MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING JAARGANG 10 - NUMMER 2 - MEI 2009

MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING JAARGANG 10  NUMMER 2  MEI 2009

Vitality Na jaren weer 'Fit aan het Werk' Business Fysiotherapeut wordt steeds vaker een coach Research Brug tussen wetenschap en zorgpraktijk Marketing Marketingtips voor succesvolle fysiotherapeuten

U kent Chemodol, de hypo-allergene afwasbare massage-olie. Maar Chemodis heeft meer massage-oliën. Zoals Chemotherm, een massage-emulsie met milde en verantwoorde warmtewerking. Het zuiver plantaardige Olivine, zonder conserveermiddelen en emulgatoren. Chemovine, speciaal voor de sterk behaarde huid.

Over de rug van Chemodol. En, speciaal voor de overgevoelige huid, Chemoderm met natuurlijke werkstoffen en de ongeparfumeerde Baselin Emulsion met biologische eigenschappen. Uw leveranciers kunnen u er alles over vertellen. Of bel voor meer informatie: 0800-chemodis (0800-24 36 63 47). www.chemodis.nl

Chemodis B.V.

CHEMODIS Dat ligt voor de hand

Para-medische Farmacie Postbus 9160 NL-1800 GD Alkmaar Tel. +31 (0)72 - 520 50 83 Fax +31 (0)72 - 512 82 14

|

CONTENT

|

MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING JAARGANG 10 - NUMMER 2 - MEI 2009

Vitality Na jaren weer 'Fit aan het Werk' Business Fysiotherapeut wordt steeds vaker een coach Research Brug tussen wetenschap en zorgpraktijk Marketing Marketingtips voor succesvolle fysiotherapeuten

4

On the Move Berichten uit de markt

20

Het Gezonde Net Gezonde groei in Het Gezonde Net

22

Intramed Fysiotherapeuten met een heel eigen signatuur

24

NAOMT Samenwerking tussen gespecialiseerde fysiotherapeuten

26

6

Marketing Marketingtips voor succesvolle fysiotherapeuten

34

Business

Fysiotherapeut wordt steeds vaker een coach Nieuwe marktwerking leidt tot intensieve samenwerking

Colofon

10 Vitality

Na jaren weer 'Fit aan het Werk' Mensen met lichamelijke en psychosomatische klachten, die een WWB-uitkering hebben, worden succesvol begeleid terug te keren in het arbeidsproces.

14 Research

Brug tussen wetenschap en zorgpraktijk Thuiszorgorganisaties, Hogeschool en Universitair Medisch Centrum leggen verbinding tussen wetenschap en zorgpraktijk

18 Innovation

Shockwave wordt 'therapy of first choice' Shockwavetherapie stijgt op de ladder van mogelijke therapieën bij orthopaedische aandoeningen.

30 Management

Ondernemers: er is beweging! Veranderingen kunnen snel gaan... net zo snel als de economie?

mei 2009

3

|

ON THE MOVE

|

Intramed en BSN De wet BSN komt steeds dichterbij. Vanaf 1 juni 2009 is het voor iedere zorgverlener verplicht volgens deze wet te werken. De software Intramed heeft het keurmerk BSN glansrijk gehaald. Op 19 maart jongstleden heeft Intramed het keurmerk BSN feestelijk uitgereikt gekregen op het congres Zorg en ICT in de jaarbeurs Utrecht. Voor mensen voor wie de hele wet BSN nog niet helemaal duidelijk of die specifieke vragen rondom dit onderwerp heeft Intramed speciaal op haar site veel informatie gezet over BSN, compleet met stappenplan en doorlink naar de handige site van het VWS. Kijk hiervoor op www.intramed.nl, onder het kopje BSN. www.intramed.nl 쏼 0182 621 107

Leveringsprogramma Solide® vloeren uitgebreid met Betonlook! Mansom Fitfloor, leverancier van vloeren voor fysiotherapie en fitness meldt dat het programma is uitgebreid met de Solide Concrete Sky (Betonlook). Solide vloeren bieden enorm veel mogelijkheden met betrekking tot de vormgeving, uitstraling, mogelijke designs en patronen die binnen praktijken kunnen worden toegepast. De Concrete Sky is leverbaar in zes verschillende kleuren en in tegels van 45 x 45 centimeter of 45 x 90 centimeter. Optioneel kan er een accentueerstrip tussen de tegels worden geplaatst. Het is een duurzaam product dat nauwelijks onderhoud nodig heeft en eenvoudig met een gewoon schoonmaakmiddel te reinigen is. De vloeren zijn watervast en door de slijtvaste structuur zijn zij ook gripvast, zodat de kans op uitglijden wordt verkleind. De 3 millimeter dikke vloer kan door de unieke slijtlaag een zeer hoge gebruiksintensiteit verdragen en is dus in hoge mate bestand tegen veel inloop, vallende gewichten, zwenkwieltjes, verschuiven en druk van zware toestellen, bovendien is zij ook voor vloerverwarming geschikt. Bekijk deze nieuwe lijn op www.mansomfitfloor.nl (Hier kunt u ook 3 gratis staaltjes naar keuze aanvragen). www.mansomfitfloor.nl 쏼 035 655 0510

mei 2009

4

hipNthigh , zeer effectief voor het hele lichaam! Fitnesscentra en gezondheidsinstellingen zijn voortdurend op zoek naar interessant, vernieuwend, efficiënt en leuk lesmateriaal om de activiteiten aantrekkelijk te maken en te houden. Knoopte men voorheen tijdens een aerobic workout of bij grondoefeningen nog een dynaband om de enkels om extra weerstand te geven aan de spiergroepen rond heupen, dijen en billen, nu is er eindelijk een uitnodigend product: de hipNthigh! De hipNthigh is voorzien van prettig aanvoelende en met klittenband verstelbare enkelbanden, met daartussen een uiterst slim bevestigde tubing. Naast een effectieve weerstand tijdens een doelgerichte workout, biedt de hipNthigh veel meer bewegingsvrijheid omdat de tube niet wegglijdt en is daarom ook zeer geschikt als aanvulling bij revalidatie, bodyshape, BBB, Pilates, circuit en personal training sessies. Leverbaar in twee varianten, bulksets voor professionals en aantrekkelijke doorverkoopverpakkingen inclusief oefenboekje en DVD met veel oefenvoorbeelden. www.bodybow.nl 쏼 030-6043552

Het Gezonde Net en Comvio gaan samenwerken Om de bij Het Gezonde Net aangesloten praktijken te kunnen helpen bij ICT-vraagstukken, is een samenwerking opgezet met Comvio. De ontwikkeling en gebruik van softwaresystemen gaat steeds sneller. Hierbij is een professionele ondersteuning noodzakelijk en dit komt de praktijkvoering alleen maar ten goede. Comvio heeft Server Base Computing (SBC) in huis. Het hebben van een back-up is essentieel om calamiteiten te kunnen opvangen. Hiervoor is een online back-up service beschikbaar, zodat de back-up altijd buiten de fysiotherapiepraktijk staat. Comvio kan naast SBC ook zorgdragen voor een eigen server met PC’s en printers, inclusief de aanleg van het netwerk en ADSL verbindingen.

Daarnaast voorziet Comvio in diensten op het gebeid van IT consultancy, hardware onderhoud en support evenals het verzorgen van EDI berichten.

Vloeren die sfeer brengen in uw praktijk

Voor het kwaliteitsmanagementsysteem van Het Gezonde Net is er naast het beheer van handboeken en systeemdocumenten de wens om kengetallen (kwaliteitsindicatoren) te genereren. Bij een gezamenlijke ICT-aanpak met Comvio behoort dit tot de mogelijkheden. Comvio weet welke software er bij Het Gezonde Net wordt gebruikt en aan welke communicatiemiddelen er behoefte is.

behandelkamer

Al met al voor Het Gezonde Net reden om praktijken te adviseren om voor de dienstverlening van Comvio te kiezen.

www.comvio.nl 쏼 0316-294242

www.HetGezondeNet.nl 쏼 0900-4636764

oefenzaal

Togu Jumper groot succes bij introductie De onlangs geïntroduceerde Jumper van Togu is een doorslaand succes gebleken. De Jumper is inmiddels al in veel fitnessclubs en fysiotherapiepraktijken in gebruik. De flexibiliteit van de Jumper maakt dat hij multifunctioneel te gebruiken is voor o.a. balans, coördinatie, springen, proprioceptie oefeningen, het is allemaal mogelijk met de veerkrachtige en sterke 3/4 bal. Er zijn twee uitvoeringen: voor volwassenen en kids. Bij de Jumper zit een trainingsposter met veel functionele oefeningen voor fysiotherapie en fitness. Overtuig uzelf en probeer hem uit in onze showroom, u bent van harte welkom.

kinderfysiotherapie

revalidatie

Zomeraanbieding: Zomeraanbieding: 10% 10% korting korting Op Op het het leveren leveren en en installeren installeren van uw nieuwe nieuwe vloer. vloer. van uw

www.bodybow.nl 쏼 030-6043552

Maak nu een een afspraak. afspraak. Maak nu (Leveren en en installeren in juni tot tot en met september 2009)2009) (Leveren installeren in juni en met september

Tel: 035-6550510 www.mansomfitfloor.nl

mei 2009

5

|

BUSINESS

|

Nieuwe marktwerking leidt tot intensieve samenwerking

Fysiotherapeuten worden steeds vaker een coach

TE K S T : P E T R A W O L T H U I S BEELD: MAR TIN MUNOZ

Sinds 2005 kunnen alle vrijgevestigde fysiotherapeuten onderhandelen met zorgverzekeraars over hun prijzen. In de praktijk leidt deze nieuwe marktwerking tot een intensieve samenwerking tussen fysiotherapeut en zorgverzekeraar. Zorginkoper Ad van Knippenberg van UVIT (Zorgverzekeraar Univé-VGZ-IZA-Trias) en Huib Janssen fysiotherapeut (FysioFitness Nederweert) praten hierover met elkaar in Nederweert. Samen hebben zij één doel voor ogen: patiënten helpen om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid.

mei 2009

6

Met 4,2 miljoen zorgverzekerden is UVIT een grote speler in de markt. Ad van Knippenberg (Zorginkoop en Zorgbeleid Paramedische Zorg UVIT) legt uit: “Om tot goede prijsafspraken en daarmee ook premies te komen, zou een zorgverzekeraar zoals UVIT met iedere zorgaanbieder moeten onderhandelen over een scherpe prijs. Maar praktisch gezien is het ondoenlijk om met duizenden fysiotherapeuten om de tafel te zitten. Daarom heeft UVIT met meer dan 450 fysiotherapiepraktijken prijsafspraken gemaakt. Deze voorkeurleveranciers fysiotherapie zijn verenigd in tien koepels van fysiotherapiepraktijken en actief in heel Nederland. Per koepel is er één contactpersoon die met ons onderhandelt. Hierdoor kunnen we slagvaardig onderhandelen. Willen we met z'n allen de zorg betaalbaar en dus ook beschikbaar houden, dan zijn goede (prijs)afspraken hard nodig. We zitten momenteel met zijn allen in een woelige periode. Nederland is ziek. Als je een thermometer in ons land zou steken, dan zou je daarna Nederland meteen naar de

behandelbank en was de therapeut aan het werk, nu oefent de klant actief en doelgericht voor zijn herstel. De fysiotherapeut fungeert als begeleider. Deze aanpak heeft een sneller en blijvend beter resultaat.” Volgens de UVIT zorginkoper sluit het aanbod van fysiotherapeuten hierdoor steeds beter aan bij de zorgvraag. En wordt er nu gerichter gewerkt op doelgroepen zoals diabetes, obesitas of COPD. “En deze ontwikkelingen gaan alsmaar verder. Samen met de koepels kijkt UVIT ook naar de mogelijkheden op het gebied van preventie en innovatie.” Huib Janssen

Per 2009 biedt UVIT haar klanten iets extra's aan wanneer zij kiezen voor een voorkeursfysiotherapeut die bij hen is aangesloten. Deze actie valt onder de minicampagne “25% meer uit hetzelfde persoonlijke budget”. Van Knippenberg: “Gewoonlijk bedraagt een fysiotherapiebehandeling 28 euro. Een behandeling bij een voorkeursfysiotherapeut kost de klant slechts 22 euro. Hierdoor haalt een verzekerde 25 procent meer

werken in totaal negen fysiotherapeuten. “Ik heb de afgelopen jaren t'een en t'ander meegemaakt en het allemaal overleeft. En nu zitten we weer in roerige tijden. Maar in mijn ogen zijn de recente veranderingen positief. De verschillen in tarieven zullen groter worden en ik denk dat fysiotherapeuten steeds vaker de krachten moeten bundelen.

"Als je een thermometer in ons land zou steken, dan zou je daarna Nederland meteen naar de huisarts sturen" huisarts sturen. Zoveel mensen hebben zorg nodig en dat aantal neemt alleen maar toe. Problemen komen van twee kanten op ons af. Enerzijds het toenemende aanbod patiënten met klachten door een onjuiste leefwijze zoals obesitas of diabetes, anderzijds door een groeiende groep ouderen met gezondheidsproblemen.

