Het Belgische schuldbeheer. tegen de achtergrond. van de schuldencrisis in de Eurozone

Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency

Het Belgische schuldbeheer tegen de achtergrond van de schuldencrisis in de Eurozone

16 Januari 2011

www.debtagency.be

Inhoudstafel

Deel 1 Het Agentschap van de Schuld _________________________________________________________________________ Deel 2 Crisis van de overheidsschulden in de Eurozone ________________________________________________________________ Deel 3 Structuur van de schuldportefeuille en strategie ________________________________________________________________ Deel 4 Distributie van de schuld ________________________________________________________________ Deel 5 De schuld als beleggingsproduct voor de particulier

www.debtagency.be Page 2

Inhoudstafel



Agentschap van de Schuld

‘Agentschap’ Agentschap’ (definitie Wikipedia): Een zelfstandig onderdeel van een ministerie dat een eigen beheer voert. Een agentschap heeft een eigen directie, een eigen begroting en een eigen financiële administratie die los staan van de begrotingsadministratie van het ministerie waartoe het behoort. De minister is de hoogste baas en de ministeriële verantwoordelijkheid geldt onverminderd voor een agentschap. Een agentschap heeft doorgaans een ondersteunende of uitvoerende taak.

Het Agentschap van de Schuld (‘Belgian Debt Agency’) beantwoordt op een aantal punten aan deze definitie. Het werd in oktober 1998 opgericht en nam de meeste taken van de ‘Dienst van de Schuld’ over. De Dienst van de Schuld werd ondertussen omgevormd in de ‘Ondersteunende Dienst van de Schuld’. Benamingen in andere landen: Debt Management Office (DMO), Finanzagentur,…



Algemene Administratie van de Thesaurie (‘Schatkist’) Het Agentschap van de Schuld maakt deel uit van de Algemene Administratie van de Thesaurie (F.O.D. Financiën). Het werd i3n 1998, net voor de introductie van de euro, opgericht. Eén van de doelstellingen was precies om beter gewapend te zijn tegen de nieuwe omgeving waarin het schuldbeheer zou plaatsvinden. Eén van de bijzonderheden van het Agentschap van de Schuld bestaat erin dat contractuelen van het Rentefonds, aangeworven vanuit de privésector, er samenwerken met ambtenaren.

Administratie III Financiering van de Markten Agentschap van de Schuld

D1 Front Office Dir. Anne Leclercq Operaties Kasbeheer Dealers Financiële markten

D2 Middle Office Dir. Jean Deboutte Strategie Risicobeheer Budget Producten Communicatie Road shows

Actueel 37 medewerkers (VTE)

Website: www.debtagency.be www.debtagency.be Page 5

D3 Back Office

Registratie Validatie Controle Software Systemen


Federale schuld als onderdeel van de overheidsschuld (31/12/2010, miljarden euro) De federale staatsschuld maakt 87,9% uit van de totale overheidsschuld voor consolidatie.

Federale staatsschuld Schuld andere federale instellingen Gemeenschappen en Gewesten


341,61 4,41

OLO’s: 257,8 Schatkistcert.: 40,4 Zilverfonds: 17,6 …

42,59

Consolidatie

-47,84

Geconsolideerde schuld

340,77

BBP

354,38

Schuldgraad gezamenlijke overheid

96,2%

Zilverfonds, effecten in eigen beheer,…

Inhoudstafel



Crisis overheidsschulden

De schuldratio’s van de VS en van Japan zijn hoger dan die van de Eurozone…

Overheidsschulden van de landen in de Westerse wereld: evolutie 2011 - 2012

+ 3,8%

250%

…en toch heeft men het enkel over de schuldencrisis van de Eurozone!

