Market Timing
Technische & kwantitatieve analyse
25 februari 2013 GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Onderliggende assets
Colofon Deze ,,Bulls, Bears & Shares” is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen.
AEX INDEX BRENT CRUDE NYMEX CRUDE DAX INDEX DJ STOXX 600 INDEX DOW JONES INDEX EUR/USD BUND FUTURE GOUDPRIJS NASDAQ COMPOSITE NIKKEI-225 INDEX S&P 500 INDEX ZILVER
TRENDS KT LT + + + + + + + + + + + + + + + + -
2e ST
1e ST
koers
1e W
2e W
327 112 89 7450 276 13660 1.2900 139 1520 3050 10200 1465 1900
322 114 93 7550 284 13850 1.3050 142 1540 3130 10900 1495 2650
339.87 113.94 93.12 7661.91 288.57 14000.57 1.3204 143.60 1585.30 3161.82 11665.00 1515.60 2882.50
342.00 118.00 97.00 7750.00 290 14000.00 1.3300 144.00 1650.00 3200.00 11400.00 1530.00 32950.00
347.00 126.00 100.00 7850.00 292 14165.00 1.3700 146.00 1700.00 3300.00 11800.00 1576.00 3200.00
W/V% 5D -1.04 -2.93 -2.86 0.90 0.43 0.19 -1.09 0.89 -1.50 -1.15 2.96 -0.38 -3.43
W/V% 20D -4.46 0.41 -2.88 -2.50 -0.40 1.27 -1.85 0.77 -4.30 1.00 6.00 1.39 -7.63
Samenvatting “Bijna 70% van de 21 geraadpleegde asset-managers adviseert een overweging van aandelen” (bron: Het Financieele Dagblad 4 februari 2013). Afgelopen week overleed de beroemde technisch analist Martin Edward Zweig. Hij vestigde naam en faam door jarenlang achtereen de beste aandelen te selecteren en kreeg de status van ‘goeroe’ door de crash van 1987 goed te in te schatten. Wat heeft het heengaan van een bibliotheek aan kennis en ervaring in deze publicatie voor zin? Hieronder twee citaten uit zijn boek ‘Winning on Wall Street’: ‘Op de beurs valt het meest te verdienen door niet tegen de stroom in te roeien’. Het trendoverzicht geeft aan dat de korte en lange termijn trends in de Europese DJ Stoxx 600 index, de Japanse Nikkei-225 index en de Amerikaanse Dow Jones Industrial Average en S&P 500 index stijgend zijn. Respecteer dus de trends. ‘Hetgeen me in september 1987 het meest angst inboezemde, was dat beleggers het bij elke kleine correctie over ‘koopgelegenheden’ hadden. Niemand was nog op zijn hoede bij een terugval. Een reden te meer, zo redeneerde ik, om put-opties te kopen’ (citaat Zweig op basis van studies naar crashes in 1929, 1946 en 1962).
Deze ‘Bulls, Bears & Shares’ is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.
Enerzijds moeten we dus de richting van de trend respecteren, anderzijds adviseerde Martin Zweig de massa te wantrouwen. Belangrijk in dit kader is een video-verslag op de website van The Financial Times (zie onder) waarin wordt aangegeven dat het sentiment op Wall Street momenteel de niveaus heeft benaderd die overeenkomen met belangrijke markttoppen in de S&P 500 index.
