26/01/2012
Lasercladden, een duurzaam proces voor het produceren en herstellen van componenten Marleen Rombouts Lasercentrum Vlaanderen, Vito, Mol (België)
[email protected] RapidPro 2012
Lasercentrum Vlaanderen Vito: Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek •
• •
X
Autonome onderzoeksorganisatie met NV statuut 630 mensen en een jaarlijks budget van 80 MEUR Brug tussen wetenschappelijke kennis en industriële toepassingen of overheidsbeleid
LCV: Lasercentrum Vlaanderen • Opgericht in 1998 binnen VITO-structuur • Strategisch onderzoek op vlak van additive manufacturing via lasercladden • Toegepast industrieel onderzoek • Haalbaarheidstudies • Demonstratiecentrum • Technologietransfer • (Inter)nationale projecten • Voornaamste activiteiten: (hybride) laser lassen & laser cladden • 12 lasers, vermogen van 100W – 20 kW RapidPro 2012 2 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden
Intro Proces: Case studies Product: Materiaal eigenschappen Slotwoord RapidPro 2012 3 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Additive manufacturing CAD design
Software
Additief Proces
Evt. uit scandata ‘reverse engineering’
Nabewerking Near-net shape techniek
Bron: Wikipedia
RapidPro 2012 4 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden: Additief proces Laser Materiaal
Oplaskop Software
Machine: Robot / CNC
Opgelaste laag / opgebouwde structuur
RapidPro 2012 5 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden: Software » CAD tekening van op te bouwen structuur » Software die omgekeerde doet van multi-assige frees software, zowel voor CNC als robot » Opdelen in opeenvolgende 2D lagen » Lagen niet noodzakelijk vlak » Per laag scanstrategie controleerbaar
Software Build direction
…
RapidPro 2012 6 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden: basisprincipe (Inerte kamer)
NIET in een poederbed! SLM
(Inerte kamer)
Poeder + inert gas of draad
Poeder- en transportgas Laser
V
Beschermgas Smeltbad Metaal gebaseerd poeder Poederdebiet gecontroleerd via volumetrische feeders RapidPro 2012 7 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden: bewerkingskop
filmpje
» Bewerkingskop te kiezen a.f.v. vereisten » Complexe vormen - coaxiaal, rotatie tot 90° » Poederfocus » Fijne structuren – coaxiaal, fijne focus » Poeder efficientie / productiviteit » Inwendige oppervlakken »…
RapidPro 2012 8 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Mogelijkheden: macro micro Hoge productiviteit Oppervlaktelaag op metalen
Laser spot 3 kW diode laser op robot
Materiaal gedeponeerd in ‘lasrupsen’ naast elkaar
Infrastructuur op Vito
Hoge nauwkeurigheid Opbouw van drie-dimensionale structuren Materiaal gedeponeerd in ‘lasrupsen’ naast en op elkaar
7 kW fiber laser op 7-assige CNC machine
Configuratie (laser, nozzle,..) aan te passen aan toepassing RapidPro 2012 9 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden
Intro Proces: Case studies Product: Materiaal eigenschappen Slotwoord RapidPro 2012 10 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Laser cladden, een duurzame oplossing om: Hoogwaardige, evt. complexe componenten lokaal te herstellen Herstellen compressor wiel van stoomturbine • lokale herstelling op buitendiameter (4 mm hoog) • minimale vervorming: rivetten niet loskomen • geen scheuren in laag of substraat • goede hechting van laag op wiel
Analyse Minstens 80% materiaalverlies bij conventionele productie: beide delen gefreesd van resp. 50mm (172 kg) and 25mm dikke plaat (86kg). Lasercladden: slechts 0,3% materiaal verbruikt + tijdswinst
RapidPro 2012 12 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Laser cladden, een duurzame oplossing om: Product met ‘complex’ ontwerp efficient produceren Op conventioneel geproduceerde component of bottom-up filmpje
Dankzij meerassigheid grote vrijheid in design Vito
Vito
Vito
RapidPro 2012 13 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Laser cladden, een duurzame oplossing om: Producten met optimale functionaliteit te produceren Combinatie ‘goedkoop’ basismateriaal en materiaal met hogere corrosie- / slijtvastheid Landbouw en constructie machines Petrochemische industrie Zware industrie Medische instrumenten Turbine motoren …
RapidPro 2012 14 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden
Intro Proces: Case studies Product: Materiaal eigenschappen Slotwoord RapidPro 2012 15 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Toevoeg materialen M2 steel
Stellite 21
Ni-Cr-B-Si Fe –based
Co –based
Stainless, tool, …
Stellites
Ni + WC
Ni –based Inconel, NiCrBSi, …
Ti + WC
Al-12Si
MMC = Metal Matrix
Composite
Ti-based
Al-based
Substraten: staal met hoog koolstofequivalent voorverwarming vereist (bv. inductief) RapidPro 2012 16 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Algemene eigenschappen van finaal product •Met betrekking tot onderliggend materiaal (cfr. herstellingen): • Geringe vermenging met het toevoegmateriaal (5-10%) samenstelling aan oppervlak na 1 laag = samenstelling toevoegmateriaal (in tegenstelling tot bij klassiek oplassen) sterke metallurgische binding • Weinig warmte inbreng weinig vervorming / beinvloeding van kern • Met betrekking tot aangebracht materiaal: • Weinig tot geen porositeiten
• Homogene samenstelling • Hoge stolsnelheid fijne microstructuur (hardheid ), vorming van nietevenwichtsfasen en -structuur RapidPro 2012 17 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Materiaal eigenschappen van finaal product » Bepaald door geselecteerd toevoegmateriaal ifv optimale functionaliteit Mogelijkheid om materiaalsamenstelling in opgebouwd product te variëren om optimale functionaliteit te bekomen (FGM) vbn van combinaties: magnetisch + niet magnetisch; hard & bros + zacht & vervormbaar
» Functionaliteit wordt bepaald door: » Bulk eigenschappen (mechanische, geleidbaarheid,…) na lasercladden » Oppervlakte eigenschappen (slijtage / corrosie) na lasercladden
RapidPro 2012 18 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Lasercladden
Intro Proces: Case studies Product: Materiaal eigenschappen Slotwoord RapidPro 2012 28 © 2010, VITO NV
All rights reserved
Slotwoord lasercladden » = toevoegen van materiaal op mogelijks bestaand product via laser smelten van poeder/draad » Duurzame oplossing: » Optimale functionaliteit van product » Grote vrijheid in materialen (metalen, metaal-keramiek), gradient mogelijk » Grote vrijheid in design » Efficient materiaalgebruik » Complexe herstellingen met zelfs verbeterde functionaliteit mogelijk » Kortere levertermijn Kostenbesparend
Dank u voor uw aandacht! Altijd welkom op onze stand RapidPro 2012 29 © 2010, VITO NV
All rights reserved
RapidPro 2012 30 © 2010, VITO NV
All rights reserved