Marokkaanse Nederlanders in Zeist 2010

Marokkaanse Nederlanders in Zeist 2010

Een nulmeting van hun positie op de terreinen van onderwijs, arbeid en uitkering en criminaliteit

J. de Boom

A. Weltevrede

P. van Wensveen

M. van San

P. Hermus

Marokkaanse Nederlanders in Zeist 2010 Een nulmeting van hun positie op de terreinen van onderwijs, arbeid en uitkering en criminaliteit Auteurs: J. de Boom, A. Weltevrede, P. van Wensveen, M. van San en P. Hermus Rotterdam: Risbo, Erasmus Universiteit. September 2010 Secretariaat Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam Postbus 1738 3000 DR Rotterdam tel.: 010-4082124 fax: 010-4081141 © Copyright Risbo. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de Directie van het Instituut.

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1

Inleiding

5

1.1

Inleiding

5

1.2

Methode

6

1.3

Leeswijzer

7

1.4

Opbouw van het rapport

8

Hoofdstuk 2

Demografie en Migratie

9

2.1

Inleiding

9

2.2

Bevolkingssamenstelling

9

2.3

Geslacht

11

2.4

Generatie

12

2.5

Leeftijd

13

2.6

Burgerlijke staat

15

2.7

Buitenlandse migratie

16

Hoofdstuk 3

Onderwijs

17

3.1

Inleiding

17

3.2

Gebruikte begrippen en databron

17

3.3

Leerlingen en deelnemers

20

3.4

Nieuwe voortijdig schoolverlaters

23

Hoofdstuk 4

Arbeid en Uitkering

27

4.1

Inleiding

27

4.2

Gebruikte begrippen en databronnen

27

4.3

Werkzoekenden

28

4.4

Uitkeringen

31

Hoofdstuk 5

Criminaliteit

35

5.1

Inleiding

35

5.2


35

5.3

Verdachten 2009

37

5.4

Verdachten 2005-2009

41

5.5

Pleegcarrière

42

5.6

Aard van de criminaliteit

43

iii

Inhoudsopgave

Bijlage bij hoofdstuk 2

45


47


49


53

Begrippenlijst

57

Technische toelichting

63

iv

Hoofdstuk 1

1.1

Inleiding

Inleiding Het samenwerkingsverband 'Aanpak Marokkaans-Nederlandse risicojongeren' van 22 gemeenten, het Rijk en de VNG heeft voor iedere gemeente een eerste monitor gemaakt. In deze monitor staan de cijfers over schooluitval, de werkloosheid en de criminaliteit onder onze Marokkaans-Nederlandse jongeren. Met de jaarlijkse monitor beschikt iedere gemeente van het samenwerkingsverband over actuele en gelijksoortige cijfers. Veel Marokkaans-Nederlandse jongeren boeken goede resultaten in het hoger en wetenschappelijk onderwijs en op de arbeidsmarkt. Echter met een deel van de Marokkaans-Nederlandse jongeren gaat het niet goed: zij zijn oververtegenwoordigd in de criminaliteit, de schooluitval en de werkloosheid. De maatschappij ondervindt hier grote hinder van. Deze oververtegenwoordiging rechtvaardigt een extra inspanning van het Rijk, de gemeenten en de VNG. Het gaat om complexe problemen en de cijfers spreken. De cijfers moeten steeds in de lokale context uitgelegd worden. Zo zijn er grote verschillen in de aard en de omvang van de problematiek tussen de gemeenten onderling en moeten bij de percentages dus ook steeds de absolute aantallen betrokken worden. Maar ook geven de cijfers geen beeld hoe het op andere terreinen met de Marokkaans-Nederlandse jongeren gaat. Het samenwerkingsverband streeft in de periode tot en met 2012 naar een trendbreuk in de oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse risicojongeren bij de overlast, de criminaliteit, de werkloosheid en de schooluitval. De hierbij gekozen aanpak laat zich samenvatten als 'grenzen stellen en perspectief bieden'. Voorop staat dat tegen criminaliteit en overlast hard moet worden opgetreden. Net zo vanzelf spreekt dat een harde aanpak alléén niet voldoende is en dat deze jongeren ook perspectief moet worden geboden. De betrokkenheid en de inzet van de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap is bij deze aanpak essentieel. Naast het bereiken van een trendbreuk streeft het samenwerkingsverband naar een scherper beeld van de situatie en van de effecten van het beleid. De jaarlijkse monitor heeft daarin een belangrijke functie. De urgentie om resultaten te boeken is hoog. De uitkomsten van de monitor zullen onderdeel zijn van jaarlijks bestuurlijk overleg met het Rijk, de gemeenten en de VNG.

5

Hoofdstuk 1

De gemeenten laten de voortgang in hun streven zien met de cijfers in deze jaarlijkse gemeentelijke monitor. Met de monitor kunnen gemeenten en het Rijk ook vergelijken waar de overeenkomsten en waar de verschillen zitten en waar de gemeenten mogelijk van elkaar kunnen leren.

1.2

Methode Het achterliggende doel van het monitorsysteem is betrouwbare en actuele informatie op te leveren over de maatschappelijke positie van Marokkaanse Nederlanders in de 22 gemeenten behorende tot het samenwerkingsverband ‘Aanpak Marokkaans-Nederlandse risicojongeren’ om zo de voortgang van de verschillende aanpakken te kunnen monitoren. 1 De monitor is gebaseerd op informatie uit bestaande registratiesystemen zoals de registratie van personen in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA), de registratie van leerlingen in de Basisregistratie Onderwijs (BRON) en registraties van verdachten van misdrijven in het Herkenningsdienstsysteem (HKS) van de politie. De gegevens zijn opgevraagd bij de bronnen die uit het oogpunt van uniformiteit van de gegevens en haalbaarheid het meest geschikt waren. Essentieel in de monitor is dat de gegevens op persoonsniveau zijn opgevraagd en gekoppeld. Dit maakt het onderzoek flexibel en geeft de mogelijkheid dwarsverbanden te leggen tussen de informatie uit de diverse bronnen. De monitor sluit qua methodiek aan bij de werkwijze die sinds 2007 in Rotterdam wordt gevolgd. Met het oog op de privacy van de betrokkenen zijn de persoonsgebonden nummers aan de bron versleuteld zodat ze niet meer terug te herleiden zijn naar personen (zie figuur 1.1). Pas na versleuteling van de identificerende persoonsnummers werden de bestanden met persoonsgegevens geleverd aan Risbo. Risbo heeft vervolgens de uit de diverse bronnen afkomstige gegevens op basis van het versleutelde persoonsnummer aan elkaar gekoppeld. Deze gegevens zijn ten slotte omgewerkt tot een voor onderzoeksdoeleinden geschikt onderzoeksbestand waarop de benodigde analyses zijn uitgevoerd.

1

6

Het betreft de gemeenten: Amersfoort, Amsterdam, Culemborg, Den Haag, Ede, Eindhoven, Gorinchem, Gouda, Helmond, Leiden, Lelystad, Maassluis, Nijmegen, Oosterhout, Roosendaal, Rotterdam, Schiedam, 's-Hertogenbosch, Tilburg, Utrecht, Veenendaal, Zeist.

Inleiding

Figuur 1.1:

Versleutelingproces persoonsgebonden nummers

1.3

Leeswijzer Om de leesbaarheid van het rapport te vergemakkelijken en eventuele onduidelijkheden te voorkomen worden in deze leeswijzer enkele punten toegelicht. In het rapport gebruiken we in navolging van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) zoveel mogelijk de term Marokkaanse Nederlanders in plaats van Marokkanen. De definitie van Marokkaanse Nederlander sluit echter naadloos aan bij de door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gehanteerde definitie voor Marokkaan. Een Marokkaanse Nederlander is een in Marokko geboren persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland geboren is (eerste generatie) of een in Nederland geboren persoon van wie de moeder in Marokko is geboren of, in het geval de moeder in Nederland is geboren, de vader in Marokko is geboren (de tweede generatie). 2 In de tabellen en figuren worden Marokkaanse Nederlanders om praktische reden met de kortere term ‘Marokkaans’ aangeduid. Dit geldt eveneens voor de overige onderscheiden groepen. In het rapport wordt nog een groot aantal andere begrippen gebruikt. Voor een volledig overzicht van de in dit rapport gehanteerde begrippen en definities verwijzen we naar de begrippenlijst. In de figuren in deze rapportage worden niet alleen de resultaten voor de Marokkaanse Nederlanders gepresenteerd maar, om de resultaten in perspectief te kunnen plaatsen, ook van andere herkomstgroepen en de totale bevolking van de gemeente. Naast Marokkaanse Nederlanders onderscheiden we Antilliaanse, Surinaamse en Turkse Nederlanders. De overige migranten en hun nakomelingen worden samengenomen in twee categorieën te weten: ‘overig niet-westers’ voor migranten (en hun nakomelingen) uit de niet-westerse landen en ‘westers’ voor migranten (en hun nakomelingen) uit de westerse landen. Ten slotte onderscheiden we autochtone Nederlanders.

7

Hoofdstuk 1

In de meeste figuren worden percentages weergegeven en beschreven. Deze moeten echter met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, aangezien ze soms gebaseerd zijn op een klein aantal personen. Dit geldt met name wanneer er voor een kleine gemeente uitgesplitst wordt naar herkomstgroep en verdere achtergrondkenmerken. In de tekst worden op diverse plaatsen ook aantallen genoemd. Voor een volledig overzicht van absolute aantallen, de populatieomvang, verdere uitsplitsingen et cetera wordt verwezen naar de tabellen in de bijlagen bij de hoofdstukken. Aantallen worden alleen gepresenteerd als de populatie groter is dan 5.

1.4

Opbouw van het rapport In deze monitor wordt informatie gepresenteerd over migratie en demografische kenmerken (hoofdstuk 2), onderwijspositie en voortijdig schoolverlaten (hoofdstuk 3), arbeid en uitkeringen (hoofdstuk 4) en criminaliteit (hoofdstuk 5). In hoofdstuk 5 wordt tevens ingegaan op de vraag of en in welke mate factoren zoals voortijdig schoolverlaten en uitkeringsafhankelijkheid, samenhangen met criminaliteit. Deze monitor gaat in op de situatie van de Marokkaans-Nederlandse bevolking. Samen met voorliggende rapportage verschijnt er een overkoepelend rapport waarin de gegevens van de 22 betrokken gemeenten zijn samengevoegd.

2

8

Voor uitzonderingen en specificaties zie: http://www.cbs.nl/nlNL/menu/methoden/begrippen/default.htm?ConceptID=315

Hoofdstuk 2

2.1


Inleiding Om inzicht te krijgen in de omvang en samenstelling van de Marokkaanse Nederlanders in de gemeente Zeist zetten we in dit hoofdstuk hun demografische kenmerken en hun migratiegeschiedenis uiteen. Achtereenvolgens gaan we in op de volgende kenmerken: bevolkingssamenstelling (paragraaf 2.2), geslacht (paragraaf 2.3), generatie (paragraaf 2.4), leeftijd (paragraaf 2.5), burgerlijke staat (paragraaf 2.6) en buitenlandse migratie (paragraaf 2.7).

2.2

Bevolkingssamenstelling Per 1 januari 2009 telt Zeist in totaal 60.379 inwoners (zie tabel b2.1 in de bijlage bij dit hoofdstuk). Hiervan zijn 3.246 inwoners (5,4 procent) van Marokkaanse herkomst. Zij vormen hiermee de grootste herkomstgroep in Zeist, gevolgd door de Surinaamse (1,5 procent), de Turkse (0,9 procent) en de Antilliaanse herkomstgroep (0,7 procent). Nederland heeft per 1 januari 2009 bijna 16,5 miljoen inwoners hiervan zijn er bijna 342.000 (2,1 procent) van Marokkaanse herkomst.

9

Hoofdstuk 2

Marokkaans 5,4%

Antilliaans 0,7%

Surinaams 1,5%

Turks 0,9% ov. niet-w esters 3,3% w esters 9,7%

autochtoon 78,6%

Figuur 2.1:

Bevolking naar herkomstgroep, 1 januari 2009 (in procenten van de totale bevolking) bron: GBA, bewerking Risbo

10


2.3

Geslacht Van de Marokkaans-Nederlandse bevolking in Zeist is 47,3 procent vrouw (zie figuur 2.2). Hiermee wijkt de groep af van de totale bevolking van Zeist waarvan 51,9 procent vrouw is.

Marokkaans

52,7

47,3

Antilliaans

52,4

47,6

Surinaams

50,1

49,9

Turks

44,3

55,7

ov. niet-w esters

50,3

49,7

w esters

47,0

53,0

autochtoon

47,7

52,3

totaal

48,1

51,9

0%

10%

20%

30%

40%

50% Man

Figuur 2.2:

60%

70%

80%

Vrouw

Bevolking naar geslacht, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: GBA, bewerking Risbo

11

90%

100%

Hoofdstuk 2

2.4

Generatie In figuur 2.3 wordt de allochtone bevolking uitgesplitst naar eerste en tweede generatie. Allochtonen die niet in Nederland, maar in het herkomstland geboren zijn, worden tot de eerste generatie gerekend. In Nederland geboren personen met één of twee in het herkomstland geboren ouders worden tot de tweede generatie gerekend. Voor een uitgebreide toelichting op de definities verwijzen we naar de begrippenlijst en technische toelichting in de bijlagen. Van de Marokkaanse Nederlanders in Zeist is ongeveer de helft in Nederland geboren (50,4 procent). Dit wijkt af van het gemiddelde onder de totale groep in Zeist (53,1 procent).

Marokkaans

50,4

49,6

Antilliaans

49,1

50,9

53,8

Surinaams

46,2

51,7

Turks

48,3

61,7

ov. niet-w esters

38,3

38,3

w esters

46,9

totaal 0%

61,7

10%

20%

53,1 30%

40%

50%

1e generatie

Figuur 2.3:

60%

70%

80%

2e generatie

Bevolking naar generatie,1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: GBA, bewerking Risbo

12

90%

100%


2.5

Leeftijd In figuur 2.4 wordt de leeftijdsopbouw van Marokkaans-Nederlandse inwoners van Zeist vergeleken met andere herkomstgroepen in Zeist. De MarokkaansNederlandse bevolking is relatief jong, ongeveer een kwart is jonger dan twaalf jaar (25,8 procent). Dit verschilt sterk van de totale bevolking van Zeist waarvan 14,3 procent jonger is dan twaalf jaar. De aandelen in de groepen 12-17-jarige en 18-24-jarige zijn groter onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking dan gemiddeld (respectievelijk 10,7 procent en 13,3 procent). Ook het aandeel Marokkaans-Nederlandse 25-44-jarige is een stuk groter (34,0 procent) dan onder de totale bevolking (25,0 procent). Het aandeel 45-64-jarige is kleiner dan gemiddeld (11,7 procent versus 27,5 procent). Van de Marokkaans-Nederlandse bevolking is slechts een klein deel 65 jaar of ouder (4,4 procent).

Marokkaans

25,8

Antilliaans

14,9

Surinaams

14,4

Turks

10,7 13,0

ov. niet-w esters 10,1

autochtoon

13,6

totaal

14,3

13,9

5,9

8,1

7,2

8,3

20% 0-11 jaar

29,1

12,5

40% 12-17 jaar

35,1

14,7

33,6

15,5

18-24 jaar

25-44 jaar

17,7

80% 45-64 jaar

65 jaar e.o.

Bevolking naar leeftijd, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: GBA, bewerking Risbo

13

3,2

19,7

27,5 60%

3,1

17,9

28,9

25,0

2,1

7,9

31,3

23,6

4,4

12,6 23,8

26,7 7,4

11,7

31,3

17,0 11,0

6,8

0%

Figuur 2.4:

13,1

24,3

w esters

34,0

26,1

11,6

16,2

13,3

100%

Hoofdstuk 2

Figuur 2.5 laat zien dat er een sterke samenhang is tussen leeftijd en generatie; hoe hoger de leeftijd, hoe groter het aandeel eerste generatie migranten. Het overgrote deel van de Marokkaans-Nederlandse jeugd is in Nederland geboren (tweede generatie). Vanaf de leeftijdsgroep 25-29 jaar is de eerste generatie groter dan de tweede generatie. Onder de Marokkaanse Nederlanders van 35 jaar en ouder is het aandeel tweede generatie zeer beperkt.

