Trajekt-info
jaargang 22 | oktober 2014
Inhoud Voorwoord Zonder vrijwilligers gaat het niet 2 | Vervolg artikel voorpagina: Meer mans door het meidenwerk 2 | Vrijwilligers in actie Interview met Annie van de Put en Wiel Heinen 3 | Trajekt-nieuws 4+5 | Interview met Philip Laheij, wethouder welzijn gemeente Gulpen-Wittem 6 | Geslaagde netwerkborrel Go Active Be Creative! 6 | Zo groen is mijn buurt 7 | Vrijwilligers werven op de INKOM 7 | Kunst als participatiemiddel 8 | Stadspleidooi rond de bestrijding van armoede 8 | Colofon 8 |
Meer mans door het meidenwerk ´Veilige haven´ en uitlaatklep voor puberende meisjes ‘Girls only’, zo luidt het niet mis te verstane devies van het meidenwerk. Geen man te bekennen dus tijdens de bijeenkomsten van de rond de 25 meiden, in leeftijd variërend van 10 tot 14 jaar. En mannen hebben er ook niets te zoeken. Want het zijn vaak typische vrouwenaangelegenheden die in het meidenwerk aan de orde komen. Vanzelfsprekend zijn het ook meiden die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning en coördinatie van de groep. Een beroepskracht van Trajekt, geassisteerd door vier vrijwilligers en een stagiair, trekt de kar. Een interview over het doel en de meerwaarde van deze sekse-specifieke werksoort. Trajekt-info is een uitgave van
Het is een half uur voor aanvang van de meidengroepactiviteit, de eerste na de zomervakantie. Hannah Mennens, haar vrijwilligers Jacky Strijk en Scarlett Buijsen en stagiaire Loes Stijnen hebben er zin in. De ‘assistenten’ van Hannah zijn goed toegerust op hun taak: Loes is bezig met de studie SPW, Scarlett heeft deze opleiding onlangs afgerond en Jacky is tweedejaars student Social Work. Ze zijn jong genoeg om voeling te hebben met de denk- en leefwereld van de meiden. De opkomst zal hoog zijn vandaag, denken ze. De bijeenkomsten zijn zeer gewild en de meiden hebben tijdens de zomervakantie geen activiteiten gehad. “Tussen 10 en 13 jaar gebeurt er zo veel met je geest en lichaam, dan is het fijn als je ergens terecht kunt om dat te delen met gelijkgestemden,” verklaart Hannah. “Je merkt dat de meiden anders met elkaar omgaan als ze onder elkaar zijn, heel anders dan als er jongens bij zijn. De meiden geven ook aan het gevoel te hebben dat ze in de meidengroep alles kunnen zeggen en er terecht kunnen met al hun vragen en problemen.” Geborgenheid, veiligheid en erkenning vormen de kern van het meidenwerk. De bijeenkomsten vinden tweewekelijks (en soms wekelijks) plaats in de Kindercircel (het Centrum voor Jeugd en Gezin) in Gulpen op de vrijdagmiddag van 16.30 tot 18.30 uur. Vervolg op pagina 2
»
welzijnsorganisatie Trajekt en verschijnt 4 keer per jaar. Poseren de infotograaf tijdens fotoshoot Het bladvoor wordt een oplage
van 2500 exemplaren verspreid onder medewerkers, vrijwilligers en relaties van Trajekt.
Zonder vrijwilligers gaat het niet Dagelijks worden we overspoeld door berichten over de gigantische decentralisatie-operatie in het sociale domein per 1 januari 2015. Een datum die met rasse schreden dichterbij komt. En die zeker bij kwetsbare mensen, die afhankelijk zijn van ondersteuning op welk gebied dan ook, veel onzekerheden oproept. Het verhaal is inmiddels bekend en ook op deze plek al vaak besproken: de gemeenten zullen om de zorg betaalbaar te houden, een groter beroep doen op de zelfredzaamheid van mensen. Dat betekent dat mensen met hulpvragen eerst hun eigen netwerk of het vrijwilligerswerk in de buurt moeten raadplegen. Veel zal dan op de schouders van vrijwilligers en mantelzorgers terechtkomen. Onder de slogan ‘Samen kunnen we het zelf’ voeren de gemeenten in Maastricht en Heuvelland een publiciteitscampagne om de burgers op deze omslag voor te bereiden. Trajekt heeft al een schat aan ervaring opgedaan in het werken met vrijwilligers. Rond de duizend mensen, jong en oud, zetten zich vrijwillig in bij onze activiteiten en projecten. Voor ons werk in de buurten en kernen van Maastricht en Heuvelland zijn ze onmisbaar. Zonder vrijwilligers was het werk van Trajekt onmogelijk. Lees in deze Trajekt-info bijvoorbeeld over het meidenwerk, het Klapperproject en de maandagmiddaginloop voor senioren: allemaal activiteiten en projecten die groeien en bloeien dankzij vrijwilligers.
Zonder vrijwilligers gaat het niet. Ze zijn de smeerolie, de onmisbare schakels van de participatiesamenleving. Maar vrijwilligers hebben ook hun grenzen. Bij alle enthousiasme over hun inzet ligt het risico van overvraging op de loer. Vrijwilligers die in een buurt opereren, moeten bij vragen of problemen kunnen terugvallen op een achterwacht van professionals. En dat is niet alles. Ook voor het bewaken van de continuïteit, het regel- en coördinatiewerk en andere voorwaardenscheppende faciliteiten blijft de inbreng van beroepskrachten nodig.
