Magna Charta Civiel Bouwrecht – Programma van de leergang Module 1
2
3 4
5
Spreker Datum Relevante Burgerlijk Wetboek bepalingen en verplichtingen partijen conform de UAV - mr. Do 22 september 2011 | 10.00-14.00 uur H.R.W.A.M. Janssen, general counsel, advocaat Koninklijke Volker Wessels Stevin N.V. De bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek en met name de titel ‘Aanneming van werk’ zijn van toepassing op alle aannemingsovereenkomsten. Gedegen kennis van deze bepalingen en van de meest gebruikte algemene voorwaarden in de bouw (UAV 1989/UAV 2011) is essentieel voor de beoordeling en het opstellen van aannemingsovereenkomsten. Rechten en plichten van partijen op basis van het Burgerlijk Wetboek Rechten en plichten van partijen op basis van UAV 1989/UAV 2011 Tegenstrijdigheden in de bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek en de UAV 1989/UAV 2011 Reflexwerking van moderne contractvormen op de traditionele aannemingsovereenkomsten Oplevering, aansprakelijkheid na oplevering en garanties - mr. A. Moret, advocaat CMS Derks Star Do 22 september 2011 | 14.15-17.30 uur Busmann N.V. In dit onderdeel wordt één van de hoofdverplichtingen van de aannemer behandeld, te weten de oplevering van het werk. Verder komen uitgebreid aan bod de aansprakelijkheid van de aannemer na oplevering op grond van verborgen gebreken en garanties. Oplevering : procedure, rechtsgevolgen van de oplevering, onderhoudsperiode; Aansprakelijkheid na oplevering: verborgen gebrek, ernstig gebrek, gevolgen falend toezicht bij oplevering; Garanties : strekking § 22 UAV 2011, afwijkende garantiebedingen. Bouwcontracten: een overzicht - mr. J.P.F.W. van Eijck, advocaat AKD Vr 23 september 2011 | 10.00-14.00 uur Algemene voorwaarden - prof. mr. G.J. Rijken, vice-president Hof Arnhem Bouwrechtelijke algemene voorwaarden: een verhaal apart? Informatieplicht Inhoudstoetsing Meer- en minderwerk - mr. ing. J.J. van de Vijver, advocaat Drost & van de Vijver B.V. Regeling meerwerk in titel 12 boek 7 burgerlijk wetboek Verrekening van meer en minderwerk ingevolge UAV 1989 o Ingeval van bestekswijziging o Stelposten o Afwijkingen geschatte en verrekenbare hoeveelheden Meer- en minderwerk regeling UAV 1989 in relatie UAV regelingen ter zake van bijbetaling
Vr 23 september 2011 | 14.15-17.30 uur
Vr 21 oktober 2011 | 10.00-14.00 uur
6
7
8
9
10
Vertraging, bouwtijd en stagnatie - mr. G.J. Huith, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V. Vr 21 oktober 2011 | 14.15-17.30 uur Tijdens veel bouwprocessen treedt vertraging op. Soms wordt deze veroorzaakt door de opdrachtgever en soms door de aannemer en soms door beiden. In dit onderdeel wordt aandacht besteed aan de wijze waarop vertraging kan worden voorkomen en (indien toch vertraging optreedt) welke juridische gevolgen vertraging heeft. Bouwtijd en vertraging in de bouw Architecten- en adviseursrecht - mr. W.Th. Post, advocaat Six Advocaten Vr 11 november 2011 | 10.00-14.00 uur In dit onderdeel komt de rechtsverhouding aan bod tussen de opdrachtgever en zijn (technische) adviseurs bij het ontwerp- en bouwproces: de architect en het raadgevend ingenieursbureau. Deze rechtsverhouding heeft haar eigen, specifieke dynamiek en dat heeft geleid tot de ontwikkeling van veelgebruikte algemene voorwaarden: de SR, de RVOI en, tegenwoordig, de DNR. Vooral aan laatstgenoemde voorwaarden zal de nodige aandacht worden besteed. Aard en