Patiënt zelf aan het roer Zorgverzekeraar UVIT zoekt daarom lange termijnoplossingen om die toenemende hulpvraag en stijgende zorgkosten binnen de perken te houden. Care in plaats van Cure is het adagium. Van Knippenberg: “Waar wij als zorgverzekeraar naar toe willen, is dat de klant weer zelf aan het roer staat en verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen gezondheid en leven. De achterliggende gedachte is, hoe gezonder mensen leven en hoe meer ze bewegen, des te minder klachten ze krijgen”. Dat gaat volgens Van Knippenberg helemaal op bij fysiotherapie. “Lag vroeger de klant op de

behandelingen uit diens budget. Voor de duidelijkheid, dit betreft de aanvullende verzekering. Hiermee willen we de klant verleiden om een keuze te maken voor fysiotherapeuten die aan onze eisen voldoen.” De kwaliteitseisen die UVIT stelt aan een voorkeursfysiotherapeut zijn registratie in het Centraal Kwaliteitsregister Fysiotherapie én HKZcertificering. Daarnaast hebben de koepels en UVIT afspraken gemaakt over de organisatiestructuur, (centrale) declaraties, marketing en communicatie en doelmatigheid van zorg.

Bewegen voor gezondheid Inmiddels zijn meer dan 450 fysiotherapiepraktijken aangesloten bij UVIT. Zoals fysiotherapeut Huib Janssen van FyioFitness uit Nederweert. Hij zit al bijna dertig jaar in het vak. Hij startte zijn fysiotherapiecentrum eerst in een rijtjeshuis en sinds vorig jaar in een nieuw pand aan de rand van Nederweert. In zijn fysiofitnesscentrum

In FysioFitness hangt een rustige sfeer. Een oudere vrouw oefent kalm op een stapmachine. De apparaten op de begane grond zijn vooral bestemd voor mensen met gezondheidsklachten. De hogere verdieping, die alleen met de trap bereikt kan worden, zijn ook beschikbaar voor bezoekers zonder klachten. Wekelijks komen achthonderd mensen naar FysioFitness. Daarvan komen driehonderd klanten om hun conditie op peil te houden en vijfhonderd kampen met gezondheidsklachten zoals problemen aan het FysioFitness in Nederweert Huib Janssen startte met twee andere fysiotherapeuten in 1982 FysioFitness in een woonhuis in Nederweert. In 2005 verhuisden zij naar een leegstaand kantoorpand. Al snel bleek dat ook te klein te zijn en verhuisde het team (inmiddels bestaand uit negen fysiotherapeuten) naar een grotere locatie. Fysiofitness is aangesloten bij Het Gezonde Net. (www.fysiofitnessnederweert.nl)

mei 2009

7

| BUSINESS |

is dat niet erg. Maar dat mag niet dé reden zijn dat een behandeling maar voortduurt.”

Zelfredzaamheid prikkelen

Ad van Knippenberg

bewegingsapparaat, neurologische aandoeningen en COPD-klachten, hart- en vaatziektes, overgewicht, osteoporose of diabetes. Huib Janssen: “Het idee van UVIT om mensen in beweging te houden, komt voor honderd procent overeen met ons motto: “Bewegen voor gezondheid”. Ook wij vinden het belangrijk dat mensen na een behandeling in beweging blijven. Preventie is hierbij cruciaal. Doe je daar niets mee, dan blijven patiënten continu in behandeling. Dat zie je vaak bij mensen met chronische klachten. Patiënten ondergaan bij de fysiotherapeut een behandeling, gaan naar huis en komen na verloop van tijd weer met precies dezelfde klachten terug. Die passieve behandelvorm wordt door fysiotherapeuten de hands on methode genoemd. Natuurlijk, na een fysiotherapeutische behandeling verminderen de klachten tijdelijk maar de daadwerkelijke oorzaak (bijvoorbeeld te weinig bewegen of een ongezonde levensstijl) wordt niet aangepakt. Patiënten hoeven bij een hands on behandeling zelf niets te doen. Soms ervaren mensen een fysiotherapeutische behandeling als een moment van pure verwennerij en extra aandacht. Op zich Zorg voor de Toekomst In de Beleidsagenda 2008 “Zorg voor de Toekomst” van het ministerie van VWS staan zes peilers centraal: Kwaliteit, Veiligheid, Innovatie, Werken in de zorg, Preventie en Participatie”. Minister Ab Klink wil mensen meer in beweging krijgen om zoveel gezondheidsklachten in de toekomst te voorkomen. Hij overweegt zelfs “bewegen op recept” in het basispakket op te nemen.

mei 2009

8

De huidige aanspraak “Chronische fysiotherapie” (recht op zorg vanuit de zorgverzekeringswet) geeft de patiënt nog steeds recht op een onbeperkte behandeling. Ook zorgverzekeraar UVIT wil dat de overheid daar opnieuw naar kijkt. Volgens UVIT kan door beperking van het aantal behandelingen, de behandelperiode of door de invoering van een eigen bijdrage, de eigen verantwoordelijkheid en het zelfmanagement bij de patiënt geprikkeld worden. Voor het slagen van een behandelingserie is het volgens Huib Janssen echter van cruciaal belang dat de patiënt instemt én meewerkt aan de uitvoering. “Dat moet bij het maken van een behandelplan duidelijk voor ogen staan. Want

de fysiotherapeut en aan het patienten dossier. Fysiotherapeut Huib Janssen voegt daar nog wel aan toe dat die info wel goed moet passen bij de wensen en de gegevens van de fysiotherapeuten. Bovendien moeten de nieuwe systemen gemakkelijk aansluiten aan reeds bestaande systemen. Janssen: “Als dat niet het geval is, dan krijg je als fysiotherapeut alleen maar meer informatie te verwerken en kost het bijhouden extra tijd. Daar zitten we ook niet op te wachten.”

Geen tegenstanders Volgens Van Knippenberg is die bezorgdheid deels terecht. Het digitale tijdperk moet juist het werk van de fysiotherapeut gemakkelijker maken. Geleidelijk aan willen we ook meer naar de invoering van protocollen toe. Je kunt denken aan een bepaald protocol bij de aanpak van rugklachten, waarbij je een onderverdeling of gradering kunt

"Mensen zagen fysiotherapiebehandeling als pure verwennerij" patiënten kunnen diverse en complexe problemen hebben. Als je daarmee als fysiotherapeut geen rekening houdt, dan heeft motivatie geen enkele zin. Om die reden houden we regelmatig enquêtes onder onze bezoekers om te peilen of we nog goed bezig zijn.” Dankzij deze persoonlijke aanpak krijgen vooral chronische patiënten weer vertrouwen in de herstelmogelijkheden van hun eigen lichaam en nemen het heft in eigen handen. Tegelijkertijd verandert de rol van de fysiotherapeut van een behandelaar in een coach die adviezen aan patiënt meegeeft. Bijvoorbeeld door de patiënt oefeningen mee te geven die hij thuis kan uitvoeren.”

maken tussen light, medium en heavy. “Er is dus nog veel te verwachten van ‘onze’ kant. En daarbij denken we niet alleen aan onze eigen belangen. De afgelopen jaren is de sfeer tussen de zorgverzekeraar en fysiotherapeut sterk veranderd. Er is geen wij/zij houding meer. We zien elkaar nu veel meer als partners die zoeken naar de beste oplossingen om patiënten zelfredzamer te maken. We zijn de fase voorbij waarin we elkaar als tegenstanders zagen die slechts aan hun eigen voordeel dachten.” Huib Janssen knikt bevestigend: “Voor mij als fysiotherapeut vormen alle veranderingen geen probleem. Zolang je maar voorop loopt in de harmonie die nu voorbij komt.” 쏔

Zorginkoper UVIT, Ad van Knippenberg: “En er staat nog veel meer te gebeuren voor fysiotherapeuten. Zo gaan we inzoomen op E-health. Dat houdt in dat wij via het internet bepaalde diensten aanbieden. Deze diensten richten zich niet alleen op de klant, maar leveren ook voordeel op voor de voorkeursfysiotherapeut. E-health bevordert de mogelijkheden tot zelfreflectie en zelfmanagement bij de klant. Deze klantgegevens kunnen gekoppeld worden aan de administratie van

Vrij markt voor fysiotherapeuten in 2005 ingevoerd Vanaf 2005 is vrije prijsconcurrentie toegestaan bij het B-segment van de ziekenhuiszorg, bij de vrijgevestigde psychotherapeuten en bij de vrijgevestigde fysiotherapeuten. Fysiotherapeuten en zorgverzekeraars hebben sinds die tijd de vrijheid om zelf over prijs te onderhandelen.

| V I TA L I T E I T |

Work2 en De Gezonde Zaak, een succesvolle combinatie

Na jaren weer 'Fit aan het Werk' TE K S T : C A R O L I N E M A N G N U S B E E L D : WI M VA N I J ZE N D O O R N

Eind 2007 startte in Rotterdam de samenwerking tussen Work2 en De Gezonde Zaak, met als doel mensen met lichamelijke en psychosomatische klachten, die een WWB-uitkering ontvangen, te begeleiden succesvol terug te keren naar het arbeidsproces. De LifeCoaches van Work2 nemen een werkzoekende aan de hand om er alles aan te doen om de werkzoekende weer terug te brengen in het arbeidsproces. Naast het zoeken van een passende baan wordt er gewerkt aan de fysieke, mentale en sociale belastbaarheid. Hiervoor doorlopen de werkzoekenden een speciaal traject van 12 weken bij De Gezonde Zaak. De samenwerking tussen de partijen is succesvol gebleken. Een gesprek met direct betrokkenen.

mei 2009

10

Deelnemen met een gerust hart

; Geschikt

De deelnemers die via de gemeente Rotterdam bij Work2 terecht komen hebben een hele grote afstand tot de arbeidsmarkt. Sandra Gomes, LifeCoach van Work2: “Via de klantmanager van het UWV komt een werkzoekende bij ons terecht. De redenen waarom iemand geen werk heeft, zijn heel divers. Het kan zijn omdat een persoon een ongeluk heeft gehad of als gevolg van een ziekte niet kan werken. Of iemand heeft op jonge leeftijd kinderen gekregen, altijd voor de kinderen gezorgd, en nog nooit een vaste baan

“De eerste stap in het programma ‘Fit aan het Werk’ is de intake bij een fysiotherapeut. We meten de biometrische gegevens en onderzoeken of de werkzoekende belastbaar genoeg is om deel te kunnen nemen aan het beweegprogramma ‘Fit aan het Werk’. Daarna volgt de screening door een arts of hij of zij fysiek, mentaal en sociaal geschikt is voor de deelname aan het groepsproces,” aldus Danni van Gool, projectcoördinator en fysiotherapeut bij De Gezonde Zaak. “Wanneer blijkt dat deelnemer niet geschikt wordt geacht

“Je bereikt meer dan alleen werkhervatting, je brengt mensen ook ‘terug in het leven’” gehad. Het doel van de LifeCoach is om de werkzoekende door persoonlijke en intensieve begeleiding weer aan het werk te krijgen. Wanneer een werkzoekende bij ons wordt aangemeld, wordt hij of zij standaard aangemeld voor het 'Fit aan het Werk' programma bij De Gezonde Zaak. Dan begint het proces voor de werkzoekende, want er zullen dingen geregeld moeten worden om aan het programma deel te kunnen nemen, zoals bijvoorbeeld het opvangen van de kinderen. Wanneer daar hulp voor nodig is, kunnen we als LifeCoach daarbij helpen. We willen namelijk dat de werkzoekende met een gerust hart kan gaan deelnemen aan het programma, zonder zorgen over de thuissituatie.”

Danny Gool

om deel te nemen aan ‘Fit aan het Werk’, dan verwijzen wij hem of haar door voor verdere specifieke behandeling. Als de werkzoekende geschikt wordt geacht, dan komen ze in het ‘Fit aan het Werk’ programma terecht. Dit programma duurt 12 weken, gedurende 3 dagdelen per week.” Sandra vult aan: “Maar liefst 90% van de aangemelde werkzoekenden blijkt geschikt te zijn voor deelname aan het programma.”