Het meidenwerk wordt ingekocht door de gemeente Gulpen-Wittem, met name uit preventief oogpunt, zegt Hannah. “Wij zijn in staat op tijd te signaleren, mochten er knelpunten ontstaan in de leefwereld van de meiden. Als we iets signaleren, passen we de activiteiten aan. Bijvoorbeeld als een van de meisjes gepest wordt, organiseren we een activiteit rond pesten. We werken dan aan het zelfvertrouwen van de meiden en leren ze om grenzen te stellen. Wanneer er serieuze problemen zijn, die wij niet kunnen oplossen, zoeken we contact met collega’s, zowel intern als extern.” Rond de 25 meiden uit de groepen 7 en 8 bezoeken de bijeenkomsten, maar Hannah verwacht veel nieuwe aanwas, nu in het nieuwe schooljaar. “Voorheen waren ze alleen afkomstig van de basisschool de Triangel in Gulpen, maar vanaf september 2014 is de meidengroep toegankelijk voor alle meiden van de in totaal zeven scholen uit alle kernen van de gemeente GulpenWittem. Er is een wervingsbrief uitgedeeld op deze scholen om ze de mogelijkheid te geven om deel te nemen.” Deze uitbreiding is te danken aan signalen van ouders en leraren, weet Hannah. “Zij hebben duidelijk te kennen gegeven dat er behoefte is aan meer meidenwerk. Ouders en leraren onderkennen de meerwaarde, namelijk dat het voor meiden fijn is als ze aansluiting vinden en vriendinnen kunnen maken. Sommige meiden zitten namelijk in klassen met alleen jongens of waar jongens in de meerderheid zijn.”
Gezellig én leerzaam Hoe wordt het programma samengesteld? “In het begin van het jaar laten we de meiden alles opschrijven wat ze graag willen doen. Vervolgens zoeken we naar geschikte activiteiten die daarop aansluiten. Die worden gekoppeld aan een thema. Daaromheen organiseren
2
we dan drie à vier bijeenkomsten,” vertelt Scarlett. Als voorbeelden van thema’s noemen de dames verliefdheid, pubertijd, gezondheid en lichaamsverzorging. De onderwerpen, vaak met een educatief tintje, worden op een leuke, originele manier gebracht, zegt Scarlett: “Er wordt een leuke draai aan gegeven.” Zo was er vorig jaar een presentatie over het puberbrein. Jacky: “Er gebeurt zo veel met de meiden in de pubertijd. Wij wilden ze bewust maken van de veranderingen in hun lichaam, en welke gevolgen dat kan hebben. Om het onderwerp dichterbij te brengen en persoonlijk te maken was er gelegenheid om met behulp van anonieme lijsten vragen stellen.” Ook heel geslaagd was het moeder-dochter samenzijn vorig jaar rond de kerst. “De meiden mochten samen met hun moeder komen, of hun oudere zus of tante meenemen. De opkomst was groot, de activiteit was supergezellig en viel zeer in de smaak.”
Bij Trajekt werken ruim 1000 vrijwilligers. Zij vormen de drijvende kracht achter veel activiteiten en projecten, die zonder hun inzet vaak niet uitvoerbaar zouden zijn. Dat verdient een blijk van waardering! Daarom belichten we in deze rubriek telkens een project of activiteit, waarin een of meer vrijwilligers een prominente rol vervullen. Dit keer aandacht voor Wiel Heinen van het Klapperproject in Gulpen-Wittem/Vaals en allrounder Annie van de Put uit Wittevrouwenveld te Maastricht. Zij zijn beiden gezichten van de campagne ‘Samen kunnen we het zelf’ van respectievelijk de gemeenten Gulpen-Wittem en Maastricht. In deze campagne vertellen vrijwilligers hoe zij anderen helpen en laten ze zien hoe zorg dichtbij huis geregeld kan worden. ‘Samen kunnen we het zelf’ wordt in de gehele regio MaastrichtHeuvelland uitgerold.
Het groeiende beroep op vrijwilligers past helemaal bij de tijdgeest en de nieuwe praktijk. Maar wel onder de voorwaarde dat er voldoende professionals zijn. Het succes van vrijwilligerswerk is mede afhankelijk van hun werkplezier en het zekere gevoel van ondersteuning door toegewijde beroepskrachten. De gezonde balans die we overal in de samenleving wensen, is vooral ook hier van groot belang. Veel leesplezier! Anne Buskes Directeur/bestuurder
Veel nieuwe aanwas
»
Vrijwilligers in actie
Een voorlichtingsbijeenkomst met film over het verschijnsel loverboys maakte veel vragen los bij de meiden en werd ook zeer gewaardeerd. Na afloop van het interview – het is half vijf, de aanvangstijd van de meidengroep – komen de drie eerste deelnemers binnenstormen: Ashley, Bonny en Janne. Wat is hun mening over het meidenwerk? “Het is leuk,” lacht Ashley, “je bent alleen met meisjes van je eigen leeftijd en je komt in contact met andere meiden.” Bonny vindt het vooral gezellig, want, zo zegt ze: “Je kunt alles bespreken.” “Gezellig én leerzaam”, voegt Janne toe.
Het team meidenwerk: vlnr Jacky, Scarlett, Hannah, Manou en Loes
Trajekt-vrijwilliger Annie van de Put
‘Klapperaar’ Wiel Heinen, actief in Gulpen-Wittem en Vaals
Een van de eregasten op feestelijkheden 200 jaar Koninkrijk
“Mensen op weg helpen is mijn missie”
Genoten heeft ze van de ceremonie in het kader van 200 jaar Koninkrijk op de Markt in Maastricht: Annie van de Put, allround vrijwilligster uit Wittevrouwenveld, maakte met plezier gebruik van de persoonlijke invitatie van de gemeente Maastricht en het Nationaal Comité om op 30 augustus acte de présence te geven tijdens het indrukwekkende mode-, kunst- en muziekspektakel. Behalve Annie waren er ook een tiental andere vrijwilligers uitgenodigd met als gemene deler hun prestaties op het gebied van vrijwilligerswerk. Allen zaten eerste rang, tussen de hoogwaardigheidsbekleders, een paar rijen achter Koning Willem Alexander en Koningin Maxima.
Drie jaar geleden begon Wiel Heinen als vrijwilliger met zijn werkzaamheden voor het Klapperproject van Trajekt. Sindsdien zet hij zijn kennis en ervaring in om mensen te helpen met het op orde brengen van hun administratie. Daarmee krijgen ze net dát steuntje in de rug dat ze nodig hebben om hun leven weer enigszins op de rails te krijgen.
