magazine OKRA-REIZEN Jouw droombestemming 120 gratis tickets! trefpunt 55+ Win een nacht in B&B La Mine Colline

magazine

trefpunt 55+

OKTOBER 2007

www.okra.be | www.okrasport.be

s i t ra ! g 120 ckets ti

OKRA-REIZEN

Jouw droombestemming

50

Win een nacht in B&B La Mine Colline

OKRA-magazine, maandblad (verschijnt niet in januari en in augustus) | jaargang 40 nr. 8 | afgiftekantoor 3200 Aarschot. Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften | Toelating - Gesloten verpakking | 3200 Aarschot 1 - BC 1145

Elegant het najaar in met SKM en GERRY WEBER KOM VANAF NU DE NIEUWSTE HERFSTKLEDING PASSEN BIJ SKM

GERRY WEBER

5 EURO REISVERGOEDING - BIJ AANKOOP VAN 125 EURO (DIRECT VERREKEND AAN DE KASSA) 10 EURO REISVERGOEDING OF ÉÉN FLES CHAMPAGNE - BIJ AANKOOP VAN 250 EURO

MEESTER-KLEERMAKER SINDS 1870 Alle dagen open van 9u30 tot 18u - Zon en feestdagen gesloten - 4.500 m2 winkelruimte - Gezellig restaurant - Parking voor 300 wagens - Winkel toegankelijk voor rolstoelgebruikers - Rolstoelen ter beschikking - Lift - Airco - Kinderafdeling met speelruimte - Autobus lijn 50.0 aan de Rooseveltplaats te Antwerpen en station Mechelen tot aan de halte ‘Leugstraat’/SKM - www.skm.be

A12 • BOOMSESTEENWEG 35 • 2630 AARTSELAAR • 03 887 38 41

Straat | VOORWOORD

Straat

“Het straatbeeld zegt alles over een land.” Gehoord van een OKRAreisbegeleider. Toen we de voorbije zomer in het Siberische Irkoetsk voet aan wal zetten, schoot deze uitspraak me te binnen. Ondanks de glasheldere blauwe hemel en een lachende zon overviel ons meteen één en al troosteloosheid. Voetpaden nauwelijks die naam waardig, bestrating met zoveel happen eruit en gaten erin dat je je in de stadsbus op een pretparkattractie waant, gebouwen die nooit afgeraakten met hardnekkig betonrot van boven tot onder. Nog veel meer beklemmend en beklijvend zijn de mensen die de hele dag af- en aanlopen. Schijnbaar doelloos zeulen met zware plastic tassen, duwen en stampen ‘ik eerst’ wegens altijd voor de brokken moeten vechten, blik op oneindig. Dat straatbeeld even toetsen bij een jonge vrouw die ons verstaat en wij haar… Ze praat Engels. “Tja, wat zoeken jullie hier eigenlijk?” Als ik vertel dat Irkoetsk, Omsk en Perm tot nu toe mysterieuze namen op een spelbord waren en dat we deze steden wel eens live wilden ontmoeten, glimlacht Natasja. Op het eerste gezicht zou je niet denken dat ze Russische is. Ze ziet er heel Aziatisch uit. Maar komt dan ook uit Boerjatië, een staat vlak bij Mongolië. “Hier zomaar twee dagen in de stad rondtrekken? Waarom niet naar het Baikalmeer? Daarvoor stoppen toeristen hier. In Irkoetsk word je alleen maar depressief. Zien jullie dan niet dat hier al vijftig jaar niet meer in de speeltuintjes geïnvesteerd is en dat de parken erbij liggen alsof er net een leger doortrok? In Rusland is alles voor Moskou. Siberië? Daar wonen alleen maar achterlijke, stinkende boeren. En die roeren zich niet. In zo’n streek, in zo’n bevolking investeren? Parels voor de zwijnen. Weet je wat het ergste is? Als ik sommige mensen hier bezig zie, hebben ze nog gelijk ook. De mentaliteit van ‘werken we of werken we niet, op het einde van de maand ligt onze wedde er toch’, is diep ingeworteld. Kijk, dat moet eruit. Ik duim echt voor de volgende generaties. We hebben hier mensen nodig die aan de kar trekken, die zich volop geven.” Reizen is in de eerste plaats mensen ontmoeten. Zicht krijgen op hun leven en hun wereld. Het straatbeeld dat zoveel vertelt, toetsen aan wat erachter verstopt zit. Het leukste is dat je je daar zelfs niet voor moet verplaatsen. Een boek kan je evengoed naar een onbekende wereld meenemen. Of een film. Of een babbel met je Russische buurvrouw. Maar reizen blijft, voor wie ervan houdt en er de centen aan kan/wil besteden, een ongeëvenaarde ervaring. Met OKRA-REIZEN is het kinderspel. Bestemmingen zat, prijs/kwaliteit oké, goed begeleid, in een groep van mensen die er zijn, maar zich nooit opdringen… Blader nu meteen naar blz. 25 en ontdek.

[email protected]

3

magazine OKTOBER 2007

18

6

Werk aan de winkel! Prostaatkanker haalt je hele leven overhoop. Vraag maar aan Paul De Graeve. Vroegtijdige opsporing is levensbelangrijk zodat de dokters nog kunnen ingrijpen. Het onderwerp raakt stilaan uit de taboesfeer, maar er is nog heel wat werk aan de winkel.

18

Oma en opa aan de top In Grootouders interviewt auteur Kaat Vrancken twintig - jawel- grootouders over hun kleinkinderen. OKRAmagazine voelt haar aan de tand en laat drie oma’s en één opa aan het woord over hun nageslacht. Met de nodige trots natuurlijk!

25

25

OKRA-REIZEN, jouw droombestemming Van Aken tot Precolumbiaanse kunst: Bert Noelmans vertelt over de daguitstappen die zijn vrouw en hij voor het gewest Genk uitkienen. Libië, Spanje, Tunesië... het zijn maar enkele bestemmingen die OKRA-reizigster Maria Scheer bezocht. Marie-Louise Desaegher begeleidt reizen voor OKRA-regio Brussel. Kris Demuynck van OKRAregio Kortrijk tot slot gunt je een exclusieve blik achter de schermen van OKRA-REIZEN. Reiskriebels gekregen? Op blz. 32 doen onze regio’s en OKRA-Algemeen je alvast watertanden...

40

40

Brussel reist door Europa Het kunst- en cultuurfestival Europalia komt er weer aan. Niet 1 land, maar 27 dit jaar. De Europese Unie wordt vijftig en dus staan de lidstaten van dit feestvarken centraal. Met o.m. Het meesterlijke atelier, een tentoonstelling over het grote atelier Europa waar kunstenaars al eeuwen rondreizen, mensen ontmoeten en zo inspiratie opdoen.

50 en 53 Met OKRA win je altijd! Een prijzenpot in vakantiesfeer! In totaa 36 prijzen, waaronder een weekendje Limburg. Puzzel dus zeker mee! En win op blz. 53 een van de 120 gratis tickets. Of profiteer van ledenkorting!

OKRA-magazine! Ledenmagazine van de grootste ouderenbeweging van Vlaanderen: OKRA, trefpunt 55+. Open, kristelijk, respectvol en actief. Een nummer boordevol cultuur, praktische informatie, diepmenselijke reportages en nog veel meer. We stellen je deze maand OKRA-REIZEN voor. Van deelnemer tot organisator. Wie weet, ontdek je jouw droombestemming?! Geniet ervan! Laat gerust weten wat je van OKRA-magazine vindt. Bel naar Chris Van Riet 02 246 44 37 of mail naar [email protected] Alvast bedankt!

33

Zingeving 8 Antenne “Het leven formuleren”

Gezondheid

46

6 Gezondheid Werk aan de winkel!

Mensen 12 Info Toen moetje zong... 14 De keuze van Dekeyser Politiek maagzuur 16 Wereld Eerlijke handel 18 Relaties Oma en opa aan de top 20 Achter de schermen “Een vorm van christen zijn” 52 Horen, zien en… schrijven Techniek

OKRA 22 Kleur het leven “Prehistorie van de showbizz” 24 OKRA Elke cent voor jou 44 OKRA-SPORT Onbezorgd op weg 25 OKRA-REIZEN 25 Jouw droombestemming 26 “Luik is een topper” 27 “Nooit alleen met OKRA” 28 “Met hart en ziel” 29 “Reisbegeleiders onze troef” 30 Op reis zonder zorgen 32 Om van te watertanden

Lifestyle 33 Menu Wild van... 36 Multimedia Bescherm je computer

Cultuur 39 Gedicht Ik zag een man 40 Tentoonstelling Brussel reist door Europa 42 Boeken T(h)rillen maar

Wijs weg 45 Uitjes In oktober 46 Uit De Mijnroute, pure nostalgie

Extra 10 Zoekertjes Vraag en aanbod 49 Winnaars 50 Speel en win 36 prijzen! 53 Ledenvoordeel

De redactie contacteren? Een zoekertje plaatsen? Reageren op een of ander? Meer info over OKRA en over wat we jou allemaal bieden? Bel naar Chris Van Riet 02 246 44 37, mail naar chris.vanriet@okra. be, surf naar www.okra.be en naar www.okrasport.be

OKRA-magazine november OKRA-CREA, meer dan je denkt Een hoofdstedelijk gerecht

GEZONDHEID | Werk aan de winkel!

Werk aan | Tekst en foto’s Chris Van Riet |

Twee jaar geleden werd bij Paul De Graeve de prostaat operatief verwijderd. Sindsdien neemt hij minder het voortouw en leeft hij iets rustiger. Maar aan levensenergie ontbreekt het hem allerminst.

Een vriend schreef hem: “Hoewel ik weet dat je ze aan inkoopprijs kan krijgen (Paul werkt bij energieleverancier Eandis, nvdr.), weet ik niet waar je je energie blijft halen!” Paul De Graeve (57): “Toen bij een collega een erg agressieve prostaatkanker werd vastgesteld, ben ik gaan nadenken. Op het werk konden we ons elk jaar medisch laten onderzoeken, met als we dat wensten ook een bloedonderzoek. Ik heb dit elk jaar gedaan, met telkens ook een PSAcontrole (Prostaat Specifiek Antigen). Dit onderzoek laat toe prostaatkanker in een vroeg stadium op te sporen bij mensen die geen klachten hebben. Twee jaar geleden bleek mijn PSA gestegen. Een echografie, een punctie, een bot- en CT-scan drongen zich op. Daarna was het bang

6

afwachten. Toch dacht ik nooit aan een doemscenario. Ze zouden me wel genezen. Ik had geluk. Er werd een kankeragressie van 60% vastgesteld, zonder uitzaaiingen. Na de operatie volgde een lange herstelperiode. Maar gezien de kwade cellen nog volledig ingekapseld zaten en omwille van de lage agressie kreeg ik geen nabehandeling met chemotherapie of bestraling. Ik had vooral last van vermoeidheid door de zware verdoving. ‘Dankzij’ een hernia waarvoor ik ooit rugschool volgde, had ik geen kine nodig. Daar had ik geleerd met mijn bekkenbodemspieren te werken. Ik leerde er elke sluitspier afzonderlijk te beheersen en te gebruiken. Daardoor was ik onmiddellijk continent. Ook de beruchte erectiestoornissen waarvoor vele prostaatpatiënten bang zijn, moest ik ondergaan. Om deze periode te overbruggen, bestaan er gelukkig hulpmiddelen. Uiteraard moet je je lichaam de tijd geven om te bekomen. De tijdens de operatie beschadigde bloedvaten en zenuwen moeten zich kunnen herstellen. Je kan je liefde trouwens ook op andere manieren tonen. Bij liefde gaat het over zoveel meer dan een erectie! Wat echt belangrijk is tijdens je ziekte- en herstelperiode? Kinderen die met je meeleven. Een liefdevolle partner die achter je staat en waar je altijd op kan terugvallen. Op zo’n moment weet je wat je echt aan elkaar hebt.”

Positief denken “Het taboe rond deze ziekte lijkt doorbroken maar er is nog veel werk aan de winkel. Daarom zette ik in samenwerking met de vereniging PSA Vlaanderen (Prostaat Service Alliantie), met voorzitter dokter Van Oyen, een sensibiliseringsactie op in Damme, waar ik woon. Na mijn getuigenis kwamen veel mannen met vragen langs. Velen durven niet naar de dokter uit vrees voor het resultaat. Hoewel het juist van groot belang is er tijdig bij te zijn. Als de kanker is uitgezaaid, heeft een operatie geen zin meer. Wacht niet tot je pijn voelt of plasproblemen hebt. Laat je geregeld onderzoeken. Zeker vanaf vijftig jaar en zelfs vroeger. Vanaf vijftig betaalt het ziekenfonds het bloedonderzoek terug. Mijn vader stierf aan darmkanker. Ik laat geregeld een darmonderzoek doen. Mijn kinderen, die erfelijk belast zijn, adviseerde ik om vanaf hun veertigste regelmatige bloedcontroles te laten uitvoeren. Ook mijn dochter heeft een verhoogd risico op borstkanker door haar

GEZONDHEID | Werk aan de winkel!

Wees griep te snel af!

de winkel! familiale geschiedenis. Ik wil sensibiliseren uit sociale bewogenheid. Mensen bewustmaken van hun kwetsbare gezondheid. Je tijdig laten onderzoeken, is de boodschap. En positief denken.” Haal de folder Prostaatklachten, het mannelijk taboe bij de dienst Gezondheidspromotie van je regionaal CM-ziekenfonds of op www.cm.be

Prostaatkankercampagne In West-Vlaanderen loopt een prostaatkankeractie op 27 en 28 oktober, onder de slogan De prostaat. Echte mannen weten wat, waar en waarom! Meer info www.psa-vlaanderen.be of 050 61 06 48 (op dit nummer krijg je ook info over prostaatkanker en eventueel ook begeleiding en ondersteuning).

Het griepvirus is heel besmettelijk. Alleen vaccinatie kan griep voorkomen. Maar het griepvirus verandert ieder jaar. Daarom moet je je elk jaar opnieuw laten inenten. Dat doe je best in oktober of november omdat griep het meest voorkomt van november tot maart en het vaccin pas na twee weken werkt.

Het griepvaccin is sterk aanbevolen voor: >> alle mensen met diabetes of een andere chronische ziekte van longen, hart, lever of nieren >> alle 65-plussers >> alle personen die in een instelling opgenomen zijn >> al wie onder hetzelfde dak woont als risicopersonen >> zwangere vrouwen die in het tweede of derde trimester van hun zwangerschap zijn op het ogenblik van de vaccinatie Ook als je ouder bent dan vijftig en niet aan een van bovenstaande chronische aandoeningen lijdt, kan vaccinatie nuttig zijn. Vraag advies aan je huisarts of apotheker. Voor personen vanaf 65 jaar en personen die tot de risicogroepen behoren, betaalt het ziekenfonds een deel van de kostprijs terug. Haal de folder Griep, meer dan een verkoudheid bij de dienst Gezondheidspromotie van je regionaal CM-ziekenfonds of op www.cm.be

advertentie

Op zoek? Je hebt kanker? Of iemand om wie je geeft, heeft kanker? Je bent op zoek naar informatie? Of je hebt vragen over diensten die je kunnen helpen? Je hebt het moeilijk om je gewone leven weer op te pakken? Spring dan eens binnen in een van de vijf inloophuizen, een opzet van de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK). Inloophuizen zijn elke werkdag open van 9.30 tot 16.30 uur. Iedereen welkom, een telefoontje vooraf hoeft niet!

1

Brugge, Nieuwstraat 7, 050 34 38 12, [email protected]

2

Gent, Coupure Rechts 12, 09 223 40 40, [email protected]

3

Leuven, Onze-Lieve-Vrouwstraat 44, 016 23 00 91, [email protected]

4

Mechelen, Minderbroedersgang 12, 015 40 08 90, [email protected]

5

Turnhout, Stationsstraat 80-82, 014 40 91 70, [email protected]

Kankertelefoon 078 150 151

Lize Marke zingt

Hoogstaand ontspanningsprogramma Bijzondere voorwaarden voor OKRA-trefpunten Tel. 02 269 19 19

ANTENNE | Het leven formuleren

“Het leven

| Tekst Bea De Rouck | Foto Cois Van Roosendael |

Dat is de definitie van ‘schrijven’ volgens Kolet Janssen. Lezen kinderen niet meer? Is het al tv, pc en internet wat de klok slaat? Jeugdschrijfster Jansen vindt van niet. En zij kan het weten.

Als kind al raakte Kolet Janssen in de ban van het geschreven woord. Zodra ze de pennenstoktechniek onder de knie had, deed ze een leuke ontdekking. Als je verhaaltjes vertelde, zei men dat je niet zoveel mocht liegen. Als je verhaaltjes opschreef, werd je geprezen om je creativiteit en fantasie. Pas op haar dertigste begon zij aan een eerste boek. Er was nog een tweede passie in haar jonge jaren: het geloof. Dat er zoveel verschillende soorten geloof bestonden en wat mensen met hun geloof allemaal deden, deed haar kiezen voor een studie godsdienstwetenschappen. Daarna trouwen. Een groot gezin, met pleeg- en eigen kinderen. Geen tijd om de pennenstok te hanteren. Hoogstens om aan haar schoonouders in het verre Nederland verslag uit te brengen over het reilen en zeilen in haar gezin. Bellen naar het buitenland kostte toen nog stukken van mensen. Toen werd ze dertig… Kolet Janssen: “Schrijven stond in mijn leven nog altijd tussen haakjes. Toen ik dertig werd, besefte ik dat ik niet op mijn zeventigste met kinderboeken moest aankomen! En ik begon eraan. Een kinderboek. De uitgeverij in Averbode kwam erachter dat ik godsdienstwetenschappen had gestudeerd. Ik mocht de geloofsrubriek in Zonneland voor mijn rekening nemen. In de loop van de jaren ben ik uiteenlopende dingen gaan doen. Fictie en non-fictie. Fantasie en historische verhalen, beschouwende dingen over geloof en samenleving.”

Heksenvervolging Wie de lange lijst van Kolets publicaties overloopt, kan niet om de ontzettende verscheidenheid van thema’s heen. Opvallend is haar grote betrokkenheid: huidskleur, adoptie, kinderrechten, heksenvervolging, autisme. Heeft zij er dan nooit aan gedacht zelf de handen uit de mouwen te steken?

8

“Ik vind dat een mens moet doen waar hij goed in is. Ik heb net iets te weinig geduld. Als late 68’ers wilden mijn man en ik echt wel bezig zijn met de derde wereld of milieuproblematiek. Maar wij hadden allebei de pest aan vergaderingen. Drie pleegkinderen opnemen, zagen we wel als een haalbaar engagement. Maar schrijven was écht iets waar ik me helemaal in kon uitleven. Het was mijn manier om de dingen van het leven te formuleren en er de jeugd mee te bereiken. Het geloof en de waarden die hieruit voortvloeien, zijn natuurlijk terug te vinden in de thema’s die ik aansnijd. Zonder dat ieder boek per se over geloven moet gaan.”

Kinderen Kolet geeft grif toe dat ze zich nog altijd beter in kan leven in de denkwereld van een kind. Hoe ze dingen zien, erop reageren, welke vragen ze zich stellen. Ze gaat in haar boeken het filosoferen met kinderen niet uit de weg. Soms zijn haar kinderboeken doorwrochte stukjes geschiedenis of wetenschap, gebaseerd op nauwgezet opzoekwerk. Over heksenvervolgingen in de 16de eeuw. Of alles over autisme. Maar andere keren viert Kolets fantasie hoogtij. “Fantasieverhalen zijn in feite veel moeilijker om te schrijven. Pure fantasie kan je niet plannen. Als ze zich aandient, moet je alles laten vallen. Het borrelt op uit je onderbewuste en het is zo weer weg. Fantasieverhalen schrijven is aan de ene kant heel slopend. Anderzijds is het erg creatief. Het is écht scheppen. Tot nu toe schreef ik alleen fictie voor kinderen. Twee keer heb ik een boek voor volwassenen geschreven. Onder andere een boek over geloven. Omdat ik merkte dat ook volwassenen mijn kinderboeken over geloof lazen.”

Fanmail of prijsbeest Met een aantal van haar boeken is Kolet Janssen in de prijzen gevallen. De tweejaarlijkse prijs voor het religieuze boek. John Flandersprijs 1990. Prijs kinder- en jeugdjury. Dat maakt dat haar werk in heel wat talen werd vertaald. Zelfs tot in het Pools, Chinees en Koreaans. “In de prijzen vallen is altijd heel leuk. Zeker voor boeken waar je heel je hart in legt. Maar waar ik nog veel meer van geniet, zijn de directe reacties van kinderen. Mailtjes van kinderen met vragen of bedenkingen bij wat ze hebben gelezen, krijg ik regelmatig. Vroeger was die drempel veel groter. Dan hadden ze briefpapier nodig, een envelop en post-

ANTENNE | Het leven formuleren

formuleren” zegels. Nu is een mail versturen zo gebeurd. Onlangs kreeg ik nog mail over een boek dat ik in 1996 heb geschreven. Door de jaren gaan boeken een eigen leven leiden. En ook vandaag zijn er kinderen die er nog door worden aangegrepen. Aan je ‘fanmail’ kan je veel beter je succes afmeten dan aan de prijzen die je in de wacht sleept.”

Kolet Janssen: “De goede dingen van het leven naar waarde schatten en die kunst aan je kinderen en kleinkinderen doorgeven…”

Wijs ouder worden Schrijven over of voor senioren. Is dat iets voor Kolet? Die leeftijd staat zo ver van de kinderjaren af. Hoe jong of oud moet je zijn om je als auteur ook in die doelgroep in te kunnen leven? “Grootouders komen als hoofdpersonage nergens in mijn werk voor. Maar grootouders zijn gretige kopers van mijn kinderbijbel en het gebedenboek. Tijdens de Boekenbeurs vertrouwen ze me wel eens toe waarom. Hun eigen kinderen zijn niet zo met geloof bezig, maar zij willen er toch iets van doorgeven. Toen ik vroeger tijdens de godsdienstles aan de kinderen vroeg met wie ze wel eens over geloof praatten, kreeg ik steevast de grootouders als antwoord. Ik denk dat zowel heel jonge kinderen als heel oude mensen de eenvoudige bijbelverhalen nog het meest waarderen. Grootouders hebben recht van spreken. Met hun schat aan levenservaring. Je wordt geleidelijk ouder. Het gaat niet zo plots! Je kan op vele manieren oud worden. Onder vrienden zeggen we vaak dat we niet verbitterd oud willen worden. Tegenwoordig bestaat er zo’n ontzettend rijk aanbod voor senioren. In een stad als Leuven kan je schitterende lezingen bijwonen, over alle levensterreinen, door de meest uitgelezen experts. De goede dingen van het leven naar waarde schatten en die kunst aan je kinderen en kleinkinderen doorgeven… Dát is wat je noemt wijs ouder worden.”

