magazine Blijf bewegen Gratis tickets november 2008

magazine

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 41 nr. 9

november 2008

Blijf bewegen

Gratis tickets Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

www.okra.be www.okrasport.be

OUDERENWEEK 2008

Uitgebold? Ingerold! Met deze slogan geeft de Vlaamse Ouderenraad het startschot voor het nieuwe thema van de Ouderenweek: de rollen van de ouderen in een vergrijzende maatschappij. De vergrijzing van de bevolking, het feit dat we met zijn allen steeds ouder worden in een betere gezondheid en onder goede omstandigheden, is een primeur. Toch krijgt meestal enkel het doemscenario, met in de hoofdrol de kosten, de aandacht. De Vlaamse Ouderenraad presenteert graag een optimistischer scenario, waarin de ouderen een sleutelrol vervullen, waarin hun prestaties en competenties in de verf worden gezet.

Wedstrijd In dit kader organiseren we de wedstrijd: Uitgebold? Ingerold! Hier gaan we op zoek naar het beste rollenboek. Het is de bedoeling om aan de hand van vele verhalen de diverse rollen van ouderen in beeld te brengen. We vragen de ouderen om zelf scenarist, regisseur, acteur te worden van hun rollenboek. Elke ouderenorganisatie kan een rollenboek samenstellen, zodat het brede publiek een beeld krijgt van wat de ouderen allemaal doen in hun familie, buurt, vereniging, gemeente. We kijken alvast uit naar de première hiervan. Het beste scenario krijgt een Award. De prijsuitreiking vindt plaats tijdens de Ouderenweek van 2009.

Meer info www.vlaamse-ouderenraad.be of in de Ouderenweekbrochure. Inschrijven kan tot 30 november 2008.

Trek erop uit met… OKRA natuurlijk!

Deze maand gooien een massa OKRAtrefpunten de deuren open voor proevers! Vraag je bestuurslid naar dat open aanbod en nodig buren, vrienden en familie uit! Tussen haakjes: zelf al een nieuw lid ingeschreven?

Nieuwe leden krijgen nu veertien maanden voor de prijs van twaalf!

VOORWOORD

Voor altijd Het kan geen toeval zijn. Twee dagen na elkaar hoor ik bij twee buren een gelijkaardig verhaal. Vorige vrijdag loopt Yvette voor me uit, haar twee kleinzonen aan de hand. Ukjes van vier en twee. Oma Yvette is voor mij hét voorbeeld van een vrouw die, na een moeilijke vechtscheiding, haar leven weer compleet in de hand heeft. Zolang ik me herinner, werkt ze voltijds, huurt een knus appartement, is goed ingebed in buurt en parochie. Haar zoon woont, woonde moet ik nu zeggen, op een boogscheut van zijn moeder. Woonde dus. Want Marc is bij zijn vrouw weggegaan, in de beste verstandhouding zoals dat heet, en werkt sinds kort in Londen. Mireille en hij zijn co-ouders. Eén probleem: je jonge zonen voor twee weken naar Londen laten komen en ze daarna twee weken bij hun mama in Koningslo onderbrengen? Onmogelijk. Hoe ze dat oplosten? Oma Yvette is aangesteld als co-ouder en neemt tijdens de twee weken ‘van Marc’ de vaderrol voor haar kleinkinderen op zich. Als ik het goed begrijp, draaide het huwelijk van Marc en Mireille in de soep omwille van de kinderen. Marc is een carrièreman. De kinderwens van Mireille was allesoverheersend. Resultaat? Marc blies zijn huwelijk op omwille van die tijdrovertjes. Yvette begrijpt haar Marc niet echt, maar je bent mama en oma voor altijd. In haar ogen ben je dat onvoorwaardelijk en totaal, wat er ook gebeurt. Gelukkig is ze net met pensioen, zegt ze zelf en kan ze haar leven helemaal organiseren op dat co-ouderschap. Dat was vrijdag. Zaterdag dan… Buurman Roger woont samen met zijn oude moeder. Ze is halfweg de negentig. Een gaaf lichaam, een ongeschonden geest, een optimisme waar je van kan leren. Een plezier om in huis te hebben. Tot nu. Van de ene dag op de andere, zo gaat dat waarschijnlijk op die leeftijd, is Margriet onvoorstelbaar hulpbehoevend. Alles dwaalt in haar hoofd, ze is angstig, voelt zich alleen, ziet ongelooflijk op tegen de herfst en winter. Roger is deeltijds verpleger, gaat een keer per week met de vrienden zwemmen. Ik krijg dit verhaal als ik bij Roger de elektrische boor ga lenen, maar ben niet een, twee, drie weer thuis. Het is de eerste keer dat Roger fluistert als hij over zijn ma vertelt. Wat ik van dit gesprek onthoud? Een zoon ben je voor altijd, ook als je ouders niet meer in je leven lijken te passen… Roger zegt dat niet met zoveel woorden, maar ik hoor het wel. En dan valt na het weekend het persbericht over de Ouderenweek in de elektronische bus. ‘Uitgebold? Ingerold!’, lees ik. De Vlaamse Ouderenraad nodigt ouderen uit om over hun onvervangbare rol in de samenleving na te denken. Na zo’n weekend heb ik geen last om me in dat thema in te leven. Alleen… hoe ver ga je? Lieve Demeester