450 2e generatie 1e generatie

400 350 300 250 200 150 100

Figuur 2.5:

Marokkaanse Nederlanders naar leeftijd en generatie, 1 januari 2009 (in absolute aantallen) bron: GBA, bewerking Risbo

14

75+

70-74

65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

20-24

15-19

10-14

5-9

0-4

50


2.6

Burgerlijke staat Van alle inwoners van Zeist van 16 jaar en ouder is ruim een derde ongehuwd (34,8 procent), bijna de helft gehuwd (48,9 procent) en de rest gescheiden (8,7 procent) of weduwen/weduwnaren (7,5 procent) (zie figuur 2.6). Onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking liggen de verhoudingen anders. Het aandeel gehuwden onder Marokkaanse Nederlanders is groter dan gemiddeld. Bijna zes op de tien van de Marokkaans-Nederlandse bevolking is gehuwd (59,3 procent), een derde (33,8 procent) is ongehuwd. Het aandeel scheidingen en weduwen/weduwnaren is kleiner dan gemiddeld (respectievelijk 5,5 procent en 1,3 procent. Dit laatste komt onder andere door de leeftijdsopbouw onder de migrantengroepen (zie figuur 2.4). Aangezien de migrantengroepen relatief minder ouderen kennen dan gemiddeld, is het aandeel weduwen/weduwnaren logischerwijze ook kleiner dan gemiddeld.

59,3

33,8

Marokkaans

17,3

74,2

Antilliaans

28,0

55,3

Surinaams

47,9

34,9

w esters autochtoon

33,6

totaal

34,8

0%

13,4

40,0

51,0

ov. niet-w esters

7,3 1,2

55,5

34,1

Turks

10,5

49,4

8,7

48,9

20%

40% Ongehuw d

Figuur 2.6:

5,5 1,3

Gehuw d

8,7

60% Gescheiden

80% Weduw staat

Bevolking (16 jaar en ouder) naar burgerlijke staat, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: GBA, bewerking Risbo

15

3,4

9,4

1,0

7,3

1,7

6,7

8,4

7,5

100%

Hoofdstuk 2

2.7

Buitenlandse migratie In figuur 2.7 wordt de immigratie en emigratie van Marokkanen sinds 1988 weergegeven. Met immigratie bedoelen we hier de vestiging van Marokkanen vanuit het buitenland in Zeist, met emigratie het vertrek van Marokkanen vanuit Zeist naar het buitenland. In 1990 is het aantal immigranten uit Marokko het hoogst. Er komen 88 Marokkanen vanuit het buitenland naar Zeist. De immigratie neemt vanaf 1993 sterk af en schommelt tussen de 32 en 39 personen. Van 1998 t/m 2003, met uitzondering van 2002, zien we een lichte stijging van het aantal immigranten, met als hoogtepunt 49 immigranten in 2000. Vanaf 2004 zakt het immigratieniveau. Vanaf 2007 is er sprake van een lichte stijging van het aantal immigranten en emigranten. De emigratie is vanaf 1988 redelijk constant. In 1992 is er het grootste aantal emigranten, 20 personen verlaten Zeist. In 2005 emigreren er nog maar 5 personen. Gedurende de hele periode komt het aantal emigranten niet boven de 20 uit er emigreren gemiddeld ongeveer 11 personen per jaar. In 2009 was er sprake van 28 immigranten en 17 emigranten. Immigratie

100

Emigratie

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1988

Figuur 2.7 :

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995 1996

1997 1998

1999 2000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Buitenlandse migratie van Marokkaanse Nederlanders, 1988-2009 (in absolute aantallen) bron: CBS, statline

16

Hoofdstuk 3

3.1

Onderwijs

Inleiding Een goede opleiding is belangrijk voor de latere positie op de arbeidsmarkt. Een laag opleidingsniveau leidt in het algemeen tot geringere arbeidsmarktkansen, zowel in termen van participatie als het niveau waarop men werkzaam wordt. Een van de hoofddoelstellingen van het beleid gericht op Marokkaanse Nederlanders is daarom het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. In paragraaf 3.4 presenteren we cijfers over nieuwe voortijdig schoolverlaters, gaan we in op hun achtergrondkenmerken en bekijken we of (en zo ja in welke mate) er een oververtegenwoordiging is van Marokkaans-Nederlandse nieuwe voortijdig schoolverlaters ten opzichte van de totale bevolking van de 22 gemeenten. In paragraaf 3.2 wordt eerst kort ingegaan op de gebruikte begrippen en de databron. Vervolgens staan we in paragraaf 3.3 stil bij de positie van jongeren in de leeftijd 12 t/m 22 jaar in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs.

3.2


Leerlingen, deelnemers en voortijdig schoolverlaters In deze paragraaf gaan we kort in op de gebruikte begrippen. In paragraaf 3.3 rapporteren we over jongeren in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar in het voortgezet onderwijs (vo), middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en hoger onderwijs (ho). De cijfers hebben uitsluitend betrekking op het bekostigde onderwijs. Jongeren die particulier onderwijs volgen blijven buiten beschouwing. In dit hoofdstuk gebruiken we voor jongeren die onderwijs volgen in het algemeen de term leerlingen. Leerlingen die een mbo-opleiding volgen worden ook wel aangeduid als deelnemers. In schema 3.1 is, ter verduidelijking van de gebruikte termen en de niveaus, het Nederlandse onderwijsstelsel schematisch weergegeven.

17

Hoofdstuk 3

Schema 3.1:

Het Nederlandse onderwijsstelsel

bron: CBS

In paragraaf 3.4 gaan we in op nieuwe voortijdig schoolverlaters (vsv-ers). Onder de nieuwe vsv-ers worden alle leerlingen van 12 t/m 22 jaar verstaan, die in een schooljaar zonder startkwalificatie (diploma van havo, vwo of mbo met minimaal niveau 2) het onderwijs verlaten. Voor de berekening van het percentage nieuwe vsv-ers is het aantal nieuwe vsv-ers in het schooljaar 2008/2009 gedeeld door het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar in de gemeente per 1 januari 2009 en vermenigvuldigd met 100.

Data De in dit hoofdstuk gepresenteerde onderwijsgegevens zijn gebaseerd op registraties in de Basisregistratie Onderwijs (BRON) en aangeleverd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Alle leerlingen in het bekostigd voorgezet en middelbaar beroepsonderwijs staan in BRON geregistreerd.

18

Onderwijs

Cijfers schooljaar 2008/2009 In maart is het aantal voortijdig schoolverlaters van voorgaand schooljaar bekend. Deze gegevens hebben de status ‘voorlopig’ omdat het gaat om gegevens die zijn aangeleverd door de onderwijsinstellingen, maar nog niet zijn gecontroleerd door een accountant. Door de accountantscontrole en door inschrijfmutaties die met terugwerkende kracht worden verwerkt, kunnen er verschillen ontstaan tussen de voorlopige en definitieve cijfers. De definitieve cijfers zijn steeds in oktober bekend. Een voorbeeld: de voorlopige vsv-cijfers van schooljaar 2008-2009 zijn in maart 2010 bekend en worden in oktober 2010 definitief vastgesteld. 3 Koppeling Nieuwe voortijdig schoolverlaters in schooljaar 2008/2009 zijn op basis van het versleutelde burgerservicenummer (BSN) gekoppeld aan het bevolkingsbestand per 1 januari 2009. Indien het nummer in een van de bestanden niet bekend is, kan er geen koppeling worden gemaakt. Jongeren waarvan geen nummer bekend is, zijn in onderstaande tabellen dus niet opgenomen. Ook jongeren die in de loop van 2009 in de gemeente zijn gaan wonen, vallen buiten onderstaande analyses. De in dit hoofdstuk gepresenteerde cijfers kunnen daardoor licht afwijken van eerder door DUO gepresenteerde cijfers.

3

19

OCW (2010). Handleiding vsv-cijferproducten, p. 17

Hoofdstuk 3

3.3

Leerlingen en deelnemers Figuur 3.1 gaat in op de positie van 12-22-jarige leerlingen in het bekostigde onderwijs. In de figuur zien we dat 59,0 procent van de 12-22-jarige leerlingen uit Zeist voortgezet onderwijs volgt en 19,0 procent middelbaar beroepsonderwijs (mbo). 4 22,0 procent volgt hoger beroepsonderwijs (hbo) of wetenschappelijk onderwijs (wo). Voor de Marokkaans-Nederlandse bevolking zien we een ander beeld. Een ruim twee keer zo groot deel volgt een mbo-opleiding (41,2 procent). In het hoger onderwijs zijn de Marokkaans-Nederlandse leerlingen ondervertegenwoordigd; 8,4 procent van de Marokkaans-Nederlandse leerlingen van 12 t/m 22 jaar volgt hoger onderwijs.

Marokkaans Antilliaans

50,5

19,4

30,1

Surinaams Turks ov. niet-w esters

58,8

w esters

59,4

18,5

autochtoon

60,6

16,0

20%

30%

Voortgezet onderw ijs

Figuur 3.1:

17,6

23,6

22,1 23,5 22,0

19,0

59,0 10%

7,7

30,8

61,5

0%

11,5

30,1

58,4

totaal

8,4

41,2

50,3

40%

50%

60%

Middelbaar beroeps onderw ijs

70%

80%

90%

100%

Hoger onderw ijs

Leerlingen in het voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs naar etnische herkomst, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: BRON, DUO, bewerking Risbo

4

20

Een deel van de 12-jarige (en ook 13-jarigen) volgt nog basisonderwijs. Hierover is in de monitor geen informatie beschikbaar.

Onderwijs

3.3.1

Marokkaans-Nederlandse leerlingen in het voortgezet onderwijs In deze paragraaf gaan we in op 12-22-jarige leerlingen in het voortgezet onderwijs. In figuur 3.2 wordt per herkomstgroep aangegeven welk deel van de leerlingen praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo volgt. 5

Surinaams

ov. niet-w esters 3,2

3,3 2,9

41,0

autochtoon 2,1

4,7

40,4

totaal 3,0 0%

20%

40%

3,6

19,1

14,6

11,5

5,1

4,5

60%

2,7

1,4

24,0

15,0

7,6

6,3

26,4

15,3

7,6

1,5

25,5

20,2

2,31,1 4,6

40,3

w esters 3,4

Figuur 3.2:

4,5

37,6

4,2 4,2

6,3

12,5

10,4

47,9

8,3

Turks

0,0

15,2

16,7

7,6

15,2

3,0

36,4

4,5

3,6 2,7

25,8

16,1

9,7

3,2 3,2

38,7

Antilliaans 3,2

6,3

8,1

8,1

24,4

35,3

11,3

Marokkaans

80%

praktijkonderw ijs

vo leerjaar 1-2, alg, lj 3

vmbo bb, leerjaar 3-4

vmbo kb, leerjaar 3-4

vmbo tl-gl, leerjaar 3-4

havo, leerjaar 3-5

vw o, leerjaar 3-6

overig vo

1,8

100%

Leerlingen in het voortgezet onderwijs naar onderwijsniveau en etnische herkomst, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: BRON, DUO, bewerking Risbo

Uit figuur 3.2 wordt duidelijk dat een bovengemiddeld groot deel van de Marokkaans-Nederlandse jongeren in Zeist praktijkonderwijs volgt (11,3 procent). Het praktijkonderwijs is bestemd voor leerlingen die niet in staat zijn om een diploma te behalen in het vmbo. Het beoogt de leerlingen op te leiden voor zeer eenvoudig werk op de arbeidsmarkt. Stages zijn daarbij een essentieel onderdeel. Onder jongeren van Marokkaanse herkomst is het aandeel vmbo-ers in de laagste leerweg (de basisberoepsgerichte leerweg) met 24,4 procent veel groter dan onder de totale groep leerlingen uit Zeist (4,7 procent). We zien verder dat van de totale groep vo-leerlingen van 12 t/m 22 jaar uit Zeist 15,0 procent in de bovenbouw van de havo zit en 24,0 procent in de

5

21

Leerlingen in het speciaal onderwijs zijn in deze figuur buiten beschouwing gelaten. Het speciaal onderwijs is voor leerlingen met een functiebeperking (zie schema 3.1). Hierover is in de monitor geen informatie beschikbaar.

Hoofdstuk 3

bovenbouw van het vwo. Onder Marokkaans-Nederlandse jongeren liggen deze percentages veel lager, namelijk op respectievelijk 6,3 en 3,6 procent. 3.3.2

Marokkaans-Nederlandse deelnemers in het mbo Figuur 3.3 heeft betrekking op 12-22-jarige leerlingen in het mbo. Het mbo kent met name in de beroepsbegeleidende leerweg een aanzienlijk aantal leerlingen dat ouder is dan 22 jaar. Deze blijven hier buiten beschouwing omdat er geen gegevens over beschikbaar zijn.

Marokkaans

Surinaams

ov. niet-w esters 1,6 w esters

37,5

25,0

29,2

8,3

26,5

44,1

17,6

11,8

Turks

50,0

20,0

15,0

15,0

Antilliaans

36,5

17,1

38,7

7,7

54,0

12,7

31,7

4,9

20,7

24,4

50,0

autochtoon 3,6

22,9

22,7

50,8

totaal

0%

10%

20%

30%

mbo niveau 1

Figuur 3.3:

47,5

22,0

25,7

4,9

40%

50%

mbo niveau 2

60% mbo niveau 3

70%

80%

90%

100%

mbo niveau 4

Leerlingen (12-22 jaar) aan het mbo naar niveau en etnische herkomstgroep, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: BRON, DUO, bewerking Risbo

In figuur 3.3 zien we dat het niveau waarop Marokkaans-Nederlandse deelnemers mbo onderwijs volgen wat lager ligt dan het niveau van de totale deelnemers aan het mbo-onderwijs. Van de Marokkaans-Nederlandse deelnemers aan het mbo volgt 7,7 procent een assistent-opleiding, dat wil zeggen een opleiding op het laagste niveau binnen het mbo. Verder volgt het grootste deel, namelijk 38,7 procent van de Marokkaans-Nederlandse deelnemers, een mbo-opleiding op niveau 2. Een relatief kleiner gedeelte van de Marokkaans-Nederlandse leerlingen volgt niveau 3 en 4 aan het mbo (respectievelijk 17,1 en 36,5 procent).

22

Onderwijs

3.4

Nieuwe voortijdig schoolverlaters In figuur 3.4 is het aandeel nieuwe vsv-ers in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar opgenomen dat per 1 januari 2009 in Zeist woont en in het schooljaar 2008/2009 de school voortijdig heeft verlaten. In Zeist wonen per 1 januari 2009 4.375 jongeren van 12 t/m 22 jaar die voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs volgen. In het schooljaar 2008/2009 hebben er hiervan 171 (3,9 procent) de school voortijdig verlaten (zie tabel b3.2 in de bijlage). Van de 378 Marokkaans-Nederlandse jongeren die voortgezet onderwijs of middelbaar beroepsonderwijs volgden, hebben er 33 (8,7 procent) de school voortijdig verlaten. Het aandeel nieuwe vsv-ers onder MarokkaansNederlandse jongeren is hoger dan gemiddeld (zie tabel b3.2 in de bijlage). Oververtegenwoordiging Een belangrijke doelstelling van het beleid is het terugdringen van de oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse vsv-ers. De oververtegenwoordiging geeft aan in hoeverre de vsv-cijfers onder de Marokkaans-Nederlandse jongeren afwijken van de vsv-cijfers onder de totale groep jongeren in de gemeente. De oververtegenwoordiging wordt berekend door het verschil tussen het aandeel nieuwe vsv-ers in de totale groep en de groep van Marokkaanse Nederlanders te delen door het aandeel in de totale groep. Van alle jongeren die voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs volgden, is 3,9 procent een nieuwe voortijdig schoolverlater. Van de Marokkaans-Nederlandse jongeren heeft 8,7 procent de school voortijdig verlaten. De oververtegenwoordiging van de Marokkaans-Nederlandse nieuwe vsv-ers komt daarmee uit op 123 procent (=((8,7-3,9)/3,9)*100=123%). 6 In tabel b3.3 in de bijlage wordt het aantal, het percentage nieuwe vsv-ers en de oververtegenwoordiging gepresenteerd voor alle gemeenten van het samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders.

6

Het percentage oververtegenwoordiging is berekend op basis van de niet-afgeronde percentages.