Enkele titels Het duivelskind, Davidsfonds/Infodok, Leuven, (2de, herziene druk 1995) Ik geloof dat ik geloof, Altiora, Averbode (tweejaarlijkse prijs voor het religieuze boek 1998) De zevensprong. God en mens in zeven sacramenten, Altiora, Averbode, 2000 Wat is familie? Antwoorden op vragen over je (groot)ouders, broers en zussen, Davidsfonds/ Infodok/Biblion, 2005 Op http://users.skynet.be/Kolet.Janssen vind je alle titels!

Kansen in overvloed om in jouw trefpunt, regio... met leeftijdgenoten over 9 zingeving door te bomen.

ZOEKERTJES | Vraag en aanbod

Vraag en aanbod Pastoors

Klontje

Als bestuurslid van de heemkundige kring Haaltert vertegenwoordig ik de gemeente Heldergem. Ik zoek het bidprentje van drie pastoors die in Heldergem gestaan hebben: Hector Bonner, gestorven in Oudegem op 24 juli 1931, Antonius Van Wassenhove, gestorven in Geraardsbergen op 2 december 1931 en Alfred Van Brantegem, gestorven in Gent op 26 juli 1940.

Kan iemand mij het boekje Klontje, het kleine ezeltje bezorgen (Averbode)?

Roger De Troyer, Hallebaan 3, 9450 Heldergem

Lamp Ik heb een diaprojector SAWYERS super 600. Tevergeefs gezocht naar een vervanglamp hiervoor. Gegevens lamp: FEX 11 500 W; 115-245 V ‘AC; 50.60 Hz cycle. Karel Marijnissen, Markt 2, 2330 Merksplas, 014 63 31 08

Ceremonie Ik heb nog ceremoniekleding van vroeger die kan dienen voor toneelvoorstellingen. Christiaan Dehaene, Hoge Brugstraat 4, 8640 Oostvleteren, 057 40 00 12

Aankleedpoppen Ik verzamel papieren aankleedpoppen. Wie heeft er en wil ze kwijt? Jaspers-Van Eyken, Pasbrugstraat 54, 2800 Mechelen, 015 55 58 57

Robert Vandecasteele, Dalestraat 29, 8554 Sint-Denijs, 056 45 50 70

Gebedsgroep Ik zoek een gebedsgroep of mensen om één keer per maand in een kerk of op een andere plaats samen te bidden en te zingen. Graag in de omgeving van Anderlecht Halle. Het kan ook een gebedsgroep zijn, om het even waar, waarvan de leden thuis op dezelfde dag bidden. Mia Dieudonné, Schapenstraat 23, 1750 Lennik, 02 532 06 62

9de Linie-Bataljon Ik zou graag in contact komen met ex-soldaten van het 9de Linie-Bataljon klasse 51 en 52 gelegerd in de kazernes van Verviers en Tongeren. August Vanherck, Wampenberg 36, 2370 Arendonk, 014 67 72 77

Herverzilveren Weet iemand waar of bij wie ik mijn bestek kan laten herverzilveren? M. Cooymans-Geboers, Gasthuisstraat 2 b6, 2400 Mol, 014 31 24 05

Gezocht

De trouwe leeuw

Schaapjes met houten pootjes en echte schapenvacht uit de jaren vijftig, voor een kribbe.

Ik ben op zoek naar het gedicht van de trouwe leeuw. Het eindigt met het beeld dat zijn redder met de boot vertrekt. Maar hij kan zijn redder niet volgen en wordt door de golven verzwolgen.

Yvonne Van Campfort, Castelsebaan 78, 2400 Mol, 014 31 62 09

Aline Joosen, Sierkerslaan 30, 2940 Stabroek

Stamboom Ik maak een stamboom van de familie Bruneel en ben dringend op zoek naar Maurice Verhaeghe-Lahot en Germain Verhaeghe-Devillers. Zij waren de zonen van Marie-Louise Bruneel en Charles Verhaeghe. Zij hadden drie zussen Zoë, Madeleine en Flavie. Zij zijn geboren in Stavele. Wie weet meer? Godelieve Melis, Zwartestraat 6, 8647 Reninge, 057 40 15 44

10

ZOEKERTJES | Vraag en aanbod Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Zoekertjes, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.

Knittax

Blauwe pet

Wie kan mij helpen? De linkerkant van mijn breimachine Knittax AM³ met voorzetapparaat P³ werkt niet goed meer en laat ongeveer over een twintigtal steken de averechtse steken vallen ofwel blijft de rechtse steek ongebreid.

In 1958 studeerde ik af aan de Sint-Jozefschool in Kontich. Een van de onderdelen van ons uniform was een zes- of achthoekige muts uit donkerblauwe stof met daarop bij het afstuderen zes zilveren sterren. In het eerste jaar kreeg je één ster en ieder jaar kwam er eentje bij. Nu zou ik graag zo’n pet willen bemachtigen als fijne herinnering aan die tijd.

Paradijs-Indenkleef, Weertersteenweg 235, 3680 Maaseik, 089 56 64 54

Correctielint Gezocht: één of meer correctielinten voor een typemachine Olivetti ET personal 55. Wie kan mij aan zo’n lint helpen of weet waar ik het kan kopen? Karel Wieers, Wenzel Cobergherstraat 15, 2650 Edegem, 03 449 19 57

Vriendin Ik zoek een vriendin om samen een terrasje mee te pikken, te wandelen, een uitstapje te maken…

R. Dierckx, Res. Binnenhof, Hospitaalstraat 15/1.2, 2850 Boom, [email protected]

Koninklijke familie Wie heeft interesse voor de Belgische koninklijke familie? Kranten, weekbladen, maandbladen, albums en boeken in het Nederlands en het Frans. Henri Ryckaert, Zeelmakersstraat 7, 1750 Lennik, 02 532 08 33

Mevr. Fonteyne uit Affligem, 053 67 29 42 �������������������������������

�

�

�

��

��

��

���

�

Vraag raad aan uw apotheker.

[email protected] INFO: 053/68.34.30

11

INFO | Toen moetje zong... 55+ maakt toekomst. Onder dat thema debatteerden op 21 december 2006 meer dan 700 OKRA-sleutelfiguren tijdens het eerste OKRA-Congres. Misschien was jij er ook bij. Om alle OKRA-leden in onze tien voornaamste prioriteiten in te wijden, krijg je er elke maand één toegelicht!

Toen moetje “Gelukkig heeft ons vake heel lang voor moetje kunnen zorgen. Hij was zelf nog kwik toen het dementeren begon. Elke dag nam hij een beetje meer afscheid van de Maria met wie hij veertig jaar was getrouwd.” Lut, de oudste dochter van Jef en Maria, is intussen met pensioen en maakte na haar vaders dood de aftakeling van haar moetje van dichtbij mee.

“Nu ja, niet in de letterlijke zin dichtbij. Toen vake overleden was, hadden we eigenlijk maar één oplossing voor de opvang van moetje, een goed rust- en verzorgingstehuis (RVT). We hadden een plaats gereserveerd op de wachtlijst toen we merkten dat het met moetje de verkeerde kant opging. Buiten het medeweten van onze ouders om. Achteraf gezien een goed idee. Eigenlijk hadden we liever gezien dat onze ouders samen naar het RVT waren verhuisd. Maar vake wilde niet. Hij zag niet dat het leven voor hem daar aangenamer en minder stresserend zou zijn en dat moetje er beter verzorgd zou worden. Ik denk dat het typisch is voor deze vooroorlogse generatie - ze waren beiden van ’10 - om koste wat het kost je plan te blijven trekken. Lut (niet vrouw op foto): “Hoe dan ook, euthanasie bij dementerende personen blijft ontzettend delicaat.”

12

INFO | Toen moetje zong...

zong…

| Tekst Lieve Demeester en Johan Truyers |

Na de opname van moetje ging ik twee keer per week bij haar op bezoek. Ik woon op 200 km van mijn geboortestad. Vaak had ik het gevoel dat die verre rit niet echt de moeite waard was. De ene keer hoorde ik niks dan verwijten, andere keren zat ze twee uur lang te mokken en hadden we geen enkel contact. Maar als ik erin slaagde om samen met haar liedjes uit haar kindertijd te zingen, dan klaarde haar gezicht helemaal op. En haar lichaam ontspande zich op een bijna magische manier. We hadden dan zo’n innig contact dat het die keren goedmaakte waarbij we als stugge, vreemde mensen op haar kamer zaten.

Doorligwonden Maar het duurde zo lang eer ze mocht vertrekken. Voor ons, maar ook voor haar. Dat denken we toch. Als ik nu terugdenk aan de laatste maanden… Doorligwonden van hoofd tot tenen, helemaal van de wereld weg. Eerlijk, toen heb ik vaak gedacht: ik zorg dat voor mij in zo’n geval een wilsbeschikking klaarligt. Snel gezegd, maar zo’n wilsbeschikking stelt je meteen voor nieuwe vragen: wanneer moeten mijn naasten mijn laatste wil uitvoeren? In welke fase van het dementeringsproces? Zelf zal ik dat niet meer kunnen aangeven. Ik zadel mijn familie dus met een groot probleem op. Nu moetje er niet meer is, denk ik vaak: stel dat ook zij zo’n wilsbeschikking had opgemaakt. Hoe zou ik dat dan hebben aangepakt? En wanneer? Ik slinger tussen: het was onmenselijk en misschien had ze toch nog iets aan haar leven, zelfs in die laatste moeilijke weken. Zo zong ik vaak voor haar. En heel soms leek het alsof ik ondanks alles toch haar ziel kon raken. Of beeld ik me dat in? Hoe dan ook, euthanasie bij dementerende personen blijft ontzettend delicaat. Onder geen beding mogen we gezonde mensen die misschien in zo’n situatie terecht zullen komen, het gevoel geven dat ze als… uit het leven moeten stappen. Wel moeten de partners, dochters en zonen van morgen, kunnen rekenen op ondersteuning en begeleiding tot het einde. Dan zullen ook zij met nostalgie terugdenken aan ‘toen moetje zong…’.”

Aangepaste en menselijke begeleiding gevraagd! In het publieke debat wordt het dementeringsproces nogal snel ‘mensonwaardig’ genoemd. Maar euthanasie voorstellen als ‘oplossing’ voor dementie, mist inhoudelijke diepgang. Het dementeringsproces is zo diepmenselijk dat een genuanceerde aanpak de enige mogelijke juiste is. Euthanasie bij dementerenden moet in een breed kader bekeken worden. Filosofische, ethische, juridische, sociaal-economische, klinischwetenschappelijke en (para)-medische elementen moeten mogelijk zwart-wit denken met voldoende grijs inkleuren. Het is duidelijk. Vandaag blijven nog veel te veel vragen onbeantwoord om nu al de wettelijke mogelijkheden voor euthanasie naar dementerenden uit te breiden. Wat kan en moet vandaag dan wel? Het beleid moet voldoende middelen vrijmaken voor aangepaste en menselijke begeleiding en ondersteuning gedurende het hele proces. Ook de palliatieve zorgcultuur moet verder uitgebouwd worden. Met een volwaardig personeelskader en werkingsmiddelen. Bijzondere aandacht voor opvang thuis is hier een must.

13

DE KEUZE VAN DEKEYSER | Politiek maagzuur

Miel Dekeyser geeft je elke maand tekst en uitleg bij een min of meer brandende ‘kop’ uit het wereldnieuws. Zijn ‘keyserlijke’ kijk krijg je gratis toe!

Politiek

De Servische provincie Kosovo moet nog dit jaar onafhankelijk worden. Maar dat loopt niet van een leien dakje. Niet iedereen ziet dit zitten, al was het maar om (opstandige) delen in eigen land niet op ideeën te brengen. Kosovo moet dus een heus land worden met een grondwet, een vlag, een volkslied en een leger. Tegen 10 december moet hierover duidelijkheid komen. De zuidelijkste provincie van Servië grenst aan Macedonië (dat zich van Servië afscheurde in 1991) en aan Montenegro (onafhankelijk sinds 2006). Het gebied grenst ook aan Albanië en 90% van de Kosovaren zijn van Albanese afkomst. Het Westen is erg voor de onafhankelijkheid van Kosovo, maar de Russen zijn vierkant tegen. Het Westen (met de Amerikanen op kop) willen met de ‘bevrijding’ van Kosovo een einde maken aan de naweeën van de Balkanoorlog uit de jaren negentig. Het Westen kan

14

Het dagelijks leven in Kosovo. Verdwijnen de soldaten in december uit het straatbeeld ?

dan volop in deze nieuwe staat investeren. Kosovo kan zo ook toetreden tot de EU en de NAVO. Het blaffende, soms gevaarlijk bijtende Servië ligt steviger aan de ketting. En er zou weer een historische barst verdwijnen uit het Oude Verdeelde Europa. Het Westen haalt Kosovo bovendien uit een ongemakkelijke positie. De provincie leidt een artificieel bestaan. Strikt genomen is het een Servische provincie, al wordt de rust er gehandhaafd door blauwhelmen van de Verenigde Naties (VN). Al in 1999 heeft de VN het bestuur van de provincie van de Serviërs overgenomen. Vooral om de minuscule Servische minderheid te beschermen. Om nationale, maar vooral om sentimentele, romantische en mythische redenen wil Servië geen afstand doen van zijn provincie. Met zijn 2 miljoen inwoners is Kosovo in feite heel wat meer dan het laat vermoeden. Het is een wieg,

DE KEUZE VAN DEKEYSER | Politiek maagzuur

maagzuur

| Foto Audiovisueel archief Defensie |

een bakermat én een kruitvat. Volgens Belgrado stond de Servische wieg in Kosovo. Daar stuitten de Serviërs (zogezegd) de opmars van de Turken. Dit gebeurde op het heilige, bloeddoordrenkte Merelveld. Historische nonsens. De Serviërs werden er in de pan gehakt. Het gebeurde trouwens allemaal in 1389. Lang geleden, maar nooit vergeten. Nog altijd een internationale rel waard in de 21ste eeuw! De Serviërs antwoorden daarop: “Het is daar dat we helden zijn geworden!”

vincies’ wil Poetin bij zijn duchtig aangevreten rijk voegen. Logisch bekeken zit daar niet veel samenhang in, maar ‘strategisch’ is het altijd meegenomen.

Zwart gat in Europa

Het is verbluffend met welke argusogen andere Europese staten het lot van Kosovo volgen. Het is zelfs logisch dat een buurland zoals Macedonië, dat aan Kosovo grenst en zélf 25,2% Albanezen telt, ervoor beducht is dat een Kosovaars succes aanstekelijk zou werken op de vrijheidsPoetins protest drang van de Macedonische Albanezen. De heibel rond een onafhankelijk Kosovo sleept nu al bijna En er dreigt nog meer onheil. Wat gedaan als de Servische tien jaar aan. Van in het begin heeft Russisch president Bosniërs het voorbeeld van Kosovo volgen en zich losmaVladimir Poetin zich tegen de afscheiding van de Servische ken van Bosnië-Herzegovina? Zij wonen in een gebied dat provincie verzet. Daartoe voelt hij zich verplicht als belangzowat de helft beslaat van heel Bosnië. Ze bevolken een rijkste Slavisch staatshoofd. Zijn dwarse houding past pergebied dat zich als een gordel rond het Bosnië van moslims fect in zijn anti-westerse oprisping die nu al maanden en Kroaten slingert. Ze houden a.h.w. de andere helft van aansleept. Poetin weet perfect dat in Bosnië in hun greep. de loop van de geschiedenis vooral Met zijn 2 miljoen inwoners En terwijl we nu toch aan het gissen Albanezen in Kosovo gaan wonen zijn: beeld je in dat de Bosnische is Kosovo heel wat meer zijn. Bovendien is de Sovjet-Unie na Kroaten ook nog los willen van de de instorting van het communisme dan het laat vermoeden. moslims om zich aan te sluiten bij langs alle kanten afgebrokkeld in buurland Kroatië?! Dan keren we Het is een wieg, een zelfstandige staten! Dat bezorgt terug naar de brandende Balkan en bakermat én een kruitvat. de burgeroorlogen van de jaren hem politiek maagzuur! Ernstiger is natuurlijk zijn vrees voor negentig. Dit zijn geen harde feiten, nieuwe opstootjes in de Russische moslimprovincie maar het zijn ook amper ‘speculaties’. Etnische spanningen Tsjetsjenië. Het losrukken van Kosovo zou de (momenteel) zijn alom aanwezig, net als de onafhankelijkheidsdroom. sluimerende Tsjetsjeense rebellen in Rusland kunnen wakHet wantrouwen tegenover Kosovaarse onafhankelijkheid ker schudden. En er de huidige (relatieve) rust grondig gaat zelfs zover dat de Spanjaarden er niet helemaal gerust verstoren met een nieuwe eis tot onafhankelijkheid! in zijn. Ze vrezen dat een zelfstandig Kosovo de Basken Met een acrobatische gedachtesprong toont de Russische opnieuw aan het dromen zet. leider dan weer een merkwaardige, opportunistische soeWaarom alles niet blauwblauw laten? Een ‘onafhankelijk’ pelheid. Zo wil Poetin Kosovo zich desnoods wel laten land dat door een internationale troepenmacht in het gareel afscheuren van Servië, maar dan moet Moskou er iets voor wordt gehouden (de huidige situatie) is geen echt soeverein in ruil krijgen. Bijna Belgische wafelijzerpolitiek! land. En, als bewijs: de internationale NAVO-troepen (de Zou Rusland een cadeautje krijgen om een traditionele opvolgers van de blauwhelmen) hebben in 2004 de bondgenoot in de steek te laten? Het lijkt vreemd en toch Albanezen niet kunnen tegenhouden toen die de Serviërs is het een mogelijkheid voor de Russen. Wat willen ze aanvielen. Als Kosovo één dezer onafhankelijk wordt, onteigenlijk? Simpel, een paar hapjes uit Georgië. De republiek vluchten duizenden Serviërs de nieuwe staat. Niet leuk Georgië telt twee enclaves (Abchazië en Zuid-Ossetië) die voor hen. Maar dan zou er ten minste een oplossing zijn, onder zware Russische invloed staan, maar niet door de géén compromis. En alleen dat is de basis voor een nieuwe internationale gemeenschap worden erkend. Die twee ‘protoekomst.

15

WERELD | Eerlijke handel

Fair trade of eerlijke producten: dubbel zo lekker.

Eerlijke handel

| Tekst Veerle Van den Broeck, Max Havelaar| Foto’s EthiCom en Max Havelaar |

Van 3 tot 13 oktober loopt de Week van de Fair Trade. Fair trade wil zoveel zeggen als eerlijke handel. Producten als bananen, koffie, chocolade... waarvoor de arme boer in het Zuiden een correcte prijs krijgt. En dat is nodig! Luister maar naar het verhaal van Diego.

Diego (34) is een boer uit Mexico die op kleine schaal koffiebonen teelt. “Vroeger had ik geen toegang tot de ‘wereldmarkt’. Ik verkocht mijn koffiebonen aan Juan, een plaatselijke opkoper. Hij betaalde meestal een erg lage prijs. Vaak kostte het me bijna meer om de bonen te planten en te oogsten dan hij er me voor gaf. En dus kon ik nauwelijks eten kopen voor mijn gezin. Dat leidde vaak tot ruzie met mijn vrouw, dat kan je je wel inbeelden. Maar ik wist niet beter.” Eerlijke handel wil boeren als Diego de kans geven om hun oogst op de wereldmarkt te verkopen tegen een rechtvaardige prijs. En zo verzekeren dat Diego zijn gezin een toekomst kan geven. Ook andere boerenfamilies in het dorp profiteren mee van die eerlijke handel. Ze produceren koffie voor zichzelf, die rechtstreeks in Europa verkocht wordt. Ze hebben nu hun eigen huis, hun eigen school, een eigen coöperatie (boeren die samenwerken om zo economisch sterker te staan), ze krijgen vorming... Maar er is meer. Hun zelfrespect groeit, ze worden mondiger en weerbaarder.

16

Voor(oor)delen Linda (64) koopt geregeld eerlijke producten. “Waarom fair trade, vragen vrienden me dikwijls. Het is duur, zeggen ze. Wel, antwoord ik dan, wat denk je van solidariteit? Die mensen krijgen anders geen eerlijke prijs voor hun product en kunnen ondanks al dat harde werken hun gezin niet genoeg te eten geven. Het is bovendien erg lekker en je steunt er een goed doel mee! Voor mij meer dan reden genoeg.” “Ook met de kwaliteit zit het snor. Ik heb me goed geïnformeerd toen ik voor het eerst eerlijke producten kocht. Neem nu de koffie. Heel wat beroemde Belgische koffiebranders kiezen voor het Max Havelaar keurmerk. Zij doen uitgebreide smaaktesten en zijn pas tevreden als ze bonen van de beste kwaliteit kunnen gebruiken. Ook met de bananen is helemaal niets mis. De boeren controleren dagelijks de kwaliteit en gebruiken zo weinig mogelijk pesticiden. De schil krijgt iets sneller sproetjes dan die van andere bananen. Dat is misschien niet zo mooi, maar veel beter voor mens en milieu.” Almaar meer mensen gaan voor eerlijke producten. Ook openbare besturen en het bedrijfsleven springen graag mee op de kar. Vandaag slaan de meeste kabinetten van groene en socialistische ministers producten in van het fair tradenetwerk. Elke dag kunnen de 20 000 ambtenaren van de Vlaamse en Waalse Gewesten genieten van een kopje eerlijke koffie. Alleen al in Vlaanderen doet 60% van de 308 gemeenten een beroep op fair tradekoffie en verscheidene andere dranken voor hun administratie, OCMW’s en ziekenhuizen.

