Meerjarenbeleidsplan

Meerjarenbeleidsplan 2011-2015

WIJ ZIJN ZUIDWESTER

3

inhoudsopgave Wij zijn zuidwester

Voorwoord Missie, kernwaarden en visie

Wij zijn deskundig

Interview Ankie van Wijk - van Rossen

De wereld om ons heen

De wereld om ons heen

Wij zijn betrokken

Interview Leen en Dineke van Winkelhof

Blik op de toekomst

Blik op de toekomst

Wij zijn inventief

Interview Anseline Tijl en Conny Tanis

Ambities Cliënt

Onze ambities Ambities resultaatgebied cliënt

Ambities medewerker

Ambities resultaatgebied medewerker

Wij zijn resultaatgericht

Interview Harry Bosma, Jan Heshof en Leen van Westen

Ambities markt

Ambities resultaatgebied markt

Ambities bedrijfsvoering

Ambities resultaatgebied bedrijfsvoering

Wij zijn betrouwbaar

Interview Ger van Est

Ambitiematrix 4

5 7 11 14 19 22 27 30 31 36 41

44 50 55 56

Voorwoord

Voor u ligt ons meerjarenbeleidsplan dat een beeld schetst van waar wij in 2015 staan. Wij zijn deskundig. Deskundig op het gebied van goede en veilige ondersteuning en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking. In ons gehele werkgebied zijn wij een betrokken en betrouwbare samenwerkingspartner, die snel en op inventieve wijze een antwoord formuleert op ondersteuningsvragen van cliënten. Wij kunnen dit, omdat wij over de kennis en expertise beschikken om dit waar te maken. Dit meerjarenbeleidsplan beslaat een periode van vier jaar en is tot stand gekomen dankzij de input en brede consultatie van medewerkers, het Managementteam, de Centrale Cliëntenraad, de Ondernemingsraad en Raad van Toezicht van Zuidwester. De komende jaren worden uitdagend met als belangrijkste doelstelling het optimaliseren van de kwaliteit van bestaan van cliënten en daarbij het terugdringen van bureaucratie.

Dit vraagt om een resultaatgerichte en inventieve werkhouding van al onze medewerkers. Medewerkers die bereid zijn om veranderingen in onze organisatie vorm te geven en mee te werken aan een toekomst, waar het voor cliënten fijn is om te wonen en te werken. Dit vanuit een gezamenlijk gedragen visie, waarin ieder mens de mogelijkheid heeft om zijn eigen unieke zelf te zijn: Ik ben uniek, Jij bent uniek, Wij zijn met elkaar meer dan de som van ons

Ir. L.J.M. Kenter voorzitter Raad van Bestuur

5

6

Missie, kernwaarden en visie De vele ontwikkelingen in de gezondheidszorg brengen dynamiek maar ook onzekerheid met zich mee. Daarmee krijgt het maken van beleid een steeds kortere horizon. Wat echter blijft, is de geschiedenis over het ontstaan van onze organisatie op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee. Uit de historie blijkt dat Zuidwester een organisatie is met een sterk intramuraal karakter. In de loop van de jaren is ons werkgebied verder uitgebreid, waarbij er een spreiding is ontstaan in het zorg- en dienstverleningsaanbod over het Zuidwesten van Nederland.

Missie In het Zuidwesten van Nederland zijn wij dé zorg- en dienstverlener, die mensen met een (licht) verstandelijke beperking centraal stelt op het gebied van wonen, dagbesteding, individuele begeleiding en behandeling. Wij vergroten de kwaliteit van bestaan van onze cliënten, door hen te ondersteunen in het hebben van regie op het eigen leven. Wij doen dit door actief invulling te geven aan onze kernwaarden. Kernwaarden Kernwaarden zijn de diepgewortelde waarden van Zuidwester die het ons mogelijk maken

om vorm en inhoud te geven aan onze visie en missie. Wij stellen de cliënt centraal, door in ons dagelijks werk en handelswijze, de volgende kernwaarden te hanteren:

Wij zijn inventief en resultaatgericht

Wij ondersteunen de cliënt in het maken van eigen keuzes en geven hier op actieve wijze invulling aan. De interactie tussen cliënt en medewerker is voor ons dan ook meer dan de interactie tussen twee mensen. Het zorgt er voor dat wij samen in staat zijn om de kwaliteit van elkaars bestaan te vergroten. Dit vertaalt zich in de volgende visie:

Wij zijn betrouwbaar

Ik ben uniek,

Visie Bij ons staat de cliënt centraal. Centraal vanuit de overtuiging dat ieder mens uniek is en daardoor verschillende behoeftes heeft.

Jij bent uniek,

Wij zijn deskundig en betrokken

Wij zijn met elkaar meer dan de som van ons 7

“Je kunt de modules volgen wanneer het jou uitkomt”

8

WIJ ZIJN DESKUNDIG

9

Interview “Kweekvijver als springplank voor talent”

10

Interview Ankie van Wijk van Rossen Meegaan met de tijd, inspelen op de toekomst en aantrekkelijk blijven als werkgever: dit zijn een aantal pittige uitdagingen waar Zuidwester voor staat.

Deskundigheid en het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers zijn de sleutel tot succes. Eén van de mogelijkheden die wij alle medewerkers bieden is e-learning, oftewel het digitale Leerplein. Hiermee kan elke medewerker, vanaf elke locatie theorielessen volgen. Er kunnen oefen- en toelatingstoetsen worden gemaakt en men kan zich inschrijven voor praktijklessen en -toetsen op de datum die de medewerker het beste uitkomt. Nadat Ankie van Wijk - van Rossen op het Opleidingscentrum Zuidwester de praktijktoetsing ‘Voorbehouden en Risicovolle Handelingen’ had gedaan, wachtte haar

een verrassing: zij werd in het zonnetje gezet, omdat zij als eerste medewerker van Zuidwester de hercertificering van wel zes modules VRH via het Leerplein heeft afgerond. Ankie is medewerker nachtdienst in Oud-Beijerland en vindt de digitale toetsing via het Leerplein een uitkomst: “Je kunt de modules volgen wanneer het jou uitkomt, zelfs ’s nachts, zoals ik heb gedaan!” Kweekvijver Een ander spannend initiatief dat wij in het kader van persoonlijke ontwikkeling van medewerkers gaan starten, is de Kweekvijver. Dit is een onderdeel van de zoektocht naar

medewerkers met veel potentieel binnen Zuidwester, de zogenaamde High Potentials. Wij proberen op deze manier een springplank voor medewerkers te creëren en professionals aan boord van de organisatie te houden. Medewerkers kunnen zich ook zelf aanmelden voor de Kweekvijver. Na het doorlopen van een aantal procedures en het voldoen aan diverse criteria krijgen deze collega’s een ontwikkelassessment aangeboden waaruit een voor hen specifiek leer- en begeleidingsplan zal ontstaan. Dankzij deze instrumenten behouden wij de kennis en expertise van deze medewerkers voor de organisatie. 11

“eigen sociale netwerk van cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers”

12

DE WERELD OM ONS HEEN

13

De wereld om ons heen Met de introductie van marktwerking, is het landschap van zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking veranderd. Wij zien ons in de komende jaren voor de uitdaging gesteld om ons zorgaanbod verder te flexibiliseren, dit meer af te stemmen op de individuele behoefte van de klant én gelijktijdig dezelfde klant meer regie te geven over de wijze waarop hij zijn leven in wil vullen. Dit alles in een maatschappelijke context met een sterke inperking van de AWBZ als gegeven, waarbij steeds meer sprake zal zijn van participatie van cliënten in de samenleving, als gevolg van de door gemeenten uit te voeren Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Daarbij wordt door de overheid steeds meer een beroep gedaan op het eigen sociale netwerk van cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers.