Individuele doelstellingen Het modulaire programma van ‘Fit aan het Werk’ bestaat uit een combinatie van theoretische sessies, sport en spel activiteiten en beweegprogramma’s om de belastbaarheid te verhogen. De invulling van het programma gebeurt aan de hand van modules. Belastbaarheidtraining loopt als rode draad door het programma. Op iedere trainingsdag trainen de deelnemers hun fitheid aan de hand fitnessactiviteiten of andere beweegvormen. Ook worden diverse spelvormen aangeboden waarmee de deelnemers behalve hun conditie ook diverse werknemersvaardigheden trainen. Daarnaast krijgen de deelnemers tijdens de trainingsperiode theoriesessies over bepaalde thema’s, zodat ze meer inzicht krijgen in het belang van een goede gezondheid. De werkzoekenden worden vaardigheden bijgebracht hoe ze gezond kunnen blijven. Door de specifieke opbouw en de intensiteit van het programma wordt tevens het dagritme van een werkdag

Sandra Gomes

gesimuleerd en daarmee getraind. En omdat ze ongeveer drie maanden in een vaste groep trainen, wordt gelijk gestimuleerd dat afspraken naar elkaar en de groep worden nagekomen. Belangrijk neveneffect is dat de deelnemers (soms zeer waardevolle) sociale contacten leggen. “Voorafgaand aan het programma worden de individuele doelstellingen vastgelegd”, licht Danni verder toe. “Deze kunnen zowel fysiek (bijvoorbeeld versterking van de rug, afvallen of in beweging komen), mentaal (zelfvertrouwen op doen, motivatie krijgen) als sociaal (sociale contacten leggen, uit sociaal isolement komen, opbouw van ritme) zijn. Voorop staat dat het hele programma gericht is op werk. Het groepsproces bij de activiteiten is daarbij heel belangrijk. Door middel van de sport- en spelactiviteiten worden vaardigheden getraind als samenwerken, het geven van leiding, initiatief nemen en effectief communiceren. Sommige spelen worden volledig gestuurd in deze richting, zodat iedere deelnemer deze vaardigheden aanleert.”

Continue evaluatie “Het programma wordt altijd gegeven in een groep bestaande uit 15 tot 18 personen. Iedere deelnemer heeft zijn/haar eigen individuele doelstelling(en) die gedurende het programma, elke week worden geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Dit wordt zoveel mogelijk besproken in de groep”, aldus Danni. “Wanneer een deel-

mei 2009

11

|

V I TA L I T E I T

|

nemer dit wil, kunnen ook individueel dingen worden besproken. Hierbij kan ook een psycholoog betrokken zijn. Dit kan na afloop van of voorafgaand aan het dagelijkse programma.” Sandra haakt hierop in: “Dat is ook het moment dat er altijd een LifeCoach aanwezig is. Wanneer een deelnemer er behoefte aan heeft, dan kunnen ze met hun vragen direct bij ons terecht. In de periode dat ze het ‘Fit aan het Werk’ programma volgen, blijven we betrokken, draaien af en toe een lesje mee en zijn ondertussen op zoek naar een vrijwilligersstage of baan voor de werkzoekenden die deelnemen. Het verschilt per persoon hoe snel het gerealiseerd kan worden, dat is niet in te schatten.”

Angsten wegnemen “Voor de meeste deelnemers is het in het begin een hele omschakeling”, geeft Sandra aan. “Een werkzoekende die al jaren een ww-uitkering heeft, is gewend zelf een bepaald ritme aan de dag te geven. Wanneer ze gaan deelnemen aan het programma wordt de structuur van de week voor jou bepaald. Maar het kan ook zijn dat iemand in een sociaal isolement is geraakt, en nu opeens alles met en in een groep gaat doen. Dan moeten ze gaan basketballen, krijgen ze informatie over voeding, moeten ze in beweging komen. Dat vraagt een behoorlijke aanpassing in het begin, maar bij het merendeel van de deelnemers wordt het heel snel positief ervaren.” “Dat klopt”, zegt Anoeshka Mangru, een werkzoekende die het programma heeft gevolgd. “Voordat ik aan het programma heb deel genomen dook ik zodra de kinderen naar school waren, weer mijn bed in. Ik deed wat huishoudelijke dingen en dat was het dan. Door ‘Fit aan het Werk’ heb ik weer een dagritme gevonden en structuur gekregen. Bovendien heb ik een leuke tijd gehad. Danni: “De deelnemers komen vaak heel negatief binnen. Dan is het aan ons om hen te overtuigen wat de mogelijkheden zijn en hun angsten wegnemen. En dat gebeurt heel succesvol. Op dit moment zijn er 16 groepen afgerond, 92% van de deelnemers hebben hun doelstellingen na afloop van het programma gehaald, daar zijn we trots op. En ook de deelnemers zijn enthousiast en hebben de groepsgewijze aanpak gewaardeerd.” Anoeshka: “Door het groepsproces wordt je sociale leven uitgebreid. Je ontmoet andere mensen, je maakt

mei 2009

12

weer deel uit van een groep. En ook heb ik mijn eigen problemen leren relativeren als je hoort dat andermans problemen veel erger zijn dan je eigen problemen. Ik sta er nu veel positiever in. Ik heb geleerd om met mijn beperAnoushka Mangru king om te gaan, heb geleerd om contacten te leggen en om weer naar buiten te gaan. En ook na de training heb ik Door ervaring leer je om op een opbouwende al die positieve dingen weten vast te houden. Ik manier met de groep om te gaan. Dat betekent heb een nieuw dagritme, zit beter in mijn vel en dat je soms boven de groep moet staan, maar op het juiste moment er ook midden tussen in moet zie de toekomst positief.” kunnen staan. Het is finger spitzen gefühl. En dat Gemotiveerd houden en blijven hebben onze beweegadviseurs. Bovendien bereik “Het werken met de groepen is ontzettend leuk, je meer dan alleen werkhervatting, je brengt ze uitdagend en heel dankbaar. We krijgen vaak de ook ‘terug in het leven’. En dat maakt dat het reactie: ‘Jarenlang heb ik het gevoel gehad dat heerlijk werk is.Je ziet mensen op bloeien en je er niet naar mij geluisterd wordt, nu wordt alles ervaart de dankbaarheid en blijdschap. Daar doe bespreekbaar gemaakt’, dat doet goed”, vertelt je het voor.” Danni. “Op dit moment draaien we twee groepen tegelijk, tweemaal per dag. Wij zijn er al 1,5 jaar Succesvol continu mee bezig. Het draait door onafhanke- Na het programma worden de deelnemers na 12 lijk van vakanties. We hebben hiervoor gekozen weken weer ‘overgedragen’ aan de LifeCoach. omdat het veel moeite kost om iets op te bouwen. “Ondertussen heb ik niet stil gezeten,” aldus Wanneer je het programma drie of vier weken Sandra. “Voor sommige werkzoekende heb ik zou onderbreken, dan is de kans op terugval groot direct na het ‘Fit aan het Werk’ programma drie en kun je helemaal opnieuw beginnen. Bij elke maanden vrijwilligerswerk gevonden om werkafwezigheid wordt er contact opgenomen met ervaring op te doen of soms zelfs een baan. De de deelnemer. Als een deelnemer zonder bericht werkzoekenden waar ik niet direct aansluitend afwezig is trekken we meteen aan de bel. Samen aan het ‘Fit aan het Werk’ programma een werkmet de LifeCoach komt er een gesprek met de ervaringsplaats heb kunnen vinden worden dan deelnemer om de reden te achterhalen waarom wel eens ongeduldig, maar dat vind ik juist goed, iemand niet komt. We leggen dan de meerwaarde het werkt motiverend. Als LifeCoach hebben we van het programma nog een keer uit. Bijna altijd 15 maanden de tijd om werk te vinden. We helpen lukt het om samen met de LifeCoach de persoon de werkzoekenden om er achter te komen wat ze willen en wat binnen de mogelijkheden ligt.” weer te motiveren om mee te doen.” Anoeshka bevestigt dit: “Ik weet nu beter wat Finger spitzen gefühl voor werk ik graag wil doen. Ik heb drie maanden De deelnemers aan het programma ‘Fit aan het vrijwilligerswerk gedaan bij een fitnesscentrum. Werk’ zijn niet te vergelijken met de deelnemers Het was een eye opener. Die richting wil ik graag aan de interventies die veel bij De Gezonde Zaak op en dat gaat hopelijk lukken. Ik ben al ver in de worden gedaan. De doelgroep van die interventies sollicitatieprocedure. Het zou een mooie afsluizijn werknemers die in het arbeidsproces zitten. ting zijn als ik de baan zou krijgen. Ik ben echt Danni: “De werkzoekenden zijn een hele andere heel positief over zowel ‘Fit aan het Werk’ als doelgroep, die je ook anders moet benaderen. mijn LifeCoach bij Work2, Sandra. Er wordt naar Zij staan aan de zijlijn, ze maken (nog) geen deel je geluisterd, maar er wordt ook verlangd dat je uit van het arbeidsproces. Als beweegadviseur je inzet en actie onderneemt. Maar altijd werd ik moet je echt feeling voor deze doelgroep en de gesteund en geholpen met procedures en ‘dingen’ groepsprocessen hebben. Het is heel intensief. aanvragen. Ik ben er heel dankbaar voor.” 쏔

MR CUBE

Nieuw: de “MR CUBE” Monitored Rehab Systems presenteert de “MR CUBE”; een uniek systeem dat u eenvoudig aan elk trainingsapparaat kan koppelen en die communiceert via blue tooth. De 3D Monitored Rehab Systems Software maakt het voor u mogelijk om neuromusculaire test- en oefenprogramma’s aan te bieden op uw huidige trainingsapparatuur. De uitdagende software doet een appèl op de coördinatieve en proprioceptieve capaciteiten van uw patiënt. De 3D Monitored Rehab Systems Software communiceert met het elektronische patiëntendossier FysioRoadmap. Testresultaten worden automatisch aan het dossier van uw patiënt gekoppeld.

Bel voor meer informatie 023 750 54 44.

De “MR CUBE”, door zijn universele aansluiting toepasbaar op elk trainingsapparaat.

! ! ! es c c u s ot o r g n e e l a u n d j i w Wereld De MR CUBE aangesloten op een pully. Communicatie van de cube naar uw PC verloopt via een blue tooth verbinding. De nieuwe 3D Monitored Rehab Systems Software met diverse trainingsvormen.

Monitored Rehab Systems Claes Tillyweg 2 2031 CW Haarlem 023 750 5444 [email protected] www.mrsystems.nl

Een demonstratie van de MR Cube? Maak een afspraak met ons voor een demonstratie van 1 uur bij u in de praktijk via 023 - 750 54 44. mei 2009

13

|

RESEARCH

|

Start van Academische werkplaatsen

Brug tussen wetenschap en zorgpraktijk TE K S T : C A R O L I N E M A N G N U S B E E L D : WI M VA N I J ZE N D O O R N

Academische werkplaatsen zijn opgericht om een verbinding te leggen tussen wetenschap en zorgpraktijk. Sinds dit jaar is de academische werkplaats ‘Preventiekracht thuiszorg, langer gezond’ gestart. Dit is een samenwerking tussen de thuiszorgorganisatie Valent en Hogeschool Leiden, en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Jeannette Boiten is werkzaam binnen deze academische werkplaats. Een gesprek over achtergronden, doel en motivatie voor dit onderzoek.

mei 2009

14

Van praktijk naar onderzoek Bij academische werkplaatsen gaat het om het overbruggen van de kloof tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek. Jeannette Boiten richtte zich hier als docent op de opleiding fysiotherapie op de Hogeschool Leiden al jaren op. Jeannette: “Mijn missie was om studenten fysiotherapie zo te stimuleren dat ze in staat zijn om hun eigen vaktijdschriften te lezen en artikelen kritisch te beoordelen. Ik wilde ze leren om doelgericht en systematisch te werk te gaan.

dat ze vragen die ze in hun praktijksituatie tegen zouden komen meer om zouden kunnen zetten naar wetenschappelijk onderzoekbare vragen. Met het onderzoek binnen deze academische werkplaats kan ik zelf een bijdrage leveren aan het overbruggen van de kloof tussen de praktijk en wetenschap in de zorg.”

