meer beleven Vakantiemagazine Oostenrijk Winter 2013
Opfleuren in de winter Time-out Wondere winterwereld in de stad // Skiën bij de toppers Schladming heeft heel wat voor je in petto // Pisteplezier Leuke skigebieden, snowparks en gezinsbestemmingen // Thermen Baden met zicht op de bergen // Natuur van nabij Winter naast de piste // De beste tips voor je wintervakantie
www.austria.info 331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 1
04.07.12 10:44
w w w. a u s t r i a . i n f o
Fotos: Österreich Werbung/Burgstaller, Jungwirth
W
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 2
04.07.12 10:45
Als je het mij vraagt … … is de winter in Oostenrijk niet te versmaden. Tijdens de koudste maanden van het jaar heeft ons land bijzonder veel te bieden. Niet alleen beschikken we over topskigebieden (pagina 22), ook naast de pistes valt er van alles te beleven. Wie graag tot rust komt, kan van de stilte van de natuur genieten en herbronnen. Als je meer een sportief type bent, kan je winterse wandeltochten maken, schaatsen op onze meren, rodelen of langlaufen (pagina 24). En daarna heerlijk ontspannen in een van de vele thermen (vanaf pagina 28). Opnieuw zijn wij gastheer van een belangrijk sportevenement. In Schladming am Dachstein vindt het wereldkampioenschap skiën plaats. In onze reportage (vanaf pagina 14) kan je lezen dat ook gewone wintersporters zoals jij en ik wel zullen varen bij de investeringen in een moderne, duurzame infrastructuur. En wist je al dat de winter ook het seizoen van de bals is? Mijn tip: ga er de sfeer eens opsnuiven. Meer hierover lees je vanaf pagina 32. Ik wens je een heerlijke vakantie in Oostenrijk, Petra Stolba, directeur van het Oostenrijks Toeristenburo
Fotos: Österreich Werbung/Burgstaller, Jungwirth
Wat je kunt verwachten 04 IMPRESSIES Van stille winterlandschappen, romantische wandelingen en berghutten tot funpark-acrobatie en freeriden 10 INFO KORT Leuke wandelingen met sneeuwschoenen, veiligheidstips voor off-piste skiën, handige apps voor je vakantie in Oostenrijk en de charme van berghutten 14 DE AANTREKKINGSKRACHT VAN DE WINTER Hoe Schladming erin slaagt een evenwicht te vinden tussen rust en drukte 22 Info SKIGEBIEDEN Voor alle wintersportliefhebbers: topskigebieden, snowboardparks en aanraders voor gezinnen 24 NAAST DE PISTe Ook rodelen, langlaufen, wandelen en schaatsen staan garant voor superpret 28 Thermen Dompel je onder en ontspan 32 BALSEIZOEN Een twee drie een twee drie: winterse ULTUUR De actuele walsen 34 Time-out in de stad Inspirerende trips naar Wenen, Innsbruck en Salzburg 38 ZOMER & C vakantiemagazines 38 Vakantieservice www.austria.info
3
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 3
04.07.12 10:45
Ademhalen
De zon komt tevoorschijn. Ze werpt haar stralen tussen de besneeuwde bomen. IJskristallen glinsteren en het landschap ziet er sprookjesachtig uit. Natuurlijk zijn er in de regio een heleboel geruimde wandelpaden, maar veel gastheren- en vrouwen wijzen je ook graag de weg naar betoverende plekken waar je je even alleen op de wereld waant. Een dik pak sneeuw verhult
4
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 4
04.07.12 10:45
Foto: Österreich Werbung/Peter Burgstaller
gedurende enkele maanden alle scherpe hoeken. Uitgerust met warme boots of sneeuwschoenen kan je zo urenlang door de kniediepe sneeuw en de slapende natuur stappen. De sleur van alledag lijkt mijlenver weg. Na deze winterse wandeling wacht ergens een heerlijke maaltijd. Tijdens het eten is er gelegenheid om plannen te maken voor de volgende dagen. Of om het leven te nemen zoals het komt.
5
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 5
04.07.12 10:45
Loslaten Hallo, waar is de superpipe? Sneeuwacrobaten vind je vooral in snowparks zoals hiernaast in het Nova Park in het skigebied Silvretta Montafon. Daar laten ze zien wat ze in hun mars hebben. “Obstacles” vormen voor hen geen hindernissen, maar uitdagingen. Ze stelen graag de show met hun tricks en sprongen. Het allerbelangrijkste: je evenwicht bewaren en een goed figuur slaan. Zo cool kan Oostenrijk zijn!
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 6
04.07.12 10:45
Beleven
Fotos: Österreich Werbung/Himsl/Silvretta Montafon Nova Park (oben)
Deze freerider skiet door het eenzame hooggebergte naar het dal. De vorige nacht heeft het gesneeuwd. Dat zie je aan de fijne, opstuivende sneeuw en aan de bomen die onder de poedersuiker lijken te zitten. Ook geoefende skiërs moeten zich hier door een gids laten begeleiden. Dat zet geen domper op de ervaring, integendeel! Wie onder begeleiding off-piste gaat, kan veel zorgelozer genieten van de vrijheid.
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 7
7
04.07.12 10:45
Uitpakken
Wat is het zalig om bij het vallen van de avond nog een wandeling te maken in de buurt van de berghut waar je logeert. Het is magisch om de maan te zien opkomen boven de bergtoppen en ver weg van alle drukte naar de stilte te luisteren. Misschien nog een sneeuwballengevecht voor het avondeten? Binnen verspreidt het knetterende vuur van de haard een behaaglijke
w v u
8
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 8
04.07.12 10:45
Foto: Österreich Werbung/Peter Burgstaller
warmte. De gezellige hoekbank in de woonruimte nodigt uit om bij te praten of gewoon om te vertellen over de belevenissen op de skipiste. Oostenrijk biedt veel authentieke, maar comfortabel uitgeruste vakantieflats in berghutten zoals op de foto hierboven. Vaak zijn ze direct naast de piste gelegen en soms zelfs uitsluitend met de berglift te bereiken. Is het je toch te koud buiten? Snel weer de warmte opzoeken!
9
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 9
04.07.12 10:45
Winterse weetjes
Fotos: Skiwelt Wilder Kaiser-Brixental, Österreich Werbung/Peter Rigaud, Innsbrucker Nordkettenbahnen
Interessant, nieuw, origineel
Welkom in een paleis van ijs en sneeuw
Welk weer het volgende winter ook wordt, Oostenrijk biedt sowieso een brede waaier aan mogelijkheden. In het iglodorp in het Tiroolse gebied Wilder Kaiser bijvoorbeeld wacht een sprookjeswereld van kristalhelder ijs. Op 1.676 meter hoogte kan je shoppen, eten, logeren en zelfs trouwen! In de ijslounge is het gezellig toeven onder dikke rendiervellen. Romantische zielen genieten er van fondue of een diner bij kaarslicht in het restaurant met als toetje een fakkelwandeling. Nog meer ijs- en sneeuwaccomodatie vind je in het iglodorp Kühtai of het sneeuwdorp in het Ötztal. Als het ijs begint te smelten, breekt de lente aan. Dan is het wachten op de volgende winter voor de ijspaleizen weer worden opgericht.
10
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 10
04.07.12 10:45
BIJZONDERE AANRADERS
Linz OBERÖSTERREICH
WIEN
SALZBURG
TIROL Innsbruck
STEIERMARK Graz
KÄRNTEN Klagenfurt
Op je doel af Met het vliegtuig
Fotos: Skiwelt Wilder Kaiser-Brixental, Österreich Werbung/Peter Rigaud, Innsbrucker Nordkettenbahnen
Austrian Airlines en vele andere lucht-vaartmaatschappijen verbinden Oostenrijk met alle belangrijke bestemmingen ter wereld. Naast Wien-Schwechat wordt op vijf andere luchthavens gevlogen: Graz, Innsbruck, Linz, Klagenfurt en Salzburg. Shuttlebussen en treinen brengen reizigers de klok rond naar de stadscentra. Ook vervoer naar de vakantieregio’s wordt aangeboden. Meer informatie vind je op de websites van de luchthavens. *] Het westen van Oostenrijk is ook goed te bereiken via de luchthavens van Friedrichshafen, Memmingen, Altenrhein en Zürich.
