Midterm review. Bezoekadres Pieter Calandlaan KH Amsterdam

Bezoekadres Pieter Calandlaan 1 1065 KH Amsterdam

Postbus 2003 1000 CA Amsterdam Telefoon 14 020 Fax 020 253 6009 www.nieuwwest.amsterdam.nl

Midterm review

1

Pagina 2 van 30

Gemeente Amsterdam Stadsdeel Nieuw-West

2

Pagina 3 van 30


Inhoudsopgave 1 Nieuw-West 2010 ............................................................................................................5 Vooraf..................................................................................................................................5 2 De start van Nieuw-West..................................................................................................6 3 De staat van Nieuw-West.................................................................................................6 4 2010-2012: Financieel kader op orde...............................................................................9 5 2010-2012: Op weg naar een sterk, sociaal, veilig en ondernemend Nieuw-West.........10 6 Momentopname begin 2012...........................................................................................18 7 Bespiegeling naar 2015..................................................................................................20 Tot slot..............................................................................................................................26 Bijlage – Tabel indicatoren................................................................................................29

3

Pagina 4 van 30


4

Pagina 5 van 30


1

Nieuw-West 2010

Vooraf Halverwege deze bestuursperiode is de titel van het coalitieakkoord ‘Kansen bieden – talenten benutten’ nog steeds de leidraad bij het realiseren van de politiek-bestuurlijke ambities van stadsdeel Nieuw-West. Ambities die in september 2010 onder dezelfde titel zijn verwoord in het bestuursprogramma. Investeren in de bewoners van het stadsdeel, ruimte bieden voor ondernemers, en de vernieuwing van de wijken. Met als doel een sterk, sociaal, veilig en ondernemend Nieuw-West. Maar de wereld van vandaag ziet er inmiddels wezenlijk anders uit dan die van ruim twee jaar terug. De realiteit van vandaag is die van een economische crisis, forse bezuinigingen en ombuigingen. Een crisis die noopt tot het maken van scherpe keuzes. Keuzes van de overheid èn keuzes van individuele burgers. Een crisis die vanzelfsprekend ook voor de bewoners en ondernemers in Nieuw-West ingrijpende gevolgen heeft. Maar evenzeer direct ingrijpt in de stadsdeelbegroting en daarmee de slagkracht en spanwijdte van stadsdeelinterventies. De situatie van vandaag maakt het belangrijk om halverwege deze bestuursperiode in vogelvlucht terug te blikken naar de afgelopen twee jaar, te markeren waar het stadsdeel nu staat, om daarna op hoofdlijnen een contour te schetsen voor de komende twee jaar. Nu al kan worden vastgesteld dat we ondanks alle onzekerheden en niet stuurbare ontwikkelingen in onze omgeving halverwege de rit veel hebben bereikt. Maar de economische en maatschappelijke ontwikkelingen laten zien dat de opgaven in het stadsdeel de komende jaren in omvang en intensiteit enorm zullen zijn. De vraag die in de perspectiefnota 2013-2016 nadrukkelijk aan de orde zal komen is hoe het bestuur en de deelraad omgaan met de spanning tussen deze opgaven en de ambities uit het bestuursprogramma enerzijds en de steeds beperktere en in de tijd onzekere financiële ruimte anderzijds is? Daarmee zet de perspectiefnota de toon bij het maken van noodzakelijke keuzes en zal richting geven aan prioriteiten die in eind 2012 hun beslag gaan krijgen in de begroting voor 2013. Eén ding is zeker: er zullen in de tweede helft van deze bestuursperiode nog nadrukkelijker keuzes gemaakt moeten worden. Even scherpe als ook pijnlijke keuzes die met regelmaat op gespannen voet zullen staan met de ambities van het coalitieakkoord en het bestuursprogramma. De nieuwe realiteit vraagt ons daarbij ook om met een andere blik naar de aanpak van de opgaven in het stadsdeel te kijken. Maken we de slag van generieke interventies naar gebiedspecifieke interventies in die delen van het stadsdeel waar de opgaven het grootst zijn? Maar zijn de middelen die dan nog resteren vervolgens nog wel voldoende om de basis stadsdeelbreed op orde te houden? Wat doen we daarbij als stadsdeel zelf en wat laten we over aan partners of aan de markt? Hoe kunnen we burgers optimaal faciliteren om actief deel te nemen aan de samenleving? Bewoners en vrijwilligers zodanig in positie brengen dat zij in toenemende mate zelf bijdragen bij het vinden van oplossingen voor maatschappelijke knelpunten. Vragen en opgaven waarin we in het stadsdeel al actief mee aan de slag zijn, maar die de komende jaren voortdurend, veel nadrukkelijker en dwingender aan de orde zullen zijn.

5

Pagina 6 van 30


Wat is het doel van dit document? Dit document blikt op hoofdlijnen kort terug op de startsituatie van Nieuw-West en waarna vervolgens de situatie van nu wordt gemarkeerd. Waar mogelijk gebeurt dit aan de hand van enkele kenmerkende indicatoren (zie de bijlage) die inzicht geven in het verloop van ontwikkelingen in relevante dossiers. De afgelopen twee jaar heeft een behoorlijk verloop en aanwas van stedelijk toegepaste indicatoren plaatsgevonden. Gebrek aan continuïteit van enkele in indicatoren maakt een precies sluitende vergelijking niet in alle gevallen goed mogelijk. Omdat sommige indicatoren niet verder gaan dan eind 2010 of begin 2011 is een goed beeld van de situatie begin 2012 niet altijd goed mogelijk. Deze beperking maakt een goede cijfermatige analyse en het trekken van harde conclusies lastig. Het document is dan ook geen wetenschappelijke analyse maar meer een beschrijving van een ontwikkeling en enkele cijfermatige trends. Het document heeft beslist niet tot doel om tot ‘afrekeningen’ te komen gelijk de respectievelijke jaarrekeningen van de afgelopen jaren. Daar zijn andere politiek-bestuurlijke momenten voor gereserveerd in de p&ccyclus. Om deze reden is het ook geen document waar de deelraad over moet beslissen. Eerder is het document om met het bestuur beelden te delen en het gesprek aan te gaan over keuzerichtingen. Zoals aangegeven zullen de expliciete keuzes in de vorm van prioriteiten in het debat over de perspectiefnota en de daaropvolgende begroting 2013 aan de orde komen.

2

De start van Nieuw-West

Bij aanvang van deze bestuursperiode was het zaak om zo snel mogelijk op de schaal van het nieuwe stadsdeel Nieuw-West met 139.000 inwoners, inzicht te krijgen in de staat van het stadsdeel en de opgaven die daaruit volgden. Het koppelen van informatie vanuit en over de toenmalige stadsdelen, maar ook de informatie uit de evaluaties van Koers Nieuw West en de Raamovereenkomst (de Parkstaddeal) waren daarbij de belangrijkste onderleggers. Nadat in zeer kort tijdsbestek het beleid van de drie toenmalige stadsdelen in kaart was gebracht volgde de harmonisatie van dit beleid op de onderdelen die bijdragen in het realiseren van de bestuurlijke ambities zoals verwoord in het bestuursprogramma. Daarmee was een eerste inzicht verkregen in de beleidsinspanning die vanaf medio 2010 vanuit het perspectief van Nieuw West verricht moest worden. Wellicht nog complexer was de opgave om snel een goed beeld te krijgen van de stadsdeelfinanciën. Bij aanvang hebben raad, bestuur en organisatie moeten sturen op basis van een geconsolideerde begroting. Een begroting die niet meer was dan de optelsom van de afzonderlijke en verschillend opgebouwde begrotingen van voormalige stadsdelen Osdorp, Slotervaart en Geuzenveld-Slotermeer. Een startsituatie die kortom verre van optimaal was, maar op dat moment het maximaal haalbare.

3

De staat van Nieuw-West

Het was zinvol om bij aanvang van de nieuwe bestuursperiode in 2010 inzicht te hebben in de staat van Nieuw-West. Diverse evaluaties, rapportages en O&S-gegevens gaven een redelijk beeld van de maatschappelijke situatie in Nieuw-West. Alhoewel de cijfers niet altijd zeer actueel en accuraat waren ontstond desondanks een redelijk goed beeld van de staat van Nieuw-West. Een beeld dat gebruikt is als vertrekpunt voor bestuur en deelraad.

6

Pagina 7 van 30


Onderwijs Ruim de helft van de scholen in het basisonderwijs in Nieuw-West had in 2009 meer dan 55% achterstandsleerlingen in de klas. Alhoewel er bij het opmaken van de cijfers destijds geen actuelere gegevens voor handen waren dan die van 2006, onderschreef het feit dat ruim meer dan de helft van de peuters (0-4-jarigen) in Nieuw-West opgevoed werd in een thuissituatie waar geen of zeer gebrekkig Nederlands gesproken wordt de ernst van de situatie. Waar in Amsterdam in 2009 gemiddeld 14% van de jongeren de school verliet zonder startkwalificatie, was dat in Nieuw-West bij benadering iets meer dan17%. Werk en inkomen Liep de werkeloosheid in Amsterdam op van gemiddeld 5% in 2008 naar bijna 7% in 2009, in Nieuw-West was deze in 2008 met gemiddeld ruim 8% beduidend hoger. De verschillen per stadsdeel liepen daarbij enorm uiteen: Geuzenveld-Slotermeer 11,3%, Osdorp 7,1% en Slotervaart 6,8%. De werkeloosheid vertaalt zich in Nieuw-West voor een grote groep inwoners door in een langdurig bestaan met een minimum inkomen. Het aandeel langdurige minima in Nieuw-West bedroeg in 2008 ruim 70% van de minimumhuishoudens in het stadsdeel. Het feit dat in de periode 2003 tot 2008 sprake was van een stijging van het aantal minimumhuishoudens in Nieuw-West (ca. 2,5%), terwijl die in Amsterdam gemiddeld 3,5% afnam, bevestigt de waarneming dat een niet onaanzienlijk deel van de inwoners van Nieuw-West amper heeft kunnen profiteren van de conjuncturele economische groei in deze periode. Ca. 23% van de huishoudens in Nieuw-West waren minimahuishoudens, tegenover 10% gemiddeld in Amsterdam. Eens te meer schrijnend als blijkt dat in 2008 ruim 38% van jongeren tot 18 jaar in Nieuw-West in een dergelijke huishoudensituatie woonden tegenover 18% in Amsterdam gemiddeld. Openbare ruimte en (subjectieve) veiligheid Wellicht dat de grootschalige stedelijke vernieuwing in de transformatiefase in een groot aantal buurten nadelige gevolgen heeft voor de kwaliteit van de openbare ruimte. Ruim28% van de inwoners in Nieuw-West gaf in 2009 aan veel last te hebben van bekladdingen en vernielingen in de openbare ruimte. Feit is dat de waardering van de inwoners van Nieuw-West de kwaliteit van de openbare ruimte in de loop van de jaren steeds minder zijn gaan waarderen. Scoorde de stad in 2009 gemiddeld nog een 6,7, de bewoners van Nieuw-West gaven in hetzelfde jaar gemiddeld niet meer dan een 6,3. Alhoewel het causale verband niet hard kan worden gemaakt ligt hier wellicht toch een verklaring dat ondanks een ingezette lijn van een structurele verbetering van de objectieve veiligheid in Nieuw-West, de subjectieve veiligheid alleen maar bleek te verslechteren. Daar staat echter tegenover dat de kwaliteit van de groenvoorziening in Nieuw-West met een 6,8 hoger scoorde dan de stedelijke 6,5. Alhoewel niet direct gekoppeld aan indices zoals deze, is het voor een goed begrip wel belangrijk om ook hier even te melden dat op het gebied van afvalinzameling het nieuwe stadsdeel geconfronteerd werd met een zeer hybride organisatievorm waarbij een deel van de afvalinzameling buiten het bedrijf werd uitgevoerd door Afvalservice West.