Subsidieverstrekker ZonMw De academische werkplaats ‘preventiekracht thuiszorg’ is mogelijk gemaakt door een subsidie

Ik kan een bijdrage leveren aan het overbruggen van de kloof tussen de praktijk en wetenschap Daarbij trok ik een parallel tussen het methodisch handelen als fysiotherapeut en de stappen in het wetenschappelijk onderzoek.” Hierbij verwijst Jeannette naar de bijgestelde druk van het boek ‘Diagnostiek in de Fysiotherapie, Proces en Werkwijze’ dat dit voorjaar verschijnt. Met drie van haar oud-studenten heeft ze het hele boek geactualiseerd. Jeannette vervolgt: “Binnen het onderwijs over onderzoeksmethodologie en de afstudeerprojecten stimuleerde ik studenten om (in de toekomst) mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek met de benodigde lef en competenties die ze hadden verworven om het projectplan kritisch te lezen. Maar ook eerst beoordelen of je de interventies die je als fysiotherapeut voor dat onderzoek moeten uitvoeren wel in het belang van de fysiotherapie vindt. Daarnaast hoopte ik Hoofddoelstellingen ZonMw programmalijn Preventiekracht: 1. Het bevorderen van een (kosten)effectieve uitvoering van preventie en gezondheidsbevordering bij thuiszorgorganisaties. 2. Het versterken van de verbinding tussen preventie en zorg. 3. Het bevorderen van samenwerking tussen thuiszorgorganisaties en andere (lokale) partijen. 4. Zorgdragen voor verankering: a. door het overdragen van de aansturing van de uitvoering van preventieactiviteiten aan het Centrum Gezond Leven of aan de gemeenten in het kader van de WCPV (Wet collectieve preventie volksgezondheid) en b. door het betrekken van ziektekostenverzekeraars bij de financiering van preventieactiviteiten door thuiszorgorganisaties

van ZonMw. De aanvraag voor deze academische werkplaats is gedaan onder de titel: ‘Langer gezond! Programmatische preventie van diabetes mellitus type 2 en overgewicht, inclusief vroegsignalering en adequate ketenzorg’. ZonMw is ruim 10 jaar geleden ontstaan en is de subsidieverstrekker voor zorgonderzoek in Nederland. ZonMw werkt aan de verbetering van preventie, zorg en gezondheid door het stimuleren en financieren van onderzoek, ontwikkeling en implementatie. Het is een intermediaire organisatie en staat voor kennisvermeerdering en vernieuwing van de gezondheidszorg en het gezondheidsonderzoek. ZonMw heeft de opdracht om oplossingen te zoeken voor bepaalde knelpunten of om gericht werkterreinen te stimuleren. ZonMw analyseert met deskundigen uit het veld de stand van zaken, de dilemma’s, de prioriteiten en de oplossingsrichtingen. Dat wordt verwoord in een programma: een plan van aanpak dat richting geeft aan de ontwikkeling van het wetenschappelijk onderzoek en de gezondheidszorg. Binnen zo’n programma krijgen wetenschaps- en praktijkinstellingen de mogelijkheid om onderzoek te doen of om op projectbasis vernieuwingen te ontwikkelen, te testen en uit te voeren. Hoofdopdrachtgevers van ZonMw zijn het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Eén van de vormen die ZonMw gebruikt is het faciliteren van academische werkplaatsen. Dit zijn infrastructurele regionale samenwerkingsver-

banden tussen een (praktijk-)organisatie als een GGD of een Thuiszorgorganisatie en een universiteit, hogeschool of kennisinstituut. Ze hebben als doel het structureel versterken en verankeren van vraaggestuurde onderzoeksactiviteiten.

Unieke samenwerking De academische werkplaats ‘Preventiekracht thuiszorg’ waar Jeannette Boiten nu werkzaam is, valt binnen de ZonMw programmalijn Preventiekracht. Dit programma heeft vier hoofddoelstellingen (zie kader). Op basis van deze hoofddoelstellingen moet het programma bijdragen aan een kwalitatief goede lokale uitvoering van preventie en uiteindelijk aan het bevorderen en beschermen van de volksgezondheid. “Op dit moment zijn er drie Academische Werkplaatsen Preventiekracht Thuiszorg”, geeft Jeannette aan. “Ze bieden een unieke samenwerking tussen praktijk en wetenschap ten gunste van een praktijkprobleem in de thuiszorg. Het werken in een praktische keten is belangrijk voor de implementatie van resultaten.” De organisaties en thema’s van de werkplaatsen zijn: De Zellingen (dementie), Icare (overgewicht en obesitas) en Valent (diabetes mellitus 2 en overgewicht).

Onderzoeksprojecten “Om voor subsidie van ZonMw in aanmerking te komen werd in 2007 en 2008 vanuit het lectoraat ‘Mensen met chronische ziekten’ van de Hogeschool Leiden gewerkt om een praktijkprobleem van Valent samen met Valent om te zetten in onderzoeksprojecten. Dit betrof het ontwikkelen en onderzoeken van programmatische preventie voor de 45-plusser met overgewicht en/of (hoog risico op) diabetes mellitus 2,” aldus Jeannette. “Bekend is dat door leefstijl- en beweegprogramma’s er gezondheidswinst te behalen is bij deze groep personen. Dit geldt vooral voor de mensen met een lagere Sociaal Economische Status (SES) en mensen van niet westerse allochtone afkomst (Turkse, Marokkaanse, Hindoestaanse of Creoolse afkomst). Het is de bedoeling van het onderzoek om thuiszorgmedewerkers een bijdrage te laten leveren aan de vroegopsporing van mensen met overgewicht en mogelijk diabetes. Vervolgens wordt nagegaan of zij deze personen actief kunnen begeleiden naar beweeg- en leefstijlpro-

mei 2009

15

|

RESEARCH

|

gramma’s. Met de nadruk op het inbedden in en optimaliseren van de ketenzorg.”

Diabetes en vasculair risicomanagement Binnen de preventie en zorg voor 45 plussers met overgewicht en diabetes is veel gaande. Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor diabetes mellitus type 2, en diabetes is dat voor hart- en vaatziekten. Recent is de zorgstandaard vasculair risicomanagement voor zorgverleners gepubliceerd. Deze zorgstandaard vormt een aanvulling op de multidisciplinaire CBO-richtlijn/ NHGStandaard cardiovasculair risicomanagement. In de richtlijn staat welke patiënten in aanmerking komen voor vasculair risicomanagement, hoe bij deze patiënten de hoogte van het risico voor hart- en vaatziekten te bepalen en welke behandelingen effectief zijn om dit risico te verlagen. Deze zorgstandaard geeft aanwijzingen voor de organisatie van de zorg. Het beschrijft elementen van het Chronic Care Model per risicofactor. Een voorbeeld hiervan is de beschrijving bij ‘lichamelijke activiteit’ met de aandachtsgebieden voor de ondersteuning van het zelfmanagement van cliënten en de deskundigheid van de professional.

Belang van evidence based programma’s “Het is zaak om als ‘ondernemers in beweging’ in preventie en zorg gebruik te maken van evidence based programma’s”, benadrukt Jeannette. “Ik vind het belangrijk om te zorgen dat de goede dingen worden gedaan en de dingen goed worden gedaan. Op het gebied van diabetes en overgewicht zijn er veel ontwikkelingen. Denk aan ‘de beweegkuur’ georganiseerd vanuit NISB, de ontwikkelingen in de thuiszorg vanuit NIGZ en ‘het partnerschap overgewicht’. Binnen de academische werkplaats wordt ook gebruik gemaakt van deze recente ontwikkelingen die gaande zijn. Ze bieden een structuur, waarbinnen het evidence based werken wordt gestimuleerd.”

Beweeg- en leefstijlinterventies belangrijk in fysiotherapie Voor Jeannette is het een uitdaging om vorm te geven aan de academische werkplaats in samenwerking met Valent en het LUMC. Ze kan hierbij haar eigen opleidingen (fysiotherapie en bewegingswetenschappen) en ervaringen als redacteur van het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie, wetenschappelijk medewerker bij de toenmalige Stichting Wetenschap en Scholing Fysiotherapie

en docent fysiotherapie combineren. De laatste jaren richtten Jeannette haar activiteiten binnen de hogeschool zich vooral op ‘Minoren onderwijs fysiotherapie’ en het lectoraat ‘Mensen met Chronische Ziekten’. De stap naar ‘onderzoeker binnen de werkplaats’ was voor Jeannette een logische stap: “In deze academische werkplaats komt voor mij alles samen. Een belangrijke drive voor mij is het leveren van een bijdrage aan het toepassen van evidence based handelen in de zorg, in dit geval voor preventie-activiteiten in de thuiszorg. De koppeling naar een ketenzorgproject maakt het direct mogelijk dat de resultaten geïmplementeerd kunnen worden. En bovendien door een opsporingprogramma in combinatie met een beweeg- en leefstijlinterventie is er ook een koppeling met mijn roots als fysiotherapeut. Dit samen met het werken aan een nieuw, complex project met diverse organisatie- en implementatievragen en de mogelijkheid tot het afronden met een promotie zijn voor mij genoeg redenen om deze uitdaging aan te gaan. Met dit onderzoek zal ik aan de fysiotherapie en de opleiding fysiotherapie een bijdrage blijven leveren. Want motiveren tot beweeg- en leefstijlinterventies zullen altijd belangrijke onderdelen in de fysiotherapie zijn en blijven.” 쏔

Online werken nu vanaf € 20,- per maand Online diensten van ComVio: Met afstand de grootste! Met Server Based Computing wordt uw administratie beheerd vanaf een centrale server van ComVio. Uw administratie is zo veilig, goedkoop en vanaf verschillende locaties (praktijk, sublocaties en thuis) bereikbaar en beschikbaar.

De voordelen • • • • • •

Onafhankelijk Grootste van Nederland Hosting van zowel uw beroepsapplicatie als MS Office Uw gegevens staan in een centrale en veilige omgeving Updates, backup, onderhoud en beheer doet ComVio voor u U bent niet gebonden aan een vaste werkplek

• • • •

Dure investeringen zijn verleden tijd Vakkundige, adequate en snelle support Aansluiting op de berichtendienst van regionale netwerken Alle pakketten: Intramed, RAAM, Fysioroadmap, FIS-i, Fysiologic, Medikad, Health software, Het Gezonde Net en Prosoftware

Dit betekent • • • • • •

Groot gemak Super veilig Communicatie met overige zorgverleners in 1e en 2e lijn Nooit meer verlies van data Tijd- en kostenbesparend Dagelijks meer dan 2.000 tevreden gebruikers actief

Online demonstratie op aanvraag!

ComVio b.v. | Postbus 150 | 6940 AB Didam | Telefoon: 0316 29 42 42 | Fax: 0316 29 41 00 | E-mail: [email protected]

Uw eigen website Makkelijk en persoonlijk Net zoals Fysiotherapie Somatic “Wij hebben voor Pharmeon, Uw Praktijk Online, gekozen, omdat de koppeling met Intramed ons erg aanspreekt. Het is handig dat patiënten zich via onze website kunnen inschrijven! Deze gegevens kunnen met een paar drukken op de knop geïmporteerd worden. Dit scheelt veel tijd.” “Daarnaast is de website makkelijk te onderhouden en als we geen tijd hebben, wordt het gratis geregeld voor je. Pharmeon luistert goed naar mijn wensen, levert kwaliteit en werkt erg snel.” www.somatic.nl

U de zorg voor uw patiënt, wij voor uw website Gratis proefperiode, daarna €28,75 per maand (020) 6500 100 UW APOTHEKER ONLINE

UW PRAKTIJK ONLINE

UW ARTS ONLINE

www.pharmeon.nl UW TANDARTS ONLINE

UW DIERENARTS ONLINE

Abakus: EPD en expertsysteem in één! Abakus is de meest innovatieve en gebruiksvriendelijke praktijkoplossing voor fysiotherapeuten (al dan niet gespecialiseerd) en oefentherapeuten. Abakus ondersteunt u bij de besluitvorming in de spreekkamer. Het helpt u bij de functionele diagnostiek, prognostiek en evaluatie van de therapie.

AbaKus B.V. Zonneoordlaan 17 6718 TK Ede T (0318) 65 78 25 E [email protected] I www.abakus.nl

U U U U U U U U

Ondersteunt HKZ en KNGF richtlijnen verslaglegging. Minimale administratieve handelingen. Ontwikkeld met en voor de dagelijkse praktijk. Gericht op kwaliteit van de behandeling. Ondersteunt het klinisch redeneren. Een expertsysteem met meer dan 250 meetinstrumenten. Huiswerkfunctie en behandeldagboek voor de patiënt. Ondersteunt het praktijkmanagement en de vervaardiging van het praktijkjaarverslag. Kijk voor meer informatie op www.abakus.nl of bel naar (0318) 65 78 25 mei 2009

17

|

I N N O V AT I O N

|

Shockwave wordt ‘therapy of first choice’

Het jaarlijks congres van ‘the International Society for Medical Shockwave Treatment’ (ISMST) dat begin april 2009 in Sorento in Italië werd gehouden, toont aan dat shockwavetherapie stijgt op de ladder van mogelijke therapieën bij orthopaedische aandoeningen. Werd shockwavetherapie de afgelopen jaren toegepast bij behandelresistente aandoeningen, inmiddels is shockwavetherapie voor diverse aandoeningen ‘therapy of first choise’. Cas Wolbert, sportfysiotherapeut en praktijkhouder in Boxtel, herkent ook in Nederland deze ontwikkeling. “Wanneer ik calcificaties op het echobeeld zie die een relatie hebben met de klachten, stel ik shockwavetherapie voor. Trouwens, dat doe ik ook bij hielspoor en kniepeestendinopathieën. Dat zijn klachten die met shockwave zo snel en blijvend goed te behandelen zijn, dat ik het fysiotherapeutisch alternatief liever niet aanbiedt.” Ruim 90 wetenschappers en behandelaars uit alle delen van de wereld wilden in Sorento een update krijgen over de status van onderzoek en de klinische ervaringen met shockwavetherapie

mei 2009

18

(SWT). Meer dan 70 lezingen gaven een goede indruk van wat er momenteel speelt rondom deze bijzondere therapie. Hieronder een verslag van enkele presentaties.

