Market Watch
IAC Vermogensadvies Nederland Beleggingscommunicatie
De schuldencrisis escaleert
Datum: 13 september 2011
De schuldencrisis escaleert De financiële markten zijn volledig in de ban van de Europese schuldencrisis. De spanningen lopen op en de koersen op aandelenmarkten dalen opnieuw. De Stoxx-600 index van Europese bedrijven is op een nieuw laagtepunt van het jaar beland, en daarmee is de helft van alle winst die sinds maart 2009 was opgebouwd weer verloren gegaan. Beleggers zoeken koortsachtig naar veilige havens, maar waar kun je bij de huidige marktprijzen nog bescherming vinden tegen dit marktgeweld? En wat moet je doen als je al belegd hebt en je in toenemende mate zorgen maakt over je beleggingsportefeuille?
Er zijn twee grote vraagstukken waar de belegger mee worstelt. De angst voor een wereldwijde recessie Economische cijfers duiden op een zwakke economie. De kans op een wereldwijde recessie is reëel geworden. Gelukkig liet het Chinese ondernemersvertrouwen in augustus weer een verbetering zien, vallen de leidende indicatoren in de VS niet verder terug, en komen er signalen uit de transportsector die duiden op het aantrekken van de wereldhandel. Deze signalen geven aan dat de wereld niet in recessie verkeert. Bovendien wordt de groeivertraging voor een belangrijk deel veroorzaakt door tijdelijke factoren, zoals de bodemvorming in de voorraadcyclus en een stokkende toelevering van (half) fabricaten door de rampen die Japan getroffen hebben.
aan zal doen om de impasse op de arbeidsmarkt te doorbreken en de economie te stimuleren. Wij verwachten dat de economie in de VS in 2012 met ongeveer 2,5% kan groeien. Voor de eurozone ligt onze groeiverwachting op 1,3%, terwijl we een groei van ongeveer 3% verwachten voor de overige ontwikkelde markten (zoals Australië, Canada, Scandinavië). De groei in opkomende markten zal beduidend hoger liggen dan in de oude economieën, met de beste papieren voor Azië met een gemiddelde groeiverwachting van 7,7% voor 2012.
De grootste bedreiging voor een bescheiden herstel van de wereldeconomie komt van de voortgaande Europese schuldencrisis, waardoor het vertrouwen in het financiële systeem danig op de proef wordt gesteld. Van de grote economieën van ontwikkelde markten loopt Europa het grootste risico op een krimpscenario. We verwachten dat de VS en de opkomende markten wat herstel zullen laten zien vanuit de huidige trage groei.
De schuldencrisis in de eurozone Afgelopen weekend liepen de spanningen verder op toen Jürgen Stark, het Duitse lid van de directie van de Europese Centrale Bank (ECB) zijn ontslag indiende en de geruchtstroom dat Griekenland toch niet aan zijn betalingsverplichtingen kon voldoen of wellicht helemaal uit de euro zou stappen weer oplaaide. Toch was er ook positief nieuws. Griekenland kondigde maatregelen aan om het bezuinigingspakket uit te voeren, maar dit nieuws werd volledig genegeerd door de financiële markten.