“Voor mij was deze uitnodiging een blijk van waardering van de gemeente Maastricht én een eerbetoon aan de inzet van vrijwilligers,” zegt ze. Ter ere van deze gelegenheid werd Annie samen met haar deelnemers van de maandagmiddaginloop van het Trefcentrum in Wittevrouwenveld op de foto gezet. Hiervan worden posters gemaakt, die op verschillende (openbare) plaatsen in de stad komen te hangen. Hoe allround Annie is, blijkt wel als zij al haar werkzaamheden opsomt. Behalve de maandagmiddaginloop voor oudere buurtbewoners en de computerlessen is zij eindredacteur bij de Buurtkrant Wittevrouwenveld en lid van de werkgroep Buurtherinneringen.
Laagdrempelige ontmoetingsplek voor senioren Een echt ‘kindje’ van Annie is de maandagmiddaginloop in het Trefcentrum in Wittevrouwenveld, inmiddels een begrip in de buurt. Rond de 15 ouderen zijn iedere week present. Annie is gastvrouw, regelaar en manusje van alles. “De bezoekers geven zelf aan wat ze graag willen doen, ik stuur aan en organiseer alles. De mensen hoeven zich niet aan te melden, iedereen is welkom. We drinken samen koffie en de bezoekers wisselen de laatste nieuwtjes uit. Er worden activiteiten in huis georganiseerd zoals kienen en bloemschikken, maar de groep trekt er ook regelmatig op uit voor een leuk uitstapje in de omgeving. Af en toe komen instanties en organisaties langs om te vertellen wat ze kunnen betekenen voor de bezoekers.” Annie haalt veel energie uit haar vrijwilligerswerk. Het is voor haar een win-win situatie, zegt ze. “Het geeft mij een extra levensdoel, want ik kan nog zoveel betekenen voor mensen. En ik krijg er veel voor terug. Mijn leven wordt er alleen maar waardevoller door!”
Hoe kwam Wiel bij het Klapperproject terecht? “Toen ik drie jaar geleden stopte met werken vanwege een reorganisatie van het bedrijf waar ik in dienst was, zag ik een oproep van Trajekt. Ze zochten klapperaars: vrijwilligers die anderen helpen met het op orde brengen van de administratie.” Hij besloot meteen te reageren: “Het sloot aan op het werk dat ik als controller veertig jaar lang heb gedaan. Ik had de tijd én de kennis die ze konden gebruiken,” aldus Wiel. Nu zet hij zijn ervaring in om mensen administratief op weg te helpen en daarmee hun leven weer enigszins op de rails te krijgen. Elke maandag werkt hij bij het Klapperproject in Gulpen-Wittem en Vaals, waar hij nu zo’n zeven cliënten onder zijn hoede heeft.
Veel financiële problemen De eerste keer dat Wiel op huisbezoek gaat bij een cliënt, altijd iemand van Trajekt mee en wordt door beide partijen een samenwerkingsovereenkomst getekend. Daarna gaat hij alleen op pad. “Ik probeer zo goed mogelijk te helpen. Ik orden de papieren en geef uitleg over het gebruik van de klapper of over regelingen waar iemand gebruik van kan maken. Na afloop van het huisbezoek werk ik van huis uit en besteed ik tijd aan het mailen van schuldeisers en het aanvragen van kwijtscheldingen.” Wiel komt tijdens zijn werkzaamheden schrijnende gevallen tegen, zegt hij, “Er zijn soms mensen met grote financiële problemen die we jarenlange hulp bieden. Daar kom ik wel eens lades vol met ongeopende rekeningen tegen. Ik maak dan eerst een inventarisatie en schrijf alle schuldeisers aan, om uit te leggen dat we ermee bezig zijn. De cliënt wijs ik op zijn maximale leefgeld per maand. Als hij echter van een uitkering moet rondkomen en daarvan niet eens de vaste lasten kan betalen, dan lopen de schulden op tot vele duizenden euro’s. Afhankelijk van de hoogte van die schuld, neemt de kredietbank het over óf dienen we aanvraag in voor bewindvoering.” Wiel haalt veel voldoening uit zijn werk. “Mijn cliënten vertellen me doorgaans veel en ik zie soms groot sociaal leed, waar ik uiteraard vertrouwelijk mee om ga. Maar bovenal vind ik het fijn om die mensen weer op weg te helpen.”
Wilt u meer informatie over het Klapperproject van Trajekt in de Heuvellandgemeenten? Neem dan contact op met Sonja Nix, coördinator Klapperproject, T 043 – 763 00 50 / M 06 – 215 764 47 / E
[email protected]. Dit project wordt uitgevoerd in Maastricht, Meerssen, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Vaals en Valkenburg.
3
Trajekt-nieuws
Symposium voor vrijwilligers
‘Iedereen doet mee’
Vierde editie Maatschappelijke Beursvloer Maastricht in het Centre Céramique
Het symposium biedt handvaten aan vrijwilligers hoe om te gaan met de grote diversiteit aan inwoners die in Maastricht wonen en leven. Bijvoorbeeld mensen van een andere cultuur, een andere geaardheid of mensen met een beperking. De praktijkervaring vanuit verenigingen en organisaties speelt een grote rol tijdens dit evenement. Het programma bestaat uit een aantal workshops. De onderwerpen variëren van ‘Diversiteit, zichtbaar voor jou?’, ‘Hoe is het om tijdelijk in een andere cultuur te leven’, ‘Discriminatie en vooroordelen’, tot ‘Autisme’ en ‘Leven met een licht verstandelijke beperking’. De workshops worden aangeboden door organisaties zoals MEE, Antidiscriminatievoorziening Limburg (ADV Limburg), het COC, United World College en Xonar.
Op dinsdagmiddag 18 november is er opnieuw een maatschappelijke beursvloer, dit keer in het Centre Céramique te Maastricht. Nieuw is dat deze accommodatie beschikt over een tribune, waar belangstellenden de dynamiek op de beursvloer live kunnen volgen.