Video’s over Oostenrijk Nieuwsgierig naar meer? Breng dan eens een bezoekje aan onze videopagina op het internet. Hier tonen we je beelden van het beste wat Oostenrijk te bieden heeft. We stellen je buitengewone gastheren en -vrouwen en hun hotels voor. We laten je kennismaken met traditionele (handwerk-) kunstenaars zoals Martina Reischauer, die in het atelier Mautner Drucke (foto) op een traditionele manier stoffen bedrukt. We nemen je mee naar fantastische restaurants en spreken met de chefs. Kortom, we tonen je waarom Oostenrijk een topvakantiebestemming is. http://to.austria.info/besondereempfehlungen
Toparchitectuur Het dalstation van de Hungerburgbahn is een blikvanger. Het ontwerp van toparchitecte Zaha Hadid heeft iets weg van een gletsjertong. Met de trein bereik je vanuit de oude binnenstad binnen 20 minuten hoogalpien terrein. www.nordkette.com
Met de trein
Er zijn frequente nationale en internationale treinverbindingen, en op sommige trajecten autotreinen. Als comfortabel en milieuvriendelijk vervoermiddel is de trein ook aan te bevelen voor de reis van de luchthaven naar de eindbestemming. Meer informatie over reizen met de trein: www.oebb.at
Sterk staaltje
Vakantiemagazines Oostenrijk & iSkiApp voor onderweg
Met de auto
Oostenrijk beschikt over een uitstekend uitgebouwd netwerk van snelwegen en autowegen. Let op: voor het gebruik van deze wegen is een vignet verplicht. Vignetten zijn in Oostenrijk verkrijgbaar bij de automobielclubs ÖAMTC en ARBÖ, in tabakszaken en bij tankstations. Voor de reis kan je ook bij je eigen automobielclub een vignet bestellen. www.vignette.at
Zijn alle liften open? Is er sneeuw bijgevallen? Met de iSki Austria App voor iPhone en iPad weet je het antwoord meteen. Deze app is beschikbaar als gratis download in de App Store en geeft informatie over de actuele sneeuwtoestand in de Oostenrijkse skigebieden. Je krijgt ook tips over interessante bestemmingen die handig aangeduid worden op een kaart. Praktisch om je vakantie te plannen! iAustria magazines voor de iPad kan je gratis downloaden op
Op een temperatuur van meer dan 1.400 graden stroomt het vloeibare staal uit de oven. In Stahlwelt Linz ontdek je hoe dit veelzijdige materiaal gewonnen wordt. Indrukwekkend is ook de architectuur met veel glas en – hoe kan het ook anders – roestvrij staal www.voestalpinestahlwelt.at
http://to.austria.info/iaustriamag
“Van tijd tot tijd heeft de mens een nieuw standpunt nodig om de wereld met een frisse blik te kunnen bekijken.” Bergbeklimmer op de top
11
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 11
04.07.12 10:45
Bijzondere berghutten Gezellig genieten In de Kristallhütte in het Hochzillertal kan je heerlijk tafelen. Kaiser schmarrn (links onder) is een echte Oostenrijkse klassieker. Deze lekkernij moet je geproefd hebben!
De perfecte afsluiter van een dagje skiën, rodelen of toerskiën? Daarover bestaat geen discussie: je in een skihut in de watten laten leggen. Laat je niet op het verkeerde been zetten door het woord “hut”. Enkele Oostenrijkse skihutten zijn echte designpareltjes en bieden eersteklas service en comfort. Beeld je in: je bent afgemat na een dagje op de piste en toe aan een beetje rust. Je hebt honger als een beer. Je arriveert in de Kristallhütte in het Hochzillertal op 2.147 meter boven de zeespiegel en op de achtergrond weerklinkt een streepje jazz of klassiek. Die loungezetels met lamsvel zien er uitnodigend uit. En wat ruikt hier zo lekker? De keuken van de Kristallhütte serveert gastronomische gerechten en lokale specialiteiten zoals Zillertaler Käsespätzle of Tuxer rundvlees. En de Kristallhütte heeft nog meer voor je in petto. Je kan er
zalig ontspannen in de bergsauna of in het bubbelbad buiten met zicht op de prachtige bergwereld. Wie maar niet genoeg kan krijgen van de Kristallhütte, kan hier ook overnachten. De iglosuites bieden een onvergetelijke ervaring. Aangezien de gasten geen doorwinterde eskimo’s zijn, slapen ze op verwarmde waterbedden. Hoeveel berghutten Oostenrijk precies telt, weet niemand. Er zijn er in elk geval 238 die deel uitmaken van de Oostenrijkse alpenvereniging (inclusief schuilhutten), maar er zijn er nog veel meer. Elke alpenhut heeft zo zijn eigen charmes. Op de Stubaier gletsjer ligt de “Jochdohle”, een van de hoogste bergrestaurants van het land. De “Garnitzenalm” in het Kärntner Nassfeld serveert traditionele Karinthische keuken met een mediterraanse toets – Italië ligt hier om de hoek. Voor lekkere Kasnocken moet je in “Bründlstadl” op de Hochkönig zijn.
Topdesign Moderne architectuur, innovatieve Tiroolse keuken en een fenomenaal uitzicht over het skigebied van het Großglockner Resort. In de Adler Lounge in Oost-Tirol kan je overnachten op 2.600 meter hoogte of gewoon genieten van een glaasje wijn en het panorama. www.adlerlounge.at
Ondeugend & edel Hier vind je mode in de stijl van de grote filmdiva’s met een nostalgische knipoog naar de fifties. De ontwerpster Lena Hoschek uit Graz accentueert de vrouwelijke vormen en houdt van een tikkeltje ondeugendheid. www.lenahoschek.com
Fotos: Kristallhütte-Zillertal (2) , Joachim Negwer, Hochwurzen-Hütte, Österreich Werbung: Andreas Hofer, Tirol Werbung/Bernd Ritschel, Produktfotos: Mammut, Black Diamond
BIJZONDERE AANRADERS
12
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 12
04.07.12 10:45
Drie vragen aan... Rudi Mair, directeur Tiroolse waarschuwingsdienst voor lawines Veel mensen dromen ervan om eens off-piste te skiën – kan dit zomaar? Wie de beveiligde skipistes verlaat, moet over voldoende kennis beschikken van lawinegevaar. Wie geen kaas gegeten heeft van lawinekunde, moet zich tot een skileraar of skigids wenden.
Fotos: Kristallhütte-Zillertal (2) , Joachim Negwer, Hochwurzen-Hütte, Österreich Werbung: Andreas Hofer, Tirol Werbung/Bernd Ritschel, Produktfotos: Mammut, Black Diamond
Hoe kunnen skiërs er zeker van zijn dat er geen lawinegevaar bestaat? Helemaal zeker kan je nooit zijn. Je hebt veel ervaring nodig om een juiste inschatting te kunnen maken van de situatie. Alleen op beveiligde pistes bestaat er gegarandeerd geen lawinegevaar. Welke maatregelen nemen skigebieden om maximale veiligheid te garanderen? Elk skigebied beschikt over een lawinecommissie die elke dag beslist of de pistes opengaan of niet. Gevaarlijke zones worden afgezet of met gecontroleerde ontploffingen en lawines beveiligd.
5 tips voor uw veiligheid 1 Plan off-piste skiën of boarden goed vooraf. Laat je het best vergezellen door een skigids. 2 Bekijk het actuele lawinebericht, weerbericht, kaarten enz.
Sneeuwschoenwandelen Weg van de gebaande paden ontdek je ongerepte natuur die voor veel toeristen verborgen terrein blijft. Rauriser Tal
Trek je er graag op eigen houtje op uit? Dan is de acht kilometer lange sneeuwschoentrail Kolm Saigurn in Salzburger Land een aanrader. Uitstekende bewegwijzering. www.raurisertal.at
Hohe Tauern
In het nationaal park laat de natuur zich in al haar winterglorie bewonderen. Ga op verkenning met een ranger en geef je ogen de kost. Kinderen welkom vanaf 10 jaar. www.hohetauern.at
NATIONAAL PARK KALKALPEN
Laat je overweldigen door de natuur en maak een sneeuwschoentocht waar adelaars, lynxen en herten thuis zijn. Tip: blijf in een berghut overnachten. www.nationalparkregion.com
pitztal
Verscheidenheid troef! Hier zijn er trails voor individuele tochten, begeleide wandelingen voor beginners, almbeklimmingen met rodelafdalingen en zelfs spannende gletsjerverkenningen. www.pitztal.com
Bregenzerwald
Diepe sneeuw voor iedereen: op schattenjacht met de gps, tochten naar de Alpe Kanis op 1.463 meter of fakkelwandelingen met rodelafdalingen. www.bregenzerwald.at