23

Hoofdstuk 3

Marokkaans

8,7

Antilliaans

6,1

Surinaams

6,2

Turks

4,4

ov.niet-w esters

5,1

w esters

4,8

autochtoon

3,1

totaal

3,9

0,0

Figuur 3.4:

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

Nieuwe voortijdig schoolverlaters (12-22 jaar) naar etnische herkomst, in schooljaar 2008/2009 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: BRON, DUO, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

24

Onderwijs

3.4.1

Marokkaans-Nederlandse nieuwe voortijdig schoolverlaters naar achtergrondkenmerken In figuur 3.5 splitsen we de vsv-cijfers uit naar geslacht, generatie, leeftijd en onderwijssoort. Het aandeel vsv-ers onder jongens is groter dan onder meisjes. Dit beeld zien we zowel bij de totale groep jongeren, als bij de jongeren van Marokkaanse herkomst. Onder Marokkaans-Nederlandse jongens is het aandeel vsv-ers 13,7 procent en bij de Marokkaans-Nederlandse meisjes is dat 4,1 procent. Er is geen verschil tussen de eerste en de tweede generatie (8,7 procent). In de leeftijdsgroep 12 t/m 16 jaar is het aandeel vsv-ers relatief laag. Het aandeel vsv-ers is met name onder de 20-22-jarigen met 21,8 procent hoog. Ten slotte zien we dat voortijdig schoolverlaten in het mbo vaak voorkomt. M arokkaanse Nederlanders

8,7 Nieuw vsv 08/ 09 (%)

t ot ale bevolking

3,9

13,7 M an

4,5 4,1

Vrouw

3,3

8,7 1e generatie

7,8 8,7

2e generatie

5,9

2,6

12-16 jaar

1,8 12,2

17-19 jaar

7,4 21,8

20-22 jaar

9,9

2,0

vo

1,5 14,5

mbo

9,8 0,0

Figuur 3.5:

5,0

10,0

15,0

20,0

Aandeel nieuwe vsv-ers (12-22 jaar) onder Marokkaanse Nederlanders naar achtergrondkenmerken, in schooljaar 2008/2009 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: BRON, DUO, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

25

25,0

Hoofdstuk 4

4.1

Arbeid en Uitkering

Inleiding In dit hoofdstuk gaan we in op de arbeids- en uitkeringsituatie van de Marokkaans-Nederlandse bevolking. In paragraaf 4.2 wordt allereerst kort ingegaan op de gebruikte begrippen en databronnen. Vervolgens wordt in paragraaf 4.3 gerapporteerd over het aandeel niet-werkende werkzoekenden. Het aandeel werkzoekenden onder Marokkaanse Nederlanders is landelijk bezien hoger dan in de totale bevolking. Het reduceren van deze oververtegenwoordiging van Marokkaanse Nederlanders op dit terrein is een belangrijke doelstelling van het beleid gericht op Marokkaanse Nederlanders. In paragraaf 4.4 gaan we vervolgens in op het aandeel en de achtergronden van Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers (WWB en IOA).

4.2

Gebruikte begrippen en databronnen

Niet-werkende werkzoekenden en uitkeringsontvangers In deze paragraaf gaan we kort in op de gebruikte begrippen. In paragraaf 4.3 rapporteren we over niet-werkende werkzoekenden (NWW) in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar. Een niet-werkende werkzoekende is gedefinieerd als een persoon die bij een vestiging van het UWV WERKbedrijf is ingeschreven als een werkzoekende zonder werk of als werkzoekende die minder dan twaalf uur per week werkt met een inschrijfdatum en geen uitschrijfdatum. In paragraaf 4.4 gaan we in op personen die een uitkering ontvangen in het kader van de Wet werk en bijstand (WWB) en/of de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, respectievelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (IOAW en IOAZ). 7 Veelal wordt gerapporteerd over het percentage niet-werkende werkzoekenden en uitkeringsontvangers. Deze percentages zijn berekend door het aantal NWW-ers (respectievelijk het aantal uitkeringsontvangers) te delen door het

7

27

In enkele gemeenten zijn ook enkele personen die een uitkering ontvangen in het kader Wet inkomensvoorziening kunstenaars (WIK) in het bestand opgenomen.

Hoofdstuk 4

aantal personen in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar (de beroepsbevolking) en te vermenigvuldigen met 100. 8 Data De in dit hoofdstuk gepresenteerde gegevens over niet-werkende werkzoekenden zijn gebaseerd op registraties afkomstig van het UWV WERKbedrijf. Het UWV WERKbedrijf levert aan veel gemeenten jaarlijks een databestand met niet-werkende werkzoekenden per 31 december. Dit databestand is, met toestemming van UWV WERKbedrijf, door de gemeenten aan Risbo doorgeleverd. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van het bestand met werkzoekenden die per 31-12-2008 bij het UWV WERKbedrijf stonden ingeschreven. De cijfers over uitkeringen zijn afkomstig van de gemeentelijke of regionale uitkeringsinstanties. De cijfers hebben 1-1-2009 als peildatum.

4.3

Werkzoekenden In Zeist wonen per 1 januari 2009 38.950 personen van 15 t/m 64 jaar. Daarvan staan er 1.013 (2,6 procent) als niet-werkende werkzoekende bij het UWV WERKbedrijf ingeschreven. Van de 2.117 Marokkaanse Nederlanders van 15 t/m 64 jaar zijn er 166 (7,8 procent) als niet-werkende werkzoekende geregistreerd (zie tabel b4.1). Het aandeel niet-werkende werkzoekende onder Marokkaanse Nederlanders is hoger dan in de totale bevolking van Zeist. Van de 7.261 jongeren in de leeftijd van 15 t/m 24 jaar in Zeist zijn er 54 (0,7 procent) als werkzoekende ingeschreven. Van de 633 Marokkaanse Nederlanders van 15 t/m 24 jaar die in Zeist wonen, zijn er 10 werkzoekend (1,6 procent). Oververtegenwoordiging Van de totale 15-64-jarige bevolking is 2,6 procent werkzoekend. Van de Marokkaans-Nederlandse 15-64-jarige bevolking is 7,8 procent werkzoekend. De oververtegenwoordiging van de Marokkaans-Nederlandse niet-werkende werkzoekenden komt daarmee uit op 201 procent (=((7,8-2,6)/2,6)*100=201%). 9

8

9

28

Een beperkt aantal personen onder de 18 jaar ontvangt een uitkering. In principe heeft een persoon jonger dan 18 jaar geen recht op bijzondere bijstand, maar zijn de ouders financieel verantwoordelijk voor de jongere. Alleen op grond van zéér dringende redenen kan een persoon jonger dan 18 jaar toch recht hebben op bijzondere bijstand. Daarnaast moet vaststaan dat de behoefte aan bijzondere bijstand op geen enkele andere manier kan worden verholpen (bron: http://loketaltena.rechtopbijstand.nl/inhoud/index/pid/916). Het percentage oververtegenwoordiging is berekend op basis van de niet-afgeronde percentages.

Arbeid en Uitkering

Voor jonge Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden is er sprake van een oververtegenwoordiging van 112 procent. In tabel b4.5 in de bijlage wordt het aantal, het percentage werkzoekenden en de oververtegenwoordiging gepresenteerd voor de 22 gemeenten.

Marokkaans

7,8

Antilliaans

3,0

Surinaams

4,3

Turks

6,9

ov.niet-w esters

7,0

w esters

2,9

autochtoon

1,9

totaal

2,6

0,0

Figuur 4.1:

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Werkzoekenden (15-64 jaar) naar etnische herkomst, 31 december 2008 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: UWV WERKbedrijf, bewerking Risbo

4.3.1

Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden naar achtergrondkenmerken In figuur 4.2 wordt het aandeel werkzoekenden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd en generatie (zie ook b4.1 in de bijlage). We zien dat het percentage werkzoekenden onder mannen van Marokkaanse afkomst vergelijkbaar is met het aandeel werkzoekende MarokkaansNederlandse vrouwen (respectievelijk 8,0 procent en 7,7 procent). Bij de Marokkaanse Nederlanders is het percentage werkzoekenden, net als bij de totale bevolking van Zeist, onder de eerste generatie veel hoger dan onder de tweede generatie (respectievelijk 10,5 procent en 1,9 procent). Dit kan voor een deel het gevolg zijn van het verschil in de leeftijdsopbouw tussen de eerste en tweede generatie. De tweede generatie Marokkaanse Nederlanders is gemiddeld genomen veel jonger (zie figuur 2.5) en het aandeel werkzoekenden onder jongeren is veel kleiner dan onder ouderen. Ook als we hiervoor corrigeren door generaties te vergelijken binnen de onderscheiden

29

Hoofdstuk 4

leeftijdsgroepen is het aandeel werkzoekenden onder de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders hoger dan onder de tweede generatie Marokkaanse Nederlanders. Het aandeel werkzoekenden onder Marokkaans-Nederlandse jongeren in de leeftijd van 15 t/m 24 jaar is met 1,6 procent hoger dan onder de totale bevolking van Zeist (0,7 procent). Over het algemeen geldt dat het aandeel werkzoekenden verder toeneemt naarmate de leeftijd stijgt. Onder de totale bevolking zien we dit beeld ook. Onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking zien we dat het aandeel werkzoekenden oploopt tot de leeftijdscategorie van 45-54 (14,7 procent). Daarna loopt het percentage iets terug.

2,6

totale bevolking

8,0

Man

2,5 7,7

Vrouw

2,7

10,5

1e generatie

7,0 1,9 2,4

2e generatie

1,6 0,7

15-24 jaar

7,2

25-34 jaar

2,1 12,6

35-44 jaar

3,0 14,7

45-54 jaar

3,3 11,3

55-64 jaar

3,5

3,8

15-24 jaar, 1e generatie

1,6 0,8 0,7


8,0


5,8 4,8


3,0

0,0 Figuur 4.2:

Marokkaanse Nederlanders

7,8

Bevollking (15-64 jaar)

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Aandeel Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden (15–64 jaar) naar achtergrondkenmerken, 31 december 2008 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: UWV WERKbedrijf, bewerking Risbo

30

Arbeid en Uitkering

Kenmerken van werkzoekenden In tabel b4.3 in de bijlage wordt stilgestaan bij enkele andere kenmerken van de werkzoekenden, namelijk; duur, fasering, opleidingsniveau en beroepsniveau. We zien hier dat van de Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden 25,9 procent korter dan 6 maanden werkzoekend is. Dit percentage is iets lager dan het gemiddelde van de totale groep werkzoekenden in Zeist (29,5 procent). Iets meer dan de helft van de Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden heeft geen opleiding of alleen lager onderwijs gevolgd (51,8 procent). Hiermee zijn ze vaak lager opgeleid dan de gemiddelde werkzoekende in Zeist. Ook zoeken ze veel vaker werk op een elementair of lager niveau dan de gemiddelde werkzoekende. Voor meer uitsplitsingen zoals naar fasering, etc. verwijzen we naar tabel b4.3 in de bijlage.

4.4

Uitkeringen In figuur 4.3 zien we dat gemiddeld 1,8 procent van de bevolking van Zeist in de leeftijd van 15-64 jaar per 1 januari 2009 een uitkering ontvangt in het kader van de WWB of de IOA. 695 van 38.950 inwoners van Zeist zijn afhankelijk van een uitkering (zie tabel b4.2 in de bijlage). Van de 2.117 Marokkaanse Nederlanders van 15 t/m 64 jaar krijgen 126 (6,0 procent) een uitkering in het kader van de WWB of de IOA. Daarmee is de uitkeringsafhankelijkheid onder Marokkaanse Nederlanders groter dan gemiddeld. Van de 7.261 jongeren in de leeftijd van 15 t/m 24 jaar in Zeist ontvangen er 25 (0,3 procent) een uitkering. Van de 633 Marokkaans-Nederlandse jongeren zijn er 3 (0,5 procent) afhankelijk van een uitkering. Oververtegenwoordiging De oververtegenwoordiging wordt berekend door het verschil tussen het aandeel uitkeringsontvangers in de totale groep en de groep van Marokkaanse Nederlanders te delen door het aandeel in de totale groep. De oververtegenwoordiging van de Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers betreft 234 procent (=((6,0-1,8)/1,8)*100=234 procent). 10 Voor jonge Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers is de oververtegenwoordiging 38 procent. In tabel b4.6 in de bijlage wordt het aantal, het percentage uitkeringsontvangers en de oververtegenwoordiging gepresenteerd voor alle gemeenten.

10


31

Hoofdstuk 4

Marokkaans

6,0

Antilliaans

3,3

Surinaams

3,8

Turks

4,3

ov.niet-w esters

7,8

w esters

2,0

autochtoon

1,1

totaal

1,8

0,0

Figuur 4.3:

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Personen (15-64 jaar) met een WWB- of IOA uitkering, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep) bron: gemeentelijke of regionale uitkeringsinstanties, bewerking Risbo

4.4.1

Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers naar achtergrondkenmerken Uit figuur 4.4 blijkt dat mannen van Marokkaanse afkomst vaker afhankelijk zijn van een uitkering dan Marokkaans-Nederlandse vrouwen (7,3 procent versus 4,4 procent). Evenals bij alle andere bevolkingsgroepen is de uitkeringsafhankelijkheid onder Marokkaans-Nederlandse ouderen veel groter dan onder jongeren van Marokkaanse afkomst. Verder blijkt de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders uit Zeist meer dan vijf keer vaker afhankelijk van een uitkering dan de tweede generatie (7,9 procent versus 1,5 procent). Dit is deels het gevolg van het verschil in de leeftijdsopbouw tussen de eerste en tweede generatie Marokkaanse Nederlanders. De tweede generatie is gemiddeld genomen veel jonger en het aandeel uitkeringsontvangers onder jongeren is veel kleiner dan onder ouderen. We corrigeren hiervoor door generaties te vergelijken binnen de onderscheiden leeftijdsgroepen. In de leeftijdsgroepen 15 t/m 24 en 25 t/m 34 jaar is het aandeel uitkeringsontvangers onder de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders na correctie nauwelijks hoger dan onder de tweede generatie Marokkaanse Nederlanders.

32

Arbeid en Uitkering

Opgemerkt wordt dat het aantal Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers in specifieke subcategorieën soms zeer beperkt is en dat de resultaten van deze analyses daarom voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd. Voor absolute aantallen wordt verwezen naar tabel b4.2 in de bijlage.

1,8

totale bevolking

7,3

Man

1,6 4,4

Vrouw

2,0

7,9

1e generatie

6,2 1,5 1,4

2e generatie

0,5 0,3

15-24 jaar

5,3

25-34 jaar

1,9 9,7

35-44 jaar

2,1 10,0

45-54 jaar

2,0 14,0

55-64 jaar

2,5

0,6 0,9


0,4 0,4


5,4 5,7


4,8


2,2

0,0

Figuur 4.4:


6,0

Bevollking (15-64 jaar)

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Aandeel Marokkaanse Nederlanders (15–64 jaar) met een WWB/IOA uitkering naar achtergrondkenmerken, 31 december 2008 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: gemeentelijke of regionale uitkeringsinstanties

33

Hoofdstuk 4

Kenmerken van uitkeringsontvangers In tabel b4.4 in de bijlage worden ook cijfers gepresenteerd over de uitkeringsduur. De uitkeringsduur van Marokkaanse Nederlanders is vergelijkbaar met de totale groep uitkeringsontvangers. We zien dat van de Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers een groot gedeelte al langdurig afhankelijk is van een uitkering. Iets minder dan de helft (44,4 procent) is reeds 5 jaar of langer afhankelijk van een uitkering (tegenover 44,5 procent gemiddeld).

34

Hoofdstuk 5

5.1

Criminaliteit

Inleiding Het huidige beleid richt zich tevens op het verminderen van criminaliteit. In dit hoofdstuk wordt stilgestaan bij de omvang en aard van criminaliteit onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking in Zeist. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt met het aandeel verdachten onder andere grote herkomstgroepen en onder de totale bevolking van Zeist. In paragraaf 5.2 wordt kort ingegaan op de gebruikte begrippen en de databron. In paragraaf 5.3 wordt aandacht geschonken aan de omvang van de criminaliteit onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking van Zeist in het jaar 2009. Vervolgens gaan we in op de achtergrondkenmerken en de oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse verdachten in de bevolking van Zeist. In paragraaf 5.4 worden verdachtencijfers gepresenteerd voor de periode 2005-2009. Het gaat hier om welk deel van de per 1 januari 2009 in Zeist ingeschreven bevolking op enig moment in de periode 2005-2009 minimaal één keer in aanraking met de politie is gekomen op verdenking van betrokkenheid bij een misdrijf. Vervolgens komt in paragraaf 5.5 de pleegcarrière aan de orde en wordt in paragraaf 5.6 ingegaan op het type misdrijven waar Marokkaanse Nederlanders van verdacht worden.