3

Aan het werk en 12 met pensioen? Mag je bijverdienen als gepensioneerde? En hoeveel dan? We zochten het uit voor jou.

OKRA in Polen 25 De CM helpt ook in het buitenland ziekenfondsen uit te bouwen en stampt er zelfs een ouderenorganisatie uit de grond. Met de hulp van OKRA, uiteraard.

Muziek 38 Is de jazzmuziek voor jou een groot mysterie? We lichten een tip van de sluier.

inhoud

12

november 2008 OKRA-magazine

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

OKRA november 2008

46

25

36

38 7

GEZONDHEID “Beperk je huisapotheek.”

18 ACTUEEL Nieuw decreet versterkt thuiszorg

OKRA 6

STANDPUNT Dit maakt OKRA uniek

10 OKRA-ZINGEVING Wegwijzers van boven

Wijs weg 45 UITJES 46 UIT de Chaussée d’Anvers

Extra 49 32 WINNAARS! 50 SPEEL EN WIN 52 HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN

12 INFO

Doktertje spelen?

14 DE KEUZE VAN DEKEYSER

Blijf bewegen, ook in de winter! 29

Om en rond

Mensen Aan het werk en met pensioen?

33

“Wie beweegt, boekt gezondheidswinst.”

30 31 32

“Elke les wordt er gelachen.” Krulwat? Krulbollen! Winters wandelen

53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

Een zwarte man voor het Witte Huis?

16 VRAAG EN AANBOD 20 OKRA-CLUB “Van thuis uit houd ik de lijn in het oog!”

24 INFO Langer thuis dankzij PAS

25 OKRA IN POLEN Ziekenfonds in de steigers

Onze excuses… In het septembernummer 2008 sloop een fout. We schreven dat het Tiense museum het Toreke naast de tentoonstelling over de Gallo-Romeinen ook een stukje Hagelandse geschiedenis van de

Lifestyle

16de tot de 20ste eeuw laat zien. Dit is niet zo. In het museum kan

33 MENU

van leven en dood in de Romeinse tijd’.

je wel terecht voor de tentoonstelling ‘Doodgewoon? Rituelen

Verboden te weigeren

Cultuur 36 TENTOONSTELLING

Feest!