3 Vertrek nooit zonder een volledige uitrusting: lawinepieper, lawineschep, sonde, lawine-airbag.
4 Voor beginners: volg een lawinecursus (bijv. bij een skischool, bij de Alpenvereniging), laat je begeleiden door een gids. 5 Spijker je kennis over lawines bij door vakliteratuur te lezen. Meer informatie vind je hier: www.alpinesicherheit.at; www.lawinen.org
13
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 13
04.07.12 10:45
De regio SchladmingDachstein haalt voor het WK skiën in 2013 alles uit de kast. Toch mikt men hier niet uitsluitend op topsporters. Ook voor andere gasten is dit wintersportgebied een interessante bestemming: voor freeriders en beginners, voor families met kinderen en voor langlaufers. Hier is gewoon
… 14
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 14
04.07.12 10:45
Opstuivende sneeuw, opmonterende gedachten: deze freerider in het gebied Reiteralm gaat ervandoor
Deze snowboarders staan op de Gasselhöh. Het uitzicht op de Dachstein en het Ennstal is adembenemend
… de winter koning 15
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 15
04.07.12 10:45
16
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 16
04.07.12 10:45
Op ooghoogte met het Dachstein-massief. Links: de carvingpiste op de Reiteralm. De mens verzinkt in het niets bij de eenzame,
grootse bergwereld naast de piste. En de kinderen met de helm? Die leven zich uit op de Hochwurzenrodelbaan
17
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 17
04.07.12 10:45
F O T O ’ S
V A N V A N
S T E F A N P E T E R
W
N I N K M A T H I E S
ie sneeuwschoenen aantrekt en zich honderd of tweehonderd meter van de piste, de kabelbaan en de drukte verwijdert, komt in een andere wereld terecht. Hier is het zo stil dat je de sneeuw onder je voeten hoort kraken. Als er een pak sneeuw van een spar valt, weerklinkt een zachte plof. De schoonheid van de natuur is haast niet te vatten. Het lijkt alsof een schilder het landschap staalblauw en matwit gekleurd heeft, met een roodpaarse gloed waar de zon net achter de toppen is verdwenen. Daarachter, in het Dachstein-massief, is de avond reeds gevallen. Verder naar rechts zie je een witte steile wand direct onder de volle maan – dat is het Grimming-massief. Overal op de donkere hellingen fonkelen lichtstipjes van boerderijen en almen. En daar beneden ligt Schladming. Daar gaan we nu naartoe, voor het avondeten. Als je niet zelf uit de Alpen afkomstig bent, is de stilte van de bergen een buitengewone ervaring. De geruisloze grootsheid is adembenemend. Het is haast niet te geloven dat het hoogseizoen is en dat we ons bovendien in Schladming bevinden, een van de populairste wintersportbestemmingen van het land. Hier vindt in 2013 het WK skiën plaats. Toch hoef je vanavond niet verder te stappen dan twee-, driehonderd meter om te ontsnappen aan de drukte van het Hochwurzen-bergstation en een andere wereld te betreden. Daar sta je dan op je sneeuwschoenen, hoog boven het Ennstal. De wind waait in je gezicht en masseert met duizend kleine ijsmesjes elk stukje onbedekte huid. Je hoort geen enkel geluid, alleen je eigen ademhaling en het kloppen van je hart. De bergen zwijgen. Dankzij deze bergen zijn Schladming en het volledige Dachstein-gebied uitgegroeid tot een geliefde winterbestemming. Met de Hauser Kaibling, de Planai, de Reiteralm en de Hochwurzen kan dit stadje van 4.500 inwoners trots zijn op maar liefst vier skibergen. De pistes zijn er goed op elkaar aangesloten. In de buurt liggen nog een paar andere skigebieden, de gezinsbergen GalsterbergAlm en Stoderzinken bijvoorbeeld, het langlaufparadijs Ramsau en de gezellige Fageralm met zijn authentieke berghutten. Hier kan je dus een heel lange sneeuwvakantie doorbrengen zonder twee keer in dezelfde berghut Kas nocken te eten. Het skigebied op de Dachstein-gletsjer aan de overkant is een leuk extraatje. Het is de kers op de taart of toepasselijker in de winter: de slagroom op de warme chocolademelk. De meeste mensen komen vanzelfsprekend om te skiën of te snowboarden. Voor bijna alle vakantiegangers in Schladming is het de voornaamste reden om deze winterbestemming te kiezen. Maar na drie of vier dagen krijgt haast iedereen even genoeg van de piste. Dat is het moment dat Schladming extra kan scoren, want hier valt in de winter van alles te beleven. Zin in schaatsen? Geen probleem, op de natuurlijke ijsbaan in het centrum. Liever rodelen? Dat kan, het traject op de Hochwurzen is zeven kilometer lang. Backcountrysnowboarden? Behoort ook tot de mogelijkheden. Biatlon? Dat moet je zeker eens proberen onder begeleiding. Je zal er versteld van staan hoe moeilijk het is om op een schietschijf te mikken, als je volledig buiten adem bent van het
langlaufen. En als je het gehad hebt met biatlon, kan je van Schladming naar Rohrmoos langlaufen en dan nog vijf of zes kilometer verder. Het benedendal is een stukje Steiermark dat zo betoverend mooi is dat je je in een droom waant. Wanneer er net sneeuw gevallen is, hangt er iets magisch in de lucht. Er is niemand op straat, er staat geen enkele auto op de parkeerplaats, je lijkt helemaal alleen op de wereld. Wanneer twee langlaufers elkaar kruisen na kilometers alleen op de loipe, knikken ze naar elkaar zonder een woord te wisselen om de magische stilte niet te verbreken. Wie na een paar uur eenzaamheid aan gezelschap toe is, brengt nog een bezoekje aan de Waldhäuslalm. Je kan er bij de tegelkachel plaatsnemen, Ennstaler Steirerkas eten, een biertje drinken en toekijken hoe buiten de ijsstokschietbaan in gereedheid wordt gebracht voor de avond. De wolkenloze sterrenhemel boven het dal ziet eruit alsof iemand een zeef over de wereld heeft gezet. Door de gaatjes piept het licht. Over het weer verschillen de mensen van mening. De meeste vakantiegangers verkiezen een staalblauwe hemel, maar sommige Fotos: Peter Mathis, Martin Huber, Hüttendorf Pruggern, Schladming-Dachstein/Herbert Raffalt, Hans Thurner, Österreich Werbung/Weinhaeupl W., Lamm, Wiesenhofer, Karte: Moritz Schuster
T E K S T
18
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 18
04.07.12 10:45
r
d r n e r n e e n
Fotos: Peter Mathis, Martin Huber, Hüttendorf Pruggern, Schladming-Dachstein/Herbert Raffalt, Hans Thurner, Österreich Werbung/Weinhaeupl W., Lamm, Wiesenhofer, Karte: Moritz Schuster
e e
Laat de zon maar schijnen! Perfect om een terrasje te doen bij de Quellbodenhütte of te skiën op de Reiteralm. Schladming bereidt zich voor op het WK 2013. Het nieuwe dalstation Planet Planai werd gebouwd naar aanleiding van dit evenement. De skiërs strijden om de wereldbeker tijdens de nachtslalom – een niet te missen wedstrijd
19
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 19
04.07.12 10:46
bezoekers en bewoners van Schladming denken er anders over. Zij geven de voorkeur aan een druilerige winterdag met laaghangende wolken, mist in het dal en lichte sneeuw. Zij vinden dat dit weer voor de meeste sfeer zorgt. Op de weg terug van het benedendal naar Schladming zie je het Dachstein-massief aan de horizon. Vanuit deze hoek ziet het gebergte er onvoltooid uit. Links zijn drie duidelijke toppen, terwijl het lijkt alsof rechts de finishing touch nog moet worden aangebracht. Misschien was de schepper even afgeleid toen hij de toppen wou scherpen. Met zulke natuurfilosofische gedachten kan je nog even spelen, voor je je in de drukte van de après-ski waagt. Spacy loungemuziek of opzwepende alpenpop, aan jou de keuze. Schladming is zonder enige twijfel een plek die gekenmerkt wordt door contrasten. Rust of bedrijvigheid, meditatieve momenten op de latten of adrenalinekicks op de buckelpiste, kalme avondjes uit op restaurant of er stevig invliegen in een après-skibar – in Schladming draaien ze er hun hand niet voor om. Zelfs de gebouwen zijn contrastrijk. Terwijl het gemeentehuis er als een sprookjeskasteel uitziet, heeft het nieuwe dalstation “Planet Planai” veel weg van een net gelande ufo. Bij één tegenstelling besloten de Schladminger zich niet zomaar neer te leggen. Het onderscheid tussen dag en nacht werd gedeeltelijk opgeheven. Veel skipistes en rodelbanen zijn tot laat in de avond verlicht om de sneeuwpret op mooie vakantiedagen langer te laten duren.
Bonte vogels en veel hete lucht, daarvoor moet je op het ballonfestival van Rohrmoos zijn. Het kloppende hart
van het wintersportgebied op de Dachstein is het zonnige stadje Schladming op ongeveer 750 meter hoogte
Huttendorpen
In de regio Schladming-Dachstein zijn er een hele reeks hutten- en almdorpen met vakantiehuisjes, soms ook met hotelservice. Deze gezellige dorpjes zijn ideaal voor gezinnen. Ze zijn naast de piste en meestal iets hoger gelegen, zodat je er ook in de lente zeker bent van sneeuw. De huisjes beschikken over alle comfort. Wie toch geen zin heeft om te koken, geen nood, want vaak hoort er een restaurant bij. In het gebied Reiteralm bijvoorbeeld bevindt zich het gelijknamige almdorp (www.almdorf-reiteralm.at). Het biedt een hotel, wellnessfaciliteiten en een kinderclub. In het gebied GröbmingStoderzinken kunnen gasten in het vakantiedorp Stodertraum luxueuze hutten huren met haard en sauna. Een gezellig restaurant is in de buurt (www.stodertraum.at).