7

Pagina 8 van 30


Sport Nieuw-West heeft in vergelijking met andere stadsdelen zeer veel sportvoorzieningen. In 2009 bleken die vreemd genoeg echter nog voor veel van de inwoners van het stadsdeel zelf onontdekt. De sportparticipatie van de inwoners van Nieuw-West bedroeg begin 2009 ongeveer 46% tegenover een stedelijke gemiddelde van 56%. Een bijzondere waarneming uit 2009 was daarentegen dat de tevredenheid van de inwoners over de sportvoorzieningen in het eigen stadsdeel aanzienlijk hoger was (ca, 68%) dan het stedelijk gemiddelde (63%). Dat deze cijfers over sportparticipatie een relatie hebben met cijfers over gezondheid ligt voor de hand. In Nieuw-West was in 2009 bij ca. 18% van de 5-jarige sprake van overgewicht tegenover 10% gemiddeld bij hun stedelijke leeftijdgenootjes. Trek dit door naar obesitas en dan blijkt dat twee keer zoveel 5-jarigen in Nieuw-West (10%) hier aan lijden dan gemiddeld elders in de stad (5%). Kunst en cultuur Het in 2009 verschenen Kunstenplan 2009-2012 beschrijft het stedelijk kunst- en cultuurbeleid in dezelfde periode aan de hand van een aantal programmalijnen. De voor Nieuw-West meest aansprekende is ‘de grote sociale ambitie om via kunst en cultuur te investeren in de relatie tussen mensen in de buurt, …. Alle Amsterdammers hebben recht op stedelijke en sociale vernieuwing ….. en alle Amsterdammers moeten een zekere cultuurwijsheid en cultuurverbondenheid bijgebracht krijgen, die hen in staat stelt zich tot anderen te verhouden….’ Voor deze programmalijn zijn doelen opgesteld voor de relatie van kunst en cultuur met de brede school, amateurkunst, inburgering, het delen van deskundigheid en professionaliteit, beeldende kunst en de openbare ruimte. Een programmalijn van het Kunstenplan die kortom onverkort van toepassing is op Nieuw West. Of het nu gaat om de inzet van cultuurparticipatie of binnenschoolse en buitenschoolse cultuureducatie, om ruimte bieden aan kunstenaars en culturele instellingen om zich te vestigen, c.q. te verbinden met het stadsdeel, om talentontwikkeling mogelijk te maken, om gebruik te maken van kunstenaars in de vernieuwingsopgave, het zijn allemaal aspecten van de creatieve potentie van Amsterdam, die een nieuwe en bijzondere uitwerking kunnen krijgen in Nieuw-West. Om deze reden is niet alleen voortdurend geïnvesteerd in cultuureducatie en initiatieven zoals Schatkamer’, maar is waar mogelijk in Nieuw-West ruimte gecreëerd voor een toenemend aantal broedplaatsen (180 in 2008). Desondanks bleek het culturele leven in Nieuw-West onder NAP-niveau te scoren. Alhoewel de cijfers uit de ‘Kunst en cultuurmonitor 2010’van O&S enigszins interpreteerbaar zijn, mag worden geconcludeerd dat de cultuurparticipatie en – consumptie in Nieuw West lager ligt dan het stedelijk gemiddelde. De verklaring die wordt gegeven is de relatief gemiddeld lagere opleidingsgraad en het lagere inkomen. Alhoewel ook hier de cijfers enigszins gedateerd en daarom niet helemaal betrouwbaar zijn is de groei van het aantal jongeren in Nieuw-West van 12 tot 17 jaar dat amateurkunst beoefent van ca. 57% in 2003 naar ca. 66% in 2007 bemoedigend. Stedelijke vernieuwing Eén van de belangrijkste doelstellingen van de stedelijke vernieuwing in Nieuw-West is de differentiatie van de eenzijdig samengestelde woningvoorraad (kleine sociale huurwoningen) door een deel van deze voorraad te slopen en daar grotere, moderne woningen voor terug te bouwen, deels in de koop- en deels in de huursector. Een andere

8

Pagina 9 van 30


belangrijke doelstellingen is het ontwikkelen van sociaalmaatschappelijk vastgoed en van kleinschalige economisch vastgoed in de vernieuwingsgebieden. Vanaf de vaststelling van het programmadocument Herziening Richting Parkstad 2015 werd aan deze vernieuwingsaanpak gepaard een sociaaleconomisch ‘kopprogramma’ (programma Koers Nieuw West) gekoppeld. In Herziening Richting Parkstad 2015 stonden de voor 2015 beoogde doelen vermeld. Begin 2009 bleek zowel de uitvoering van de productieafspraken met woningcorporaties, als de uitvoering van het kopprogramma Koers Nieuw-West goed op schema te liggen. Bij de start van de nieuwe bestuursperiode was er goed inzicht in de feitelijke voortgang van de stedelijke vernieuwing. De woningvoorraad was tussen 1999 en 2009 toegenomen met ruim 6.800 woningen en bestond op 1-1-2009 voor 58% uit sociale huurwoningen. De geplande de uitbreiding van de woningvoorraad van 54.000 naar 67.600 tot 73.600 woningen was op dat moment nog steeds realistisch. Hetzelfde gold voor de beoogde vermindering van het aantal sociale huurwoningen tot 45% van de totale woningvoorraad onder andere door de verkoop. Op1-1- 2009 bleken al iets meer dan 1.600 huurwoningen te zijn verkocht. Tussen 1999 en 2009 waren iets meer dan 4.000 sociale huurwoningen gesloopt en bijna 3.200 teruggebouwd. Van deze sociale huurwoningen hadden ruim 1.300 een gebruiksoppervlakte van meer dan 80m2, en waren ruim 400 woningen deels gereed en deels in aanbouw voor ouderen en gehandicapten. Daarmee bleek de bouw van 6.000 woningen voor specifieke doelgroepen als ouderen en gehandicapten en de bouw van sociale huurwoningen met een gebruiksoppervlakte van 85m2 op dat moment te ambitieus. Met de in totaal 44.000 m2 gerealiseerd en in aanbouw maatschappelijk vastgoed was bijna de helft van het geplande volume van ruim 92.000 m2 gerealiseerd. De productie van kleinschalig bedrijfsmatig vastgoed bleef met 2.500 m2 in 2009 ruim achter op de oorspronkelijke doelstelling19.000 m2 Met de aansluiting van 2.500 woningen en utiliteitgebouwen (gelijk aan 700 woningen) op het stadswarmtenet is een goede stap gemaakt bij het realiseren van de doelstelling van 50% CO2-reductie.

4

2010-2012: Financieel kader op orde

Zoals hiervoor aangegeven startte het stadsdeel Nieuw-West in 2010 met een zogenaamde geconsolideerde begroting. Niet meer dan een optelsom van de drie oorspronkelijke eerder voor dat jaar vastgestelde begrotingen. In de praktijk betekende dit dat het bestuur en organisatie met grote regelmaat geconfronteerd werden met grote interpretatieverschillen van ogenschijnlijk dezelfde begrotingsbegrippen. Er was geen gedeeld collectief geheugen aanwezig in de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Op essentiële onderdelen zoals een goede inschatting van risico’s was de informatie onvoldoende aanwezig. Deze waarneming leidde eind 2010 tot de eerste stappen in het opschonen van de begroting. Dit project is in 2011 geïntensiveerd. De Operatie Stofkam is uitgevoerd en alle onderleggers van de begroting zijn geanalyseerd, gewaardeerd, waar nodig gecorrigeerd en tot slot in samenhang weer naar de begroting geconverteerd. Dit heeft geleid tot het opnieuw opbouwen van de begroting. Daarmee is de basis op orde gebracht. Door deze

9

Pagina 10 van 30


ingrijpende maatregelen is een enorme kwaliteitsslag gemaakt die uiteindelijk heeft geresulteerd in een transparante en betrouwbaardere begroting voor 2012. Al vrij snel werd duidelijk in welke omvang het stadsdeel geconfronteerd zou worden met directe bezuinigingen en bezuinigingen op termijn. Eind 2010 lag er structureel meerjarige bezuinigingsopgave van ca. 20 mln. euro. Daarnaast was reeds een van de stroom van incidentele middelen voor o.a. de Wijkaanpak en het programma Koers Nieuw West waar de voormalige stadsdelen in Nieuw-West jarenlang op konden terugvallen afgebouwd. Om daar enig begrip van te krijgen: in de periode 2005 tot 2011 stond voor de aanpak van enorme sociaal-maatschappelijke achterstanden in Nieuw-West jaarlijks een bedrag ter beschikking van grofweg 10 mln. euro. Met zeer veel inspanning en creativiteit is een deel van deze incidentele externe geldstroom door het stadsdeel met eigen middelen structureel omgezet in de stadsdeelbegroting. Deze inspanning was voor het stadsdeel aanleiding om Ernst & Young te laten onderzoeken of en zo ja in welke mate de maatschappelijke opgave in Nieuw-West in verhouding is met de diverse voor het stadsdeel beschikbare geldstromen. Hieruit is onder andere gebleken dat de zogenaamde verdelingsvoet waarmee de uitkering uit het Stadsdeelfonds wordt bepaald, recht doet aan de opgave in het stadsdeel. De hoogte van de begroting uitgedrukt als een bedrag per hoofd van de bevolking is echter wel lager in vergelijking met de meeste andere stadsdelen. Op het gebied van stedelijke ontwikkeling wijkt stadsdeel Nieuw-West duidelijk af van andere stadsdelen met dezelfde ontwikkelingsopgave. Anders dan bij andere stadsdelen heeft Nieuw-West een volledig voor eigen risico opgezet projectbureau. Dit geheel in lijn met eerdere afspraken met de centrale stad. Ook op het gebied van sport steekt de situatie in Nieuw-West schril af ten opzichte van de rest van de stad. Stadsbreed wordt Nieuw-West gezien als een sportstadsdeel met relatief veel sportfaciliteiten met een stedelijk karakter. Het blijkt dat de gebruikers van sportfaciliteiten in Nieuw-West dan ook voor een groot deel mensen van buiten NieuwWest zijn. Desondanks wordt door het stadsdeel relatief veel geld gestoken in beheer en exploitatie van deze sportfaciliteiten. Dat de financiële opbrengsten daar tegenover relatief beperkt zijn wordt voor het stadsdeel Nieuw-West steeds knellender. Maar alle hiervoor genoemde waarnemingen en kanttekeningen hebben de realiteit voor het stadsdeel niet doen veranderen. Er ligt nog steeds onverkort een enorme structurele bezuinigingsoperatie in het verschiet die oploopt van meer dan 5 mln euro in 2012 tot bijna 20 mln euro in 2014. Een opgave die naar verwachting in de loop van 2012 nog extra verzwaard zal worden door nieuw opgelegde bezuinigingen van de centrale stad. Kortom: de financiële huishouding van Nieuw-West was weliswaar op orde gebracht maar de opgaven waren onverkort nog steeds daar!