206,2% 210,0% 200%

150%

+ 4,6% + 2,4%

+ 4,4% 101,0% 105,6%

100%

88,0%

90,4%

84,0%

88,8%

50%

0% Eurozone

UK

USA 2011


Source: Europese Commissie, Autumn forecast 2011

2012

Japan


… maar de toestand binnen die Eurozone is dan ook erg verschillend van land tot land… De toestand van de Eurozone als dusdanig is ernstig, maar niet dramatischer dan die van veel andere landen.

Evolutie van de overheidsschulden in 2011(Eurozone) 20 17,9%

15

8,3%

8,6%

Spain

10

Portugal

13,1%

Malta

Finland

1,9%

3,1%

3,4%

3,5%

Slovakia

Luxemburg

1,7%

2,4%

EA-17

0,8%

Italy

0,6%

Belgium

0,4%

2,1%

Netherlands

0,4%

Austria

5

Cyprus

6,7%

France

De grote verschillen tussen de landen onderling (in vijf landen zou de overheidsschuld met meer dan 5% gestegen zijn in 2011) doen sommigen concluderen dat het om een politiek probleem gaat.

0 -1,5%

-0,9%


Bron

: België (schatting administratie per 12 januari 2012) Eurozone: Europese Commissie, Autumn forecast 2011

Greece

Ireland

Slovenia

Estonia

Germany

-5


… ook voor wat de rentes betreft. Voor de beste AAA-landen vertoonden de rentes een lichte daling de voorbije drie jaar, voor de minder kredietwaardigheden bleven ze eerder stabiel, of stegen ze, in bepaalde gevallen zelfs dramatisch.

Marktrente op 10-jarige 10 benchmarks (2009 - 2012 YTD)

35%

30%

25%

20%

15%

10%

5%

B

Oostenrijk


België

Finland

Frankrijk

Duitsland

Griekenland

Ierland

Italië

Nederland

Portugal

5/01/2012

5/11/2011

5/09/2011

5/07/2011

5/05/2011

5/03/2011

5/01/2011

5/11/2010

5/09/2010

5/07/2010

5/05/2010

5/03/2010

5/01/2010

5/11/2009

5/09/2009

5/07/2009

5/05/2009

5/03/2009

5/01/2009

0%

Spanje

www.debtagency.be

Page 11 Belgium 2 year Mid Yield Belgium 5 year Mid Yield Belgium 10 year Mid Yield Belgium 30 year Mid Yield

03/01/2012

20/12/2011

06/12/2011

22/11/2011

08/11/2011

25/10/2011

11/10/2011

27/09/2011

13/09/2011

30/08/2011

16/08/2011

02/08/2011

19/07/2011

05/07/2011

21/06/2011

07/06/2011

24/05/2011

10/05/2011

26/04/2011

12/04/2011

29/03/2011

15/03/2011

01/03/2011

15/02/2011

01/02/2011

18/01/2011

04/01/2011


De Belgische rente bleef nog vrij beperkt, met uitzondering van een aantal dagen in november 7.0%

6.0%

5.0%

4.0%

3.0%

2.0%

1.0%

0.0%


Correlaties tussen de rentes van de verschillende landen zijn uitermate volatiel 30-daagse daagse correlatie tussen 10-jarige 10 Belgische/Franse en Spaanse rente (vlottend) 1

Dit maakt het onder andere zeer moeilijk voor de dealers/brokers om zich te in te dekken.

0.8

Met als gevolg hoge bid/offer spreads en weinig liquiditeit.

0.4

Recentelijk vertoonden België zowel als Frankrijk een grote positieve correlatie met Spanje, terwijl dat laatste land in de problemen zit.