Trends en ontwikkelingen In de wereld om ons heen, signaleren wij een aantal trends en ontwikkelingen. Het persoonlijk netwerk van mensen met een verstandelijke beperking wordt steeds belangrijker. De cliënt krijgt meer eigen verantwoordelijkheid. De cliënt, of zijn vertegenwoordiger, doet in toenemende mate een beroep op gezondheidsinstellingen, zoals de huisarts, plaatselijke welzijnsorganisaties en culturele instellingen voor vrije tijd. Aan organisaties als de onze, wordt een meer aanvullende functie toegedicht zoals in de ambulante ondersteuning, het aanbieden van specialistische zorg en behandeling, specifieke vormen van dagbesteding en begeleiding naar betaald werk. Met de afbouw van de AWBZ verandert de 14

financiering van de zorg. De verwachting is, dat zorgkantoren verdwijnen en de langdurige zorg wordt ondergebracht bij de zorgverzekeraars. Gelijktijdig met deze overgang van zorgkantoren naar zorgverzekeraars, zullen er nieuwe aanbieders op de markt van de gehandicaptenzorg actief worden, waaronder kleinschalige voorzieningen. Voor de cliënt en de verzekeraar betekenen deze ontwikkelingen meer keuze en contractvrijheid. Wij signaleren een terugloop in de aanmelding van mensen met een ernstige tot matige verstandelijke beperking. Er wordt een toename verwacht van ouderen met een verstandelijke beperking die niet langer in hun huidige omgeving kunnen blijven wonen. Het aantal mensen met een licht

verstandelijke beperking met (sterke) gedragsproblemen, dat een beroep doet op onze zorg en dienstverlening, neemt toe. De beleidsvoornemens, het scheiden van wonen en zorg, het overhevelen van de functies dagbesteding en begeleiding naar gemeenten en de aanpassing van het IQ criterium voor recht op zorg in de AWBZ, hebben gevolgen en impact op het aanbod van onze zorg en dienstverlening aan mensen met een lichte verstandelijke beperking en op de totale bedrijfsvoering van Zuidwester. Het is de uitdaging om hiervoor op korte termijn adequate oplossingen te bedenken.

Regie in eigen hand Het versterken van de positie van mensen met een verstandelijke beperking, wordt beschreven en vastgelegd in de nieuwe wet; Cliëntenrechten Zorg, welke naar verwachting tijdens deze beleidsperiode wordt vastgesteld. Genoemde wet vervangt een aantal wetten, zoals de WGBO, de wet Klachtrecht, de wet Medezeggenschap en de Kwaliteitswet zorginstellingen. De WCZ geeft de cliënt meer recht op goede zorg en versterkt en verduidelijkt de rechtspositie van de cliënt en regelt de verantwoordelijkheid van zorgaanbieders voor kwaliteit van zorg. Het proces van kiezen van de zorgaanbieder van eigen voorkeur wordt vergemakkelijkt. Ook het indienen van klachten bij ontevredenheid over de zorg wordt makkelijker gemaakt. Bedrijfsvoering Meer regie voor de cliënt heeft gevolgen voor onze bedrijfsvoering. Momenteel wordt deze nog sterk gedomineerd door uitgangspunten als veiligheid en beheersen. Vanuit de bedrijfsvoering wordt tevens gestuurd op grootschalige voorzieningen. De

zorg- en dienstverleningsvragen verschuiven echter steeds meer naar kleinschalige voorzieningen. De uitdaging is, om een goede balans te vinden tussen beheersing en aansturing, met inachtneming van de zorg- en ondersteuningsvragen van onze cliënten. De financiering met betrekking tot de kapitaallasten van huisvesting van cliënten in zorg, wordt gewijzigd. Deze financiering wordt losgekoppeld van de toelating. Deze ontwikkeling dwingt ons om te zorgen voor een goede bezetting op woningen en na te denken over de haalbaarheid van de exploitatie op middellange en lange termijn van de huidige woningen en ook van de nieuw te realiseren huisvesting voor cliënten. Bij eerder genoemde trends en ontwikkelingen, dringt zich de vraag van betaalbaarheid op. De ruimte in de AWBZ wordt ingeperkt. Deze wordt gedeeltelijk ingenomen door andere financieringsvormen zoals WMO en in toenemende mate de eigen (private) financiering voor additionele vormen van zorg en ondersteuning. De overheveling van cliënten van AWBZ naar WMO, vereist slagvaardig relatiebeheer met gemeenten.

Een duidelijke productenboek als hulpmiddel bij aanbesteding en acquisitie van nieuwe klanten is daarvoor een voorwaarde. Ook moeten er op klantgerichte wijze, aanvullende servicepakketten worden ontwikkeld. Om aan eisen die door de buitenwereld aan ons worden gesteld te kunnen voldoen, worden samenwerkingsverbanden met derden meer dan noodzakelijk. Vertaling naar jaarplan en ondersteuningsplan Onze visie op zorg en dienstverlening dient te worden vertaald naar de individuele cliënt. Meer regie en actieve participatie van cliënten en wettelijk vertegenwoordigers vraagt om een duidelijke aansturing zodat afspraken worden nagekomen. In dit meerjarenbeleidspan worden keuzes en ambities voor de toekomst kenbaar gemaakt. Ambities die onvoorwaardelijk worden gedeeld. Keuzes die belangrijk zijn voor onze cliënten en die op herkenbare wijze zijn terug te vinden in zowel de jaarplannen, als in de individuele ondersteuningsplannen. Het expliciet betrekken van mantelzorgers bij het tot stand komen van deze ondersteuningsplannen, sluit hier op aan. 15

“inzet van social media een prima bijdrage”

16

WIJ ZIJN BETROKKEN

17

Interview “Social media als belangrijk netwerkinstrument”

18

Interview ouders van Jeroen, Leen en Dineke van Winkelhof “Voor mensen met een meervoudig complexe beperking, komt elke verschraling in de zorg keihard aan. Zij zitten de hele dag in een rolstoel. Als er, om wat voor reden dan ook, minder aandacht is hoor je hen niet klagen, want dat kunnen ze simpelweg niet.”

“Iemand met een minder ernstige beperking, kan een eindje gaan lopen, of iets anders gaan doen om zijn energie kwijt te raken of prikkels op te doen. En is hij het ergens niet mee eens, dan kan er altijd nog een bezoekje worden afgelegd aan de cliëntvertrouwenspersoon. Voor cliënten die ’s morgens in de rolstoel worden geholpen en er ’s avonds weer wordt uitgehaald, geldt dat niet,” Aan het woord zijn de betrokken ouders van Jeroen, Leen en Dineke van Winkelhof. “Het hiaat zit ‘m in de ondersteuning. Voor elke rolstoel die verplaatst moet worden, zijn nu eenmaal handen nodig. En die zijn er niet altijd. Het zou mooi zijn als er een uitgebreid netwerk zou ontstaan rond de cliënt, buiten dat van de eigen familie. En over netwerk gesproken, de inzet van

Social Media kan hier een prima bijdrage in leveren. Facebook, Twitter, of een e-mail contact groep. Eén of meerdere mensen kunnen hier namens de cliënt mee beginnen en ouders, familieleden, vrienden, collega’s en buren uitnodigen mee te doen. Onderling kan dan worden bepaald wie ondersteuning biedt bij het wandelen, helpt bij het zwemmen of meegaat met uitstapjes. Gewoon, met elkaar regelen. Lekker direct, in een paar minuten gedaan. Geen bureaucratie, roosters of andere formulieren. Natuurlijk moet er wel een zekere vorm van controle zijn. Maar de basis is vertrouwen in elkaar. En in een klein netwerk van bekenden, waarin verwanten en medewerkers samen optrekken, lijkt ons dat niet zo moeilijk. Laten we het Zuidwester 2.0 noemen. Wij leveren graag een bijdrage in het ontwikkelen en de inzet van deze middelen.” 19

“Ontwikkelingen vormen geen bedreiging, maar betekenen een kans”

20

BLIK OP DE TOEKOMST

21

Blik op de toekomst

Wij hebben een turbulente periode achter de rug. De laatste jaren hebben vooral in het teken gestaan van het op orde brengen van de bedrijfsvoering. Grote stappen zijn gemaakt op het gebied van financiële kadering en het kostenbewustzijn in de organisatie. Dit traject gaf soms onzekerheid en twijfel, maar heeft ook veel goeds gebracht. Daardoor is bij medewerkers in alle lagen van onze organisatie het besef gegroeid dat wij nu moeten doorbouwen aan de vormgeving van een solide organisatie. Een organisatie die ons daadwerkelijk in staat stelt om goede kwaliteit van zorg en ondersteuning te realiseren. Ook de externe ontwikkelingen op het gebied van financiering en veranderende zorgvragen vereisen dit. 22

Bezinning en reflectie De centrale rol voor de individuele cliënt wordt steeds belangrijker. Alle bij de zorg betrokken partijen ondersteunen deze ontwikkeling. De veranderingen in het overheidsbeleid ten aanzien van de AWBZ, leiden tot steeds strakkere financiële kaders. Deze ontwikkelingen dwingen ons tot verdere bezinning op de huidige vormgeving van de organisatiestructuur in alle facetten. Hierbij zullen indien noodzakelijk structurele veranderingen worden doorgevoerd.

onder druk van de omstandigheden een vernieuwde organisatie neer te zetten die nog betere voorwaarden schept voor een optimale kwaliteit van bestaan van de cliënt. Dit vergt gedegen onderzoek en overweging. De uitkomst moet zijn, dat wij dé organisatie zijn die naadloos aansluit op de ondersteuningsvragen van de cliënt. Dan staat de cliënt daadwerkelijk centraal. Een belangrijke aanjager van dit traject wordt het Zorgkernteam, dat in 2011 is samengesteld.