Een van Zweig’s favoriete indicatoren voor de beurs was het beleid van de Federal Reserve. ‘Het gaat er op de beurs al net zo aan toe als op een paardenrenbaan: geld houdt het boeltje draaiende. Het monetaire beleid is van een enorm belang voor de aandelenkoersen. Het monetaire klimaat bepaalt voor het grootste gedeelte de trend op de beurs. Zulk een trend houdt meestal tussen één en drie jaar lang stand’ (bron: Zweig bestseller ‘Winning on Wall Street’). Afgelopen donderdag 21 februari jl. kon u naar aanleiding van de koersdalingen in de beurskoersen het volgende in Het Financieele Dagblad lezen: ‘Aanpassing beleid Fed drukt sentiment’. Het momentum in de Dow Jones Industrial Average verliest vaart en de MACD is (al eerder) negatief gedraaid. Vergelijkbare condities in het verleden leidden koerscorrecties op Wall Street in. Dow Jones Industrial Average vanaf 2011
2
Martin Zweig’s beroemde crashvoorspelling kwam voort uit een studie naar historische koerspatronen in 1929, 1946 en 1962. Ondanks de ervaringen er regelmatig naast te zitten, trekt de koersontwikkeling in de Dow Jones Industrial Average in de periode vanaf 2011 op weekbasis (zie koersgrafiek links) de aandacht, omdat de koersgrafiek rechts op dagbasis in 1946 welhaast een identiek koersverloop kent. LET OP…de grafiek links is bijgewerkt t/m oktober 2012 Dow Jones Index weekbasis 2011 t/m oktober 2012 en de ‘daily chart’ in 1946
De subjectieve patroonherkenning wordt geëlimineerd door een (blauwe) MACDindicator te gebruiken om de convergentie en divergentie in het koersverloop objectief te meten. Een ander ‘bewijs’ voor het identieke koersverloop wordt geïllustreerd door de onderlinge (horizontale) Fibonacci-retracements die de stijgingen en dalingen markeren op belangrijke draaipunten. Wat was destijds de afloop? Het koersverloop in de meest actuele grafiek – hierboven links – is bijgewerkt t/m oktober 2012. Inmiddels zijn we vier maanden gevorderd in de tijd op basis waarvan de volgende grafieken opnieuw kunnen worden bijgewerkt (zie gele kaders in de grafieken onder) Dow Jones Index weekbasis 2011 t/m heden en het koersverloop in 1946
3
In het boek ‘Winning on Wall Street’ waarschuwt Zweig voor de opmerkingen die vaak door beursvisionairs wordt gehanteerd: ‘This time is different’. Daar voegde hij aan toe: ‘Als je dit gelooft, moet je er de gevolgen maar van dragen’. Om een idee te krijgen van de volle betekenis van deze waarschuwing spreekt de hieronder afgebeelde koersgrafiek boekdelen. Dow Jones Industrial Average uitgezoomd (periode juli 1949 t/m 1950)
Zweig merkte verder op: ‘Toegegeven..elke keer is het lichtjes anders, maar er kunnen steeds een groot aantal parallellen getrokken worden. Trek je lessen uit de geschiedenis. Want de geschiedenis herhaalt zich steeds, zij het met kleine verschillen’. De afloop was destijds een zware ‘bear’markt die ca. drie jaar lang duurde. Het betekent dat het nu vanuit een contrair standpunt beschouwd gewenst is om aandacht te schenken aan niet voorziene risico’s. Het Amerikaanse beleggerstijdschrift BARRON’s merkte recent nog het volgende op:
NB U leest op de eerste pagina van deze publicatie wat Zweig angst inboezemde.
4
Een andere invalshoek is de Elliott Wave benadering, waarvan de theorie omtrent golfbewegingen (zie onder) tegemoet lijkt te komen aan de praktijk in de koersontwikkeling van de Dow Jones Industrial Average vanaf 2009.
Een complete Elliott-Wave structuur vanaf begin 2009 incl. ‘ending diagonal’.
Terwijl de trends in de aandelenmarkten overwegend stijgend zijn (zie overzicht landenindices) geeft niet alleen de Dow Jones Index aanleiding tot verhoogd risicobeheer, maar ook het koersverloop in de AEX-index (zie volgende pagina).
5
Het koersverloop in de AEX-index vertoont kenmerken van ‘Het huis met het torentje’, beter bekend als de ‘Three peaks and a Domed House’-formatie.
