Methodiek Binnenmilieuprofiel
ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011
ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025
[email protected]
Inhoud • • • • • • •
Uitgangspunten Benodigdheden Scores op het binnenmilieuprofiel De methode Het resultaat Praktijkervaringen Samenvatting
1
Uitgangspunten • Beoordeling van de woning zelf, niet van het gebruikersgedrag • Doelgroep – Mensen met enige kennis van het energielabel en die de instructie Binnenmilieuprofiel via ISSO gevolgd hebben
• Benodigde kennis – Bouwkundige kennis bijv. niveau energielabel opnemer, aangevuld met specifieke kennis over binnenmilieu
• Tijd/kosten – Ca. 30 tot 60 minuten extra opnametijd
Uitgangspunten • Standaardomstandigheden – Gebruik van de woning – Gebruik bouwkundige en technische voorzieningen – Omgeving van de woning
• Geschikte woningen – Bestaande woning, bewoond of onbewoond – ‘Traditionele’ ventilatiesystemen • Bijvoorbeeld (nog) geen decentrale ventilatie
• Als bijv. het gebruik afwijkt is de deskundigheid van de opnemer van belang om de bewoners juist in te lichten!
2
Benodigdheden • • • • • • • •
ISSO publicatie 82.4, Binnenmilieuprofiel woningen Softwaretool Gegevens uit een EPA-W (energielabel) opname Meetlint Fotocamera (optioneel) Geluidniveaumeter* Meetinstrument mechanische ventilatie* Kennis over binnenmilieu
* Alleen als er mechanische luchtafzuiging of balansventilatie aanwezig is.
Scores op het binnenmilieuprofiel Het Binnenmilieuprofiel behandelt 8 aspecten en geeft daardoor 8 scores op het profiel: • • • • • • • •
Luchtverversing Vocht en schimmel Verbrandingsgassen Thermisch comfort winter Oververhitting zomer Installatiegeluid Geluidisolatie Daglichttoetreding
3
Scores op het binnenmilieuprofiel
Scores op het binnenmilieuprofiel • Per aspect wordt een ‘stoplicht’ score gegeven.
4
Scores op het binnenmilieuprofiel De scores zijn in de meeste gevallen uit meerdere deelscores zijn opgebouwd. Bijvoorbeeld:
Bestaat uit beoordeling van: – Toevoer basisventilatie – Afvoer basisventilatie – Luchtdoorlatendheid gevel – Spuiventilatie – Bedienbaarheid ventilatievoorzieningen – Onderhoudbaarheid basisventilatievoorzieningen
6 deelscores
Scores op het binnenmilieuprofiel Overzicht van de 29 (deel)onderwerpen 4.1.
Luchtverversing 4.1.1. Toevoer basisventilatie 4.1.2. Afvoer basisventilatie 4.1.3. Luchtdoorlatendheid gevel 4.1.4. Spuiventilatie 4.1.5. Bedienbaarheid ventilatievoorzieningen 4.1.6. Onderhoudbaarheid basisventilatie voorzieningen
4.2.
Vocht & Schimmel 4.2.1. Zichtbare schimmelplekken woon- en slaapkamers 4.2.2. Zichtbare vochtplekken/lekkages woon- en slaapkamers 4.2.3. Open of gesloten keuken 4.2.4. Afvoer afzuigkap 4.2.5. Vocht en schimmel in de badkamer
4.3.
Verbrandingsgassen 4.3.1. Hoofdverwarming 4.3.2. Bijverwarming 4.3.3. Warmtapwatertoestel 4.3.4. Kooktoestel
4.4.
Thermisch comfort winter 4.4.1. Stralingstemperatuur 4.4.2. Koudeval 4.4.3. Tocht 4.4.4. Vloertemperatuur 4.4.5. Lokale of centrale verwarming 4.4.6. Regelbaarheid ruimteverwarming 4.4.7. Kwaliteit warmteafgifte
4.5.
Oververhitting zomer
4.6.
Installatiegeluid 4.6.1. Installatiegeluid ventilatiesysteem eigen woning 4.6.2. Installatiegeluid aangrenzende woningen
4.7.
Geluidisolatie 4.7.1. Buitengeluidbelasting en geluidwerende eigenschappen gevel 4.7.2. Geluidisolatie verticale woningscheiding(en) 4.7.3. Geluidisolatie horizontale woningscheiding(en)
4.8.