Kansen en ontwikkelingen Deze ontwikkelingen vormen geen bedreiging, maar betekenen een kans. Een kans om

Doorzettingsvermogen De wens en ambitie om de cliënt werkelijk centraal te stellen zal inspanning, moed en

doorzettingsvermogen vragen van ons allemaal. Herbezinning op de toekomstvisie en welke gevolgen dit heeft voor ons als zorgorganisatie vraagt tijd. Er is ruimte nodig voor reflectie op de eigen situatie met afstand tot de waan van de dag. In dit meerjarenbeleidsplan wordt een aanzet gegeven door ambitieuze keuzes op het gebied van kwaliteit van bestaan van cliënten, maar ook ten aanzien van medewerkers, de markt en de bedrijfsvoering. Er moet verder inzicht verkregen worden over wat deze ambities betekenen voor onze organisatie in de breedste zin van het woord. Wat de werkelijke impact is voor cliënten, wat het betekent

voor medewerkers en de relatie tussen de cliënt en zijn directe begeleiders. Wij gaan functies, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en risico’s onder de loep nemen. Wij maken duidelijk wat deze ambities betekenen in relatie tot een gezonde financiële bedrijfsvoering. Wij brengen in kaart welke organisatiestructuur hier het beste bij past en brengen waar nodig wijzigingen in deze structuur aan. Innovatie Zuidwester wil zich de komende jaren richten op het ontwikkelen en stimuleren van vernieuwende vormen van zorg en dienst-

verlening. Onze omgeving vraagt ook om innoverende projecten voor specifieke doelgroepen. Wij zetten voor deze projecten innovatiegelden in. Door gebruik te maken van de eigen kennis en kunde, kunnen wij vernieuwende zorg en ondersteuning bieden, die de kwaliteit van bestaan vergroot. Ook willen wij meedoen aan onderzoek, dat inzichten op het gebied van psychisch en lichamelijk welbevinden van mensen met een verstandelijke beperking, vergroot. Wij staan altijd open voor nieuwe ideeën en richten ons op het innoverend vermogen in de markt.

23

“soosavonden voor cliënten”

24

WIJ ZIJN INVENTIEF

25

Interview “Geusjes Stee: samenwerking op maat”

26

Interview Anseline Tijl en Conny Tanis Anseline Tijl en Conny Tanis, beiden werkzaam bij Zuidwester, hadden al langer de wens om in de woonboerderij van de familie Tijl, dagbesteding aan kinderen met een verstandelijke beperking aan te bieden.

Toen bleek dat er met name behoefte was aan goede zaterdagopvang voor deze doelgroep, was de beslissing snel gemaakt. “Mijn man vond het prima dat wij een stuk van de schuur verbouwden tot soos- en activiteitenruimte en zo zijn wij aan de slag gegaan,” zegt Anseline enthousiast. “Inmiddels kunnen wij op de Geusjes Stee ook logeren aanbieden, hiervoor hebben we een speciale slaapkamer ingericht, met een mooi stapelbed.”

Zuidwester. “Op dit moment komen er zo’n 7 á 10 cliënten op zaterdag of de woensdagmiddag bij ons thuis. We beginnen de dag met het verzorgen van de dieren en na de lunch staat er altijd een activiteit op het programma. Dit kan van alles zijn; knutselen, een dvd kijken, maar ook lekker naar buiten of op de fiets ergens naar toe. Soms kijken we met schrik op het horloge, dan is de dag weer omgevlogen en komen ouders de kinderen al weer ophalen!”

De bemiddeling van de cliënten gaat via Zuidwester. Door samen te werken en gebruik te maken van de mogelijkheden die de Geusjes Stee biedt, kan Zuidwester een uitgebreider aanbod aan cliënten doen. Dit zijn veelal cliënten die nu ook al gebruik maken van bijvoorbeeld thuisondersteuning of logeren en dit al afnemen bij

Soosavonden “Wij zijn ook begonnen met het organiseren van soosavonden voor cliënten die net iets ouder zijn en bijvoorbeeld zelfstandig met ondersteuning wonen. Wij zien daar toch wel een behoefte aan onderlinge sociale contacten. Ook tijdens deze avonden hebben wij het motto dat er niets moet en

het vooral gezellig moet zijn. Wil je niet meedoen aan een activiteit en alleen toekijken? Dan is dat prima.” Toekomst “Wij hebben nog wel ambities voor de toekomst. Wij willen de zaterdagopvang uitbreiden naar alle zaterdagen in de maand. Ook willen wij, bij voldoende vraag, in de vakanties door de week een programma aanbieden. En de grootste wens is een mooie slaapzolder in de schuur, waar ook sanitair en een kamer voor een slaapwacht aanwezig is. Door creatief en slim samen te werken met Zuidwester, kunnen wij ons aanbod steeds wat verder uitbreiden en uiteindelijk een bijdrage leveren aan een gezamenlijk doel: dat de kinderen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen bij hun ouders.”

27

“Werken met begeleiding”

28

AMBITIES CLIENT

29

Onze Ambities In het Zuidwesten van Nederland zijn wij dé zorg- en dienstverlener die mensen met een (licht) verstandelijke beperking centraal stelt op het gebied van wonen, dagbesteding, individuele begeleiding en behandeling. Wij vergroten de kwaliteit van bestaan van onze cliënten, door hen te ondersteunen in het hebben van regie op het eigen leven. Wij doen dit door actief invulling te geven aan onze kernwaarden. In het realiseren van onze ambities op de resultaatgebieden cliënt, medewerker, markt en bedrijfsvoering gaan wij uit van de mogelijkheden van het individu, ieder mens is uniek. WIJ ONDERSTEUNEN BINNEN VERANTWOORDE RISICO’S EN WIJ HANDELEN BINNEN ORGANISATORISCHE, FINANCIËLE EN ETHISCHE GRENZEN.

30

Ambities resultaatgebied Client

Keuzevrijheid Binnen Zuidwester bepaalt de cliënt zelf waarin hij ondersteund wil worden. Waar nodig met onze hulp. De cliënt is aanwezig bij de zorgvraaginventarisatie, wanneer de cliënt dit wenst, ondersteund door het netwerk van mensen dicht om hem heen. Wij erkennen de keuzes van de cliënt en in dialoog wordt de cliënt ondersteund om een keuze te maken. Wij zijn terughoudend in het maken van keuzes voor de cliënt. Betrokkenheid bij het ondersteuningsplan Het zorgplan is vervangen door een ondersteuningsplan. Dit ondersteuningsplan bestaat uit een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) en een Persoonlijk ActiviteitenPlan (PAP). Dit ondersteuningsplan is het centrale document van Zuidwester en vormt het contract met de cliënt. Zonder contact

geen contract, dit betekent dat dit ondersteuningsplan samen met de cliënt wordt gemaakt. Cliënten worden hier structureel op voorbereid. Het ondersteuningsplan wordt (mede)ondertekend door de cliënt. Persoonlijke Ontwikkeling In het ondersteuningsplan staat ook de gewenste persoonlijke ontwikkeling van de cliënt en de benodigde ondersteuning. Cliëntscholing maakt integraal deel uit van ons aanbod. Hierbij zoeken wij samenwerking met externe opleidingsinstituten. Doelgroepen Wij maken onderscheid in ons aanbod, door gerichte ondersteuning te bieden aan de volgende doelgroepen: cliënten met een licht verstandelijke handicap (LVG), aan verstandelijk gehandicapte cliënten (VG), aan cliënten met een meervoudig complexe

handicap (MCG) en aan cliënten met sterke gedragsproblemen en een lichte of ernstige verstandelijk handicap (SGL(E)VG). Per doelgroep worden leeftijdscategorieën onderscheiden, benoemen wij dominante kwaliteitsdomeinen, worden de benodigde competentie van medewerkers in kaart gebracht, en welke huisvesting, communicatie, expertise en behandeling passend is bij deze doelgroepen. De segmentatie in doelgroepen met elk een eigen aanpak en aandachtsgebied, sluit ook aan bij de zorgzwaartepakketten en de bijbehorende leveringsvoorwaarden. Door deze aanpak ontstaat de mogelijkheid voor een meer gerichtere ondersteuning en kan beter worden ingespeeld op de te onderscheiden ondersteuningsvragen. De bepaling van de wijze van ondersteuning, leidt tot een concretere invulling van de voorwaarden en tot een 31

