina met andere informatie van dezelfde site te openen.
2.2
Ontstaan van de hyperlink
Douglas Engelbart was de eerste die de hyperlink gebruikte om te navigeren binnen een tekstdocument in het jaar 1966. Tim Berners-Lee, medewerker bij het CERN, stelt in 1989 een uitwerking van het gebruik van de hyperlink voor. Toen enkele jaren later de eerste webbrowsers ontwikkeld werden en naarmate het internet groeide, werden hyperlinks steeds meer gebruikt.
2.3 -
Soorten hyperlinks Dieplinken Deep link betekent dat een link verwijst naar een pagina ‘in’ de website waarbij de startpagina van deze website wordt overgeslagen. Wanneer de hoofdpagina, waar zich de noodzakelijke informatie bevindt, wordt overgeslagen, bestaat de kans dat de internetgebruiker de hoofdpagina niet meer openklikt. Sommige website-eigenaren eigenaren vinden dit een verlies, omdat een potentiële klant bijvoorbeeld hun producten roducten en/of aangeboden diensten niet te zien krijgt. Maar ook advertenties die zich op de voorpagina bevinden zullen minder mensen bereiken, waardoor de site-eigenaar site eigenaar vergoedingen misloopt. Voorbeeld van rechtszaak: Door Olaf van Miltenburg, dinsdag 22 juni 2010 09:15 De Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen verbiedt sites om naar haar internetpagina's te linken. Linken naar de startpagina mag alleen na toestemming. De omroep VRT hanteert een vergelijkbaar beleid. De NMBS heeft een aangetekende brief gestuurd naar de webmaster van een site die uitlegt hoe reizigers een schadevergoeding kunnen claimen als hun trein vertraging heeft gehad. De juridische afdeling van de de spoorwegmaatschappij claimt dat de site niet mag linken naar een pagina op het domein nmbs.be, alleen naar de startpagina zelf. Verder staat in de brief dat de webmaster zich schuldig maakt aan 'namaak' en dat de rechten van de NMBS 'op flagrante wijze geschonden' geschonden' zijn, waarbij wordt gerefereerd aan het auteurs auteurs-, merken- en databankrecht. Zelfs voor het linken naar de startpagina moet vooraf toestemming worden gevraagd, waarbij de aanvrager het doel van de link moet melden, staat op de site van de NMBS. “We willen vooral waken over het feit dat onze site en ons imago niet geschaad worden, en daarom vragen we een vrij strenge toepassing. We willen voorkomen dat malafide sites door het linken naar onze site de indruk zouden wekken met ons geassocieerd te zi zijn”, probeert Goovaerts de stellingname tegen ZDNet te verdedigen. De aangetekende brief blijkt al op 12 mei te zijn verstuurd, maar dook onlangs op Facebook op bij een steunbetuiging aan iRail, een applicatie die tegen de wil van het bedrijf in gegevens van de spoorwegmaatschappij gebruikt. De Belgische omroep VRT heeft in zijn gebruikersvoorwaarden ook opgenomen dat sites alleen na toestemming naar andere pagina's dan de startpagina mogen linken, maar noemt geen juridische sanctie. Bron: http://tweakers.net/nieuws/68117/belgische-spoorwegmaatschappij-verbiedt http://tweakers.net/nieuws/68117/belgische verbiedtdeeplinken-naar-haar-site.html site.html
Artikel “Vlaamse kranten willen onterecht geld voor dieplinken” Door Toon Lowette, dinsdag 13 juli 2010 Reprocopy is bij ministerieel besluit gemachtigd op te treden als inner van vergoedingen voor de auteursrechten bij de Vlaamse kranten. Reprocopy heeft nu via een advertentie in de Vlaamse kranten de regeltjes min of meer begrijpbaar op een rij gezet waaraan u moet voldoen als u voor uw bedrijf of vereniging een artikel wil overnemen, citeren of ernaar verwijzen. Overnemen zonder toestemming en betaling mag niet. Zover is alles duidelijk. Dat mag nooit, nergens, en daar