5.2


Verdachten, antecedenten en misdrijven In deze paragraaf gaan we kort in op de gebruikte begrippen. We maken onderscheid tussen verdachten, antecedenten en misdrijven. Er wordt eerst gerapporteerd over (het percentage) verdachten. Een persoon staat als verdachte geregistreerd indien tegen hem proces-verbaal is opgemaakt ter zake van één of meer misdrijven/delicten. Zo’n proces-verbaal wordt een antecedent genoemd. In een proces-verbaal of antecedent kunnen meerdere misdrijven worden geregistreerd. Men kan hierbij denken aan een winkeldiefstal waarbij ook mishandeling heeft plaatsgevonden. Indien van deze gebeurtenis proces-verbaal wordt opgemaakt, zullen hierin meerdere wetsartikelen worden

35

Hoofdstuk 5

vermeld. Uiteraard komt het ook voor dat in een bepaald jaar een persoon meer dan één keer met de politie in aanraking komt op verdenking van een misdrijf. Van een persoon die in een bepaald jaar drie keer is opgepakt door de politie voor een misdrijf en waartegen evenzoveel keer proces-verbaal is opgemaakt staan dan drie antecedenten geregistreerd. Het totaal aantal geregistreerde antecedenten en misdrijven in een bepaalde periode is dus bijna per definitie groter dan het totaal aantal geregistreerde verdachten. In paragraaf 5.5. wordt nagegaan of een verdachte eenmalig of vaker verdacht is geweest van een misdrijf. Hiervoor wordt de term pleegcarrière gebruikt. Verdachten worden onderscheiden naar first offenders (hier beginners genoemd), meerplegers en veelplegers. Voor verdere uitleg zie paragraaf 5.5. en de begrippenlijst en technische toelichting in de bijlagen. Databron Voor dit hoofdstuk maken we gebruik van verdachtenregistraties uit het zogenaamde Herkenningsdienstsysteem (HKS). De gegevens zijn afkomstig van de Dienst IPOL van het Korps Landelijke politiediensten (KLPD). De Dienst IPOL verzamelt jaarlijks data vanuit het HKS. In het HKS worden verdachten geregistreerd tegen wie een proces-verbaal is opgemaakt wegens een misdrijf. Het is de overtuiging van de politie dat het daders zijn. Voor deze personen is proces-verbaal van opsporing gemaakt en verstuurd naar het Openbaar Ministerie. De rechter moet zich er nog over uitspreken. We rapporteren dus over verdachten en niet over veroordeelden. Cijfers 2009 De cijfers over het meest recent verlopen jaar (hier dus 2009) zijn altijd voorlopige cijfers. Deze cijfers worden in het eerste kwartaal van het komende jaar (2011) pas definitief. Dit geldt echter voor alle bevolkingsgroepen zodat het vergelijken van percentages wel mogelijk is. Koppeling Geregistreerde verdachten in 2009 zijn op basis van het versleutelde persoonsnummer aan elkaar gekoppeld aan het bevolkingsbestand per 1 januari 2009. Indien het persoonsnummer in de verdachtenregistratie niet bekend is, kan er per definitie geen koppeling worden gemaakt met het bevolkingsbestand. Verdachten zonder valide persoonsnummer zijn in onderstaande tabellen dus niet opgenomen. Ook verdachten die in de loop van 2009 in de gemeente zijn gaan wonen, vallen buiten onderstaande analyses. De gepresenteerde verdachtenpercentages en aantallen kunnen daardoor

36

Criminaliteit

verschillen van de door de Dienst IPOL gepresenteerde cijfers. Voor meer informatie over het HKS verwijzen we naar de begrippenlijst en technische toelichting in de bijlagen.

5.3

Verdachten 2009 Zeist telt per 1 januari 2009 51.735 inwoners van 12 jaar of ouder. Hiervan komen er in 2009 814 in aanraking met de politie op verdenking van een misdrijf en worden als verdachte in het HKS geregistreerd. Van de bevolking van 12 jaar en ouder wordt in 2009 dus 1,6 procent verdacht van een misdrijf (zie figuur 5.1, en tabel b5.1 in de bijlage). Per 1 januari 2009 wonen in Zeist 2.409 Marokkaanse Nederlanders van 12 jaar of ouder. Hiervan worden er in 2009 154 (6,4 procent) verdacht van een misdrijf.

Marokkaans

6,4

Antilliaans

5,3

Surinaams

3,9

Turks

7,7

ov. niet-w esters

2,5

w esters

1,6

autochtoon

1,1

totaal

1,6

0,0

Figuur 5.1:

2,0

4,0

6,0

8,0

Verdachten (12 jaar en ouder), in 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep per 1 januari 2009) bron: HKS, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

Oververtegenwoordiging De oververtegenwoordiging wordt berekend door het verschil tussen het aandeel verdachten in de totale groep en de groep van Marokkaanse Nederlanders te delen door het aandeel in de totale groep.

37

10,0

Hoofdstuk 5

De oververtegenwoordiging van Marokkaanse Nederlanders van 12 jaar en ouder op het gebied van criminaliteit ten opzichte van de totale bevolking van 12 jaar en ouder komt voor Zeist uit op 306 procent (=((6,4-1,6)/1,6)*100=306 procent). 11 Er wonen in Zeist 9.356 jongeren in de leeftijd van 12 t/m 24 jaar. Daarvan worden er 389 verdacht (4,2 procent). Van de 781 Marokkaans-Nederlandse 12-24-jarige jongeren worden er in 2009 98 verdacht (12,5 procent). Dit is een oververtegenwoordiging van 202 procent.

5.3.1

Marokkaans-Nederlandse verdachten naar achtergrondkenmerken In figuur 5.2 wordt het aandeel verdachten uitgesplitst naar subgroepen. Verdachten naar geslacht Mannen worden veel vaker verdacht dan vrouwen. Dit geldt ook voor de Marokkaanse Nederlanders. Van alle vrouwen van Marokkaanse afkomst van 12 jaar en ouder wordt in 2009 2,2 procent verdacht. Van de MarokkaansNederlandse mannen wordt 10,0 procent verdacht van een misdrijf. Het percentage verdachten onder Marokkaans-Nederlandse mannen ligt bijna vier keer zo hoog als onder de totale bevolking van Zeist (2,7 procent). Ook Marokkaans-Nederlandse vrouwen worden vaker verdacht dan de totale vrouwelijke bevolking van Zeist (2,2 versus 0,6 procent). Verdachten naar leeftijd en generatie Van de minderjarigen van Marokkaanse origine (12-17-jarigen) wordt 12,4 procent verdacht, van de jongvolwassenen (18–24-jarigen) 12,7 procent. Onder de groep 25-44-jarige Marokkaanse Nederlanders is het percentage verdachten 4,6 waarmee het aanzienlijk lager is dan onder de Marokkaans-Nederlandse minderjarigen (zie figuur 5.2). Onder Marokkaanse Nederlanders lijkt het verschil tussen de eerste en tweede generatie in het percentage verdachten op het eerste gezicht groot. Van de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders is 4,0 procent verdacht, van de tweede generatie 11,3 procent. Een en ander hangt echter sterk samen met het verschil in leeftijdsopbouw tussen de eerste en tweede generatie Marokkaanse Nederlanders. De tweede generatie is gemiddeld genomen veel jonger en, zoals eerder werd aangeven, het aandeel verdachten onder jongeren is in het algemeen groter dan onder ouderen. Om te voorkomen dat verschillen in verdachtenpercentages tussen generaties onterecht worden toegeschreven aan 11


38

Criminaliteit

een generatie-effect, terwijl er eigenlijk sprake is van een leeftijdseffect, is in figuur 5.2 de analyse opnieuw gemaakt, maar nu voor MarokkaansNederlandse jongeren in de leeftijd van 12 t/m 24 jaar. We zien dat het eerdere verschil tussen de generaties na de correctie voor leeftijd verdwenen is (13,5 procent onder 12-24-jarige eerste generatie Marokkaanse Nederlanders, 12,3 procent 12-24-jarige tweede generatie Marokkaanse Nederlanders). Het aandeel verdachten onder eerste generatie Marokkaanse Nederlanders is na de leeftijdscorrectie groter dan dat van tweede generatie Marokkaanse Nederlanders. Verdachten naar onderwijsniveau en voortijdig schoolverlaten Schoolgaande jongeren die onderwijs volgen op een laag niveau, hebben een grotere kans om in aanraking te komen met de politie op verdenking van een misdrijf dan jongeren die onderwijs volgen op een hoog niveau. 12 Deze samenhang zien we zowel bij de totale groep als bij Marokkaans-Nederlandse jongeren in de leeftijd van 12 t/m 22 jaar. Van de Marokkaans-Nederlandse niet vsv-ers wordt 11,8 procent verdacht, van de Marokkaans-Nederlandse vsv-ers maar liefst 39,4 procent. MarokkaansNederlandse vsv-ers komen dus vaker in aanraking met de politie dan Marokkaans-Nederlandse jongeren die de school niet voortijdig hebben verlaten. Deze samenhang tussen voortijdig schoolverlaten en criminaliteit zien we ook voor de totale groep jongeren (zie ook tabel b5.1 in de bijlage) Verdachten naar werk en uitkeringsafhankelijkheid Onder de totale bevolking van Zeist zien we dat werkzoekenden vaker worden verdacht dan niet werkzoekenden. Onder de Marokkaanse Nederlanders worden niet werkzoekenden vaker verdacht dan werkzoekenden. Het percentage verdachten onder Marokkaans-Nederlandse niet werkzoekenden ligt op 7,0 procent, onder Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden op 3,6 procent. Personen met een uitkering worden vaker verdacht dan personen zonder uitkering. Dit beeld zien we zowel bij de Marokkaans-Nederlandse bevolking als de totale bevolking. Van de Marokkaanse Nederlanders met een uitkering wordt 9,5 procent verdacht, van de Marokkaanse Nederlanders zonder uitkering 6,6 procent.

12

39

De opleidingen zijn gecodeerd in drie onderwijsniveaus. Praktijkonderwijs, vmbo bb, vmbo kb, mbo 1 en mbo 2 zijn gecategoriseerd als laag niveau; onderbouw vo, vmbo-tl, vmbo gl, mbo 3 en mbo 4 als middelbaar niveau; havo, vwo, hbo en wo als hoog niveau.

Hoofdstuk 5

6,4

Verdachten (12 jaar e.o.)


1,6

totale bev olking 10,0

Man

2,7 2,2

Vrouw

0,6

4,0

1e generatie

2,6 11,3

2e generatie

4,2

12,4

12-17 jaar

3,9 12,7

18-24 jaar

4,4 4,6

25-44 jaar

1,9 1,3 0,7

45-64 jaar

13,5

12-24 jaar,1e generatie

6,3 12,3


8,4

19,6

12-24 jaar, man

6,9 5,4

12-24 jaar, v rouw

1,4

19,3

schoolgaand, laag niv o

11,3 7,7

schoolgaand, mid. niv o

3,1 1,6 1,4

schoolgaand, hoog niv o

11,8

geen nw v sv 0809

4,1 39,4

nw v sv 0809

17,0

7,0

niet werkzoekend

1,9 3,6 2,8

werkzoekend

6,6

geen WWB uitkering

1,9 9,5

WWB uitkering

5,8

0,0

Figuur 5.2:

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

Aandeel Marokkaans-Nederlandse verdachten (12 jaar e.o.) naar achtergrondkenmerken, in 2009 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: HKS, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

40

Criminaliteit

5.4

Verdachten 2005-2009 Tot op heden is ingegaan op de betrokkenheid bij criminaliteit in een specifiek onderzoeksjaar. Er is dus gekeken naar welk deel van de bevolking van Zeistin 2009 werd verdacht van een delict. Voor een trendanalyse zou dezelfde methodiek gehanteerd kunnen worden. Voor elk jaar wordt dan onderzocht welk deel van de bevolking in een bepaald jaar als verdachte staat geregistreerd bij de politie. Een trendanalyse is echter nog niet mogelijk. Het is wel mogelijk na te gaan welk deel van de per 1 januari 2009 ingeschreven bevolking op enig moment in de gehele periode 2005-2009 minimaal één keer in aanraking met de politie is gekomen op verdenking van betrokkenheid bij een misdrijf. In figuur 5.3 zien we dat van de gehele bevolking van twaalf jaar en ouder die per 1 januari 2009 in Zeist woont in de periode 2005-2009 5,8 procent minimaal één keer in aanraking gekomen is met de politie op verdenking van een misdrijf. Dit percentage ligt onder Marokkaanse Nederlanders veel hoger. Van de Marokkaanse Nederlanders van twaalf jaar en ouder die per 1 januari 2009 in Zeist wonen, is in de periode 2005-2009 19,4 procent minimaal één keer in aanraking gekomen met de politie op verdenking van een misdrijf (zie figuur 5.3). Uitsplitsing van dit gegeven naar leeftijd en geslacht laat zien dat voor bepaalde subgroepen dit cijfer nog aanzienlijk hoger ligt (zie tabel b5.2 in de bijlage). Van de 12-24-jarige Marokkaans-Nederlandse mannen is in de periode 2005-2009 49,1 procent één keer of meer in aanraking gekomen met de politie. Gemiddeld is in Zeist 18,8 procent van de 12-24-jarige mannen in aanraking geweest met de politie.

41

Hoofdstuk 5

Marokkaans

19,4

Antilliaans

15,3

Surinaams

15,9

Turks

18,2

ov. niet-w esters

10,1

w esters

5,7

autochtoon

4,4

totaal

5,8

0,0

Figuur 5.3:

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Verdachten 12 jaar en ouder in de periode 2005-2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep per 1 januari 2009) bron: HKS, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

5.5

Pleegcarrière In deze paragraaf wordt stilgestaan bij de pleegcarrière van verdachten. Hierbij gaat het erom of een verdachte eenmalig of vaker verdacht is geweest van een misdrijf. Verdachten worden onderscheiden naar first offenders (hier beginners genoemd), meerplegers en veelplegers. Het indelen van verdachten in deze categorieën gebeurt aan de hand van het aantal processen-verbaal van aanhouding dat tegen hen is opgemaakt. Met behulp van het aantal processen-verbaal van aanhouding per individu zijn alle verdachten gecategoriseerd. Een first offender is een verdachte tegen wie niet eerder een proces-verbaal van aanhouding is opgemaakt. Een meerpleger is een verdachte tegen wie 2-5 processen-verbaal (voor strafrechtelijk minderjarigen) of 2-10 processen-verbaal (voor strafrechtelijk meerderjarigen) zijn opgemaakt. Wanneer iemand in een bepaald kalenderjaar voor het eerst als verdachte wordt aangehouden en in hetzelfde jaar nogmaals, dan wordt hij in de jaarcijfers als meerpleger gecategoriseerd. Bij respectievelijk meer dan 5 of meer dan 10 processen-verbaal is men veelpleger.

42

Criminaliteit

26,0

Marokkaans Antilliaans

48,7

36,8

42,1

26,7

Surinaams

26,5

48,6

w esters

37,8

42,7

0%

20%

15,9

43,4

40,7

totaal

13,5

41,5

46,3

autochtoon

3,3

41,2

ov. niet-w esters

10,3

44,8

40% beginner

Figuur 5.4:

21,1

70,0

32,4

Turks

25,3

60% meerpleger

14,5

80%

100%

veelpleger

Verdachten (12 jaar e.o.) naar pleegcarrière, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: HKS, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

Wanneer we in figuur 5.4 de pleegcarrière van alle verdachten uit Zeist bekijken zien we dat 40,7 procent beginner is, 44,8 procent meerpleger en 14,5 procent veelpleger. Voor de Marokkaans-Nederlandse verdachten valt op dat een relatief kleiner deel beginner is (26,0 procent). Het aandeel meerplegers is iets groter dan gemiddeld (48,7 procent) en een bovengemiddeld deel, namelijk één op de vier van de Marokkaans-Nederlandse verdachten is veelpleger (25,3 procent).