betere kwaliteit van ondersteuning binnen deze doelgroep. De verschuiving in ondersteuningsvragen, maakt een herbezinning op ons huidige aanbod van zorg en dienstverlening in de komende jaren niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk. Naast de zorg en dienstverlening aan mensen met een ernstig verstandelijke beperking, onderscheiden wij een duidelijke toename van mensen met een lichte verstandelijke beperking die alleen ondersteuning vragen op bepaalde delen van hun sociale en maatschappelijk functioneren. Ook zal het aantal zorgvragen en de manier waarop dat moet worden vormgegeven toenemen, omdat de populatie mensen met een verstandelijke beperking sterk veroudert. Woonsituatie Wij bieden de mogelijkheid aan cliënten om te kunnen bepalen hoe zij willen wonen. De cliënt moet de mogelijkheid kunnen ervaren van een eigen persoonlijke ruimte en de vrijheid hebben om niet aan groepsactiviteiten deel te hoeven nemen. Wij bieden de volgende woonmogelijkheden: het huren van een appartement van een woningcorporatie, Zuidwester of wonen intramuraal. De mogelijkheid om vanuit een steunpunt in de nabijheid, hulp en ondersteuning te ontvangen. Het steunpunt is al of niet voorzien van een centrale ontmoetingsruimte. Het hebben van eigen sanitair en indien gewenst een kitchenette. Het wonen in een groepswoning, zo nodig aangepast. Deskundige ondersteuning in de woning. Realiseren en invulling van de diverse woonsituaties worden middels de doelgroepen verder uitgewerkt. Hierbij 32

vormen de mogelijkheden en wensen van de cliënten(groepen) het uitgangspunt. Inspraakmogelijkheden De cliënt heeft inspraak op zaken die betrekking hebben op het leven binnen Zuidwester. Wij faciliteren en ondersteunen, zodat zij in (lokale) Cliëntenraden vertegenwoordigd zijn. De bewonersraden zijn belangrijke gesprekspartners van het (regionale) managementteam. Wij bieden de bewonersraden professionele begeleiding en coaching. Voorstellen en suggesties zijn welkom en worden serieus behandeld. Voor individuele vraagstukken speelt de cliëntvertrouwenspersoon een belangrijke rol. Deelnemen aan de samenleving Wij maken deel uit van de samenleving en maken hier onderdeel van uit. Onze cliënten hebben de keuze, om vanuit de eigen wensen en mogelijkheden aan de samenleving deel te nemen. Waar dit nodig is en gewenst, bieden wij ondersteuning en begeleiding. De ondersteuning naar een betaalde baan, het hebben van een dagbesteding of opleiding in de samenleving is hierbij een essentieel onderdeel. Wij bieden onze cliënten de mogelijkheid om zorg en dienstverlening buiten de AWBZ aan te vragen, zoals financiële ondersteuningspakketten, of verschillende vormen van vrije tijdsbesteding. Ontmoeten van anderen Veel van onze cliënten worden in hun belangen ondersteund door hun sociale netwerk. Dit betekent vaak formele vertegen-

woordiging vanuit ouders of een mentor, maar ook informele vertegenwoordiging vanuit overige familie, vrijwilligers, vrienden en kennissen. Onze cliënten maken deel uit van de samenleving. Om dit te optimaliseren en het netwerk van de cliënt hier zo goed mogelijk bij te betrekken, ontwikkelen wij een gedegen beleid aangaande mantelzorg. Een eigen (sociaal) netwerk hebben is belangrijk. Op een methodische wijze wordt het sociale netwerk van iedere cliënt in kaart gebracht en zo nodig omgezet in een actieve ondersteuning, passend bij de vraag van de cliënt. Wij stimuleren actieve deelname in de maatschappij, door een reguliere baan of door lidmaatschap bij clubs/ verenigingen buiten de eigen organisatie. Betekenis geven aan gedrag Wij respecteren de cliënt zoals hij is. Ieder mens is uniek. Medewerkers hebben de deskundigheid om betekenis te geven aan gedrag en (non)verbale communicatie van cliënten en zij ondersteunen de cliënt op betrokken en deskundige wijze. Wij hanteren geen vrijheidsbeperkende maatregelen in de ondersteuning en begeleiding van cliënten. Wij investeren in preventief beleid en wij bedenken alternatieven. Als de noodzaak er toch bestaat tot het nemen van vrijheidsbeperkende maatregelen dan kan dat alleen op basis van een rechterlijke maatregel. Deze wordt drie maandelijks getoetst, geëvalueerd en besproken met de cliënt of zijn vertegenwoordiger.

Privacy De medewerker is een professional die ondersteuning biedt in het huis van de cliënt. De medewerker is te gast en gedraagt zich hier ook naar. De kamer van de cliënt is zijn eigen ruimte, waar de privacy gerespecteerd wordt. Inzet specifieke behandel disciplines De kennis, deskundigheid en ervaring van de (behandel) disciplines zijn toegankelijk en zichtbaar. Deze kennis en deskundigheid wordt door de verschillende disciplines ingezet op basis van de vastgestelde zorgvragen van de cliënt. Preventief onderzoek, gebruik maken van expertiseteams en ook preventieve programma’s, behoren tot de mogelijkheden. Voor (potentiële) cliënten van Zuidwester zijn de disciplines beschikbaar die nodig zijn voor een goede behandeling en begeleiding. Dit wordt georganiseerd en beschikbaar gesteld

vanuit het behandel- en expertisecentrum. Expertise ontwikkeling heeft prioriteit en krijgt extra impuls vanuit de erkende opleidingsplaatsen voor AVG en gedragsdeskundigen (PPD). Dagbesteding Dagbesteding wordt als discipline verder geprofessionaliseerd tot een expertisecentrum dagbesteding. Het palet van activiteiten is herkenbaar in een duidelijk portfolio en sluit aan bij elke mate van ondersteuning die aan ons wordt gevraagd. Hiernaast richten wij het vizier op voorzieningen en dagbestedingsmogelijkheden die beschikbaar zijn in de lokale samenleving. Wij verwachten een toename van het aantal LVG jongeren met een sociale en/of gedragsproblematiek. Dit leidt tot de ontwikkeling van meer arbeidsmatige projecten. Wij organiseren ‘werken met begeleiding’, waardoor aansluiting op de reguliere arbeids-

markt ontstaat. Wij zoeken aansluiting bij bestaande bedrijven in de samenleving en met verschillende werkgevers, waardoor er een diversiteit in werksoorten is, in de werkrichting die passend is voor de cliënt. Bestaande dagbestedingsprojecten met een directe relatie naar de samenleving worden verder geprofessionaliseerd, waardoor zij een voorbereidende functie vervullen, wat betreft instroom in ‘werken met begeleiding’ projecten. Wij werken in de ontwikkeling en uitvoering van deze arbeidsmatige projecten nauw samen met Zuidwester voor Werk. Door het ontwikkelen van deze arbeidstoeleidingstrajecten voor LVG jongeren, creëren wij samen met Zuidwester voor Werk een vorm van dienstverlening die toekomstperspectieven biedt voor de jongeren zelf, de zorgkantoren en bestaande Zuidwester projecten.

33

“Wij doen ons werk met plezier”

34

AMBITIES MEDEWERKER

35

Ambities resultaatgebied medewerker Gedrag en cultuur Houding en gedrag bepalen voor een groot deel de cultuur waarin wij werken. De afspraken die wij hierover hebben gemaakt zijn opgenomen in onze gedragscode. Deze gedragscode is de leidraad voor het in gesprek blijven met elkaar om de door ons gewenste cultuur te blijven ondersteunen. Elke medewerker onderschrijft onze visie op zorg en dienstverlening en werkt vanuit onze gezamenlijke kernwaarden aan de kwaliteit van bestaan van onze cliënten. Wij kiezen er voor om hierbij een positieve houding aan te nemen, wij zien en benutten kansen en mogelijkheden. Wij laten ons niet alleen maar leiden door regels, waar mogelijk ondersteunen wij binnen verantwoorde risico’s. Wij zijn creatief en ondernemend binnen gestelde kaders. Wij doen ons werk met plezier. Vertrouwen Taakvolwassen medewerkers vragen om werken in vertrouwen. In dat vertrouwen kunnen wij op elkaar rekenen en weten wij dat we de goede dingen goed doen. Het is in een organisatie gebouwd op vertrouwen minder noodzakelijk om te investeren in control documenten en systemen. 36

