Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH
Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ
Programma • • • • • • • •
Stellingen Geschiedenis van verslaving Wat zijn drugs? Fasen van gebruik Soorten middelen Effecten van middelen Risicofactoren Relatie NAH, alcohol en middelen
Stellingen Verslaving is een gebrek aan wilskracht, een morele zwakte? • Verslaafden kunnen alleen geholpen worden wanneer ze zich onderwerpen aan een extern opgelegde structuur? • Verslaving is een hersenaandoening die medische behandeling behoeft? • Verslaving is een gedragsprobleem dat met gedragsmatige interventies behandeld kan worden?
IrisZorg •
Vóór 19e eeuw: Morele model: verslaving werd gezien als morele zwakheid gebrek aan wilskracht of zonde
•
Tot +/- 1950 Ziektemodel: ontstaan begrip ‘verslaving’, onderscheid genotmiddelen en geneesmiddelen, op zoek naar behandeling’ van verslaving
•
Vanaf ca. 1960 :Verlichtingsmodel: verslaving kan alleen worden ‘behandeld’ als verslaafde zich onderwerpt aan ‘hogere macht’, bijv. AA, TG’s
•
Vanaf ca. 1970: Bio- Psycho - Sociaal model verslaving ontstaat door samenspel biologische, psychologische en sociale factoren.Eerst verslaving als gewoontegedrag, daarna als chronische aandoening van de hersenen
•
Nu steeds meer onderzoek naar de functie van de hersenen in relatie tot middelengebruik.
Drugs en alcohol Drugs en alcohol zijn stoffen die een verandering van het menselijk bewustzijn veroorzaken en om die reden worden gebruikt.
Afhankelijkheid • Lichamelijke afhankelijkheid gewenning, tolerantie ontwenningsverschijnselen • Geestelijke afhankelijkheid het idee zonder het middel niet goed te kunnen functioneren
Fasen van gebruik Afhankelijkheid Problematisch gebruik Sociaal gebruik Experimenteren Kennismaking Geen gebruik
Neurotransmitters belangrijk bij werking van drugs en psychofarmaca
Verschillende soorten middelen en het effect hiervan
verdovend
stimulerend
• • • • •
• cafeïne • nicotine • cocaïne • amfetamine • XTC¹
alcohol heroïne GHB slaapmiddelen kalmeringsmiddelen
waarnemingsveranderend • XTC² • cannabis • LSD • paddo’s
Veel voorkomend verdovend middel = alcohol Alcohol verdooft! - vermindering reactievermogen - vermindering van de concentratie - verlies controle over spraak en motoriek - blackout - verdoving bewustzijnscentrum - verdoving ademhalingscentrum
Effecten alcohol • Alcohol versterkt de stemming die iemand voor het drinken heeft: - somber, dan nog meer somber - vrolijk, dan nog vrolijker • Alcohol verdooft de remmingen; iemand kan daardoor agressief worden óf andere gaan dingen doen die ze normaal nuchter niet zouden doen
Lichamelijke en psychische klachten als gevolg van alcohol.
Wat is het effect van alcohol op het brein. Denk aan NAH!
Alcohol grijpt in op de neurotransmitters: GABA –erge, glutamaterge, domaninerge, opioïde, seerotonerge en cannabinoïde systeem Effecten: sederende, amnesie, beloning
Langdurig gebruik: gewenning, tolerantie meer nodig om het zelfde effect te bereiken
Hersenen niet drinkende jongeren
Hersenen drinkende jongeren
Effecten cannabis(1) • • • • • •
Versterkt de stemming Waarneming verandert / intenser Fantasie slaat op hol Vreet- en / of lachkick Neemt remmingen weg Ontspannen
Effecten cannabis(2) • • • • •
Droge mond Rode ogen Verwijde pupillen Versnelde hartslag Geheugenfuncties, reactietijd, coördinatievermogen en leerprestaties nemen tijdelijk af
Effecten XTC/Speed/Cocaïne • • • • • • • • •
Energiek, helder Hartslag versnelt Vertraagde stofwisseling Lichaamstemp. + bloeddruk stijgen Stijve kaken, doge mond en keel Coördinatie bewegingen moeilijk Ontspannen en zorgeloos (xtc) Warm, verliefd gevoel (xtc) Waarneming intenser (xtc)
Hersenen cocaïne gebruik
Amfetamine
Serotonine vermindering tgv van XTC gebruik •
• bron: Image courtesy of the National Institute on Drug Abuse.
Psychofarmaca • Inhoud • Hypnotica
Hypnotica
epidemiologie
• 30% Nederlandse bevolking heeft slaapstoornis • 800.000 chronische benzodiazepine gebruikers
Hypnotica
Benzodiazepine
Inwerkingssnelheid
Werkingsduur
resorptiesnelheid
Eliminatiehalfwaar detijd Resorptie
distributiesnelheid
Verdeling dosering
Snelle inwerktijd vergroot kans op misbruik! Lange halfwaardetijd, cave accumulatie
Risico’s van combigebruik • Verschillende middelen Effect onvoorspelbaar
1+1 =3!
Afronding