hebben we Reprocopy niet voor nodig, alleen de wet op het auteursrecht is voldoende. Met citeren wordt het al moeilijker, maar daar bestaan gebruiken. Citeren, zo wordt algemeen aanvaard, is een niet-substantieel deel van een artikel overnemen om uw eigen artikel interessanter te maken. Uw eigen artikel moet zonder het citaat nog altijd overeind staan en zin hebben. Reprocopy beperkt het citaatrecht zeer strikt. Je mag citeren als je een artikel van antwoord wil dienen in kritiek of polemiek, en je mag voor wetenschappelijke of onderwijsdoeleinden citeren. Meer mag niet, en zeker niet voor commerciële doeleinden, zeggen de kranten nu. Niet alles staat in de advertentie, maar het komt er dus wel op neer dat citeren nauwelijks is toegestaan. Persoverzichten maken kan volgens Reprocopy helemaal niet. Dieplinken ongeveer onmogelijk, tenzij u betaalt Het wordt pas echt angstaanjagend, eigenlijk onnozel angstaanjagend, in de verschillende paragrafen waarmee Reprocopy het zowat onmogelijk maakt om naar een artikel in een krantenwebsite te linken. Gewoon een link leggen vanuit deze site, of vanuit uw tennisclub, of van op uw bedrijfspagina omdat de krant even over u heeft geschreven: het mag niet tenzij onder zeer strikte voorwaarden (titel, datum, bron zoals Reprocopy het wil, naam van de auteur). En helemaal onnozel wordt het met de voorwaarde dat die link er maar een maand mag staan. Tenzij u betaalt, dan mag het. Dieplinken heet het internetfenomeen waarbij we een link leggen naar precies de relevante pagina in een website. Daar is het internet destijds voor ontworpen. Daar profiteert iedereen van, ook nieuwsuitgevers. Maar Reprocopy wil het aan banden leggen. In de logica van Reprocopy moeten de krantensites dan eigenlijk ook meteen contracten opzeggen met sites die niets anders doen dan dieplinken naar kranten. Bijvoorbeeld Nieuws.be, dat titels en headlines op lijstjes zet en niet volgens de regeltjes van Reprocopy. In die logica moeten de kranten dus ook uit Google Nieuws stappen, dat zijn bestaanslogica haalt uit het indexeren van elk artikel en het zo snel mogelijk toegankelijk te maken. Google betaalt daar niets voor, zo werkt Google niet, Google is supercommercieel. Als Google mag dieplinken volgens zijn eigen inzichten, waarom mogen wij dat dan niet? Als de dieplinks in Google “trafiek naar de website” heet, waarom wordt onze link dan afgeblokt of voorwerp van een factuur?
Dieplinken is wel legaal Het gaat nog verder. Er zijn internationaal al heel wat rechtszaken geweest over dieplinken, en die wijzen allemaal dezelfde kant uit: dieplinken mag. Tenzij in een paar gevallen, zoals wanneer met de dieplink een nog niet officieel gepubliceerde pagina weergeeft of als de link een poort met toegangscode omzeilt. In alle andere gevallen is dieplinken legaal – nog eens, daar is het wereldwijde web voor gemaakt. Lees er deze juridische blog even op na, via een dieplink, uiteraard. Kranten overtreden eigen regels En het gaat nog verder. Kranten doen het zelf, zonder aan anderen te vragen hoeveel ze ervoor moeten betalen. Ze doen zelfs meer, ze citeren overmatig en kopiëren zelf in een mate die de regels die ze zelf hebben opgesteld voor Reprocopy en Mediargus (waar Reprocopy trouwens naar verwijst) aan hun laars lapt. ….
Bron: http://www.diskidee.be/2010/07/13/vlaamse-kranten-willen-onterecht-geld-voordieplinken/15400/ -
Hotlinken Hotlinken, hotlinking of in-line linken is het gebruik van bijvoorbeeld foto’s van een webpagina op een website door hiernaar te linken vanuit een webpagina op een andere host. Zo lijkt het voor de gebruiker of die media deel uitmaakt van die website.