Leidinggeven Elke medewerker met leidinggevende taken is zichtbaar en toont verbindend leiderschap. Zij beschikken over het vermogen om medewerkers en hun team te stimuleren en te ondersteunen in het werk. Zij reiken realistische en uitdagende doelstellingen aan. Het management ondersteunt de teams, zodat ze zich kunnen ontwikkelen naar zelfstandige resultaatverantwoordelijke eenheden. Zij nemen de verantwoordelijkheid om de afgesproken resultaten met hun team(s) ook daadwerkelijk te bereiken. Deskundigheid en ervaringen Onze cliënten hebben recht op de beste medewerkers. Werken bij Zuidwester betekent dan ook persoonlijk ontwikkelen. Elke medewerker moet voldoen aan de deskundigheidseisen die aan het werk worden gesteld. Medewerkers krijgen de mogelijkheid om ervaringen en deskundigheid onderling uit te wisselen. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van hulpmiddelen zoals werkoverleg, intervisie, supervisie of coaching. Deskundigheid moet passen bij de vraag van de cliënt. Dat betekent dat medewerkers, meer nog dan nu het geval is, gespecialiseerd zijn in specifiek gewenste zorg en dienstverlening. Dit vertaalt zich

in het helder krijgen van de vast te stellen competenties van medewerkers, een basis begeleidingsstijl en attitude van medewerkers, het aanbieden van specifieke (bij) scholing, het juiste type overlegstructuur en de bijbehorende werving en selectiecriteria. Daarbij wordt van elke medewerker verwacht dat zij de eigen verantwoordelijkheid nemen om op een juiste wijze invulling te geven aan de gewenste ondersteuning van de cliënten. Persoonlijkheidskenmerken en functiefamilies Alle functiebeschrijvingen worden teruggebracht tot enkele algemene basis beschrijvingen: functiefamilies. De gevraagde basishouding voor alle medewerkers, inclusief de functiegerichte competenties zijn gedefinieerd, beschreven en ingevoerd. Klantgerichtheid, expertise, samenwerken en integriteit zijn de kerncompetenties. Iedereen moet voldoen aan deze competenties. Bij de selectie van nieuwe medewerkers wordt rekening gehouden met de kerncompetenties en de aan de functie verbonden competenties. In de selectieprocedure vult de kandidaat een vragenlijst in waardoor de gewenste basishouding en competenties worden getest.

Functioneren en Beloning Werken bij Zuidwester is niet vrijblijvend. De huidige functioneringsgesprekken worden vervangen door ontwikkelgesprekken. In dit gesprek versmelt het meer traditionele gesprek over functioneren en beoordelen tot een wederzijdse afspraak in het persoonlijke ontwikkelplan. Sturen en ontwikkelen vindt plaats via deze persoonlijke ontwikkelplannen. Daarin staan de te behalen resultaten, de gewenste ontwikkeling en de benodigde competenties. Zo kunnen wij ook rekening houden met de wensen en levensfase waarin een medewerker zit. Op grond van het ontwikkelgesprek worden ook alle besluiten genomen over (incidenteel) belonen, opleiden en ontwikkelen, carrièrepaden en functieverandering zowel bij wijze van promotie als demotie. Capaciteitsmanagement De benodigde capaciteit zowel kwalitatief als kwantitatief wordt bepaald door de vraag van de cliënt. Werkroosters en planningen zijn volgend op de cliëntvraag. Om voldoende flexibiliteit in werken te kunnen realiseren wordt de verhouding vaste inzet en flexibele inzet nader bepaald in 2012. Medewerkers krijgen voor aanvang van ieder kalenderjaar een vastgesteld basiswerkrooster voor het komende jaar. Flexibiliteit wordt georganiseerd vanuit (regionale) flexpools. Gelijktijdig aan deze ontwikkeling naar meer flexibiliteit, willen wij ook dat er meer grotere contracten met medewerkers

ontstaan. Grotere contracten maken het ons mogelijk om medewerkers die kostwinner zijn, aan ons te binden. Dit verbetert onze positie op de arbeidsmarkt. Minder vaste uren en grotere contracten lijken tegengestelde bewegingen. Toch streven wij beide doelstellingen na. Naast deze ontwikkelingen in de contracten en contracturen, blijft er permanent aandacht voor het terugdringen van arbeidsverzuim. In combinatie met een betere planning en inzet van medewerkers vertaalt zich dit in een hogere productiviteit en tevredenheid van medewerkers. Groei in kwaliteit en kwaliteit Wij zullen in de toekomst een groei doormaken in het aantal cliënten dat een beroep doet op onze zorg en dienstverlening. Hierbij zal ons personeelsbestand uitgebreid worden. Gelet op de te verwachten cliëntvragen, zal dit gekwalificeerde personeel minimaal een MBO plus dan wel HBO niveau moeten bezitten. Medewerkers krijgen de kans zich te ontwikkelen zodat interne doorstroming plaats kan vinden. Onze medewerkers hebben talenten. Door middel van het programma ‘Managen van Talent’ worden onze talenten ondersteund op hun weg naar toekomstige functies. Daarnaast zal gerichte werving en selectie op de arbeidsmarkt worden ingezet.

dienstverlening rond de cliënt. Zij zijn buitengewoon waardevol voor onze cliënten. Wij werven vrijwilligers en spannen ons in om deze te behouden voor het netwerk van de cliënt. Wij doen dit door aandacht te schenken aan de behoefte van de vrijwilliger, te investeren in goede begeleiding en in deskundigheidsbevordering van de vrijwilliger. Maatschappelijke stages De medewerker van de toekomst zit nu nog op de middelbare school. De arbeidsmarkt is op de lange termijn voor de zorg niet gunstig. Vergrijzing veroorzaakt een uitstroom van veel ervaren en deskundige medewerkers. Dit zal tijdig moeten worden opgevangen. Wij gaan actief deelnemen aan het aanbieden van maatschappelijke stageplaatsen. Jongeren zijn vanuit de scholen verplicht om dergelijke stages te doorlopen. Wij willen daar gebruik van maken om juist jongeren die in beginsel al een opleiding richting de verzorgende beroepen hebben gekozen, kennis te laten maken met het werken in onze organisatie. Een actief stagebeleid houdt ook in, dat deze jongeren met ons in contact blijven. Hiernaast werkt het aanbieden van mogelijkheden als het doen van vrijwilligerswerk, vakantiewerk of de inzet als weekeindhulp, aanvullend om de eerste kennismaking verder uit te breiden.

Mantelzorgers en vrijwilligers Een belangrijke ontwikkeling in de zorg, is de uitbreiding van de samenwerking met mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg en 37

“Uitdagende ambities en doelstellingen”

38

WIJ ZIJN RESULTAATGERICHT

39

Interview “Duidelijke visie op ondersteuning van clienten”

40

Interview Harry, Jan en Leen “Wij hebben voor de komende jaren een aantal stevige ambities geformuleerd. Deze ambities richten zich allereerst op onze visie op de zorg en ondersteuning van onze cliënten. De keuze van de cliënt staat hierbij centraal. Het faciliteren van medewerkers om deze ondersteuning ook werkelijk vanuit de visie te kunnen bieden, is hier onlosmakelijk aan verbonden. De cliënt centraal betekent ook; de medewerker centraal. Dit maakt de komende beleidsperiode dan ook uitdagend, samen met alle collega’s werken wij aan één gezamenlijk resultaat, het bieden van goede, veilige en verantwoorde zorg.”

Harry Bosma, Jan Heshof en Leen van Westen zijn regiodirecteur bij Zuidwester: “Naast de ambities die gelden voor de gehele organisatie, is er in elke regio voldoende ruimte voor het leggen van eigen accenten. Zo hebben wij per regio steeds beter in beeld, welke huisvesting wij willen bieden aan welke cliënten. Waar mogelijk zoeken wij de samenwerking met andere partijen, zoals woningcorporaties of collega zorgaanbieders. Ook zullen er in de toekomst accentverschillen komen te liggen in het zorgaanbod dat wij per regio bieden. Zo zijn de regio’s rond Breda en Rotterdam qua werk en voorzieningen heel geschikt

voor jongeren met een licht verstandelijke beperking, terwijl wij aan cliënten met een uitgebreidere zorg of ondersteuningsvraag, meer kunnen bieden op onze locaties in Middelharnis en Goes. Door meer differentiatie aan te brengen in ons totale aanbod, verwachten wij nog beter op individuele cliëntvragen in te kunnen gaan.” Toekomst “Niet alleen het zorgaanbod wordt beter op de vragen van de cliënt afgestemd, ook de deskundigheid van onze medewerkers moet hier op worden ingezet. Dit vraagt een actieve benadering van onze

arbeidsmarkt. In onze huidige medewerkers wordt geïnvesteerd door het aanbieden van scholing, maar ook kennisoverdracht door bijvoorbeeld intervisie. Het Behandel en Expertisecentrum, dat ook voor externe partijen beschikbaar wordt, heeft hierin een belangrijke functie. Tot slot zal, met alle veranderingen die de organisatie zal gaan doormaken, het huidige organisatiemodel verdwijnen. Hier komt een nieuwe structuur voor in de plaats. Dit zijn spannende ontwikkelingen die wij tegemoet gaan. Maar tegelijkertijd zijn het ook ambities en doelstellingen die uitdagend genoeg zijn, om met elkaar waar te maken.” 41

“Snel en slagvaardig aanbod op ondersteuningsvragen”

42

AMBITIES MARKT

43

Ambities resultaatgebied markt De zorgmarkt waar wij in opereren, is in beweging. Overheidsbeleid en veranderingen in de samenleving zorgen niet alleen voor een andere samenstelling van de zorgmarkt, maar ook voor een verschuiving in de mate van vraag naar zorg en dienstverlening. Wij verwachten dat de zorgmarkt voor traditionele VG-cliënten krimpt, maar dat de vraag naar bijvoorbeeld specifieke zorg en ondersteuning voor oudere VG-cliënten en SGL(E)VG zal stijgen. De mogelijke overheveling van de functie begeleiding naar de WMO, vraagt van ons een actieve houding en positionering in de zorgmarkt voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking.