0.6

0.2 0 -0.2 -0.4 -0.6 -0.8

Correlatie België-Spanje


Correlatie Frankrijk-Spanje

18-Dec-11

18-Nov-11

18-Oct-11

18-Sep-11

18-Aug-11

18-Jul-11

18-Jun-11

18-May-11

18-Apr-11

18-Mar-11

18-Jan-11

18-Feb-11

18-Dec-10

18-Oct-10

18-Nov-10

18-Sep-10

18-Aug-10

18-Jul-10

18-Jun-10

18-May-10

18-Apr-10

18-Mar-10

18-Jan-10

18-Feb-10

18-Dec-09

18-Oct-09

18-Nov-09

18-Sep-09

18-Jul-09

18-Aug-09

18-Jun-09

18-May-09

18-Apr-09

18-Feb-09

18-Mar-09

-1


Heel wat landen kenden recentelijk ratingverlagingen, en de dreiging blijft… Toch blijven de meesten landen nog comfortabel binnen de AA of A-categorie.


Land

S&P

Moody’s

Fitch

Duitsland

AAA/Stabiel

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Frankrijk

AA+/Negatief

Aaa/Stabiel

AAA/Negatief

Nederland

AAA/Negatief

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Finland

AAA/Negatief

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

Oostenrijk

AA+/Negatief

Aaa/Stabiel

AAA/Stabiel

België

AA/Negatief

Aa3/Negatief

AA+/watch neg.

Slovenië

A+/Negatief

A1/Negatief

AA-/watch neg.

Slowakije

A/Stabiel

A1/Stabiel

A+/Stabiel

Italië

BBB+/Negatief

A2/Negatief

A+/watch neg.

Spanje

A/Negatief

A1/Negatief

AA-/watch neg.

Portugal

BB/Negatief

Ba2/Negatief

BB+/ Negatief

Ierland

BBB+/Negatief

Ba1/Negatief

BBB+/watch neg.

Griekenland

CC/Negatief

Ca/Developing

CCC


In de periode 1993-2007 2007 nam de Belgische schuldratio gevoelig af, daarna steeg hij weer omwille van diverse redenen. De Belgische overheidsschuld ontstond grotendeels in de jaren 70 en 80. In 1993 werd het maximum bereikt (137,8% van het bbp).

100%

160%

140% 137.8 135.9 130.2

90%

Steun financiële sector: 6.1% BBP.

127.2

Dexia: 1.08% bbp

122.5 117.2

120%

113.6 107.8 106.5

67.8

80%

70% 103.4 98.4

100%

94

92

95.9 88

96.2

89.3

98.1

85.4 88.0

84.1

60%

79.3 50%

80% 66.3

66.2

69.9 40%

60%

30% 40%

18.2 19.4

16.6

20% 10.8

20%

10% 10.1

0%

.

België (linkerschaal)


Eurozone (linkerschaal)

Verschil (rechterschaal)

Recessie (BBP -2.7%)

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

0%


Convergentie van de schuldratio naar die van AAA-landen AAA Schuldratio’s van België, Duitsland en Frankrijk 160

De evolutie ten opzichte van de twee belangrijkste AAAlanden in de eurozone is opmerkelijk.

140

120

100

80

60

40

20

0 1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

Belgium


Source: Eurostat, NBB

1996

1998

Germany

2000 France

2002

2004

2006

2008

2010


De privésector compenseert wel voor de hoge overheidsschuld De financiële toestand van de privésector in België is zeer goed en het vermogen van de huishoudens heeft zich hersteld van de crisis, dankzij de hoge spaarquote die in 2010 16,6% bedroeg.

Netto financieel vermogen van de huishoudens (30 juni 2011) 2011

1.000

Bruto financiële activa: 933.1 miljard

De Belgische huishoudens kunnen in theorie de overheidsschuld financieren (uniek in de EU).

Verzekeringsproducten; 240,5

Netto financiële activa: 738,1 miljard 600

EUR billion

Het totaal netto vermogen van de huishoudens (inclusief vastgoed) wordt geschat op EUR 1800 miljard.