-
Framed linken Bij een framed link, oftewel de venster-hyperlink, verschijnt de gelinkte website binnen de pagina van de eerste website. U krijgt dan 1 site waar een andere site in is geopend. Het probleem is dat het oorspronkelijke internetadres van de 1ste site blijft verschijnen, terwijl u eigenlijk al op de 2de site aan het surfen bent. Voor de gebruiker lijkt het of hij nog steeds op de 1ste site aan het surfen is. Hierdoor blijven ook logo’s en advertenties staan waardoor de 1ste site profiteert. Frames kunnen dus voor de gebruiker erg misleidend zijn. De 1ste site die de andere ‘framed’, lijkt zich voor te doen als auteur van andermans werk. Hierdoor doen ze inbreuk op het auteursrecht.
-
Surface linken Surface linken of eigenlijk “een normale hyperlink”, stuurt je door van de ene website naar de andere. Hierbij is het zeer duidelijk dat het om 2 verschillende sites en site eigenaars gaat.
2.4
In welke gevallen is een hyperlink illegaal?
Over het algemeen kan men stellen dat een hyperlink perfect legaal is, behalve in bepaalde gevallen. Wanneer de hyperlink naar onrechtmatige publicaties of naar praktijken die de wet overtreden verwijst, is de hyperlink illegaal. Hieronder een paar voorbeelden in welke gevallen een hyperlink illegaal is. Link naar hack-instructies. Link naar een haat zaaiende weblog. Link naar discriminerende website. Elke hyperlink die schade berokkent aan een andere partij. Een directe link naar een PDF of andere download van een andere site. Een link naar een nog niet gepubliceerde pagina (niet vanaf de eigen website benaderbaar). Ook de verschillende soorten van linken kunnen in sommige gevallen problematisch/illegaal zijn. -
Surface linken Verwijzen naar een nieuwe webpagina die illegale praktijken bevatten en daarmee de wet overtreden.
-
Framed linken Bij het framen van een andere website binnen uw website, lijkt het of u de eigenaar bent van alle media die zich op die site bevinden. Dit is natuurlijk een inbreuk op de auteurswet.
-
Hotlinken In plaats van een afbeelding te kopiëren en deze op jouw eigen website te zetten, kun je ook die afbeelding in-line linken. Daarmee lijkt het alsof de afbeelding op jou site staat, maar eigenlijk bevind ze zich nog steeds op de originele host. Natuurlijk is zo’n actie ook inbreuk op het auteursrecht, voor de gebruiker lijkt het immers dat de afbeelding op jouw site staat.
-
Dieplinken Dieplinken is perfect legaal en toegestaan, behalve in sommige situaties. Bijvoorbeeld een populair filmpje vergt veel dataverkeer. Wanneer je dat filmpje gaat dieplinken, zal de originele host nog steeds opdraaien voor de dataverkeer, terwijl de originele host het aantal keer bekeken filmpje niet evenredig ziet groeien met zijn bezoekersaantal. Door die “diefstal van bandbreedte” of mislopen van reclame inkomsten, omdat de originele site zijn advertenties, goederen en diensten niet kan vertonen, kan uitgroeien tot een rechtszaak.
Het gebruiken van andermans merk, mag dat? 3.1
Wat is een merk?