Nooit gaat dit verloren

38 MUZIEK Let’s honky tonk!

41 GEDICHT 42 BOEKEN Komkommertijd

In je volgende OKRA-magazine

STANDPUNT

Dit maakt OKRA uniek Waarom zou ik lid worden van OKRA? Waarom zou ik lid blijven van OKRA? Elders kan ik aan dezelfde activiteiten deelnemen en betaal ik minder. Deze opmerkingen komen ons af

Deze belangenbehartiging leverde

zelfstandige

en toe ter ore. Maar we hoeven

al heel wat concrete resultaten op.

leven ten volle kunnen ont-

maar even na te denken om ze

Mede en vooral dankzij OKRA werd

plooien, uiteraard in relatie

perfect te kunnen weerleggen.

de zorgverzekering een feit. OKRA

met hun omgeving.

Deze argumenten kan je trouwens

waakt er ook over dat de pensioe-

4. OKRA vraagt dat de wel-

ook gebruiken om nieuwe leden te

nen regelmatig aangepast worden

zijnsvoorzieningen, de ge-

werven.

aan de levensduurte. Al zijn ze dan

zondheidszorg, de basis-

wel nog niet welvaartsvast. Maar

dienstverlening en de vor-

OKRA-bestuursleden leggen

we blijven onze tanden zetten in

ming niet uitgebouwd wor-

maandelijks om en bij de

dit belangrijke dossier.

den volgens de principes

170 000 huisbezoeken af.

6 OKRA november 2008

manier

hun

van de vrije markt. Deze

Ruim 20 000 keer zoeken de

Vandaag staan we op de voor-

sectoren moeten voor iedereen,

bestuursleden 85-plussers op. Op

avond van de Vlaamse en Euro-

zeker voor ouderen, optimaal

deze momenten voelen de OKRA-

pese verkiezingen. OKRA is al

toegankelijk blijven.

vrijwilligers wat er leeft bij de

volop bezig met de opmaak van

leden en kunnen zij het aanbod

haar eisenbundel, haar memoran-

Dit zijn enkele gedachten die in ons

van OKRA promoten. De bezoeken

dum

memorandum vertaald worden in

zijn een belangrijke manier om

Uiteraard komen deze eisen uitge-

tien

elkaar te ontmoeten en om luiste-

breid aan bod in een volgend num-

hartiging op het scherp van de

rend aanwezig te zijn. Met hart en

mer van OKRA-magazine. Maar nu

snede. Vastberaden, grondig en

ziel, vooral bij hoogbejaarden en

al willen we je de rode draad van

realistisch omdat we onze 218 000

bewoners van de woon- en zorg-

ons memorandum meegeven.

leden waarderen. Om deze eisen

centra.

1. OKRA kiest resoluut voor een

te realiseren, moeten we met velen

Wie doet OKRA dit na, het maan-

solidaire samenleving die

zijn. Daarom is het zo belangrijk

delijks huisbezoek als waardevolle

het opneemt voor al wie kwets-

dat OKRA voortdurend aandacht

en voornaamste activiteit?

baar is in welke fase van het

besteedt aan haar ledenaantal.

leven dan ook.

Daarom is het de moeite om te

voor

deze

verkiezingen.

prioriteiten.

Belangenbe-

Onder andere dankzij deze huisbe-

2. OKRA verzet zich tegen alle

zoeken, krijgt OKRA een schat

vormen van leeftijdsdiscri-

aan informatie over de bekom-

minatie. Voor ouderen mogen

Jan Vandecasteele

mernissen

van

er geen leeftijdsgrenzen zijn die

Algemeen secretaris

ouderen. Uiteraard houden we

beperkingen opleggen op het

rekening met deze gegevens bij de

vlak van gelijke behandeling.

uitbouw van onze dienstverlening

Ook belemmeringen wat betreft

en onze belangenbehartiging. Dat

fundamentele politieke, sociale,

laatste aspect is sinds jaar en dag

economische en culturele rech-

een vast gegeven in onze werking.

ten, zijn uit den boze.

en

zorgen

Zowel in de trefpunten, de regio’s

3. OKRA eist garanties opdat

als OKRA-Algemeen. En dat maakt

ouderen als bekwame en

OKRA uniek.

ervaren personen op een

(blijven) kiezen voor OKRA.