Deelname is gratis. Aanmelden kan via de website van Trajekt (www.trajekt.nl) of MEE Zuid-Limburg (www.meezuidlimburg.nl). Voor meer informatie of vragen over dit symposium kunt u een mail sturen naar:
[email protected]
De Maatschappelijke Beursvloer Maastricht biedt al jaren een podium voor organisaties en verenigingen die iets willen aanbieden of die juist op zoek zijn naar zaken waarvoor ze eigenlijk geen geld hebben. Tijdens deze ‘ruilbeurzen’ met gesloten portemonnee zijn er al veel mooie en verrassende matches tot stand gekomen, met vaak mooie samenwerkingen voor de langere termijn. Na de ‘lentebeurs’, die op 15 april werd gehouden in stadion de Geusselt, stond de teller op het einde van de dag op 191 matches. Geen absoluut record, maar wel een heel mooie score. In oktober vorig jaar, tijdens de tweede Maatschappelijke Beursvloer Maastricht, werden maar liefst 263 deals gesloten. Dit jaar heeft de organisatie van de beursvloer een aantal ambassadeurs aangesteld: ‘ervaringsdeskundigen’ die al vaker hebben deelgenomen aan de beursvloer, zetten hun positie en netwerk actief in om de bekendheid van dit evenement te vergroten en zoveel mogelijk ondernemers te bereiken en te bewegen deel te nemen aan de beursvloer. Zo helpen zij direct mee de vele vragen sneller te matchen door meer en divers aanbod en daardoor het succes van de Maatschappelijke Beursvloer Maastricht te vergroten. Volkszanger Huub Adriaens en gerechtsdeurwaarder Mr. Ramona Batta zijn twee van deze kersverse ambassadeurs. Huub was aanwezig op de voorjaarsbeurs en sloot enkele mooie matches. Ramona Batta vervulde tijdens de beursvloer de rol van notaris, met als taak de matches officieel te bekrachtigen. Ook dit jaar leveren zij weer hun bijdrage op de najaarsbeurs. Op dit moment wordt een Raad van Aanbeveling samengesteld. De organisatie van de beursvloer is in gesprek met bekende mensen die hun naam aan de Maatschappelijke Beursvloer Maastricht willen verbinden. Zij zien het belang van maatschappelijk betrokken ondernemen en het samenbrengen van vraag en aanbod op sociaal-maatschappelijk gebied in nieuwe vormen. Zij ondersteunen de organisatie gevraagd en ongevraagd als klankbord. Binnenkort zullen de leden van deze raad worden bekendgemaakt. De vierde Maatschappelijke Beursvloer Maastricht gaat van start om 14.00 uur en duurt tot 16.00 uur met aansluitend de netwerkborrel. De inloop en registratie is vanaf 13.00 uur. Meer informatie vindt u op www.beursvloermaastricht.nl. Daar kunt u zich ook nog steeds inschrijven als aanbieder of met een vraag.
‘Zelf & Co’ op L1 maakt burger wegwijs in de nieuwe zorg Er staan grote veranderingen op stapel in het sociale domein, met verregaande consequenties voor mensen die een beroep doen op ondersteuning, in welke vorm dan ook. Maar het biedt ook kansen. Om de burgers van Limburg een indruk te geven van de nieuwe situatie, start L1 in november op initiatief van tien (Limburgse) organisaties, werkzaam in het sociale domein, met een tv-serie rond dit thema. In zes uitzendingen met de titel ‘Zelf & Co’ staan verhalen centraal over de dagelijkse praktijk rond de nieuwe zorg. Tijdens de laatste uitzending is er ruimte voor debat.
De gemeenten zullen om de zorg betaalbaar te houden, veel meer een beroep gaan doen op de zelfredzaamheid van mensen. Het nieuwe uitgangspunt wordt wat de ondersteuning vragende (kwetsbare) burger nog wél kan, en of hij zelf in staat is om de hulpvraag op te lossen; eventueel met behulp van zijn eigen sociale netwerk of het (georganiseerde) vrijwilligerswerk in de buurt. Wanneer dit niet lukt, kan de hulpvrager alsnog bij de gemeente terecht: wie echt zorg nodig heeft, kan daarop blijven rekenen. Zorg op maat, in de
buurt, met elkaar: dat wordt het nieuwe devies van de gemeenten. Ook de zorg- en welzijnsorganisaties gaan hun werk op een andere manier organiseren. Zij zullen steeds meer gaan deelnemen aan de zogeheten wijkteams, die in de wijken en buurten actief zijn. Daarbij zoeken ze, meer dan vroeger, de samenwerking met elkaar op. Vooruitlopend op de transities, zijn er in de afgelopen tijd in veel Limburgse gemeenten tal van initiatieven ontstaan op buurt- en wijkniveau; initiatieven die inspi-
reren, motiveren en mensen inzicht bieden in wat zorg vanaf 2015 betekent. Juist dat willen de zorgen welzijnsorganisaties laten zien in de TV-serie ‘Zelf & Co’ op L1. De aan de TV-serie ‘Zelf & Co’ deelnemende organisatie zijn: Radar, MeanderGroep Zuid-Limburg, Mosae Zorggroep, Levantogroep, XONAR, Sevagram, MEE Zuid-Limburg, Trajekt, Alcander en Envida. Het programma wordt geproduceerd door T36.
Op dinsdag 4 november vindt in het United World College te Maastricht van 18.00 tot 21.30 uur ‘Iedereen doet mee’ plaats, een symposium voor vrijwilligers en besturen over het meer toegankelijk maken van organisaties en verenigingen voor iedereen.