De wettelijke definitie van een merk kan heel ruim worden opgenomen. Merken zijn alle tekens die geschikt zijn om de producten of diensten van een onderneming te onderscheiden van zijn concurrenten. Door deze ruime definitie, alle tekens, kunnen meer herkenningstekens dan u misschien op het eerste gezicht zou denken als merk beschermd worden. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan een woord, een logo, een kleur, een klank of een vorm. Indien je het exclusieve recht wil op een merk, kan je het inschrijven bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Zo kan het voor een (verlengbare) periode van 10 jaar gebruikt worden als een merk voor bepaalde producten en diensten binnen de Benelux. Men kan echter niet alles aanvaarden als een merk. Als men een teken deponeert dat geen merk kan zijn, is het BBIE verplicht om het merk te weigeren.(zie verder) Artikel: “Het Nieuwe Rijden met je iPhone: merkinbreuk?” 7 september 2011 Volgens mij het eerste vonnis over iPhoneapps (via) versus het merkenrecht. Het bedrijf Pardoel had een snelheidsbegrenzer ontwikkeld en deze in de markt gezet onder de naam Ecodrive. Deze naam is ook als woordmerk gedeponeerd. Doel van de begrenzer is te zorgen dat de automobilist milieuvriendelijker (”groener”) gaat rijden. Het bedrijf Axus had een iPhone applicatie ontwikkeld die “ALD Ecodrive” heette, waarmee je je rijgedrag kunt analyseren en zo milieuvriendelijker kunt gaan rijden. De app was gratis via de Apple Appstore te krijgen, en via www.aldecodrive.nl kun je meedoen aan de “ALD Ecodrive Challenge”, een competitie tegen andere gebruikers. Pardoel stapte naar de rechter omdat deapp hun merk gebruikte, en wel voor sterk gelijkende diensten: een app op een smartphone om milieuvriendelijk te rijden komt immers erg in de buurt van een hardwareapparaat om milieuvriendelijk te rijden. De rechter oordeelt echter dat geen sprake is van inbreuk, omdat het merk “Ecodrive” naar alle waarschijnlijkheid nietig is. Het is beschrijvend voor snelheidsbegrenzers en -controleapparaten. Axus had namelijk allerlei stukken in het geding gebracht waaruit blijkt dat “ecodrive” een gebruikelijke Engelstalige term is voor milieuvriendelijk rijden, zoals opleidingsinstituut Ecodrive of dit rapport van SenterNovum: The Dutch Ecodriveprogramme ‘Het NieuweRijden’ (from hereon “Ecodrive-programme” or “Ecodrive”) is an instrument with the objective of stimulating more energy-efficient purchaseand driving behaviour. En tsja, als het zó breed gebruikt wordt als algemene term dan heb je geen recht op merkbescherming. Eerder verloor Pardoel ook een procedure bij de SIDN over de opeising van Ecodrivenederland.nl. De arbiter zei toen:
De termen ‘ecodrive’ en ‘ecodriving’ wordt al sinds vele jaren als beschrijvende aanduiding gebruikt door onder meer de Nederlandse overheid voor activiteiten met betrekking tot zuinig rijden. Ook is de term beschrijvend voor de diensten die de verweerder daadwerkelijk aanbiedt onder de domeinnaam. In dit vonnis merkt de rechter nog op dat Axus de naam ‘Ecodrive’ niet als handelsnaam gebruikt, ook niet bij de Challenge-site: daar staat die naam alleen als aanduiding van de applicatie, niet als aanduiding van hun bedrijf. En dat is maar goed ook, want als ze wél hun site Ecodrive hadden genoemd, hadden ze het op het handelsnaamrecht waarschijnlijk verloren. Een handelsnaam hoeft namelijk niet onderscheidend of creatief te zijn. De eis over slaafse nabootsing wordt ook afgewezen, omdat “een software applicatie niet een nabootsing kan vormen van een fysiek product”. In dit geval billijk, maar in zijn algemeenheid lijkt het me wel degelijk mogelijk dat een iPhoneapp een slaafse nabootsing is van een dedicated hardware kastje. Slaafse nabootsing kán ook tussen websites spelen, zo bleek al eerder. (Kent iemand zulke apps?) Arnoud Bron:http://blog.iusmentis.com/2011/09/07/het-nieuwe-rijden-met-je-iphone-merkinbreuk/
3.1
Soorten merken
Zoals in de definitie reeds vermeld is een is een merk een teken om onderscheid te maken. De meest voorkomende soorten zijn woordmerken en beeldmerken maar er bestaan nog andere.
Woordmerk: De naam waaronder een product of dienst op de markt is. Beeldmerk: Een logo of etiket, maar ook bijvoorbeeld een woord in een speciaal lettertype of in een speciale opmaak. Vormmerk: In bepaalde gevallen kan de vorm van een product of verpakking een merk zijn. Kleurmerk: In uitzonderlijke gevallen kan een enkele kleur of een combinatie van kleuren een merk zijn. Dat is het geval als het publiek een bepaald product of een bepaalde dienst herkent aan de kleur. Een bekend voorbeeld zijn blauwe gastankjes voor op de camping. Klankmerk: Een reclamejingle is soms zo bekend dat het publiek bij het horen ervan meteen weet waar het om gaat. In zo'n geval kan dit een merk zijn en ook (in de vorm van een notenbalk) worden geregistreerd.