Onderzoek en analyse Wij profileren ons als een kennis- en expertise organisatie, waar kwaliteit van bestaan en de vraag van de individuele cliënt centraal staan. Wij kiezen voor een accurate en realistische afstemming van vraag en aanbod. Vanuit vijf Basis Ondersteunende Voorzieningen in ons gehele werkgebied, wordt onze kennis en expertise in de volle breedte aan de cliënten ingezet. Met name cliënten met een intensieve zorgvraag zullen gebruik maken van de woonfunctie in deze voorzieningen. Rond de Basis Ondersteunende Voorzieningen worden (geclusterd) kleinschalige woonvoorzieningen gerealiseerd voor met name cliënten die een lichtere vorm van ondersteuning vragen. 44

Wij geven antwoord op de vragen die de markt stelt. Marktonderzoek en marktanalyse verschaffen ons inzicht in de omvang en type zorgvraag van potentiële cliënten en cliëntgroepen in ons werkgebied. Vanuit gesignaleerde knelpunten in het werkgebied, worden innovatieve projecten gestart om mensen met een (specifieke) ondersteuningsvraag adequaat te kunnen bedienen. Klantproces Dit betekent dat wij ons klantproces hier adequaat op moeten inrichten. De onderliggende werkprocessen en processtappen worden opnieuw gedefinieerd en waar nodig aangepast. Het verder vormgeven van ons frontoffice als versterkende schakel tussen de zorgmarkt en onze organisatie, zal leiden tot meer instroom en minder

uitstroom van cliënten. De doelgroepen die wij definiëren, vormen een leidraad om deze activiteiten vorm te geven en uit te voeren. De medewerkers van ons frontoffice zorgen voor zichtbaarheid op de zorgmarkt, door enerzijds marktgerichte activiteiten uit te voeren en door anderzijds te investeren in relatiemanagement en het ontwikkelen van samenwerking met derden. Met de voorgenomen overheveling van bepaalde doelgroepen naar de WMO, wordt een netwerkorganisatie gerealiseerd met gemeenten. Marktontwikkelingen Zuid-Holland Zuid De regio Zuid-Holland Zuid is in 2015 georganiseerd rondom de Basis Ondersteunende Voorzieningen in Hellevoetsluis,

Oud-Beijerland en Spijkenisse waar wij, in de directe nabijheid van deze voorzieningen, wonen, dagbesteding en behandeling bieden aan cliënten met een intensieve ondersteuningsvraag. Tijdens deze beleidsperiode wordt de locatie in Spijkenisse getransformeerd tot een locatie die zich kenmerkt door een aanbod van zeer intensieve zorg en ondersteuning. Dit betekent dat wij vanuit deze voorziening, ouder wordende cliënten met een toenemende ondersteuningsvraag uit de andere sub regio’s optimaal kunnen ondersteunen. Dit uiteraard afgestemd op de individuele zorg en ondersteuningsvragen. In het gehele werkgebied van de regio Zuid- Holland Zuid, bieden wij aan cliënten met een minder intensieve ondersteu-

ningsvraag, op enige afstand van de Basis Ondersteunende Voorzieningen, de mogelijkheid om te wonen in gegroepeerde kleinschalige woonvoorzieningen. Dit doen wij in de vorm van geclusterde appartementen of groepswoningen. In Rotterdam en Barendrecht bieden wij cliënten de mogelijkheid om zo zelfstandig mogelijk te wonen in appartementen of kleinschalige groepswoningen. In toenemende mate worden wij geconfronteerd met ondersteuningsvragen van moeders (met een verstandelijke beperking) met kinderen, cliënten met een lichte verstandelijke beperking en bijkomende gedragsproblematiek en plaatsingsverzoeken voor kinderen met een beperking. De zeer intensieve behandeling en on-

dersteuning van cliënten met een lichte verstandelijke beperking en bijkomende gedragsproblematiek, bieden wij vanuit onze locatie in Spijkenisse. De ontwikkeling van de Basis Ondersteunende Voorzieningen in Hellevoetsluis en Oud-Beijerland, zal zich richten op het concentreren van woningen, die op dit moment te klein zijn van omvang en te veel verspreid liggen in het werkgebied. In samenwerking zorgaanbieder De Egmontshof, zal in 2012 dagbestedingslocatie De Gravin in Oud-Beijerland in gebruik worden genomen. Het in het pand aanwezige Gand Café biedt mogelijk dagbestedingsplaatsen voor onze cliënten, in een setting waar arbeidservaring kan worden opgedaan.

45

Marktontwikkelingen Goeree Overflakkee De regio Goeree Overflakkee richt zich vanuit de Basis Ondersteunende Voorziening op het terrein Hernesseroord in Middelharnis, op de toenemende vraag van cliënten met een intensieve ondersteuningsvraag met bijkomende (ernstige) gedragsproblematiek. Nieuwbouw op Hernesseroord Op het terrein Hernesseroord zal de nieuwbouw ter vervanging van de huidige woningen worden voortgezet. Dit betekent dat de komende jaren voor een aanzienlijk deel van de huidige cliënten, nieuwe woonvoorzieningen op het Hernesseroordterrein zullen worden gebouwd. Hierbij zal uiteraard de ondersteuningsvraag leidend zijn en zullen de woningen worden voorzien van de benodigde aanpassingen. De oude paviljoenachtige bebouwing zal nagenoeg 46

in zijn geheel verdwijnen. Voor cliënten met een intensieve ondersteuningsvraag en bijkomende gedragsproblematiek, wordt in de Basis Ondersteunende Voorziening op het terrein Hernesseroord, een nieuwe, deels gesloten, setting gerealiseerd waar voornamelijk cliënten worden ondersteund en voor wie een sterk besloten dan wel gesloten setting is vereist. Ook zal hier de mogelijkheid voor observatie worden gerealiseerd. Dit concept gaat uit van een gecombineerd aanbod van wonen, dagbesteding en behandeling. Marktontwikkeling Zeeland en West Brabant De regio Zeeland is in 2015 georganiseerd rondom de Basis Ondersteunende Voorziening in Goes waar in de directe nabijheid aan onze cliënten met een intensieve ondersteuningsvraag wonen, dagbesteding

en behandeling wordt aangeboden. Wij breiden de behandelfuncties in uit naar een multidisciplinaire polikliniek. De Basis ondersteuningsvoorziening in Goes kenmerkt zich door het bieden van intensieve ondersteuning aan ouder wordende cliënten met een toenemende zorgvraag. Deze locatie beschikt over voldoende capaciteit als het gaat om behandeling en expertise ten behoeve van specifieke behandeling en advies in de ondersteuning van deze cliënten. Hiernaast zal er tijdens deze beleidsperiode een herontwikkeling plaats vinden van het terrein Den Berg, met daarbij een uitbreiding van het huidige aantal plaatsen. Op (enige) afstand van de Basis Ondersteunende Voorziening, wonen onze cliënten met een minder intensieve ondersteuningsvraag. Wij bieden hen in Goes de mogelijkheid om te wonen in gegroepeerde kleinschalige woonvoorzieningen in

de vorm van (geclusterde) appartementen of groepswoningen. In toenemende mate worden wij geconfronteerd met ondersteuningsvragen van ouder wordende cliënten met een verstandelijke beperking. Hier wordt op ingespeeld door middel van de herontwikkeling van locatie Den Berg. Breda en Oudenbosch In de regio West Brabant is geen Basis Ondersteunende Voorziening. De veelal jonge cliënten wonen in groepswoningen of zelfstandig in appartementen verspreid in Breda. Daarnaast hebben wij een woonlocatie in Oudenbosch, waar cliënten zelfstandig in een appartement wonen. In het aanbod van ondersteuningsvragen op het gebied van behandeling, wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van de aanwezige eerstelijnsvoorzieningen. Voor dagbeste-

ding wordt, naast het zoeken naar een reguliere baan voor cliënten, via onderaanneming daarnaast een beroep gedaan op zorgboerderij De Zwanenhoeve van Stichting Wonen Werken West Brabant, te Zevenbergen. Kortdurende zorg als onderscheidend vermogen Wij willen ons in een veranderende zorgmarkt onderscheiden van andere zorgaanbieders. Het aanbieden van kortdurende zorg- en dienstverlening vormt voor cliënten niet alleen een eerste kennismaking met onze organisatie, maar biedt ook een kans om ons in ons werkgebied te onderscheiden van anderen. Onder kortdurende zorg, verstaan wij de zorg en ondersteuning die korter duurt dan drie etmalen per week. Het is een kortdurend aanbod op onder-

steuningsvragen van cliënten. De veranderingen die naar verwachting tijdens deze beleidsperiode in de AWBZ zullen worden ingevoerd, vraagt van ons een effectieve en efficiënte vormgeving van onze kortdurende zorg. Door de overheveling van de functie begeleiding naar de WMO, zullen wij het aanbod van kortdurende zorg en ondersteuning, op onderscheidende wijze in de markt moeten zetten. In 2015 heeft het aanbod van kortdurende zorg en ondersteuning een stevige positie in de markt ingenomen en weten potentiële cliënten of hun verwijzers ons te vinden, voor snelle en slagvaardige oplossingen op ondersteuningsvragen.