Europese en Amerikaanse centrale banken zijn waakzaam en wij verwachten dat de rente in beide regio’s nog geruime tijd laag gehouden zal worden. De VS zal een vorm van kwantitatieve verruiming nastreven, terwijl de Amerikaanse overheid er alles
De huidige renteniveaus op Grieks staatspapier impliceren dat de financiële markten er vanuit gaan dat de Griekse staat in gebreke zal blijven. Doordat Franse banken forse posities hebben in Grieks staatspapier, lopen deze een aanzienlijk risico dat
Uitsluitend bestemd voor Particulieren & Zakelijk - Market Watch De schuldencrisis escaleert
1
Moody’s hun kredietwaardigheid verlaagt. Duitsland bekijkt hoe het zijn banken kan beschermen, mocht Griekenland in gebreke blijven. Ons standpunt is en blijft dat politici uiteindelijk zullen doen wat ze moeten doen op het moment dat de druk op de ketel te hoog wordt. Het voornaamste probleem waarmee de ECB geconfronteerd wordt, is dat de eurozone wel een monetaire unie, maar geen fiscale unie is. Uiteindelijk hebben de beleidsmakers geen andere keuze dan een fiscale unie te creëren, waarbij lidstaten gezamenlijk garant staan voor elkaars schulden in combinatie met een kader van gezamenlijk economisch toezicht dat controleert of landen een verantwoordelijk budgettair beleid voeren. Het alternatief is een stap terug in de tijd en landen uit de eurozone te laten vallen of zelfs de Europese eenheidsmunt te ontmantelen. Daarmee zou de gehele naoorlogse Europese integratie op spel worden gezet en zal de banksector tegelijkertijd een systeemcrisis te verwerken krijgen. Niet alleen het vertrekkende land of landen, maar ook de sterkere landen zouden dan in een diepe recessie belanden. Toevluchtsoorden De onzekerheid bij beleggers is groot. Markten worden momenteel gekenmerkt door een grote volatiliteit. We verwachten dat de rente voorlopig laag zal blijven. Nu Italië en Spanje steeds meer in de hoek waar de klappen vallen worden gedreven en de private sector grote kans loopt te zullen moeten bijdragen aan een reddingspakket van welke omvang dan ook, vermijden beleggers risicovolle beleggingen in de eurozone. Duitse Bunds hebben zich ontwikkeld tot de meetlat waarlangs de risicoaversie van beleggers gemeten kan worden. Dientengevolge zijn de koersen van het Duitse staatspapier omhoog geschoten tot nieuwe recordhoogten en ligt het effectief rendement ver onder ‘normale’ waarden. Andere toevluchtsoorden, zoals de Zwitserse franc en goud, staan ook in de
belangstelling van beleggers die een toevluchtsoord zoeken. Uiteindelijk zijn beleggingen die de hoogste mate van liquiditeit in combinatie met een zekere mate van behaaglijkheid en stabiliteit bieden de enige echte veilige havens. Wij vinden dat de Amerikaanse dollar en Amerikaans staatspapier tot dit selecte gezelschap behoren. Wij manen aan tot voorzichtigheid ten aanzien van safe havens die op kleine en minder liquide markten verhandeld worden. Onze visie We zijn er ons van bewust dat een vertrouwenscrisis onder de huidige omstandigheden tot een economische crisis kan leiden. Onze analyses duiden er evenwel op dat de VS en de meeste opkomende markten op de drempel van een bescheiden economisch herstel staan. Fiscale en monetaire beleidsbepalers staan klaar om de economie uit de huidige status-quo te stimuleren. Uiteraard moeten de economieën op eigen kracht weer op gang komen, maar enige hulp van beleidsmakers is nodig om het vertrouwen te herstellen. Zelfs de Europese schuldencrisis zal uiteindelijk opgelost worden, maar dat zal meer tijd vergen dan eerder werd verwacht. Wij zijn van mening dat de financiële markten een te pessimistisch scenario hebben verdisconteerd. Zeker ten aanzien van de wereldwijde economische groei zou er de komende weken of maanden wat opluchting kunnen komen. Beleggers die voorbij de huidige donkere economische dagen heen durven kijken zullen zien dat de huidige marktomstandigheden ook kansen bieden. Zo hebben we recentelijk de beslissing genomen om in ons algemene beleggingsbeleid een kleine overweging van het aandelenbelang toe te passen. Wij hebben hierbij een voorkeur voor kwaliteitsnamen die fatsoenlijke dividendrendementen bieden. Om deze reden adviseren wij bijvoorbeeld om kwaliteitsaandelen in de vastgoedsector op te nemen.
Uitsluitend bestemd voor Particulieren & Zakelijk - Market Watch De schuldencrisis escaleert
2
Bedrijfsobligaties en risicovollere bedrijfsobligaties die een hogere rente uitkeren bieden kansen binnen de vastrentende portefeuille, zeker na de recente door recessievrees gedreven koersdalingen. De koersen van inflatie gerelateerde obligaties - inflation linked bonds hebben eveneens onder druk gestaan en zien er nu aantrekkelijk uit. Wij zijn voorstander van twee thema’s die binnen de huidige marktomstandigheden opportuun zijn. De eerste is te kijken naar stabiele inkomengenererende beleggingen. Er liggen kansen bij bedrijven die momenteel een hoger dividendrendement op hun aandelen bieden dan het verwachte effectief rendement op hun obligaties. Het andere thema is om risico te diversifiëren over verschillende beleggingscategorieën, sectoren en regio’s. Ook op het gebied van vreemde valuta lijkt diversificatie buiten de “grote vier” (dollar, euro, yen en pond) aantrekkelijk. Hierbij willen wij echter wel benadrukken dat ‘kleine’ valuta niet onder alle marktomstandigheden een veilig heenkomen bieden.