Voorbeeld: Coca-Cola Op deze manier vindt men het woordmerk ‘Always Coca Cola’ terug in het merkenregister.
Het bijhorende beeldmerk.
3.2
Coca-Cola heeft ook een vormmerk, nl de vorm van hun flesjes cola.
Individueel of collectief merk?
Individueel merk Een merk dat producten of diensten van de ene onderneming onderscheidt van die van andere ondernemingen. 99% van de merken behoren tot de individuele merken. Collectief merk Een collectief merk is een waarborg voor een bepaalde kwaliteit, een keurmerk. Een collectief merk geeft aan dat producten en/of diensten moeten voldoen aan bepaalde gemeenschappelijke kenmerken, een kwaliteitseis. Bij een collectief merk hoort dan ook een reglement waarin die kenmerken bij naam worden genoemd, evenals de sancties die worden opgelegd bij het niet voldoen aan de kwaliteitseisen. De houder van een collectief merk gebruikt het merk dus niet zelf mar houdt toezicht op het gebruik ervan door anderen. Het gebruik ervan moet voldoen aan bepaalde criteria die worden vastgelegd in een ‘reglement op het gebruik en het toezicht van het merk’. Voorbeeld: Woolmark Het Woolmark keurmerk is wereldwijd bekend. Woolmark geeft dealers en consumenten een op en top kwaliteitsgarantie. Producten voorzien van het logo voldoen aan de strenge eisen van het onafhankelijke instituut. Het geeft u een waarborg voor de hoogste kwaliteit en betrouwbaarheid.
3.3
Wat is geen merk?
Een ondernemer gebruikt een merk om zijn producten of diensten te onderscheiden van die van de concurrent. Een teken dat niet onderscheidend is, is volgens het Benelux-Verdrag voor de Intellectuele Eigendom geen merk. Volgens het BBIE kunnen niet alle merk-aanvragen niet worden aanvaard. Wanneer het niet wordt aanvaard, heeft u geen merkenbescherming en krijgt u de door u betaalde kosten niet terug. De belangrijkste gevallen zijn:
Het teken mist onderscheidend vermogen. Dit is de meest voorkomende reden van weigering. Onderscheidend vermogen ontbreekt bijvoorbeeld als een merk het product of de dienst waarvoor het is aangevraagd, beschrijft of het product of de dienst aanprijst.
Het teken is misleidend. Een logo waarop bijvoorbeeld duidelijk koffie is afgebeeld kan niet als merk voor iets anders (zoals thee of slaapmiddelen) worden geregistreerd en gebruikt, omdat de consument daardoor misleid kan worden.
Het teken is een vlag, wapen of ander officieel embleem: Dit soort merken kunnen alleen in het Benelux-register worden ingeschreven met toestemming van de betreffende staat of organisatie. Dit komt regelmatig voor bij merken waarin (onderdelen van) de vlag van de Europese Unie zijn opgenomen.
Het vormmerk overlapt met andere intellectuele eigendomsrechten: zoals het modellenrecht en het octrooirecht. Zo ziet de consument de vorm van bijvoorbeeld een stoel of een lamp eerder als model dan als een vormmerk. In de wet wordt dit als volgt omschreven: Een vorm kan geen merk zijn als deze (1) door de aard van de waar is bepaald, (2) een wezenlijke waarde aan de waar geeft of (3) noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen.
Het merk in strijd is met openbare orde en goede zeden.