20
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 20
04.07.12 10:46
Voor elk wat wils Op zoek naar diepe sneeuw, gezinsvriendelijke pistes of het mooiste uitzicht? Een overzicht:
HET SKIGEBIED VIER-BERGE-SKISCHAUKEL
Met de Reiteralm, de Hochwurzen, de Planai en de Hauser Kaibling heeft deze wintersportregio vier toppers in huis. In de aanloop naar het WK 2013 werd sterk geïnvesteerd in moderne liftinstallaties, zodat je je comfortabel kunt verplaatsen. Nu ja, misschien blijf je wel plakken in een van de vele berghutten waar lekkere streekspecialiteiten geserveerd worden. Tip: geniet op de strandstoelen van Planai Beach op de Lärchkogel van het bergpanorama. DE DACHSTEIN-GLETSJER: VOOR FREERIDERS
Een niet te missen ervaring voor freeriders is de 20 kilometer lange oversteek van de Dachstein. Met recht en reden behoort dit landschap tot het UNESCO-werelderfgoed. Tip: vanaf de skywalk die boven de rots van de Hunerkogel uitsteekt, heb je een adembenemend uitzicht. In het nabijgelegen Eispalast ontdek je hoe een gletsjer er aan de binnenkant uitziet. DE FAMILIEBERGEN GALSTERBERG EN STODERZINKEN
In de skigebieden Galsterberg en Stoderzinken zijn gezinnen van harte welkom. Er zijn gemakkelijke afdalingen, maar ook uitdagende pistes en zelfs een wedstrijdpiste. Op de Galsterberg heb je een prachtig zicht op de Niedere Tauern. Tip: in het Gallische skidorp in het gebied Galsterberg maken je kinderen kennis met Galsterix en zijn vrienden. RAMSAU: HET LANGLAUFPARADIJS
Op een hoogte tussen 1.100 en 2.700 meter biedt Ramsau am Dachstein een loipenetwerk van maar liefst 220 kilometer. De perfecte omgeving voor een geslaagde langlaufvakantie! Hier zijn niet alleen WK-loipes en nachtloipes, maar ook een langlaufpark voor kinderen. Tip: begin december gaat het langlaufseizoen feestelijk van start met producttests, techniektraining, videoanalyses, workshops, enz. FAGERALM: VOOR NOSTALGICI
Het skigebied Fageralm kan uitpakken met talrijke oergezellige berghutten. Bovendien schijnt de zon hier het meest van heel de regio rond de Dachstein. Prachtig uitzicht op de nabijgelegen Hoher Dachstein inbegrepen! Tip: ook als je nog een groentje bent op de piste, ben je hier aan het juiste adres. De Fageralm kreeg het kwaliteitslabel “Welcome Beginners” van de Oostenrijkse kabelbanen. Online
www.austria.info
Meer informatie over de Oostenrijkse winter en de skigebieden vind je op de website www.austria.info. Met veel tips voor gezinnen, skiërs, snowboarders, freeriders, langlaufers enz
21
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 21
04.07.12 10:46
Info: skigebieden Leuke kinderbestemmingen, formidabele snowparks, ontelbare pistes: voor skiërs, snowboarders en gezinnen kan de winterpret niet op
Alpineskiën
De grote skigebieden van Oostenrijk hebben een reusachtig aantal pistes en afdalingen door de diepe sneeuw. En niet onbelangrijk: de sneeuwzekerheid is groot. Veel Oostenrijkse pistes kunnen besneeuwd worden of bevinden zich op sneeuwzekere hoogte of in gletsjerskigebied. Hier begint het seizoen al in de late herfst. Een overzicht van enkele interessante regio’s voor ambitieuze skiërs:
Topskigebied voor sportieve uitdagingen dat zich over twee deelstaten uitstrekt. Skiërs kunnen zich hier uitleven op 280 kilometer afdalingen en 180 kilometer offpiste. 84 liften en kabelbanen ontsluiten het gebied, waartoe onder andere St. Anton, St. Christoph en Lech-Zürs in Vorarlberg behoren. www.arlberg.net
Ischgl, Tirol
Dit skioord in het Paznaun-dal is de perfecte plek om te zien en gezien te worden. De après-ski is er legendarisch. Het grens-overschrijdende skigebied “Silvretta Arena” met zijn 238 kilometer piste en ultramoder-ne liften is aantrekkelijk. De enorme witte sneeuwkom van de Idalp vormt het belang-rijkste knooppunt. Van hieruit vertrekken liften en pistes in alle windrichtingen over de weidse, boomvrije hellingen. www.ischgl.com
Ötztal, Tirol
De skigebieden in het Ötztal bieden moderne kabelbanen zoals de Gaislachkogelbahn, kilometers lange afdalingen en een uniek panorama. De hotspot is Sölden: vanaf de spectaculaire uitzichtsplatformen heb je een adembenemend uitzicht. De pistes zijn sneeuwzeker en de afdaling van 13 kilometer naar het dal is de langste van Oostenrijk. Hochötz en Vent zijn
geliefde bestemmingen bij gezinnen. Obergurgl en Hochgurgl springen in het oog met hun XXL-pistes en leuke hutten. www.oetztal.com
Silvretta Montafon, Vorarlberg
Twee in één: sinds de Hochjoch en Silvretta Nova vorige winter door een gondelbaan verbonden zijn, is dit met 155 kilometer piste het grootste skigebied van Vorarlberg. Afwisselend is het gebied dat de Gaschurn en St. Gallenkirch via het Novatal verbindt. De nabijgelegen Hochjoch met zijn gemakkelijkere pistes rond de Grasjoch spreekt eerder gezinnen aan. www.silvretta-montafon.at
Saalbach-HinterglemmLeogang, Salzburger land
De cijfers spreken boekdelen: 200 kilometer afdaling, 55 liften en kabelbanen en bijna 50 hutten en pensions langs de piste. Dit is een echt skiwalhalla, zonder dikdoenerij en heel sympathiek. De bergen boven het Glemmtal zijn met vele skiliften verbonden en vormen het perfecte decor voor skisafari’s over de prachtige, zonnige hellingen of een uitstapje over de Asitz naar Leogang. Sportievere types kunnen de wedstrijdpistes opzoeken aan de noordkant van de Schattberg en de Zwölfer. www.skicircus.at
Snowboarden
Op de perfect geshapete snowparks geven snowboarders het beste van zichzelf. In Oostenrijk vinden ze topomstandigheden voor hun indrukwekkende tricks. De snowparks worden steeds groter en bieden meestal meerdere lines van verschillende moeilijkheidsgraden. Sommige skigebieden hebben zelfs extra routes uitgezet in de diepe sneeuw. Snowparks Kitzsteinhorn, Salzburger Land
Het oudste gletsjerskigebied van Oostenrijk is een droombestemming voor snowboarders en freeskiërs. Op een hoogte tussen 2.500 en 2.900 meter zijn er hier maar liefst drie te gekke snowparks. Al in de herfst kan je in het Glacier Park Kicker en Obstacles op vier lines terecht. Vanaf december zijn ook Central Park en Easy Park geopend. Rails, boxes, kickers, een superpipe en een freeride-gebied met vijf gemarkeerde routes. www.kitzsteinhorn.at
Xperia Ischgl Snowpark, Tirol
Het Xperia Ischgl Snowpark direct boven de Idalp is gigantisch. In het centrum van de Silvretta Arena tonen pro’s in het Kingsizepark wat ze waard zijn. Daarnaast liggen het
Publicpark en het Beginnerpark met kickers, ramps, halfpipes en rails. Wie liever de diepe sneeuw opzoekt, vindt op de Pardatschgrat en Palinkopf het geschikte terrein. www.ischgl.com
Snowpark Fiss Ladis, Tirol
Dit bekende gezinsskigebied wil op alle vlakken top zijn. Voor snowboarders biedt het daarom niet een, maar twee grote funparks: het Flight & Cross Park aan de Plansegg langs de Zanbodenafdaling en het Snowpark Fiss Ladis bij de Schöngampbahn. Maar liefst zes shapers zorgen er dagelijks voor dat alle kickers, boxes en rails er optimaal bijliggen. Het backcountry-gebied op de Zwölferkopf is de kers op de taart. www.serfaus-fiss-ladis.at, www.snowpark-fiss-ladis.at
Fotos: Almdorf Seinerzeit, Österreich Werbung/J. Mallaun, Vans Penken Park, Mayrhofen, Schladming-Dachstein/Tom Lamm
Arlberg, tirol & Vorarlberg
22
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 22
04.07.12 10:46
BIJZONDERE AANRADERS
GEZINNEN
Kinderen zijn niet overal graag geziene gasten. Maar niet getreurd, want vele skioorden hebben zich toegelegd op gezinsvakanties. Ze bieden kinderopvang, skischolen voor kinderen en accommodatie op maat van gezinnen, zodat de ouders en de kids kunnen genieten van een ontspannende vakantie. Een paar leuke voorbeelden:
Riesneralm, STeiermark
Het skigebied Riesneralm bij Donnersbachwald was ooit een insidertip, maar geniet een steeds grotere bekendheid bij een breed publiek. Speciaal voor de kids zijn er vijf liften, waaronder het langste tovertapijt van Oostenrijk. www.riesneralm.at
Fotos: Almdorf Seinerzeit, Österreich Werbung/J. Mallaun, Vans Penken Park, Mayrhofen, Schladming-Dachstein/Tom Lamm
Vans Penken Park, Tirol
Het snowpark in het skigebied Penken is een van de bekendste. Boven Mayrhofen in het Zillertal zijn alle pistes links en rechts van de stoeltjeslift Sunjet omgeturnd tot funpark. Hier is meer dan genoeg plaats voor kickers, boxes, rails en een halfpipe. Met kidspark. www.vans-penken-park.com, www.mayrhofner-bergbahnen.com
Horsefeathers Superpark Planai, Steiermark
In de herst en de lente is de “place to be” het Horsefeathers Superpark op de Dachstein-gletsjer, in de winter verhuist het park naar de Planai. Zo duurt het seizoen in Schladming tien maanden. Met zijn enorme kickers kan je het Horsefeathers Superpark Planai bij de Weitmooslift niet missen. Grote variëteit aan boxes en rails. www.planai.at, www.horsefeatherssuperparks.com
Hochkönig, Salzburger Land
Glooiende skibergen voor de rotswand van de Hochkönig kenmerken dit skigebied. Met zijn overwegend lichte tot middelzware pistes en vele moderne stoeltjesliften is het een ideale gezinsbestemming. De mascotte Schneewutzel is altijd van de partij op de wekelijkse kinderactiviteiten. Family-skischolen bieden ski-speellessen aan voor kinderen vanaf drie jaar, vanaf vier jaar kunnen de kinderen dagvullende lessen volgen. www.hochkoenig.at
SerFaus-Fiss-Ladis, Tirol
Als het gaat om kindvriendelijkheid, speelt dit zonnige gebied boven het Inntal een voortrekkersrol. Naast gezinshotels en uitstekende kinderskischolen heeft Serfaus zelfs een kabelbaan speciaal voor kinderen. Een pluspunt is dat de dorpen grotendeels autovrij gemaakt zijn.