Er is moed voor nodig om tegen de stroom in te zwemmen, zeker als niet duidelijk is aan te geven hoelang de onrust op de financiële markten zal aanhouden. We zien de risico’s van onze beleggingsvisie en beleggers moeten zich er op voorbereiden dat de onzekerheid op de markten nog geruime tijd kan aanhouden. We verwachten echter wel dat beleggers in toenemende mate zullen kijken naar aantrekkelijke kansen die in ieder geval een stabiele inkomensstroom genereren. Als zodanig kunnen de aanbevelingen die hierboven zijn weergegeven interessant zijn voor u. Uw ABN AMRO private banker of beleggingsadviseur staat voor u klaar om de huidige marktomstandigheden met u te bespreken en naar de beste oplossingen te zoeken.
De gedragsvalkuil Onder extreme marktomstandigheden is het gebruikelijk dat het gedrag van spelers op de financiële markten beïnvloed wordt door zenuwen. Het gevaar bestaat dat de belegger niet langer de financiële situatie analyseert en daar zijn beslissingen op baseert, maar toegeeft aan opwellingen. Het staat beleggers uiteraard vrij impulsief te handelen indien het gevoel van zekerheid op de korte termijn prevaleert boven verlies van vermogen of gemiste kansen voor de langere termijn. Het risico van impulsieve beleggingen is, uiteraard, hoog te kopen en laag te verkopen. Wij vinden het belangrijk om op de hoogte te blijven van uw persoonlijke behoeften, zeker onder de huidige moeilijke marktomstandigheden.
Bron: Global Advisory
Uitsluitend bestemd voor Particulieren & Zakelijk - Market Watch De schuldencrisis escaleert
3
Uitsluitend bestemd voor Particulieren & Zakelijk - Market Watch De schuldencrisis escaleert
4
Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. (ABN AMRO) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO en het Informatieblad Effectendienstverlening ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via www.abnamro.nl/beleggen. ABN AMRO Bank N.V. staat in dit kader onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo’s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. ABN AMRO of haar functionarissen, directeuren, employee benefit programma’s of medewerkers, waaronder tevens begrepen personen die zijn betrokken bij het opstellen of de uitgifte van dit materiaal, kunnen van tijd tot tijd een long- of short-positie aanhouden in effecten, warrants, futures, opties, derivaten of andere financiële instrumenten waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. ABN AMRO kan te allen tijde investment banking-, commercial banking-, krediet-, advies- en andere diensten aanbieden en verlenen aan de emittent van effecten waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. Uit hoofde van het aanbieden en verlenen van dergelijke diensten kan ABN AMRO in het bezit komen van informatie die niet is opgenomen in dit materiaal en kan ABN AMRO voorafgaand aan of direct na de publicatie hiervan hebben gehandeld op basis van dergelijke informatie. ABN AMRO kan in het afgelopen jaar zijn opgetreden als leadmanager of co-lead-manager voor een openbare emissie van effecten van emittenten die worden genoemd in dit materiaal. De vermelde koersen van in dit materiaal genoemde effecten gelden per de aangegeven datum en vormen geen garantie dat tegen deze koers transacties kunnen worden uitgevoerd. De opinie is gebaseerd op beleggingsonderzoek. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. (“ABN AMRO”) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [“US Persons” in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Personal disclosure De auteurs van deze beleggingsaanbeveling hebben geen persoonlijk belang. Hun vergoeding voor de verrichte werkzaamheden is en was noch direct noch indirect gerelateerd aan de specifieke aanbevelingen of standpunten zoals weergegeven in deze opinie en zal dat ook niet worden.
Uitsluitend bestemd voor Particulieren & Zakelijk - Market Watch De schuldencrisis escaleert
5