800

Collectieve beleggingsfondsen; 108,6

Aandelen; 190,0 400

Vastrentend; 83,6

200

Bruto geconsolideerde overheidsschuld 2010: 340,7 miljard euro

Spaarboekjes; 200,5

Zichtrekeningen en termijnrekeningen; 78,7 0

Cash; 23,0 1

Hypotheekleningen; -158,1


-200 Bron: Nationale Bank van België

Andere leningen; -35,6

Schulden: 197.0 miljard

Inhoudstafel

Deel 1 Het Agentschap van de Schuld _________________________________________________________________________ 3 Deel 2 Crisis van de overheidsschulden in de Eurozone ________________________________________________________________ Deel 3 Structuur van de schuldportefeuille en strategie ________________________________________________________________ Deel 4 Distributie van de schuld ________________________________________________________________ Deel 5 De schuld als beleggingsproduct voor de particulier


Structuur portefeuille en strategie

De vervaldagenkalender is de komende jaren vrij regelmatig Vervaldagenkalender van de schuld op lange termijn in euro op 31 december 2011 (EUR miljarden)

Door de toegenomen prefinanciering zal het te herfinancieren bedrag op de markt in 2012 minder dan 25 miljard euro bedragen.

35.0 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 202 2023 2024 2025 2026 … 2028 … 2030 … 2035 … 2041 … 2052 : OLO

: andere

: Zilverfonds

Hier dient nog zo’n 43 miljard euro aan korte-termijnschuld korte aan te worden toegevoegd www.debtagency.be Page 18


Het Agentschap werkt binnen strikte risicolimieten (Algemene Richtlijnen) Geen exposure in deviezen Herfinancieringsrisico op 12 maand < 22,50% Herzettingsrisico op 12 maand

< 25,00%

Herfinancieringsrisico op 60 maand < 60,00% Herzettingsrisico op 12 maand

< 65,00%

Vermijden van uitgiften in bepaalde maturiteiten Diversificatie financieringsinstrumenten


Portefeuilles met een structuur die tegen deze limieten ligt, zijn de goedkoopste


In 2011 kon de Schatkist de risico’s alvast afbouwen Herfinanciering op 12 maanden in termen van het BBP In termen van het BBP neemt het herfinancieringsrisico eveneens af. Eind 2011 zou het opnieuw vergelijkbaar zijn met het niveau uit de beginjaren 2000.

45% 42.8%

40%

38.0%

35% 30.8%

30%

28.0%

28.2%

27.5%

25% 22.2%

22.0% 20.0%

20.8% 19.9%

20%

21.5% 19.2%

19.1% 18.0% 17.2%

16.5%

17.1%

15%

10%

5%

0% 1994


1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011e


Hogere duratie en gemiddelde looptijd Duratie, gemiddelde looptijd en impliciete rente Maar de impliciete rente bleef constant.

8.00

6.83 7.00

6.00 5.39 5.00

3.81

4.00

3.00

2.00

1.00

Duration


Average life

Implicit cost

Dec-11

Nov-11

Oct-11

Sep-11

Aug-11

Jul-11

Jun-11

May-11

Apr-11

Mar-11

Feb-11

Jan-11

Dec-10

Nov-10

Oct-10

Sep-10

Aug-10

Jul-10

Jun-10

May-10

Apr-10

Mar-10

Feb-10

Jan-10

0.00


De financiële kostprijs van de schuld is constant gedaald Rentelasten (federale schuld): realisaties en begroting 5,50 %

16,00 15,00

13,22

13,00

12,59 12,08 12,08

12,26

12,00

11,46

3,65%

10,00

3,25%

3,54%

3,15%

3,16%

3,50 % 3,08%

3,37%

2013e

2014e

2015e

2012e

1.18%

1.69%

2.72%

2.53%

2.02%

10-yr rate

4.11%

4.28%

4.52%

4.88%

4.95%

2010

3mth-rate

2009

2008

2007

2006

2005

3,00 %

3,07%

3,12%

8,00

Page 22

4,00 %

11,40

3,79%

9,00

www.debtagency.be

4,50 %

12,66

11,06

3,98%

11,00

13,48

12,24

2011e

In de nabije toekomst zou de kostprijs terug kunnen stijgen, maar dan toch in beperkte mate.