3.4
Het gebruik
Als het je eigen merk is, bezit je de rechten om het te gebruiken. Indien je het langer dan 5 jaar niet gebruikt kan het vervallen worden verklaard. Je moet er ook op letten dat het gebruikt wordt in zijn oorspronkelijke staat. Wanneer je wijzigingen aangebracht hebt aan je merk, moet je dit opnieuw doorgeven aan het BBIE. Aan te raden is om steeds het ®-teken te gebruiken zodat het voor de buitenwereld duidelijker is dat het om een geregistreerd merk gaat. Indien men gebruik wil maken van andermans merk moet men hiervoor toestemming vragen. Het komt vaak voor dat een domeinnaam – al dan niet toevallig – sterk lijkt op iemands merk. Dit is goed voor de eigenaar van de domeinnaam want deze zal dan meer bezoekers kunnen krijgen dan hij op voorhand in gedachten had. Zoekmachines gebruiken vaak merknamen in meta-tags of magneetwoorden. Door commerciële websites wordt hier vaak inbreuk gemaakt op de wet voor het gebruik van merken. Indien je inbreuk merkt door anderen op je eigen merk, kan je dit steeds aangeven bij het BBIE en zullen er maatregelen worden genomen. Omgekeerd zal ook hetzelfde gelden wanneer je wordt betrapt. Je kan je hierbij proberen verzetten maar wanneer de aanklager het bewijs heeft van registratie zal je sowieso bestraft worden.
Wie zaken doet in of met de VS, moet hij rekening houden met de mogelijkheid van een octrooi op de software of e-commerce techniek die hij gebruikt? 4.1
Wat is een octrooi?
Een octrooi geeft tijdelijk het alleenrecht om een uitvinding toe te passen. Het zorgt ervoor dat de concurrentie het idee niet kan overnemen. Meestal is een octrooi maximaal 20 jaar geldig, startende vanaf de datum van de octrooiaanvraag. Jaarlijks dient een octrooitaks betaald te worden, indien de eigenaar dit niet betaald, vervalt het octrooi.
4.2
Waarvoor dient een octrooi?
Een octrooi schakelt de concurrentie tijdelijk uit. Het idee om octrooien in het leven te roepen is om de creatieve ondernemersgeest te beschermen. Er kruipen immers veel investering in onderzoek en ontwikkeling om nieuwe zaken, technieken uit te vinden. Van zodra 1 bedrijf iets nieuws gevonden heeft, kan de concurrentie het identiek overnemen zonder geld te moeten uitgeven aan research. Op termijn zou geen enkel bedrijf nog in ontwikkeling investeren. Computerprogramma’s zijn auteursrechtelijk beschermd, kopiëren is dan ook uit de boze. Het is wel toegelaten om ideeën over te nemen en daarmee een nieuw programma te ontwikkelen. Een octrooi op een software uitvinding kan wel delen van een programma beschermen.
4.3
De wet in de Verenigde Staten.
Software octrooien die vallen onder de wet van de VS: De wet sectie 101 titel 35:
Whoever invents or discovers any new and useful process, machine, manufacture, or composition of matter, or any new and useful improvement thereof, may obtain a patent therefor, subject to the conditions and requirements of this title.
Iedereen kan volgens de Amerikaanse wet een octrooi krijgen op alles, zolang het nuttig, concreet en tastbaar resultaat oplevert. Hieronder vallen ook computerprogramma’s. Artikel mbt wijzigingen Amerikaanse Octrooiwet
AgentschapNL, bron USPTO 20 oktober 2011
Wijzigingen Amerikaanse octrooiwet Tijdens een informele bijeenkomst in Genève op 25 september jl. zijn de belangrijkste wijzigingen in de Amerikaanse octrooiwet, de America Invents Acts, toegelicht. Deze America Invents Act is op 16 september 2011 ondertekend door de Amerikaanse president Barack Obama. De nieuwe wet moet op onderdelen nog verdere invulling en uitwerking krijgen; de implementatieperiode loopt van 16 september 2011 tot in 2014. Met deze nieuwe octrooiwet zeggen de Amerikanen een goed uitgangspunt te creëren voor het wereldwijd harmoniseren van de belangrijkste inhoudelijke octrooibegrippen ('Substantive patent lawharmonisation'). Het gaat om de volgende wijzigingen (die de discussie over de verdere wereldwijde harmonisatie al jarenlang in de weg staan):
first-inventor-to-file, graceperiod, prior user rights, scope of prior art, definition of novelty and non-obviousness/inventive step, 18 monthspublication.