inhoud van de opdracht; taken van de architect/adviseur Duur en (voortijdig) einde van de opdracht Honorering Auteursrecht De architect/adviseur en het geïntegreerd contract Geschilbeslechting en processuele verwikkelingen daarbij Beroepsaansprakelijkheid - mr. F.R.A. Schaaf, advocaat Ekelmans & Meijer Advocaten Vr 11 november 2011 | 14.15-17.30 uur Vanuit de algemene beginselen van beroepsaansprakelijkheid wordt de overstap gemaakt naar de specifieke wereld van de bouw en wordt onderzocht wat het verschil uitmaakt tussen een succesvolle en niet-succesvolle procedure. Algemene aspecten van beroepsaansprakelijkheid Beroepsaansprakelijkheid in de bouw: architecten en constructeurs Algemene voorwaarden Wijze van procederen Waarschuwingsverplichtingen in het bouwproces - mr. R.J. Roks, advocaat Kennedy van der Laan Do 24 november 2011 | 10.00-14.00 uur Bij het ontwerpen en bouwen gebruiken de diverse deelnemers aan het bouwproces vaak informatie en gegevens van anderen. Hoever strekt de verplichting om te controleren of gegevens van derden juist zijn. Mag je als aannemer slaafs het ontwerp van de architect uitvoeren of moet je de juistheid ervan controleren en voor fouten of onjuistheden waarschuwen? In dit cursusonderdeel wordt de waarschuwingsplicht, een steeds belangrijker leerstuk in het bouwrecht, vanuit verschillende perspectieven benaderd en behandeld. Pre-contractuele waarschuwingsplicht Contractuele waarschuwingsplicht Waarschuwingsplicht voor de aannnemer en voor de opdrachtgever (BW/UAV 1989/DNR 2005) Actuele jurisprudentie Zekerheden, insolventie en retentierechten - prof. mr. F.M.J. Verstijlen, hoogleraar Rijksuniversiteit Do 24 november 2011 | 14.15-17.30 uur
11
12
13
Groningen Aan de orde komt de positie van de partijen bij een aannemingsovereenkomst in geval van een faillissement van de wederpartij. Dit omvat het lot van de overeenkomst, de status van daaruit voortvloeiende vorderingen en mogelijkheden om de positie ten opzichte van de failliete partij en diens curator te versterken. Paritas creditorum versus contractsvrijheid Dwangcrediteuren Tactisch gebruik van de overeenkomst Retentierecht Verzekeringen en CAR - prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde, hoogleraar Radboud Universiteit, Vr 25 november 2011 | 10.00-14.00 uur verbonden aan het Verzekeringsinstituut van de Erasmus Universiteit & prof. mr. J.H. Wansink, hoogleraar Radboud Universiteit De CAR als rubriekenpolis; (Onderlinge) samenhang tussen de rubrieken; o Het begrip materiële beschadiging/vernietiging en verlies o Begrenzing naar tijd, dekking en plaats Meldings- en bereddingsplicht bij schade, met aandacht voor het leerstuk van de Obliegenheit; -eigen schuld/misbruik van verzekering Verjaring en verval - mr. S.J.H. Rutten, advocaat Simmons & Simmons Vr 25 november 2011 | 14.15-17.30 uur In het civiele bouwrecht spelen verjarings- en vervaltermijnen een belangrijke rol. In deze module wordt inzicht gegeven in het instituut van verjaring en in de wisselwerking tussen wettelijke verjaringstermijnen en contractuele vervaltermijnen. Verjaring en verval Soorten vervaltermijnen Gevolgen van verstrijken van verjarings- en vervaltermijnen Opstellen van contractuele bepalingen inzake verjaring en verval STABU Bestekken - ing. H.H.M. Miltenburg, hoofd opleidingen STABU Vr 20 januari 2012 | 10.00-14.00 uur Hoe kunt u bij het lezen van projectbestekken - en in het bijzonder van