PUBLIREPORTAGE

Beter leven

Bekende organisaties Heel wat organisaties promoten en verkopen eerlijke producten. We zetten de bekendste op een rijtje. >> Oxfam Fair Trade: voert voedingswaren van eerlijke handel in. >> Oxfam Wereldwinkels: 6 500 vrijwilligers, meer dan 200 winkels in Vlaanderen, die eerlijke handelsproducten aanbieden. >> Max Havelaar: koopt of verkoopt geen producten, maar verleent haar keurmerk (haar logo) aan producten die beantwoorden aan de internationale normen van de eerlijke handel. Max Havelaar controleert van begin tot einde, van producent tot eindproduct. De producten zijn onder andere te koop in de supermarkt en biowinkels. >> Fair Trade organisatie: Fair Trade organisatie verdeelt producten die op traditionele manier gemaakt worden bv. kaarsenhouders, pannenlappen...

Een greep uit het aanbod 1 Fair Trade stroopwafels, te koop bij Essenza. 2 Biohoning uit Cuba, van Oxfam Fair Trade. 3 Be Bene koekjes met spelt en amandelen. Max Havelaar Label. 4 Douchegel van Jardin Bio Etic.

Met de jaren kunnen gewrichten u het dagelijkse leven moeilijk maken: last van de heupen, de knieën, de schouders en de handen. Bent u wanhopig op zoek naar duurzame oplossing? Hebt u al eens simpelweg aan Phytalgic gedacht?

Voortkomend uit het Phythea-onderzoek, is dit produkt - aangeboden onder de vorm van in te slikken capsules gemaakt als antwoord op gewrichtsproblemen van diverse aard. De formule bevat een belangrijke concentratie van wilde visolie geselecteerd voor hun verzachtende eigenschappen. Brandnetel, rijk aan silicium, en zink versterken de doeltreffendheid van het product door hun beschermende werking op het gewricht. Goed om te weten: al deze actieve bestanddelen hebben het voordeel van een zachtaardige werking, zonder de maag te verstoren.

Met Phytalgic: 3 weken om u beter te voelen! A rato van 3 capsules per dag blijken 3 weken à 1 maand voldoende om een echte verlichting te voelen. Voor een volledig effect voorzie evenwel een inname van minimum 3 maanden.

3

zen 2 do ocht gek = tis! de gra de 3

ic

4

anbod Ph y sa

lg ta

dekkin O nt g

1

S Gewrichten O in S nood!

2

Info Week van de Fair Trade. www.befair.be www.maxhavelaar.com

Win een fair tradepakket op blz. 50

Om uw gratis doos te ontvangen: - Omcirkel de naam van het product en de aankoopdatum op het origineel kasticket. - Voeg 2 CNK streepjescodes toe samen met uw naam en adres. - Stuur alles voor 31/12/2007 terug naar: Aanbod Phytalgic – PB 17 - 1420 Eigenbrakel Aanbod beperkt tot 2 zendingen per gezin – terugsturen van het product ongeveer 6 weken.

Phytalgic van Phythea Uitsluitend bij de apotheek Ongeveer 16,80 € per doos van 45 capsules (Code NUT/PL: 968/1 en CNK: 2399-202)

RELATIES | Oma en opa aan de top!

| Tekst Bea De Rouck | Foto’s Madelien Waegemans |

Oma en opa aan de top! “Grootouder zijn is druk-druk-druk, maar wel de beste tijd uit ons leven!” Iets wat schrijfster Kaat Vrancken vaak te horen krijgt. Al die lieve opa’s en oma’s komen te weinig aan het woord. Haar boek Grootouders wil hier verandering in brengen. Want waar het hart van vol is…

Oeverloze liefde en grenzeloze trots, dát is volgens Kaat Vrancken de rode draad. “Iedere grootouder die ik interviewde, haalde al vlug foto’s boven: de klassieke foto in het lijstje op het dressoir, fotootjes op gsm, het digitale fotoboek of als screensaver op de computer. Je weet wel, de pagina die verschijnt als je je computer aanzet.” Tijdens het schrijven van haar boek ging Kaat Vrancken, een prille kleinkindloze vijftiger, bewuster bij het grootouderschap stilstaan. “Ik heb de grootouders niet speciaal uitgezocht,” zegt ze. “Maar het zijn allemaal sterke persoonlijkheden. Stuk voor stuk bewonder ik al deze opa’s, pipo’s, mamies en moemoes of hoe ze door hun kleinkinderen ook worden genoemd. De babbels met de grootouders hebben mij op ideeën gebracht voor als ik later zelf ooit kleinkinderen heb.”

Jong Grootouder zijn voegt iets toe aan het leven. Daar is de auteur stellig van overtuigd. “Grootouders beamen volmondig dat het kleine grut hen jong houdt. Maar dat niet alleen. Kleinkinderen nodigen hen zonder het zelf te weten uit om nu rustig de dingen te doen waar vroeger geen tijd voor was. Er is meer speeltijd. Meer vrolijkheid. Meer

18

lichtvoetigheid in hun bestaan.” Kaat Vrancken vertelt hoe de man van een vriendin al jaren depressief was. Niets kon hem er bovenop helpen. Tot er kleinkinderen kwamen. Die konden dat wel. Het is boeiend om te zien hoe grootouders zich aanpassen aan de nieuwste ontwikkelingen dankzij hun kleinkinderen. De liefde en de grootoudergevoelens zijn niet veranderd tegenover vroeger. Maar vandaag mailen, chatten, gsm’en en sms’en oma’s en opa’s dat het een lieve lust is. Al blijft het verjaardagskaartje van weleer wel een hebbeding, zeker als het van oma en opa komt. Wat het moeilijkste is aan grootouder zijn? Volgens Kaat Vrancken zit het in de manier waarop je je liefde doorgeeft. “De ouders van de kleinkinderen staan er altijd tussen. Rechtstreeks kan je als grootouder zelden iets doen. Soms is dat wat frustrerend. Je ziet dingen gebeuren, maar je mag je er niet mee bemoeien. Je maakt je ongerust of het doet je verdriet dat jouw waarden soms niet de waarden van je kinderen of schoonkinderen zijn. Dat is af en toe een minpuntje aan het grootouderschap.” Maar voor de rest? De tijd van je leven! Kaat Vrancken, Grootouders, Van Halewyck, Leuven, 2006 176 blz., 19,90 euro, ISBN 978 90 5617 7744

RELATIES | Oma en opa aan de top!

Magda: “Zestig toen het eerste kwam”

Rita: “Door hen heeft mijn leven zin”

Vier kleinkinderen tussen twee en vijf.

Twee kleinkinderen (meisjes van veertien en elf).

“Kleinkinderen zetten je leven op z’n kop! Ik was zestig toen ik mijn eerste kreeg (ontroerd). Ik haal mijn kleinkinderen één keer per week op aan de school. Hier gelden mijn opvoedingsprincipes, maar ze luisteren goed. Misschien is het niet de taak van grootouders om kleinkinderen te verwennen, maar je doet dat zo graag. En je bent ook overbezorgd. Zoals bv. gisteren in de speeltuin. Ze waren wild aan het schommelen. Dan ben je bang dat ze zich pijn doen. Als de kleinkindjes komen, doe je in je huishouden gewoon niets. Zeker als er meer dan eentje op bezoek is.”

Germaine: “Een beetje (te veel)…” Twee kleinkinderen, een meisje van zestien en een jongen van twaalf. “Als grootouder mag je je kleinkinderen een beetje (te veel) verwennen. Maar dat is niet erg. Mijn kleinkinderen zijn fijne kinderen! Waarom niets anders klaarmaken als zij iets niet lusten? Volgens mijn dochter moeten zij later ook eten wat de pot schaft. Dat is misschien wel zo, maar dat moeten ze thuis maar leren. Met de kleinkinderen kan ik nu veel meer op stap gaan dan met m’n eigen dochter vroeger. Kleinkinderen houden je echt wel jong! Zij stimuleren je om dingen te doen. Misschien zou je anders stilvallen, eens je met pensioen bent.”

“Vroeger waren de kleinkinderen elke dag bij mij. Nu op woensdag. Over opvoeden zijn mijn dochter en ik het meestal eens. Al verwen ik de kleindochters graag. Maar luisteren naar oma blijft de boodschap. Nu is het niet meer nodig om mijn dag anders te organiseren als de meisjes komen. Ik hoef ook niet allerlei dingen met hen te gaan doen. Zij kunnen zich goed bezighouden. Een voorkeur voor een van de kleindochters heb ik niet. Mijn man is zes jaar geleden gestorven en door de kleinkinderen had mijn leven toch nog zin. Ik ben dol op hen en ze zijn altijd welkom. Ik zou mijn eigen uitstappen laten vallen als ik er voor hen moet zijn.”

Roger: “Totaal weerloos tegenover haar” Eén kleindochter van 24. “Grootvader zijn is totaal anders dan vader zijn. Je hebt veel meer tijd voor je kleinkind. Je gedraagt je zo anders tegenover hen! Mijn kleindochter draait mij gewoon rond haar vinger. Vroeger en nu nog. Ik ben totaal weerloos tegenover haar. Gelukkig aanvaarden mijn zoon en schoondochter dit heel goed. Zij vinden het doodnormaal dat ik de kleindochter verwen. Zij plagen mij ermee. En mijn kleindochter maakt er gretig gebruik van! Ik heb een sterke band met haar. Wij kunnen erg goed praten samen over van alles en nog wat. Zij vraagt mij ook wel eens raad en houdt er rekening mee. Raad over haar lief? Ik denk dat zij hiermee eerder naar haar vriendinnen gaat. Maar zij praat wel over hem. Mijn kleindochter is héél open. Ja, ik denk dat zij dat van mij heeft!”

19

ACHTER DE SCHERMEN | Een vorm van christen zijn

“Een vorm van christen zijn” | Tekst Veerle Van den Broeck | Foto Cois Van Roosendael |

Een ongelooflijk gedreven vrouw zit voor me. Gelovig ook. Eén die weet wat ze wil. Lizette Stiers (60) is een van de vele enthousiaste vrijwilligers van Pax Christi Vlaanderen.

“

Stappen voor vrede in de jaren tachtig. Zo is het allemaal begonnen. Tijdens het slotevenement in Mechelen ontmoette ik mensen van Pax Christi Limburg. Nu ben ik daar verantwoordelijke. Een keer per maand komen we samen. We spelen in op activiteiten die er zijn. Soms organiseren we er zelf, al dan niet met andere verenigingen. Dat kan een open avond zijn, poëzie, een boekvoorstelling... Verder staat in Hasselt het standbeeld van de Onbekende Oorlogsvrouw. Op 11 november is er een viering en een optreden. De voorbereiding daarvan is voor ons.

”

“

In Antwerpen zit ik in het dagelijks bestuur, de algemene ledenvergadering en de raad van bestuur van Pax Christi Vlaanderen. Dit is de Vlaamse afdeling van de internationale vredesbeweging Pax Christi. Die ontstond na de Tweede Wereldoorlog. Pax Christi voert actie, schrijft artikels en dossiers, zet experten aan het werk, interpelleert politici en licht de media in. En blijft zichzelf: geweldloos, politiek ongebonden en evangelisch geïnspireerd. Educatie en vredesopvoeding zijn een belangrijk aspect van de werking. Ik ben lid van de werkgroepen spiritualiteit en actieve geweldloosheid. We verzorgen vieringen, bezinningen, geven elk jaar de brochure Vierend en bezinnend uit tijdens de Vredesweek... Actieve geweldloosheid sluit hier nauw bij aan. Dat is trouwens de eerste doelstelling van Pax Christi vanuit evangelische inspiratie.

“

”

Verantwoordelijke van de werkgroep-gender is een andere taak. Een moeilijk woord, waarvoor een paar zinnen uitleg nodig zijn. Gender is Engels voor geslacht. Een uitnodiging om dieper te kijken dan het uiterllijk van een man of vrouw. Het zijn de kwaliteiten van iemand die tellen. Een

20

voorbeeldje: een vrouwelijke garagist, een mannelijke poetshulp... Heel wat mensen vinden dit verdacht omdat dit niet in het traditionele rollenpatroon past. Waarom eigenlijk? Wat telt is dat mensen gelukkig zijn. Een ander voorbeeldje: bij een sollicitatie voor een kaderfunctie in een bedrijf met overwegend mannen zijn er twee kandidaten over, een man en een vrouw. Zelfde kwaliteiten, zelfde diploma. Heel wat bedrijven nemen dan de man in dienst. Onbewust of bewust omdat een vrouw zwanger kan worden. Een bedrijf dat gender hoog in het vaandel draagt, kiest dan bewust voor de vrouw. Gender is eigenlijk een levenshouding die je je eigen moet maken. Onze werkgroep houdt dit aspect binnen Pax Christi in het oog. De aandacht voor gender mag niet verslappen. We hebben nog een lange weg te gaan! Neem nu de koning. Hij raadpleegt dertien Ministers van Staat en daarbij geen enkele vrouw. En hoeveel vrouwelijke proffen geven bv. les aan aan de universiteit van Leuven? Vrouwen moeten voor hun rechten opkomen zonder radicaal feministisch te zijn. Ik heb niet de kracht van een man. Uiteindelijk vullen we elkaar aan en dat moeten we respecteren. Waarom kan een vrouw de tuin niet onderhouden en een man het huishouden beredderen? Als je dat zo afspreekt, moet dat perfect kunnen!

”

“

Het Zuiden, armen hier en vrede hebben me altijd geïnteresseerd. Dankzij een zuster van wie ik les had op school. Zij zei: ‘Kinderen, jullie sparen zilverpapier voor de negerkes, maar eten de chocolade zelf op. Dat is toch eigenlijk niet logisch.’ Dat heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt. Later koesterde ik de droom om ontwikkelingshelpster te worden... Helaas, mijn ouders zagen dat niet zitten. Mijn zoon heeft wel ontwikkelingswerk gedaan in Kameroen. Hem ben ik dan ook gaan bezoeken. Voor mij is mijn werk voor Pax Christi een vorm van christen zijn. Ik ben heel gelovig. Jezus en het evangelie zijn mijn inspiratiebron, een overtuiging die ik in mijn leven probeer waar te maken. Respect voor anderen is daarbij ontzettend belangrijk, in welke god je ook gelooft. Ik ben tegen alles wat extreem is, of het nu extreem-links, extreem-rechts of in de maatschappij of in de kerk is.

”

ACHTER DE SCHERMEN | Een vorm van christen zijn

“De World Assembly in Assisi toen Pax Christi vijftig werd, was ronduit indrukwekkend.”

“

Ik droom van een open kerk. En het gaat dan niet over het feit of vrouwen tot priester kunnen gewijd worden. Waarom kunnen vrouwen bv. geen stemrecht krijgen in de Curie, de pauselijke hofhouding? Er zijn zoveel intelligente theologes, waarom mogen zij hun stempel niet mee op het kerkelijke beleid drukken? Ik stond onlangs achter het altaar toen ik de kerk verzorgde. Mijn kleindochter zei: ‘Oma, daar zou je wel willen staan zeker.’ Ik antwoordde: ‘Kindje, wij zullen dat niet meer meemaken. Dat is pas voor jouw achterkleinkinderen.’ De kerk speelt ook te weinig in op dingen die de mensen aanspreken. Je kan het evangelie perfect vertalen naar de actualiteit. Maar dat gebeurt nog te weinig. Waarom niet ‘actieve geweldloosheid’ als jaarthema? Een actueel thema dat voortdurend in de media is.

” “

Donderdag is mijn Pax Christidag. Ik werk nog halftijds in een instelling voor mensen met een mentale handicap, maar mijn planning is hieraan aangepast. Ik heb daarnaast nog heel wat engagementen in de parochie. Ook daar weten ze dat ze geen vergaderingen op donderdagavond moeten plannen als ze mij erbij willen. Per maand ben ik toch wel zo’n week bezig met Pax Christi. Het is niet alleen naar activiteiten gaan, vaak komt er nog een hele voorbereiding aan te pas.

“

”

De World Assembly in Assisi toen Pax Christi vijftig werd, was ronduit indrukwekkend. Al die groepen die van over de hele wereld samenkwamen, dat vond ik fantastisch. We moesten toen allemaal streekproducten meebrengen. Ik had Hasseltse speculoos mee... Al die specialiteiten stonden op lange tafels uitgestald. Die enorme berg

eten, dat was knap om te zien. Er ontstond een soort spontane solidariteit. Dat zijn hele fijne herinneringen. Verder hebben we met de vrouwenorganisaties KAV, KVLV en Markant eens een dag rond gender georganiseerd. Heel vruchtbaar, er is veel uitgekomen en we hebben er goede contacten aan overgehouden.

“

”

Die toffe groep vrienden uit Limburg zou ik het meeste missen als ik er zou moeten mee stoppen. Niet dat we elke dag bij elkaar over de vloer komen, maar het is zo’n ontzettend fijne ploeg. Het gevoel van betrokkenheid, op de hoogte te zijn van al die problematieken is nog iets dat ik niet graag zou verliezen. Nu word ik ‘gedwongen’ al die info te lezen. Een mandaat bij Pax Christi Vlaanderen duurt maar drie jaar. Dat weet je op voorhand. Maar ik wil niet ‘te lang’ blijven, de fakkel doorgeven wanneer alles goed loopt is de boodschap. Je mag een engagement niet ‘uitmelken’. In Limburg zoeken we nog naar jong bloed. Dat is essentieel om je vereniging draaiende te houden.

Vredesweek 2007

”

Samen onder één vredesparaplu! Ook vluchtelingen hebben bescherming nodig Met dit motto trekt de Vlaamse Vredesweek vanaf 28 september tot 7 oktober 2007 de straat op. Om van de politieke overheid meer aandacht én engagement te vragen voor vluchtelingen, asielzoekers en andere mensen in nood. OKRA steunt de Vredesweek actief

21

KLEUR HET LEVEN | Prehistorie van de showbizz

“Prehistorie van

| Tekst Bea Derouck| Foto Rudi Fransen |

Na het gesprek met Zjef Vanuytsel komt er een licht beschonken jongeman naar onze tafel. “Ben jij Zjef Vanuytsel? Awel, proficiat met heel uw carrière!” Zjef krijgt een hartelijke handdruk en de man loopt door. “Zie je, ze kennen mij nog. Zelfs de jeugd”, grapt Zjef bescheiden. Ach, had je daaraan getwijfeld, Zjef? Natuurlijk kennen we je nog! Je Zotte Morgen, Houten kop en Hop Marlene… Die kleinkunstperiode betekende voor Zjef Vanuytsel een stuk van zijn jeugd! En het bracht nog geld op ook. Een bonus voor een piepjonge zanger die er net zijn studies architectuur had opzitten. Zjef heeft Vlaanderen doorkruist tot hij het als zijn broekzak kende. Genietend van de ontmoetingen met andere ‘beroemde’ tijdgenoten. “Dat was in de prehistorie van de Vlaamse showbizz: slechte geluidsinstallaties, kleedkamers in de wc’s… Maar het was een fijne tijd. Met als enig minpunt de zenuwen voor ieder optreden. Wat benijdde ik collega’s die zelfs vlak voor hun concert rustig keuvelend een sigaretje stonden te roken! Bij mij is het nooit overgegaan.” Voor Zjef is het goed geweest. Ontzettend veel en onverwacht succes, vooral die eerste vijf jaar. Toch stopte het. Dat had niet zozeer met gebrek aan succes te maken, maar met die andere roeping die aan Zjefs mouw bleef trekken. De architectuur…

Zotte morgen Zjef Vanuytsel: “In de beginjaren stond ik alleen op het podium. Mijn gitaar en ik. Later met mijn begeleidingsgroep. De kostprijs voor een optreden liep op. Het publiek stelde hogere eisen. En stilaan voelde ik ook de noodzaak om zelf muziek te gaan studeren. Tegelijk wilde ik uittesten hoe het zou zijn om als architect te werken. Dat had ik, op mijn stages na, nooit écht geprobeerd. Ik was ook zo totaal onverwacht in de muziekwereld gerold. Mijn eerste lp De Zotte Morgen lag al in de winkels voor ik het goed en wel besefte. De muziek leek me niet echt een carrière. We zullen wel zien, dacht ik. Je leven uitbouwen in de muziek betekent gigantisch vaak optreden. Ten minste als je er behoorlijk van wil leven. Ook het schrijven van de teksten was een tijdrovende bezigheid. Ik heb nooit een tekst-

22

KLEUR HET LEVEN | Prehistorie van de showbizz

de showbizz” schrijver gevonden die kon verwoorden wat ik met mijn liedjes wilde zeggen. Begin jaren tachtig begon de belangstelling voor het Nederlandstalige lied te tanen. Moest ik wachten tot mijn vijftig om als architect aan de slag te gaan?”

Tussen toen en ooit In 1985 hing Zjef Vanuytsel zijn gitaar aan de wilgen en ging voluit voor zijn droom. Maar ooit wilde hij weer naar die eerste liefde. En ja, we horen binnenkort weer van hem. Wat deed Zjef al die jaren? “Mijn werk als architect nam heel wat tijd in beslag. Bijna moest ik mij nog haasten om aan dat muzikale project toe te komen! Gelukkig bleek het geen probleem om bij mijn platenfirma opnieuw een contract te krijgen. Misschien is de tijd weer rijp voor liedjes met inhoud? Al schrijf ik mijn teksten vandaag bedachtzamer. Dat doet het leven met je. Maar over een liedje zoals Ik weet wel mijn lief ben ik nog altijd tevreden als ik het op de radio hoor.” Zo is Zjef Vanuytsel van de ene drukke carrière in de andere gestapt. Komt zo iemand nog aan de gewone dingen van het leven toe? “Ik heb het leven altijd lief gehad. Dus waakte ik erover dat er ook nog een leven was. Misschien ten koste van nog een lp of een gebouw. Er had wel wat meer tijd naar mijn ouders mogen gaan toen zij hulpbehoevend werden. Ik vraag me ook af of ik er wel genoeg ben geweest voor mijn kinderen. Ze doen het gelukkig allebei goed. Ergens vind ik dat het leven vol tegenstrijdigheden zit. Net als je oude ouders en je jonge kinderen je heel hard nodig hebben, is er je carrière. Afspraken, contracten en deadlines eisen je op. Omdat mijn leven zo hectisch was, bleef mijn vrouw thuis en dat was goed.”