47

“De juiste samenwerking voor de juiste zorg”

48

AMBITIES BEDRIJFSVOERING

49

Ambities resultaatgebied bedrijfsvoering Door het centraal stellen van onze cliënten en hun ondersteuningsvragen, geven wij actief vorm aan onze identiteit van deskundige, betrouwbare en resultaatgerichte organisatie. Wij opereren in een omgeving die steeds meer wordt gekenmerkt door beheersen en controle.

Bureaucratie Wij moeten voldoen aan eisen en regels die wet en regelgeving ons opleggen. Wij vragen ons echter steeds vaker af, of bepaalde wet en regelgeving en bijbehorende eisen die aan de organisatie worden gesteld wel passen bij wat wij willen; de cliënt centraal stellen. Hierbij ervaren wij meer dan eens dat er een spanningsveld ontstaat tussen deze wens en ambitie en de eisen die worden opgelegd door externe partijen. Dit spanningsveld tussen onze leefwereld en de systeemwereld om ons heen, wordt steeds groter. Middelen die beschikbaar zijn, kunnen maar op één manier worden uitgegeven. Wij kiezen er voor om zoveel mogelijk middelen vrij te maken voor de directe zorg en ondersteuning van onze cliënten. Wij zijn ons er hiernaast van bewust dat wij aan bepaalde eisen zullen moeten voldoen om deze middelen te verkrijgen. Door kritisch te kijken naar de gestelde eisen met betrekking tot wet- en regelgeving, 50

tot bureaucratische systemen, controlewerkzaamheden en veiligheidsmaatregelen, willen wij inzicht krijgen in het spanningsveld tussen onze eigen identiteit en de eisen vanuit de systeemwereld om ons heen. Dit betekent dat processen en systemen die van belang zijn voor dit uitgangspunt, efficiënt en effectief worden ingericht. Processen en systemen die hiertoe niet van belang zijn, worden niet uitgevoerd en dit zal ook met derden worden gecommuniceerd. Op deze manier stellen wij ook binnen onze bedrijfsvoering de cliënt centraal en laten wij niet de wereld om ons heen leidend zijn in onze bedrijfsvoering. Uitgangspunt is dat de cliënt centraal staat. Wij communiceren deze visie, door aan te geven dat wij keuzes maken in het besteden van zorggelden en dat deze bedoeld zijn voor goede en veilige zorg en niet voor het opzetten van allerhande controlemechanismen. Wij maken hier keuzes in en wij onderbouwen en communiceren over deze keuzes. Aan alle keuzes ligt de

vraag ten grondslag of hetgeen dat vanuit de wereld om ons heen gevraagd wordt ook daadwerkelijk in het belang is voor de cliënt die zorg en ondersteuning vraagt. ICT De aankomende veranderingen binnen de AWBZ vragen om een kritische afstemming van middelen en verplichtingen. Hiervoor zullen wij op inventieve, maar effectieve wijze vorm geven aan werkprocessen. Een belangrijke investering om deze ambitie te realiseren, bestaat uit het opzetten van een Management Informatie Systeem. Doelstelling hierbij is, om een digitaal systeem te ontwikkelen dat zo ingericht is, dat iedere resultaatverantwoordelijke eenheid op een snelle manier inzicht kan verkrijgen in de ontwikkeling van de kritische succesfactoren die in de jaarplannen zijn gedefinieerd. De inzet van ICT- toepassingen, zoals verschillende vormen van Domotica, maken het ons mogelijk om op efficiënte wijze veilige en verantwoorde zorg te leveren. Wij zetten een zorgcentrale op, om voorbereid

te zijn op de aankomende mogelijkheden die automatisering in de zorg biedt. Hierdoor worden vormen van begeleiding en ondersteuning op afstand mogelijk gemaakt.

cliënt centraal beleid dat wij willen voeren. De financiële positie is randvoorwaardelijk voor het bieden van goede en veilige zorg en ondersteuning.

Financieel Met een terugtredende overheid wordt verwacht dat organisaties zoals de onze, steeds meer op eigen benen kunnen staan. Dit vertaalt zich in het hebben van voldoende weerstandsvermogen. Dit is noodzakelijk om de continuïteit van zorg en dienstverlening aan onze cliënten te kunnen waarborgen. Het is tevens noodzakelijk, omdat overige stakeholders dit ook steeds meer van ons verwachten.

Vastgoed Het strategisch vastgoedplan, opgesteld voor 2011-2021, is leidend. Ook het lange termijn onderhoudsplan is voor dezelfde periode opgesteld en aangepast op basis van sloop, herontwikkeling en nieuwbouw. Het onderhoud en het beheer van ons vastgoed wordt ondergebracht bij het facilitair beheer. Wanneer alle grootschalige projecten op het terrein Hernesseroord en Huize Den Berg zijn gerealiseerd, zal er een evaluatie plaatsvinden in het kader van vastgoed ontwikkeling. Wij stellen ons hierbij de vraag, welke zaken wij in eigen beheer blijven uitvoeren en welke taken wij uitbesteden. Tenslotte wordt de samenwerking met de woningcorporaties versterkt, vanuit de ontwikkeling van het scheiden van wonen en zorg.

De aansluiting bij het waarborgfonds is een doelstelling die wij nastreven. Hiermee beogen wij een nog betere toegankelijkheid tot financieringsbronnen en gunstiger tarieven. De komende jaren zullen naar verwachting worden gekenmerkt als een overgangsperiode. Een sterke financiële basis is niet een doel op zich, maar is een afgeleide van het

Facilitair bedrijf Het facilitaire bedrijf zal opnieuw worden ingericht met als doelstelling een verbeterde kwaliteit en efficiency. Dit facilitair verbeterprogramma wordt 2011 vastgesteld en geïmplementeerd in 2012. Er wordt gekeken naar nieuwe vormen van energiegebruik welke op langere termijn kostenbesparend zullen werken. De planning & control cyclus Planning & control is het samenspel van instrumenten om tot risico beheersing te komen. Daarbij wordt het vooruit kijken steeds belangrijker. Wij investeren in middelen die dit mogelijk maken, vanuit de overtuiging dat betere sturing op de bedrijfsvoering tezamen met goede risico beheersing, dit de cliënt direct ten goede komt. Snel en adequaat reageren zorgt er voor dat wij onze processen in control kunnen houden en wij een betrouwbare partner zijn ten opzichte van onze interne en externe stakeholders.

51

“Wij laten ons door een buitje regen niet uit het veld slaan”

52

WIJ ZIJN BETROUWBAAR

53

Interview “Het weer heeft geen invloed”

54

Interview Ger van Est

“Wij laten ons door een buitje regen niet uit het veld slaan,” lacht Ger van Est. Al jaren is de medewerker dagbesteding het vertouwde gezicht voor cliënten van dagbestedingsgroep Krammerlaan 1. “Voor de cliënten is een duidelijk en vast dagprogramma met een arbeidsmatig karakter heel belangrijk. Dus wij halen ook oud papier op als het regent, dan trekken wij gewoon een regenjas aan.”