5 2010-2012: Op weg naar een sterk, sociaal, veilig en ondernemend Nieuw-West In deze bewoording werd de bestuurlijk ambitie verwoord in het bestuursprogramma ‘Kansen bieden – talenten benutten’. Daarmee ook voor de hand liggend om langs deze begrippen enkele in het oog springende concrete maatregelen van de afgelopen twee jaar hier zichtbaar te maken.

10

Pagina 11 van 30


Een sterk Nieuw-West De fusie van drie naar één stadsdeel en de daaruit volgende schaalsprong maakten een heroriëntatie op de manier van werken noodzakelijk. Tegelijkertijd stond het nieuwe stadsdeel voor de opgave om werkprocessen uit de oude organisaties te integreren en te vertalen naar de nieuwe organisatie, te beginnen met de dienstverlening aan burgers. Waar mogelijk werden werkprocessen bij aanvang van de nieuwe organisatie vereenvoudigd. Met het nieuwe stadsdeel en de nieuwe organisatie als vertrekpunt is de eerste jaren veel energie gestopt in het digitaliseren van de burgerloketten en het stedelijk traject voor de ontwikkeling van het stadsloket. Een stadsloket dat in de tweede helft van deze bestuursperiode in Nieuw-West zijn beslag gaat krijgen. Investeren in verbetering van de dienstverlening in de burgerloketten heeft inmiddels zijn eerste resultaten opgeleverd. Efficiencymaatregelen hebben geleid tot een verruiming van de openingstijden en het werken op afspraak bij Burgerzaken en Vergunningen mogelijk gemaakt. Daarmee is het nu ook mogelijk om afspraken via het digitaal loket of het Contact Center Amsterdam (voorheen Antwoord) te maken. De schaalvergroting maakte het enerzijds mogelijk om efficiencyslagen in de loketten te maken, anderzijds dwong het tot een differentiatie naar gebieden. Dit gold voor zowel de bestuurlijke aandacht als voor de organisatie van het werk. Met het oprichten van een directie Wijkzaken gaf de stadsdeelsecretaris in haar rol van kwartiermaker al aan dat de wijk de focus voor de ambtelijke organisatie zou moeten zijn. Al snel na de aanstelling werd deze opvatting door het bestuur verder uitgewerkt en geformaliseerd met het besluit over de indeling van Nieuw-West in negen wijken. De wijk als podium waarop bestuur en organisatie acteren in het stadsdeel. De wijk als insteek waarmee bestuur en organisatie zich verkrijgen in trends en in wat speelt in het stadsdeel. Een nadere analyse van de opgaven in het stadsdeel maakte al snel duidelijk dat in een aantal gebieden de maatschappelijke opgaven, al dan niet in combinatie met de resterende stedelijke vernieuwingsopgaven, nijpender zijn dan elders. Daarom is naast de indeling in wijken een aantal gebieden gedefinieerd waar aanvullend intensieve interventies moeten plaatsvinden om te zorgen dat ook die delen van Nieuw-West op Normaal Amsterdams Peil (NAP) komen. Onder de naam ‘gebiedsgericht werken’ zijn voor deze gebieden inmiddels concrete uitvoeringsplannen gereed en een enkele in 2012 inmiddels gestart. Vanaf 2010 wordt in Amsterdam gewerkt met een door de gezamenlijke woningcorporaties, stad en stadsdelen overeengekomen programmatisch kader voor de woningbouw in de komende jaren. Voor Nieuw-West houdt dit in dat tot 2020 zo’n 6.000 woningen gebouwd kunnen gaan worden. In 2010 en 2011 is gestart met de bouw van 625 woningen. Voor de periode tot en met 2014 staat de bouw van nog eens 1970 woningen gepland. Daarvan bestaat 50 % uit sociale huurwoningen en 50% markt. Alhoewel in een aanmerkelijk trager tempo en geringere omvang, wordt met de afgesproken differentiatie naar markt- en sociale huursegment wel voortgeborduurd op de afspraken van de Herziening Richting Parkstad 2015. Een stagnerende markt en vertraging in de productie biedt echter ook kansen en ruimte voor alternatieven. Wat voor enkele jaren terug wellicht niet had gekund, gebeurt met de bouw van studentenwoningen aan de Aletta Jacobslaan en de bouw van het studentenhotel City Living daarentegen nu wel!

11

Pagina 12 van 30


En waar in het verleden de sloophamer wellicht eerder zijn werk zou hebben gedaan, blijken renovatie en groot onderhoud inmiddels prima instandhoudingalternatieven voor de flats aan het Delflandplein, De Voerman en de zogenaamde 3e fase Dudokhaken. Sinds de invoering van de Wabo eind 2010 zijn meer dan 200 Wabo-aanvragen door het stadsdeel afgehandeld. Voor een goede en zorgvuldige vergunningverlening zijn actuele ruimtelijke kaders en instrumenten onontbeerlijk. Daarom is in 2011 is een plan van aanpak voor de actualisering van de bestemmingsplannen opgesteld. Een traject waarmee inmiddels volop gestart is. Zoals geschetst leidde het samengaan van de onderscheiden organisatievormen van de afvalinzameling in de drie voormalige stadsdelen in Nieuw-West, waarbij een deel verzelfstandigd was, na de fusie tot een hybride en niet goed aanstuurbaar geheel. Gezien de risico’s die het stadsdeel daarmee zou lopen was direct ingrijpen noodzakelijk. Met de uittreding van ASW in 2011 en de afronding van een interne verzelfstandiging in de vorm een Resultaat Verantwoordelijk Eenheid is het management van afvalinzameling per 1 januari 2012 volledig in control. Het feit dat de stadsdeelbrede invoering van Cleanteams als kwaliteitsimpuls gerealiseerd kon worden, en tegelijkertijd de afvalstoffenheffing vrijwel zonder tariefsverhoging (€0,25) in 2012 volledig kostendekkend gemaakt is, bevestigt dit alleen maar. Voortborduren op de resultaten van de kunst- en cultuurinterventies van Koers Nieuw West, en nog meer richten op het versterken van bestaande kwaliteiten op het gebied van kunst-en cultuur in Nieuw-West was de opgave voor de eerste twee jaar van deze bestuursperiode. Een lijn die eind 2011 is vastgelegd in de publicatie ‘Versterken door Verbinden’ waarin het stadsdeel het kunst- en cultuurbeleid voor de periode 2011-2014 heeft vastgelegd. Een helder kader waarmee de hoofdlijnen van het voorgestane beleid zijn vastgelegd en waarbij het stadsdeel de contouren schetst van de regierol die het de komende jaren wil aannemen. Met dit als agenda is de afgelopen periode door onder andere het ‘Powered by beleid’ nadrukkelijk ingezet op de versterking van De Meervaart als cultureel knooppunt in NieuwWest. Dat het stadsdeel zich daarbij niet alleen richtte op een instituut zoals de De Meervaart maar ook op kunst- cultuuractiviteiten in de wijken blijkt goed uit het initiëren van wijkgerichte projecten zoals Express your best, Foam, De Punt en het Zina Platform/ Wijksafari Slotermeer. De bijzondere kwaliteiten van Nieuw-West centraal stellen en deze vertalen in een toekomstgerichte visie was óók het spoor dat bewandeld werd bij het opstellen van de drie sportvisies: sport, sportstimulering èn sportparken. Visies die blijk geven van een moderne, en een even efficiënte als doelmatige kijk op het faciliteren en accommoderen van sport in de meest brede zin door de overheid. Hoe belangrijk cultuur de sport ook zijn, het blijven vanuit het perspectief van het onderwijs flankerende thema’s bij de zorg voor goed onderwijs in Nieuw-West. Met het Meesterplan en KBA als belangrijke ondersteunende faciliteiten, heeft het stadsdeel veel geïnvesteerd in het kwaliteitsverbetering van het primair onderwijs in Nieuw-West. De aanwezigheid van een aantal zwakke basisscholen maakte dat de aandacht in eerste instantie is gegaan naar het stadsdeelbreed op orde krijgen van de (basis)kwaliteit van het basisonderwijs in Nieuw-West. Er is veel geïnvesteerd in de kwaliteit en de resultaatbewustheid van het onderwijzend personeel door bijvoorbeeld alle directies van

12

Pagina 13 van 30


de basisscholen aanvullende opleidingen en trainingen ‘opbrengst gericht werken’ te laten volgen. Naast deze aandacht voor het zogenaamde primaire proces, is er daar waar de scholen er nadrukkelijk gereed voor waren, geïnvesteerd in meer flankerende voorzieningen en aandachtgebieden zoals Schatkamer en ouderbetrokkenheid. De aandacht voor het aanleggen van een solide basis was in de eerste helft van deze bestuursperiode niet alleen de insteek van het bestuur op onderwijsgebied maar op velerlei terreinen. Zo is er ook nadrukkelijk gewerkt aan het aanleggen van een solide basis voor het beheer en de verdere ontwikkeling van de openbare ruimte. De vaststelling van het ‘Meerjaren onderhoudsplan (MJOP) verharding 2012-2015’ en het ‘Beheerkwaliteitsplan’ na vaststelling van het beheerniveau voor de openbare ruimte zijn daar voorbeelden van. Alert en gedegen reageren op klachten van bewoners over zwerfvuil in de vorm van een zwerfvuilcampagne liet zien dat een slimme en creatieve aanpak in tijden van bezuinigingen ook tot oplossingen leidt! Oog voor aanvullende deskundigheid en kwaliteit was de aanleiding om in coproductie met Waternet in 2011 te starten met het maken van het Waterplan dat eind 2012 gereed zal zijn. Een sociaal Nieuw-West Van meet af was duidelijk dat de eerder gememoreerde beleidsintegratie en de wens tot veel meer samenhang in uitvoeringsagenda’s snel zijn doorvertaling zou moeten krijgen in opdrachten aan professionele partners in het sociaal domein. Tevens moest lijn worden aangebracht in de relatie tussen het nieuwe opdrachtgevende stadsdeel en het rijk geschakeerde conglomeraat van grote en kleine opdrachtnemende maatschappelijk instellingen en dienstverleners. Daarnaast maakte de schaalvergroting het noodzakelijk om ook de meer of minder professionele instellingen de wijk als insteek te laten hanteren voor hun dienstverlening. En niet op de laatste plaats het feit dat er flink bezuinigd moest worden. Onder de naam ‘Huis van de Wijk’ resulteerde een en ander in het inrichten van een compleet nieuwe structuur van maatschappelijke dienstverlening en faciliteren van bewoners en vrijwilligers in de wijk. Het realiseren van bezuinigingen kon slechts plaats vinden door kritisch te kijken naar nut en noodzaak van alle bestaande subsidierelaties. Waar in 2011 afscheid werd genomen van in sommige gevallen jarenlange subsidierelaties ging dit in vrijwel alle gevallen gepaard met juridische procedures en claims. Geen van het omvangrijk aantal juridische procedures heeft het eindstation van een rechterlijke uitspraak bereikt. In enkele gevallen heeft, passend binnen de daarvoor gehanteerde financiële kaders, een schikking plaats gevonden. In de inleiding werd de slag van generieke interventies naar gebiedspecifieke interventies in die delen van het stadsdeel waar de opgaven het grootst zijn, als één van de grote opgaven in Nieuw-West genoemd. En daarbij de bewoners zo in positie brengen dat zij in toenemende mate zelf bijdragen in het vinden van oplossingen voor de opgaven waar ze voor staan. Er zijn echter situaties in gezinnen waar de stapeling van problemen zo groot is dat alleen een forse interventie soelaas biedt. Gezinssituaties waarbij professionals (stadsdeel, instellingen en diensten) geregisseerd en onderling sluitend afgestemd, hulp bieden en het gezin weer op de rails krijgen. Deze vorm van geregisseerde en gebiedsgerichte frontlijnsturing is begin 2012 in Nieuw-West als onderdeel van het stedelijk programma ‘aanpak kwetsbare huishoudens’ gestart en zal de komende jaren als werkmethode breder worden uitgerold.