5.6

Aard van de criminaliteit Tot op heden is ingegaan op de vraag of en in welke mate personen worden verdacht van criminaliteit. In paragraaf 5.1 is het verschil uitgelegd tussen verdachten, antecedenten en misdrijven. Het gegeven dat van één verdachte meerdere misdrijven kunnen worden geregistreerd, maakt de analyse en de interpretatie van de aard van de criminaliteit aanzienlijk complexer dan de analyse van de omvang van de criminaliteit. Er zijn verschillende mogelijkheden om de aard van de criminaliteit in kaart te brengen. Vaak wordt dit gedaan op het niveau van het delict. Daarbij wordt de omvang van een bepaald type delict gerelateerd aan het totale aantal gepleegde delicten. Omdat een dergelijke analyse op het niveau van het delict uitsluitend ingaat op de door de verdachten

43

Hoofdstuk 5

gepleegde delicten raakt de relatie met de relatieve omvang van de criminaliteit uit beeld. We presenteren daarom een analyse van de aard van de criminaliteit waarin ook deze relatieve omvang van de criminaliteit is verdisconteerd. In deze analyse wordt het aantal verdachten van een bepaald type delict gerelateerd aan de bevolking. Daarbij wordt een uitsplitsing gemaakt naar herkomstgroep. In figuur 5.5 is deze analyse grafisch weergegeven. In vergelijking met de andere groepen komen onder de Marokkaans-Nederlandse bevolking vermogensdelicten opvallend veel voor, gevolgd door geweldsdelicten. Gemiddeld gezien is het aandeel van Marokkaans-Nederlandse verdachten voor alle soorten delicten hoger dan onder de totale bevolking van Zeist.

Marokkaans

Antilliaans

Surinaams

Turks

ov. niet-w esters

w esters verdacht geweldsdelict (%)

autochtoon

verdacht vermo gensdelict (%) verdacht o penbare o rde (%) verdacht verkeersdelict (%)

totaal

verdacht drugsdelict (%)

0,0

Figuur 5.5:

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

Verdachten (12 jaar e.o.) en delicttype, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende deelpopulatie) bron: HKS, bewerking Risbo, voorlopige cijfers

44

3,5


Tabel b2.1:

Demografische kerncijfers bevolking, 1 januari 2009 (in procenten van betreffende bevolkingsgroep en absolute aantallen)

Marokkaans aantal Bevolkingsomvang (N)

%

3.246

Aandeel in de bevolking (%)

Antilliaans aantal

%

422 5,4

Surinaams aantal

%

894 0,7

Turks aantal

%

524 1,5

ov. niet-westers aantal

%

1.991 0,9

westers aantal

%

5.834 3,3

autochtoon aantal

%

47.468 9,7

totaal aantal

%

60.379 78,6

100,0

Geslacht Man

1.712

52,7

221

52,4

446

49,9

292

55,7

990

49,7

2.744

47,0

22.621

47,7

29.026

48,1

Vrouw

1.534

47,3

201

47,6

448

50,1

232

44,3

1.001

50,3

3.090

53,0

24.847

52,3

31.353

51,9

1e generatie

1.635

50,4

207

49,1

481

53,8

271

51,7

1.229

61,7

2.232

38,3

-

-

6.055

46,9

2e generatie

1.611

49,6

215

50,9

413

46,2

253

48,3

762

38,3

3.602

61,7

-

-

6.856

53,1

14,3

Generatie

Leeftijd 0-11 jaar

837

25,8

63

14,9

129

14,4

85

16,2

483

24,3

591

10,1

6.456

13,6

8.644

12-17 jaar

348

10,7

55

13,0

104

11,6

73

13,9

219

11,0

343

5,9

3.225

6,8

4.367

7,2

18-24 jaar

433

13,3

110

26,1

117

13,1

89

17,0

249

12,5

472

8,1

3.519

7,4

4.989

8,3

25-44 jaar

1.103

34,0

132

31,3

260

29,1

184

35,1

668

33,6

1.557

26,7

11.210

23,6

15.114

25,0

45-64 jaar

381

11,7

53

12,6

213

23,8

77

14,7

308

15,5

1.827

31,3

13.716

28,9

16.575

27,5

65 jaar e.o.

144

4,4

9

2,1

71

7,9

16

3,1

64

3,2

1.044

17,9

9.342

19,7

10.690

17,7

Leeftijd, generatie 0-11 jaar, 1e generatie

15

1,8

3

4,8

2

1,6

2

2,4

43

8,9

75

12,7

-

-

140

6,4


822

98,2

60

95,2

127

98,4

83

97,6

440

91,1

516

87,3

-

-

2.048

93,6


29

8,3

17

30,9

18

17,3

8

11,0

88

40,2

65

19,0

-

-

225

19,7


319

91,7

38

69,1

86

82,7

65

89,0

131

59,8

278

81,0

-

-

917

80,3


134

30,9

71

64,5

39

33,3

21

23,6

154

61,8

197

41,7

-

-

616

41,9


299

69,1

39

35,5

78

66,7

68

76,4

95

38,2

275

58,3

-

-

854

58,1


932

84,5

64

48,5

159

61,2

148

80,4

603

90,3

620

39,8

-

-

2.526

64,7


171

15,5

68

51,5

101

38,8

36

19,6

65

9,7

937

60,2

-

-

1.378

35,3


381 100,0

45

84,9

194

91,1

77 100,0

290

94,2

719

39,4

-

-

1.706

59,7

0,0

8

15,1

19

8,9

0

0,0

18

5,8

1.108

60,6

-

-

1.153

40,3

144 100,0

7

77,8

69

97,2

15

93,8

51

79,7

556

53,3

-

-

842

62,5

45-64 jaar, 2e generatie 65 jaar e.o., 1e generatie 65 jaar e.o., 2e generatie

0

0

0,0

2

22,2

2

2,8

1

6,3

13

20,3

488

46,7

-

-

506

37,5

Burgerlijke staat Ongehuwd

748

33,8

245

74,2

389

55,3

134

34,1

699

51,0

1.756

34,9

13.055

33,6

17.026

34,8

1.311

59,3

57

17,3

197

28,0

218

55,5

548

40,0

2.409

47,9

19.183

49,4

23.923

48,9

Gescheiden

122

5,5

24

7,3

94

13,4

37

9,4

100

7,3

529

10,5

3.370

8,7

4.276

8,7

Weduwstaat

29

1,3

4

1,2

24

3,4

4

1,0

23

1,7

335

6,7

3.248

8,4

3.667

7,5

Gehuwd

45


Tabel b3.1:

Leerlingen (12-22 jaar) in het voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs naar etnische herkomst, 1 januari 2009 (in procenten)

Marokkaans aantal

%

Antilliaans aantal

Surinaams

%

aantal

%

Turks aantal

ov. niet-westers

%

aantal

westers

%

aantal

autochtoon

%

aantal

%

totaal aantal

%

Schoolsoort vo

221

50,3

31

30,1

66

58,4

48

61,5

157

58,8

263

59,4

2.605

60,6

3.391

59,0

mbo

181

41,2

20

19,4

34

30,1

24

30,8

63

23,6

82

18,5

687

16,0

1.091

19,0

37

8,4

52

50,5

13

11,5

6

7,7

47

17,6

98

22,1

1.010

23,5

1.263

22,0

ho Voortgezet onderwijs praktijkonderwijs

25

11,3

1

3,2

3

4,5

4

8,3

5

3,2

9

3,4

56

2,1

103

3,0

vo leerjaar 1-2, alg, lj 3

78

35,3

12

38,7

24

36,4

23

47,9

59

37,6

106

40,3

1.067

41,0

1.369

40,4

vmbo bb, leerjaar 3-4

54

24,4

1

3,2

2

3,0

5

10,4

7

4,5

6

2,3

85

3,3

160

4,7

vmbo kb, leerjaar 3-4

18

8,1

1

3,2

10

15,2

6

12,5

8

5,1

3

1,1

75

2,9

121

3,6

vmbo tl-gl, leerjaar 3-4

18

8,1

3

9,7

5

7,6

3

6,3

18

11,5

12

4,6

199

7,6

258

7,6

havo, leerjaar 3-5

14

6,3

5

16,1

11

16,7

2

4,2

23

14,6

53

20,2

399

15,3

507

15,0

vwo, leerjaar 3-6

8

3,6

8

25,8

10

15,2

2

4,2

30

19,1

67

25,5

688

26,4

813

24,0

overig vo

6

2,7

0

0,0

1

1,5

3

6,3

7

4,5

7

2,7

36

1,4

60

1,8

Mbo mbo niveau 1

14

7,7

3

15,0

4

11,8

2

8,3

1

1,6

4

4,9

25

3,6

53

4,9

mbo niveau 2

70

38,7

3

15,0

6

17,6

7

29,2

20

31,7

17

20,7

157

22,9

280

25,7

mbo niveau 3

31

17,1

4

20,0

15

44,1

6

25,0

8

12,7

20

24,4

156

22,7

240

22,0

mbo niveau 4

66

36,5

10

50,0

9

26,5

9

37,5

34

54,0

41

50,0

349

50,8

518

47,5

hbo

33

89,2

38

73,1

10

76,9

6 100,0

29

61,7

57

58,2

550

54,5

723

57,2

wo

4

10,8

14

26,9

3

23,1

0

18

38,3

41

41,8

460

45,5

540

42,8

Hoger onderwijs

Tabel b3.2:

0,0

Nieuwe vsv-ers (12-22 jaar) naar achtergrondkenmerken, in schooljaar 2008/2009 (absolute aantallen en in procenten van betreffende deelpopulatie)

Marokkaans

Antilliaans

Surinaams

Turks

ov.niet-westers

westers

pop. vsv 08/09

pop. vsv 08/09

pop. vsv 08/09

pop. vsv 08/09

pop. vsv 08/09

pop. vsv 08/09

autochtoon pop.

vsv 08/09

totaal pop.

vsv 08/09

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

378

33

8,7

49

3

6,1

97

6

6,2

68

3

4,4

216

11

5,1

336

16

4,8

3231

99

3,1

4375

171

3,9

Man

182

25 13,7

24

1

4,2

49

3

6,1

36

2

5,6

101

5

5,0

160

9

5,6

1632

53

3,2

2184

98

4,5

Vrouw

196

25

2

8,0

48

3

6,3

32

1

3,1

115

6

5,2

176

7

4,0

1599

46

2,9

2191

73

3,3

Leerlingen vo/mbo Geslacht

8

4,1

Generatie 1e generatie

46

4

8,7

16

3 18,8

18

1

5,6

12

2 16,7

2e generatie

332

29

8,7

33

0

79

5

6,3

56

1

5

0,0

87

6

6,9

64

3

4,7

-

-

-

243

19

7,8

1,8

129

5

3,9

272

13

4,8

-

-

-

901

53

5,9

3

4

1,9

2225

36

1,6

2884

52

1,8

11 10,7

808

47

5,8

1157

86

7,4

33

9,9

Leeftijd 12-16 jaar

192

2,6

29

1

3,4

60

2

3,3

40

1

2,5

130

2,3

208

17-19 jaar

131

16 12,2

11

1

9,1

26

3 11,5

17

1

5,9

61

7 11,5

103

20-22 jaar

55

12 21,8

9

1 11,1

11

1

9,1

11

1

9,1

25

1

4,0

25

1

4,0

198

16

8,1

334

5

2,0

2549

32

1,3

3287

50

1,5

10 12,2

673

58

8,6

1072

105

9,8

Schoolsoort vo

196

mbo

179

2,0

30

1

3,3

63

2

3,2

44

1

2,3

152

5

3,3

253

26 14,5

4

19

2 10,5

34

4 11,8

23

1

4,3

62

4

6,5

82

47

Bijlage bij Hoofdstuk 3

Tabel b3.3:

Over- danwel ondervertegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse voortijdig schoolverlaters (12-22 jaar) in de 22 gemeenten, in schooljaar 2008/2009 (absolute aantallen, in procenten van betreffende bevolkingsgroep en oververtegenwoordiging (ovvt))

12 t/m 22 jaar totaal pop.

vsv N 44.782 43.742 16.050 32.329 5.863 14.160 14.617 7.388 10.047 11.325 6.205 6.683 10.058 4.375 5.594 9.618 5.910 5.880 2.505 2.709 4.498 2.454 266.792

Amsterdam Rotterdam Utrecht Den Haag Gouda Eindhoven Tilburg Leiden 's-Hertogenbosch Amersfoort Roosendaal Helmond Nijmegen Zeist Veenendaal Ede Lelystad Schiedam Culemborg Gorinchem Oosterhout Maassluis Totaal

48

N 2.124 2.518 780 1.561 205 571 740 330 452 381 244 282 414 171 194 330 300 263 85 109 177 81 12.312

pop. % 4,7 5,8 4,9 4,8 3,5 4,0 5,1 4,5 4,5 3,4 3,9 4,2 4,1 3,9 3,5 3,4 5,1 4,5 3,4 4,0 3,9 3,3 4,6

N 8.545 4.989 3.154 3.176 778 629 618 616 553 477 456 361 463 378 409 335 247 233 252 217 160 209 27.255

Marokkaans vsv N 430 320 214 172 47 43 36 27 51 32 28 16 35 33 17 25 13 16 14 8 11 5 1.593

% 5,0 6,4 6,8 5,4 6,0 6,8 5,8 4,4 9,2 6,7 6,1 4,4 7,6 8,7 4,2 7,5 5,3 6,9 5,6 3,7 6,9 2,4 5,8

ovvt 6 11 40 12 73 70 15 -2 105 99 56 5 84 123 20 118 4 54 64 -8 75 -28 27


Tabel b4.1:

Personen (15-64 jaar), die per 1 januari 2009 in de gemeente wonen en per 31 december 2008 als werkzoekenden staan geregistreerd (absolute aantallen en in procenten van betreffende deelpopulatie)

Marokkaans pop.

N

NWW

Antilliaans pop.

NWW

Surinaams pop.

NWW

Turks pop.

NWW

ov.niet-westers pop.

NWW

westers pop.

NWW

autochtoon pop.

NWW

totaal pop.

NWW

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

2117 166

7,8

333

10

3,0

651

28

4,3

393

27

6,9

1340

94

7,0

4029

115

2,9

30087

573

1,9

38950

1013

2,6

Man

1117

89

8,0

173

4

2,3

331

11

3,3

217

14

6,5

680

48

7,1

1939

59

3,0

14783

263

1,8

19240

488

2,5

Vrouw

1000

77

7,7

160

6

3,8

320

17

5,3

176

13

7,4

660

46

7,0

2090

56

2,7

15304

310

2,0

19710

525

2,7

1469 154 10,5

Totale bevolking (1564) Geslacht

Generatie 1e generatie

194

6

3,1

406

23

5,7

251

24

9,6

1094

92

8,4

1572

48

3,1

-

-

-

4986

347

7,0

648

12

1,9

139

4

2,9

245

5

2,0

142

3

2,1

246

2

0,8

2457

67

2,7

-

-

-

3877

93

2,4

15-24 jaar

633

10

1,6

148

0

0,0

178

2

1,1

132

2

1,5

364

6

1,6

645

2

0,3

5161

32

0,6

7261

54

0,7

25-34 jaar

628

45

7,2

74

3

4,1

119

7

5,9

91

7

7,7

332

17

5,1

629

11

1,7

4613

48

1,0

6486

138

2,1

35-44 jaar

475

60 12,6

58

3

5,2

141

5

3,5

93

6

6,5

336

33

9,8

928

27

2,9

6597

124

1,9

8628

258

3,0

45-54 jaar

231

34 14,7

38

2

5,3

133

7

5,3

59

11 18,6

199

22 11,1

917

37

4,0

6949

172

2,5

8526

285

3,3

55-64 jaar

150

17 11,3

15

2 13,3

80

7

8,8

18

1

5,6

109

16 14,7

910

38

4,2

6767

197

2,9

8049

278

3,5

2e generatie Leeftijd

Leeftijd, generatie 15-24 jaar,1e generatie

156

6

3,8

85

0

0,0

53

1

1,9

26

0

0,0

201

5

2,5

233

0

0,0

-

-

-

754

12

1,6


477

4

0,8

63

0

0,0

125

1

0,8

106

2

1,9

163

1

0,6

412

2

0,5

-

-

-

1346

10

0,7


462

37

8,0

38

1

2,6

54

4

7,4

57

6 10,5

290

17

5,9

302

5

1,7

-

-

-

1203

70

5,8


166

8

4,8

36

2

5,6

65

3

4,6

34

1

2,9

42

0

0,0

327

6

1,8

-

-

-

670

20

3,0


-

-

-

26

2

7,7

105

4

3,8

-

-

-

874

98

11

318

11

3,5

-

-

-

1323

115

8,7


-

-

-

32

1

3,1

36

1

2,8

-

-

-

30

1

3,3

610

16

2,6

-

-

-

708

19

2,7

49


Tabel b4.2:

Personen (15-64 jaar), die per 1 januari 2009 in de gemeente wonen met een WWB- of IOA uitkering naar achtergrondkenmerken, 1 januari 2009 (absolute aantallen en in procenten van betreffende deelpopulatie)

Marokkaans

Antilliaans

Surinaams

Turks

ov.niet-westers

westers

pop. WWB/IOA

pop. WWB/IOA

pop. WWB/IOA

pop. WWB/IOA

pop. WWB/IOA

pop. WWB/IOA

N

WWB/IOA

totaal pop.