Kinderraad op stap met senioren uit hun wijk Verbindingen leggen tussen jong en oud in je wijk, dat is dit jaar het thema van de stedelijke Kinderraad De Ronde Tafel. Een rolstoelspeurtocht met ouderen uit verzorgingstehuis Scharwyerveld in Malberg was een van de zomeractiviteiten rond dit thema. Dit werd door de kinderen van de Kinderraad uit Maastricht Noordwest zelf bedacht, uitwerkt én uitgevoerd, met succes! Op de dag dat deze speurtocht zou plaatsvinden, 4 juni, was het weer zo slecht dat ter plekke gekozen werd voor een alternatieve activiteit. De gezelschapsspellen werden uit de kast gehaald en jong en oud leefden zich uit met ‘Mens erger je niet’, ‘Ganzenborden’ en andere spelletjes. Een nieuwe datum werd geprikt, in de hoop dat het weer dan droog zou blijven. Op 16 juli was iedereen er klaar voor. De kinderen en vrijwilligers haalden de ouderen in hun rolstoel op voor een speurtocht van twee uur door de wijk Oud-Caberg. Onderweg waren er leuke opdrachtjes die de jeugd en de senioren samen moesten oplossen. Na afloop van de door zowel jong als oud zeer gewaardeerde activiteit werd gezamenlijk een ijsje genuttigd in Scharwyerveld. De vrijwilligers van Scharwyerveld en de deelnemende kinderen waren zo enthousiast dat er afspraken zijn gemaakt om in de toekomst meer activiteiten met elkaar te gaan organiseren. Veelzeggend is de opmerking van een van de kinderen, na een blik te hebben geworpen op het groepje senioren in rolstoel: “Dit is nog veel belangrijker dan school!”
Speelpan krijgt tweede vestiging De Speelpan, dé centrale plek in de buurt waar ontmoeting, speelplezier en opvoedondersteuning centraal staan, krijgt een nieuwe locatie. Naast de vestiging in de Frankenstraat in Wittevrouwenveld, wordt er binnen korte tijd een Speelpan geopend op het Sproetepad in Malpertuis, in het gebouw waar ook het Bibliotheekservicepunt is gehuisvest. Ook in deze Speelpan vindt SamenSpelen plaats, hét gezinsprogramma voor extra spel- en ontwikkelingsstimulering van het jonge kind, met daarnaast wekelijks twee speelinloopmiddagen voor ouders met jonge kinderen. En er is plek voor een speel-o-theek, die in de plaats komt van de huidige speel-o-theken in Malberg, Pottenberg en Mariaberg. Ook komt er een speelgoedbank, waar tweedehands speelgoed gratis kan worden afgehaald door specifieke doelgroepen. Vrijwilligers van de Speelpan zijn in oktober gestart met een opknapbeurt. Als alles naar wens verloopt, zal de opening in november plaatsvinden.
Vrijwilligers Academie Maastricht als knooppunt van scholingsactiviteiten Het opzetten van de Vrijwilligers Academie Maastricht (VAM) is een initiatief van Trajekt om (potentiele) vrijwilligers in hun werk te ondersteunen. Het VAM-aanbod varieert van het oriënteren op vrijwilligerswerk tot het aanbieden van cursussen en workshops om de deskundigheid te vergroten. De VAM is een knooppunt waar zoveel mogelijk Maastrichtse, of op Maastricht gerichte organisaties, hun scholingsactiviteiten kunnen aanmelden en onder de aandacht kunnen brengen. Geïnteresseerden, vrijwilligers en professionals kunnen zich vervolgens voor een cursus, workshop of ander scholingstype inschrijven. Zo wordt gezamenlijk gewerkt aan het doel van de Vrijwilligersacademie: het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling en uitvoering van een breed, gevarieerd scholingsaanbod voor (startende) vrijwilligers en beroepskrachten in alle sectoren die het vrijwilligerswerk ondersteunen. De doelgroep van de vrijwilligersacademie bestaat uit vrijwilligers, al of niet aangesloten bij een organisatie, organisaties die werken met vrijwilligers, aspirant vrijwilligers en burgers die plannen en initiatieven hebben voor activiteiten in Maastricht. Om de vrijwilligersacademie te ontwikkelen is er nu een projectgroep bezig met het uitvoeren van interne analyses en inventarisaties om (on)mogelijkheden in kaart te brengen. Tegelijkertijd vindt er een oriëntatie plaats op welke wijze de VAM ook digitaal toegankelijk kan worden gemaakt. Vervolgens wil de VAM in een volgend stadium nadrukkelijk organisaties gaan betrekken om mee te participeren.
4
5
Interview met Philip Laheij, wethouder welzijn gemeente Gulpen-Wittem
“Welzijnswerkers zijn onze ogen in het veld”
Zo groen is mijn buurt Door groene initiatieven meer saamhorigheid en leefbaarheid in de wijk Nel Knapen opbouwwerker bij Trajekt
Op 28 april 2014 is hij gestart als wethouder van de gemeente Gulpen-Wittem met de portefeuille welzijn: Philip Laheij, geboren en getogen in Gulpen. Namens het CDA heeft hij zich gedurende de vier jaar voorafgaand aan zijn wethouderschap ingezet als raadslid, om warm te lopen voor zijn huidige functie. Een eerste kennismaking aan de hand van een drietal vragen.
Hoe gaat u de portefeuille welzijn aanpakken? Wat heeft in uw ogen prioriteit? “De portefeuille welzijn waar ik als wethouder voor verantwoordelijk ben in de gemeente Gulpen-Wittem, is vrij omvangrijk. Onderwijs, volksgezondheid, kunst, cultuur & sport en niet te vergeten de drie decentralisaties binnen het sociale domein. Elk onderwerp heeft uiteraard mijn volle aandacht, toch zijn de veranderingen binnen het sociale domein het meest intensief en complex. We krijgen er vanaf 2015 heel wat taken bij op het gebied van jeugd, werk en zorg. Deze nemen we over van het Rijk, de Provincie en de zorgverzekeraars. Als gemeente staan wij dichter bij onze inwoners. Daardoor kunnen we de zorg en ondersteuning dichter bij huis regelen in overleg met cliënten, ouders, vrijwilligers en professionals. Dat is hard nodig want de zorg wordt te duur, er zijn te veel instanties bij betrokken en er wordt te weinig gekeken naar wat onze inwoners op eigen kracht kunnen.”
Er komt dus veel op de gemeente en op u af, waaronder de drie transities. En ondanks dat welzijn al veel bezuinigingsronden achter de rug heeft, is het nog niet afgelopen, er dreigen nog meer bezuinigingen. Hoe staat u hier tegenover en hoe gaat u dit aanpakken?