13

Pagina 14 van 30


Zoals hiervoor gememoreerd heeft de economische crisis geleid tot een stagnatie in de bouwproductie en uiteindelijk in een bijstelling en herprogrammering van het woningbouwprogramma. Daarmee ontstond ook ruime en aandacht voor bijzondere doelgroepen en voor mogelijkheden voor het kunnen doorlopen van een wooncarrière in het stadsdeel. In de beleidsnota zorgwoningen zijn voorstellen uitgewerkt voor onder meer het levensloopbestendig wonen in Nieuw-West. Voorstellen die het mogelijk maken dat ook bewoners met een specifieke zorgbehoefte in Nieuw-West kunnen blijven wonen. Ondanks de economische crisis heeft het bestuur de afgelopen periode voortdurend oog gehad voor het belang van de aandacht voor kunst- en cultuur als één van de dragers van het welbevinden en ontwikkeling van de inwoners van Nieuw-West. Daarom is ondanks de financiële tegenwind geïnvesteerd in de bouw van een nieuwe bibliotheekvestiging in het multifunctioneel centrum Slotermeer. Het belang dat in Nieuw-West gehecht wordt aan cultuureducatie op scholen was aanleiding om in stedelijk verband nadrukkelijk de investeren in de totstandkoming van een basispakket ‘cultuureducatie’. Cultuureducatie die de interesse van kinderen voor kunst- en cultuur opwekt en versterkt, en uiteindelijk ook ontwikkeling zoals die van de Jeugdtheaterschool 4 West mogelijk maakt. Het feit dat iets zoals cultuureducatie voor kinderen aanleiding is om hun interesse daarvoor ook buiten schooltijd om te zetten in concrete activiteiten, onderstreept het belang van initiatieven van het bestuur voor het realiseren van brede scholen. Bij aanvang van de bestuursbestuursperiode werd het bestuur geconfronteerd met drie sterk van elkaar verschillende principes voor brede scholen. In goed overleg met de directies van de basisscholen in Nieuw-West zijn onlangs de contouren geschetst van het brede schoolconcept in Nieuw-West. Een concept met het geven van goed onderwijs als vertrekpunt. Maar tegelijkertijd ruimte biedt voor onderwijs flankerende zaken zoals vooren naschoolse activiteiten, en de leerlijn van taalonderwijs naar voren weet te trekken naar Voor- en Vroegschoolse Educatie. Ook veel meer een ingang is voor schoolmaatschappelijk werk en andere zorgactiviteiten. En een podium voor ouderbetrokkenheid. Maar zoals hier eerder aangegeven een concept dat slechts wordt geïntroduceerd op het moment dat de basis structureel op orde is en daarmee de school deze stap op verantwoorde wijze kan maken. Een veilig Nieuw-West Uitvoeren van het veiligheidsbeleid is gedeelde verantwoordelijkheid! Met dit uitgangspunt voor ogen heeft het bestuur de afgelopen periode veel geïnvesteerd in het versterken van de keten van partners die nauw betrokken zijn en allemaal een eigen verantwoordelijkheid hebben in een veilig Nieuw-West. Maatschappelijke organisaties zoals woningcorporaties, maar evenzeer bewoners en ondernemers zijn bewust gemaakt van het feit dat zij onderdeel zijn van deze keten en dat dit betekent dat ook zij zich moeten inspannen bij het vergroten van de veiligheid in de verschillende wijken van Nieuw-West. Van meet af is het stadsdeel bijzonder actief geweest bij het introduceren en ondersteunen van soms onorthodoxe preventieve veiligheidsmaatregelen. Links om of rechtsom, de preventieve aanpak van roofovervallen door bij te dragen in de kosten van en publiciteit bij het plaatsen DNA-sprays en DNA-douches werkt! Op die plekken in het stadsdeel dalen de cijfers significant. Hetzelfde geldt voor de campagne voor het plaatsen van kierstandhouders nadat de inbraakcijfers in bepaalde buurten dramatisch opliepen. Ook heeft het stadsdeel vorm gegeven aan flexibel cameratoezicht als preventieve

14

Pagina 15 van 30


veiligheidsmaatregel. En waar incidentele middelen wegvielen, noopten bezuinigingen ook bij de uitvoering van het veiligheidsbeleid tot creatieve en flexibele inzet van de resterende middelen en instrumenten. Zo werd in Nieuw-West kans gezien om het verbeteren van veiligheid op te straat te combineren met werkgelegenheidstrajecten zoals de inzet van de gele hesjes. Preventieve maatregelen en de nadrukkelijke aanwezigheid van de overheid op straat hebben geleid tot een vermindering van het aantal overlastgevende groepen op straat. Een begin is gemaakt met het onderzoeken naar de bijdragen en mogelijkheden van zogenaamde ‘Kanshuizen’ als buurtgebonden internaten, waar jongeren in hun eigen omgeving de mogelijkheid krijgen om op het rechte pad te blijven en onder begeleiding met rust en regelmaat zich kunnen ontwikkelen en scholen voor werk. Ook blijft het stadsdeel actief betrokken bij de uitvoering van de Top600-aanpak. Van geheel andere orde maar zeker net zo belangrijk boor de veiligheid op straat is de uitvoering van het inmiddels vastgestelde verkeersveiligheidsplan, onlangs in 2012 doorvertaald in het uitvoeringsprogramma 2012. Eén van de belangrijke zaken die inmiddels zijn opgepakt is de vermindering van het aantal blackspots. Begin 2012 is de Duurzaamheidagenda Nieuw-West 2012-2014 vastgesteld. Uit deze agenda volgt een integrale aanpak voor verdere verduurzaming van het stadsdeel. Nu al worden maatregelen uitgevoerd voor een vermindering van CO2-uitstoot door onder meer energiebesparing en gebruik van duurzame energie bij nieuwbouwprojecten en renovatie, het investeren in schoner vervoer en een betere lucht- en waterkwaliteit. Voorbeelden dicht bij huis zijn de duurzaamheidmaatregelen van de eigen stadsdeelorganisatie zoals de plaatsing van 150 zonnepanelen op de stadsdeelgebouwen en de aanschaf van elektrische voertuigen. Daar waar het stadsdeel regels stelt ontstaat ook de plicht en verantwoordelijkheid om toe te zien op naleving daarvan. En daar waar regels worden overtreden zal ook daadwerkelijk handhavend opgetreden dienen te worden. Waar mogelijk gebeurd dat in goed overleg en samenspraak met bewoners en belanghebbenden. Het is vooral zaak om als stadsdeel goed te kunnen blijven waarom bepaalde regels er zijn en welk belang er wordt gediend om deze te handhaven. Er als in overleg en in alle redelijkheid binnen gegeven ruimte alternatieve en acceptabele oplossingen gevonden kunnen worden die voor het stadsdeel uiteindelijk tot hetzelfde effect leiden, blijkt dit in de praktijk van de dag vaak goed werkbaar. Met deze houding als insteek is het stadsdeel gestart met handhavingtrajecten aan het Ma Braunpad en de Osdorperweg. Zware en dan ook veelal strafrechtelijke zaken zoals de handhaving van de kinderopvang en de handhaving op de markt Plein’40-’45 waren voor Nieuw-West aanleiding in gezamenlijk met de stad en stadsdelen om alle toepasselijke procedures en protocollen grondig door te nemen en waar nodig aan te scherpen. Een ondernemend Nieuw-West In 2011 is gestart met het maken van een Toekomstvisie voor Nieuw-West. Een visie die richting geeft bij het maken van beleidsinhoudelijke afwegingen die volgen uit confrontaties van maatschappelijke wensen en vragen enerzijds, en de aanwezige en soms zelf opgelegde ruimtelijke beperkingen anderzijds. Met deze visie ontstaat een afwegingskader dat inzicht geeft in de ruimtelijke consequenties van beleidsvoorstellen in alle domeinen. Nu de contour voor de aanpak van deze vast ligt, gaat het stadsdeel in

15

Pagina 16 van 30


2012 in gesprek met de bewoners, ondernemers en andere direct belanghebbenden over wat zij de belangrijkste opgaven zien voor Nieuw-West om daarmee de visie mede inhoud te geven. Ondernemend was de wijze waarop het bestuur van meet af geïnvesteerd heeft in het aangaan van relaties met en het creëren van betrokkenheid door ondernemers in NieuwWest. Alhoewel de start niet makkelijk was is het Ondernemershuis inmiddels het ‘loket’ in waar startende of gevestigde ondernemers uit Nieuw-West met de meest uiteenlopende vragen langs komen. Maar evenzeer blijkt de investering in het winkelstraatmanagement van groot belang voor een bestendig en levendig ondernemersklimaat in belangrijke winkelstraten en -gebieden in Nieuw-West. Dat ‘ondernemen’ leeft in Nieuw-West en dat de ondernemers hier zich betrokken voelen bij de ontwikkelingen in het stadsdeel, blijkt uit de telkens weer grote opkomst bij het met regelmaat georganiseerde Ondernemersplatform. Een uniek initiatief in Amsterdam. Maar evenzeer ondernemend was de wijze waarop het stadsdeel zich de afgelopen twee jaar heeft gemanifesteerd als ‘groot afnemer’ van de Europese subsidies voor Kansenzones. Goede contacten met de dienst Economische Zaken en een slimme manier van organiseren maakten het mogelijk om heel veel ondernemers, in buurten die onder druk stonden van de stagnerende stedelijke vernieuwing, een klein zetje in de rug te geven bij een kleine maar voor hun bedrijfsvoering wezenlijke investering. Zoals al aangegeven onderscheidt Nieuw-West zich binnen de stad als sportstadsdeel met de meest moderne sportfaciliteiten, sportaccommodaties en een zeer groot areaal aan sportvelden. Tegelijkertijd wordt geconstateerd dat de voor het stadsdeel beschikbare financiën ontoereikend zijn om dit in dezelfde omvang en onder dezelfde condities te blijven financieren en subsidiëren. Dat vraagt een andere kijk op de kwaliteit, exploitatie en beheer van sportaccommodaties. Een initiatief zoals het ontwikkelen van een multifunctioneel gebouw bij sportpark de Eendracht geeft blijk van dit inzicht in de kwalitatieve vraag vanuit de maatschappij naar moderne sportaccommodaties zoals deze. Maar tegelijkertijd realiseert het stadsdeel zich dat de professionalisering van de exploitatie en beheer van sportcomplexen en –accommodaties geen kerntaak meer van de overheid is en ook aan andere partijen overgelaten kan worden. Vanuit deze opvatting is de Stichting Sportcentrum Ookmeer in 2011 in het leven geroepen en start de Stichting Parkmanagement de Eendracht met ingang van 1 juni 2012. In deze stichtingen zijn alle taken op het gebied van beheer en exploitatie van beide sportaccommodaties ondergebracht. Taken die van oudsher door de overheid werden uitgevoerd. In 2012 hebben de organisatoren van zes grote topsportevenementen en het stadsdeel een convenant ondertekend voor het wederzijds versterken van top- en breedtesport. Door deze samenwerking gaan de betrokken evenementen niet alleen elkaar versterken en ondersteunen, maar worden sportstimuleringsactiviteiten gekoppeld aan de topsportevenementen. Topsport zal op deze wijze meer mensen uit Nieuw-West er toe aanzetten om deel te nemen aan sport en gebruik te maken van de vele sportvoorzieningen in het stadsdeel. Het belang van en de aandacht voor sport in Nieuw-West beperkt zich niet tot sportfaciliteiten en topsport alléén. In tegendeel juist. De afgelopen jaren heeft het bestuur veel aandacht gegeven aan het initiëren en stimuleren van sportactiviteiten in alle lagen van de bevolking. Zo is met financiële middelen van de wijkarrangementen een extra