In Serfaus rijd je met het ondergrondse dorpstreintje naar de liften en trek je bij het dalstation je skischoenen aan. www.serfaus-fiss-ladis.at
kappl, Tirol
Kappl profileert zich als gezinsvriendelijk skioord. Het avonturenpark Sunny Mountain bij het bergstation van de Diasbahn steelt alle kinderharten. De kleine gasten worden er uitstekend begeleid en vervelen zich geen seconde. Op het programma staan poppenkast, sleewedstrijdjes, speelse skilessen, enz. www.kappl-see.com, www.sunnymountain.at
Katschberg, Karinthië
Op de zonnige Katschberg voelen gezinnen zich thuis. De kinderen amuseren zich in Katschi’s Kinderwelt, waar grappige figuurtjes er de sfeer in brengen. De skileraars brengen hen spelenderwijs de basis van het skiën bij op speciale kinderpistes. Ondertussen verkennen hun ouders de 70 kilometer piste in de buurt. Helden storten zich naar beneden op de steile Direttissima-afdaling met een hellingsgraad tot 100%.
almdorf Seinerzeit Bij Bad Kleinkirchheim werd volgens traditionele methodes een Karinthisch bergdorp van weleer nagebouwd dat baadt in een sfeer van luxe. Je kunt er heerlijk ontspannen en actief van de natuur genieten. Hoogtepunten: persoonlijke gastheer en almspa. www.almdorf.com
Goede mix Traditie, gemoedelijke gastvrijheid, oog voor vernieuwing en design typeren het viersterrenhotel Krone in Au in Vorarlberg. Wie houdt van zalig ontspannen, kan terecht in de 500 m² wellness-faciliteiten met sky-spa en panoramasauna op ‘het dakterras. www.krone-au.at
www.katschberg.at
23
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 23
04.07.12 10:46
Fotos: Österreich Werbung/Pigneter
Wintergeluk naast de piste
Oostenrijk is meer dan skiën alleen. Je kan er ook winterse wandelingen maken, rodelen, langlaufen en schaatsen. Wij verklappen waar je de mooiste banen, loipes en paden vindt
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 24
04.07.12 10:46
WINTERWANDELEN Met de zon op kop
D
Sporen in de sneeuw: een wandeling door besneeuwde bossen en over witte almen maakt je hoofd leeg en doet je lichaam goed
e lente hangt in de lucht, maar het zal nog even duren voor ze echt door breekt. Een paar langlaufers steken ons voorbij. Daar storen we ons niet aan, haast hebben we niet. Goed ingepakt wandelen we met onze winterlaarzen van de parkeerplaats aan het Hotel Oberwirt in Gerlos. Het stille sneeuwlandschap met de besneeuwde sparren ligt glinsterend voor ons. De poedersneeuw op de paden is vastgetrapt, zodat het comfortabel stappen is. Met onze adem blazen we wolkjes. “Wandel als de zon schijnt eens omhoog naar de Lackenalm, dat is een mooie tocht en boven kan je een terrasje doen.” Dat was een tip van Christina Egger, de sympathieke gastvrouw van het Posthotel in Zell am Ziller. Zij kent de regio als haar broekzak en weet welke paden in de winter het mooist zijn. Eerst zijn we een stukje omhoog gewandeld, door het sprookjesachtige bos, dan door het uitgestrekte Schönachtal naar de eetgelegenheid die we op het oog hebben. Het uitzicht op de bergen in de buurt is indrukwekkend. Het pad zelf is aangenaam en gemakkelijk te bewandelen. Deze winterse tocht geeft je lichaam een boost. We naderen de gezellige hut op de zonnige alm. Na een uurtje stappen we de houten trap van het Jausenstation Lackenalm (1.405 m) op en veroveren een plaatsje op het terras. Ontspannen genieten we van de zon en staren naar het verlaten, witte dal waar op een paar idyllische, besneeuwde hooischuren na geen menselijk spoor te zien is. We halen onze zonnebrillen tevoorschijn en plaatsen onze bestelling. Voor mij een warme soep en daarna misschien nog Kaiserschmarrn! En ook een Almdudler. We hebben toch een zee van tijd. De terugweg vatten we pas aan als de zon in de buurt van de bergtoppen komt. Het is zo mooi hier boven... Nog even genieten van het winterlandschap voor de lente echt doorbreekt.
HOGE ONTSPANNINGSFACTOR: Buiten zijn, van de natuur en de zon genieten, het hoofd eens vrijmaken. Daaruit put een mens nieuwe kracht. HOGE FITNESSFACTOR: Wandelen wordt door
dokters aanbevolen als de ideale outdoorsport. Milde conditietraining.
MOOIE WINTERWANDELPADEN: Zillertal
Ongeveer 400 kilometer winterwandelpaden telt het Tiroler Zillertal. Langs de Ziller en ook in hoger gelegen zijdalen. www.zillertal.at Bregenzerwald
Het Bregenzerwald biedt ongeveer 400 kilometer winterwandelpaden waarvan meer dan de helft in duidelijke felroze is gemarkeerd. www.bregenzerwald.at
Salzburger Sonnenterrasse
Ontspannen genieten, daarvoor moet je in de regio St. Veit/Schwarzach zijn, met meer dan 100 kilometer makkelijk begaanbare paden. www.sonnenterrasse.at
Nockberge
Ook als er sneeuw ligt, zijn de paden door het Karinthische nationale park Nockberge een aanrader. Je wandelt over almen en door bossen. www.nationalparknockberge.at
NATIONAAL PARK GESÄUSE
De winterwandelpaden kregen hier mooie namen zoals Eichelau, Krautgraben of Gamsforst en bieden adembenemende natuurpracht. www.gesaeuse.at
Lungau
In de zonovergoten Lungau beleef je het winterwonderland met zijn romantische paden op ongeveer 1.100 m hoogte. www.mauterndorf.at
25
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 25
04.07.12 10:46
Langlaufen Hoe komen we RODELEN bij de volgende zonnige hut? Roetsj naar beneden
fi s d v
HO
HOGE ONTSPANNINGSFACTOR: Heldere lucht,
spectaculaire natuur, veel leuke eethuisjes, zonder de drukte van de skipiste. Extreem ontspannend.
HOGE SPORTFACTOR: Ideale conditietraining –
95% van alle spieren komt in actie, wat meer is dan bij joggen. LANGLAUFGEBIEDEN: Seefeld
De Olympiaregion Seefeld in Tirol is met 279 loipekilometer een must. Er is zelfs een hondenloipe. www.seefeld.com Böhmerwald, Oberösterreich
Het Mühlviertel biedt 171 kilometer loipe en perfecte omstandigheden. www.boehmerwald.at Mostviertel, NIederösterreich
De panoramaloipe Hochreit brengt je van boerderij naar boerderij. www.mostviertel.info Ramsau am Dachstein
In Ramsau trek je je sporen voor het indrukwekkende Dachstein-massief. 220 kilometer gespoorde WK-loipes! www.ramsau.com SKI- EN NATUURARENA KARINTHIË
Het loipenetwerk telt maar liefst 300 kilometer. Grote sneeuwzekerheid in deze regio. www.naturarena.com
r k
E
en zee van bergtoppen, soms klein en rond, dan weer spits en opvallend – daartussen dalen en eindeloze hellingen. Alles is bedekt onder een dik pak maagdelijke sneeuw. Aan de andere kant van de Pinzgau liggen de toppen van de Hohe Tauern, onder andere de Großvenediger, een van de hoogste van Oostenrijk. Wat een prachtig landschap! Je zou bijna vergeten dat je met de nieuwe Smaragdbahn van Bramberg naar de Wildkogel bent gekomen om te rodelen. Snel de groene cabine uit: jas dicht, helm op, handschoenen aan en roetsjen maar. Op de langste rodelbaan van de Alpen glijd je naar beneden op een klassieke slee of een plastic bob. Rodelen is al lang niet meer uitsluitend weggelegd voor kinderen en wordt steeds populairder. Er zijn veel gevarieerde routes, sommige rodelbanen zijn tot ’s avonds geopend en je hebt er niet veel extra uitrusting voor nodig. Warme, waterdichte kleding en stevig schoeisel volstaan. Sledes kan je bijna overal huren. Langs brede haarspeldbochten roetsj je over de weidse hellingen van de Wildkogel naar het dal. 1.300 meter lager zie je de finish die je na 14 kilometer sleeën zal bereiken. Adrenalinekick verzekerd.