In de AEX is de stijgende steunlijn vanaf het dieptepunt in juni vorig jaar eind vorige week neerwaarts afgebroken. Dit is een signaal dat de trend van richting verandert. De trendbreuk is vooraf gegaan door een consolidatiefase en finale rally die eindigt met een (H)oofd(S)chouderpatroon. De neklijn is gebroken met een ‘gap’. Dat wil zeggen, het aanbod was afgelopen donderdag voorbeurs zo haastig dat de hoogste koers van de handelsdag lager kwam te liggen dan de laagste koers van een dag eerder. Het zit ernaar uit dat er sprake is van een ‘break-away gap’, waarbij het aanbod spoedig doorzet. AEX vanaf 2012
6
Overzicht asset allocatie (instrumenten) 5D STIJGENDE TREND
%
iShares MSCI Japan Index Fd
1.91
Ishares Ftse Epra Nareit US Prop
1.57
Vanguard REIT
0.43
DJ STOXX 600 EUR Price
0.43
iShares FTSE/EPRA European Property F
0.41
SPDR Dow Jones Global Real Estate
0.12
Ishares FTSE Epra Nareit Asia
iShares S&P GSCI Commodity-Indexed T
% -3.35
0.11
iShares MSCI Pacific ex-Japan Index F
-0.26
S&P 500 index
-0.38
iShares MSCI ACWI Indx Fund
-0.44
Vanguard Total Stock Market
-0.47
iShares MSCI Emerging Markets Index F
-1.96
Ishares MSCI Latin America (USD)
-2.72
Brent Crude Oil Continuous
-2.86
BODEMVORMING
5D TOPVORMING
%
DALENDE TREND
%
iBoxx EU Sov. Germany Index 7-10 Yr. pr
0.80
iBoxx EU Sov. Netherl. Index Overall PR.
0.44
IShares Brclys 7-10 Yr Treasury Bnd Fnd
0.28
IShares Brclys 20+ Yr Treasury Bnd Fnd
0.16
iShares Barclays Credit Bond Fund
0.16
iShares Barclays Aggregate Bond Fund
0.06
iShares Barclays Inter Govt Credit Bd Fd
0.06
iShares Barclays TIPS Bond Fd
0.04
PowerShares Emrgng Mkt Sovereign dbt
-0.86
RJ/CRB Index
-2.05
Gold 100 Troy Oz. COMEX Continuous
-3.36
Silver 5000 Oz. COMEX Continuous
-5.56
De Japanse aandelenbeurs presteert uitzonderlijk sterk. Zo sterk zelfs dat de 14weeks RSI bijna een waardering rond 80 heeft bereikt, hetgeen zwaar ‘overbought’ is. Een reactie – hoe beperkt ook – is het minste wat verwacht mag worden op een moment dat de Japanse Nikkei-225 probeert opwaarts uit te breken boven de koerstop van 2010. Nikkei-225 futures vanaf 2004 op weekbasis + RSI
7
De meeste aandelenindices bevinden zich in lange termijn stijgende trends. Vanuit een trendvolgende benadering is er nog geen aanleiding voor een verandering in de richting van de trends. Overzicht landenindices 5D STIJGENDE TREND
%
VENEZUELA-General
4.00
TOKYO NIKKEI 225- index
2.42
ZUID KOREA-KOSPI
1.90
CAC 40
1.25
THAILAND-SET
1.22
PHILIPPIJNEN-PSEi
0.94
DAX INDEX
0.90
INDONESIE-JCI
0.90
SWISS MARKET INDEX
0.72
Bel-20
0.59
TAIWAN-TWSE
0.52
JOHANN.-JSE Ind.
0.51
IERLAND-ISEQ 20
0.46
NIEUW ZEELAND-NZSX50
0.43
MADRID-IBEX 35
0.35
HONGARIJE-BUX
0.23
FTSE 100 INDEX
0.12
SINGAPORE-Straits Times
0.09
OSLO-OBX Price Index
-0.04
PSI 20
-0.15
TORONTO-S&P/TSX Composite
-0.16
Sydney-All Ordinaries Index
-0.35
TSJECHIE-PX
-0.36
S&P 500 INDEX
-0.38
ISRAEL-Tel Aviv 25
-0.60
MEXICO-IPC
-0.63
INDIA-Sensex 30
-0.78
CHILI-IPGA Gen.