Zo snel als de tijd Alles gaat steeds sneller, met almaar meer technische snufjes en wonderbaarlijke communicatiemiddelen. Of Zjef ook op die kar is gesprongen? “De fax vond ik al een fenomeen. Met e-mail had ik in het begin wat meer last. Maar na twee maanden vroeg ik mij af hoe ik ooit snel en efficiënt had gecommuniceerd. Hele plannen kan je doormailen! Net zo ging het met mijn gsm. In het begin vond ik zo’n toestel overdreven. Vandaag vraag ik mij af wat ik zonder zou moeten. Maar er is een keerzijde aan de medaille. Je bent

nooit meer onbereikbaar. Zelfs ‘s nachts komt zo’n mailberichtje geruisloos je huis binnengeslopen. Bovendien moet je opletten dat je je kwaadheid niet te snel van je af mailt! Zo kwets je mensen onnodig. Je kan het mailtje niet meer terughalen. Vroeger bleef je kwade brief nog liggen tot de dag erna of tot je een postzegel had gevonden.” Zjef Vanuytsel trekt nu af en toe wat meer tijd uit voor zichzelf: meer sporten, meer reizen… Een sabbatjaar om Europa te doorkruisen of wat grotere reizen te maken. Liefst met de wagen. Samen met zijn vrouw wil hij ook het huis aanpakken. Comfortabeler maken. Een gevoel van vakantie oproepen. Heeft het iets te maken met ouder worden en is dat moeilijk? “Nog niet, vind ik. Echt goed heb ik er nog niet bij stilgestaan. Al word ik al wel vaker geconfronteerd met begrafenissen. Mijn ouders. Leeftijdgenoten. Zelfs jongere mensen. Ik realiseer mij ook dat de jonge generatie de macht grijpt. Vooral in de muziekwereld en de media. Met alle voor- en nadelen. In de liedjes die ik nu schrijf is de beperktheid, het eindigende van de dingen ingeslopen. Heel summier en zeker niet in alle nummers. Je weet dat de tijd dunner wordt. Hoewel ik nog ontzettend veel wil doen. Ook lekker niksen. Heel doordacht de tijd nemen om niets te doen. Met ouder worden heb ik ook geleerd heel intens te genieten van dingen. Ergens zitten en observeren. Heel gewone dingen hoor. Ik hoop ook heel bewust oud te kunnen worden. Lichamelijk gezond, maar ook geestelijk. Mijn vader had de ziekte van Alzheimer. Verschrikkelijk, maar hij lachte altijd. Hij leek mij in zekere zin tot aan het einde toe gelukkig. Mijn moeder, die vroedvrouw is geweest en altijd met leven en dood werd geconfronteerd, kon daar niet mee om. Gelukkig voor haar was zij zich de laatste maanden van haar leven wat minder van haar toestand bewust.”

Om naar uit te kijken Meer dan dertig optredens staan dit najaar op stapel. Met Ouwe Makkers trekt Zjef de komende maanden door Vlaanderen. Daarna volgt een aantal zomerconcerten. De tournee start op 8 en 9 november in Scherpenheuvel. Voor het ontwerp van de zaal waar Ouwe Makkers zijn debuut maakt, tekende architect Zjef Vanuytsel… Onlangs verscheen bij platenmaatschappij Universal een Verzamelbox van Zjef Vanuytsel met vijf cd’s. Met vroeger werk en tv-optredens.

23

OKRA | Elke cent voor jou

Elke cent voor jou “OKRA duur? Helemaal niet! Als je ziet wat daar tegenover staat… Zo’n jaarabonnement op het

| Tekst Lieve Demeester |

1

beste magazine voor ouderen, ons OKRA-magazine… dat alleen maakt lid worden al meer dan de moeite waard.”

2

Zegt Marie Elise De Sutter, medevoorzitter van OKRA-regio Brussel. Ze stemde mee tijdens de Algemene Raad, het hoogste beslissingsorgaan van OKRA, zeg maar. Jouw vertegenwoordigers zeiden toen ja tegen één en hetzelfde OKRA-lidgeld. Vanaf 2008 betalen alle leden 17 euro.

Vijfmaal raak Als je OKRA promoot, aanprijst bij familie, buren, vrienden en kennissen… neem dan zeker volgende vijf OKRA-troeven mee. Ze zijn die 17 euro meer dan waard.

3

4

5

OKRA investeert in plaatselijke vrijwillige organisatoren met kwaliteitslabel. Als je aansluit voor gezellige sociale contacten, sport, reizen, crea… staan in het trefpunt deskundig opgeleide vrijwilligers klaar die dat aanbod organiseren en begeleiden. Tot de laatste cent van het lidgeld… is voor het lid! Wie lid wordt of blijft, geniet meteen van enkele onschatbare voordelen. Een degelijke verzekering lichamelijke ongevallen, burgerlijke aansprakelijkheid én rechtsbijstand die ‘beschermt’ tijdens alle OKRA-initiatieven. Tien edities van OKRA-magazine, samen 560 blz. boordevol info. Als ‘je boekje’ in de winkel lag, zou elk nummer 2,50 euro kosten. En nu zit dit gewoon bij in je 17 euro lidgeld! Een warm welkom in een plaatselijk trefpunt naar keuze, met diverse activiteiten. Voorrang en voordeel op alle aanbiedingen van de zeven deelwerkingen: OKRAACADEMIE, OKRA-BEDEVAARTEN, OKRA-CREA, OKRA-REIZEN, OKRA-SPORT, OKRA-ZINGEVING, OKRA-ZORG. OKRA laat leden in nood nooit los! We zorgen mee voor een correct pensioen, bezoeken en verwijzen leden discreet door waar nodig, steken een handje toe als sociale voordelen en diensten administratie of onderhandeling vragen, bezoeken bewoners van woon- en zorgcentra… OKRA-beroepskrachten werken dag in, dag uit voor de leden. Ze liggen wakker van jouw zorgen. Komen bij het beleid op voor jouw belangen. Dossiers huisvesting, mobiliteit, energiemarkt… staan op de agenda. Ze creëren een aanbod om van te watertanden… en gaan daarbij elke dag op zoek naar wat de leden boeit. Prijs/kwaliteit: kijk en vergelijk! Wat in kas komt, gaat er, op alle OKRA-niveaus, doordacht weer uit. Onder het motto: alles voor de leden!

15 voor de prijs van 12 Tevreden over OKRA? Vertel het aan familie, buren, vrienden en kennissen. Geef hen je OKRA-magazine (als je het uit hebt natuurlijk!), toon de ledenvoordelen. Stuur er je bestuurslid of wijkverantwoordelijke op af. Zij nemen dan zeker een OKRA-folder mee, de regionale brochures OKRAACADEMIE en OKRA-REIZEN én het jaarprogramma van je trefpunt. Nieuwe leden betalen twaalf maanden (voor 2008 17 euro dus!) en krijgen de laatste drie maanden van 2007 er gratis bij. Mooi meegenomen! Hartelijk bedankt! Jij en die 225 000 andere OKRA-leden zijn ons gedroomde promoteam. En… leg die 17 euro maar klaar. Je wil toch niets van OKRA missen zeker?

24

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

OKRA-REIZEN bekleedt een speciaal plaatsje binnen OKRA. Alleen al aan de meerdaagse reizen (én de bedevaarten) nemen elk jaar zowat 14 000 leden deel. Om en bij de driehonderd fantastische, deskundige en zorgzame OKRAreisbegeleiders staan tijdens die reizen dag en nacht voor hen klaar. OKRA legt de lat hoog. Kwaliteit en verscheidenheid zijn topprioriteiten. Tijdens de reis genieten de vakantiegangers van de steengoede begeleiding en nadien laten ze ons weten wat ze ervan vonden. Uit die plusjes en minnetjes leren wij op onze beurt weer heel veel. Reizen op maat van de 55-plusser. De sleutelwoorden die wij hanteren om dat te realiseren zijn: een gevarieerd programma, goede begeleiding en gidsen, aangenaam logement én de deelnameprijs. Avontuur en sportreizen, verblijfsvakanties, rondreizen, cultuurreizen, bedevaarten... Verre bestemmingen (die uiteraard duurder zijn) voor wie ervan dromen één keer (of meer…) in hun leven een ‘grote’ reis te maken en daarvoor spaarden. Begin jaren zestig was een bedevaart naar Lourdes voor mijn ouders hun eerste reis. Zij vierden zo hun 25ste huwelijksverjaardag. Groepsreizen voor wie niet graag alleen reizen en de geborgenheid van een groep zoeken. Sociaal contact, vrienden maken, ervaringen delen, gezellig samen zijn... Binnenlandse reizen voor wie liever niet te ver weg wil of kan. Samen met leeftijdgenoten. Een moment van ontmoeting, bewondering en verwondering over het culturele aanbod, van genieten en bijleren. Van rust en ontspanning tot het weer aangaan van een nieuwe uitdaging. OKRA leidt zelf haar reisbegeleiders op. Zo kunnen we de geknipte mensen inzetten. Reisbegeleiders voor wie slechts één ding echt telt: tevreden reizigers, in alle omstandigheden. Hun troef? Ze kennen hun medereizigers door en door, omdat ook zij 55-plusser zijn. Wie de prijs van een OKRA-reis nauwgezet analyseert, stelt vast dat die eerlijk en doorzichtig is. En duidelijk vermeldt wat al dan niet in de prijs is inbegrepen. Bij OKRA koop je geen kat in een zak… Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

Jouw droombestemming | Samenstelling Veerle Van den Broeck |

25

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

| Foto Bert Noelmans |

“Luik is een topper” Net voor Bert Noelmans uit Genk (69) met OKRA

naar Friesland trekt, vertelt hij honderduit over de daguitstappen die hij en zijn vrouw samen uitkienen. Voor de leden van de trefpunten van gewest Genk. Keer op keer voltreffers. Bert Noelmans: “Acht jaar lang was ik gewestvoorzitter van Genk. We zijn toen gestart met een bovenlokale werking die elf trefpunten overkoepelde. Niet om met de trefpunten te concurreren. Verre van. We wilden vooral dingen aanbieden die zij zelf niet konden realiseren. Een enquête zette ons op het goede spoor. Was er interesse voor activiteiten met mensen van andere trefpunten? Daguitstappen en weekends? De respons was overwegend positief. Maar liefst zeven trefpunten zagen wel wat in die dagtrips. De meesten gingen liefst met de bus, maar sommigen hadden geen problemen om het openbaar vervoer te nemen. We organiseren één daguitstap per jaar voor iedereen. Onder het motto: niet te veel stappen, maar toch veel zien. Uiteraard letten we er ook op dat het eten lekker en het geheel budgetvriendelijk is. In april trokken we met twee bussen naar de bruinkoolmijnen in Aken. We zagen hoe de dorpen daar stilaan verdwijnen. Heel fascinerend. Voor maar 30 euro. Stille Waters stond ook al op ons programma, net als de Drie Valleientocht in het noorden van Limburg. Verder organiseren we vaak ‘vormende’ daguitstappen, cultuur met de grote C. Dan trekken we met het openbaar vervoer naar tentoonstellingen en musea. Zo bewonderden we de Vlaamse Primitieven in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, de Meesters van de Precolumbiaanse kunst in het Jubelparkmuseum. Binnenkort verkennen we het centrum van Luik en trekken naar het Glazen Huis in Lommel, een nieuw museum.”

26

Voorbereiding

“Inspiratie halen we o.a. uit het tijdschrift Openbaar Kunstbezit, via internet, promotiefolders, tv, Klara... Je bouwt een zekere ervaring op. Mijn vrouw en ik zoeken uit hoe we er het best geraken. Met de trein, de bus... We testen de uitstap altijd op voorhand uit. Een hele karwei, want we maken twee keer dezelfde trip. Iedereen op tijd in de metro krijgen is niet altijd eenvoudig. We bezorgen alle deelnemers een folder over de tentoonstelling. Voor de lunch zorgen ze zelf. We spreken gewoon een uur en een plaats af waar we verzamelen. Een keer ontbrak iemand op het appel. Wij ongerust, want die persoon had diabetes... Bleek dat die man moe was en vroeger naar huis was getrokken. Zonder verwittigen... Het is niet altijd makkelijk om deze uitstappen te verkopen. Sommige leden zijn niet geïnteresseerd, andere kunnen het fysiek niet meer aan. Jonge 55-plussers vangen we ook moeilijk. Ze hebben vaak andere interesses. Maar Luik is een topper. Daar moeten we kandidaten weigeren.”

OKRA-REIZEN in je trefpunt! Alle 1 250 OKRA-trefpunten zetten interessante en leuke daguitstappen op touw. Ook dat is OKRAREIZEN! Vraag naar het aanbod bij je bestuurslid. De uitstap naar de bruinkoolmijnen in Aken was een voltreffer.

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

| Foto Madelien Waegemans |

“Nooit alleen met OKRA” Egypte, Libië, Tunesië, Marokko, Jordanië, Turkije, Griekenland, Frankrijk, Spanje... Een indrukwekkend lijstje en toch… “Ik ben niet echt een globetrotter”, zegt Maria Scheer (79) uit Berchem, die pas na haar pensioen met reizen begon. Maria Scheer: “Mijn eerste reis? Oei, dat is al dertien jaar geleden. Naar Andalusië. Dit jaar genoot ik met OKRA-REIZEN al van Spanje, Libië en Turkije. Later dit jaar trek ik nog naar Berlijn. Ik reisde niet tot ik met pensioen ging. Tot mijn 63ste gaf ik les: godsdienst, Latijn en Grieks. Met de leerlingen bezocht ik Rome acht keer. Mijn eerste man stierf toen ik 47 was, van reizen kwam toen helemaal niets meer. Vier kinderen, weet je wel. Na mijn pensioen hertrouwde ik met een man die dol was op reizen. Zo ben ik erin gerold. Mijn interesse gaat uit naar cultuurreizen. Strandvakanties zijn niks voor mij. Van stad naar stad trekken is mijn ding. Met OKRA-REIZEN naar Libië, dat was pas super. Ik zag er eerst wat tegenop, maar het weer was uitstekend en we hebben zoveel prachtige dingen gezien. Omdat ik alleen ben, ga ik met OKRA op reis. Je leert altijd wel mensen kennen. Zo zat ik op het vliegtuig naar de Costa de la Luz naast iemand uit Mechelen die ook lesgegeven had. Zo geraak je aan de praat. Weet je, je komt altijd mensen tegen. In Libië deelde ik de kamer met Lucia. Hoewel ze meer dan tien jaar jonger was, klikte het meteen. Het sleutelwoord is respect en niet te veel eisen. Als je goed afspreekt wie eerst de badkamer krijgt, loopt dat wel los. Libië was eigenlijk extra leuk omdat er geen kliekjes gevormd werden. Iedereen babbelde met iedereen.”

Citytrips “Ik ga vooral naar het Middellandse Zeegebied met vakantie. Voor het klimaat. Oorspronkelijk gingen mijn tweede man en ik vooral tijdens de periode oktobermaart op reis, om de winter wat te breken. Eén keer konden we niet mee. Toen ik in 2002 een trip naar Bulgarije had gepland, kreeg ik een beroerte de dag voor we vertrokken. Ik was blij dat we nog niet weg waren… De kinderen zien mijn reispassie wel zitten. Ze vragen

Maria Scheer: “Ik neem altijd een videocamera mee op reis. Weet je, je bent bezig en je ziet achteraf dingen die je eerst niet zag.”

gewoon wanneer de volgende is. Ik kies tegenwoordig eerder voor citytrips, lang weg zijn begint me te storen. Wat zo nog op mijn verlanglijstje staat? Barcelona, Madrid, Oost-Europa, Duitsland. Ik neem altijd een videocamera mee op reis. Mijn tweede echtgenoot was eerst cameraman van dienst, maar toen hij Parkinson kreeg, nam ik over. En hij vond dat ik dat goed deed. Weet je, je bent bezig en je ziet achteraf dingen die je eerst niet zag. Waarom ik met OKRA op reis ga? Voor de veiligheid, het gezelschap en de interessante reisleiders. Een reisleider is voor mij iemand die afspraken maakt, de streek kent en de groep in de hand heeft. Met veiligheid bedoel ik als je bv. een hartinfarct krijgt, dat de reisleider ervoor zorgt dat alles in orde komt. Duur? Als je ziet wat je ervoor krijgt… je moet maar eens vergelijken!”

OKRA-REIZEN Ook voor verre reizen zit je goed bij OKRA-REIZEN. Ze zijn de specialiteit van OKRA-Algemeen. Ga eens kijken op www.okra.be, bel met Lucie Van Hemelrijk op 02 246 39 44, mail naar lucie.vanhemelrijk@okra. be De reisbrochure Winter 2007-2008 is nog nat van de drukinkt… bestel meteen je exemplaar.

27

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

“Met hart en ziel” OKRA kan niet zonder haar fantastische reisbe-

geleiders. Marie-Louise Desaegher uit Elingen is een van hen. “Je moet dit met hart en ziel doen, anders houd je het niet vol.”

| Foto Cois Van Roosendael |

Heb ik even tijd, dan neem ik eentje ter hand. Verder bevat het internet ontzettend veel nuttige informatie. Vroeger werkte ik in de commerciële sector. We hadden een meubelzaak, samen met de broer van mijn man. Na de stopzetting van de zaak zat ik zonder werk. Toen ben ik bij OKRA beland. Ook voor de meubelzaak onderhandelde ik vaak over prijzen, aankoop en verkoop. Dat ligt me wel.”

Quiz

Marie-Louise Desaegher: “Naast mijn zetel staat een tafel vol reisgidsen. Heb ik even tijd, dan neem ik eentje ter hand.”

Marie-Louise Desaegher: “Voor OKRA-regio Brussel begeleid ik al acht jaar buitenlandse reizen en daguitstappen. Bestemmingen waren onder andere de Moezelstreek, Friesland en Normandië. De volgende trip gaat naar de Champagnestreek. Ik zoek zelf de hotels en restaurants uit en regel bezoeken en musea. Via de computer vraag ik prijzen op. Die gaan naar het regiosecretariaat in Brussel en zij beslissen dan wat wel en wat niet. Ik ben een van de reisbegeleiders die een reis ter plaatse gaat voorbereiden. Restaurants uitproberen, alle wandelingen maken... Zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je met je groep op stap bent. Mijn man en ik reizen zoals we dat met een OKRA-groep zouden doen. We trekken een paar keer naar de bestemming en telkens proberen we andere dingen uit. Tijdens de reis geef ik zoveel mogelijk zelf uitleg, net als de meeste van mijn collega’s. Soms doen we een beroep op plaatselijke gidsen. Hoe ik me voorbereid? Ontzettend veel lezen. Naast mijn zetel staat een tafel vol reisgidsen.

28

“Mijn man vindt het niet erg dat ik zoveel tijd in mijn hobby steek. Hij wordt dat stilaan gewoon. Hij gaat vaak mee. Ook daguitstappen vragen trouwens veel voorbereiding. Zo volgden we in Bergen al de route die we met OKRA zullen verkennen. Je vertelt over wat je onderweg ziet. Misschien babbel ik wel wat veel, maar ik hoop dat de mensen tevreden naar huis terugkeren. Op de bus probeer ik voor wat ontspanning te zorgen tijdens meerdaagse reizen. Ik ben niet het type dat moppen vertelt en ik haal niemand voor de micro. Dat loopt zo makkelijk uit de hand. Ik vertel af en toe wel een verhaal. Verder organiseer ik steevast een quiz. Over de reis zelf. De antwoorden hoorden de deelnemers tijdens de reis. Ze zijn ook te vinden in de informatiebrochure die ik samenstel. Ik heb altijd een paar prijzen bij voor de winnaars. De meesten letten heel goed op. Vaak beantwoordden meerdere personen alle vragen juist en kiezen we via een schiftingsvraag de uiteindelijke winnaar. ’s Avonds zetten we een bingo of quiz op het programma. De afscheidsavond is altijd heel gezellig en soms geef ik zitdans. Problemen? Meestal reizen twee begeleiders mee. Gebeurt er iets, dan ben je veilig. Maar die begeleiding moet je met hart en ziel doen. Anders houd je het niet vol.”

Reizen met je OKRA-regio Daguitstappen, citytrips, avontuurlijke sportvakanties? Jouw OKRA-regio weet van wanten. Haal je info op de regionale websites, of ga eens langs bij je regiosecretariaat. Bellen en mailen kan uiteraard ook. Op blz. 54 vind je de gegevens.

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

“Reisbegeleiders onze troef” Elk jaar opnieuw stoomt jouw regio, net als OKRA-

Algemeen, een spetterend reisprogramma voor je klaar. Kris Demuynck van OKRA-regio Kortrijk gunt je een exclusieve blik achter de schermen. Hoeveel tijd je regio in OKRA-REIZEN investeert? Veel! Een heel jaar door zoeken naar boeiende bestemmingen, reclame maken en mensen overtuigen met OKRA op reis te gaan. Kris Demuynck: “Onze grote troef zijn onze reisbegeleiders. 55-plussers die ons publiek door en door kennen. Wie je laat meegaan, is natuurlijk een gok. Maar we briefen op voorhand en evalueren achteraf. Een gevoel van veiligheid en vertrouwdheid is zeker voor de iets oudere deelnemers belangrijk. Via ons ledenblad, de jaarlijkse vakantiekrant, onze Vakantiebeurs en de website maken we promotie. Verder mogen we ‘adverteren’ in een maandelijkse mailing van CM naar alle net gepensioneerden. Een gratis bon of een serieus ledenvoordeel spreekt altijd aan! “Voor ieder wat wils, dat is het motto. Een echte evenwichtsoefening. We plannen bewust een aantal lowbudgetreizen. Twee kustbestemmingen en een wandelen fietsvakantie dichtbij. OKRA-reizen te duur? Niet als je ziet wat je krijgt. Vaak gaat het om all-in vakanties, waar bv. al een aantal excursies inzit die je anders bij het reisbureau moet bijboeken. “Vliegtuigvakanties zijn in trek. Vooral zonbestemmingen in het najaar. Madeira, de Griekse eilanden, Bulgarije... stonden al op ons programma. Voor 2008 plannen we trips naar Montenegro en Portugal. Afwisseling is het sleutelwoord. Ook fietsvakanties scoren. Zeker bij de jonge 55-plussers die we sinds de naamsverandering aantrekken. Culturele citytrips zijn ook toppers. We organiseren elk jaar een rondreis. In 2006 was dit Capadocië en dit jaar Marokko.”

sport of iets anders. En hoeveel ze daar aan willen besteden. Ook onze reisbegeleiders mogen hun zegje doen. Verder surfen we wel eens naar de websites van andere regio’s om te kijken wat zoal in hun aanbod te vinden is. In mei vragen we offertes op. In juni vindt er een planningsvergadering plaats met onze stuurgroep vakanties. Die kiest de bestemmingen. In september verschijnen de bestemmingen en de periodes in ons ledenblad. Tegen 1 december moet alles vastliggen. Vanaf dan houden we ons bezig met de organisatie van de Vakantiebeurs eind januari. Ook de voorbereidingsvergaderingen voor buitenlandse bestemmingen vragen veel tijd. Wat wel en niet verkoopt, is moeilijk in te schatten. We waren niet zo zeker of onze vakantie naar Bulgarije het goed zou doen. Alle plaatsen waren direct ingevuld en we hebben een tweede periode moeten bijboeken. Barcelona, toch een populaire bestemming, trok maar vijftien deelnemers. Daarom werken we in West-Vlaanderen sinds dit jaar samen. Een experiment dat nog een aantal kinderziektes kent. Zo’n provinciale samenwerking lijkt evident, maar is het niet. Iedere regio legt eigen accenten, heeft een prijzenpolitiek, stelt andere eisen aan reisbegeleiders... Ook met OKRA-REIZEN-Algemeen werken we sinds kort voor enkele reizen samen.”