Breed toegepaste indicaties Hielpijn Hielpijn op basis van fasciïtis plantaris (FP) heeft in alle studies en hoge successcore. Er werden diverse studies gepresenteerd, met statistisch significante verschillen tussen therapiegroep, placebo- en controlegroep. De meeste onderzoekers presenteerden ongeveer de volgende verdeling: excellent or good result 75%, acceptable result 10%, poor result 15%, ongeacht of er vooraf con-

servatieve therapie werd toegepast. Er werden geen klachttoenames of bijwerkingen gerapporteerd. In Italië onderzoekt men momenteel welke voorspellende waarde de BMI (Body Mass Index) van patiënten heeft voor SWT bij hielpijn. M. Ottone et al. rapporteert ook na 3 jaar een uitstekend of goed resultaat bij 76% van de patiënten. Korte en lange termijneffecten lijken dus vergelijkbaar. Epicondylitis A. Lang, H. Neuland et al.(Duitsland) onderzochten 83 patiënten met chronische epicondylitis (gem. leeftijd 42,3 jaar, gem. 20,6 weken symptomen). Bij intake was de pijnscore 7.6 op een

VAS van 1-10. 6 weken na de behandeling was de score gemiddeld 1.5. In Nederland lijken de resultaten veel minder consistent. Volgens Neuland is het belangrijk om onderscheid te maken tussen primaire of secundaire tendo-chondrale-osteopathie, zoals hij de klacht noemt. Bij de primaire vorm komen de klachten voort uit een lokale afwijking; bij de secundaire vorm uit de omliggende structuren of systeemziekte. Vooral de primaire enthesiopathie of insertietendinopathie komt in aanmerking voor SWT. Mogelijk dat daar de oorzaak ligt voor de wisselende resultaten die in Nederland ervaren worden. Jumpersknee Interessant was de lezing van Hans Zwerver, sportarts aan het Universitair Sportmedisch Centrum Groningen. Zwerver presenteerde zijn review naar ESWT en tendinopathie patellae. Hij vond zeven studies met in totaal 283 patiënten die een SWT behandeling ondergingen. De korte en lange termijn uitkomst was positief, maar de belangrijkste kanttekening die hij maakte was dat er in bijna alle verslagen ook veel onvolkomenheden zaten; Welke vorm van SWT is gebruikt, welke dosis, welk behandelinterval, is er locale anesthesie gebruikt etc. Zwerver dringt aan op meer duidelijkheid over het behandelprotocol. Overigens is er inmiddels vanuit Impuls-NVMST (Nederlandse Vereniging voor Musculo-skeletale Shockwave Therapie) al voor vier indicaties een eenduidig protocol gemaakt. Deze worden momenteel ook toegepast in de dagelijkse praktijk en in de landelijke effectstudie die samen met Maastricht University wordt uitgevoerd. Nederland loopt in die zin internationaal duidelijk voorop.

Hans Zwerver spreekt tijdens het InnovatieSeminar 2008.

Inmiddels is Zwerver goed op weg met zijn eigen TOPGAME studie (SWT bij jumpersknie). “We doen de komende weken nog enkele patiënten en gaan dan de data analyseren. In de loop van 2009 zullen we de eerste resultaten weten.”

Nieuwe/experimentele indicaties Wondgenezing Shockwaves worden frequent ingezet bij vertraagde botgenezing of non-unions (uitblijvende consolidatie). De beschreven resultaten zijn bijzonder positief en in enkele klinieken is SWT al dé behandeling voor non-unions. Voor huiddefecten wordt shockwave ook in toenemende mate toegepast. Mittermayr et al. van het Trauma Center Meidling in Wenen rapporteerden consistente excellente resultaten bij chronische huiddefecten. De onderzoekers gebruikten defocused shockwavetherapie. Het totaal aantal toegediende pulsen was 1400, verspreid over gemiddeld 3,9 behandeling per patiënt. De gebruikte intensiteit is laag. 72 % van de met SWT behandelde wonden toonden een complete genezing, gemiddeld 43 dagen na aanvang van de therapie. Men zag gemiddeld minder necrose en ontstekingen. Ook de littekens van de behandelde wonden zijn mooier en redelijk elastisch. Men schrijft dit toe aan de bacteriedodende en anti-inflammatoire werking van shockwaves. Spasticiteit Een groep onderzoekers uit Barcelona beschrijft een studie naar de effecten op spasticiteit. Men onderzocht 15 patiënten (10-46 jaar) met spasticiteit op basis van een aangeboren hersenafwijking. Patiënten werden verdeeld in drie groepen: • Groep I: SWT op de agonist (spastische spier); • Groep II: SWT op agonist én op antagonist; • Groep III: placebo behandeling (sham therapy). De behandeling bestond uit 3 behandelingen met radiale SWT, interval 1 week, 2000 pulsen per spier met 2 bar. Conclusie: SWT is significant beter dan placebo; groep I en II vertoonden nauwelijks verschil. Het effect van de therapie was ook 2 maanden na de laatste behandeling nog meetbaar. Er werden enkele bijwerkingen geconstateerd, variërend van petechiën tot lichte pijn tijdens de behandeling. Alle patiënten gaven na 2 maanden aan de behandeling graag te herhalen.

Overzicht meest gebruikte SWT-methoden

Laboratorium onderzoek Met name in Duitsland en Oostenrijk wordt op celniveau onderzoek gedaan naar de oorsprong van de positieve effecten die shockwave presenteert. Enkele van deze onderzoeken werden besproken in Sorento. Inmiddels staat vast dat SWT onder andere het volgende initieert of stimuleert: • activatie van mesenchymale stamcellen. Dit draagt bij aan weefselherstel en nieuwvorming van weefsel • de proliferatie van fibroblasten en myofibroblasten accelereert onder invloed van SWT • de release van Human Growth Factors (groeihormonen), waardoor weefselherstel bespoedigt • proliferatie van endotheel-cellen, hetgeen past bij de vaak geconstateerde neovascularisatie na SWT. Internationaal zijn het vooral orthopeden en orthopedisch chirurgen die shockwavetherapie toepassen. Nederland is in die zin een uitzondering, omdat dit vooralsnog het enige land is waar SWT primair tot het domein van de fysiotherapeut behoort. Nu nog vooral binnen de perifere praktijk, maar gezien de effecten is toepassing intramuraal een reële optie. 쏔

Kijk voor meer informatie op: www.superpraktijk.com (tabblad ‘shockwave’) www.topgame-studie.nl voor het onderzoek Jumpers knee www.nvmst.nl voor de Nederlandse shockwave vereniging ‘Impuls’ Heeft u interesse in de abstracts? Stuur dan een e-mail naar [email protected]

mei 2009

19

|

HET GEZONDE NET

|

Gezonde groei in Het Gezonde Net Het Gezonde Net gaat voor groei. Voor het netwerk als geheel, maar ook voor elke praktijk afzonderlijk. Doordat praktijken kennis met elkaar kunnen delen en samen aan het kwaliteitsmanagementsysteem werken, is dit een interessant netwerk voor bijvoorbeeld zorgverzekeraars. Hieronder twee netwerkpartners aan het woord over het belang van gecontroleerde groei. Nieuwkomer Martijn Lerutte, Fysiotherapie Het Centrum

‘Wij verwijzen met een gerust hart door binnen ons netwerk’ “Sinds januari 2009 behoren wij tot Het Gezonde Net. Tegenwoordig moet je je haast wel aansluiten bij een netwerk. Anders kun je als fysiotherapiepraktijk bijna geen voorkeursleverancier worden van een zorgverzekeraar. Verzekeraars sluiten bijna alleen nog maar zulke contracten met grotere netwerken. We hebben goed gekeken welk netwerk het beste bij ons past. We voelen ons thuis bij Het Gezonde Net. Vooral omdat die zich niet in detail bemoeit met onze bedrijfsvoering. Het Gezonde Net heeft een professio-

nele uitstraling en neemt ons veel administratieve rompslomp uit handen. Op dit moment zijn we FysioRoadMap aan het inregelen. We hebben daarvoor een halve dag training gehad. Dat was heel verhelderend. Verder gaan we aan de slag met HKZ-certificering en we willen in de toekomst gaan werken met de beweegprogramma’s van Het Gezonde Net. Hoe we dat precies gaan doen moeten we nog bespreken. In elk geval geloven we dat we nu beter voorbereid zijn op de toekomst. We hebben een maatschap van vijf, met twee fysiotherapeuten in dienst. Verder werken we samen met een huidtherapeut en een podotherapeut. We denken erover in de toekomst daadwerkelijk met elkaar samen te gaan in een paramedisch centrum. Onze ambities voor de toekomst? Wij willen met elkaar de allerbeste fysiotherapeutische zorg leveren. Groeien? Eerst kwalitatief groeien en daarna in omvang. Op onze huidige locatie kan het niet, maar misschien starten we nog eens een dependance en breiden we uit met kinderfysiotherapie, geriatrische fysiotherapie en bedrijfsfysiotherapie. Dat Het Gezonde Net het netwerk wil uitbreiden is logisch. Wel is het belangrijk om te zorgen voor een goede lokale en landelijke spreiding van het aantal aangesloten praktijken. Anders onderscheiden we ons niet voldoende van de rest. Verder is het alleen maar fijn om een netwerk te hebben. Als het nodig is verwijzen we patiënten met een gerust hart door naar andere partners in het netwerk. Gewoon, omdat ik weet dat het met de kwaliteit van de dienstverlening wel snor zit.” 쏔

mei 2009

20

Oudgediende Jarvin Vos, fysiotherapie Soestdijk

‘Wij hebben ons ontwikkeld tot een professioneel bedrijf’ “Onze praktijk bestaat al 33 jaar. Ooit begonnen we in een woonhuis met gordijntjes tussen de behandelkamers. Sinds achttien jaar zijn we gevestigd in een oude school. Daar hebben we acht behandelkamers en een grote oefenzaal met kracht- en cardioapparatuur. We werken met tien fysiotherapeuten, twee trainers en vier administratieve krachten en zien

ongeveer vierhonderd patiënten per week. Twaalf jaar geleden besloten we ons aan te sluiten bij de voorloper van Het Gezonde Net (Medplan). Hun bewegingsfilosofie sprak ons aan. Ook in onze praktijk neemt bewegen een belangrijke plaats in. Ik herinner me nog hoe we hier jaren geleden onze eigen oefenprogramma’s onder MS-DOS draaiden. Sindsdien hebben we, mede door Het Gezonde Net, ons ontwikkeld van pioniers tot professionals. Het is fijn deel uit te maken van een netwerk waarin je kennis met elkaar kunt delen. Dat stimuleert ons om steeds beter te worden. De Management Academy van Het Gezonde Net heeft mij bijvoorbeeld veel geleerd over het runnen van een professionele fysiotherapiepraktijk. Ik heb er veel contacten door gekregen met andere aangesloten praktijken in het land. Het Gezonde Net kan bijdragen aan de verdere groei van onze eigen praktijk. Vooral als we met ondersteuning van Het Gezonde Net onze HKZ-certificering krijgen. Daarmee kunnen we de kwaliteit van onze dienstverlening garanderen. Onze ambitie voor de toekomst is om onze praktijk uit te breiden met arbeids- en bedrijfsfysiotherapie. Daarvoor gaan we leuke vormen bedenken en de beweegprogramma’s van Het Gezonde Net inzetten. Dankzij Het Gezonde Net zijn wij een professioneel bedrijf. En gaan we door met ons op een professionele manier te ontwikkelen.” 쏔

Hugo Ouwendijk, commercieel manager Het Gezonde Net

‘Onze praktijken groeien. Dat zegt toch genoeg?’ “Het Gezonde Net groeit gestaag. Inmiddels heeft ons netwerk al 125 aangesloten praktijken. En elke maand komen daar nieuwe praktijken bij. Wat ons betreft is het einde nog lang niet in zicht. Uiteindelijk willen we toe naar een aantal van 200 praktijken. Maar we hebben geen haast. Waarom ons netwerk zo succesvol is? Omdat we met onze software, beweegprogramma’s en opleidingen een totaalpakket bieden waar fysiotherapiepraktijken wat aan hebben. En daarmee leveren we de basis om kwaliteit te verbeteren. We leren van elkaars kennis en kunde, bijvoorbeeld via periodieke bijeenkomsten. De samenwerking met de zorgverzekeraars zijn een belangrijke factor in de wens van praktijken om onder de vlag van Het Gezonde Net te opereren. Neem bijvoorbeeld de HKZ-certificering. Meer en meer stellen zorgverzekeraars die verplicht. Een HKZ-certificaat waarborgt een

correcte, transparante bedrijfsvoering. Praktijken binnen Het Gezonde Net krijgen van ons professionele hulp in het hele certificeringsproces. Voor veel praktijken is dat een hele opluchting, want er komt heel wat bij kijken. Moraal van dit verhaal? Maak eens vrijblijvend kennis met Het Gezonde Net. Bij Het Gezonde Net vind je relatief grotere fysiotherapiepraktijken, altijd een oefenzaal en een landelijke spreiding. Ik durf te beweren dat Het Gezonde Net nu al het meest professionele fysiotherapeuten-netwerk van Nederland is. Cijfers tonen aan dat aangesloten praktijken al snel een enorme groei doormaken van het aantal klanten en de omzet. Dat zegt toch genoeg over onze meerwaarde?” 쏔

Voor meer informatie zie www.HetGezondeNet.nl

mei 2009

21

|

INH T ROAUMDE |D

|

Intercure: fysiotherapeuten met een heel eigen signatuur Intercure is een netwerk van vijf fysiotherapiepraktijken in het midden van het land. Wat ooit begon als een maandelijks overleg, is na tien jaar uitgegroeid tot een geoliede organisatie. “We zijn trots op wat we met elkaar hebben bereikt”, vertelt Eugene Diemel. “En het blijft leuk om ergens de naam Intercure op de gevel te zien staan.” Naast Diemels praktijk in Baarn, zijn er Intercurepraktijken in Amersfoort, Amsterdam, Huizen en Soest. Het zijn zelfstandige bedrijven, maar ze werken wel volgens een gemeenschappelijke visie. Eugene Diemel: “Wij stellen allemaal het spierstelsel centraal in onze behandeling. Naar onze mening zijn veel problemen daarop terug te voeren. Onze behandeling bestaat dan ook uit uitgebreide rek- en krachtoefeningen. Deze

manier van werken is ooit ontstaan bij een fysiotherapeut in Amsterdam. Onze collega’s uit Huizen, Amsterdam en Baarn hebben allemaal ooit bij hem gewerkt. Zo is zijn methode langzaam maar zeker door iedereen in ons netwerk overgenomen. Het is een vrij dynamische manier van werken, met dwarse fricties op de spier. Dat kan gevoelig zijn, maar dat stemmen we goed op de patiënt af. De resultaten zijn goed. Deze aanpak werkt bij 90% van de orthopedische problemen en sportklachten.”