-0.83
POLEN-WIG Index
-0.91
AEX-index
-1.04
ISHARES BRIC 50
-1.11
MILAAN-FTSE/MIB
-1.56
Colombo/All Shares Index
-1.62
RUSLAND-RTS
-1.66
EGYPTE-CASE 30 Index
-1.84
TURKIJE-National 100
-2.80
ATHENE-ASE General
-3.97
ARGENT.-Merval
-5.55
CHINA-Shanghai & Shenzhen 300
-6.32
BODEMVORMING
%
8
5D TOPVORMING
%
DALENDE TREND
%
MALEISIE-KLCI
-0.36
Bovespa
-2.08
Bijzondere aandacht is wenselijk voor de terugval van de Chinese CSI-300 index en de topvorming in de Europese DJ Stoxx 600 Basic Resources sector (zie grafiek en overzicht hieronder). Let ook op de S&P 500 Materials sector. DJ Stoxx 600 Basic Resources sector vanaf 2005
Trendoverzicht bedrijfssectoren
STIJGENDE TREND DJ STOXX Chemical DJ STOXX Food&Bev. DJ STOXX Constr&Mat S&P 500 Consumer Staples Sector S&P 500 Telecom Services Sector S&P 500 Utilities Sector DJ STOXX Health Care DJ STOXX Industrial DJ STOXX Retail DJ STOXX Pers&House DJ STOXX Fin.Serv. DJ STOXX Insurance DJ STOXX Media DJ STOXX 600(P)-Euro S&P 500 Health Care Sector S&P 500 index S&P 500 Industrials Sector S&P 500 Financials Sector DJ STOXX Technology DJ STOXX Bank Index DJ STOXX Trav&Leisur S&P 500 Consumer Discretionary S&P 500 Energy Sector DJ STOXX Auto&Parts S&P 500 Materials Sector S&P 500 Automobile & Components BODEMVORMING
9
5D % 2.17 2.05 1.96 1.92 1.75 1.57 1.56 1.43 1.43 1.03 0.61 0.52 0.50 0.43 0.14 -0.38 -0.50 -0.57 -0.66 -0.89 -1.01 -1.29 -1.47 -2.28 -3.03 -3.70 %
TOPVORMING DJ STOXX Basic Resr.
5D % -4.83
DALENDE TREND DJ STOXX Utility DJ STOXX Oil & Gas S&P 500 Information Technology Sector DJ STOXX Telecom
% 0.93 0.27 -0.78 -1.11
Grondstoffen & edele metalen De DJ-UBS Commodityindex beweegt zich sinds het hoogtepunt in 2007 en dieptepunt in 2009 in een schaarbeweging, waarvan het lastig is te voorspellen in welke richting de grondstoffenindex zal uitbreken. De ingezette herstelbeweging vanaf het begin van dit kalenderjaar is vorige week volledig verloren gegaan. De afgebeelde gemiddelden zijn afgeleide 20/120-weeks koersgemiddelden. DJ UBS Commodity Index vanaf 2007 op weekbasis
Trendstatus diverse grondstoffenfutures 5D STIJGENDE TREND
5D TOPVORMING
Cotton No. 2 ICE FUT US Continuous
0.42
%
NY-DJ-AIG Energy Index
-1.52
Rough Rice Pit CBOT Continuous
-0.13
Soybean Oil Pit CBOT Conti
-1.88
Orange Juice (FCOJ-1) ICE FUT US Continuous
-0.34
Copper High Grade COMEX C
-5.28
Brent Crude Oil Continuous
-2.86
NY-DJ-AIG Industrial Metals idx
-5.44
Goldman Sach Commodity Indx Comp
-3.27
Platinum NYMEX Continuous
-5.80
NY-DJ-AIG Petroleum Index
-3.61
Palladium NYMEX Continuous
-3.76
Crude Oil Light Sweet Continuous
-4.07
BODEMVORMING
%
DALENDE TREND
4.72
Gas Natural NYMEX Continuous
3.57
Coffee C ICE FUT US Continuous
2.10
NY-DJ-AIG Softs Index
1.73
Sugar World No.11 Continuous
1.23
NY-DJ-AIG Grains Index
-0.52
Corn Pit CBOT Continuous
-0.65
Cocoa ICE FUT US Continuous
-0.65
NY-DJ-AIG Livestock Index
-1.92
RJ/CRB Index
-2.05
NY-DJ-AIG Commodity Index
-2.09
Wheat Pit CBOT Continuous
-2.32
Gold 100 Troy Oz. COMEX Cont
-3.36
Silver 5000 Oz. COMEX Cont
-5.56
De edele metalen goud en zilver bevinden zich in sterke negatieve trends.