16

Pagina 17 van 30


impuls gegeven aan sporten in een aantal buurten met de grootste sociaal maatschappelijke achterstanden. Door middel van speciale sportprojecten als Ara Cora en Boks het voor Elkaar is een groot aantal jongeren bereikt die op het randje stonden om af te glijden naar zogenaamde risicogroepen. Deze projecten hebben de jongeren niet alleen aan het sporten gekregen, maar ook een impuls gegeven aan hun opleiding en in enkele gevallen toeleiding naar werk. Het bewustzijn dat sporten gezond is, is lang niet bij iedereen aanwezig. Om overgewicht en obesitas onder kinderen terug te dringen is in 2011 de pilot JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) gestart in de Delflandplein / Staalmanpleinbuurt. Door een op de buurt gerichte en samenhangende aanpak worden met name jongere bewoners (maar ook hun ouders!) gestimuleerd om te starten met sporten en aandacht te geven aan hun gezondheid. De eerste resultaten zijn positief. Nadat het eerst leek alsof met het wegvallen van omvangrijke externe subsidies de ontwikkeling van de Tuinen van West van de baan dreigde te gaan, is met bescheiden bijdragen van derden in 2011 toch nog een start gemaakt met de ontwikkeling van het zogenaamde middengebied. Inspelend op een nieuwe trend in de stedelijke samenleving is het initiatief genomen voor bevorderen van stadslandbouw in dit deel van het te ontwikkelen gebied. Dat de aandacht voor functies met een groen karakter zich niet beperkt tot de Tuinen van West, blijkt uit de realisatie van de natuurspeeltuin in het Sloterpark die in de loop van 2012 zal worden geopend. Reagerend op herhaalde verzoeken van inwoners, heeft het stadsdeel met het vaststellen van geveltuinbeleid het voor bewoners mogelijk gemaakt om zelfstandig geveltuinen aan te leggen. Een vriendelijke manier om wijken levendig te maken en bewoners verantwoordelijk te maken voor het beheer van een deel van de openbare ruimte. De aandacht van het stadsdeel voor milieu gaat verder dan het slim gebruiken van het groene karakter van het stadsdeel. Mede dankzij een offensieve publiciteitscampagne hebben veel huiseigenaren in 2010 en 2011 gebruik gemaakt van de subsidieregelingen van het stadsdeel voor groene daken en zonnepanelen. Daarnaast zijn in samenwerking met het stadsdeel ongeveer 1.600 zonnepanelen bij wooncomplexen en scholen geplaatst. Het stadsdeel wil met het creëren van huisvestingsmogelijkheden voor zijn inwoners niet wachten totdat de woningmarkt weer gaat bewegen, maar zet zelf allerlei alternatieve initiatieven op touw om in Nieuw-West zaken vlot te trekken. Een goed voorbeeld is de start van de verkoop van de ‘kluswoningen’ aan de U.J. Klarenstraat in de Staalmanpleinbuurt. Wat in 2011 gezaaid is wordt dit jaar geoogst, zoals het project Zelfbouwkavels aan de Osdorperweg. Maar de zoektocht naar creatieve mogelijkheden voor nieuwe initiatieven voor een tweede leven van vastgoed in Nieuw-West beperkt zich niet tot woningen. Na een intensieve voorbereiding opent medio 2012, mede dankzij initiatieven van het stadsdeel, een vestiging van de Hogere Hotelschool Den Haag zijn deuren in een voormalig kantoorgebouw aan de Staalmeesterslaan. Hieraan gerelateerd wordt gelijktijdig een hotel op dezelfde locatie geopend. Begin 2012 is de parkeernota "creatief parkeren in Nieuw-West" vastgesteld na een intensief proces waarbij de raad en de bewoners van Nieuw-West uitgebreid betrokken zijn. Gekozen is om de mogelijkheid tot invoering van blauwe zones in plaats van betaald parkeren een belangrijke plek te geven in het parkeerbeleid. Het ligt in de verwachting dat

17

Pagina 18 van 30


met het verdere verloop van de stedelijke vernieuwing en de daarmee samenhangende ontwikkeling van de parkeerdruk in het stadsdeel, parkeren als onderwerp deze bestuursperiode zeker nog terug komt op de politieke agenda. Creativiteit en ondernemerschap was de afgelopen jaren nadrukkelijk aan de orde bij het in co-productie creëren van nieuwe broedplaatsen. De cijfers laten zien dat het aantal broedplaatsen in Nieuw-West in stedelijk perspectief nog steeds achter blijven, maar met de realisatie van De Vlugt, ACTA, Diderot en 13D loopt het stadsdeel dit gestaag in. Waar Nieuw-West zich in onderscheidt ten opzichte van andere stadsdelen is het stimuleren van verbindende activiteiten van de broedplaatsen met de buurt. Goede voorbeelden daarvan zijn de door de broedplaatsen in Nieuw-West georganiseerde open dagen, het organiseren van de Cultclub op de 1800 Roeden en het gastheerschap van broedplaats De Vlugt dat een week lang het Caland Lyceaum op bezoek had. De creativiteit die ingezet wordt bij het stimuleren van kunst- en cultuur komt beslist niet alleen van anderen. Ook het stadsdeel timmert nadrukkelijk zelf aan weg met het versterken van de cultuurgemeenschap Nieuw-West; zowel on-line in de vorm van Nieuw-West Express, als op een informelere manier door het organiseren van netwerkbijeenkomsten. Alhoewel in eerste de inhoud leidend was, gaf Nieuw-West toch blijk van een voor stadsdelen grensverleggende initiatief door de deelname aan het Europese project GrabS. Met het door het stadsdeel opgestelde Adaptatie Actie Programma wordt nader invulling gegeven aan de mogelijkheden om het stadsdeel ruimtelijk en fysiek aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering. Dat Europese fondsen voor NieuwWest inmiddels een bijzondere aantrekkingskracht hebben en dat Nieuw-West zich daarmee binnen Amsterdam nadrukkelijk onderscheidt, blijkt wel uit een recente toekenning van Europese middelen aan Nieuw-West voor het opstarten een participatieinitiatief. Nieuw-West is daarbij voor ‘lead-partner’ voor andere Europese steden.

6

Momentopname begin 2012

Na de voorafgaande korte terugblik op de startsituatie van Nieuw-West en een beschrijving van een aantal belangrijke initiatieven en acties in de afgelopen twee jaar, ligt het voor de hand om de effecten daarvan op enigerlei wijze inzichtelijk te maken. Gebruikelijk is om dit te doen aan de hand van enkele kenmerkende indicatoren (zie bijlage). Indicatoren die inzicht zouden moeten kunnen geven in het effect van het ingezette beleid. Zoals in de inleiding van dit document al aangegeven, heeft de afgelopen twee jaar een behoorlijk verloop van stedelijk toegepaste indicatoren plaatsgevonden. Gebrek aan continuïteit van deze indicatoren maakt een precies sluitende vergelijking over de periode 2010 t/m 2011 niet in alle gevallen goed mogelijk. Het feit dat sommige indicatoren niet verder gaan dan begin 2011 werkt daarbij extra belemmerend. Wat opvalt is het toegenomen sociaal vertrouwen in de buurt. In het algemeen voelt men daar thuis in de buurt waarin men woont. Dit verklaart wellicht ook de kleine vooruitgang in de score voor sociale cohesie. Alhoewel bewoners aangeven meer last te hebben gekregen van bekladdingen, beschadigingen en vernielingen, blijkt het gevoel van verloedering af te nemen. Men ziet de kwaliteit van het onderhoud en schoonhouden van de straat en groenvoorzieningen in elk geval niet achteruit ziet gaan. Alhoewel de sprong van de schoonheidsgraad van 7,4 naar 8 erg groot lijkt, vindt dit wel zijn onderbouwing in de afgenomen overlast van vervuiling. Wellicht dat de vrij hoge en niet afgenomen waardering van de eigen woning hier ook aan bijdraagt? Feit blijft dat deze trend nog niet eenduidig effect heeft op het terugdringen van onveiligheidsgevoelens.