First-to-file David Kappos van het Amerikaanse octrooibureau USPTO beklemtoonde de overgang van 'First-to-invent' naar 'First-to-file'. De USPTO is nu verantwoordelijk voor verdere uitwerking en implementatie van de nieuwe wet. Dat zal transparant en interactief vorm krijgen. Voorop staat volgens Kappos dat bij de implementatie zoveel mogelijk aansluiting zal worden gezocht bij wereldwijde standaarden; internationale harmonisatie van octrooiwetgeving krijgt zo een geweldige impuls. Wetswijzigingen Albert Tramposch van het USPTO verzekerde de aanwezigen dat de overgang naar 'Firstto-file' volledig is. De aanduiding 'First-inventor-to-file' heeft te maken met de interne discussies die er in de Verenigde Staten zijn gevoerd; daarbij is het gevoelige punt dat naar Amerikaanse begrippen alleen de werkelijke uitvinder het octrooi verdient. De nieuwe wet bevat ook een robuuste graceperiod van 12 maanden. Tramposch stipte vervolgens een groot aantal andere wijzigingen aan, die betrekking hebben op: prior user rights (toepasselijk op allfields of technology), post grant review processes (die verschillen van die bij het Europees Octrooibureau), submissionsfromthirdparties, prioritized examination, genetictesting, pro bonoprogramme, redefinition of prior art. Vergelijk met Europese octrooiwetgeving Een expertwerkgroep met vertegenwoordigers uit Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Japan, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en het Europees Octrooibureau gaat nu inventariseren hoe de octrooisystemen er in Europa, de Verenigde Staten en Japan er na de Amerikaanse wijzigigen op details uitzien en of de omstandigheden voor wereldwijde harmonisatie nu inderdaad beter zijn geworden. Voor de Europeanen is het daarbij nog de vraag of het nieuw geïntroduceerde Amerikaanse 'First-inventor-to-file' systeem al dan niet echt aansluit bij het 'First-to-file' systeem dat overal elders in de wereld wordt toegepast. Resultaten Eind oktober zullen de resultaten van de genoemde expertgroep beschikbaar komen. Dan zullen er ook in Europa politieke conclusies getrokken moeten worden over de vraag of Europa voldoende aanknopingspunten ziet om de besprekingen over mondiale harmonisatie te hervatten. Meer informatie Kijk voor meer informatie over de nieuwe Amerikaanse wetgeving op de website van de USPTO. Bron: http://www.agentschapnl.nl/actueel/nieuws/wijzigingen-amerikaanseoctrooiwet
De belangrijkste wijziging in de wet is dat men afstapt van het “first toinvent” principe en naar “first to file” gaat. Dit betekent dat diegene die als eerste de patentaanvraag indient het patent toegewezen zal krijgen, ook al is hij niet de oorspronkelijke uitvinder. Het “first to file” principe wordt in de rest van de wereld al jaren toegepast. Dit recent artikel wijst erop dat Amerika de komende jaren nog meer toewerkt naar een internationale standaard wat betreft octrooiwetgeving. Dit kan alle ondernemers en uitvinders enkel ten goede komen.
4.4
Patenten op e-commerce technieken en software binnen de VS
In de VS is het mogelijk om een octrooi te verkrijgen op e-commerce technieken en andere softwareuitvindingen. Voor veel octrooien in de VS uitgegeven, geldt dat zij enkel geldig zijn binnen de VS. Wanneer men een e-commerce techniek op het web host met een server die zich niet in de VS bevindt, is het patent niet van kracht. Let wel, Amerikaanse rechters redeneren soms dat het beschikbaar stellen van deze technieken aan Amerikaanse internetgebruikers, de techniek zich weldegelijk in de VS bevindt.
4.5
Octrooiwet Europa
Artikel 52(1) van de Europese Patent Conventie (EPC) beschrijft wat uitvindingen kunnen zijn en welke mogelijk gepatenteerd kunnen worden wat betreft softwareoctrooien:
“European patents shall be granted for any inventions which are susceptible of industrial application, which are new and which involve an inventive step.”
