Met tekstbijdragen van: Henk Boeke Remy Chavannes Remco Faasen Rob Geleijnse Amber van Rijn

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 4

Met tekstbijdragen van: Henk Boeke Remy Chavannes Remco Faasen Rob Geleijnse Amber van Rijn

Mijn Kind Online Hoe begeleid je je kind op Internet? Justine Pardoen en Remco Pijpers

ISBN 90 6665 577 1 NUR 847

© 2005 B.V. Uitgeverij SWP Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot Uitgeverij SWP (Postbus 257, 1000 AG Amsterdam) te wenden.

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 9

Inhoud

1.

Inleiding

15

2.

Wat ouders moeten weten

19

2.1 Wat doen kinderen op Internet? Algemeen Surfen Gamen Forums, gastenboeken en sites met reactie-faciliteiten E-mailen Chatten Instant Messaging (ICQ en MSN) Cammen Downloaden Skypen Een homepage maken Persoonlijke profielen maken en bekijken Party-dating Een club beginnen Een foto-album maken Bloggen Hacken

19 20 23 25 26 27 29 31 35 36 37 37 38 40 41 41 41 42

2.2 Stoomcursus ‘techniek voor ouders’ Browser Cookies Web-bugs E-mail software Chat-software Instant messaging (IM) via ICQ Instant messaging (IM) via MSN Messenger Filter-software

43 44 47 47 48 49 50 50 52

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 10

Spam-filters Spit en Spim Spyware Adware en advergames Virus-scanner Firewall Pop-up killer Zélf reclames onderdrukken en sites blokkeren Kostenbeheersings-software 0900-dialers Timers Phishing Open Source software

54 55 55 57 57 58 59 61 62 62 64 65 65

2.3 De voordelen van Internet Internet als informatiebron Internet voor fun Internet om te communiceren Internet als persoonlijke informatiebron

66 66 67 68 70

2.4 De risico’s van Internet-gebruik Algemeen Juridisch Sociaal-emotioneel Veiligheid Betrouwbaarheid van informatie

71 71 72 77 83 85

2.5 Wat kun je doen bij problemen? Pesten Stalking Kinderporno Seks-sites Stiekeme afspraakjes met vreemden Te weinig slapen Opvoedproblemen door Internet Instanties voor advies en hulp

87 87 90 91 92 93 94 95 95

2.6 Criteria voor goede kinder-sites OK!-keurmerk Bison-project Reclame

97 97 98 99

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 11

Meetbare criteria Educatieve en informatieve waarde Communicatieve waarde

100 101 103

3. Wat u uw kinderen kunt bijbrengen

105

3.1 Algemene adviezen vooraf

105

3.2 Internet-opvoeding 2 tot 4 jaar Spelen op het web (2-4 jaar)

107 108

3.3 Adviezen voor 4 tot 6 jaar (groep 1 en 2 ) Spelen op het web (4-6 jaar)

109 109

3.4 Adviezen voor 6 tot 9 jaar (groep 3, 4 en 5) Spelen op het web (6-9 jaar) Communiceren via het Internet (6-9 jaar)

111 111 114

3.5 Adviezen voor 9 tot 13 jaar (groep 6, 7 en 8) Spelen op het web (9-13 jaar) Communiceren via het Internet (9-13 jaar) Het maken van een eigen homepage of website (9-13 jaar) Informatie zoeken (9-13 jaar) Hoe lang op Internet? (9-13 jaar)

117 118 123 128 129 131

3.6 Internet-opvoeding 13 jaar en ouder Surfen (13+) Werken met websites, homepages en weblogs (13+) Communiceren (chatten, mailen, MSN-en, etc.) 13+ Informatie zoeken (13+)

131 132 137 138 141

3.7 Vuistregels voor Internet-gebruik Vuistregels voor Internet-gebruik (9-13 jaar) Vuistregels voor Internet-gebruik (13 +)

143 143 144

4.

149

Internet op school

4.1 Uitgangspunten

149

4.2 Didactiek

151

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 12

4.3 Techniek (computervaardigheid)

152

4.4 Informatie-verwerking

153

4.5 Sociale aspecten

154

4.6 Privacy

158

4.7 Beveiliging

160

4.8 Pedagogische aspecten

163

5.

165

Meer informatie

5.1 Internet-wetenschappelijk onderzoek Nuttige rapportages Wat doen kinderen op Internet? De invloed van media op baby’s en peuters De invloed van nieuwe media op jonge kinderen De rol van MSN in het leven van tieners De invloed van games Digitaal pesten Jeugd en media Rendement van ICT

165 165 165 165 166 166 166 166 167 167

5.2 Internet - Informatie voor opvoeders Opvoeding en Internet Kinderen en chatten Algemene informatie over Internet en veiligheid

167 167 169 169

5.3 Internet-specifieke thema’s Media en opvoeding Kinderen en commercie Pesten Cyber-criminaliteit Web-verslaving

170 170 171 171 172 172

5.4 Internet op school Algemeen Media-educatie Lesmateriaal en hulpmiddelen

172 172 174 174

KindOnlineOpmak2.qxp

13-5-2005

11:19

Pagina 13

School-websites Website-beheersystemen voor scholen Open Source software

176 176 176

5.5 Boeken voor opvoeders (ouders en leerkrachten)

177

5.6 Boeken voor kinderen

179

5.7 Online cursussen voor kinderen

180

5.8 Online cursussen voor opvoeders

180

5.9 Websites voor kinderen en jongeren Informatie en educatie Informatie en vermaak Alleen vermaak Betrouwbare startpunten Hulp en ondersteuning

181 181 182 184 186 186