18

Pagina 19 van 30


De participatiecijfers laten zien dat er voor de komende jaren nog een stevige opgave bij de Huizen van de Wijk ligt. Daarnaast moet er blijvend in het vrijwilligerswerk worden geïnvesteerd. Het in de periode tot 2010/2011 toegenomen sociaal vertrouwen in de buurt laat in elk geval zien dat nieuwe initiatieven in elk geval kansrijk kunnen zijn. Alhoewel het aantal startende ondernemers ietwat is afgenomen zien we dat het aantal ondernemers dat twee jaar na de start nog actief is, sterk is toegenomen. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat de randvoorwaarden in Nieuw-West voor een duurzame bedrijfsopstart blijkbaar gunstig zijn. Het aantal werkzame personen in Nieuw-West is een indicator voor werkgelegenheid in stadsdeel Nieuw-West. Het geeft geen informatie over het aantal inwoners van NieuwWest dat ook in het eigen stadsdeel werkt. Het cijfer laat een stijging zien die lager is dan de toename van het aantal arbeidsplaatsen met 532 in dezelfde periode. De werkeloosheid onder de inwoners van Nieuw-West is sterk afgenomen (van 9% in 2010 naar 7% in 2011), waarbij de werkloosheid onder niet-westerse allochtonen in NieuwWest sterker dan gemiddeld is afgenomen (van 13% in 2010 naar 9% in 2011). De werkloosheid onder werkzoekende jongeren is eveneens afgenomen. Het gaat daarbij om het aantal ingeschreven inwoners bij het UWV. Het beeld kan overigens enigszins vertekend zijn omdat bij de inburgeringtrajecten van de afgelopen jaren mensen zich moesten inschrijven bij het UWV en dat na de inburgeringcursus niet hebben verlengd. In welke mate het gedaalde cijfer het resultaat is van gewijzigde rijksregelgeving dan wel de opbrengst van het project Nieuw-West Werkt kan nu niet worden gezegd. Beter inzicht daarin kan vermoedelijk pas over twee jaar worden verkregen. Het onverminderd grote aantal minimumhuishoudens en de hardnekkigheid daarvan geeft een indicatie van de enorme druk op sociale voorzieningen in Nieuw-West. De toename van het aantal gezinnen dat gebruik maakt van schuldhulpverlening bevestigt dit alleen maar. Terwijl met grote regelmaat gewezen wordt op de gebrekkige kwaliteit van een substantieel aantal scholen en de ondermaatse onderwijsresultaten in Nieuw-West, laat de waardering van ouders een hoge en niet afgenomen tevredenheidscore zien. Eens temeer opmerkelijk daar het percentage jongeren dat met een startkwalificatie van school verlaat, met 56% nog steeds erg laag is. Dit ondanks het feit dat inspanningen van onderwijsinstellingen en het stadsdeel hebben geleid tot een beginnende daling van het aantal vroegtijdige schoolverlaters. Het percentage achterstandsleerlingen laat zien dat de onderwijsopgaven in Nieuw-West ondanks de glorende kentering nog onverminderd groot zijn. De constatering dat obesitas onder kinderen in rap tempo alleen maar toeneemt onderstreept het belang voor het stadsdeel om ondanks de bezuinigingen te blijven investeren in sport en een gerichte aandacht van de OKC’s voor dit verschijnsel. Zoals geschetst is gepoogd om met de cijfers in de gepresenteerde tabel inzicht te geven in ontwikkelingen en trends in Nieuw-West. Uitgelegd is waarom op basis van deze cijfers op dit moment geen harde conclusies getrokken kunnen worden. Het stadsdeel streeft er echter wel nadrukkelijk naar om meer dan tot nog toe meetresultaten het vertrekpunt te laten zijn bij het maken van keuzes en stellen van prioriteiten. Inzicht in de effecten van maatregelen helpt bij het maken van beleidsmatige keuzes. Effectiviteit en doelmatigheid

19

Pagina 20 van 30


bij de inzet van steeds schaarsere middelen van het stadsdeel nopen hiertoe. Over het belang van goede kengetallen en indicatoren bestaat bij het bestuur noch de deelraad verschil van inzicht. Ondanks het feit dat het stadsdeel voor een groot deel afhankelijk is van gegevenslevering van O&S, zal gelijk de afgelopen periode ook de komende twee jaar nadrukkelijk aandacht worden geven aan de verbetering van meetgegevens. De waarde die het stadsdeel daar aan toekent blijkt uit het feit dat de bijzondere aandacht voor de negen wijken in Nieuw-West inmiddels is doorvertaald in een eerste aanzet voor wijkrapportages. Rapportages waarin wijkspecifieke informatie vermeld staat en waarmee trends in de afzonderlijke wijk inzichtelijk wordt gemaakt. De komende periode wordt geïnvesteerd in de verdere verbetering van deze sturingsinstrumenten.

7

Bespiegeling naar 2015

Het stadsdeel zal de komende jaren antwoord moeten geven op elkaar snel opvolgende veranderingen in de samenleving van Nieuw-West. Verandering die voor een belangrijk deel volgen uit de enorme bezuinigingen die op de samenleving afkomen. Zoals hiervoor reeds aangegeven ook bezuinigingen die direct ingrijpen in de stadsdeelbegroting en daarmee de armslag van het bestuur en de deelraad van Nieuw-West. Maar ook veranderingen die volgen uit de in toenemende mate digitalisering van de samenleving, met daarbij de vraag of deze ontwikkeling gepaard gaat met een verdergaande individualisering in de samenleving? De afgelopen decennia hebben geleid tot het herdefiniëren van de verzorgingsstaat. In eerste instantie door de groeiende neo-liberale opvatting in de jaren ’80 en ’90 over de rol van de staat en overheid. Een opvatting die ook in Nederland leidde tot marktwerking op terreinen die van oudsher tot het overheidsdomein behoorden. Tegelijkertijd de in dezelfde periode alsmaar toenemende digitalisering van de samenleving die in tijden van jarenlange en bijna vanzelfsprekende economische groei, leidde tot een sterke individualisering. Een proces waarbij gemeenschapszin in steeds toenemende mate werd ingeruild voor het individuele belang. De kritiek op deze ontwikkeling en daarmee de roep om veranderingen werd de afgelopen jaren steeds sterker. Met het initiëren van de wijkaanpak en de ruimte voor bewonersinitiatieven, zijn aanzetten gegeven burgers in staat te stellen om gezamenlijk hun collectieve belang boven individuele belangen te stellen. Maar evenzeer gaf de ideologische lijn van kabinet Balkenende 2, waarbij voortdurende gehamerd werd op ‘mee doen’ en ‘meer eigen verantwoordelijkheid’, een nadrukkelijke aanzet voor een omslag van een verzorgende overheid naar een activerende overheid. Een omslag in denken over de rol en plaats van de overheid die overigens nog steeds volop gaande is, en door alle opgelegde bezuinigingen van het Rijk de komende jaren alleen maar benadrukt zal worden. Een omslag die, alle onzekerheden over de ontwikkeling van het Amsterdams bestuurlijk stelsel ten spijt, ook in stadsdeel Nieuw-West op de een of andere manier zijn vertaling zal moeten krijgen. Hoe ziet die andere overheid er uit? Hoe ziet ons stadsdeel er uit? We zullen de komende jaren nog meer de omslag maken naar het denken vanuit de burger. Of het nu gaat om de burger die als klant ons digitale loket bezoekt voor het aanvragen van een reisdocument, een burger met wie wij als inwoner contact leggen in het kader van de aanpak kwetsbare huishoudens, of een burger die in de hoedanigheid van horecaondernemer interesse heeft in de aanleg van een terras en daarover geïnformeerd wil worden.

20

Pagina 21 van 30


Het realiseren van één omvattend stadsloket in deze bestuursperiode in Nieuw-West ligt nog steeds in het verschiet. Met het onderzoek naar de mogelijkheid voor het fysiek samenvoegen op één locatie van de loketten Burgerzaken, Vergunningen èn de Sociale Loketten, Ondernemersloket, JSP en Participatieloket geven wij in Nieuw-West blijk van een ambitie die verder reikt dan in andere stadsdelen. Een bewuste keuze in het belang van de inwoners en ondernemers in ons stadsdeel. Als actieve overheid, als actief stadsdeel zullen we meer dan tot toch nu zichtbaar zijn (acteren) in wat de publieke ruimte (public space) wordt genoemd. De ruimte of plekken waar de samenleving èn de overheid elkaar treffen. In verschillende rollen en hoedanigheden. Faciliterend, dienstverlenend, informerend. Als zakelijk partner, in dialoog of debat. Waar mogelijk is de wijk of buurt daarbij het podium. Het stadsdeel zal de komende jaren dan ook nadrukkelijk aanwezig zijn in de wijken. Of het daarbij gaat om buurtscouts, buurtbeheer of wijkmanagement, is om het even. Een extern georiënteerde overheid vertaalt zich in Nieuw-West ook door in een stadsdeelbestuur dat waar mogelijk bewonersparticipatie als instrument voor dialoog met de bewoners actief inzet. Een bestuur dat ook de komende jaren nadrukkelijk ruimte wil laten voor bewonersinitiatieven. Bewonersinitiatieven als opmaat voor maatschappelijke participatie en waar mogelijk ook naar werk. We zullen de komende jaren in coproductie samen op trekken met onze partners in Nieuw-West. Professionals zoals woningcorporaties, ondernemers en maatschappelijke instellingen. Maar ook de steeds deskundiger en professioneler werkende vrijwilligers in ons stadsdeel. Voor het stadsdeelbestuur is één van de belangrijkste rollen het agenderen van maatschappelijke en sociaal economische opgaven, om vervolgens in overleg met professionals op zoek te gaan naar gedeelde herkenning. Daar waar het bij partners aan slagkracht of zeggenschap ontbreekt zal het stadsdeel zelf interveniëren. Maar het stadsdeel zal de komende jaren bovenal nadrukkelijk regie gaan voeren op de realisatie van de met partners overeengekomen uitvoeringsagenda. Daarnaast zal het stadsdeel de komende jaren steeds nadrukkelijker de rol van makelaar aannemen. In die rol is het vooral de opgave om partners, vanuit een gedeeld urgentiebesef en een gedeeld besef van aanvullende wederzijdse kwaliteiten, aan elkaar te binden bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven. Een goed voorbeeld daarvan is het initiatief dat het stadsdeel onlangs genomen heeft om in antwoord op de decentralisatie van de AWBZ de ziektekostenverzekeraar Achmea samen met Combiwell uit te nodigen om met initiatieven te komen voor een nieuwe ketenaanpak waarbij het preventieve karakter nadrukkelijk voorop moet staan. Een strategische alliantie die op korte termijn zijn doorvertaling krijgt naar de opdrachten aan de Huizen van de Wijk. Van solidariteit met de staat naar solidariteit op straat. Tegen deze achtergrond is het van groot belang om de intrinsieke kracht van de bewoners in Nieuw-West te activeren en mobiliseren. Hen daarbij vooral samen op te laten treken met professionals. Vrijwilligers zijn voor het aanpakken van de maatschappelijke opgaven in Nieuw-West daarbij een onmisbare schakel. Met stip bovenaan op de uitvoeringsagenda van de komende jaren staat de noodzaak voor nog meer oog voor integraliteit en samenhang in de uitvoering van beleid en de aanpak van de stedelijke vernieuwing. Nadrukkelijk sturen op afstemming en integratie