de administratieve en technische bepalingen - onderscheiden waar de risico's en de onduidelijkheden zitten? Welke geschillengevoelige onderdelen van het bestek vragen speciale aandacht omdat daar grote financiële consequenties uit kunnen voortvloeien? De voor juristen meest relevante onderdelen die in het bestek voorkomen worden tijdens deze module helder toegelicht. Wat is een bestek, beknopte geschiedenis betreffende bestekken, de opzet van de STABU-bestekssystematiek Contract- en samenwerkingsvormen ("traditioneel", "innovatief", "bouwteam", "PPS", “ketenintegratie” etc.) De werkbeschrijving (besteksposten), voorgeschreven fabrikanten, toeleveranciers en onderaannemers in een bestek, “of gelijkwaardig”, verwijzingen naar normen, praktijkrichtlijnen, beoordelingsrichtlijnen, kwaliteitsverklaringen, ISSO-publicaties, CUR aanbevelingen, keurmerken etc. in een bestek
14
15
16A
De administratieve bepalingen, behandeling hoofdstuk 01 “VOOR HET WERK GELDENDE VOORWAARDEN” en de U.A.V. 1989 (UAVTI 1992) De technische bepalingen, de behandeling van de STABU Standaard Vrije teksten (proza) in een bestek Relatie bestek en pseudoregelgeving zoals het voormalige GIW en inkoopvoorwaarden Het aanbestedingsproces (precontractuele fase) en de relatie met het bestek Bouwkosten en het bestek; directievoering; vernieuwbouw, restauratie, renovatie en onderhoud Functioneel (prestatie)- versus resultaatsgerichte bestekken Tips en tricks bij het beoordelen van een bestek Koop- en aannemingsovereenkomsten - mr. T.B. van Dijk, advocaat AKD Vr 20 januari 2012 | 14.15-17.30 uur In zal worden gegaan op enkele belangrijke onderdelen van de koop-/aannemingsovereenkomst en de actuele jurisprudentie bij onderwerpen zoals bouwtijd, (on)werkbare werkdagen, de gefixeerde schadevergoeding, wijzigingen ten opzichte van de koop-/aannemingsovereenkomst en aansprakelijkheid voor tekortkomingen. Ook andere relevante onderwerpen in het kader van de koop-/aannemingsovereenkomst zullen worden besproken aan de hand van de meest recente jurisprudentie. De aard van de koop-/aannemingsovereenkomst Bouwtijd, (on)werkbare werkdagen en boete Wijzigingen ten opzichte van de koop-/aannemingsovereenkomst Aansprakelijkheid voor tekortkomingen Tussentijdse beëindiging - mr. B. van der Zijpp, advocaat Rozemond Advocaten Vr 17 februari 2012 | 10.00-14.00 uur Tussentijdige beëindiging van aannemingsovereenkomsten komt in de praktijk helaas steeds vaker voor. Het is dan ook van belang om aandacht te besteden aan de gronden voor tussentijdse beëindiging de wijze waarop een tussentijdse beëindiging moet worden ingeleid en de daarop volgende financiële eindafrekening tussen partijen. Opzegging ex art. 7:764 BW Beëindiging onder de UAV 1989 Beëindiging onder de UAV-GC 2005 Ontbinding vóór oplevering ex art. 7:56 BW Arbitrage en bindend advies - mr. G.J. Meijer, advocaat NautaDutilh N.V. Vr 17 februari 2012 | 14.15-15.45 uur Bij het onderdeel Arbitrage en bindend advies gaat het om de in’s & out’s van de arbitrage en het bindend advies, waarbij alle aspecten van arbitrage en bindend advies van het begin tot het einde aan de orde komen (te beginnen met de arbitrageovereenkomst en de selectie van arbiters en eindigend met de executie van het arbitraal vonnis). Voor- en nadelen van arbitrage Beginselen van arbitrage Verschillende vormen van arbitrage
16B
17
18