DE
W
I a E
w
Fotos: Kaerntens Naturarena, Ötztal Tourismus, Österreich Werbung/Peter Burgstaller
D
e latten kunnen niet wegglijden, want je gaat door het vers geprepareerde dubbelspoor. Alsof je op rails skiet. In diagonale pas bewegen de langlaufers zich over de zonnige vlakte voort, elk op zijn eigen ritme. De vloeiende beweging van de klassieke stijl, de traditionele langlauftechniek, is mooi om naar te kijken. Deze sport ziet er eerder gezapig uit, maar vergt veel van spieren die je anders nauwelijks gebruikt. Dat voel je pas de volgende dag. Veel Oostenrijkse gebieden zoals de Olympiaregion Seefeld bieden uitgelezen omstandigheden voor langlaufers. Het zonnige loipenetwerk op de uitgestrekte hoogvlakte aan de voet van het Wettersteingebergte geniet grote bekendheid. Vaak vinden hier internationale langlaufwedstrijden plaats. Elke winter gaan de faciliteiten voor langlaufers er nog op vooruit. De routes zijn zeer afwisselend, sommige zeer uitdagend en de meeste beschikken over een extra skatingspoor. De 279 kilometer loipe zijn bovendien goed op elkaar aangesloten. Zo kan je van Scharnitz via Seefeld, Mösern en Leutasch naar Schanz langlaufen. Langlaufen heeft trouwens nog een belangrijke troef. De sport brengt rust, want het draait niet om snelheid en kunstjes.
HO
26
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 26
04.07.12 10:46
Z N
O s
S
D e
V
D p
S
D S
w
HOGE PRETFACTOR: Krakende sneeuw, een
fiks tempo en vrolijk gejoel horen erbij. Als je slee tot stilstand komt in een bult sneeuw, kan dit de pret niet bederven. Van rodelen word je vrolijk! HOGE SPORTFACTOR: Rodelen traint je buik,
rug en benen. En wie te voet naar het startpunt klimt, werkt ook aan zijn conditie.
DE BESTE RODELPLEKJES: Wildkogel, salzburger land
In 30 tot 50 minuten leg je 14 kilometer af per slee, van de Wildkogel naar Bramberg. Een leuke tocht!
Fotos: Kaerntens Naturarena, Ötztal Tourismus, Österreich Werbung/Peter Burgstaller
www.urlaubsarena-wildkogel.at
Zauberberg Semmering, Niederösterreich
Op de Hirschkogel rodel je in een sprookjeswereld. www.zauberberg.at Stubaital, Tirol
De regio biedt 40 toppen boven de 3.000 meter en 12 rodelbanen. www.stubaital.at Vent im Ötztal, Tirol
De vijf kilometer lange rodelbaan Stablein biedt prachtige uitzichten. www.vent.at
SCHAATSEN Pirouettes draaien op glasheldere meren
T
e gek, hoe de schaatsen over het meer krassen. Het bevroren wateroppervlak weerspiegelt de bergen, onder het ijs zwemmen vissen. De Weissensee in Karinthië biedt in de winter de grootste geprepareerde natuurijsvlakte van Europa, met een wandelpad, hockey- en ijsstokschietbanen. Als het koud genoeg is, geeft Norbert Jank, de ijsmeester van de Weissensee, tot 6,5 vierkante kilometer ijs vrij. De vele schaatsbanen op kunstijs in de wintersportgebieden zijn dus lang niet de enige plek waar schaatsers in Oostenrijk terechtkunnen. Natuurijsvlaktes in overweldigende landschappen oefenen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Op de grotere meren, zoals de Neusiedler See in Burgenland, kan je zelfs ijszeilen en ijskiten. Op de Weissensee zorgen Norbert Jank en zijn team ervoor dat sneeuw en regen geen roet in het eten gooien. De sneeuw wordt geruimd en er worden gaten in het ijs geboord, zodat het water kan weglopen. Zolang het ijs dik genoeg is, gaat de ijspret door! en onderrug. Goed voor hart en bloedvaten.
www.schladming-dachstein.at
Weissensee, KARINTHIË
De grootste geprepareerde natuurijsvlakte van Europa ligt in beschermd natuurgebied aan de voet van de Gailtaler Alpen. www.weissensee.com, www.natureislauf.at
Neusiedler See, Burgenland
Dit reusachtige steppemeer biedt 320 vierkante kilometer ijsplezier. www.neusiedlersee.com Turracher See, KARINTHIË
Dit meer ligt op 1.763 meter hoogte en wordt 24 uur per dag verlicht. www.turracherhoehe.at Seefeld, Tirol
Schaatsbaan aan het Olympia Sportcentrum met indrukwekkend bergpanorama. www.seefeld.com Lunzer See, Niederösterreich
De grootste natuurlijke schaatsbaan van deze deelstaat ligt in het Mostviertel. www.lunz.at
HOGE SPORTFACTOR: Traint je dijbenen, billen
Schladming
De rodelbaan Hochwurzen is ’s avonds verlicht. Stop bij een restaurant mogelijk.
DE LEUKSTE SCHAATSPLEKJES:
Online
www.austria.info
HOGE PRETFACTOR: Romantisch hand in hand
over het ijs glijden of alleen pirouettes draaien. Van schaatsen in deze omgeving word je goed gezind.
Hier vind je meer informatie over winterpret naast de piste, onder andere over het nieuwe loipekeurmerk en de wandeldorpen
27
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 27
04.07.12 10:46
Het summum van ontspanning
Fotos: Rogner Bad Blumau
De Oostenrijkse thermen zijn indrukwekkend qua architectuur en perfect om te ontstressen op ijzige winteravonden
28
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 28
04.07.12 10:46
De zaak is rond: naar rechte lijnen of hoeken is het lang zoeken bij de ontwerpen van Hundertwasser. Zachte vormen, krachtige kleuren en aandacht voor beplanting binnen en buiten brengen rust
Ontspannen bij Hundertwasser Rogner Bad Blumau
T
orens en speelse façades: met zijn aparte stijl heeft de kunstenaar Friedensreich Hundertwasser van het Rogner Bad Blumau een waar kunstwerk gemaakt. In dit buitengewone complex kunnen gasten genieten van een uitgebreid thermenlandschap met ongeveer 2.700 vierkante meter wateroppervlak. Twee eigen bronnen voorzien het binnen- en buitenbad van water. Het zachte water van de thermale bron Melchior heeft een temperatuur van 47,2°C aan de oppervlakte, dat van de Vulkania zelfs van 110°C. Deze bron is zeer rijk aan mineralen. Een blauwtje lopen? Op de AlphaSphere was dat nog nooit zo aangenaam! Deze futuristisch vormgegeven blauwe lounge-stoel spreekt al je zintuigen aan door een uitgekiend samenspel van licht, klank, warmte en vibratie. Verder kan je ontspannen in een van de vele sauna’s, de Dode-Zee-zoutgrot en de zeeklimaatcabine. Massages en ayurvedische behandelingen maken het aanbod compleet. www.blumau.com
Online
www.austria.info
Meer informatie over de Oostenrijkse thermen vind je ook op internet
29
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 29
04.07.12 10:46
Info: een lekker bad
Heerlijk drijven op het water, op bubbelligstoelen ontspannen en door het panoramavenster het sneeuwlandschap bewonderen: dat is wellness op zijn best
EXCLUSIEF TOEVLUCHTSOORD St. Martins Therme & Lodge
ONDERDUIKEN EN ONTSPANNEN Therme Amadé
Therme Amadé is gelegen in het fraaie landschap van de Pongau. Het is er heerlijk vertoeven in een van de vele baden of sauna’s. In de rustzones heb je een uniek uitzicht op de bergen. In de loopingglijbaan beleef je een kick van jewelste. In totaal bieden 11 binnen- en buitenbaden met sport- en golfslagbad afwisseling en ontspanning. De temperaturen variëren van aangenaam koel tot behaaglijk warm, zoals in het bergkristalbad. Ook aan de gezondheid is gedacht: enkele bekkens zijn verrijkt met 1,5 - 2,5% zouthoudend bronwater. www.thermeamade.at
UFO’S, KLAAR OM OP TE STIJGEN Aqua Dome Längenfeld
De buitenbaden zien er in het donker uit als verlichte ruimteschepen en het glazen gebouw biedt een fenomenaal uitzicht op de Ötztaler Berge. De Aqua Dome Längenfeld is een architecturale topper. Het moderne ontwerp van het complex vormt een spannend contrast met het knusse saunalandschap “Gletscherglühen” met een loftsauna, een aardsauna en een ijsgrot. Speciaal voor kinderen is er de “Alpen Arche Noah”, waar ze naar hartelust kunnen zwemmen, glijden en klimmen. Een team van animatoren zorgt ervoor dat de kleinste gasten zich amuseren. Ondertussen ontspannen hun ouders in alle rust. www.aqua-dome.at
Fotos: Therme Amadé, Aqua Dome, Tauern Spa, Alpen Therme Gastein, Taubenkobel, Österreich Werbung/Trumler