21

Pagina 22 van 30


van uitvoeringsagenda’s in het sociale en fysieke domein. Gebiedsgericht werken als methode is daarvoor de gekozen insteek. Gebiedsgericht is echter niet alleen een ordeningsprincipe voor de organisatie van het werk. Gebiedsgericht is ook de wijze waarop zowel specifieke opgaven als kwaliteiten worden geïdentificeerd en als insteek voor de gebiedsaanpak wordt gehanteerd. Dit betekent ook nadrukkelijk meer oog voor gebiedspecifieke doorwerking en effecten van generieke maatregelen en beleidsinitiatieven. Het monitoren van ontwikkelingen en trends, en het doorontwikkelen van de wijkrapportages en wijkanalyses als onderleggers voor nieuwe interventies staan daarbij centraal. Waar in de eerste helft van deze bestuursperiode de aandacht uitgegaan is naar het duiden van bijzondere aandachtgebieden, het definiëren van de opgaven, en het ontwikkelen van nieuwe werkmethoden, wordt dit de komende jaren nadrukkelijk doorvertaald in de opdrachten aan de Huizen van de Wijk. Maar evenzeer in de uitvoering van het integraal gebiedsgericht werken in buurten met een diversiteit aan achterstanden, of de brede frontlijnsturing die uitgerold wordt bij de aanpak van kwetsbare huishoudens. Streven is om de frontlijnteams zo snel als mogelijk te koppelen aan de Huizen van de Wijk Naar verwachting zal de decentralisatie van de AWBZ op korte termijn zijn beslag krijgen. Dit heeft dit de komende jaren ver gaande consequenties voor de lokale overheid en burgers. Op dit moment is nog veel onduidelijk over precieze besluitvorming en tempo van de decentralisatie van de AWBZ. Zeker is echter dat veel meer dan in het verleden worden ingezet gaat worden op preventieve zorg. Daarmee wordt het zwaartepunt voor een belangrijk deel verlegd naar de uitvoering van de WMO zonder dat daar extra middelen voor beschikbaar worden gesteld. Dit doet een groot beroep doen op de creativiteit van het stadsdeel en de samenwerkende partners. Oplossingen kunnen gevonden worden in slimme samenwerkingsverbanden van zorgverzekeraars en maatschappelijke instellingen op het niveau waar de mogelijkheden van samenhang in de uitvoering het grootst is, oftewel de wijk. Tegelijkertijd zal veel meer dan tot nog toe aan bewoners die ondersteuning nodig hebben specifiek maatwerk geleverd moeten worden, zonder hen daarbij in een specifiek hokje te stoppen. De verdere verbreding van de aanpak van kwetsbare huishoudens moet daarbij helpen. Perspectief bieden en grenzen stellen is ook in de tweede helft van deze bestuursperiode de leidraad bij het inhoud en vorm geven van de openbare orde en veiligheid in NieuwWest. De ontwikkeling van indicatoren maakt duidelijk dat het stadsdeel samen met partners zoals woningcorporaties en ondernemers de komende jaren nadrukkelijk zal moeten blijven investeren in het wegnemen van (subjectieve) onveiligheid in Nieuw-West. Dit ondanks het volledig verdwijnen van de rijksbijdrage voor de aanpak van risicojongeren en jeugdveiligheid in 2013. Evenmin is duidelijk wat de voorgestelde schaalvergroting naar 10 politieregio’s en nationalisering van de politie voor de politiecapaciteit en de (lokale) samenwerkingsafspraken op lokaal niveau gaat betekenen Het stadsdeel blijft de komende jaren actief betrokken bij de stedelijke aanpak van de zogenaamde ‘Top 600’. Maar minstens zo belangrijk is de bijzondere aandacht van het stadsdeel voor het voorkomen van afglijden van nieuwe groepen jongeren naar criminaliteit. Voor jongeren lijkt de keuze zo simpel: overdag ben je op school of aan het werk! De praktijk laat zien dat de werkelijkheid in Nieuw-West nog steeds anders is! Waar nodig zal

22

Pagina 23 van 30


de komende jaren leerplicht nog intensiever en dwingender als preventief instrument ingezet moeten worden. Maar evenzeer zal het stadsdeel samen met partners in het onderwijs, het bedrijfsleven en de Dienst Werk en Inkomen, zoeken naar mogelijkheden om leren en werken meer aan elkaar te verbinden. Mede daarom spant het stadsdeel zich intensief in om bedrijven enthousiast te maken voor het openstellen van leerwerktrajecten als opmaat naar vast betaald werk. Met hulp van een steeds toenemend aantal partners zal het succes van Nieuw-West Werkt de komende jaren worden versterkt. Signalen van Streetcornerwork maken duidelijk dat op dit moment een groep van ca 100 jongeren tussen de 17 en 23 jaar zonder vaste verblijfplaats in Nieuw-West rond doolt. Vrijwillig of gedwongen vertrokken uit huis als de consequentie van de zogenaamde inkomenstoets bij nieuwe regelgeving op het gebied van sociale uitkeringen. Een groep die zich moeilijk laat volgen en die naar verwachting de komende jaren in omvang zal groeien. Maar daar waar, alle initiatieven en geboden mogelijkheden van het stadsdeel ten spijt, toch grenzen worden overschreden, wordt direct en passend gecorrigeerd. Ingeval van jongeren betekent dit veelal dat op dat moment een gecombineerde perspectiefvollere aanpak van lichte detentie, correctie en onderwijs aan de orde is. In hoeverre een voorziening in de wijk als ‘kanshuizen’ waar deze elementen bij elkaar komen hier een bijdrage aan levert moet worden onderzocht. Ontwikkelingen in de jeugdzorg maken het noodzakelijk om de komende jaren nadrukkelijk sturen op meer samenhang in de uitvoering van het jeugdbeleid. Preventieve jeugdzorg bepaald daarbij de agenda. Op het moment dat in Amsterdam in rap tempo een ontwikkeling groeit waarbij de gespecialiseerde jeugdzorg zich steeds meer terug trekt naar de meest urgente zaken, ontstaan onverantwoord grote gaten in de preventieve zorg en aandacht. De komende jaren zal het stadsdeel zich moeten inspannen om de rol en zichtbaarheid van de OKC’s in Nieuw-West te versterken. Scholen in het basis- en voortgezet onderwijs zullen door het stadsdeel nadrukkelijk op hun verantwoordelijkheden gewezen, en waar mogelijk ondersteund bij hun initiatieven om preventieve jeugdzorg, schoolmaatschappelijk werk en ouderbetrokkenheid te integreren in het pedagogisch beleid van de onderwijsinstellingen. Dat onderwijs, talentontwikkeling en sport en spel zijn in de ogen van het bestuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn is niet nieuw. Evenmin de opvatting dat de school voor al deze activiteiten voor kinderen van 0-12 jaar hiervoor de vindplaats moet zijn. Ervaring laat zien dat ouderbetrokkenheid een belangrijke voorwaarde is bij het succesvol doorlopen van de school door kinderen. Maar actieve ouderbetrokkenheid blijkt ook bij te dragen aan de bewustwording van ouders voor het gedrag van kinderen op de momenten voor en na school. Nu blijkt dat ouderbetrokkenheid nog lang niet op alle basisscholen goed geregeld is zal hier door het stadsdeel nadrukkelijk op gestuurd gaan worden. Taalvaardigheid en gedrag van kinderen zijn de onderwijsissues waar het stadsdeel de komende jaren nadrukkelijk op wil inzetten. Daarom ondersteunt het stadsdeel de komende jaren op alle mogelijke manieren het stedelijke ‘Taaloffensief’ en initiatieven zoals de ‘Vreedzame school’. De school als vindplaats voor 0-12 jarige kinderen maakt dat het stadsdeel initiatieven waarbij onderwijsconcepten worden gekoppeld aan huisvesting en tijdsbesteding stimuleert. Zonder zich te willen verliezen in de semantiek van begrippen als brede

23

Pagina 24 van 30


school, communitycentra, integrale kindcentra, of school van de wijk, pleit het stadsdeel nadrukkelijk voor het zo efficiënt en effectief mogelijk organiseren en bundelen van taken en geldstromen. De vraag of alle activiteiten altijd onder één dak moeten plaats vinden en of alle scholen ook allemaal vanuit één receptuur moeten werken, is van minder belang. Het inzichtelijk maken van de bijzondere onderscheiden kwaliteiten van afzonderlijke basisscholen brengt het stadsdeel in staat is om deze scholen met elk zijn eigen bijzondere kwaliteit meer in elkaars verlengde te laten werken en van elkaar te laten leren. Onderzocht wordt in hoeverre ontwikkelingen op het terrein van “gebiedsgericht werken” en het “huis van de wijk” geïntegreerd kunnen worden in de brede scholen. Dit neemt vanzelfsprekend niet weg dat het stadsdeel zich verantwoordelijk weet voor adequate huisvesting van het primair onderwijs. Het in 2011 vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2012 – 2014 (IHP) is daar de basis voor. Anders dan bij het primair onderwijs hebben stad en stadsdelen formeel geen directe bemoeienis met scholen in het voorgezet onderwijs. Desondanks zal het stadsdeel daar waar mogelijk de komende jaren initiatieven blijven ondernemen om de aansluiting tussen primair en voortgezet onderwijs te verbeteren. En waar met name op het voortgezet onderwijs schooluitval een knelpunt is, zal het stadsdeel het instrument leerplicht even nadrukkelijk als consequent blijven inzetten. Eens te meer nu bekend is dat de middelen voor ‘mentoraten’ en ‘leertrajectbegeleiding’ de komende jaren zullen opdrogen. In navolging van initiatieven zoals het Ondernemershuis, het Ondernemersplatform, en niet in de laatste plaats de manier waarop samen met ondernemers in Nieuw-West de ‘economische visie’ geproduceerd is, wordt de komende jaren verder gebouwd aan de relatie met ondernemers in Nieuw-West. De detailhandelvisie zal wederom het resultaat worden van intensieve coproductie, en vanuit een gedeeld belang wordt samen met ondernemers verder gewerkt aan een veilige en schone openbare ruimte. En dat het stadsdeel niet schroomt om in goed overleg met ondernemers tot soms onorthodoxe maatregelen te komen zoals bij het mobiel cameratoezicht, is inmiddels niet meer verrassend. Een veilige openbare ruimte heeft ook alles te maken met het verkeer en de regulering daarvan. De diversiteit en intensiteit van het verkeer op de openbare weg is voor een groot deel het resultaat van individuele voorkeuren en gedrag van verkeersgebruikers. Een en ander neemt echter niet weg dat ook de stedelijke vernieuwing van de afgelopen jaren heeft bijgedragen aan de verkeer- en parkeersituaties zoals we die nu kennen in Nieuw-West. Daarbij gaat het zowel om gewensde ontwikkelingen, als minder gewenste ontwikkelingen en effecten. Nu blijkt dat het aantal verkeersongevallen en slachtoffers de afgelopen jaren gemeentebreed alsmaar maar toenemen, zal ook in Nieuw-West de aanpak van de verkeersveiligheid intensieve aandacht moeten krijgen. Met het recentelijk vaststellen van het parkeerbeleid is een parkeerregime en een grens tussen betaald en onbetaald parkeren vastgelegd. Maar ingegeven door ervaringen uit het verleden in andere delen van Amsterdam weten we dat zowel parkeerbeleid als parkeerregimes als gevolg van verschuivende parkeerdruk voortdurend in beweging zijn. De dagelijkse verkeerspraktijk laat zien dat een actualisatie van het verkeerscirculatieplan als instrument voor het managen van verkeersstromen noodzakelijk is. Bij de voorstellen in het verkeerscirculatieplan zal nadrukkelijk worden uitgegaan van bestaande en geplande functies in de respectievelijke wijken. Juist die wijkoriëntatie leidt er toe dat de komende jaren door het bestuur gezocht wordt naar een openbaar vervoersalternatief