Arbitrage-overeenkomst (vereisten en de gevolgen daarvan) Selectie en benoeming van arbiters Arbitraal geding (inclusief de organisatie daarvan) Bewijs in arbitrage Arbitraal vonnis (inclusief rectificatie en aanvulling) Rechtsmiddelen (hoger beroep, vernietiging en herroeping) Tenuitvoerlegging Op al deze onderdelen zal een vergelijking met het bindend advies worden gemaakt. Arbitrage – vernietiging - mr. B.C. Punt, senior rechter A Rechtbank Den Haag Vr 17 februari 2012 | 16.00-17.30 uur Hoe is te vermijden dat een met moeite en veel kosten verkregen arbitraal vonnis bij te overheidsrechter onderuit gaat ? Wees op voorhand attent op de eventuele vernietigingsgronden die de wederpartij zou kunnen aanvoeren. De diverse in de wet genoemde vernietigingsgronden DBFM contracten - mr. M.A. Moolhuizen, advocaat Van Doorne N.V. Do 15 maart 2012 | 10.00-14.00 uur De Rijksgebouwendienst en Rijkswaterstaat hanteren DBFMO-contracten voor hun huisvestings- en infrastructuurprojecten. De afkorting staat voor design, build, finance, maintain en operate. Ook voor andere opdrachtgevers, bijvoorbeeld ziekenhuizen en onderwijsinstellingen, biedt deze contractvorm interessante mogelijkheden. Bij DBFMO vormen ontwerp, bouw, financiering, het onderhoud en de facilitaire dienstverlening één project dat ook als zodanig wordt aanbesteed. De opdrachtgever verplicht zich om voor de contractduur gebruik te maken van het gebouw / de infrastructuur en de diensten en de daarvoor overeengekomen prestatiegerelateerde vergoeding te betalen. In deze module zullen wij de ins en outs van een DBFMO-contract met u bespreken. Verhouding tot andere (bouw)contracten Voor- en nadelen DBFMO-contracten De mechanismen van een DBFMO-contract: hoe werkt het? Risicoverdeling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer Wijzigingen, benchmarking en markettesting: hoe toekomstbestendig is een DBFMO-contract? De structuur rondom een DBFMO-contract: de rol van de banken, de aandeelhouders en anderen UAV GC - mr. D.J.L. van Ee, advocaat NautaDutilh N.V. Do 15 maart 2012 | 14.15-17.30 uur In de bouw maakt men steeds meer gebruik van geïntegreerde contracten, waarbij de aannemer verantwoordelijk is voor ontwerp en uitvoering. In Nederland behoren de UAV-GC tot de meest gebruikte voorwaarden. In deze module wordt ingegaan op de verantwoordelijkheidsverdeling tussen opdrachtgever en aannemer, de structuur van de UAV-GC, toepassingsbereik, en een vergelijking op onderdelen met andere contractsvoorwaarden. Structuur Verantwoordelijkheidsverdeling Vergelijking andere contractmodellen
19
20
Toepassingsbereik Valkuilen en aandachtspunten uit de praktijk Internationaal bouwrecht - prof. J. Uff CBE QC, Keating Chambers Vr 16 maart 2012 | 10.00-14.00 uur Standard forms of contract—how far do they create a unified set of rules—effects of different governing laws Procurement and competition issues and remedies Effects of local law where the construction contract is subject to foreign law Responsibility for fitness for purpose of the project as a whole Delay, extension of time and delay damages Recovery of damages under different governing laws Resolution of differences within the contract framework Resolution of differences outside the contract—adjudication, arbitration and court action International construction and engineering contracts & PPP en PFI - mr. F. Huisman, advocaat Vr 16 maart 2012 | 14.15-17.30 uur Simmons & Simmons LLP & mr. R. Dyton, advocaat Simmons & Simmons London