Daglichttoetreding
5
Scores op het binnenmilieuprofiel • De score op het binnenmilieuprofiel wordt als volgt bepaald door de deelscores: • • • •
1 of meer uitroepteken 1 of meer rood >50% oranje ≤50% oranje
= uitroepteken = rood = oranje = groen
Dus: grote risico’s zijn direct zichtbaar op de voorkant van het binnenmilieuprofiel
De methode • Wat moet de opnemer doen? Gegevens uit EPA-W – Bijv. Rc-waarde en oppervlakte van gevel en vloer
Metingen – Bijv. glasoppervlakte in de woonkamer (t.b.v. daglicht) – Mechanische ventilatie – Geluid van ventilatiesysteem
Inspecties – Herkennen van installaties (bijv. verwarming, gevelroosters, mechanische ventilatie) – Herkennen van bouwkundige voorzieningen (bijv. zonwering, natuurlijk ventilatiekanaal)
Volg de stroomschema’s
6
De methode • Per deelaspect wordt een stroomschema doorlopen waaruit een score volgt. Bijvoorbeeld:
De methode • In publicatie 82.4 staat per schema een toelichting: – – – – – –
Waarom is het onderwerp belangrijk (in het kort) Benodigde gegevens Benodigde apparatuur Waar? (in welke kamers) Hoe? (bijv. uitzonderingen of extra informatie) Eventueel verwijzing naar bijlage met meer informatie
7
De methode
De methode
Mechanische luchttoevoer WOON- en SLAAPKAMER(S)
Handmatige bediening aanwezig?
• Meting van mechanische luchttoevoer:
nee
Gebruik gegevens van fabrikant/ leverancier of van een inregelrapport.
ja
ja
3 (of meer) standen schakelaar aanwezig?
nee
Aan/uit schakelaar aanwezig?
nee
ja Meet debiet luchttoevoer in woonen slaapkamer(s) in stand 2 (midden)
Meet debiet luchttoevoer in woonen slaapkamer(s) in stand 3 (hoog)
ja Kamer > 10 m2 ?
nee
Totaal debiet kamer ≥ 25 m3/uur ? (> 7 l/s)
ja
Luchttoevoer RUIM VOLDOENDE
Debiet per m2 van de kamer = ≥ 2,5 m3/uur? (> 0,7 l/s)
ja
nee
nee
Kamer > 10 m2 ?
Meet debiet luchttoevoer in woonen slaapkamer(s) in stand AAN
ja
nee
Totaal debiet kamer ≥ 25 m3/uur ? (> 7 l/s)
Debiet per m2 van de kamer = ≥ 2,5 m3/uur? (> 0,7 l/s)
Meet debiet luchttoevoer in woonen slaapkamer(s)
nee
ja
nee
ja
Luchttoevoer VOLDOENDE
Luchttoevoer ONVOLDOENDE
8
Het resultaat Voorkant Binnenmilieuprofiel:
Past naast het Energielabel:
Het resultaat Achterkant Binnenmilieuprofiel:
Standaard verbetermaatregelen
9
Het resultaat: standaard adviezen •
•
Geeft mogelijke standaard verbetermaatregelen bij veel voorkomende grote risico’s voor gezondheid of comfort (scores ‘rood’ en ‘uitroepteken’) De bewoners moeten (bijna) altijd een specialist raadplegen voordat tot uitvoeren van maatregelen over wordt gegaan.
Voorbeelden:
Praktijkervaringen • De methode uitgeprobeerd in: – Aantal woningen bij maken van publicatie – Samen met een Energielabel adviseur in 11 woningen in project gemeente Den Haag (presentatie Mieke Weterings)
• Persoonlijke praktijkervaring: – Eenvoudige methode – Beperkte extra handelingen t.o.v. energielabel (vooral in oudere woningen)
10
Praktijkervaringen • Vervolg praktijkervaring: – Voldoende kennis van bouwkunde, installaties en binnenmilieu nodig om juiste resultaat te krijgen en om bewoner goed te kunnen adviseren – Bijzondere situaties moeten ingeschat worden op basis ervaring en kennis inspecteur
Praktijkervaringen • Reactie bewoners: – Zien de meerwaarde wel in (bij uitgebreide rapportage) – Geeft risico’s aan die je anders niet zou zien (bijv. ventilatie bij gebruik van isolatie en kierdichting) – Motiveert om het binnenmilieu te verbeteren Maar: een uitgebreid advies en een duidelijke rapportage zijn gewenst (dat moet de adviseur zelf maken)
11
Samenvatting (1/3) • Resultaat: – Overzicht van huidige score van de woning (niet van de bewoners) – Geeft standaardadvies bij veel voorkomende ernstige gebreken / grote risico’s – Helpt bewoners/corporaties alert te zijn
• Wat krijg je niet? – Een maatwerkadvies met oplossingen (is specialistische kennis voor nodig) – Inzicht in effect van energieverbetering op het binnenmilieu (interactie tussen energie en binnenmilieu)
Samenvatting (2/3) Belangrijke rol voor de adviseur: – Maak een duidelijke rapportage over het binnenmilieuprofiel, begrijpelijk voor de leek – Geef aan wat de grootste risico’s zijn (de rood en uitroepteken score’s), waarom deze belangrijk zijn en hoe deze te verhelpen zijn – De adviseur beschikt over voldoende kennis om bewoners verder te helpen als er vragen zijn • Of: verwijs door naar bijv. experts, GGD of verhuurder!
12
Samenvatting (3/3) • Naast de publicatie en wat eenvoudig gereedschap is vooral de kennis van de adviseur van belang: Het volgen van een (binnenkort door ISSO op te starten) instructie Binnenmilieuprofiel is vereist voordat een binnenmilieuprofiel gemaakt kan worden
Hartelijk dank voor uw aandacht
Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025
[email protected]
13