24

Pagina 25 van 30


voor kleinschalige verplaatsingen in Nieuw-West. Kleinschalige verplaatsingen die overigens ook per fiets gedaan zouden moeten kunnen worden. Het fietsgebruik is in Nieuw-West aanzienlijk kleiner ten opzichte van het stedelijk gemiddelde. Dit heeft zondermeer deels te maken met de grotere te overbruggen afstanden, maar zeker ook met het imago van de fiets bij grote groepen inwoners van ons stadsdeel. Aandacht voor het verbeteren van het imago door het fietsen voortdurend te verbinden met bewegen en gezondheid, en niet in de laatste plaats door te blijven investeren in fietslessen op basisscholen. Ook de komende jaren blijft het stadsdeel investeren in veilig fietsen. Of het nu gaat om veilige fietsenstallingen of de kwaliteit en bewegwijzering van fietsroutes. Cijfers laten een schrikbarend snelle stijging zien van het aantal kinderen dat leidt aan obesitas. Kinderen meer laten bewegen en sporten lijkt de meest voor de hand liggende insteek om hier iets aan de doen. Het hiervoor aangestipte investeren in veilig fietsen naast andere faciliteiten in de openbare ruimte en groen voor recreatief bewegen, helpt hierbij. Maar veel meer dan tot nog toe zullen scholen op het spoor gezet worden van gezonde maaltijden. Dat sport echter niet alleen een middel is voor geestelijke en fysieke gezondheid, maar ook bijdraagt aan emancipatie en sociale cohesie, blijft onverkort de leidraad van denken en handelen in de resterende bestuursperiode. Alhoewel de financiële ruimte hiervoor steeds beperkter wordt, zal het stadsdeel waar mogelijk initiatieven hiervoor ondersteunen. Ondanks de forse bezuinigingen en de consequenties die dat met zich mee brengt voor de aansturing van de uitvoering van de sportagenda door het stadsdeel, blijft Nieuw-West met al zijn sportvoorzieningen hét sportstadsdeel van Amsterdam. Terwijl sport uit oogpunt van gezondheid feitelijk preventief en daarmee kostenbesparend is, bestaat nog steeds de hardnekkige opvatting dat sport slechts geld kost. Daarom zal de komende jaren uit oogpunt van bezuinigingen in eerste instantie niet naar het verminderen van sportbeoefeningmogelijkheden gekeken worden, maar meer naar efficiënter en doelmatiger gebruik van sportaccommodaties, en het slim inzetten van capaciteit voor sportbegeleiding. Dit neemt echter niet weg dat bij de verdere uitwerking van de sportvisie langs de lijn van topsportseries, focussport, breedtesport en buurtsport, in de komende jaren ook sprake zal zijn van sanering van sportaccommodaties die nog slechts in de marge kunnen bestaan. Verwacht wordt dat de maatschappelijke ontwikkeling waarbij sport en recreatie zich steeds meer met elkaar verweven door zal zetten. Dit betekent dat de komende jaren in toenemende mate vanuit het perspectief van sport en recreatie randvoorwaarden worden meegegeven voor de inrichting van de openbare ruimte en het groen. Maar de ‘sociale’ functie van groen gaat verder dan het accommoderen van sport en recreatie. In toenemende mate krijgt groen in een stedelijke omgeving steeds vaker duurzame gebruiksfuncties. Grootschalig de ‘greenfactory’s’ en kleinschaliger de groentetuintjes voor bewoners op terreintjes die ooit voor herbouw geprogrammeerd stonden. Een ontwikkeling die naast de productie van gezonde kost met name bijdraagt aan sociale cohesie en een eerste aanzet kan zijn voor meer zelfredzaamheid van bewoners. Veel zaken die hun doorwerking hebben op de ruimtelijke structuur van Nieuw-West werden tot aan de economische crisis samenhangend ondergebracht in het stedelijke vernieuwingsprogramma Raamovereenkomst Parkstad. Door de economische crisis is dit programma onder zware druk komen te staan. Het afgelopen jaar heeft uitputtend overleg

25

Pagina 26 van 30


plaatsgevonden tussen corporaties, de centrale stad en het stadsdeel Nieuw-West. Inmiddels worden de contouren van het stedelijke vernieuwingsprogramma voor de komende jaren duidelijker. Naar verwachting zullen in 2013 afspraken gemaakt worden over het vernieuwingsprogramma voor de komende jaren. Bij deze herprogrammering zal de aandacht met name uitgaan naar de gebieden waar de leefbaarheid het slechtst is en sociaal economische achterstanden het grootst zijn. Gewijzigde marktomstandigheden waarbij niet vanzelfsprekend meer kan worden terug gevallen op de traditionele partners maakt bezinning op de manier van werken en het aangaan van nieuwe partnerships binnen de stedelijke vernieuwing noodzakelijk. Een nieuwe aanpak die gericht is op flexibel en vraaggericht werken in plaats van de traditionele aanbodgerichtheid tot nu toe. Een nieuwe en vernieuwende aanpak die zich richt op het bestemmen van braakliggende terreinen, collectieve) zelfbouw; de transformatie kantoorpanden en opsplitsing van bouwplannen in kleine delen met oog op een realistische afzetbaarheid.

Tot slot Terugkijkend kunnen we vaststellen dat we ondanks de lastige stad twee jaar na de fusie zeer veel hebben bereikt. Daadwerkelijke en zichtbare vernieuwingen hebben doorgevoerd. Daarin onderscheidend zijn geweest. En dat ondanks de teloorgang van de forse incidentele bijdragen die voor jaren naar Nieuw-West gingen! En alhoewel we wisten dat slecht weer op komst was, was niet te voorzien dat dit in dit tempo en dit deze omvang op ons af zou komen. In zeer korte tijd is onze wereld compleet veranderd. Maar ook al is de realisatie uitermate lastig, kijkend naar de maatschappelijke opgaven in Nieuw-West willen wij onze ambitie nu niet voetstoots los laten. De opgave om de ambities uit het bestuursprogramma in zeer onzekere tijden de komende jaren te moeten realiseren is uitermate lastig. Onzekerheid over de beschikbaarheid van de noodzakelijke middelen; onzekerheid over de ontwikkeling van het Amsterdams bestuurlijk stelsel en de mogelijke gevolgen daarvan voor de bestuurlijke slagkracht van stadsdelen in de tweede helft van deze bestuursperiode. Voor het bestuur van Nieuw-West is het onacceptabel dat de centrale stad stadsdelen zo lang in het ongewisse laten op een veelheid van terreinen. Evenmin is het onacceptabel dat NieuwWest moet blijven werken op basis van stedelijke financiële verdeelsleutels die geen recht doen aan de opgaven in Nieuw-West. Net zo als dat het afwentelen van bezuinigingen naar de stadsdelen voor Nieuw-West onacceptabel is. Hier zullen wij in overleg met de deelraad de komende maanden nadrukkelijk stelling in moeten nemen. Maar ondanks deze onzekerheid zet het bestuur in nauwe samenspraak met de deelraad alles op alles om de wijken in Nieuw-West op het niveau van Normaal Amsterdams Peil te krijgen. De bijzondere aandacht voor die gebieden die kampen met grote en hardnekkige achterstanden vertaalt het bestuur door in integrale en gebiedsgerichte aanpakken. In de wetenschap dat de opgaven soms zo groot zijn kan het stadsdeel dit alleen maar doen met behulp van andere partijen in de vorm van strategische allianties. Partijen die óók een belang hebben bij de ontwikkeling van alle alle domeinen in Nieuw-West, sociaal en fysiek. Maar waar mogelijk en gewenst soms ook in de vorm van heel pragmatische, slimme coproducerende en cofinancierende samenwerkingsverbanden. In de begroting van Nieuw-West zal ruimte gecreëerd moeten worden voor dergelijke spontane kansen! Gebruik makend van de professionaliteit van andere partijen kiest het stadsdeel de komende jaren steeds meer voor een faciliterende en regisserende rol. In die rol zal het

26

Pagina 27 van 30


stadsdeel ook nadrukkelijk sturen op initiatieven die bijdragen aan het versterken van de positie van de inwoners en ondernemers in Nieuw-West. Niet alleen vóór bewoners maar ook samen met en dóór bewoners stuurt het stadsdeel nadrukkelijk op het versterken van de zelfredzaamheid van de inwoners van Nieuw-West. Het spreekt voor zich dat daar waar nodig het stadsdeel met maatwerk de noodzakelijke ondersteuning aan bewoners levert. Het activeren en het versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van bewoners en ondernemers (maatschappelijke participatie) lukt alleen als het stadsdeel ook actief ruimte geeft aan bewonersparticipatie. Oftewel het nadrukkelijk ruimte geven aan bewoners en ondernemers voor beleidsbeïnvloeding! Dit maakt de resultaten van onze gezamenlijke inspanning in Nieuw-West voor iedereen herkenbaar. Voor ons ligt een enorme klus. Een klus die alleen maar geklaard kan worden door gezamenlijk aan een sterk, sociaal, veilig en ondernemend Nieuw-West te bouwen!

27

Pagina 28 van 30


28

Pagina 29 van 30


Bijlage – Tabel indicatoren Indicator

Score 2008/2009

Score 2010/2011

Sociaal vertrouwen in de buurt Verloedering buurt Sociale cohesie Participatie vrijwilligers Maatschappelijke participatie verenigingsactiviteiten Maatschappelijke participatie inzet voor buurt of stad

63%

☼ ☼

5,6 29% 24% 19%

72% 3,5 5,7 24% 27% 17%

Schoonheidsgraad Oordeel bewoners schoonhouden straten Oordeel bewoners onderhoud straten Tevredenheid bewoners onderhoud groenvoorzieningen Terugbrengen overlast vervuiling Geadopteerde containers

7,4 6 6,1 6,5

8 6 6,2 6.6

☼

5,7 20

6 132

☼ ☼

Oordeel ouders aanbod speelvoorzieningen

6

6,4

☼

Onveiligheidsgevoelens eigen woonbuurt ‘s avonds 6,3 Onveiligheidsgevoelens eigen woonbuurt 34 Overlast bekladdingen,beschadigingen,vernielingen 28%

6,5 36 31%

☼ ▼ ▼

Startende ondernemers Startende ondernemers die na twee jaar nog bestaan

1.070 578

1.024 805

▼ ☼

Werkzame personen Toegenomen arbeidsplaatsen Werkeloosheid naar duur langer dan 1 jaar Werkzoekenden tot 22 jaar

49.734 544 5.413 314

49.935 ☼ 532 ▼ 3.154 ☼ 177 ☼

Tevredenheid eigen woning Mening bewoners over parkeervoorzieningen Beoordeling bewoners openbaar vervoer

7,3 6,4 7,6

7,3 6,6 7,7

☼

Aantal broedplaatsen

180

200

☼

Obesitas 5-jarigen Obesitas 10-jarigen

22% 33%

25% 36%

▼ ▼

Minimumhuishoudens Langdurige minimahuishoudens als % van alle

17,3% 77%

17,2% 75%

4,6

▼ ☼ ▼

29

Pagina 30 van 30


Indicator minimahuishoudens Jongeren wonend in huishouden met minimum inkomen Huishoudens in schuldhulpverleningsprogramma Werkeloosheidspercentage

Score 2008/2009

Score 2010/2011

28,3%

27,4%

2,3% 8,7%

3% 6,5%

Achterstandsleerlingen % Jongeren met startkwalificatie Vroegtijdig school verlaten Oordeel ouders over school van kind

28% 55% 1891 7,1

28% 56% 1805 7,1

Aantal inwoners (1 januari 2009 respectievelijk 2010)

132.974

138.087

Begroting stadsdeel na bestemming (2010 respectievelijk 2012)

198,9 miljoen

188,4 miljoen

▼ ☼

☼

30

Midterm review. Bezoekadres Pieter Calandlaan KH Amsterdam

Recommend Documents