Berlijn was een van de bestemmingen op het programma van OKRA-regio Kortrijk.

Planning “OKRA-REIZEN houdt ons voortdurend bezig. OKRA-regio Kortrijk en OKRA-regio Ieper werken hiervoor samen. Via enquêtes proberen we onder meer te achterhalen waar mensen naartoe willen. Wat ze daar willen doen: cultuur,

29

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

Op reis zonder zorgen Andere culturen leren kennen, proeven van lokale lekkernijen, even weg... We gaan steeds vaker op reis. Maar dit loopt niet altijd van een leien dakje. De kans op onaangename verrassingen wordt een stuk kleiner als je voor je vertrek met een aantal zaken rekening houdt. Laten we beginnen met verzekeringen. Een annulatieverzekering neem je best altijd. Het zou jammer zijn een hoop geld niet te kunnen recupereren voor een reis die je niet kan maken. Stel dat je één week voor je wandelvakantie je been breekt. Voordeel van een annulatieverzekering? Je ziet het grootste deel van je reissom terug. Informeer voor je een annulatieverzekering sluit naar de uitsluitingen die in de polis staan. Zorg altijd dat je goed verzekerd bent voor risico’s ter plaatse. Als je bv. tijdens je verblijf op de paradijselijke Malediven naar het ziekenhuis moet, is naast de nodige verzorging ook een goede verzekering welkom. Informeer ook naar een goede reisbijstandsverzekering, waarin onder meer schade aan goederen of verlies van goederen is inbegrepen. Of nog stranding in het

buitenland omwille van een natuurramp of een staking. Als je met het vliegtuig naar het bruisende Barcelona gaat, dan begrijpen wij dat je geen verzekering neemt uit schrik voor verlies van bagage. Ga je drie weken naar Thailand, met diverse binnenlandse vluchten, dan spreekt het voor zich dat zo’n verzekering geen overbodige luxe is. Lees het verzekeringscontract aandachtig voor je vertrekt! Vaak valt een vakantie in het water omdat één of meer reizigers niet de noodzakelijke reisdocumenten heeft. Aan reisorganisator en reisbureau wordt slechts een algemene informatieplicht opgelegd. Als je twijfelt welke documenten je nodig hebt, informeer dan best bij de ambassade of neem een kijkje op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken (www.diplomatie.be). Kijk ook goed na of je (klein)kinderen over de juiste reisdocumenten beschikken.

Mag het bedrag van de reissom voor het vertrek worden herzien?

Als in het contract niet werd bepaald dat de prijs kan worden herzien, is een prijsaanpassing verboden. Werd in de overeenkomst die mogelijkheid wel opgenomen samen met de precieze berekeningswijze, dan is de prijsherziening alleen toegelaten als ze Ga je drie weken naar Thailand, met diverse binnenhet gevolg is van: landse vluchten, is een reisbijstandsverzekering geen de op de reis toegepaste wisselkoersen overbodige luxe. de vervoerskosten (ook de brandstofkosten), bv. een brandstoftoeslag die wordt aangerekend als gevolg van de gestegen olieprijs de voor bepaalde diensten te betalen heffingen en belastingen. Als de reissom meer dan 10% stijgt, mag je de onmiddellijke verbreking van de reisovereenkomst vragen. En moet je je geld onmiddellijk terugkrijgen. Nog belangrijk om weten is dat de reissom in geen geval kan worden verhoogd in de twintig dagen voor de vertrekdatum. Het gebeurt ook dat voor aanvang van de reis blijkt dat een van de essentiële pun-

30

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

| Tekst Stefan Domen, ARCO Rechtshulp |

ten van de reisovereenkomst niet kan worden uitgevoerd. Dit is bv. het geval als je je hebt ingeschreven voor een vierdaagse begeleide trip naar Praag en de Praagse Burcht dicht blijkt te zijn. Je kan de wijziging natuurlijk aanvaarden (er moet dan wel een nieuw contract komen waarin de wijziging en de invloed op de prijs worden vermeld), maar je hebt ook het recht het reiscontract kosteloos te verbreken en de teruggave van alle al betaalde bedragen te vragen. Als tijdens de reis blijkt dat een van de essentiële ‘programmaonderdelen’ niet kan plaatsvinden, moet je een passend en kosteloos alternatief krijgen.

Reageer Je moet problemen altijd ter plaatse melden en proberen te regelen, om je rechten veilig te stellen (zie verder). Stel dat je bv. op Sicilië een kamer met een fantastisch uitzicht op de vulkaan Etna boekt en bij aankomst blijkt je kamer uit te kijken op een binnenkoertje, moet je je tot de receptie van het hotel wenden. Als zo geen oplossing uit de bus komt, moet je de plaatselijke vertegenwoordiger van de reisorganisator aanspreken. Als die het probleem ook niet kan oplossen of je reisorganisator heeft geen locale vertegenwoordiger, moet je contact opnemen met het reisbureau of de reisorganisator in België. Probeer van je klacht ook altijd een schriftelijke bevestiging ter plaatse te krijgen. Als blijkt dat het probleem van de kamer op Sicilië niet ter plaatse kon worden opgelost, moet je je klacht binnen de maand na aankomst in België aan je reisbureau of reisorganisator via een aangetekende brief bevestigen. Als binnen de vier maanden na aankomst geen oplossing uit de bus is gekomen, kan je naar de Geschillencommissie Reizen stappen. Deze commissie is bevoegd voor het oplossen van geschillen tussen reizigers enerzijds en reisbureaus en/of reisorganisatoren (de touroperators) anderzijds. De kosten zijn vergeleken met de gewone rechtbanken redelijk: je betaalt 10% van de door jou gevraagde som als ‘klachtengeld’ met een minimum van 100 euro. Gezien je dit klachtengeld alleen maar volledig terugkrijgt als je eis volledig wordt ingewilligd, vraag je best geen onredelijk bedrag als schadevergoeding. Hoe meer je vraagt,

hoe hoger het klachtengeld. Tegen de uitspraken van de Geschillen-commissie Reizen is geen beroep mogelijk, via de commissie vermijd je dus een (jaren)lange procedure.

Info Geschillencommissie Reizen, North Gate III, Koning Albert II-laan 16, 1000 Brussel, 02 277 62 15 (algemeen nummer, alleen tussen 9.00 en 12.00 uur), 02 277 61 80 (cel verzoening), fax 02 277 91 00, [email protected] (algemeen e-mailadres), [email protected] (cel verzoening), www.mineco. fgov.be/protection_consumer/disputes/voyages/ home_nl.htm Problemen met je vlucht alleen? Bv. een niet-gepast optreden van de maatschappij waarmee je vliegt, 18 uur te laat aankomen op je vakantiebestemming. Wend je dan tot de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer, Directoraat-generaal Luchtvaart, CCN-2de verdieping, Vooruitgangstraat 80 bus 5, 1030 Brussel, 02 277 44 00 of 02 277 43 99, [email protected], www.mobilit.fgov.be

Nog juridische vragen over reizen? Bel of schrijf ARCO Rechtshulp, met vermelding OKRA. Onze gegevens: ARCO Rechtshulp, Livingstonelaan 6, 1000 Brussel, 02 285 41 00 (elke maandag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 17.00 uur), fax 02 285 41 33, [email protected]

31

OKRA-REIZEN Jouw droombestemming

Om van te watertanden Dat onze regio’s en OKRA-Algemeen elk jaar een schitterend aanbod voor je klaarstomen, kon je al lezen op blz. 29. Ze doen je alvast watertanden met deze hoogtepunten! OKRA-regio Kempen: Panchia

OKRA-regio Antwerpen: Thüringen

OKRA-regio Kempen gaat al 25 jaar naar Panchia in de Italiaanse Dolomieten. Verblijf in het familiale hotelletje Rio Bianco. Vernieuwd programma. Praktisch: 20-29 juni 2008, volpension, richtprijs 650 euro.

Acht dagen Duitsland met als blikvangers de bezoeken aan Erfurt (Luther), Weimar (Goethe, Schiller…) en Arnstadt. Praktisch: 22-29 juni, 29 juni-6 juli, 14-21 september, 612 euro.

OKRA-regio Kortrijk: Cruise Seine

OKRA-regio Oost-Brabant: Sankt-Moritz

Vijfdaagse budgetcruise op de vallei van de Seine met start en aankomst in Parijs. Ontdek een prachtig stukje Noord-Frankrijk: Parijs, Les Andelys, Rouen... Praktisch: 9-14 augustus 2008, volpension.

Oost-Brabant blaast vijftig kaarsjes uit in Sankt-Moritz! Uitstappen, wandelingen en bergtochten, fietsen, dans… Praktisch: 30 augustus-8 september 2008, busreis.

OKRA-regio Ieper: Rome en Umbrië

Deze daguitstap is de moeite waard. Een stadsbezoek aan Thorn met de 10de-eeuwse abdijkerk, het museum ‘het land van Thorn’ en de mergelgrotten in Riemst. Praktisch: 9 november 2007, 42 euro.

De bakermat van het christendom en het lieflijke Umbrië. Naast klassiekers als het Colosseum ontdek je het ‘andere’ Rome. Met bezoek aan Assisi. Praktisch: september 2008, busreis, volpension.

OKRA-Midden-Vlaanderen: Noorwegen Indrukwekkend, sprookjesachtig, verrassend veelzijdig en onvergetelijk. Dé reis van je leven met als ingrediënten cultuur en natuur voor ‘fijnproevers’. Praktisch: 23 juni-1 juli 2008, volpension, richtprijs 1 395 euro.

OKRA-Limburg vzw: Skiën in Oostenrijk Skiën in het Gasteinertal in Oostenrijk. Dé droomvakantie voor sneeuwliefhebbers! Praktisch: 12-19 januari 2008, halfpension, 570 euro.

OKRA-regio Mechelen vzw: Apulië De hiel van de laars van Italië. Rotsachtige kusten, overblijfselen uit de Romeinse oudheid, de typische trulli (ronde witgekalkte huisjes met kegelvormige daken)… Praktisch: 8-16 september 2008, verblijf in Manfredonia en Marina di Ostuni, prijs niet bekend.

OKRA-Waas en Dender: Roemenië via Boedapest Eerste en laatste dag staat Hongarije: Boedapest, Hortobágy poesta... In Roemenië bezoeken we ClujNapoca, Koningbergpas, Sighisoara (o.m Draculahuis)… Praktisch: 21-29 juni 2008, richtprijs 1 100 euro, volpension.

32

OKRA-regio Brugge: Thorn

OKRA-regio Oostende: Nederland Fiets-bootvakantie met ’t Zwaantje door Nederland. Eigen fietsen in de aanhangwagen. 40 km per dag. Praktisch: 10-17 mei 2008, maximaal 25 personen, richtprijs 465 euro.

OKRA-regio Roeslare: Turkse Rivièra Geniet van de Turkse Rivièra en een driedaagse rondreis in Cappadocië in half pension. Praktisch: 8-22 maart 2008, volpension, 621 euro.

OKRA-regio Tielt: Corsica Het eiland van de schoonheid. De natuur is er de belangrijkste attractie. Maar ook leuke dorpen en oude steden staan op het programma. Praktisch: 6-13 september 2008.

OKRA-regio Brussel: Normandië Het mooiste van Normandië: Rouen, Bayeux, Mont St Michel... Cultuur troef! Praktisch: 28 mei-2 juni, 545 euro, single 695 euro.

OKRA-Algemeen: Barcelona Hoogtepunten als la Sagrada Familia, Joan Mirómuseum, de Ramblas, Picassomuseum… ontbreken niet. Praktisch: 5-8 november 2007, 520 euro.

Info De contactgegevens van jouw regio vind je op blz. 54

MENU | Wild van...

|Tekst Kristien Descheemaeker | Foto’s Madelien Waegemans |

Wild van... De herfst komt eraan en dus zetten we deze maand wildbereidingen op het

menu. Kristien maakt het West-Vlaamse streekgerecht hennepotje klaar en geeft nog een aantal extra receptjes mee.

33

MENU | Wild van...

|Tekst Kristien Descheemaeker | Foto’s Madelien Waegemans |

Hennepotje van wild konijn, fazant en everzwijn in gelei van Petrus Speciale 1 fazanthaantje | 1 wild konijn | 250 gr everzwijnfilet | 1 ui | 1 wortel | 1 tak selder | 10 gelatineblaadjes | 1 citroen | 1 fles Petrus Speciale | peper | zout | tijm | laurier. (1) Zet het konijn-, fazant- en everzwijnvlees op het vuur in koud, gezouten water. Zorg ervoor dat het geheel het kookpunt bereikt. Giet het water af en spoel het vlees onder koud, stromend water. Leg het vlees in water en voeg bier, peper, zout, laurier, tijm en de geschilde citroen toe. Breng aan de kook. Voeg na 15 min. de wortel, ui en selder bij en laat nog een halfuur zachtjes doorkoken (2). Neem het vlees, de citroen en de groenten uit de pot. Zeef de bouillon en zet opnieuw op het vuur. Week de gelatineblaadjes in koud water en knijp uit. Neem de bouillon van het vuur en los de gelatine erin op. Haal het konijn- en fazantvlees van de beenderen. Snijd net als het everzwijnvlees in kleine stukjes (3). Schik de stukjes vlees samen met de groenten in een vorm en giet dicht met de bouillon. Laat een nacht opstijven in de kelder of de koelkast. Kan gegeten worden met brood en sla of met een sausje op basis van plattekaas met bieslook, peper en zout. Wie de nodige kookervaring heeft, kan de bouillon, alvorens hem over het vlees in de vorm te gieten, met eiwit klaren tot een consommé. De smaak van de hennepot wordt er krachtiger door.

1

34

2

3

4

MENU | Wild van...

Houtduif met erwten en zilveruitjes Voor 2 personen: 2 houtduiven | 100 gr gerookt spek | 2 dl witte wijn | 2 dl gevogeltebouillon | 2 dl room | 2 uien | 30 zilveruitjes | 500 gr fijne erwtjes (diepvries) | peterselie | 1 takje tijm | tijmpoeder | zout | 1 eetlepel veenbessen. Maak de uien en de zilveruitjes schoon. Hak de ui fijn. Snijd het spek in dobbelsteentjes. Meng peper, zout, tijmpoeder en bestrijk de binnenkant van de duif ermee. Verhit wat olijfolie en bak de duiven goudbruin. Voeg het spek, de tijm en de wijn toe en laat 10 min. zachtjes koken. Voeg de bouillon en de zilveruitjes toe en laat nog 30 min. zachtjes koken. Doe de erwtjes, samen met de peterselie en wat kookvocht van de duif in een kom en laat 10 min. zachtjes stoven. Mix de erwtjes met wat room. Kruid met peper en zout.Neem de duiven uit de kom en laat de saus tot de helft inkoken. Voeg de veenbesjes toe. Bind indien nodig met wat maïzena Roux. Snijd de duiven in twee en schik op twee borden en lepel er wat saus rond. Verdeel de zilveruitjes. Vorm met twee lepels een quenelle (een ovaal bolletje) van erwtenpuree en schik naast het vlees. Dien op met hertoginne-aardappelen.

Medaillon van everzwijn met oesterzwammen Voor 2 personen: 4 medaillons van jong everzwijn (70 – 80 gr per persoon) | 100 gr shiitake (oosterse paddenstoelen) | 100 gr oesterzwammen | 1 glaasje cognac | 1 glaasje porto | bruine fond (Knorr) | 3 sjalotjes | olijfolie. Maak de sjalotjes schoon en snijd ze fijn. Borstel de shiitake en de oesterzwammen. Verwijder het harde gedeelte uit de oesterzwammen en snijd ze in fijne reepjes. Verhit wat olijfolie en bak de paddenstoelen. Voeg de helft van de sjalot bij en houd warm. Verwarm in een andere pan wat olijfolie en bak de medaillons langs beide zijden bruin. Neem het vlees uit de pan en bak de rest van de sjalotjes. Giet de cognac en de porto bij en laat inkoken. Voeg de bruine fond toe en breng op smaak met peper. Verdeel de paddenstoelen over twee borden, leg de medaillons er bovenop. Lepel de jus er rond en dien op met amandelkroketjes.

Gelatineweetjes • Week gelatine alleen in koud water, knijp uit en los op in warme vloeistof van ± 70°C. • Laat gelatine niet koken, dit geeft een onaangename smaak. • Hoeveelheid nodig per liter: 30–40 gr in water of bouillon, ± 16 gr in room, ± 20 gr in melk, 30-35 gr in vruchtensap.

Hertenkalfkoteletjes met gekaramelliseerde kweeperen Voor 2 personen: 6 hertenkalfkoteletjes | 4 kweeperen | 1,5 l water | 200 gr suiker | 2 eetlepels boter | 2 eetlepels vloeibare honing | 1 citroen | 200 ml wildfond | 1 glaasje rode port | 2 eetlepels kweeperengelei. Schil de peren en snijd ze in partjes. Breng het water aan de kook met de suiker en het sap van een halve citroen. Laat daarin de stukjes kweepeer een 20-tal min. gaar koken. Laat uitlekken. Bak de koteletjes langs beide kanten bruin (saignant). Kruid met peper en zout. Verhit in een pan wat olijfolie en bak de stukjes peer. Voeg er de honing en het citroensap bij en laat kleuren. Laat de wildfond met de porto inkoken. Roer de kweeperengelei door de saus. Neem de pan van het vuur, snijd de boter in kleine stukjes en roer ze onder de saus. Schik het vlees op de borden. Leg de stukjes peer met de saus er naast. Dien op met aardappelsoesjes.

Fazant op zijn Brabants (bron: Flandria) Voor 4 personen: 2 panklare fazanthanen | 100 gr boter | 8 stronken witlof | 2 sjalotjes | 100 gr blokjes gerookt spek | 1 kruidentuiltje | 2 dl wildfond | 2 dl rode wijn | 250 gr spruiten | 250 gr raapjes | peper | zout | nootmuskaat. Laat de fazanthanen opbinden met spek en druivenbladeren. Kruid ze aan de binnenkant met peper en zout. Verhit een deel van de boter in een braadpan en laat de fazanten rondom bruinen (de zijkanten eerst). Schik ze in een ingevette ovenschotel en schik er de schoongemaakte witlofstronken, de fijngesnipperde sjalotjes, de spekblokjes en het kruidentuiltje bij. Kruid met peper, zout en muskaatnoot en giet de wijn en de wildfond bij. Plaats de schotel in een voorverwarmde oven van 200°C en laat 30–35 min. braden. Overgiet geregeld met het braadvocht en draai het witlof nu en dan om. Maak intussen de spruiten en de raapjes schoon. Snijd de geschilde raapjes in stukken. Blancheer deze groenten 5 min. in gezouten water en laat ze uitlekken. Voeg ze bij de fazanten halverwege de braadtijd. Verwijder het spek en de druivenbladeren van de fazanten en schik ze terug in de ovenschotel. Dien op met gebakken aardappelen.

35

MULTIMEDIA | Bescherm je computer

Bescherm zich nestelen. En net zoals echte virussen kunnen ze variëren van onschuldige kwaaltjes tot een fatale aandoening. Computervirussen worden geschreven door programmeurs die er genoegen in scheppen om andere mensen lastig te vallen. De virussen komen onze computer meestal binnen via e-mail, een bezoek aan obscure internetsites of het illegaal downloaden van muziek, software of films.

Antivirus

Op een dag krijg je een mailtje van een goede kennis met als onderwerp I love you. Een grapje? Je opent de bijlage en dan gaat het mis. In het mailtje zit een computervirus dat een ware ravage aanricht tenzij je goede antivirussoftware hebt.

Het computervirus verspreidt zich eerst razendsnel naar alle kennissen in je adresboek en wist vervolgens onherroepelijk alle digitale foto’s op je computer. Een echte ravage... tenzij er goede antivirussoftware op je computer staat. In dat geval is er niets aan de hand, want de software komt tijdig tussen en geeft het virus geen kans. Schadelijke computerprogramma’s zijn zo oud als de computer zelf en kregen al snel de toepasselijke naam ‘virussen’. Net als onze menselijke ziektes zijn computervirussen erg besmettelijk en tasten ze de systemen aan waarin ze

36

Gelukkig kunnen we ons tegen virussen beschermen met antivirussoftware, programma’s die speciaal ontwikkeld zijn om virussen op afstand te houden. Zo’n pakket is te koop vanaf 30 euro en blijft een jaar lang up-to-date. Dit wil zeggen dat het programma een jaar lang dagelijks ‘bijscholing’ volgt via het internet. Het maakt elke dag een verbinding met de website van de fabrikant en leert de nieuwste virussen kennen. Dat is nodig, want er verschijnen voortdurend nieuwe virussen en varianten. Op het einde van het jaar blijft het programma perfect functioneren, maar moet je een nieuw jaarabonnement kopen als je het verder up-to-date wilt houden. Antivirussoftware wordt vaak ook ‘virusscanner’ genoemd, omdat dat vroeger de belangrijkste taak was van de software. Op geregelde tijdstippen zoekt de virusscanner in alle mappen en bestanden op de computer naar virussen. Het programma vergelijkt daarvoor de bestanden met lijsten van duizenden bekende virussen, maar zoekt ook naar indirecte symptomen. Zijn belangrijke bestanden op je computer plots veranderd of gedraagt je computer zich vreemd? Dan zou een onbekend virus aan het werk kunnen zijn. Nieuwe antivirussoftware doet veel meer dan alleen scannen. De software is ook een echte bewaker: terwijl je met de pc werkt, e-mails ontvangt of surft op het internet, houdt de antivirussoftware een oogje in het zeil. Zo worden alle binnenkomende en uitgaande mails gecontroleerd, en slaat de software alarm als een programma plots een verbinding met het internet probeert te maken.