Dezelfde aanpak Het Intercure-netwerk is heel natuurlijk gegroeid. Eugene Diemel: “We zijn van oorsprong allemaal collega’s van elkaar. Een paar van ons zijn na een stageperiode in de praktijk in Baarn eigen praktijken gestart in andere plaatsen. En omdat we allemaal dezelfde therapeutische aanpak voorstaan,

bijvoorbeeld, wordt nu in elke praktijk op precies dezelfde manier behandeld”, vertelt Eugene Diemel. “Dat maakt het een stuk gemakkelijker om patiënten als het nodig is naar elkaar door te verwijzen.”

Goede samenwerking Zo eenvoudig als het klinkt, was het niet om het Intercure-netwerk vorm te geven. “Zeker in het begin is het best een moeizaam proces geweest”, bekent Eugene Diemel. “We waren toch allemaal individuen met onze eigen praktijk en onze eigen stijl van werken. Het was dan ook niet gemakkelijk om werkafspraken naar je eigen praktijk te vertalen. Maar sinds een aantal jaar hebben we echt onze draai gevonden. Dat merk je ook aan de zaken die we nu allemaal met elkaar aanpakken. Zo werken we er hard aan om gezamenlijk tot afspraken te komen met zorgverzekeraars. Ook de

'Wij stellen het spierstelsel centraal in onze behandeling' was het op een gegeven moment niet meer dan logisch om met elkaar samen te werken.” In het begin hield dat niet meer in dan een maandelijks overleg. Daar werden problemen doorgesproken en plannen gemaakt. Later besloten de Intercure-collega’s ook behandelprotocollen met elkaar te maken. “Een probleem met de meniscus

Eugene Diemel

mei 2009

22

HKZ-certificering staat hoog op ons wensenlijstje. En nu we in een netwerk opereren, kunnen we ook onze inkopen gezamenlijk gaan regelen.”

Aan de basis: Intramed Alle Intercure-praktijken werken met Intramed. Sommige langer dan andere. Eugene Diemel:

Een nieuw gezicht, een fris geluid Afgelopen februari is Carmen Sanders gestart als productcoordinator Intramed. Het behoort onder andere tot haar taak om te bepalen wat in nieuwe versies van Intramed komt, en wanneer de nieuwe versies uitkomen. “Ik begeleid het hele proces van ´losse gedachten´ tot ´klaar voor gebruik´” aldus Carmen.

Genoeg ideeën

“Hier in Baarn doen we het al sinds 2000. Maar ook de andere praktijken werken inmiddels tussen de vier en acht jaar met het systeem.” In Baarn wordt Intramed vooral gebruikt voor het maken van declaraties en rekeningen en voor het bijhouden van de agenda. “Ik ben zelf geen computerfreak”, bekent Eugene Diemel, “maar ik kan goed met Intramed uit de voeten. De eerste anderhalf jaar is er bij vragen nog wel eens iemand langs geweest om ons uit de brand te helpen. Nu kunnen we het prima af met de Helpdesk als er iets is.”

FysioRoadmap is de toekomst Eugene Diemel en zijn collega’s denken nu na over de invoering van het patiëntenvolgsysteem FysioRoadmap. Eugene: “Laatst hebben we twee mensen van Intramed uitgenodigd om ons meer te vertellen over FysioRoadmap. Het is een systeem waar steeds meer zorgverzekeraars om vragen. Praktijken die er niet mee werken krijgen niet volgens het hogere vergoedingstarief uitbetaald.”

Heeft Eugene Diemel namens Intercure nog wensen voor de toekomst? “We hoeven niet direct uit te breiden, als je dat soms bedoelt. We willen vooral met onze huidige praktijken heel goed werk leveren. Zorgen dat we optimaal functioneren en onze gezamenlijke activiteiten uitbreiden. Nu staat de HKZcertificering bovenaan ons actiepuntenlijstje. Daar gaan we met elkaar keihard aan werken.” 쏔

Meer over Intercure Intercure is een netwerk van fysiotherapiepraktijken, dat is opgericht in 1990. Nu omvat het netwerk zelfstandige praktijken in Amsterdam, Amersfoort, Baarn, Huizenen Soest. De Intercure-groep is gespecialiseerd in de behandeling van sporters en andere mensen die veel van hun lichaam vragen. De behandelingen onderscheiden zich door intensieve vormen van massage en specifieke oefentherapie, soms gecombineerd met haptotherapie. Meer informatie: www.intercure.nl.

Er zijn ideeën genoeg verzameld om Intramed te verbeteren. Klanten kaarten bijvoorbeeld bij de helpdesk bepaalde problemen aan, wettelijke regelingen veranderen en vernieuwen, maar ook beroepsverenigingen stellen kwaliteitseisen als gevolg van hun professionalisering. Carmen: “En natuurlijk hebben we ook zelf ideeën hoe Intramed gebruikersvriendelijker gemaakt kan worden. Plannen genoeg, en aan mij de taak om daar een goede afweging in te maken. Daartoe praat ik regelmatig met beroepsgroepen, overheidsinstanties en leveranciers met wie we samenwerken. Ook leg ik mijn ideeën voor aan een testgroep, samengesteld uit diverse gebruikers van Intramed.” Op dit moment is het behoorlijk druk; twee softwarepakketten (KA voor podo en Psystrong) worden geïntegreerd in Intramed. De inhoud wordt geconverteerd en functionaliteiten komen geleidelijk beschikbaar. Voor 1 juni is het afgerond. Daarnaast is in versie 5.0 de invoering BSN verwerkt, en kan de klant nu ook abonnementen en reserveringen kwijt. De versie is op CD uitgeleverd en lag 2 mei bij alle praktijken op de mat.

Plannen en communiceren “In het verleden zijn er aanpassingen/verbetering of toevoegingen in de software beloofd die soms niet op tijd zijn waargemaakt. Dat is uiteraard heel vervelend en ondanks dat daar ook goede redenen voor waren ga ik mijn uiterste best doen om beloofde planningen te realiseren.” Voor Carmen is het plannen en communiceren geen taak erbij, maar haar hoofdtaak. “Dus ik verwacht dat het de komende periode een stuk beter gaat!” Meer informatie over Intramed leest u op www.intramed.nl

mei 2009

23

|

NAOMT

|

Samenwerking tussen gespecialiseerde fysiotherapeuten TE K S T : C E C I L E R Ö S T BEELD: MELINDA-LOU

VAN DER

LINDEN

Veel fysiotherapeuten specialiseren zich na hun basisopleiding en houden zich daarna met specifieke of aanvullende onderdelen van de fysiotherapie bezig. In Nederland werken steeds meer gespecialiseerde fysiotherapeuten in samenwerkingsverbanden. Het doel hiervan is de patiëntenzorg te optimaliseren door gebruik te maken van elkaars expertise. Hank Drewes, Orthopedisch Manueel Therapeut, en Maurice van Dooren, twee jaar werkzaam als sportfysiotherapeut, werken samen in een dergelijk centrum: Motus in Hattem.

mei 2009

24

Hank en Maurice maken onderdeel uit van een team van dertien mensen, dat in wisselende samenstelling aanwezig is. Dat betekent in de praktijk dat cliënten zelfstandig worden behandeld, maar dat bij het merendeel interdisciplinair wordt samengewerkt. Hoe vindt de samenwerking tussen de beide therapeuten plaats? • Centrale intake Binnen het centrum verzorgt Maurice onder meer de centrale intake bij patiënten die om uiteenlopende redenen klachten hebben. In deze intake wordt uitgezocht wat er aan de hand is, wat er nodig is om weer te kunnen functioneren en welke therapie bij de cliënten ingezet kan worden. • Rol van de sportfysiotherapeut De therapeutische taak van de sportfysiotherapeut is revalideren met behulp van trainingstherapie. Er is een grote groep patiënten die komt voor knierevalidatie, maar ook patiënten met andere orthopedische klachten komen eerst voor de centrale intake bij de sportfysiotherapeut. • Taak van de manueeltherapeut De manueeltherapeut herstelt verstoorde bewegingen in gewrichten. Dit kan door gerichte mobilisaties of manipulaties, maar ook met behulp van specifieke spiertrainingstechnieken.

Samenwerking, hoe verloopt dat? Wanneer een patiënt getraind moet worden naar hervatten van dagelijkse activiteiten of sporten kan een manueel therapeut de sportfysiotherapeut inschakelen om verder te werken aan het herstel van de cliënt. Ook is het mogelijk om een manueeltherapeut in te schakelen wanneer de sportfysiotherapeut de cliënt niet optimaal kan laten trainen. Een gesprek tussen Hank Drewes en Maurice van Dooren over een manier waarop de sportfysiotherapeut en de manueel therapeut met elkaar kunnen samenwerken: Hank: “Als je een intake doet, waar zet jij de manueeltherapeut vooral voor in?” Maurice: “Bij bekken- en rugproblemen schakel ik zeker een manueeltherapeut in. Ook als ik vermoed dat er een centraal probleem schuil

gaat achter de klacht, schakel ik een manueel therapeut in. Ik heb dan een soort van extra check nodig of er niet meer aan de hand is. Training is heel erg gericht op ketenwerk binnen het lichaam. Als er problematiek van gewrichten onder ligt kom je met de training niet daar waar je wilt dat het binnenkomt. Deze problemen moeten eerst aangepakt worden voor de goede training kan opstarten. De manueeltherapeut behandelt de gewrichten die in beweging verstoord zijn geraakt en daardoor zijn betere voorwaarden geschapen voor de revalidatietraining.”

Toewerken naar snelheid Hank: “Veel mensen kunnen zich wel een idee vormen waarom eerst centraal, dus aan de wervelkolom gewerkt moet worden door een manueeltherapeut. Niet iedereen weet echter dat de manueeltherapeut ook ingeschakeld wordt voor andere gewrichtsproblematiek. Kun jij een voorbeeld geven van gewrichtsproblemen waarbij wij samenwerken?” Maurice: “Ik werk veel samen met de voetbalclub en zie daardoor veel enkelklachten. Een enkelklacht, lijkt altijd een makkelijk probleem. Maar vaak zie je bij mensen die heel vaak door de enkel zijn gezwikt een verstoring van het cuboid, een van de voetwortelbeenderen, waardoor bepaalde bewegingen (in- en eversie) problematisch blijven. Dit bemoeilijkt de training. Je moet dan eerst een manueeltherapeut inschakelen om de functie van het bovenste spronggewricht en de stand van het cuboid te herstellen voordat je goed effect kunt gaan behalen met sportfysiotherapie. Anders blijf je tegen grenzen aanlopen en waardoor je vaak bij powertraining of snelheidtraining problemen krijgt. Snelheid is heel erg belangrijk in het dagelijks leven, alles gebeurt snel. Zelfs boodschappen doen en een pot uit het schap pakken doe je snel. Daarom wordt in de revalidatie altijd naar snelheid toegewerkt, ter verbetering van de mobiliteit en belastbaarheid van het weefsel. Als de gewrichten op lokaal niveau niet goed kunnen bewegen, kan de manueeltherapeut preciezer werken aan de mobiliteit dan de sportfysiotherapeut, die ook centraal begint, maar graag de kleine lokale spanning eerst in orde wil zien.”