OKRA waakt er over dat de pensioenen regelmatig aangepast worden aan de levensduurte. Al zijn ze dan wel nog niet welvaartsvast. Maar we blijven onze tanden zetten in dit belangrijke dossier.

GEZONDHEID

Frie Niesten: “Je grijpt beter niet te snel naar medicijnen.”

“Beperk je huisapotheek” Je voelt je koortsig, snijdt in je vinger of verbrandt je hand. Dan is een goede huisapotheek geen overbodige luxe. Maar wat hoort er in dit kastje en welke producten zijn taboe? We vroegen het aan Frie Niesten, de huisapotheker van de CM. 7

GEZONDHEID

Keeltabletten zijn ook niet nodig, ze werken immers niet. Om de pijn weg te nemen, slik je beter een pijnstiller. En om de prikkeling tegen te gaan, werkt een goedkoop snoepje even goed als een duur keeltablet.” En wat met voorgeschreven geneesmiddelen? Frie Niesten: “Die moet je apart bewaren. Slik je bijvoorbeeld tijdelijk antibiotica, bewaar je dit doosje op een centrale plaats zodat je ze niet vergeet volgens schema in te nemen. Heb je de voorgeschreven kuur beëindigd maar bevat het doosje nog pillen, breng je ze het best terug naar je apotheker. Zo vermijd je dat jij of een van je huisgenoten later naar deze geneesmiddelen grijpt. Zelfs al heeft iemand net dezelfde symptomen, wil dat niet zeggen dat het geneesmiddel ook voor hem geschikt is. Ook geneesmiddelen die je gedurende lange tijd op doktersvoorschrift neemt, horen niet in je huisapotheek.” Welke producten mogen niet ontbreken in een

Is de badkamer een goede plaats voor de huis-

huisapotheek?

apotheek?

Frie Niesten: “Eigenlijk hoeft een huisapotheek niet

Frie Niesten: “Neen. Bewaar geneesmiddelen altijd

zo uitgebreid te zijn. Maar een ontsmettingsmiddel

goed afgesloten in hun oorspronkelijke verpakking en

is onontbeerlijk. Een goede keuze is een waterige

buiten het bereik van kinderen. De keuken of de bad-

oplossing op basis van chloorhexidine of povidon-

kamer zijn echter geen ideale plaatsen, geneesmid-

jood. Verder hoort ook een koorts- en pijnstillend

delen worden het best in een droge en koele kamer

middel in de huisapotheek. Daarvoor is paracetamol

bewaard. Warmte en vocht tasten immers de kwali-

aangewezen. Alle andere pijnstillers gebruik je beter enkel na het advies van je huisarts of apotheker. Ook onontbeerlijk is een middel tegen brandwonden. Uiteraard moet je eerst langdurig spoelen onder koud water.” En verder?

Wat hoort in je huisapotheek?

Frie Niesten: “Een koortsthermometer, een schaar-

■ pijn- en koortswerend middel

tje, een borsteltje, een pincet, een tekentang, een

■ ontsmettingsmiddel

steunverband, een windel, veiligheidsspelden en

■ geneesmiddel tegen brandwonden

pleisters. Die hoeven trouwens niet van de apotheker

■ pleisters

te komen, die kun je ook in de supermarkt kopen.

■ pincet

Daar zijn ze even goed maar veel goedkoper. Een

■ tekentang

lijstje met nuttige telefoonnummers is ook handig.

■ schaartje

Daarop kun je bv. de nummers van je huisarts, je

■ borsteltje

apotheek en het antigifcentrum noteren.”

■ koortsthermometer ■ steunverband

Wat met middeltjes tegen diarree of keelpijn?