Europese patenten worden toegekend aan nieuwe en innovatieve industriële applicaties. Een duidelijke omschrijving wat een uitvinding is staat niet in het wetboek. Artikel 52(2) omvat wel algemene zaken die zeker en vast niet in aanmerking komen om gepatenteerd te worden:
a. discoveries, scientific theories and mathematical methods b. aestheticcreations c. schemes, rules and methods for performing mental acts, playing games or doing business, and programs for computers d. presentations of information
Conclusie Bij het publiceren van materiaal op een website en het aanmaken ervan moet dus veel rekening gehouden worden met tal van wetten. Indien het gepubliceerde materiaal van eigen hand komt, zal men weinig of geen problemen ondervinden. Maar wanneer men materiaal wenst te gebruiken van anderen moet men hiervoor toestemming vragen aan de eigenaar. Deze wetten gelden op teksten, afbeeldingen, merken, video’s, enz. Indien men geen toestemming krijgt van de auteur of maker van het werk en hierop betrapt wordt, kan men aangeklaagd worden en kunnen er dus sancties volgen. Het plaatsen van een hyperlink op je website is over het algemeen legaal. Op sommige websites zet men echter wel expliciet bij dat het niet toegelaten is om door te linken. Wat men dus sowieso het beste kan doen in geval van twijfel is contact opnemen met de rechthebbende(n) en nadien kijken wat er met het werk mag gebeuren. Bij het maken van je website kan je soms al in de fout gaan door een ‘template’ te gebruiken als layout. Hoewel er op een look geen auteursrechten zijn kan men hierbij wel bestraft worden wegens diefstal van de code. Als besluit kan dus gezegd worden dat je steeds verder moet denken dan je neus lang is en in geval van twijfel, speel je beter op zeker door toestemming te vragen aan de rechthebbende(n).
Visie 6.1
Visie Ken
Niet iedereen staat stil bij elke actie die hij achter zijn pc verricht. Zeker niet wat betreft hyperlinks. Ik wist wel al dat sommige zaken uit de boze zijn, maar het viel me tijdens de opzoekingswerken van de paper op dat er meer komt bij kijken. Iedereen weet wel wat een hyperlink is, toch was het voor me interessant om de soorten en vooral de overtredingen op hyperlinks te onderzoeken. Zoals ook iedereen denkt dat hij voldoende weet over auteursrechten, kom je na wat onderzoek bedrogen uit. De meeste mensen gaan snel over het overnemen van andermans werk, zonder erbij stil te staan dat ze eigenlijk de wet overtreden. Zelf ik zondig daar wel eens aan zonder erbij stil te staan, je zal maar even een afbeelding gevonden op google doormailen of op een forum plaatsen zonder bron te vermelden. Deze opzoekingen voor deze paper onthoud ik en neem ik mee voor de toekomst. Ik ben er zeker van dat ik zal terugdenken aan deze paper wanneer ik iets publiek op het internet zet.
6.2
Visie Thomas
Door het maken van deze paper ben ik toch wat meer beginnen stilstaan bij de wetgeving in verband met websites. Ik wist dat je voor vele dingen moest rekening houden met auteursrechten, maar had niet gedacht dat je zelfs bij het plaatsen van een link of een foto van een monument kon inbreuk plegen op dit recht. Het internet maakt het tegenwoordig heel makkelijk om allerlei zaken snel te delen met mekaar. Terwijl je hierdoor heel makkelijk het auteursrecht kan schenden als je niet nadenkt. Hoe makkelijk het gekende ‘copy-paste’ ook in de oren klinkt, ik zal er toch op letten om steeds mijn bronnen weer te geven en andermans rechten niet te schaden.
Bronnen NMBS verbiedt dieplinken (http://tweakers.net/nieuws/68117/belgische-spoorwegmaatschappij-verbiedt-deeplinken-naarhaar-site.html) Vlaamse kranten willen geld voor dieplinken (http://www.diskidee.be/2010/07/13/vlaamse-kranten-willen-onterecht-geld-voordieplinken/15400/) Wijzigingen Amerikaanse octrooiwet (http://www.agentschapnl.nl/actueel/nieuws/wijzigingen-amerikaanse-octrooiwet) Nationale Auteurswetgeving België (http://www.ejustice.just.fgov.be) Juridisch webdesign (http://www.iusmentis.com/websites/juridischwebdesign/) Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (https://www.boip.int) Merkregister (https://register.boip.int/bmbonline/intro/show.do) Woolmark (http://www.texeler.nl/woolmark.php) Merkenwereld.nl (http://www.merkenwereld.nl)