Genezen Antivirussoftware kan virussen opsporen zodat we weten dat onze computer ziek is. Maar wat doen we dan? De betere antivirussoftware geneest onze computer ook

MULTIMEDIA | Bescherm je computer

m je computer

| Tekst Joren Gettemans | Foto Belpress |

meteen. In het beste geval slaagt het programma erin om het virus uit een bestand te verwijderen en onschadelijk te maken. Lukt dat niet, dan kan je best het besmette bestand wissen. In sommige gevallen is dat niet mogelijk, bv. als het om een belangrijk bestand gaat dat niet verwijderd mag worden. De antivirussoftware kan het bestand dan in ‘quarantaine’ plaatsen. Het besmette bestand blijft bewaard, maar is niet meer toegankelijk voor andere programma’s. Het virus kan zich dan ook niet meer verspreiden. Elke internetgebruiker heeft eigenlijk de plicht om een goede virusscanner te installeren. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Als een virus zich via jouw pc verspreidt, kan het ook computers van anderen besmetten. De beste oplossing is gecombineerde beveiligingssoftware die zowel antivirussoftware als internetbeveiliging bevat, omdat het internet naast virussen ook nog andere bedreigingen inhoudt (zie kader). Bekende voorbeelden van antivirussoftware zijn ‘Symantec Norton Antivirus’ en ‘Panda Antivirus Titanium’. Kies best voor een Nederlandstalige versie van de software. Die is vaak enkele euro’s duurder, maar je zal er beter mee kunnen werken. Blijf voorzichtig, ook als je de juiste beveiliging geïnstalleerd hebt! Denk goed na voor je een e-mail of bijlage opent, en klik niet zomaar op internetboodschappen of links. Zorg er ten slotte voor dat niet alleen je virusscanner up-to-date is, maar ook alle andere programma’s en je besturingssysteem. Zo kan je met een gerust hart het internet op! C

Gratis

M

Y

Wie nog op zoek is naar een goede virusscanner, maar daar geen geld voor over heeft, kan ‘AVG Anti-Virus’ gratis downloaden via het internet. Het programma heeft niet dezelfde functies als de betalende varianten (zoals een Nederlandstalige variant), maar biedt toch een adequate bescherming tegen virussen met onder andere automatische updates, een goede scanfunctie en automatische controle van alle binnenkomende en uitgaande e-mail. Onderaan elke uitgaande e-mail wordt wel een lijntje reclametekst toegevoegd. Je kan het programma downloaden op deze site: http://free.grisoft.com/.

CM

MY

CY

CMY

K

Virussen en hun trawanten Jammer genoeg zijn virussen maar een deel van het verhaal. We krijgen als computergebruikers met nog heel wat andere kwaadaardige software te maken, zoals spyware of adware. Spyware is software die tot doel heeft informatie op je computer te verzamelen en door te sturen via het internet. Adware zorgt ervoor dat je vervelende reclameboodschappen te zien krijgt. Spyware en adware brengen meestal niet echt schade toe aan de computer, maar ze vormen wel een bedreiging voor jouw privacy. Bovendien vragen ze geheugen en rekenkracht van de computer, waardoor die trager begint te werken. publi multi bad2.pdf 8-8-2007 15:48:46

Staat uw televisie ook soms te luid ? Bel GRATIS 0800 94 229 Bezoek nu www.dialogue.be om er meer over te ontdekken.

Praktische Gids voor een Beter Gehoor Ongeveer 10% van de bevolking of 1 miljoen Belgen zijn slechthorend of beginnen problemen te ondervinden met hun gehoor. Een hoortoestel, tegenwoordig uitgerust met hoogstaande technologische snufjes en verpakt in een modern en discreet design, kan slechthorenden in bijna 85% van de gevallen een oplossing bieden. In België maakt slechts 1 op 20 mensen daarvan gebruik. Dit in tegenstelling tot onze buurlanden waar mensen veel vaker naar een hoortoestel grijpen. De oorzaken hiervoor zijn niet zo ver te zoeken. Veel slechthorenden schamen zich en durven er niet voor uit te komen dat hun gehoor hen in de steek laat. Hoorapparaten worden ook vaak beschouwd als lelijk, onhandig en duur. En tenslotte weten ook veel slechthorenden niet dat er effectief een oplossing voor hun probleem bestaat.

Nieuwste editie nù beschikbaar

Dialogue wil daarom de drempel naar de Hoorcentra verlagen. Deze volledig vernieuwde gids geeft u o.a. een antwoord op de volgende veel gestelde vragen: • • • • •

Praktische Gids voor

Is mijn gehoor nog in orde of zijn het de anderen die mompelen? Hoe comfortabel en discreet kunnen hoortoestellen tegenwoordig zijn? Hoortoestellen, wat zijn dat ? Hoe verloopt het aanpassen van hoortoestellen in een hoorcentrum. Welke misverstanden bestaan er rond hoortoestellen?

een Beter Gehoor

KLANTVRIENDELIJK ERVARING KWALITEIT KEUZE ALLE MERKEN, VRIJE

HEID SERVICE

Aarzel niet en kom langs in één van onze centra voor een GRATIS en VRIJBLIJVENDE hoortest. Aalst (vanaf 1 oktober) Aarschot Antwerpen Antwerpen - Kiel Arendonk Asse Avelgem Beringen-Mijn Beveren Bilzen Bree Brugge Brussel Brussel-Vorst Brussel-Tervurenlaan Buggenhout De Pinte Deinze Denderleeuw

053 - 77 04 91 016 - 60 69 00 03 - 248 13 04 03 - 238 60 44 014 - 67 24 35 02 - 569 47 00 056 - 70 75 00 011 - 42 08 97 03 - 775 77 65 089 - 50 33 68 089 - 76 78 50 050 - 33 73 82 02 - 511 89 32 02 - 345 37 94 0474 74 19 53 052 - 33 37 62 09 - 281 13 17 09 - 386 22 73 053 - 66 14 39

COUPON

Dendermonde Destelbergen Deurne Diest Diksmuide Eeklo Erpe-Mere Evergem Geel Geluwe Genk Gent Gent Gistel Halle Hamme Hasselt Heist Op den Berg Herentals

052 - 21 25 26 09 - 228 30 64 03 - 324 13 92 013 - 52 22 57 051 - 511 272 0496 - 10 94 96 053 - 83 69 40 09 - 253 21 50 014 - 58 17 58 056 - 51 27 22 089 - 35 81 28 09 - 234 24 54 09 - 242 80 80 0479 - 490 924 02 - 381 20 25 052 - 47 78 62 011 - 22 79 37 015 - 22 81 85 014 - 25 50 04

Herk De Stad Herzele Heusden-Zolder Houthalen Ieper Kalmthout Kapellen Kortrijk Leuven Lokeren Lommel Lummen Maaseik Maasmechelen Mechelen Merelbeke Merksplas Mol Neerpelt

013 - 55 46 04 053 - 62 79 45 011 - 57 26 56 011 - 60 56 79 057 - 20 09 71 03 - 666 38 08 03 - 665 08 11 056 - 35 02 56 016 - 22 15 92 09 - 360 87 77 011 - 55 15 79 013 - 52 27 26 089 - 56 46 63 089 - 76 07 80 015 - 41 96 78 09 - 230 61 34 014 - 63 43 90 014 - 31 42 60 011 - 64 11 00

Ninove Roeselare Ronse Schilde Schoten St.-Job-in-‘t-Goor Sint-Niklaas St.-Pieters-Leeuw St.-Truiden Tielt Tielt-Winge Tienen Tongeren Turnhout Waregem Weelde Wetteren Zele Zelzate

054 - 32 29 12 051 - 24 40 54 055 - 21 42 24 03 - 321 65 05 03 - 293 34 60 03 - 636 41 78 03 - 776 56 58 0473 - 99 06 10 011 - 68 62 72 0476 - 89 89 92 016 - 63 36 33 016 - 80 39 89 012 - 23 63 07 014 - 41 26 87 056 - 60 68 89 014 - 65 17 27 09 - 366 66 23 052 - 44 47 18 09 - 355 37 41

Ik neem de proef op de som

Gelieve deze coupon af te geven in het Hoorcentrum of op te sturen naar Dialogue - Pontbeekstraat 2 - 1702 Groot-Bijgaarden.

OKRA 07

Neem contact met mij op voor een GRATIS hoortest Stuur mij de Praktische Gids voor een Beter Gehoor

CULTUUR

GEDICHT | Ik zag een man

De ene maand een gedicht gekozen door Herman De Leeuw of Hugo Verhenne. De andere maand schrijft medewerker Erik Lauwers een poëtische indruk bij een foto van Cois Van Roosendael. Geniet ervan!

Ik zag een man Ik zag een man, ik zag zijn grof gelaat dat in de menigte voorbij mij schoof onder de arcade in de drukke straat waar ‘k stond als op de bodem van een kloof. Een ogenblik heeft hij mij aangezien, heeft mij een somber weerlicht aangeraakt: en weer de straat, de menigte als voordien, ik die er stond, als uit een droom ontwaakt. Ik was die man, en was hem tevens niet: de vreemd doorlichte wanhoop in zijn ogen, de onverschilligheid en het verdriet, ik was het al, en werd er door bewogen. Ik zag een man, ik zag een mens die lijdt, en onder alle pijn dat onverklaarde alsof een god hem uit de ogen staarde, een god gekooid in doffe menselijkheid. Willem Hessels (1906-1949)

Uit: Con sordino. Verzamelde gedichten, Daamen/Stols/ Constantia, ‘s-Gravenhage/Johannesburg, 1949

Het gezicht van de andere die ik ontmoet, dringt in mij binnen en haalt wie ik ben overhoop. Misschien moeten wij ons meer door de anderen laten raken en niet telkens opnieuw klaarstaan om onze levensstijl en onze ‘visie’ aan de andere op te dringen. Zeker in onze beweging een levenshouding die iedereen zou moeten kenmerken. Herman De Leeuw

Wist je dat je bij de OKRA-ACADEMIE in verscheidene regio’s in groep gedichten kan smaken? Vraag je bestuurslid naar het programma of surf naar www.okra.be 39

CULTUUR

TENTOONSTELLING | Brussel reist door Europa

Brussel reist door

Het kunst- en cultuurfestival Europalia ziet

het groots dit jaar. Niet 1 land, maar 27. Van 3 oktober 2007 tot 3 februari 2008 dompelt europalia.europa je onder in de 27 staten van de Europese Unie, die dit jaar 50 wordt.

Dit feestvarken vormt een hele uitdaging! De rode draad? Mensen die rondreizen en anderen ontmoeten als bron van inspiratie. Verleden, heden en toekomst versmelten in een verhaal over Europese eenheid en verscheidenheid. Het festival gaat op zoek naar wat ons cultureel verbindt, maar ook naar de rijkdom en culturele verscheidenheid van alle lidstaten.

Een moeilijk kind De Europese cultuur is méér dan de som van 27 nationale culturen. Je kan spreken van een echte gemeenschappelijke cultuur. Lang voor Europa een politieke eenheid was, ‘verkeerden’ mensen en goederen al nauw met elkaar. Vaak vergeten we dat ook kunstenaars, kunstwerken en zelfs opdrachtgevers op zoek naar schoonheid gebruikmaakten van de handelsroutes en waterwegen. Dit rondreizen van mensen en goederen en de dialoog over grenzen van dorpen, streken en landen heen, zijn twee belangrijke elementen in de culturele ontwikkeling van Europa. De menselijke nieuwsgierigheid en het net van handelsroutes, pelgrimswegen en migratiebewegingen bevorderden ontmoetingen en sociaal contact. Resultaat? De verspreiding en de onderlinge beïnvloeding van ideeën, gedachten, wetenschappen en kunsten. Die wisselwerking is verrijkend voor elk land afzonderlijk, maar droeg ook bij tot de ontwikkeling van een gemeenschappelijke culturele identiteit. ‘Europalia.europa’ herinnert je aan het historisch samenbrengen van invloeden met barbaarse, Byzantijnse, moorse of Italiaanse, Poolse en zoveel andere bijdragen. De Europese cultuur leeft en groeit nog elke dag. Aan de hand van tentoonstellingen, concerten, films, dans, theater en tal van andere evenementen belicht het festival enkele voorbeelden van dit artistieke verkeer en de dialoog tussen de 27. Zo krijg je enkele sleutels om beter te begrijpen wat de eigenheid en de samenhang van de Europese cultuur betekent. Hoe zij zich heeft ontwikkeld en hoe haar stempel tot op vandaag zichtbaar blijft en de toekomst beïnvloedt.

Het meesterlijke atelier B. Spranger, Herakles, Deianeira en de centaur. ©KHM,Wien.

40

Topevenement van het festival is de tentoonstelling Het meesterlijke atelier. Europese kunstroutes (5de-18ste eeuw)’ in het Palies voor Schone Kunsten. Dit koningin-

CULTUUR

| Dwalen TENTOONSTELLINGUIT | Brussel reistdoor doorDrenthe Europa

Europa

| Tekst Erik Lauwers | Foto’s BOZAR |

nestuk van het festival laat ons via meer dan 350 schitterende kunstobjecten uit zowat honderd Europese musea zien hoe de uitwisseling van kunst en ideeën tot stand kwam en heel Europa heeft beïnvloed. De tentoonstelling treedt in het spoor van reizende kunstenaars, kunstwerken en opdrachtgevers en werpt zo een vernieuwende blik op onze culturele geschiedenis. Het is een boeiende getuigenis van de artistieke wisselwerking tussen de 5de en de 18de eeuw, die ontstond dankzij commerciële uitwisseling en de nieuwsgierigheid van opdrachtgevers, prinsen en handelaars. We ontdekken Europa als één reusachtig atelier van meesterlijke kunstenaars, denkers en opdrachtgevers die rondreisden en elkaar beïnvloedden.

Veertien Veertien thema’s komen aan bod die aan de hand van kunstwerken uit heel Europa sleutelmomenten van de artistieke dialoog en de ontwikkeling van de Europese kunst belichten. Klinkende namen als Da Vinci, Dürer, Van Eyck, Rubens… ontbreken niet. Maar ook vele andere bekende en onbekende kunstenaars (edelsmeden, ivoorbewerkers, miniaturisten en architecten) krijgen een plaatsje. Het atelier is een ruimte waar kunstwerken worden uitgedacht en gerealiseerd. Vandaar vertrekken ze naar andere horizonten. Zo wordt Europa in de loop van de eeuwen niet alleen een verscheidenheid van ateliers, maar een geheel ervan en zelfs één uitgebreid atelier met uiteenlopende vaardigheden, eigen stijlen en wederzijdse inmengingen. Een groot rondtrekkend atelier vanaf het Karolingische rijk over de Byzantijnse kunst via Venetië en Zuid-Italië, de islamitische kunst via Spanje tot voorbij de Pyreneeën. En verder over het email van Limoges, de albasten sculpturen van York of Nottingham, de houten altaarstukken uit Brabant naar Centraal-Europa en Scandinavië. Ook geestelijke activiteit ontbreekt niet met thema’s die voortvloeien uit de spiritualiteit van dichters en theologen. Het houdt ook de rondreizende loopbaan van een aantal kunstenaars in. En verandering binnen de kunst. Geen enkele andere beschaving gaat over van de tweedimensionale (middeleeuwse) schilderkunst naar de schilderkunst die de illusie van ruimte weergeeft. Het toont ook de overgang naar de moderne kunst, die in Europa in de eerste

Madonna van Viklau, © Sören Hallgren/ Museum of National Antiquities, Stockholm Sweden

plaats mogelijk is dankzij de figuratieve revolutie die tot aan het kubisme de norm is. Ook de boekdrukkunst is van wezenlijk belang voor de Europese geschiedenis. Zo circuleren dezelfde teksten in grote delen van Europa. De wonderbaarlijke wereld van het boek. We volgen nog de dialoog tussen de grote meesters van de Europese kunst in de loop van de 17de en 18de eeuw. In de eeuw van de Verlichting is het meesterlijk atelier een tentoonstellingsruimte die allerlei soorten kunst, van allerlei scholen, bijeenbrengt en openstelt voor toeschouwers en critici.

Info europalia.europa, 3 oktober 2007 tot 3 februari 2008, Bozar (PSK), Ravensteinstraat 23, Brussel, 02 507 84 44, www.bozar.be, [email protected], dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, www. europalia.europa.be Het meesterlijke atelier loopt van 5 oktober 2007 tot 20 januari 2008, elke dag open van 10.00 tot 18.00 uur (donderdag tot 21.00 uur), 10 euro, senioren 8 euro.

41

CULTUUR

BOEKEN | T(h)rillen maar

T(h)rillen maar | Foto’s Alison Rosa, Jean Luc Bertini, Christian Elgvin |

Hugo Verhenne

Jorn Lier Horst.

Ze konden mij nooit echt bekoren. De literaire

Toen Felicia verdween

thrillers. Vraag mij niet waarom. Maar tijdens

Een ietwat eenvoudiger thrillergeval. Dit keer uit Noorwegen van de bekende thrillerauteur Jorn Lier Horst. Bij werkzaamheden wordt het lichaam gevonden van Felicia Natholm, die 25 jaar geleden verdween. Een dag later verdwijnt een jonge vrouw. Inspecteur William Wisting ontdekt dat die twee zaken opmerkelijke gelijkenissen vertonen. Het wordt een race tegen de tijd, want over vijf dagen verjaart de moord op Felicia… Ik zou het een softe thriller noemen. Een zaak die met weinig gruwel wordt voorgesteld, een inspecteur die op een rustige manier de zaak aanpakt, met zijn vrouw een rimpelloos leven leidt (zijn twee volwassen kinderen zijn het huis uit) en die op dieet staat… dit waarschijnlijk met een knipoog naar inspecteur Wallander van Henning Mankell. Het verhaal is als een puzzel, die uiteindelijk stukje per stukje perfect in elkaar past. Soms nam ik als lezer een verkeerd stukje, zodat ik voor verrassende wendingen kwam te staan. Al bij al een vlot geschreven boek. Misschien zijn de personages wat te weinig uit de verf gekomen. Maar dat is eigen aan het thrillergenre.

mijn zomerse (?) leesvakantie bezweek ik dan toch voor maar liefst vijf spannende, mooie exemplaren.

Een goede daad Een mooie titel om mee te beginnen. En de vlag dekt deze keer de lading. De Britse auteur Kate Atkinson is niet aan haar proefstuk toe. Met haar roman Oude zaken gooide zij al hoge ogen in de literaire thrillerwereld. Hoewel thrillers… Bij Atkinsons werken kan je meer de nadruk leggen op ‘literair’. De plot is thrilleriaans, maar de manier van schrijven is echt literair. Je voelt bijna niet dat je vastzit in het klassieke thrillergenre. Zo goed weet zij literaire normen te verbinden met een verhaal dat zo fantastisch in elkaar steekt dat je op het einde van het boek perplex staat. Nauwkeurig verbindt ze alle losse eindjes. Toch even een tipje van de sluier oplichten. In Edinburgh is het jaarlijkse festival aan de gang. Een schijnbaar onnozele verkeersruzie mondt uit in een vechtpartij. Al wie erbij betrokken is (actief of passief) wordt later naar aanleiding van een misdaad met elkaar geconfronteerd. Hoe dit gebeurt, verneem je met mondjesmaat. Weet dat je ondertussen in je zetel gekluisterd zit, volledig geabsorbeerd door een wirwar van beschrijvingen, gebeurtenissen en karaktertekeningen. En die laten je echt niet los, tot je de roman lezend verpulvert!

42

Laura Wilson.

De minnaar Een thriller van Laura Wilson. Een Engelse. Meer nog, een authentieke Londense. De thriller kon zich dus moeilijk ergens anders afspelen. Maar dan wel in het Londen van 1940. Bommengeweld boven de Engelse hoofdstad. In een paar weken tijd worden vier verschrikkelijk toegetakelde lichamen van prostituees gevonden in Soho. Renée is bang

CULTUUR

OKRA-leesclub?

Gebeten door de boekenmicrobe? Vraag jouw bestuurslid naar OKRA-leesclubs in de streek of surf naar www.okra.be

Karin Slaughter.

dat zij het volgende slachtoffer wordt. Tijdens een bombardement komt zij in een schuilkelder terecht waar het gevaar niet alleen van de Duitsers uitgaat… Als thriller is deze roman merkwaardig, omdat de lezer vrij vlug alle gegevens krijgt, de moordenaar incluis. Maar niet panikeren, het blijft spannend van de eerste bladzijde tot de ultieme laatste zin: “Hij werd op 18 februari 1941 opgehangen in de gevangenis van Wandsworth.” Kan het laconieker? Laura Wilson is niet de eerste de beste. Ze won met De minnaar de Franse prijs voor de beste Europese misdaadroman. Eerder verscheen van haar de thriller Duizend leugens. Je kan gerust zijn, Wilson wordt een vaste waarde in het thrillercircuit.