■ windel

Frie Niesten: “Die horen niet thuis in de huisapo-

■ veiligheidsspelden

theek. Geneesmiddelen tegen diarree zijn immers

■ lijstje met nuttige telefoonnummers

zelden nodig. Bovendien zijn het comfortgeneesmiddelen. Ze stoppen de diarree wel, maar pakken de oorzaak ervan niet aan. Heb je langere tijd last van diarree, moet je een arts raadplegen.


�BETER LEVEN

teit van de medicijnen aan. De hal bv., is vaak een goede ruimte voor je huisapotheek. Sommige medicijnen moeten echter in de koelkast worden bewaard. Is dat het geval, staat het altijd uitdrukkelijk op de verpakking vermeld.”

Pijnlijke schouders, beurse knieën, een vermolmde rug… Doe er wat aan! Met het ouder worden kunnen onze gewrichten ons het dagelijkse leven behoorlijk moeilijk maken. Gelukkig maakt de wetenschap vorderingen en worden er regelmatig nieuwe oplossingen aangereikt om onze “arme” gewrichten te verlichten.

Hoe lang kan je geneesmiddelen bewaren? Frie Niesten: “In principe vervallen ze vijf jaar na de productiedatum. Sommige zijn minder lang houdbaar. Daarom kijk je het best je huisapotheek regelmatig na. Vervallen geneesmiddelen of medicijnen die je niet meer gebruikt, kan je terugbrengen naar je apotheker. Die zorgt ervoor dat ze op een milieuvriendelijke manier worden vernietigd.” Kan je een laatste raad meegeven? Frie Niesten: “In je huisapotheek hoort enkel het strikte minimum. Je grijpt beter niet te snel naar medicijnen, vele kwaaltjes genezen vanzelf. Voel je je enkele dagen ziek, bespreek dan met je arts of je apotheker welk geneesmiddel het best bij je past. Als je enkel de noodzakelijke medicijnen in huis hebt, is de verlokking om toch een keeltablet te nemen of een middeltje tegen diarree te slikken veel kleiner. Uiteindelijk komt dat je gezondheid en je portemonnee ten goede.” Tekst Nele Joostens

Wat hoort er niet in? ■ voorgeschreven medicijnen ■ geneesmiddelen die je gedurende lange tijd gebruikt ■ middelen tegen diarree, verstopping, maagzuur, kneuzingen en zwellingen ■ keeltabletten

PUBLIREPORTAGE

Eén van de laatste innovaties is Phytalgic, van het onderzoeksteam van Phythea.

Aandacht voor Phytalgic Voor het verlichten van alle soorten gewrichtspijnen, ontwikkelde Phytalgic een middel die plantaardige werkstoffen en werkstoffen uit zee bevatten, die voor hun verlichtenden en beschermende werking op de gewrichten geselecteerd werden. Deze werkstoffen (visolie van wilde vis, brandnetel, zink) hebben als voordeel op zachte wijze te werken, waardoor men het product langdurig kan gebruiken zonder het risico maagpijn te krijgen! Net als bij ieder ander natuurlijk product zult u geleidelijk aan de werking van Phytalgic voelen. Al na drie weken is een verbetering merkbaar. Phytalgic van Phythea Enkel verkrijgbaar in de apotheek Ongeveer 16,80 € per doos (Code NUT/PL: 968/1 en CNK: 2399-202)

Aanbod Phytalgic 2 dozen gekocht = de 3de gratis! Meer info vind je in de CM-folder Huisapotheek. Je kunt de folder downloaden en bestellen via www.bewustgezond.be of afhalen bij de dienst gezondheidspromotie van het regionale CM-ziekenfonds in je buurt.

Om uw gratis doos te ontvangen: � Omcirkel de naam van het product en de aankoopdatum op het origineel kasticket. � Voeg 2 CNK streepjescodes toe samen met uw naam en adres. � Stuur alles voor 31/12/2008 terug naar: Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 2844 - 1414 Waterloo Aanbod beperkt tot 2 zendingen per gezin – Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/08 en 31/12/08.