WWB/IOA

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

2117 126

6,0

333

11

3,3

651

25

3,8

393

17

4,3

Man

1117

82

7,3

173

6

3,5

331

12

3,6

217

4

1,8

680

50

7,4

1939

30

1,5

14783

117

0,8

19240

301

1,6

Vrouw

1000

44

4,4

160

5

3,1

320

13

4,1

176

13

7,4

660

55

8,3

2090

51

2,4

15304

213

1,4

19710

394

2,0

Totale bevolking (15-64)

N

autochtoon pop.

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

1340 105

7,8

4029

81

2,0

30087

330

1,1

38950

695

1,8

Geslacht

Generatie 1e generatie 2e generatie

1469 116 648

10

7,9

194

10

5,2

406

21

5,2

251

16

6,4

1,5

139

1

0,7

245

4

1,6

142

1

0,7

1094 104 246

1

9,5

1572

43

2,7

-

-

-

4986

310

6,2

0,4

2457

38

1,5

-

-

-

3877

55

1,4

Leeftijd 15-24 jaar

633

3

0,5

148

0

0,0

178

2

1,1

132

1

0,8

364

3

0,8

645

3

0,5

5161

13

0,3

7261

25

0,3

25-34 jaar

628

33

5,3

74

2

2,7

119

9

7,6

91

5

5,5

332

30

9,0

629

5

0,8

4613

36

0,8

6486

120

1,9

35-44 jaar

475

46

9,7

58

2

3,4

141

3

2,1

93

5

5,4

336

36 10,7

928

23

2,5

6597

70

1,1

8628

185

2,1

45-54 jaar

231

23 10,0

38

4 10,5

133

3

2,3

59

6 10,2

199

21 10,6

917

18

2,0

6949

92

1,3

8526

167

2,0

55-64 jaar

150

21 14,0

15

3 20,0

80

8 10,0

18

0

0,0

109

15 13,8

910

32

3,5

6767

119

1,8

8049

198

2,5


156

1

0,6

85

0

0,0

53

2

3,8

26

0

0,0

201

3

1,5

233

1

0,4

-

-

-

754

7

0,9


477

2

0,4

63

0

0,0

125

0

0,0

106

1

0,9

163

0

0,0

412

2

0,5

-

-

-

1346

5

0,4


462

25

5,4

38

1

2,6

54

5

9,3

57

5

8,8

290

302

3

1,0

-

-

-

1203

69

5,7


166

8

4,8

36

1

2,8

65

4

6,2

34

0

0,0

42

0

0,0

327

2

0,6

-

-

-

670

15

2,2


-

-

-

26

2

7,7

105

3

2,9

-

-

-

874

86

9,8

318

12

3,8

-

-

-

1323

103

7,8


-

-

-

32

0

0,0

36

0

0,0

-

-

-

30

1

3,3

610

11

1,8

-

-

-

708

12

1,7

50

30 10,3


Tabel b4.3:

Werkzoekenden (15-64 jaar) naar duur, fase, opleidings- en beroepsniveau en etnische herkomst, 31 december 2008 (absolute aantallen en procenten)

Marokkaans aantal

%

Antilliaans aantal

Surinaams

%

aantal

%

Turks aantal

ov. niet-westers

westers

autochtoon

totaal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

29,5

Duur 0-6 maanden

43

25,9

2

20,0

12

42,9

7

25,9

22

23,4

30

26,1

183

31,9

299

7-12 maanden

21

12,7

3

30,0

5

17,9

3

11,1

14

14,9

19

16,5

75

13,1

140

13,8

1-2 jaar

10

6,0

3

30,0

2

7,1

4

14,8

10

10,6

16

13,9

62

10,8

107

10,6

2-5 jaar

44

26,5

2

20,0

7

25,0

8

29,6

24

25,5

22

19,1

129

22,5

236

23,3

meer dan 5 jaar

48

28,9

0

0,0

2

7,1

5

18,5

24

25,5

28

24,3

124

21,6

231

22,8

Fasering UWV Fase 1

26

15,7

2

20,0

8

29,6

8

29,6

12

12,8

19

16,5

145

25,3

220

21,7

Fase 2

19

11,4

2

20,0

6

22,2

2

7,4

17

18,1

30

26,1

136

23,7

212

20,9

Fase 3

59

35,5

1

10,0

6

22,2

10

37,0

29

30,9

25

21,7

137

23,9

267

26,4

Fase 4

62

37,3

5

50,0

7

25,9

7

25,9

36

38,3

41

35,7

155

27,1

313

30,9

Geen of lager onderwijs

86

51,8

3

30,0

6

21,4

11

42,3

35

37,2

25

21,7

99

17,4

265

26,3

vmbo

42

25,3

4

40,0

12

42,9

10

38,5

27

28,7

28

24,3

149

26,2

272

27,0

havo/vwo/mbo

29

17,5

2

20,0

8

28,6

2

7,7

19

20,2

31

27,0

145

25,5

236

23,4

9

5,4

1

10,0

2

7,1

3

11,5

13

13,8

31

27,0

175

30,8

234

23,2

Elementair

65

42,2

1

10,0

7

28,0

14

51,9

33

38,4

18

16,8

72

13,1

210

21,9

Laag

60

39,0

7

70,0

11

44,0

8

29,6

28

32,6

35

32,7

175

31,8

324

33,8

Middelbaar

19

12,3

2

20,0

6

24,0

2

7,4

10

11,6

30

28,0

146

26,5

215

22,4

Hoger/wetenschappelijk

10

6,5

0

0,0

1

4,0

3

11,1

15

17,4

24

22,4

157

28,5

210

21,9

Opleidingsniveau

hbo/wo Beroepsniveau

Tabel b4.4:

Personen (15-64 jaar) met een WWB- of IOA uitkering naar uitkeringsduur, 1 januari 2009 (absolute aantallen en procenten) Marokkaans

Antilliaans

Surinaams

Turks

ov. niet-westers

westers

autochtoon

totaal

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

aantal

%

0-6 maanden

22

17,5

3

27,3

5

20,0

1

5,9

17

16,2

10

12,3

34

10,3

92

13,2

7-12 maanden

7

5,6

3

27,3

3

12,0

1

5,9

6

5,7

4

4,9

23

7,0

47

6,8

16

12,7

0

0,0

2

8,0

4

23,5

23

21,9

15

18,5

36

10,9

96

13,8

Uitkeringsduur (WWB/IOA)

1-2 jaar 2-5 jaar

25

19,8

2

18,2

8

32,0

3

17,6

25

23,8

17

21,0

71

21,5

151

21,7

meer dan 5 jaar

56

44,4

3

27,3

7

28,0

8

47,1

34

32,4

35

43,2

166

50,3

309

44,5

51


Tabel b4.5:


Tabel b4.6:


Over- danwel ondervertegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden (15-64 jaar en 15-24 jaar) in de 22 gemeenten, 31 december 2008 (absolute aantallen, in procenten van betreffende bevolkingsgroep en oververtegenwoordiging (ovvt)

15 t/m 64 jaar totaal Marokkaans pop. werkzoekend pop. werkzoekend N N % N N % 553.675 38.005 6,9 44.616 6.591 14,8 405.970 29.100 7,2 24.042 3.821 15,9 220.180 7.303 3,3 16.321 1.510 9,3 335.137 15.273 4,6 16.975 1.697 10,0 47.347 2.077 4,4 4.063 597 14,7 146.415 6.024 4,1 3.432 348 10,1 142.574 5.179 3,6 3.402 305 9,0 85.269 3.449 4,0 3.224 503 15,6 95.516 3.424 3,6 2.910 279 9,6 96.561 3.261 3,4 2.717 283 10,4 51.479 1.501 2,9 2.228 159 7,1 59.332 3.488 5,9 2.193 323 14,7 116.834 7.185 6,1 2.201 365 16,6 38.950 1.013 2,6 2.117 166 7,8 70.375 51.673 51.167 18.325 23.034 36.150 20.956 2.666.919

1.854 2.223 2.220 668 742 1.051 614 135.654

2,6 4,3 4,3 3,6 3,2 2,9 2,9 5,1

1.453 1.408 1.319 1.100 1.067 725 793 138.306

183 121 124 179 70 51 80 17.755

12,6 8,6 9,4 16,3 6,6 7,0 10,1 12,8

ovvt 115 122 179 119 235 146 147 286 167 208 145 151 170 201

15 t/m 24 jaar totaal Marokkaans pop. werkzoekend pop. werkzoekend N N % N N % 97.282 2.316 2,4 12.408 475 3,8 81.320 1.394 1,7 6.685 177 2,6 49.860 474 1,0 4.404 116 2,6 59.769 1.083 1,8 4.836 173 3,6 8.629 99 1,1 1.156 29 2,5 27.812 329 1,2 884 19 2,1 30.466 569 1,9 878 37 4,2 18.552 189 1,0 838 31 3,7 16.118 222 1,4 825 21 2,5 16.062 209 1,3 686 19 2,8 8.867 86 1,0 635 10 1,6 9.717 280 2,9 535 30 5,6 27.658 486 1,8 635 38 6,0 7.261 54 0,7 633 10 1,6

ovvt 61 54 177 97 119 82 126 263 85 113 62 95 241 112

378 100 117 346 104 142 244 152

14.720 9.062 8.983 3.117 3.925 5.872 3.562 508.614

209 -57 159 27 63 49 95 95

136 168 137 18 50 64 28 8.391

0,9 1,9 1,5 0,6 1,3 1,1 0,8 1,6

456 375 355 272 338 185 261 38.280

13 3 14 2 7 3 4 1.231

2,9 0,8 3,9 0,7 2,1 1,6 1,5 3,2

Over- danwel ondervertegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers (15-64 jaar en 1524 jaar) in de 22 gemeenten, 1 januari 2009 (absolute aantallen, in procenten van betreffende bevolkingsgroep en oververtegenwoordiging (ovvt))

15 t/m 64 jaar totaal Marokkaans pop. WWB/IOA pop. WWB/IOA N N % N N % 553.675 34.931 6,3 44.616 5.538 12,4 405.970 29.186 7,2 24.042 3.441 14,3 220.180 6.128 2,8 16.321 1.295 7,9 335.137 16.158 4,8 16.975 1.657 9,8 47.347 1.103 2,3 4.063 309 7,6 146.415 4.964 3,4 3.432 327 9,5 142.574 4.470 3,1 3.402 255 7,5 85.269 2.888 3,4 3.224 389 12,1 95.516 2.965 3,1 2.910 315 10,8 96.561 2.320 2,4 2.717 213 7,8 51.479 816 1,6 2.228 111 5,0 59.332 1.908 3,2 2.193 179 8,2 116.834 4.936 4,2 2.201 249 11,3 38.950 695 1,8 2.117 126 6,0 40.866 914 2,2 1.844 165 8,9 70.375 1.149 1,6 1.453 131 9,0 51.673 1.259 2,4 1.408 76 5,4 51.167 1.824 3,6 1.319 112 8,5 18.325 393 2,1 1.100 113 10,3 23.034 469 2,0 1.067 41 3,8 36.150 563 1,6 725 46 6,3 20.956 557 2,7 793 76 9,6 2.707.785 120.596 4,5 140.150 15.164 10,8

52

ovvt 97 99 185 102 226 181 139 256 249 226 214 154 168 234 300 452 122 138 379 89 307 261 143

15 t/m 24 jaar totaal Marokkaans pop. WWB/IOA pop. WWB/IOA N N % N N % 97.282 691 0,7 12.408 135 1,1 81.320 1.160 1,4 6.685 157 2,3 49.860 381 0,8 4.404 77 1,7 59.769 897 1,5 4.836 122 2,5 8.629 38 0,4 1.156 5 0,4 27.812 379 1,4 884 24 2,7 30.466 394 1,3 878 10 1,1 18.552 117 0,6 838 11 1,3 16.118 126 0,8 825 9 1,1 16.062 124 0,8 686 8 1,2 8.867 31 0,3 635 5 0,8 9.717 139 1,4 535 21 3,9 27.658 248 0,9 635 15 2,4 7.261 25 0,3 633 3 0,5 7.923 61 0,8 507 14 2,8 14.720 77 0,5 456 7 1,5 9.062 81 0,9 375 3 0,8 8.983 88 1,0 355 4 1,1 3.117 21 0,7 272 5 1,8 3.925 20 0,5 338 2 0,6 5.872 22 0,4 185 0 0,0 3.562 30 0,8 261 5 1,9 516.537 5.150 1,0 38.787 642 1,7

ovvt 53 65 129 68 -2 99 -12 108 40 51 125 174 163 38 259 193 -10 15 173 16 -100 127 66


Tabel b5.1:

Verdachten (12 jaar e.o.) naar achtergrondkenmerken, in 2009 (absolute aantallen en in procenten van betreffende deelpopulatie)

Marokkaans pop.

N

verdacht

Antilliaans pop.

verdacht

Surinaams pop.

verdacht

Turks pop.

verdacht

ov. niet-westers pop.

verdacht

westers pop.

verdacht

autochtoon pop.

verdacht

totaal pop.

verdacht

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

N

N

%

2409 154

6,4

359

19

5,3

765

30

3,9

439

34

7,7

1508

37

2,5

5243

82

1,6

41012

458

1,1

51735

814

1,6

Man

1284 129 10,0

187

17

9,1

378

23

6,1

244

32 13,1

Vrouw

1125

25

2,2

172

2

1,2

387

7

1,8

195

1e generatie

1620

65

4,0

204

12

5,9

479

14

2,9

269

2e generatie

789

89 11,3

155

7

4,5

286

16

5,6

170

12-17 jaar

348

43 12,4

55

9 16,4

104

8

7,7

73

12 16,4

219

7

3,2

343

11

3,2

3225

81

2,5

4367

171

3,9

18-24 jaar

433

55 12,7

110

7

6,4

117

8

6,8

89

12 13,5

249

9

3,6

472

20

4,2

3519

107

3,0

4989

218

4,4

25-44 jaar

1103

51

4,6

132

3

2,3

260

9

3,5

184

10

5,4

668

16

2,4

1557

30

1,9

11210

171

1,5

15114

290

1,9

45-64 jaar

381

5

1,3

53

0

0,0

213

5

2,3

77

0

0,0

308

5

1,6

1827

18

1,0

13716

84

0,6

16575

117

0,7

65 jaar e.o.