Maurice van Dooren

Gezamenlijke visie in werkwijze Hank: “Wij werken beiden aan het verbeteren van spierstabiliteit als gewrichten niet stevig zijn. Welke hindernissen kom je tegen als er teveel mobiliteit is, bijvoorbeeld bij instabiliteit in de lumbale (lenden-)wervelkolom, en je hebt geen samenwerking met een manueeltherapeut? Maurice: “Het grootste probleem waar ik dan tegen aanloop is dat ik, met de training, niet precies op de plek kan werken waar oefening juist nodig is. Dat je toch compensatoir bezig bent. In eerste instantie gaan mensen dan wel beter functioneren, maar op de langere termijn komen ze weer terug met dezelfde klachten. Ik zie veel liever dat ik mensen niet meer terugzie na de revalidatie, dat ze zelfstandig goed kunnen functioneren.” Hank: “Je merkt dat de tendens is om de sportfysiotherapie en de manuele therapie dichter bij elkaar te brengen. Een goede zaak lijkt me.” Maurice: “Ja, zeker weten. Door een gezamenlijke visie in werkwijze zijn de sportfysiotherapie en de manuele therapie uitermate geschikt om met elkaar samen te werken. Ze delen de visie dat het lichaam alleen vanuit ketenbewegingen goed kan functioneren. Daarnaast zijn de therapeutische middelen complementair. Samenwerking begint met het delen van dezelfde visie.” 쏔

www.naomt.nl

Op openingsfoto linkerpagina: Hank Drewes

mei 2009

25

|

MARKETING

|

Doorlezen is zinvol

Marketingtips voor succesvolle fysiotherapeuten TEKST:

AERNOUT LEEZENBERG

Erg vaak komt het niet voor. Maar zo af en toe zie ik een reden om het wel te doen; marketingtips geven. Waarom vaak niet? Omdat marketing een vak is, waarbij het om de details gaat. Details in vocabulaire, in gebruikte visuals, in lay-out, in doelgroepbepaling, in te kiezen communicatiemiddel etc. Maar waarom nu wèl? Omdat ik in deze uitgave genoeg ruimte heb om tip plus details te bespreken. Dus als je meer over marketing wilt leren, lees dan vooral door.

mei 2009

26

Zó, je leest dus dóór? Dat is mooi, dan heeft dit artikel in ieder geval al meerwaarde. Hoe je er het meeste uithaalt? Nou, wat denk je van even thee zetten, je mobiel op ‘stil’, pak pen en papier erbij en ga er maar even lekker 20 minuten voor zitten. Maak vooral aantekeningen en noteer je vragen.

Puik product Heb jij je als fysiotherapeut wel eens afgevraagd wat jouw product is? Wat is het dat jouw cliënten bij je afnemen? En wie zijn jouw cliënten? In de marketing staat de P van Product voor ‘Wat verkoop je en aan wie?’. De cliënt heeft altijd maar die ene vraag: “Ik heb pijn/een beperking en waarom zou ik nu naar jouw fysiotherapiecentrum gaan?” Als jij antwoord op die vraag weet te geven, dan is de helft van je werk gedaan. Maar wie is die cliënt? Het mooie is dat je dat helemaal zelf bepaalt. Zorg in ieder geval dat je het belangrijkste probleem van die doelgroep kent. En in je communicatie vertelt dat je dat probleem oplost en hoe. Voorbeeld: op www.fysioplazahillegom.nl is op een eenvoudige, maar zeer doeltreffende manier duidelijk gemaakt welke mensen er terecht kunnen en wat er voor hen aan aanpak beschikbaar is.

om, buiten de therapie om, in jouw oefenzaal te komen sporten? Ik vermoed weinig. Wat zou erop tegen zijn? Ik vermoed niets. Waarom zou je ze dan niet uitnodigen voor een proefsessie? Er is nog een extra groep die snel en gemakkelijk is op te graven; alle patiënten in jouw database. Dus naast de huidige vooral ook de oud-cliënten! Die zijn tenslotte al eens bij je binnen geweest, de drempel is al geslecht. Welke groepen uit je database zouden in aanmerking komen? Voorbeeld: voor www.maxfit.nl bleek na herpositionering dat alleen al uit de database met oudklanten meer dan 50 mensen weer terugkwamen. En dat met alleen één emailbericht.

Lege zakken marketing Adverteren is makkelijk. De krant belt en heeft toevallig nog één plek in een speciale uitgave over health ofzo. Jij zegt ja, stuurt je logo naar de krant, vertelt wat voor korting je geeft en de krant maakt er wel wat van. No Budget Marketing (NBM), ofwel lege zakken marketing, is de filosofie die dergelijke

programma’s en in het feit dat er goed naar je wordt gekeken. Voorbeeld: op www.fysiek.com zie je hoe een garantieregeling kan werken om zekerheid te bieden voor de cliënt. De 1e maand is een proefmaand! Zo eenvoudig kan het zijn. Werkt sterk drempelverlagend, maar alleen als je kwaliteit in orde is!

Sociaal geschikt Twitter… veel over gelezen, maar wat het nou exact is weet ik niet. LinkedIn.com… veel over gelezen… Hyves… veel over gelezen, maar dat is toch voor kinderen? Jouw cliënten besteden steeds meer tijd online. Jijzelf ook. Een gouden marketingwet zegt dat je dáár promoot waar je potentiële klanten zijn. In dit geval online dus. Zelfs mijn eigen vader van 83 is online. En met hem 85% van de gehele Nederlandse bevolking. Er zijn steeds meer interactieve en zogenaamde sociale netwerksites. Heb jij wel eens een filmpje op YouTube bekeken? Wel eens gegoogled? Heb jij een profiel op LinkedIn of Hyves?

Start bij het schatgraven bij je huidige cliënten

Ga schatgraven! Marketing ‘bedrijven’ is eigenlijk vergelijkbaar met schatgraven. Maar waar start je dan met graven? Nou, om te beginnen bij je huidige cliënten. Hoeveel van de mensen die je deze week op de behandelbank hebt liggen heb je al uitgenodigd

dure inefficiënte methodes overbodig maakt. Registermarketeer Jos Burgers heeft in zijn NBM formule verwerkt dat de beste vorm van reclame de mond-tot-mond reclame is…. Hoewel, nee, eigenlijk niet! De beste reclame is de ervaring van jouw cliënten zèlf! Voorbeeld: op www.detuunte.nl zie je een bedrijf dat door veel voor de leden te organiseren een supersterke klantenbinding heeft. Dat de mondtot-mond goed werkt blijkt wel uit de stijging van het ledental in de laatste 2 jaar tijd van 370%! Ter informatie: het bedrijf bestaat al 25 jaar, dus alles is mogelijk.

Gouwe garantie Carl Jung was een Zwitserse psychiater en psycholoog. Hij concludeerde uit onderzoek dat de mens 4 basismotieven heeft voor al zijn handelen. Dat zijn status, gemak, zekerheid en hebzucht. Ik vermoed dat de bezoekers van een fysiotherapiecentrum primair op zoek zijn naar zekerheid. Zekerheid in kwaliteit van de begeleiding, in de

Voorbeeld: voor www.nieuwgroenendaal.nl is een online netwerk van lokale ondernemers en mensen uit het bedrijfsleven opgebouwd. Met dank aan LinkedIn.com. Dat online netwerk heeft al direct geleid tot enkele opdrachten. Bovendien worden de leden uitgenodigd om elkaar ook offline te ontmoeten. Uiteraard bij Nieuw GROENDAAL zelf. Het mes snijdt zo aan minimaal 3 kanten.

Planning Een half jaar geleden vroeg ik aan een zaal met ruim 80 fysiotherapeuten wie er werkt met een marketingplan. Er gingen nog geen 5 handen de lucht in. Het opvallende was dat het merendeel van de aanwezigen tot de ondernemende fysiotherapeuten behoort. Een plan is noodzakelijk. Een plan maakt voor iedereen duidelijk waar je staat, wie welke taak heeft en wanneer. Heb je zelf nog geen marketingplan? Google maar eens en je vindt er genoeg die je meteen kunt invullen. Zonder plan geen succes.

mei 2009

27

|

MARKETING

|

Doe altijd een beetje meer dan je beloofd hebt Voorbeeld: op www.clubmetamorfose.nl zie je hoe je binnen 5 weken je gehele bedrijf duidelijk kunt positioneren (met ledengarantie!) en wordt de planning strak per dag bijgehouden.

de zaak operationeel op gang te krijgen. Voorbeeld: www.nieuweleefstijl.nl gebruikt een gratis e-book met gerichte informatie om de database te vullen met geïnteresseerde kandidaten. Uiteraard zit daar een heel follow-up scenario achter.

Ennnn … actie! Ja, daar sta je dan met je mooie marketingplan. Of met het concept voor een leuke promotie. En dan? Je kunt het haast niet geloven, maar voor veel mensen houdt het hier op. Onder het mom van ‘we hebben een mooi plan’ gaan ze vrolijk verder met wat ze altijd gedaan hebben. Nou, zo vrolijk is dat niet; ze zijn namelijk niet voor niets begonnen met de professionalisering van de marketing. Het is best te begrijpen hoor, die passiviteit. Marketing is vaak onbekend terrein. En onbekend maakt onbemind. Maar het is zo simpel; vraag hulp van een deskundige om je plan te checken en

Bonus! Doe altijd een beetje meer dan je beloofd hebt. Op die manier verras je je klant en kweek je telkens net dat beetje extra tevredenheid. En tevredenheid is de basis voor loyaliteit. Loyaliteit op zijn beurt is weer de basis voor mond-tot-mond reclame. En die vorm van reclame werkt altijd goed. Ik hoop dat je het dóórlezen als zinvol hebt ervaren. Ik wens je veel daadkracht. 쏔 Aernout Leezenberg is oprichter van het marketingbureau Hidden Profits. www.hiddenprofits.nl

Producten voor fysiotherapie, fitness en sport Aerobic Bands Behandeltafels BodyBow Bloeddrukmeters Balansproducten Fysioballen Massage-gel-olie Gymmatten Meetapparatuur McKenzie-kussens Oefenmateriaal Rugstretchers Saturatiemeters Tens Trainingstoestellen Vetmeters Weegschalen

Tel: 030-6043552 M: [email protected] I : www.bodybow.nl

mei 2009

28

mei 2009

29

|

MANAGEMENT

|

Nieuwe ruimte voor innovatieve evolutie

Ondernemers: er is beweging! TE K S T : G E R T J A N E I K M A N S

Begin dit jaar was het hier in Summerville, South Carolina niet meer dan 6 graden Celsius. Erg koud voor eind februari, begin maart. Een weekend later steeg echter het kwik tot ruim 27 graden. Zo snel kunnen veranderingen gaan... Is het met het weer net zoals met de economie? In zekere zin wel. Economie is grotendeels perceptie. Als wij met z’n allen vertrouwen uitspreken, kan de economische situatie omslaan als het weer. Andersom is helaas ook van toepassing. Een ondernemer moet uiteraard realist blijven, maar het helpt allerminst om negatief te doen.

mei 2009

30

Op zichzelf kan het geen kwaad als er een forse bries waait door de al te gezapige samenleving. Dat maakt het eindelijk weer eens mogelijk om zaken aan de orde te stellen als verspilling en te weinig presteren, plichten en verantwoordelijkheden, zoals op tijd komen, doen wat je belooft, nog even iets afmaken in plaats van op de seconde nauwkeurig de handdoek in de ring te gooien. Wie zijn afspraken niet nakomt, vlieg er als eerste uit. Wie te veel geld uitgaf, voelt de pijn extra hard. Tuurlijk, uitzonderingen van hard werkende lieden die volkomen buiten hun schuld verliezen en ander leed daar gelaten. Kortom: de actuele economische situatie biedt ruimte voor ondernemers!

Wal keert schip Om te ondernemen in barre tijden, zijn twee zaken essentieel: 1. Blijf positief; 2. Sta open voor verandering. Het eerste is een kwestie van grondhouding en perceptie. Niet 7% is werkloos, maar 93% heeft nog een baan. Het tweede laat zich wellicht het makkelijkst als volgt illustreren. Een veel gehoorde dooddoener is: dat doen we al jaren zo .... en ‘dus’ is het goed?! Kan, maar het loont de moeite om je open te stellen voor andere invalshoeken en mogelijkheden. Overigens ter geruststelling: wie niet tijdig de bakens verzet zal ervaren dat de wal het schip

waarbij foute zinspelingen op hun leeftijd dodelijk zijn voor de relatie. Pakt u dat verkeerd aan, dan zijn ze snel naar een ander en zij communiceren hun onvrede vele, vele malen. Waarschijnlijk wel zo’n vijftig tot honderdvijftig keer. Zo gaat dat met ‘slechte’ boodschappen.