9

OKRA-ZINGEVING

Wegwijzers van boven Op een kruispunt moet je altijd kiezen welke richting je uit wil. Dan komen wegwijzers van pas. Zo gaat het ook in ons leven: als er een probleem opdaagt, moeten we kiezen. Vaak vervullen vertrouwenspersonen de rol van wegwijzers. Slechte wegwijzers hebben het niet goed voor met

wijzers meer nodig.

ons. Het zijn stoorzenders. Een voorbeeld? De

Bach schreef deze cantate voor 31 oktober,

nachtelijke belspelletjes op tv. Zodra je telefo-

Hervormingsdag, een belangrijke feestdag voor

neert, krijg je te horen dat je niet geselecteerd

protestanten. Die dag timmerde Luther immers

bent. Je moet nog eens bellen om het juiste ant-

zijn 95 stellingen tegen de deur van de kerk van

woord te geven. De presentatrices stellen zich voor

Wittenberg.

als vertrouwenspersonen maar ze zijn het niet. Na

De katholieken vieren pas op 1 november hun

een maand is je telefoonrekening hoog opgelopen.

hoogdag. Elk jaar opnieuw zetten zij op die dag

En die 500 euro ging telkens aan je neus voorbij.

hun wegwijzers in de bloemetjes. Voor katholieken

Deze nachtelijke belspelletjes hebben het vooral

zijn dat de heiligen. Zij hebben moedige keuzes

gemunt op eenzame mensen die meer dan één gok

gemaakt, tot het martelaarschap toe.

willen wagen. Zonder dat ze het beseffen, betalen ze zich blauw. De presentatrices verdienen er hun

Alle heiligen

brood mee, maar de bellers belanden in een dood-

Ook vandaag is Allerheiligen een feestdag. Die dag

lopend straatje.

worden bij alle heiligenbeelden in de kerken devo-

Een stevige burcht


tielichten aangestoken. De heiligen hebben twee gemeenschappelijke kenmerken: allemaal hebben

Met de cantate Ein feste Burg ist unser Gott wilde

ze ooit op aarde geleefd en allemaal waren ze weg-

Johann Sebastian Bach onderstrepen dat elke

wijzers voor hun medemensen. Ze toonden hun

gelovige zich veilig zal voelen in de stad van God.

tijdgenoten hoe ze rechtvaardig konden leven.

Die zullen we bereiken na het aardse leven. Een

Daarom worden ze ook vandaag nog vereerd als

veilige, stevige burcht. Dan hebben we geen weg-

seingevers op onze kruispunten. Zij werden

De bloemen op de graven staan symbool voor onze herinneringen aan onze overleden dierbaren.

patroons. Vele voornamen zijn aan hen ontleend: Sabine, Filip, Martine, Antoon, Gert, Marijke, Ruud, Ilse, Jo en Frank. Dankzij de levensverhalen van de heiligen voelen we ons soms geroepen om een bepaalde weg in te slaan. Een weg waarbij goedheid en respect een belangrijke plaats innemen. Door meer openheid tussen de generaties aan de dag te leggen bv. Of door vaker oog te hebben voor zorg en ontmoeting in de wijk of de buurt. Ook onze overleden familieleden en vrienden waren wegwijzers voor ons. De bewondering voor hun voorbeeld, blijft lang in ons geheugen bewaard. Lees de grafdecoraties op het kerkhof maar. We zijn eeuwig dankbaar voor wat onze dierbaren voor ons hebben betekend. Ons geheugen is inderdaad een stevige burcht. Tekst Aureel Chanterie

Elke gelovige zal zich veilig voelen in de burcht van God.

Originele geschenken, gastronomie & creativiteit in kerstsfeer vind je op de ...