144

-

-

9

-

-

71

-

-

16

-

-

64

-

-

1044

-

-

9342

15

0,2

10690

18

0,2

2

Bevolking (12 jr eo) Geslacht

749

30

4,0

2438

60

2,5

19316

372

1,9

24596

663

2,7

2

1,0

759

7

0,9

2805

22

0,8

21696

86

0,4

27139

151

0,6

9

3,3

1186

28

2,4

2157

27

1,3

-

-

-

5915

155

2,6

25 14,7

322

9

2,8

3086

55

1,8

-

-

-

4808

201

4,2

Generatie

Leeftijd


163

22 13,5

88


618

76 12,3

77

10 11,4

57

4

7,0

29

6,9

242

8

3,3

262

7

2,7

-

-

-

841

53

6,3

7,8

164

12

7,3

133

22 16,5

226

8

3,5

553

24

4,3

-

-

-

1771

148

8,4

14 15,7

128

14 10,9

93

23 24,7

225

13

5,8

377

22

5,8

3356

158

4,7

4661

321

6,9

243

3

1,2

438

9

2,1

3388

30

0,9

4695

68

1,4

12

8,8

1166

66

5,7

1683

137

8,1

4 10,3

398

27

6,8

717

6

Leeftijd, geslacht 12-24 jaar, man

393

77 19,6

89

12-24 jaar, vrouw

388

21

5,4

76

2

2,6

93

2

2,2

69

1

1,4

Schoolsoort niet schoolgaand*

170

30 17,6

33

6 18,2

57

5

8,8

42

12 28,6

78

6

7,7

137

schoolgaand, laag nivo

181

35 19,3

9

2 22,2

25

3 12,0

24

6 25,0

41

4

9,8

39

schoolgaand, mid. nivo

195

15

7,7

26

0

0,0

49

3

6,1

41

2

4,9

117

4

3,4

156

5

3,2

1561

38

2,4

2145

67

3,1

schoolgaand, hoog nivo

63

1

1,6

68

5

7,4

39

2

5,1

13

0

0,0

109

1

0,9

248

3

1,2

2343

27

1,2

2883

39

1,4

625

74 11,8

-

-

-

175

12

6,9

-

-

-

661

48 7,26

648

25

3,9

5647

159

2,8

7756

318

4,1

33

13 39,4

-

-

-

6

2 33,3

-

-

-

17

5 29,4

16

1

6,3

99

8

8,1

171

7,0

323

18

5,6

623

28

4,5

366

28

7,7

1246

33

2,6

3914

70

1,8

29514

414

1,4

37937

728

1,9

3,6

10

1 10,0

28

1

3,6

27

4 14,8

94

3

3,2

115

3

2,6

573

10

1,7

1013

28

2,8

6,6

322

19

5,9

626

27

4,3

376

32

8,5

1235

30

2,4

3948

70

1,8

29757

407

1,4

38255

716

1,9

9,5

11

0

0,0

25

2

8,0

17

0

0,0

105

6

5,7

81

3

3,7

330

17

5,2

695

40

5,8

81 11,3

Nieuw vsv 08/09 geen nw vsv0809 nw vsv0809

29 17,0

Werk niet werkzoekend werkzoekend

1951 137 166

6

Uitkering geen WWB uitkering WWB uitkering

1991 131 126

12

53

Tabel b5.2:

Personen (12 jaar e.o.) die per 1 januari 2009 in de gemeente wonen en in de periode 2005-2009 werden verdacht van een delict naar achtergrondkenmerken (absolute aantallen en in procenten van betreffende bevolkingsgroep)

Marokkaans pop.

N

verdacht

%

N

2409 467 19,4

359

Man

1284 388 30,2

Vrouw

1125

7,0

1e generatie 2e generatie

Bevolking (12 jr eo)

N

Antilliaans pop.

verdacht

N

%

Surinaams pop.

N

verdacht

N

Turks pop.

verdacht

%

N

N

%

55 15,3

765 122 15,9

439

80 18,2

187

42 22,5

378

86 22,8

244

73 29,9

172

13

7,6

387

36

9,3

195

1620 225 13,9

204

34 16,7

479

64 13,4

269

31 11,5

789 242 30,7

155

21 13,5

286

58 20,3

170

49 28,8

ov. niet-westers pop.

N

verdacht

N

%

westers pop.

N

verdacht

autochtoon pop.

verdacht

totaal pop.

verdacht

N

%

N

N

%

N

N

%

1508 153 10,1

5243 299

5,7

41012

1811

4,4

51735

2987

5,8

749 120 16,0 759

Geslacht

79

7

3,6

2438 227

9,3

19316

1423

7,4

24596

2359

9,6

33

4,3

2805

72

2,6

21696

388

1,8

27139

628

2,3

1186 115

9,7

2157 103

4,8

-

-

-

5915

572

9,7

38 11,8

3086 196

6,4

-

-

-

4808

604 12,6

Generatie

322

Leeftijd 12-17 jaar

348

91 26,1

55

19 34,5

104

24 23,1

73

20 27,4

219

36 16,4

343

32

9,3

3225

198

6,1

4367

420

18-24 jaar

433 153 35,3

110

14 12,7

117

33 28,2

89

29 32,6

249

37 14,9

472

56 11,9

3519

369 10,5

4989

691 13,9

9,6

25-44 jaar

1103 195 17,7

132

19 14,4

27 14,7

260

42 16,2

184

668

58

8,7

1557 116

7,5

11210

659

5,9

15114

1116

7,4

45-64 jaar

381

24

6,3

53

3

5,7

213

22 10,3

77

4

5,2

308

22

7,1

1827

81

4,4

13716

486

3,5

16575

642

3,9

65 jaar e.o.

144

-

-

9

-

-

71

16

-

-

64

-

-

1044

-

-

9342

99

1,1

10690

118

1,1

-

-


163

43 26,4

88

18 20,5

57

19 33,3

29

10 34,5

242

42 17,4

262

24

9,2

-

-

-

841

156 18,5


618 201 32,5

77

15 19,5

164

38 23,2

133

39 29,3

226

31 13,7

553

64 11,6

-

-

-

1771

388 21,9

12-24 jaar, man

393 193 49,1

89

26 29,2

128

44 34,4

93

46 49,5

12-24 jaar, vrouw

388

51 13,1

76

93

13 14,0

69

Leeftijd, geslacht

7

9,2

3

4,3

225

54 24,0

377

64 17,0

3356

448 13,3

4661

875 18,8

243

19

7,8

438

24

5,5

3388

119

3,5

4695

236

5,0

Schoolsoort niet schoolgaand*

170

91 53,5

33

16 48,5

57

27 47,4

42

23 54,8

78

33 42,3

137

39 28,5

1166

230 19,7

1683

459 27,3

schoolgaand, laag nivo

181

66 36,5

9

5 55,6

25

12 48,0

24

8 33,3

41

9 22,0

39

10 25,6

398

75 18,8

717

185 25,8

schoolgaand, mid. nivo

195

39 20,0

26

2

7,7

49

5 10,2

41

7 17,1

117

15 12,8

156

11

7,1

1561

88

5,6

2145

167

7,8

schoolgaand, hoog nivo

63

4,8

68

5

7,4

39

3

7,7

13

0

0,0

109

6

2,4

2343

73

3,1

2883

93

3,2

625 191 30,6

461

8,2

7756

892 11,5

23 23,2

171

59 34,5

3

3

2,8

248

661 128

19

648

66 10,2

5647

53

16

4 25,0

99

Nieuw vsv 08/09 geen nw vsv0809 nw vsv0809

-

-

-

175

46 26,3

-

-

-

19 57,6

-

-

-

6

4 66,7

-

-

-

1951 413 21,2

623 104 16,7

33

17

9

Werk niet werkzoekend werkzoekend

323

51 15,8

28 16,9

10

3 30,0

1991 409 20,5

322

50 15,5

11

4 36,4

166

366

71 19,4

14 50,0

27

6 22,2

626 110 17,6

376

76 20,2

28

1246 135 10,8 94

11 11,7

3914 262

6,7

29514

1621

5,5

37937

11

9,6

573

52

9,1

1013

3948 260

6,6

29757

1619

5,4

38255

13 16,0

330

54 16,4

695

115

2657

7,0

125 12,3

Uitkering geen WWB uitkering WWB uitkering

126

32 25,4

54

25

8 32,0

17

1

5,9

1235 129 10,4 105

17 16,2

81

2653

6,9

129 18,6


Tabel b5.3:

Verdachten (12 jaar e.o.) naar pleegcarrière, antecendeten en delicten van verdachten, in 2009 (absolute aantallen en in procenten van betreffende bevolkingsgroep)

Marokkaans aantal Verdachten (N)

%

154 100,0

Antilliaans aantal

%

19 100,0

Surinaams aantal

%

30 100,0

Turks aantal

ov. niet-westers

%

aantal

%

34 100,0

37

100,0

westers aantal

%

82 100,0

autochtoon aantal

%

458 100,0

totaal aantal

%

814 100,0

Pleegcarrière beginner

40

26,0

7

36,8

8

26,7

11

32,4

18

48,6

35

42,7

212

46,3

331

40,7

meerpleger

75

48,7

8

42,1

21

70,0

14

41,2

14

37,8

34

41,5

199

43,4

365

44,8

veelpleger

39

25,3

4

21,1

1

3,3

9

26,5

5

13,5

13

15,9

47

10,3

118

14,5

Antecedenten 2009

229

23

35

49

53

Delicten 2009

308 100,0

31 100,0

50 100,0

67 100,0

69

100,0

109

549

1.047

163 100,0

663 100,0

1.351 100,0

waaronder geweldsdelicten

60

19,5

9

29,0

20

40,0

13

19,4

14

20,3

38

23,3

126

19,0

280

20,7

147

47,7

12

38,7

13

26,0

24

35,8

25

36,2

47

28,8

176

26,5

444

32,9

openbare orde

53

17,2

6

19,4

9

18,0

7

10,4

6

8,7

36

22,1

117

17,6

234

17,3

verkeer

26

8,4

3

9,7

6

12,0

11

16,4

10

14,5

24

14,7

163

24,6

243

18,0

drugs

8

2,6

0

0,0

0

0,0

7

10,4

10

14,5

3

1,8

22

3,3

50

3,7

overig

14

4,5

1

3,2

2

4,0

5

7,5

4

5,8

15

9,2

59

8,9

100

7,4

vermogensdelicten

verdacht als % bevolking verdacht totaal (%)

6,4

5,3

3,9

7,7

2,5

1,6

1,1

1,6

verdacht geweldsdelict (%)

1,9

1,4

1,8

3,0

0,7

0,4

0,3

0,4 0,5

verdacht vermogensdelict (%)

3,2

2,2

0,9

2,7

1,0

0,5

0,3

verdacht openbare orde (%)

1,5

1,4

0,8

1,6

0,4

0,2

0,2

0,3

verdacht verkeersdelict (%)

0,8

0,6

0,8

1,8

0,4

0,5

0,4

0,4

verdacht drugsdelict (%)

0,3

0,0

0,0

0,9

0,3

0,1

0,0

0,1

verdacht overig delict (%)

0,5

0,3

0,3

1,1

0,3

0,2

0,1

0,2

55

Tabel b5.4:

Over- danwel, ondervertegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse verdachten (12 jaar en ouder en 12 t/m 24 jaar) in de 22 gemeenten, in 2009 (absolute aantallen, in procenten van betreffende bevolkingsgroep en oververtegenwoordiging (ovvt))

12 jaar en ouder totaal pop. Amsterdam Rotterdam Utrecht Den Haag Gouda Eindhoven Tilburg Leiden 's-Hertogenbosch Amersfoort Roosendaal Helmond Nijmegen Zeist Veenendaal Ede Lelystad Schiedam Culemborg Gorinchem Oosterhout Maassluis Totaal

N 657.759 508.671 257.593 413.517 60.078 185.763 176.386 102.734 119.007 118.731 67.100 73.900 142.865 51.735 51.661 90.446 61.958 65.163 22.904 29.503 46.840 27.151 3.331.465

verdacht N % 11.988 1,8 10.413 2,0 4.719 1,8 10.136 2,5 1.040 1,7 1.952 1,1 2.384 1,4 1.714 1,7 1.428 1,2 1.829 1,5 737 1,1 1.095 1,5 1.923 1,3 814 1,6 638 1,2 976 1,1 1.135 1,8 1.125 1,7 242 1,1 469 1,6 656 1,4 356 1,3 57.769 1,7

56

Marokkaans pop. verdacht N N % 51.123 2.298 4,5 27.664 1.272 4,6 19.256 1.265 6,6 19.283 1.189 6,2 4.804 342 7,1 3.991 123 3,1 3.908 168 4,3 3.752 211 5,6 3.315 170 5,1 3.141 190 6,0 2.610 117 4,5 2.536 93 3,7 2.519 130 5,2 2.409 154 6,4 2.201 107 4,9 1.719 115 6,7 1.591 80 5,0 1.474 76 5,2 1.350 35 2,6 1.248 76 6,1 870 48 5,5 905 36 4,0 161.669 8.295 5,1

ovvt 147 125 259 152 311 193 218 237 327 293 308 147 283 306 294 520 174 199 145 283 294 203 196

12 t/m 24 jaar totaal Marokkaans pop. verdacht pop. verdacht N N % N N % 117.194 4.698 4,0 15.946 1.371 8,6 99.841 4.188 4,2 8.948 748 8,4 57.130 1.991 3,5 5.813 756 13,0 74.809 3.775 5,0 6.238 662 10,6 11.257 480 4,3 1.497 206 13,8 33.906 770 2,3 1.165 68 5,8 36.870 1.065 2,9 1.153 109 9,5 21.875 677 3,1 1.119 108 9,7 20.647 539 2,6 1.072 101 9,4 21.372 734 3,4 896 104 11,6 11.766 334 2,8 856 68 7,9 12.819 433 3,4 710 51 7,2 32.327 764 2,4 808 74 9,2 9.356 389 4,2 781 98 12,5 10.430 283 2,7 691 70 10,1 19.075 471 2,5 604 72 11,9 11.713 477 4,1 470 44 9,4 11.525 428 3,7 452 36 8,0 4.282 94 2,2 405 23 5,7 5.205 212 4,1 438 51 11,6 7.901 324 4,1 274 37 13,5 4.598 148 3,2 344 29 8,4 635.898 23.274 3,7 50.680 4.886 9,6

ovvt 114 99 273 110 223 157 227 212 261 238 180 113 288 202 273 383 130 114 159 186 229 162 163

Begrippenlijst

Allochtoon 13 Een allochtoon is gedefinieerd als een persoon van wie ten minste één van de ouders in het buitenland geboren is. Definitie conform CBS

Antilliaanse Nederlander Een op de Nederlandse Antillen of Aruba geboren persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland geboren is (eerste generatie) of een in Nederland geboren persoon van wie de moeder op de Nederlandse Antillen of Aruba is geboren of, in het geval de moeder in Nederland is geboren, de vader op de Nederlandse Antillen of Aruba is geboren (de tweede generatie). Definitie conform CBS Autochtoon Persoon van wie de beide ouders in Nederland zijn geboren. Definitie conform CBS Eerste generatie allochtoon Persoon die in het buitenland is geboren en van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Definitie conform CBS

First offender (of beginner) Verdachte van een misdrijf tegen wie voor het eerst een proces-verbaal van aanhouding is opgemaakt. IOAW Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW). De wet biedt een inkomensgarantie op het niveau van het sociaal minimum aan oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, van wie het recht op uitkering op grond van de Werkloosheidswet is geëindigd. Bron: CBS

13

57

Voor uitzonderingen en specificaties zie: http://www.cbs.nl/nlNL/menu/methoden/begrippen/default.htm?ConceptID=315

IOAZ Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ). De wet biedt een inkomensgarantie op het niveau van het sociaal minimum aan oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen, van wie het inkomen duurzaam minder bedraagt dan het sociaal minimum en die als gevolg daarvan het bedrijf of beroep hebben beëindigd. Bron: CBS Marokkaanse Nederlander Een in Marokko geboren persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland geboren is (eerste generatie) of een in Nederland geboren persoon van wie de moeder in Marokko is geboren of, in het geval de moeder in Nederland is geboren, de vader in Marokko is geboren (de tweede generatie). Definitie conform CBS Meerpleger Meerderjarige verdachte van misdrijven tegen wie 2 t/m 10 processenverbaal van aanhouding zijn opgemaakt, waarvan ten minste één in het peiljaar. Of een minderjarige verdachte van misdrijven tegen wie 2 t/m 5 processen-verbaal van aanhouding zijn opgemaakt, waarvan ten minste één in het peiljaar. Bron: KLPD-Dienst IPOL Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) Het mbo leidt op tot kwalificaties op vier niveaus. Mbo niveau 1 (assistent) ligt op een lager niveau dan de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo en lijkt qua inhoud op de meest eenvoudige opleidingen van het vroegere leerlingwezen. De assistentenopleiding kan sinds 2004/05 ook gevolgd worden door leerlingen van het vmbo die niet in staat zijn de normale basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo te volgen. Mbo niveaus 2-4 (basisberoepsbeoefenaar, zelfstandig beroepsbeoefenaar, middenkaderfunctionaris/specialist) komen overeen met de andere opleidingen van het leerlingwezen en het vroegere (k)mbo. Bron: CBS

Misdrijf Strafbaar feit van de ernstige soort dat als zodanig is omschreven en strafbaar is gesteld in de strafwetten. Voor de indeling van misdrijven zie technische toelichting. Bron: KLPD-Dienst IPOL

58

NWW Niet-werkende werkzoekende (nww) Een niet-werkende werkzoekende is een persoon die bij een vestiging van het UWV WERKbedrijf is ingeschreven als een werkzoekende zonder werk of als werkzoekende die minder dan twaalf uur per week werkt met een inschrijfdatum en geen uitschrijfdatum.