14,00

miljarden euros

In 2011 heeft de financieringskost van de federale staatsschuld een niveau van 3,07% van het BBP bereikt.

5,00 %

2,50 %

% van BBP

De kostprijs (rentekosten) van de federale schuld in termen van het BBP is blijven dalen, ondanks de stijging van de schuldratio in 2008, 2009, 2010 én 2011..


Diverse producten van de schuld, aangepast aan de behoeften van de verschillende klantensegmenten Middellange en lange termijn OLO’s (lineaire obligaties): gestandaardiseerde ineens terugbetaalbare leningen

Professioneel & particulier

vastrentend of vlottend 25 lijnen (28/03/2012 tot 28/03/2041) Euro Medium Term Notes (EMTN): Europees standaardformaat flexibele instrumenten

In principe professioneel

in deviezen of niet, eenvoudig of gestructureerd, … Schuldscheine:


privéleningen naar Duits recht (nieuw voor België) Staatsbons:


ineens terugbetaalbare leningen primaire markt excl. particulier

In principe particulier


Diverse producten van de schuld, aangepast aan de behoeften van de verschillende klantensegmenten (vervolg) Korte termijn (< 12 maand) Schatkistcertificaten: gestandaardiseerde effecten


interesten op het einde betaald 12 lijnen (één per maand) Belgian Treasury Bills (‘commercial paper’) op maat gemaakt in deviezen of niet




Het financieringsplan voor 2012 voorziet in meer diversificatie Het sterk verminderde kastekort en het onverwachte succes van de Staatsbons in december 2011 resulteren voor 2012 in lagere financieringsbehoeften. Er werd trouwens opnieuw rekening gehouden met een belangrijke opbrengst vanuit de Staatsbons. Bijgevolg daalt de OLOuitgifte tot 26,0 miljard euro.


(figures in EUR billion)

2012 Plan

Financieringsbehoeften

2011 realisaties

38.57

50.42

Federaal kastekort

7.04

18.87

Terugbetalingen lange termijnschuld

27.67

24.07

Voorfinanciering

3.36

7.12

Andere financieringsbehoeften

0.50

0.36

Financieringsmiddelen

35.89

49.42

OLO’s

26.00

40.93

EMTN & Schuldscheine

2.00

1.01

Staatsbons

6.03

6.03

Schatkistbons - Zilverfonds

1.85

1.53

Andere

0.00

0.00

Wijziging omloop Schatkistcertificaten

2.00

-5.31

Wijziging omloop schuld in deviezen

0.00

-0.14

Wijziging omloop andere schulden

0.68

6.37


De eerste resultaten voor 2012…

Datum

Instrument

Bedrag

Vervaldag

Rente

03 januari 2012

Schatkistcertificaat

1,280 mld

19/04/2012

0,264%

idem

idem

1,155 mld

14/06/2012

0,364%

12 januari 2012

Schuldschein

0,135 mld

2033

13 januari 2012

OLO

0,100 mld

28/03/2028

4,232%

idem

idem

0,300 mld

28/03/2035

4,330%

+ enkele Belgian Treasury Bills…


Inhoudstafel



Distributie van de Schuld

Er is een zekere trend naar meer binnenlandse plaatsing. plaatsing 100%

. Buitenlandse investeerders hielden per 30 september 2011 52,3% van alle OLO’s aan.

90%

Dit percentage stijgt al een vijftal kwartalen op rij.