O

N

OKRA

zat. 15 & zon. 16 november 2008 Nekkerhal MECHELEN zat. 22 & zon. 23 november 2008 KORTRIJK Xpo zat. 29 & zon. 30 november 2008 ANTWERP Expo (Bouwcentrum) zat. 6 & zon. 7 december 2008 Flanders Expo GENT

S G IN T �

Info: T 03.543.90.90 - [email protected] - w w w.hobbysalon.be Ad 128x190 okra.indd 1

t.w.v. - € 1,00 p.p.

op de normale toegangsprijs (= € 6,50 p.p.). Geldig voor max. 2 pers. Niet verenigbaar met andere kortingen. In te leveren aan de kassa v.d. Kerst & Creatief Beurs 2008 te Mechelen, Kortrijk, Antwerpen of Gent.

R

Kinderen tot 12 jaar: gratis toegang

O

Slechts € 5,50 p.p. met de KORTINGSBON

GRATIS geschenkje voor ieder kind & animatie voor jong en oud

K

Normale toegangsprijs: € 6,50 p.p.

B

Telkens geopend van 10.00 tot 18.00 uur.

3/10/2008 11:37:05

INFO

Aan het werk en met Hoeveel mag je bijverdienen als gepensioneerde? En mag dat, werken als je met pensioen bent? Ja, gepensioneerden mogen een centje bijverdienen en kunnen toch hun pensioen behouden, zij het onder strikte voorwaarden. Als gepensioneerde mag je werken zolang je jaarlijks

Tabel 1

niet meer verdient dan een bepaald bedrag. Dit

toegelaten arbeid overlevingspensioen

bedrag wordt elk jaar bij wet vastgelegd en regelma-

Weduwen en weduwnaars die uitsluitend recht hebben op een overlevings-

tig verhoogd. Uiteraard gaat het om arbeid waarvoor

pensioen en jonger zijn dan 65 jaar. Cijfers 2008, in euro.

je een belastbaar inkomen ontvangt en niet om vrij-

A. Jaargrens (behoud pensioen)

willigerswerk. Maar je moet elke activiteit vooraf aangeven, uiterlijk een maand na de aanvang van het werk. Wie een pensioen krijgt als werknemer, doet dit bij de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP), als zelfstandige bij het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) en als ambtenaar bij de Centrale Dienst der Vaste Uitgaven (CDVU). Dit moet per aangetekende brief. Ook de

B. Jaargrens (schorsing pensioen)

tewerkstelling als werknemer (1) zonder kinderlast met kinderlast

17 280 21 600

19 872 24 840

tewerkstelling als zelfstandige (2) zonder kinderlast met kinderlast

13 824 17 280

15 897 19 872

werkgever moet de pensioendienst ervan verwittigen dat hij een gepensioneerde tewerkstelt. Om deze aangifte in orde te maken, krijg je een officieel formulier ‘Model 74’ bij je pensioentoekenning. Een gedeelte hiervan is bestemd voor de werknemer, een ander stuk voor de werkgever. Je kan dit formulier ook

afhalen

bij

je

gemeente

of

bij

de

Tabel 2 toegelaten arbeid vervroegd pensioen Rustgepensioneerden en gerechtigden op een overlevingspensioen met pensioen voor de wettelijke pensioenleeftijd. Cijfers 2008, in euro. A. Jaargrens (behoud pensioen)

CM-

Pensioendienst. Ambtenaren krijgen een officieel aangifteformulier ‘cumulatieverklaring’ en kunnen terecht bij de CDVU. Op 1 januari 2006 viel de aangifteplicht weg voor wie ouder is dan 65, een rusten/of overlevingspensioen ontvangt en bijverdient als werknemer,


tewerkstelling als werknemer zonder kinderlast met kinderlast

7 421,57 11 132,37

8 534,80 12 802,22

tewerkstelling als zelfstandige zonder kinderlast met kinderlast

5 937,26 8 905,89

6 827,85 10 241,77

ambtenaar of zelfstandige. Enkel als het gaat om de eerste uitbetaling van het pensioen, moet er toch een aangifte gebeuren. Zo kan de pensioendienst nagaan of de gepensioneerde al dan niet stopt met werken. Voor de echtgenote van een gerechtigde op gezinspensioen en voor iedereen die vervroegd met