St. Martins ligt aan de rand van het nationaal park Neusiedler See-Seewinkel in Burgenland. Dit exclusieve thermencomplex biedt binnen- en buitenbaden, ruime rustruimtes met uitzicht op de natuur en aangename ligzones. In de zomer is er een bar in openlucht. Als de temperatuur daalt, kunnen de gasten gezellig plaatsnemen aan de haard in typische lodge-stijl. Ook kinderen zijn hier graag geziene gasten. Ze vervelen zich geen seconde: er is een 90 meter lange glijbaan, een kinderzwembad met wildwaterbaan en een plonsbad voor de kleintjes met vrolijke watersproeiers. Animatoren organiseren leuke workshops voor de kleinste gasten. En daar horen de volwassen niets van dankzij de uitstekende geluidsisolatie. www.stmartins.at
30
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 30
04.07.12 10:46
BIJZONDERE AANRADERS
GASTRONOMIE Met vier koksmutsen, een score van 19 op 20 in de GaultMillau en de Oostenrijkse kok van het jaar achter het fornuis is het restaurant Taubenkobel in Burgenland een trekpleister voor fijnproevers. Chef Walter Eselböck kookt met streekproducten in zijn heel eigen stijl. www.taubenkobel.com
Fotos: Therme Amadé, Aqua Dome, Tauern Spa, Alpen Therme Gastein, Taubenkobel, Österreich Werbung/Trumler
TOPUITZICHT AAN HET BUITENBAD Tauern Spa Zell am See – Kaprun
Moderne architectuur, mooi licht en een prachtig uitzicht op de hoogste bergen van Oostenrijk? Welkom in de Tauern Spa in Zell am See-Kaprun, die in de herfst van 2010 zijn deuren opende. Lichaam en geest komen hier helemaal tot rust. Wie de toppen niet alleen door de panoramavensters wil bekijken, trekt een baantje in het buitenbad. Daarna kan je opwarmen in de biosauna, de ovensauna of met een aromastoombad. Terwijl de kleintjes onder begeleiding plezier maken in de Kidstein Spa in het bubbelende water of op de glijbaan, kunnen de ouders zorgeloos ontspannen. Wat dacht je van een bosgeurmassage? www.tauernspakaprun.com
KUNST IN HET KLOOSTER Barok en hedendaagse kunst ontmoeten elkaar in het benedictijnenklooster Admont. Hier wordt werk tentoongesteld van meer dan 100 contemporaine kunstenaars in een prachtig kader. Overigens vind je hier ook de grootste kloosterbibliotheek ter wereld. www.stiftadmont.at
NATUURLIJKE VERJONGINGSKUUR Alpentherme Gastein
Het heilzame, warme bronwater komt quasi rechtstreeks van de diepten van de Hohe Tauern in de baden terecht. Het Gasteiner bronwater bevat het natuurlijke edelgas radon, dat het immuunsysteem zou versterken en herstellen. In de Alpentherme Gastein kan je niet alleen zwemmen, maar ook ontspannen op bubbelligstoelen of genieten van een gezichtsbehandeling of een massage. Verder kan je relaxen in de sauna met gekleurd licht en de zoutgrot, afkoelen in het koude bergmeer of opwarmen in het thermale meer. Na een verkwikkende dag is het heerlijk om nog even van het uitzicht op het berglandschap te genieten en een glaasje te drinken in de panoramabar Ice Cube. www.alpentherme.com
IN JE HUM OP HET FORUM ROMANUM Thermal Römerbad Bad Kleinkirchheim
Stoombaden kenden ze al, maar bij de aanblik van dit wellness-paradijs zou de mond van de oude Romeinen openvallen. Toverachtig uitgelichte thermaalbaden in groen en violet? Opgietingen op het Forum Romanum? Het motto van het Thermal Römerbad in Bad Kleinkirchheim in Karinthië is levenskunst, excuseer, ars vitae natuurlijk. Hier staan de bad- en zweetceremonies van de oude Romeinen centraal. Er zijn maar liefst 13 sauna’s verdeeld over drie verdiepingen. Ze dragen klinkende namen zoals Trajanus Laconium (Finse sauna), Agrippa Caldarium (biosauna) en Jupiter Caldarium (infraroodsauna). Genoeg gezweet? Breng dan een bezoekje aan de massage- en beautyafdeling voor een weldadige aromamassage of bodypeeling. Wedden dat de Romeinen hun tocht over de Alpen hadden afgebroken om zich hier eens goed te laten verwennen? www.therme-badkleinkirchheim.at
31
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 31
04.07.12 10:46
Het vijfde seizoen
Fotos: Hofburg Wien/Lois Lammerhuber, Wiener Kaffeesiederball: Fally, Husar
Indrukwekkende galakleding, uitgelezen gezelschap – het winterse balseizoen is dé gelegenheid om te zien en gezien te worden
32
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 32
04.07.12 10:46
W
ie waagt een walsje? Zet je beste beentje voor, want in de winter is Wenen niet alleen de hoofdstad van Oostenrijk, maar ook van de bals. Liefhebbers van de wals kunnen er terecht op meer dan 400 dansfeesten. Deze chique danspartijen hebben zo hun eigen rituelen en regels. De jurken moeten bijvoorbeeld zo lang zijn dat de enkels alleen kort zichtbaar zijn wanneer de dames tijdens het walsen draaien. De heren moeten een smoking of soortgelijke avondkleding dragen. Als je ooit een bal hebt meegemaakt, ben je definitief verkocht. De mix van muziek, elegantie en etiquette is uniek en beleef je in al zijn glorie op het Wiener Opernball, als je het geluk hebt een kaartje te pakken te krijgen natuurlijk. Maar er zijn nog vele andere traditionele bals, zoals het Kaffeesiederball en het Kaiserball, waar de prachtige keizerlijke Hofburg het decor vormt. De Wiener Philharmoniker nodigen je zelfs uit bij hen thuis, in de prachtige zalen van de Musikverein. Het “zoetste” dansfeest is het Zuckerbäckerball, waar alle gasten zich te goed kunnen doen aan de heerlijke creaties van chocolatiers en patissiers. Ook in andere Oostenrijkse steden zoals Graz, Salzburg, Innsbruck en Klagenfurt staan heel wat dansfeesten op het programma. Welk bal je ook bijwoont, je feest er altijd in stijl.
Wervelende baljurken en wonderlijke choreografieën bij de opening van het Kaiserball (grote foto) en bij de quadrille op het Kaffeesiederball (foto‘s bovenaan). Het ziet er misschien stijfdeftig uit, maar iedereen danst mee zodra de balnacht geopend is
Online
www.austria.info
Meer informatie over de bals en de actuele balkalender vind je op www.ballkalender.cc
33
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 33
04.07.12 10:46
Wenen, op glad ijs: Midden in de stad kan je in de winter pirouettes draaien of gezellig door het Rathauspark schaatsen
Time-out in de stad
Concerten, festivals en leuke tentoonstellingen: de Oostenrijkse steden houden geen winterslaap. Maak met ons een trip naar Wenen, Salzburg en Innsbruck 34
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 34
04.07.12 10:46
Wenen Meer keizerlijke flair vind je nergens. En tegelijk is Wenen een van de spannendste metropolen ter wereld. De Oostenrijkse hoofdstad ligt tussen oost en west, in het hart van Europa. De sfeer is er kosmopolitisch en toch gezellig. Wenen slaagt erin zichzelf te blijven én een trendsetter te zijn op mode-, cultuur- en muziekgebied. In de winter, wanneer schaatsers voor het Rathaus hun evenwicht zoeken, is de stad extra charmant. De cultuuragenda is in het koudste seizoen goed gevuld. Pauzeren is het aangenaamst in een van de behaaglijke koffiehuizen. www.wien.info
Weense winterinspiratie Silvesterpfad
Om middernacht klinkt voor het Rathaus “An der schönen blauen Donau” en de grote klok in de Stephansdom luidt. Op oudejaarsavond wordt in de hele binnenstad een feestje gebouwd. Met muziek, eetstandjes en danstenten. www.silvesterpfad.at
WEENSE IJSIDYLLE
Elk jaar begin januari ondergaat het plein voor het Weense Rathaus een metamorfose. Voor bijna twee maanden verandert het in een 6.000 vierkante meter grote ijsbaan – een wondermooi decor om met het hele gezin te schaatsen. www.wienereistraum.com HEROPENING VAN DE KUNSTKAMMER
Tien jaar waren de schatten voor het publiek verborgen, vanaf februari 2013 opent de Kunstkammer in het Kunsthistorisches Museum opnieuw haar deuren. Ze toont Habsburgse collecties uit de 16e en 17e eeuw: kunstwerken, maar ook naturaliën, curiosa en wetenschappelijke toestellen. Niet te missen: de saliera van Benvenuto Cellini (1540), het beroemdste zoutvat ter wereld. www.khm.at
ACCORDEONFESTIVAL
Van 23 februari tot 24 maart 2013 zakken internationale accordeonsterren naar Wenen af. De creatieve mogelijkheden van dit instrument zijn immens. Veel concerten, uiteenlopende stijlen, op verschillende locaties. www.akkordeonfestival.at
De Weense concertzalen zoals de “Grosser Musikvereinssaal”, het Konzerthaus en de vele Weense paleizen staan bekend om hun formidabele akoestiek. Bovendien zijn de gebouwen op zich echte blikvangers. www.musikverein.at, www.konzerthaus.at
7TM – JONGE DESIGNERS EN MODEWINKELS