“Alles draait om herkenbaarheid en structuur, dit stelt de cliënten in staat om de wereld om hen heen beter te begrijpen. In het begeleiden van soms moeilijk verstaanbaar gedrag, zijn mijn collega’s en ik een belangrijk instrument. Wij scheppen de voorwaarden, door betrouwbaar te zijn, ons te houden aan de afspraken die wij met cliënten maken. Ondanks deze duidelijkheid en structuur is overigens geen dag het zelfde hoor,” zegt Ger. Kan niet bestaat niet “Elke dag kent zijn eigen accenten. Naast de dagelijkse ronde die wij doen met de karren, gaan wij twee keer per week zwemmen en bewegen. Op vrijdag sluiten wij de week af, door de overgang naar het weekend aan te kondigen. Wij proberen ook altijd deel te nemen aan de overige activiteiten

die worden georganiseerd. Laatst zijn wij bijvoorbeeld meegegaan met de boottocht over het Haringvliet. Dit vraagt van ons een goede voorbereiding en door van te voren bepaalde zekerheden in te bouwen, kan de groep dan prima meedraaien in zo’n activiteit. Zo had ik gevraagd om een rustige tafel in de hoek, met voldoende ruimte om ook naar buiten te kunnen op de boot. Als dat dan lukt, zijn wij heel trots. De neiging bestaat nu eenmaal, om eerst alle onmogelijkheden te benoemen. Daar doen mijn collega’s en ik niet aan mee. Juist door de mogelijkheden te benadrukken, kunnen wij de wereld van cliënten een beetje groter maken. En dat stelt hen in staat, om ook om te kunnen gaan met kleine veranderingen die tegen de structuur in gaan. Zoals het maken van foto’s tijdens het eten bijvoorbeeld!” 55

aMbitieMatriX

cliënt

Markt

Medewerker

bedriJfsvoering

Doorontwikkelen van de visie van Zuidwester aansluitend op veranderende omstandigheden en gericht op het centraal stellen van de cliënt.

Wij optimaliseren ons klantproces.

Specialisatie van medewerkers ten aanzien van het te ontwikkelen doelgroepen beleid d.m.v. specifieke:

Terugdringen van bureaucratie, regelgeving en onnodige procedures en protocollen.

• • • • •

Kritische afstemming van middelen en verplichtingen ter bevordering van het centraal stellen van de cliënt.

cliënt centraal

De cliënt is aanwezig bij de zorgvraaginventarisatie. De cliënt ervaart een persoonlijke ruimte in zijn woning en heeft de vrijheid om niet aan groepsactiviteiten mee te hoeven doen. De medewerker is te gast bij de cliënt en gedraagt zich als zodanig. De kamer van de cliënt is een persoonlijke ruimte, waar de privacy wordt gerespecteerd. Cliëntontwikkeling maakt integraal deel uit van de dagbesteding.

56

Wij ontwikkelen klantgerichte communicatie.

Competenties Begeleidingsstijl Scholing Overlegstructuur Werving en selectiecriteria

Werkroosters en planningen zijn volgend op de cliëntvraag.

In het kader van scheiden van wonen en zorg wordt verdere samenwerking versterkt met de woningcorporaties.

Wij zijn deskundig

cliënt

Markt

Medewerker

bedriJfsvoering

Het zorgplan wordt vervangen door een ondersteuningsplan en bestaat uit een Persoonlijk Ontwikkelplan en een Persoonlijk Activiteitenplan.

Wij vergroten onze naamsbekendheid en werken planmatig aan het positioneren van Zuidwester als kennis en expertise organisatie.

Verdere algemene deskundigheidsbevordering van medewerkers.

Ontwikkelen van doelgroepgerichte ondersteuning.

Het Behandel- en Expertisecentrum is beschikbaar en toegankelijk voor (potentiële) cliënten.

Werving en selectie van deskundige medewerkers afgestemd op de groei van het aantal cliëntplaatsen en afgestemd op specifieke ondersteuningsvragen van cliëntgroepen.

In het kader van vastgoedontwikkeling wordt onderzocht welke zaken in eigen beheer worden uitgevoerd en welke worden uitbesteed.

In het kader van de WMO wordt een netwerkorganisatie ontwikkeld met gemeenten in ons werkgebied.

Alle medewerkers met leidinggevende taken tonen verbindend en zichtbaar leiderschap.

Continue verbetering en afstemming van de planning en control cyclus.

Wij bieden de bewonersraden professionele begeleiding en coaching. Wij zijn deskundig om betekenis te geven aan gedrag en (non)verbale communicatie van cliënten. Het Behandel- en Expertisecentrum is beschikbaar en toegankelijk voor (potentiële) cliënten. Dagbesteding zal als discipline verder worden geprofessionaliseerd tot een expertisecentrum dagbesteding. Verbetering van kwaliteit van bestaan van cliënt door specifieke verbetertrajecten per locatie of zorgteam.

Wij zijn betrokken

Cliënten zijn vertegenwoordigd in de cliëntenraden. Bewonersraden zijn belangrijke gesprekspartners van het (regionale) Managementteam. Ontwikkelen van beleid en nieuwe initiatieven inzake Mantelzorg. Het sociale netwerk van iedere cliënt wordt in kaart gebracht. Wij ondersteunen cliënten bij het deelnemen aan de samenleving.

In het kader van scheiden van wonen en zorg, wordt de samenwerking verstrekt met woningcorporaties.

Extra focus op werving van vrijwilligers d.m.v.: • Inventariserend onderzoek van de behoeften vrijwilligers • Investeren in goede begeleiding • Deskundigheidsbevordering Uitbreiding van samenwerking met mantelzorgers. Het voeren van een actief stagebeleid waaronder de maatschappelijke stageplaatsen.

57

Wij zijn inventief

cliënt

Markt

Medewerker

bedriJfsvoering

Voor Cliëntscholing wordt de samenwerking gezocht met externe opleidingsinstituten.

Nieuwe (innoverende) initiatieven op het gebied van kleinschalige voorzieningen voor woon- en dagbestedingsfuncties.

Investeren in talent d.m.v. het programma: ‘Managen van Talent’.

Toekomstige nieuwbouw is flexibel en toekomstgericht.

Wij bieden ook zorg en dienstverlening aan die niet wordt gefinancierd vanuit de AWBZ.

Zuidwester ontwikkelt zich als duurzame zorginstelling ten aanzien van het vastgoed en (nieuwe vormen van) energiegebruik.

Stevige positie en groei van in aanbod van kortdurende zorg.

Ontwikkelen van ICT processen om veiligheid verantwoorde zorg en dienstverlening mogelijk te maken, waar onder de inzet van Domotica en oprichting van een centrale meldkamer.

Wij bedenken alternatieve methoden ter voorkoming van vrijheidsbeperkende maatregelen. Wij voeren innoverende projecten uit en ontwikkelen producten.

Wij zijn betrouwbaar

Wij zijn resultaatgericht

Nieuwe (innoverende) initiatieven op het gebied van kleinschalige voorzieningen voor woon- en dagbestedingsfuncties.

58

Dagbesteding sluit in toenemende mate aan bij reguliere (lokale) voorzieningen en mogelijkheden.

Realiseren van groei door in te spelen op kansen en ondersteuningsvragen in de zorgmarkt.

Toetsing van kwaliteit van bestaan met behulp van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg.

Periodiek wordt een marktonderzoek en een marktanalyse gerealiseerd in het werkgebied van Zuidwester. Wij ontwikkelen een marketingstrategie en stellen deze vast.

Het ondersteuningsplan wordt (mede) ondertekend door cliënt en Zuidwester. Wij hanteren geen vrijheidsbeperkende maatregelen, wij investeren in preventief beleid.

Wij nemen initiatief en bevorderen de samenwerking met derden.

Functiebeschrijvingen worden teruggebracht tot functiefamilies.

Effectief en efficiënt inrichten van ondersteunende processen.

Wij bieden grotere contracten.

Opbouwen vermogenspositie naar 7%.

Er is sprake van een lager arbeidsverzuim.

Positieve solvabiliteitsratio.

Flexibiliseren van arbeidskracht d.m.v.:

Aansluiting bij het waarborgfonds.

• Inzetbaarheid op verschillende disciplines verhogen • Bestaande scheidingen in functie, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heroverwegen • Vaste inzet contracturen aanpassen aan flexibele vraag van de cliënt • Werving en selectie

Het opnieuw inrichten van het facilitair bedrijf.

Functioneringsgesprekken worden vervangen door ontwikkelgesprekken.

Ontwikkelen van een Management Informatie Systeem, zodat snel inzicht is te verkrijgen in de ontwikkeling van de kritische succesfactoren.

Ontwikkelen van een organisatie waar vertrouwen het uitgangspunt is d.m.v.: • Kaders op hoofdlijnen • Verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo dicht mogelijk bij de cliënt • Terugdringen van (beperkende) regels, control documenten en procedures • Scholing en instructie • Beloningssystematiek

Stichting Zuidwester Westerschelde 14 Postbus 16 3240 AA Middelharnis Telefoonnummer: 0187 89 8888 Email: [email protected] Website: www.zuidwester.org

Coördinatie, eindredactie: Annette van der Wulp, Zuidwester Fotografie: Joost van den Berg, Zuidwester Martine Sprangers, www.sprangers-fotografie.nl Natasja Koops, www.koopsfoto.nl Vormgeving: Schot Reclame, Oud-Beijerland, www.schot.nl Druk: De Bondt grafimedia communicatie bv, www.de-bondt.nl