Twee van Karin Een van ’s werelds bekendste misdaadauteurs (literaire thrillers dus). Van haar las ik twee romans tijdens deze natte zomer. Zo gebeten was ik door Triptiek dat ik het in twee regendagen uithad. Enkele dagen nadien lag haar nieuwe roman Onaantastbaar in de winkelrekken en… ik kon er niet aan weerstaan. Zalige bekoringen zijn dat, met heerlijke leeszonden als gevolg. Ik zal jullie de plot van beide romans niet uit de doeken doen. Je moet zelf de plezante karwei klaren. Alleen moeten jullie weten dat Karin Slaughter geen doetje is. Dus dit keer geen softe thriller, maar echte suspense. Iemand noemde haar thrillers ooit ijzingwekkend. Een woord dat goed omvat wat jullie zullen voelen. Messcherpe plots, knap speurwerk en goed uitge-

BOEKEN | T(h)rillen maar

Kate Atkinson, Een goede daad, Atlas, 2007, 430 blz., ISBN 978 90 450 0018 3, NUR 305, 19,90 euro Jorn Lier Horst, Toen Felicia verdween, uitgeverij Q, 2007, 304 blz., ISBN 978 90 214 67726, NUR 305, 19,95 euro Laura Wilson, De minnaar, Cargo, 2007, 382 blz., ISBN 978 90 234 2350 8, NUR 305, 17,90 euro Karin Slaughter, Triptiek, Cargo, 200., 452 blz., ISBN 90 234 2048 9, NUR 305, 12,50 euro (onder voorbehoud) Karin Slaughter, Onaantastbaar, Cargo, 2007, 427 blz., ISBN 978 90 234 2624 0, NUR 305, 19,90 euro

tekende personages. Heb je nog meer nodig om goede misdaadliteratuur te hebben? Jullie moeten echt eens proeven van deze Sara Linton-boeken, het hoofdpersonage uit haar zes laatste romans. Dus lekker t(h)rillen maar.

Kermis aan zee

MIDWEEK (zon. 21/10- don. 25/10) 5 overnachtingen in vol pension 1 en 2de pers.: 157,- € • 3de en volg.: 117,- € 6-12j.: 86,- € • - 6 jaar; GRATIS Zwembad ( 1 gratis zwembeurt)met whirlpools, kinderbad en sauna; fitness, peuterzwemmen, welkomstdrink met hopla 1 gratis bon paardenmolen kermis Oostende, hoplakinderopvang KIDS Kermisday in Ravelingen met viskraam, ballonplooien, grimeren, springkasteel, gratis oliebollen, dans, knutselen Shows: poppenkast, hoplashow

Ravelingen vzw, Zeedijk 290, 8400 Oostende Tel. 059/ 55 27 55 - Fax. 059/ 55 27 59 e-mail: [email protected] www.ravelingen.be

OKRA-SPORT | Onbezorgd op weg

Onbezorgd op weg | Tekst Wim Bogaert | Foto Erik Dupont |

Maandagochtend. Behoorlijk vroeg. Het centrum van Hooglede. Hier moet ik zijn. Bij Michel Caen, de wandelverantwoordelijke van OKRA-regio Roeselare en drijfveer achter het regionale wandelcriterium. Hij kijkt er op toe dat de wandelaars in de beste omstandigheden vertrekken én terugkeren. Wanneer ik binnenspring, is Michel druk bezig met ‘zijn’ administratie. “Ik ben de klassementen nog even aan het aanvullen”, grijnst hij. Hij heeft het over de klassementen van de plaatselijke wielertoeristen, wandelgroepen, gaaibollers… “Elke maand zet een trefpunt uit onze regio de deuren open voor de vrienden uit de buurt voor een wandeling van 7 à 8 km. We wandelen bijna altijd in groep. Dat bevordert de sociale contacten”, vertelt Michel. “Maar een groep van gemiddeld 140 wandelaars (soms tot 170) vraagt

toch een beetje discipline en begeleiding. We moeten aan de veiligheid van onze deelnemers denken. Voor iedere wandeling roepen we minstens zes begeleiders op. Een strikt minimum.” “De begeleiders dragen een opvallend oranje veiligheidshesje, zo’n fluoding dat opvalt. En een C3-bordje, een rond wit bordje met een rode rand.” Ik kijk hem niet begrijpend aan. Michel merkt wat ik denk. “Neen, ze dragen geen gele OKRA-SPORT-veiligheidshesjes. Almaar meer gewone deelnemers dragen die. We willen een duidelijk onderscheid maken tussen begeleider en deelnemer. Verder zoeken we rustige, verharde wegen op. Maken daar waar mogelijk gebruik van voetpaden. De deelnemers lopen altijd per twee.” “Ondertussen kunnen de wandelaars honderduit praten en de weg onbezorgd verder zetten. Politiek, de omgeving, geld, belangenbehartiging, hun kwaaltjes… Alles komt aan bod”, lacht Michel. “We proberen ook altijd in één groep te blijven. Niet altijd gemakkelijk met zo’n bende. Soms moeten we de mensen toch een beetje verkeersopvoeding bijbrengen. Maar het is in ieders belang.” Ons gesprek zit er bijna op. “Alsjeblieft, nog wat koffie en een koekestuutje (krentenboterham, nvdr.). Net als tijdens onze wandelingen”, gniffelt Michel.

Veiligheidstips 1

2 3

4 5 6

Als wandelaar heb je rechten maar ook plichten. Houd rekening met de verkeersregels. Het zebrapad is de veiligste plaats om over te steken. Als er zich op minder dan 30 m een zebrapad bevindt, ben je verplicht dit te gebruiken. Is dit er niet, dan moet je de baan loodrecht oversteken. Houd altijd rekening met naderende voertuigen. Kunnen ze nog stoppen? Zoek oogcontact! Als je oogcontact hebt met de bestuurder, weet hij dat je hem gezien hebt en weet jij dat je zonder gevaar kan oversteken. Bedank hem gerust met een handgebaar of een hoofdknik. Hoffelijkheid werkt aanstekelijk. Blijf voor, maar ook tijdens het oversteken links en rechts kijken. Trams hebben voorrang (tenzij door verkeerslichten anders aangegeven). Probeer zoveel mogelijk op te vallen door heldere of reflecterende kledij te dragen. (Bron: BIVV-brochure Geef voetgangers voorrang)

Michel Caen: “Voor iedere wandeling roepen we minstens zes begeleiders op.”

44

UITJES | In oktober

Tip van Chris

In oktober • 18 tot 21 oktober, Nationale Patchwork Happening, Limburghal, Jaarbeurslaan 6, 3600 Genk, 067 55 36 22, www.belgiumquilt.be, van 10.00 tot 17.00 uur, 6 euro • Tot 27 januari 2008, Gent in bewegend beeld. Filmpjes met Gent in de hoofdrol, gemaakt door zijn bewoners. Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent, 09 269 23 50, www.huisvanalijn.be, huis.alijn@gent. be, dinsdag tot zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur, zondag van 10.00 tot 17.00 uur, 2,50 euro, 55+ 1,75 euro • Tot 18 november, Huid van de stad - Memling in Sint-Jan. Over de leefkwaliteit in de stad, Mariastraat 38, 8000 Brugge, 050 44 87 11, www.museabrugge. be, [email protected], dinsdag tot zondag van 9.30 tot 17.00 uur, 8 euro, 60+ 5 euro • Tot 27 januari, Rubens, een genie aan het werk, KMSK Museum voor Oude Kunst, Regentschapsstraat 3, 1000 Brussel, 02 508 32 11, www.fine-artsmuseum.be, [email protected], dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur, 5 euro, gratis elke eerste woensdag van de maand • 20 oktober tot 6 januari, Smakelijk ingeblikt!, MIAT, Minnemeers 9, 9000 Gent, 09 269 42 00, www. miat.gent.be, [email protected], dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, 2,50 euro, 55+ 1,20 euro. In het kader van de tentoonstelling ‘Smakelijk ingeblikt!’ wordt op woensdag 7 november een workshop ingericht rond het zelf conserveren van groenten en fruit. Inschrijven voor deze workshop via 09 269 42 20. • 5 tot 7 oktober, Artselingen, Kunstencentrum Mansveld, Oudenaaksestraat 4, 1670 Elingen, 02 532 57 11, [email protected], van 14.00 tot 17.00 uur, toegang tentoonstelling gratis, tot 31 oktober op aanvraag voor groepen. • 6 tot 21 oktober, Voedingssalon, Brussels Expo, Belgiëplein, 1020 Brussel, Paleizen 4, 5, 8 en Patio, 02 474 89 89, www.voedingssalon.be, [email protected], van 10.00 tot 18.00 uur, 8 euro. Gratis ticket op blz. 53

In Godsnaam! Museum Abdij van Park pakt opnieuw uit met een boeiende tentoonstelling, In Godsnaam! 1 000 jaar kloosters. Je leert er alles over (het leven in) kloosters, vanaf de eerste ordes tot nu. Je ooit afgevraagd wat er zich binnen de muren van een klooster allemaal afspeelt? Deze expo beantwoordt al je vragen. Via kunst en allerlei gebruiksvoorwerpen leer je hoe het er in een klooster aan toe ging en gaat. Getijdenboekjes, devotieprentjes, een ijzer om hosties te bakken… De tentoonstelling staat verder ook stil bij de beweegredenen om het klooster binnen te treden. En je kan er een prachtcollectie habijten bewonderen. Van 21 september tot 21 december, In Godsnaam! 1 000 jaar kloosters, Museum Abdij van Park, Abdij van Park 7, 3001 Heverlee, 016 40 60 73, www.ingodsnaam.com, dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 22.00 uur, 7 euro, 65+ 4 euro

Meer info? Bel of mail naar Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected] Bron: www.cultuurweb.be, d.d. 1 augustus, onder voorbehoud van wijzigingen

45

UIT | De Mijnroute, pure nostalgie

| Tekst Chris Van Riet | Foto’s Chris Van Riet en Jonny Vekemans | De elektriciteitsruimte op de mijnsite van Winterslag, een kapitaal waard.

De Mijnroute, pure nostalgie De schachtbokken van de Genkse mijnsite C-Mine staan er even dreigend bij als negentig jaar geleden. Alsof de torens nog altijd de dienst uitmaken in Winterslag... Sylvain Maes gidst ons langs de Mijnroute. Terrils of puinheuvels domineren het typische landschap, waardoor je je in een of ander massief bergland waant. Sylvain Maes: “De c van C-Mine staat voor creativity, communication, cluster en colemine (creativiteit, communicatie, groep en koolmijn, nvdr.). Op deze oude mijnsite krijgen binnenkort o.a. startende bedrijfjes kantoorruimte. In het hoofdgebouw vindt bioscoop Euroscoop een stek. Op een diepte van zo’n 1 000 m werd tot 1988 steenkool gewonnen. In de ene schachtbok zogen grote ventilatoren vuile lucht uit de mijnschachten, die onmiddellijk via de andere schacht

46

door verse lucht werd vervangen. Die luchtventilatoren zorgden ook voor afkoeling. Je moet weten dat het in de mijn om en bij de 40°C was. De enorme elektriciteitscentrale met originele smeedijzeren balustrades en faience (geglazuurd en beschilderd aardewerk) is de gedroomde locatie voor tentoonstellingen en recepties. Tegen 2009 moet dit project klaar zijn. Je ruikt de sfeer van de jaren twintig. Kortom, industrieel erfgoed om u tegen te zeggen. Mijn vader was mijnwerker. Ik doe dit vooral uit respect voor hem en het onmenselijk zware werk dat hier werd verricht. In de kolenwasserij werden steenkool en puin geschei-

UIT | De Mijnroute, pure nostalgie

ongezonde werk volop frisse lucht kon happen. Zo bleven ze uit de kroeg. Achteraf volgden ook kerken. Mijnkathedralen bijna, zie je hun monumentale uitstraling? Het totaalconcept van Winterslag omvatte oorspronkelijk nog een zwembad, tennispleinen... Maar de crisis in de jaren dertig gooide roet in het eten.”

Italië

Van hieruit werden de liften in de schachtbok bediend.

den via het systeem van ‘zwaar’ water. Door toevoeging van zouten aan het water kwam de steenkool bovendrijven en zakte het puin. Het puin werd naar de terrils afgevoerd. Om een idee te hebben hoeveel steenkool uit de grond gekomen is, moet je het volume van de terrils met drie vermenigvuldigen. Eerst werd dit puin met de hand gesorteerd door jongens van 12 à 14 jaar omdat je maar vanaf 16 onder de grond mocht werken. Dit puin bevatte nog 10 tot 25% steenkool.”

Huisje, boompje, beestje We rijden door de Eerste Cité van Winterslag. Sylvain: “Stel je voor: voor de komst van de mijn telde Genk slechts 2 500 inwoners. Nu zijn het er 65 000. Dit is het domein van Evence Coppée, een familie uit de Borinage, met veel ervaring in de steenkoolnijverheid. Zij perfectioneerden de kolenwasserij en vonden de cokes uit. De provincieraad legde strenge maatregelen op. Er moesten huizen gebouwd worden met veel groen rond. De mijnen moesten scholen en een ziekenhuis bouwen, nutsvoorzieningen leggen... Iedereen die werkte in en rond de mijn kreeg een huis(je) met een boom en een tuin. Als een soort basisrecht. Er heerste wel een sterke hiërarchie. Hoe hoger je functie, hoe dichter je bij de mijn woonde. Arbeiders hadden zo goed als geen contact met bedienden, ieder leefde in zijn eigen wijk. In de Eerste Cité woonden de ingenieurs en bedienden. Een ingenieur kreeg meestal 3 000 m², arbeiders moesten het met 500 m² stellen. De ingenieurswoningen zijn stuk voor stuk pareltjes. De arbeiderswoningen werden verhuurd aan de prijs van één dagloon per maand. Iedere woning had een voortuintje met bloemen en een groentetuin achteraan, zodat de mijnwerker na het zware

“De eerste mijnwerkers waren mensen uit de streek. Boeren die in de winter weinig om handen hadden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stelden de Duitsers Russische krijgsgevangenen tewerk. Maar die spraken de taal niet, Van hieruit werden de liften in de schachtbok bediend. hadden geen ervaring en geen kracht. Bovendien saboteerden ingenieurs de ontginning. In 1946 sloot België een akkoord met Italië: in ruil voor steenkool stuurden zij arbeiders. 70 000 Italianen zakten naar België af. 40 000 bleven in Wallonië, 30 000 kwamen naar Limburg. Na de ramp in Marcinelle in 1956 zegde Italië dat akkoord op. In de jaren zestig sloot België een overeenkomst met Turkije en kwamen de Turken als laatste migranten in de mijn werken. Ondertussen begon de mijn de huizen te verkopen. Vele Turken kochten zo’n woning.”

De teloorgang “Toen bekend werd dat de mijn in Zwartberg dichtging, braken rellen uit waarbij twee dodelijke slachtoffers vielen. Ondergronds werd een bezetting georganiseerd. Niet moeilijk! Zwartberg sluiten betekende een ramp voor 5 400 werknemers, maar ook voor alle toeleveringsbedrijven en zelfstandigen die ervan leefden. In 1966 werden uiteindelijk twee voorwaarden gesteld bij de Akkoorden van Zwartberg: geen sluiting zonder nieuwe tewerkstelling en voor wie aan het eind van zijn carrière zat (25 jaar dienst) een gunstige pensioenregeling. Velen trokken naar Ford Genk.” Van de mijn in Zwartberg bleef niets bewaard. Daarom kwam er in 2002 een monument. Sylvain toont ons de bronzen beeldengroep. Pas twintig jaar later zouden de andere mijnen volgen. Op de mijnterreinen van Eisden

Sleutelfiguur Filly Mellemans: “Ik bleef hier wonen, verloor mijn wilde haren, maar blijf een geboren citérat!”

>>>

47

UIT | De Mijnroute, pure nostalgie

De mijntoren van Winterslag: een van de hoogste van Europa.

Ik bleef hier wonen, verloor mijn wilde haren, maar blijf een geboren citérat! Je kan het zo gek niet bedenken of ‘de Mijn’ trok het zich aan. In ruil werd respect en onvoorwaardelijke onderdanigheid verwacht. Geen liefdadigheid, maar puur eigenbelang dus. De idee achter deze filosofie was ‘tevreden werknemers, tevreden bazen’ of als je je arbeiders goed behandelt, doen zij beter hun best.”

>>> werd een winkelcentrum gebouwd, Maasmechelen Village. Ook Waterschei sloot in 1987. Maar daar moeten de gebouwen nog gerestaureerd worden. Winterslag hield stand tot 1988. Geen enkele mijn is nog ondergronds toegankelijk. Te duur om de veiligheid van de bezoekers te garanderen.

Citérat Veel wijzer stappen we uit Sylvains minibusje. We zoeken onze bed & breakfast La Mine Colline op, een prachtig bewaarde ingenieurswoning in een groene oase, vlak bij de mijnsite. Na een zalige nacht in een stijlvol interieur haalt Filly Mellemans ons op. Een sleutelfiguur noemen ze hem. Mondeling erfgoed klinkt ook goed. Filly neemt ons mee op sleeptouw door de Eerste Cité, de wijk waar hij opgroeide. Zijn boeiende relaas laat je nooit meer los. Filly Mellemans: “Rond 1900 was Winterslag een heidelandschap met hier en daar een keuterboerke. Met de bouw van de mijn werd deze plaats op slag omgetoverd tot een echte leefgemeenschap. Kattekwaad zat ons in het bloed. Ik hoorde bij de bende van Blok 16. Een huizenblok met 16 woningen, gebouwd in U-vorm. Niemand werd lid van zo’n bende zonder een proef af te leggen. Ik moest door het keldergat van het ‘spookhuis’ kruipen, een leegstaande directeursvilla. Niet zonder risico, want de garde kon overal en altijd opduiken! De garde werd aangesteld door de mijndirectie en moest de orde handhaven. De huidige Margarethalaan stond vroeger vol kastanjes. Met stokken ‘bengelden’ we de kastanjes uit de bomen. Die stokken kwamen al eens verkeerd terecht met alle gevolgen vandien. Als de garde je herkende, moest je vader ’s anderendaags bij de mijndirecteur verschijnen. Met de boodschap zijn zoon wat manieren bij te brengen, kon hij gaan. Je kan wel denken dat we allerlei truuks uithaalden om die garde om de tuin te leiden! Via een rioolbuis die onze wijk met de hoger gelegen bediendenwijk verbond, bespiedden we de dochters van de ingenieurs terwijl ze tennisten. De korte, opwippende rokjes spraken tot onze verbeelding. Zoals de meeste families van het kaderpersoneel spraken ze Frans. Als ze ons in het oog kregen, riepen ze ‘Fout le camp!’, wat we niet begrepen en als een aanmoediging beschouwden... Ach, ik beleef nog altijd deugd aan die ongelooflijke jaren.

48

Zwarte boterhammen We lopen even langs bij Casa papa Giovanni XXIII, een ontmoetingshuis van de Italiaanse gemeenschap. Aan de toog worden we dadelijk aangesproken door een jonge ‘gepensioneerde’ mijnwerker. “Zeven jaar ondergronds, zwarte boterhammen eten, in je onderbroek werken vanwege de hitte, het onrustwekkende gerommel van instortende gangen rondom, het oorverdovende lawaai van de kettingen en kolenwagons... ja, pensioen na 25 jaar dienst was dubbel en dik verdiend.” Filly wordt herkend door de don Corleone van Genk. Een en al zuiderse charme. Even kennismaken. Als we hem lieten vertellen... maar helaas, we hebben nog een laatste afspraak in Het Vervolg. Een projecten- en adviescentrum van de Limburgse Mijnstreek. Vandaag kan je aan de hand van de projecten van Het Vervolg proeven van de rijke geschiedenis van de koolmijnen en het levendige karakter van de cités.

Info Vzw Het Vervolg, Vennestraat 127 bus 2, 3600 Genk, 089 86 58 86, 0474 75 75 54, fax 089 86 58 80, www.genk.be, www.mijnstreek.be, [email protected] Te bereiken Genk bereik je via de A2/E314, uitrit 31 Met de trein: tot Genk, dan bus 31 Genk-ZwartbergHouthalen. Afstappen aan halte Genk Esserslaan.

Doe mee en win op blz. 50! Een gratis Mijnroute voor max. 8 personen en een wandeling met sleutelfiguur voor 5 personen. Een B&B voor 2 personen in La Mine Colline.

Ledenvoordeel Gratis flesje wijn voor lezers die via OKRA boeken in La Mine Colline. Info: La Mine Colline, Oostlaan 35, 3600 Genk, 0478 64 26 63, www.laminecolline.be, [email protected]

������������

���������������������

Hotel Sandeshoved • Zeedijk 26 • 8620 Nieuwpoort 058/22 23 60 • F 058/23 95 23 E-mail: [email protected] • www.sandeshoved.be

������������������ ���������������

Vakantie met zicht op zee in

�����������������������������

HOTEL SANDESHOVED te NIEUWPOORT

��������������������

Een absolute aanrader! Aan de laagste prijzen!!! Hotel Sandeshoved ligt in het hartje van NieuwpoortBad. Vanuit de meeste kamers en studio’s kunt u genieten van een prachtig zeezicht. Het restaurant biedt overheerlijke maaltijden en in de tearoom, met zicht op zee, kunt u na een dag vol gezonde zeelucht tot rust komen bij een drankje of een versnapering…

��������������������������� ����������������������� ����������������

����� ���������������� �������

NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK Prijzen: Van maandag 19/11/07 tot maandag 26/11/07 € 240 pp. (of indien gewenst zondag - zondag) U logeert op een kamer, studio of appartement met twee op een kamer € 290 pp. met twee op in halfpension, ontbijtbuffet en middag- of avondmaal (saladbar & dessertbuffet inb.), ook een studio/appartement Prijs per bijkomende volwasde welkomstdrink, een mosselfestijn en een sene op studio/appartement: gastronomische brunch zijn inbegrepen. Tal € 158 van activiteiten worden u aangeboden (bingo, € 255 pp. optredens, hobby, toeristisch treintje, natuuralleen op een kleine single wandeling, aperitiefvoormiddag,…). En dit € 310 pp. alles met zalig zicht op de steeds wisselende Noordzee… alleen op een grote single

���������������

���������� ������������������������������������

���

���� ����� ���� ��������������������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������������������������

Wij hebben ook tal van andere promoties, we sturen u graag onze brochure toe!

41 winnaars!

Wil je ook winnen? Kijk snel op blz. 50!

Winnaars kruiswoord juli-augustus 2007. Meer dan 4 000 deelnemers!