Geslaagde netwerkborrel van Go Active Be Creative! Vrijdagavond 12 september jl. heeft de eerste netwerkborrel (in de vorm van een barbecue) van het project Go Active Be Creative! bij ROCCA Sport & Adventure in Gulpen plaatsgevonden. Alle betrokken vrijwilligers, sport- en cultuurcoördinatoren, verenigingen en kunstenaars waren uitgenodigd. Via deze weg werden zij bedankt voor de samenwerking tijdens het schooljaar 2013-2014. Zonder hun hulp en die van de gemeente Gulpen-Wittem en Trajekt was het project niet zo succesvol geweest! Wethouder Philip Laheij van de gemeente Gulpen-Wittem heette iedereen van harte welkom en sprak namens de gemeente een dankwoord uit. Tevens benadrukte hij het belang van het al op jonge leeftijd kennis maken met sportieve en culturele vormen van vrijetijdsbesteding. Op die manier verklein je de kans dat kinderen overgewicht krijgen, eenzaam worden of in aanraking komen met jeugdzorg. Ook gezien de taken die vanaf 2015 naar de gemeente toekomen in het kader van de drie decentralisaties, is dat een belangrijke opgave. Vrijwilligers zijn daarbij een onmisbare schakel. Om dat te benadrukken overhandigde wethouder Laheij persoonlijk aan Sandra Geerars haar poster van de campagne ‘Samen kunnen we het zelf’. Zij is een van de vrijwilligers die gefotografeerd zijn voor deze campagne. Verder werd de nieuwe folder, met een terugblik op schooljaar 2013-2014, gepresenteerd. Wethouder Laheij overhandigde het eerste exemplaar aan Tom Jehne van ROCCA. Aansluitend gingen de aanwezigen ‘speeddaten’ om zo ervaringen uit te wisselen, ideeën op te doen, maar vaak ook kennis te maken met elkaar. En dat leverde interessante gesprekken op! Onder het genot van een hapje van de barbecue en een drankje werd er gezellig verder gekletst. Een mooie afsluiting van schooljaar 2013-2014 en een goed begin van 2014-2015.
6
“De decentralisaties zijn een gevolg van een veranderingsproces dat onze samenleving ondergaat. De verzorgingsstaat, waarbij de rijksoverheid primaire verantwoordelijkheden droeg voor het welzijn van de burgers, verandert naar een maatschappij waarin meer ruimte wordt gevraagd voor eigen individuele verantwoordelijkheid en lokale burgerkracht. Dat moet ook wel want de zorg wordt inderdaad steeds duurder en moet door minder mensen worden opgebracht. Daarom is een omslag van denken en doen nodig. Wij streven ernaar dat mensen zoveel mogelijk op eigen kracht kunnen meedoen in de samenleving. Zij regelen zoveel mogelijk hun eigen zorg en ondersteuning, eventueel met hulp van hun directe omgeving. School, buurt, verenigingen en maatschappelijke organisaties spelen hierbij een steeds belangrijkere rol. In dat kader hebben we in de regio Maastricht-Heuvelland een campagne ontwikkeld: ‘Samen kunnen we het zelf!’ Eigen inwoners laten in deze campagne zien hoe ze de zorg dicht bij huis organiseren, hoe ze samen zorgen voor het opgroeien van de jongeren en hoe ze mee kunnen doen op de arbeidsmarkt. Een inspiratie voor velen!”
In steeds meer wijken ontstaan groene projecten. Mensen slaan de handen ineen om samen het (openbaar) groen in hun woonomgeving zelf te beheren of anders vorm te geven. Dat is een goede ontwikkeling. Een stukje natuur in de bebouwde omgeving brengt rust. En samen aan de slag gaan met groen draagt bij aan de onderlinge verbondenheid en leefbaarheid in een buurt. Of, zoals Marja Pasmans uit Wittevrouwenveld het zegt: “Verzorgde groenstroken brengen zon in de wijk!” Daarom ondersteunt en stimuleert Trajekt de buurtbewoners tot het nemen van groene initiatieven.
In de Maastrichtse wijk Wittevrouwenveld ging Trajekt samen met het Buurtplatform, de Levantogroep en de buurtbewoners aan de slag met het boomspiegelproject. De met onkruid overwoekerde boomspiegels hebben plaats gemaakt voor mooie stukjes verzorgd groen; dit tot vreugde van de buurtbewoners.
Marja Pasmans buurtbewoonster “Tijdens een Sociaal Café, georganiseerd door het buurtplatform, heb ik het voorstel geopperd om iets aan de braakliggende groenstrookjes voor de Pastorie en het KPN-terrein te doen. Nelle Driessen van het CNME haakte in op dit idee en stelde voor om hier te gaan ‘wildzaaien’. Samen met nog een buurtbewoner en Nel Knapen van Trajekt heb ik dit opgepakt en uitgevoerd. Inmiddels hebben de groenstrookjes al veel waardering gekregen van de buurt. Pastoor Mattie heeft er zelfs al een stukje aan gewijd in het buurtblaadje van Wittevrouwenveld en op Facebook. Daar heeft hij heel veel reacties op gekregen. We krijgen ook veel positieve reacties wanneer we aan het werk zijn. Wat echt opvalt, is dat de zonnebloemen die we geoogst hebben (bijna) niet ten prooi zijn gevallen aan vandalisme, gelukkig! De meerwaarde van dit groen is volgens mij: verzorgde groenstroken brengen zon in de wijk!”