In Neubau, het zevende Weense district, ontstaan de modetrends van morgen. 58 mode- en accessoirewinkels sloten er een samenwerkingsverband onder de naam 7tm. Als je nieuwsgierig bent naar de jonge Weense modescene, ben je hier aan het juiste adres. www.7tm.at
Foto: Wien Tourismus/Günther Ezsöl
CONCERTEN IN DE MUSIKVEREIN EN HET KONZERTHAUS
35
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 35
04.07.12 10:46
Innsbruck Met haar 120.000 inwoners is Innsbruck de op vier na grootste stad van Oostenrijk, maar de mensen uit de streek beschouwen ze als de eigenlijke hoofdstad van de Alpen. Omdat Innsbruck zo mooi tussen twee bergketens in het dal ligt, omdat ze een cultuurleven biedt dat er wezen mag en omdat de vele studenten voor een jeugdige flair z orgen. Struin zeker eens door de oude stad tussen de dom en de rivier, en laat je charmeren door de galerijen en erkerhuizen. Misschien wel het bekendste monument van Innsbruck is het z ogenaamde “Goldenes Dachl” in de Herzog-Friedrich-Straße 15. Als het niet net onder een pak sneeuw ligt, is het een schitterende bezienswaardigheid. www.innsbruck.info
DE HOOGTEPUNTEN VAN DE WINTER MODERNE ARCHITECTUUR
Blikvangers zijn de Bergisel-schans en de Hungerburgbahn, allebei ontworpen door toparchitecte Zaha Hadid. De stationsgebouwen uit beton, staal en glas zien er vooral ’s avonds onwerkelijk uit. Het kabelspoor loopt van het centrum tot op de berg. Op de Bergisel-schans bevinden zich een uitzichtsplatform en een panoramarestaurant. www.bergisel.info KEIZERLIJKE HOFBURG
De Hofburg was ooit de residentie van de Tiroolse landsvorsten. De barokke pronkvertrekken die keizerin Maria Theresia in de 18e eeuw liet inrichten, zijn na een grondige renovatie weer open voor het publiek. Bezoek met audiogids. www.hofburg-innsbruck.at
Alpenverein-Museum
Dit museum is 700 vierkante meter groot en gevestigd in de Hofburg. De tentoonstelling draagt de titel “Bergen – een onbegrijpelijke passie”. In het spoor van wandelaars en wetenschappers ondernemen bezoekers van het museum een spannende bergtocht. www.alpenverein.at/leidenschaft Schloss Ambras, Innsbruck
De cultuurhistorische betekenis van het slot is onlosmakelijk verbonden met aartshertog Ferdinand II. Als echte renaissancevorst ondersteunde hij de kunsten en wetenschappen. Wereldwijd uniek kunst- en rariteitenkabinet, wapenkamers en antiquarium. www.khm.at/ambras Tirol-Panorama
Het nieuwe museum op de Bergisel biedt een indrukwekkende kijk op de geschiedenis van Tirol. Centraal staat de legendarische panoramaschildering, een meesterwerk van Europese panoramakunst. www.tiroler-landesmuseen.at Alpenzoo
Lynxen, boommarters en sneeuwhazen observeren? De Alpenzoo Innsbruck ligt op 750 meter hoogte en is de hoogst gelegen zoo van Europa. 2.000 alpendieren hebben het hier naar hun zin. www.alpenzoo.at
36
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 36
04.07.12 10:46
Salzburg Je kunt er in authentieke gewelfkelders dineren, in designerboetieks snuffelen, genieten van cultuur en nog veel meer. Van Salzburg krijg je een warm gevoel, ook in de winter. In een tot twee uur bereik je de skigebieden van de regio, maar wij blijven liever nog wat in de stad. De Getreidegasse in het hart van de oude centrum oefent met haar vele winkels, cafés en de binnenplaatsen van de zogenaamde Durchhäuser een bijzondere aantrekkingskracht uit. Het UNESCO-werelderfgoed in de binnenstad staat in contrast met het moderne gezicht van Salzburg. In Hangar 7 aan de luchthaven vind je leuke bars en restaurants in een ultramodern gebouw. www.salzburg.info
DE SALZBURGSE WINTER BELEVEN Salzburger Schlosskonzerte
In de marmerzaal in het Schloss Mirabell staan op de vier zondagen van de advent klassieke concerten op het programma. Met muziek van onder andere Wolfgang Amadeus Mozart. www.salzburger-schlosskonzerte.at Winterfest
In de Salzburger Volksgarten kan je tussen november en januari in verschillende tenten genieten van spannende acrobatische toeren en poëtische circusacts. De bezoekers kunnen er even ontsnappen aan de kerst- en eindejaarsstress. www.winterfest.at Museum der Moderne Mönchsberg
Een ondergesneeuwd genie: tijdens de Mozartweek in Salzburg is de concertagenda rijkelijk gevuld
Mozartwoche
Elk jaar in januari, rond de geboortedag van Mozart, organiseert de Internationale Stiftung Mozarteum de Mozartwoche met operaopvoeringen, orkestwerken, kamermuziek en recitals. Muzikanten van topniveau spelen onder andere in het Festspielhaus en het Mozarteum. www.mozarteum.at Hangar 7
In dit hypermoderne, multifunctionele gebouw aan de luchthaven worden historische vliegtuigen en helikopters tentoongesteld. Hangar 7 is een hip alternatief voor het idyllische historische stadscentrum. Met restaurant, bars en kunst. www.hangar-7.com
Online
www.austria.info
Online vind je nog veel meer cultuurtips over Oostenrijkse steden en nuttige adressen
Fotos: Innsbruck/Christoph Lackner, Salzburg Tourismus
Een stad aan de voet van besneeuwde bergen: het voetgangersgebied van Innsbruck bij het vallen van de avond
Tijdens het laatste decennium van de 20e eeuw werd dit bijzondere museum op de Mönchsberg gebouwd. Er zijn wisselende tentoonstellingen met kunst uit de 20e en 21e eeuw. www.museumdermoderne.at
37
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 37
04.07.12 10:46
Vakantieservice Deze tips komen recht uit het hart www.austria.info
Op de officiële Oostenrijk-website vind je uitgebreide informatie over het land en zijn bewoners. Met een massa tips en interessant leesvoer. to.austria.info/iaustriamag
Lees onze cultuur-, zomer- en wintermagazines comfortabel op je iPad met de iAustria-App.
apps.austria.info
iSki Austria, iAlps Austria en iAustria Kultur zijn interessante apps voor de smartphone. Ze bieden nuttige informatie voor onderweg. Bij de vakantieservice van het Oostenrijks Toeristenburo (NL) / de Oostenrijkse Dienst voor Toerisme (B) word je geholpen door echte Oostenrijk-fans. Laat je informeren en ontvang de nieuwste tips en informatie. We ondersteuenen je graag bij de planning van je reis en geven je advies op maat. Ook als je brochures wilt ontvangen, ben je bij ons aan het juiste adres. Je kunt contact met ons opnemen via e-mail, telefoon of Facebook.
Informatieservice BE Tel. 078 16 60 18 Fax 078 16 60 19
[email protected],
[email protected] NL Tel: 0900 040 01 81 Fax 0900 040 01 91
[email protected]
www.facebook.com/toerismeoostenrijk
Niks overtreft vakantietips van mensen die jouw droombestemming al bezocht hebben. Bezoek onze Facebook-pagina en praat mee! www.youtube.com/austria
Op deze pagina vind je filmpjes over het beste wat Oostenrijk te bieden heeft.
Meer beleven met onze magazines De beste tips voor je vakantie in Oostenrijk Reportages, informatie en interessante vakantie-ideeën vind je in onze magazines. Elk jaar verschijnt er een nieuw magazine voor de zomer, voor de winter en over cultuur. In het magazine “Rondreis” lees je over interessante routes door Oostenrijk.
Je kunt onze magazines bestellen op www.austria.info Hier kan je alle magazines ook downloaden. Colofon Samensteller en uitgever: Österreich Werbung, Margaretenstraße 1, 1040 Wien Projectleiding: Eva Maria Mayrhuber, Dr. Michael Scheuch Hoofdredacteur: Joachim Negwer, Cross Media Redaktion Artdirector: Jürgen Kaffer Redactie: Margit Turac, Christiane Würtenberger, Thomas Zwicker, Martina Sörensen, Julia Haude Vertaling: Connect-Sprachenservice GmbH Zetsel vreemde talen: Claudia Fritzenwanker Prepress: R12 Spannbauer Ges.m.b.H. & Co KG Druk: Holzhausen Druck GmbH ZVR-nummer: 075857630 Stand: april 2012. Zet- en drukfouten voorbehouden.
38
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 38
04.07.12 10:46
t
w w w. a u s t r i a . i n f o
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 3
04.07.12 10:46
T + 43.(0)55 83.21 61-0
Zürs am Arlberg
T + 43.(0)55 83.22 45
Stuben am Arlberg
T + 43.(0)55 82.39 90
St. Christoph am Arlberg
T + 43.(0)54 46.22 69-0
St. Anton am Arlberg
T + 43.(0)54 46.22 69-0
331700_OEW_Winter_2013_COE.indd 4
URLJOUWINT0PROWNLE 2012/13
Lech am Arlberg
04.07.12 10:46