Wie kan gaan genieten op het mooie Akkermanshof in Bocholt? Angèle Wauters uit Hofstade-Zemst

Wie mag Aan Chesil Beach vertoeven? Alice Lemaire uit Deurne, Georgette Vanderbeken uit Melle, Monica Baetens uit Lier

Wie kan gaan relaxen in De Linde? Odette Onraedt uit Diksmuide

Wie mag in Vreemde ogen kijken? Frans Fonderie uit Muizen, Jeanne Janssens uit Deurne, Jan Rijcken uit Hamont

Wie wint het weekendje Eurovillage in de Ardennen? Simona Coppens uit Middelkerke Wie krijgt een waardebon van 125 euro? Jean De Neve uit Knesselare Voor wie is Zekerheid? Trees De Paepe uit Brugge, Alice Notermans uit Kessenich-Kinrooi, Hugo De Winter uit Sint-KatelijneWaver, Robert Robijns uit Hasselt, Eric Van Daele uit Kluizen, Jaak Winten uit Zutendaal, Jaak Coopman uit Ingelmunster, Lucienne Swinnen uit Heusden-Zolder, Germaine Mallet uit Brugge, Lisette Vandeweyer uit Lembeek Wie kan beginnen in April in Parijs? Louisa Van Hove uit Lille, Regina Vanlathem uit Herfelingen, Willy Dictus uit Kalmthout, Monique Van Puyvelde uit St.-Pauwels, Geeraerd-Geens uit Oudenaarde Wie leest binnenkort Stemmen in het Duister? Agnes De Geest uit Lochristi, Leopold Depuydt uit Torhout, Maria Vinkx uit Ravels, Louis Verhoeven uit Herselt, Janine De Raeve uit Wondelgem Wie mag genieten van De Latino’s? Griet Wolfs uit Heverlee, Gentiel Saelens uit Zulte, Roger Van Wanzeele uit Drongen, Clementine Leemans uit Borgerhout, Christiane Vandeberg uit Zolder

Wie wint Het nut van het verleden? Yvonne De Beule uit Londerzeel, Roger Van Camp uit Ranst, Theo Boonen uit Hamont-Achel Wie kan Abrahamsoep tot vlierbessengelei maken? Walter Allaert uit Tielt, Kristianne Goossens uit Kallo En het boek Het stadhuis van Bree gaat naar… Marie-Louise Peeters uit Londerzeel Oplossing: GEVANGENIS. Antwoord op de schiftingsvraag: Hidrodoe

49

SPEEL EN WIN | 14 prijzen!

36 prijzen!

Winnaars juli-augustus 2007 zie blz. 49! troefnegen 63 alstublieft 64 kilowatt 65 numero 67 soortelijk gewicht 68 mannelijk dier 70 koraalbank 72 deel van een fiets 73 plak 75 flater 78 bouwstof 80 gemalen graan 84 bijwoord 85 circa 87 uitwendig gebruik 89 Europese voetbalbond 91 deel van het been 92 nummer 93 zoon van Adam en Eva 94 noot 96 kledingstuk 97 slag in een touw 98 één en ander (afk.) 101 Amerikaanse politieorganisatie 102 deel van de hals 103 heilige 104 u (ouderwets) 106 per adres 108 muzieknoot.

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord oktober 2007, PB 40, 1031 Brussel, vóór 31 oktober 2007. De winnaars verschijnen in het decembernummer. Voeg één postzegel van 0,52 euro toe (niet vastkleven).

HORIZONTAAL 1 boom 4 deel van het gebit 7 doorschijnend materiaal 10 teken in de dierenriem 13 gereedschap 15 tennisterm 17 uit Keulen 19 begeleider van een ploeg 21 lange nekharen bij dieren 23 van geringe zwaarte 25 broeder 26 korenpakhuis 29 heer (afk.) 31 elpee 33 maanstand 35 kleefmiddel 36 voorzetsel 37 tegenover 38 rivier in Italië 39 noodsein 40 laatstleden 42 stoomschip 43 bijwoord 44 vogel 45 los, pulverig 46 te koop 47 kloof in de hand 49 te zijner tijd

hoofd 47 maatschappelijke groep 48 neon 50 Zijne Hoogheid 51 muzieknoot 52 plaats in Zuid-Korea 54 korte regenval 55 golfterm 56 sprookjesfiguur 57

9

8 3

4

(afk.) 51 krachtig 53 dierengeluid 54

blokje steenkoolgruis 56 verbonden 58 kleur 59 en omstreken 60 hectoliter 61 een weinig scheel 62 betreffende 66 land in Azië 69 ingenieur 71 landstreek 72 voorzetsel 74 smal en diep water 75 bustehouder 76 eigenlijk 77 rivier in Rusland 78 graad 79 voormiddag 81 grondtoon 82 pers. voornaamwoord 83 muziekterm 84 niet even 85 Amerikaanse inlichtingendienst 86 genoeg 88 Open Universiteit 90 kunstmatige inseminatie 91 boksterm 92 leersoort 95 en volgende 97 kinderdoek 99 wapen 100 gelijkmatig 103 muziekstuk 105 tennisterm 107 plaats in Zwitserland 109 toestel (afk.) 110 slotwoord van een gebed 111 vis 112 te koop aangeboden.

VERTICAAL 1 landbouwwerktuig 2 seconde 3 beroepsspeler 4 onwillekeurige zenuwtrek 5 namelijk 6 plaats in Duitsland 8 lage rivierstand 9 sportartikel 10 rivier in Duitsland 11 zangstem 12 motorschip 14 Engelse adellijke titel 15 onlangs 16 ziektekiemen bij zich dragend 18 weergalm 20 hectogram 21 graansoort 22 inwendig orgaan 23 zeker type onderwijs 24 beleefdheidsformule 27 rooms-katholiek 28 luitenant 30 vaartuig voor steenkoolvervoer 32 puistje 34 familielid 37 kraanwagen 38 Engels café 41 waterdoorlatend 44 deel van het

50

5 11

1

6

2 10 7

Oplossing kruiswoord oktober 2007 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Naam: Straat:

Nr.:

Postcode:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

OKRA-lidnummer: Oplossing schiftingsvraag: Wanneer begint de Vredesweek? Vergeet niet een postzegel van 0,52 euro toe te voegen!

De prijzenpot…

Sudoku Alle cijfers van 1 t/m 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de negen vierkantjes van 3x3 vakjes.

Eén overnachting (twee personen) in La Mine Colline

Twee overnachtingen (twee personen) in De Linde in Retie…

Bed & Breakfast La Mine Colline biedt één nacht voor twee personen in deze prachtig bewaarde ingenieurswoning in Winterslag. Na een zalige nacht in een stijlvol interieur kan je de oude mijnsite van Winterslag gaan bezoeken. Info: La Mine Colline, Oostlaan 35, 3600 Genk, 0478 64 26 63, www.laminecolline.be, [email protected]

Een weekend van complete rust in de Antwerpse Kempen. In vakantiecentrum De Linde in Retie. Kamer voor twee personen met ontbijt, in comfortkamers. Twee overnachtingen. Waarde: 137,20 euro. Info: De Linde, Kasteelstraat 67, 2470 Retie, 014 38 99 80, fax 014 37 27 72, [email protected], www.delinde.be

Mijnroute

Twee overnachtingen (twee personen) in Eurovillage Ardennes in Herbeumont

Een gratis Mijnroute voor max. 8 personen. Met een minibusje verken je de Genkse mijnstreek. Met een kleine groep (max. 8 personen) krijg je een exclusieve kijk op het erfgoed van de koolmijnen: mooie tuinwijken, machtige industriegebouwen, zuiderse winkels vol geuren en smaken… Info: www.hetvervolg.org, [email protected], 089 86 58 86 of 0474 75 75 54

Wandeling met sleutelfiguur in Genk

Oplossing september 2007

SPEEL EN WIN | 36Drenthe prijzen! UIT | Dwalen door

De sfeer in Genk en omstreken wordt bepaald door mensen uit alle windstreken. Vandaag nemen ze je anderhalf uur op sleeptouw in hun eigen huis, tuin, straat, wijk, club- of gebedshuis. Hen kan je vragen stellen over hun leven. Waarde: 30 euro (inclusief drankje). Max. 5 deelnemers. Info: www.hetvervolg.org, [email protected], 089 86 58 86 of 0474 75 75 54

Tien Fair Tradepakketten Fair Trade Original verwent je met een pakket vol lekkers (waarde 20 euro). Met Guatemala darkroast 250 gr, hagelslag melk 400 gr, chocopasta met hazelnoot 400 gr, Pandanrijst uit Thailand 400 gr, zoutmolen zeezout groene kruiden 60 gr, koffieboontjes bio in chocola 125 gr, Classique Blanc Zuid-Afrika 75cl.

Een groen, Ardens weekend. In vakantiehuis Eurovillage Ardennes in Herbeumont. Kamer voor twee personen met ontbijt, in comfortkamers. Twee overnachtingen. Waarde: 168 euro. Info: Les Fourches, 6887 Herbeumont, 061 41 00 30, fax 061 41 22 93, [email protected], www. eurovillage-ardennes.com

Waardebon 125 euro… Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen. Info: De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, [email protected], www. dekinkhoorn.be Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59, [email protected], www.ravelingen.be Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth. com, www.olfossedouth.com

20 boeken Vijf exemplaren van Grootouders van Kaat Vrancken (waarde 16 euro) Vijf exemplaren van Onaantastbaar van Karin Slaughter (waarde 19,90 euro) Vijf exemplaren van Toen Felicia verdween van Jorn Lier Horst (waarde 19,95 euro) Vijf exemplaren van De minnaar van Laura Wilson (waarde 17,90 euro)

51

HOREN, ZIEN EN... SCHRIJVEN | Techniek Griet en Wivina... om de beurt...

Techniek Ik bewonder het menselijke kunnen. Neem nu een vliegmingen, een windhoos… De mens staat machteloos. Ook tuig met zo’n 500 mensen plus bagage aan boord. Zonder in ons hoogtechnologische landje hebben we gezien hoe probleem overwint het de zwaartekracht. Of een reusachzware regenval huizen in een mum van tijd onder water tig cruiseschip, drie verdiepingen hoog, dat rustig langs de kan zetten. kade dobbert en niet zinkt. Of je krijgt een mailtje van De mens kan veel, maar is tezelfdertijd de oorzaak van vrienden die in Australië op reis zijn. Dit berichtje doorheel wat problemen. Ons land wordt volgebouwd, geasfalkruist duizenden kilometers. Draadloos. Of onze geavanteerd, grachten worden gedempt. Waar moet het regenceerde geneeskunde. Transplantaties zijn geen wereldwater heen als het niet meer zoals vroeger gewoon in de nieuws meer. Bijna alles in het menselijke lichaam kan je grond of de gracht kan verdwijnen? vervangen. Alleen onze hersenen blijven (voorlopig?) buiEn techniek kan ook negatieve gevolgen hebben. Jongeren ten schot. (en volwassenen?) raken verslaafd aan gewelddadige Voor alles is er natuurlijk een wetenschappelijke verklacomputerspelletjes. Geweld wordt alledaags, men zoekt ring. Maar wetenschapsvakken waren mijn dada niet op de kick op door zoveel mogelijk te vernietigen. Mij maak school. Dus bewonder ik uitvinders om hun technisch kunje niet wijs dat dit geen invloed heeft. Een gsm wordt een nen. Daarom denk ik dat voor veel toestel waar alles mee kan. Gevolg: hedendaagse problemen de wetenJammer genoeg kunnen steeds zwaardere en meer gsmschap een oplossing zal vinden. masten zijn nodig. Maar geen enkele we wereldleiders die Luchtvervuiling? Bollebozen ontgebruiker wil zo’n mast in de onmidgraag oorlog voeren werpen auto’s die veel minder CO² dellijke omgeving. Ja, zo zijn we uitstoten. Nog beter is natuurlijk geen geweten schoppen. soms: de weldaden van de techniek vaker de fiets nemen of te voet graag gebruiken, maar onze ogen gaan, maar de auto betekent ook sluiten voor de gevaren. een stuk vrijheid. Ook bedrijven - al dan niet verplicht En als we eens wereldwijd kijken dan moeten we beseffen doen in ons land inspanningen om ‘zo proper mogelijk’ te dat alleen menselijke solidariteit de problemen kan oplosproduceren. sen. De honger en armoede in de derdewereldlanden, de De geneeskunde is meer en meer een technisch vak. Veel uitbuiting van kinderen in mensonwaardige arbeidsomingrepen waar je vroeger een litteken aan overhield, standigheden, kinderen die als kindsoldaat of seksslavin gebeuren nu met een kijkoperatie. Toen een chirurg twee worden geronseld. Zo’n problemen kan welke technologijaar geleden mijn galstenen verwijderde, hield ik er alleen sche vooruitgang ook niet verhelpen. drie minuscule gaatjes in mijn buikwand aan over die ik nu Jammer genoeg kunnen we wereldleiders die graag oorlog al niet meer terugvind. voeren geen geweten schoppen. Of corrupte staatshoofEn toch sterven nog (jonge) mensen aan kanker, aids is den en hun entourage verplichten het leven van hun arme nog niet overwonnen en hart- en vaatziekten floreren als onderdanen te gaan leiden. Nee, dat kunnen we niet, zelfs gevolg van onze levensstijl. Geneeskunde kan veel, maar niet met al ons technisch vernuft. moet ook accepteren dat de dood soms het laatste woord Laten we proberen in ons leven de techniek een plaats te heeft. geven, maar er ons niet door te laten verblinden. Een Ik ben er ook van overtuigd dat de praatje met een buur, een bezoekje aan een zieke, een techniek nooit alle problemen zal verhaaltje voorlezen aan de kleinkinderen, een fietstocht oplossen. De natuur zal altijd voor met vrienden. Daar komt geen techniek aan te pas, maar verrassingen zorgen. Een tsunami, het geeft wellicht meer voldoening dan het allernieuwste Griet een orkaan, bosbranden, overstrotechnische snufje.

52

LEDENVOORDEEL

In Godsnaam!

La Mine Colline Lezers die een nacht boeken in Bed & Breakfast La Mine Colline, krijgen op vertoon van hun lidkaart een gratis flesje wijn. Info: La Mine Colline, Oostlaan 35, 3600 Genk, 0478 64 26 63, www.laminecolline.be, [email protected]

Op blz. 45 kan je alles lezen over de tentoonstelling In Godsnaam! 1 000 jaar kloosters. Wil je er gratis naartoe? Wij geven twintig tickets weg. Stuur voor 31 oktober 2007 deze bon naar OKRA-magazine, In Godsnaam, PB 40, 1031 Brussel of mail naar [email protected] met vermelding In Godsnaam. Naam en voornaam:

Boekenbeurs Een van de vijftig gratis duotickets winnen voor de Boekenbeurs in Antwerp Expo? Voor 50-plussers zetten de organisatoren een gratis randprogramma op. Van 5 tot 9 november kan je niet alleen boeken ontdekken, maar ook genieten van leuke workshops en interessante lezingen. Een greep uit de eindeloze rij van onderwerpen: Lijnen zonder moeite, Terugblikken met Gaston Berghmans, Grootouders: hoe kies je het beste kinderboek voor je kleinkind? Wij geven vijftig duotickets weg! Info: Van woensdag 31 oktober tot zondag 11 november, Antwerp Expo (Bouwcentrum), Jan Van Rijswijcklaan 191, 2018 Antwerpen, www.boek.be, www.boekenbeurs.be. Vlug... Stuur voor 25 oktober 2007 deze bon naar OKRAmagazine, Boekenbeurs, PB 40, 1031 of mail naar joke. [email protected] met vermelding Boekenbeurs.

Straat en nr.: Postcode:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

G R AT I S

T O EG A N G

✂

WAARDE: 8 EURO

Brussels Expo, Belgiëplein, 1020 Brussel, Paleizen 4, 5, 8 en Patio, 02 474 89 89 Openingsuren: van 10.00 tot 18.00 uur

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postcode:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

STRATOVANI adA4

06-03-2007

11:50

✂

Strato-Vani

Pagina 1

Fan van Hansi Hinterseer? Hij is de centrale gast tijdens het concert van Strato-Vani op dinsdag 27 november 2007 in Vorst-Nationaal. Op die dag ‘vult’ OKRA deze muziektempel. SPECIAL GUESTS F RIZZANTE

J ANU

UIT OOSTENRIJK

HANSI HINTERSEER

G UNTHER N EEFS

DINSDAG 27 NOVEMBER 2007

OKRA DAG

Treden ook op: Gunther Neefs, Janu, Frizzanté, Connie Neefs en uiteraard het prachtige orkest Strato-Vani. Een verrassingsact maakt het geheel compleet. Met OKRA kan je tegen sterk verminderde prijzen naar dit unieke concert. Wel nu bestellen!

Praktisch • Tickets (individueel besteld) kosten 33 euro per persoon (reservatie en vervoer niet inbegrepen). Bestellen bij 070 22 44 22. • Groepen vanaf vijftien personen bestellen bij het bij 070 22 44 22. Ticketprijs: 33 euro (vervoer halve dag inbegrepen).

Postadres PB 40, 1031 Brussel Redactie Lieve Demeester, Veerle Van den Broeck, Chris Van Riet Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving gevaert graphics nv Coverbeeld Belpress Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Langestraat 170, 1150 Brussel 02 779 00 00 fax 02 779 16 16 [email protected] Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het novembernummer 2007 verschijnt uiterlijk op 27 oktober 2007.

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50 [email protected] www.okra.be/limburg

Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55 [email protected] www.okra.be/oostbrabant

Brugge Oude Burg 19, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90 [email protected] www.okra.be/brugge

Mechelen vzw Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45 [email protected] www.okra.be/mechelen

Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12 [email protected] www.okra.be/oostende

Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39 [email protected] www.okra.be/brussel Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06 [email protected] www.okra.be/ieper Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52 [email protected] www.okra.be/kempen Kortrijk Wijngaardstraat 48, 8500 Kortrijk 056 23 37 43 fax 056 23 37 04 [email protected] www.okra.be/kortrijk

kristelijk r es

Bezoekadres Haachtsesteenweg 579 1031 Brussel 02 246 44 33 fax 02 246 44 42 [email protected]

Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68 [email protected] www.okra.be/antwerpen

c pe

MIDDEN-VLAANDEREN www.okra.be/middenvlaanderen Peperstraat 6, 9000 Gent 09 224 77 28 Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected] Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected] Gent Peperstraat 6, 9000 Gent 09 224 77 28 fax 09 224 79 04 [email protected] Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]

02 246 44 39

Algemeen secretariaat www.okra.be, [email protected] www.okrasport.be 02 246 44 41

02 246 39 44

02 246 44 33

02 02 02 02

246 246 246 246

44 36 44 35 42 09 42 07

02 246 44 47

02 246 44 39

Oplage: 181 260 exemplaren.

54

Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80 [email protected] www.okra.be/roeselare Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79 [email protected] www.okra.be/tielt WAAS EN DENDER Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected] Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender

tvol actie f

n pe

OKRA-magazine, trefpunt 55+ OKRA-lid worden? Voor slechts 17 euro voor een heel jaar! Tien nummers van OKRAmagazine inbegrepen! Steunabonnement: 30 euro Meer info: 02 246 44 37

OKRA-regio’s

02 246 44 47

o

Colofon

OKRA-CMPensioendienst: 02 246 44 31 02 246 44 45 Studiedienst: 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie: 02 246 44 37 02 246 44 33 02 246 39 39 Websites: 02 246 44 44

Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !

www.

1000m2 TOPMERKEN

YouthStyle: Floris Van Bommel*Fly-London* Le Coq Sportif*Asics*Scapa-W.V.Beirendonck* Replay*Diesel*Adidas-Goodyear*Palladium*Fila* G-Star Raw*Dvs*Vans*Puma*K-Swiss*Nike* In elk merk keuze uit vele modellen en Kleuren !!

.com

MensStyle: Hugo Boss*Timberland* Diesel*Replay*Think!*Tommy Hilfiger* G-Star Raw*Brako*Footnotes*Sebago* Classic: Van Bommel*Ambiorix*Scapa* Geox*Rieker*Ara*Lloyd*Caterpilar*Clarks* Bugarri*(Onzichtbaar 6-10cm groter) MEPHISTO *(keuze uit 120 modellen)

GirlStyle: Brako*Chelsea Blues*Jhay*Shaysha* Nero Giardini*Xandres*G-Star Raw*Hedgren* FlyLondon*Koxko*Laura*Harlot*Gixus*Diba*Geox* Lady: Peter Kaiser*PonsQuintana*Gabor*Ara*

voor losse steunzolen

KIDS: Rondinella*Stones & Bones*Crocs* Walkid*Scapa*Ricosta*Pepino*Bikkembergs* Birki’s*Bluehaven*Adidas*LeCoqSportif*Lowa* Geox: geen “zweetvoetjes” meer ! (50 modellen) Nieuwe rage ! www.HEELYS.be schoen+wieltjes !

Schoenen EN laarzen voor smalle/brede benen met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten Finest*Durea*Verhulst*Peron*Christian Dietz* Mephisto-Mobils*Gabor*Solidus*Waldlaufer*Ara* Footnotes*Rieker*Clarks*Wolky*Platon*Picardi* Chroomvrij: Think ! *MissClair*Ambiorix*Crocs* Anti-spatader: Vital*Stupy*Berkemann*Birki’s* Diabetici-Strech: Starfitt*Varomed*Xsensible*

Nordic & Walking: Lowa*Meindl*Asics* Timberland*Mephisto*All-Rounder*Nike*

Gore-tex-Xcr : Waterdicht maar nog meer ademend !! Nieuw: LEKI-stokken & Schöffel-regenkledij !

✂

ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

EURIKA-SHOE BVBA HANDELSSTRAAT 141 1840 LONDERZEEL MALDEREN-STATION TEL. (052) 33 30 01 e-mail: [email protected]

VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station

Open: werkdagen van 9 tot 20 u. zaterdag van 9 tot 19 u. gesloten zon- en feestdagen.

€13

**WAARDEBON**

bij aankoop van een paar schoenen vanaf €93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen. *Niet geldig tijdens de sperperiode.

Meer weten loont. Onze knowhow en ervaring op het vlak van beleggen en vermogensplanning, hebben we gebundeld in acht thema’s zoals beleggingen, successie en pensioen. Van september tot december nodigen we u uit om deel te nemen aan een van de 350 uiteenzettingen in heel België: de Dexia Investors Days. U krijgt beslist een antwoord op al uw vragen, want meer weten loont. Meer info in uw agentschap, bel 0800 97 268 of surf naar www.dexia.be