10
%
Soybean Meal Pit CBOT Cont
Goudprijs vanaf 2001 op weekbasis + RSI
In de grafiek op weekbasis blijkt de goudprijs vorige week net zo ‘oversold’ als in augustus en september 2008. Verwacht daarom niet dat de goudprijs zomaar uit de maandenlange zijwaartse tradingrange zal wegzakken. Eerder lijkt een technisch herstel voor de hand te liggen. Zilverprijs vanaf 2006 op dagbasis + RSI
De prijs van zilver is op dagbasis ‘oversold’ en ook hier ligt een technisch herstel voor de hand. Belangrijk voor de lange termijn voor zowel de goudprijs als de zilverprijs is het vermogen om in de loop van dit jaar de laatste koerstoppen in het recente proces van lagere pieken opwaarts te passeren. In dat geval blijft er uitzicht bestaan op te zijner tijd hogere prijsniveaus. Een daling van de goud- en zilverprijs onder de horizontale steunniveaus zou aanleiding geven voor een neerwaartse versnelling. Wie nu de goud-/zilverprijs a la hausse speculeert, wordt geadviseerd stop loss technieken te hanteren.
11
Vastrentende waarden iShares Barclays 20+ US Treasury Bond ETF vanaf 2011
De indextracker op langlopend Amerikaans staatspapier (zie boven) is sinds juli al 10% van de waarde kwijtgeraakt als gevolg van een gestaag oplopende lange rente in de Verenigde Staten. Op maandbasis draait de 10-jaars US T-Note omlaag. De MACD verzwakt.
12
Valuta
STIJGENDE TREND USDGBP EUR/NOK USD/JPY EUR/GBP USDAUD EUR/CAD EUR/CHF EUR/JPY EUR/AUD GBP/JPY EUR/USD BODEMVORMING USD/NOK USD/CHF
5D % 1.24 0.87 0.78 0.65 0.02 -0.31 -0.58 -0.65 -0.87 -1.29 -1.42 5D % 2.32 0.87
TOPVORMING
DALENDE TREND GBP/USD
5D %
5D % -2.05
EUR/USD vanaf 2012
In de vorige publicatie luidde de analyse voor de euro als volgt: ‘Boven $ 1,31 wordt vastgehouden aan een technisch koersdoel rond $ 1,40 tot $ 1,42 later dit jaar, maar een daling onder $ 1,33 zet deze denkrichting op losse schroeven’. De stijgende steunlijn zal de euro overeind moeten houden. De mislukte uitbraak boven de koerstop van vorig jaar is een ‘bull trap’. Derhalve dient rekening te worden gehouden met een ingezette verschuiving van vraag naar euro’s richting aanbod van euro’s.
13
ALGEMEEN ADVIES Hanteer – indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico’s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules (‘indicatoren’) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de ‘timing’ van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor ‘technische analyse’ KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van… UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van… LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = ‘moving average’ / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor ‘stochastics’, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor ‘directional movement indicator’, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor ‘average directional movement indicator’, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte
14
UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK – terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw - sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend Paars - sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend Geel - overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend (geen positie) Rode lijn - 120 daags simpel gemiddelde Blauwe lijn - 20 daags simpel gemiddelde Paarse lijn - relatieve kracht ten opzichte van een andere belegging Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op.
15