Patrick Koot werkzaam bij de Levantogroep (Holding van de werkmaatschappijen RIMO, RIBW H&M en Impuls) “Al meer dan 10 jaar heb ik ervaring met het begeleiden van groepen in groenvoorzieningen, met als doel de mensen te activeren en re-integreren. Hiervoor zoeken wij aansluiting bij verschillende organisaties en projecten in de wijken. Trajekt heeft ons benaderd om samen met het buurtplatform het boomspiegelproject in Wittevrouwenveld aan te pakken. Wij hebben de benodigde groene kennis in huis en kunnen werkgereedschap leveren. Het buurtplatform had een klein budget waarmee wij het plantmateriaal konden aanschaffen. Met een groep bewoners van het RIBW zijn wij vervolgens op meerdere donderdagen in de wijk aan de slag gegaan om samen met de buurtbewoners vaste planten en zomerbloeiers rondom de bomen te planten. Waar men wilde konden wij ook een klimplant bij de voorgevel planten. De buurtbewoners reageerden zeer positief op ons werk. Niet iedereen kon mee helpen, maar wij werden vaak ontvangen met koffie, thee, fris en iets lekkers. In de loop van de maanden zijn wij nog een aantal keer langs gegaan om de aanplant te verzorgen en nieuwe plantjes te planten. Voor de continuïteit is het belangrijk om regelmatig langs te gaan en de mensen waar nodig te ondersteunen bij het ‘adopteren’ van hun boomspiegel. Gezien het enthousiasme in de wijk en de wisselwerking met onze bewoners is dit zeker een project waarmee wij graag verder gaan.”
“De rol van Trajekt in het boomspiegelgebeuren in Wittevrouwenveld is ritselen en regelen, oftewel ‘makelen’. Patrick van Levanto kwam bij mij terecht toen hij in Wittevrouwenveld op zoek was naar groene dagbestedingsmogelijkheden voor zijn groep. Ik wist dat het Buurtplatform het aanleggen van boomspiegels en geveltuintjes wil stimuleren, maar daar maar langzaam mee vorderde. Dus we zijn gewoon begonnen. Ik regelde geld via het Buurtplatform en een pauzeplek via het Trefcentrum, en vroeg toestemming van de groenbeheerder van de gemeente. Patrick gebruikte zijn contacten om heel veel plantjes te regelen en ik gebruikte de mijne om de deelnemers te werven. Die eerste enthousiaste mensen haalden hun buren over om ook mee te doen en zo rolde het project ‘vanzelf’ verder. Waarom groen? Mensen worden er vrolijk van. Hun straat ziet er beter uit met mooi groen. En hondenbezitters en afvaldumpers hebben een voorkeur voor verwaarloosd groen, dus een mooie groene straat blijft schoner. Bewoners vertellen me regelmatig dat ze verbaasd zijn dat het zo goed gaat met alle plantjes. Ze moeten hun negatieve beeld (“Hier in Wittevrouwenveld kun je niks buiten laten staan, want het wordt onmiddellijk vernield”), bijstellen. Dat geeft hoop. Het gaat trouwens niet alleen om meer groen. Dan had ik wel een container grasmatten laten uitrollen. Het gaat om meer samen verantwoordelijkheid nemen voor de buurt. De gemeente zorgt alleen voor het hoogst noodzakelijke onderhoud van het groen. Als je het een beetje leuk wilt hebben bij jou in de straat, moet je er zelf ook wat aan doen. Sommige mensen doen dat gewoon. Anderen komen er pas aan toe als Patrick komt voorrijden met een bus vol klussers, materiaal en plantjes, en een begin maakt. Maar daarna houden de buurtbewoners het zelf bij. Zo maken we samen van Wittevrouwenveld de bloeiendste buurt van Maastricht.”
Hoe kijkt u aan tegen de welzijnsorganisatie Trajekt? En in het bijzonder tegen het project Go Active Be Creative!? Wat is in uw ogen de meerwaarde van Trajekt in uw gemeente? “Welzijnsorganisatie Trajekt is een zeer waardevolle partner voor de gemeente GulpenWittem. De welzijnswerkers zijn onze ogen in het veld, ze signaleren problemen en/ of vragen die leven en leveren de handjes om zaken aan te pakken en te organiseren. Voor alle doelgroepen in de samenleving zet Trajekt zich in. Ik ben ervan overtuigd dat zij een zeer positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid. Het project ‘Go Active Be Creative!’ is een initiatief van de gemeente Gulpen-Wittem dat Trajekt voor ons uitvoert. We laten jongeren vroegtijdig kennismaken met sport. Daarmee zorgen we dat op jonge leeftijd bewustwording ontstaat over het belang van voldoende beweging en gezond eten en drinken en dat er meer deelgenomen wordt aan kunst- en cultuurvormen. Daarnaast zorgt het project er ook voor dat er nieuwe aanwas komt bij de lokale verenigingen. Ook niet onbelangrijk! Verenigingen zijn immers het cement van de samenleving en dat willen we in de toekomst ook graag zo houden!”
Nel Knapen en Marja Pasmans aan het werk
Vrijwilligers werven op de INKOM Natuurlijk kon Trajekt niet ontbreken op de INKOM infomarkt op 22 augustus, waar nieuwe studenten konden proeven en ervaren wat de stad Maastricht te bieden heeft. Trajekt was aanwezig met een stand om studenten te informeren en vooral te enthousiasmeren over vrijwilligerswerk in Maastricht. Deze stand werd in co-productie met WeHelpen vorm gegeven. 42 studenten hebben hun gegevens achtergelaten bij Trajekt, met de wens actief betrokken Uit de reacties van studenten bleek dat ze met name geïnteresseerd waren in het bieden te willen worden bij vrijwilligerswerk. Zij ontvingen een WeHelpen-pen en een aantal blanco van incidentele en kortdurende hulp. WeHelpen is hier een geschikt platform voor. visitekaartjes, waardoor ze ook onderling gegevens kunnen uitwisselen en verbindingen Met drie medewerkers sterk werden studenten aangesproken met de vraag of zij naast kunnen leggen. Want daar gaat het immers om: mensen en organisaties met elkaar verbinhun drukke studentenleven bereid waren iets ‘terug doen’ voor de inwoners van de stad. den, samen beter en sterker worden. Het was mooi om te ervaren hoe enthousiast studenten hierop reageerden. Daarnaast Het was een middag met veel inspirerende en leuke gesprekken met studenten en andere zijn zij bereid in groepsverband hun visie te geven op relevante thema’s die in Maasbelangstellenden. Maar het belangrijkste is dat Trajekt de meerwaarde van vrijwilligerswerk tricht spelen op het gebied van welzijn. en de grote rol die studenten hierin kunnen spelen goed voor het voetlicht heeft gebracht.