70%

26.6 80%

52,3% buiten België

25.7

60% 50% 40% 30%

47.7

20%


Bron: NBB

Belgium EA16 (excl. Belgium) Outside the eurozone

Jun-11

Sep-11

Mar-11

Dec-10

Jun-10

Sep-10

Mar-10

Dec-09

Jun-09

Sep-09

Mar-09

Dec-08

Jun-08

Sep-08

Mar-08

Dec-07

Jun-07

Sep-07

Mar-07

Dec-06

Jun-06

Sep-06

Mar-06

Dec-05

Jun-05

Sep-05

Mar-05

Dec-04

Jun-04

Sep-04

Mar-04

Dec-03

Jun-03

Sep-03

Mar-03

Dec-02

Jun-02

Sep-02

Mar-02

Dec-01

Jun-01

Sep-01

Mar-01

Dec-00

Jun-00

Sep-00

Mar-00

Dec-99

Jun-99

Sep-99

Dec-98

0%

Mar-99

10%


Deze trend wordt bevestigd door de rapporten van de Primary Dealers OLO’s: Netto-verkoop verkoop door Primary Dealers op de secundaire markt (01/2011 – 11/2011) (miljoenen euro)

. De primaire plaatsing door syndicaties zorgt ervoor dat de herverdeling niet nog sneller gebeurt.

25.000 21.128 20.000

15.000

10.000

5.799 5.000

1.086 0 -567

-1.134 -3.081 -5.000

België


Eurozone

Europa niet-euro

Azië

Amerika's

Rest wereld

dec/98 mrt/99 jun/99 sep/99 dec/99 mrt/00 jun/00 sep/00 dec/00 mrt/01 jun/01 sep/01 dec/01 mrt/02 jun/02 sep/02 dec/02 mrt/03 jun/03 sep/03 dec/03 mrt/04 jun/04 sep/04 dec/04 mrt/05 jun/05 sep/05 dec/05 mrt/06 jun/06 sep/06 dec/06 mrt/07 jun/07 sep/07 dec/07 mrt/08 jun/08 sep/08 dec/08 mrt/09 jun/09 sep/09 dec/09 mrt/10 jun/10 sep/10 dec/10 mrt/11 jun/11 sep/11


Bij de Schatkistcertificaten is de toestand wel nog anders

. 100%

Buitenlandse investeerders hielden per 30 september 2011 89,3% van alle Schatkistcertificaten aan. 90%

www.debtagency.be

Page 30 80%

70%

60%

50%

89,3% buiten België

40%

30%

20%

10%

0%

Belgium

Bron: NBB

EA16 (excl. Belgium) Outside the eurozone

Inhoudstafel



Beleggen in Belgische schuld

Staatsbon tegenover OLO

Door de plaatsingscommissie ligt de rente op de Staatsbon doorgaans iets lager dan die op de corresponderende

Kenmerk

Staatsbon

OLO

Termijnen

3-8 jaar

1-30 jaar (24 lijnen)

OLO.

(maar kan veranderen) Rente

Gebaseerd op OLO, maar met plaatsingscommissie

Bepaald door financiële markt

Uitgifte

4 x per jaar

Aankoop op secundaire markt steeds mogelijk, eventueel ook op primaire markt

(exclusief voor privébeleggers) Verkoop voor vervaldag

Via beurs

Via beurs

Staatsbons worden meestal tegen pari uitgegeven: dit maakt het een eenvoudiger instrument dan de OLO



De meest recente emissie van Staatsbons was erg succesvol In december 2011 werd 11 maal zo veel uitgegeven als bij het vorige record. Daarbij komt nog dat de particulieren in diezelfde week voor 265 miljoen euro aan OLO’s kochten…



Dagelijkse inschrijvingen (niet-cumulatief) (niet in december 2011

1,800 1,600

Elke dag werd meer opgehaald…

1,400

Millions

1,200 1,000 800 600 400 200 0 Day 1

Day 2

Day 3 3 year


Day 4 5 year

8 year

Day 5

Day 6

Day 7

Het Belgische schuldbeheer. tegen de achtergrond. van de schuldencrisis in de Eurozone

Recommend Documents