Interessante verschillen Vrouwen en mannen zijn gelijkwaardige mensen, maar zijn ze ook gelijk? Neen. In de marketing en dus bij het ondernemen dienen we ons dit terdege te realiseren. Ik geef u een voorbeeld uit de wereld van de ‘real estate’. Nog geen paar jaar geleden verrezen er in South Carolina prachtige ‘neighborhoods’ en ‘gated communities’ met gigantische villa’s op nog grotere stukken grond. De bedoeling was dat de bewoners daar extra gelukkig zouden

Het kan geen kwaad als een forse bries waait door de al te gezapige samenleving keert. Dat laatste is als regel kostbaar. Meestal kom je er niet van af zonder averij aan het schip en schade aan de wal. In vorige publicaties heb ik enkele malen gewezen op het belang van de baby boomers voor de economie in het algemeen en de zorgsector (zeer ruim genomen) in het bijzonder. Babyboomers willen immers zo lang mogelijk van het leven genieten en willen/kunnen u ervoor betalen. Belangrijk is dat u de wensen van deze klantgroep zeer serieus neemt. Bovendien wensen de babyboomers met gepast respect te worden bejegend,

wonen. De werkelijkheid is evenwel een tikje anders. De mannen vonden en vinden dit concept nog steeds geweldig. Zij genieten van de rust en de ruimte. Hebben minder behoefte aan dagelijks contact en voelen zich de koning te rijk. Hun echtgenotes denken daar echter anders over. Zij ergeren zich aan de vele vierkante meters die toch maar schoon gehouden moeten worden. En ze missen het sociale deel van hun leven. En, als de echtgenote niet gelukkig woont, geeft dat de doorslag voor de kwaliteitsbeleving, zo leert de ervaring hier. Sommigen zijn gillend vertrokken

uit hun gevangenispaleis dat nu verlaten te koop staat.

Socialiseren Die wetenschap noopt tot een bijstelling van het overigens wijd verbeide concept. En lang niet alle projectontwikkelaars hebben die denkstap al gemaakt. Om een lang verhaal kort te maken: wij (Crown Home Builders) gaan nu gezellige dorpachtige wijken bouwen waar de huizen kleiner zijn en dichter op elkaar staan, inclusief gezellige ontmoetingsplaatsen waar je kunt socialiseren. Dit laatste in plaats van enorme’clubhuizen’ waar je makkelijk de weg kwijt raakt. Kleinschaligheid volgens de menselijke maat en niet meer volgens de klassieke ‘economies of scale’ boekenwijsheid. Alles afgekeken van een gezellig overzichtelijk dorpje in Frankrijk of Spanje. Het geheel mag vooral niet op een ‘project’ lijken. De klanten willen het gevoel hebben dat het authentiek is. Dus elk huis wordt anders, maar het geheel past. Natuurlijk is schaalgrootte nog wel van toepassing om winst te kunnen maken bij een prijs die de markt wil betalen, maar dan volgens een vernieuwd concept. In de huidige hard wereld keert de behoefte aan het gezellige dorpse terug, maar dan wel met hedendaagse voorzieningen en technieken. Valt uit dit voorbeeld iets te leren voor uw onderneming? Jawel. Kijk en luister eens goed naar de bevindingen en wensen van uw klanten. Ontdek hun voorkeuren. Wie willen er graag met anderen? Wie willen dat niet? Hoe speelt u daar op in. Welke ontmoetingsmogelijkheden biedt u waar uw klanten kunnen socialiseren: kan een extra reden zijn om klant te blijven.

mei 2009

31

|

MANAGEMENT

|

Nog meer verschillen Het verschil tussen baby boomers en de aanstormende generaties is wellicht groter dan ooit. Het grootste verschil is wellicht dat de baby boomer ‘bezit’ vergaard(e) en de jeugd gaat voor de beleving: reizen in plaats van de last van een groot

De klant heeft altijd gelijk huis of ander bezit. Tuurlijk, dit is een zeer grove indeling, maar wel een om eens dieper over na te denken. Ook bij uw eigen ondernemerschap en het aanbod van uw diensten en producten. Essentieel voor u als ondernemer is dat u de klant als ultieme parameter erkent. Min of meer vanuit het creo: de klant heeft altijd gelijk. Steek vooral geen tijd in het uitleggen waarom de klant volgens u ongelijk zou hebben. Investeer in het onderzoek naar de verschillende klantwensen

bij de verschillende doelgroepen. Daar liggen de kansen voor innovatieve marketing en succesvol ondernemen. Naarmate de economische malaise voortwoekert, neemt de behoefte aan iets positiefs toe. Daarmee ook uw ondernemerskansen. Veel succes! 쏔

Gert Jan Eikmans, Universitair docent health marketing, oud secretaris KNMG, auteur van onder meer De ondernemende huisarts, Tovenaars op de mm² (marketing en communicatie dentale sector), Beroepshouding Communicatieadviseur, adviseur van E&P (Eikmans & Partners) Communicatie BV (Zeist), CFO van Crown Home Builders, LLC, en CEO van Oak Spade Consultants Inc. (Summerville, SC, USA.)

Alle ruimte voor jouw ontwikkeling Op zoek naar een specialisatie in fysiotherapie/ oefentherapie bij mensen met chronische ziekten? Kom dan naar Hogeschool Leiden! We verzorgen een volledige hbo master, die is geaccrediteerd door de NVAO en het KNGF. Vanaf september kun je ook delen van deze master volgen, via het zogeheten aanschuifonderwijs. Zo heb je de mogelijkheid om je in jouw eigen tempo te specialiseren. Kijk voor meer informatie op de website www.hsleiden.nl/aanschuifonderwijs of kom langs op een open dag. Kijk voor data op de website van Hogeschool Leiden.

hsleiden.nl

mei 2009

32

Abakus Cursus Klinisch redeneren

AbaKus B.V. Zonneoordlaan 17 6718 TK Ede T (0318) 65 78 25 E [email protected] I www.abakus.nl

De fysiotherapeut leert testen, meten en analyseren efficiënt toe te passen in het klinisch redeneren en het gebruik daarbij van een electronisch patiëntendossier, gericht op de dagelijkse handelingspraktijk van de spreekkamer. Na het volgen van de cursus is de fysiotherapeut in staat om zijn redeneringen en verrichtingen bij zijn patiënten: U te expliciteren; U te objectiveren aan de hand van testen, meten en analyseren; U te registreren in een EPD; U en om de aan de hand van dit EPD efficiënt te communiceren met patiënt, collegae, verwijzers en zorgverzekeraars. Het KNGF heeft deze cursus geaccrediteerd met 28 punten (register Algemeen Fysiotherapeut). Tijdens de cursus krijgt de fysiotherapeut indien gewenst gratis de beschikking over Abakus, het meest innovatieve EPD op de markt. Kijk voor meer informatie op www.abakus.nl of bel naar (0318) 65 78 25

Wat is de Fysio Prestatie Monitor? De Fysio Prestatie Monitor (FPM) is een online tevredenheids- en ervaringsmeting onder de cliënten van fysiotherapiepraktijken. Het systeem verstuurt automatisch een e-mail met een enquête naar uw uitbehandelde cliënten. De resultaten van de ingevulde enquêtes zijn continu online in te zien. Met de FPM kunt u de resultaten per therapeut vergelijken met het praktijkgemiddelde (interne benchmark) en de resultaten van uw eigen praktijk vergelijken met branchegemiddelden (externe benchmark).

De FPM is: – Onderdeel AGIS intensief contract – Geschikt voor HKZ – Geschikt voor afnemen CQ-index

Nauwelijks belasting voor u als therapeut! De gegevens komen uit uw eigen systeem (Intramed, RAAM, Fysiomanager, Fysioroadmap, FIS-i, Fysiologic, Medikad, Prosoftware, Health software en Het Gezonde Net). Meedoen kost maximaal € 100,- per therapeut en € 100,- per praktijk (prijzen per jaar excl. BTW). Dagelijks meer dan 2.500 tevreden gebruikers actief. Meer informatie en aanmelden:

ADV Market Research

Willem Arntszlaan 115 C

3734 EE Den Dolder

www.fysiomonitor.nl 030 – 6910943

www.adv-mr.com mei 2009

33

|

I NOHLO C OU FD O N|

|

MoveMens - magazine voor ondernemers in beweging informeert haar lezers met name over de ontwikkelingen op het 2de vakgebied. Naast marktinformatie, marketing, management en actuele zaken, wordt ook aandacht gegeven aan gezondheid, onderzoek, kwaliteitsbeleid en leefstijl. Doelgroep zijn professionals werkzaam in de beweegmarkt, waaronder fysiotherapeuten, oefentherapeuten en beweeginstructeurs en trainers. Tevens behoren de eigenaren van praktijken voor fysiotherapie en centra voor commerciële beweeg-activiteiten tot de doelgroep. Adreswijzigingen kunt u doorgegeven via de website www.movemens.nl. Het adreslabel met het oude en nieuwe adres kunt u ook sturen naar: Postbus 1027, 2280 CA Rijswijk. Wijzigingen per telefoon zijn niet mogelijk. Bladmanagement Inge van de Weem [email protected] 06 245 87 990 www.movemens.nl Advertenties ParaMediair B.V. Postbus 1027 2280 CA Rijswijk 070 415 13 13 [email protected] www.movemens.nl Redactie Caroline Mangnus, Gert Jan Eikmans, Cecile Röst, Inge van de Weem, Cees de Zoete. De redactie is te bereiken via het adres van ParaMediair B.V. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten. Advertenties en advertorials worden geplaatst buiten de verantwoording van de redactie. Aan dit nummer werkten verder mee Hans van Herwaarde, Aernout Leezenberg, Annelies Roovers, Saskia van Rijnswou, Petra Wolthuis, Wim van IJzendoorn (fotografie), Martin Munoz (fotografie), Melinda-lou van der Linden (fotografie) Vormgeving, lithografie, druk en verspreiding Drukkerij Corns Broekzitter B.V. Ridderkerk Verschijning, oplage en abonnement MoveMens verschijnt 5 keer per jaar in een oplage van ca. 12.000 exemplaren. Het magazine wordt aangeboden aan professionals in de beweegmarkt. Aanmelding om in het lezersbestand te worden opgenomen kan uitsluitend via de website www.movemens.nl. Geïnteresseerden niet behorend tot de doelgroep kunnen zich abonneren via de website www.movemens.nl. Een jaarabonnement kost € 24,00 inclusief BTW en kan op ieder moment ingaan. Opzeggen kan uitsluitend per einde jaar. Copyright 2009 MoveMens Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of verveelvoudigd, voor welk doel dan ook en op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ParaMediair B.V.

mei 2009

34

Bewegen voor actief ontspannen Stress en depressie

Het Gezonde Net is een netwerk van ondernemende fysiotherapeuten, actief in gezondheid en leefstijl waarbij bewegen centraal staat. Naast de onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring, worden de deelnemers actief ondersteund bij het benutten van nieuwe kansen in de markt. Bewegen voor meer zuurstof Astma en COPD

Voordelen lidmaatschap Het Gezonde Net - programma’s voor curatie & leefs tijl - HKZ-certificatie - management opleiding - centrale afspraken met verzeker aars

Bewegen voor meer balans Diabetes

: ocht ee Gez om m en! s erk ga’ colle n te w e sam Bewegen voor een gezond hart Hart- & vaatziekten

map, d a o R o Fysi oftware S Health de en onitor M e i t a epen resent FysioP nten inbegr a voor kl

Bewegen voor een gezond gewicht Overgewicht

Het Gezonde Net werkt samen met:

Bewegen voor minder beperkingen Reuma & osteoporose

Interesse? Neem dan contact op met de centrale organisatie voor een oriënterend gesprek. telefoon: 0900-4636764 (dagelijks bereikbaar van 9.00 tot 12.00 uur) of via de website www.HetGezondeNet.nl Het Gezonde Net is HKZ-gecertificeerd.

7:=6C9:A76C@:C

HegVV`\ZhijjgYZWZY^Zc^c\

7aVYkZglVgb^c\

AZ``Zg\ZlZg`ikVcYVV\4 D;JA:@@:G<:L:G@I=::;I=6CAA:C9:;68IDG:C6;# JL7:=6C9:A76C@>H:G7:HA>HIwwCK6C#JL96<:A>?@H:<:G::9H8=6EBD:I >BB:GHC669ADDH66CHAJ>I:C7>?JLL:G@L>?O:#K6CJ>I9>:;>ADHD;>:>H::C @@:A90:G>H:G6AI>?9::C9>:EG:8Þ:H7>?JE6HI#

™Dc\Z…kZcVVgYZhiVW^a^iZ^iYVc`o^_<#H#E# ™@gVX]i^\Zbdidg!hcZaZc\Zgj^haddh# ™HegVV`\ZhijjgYZWZY^Zc^c\kddg]VcYZckg^_lZg`Zc#C^Zjl

@dgidb!bZiZZc
™7aVYkZglVgb^c\kddgdei^bVVaeVi^…ciZcXdb[dgi#C^Zjl ™
GymnaUniphy Nederland BV Overbeeke 1 5258 BL Berlicum tel. 073 5999000 fax 073 5999019 e-mail: [email protected] www.superpraktijk.nl

mei 2009

36

KgVV\YZWgdX]jgZVVcZcbVV`j^i\ZWgZ^Y `Zcc^hbZiYZ