Niet-westerse allochtoon Tot de niet-westerse allochtonen worden personen gerekend van wie ten minste één ouder is geboren in Turkije, Marokko, Suriname, de Nederlandse Antillen of Aruba, of in een ander land in Azië (m.u.v. Japan en Indonesië), Afrika of Latijns Amerika. Definitie conform CBS. In deze monitor wordt onder andere gerapporteerd over de vier grote niet westerse allochtone groepen in Nederland (Antilliaanse, Marokkaanse, Surinaamse en Turkse Nederlanders). Niet westerse allochtonen uit andere herkomstlanden worden samengenomen tot een groep ‘overige niet-westerse allochtonen’ veelal afgekort als ‘ov-niet westers’.

Nieuwe voortijdig schoolverlaters (vsv-ers) Onder de nieuwe vsv-ers worden alle leerlingen van 12 t/m 22 jaar verstaan, die in een schooljaar zonder startkwalificatie (diploma van havo, vwo of mbo met minimaal niveau 2) het onderwijs verlaten. Oververtegenwoordiging Oververtegenwoordiging is een percentage dat wordt berekend door het verschil tussen het aandeel in de doelgroep en de totale groep te delen door het aandeel in de totale groep. Indien het gevonden percentage in de doelgroep kleiner is dan in de totale groep is er sprake van een negatieve uitkomst, dit wordt aangeduid met ondervertegenwoordiging. Het percentage oververtegenwoordiging wordt berekend op basis van de niet afgeronde percentages. Potentiële beroepsbevolking Het deel van de bevolking dat gelet op zijn leeftijd in aanmerking komt voor deelname aan het arbeidsproces. Iedereen van 15 t/m 64 jaar wordt tot de potentiële beroepsbevolking gerekend.

Startkwalificatie Diploma van havo, vwo of mbo met minimaal niveau 2.

59

Tweede generatie allochtoon 14 Persoon die in Nederland is geboren en van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Definitie conform CBS Veelpleger Meerderjarige verdachte van misdrijven tegen wie meer dan 10 processen-verbaal van aanhouding zijn opgemaakt, waarvan ten minste één in het peiljaar. Of een minderjarige verdachte van misdrijven tegen wie meer dan 5 processen-verbaal van aanhouding zijn opgemaakt, waarvan ten minste één in het peiljaar. Bron: KLPD- Dienst IPOL Verdachte Persoon van 12 jaar of ouder tegen wie een proces-verbaal is opgemaakt, omdat een redelijk vermoeden bestaat dat hij een strafbaar feit heeft gepleegd. Bron: KLPD- Dienst IPOL

Vmbo-bb De basisberoepsgerichte leerweg is te beschouwen als de opvolger van de laagste niveau's van het vbo en is bedoeld als vooropleiding voor de basisberoepsopleiding, niveau 2 van de kwalificatiestructuur van het mbo. Bron: CBS Vmbo-kb De kaderberoepsgerichte leerweg is te beschouwen als de opvolger van de hoogste niveau's van het vbo en is de minimale vooropleiding voor de vakopleiding en de middenkaderopleiding, respectievelijk op niveau 3 en 4 van de kwalificatiestructuur van het mbo. Bron: CBS Vmbo-gl De gemengde leerweg is te beschouwen als een tussenvorm van de theoretische leerweg en de beroepsgerichte leerwegen, heeft hetzelfde niveau als de theoretische leerweg, maar heeft ook een beroepsgericht vak. De gemengde leerweg geeft toegang tot de middenkaderopleiding, niveau 4 van de kwalificatiestructuur van het mbo. Bron: CBS

14

60

Een tweede generatie allochtoon heeft als herkomstgroepering het geboorteland van de moeder, tenzij dat ook Nederland is. In dat geval is de herkomstgroepering bepaald door het geboorteland van de vader.

Vmbo-tl De theoretische leerweg is te beschouwen als de opvolger van de mavo en geeft toegang tot de middenkaderopleiding, niveau 4 van de kwalificatiestructuur van het mbo. Het is na diplomering tevens mogelijk door te stromen naar het vierde leerjaar havo. Bron: CBS Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) Voortzetting m.i.v. augustus 1999 van het mavo en vbo. Het bereidt voor op het middelbaar beroepsonderwijs, heeft een duur van vier jaar en kent vier leerwegen: de theoretische leerweg, de gemengde leerweg, de kaderberoepsgerichte leerweg en de basisberoepsgerichte leerweg. Bron: CBS WWB Wet werk en bijstand (WWB). Wettelijke sociale voorziening die op 1 januari 2004 in werking is getreden ter vervanging van de Algemene bijstandswet (ABW), de Wet inschakeling werkzoekenden (WIW) en het Besluit In- en Doorstroombanen (ID-banen). Bron: CBS Westerse allochtoon Westerse allochtonen zijn gedefinieerd als personen van wie ten minste één van de ouders geboren is in één van de landen in Europa (exclusief Turkije), Noord-Amerika, Oceanië, Indonesië of Japan. In de tabellen en grafieken is dit veelal afgekort als ‘westers’. Definitie conform CBS

61

Technische toelichting

Het doel van het monitorsysteem is betrouwbare en actuele informatie op te leveren over de maatschappelijke positie van Antilliaanse en of Marokkaanse Nederlanders in de betrokken gemeenten om zo de voortgang van de verschillende aanpakken te kunnen monitoren. De informatiebehoefte spitst zich toe op vier basisdimensies te weten: demografie, onderwijs, arbeidsparticipatie en criminaliteit. Methodiek: koppeling van de diverse registraties Bovenstaande informatie is niet in een enkele registratie beschikbaar en is afkomstig van verschillende bronnen. Om optimaal in de informatiebehoefte te kunnen voorzien is voor een systeem gekozen waarmee dwarsverbanden kunnen worden gemaakt tussen informatie die beschikbaar is in deze verschillende registratiesystemen. Deze verbanden kunnen alleen worden gemaakt door bestaande registraties op persoonsniveau aan elkaar te koppelen. Dit betekent dat informatie over de demografische en geografische factoren, data over voortijdig school verlaten, gegevens over verdachten en werkzoekenden en uitkeringsontvangers op persoonsniveau met behulp van een unieke versleutelde identificatiesleutel aan elkaar zijn gekoppeld.

Versleuteling Met het oog op de privacy zijn de persoonsgebonden nummers aan de bron versleuteld zodat ze niet meer terug te herleiden zijn naar personen (zie figuur 1.1 in hoofdstuk 1). Pas na versleuteling van de identificerende persoonsnummers zijn de bestanden met persoonsgegevens geleverd aan Risbo. Koppeling in 4 stappen Stap 1 de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) als basis. Als basis dienen alle in de GBA ingeschreven personen op de gekozen peildatum 1-1-2009. Elke inwoner van Nederland is verplicht ingeschreven in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) van de gemeente waarin men woont.

Stap 2 koppeling van onderwijsgegevens. 63

In stap 2 wordt informatie gekoppeld over leerlingen en voortijdig schoolverlaters uit de Basisregistratie Onderwijs (BRON). Alle leerlingen in het bekostigd voorgezet en middelbaar beroepsonderwijs staan in BRON geregistreerd. De gegevens zijn aangeleverd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Leerlingen en nieuwe voortijdig schoolverlaters in schooljaar 2008/2009 zijn op basis van het versleutelde burgerservicenummer (BSN) gekoppeld aan het bevolkingsbestand per 1 januari 2009. Indien het nummer in een van de bestanden niet bekend is, kan er geen koppeling worden gemaakt. Jongeren waarvan geen nummer bekend is en jongeren die in de loop van 2009 vanuit een niet in het onderzoek betrokken gemeente in een van de betrokken gemeente is komen wonen, komen in het onderzoeksbestand dus niet voor.

Stap 3 koppeling van niet-werkende werkzoekenden en uitkeringsontvangers. In stap 3 worden, wederom op basis van het versleutelde BSN, gegevens gekoppeld over werkzoekenden (UWV WERKbedrijf) en uitkeringsgerechtigden (gemeentelijke sociale dienst).

Stap 4 koppeling van verdachtenregistraties in HKS. In stap 4 worden ten slotte gegevens over verdachten gekoppeld aan het GBA-bestand. In het HKS geregistreerde verdachten zijn op basis van het versleutelde GBA-nummer gekoppeld aan het bevolkingsbestand per 1 januari 2009. Dit GBA-nummer was in het HKS in het verleden niet altijd evengoed ingevuld maar in de laatste jaren is de vulling van het GBA-nummer in het HKS sterk verbeterd. Indien het GBA-nummer in de verdachtenregistratie niet bekend is, kan er per definitie geen koppeling worden gemaakt met het bevolkingsbestand. Verdachten zonder valide GBA-nummer zijn in het onderzoeksbestand dus niet opgenomen. Ook verdachten die in de loop van 2009 vanuit een niet in het onderzoek betrokken gemeente in een van de betrokken gemeenten is komen wonen, vallen buiten de analyse die voor dit rapport zijn gedaan. Databronnen

Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) Als basis dienen alle in de GBA ingeschreven personen op de gekozen peildatum 1-1-2009. Elke inwoner van Nederland is verplicht ingeschreven in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) van de

64

gemeente waarin men woont. In de GBA wordt een groot aantal (demografische) kenmerken geregistreerd. In het onderzoeksbestand zijn naast het versleutelde GBA-nummer en het versleutelde burgerservicenummer de volgende kenmerken opgenomen: Geboortejaar, geboorteland, geslacht, geboorteland moeder, geboorteland vader, nationaliteit, jaar inschrijving in de gemeente, land vanwaar ingeschreven, jaar vestiging in Nederland, postcode (eerste vier posities), wijk, buurt, burgerlijke staat, positie in het gezin. Positie in het gezin is geen rubriek in de GBA registratie. Deze moet door de gemeenten worden geconstrueerd op basis van burgerlijke staat, het exacte adres en gegevens over kinderen. Dit is vaak lastig. Positie in het gezin is daardoor niet uniform voor alle gemeenten. Door een aantal gemeenten zijn geen gegevens over de positie in het gezin aangeleverd.

Basisregistratie Onderwijs (BRON) In de Basisregistratie Onderwijs (BRON) staan alle leerlingen in het bekostigd voorgezet en middelbaar beroepsonderwijs geregistreerd. Deze gegevens zijn aangeleverd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Cijfers schooljaar 2008/2009 In maart is het aantal voortijdig schoolverlaters van voorgaand schooljaar bekend. Deze gegevens hebben de status ‘voorlopig’ omdat het gaat om gegevens die zijn aangeleverd door de onderwijsinstellingen, maar nog niet zijn gecontroleerd door een accountant. Door de accountantscontrole en door inschrijfmutaties die met terugwerkende kracht worden verwerkt, kunnen er verschillen ontstaan tussen de voorlopige en definitieve cijfers. De definitieve cijfers zijn steeds in oktober bekend. De voorlopige vsv-cijfers van schooljaar 2008-2009 zijn dus in maart 2010 bekend en worden in oktober 2010 definitief vastgesteld.

Informatie niet-werkende werkzoekenden en uitkeringsontvangers Gegevens over niet-werkende werkzoekenden zijn gebaseerd op registraties afkomstig van het UWV WERKbedrijf. Het UWV WERKbedrijf levert aan veel gemeenten jaarlijks een databestand met niet-werkende werkzoekenden per 31 december. Dit databestand is, met toestemming van het UWV WERKbedrijf, door de gemeenten aan Risbo doorgeleverd. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van het bestand met werkzoekenden die per 31-12-2008 bij het UWV WERKbedrijf stonden

65

ingeschreven. De cijfers over uitkeringen zijn afkomstig van de gemeentelijke of regionale uitkeringsinstanties. De cijfers hebben 1-12009 als peildatum.

Het Herkenningsdienstsysteem (HKS) Voor dit onderzoek maken we gebruik van verdachtenregistraties uit het zogenaamde Herkenningsdienstsysteem (HKS). De gegevens zijn afkomstig van de Dienst IPOL van het Korps Landelijke politiediensten (KLPD). De Dienst IPOL verzamelt jaarlijks data vanuit het HKS. In het HKS worden verdachten geregistreerd tegen wie een proces-verbaal is opgemaakt wegens een misdrijf. In het HKS worden alleen misdrijven en verdachten van misdrijven geregistreerd (voor indeling misdrijven zie onderstaande tabel). Het is de overtuiging van de politie dat het daders zijn. Voor deze personen is proces-verbaal van opsporing gemaakt en verstuurd naar het Openbaar Ministerie. De rechter moet zich er nog over uitspreken. We rapporteren dus over verdachten en niet over veroordeelden. Overtredingen en verdachten van overtredingen worden hierin dus niet geregistreerd. 15 Indeling delicten Geweldsdelicten

Vermogensdelicten

Openbare orde

Verkeersdelicten

Drugsdelicten

Overige delicten

15

66

Bedreiging (SR285) Moord en doodslag (poging) (SR287-SR292) Moord en doodslag (voltooid) (SR287-SR292) Mishandeling (SR300-SR306) Diefstal met geweld (SR312) Afpersing (SR317) Verkrachting (SR242) Aanranding (SR246) Muntmisdrijven (SR208-SR211, SR213-SR214) Overige valsheid (SR216-SR232, SR234) Eenvoudige diefstal (SR310) Diefstal verbreking (SR311.) Overige gekwalificeerde diefstal (ov. SR311.) Verduistering (SR321-SR323) Bedrog (SR326-SR337, SR339) Heling (SR416, SR417) Tegen openbare orde (SR131-SR136, SR138-SR151A) Gemeengevaarlijke. misdrijven (SR157, SR158) Tegen openbaar gezag (SR177-SR206) Overige vernieling (SR350-SR354) Schennis eerbaarheid (SR239) Overige seksuele misdrijven (SR243-245, SR247-249) Rijden onder invloed (WVW26,WV8) Verlaten plaats ongeval (WVW30, WV7) Rijden na ontzegging (WVW32, WV9) Weigeren bloedproef (WV163, WVW) Dood/letsel door schuld (WVW36, WV6, WV175) Joyriding (WVW37, WV176.2, WV11) Overig misdrijven WVW Middelenlijst I (harddrugs) Middelenlijst II (softdrugs) Overige opiumwet Overige misdrijven SR Wet Wapens & munitie Misdrijven andere wetten

Een misdrijf is daarbij gedefinieerd als een strafbaar feit van de ernstige soort dat als zodanig is omschreven en strafbaar gesteld in de wet (bron: Landelijke Criminaliteitskaart 2005).

Cijfers 2009 De cijfers over het meest recent verlopen jaar (hier dus 2009) zijn altijd voorlopige cijfers. Deze cijfers worden in het eerste kwartaal van het komende jaar (2011) pas definitief. Dit geldt echter voor alle bevolkingsgroepen zodat het vergelijken van verdachtenpercentages wel mogelijk is. Representativiteit en validiteit Het HKS levert geen complete beschrijving van de criminaliteit in Nederland. SCP zegt daarover in het jaarrapport integratie 2007 het volgende: “Volgens de slachtofferenquête van het CBS zijn in 2003 4,8 miljoen delicten ondervonden door burgers van 15 jaar en ouder. Slechts 1,7 miljoen delicten zijn bij de politie gemeld. Dit leidde tot een aantal van bijna 215.000 in het HKS geregistreerde verdachten met in totaal bijna 400.000 delicten. Gemiddeld wordt naar schatting dus minder dan een kwart van de geregistreerde delicten opgehelderd. Delicten die onbekend blijven bij de politie of delicten waarvan geen proces-verbaal is opgemaakt, worden niet in het HKS geregistreerd.”

Ook is het HKS mogelijk enigszins selectief. SCP zegt daarover: “Al met al mogen we concluderen dat er wellicht enige selectiviteit bestaat in het optreden van de politie, waardoor niet-westerse allochtonen enigszins oververtegenwoordigd zijn in het HKS. Overtuigend bewijs hiervoor ontbreekt echter.”

16

67

2

SCP (2009). Jaarrapport Integratie 2007, p 230-231.

16

Marokkaanse Nederlanders in Zeist 2010

Recommend Documents