7
Colofon Eindredactie
Anja Kickken Redactieadres
Postbus 312, 6200 AH Maastricht T 043 - 763 00 00 E
[email protected] Redactiecommissie
Gerd met maatschappelijk werker Sandra Vinken
Gerd Verschoor omringd door zijn kunstvoorwerpen
Senior Gerd Verschoor uit Margraten
Kunst als participatiemiddel Door naar buiten te treden met zijn kunst wil hij aansluiting vinden bij zijn woonomgeving, de regio Eijsden-Margraten. Actief meedoen in de samenleving staat voor hem voorop. En hoewel beeldend kunstenaar Gerd Verschoor beperkt mobiel is – lopen gaat alleen met behulp van een rollator – slaagt hij daar wonderwel goed in. Het maatschappelijk werk van Trajekt en een tweetal vrijwilligers staan hem bij en bieden hem, waar nodig, ondersteuning. Op bezoek bij Ger Verschoor in Margraten, springt meteen de inrichting van zijn aanleunwoning in het oog. Niet bepaald een doorsnee seniorenonderkomen: overal staan en hangen kunstobjecten, de meesten van eigen hand. 15 jaar heeft hij New York gewoond en gewerkt als kunstenaar. Sinds 13 jaar is Limburg zijn vaste stek, waarvan het laatste jaar Margraten, waar hem een aanleunwoning is toegewezen. Aanvankelijk vond Gerd het niet gemakkelijk om in zijn nieuwe woonomgeving contacten te leggen. “Ik voelde mij een echte buitenstaander, met een totaal andere achtergrond én andere interesses dan de meeste bewoners.” Toch maakt de nieuwe woning zijn leven een stuk aangenamer. Alles is gelijkvloers, hier geen moeilijke trappen of andere belemmeringen. Dat was zo’n anderhalf jaar geleden wel anders. Toen woonde Gerd in een atelier in Cadier en Keer. Een voor hem ongeschikte woning, met trappen en anderen ongemakken, waar hij niet goed uit de voeten kon. “Dat leverde in het dagelijks leven de nodige belemmeringen op. Ik loop moeilijk en heb zowel binnen- als buitenshuis een rollator nodig,” verklaart hij. Samen met maatschappelijk werker Sandra Vinken, die hem ook bijstaat in het wegwijs maken in het woud van regelgeving, ging hij op zoek naar een ander huis, met als resultaat deze leuke seniorenwoning in Margraten. Om het dagelijks leven met zijn huishoudelijke beslommeringen en andere zaken beter het
hoofd te bieden, maakt Gerd gebruik van de hand- en spandiensten van vrijwilligers. “Dat is mede noodzakelijk door de halvering van de uren van mijn huishoudelijke hulp. Eén vrijwilliger doet de strijk, dat is onmogelijk met rollator. Een ander helpt mij met de computer en met mijn administratie. Ik voel mij omringd door goede mensen.”
Fotografie
Cas van Laar Photography Sacha Ruland Gemeente Maastricht Gemeente Gulpen Trajekt Vormgeving
ARTs Now design bNo, Nathalie Arts Drukwerk
Andi Druk, Maastricht-Airport Meer informatie over Trajekt
W www.trajekt.nl Tw @trajekt_welzijn Fb www.facebook.com/www.trajetk.nl
Wilt u Trajekt digitaal volgen? Maak dan gebruik van deze QR-codes.
Natuurlijke materialen Deze ondersteuning biedt Gerd de ruimte zich weer voor 100 procent op zijn kunst te richten, zijn echte passie in het leven. Hij werkt met natuurlijke materialen. “Elementaire middelen uit de natuur zoals stenen, takken en modder. Door ze uit hun natuurlijke omgeving te halen ontstaat een vervreemdend effect.” En kunst biedt hem ook de kans naar buiten te treden en zoveel mogelijk te integreren in de gemeenschap. Zo heeft hij een voorstel ingediend bij de Gemeente Margraten. “Mijn plan is het maken van een Venus van Margraten, in de traditie van de Venus van Milo, met als materiaal een boomstronk van vier meter hoog, zodanig bewerkt dat het een echt kunstwerk is.” In mei stelde hij een kunstobject beschikbaar als hoofdprijs voor de loterij van de seniorenvereniging, met als basismateriaal de enting van een fruitboom.
QR Nao Väöre
QR Trajekt
QR twitter
Geïnteresseerden in de diverse natuurobjecten van Gerd konden tot eind september zijn werk bewonderen tijdens een expositie op de Buitenplaats de Mechelerhof.
Stadspleidooi rond de bestrijding van armoede Armoede, geloof in eigen kracht, is een project van de gemeente Maastricht, dat als doel heeft het bedenken van oplossingen in de strijd tegen armoede. De gemeente wil bekijken of er vanuit de betrokkenen – mensen zie zelf armoede (hebben) ervaren – nieuwe maatregelen kunnen worden genomen die de toestand kunnen verbeteren. Deze betrokkenen hebben zich verenigd in een werkgroep die door de gemeente is ingesteld. Dit initiatief wordt ondersteund door tal van maatschappelijke organisaties, waaronder ook Trajekt. De werkgroep gaat aan het thema werken door interviews te houden, filmpjes te maken, oplossingen te bedenken en een plan te maken om met het bestrijden van armoede aan de slag te gaan. De resultaten worden gepresenteerd tijdens het stadspleidooi ‘Samen uit de armoede’ op zondag 9 november 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur in het Trefcentrum in Wittevrouwenveld te Maastricht. Wilt u dit stadspleidooi bezoeken? Dan is het nodig u van te voren aan te melden. Dat kan door een mailtje sturen naar:
[email protected].
8
Anne-Marie Conraads | maatschappelijk werk Petra Debets | opbouwwerk Anja Kickken | communicatie Jules Peters | Vrijwilligers Support Riëlle Schols | assistant to Kees Smit | opbouwwerk
QR facebook
Trajekt-info is een uitgave van welzijnsorganisatie Trajekt en verschijnt 4 keer per jaar. Het blad wordt in een oplage van 2500 exemplaren verspreid onder medewerkers, vrijwilligers en relaties van Trajekt.