Tabel 3 toegelaten arbeid wettelijke pensioenleeftijd Rustgepensioneerden en gerechtigden op overlevingspensioen met pensioen na de wettelijke pensioenleeftijd. Bedragen 2008, in euro. A. Jaargrens (behoud pensioen)


tewerkstelling als werknemer zonder kinderlast met kinderlast

21 436,50 26 075,00

24 651 97 29 986,25

tewerkstelling als zelfstandige zonder kinderlast met kinderlast

17 149,19 20 859,97

19 721,56 23 988,96

pensioen gaat, blijft de aangifteplicht bestaan.

Weduwen en weduwnaars Weduwnaars en weduwen jonger dan 65 die uitsluitend recht hebben op een overlevingspensioen mogen vanaf 2008 8% meer bijverdienen.

Vervroegd met pensioen? De wetgever maakte ook een onderscheid tussen gepensioneerden die vervroegd met pensioen gingen en gepensioneerden die op de wettelijke pensioenleef-


(1) Het bruto beroepsinkomen als werknemer, van een mandaat, een ambt of een post. (2) Het netto-inkomen na aftrek bedrijfsverliezen.

pensioen? tijd vertrokken. Die bedraagt 65 jaar voor mannen en 64 voor vrouwen. Op 1 januari 2009 wordt de wettelijke pensioenleeftijd voor mannen en vrouwen gelijkgeschakeld. Wie op de wettelijke leeftijd (tabel 3) met pensioen ging, mag meer bijverdienen dan wie vervroegd (tabel 2) vertrok. Voor wie vervroegd met pensioen ging, is de grens al jaren op hetzelfde niveau geblokkeerd. Voor 65-plussers werd het plafond in 2008 met 25% verhoogd. Op lange termijn wil de bevoegde minister de grenzen voor deze groep helemaal afschaffen.

Voorbeeld 1 Jules Peeters ging in 2007 op 65-jarige leeftijd met pensioen (tabel 3). Hij heeft geen kinderen ten laste. In 2008 verdient hij bij als zelfstandige. Zolang zijn inkomen lager is dan 17 149,19 euro per jaar, behoudt hij zijn volledig pensioen. Is dit jaarinkomen hoger dan 19 721,56 euro (deze grens is 15% hoger dan 17 149,19), wordt het pensioen voor het hele jaar geschorst. Ligt zijn verdienste tussen beide bedragen in, wordt nagegaan met welk percentage hij de laagste grens van 17 149,19 euro overschrijdt. Is dit bv. met 10%, dan wordt zijn pensioen voor het hele jaar met 10% verminderd.

Het Generatiepact bracht hierin verandering. Sinds 1 januari 2007 is het mogelijk om het overlevingspensioen te combineren met een sociale vergoeding, zij het in beperkte mate. Gedurende maximaal twaalf maanden in de hele loopbaan kan een overlevingspensioen worden gecombineerd met een ziekte- of werkloosheidsuitkering of een aanvullende vergoeding met brugpensioenuitkering. Na deze periode moet er weer worden gekozen. Als het overlevingspensioen met een uitkering wordt gecombineerd, zal dit pensioen echter verminderd worden tot het basisbedrag van de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO). Dat bedraagt 590,60 euro per maand (index 1 september 2008). Weduwnaars en weduwen die slechts enkele dagen

Voorbeeld 2

per maand een uitkering ontvangen, moeten er

Louisa Verleysen ging op 1 januari 2006 met ver-

bovendien rekening mee houden dat de ziekte-uit-

vroegd pensioen (tabel 2). Ze was zestig en had

kering meetelt als inkomen voor toegelaten arbeid.

geen kinderen ten laste. In 2008 werkt zij deel-

Dat is niet het geval als ze een uitkering ontvangen

tijds als bediende. Verdient ze per jaar minder dan

voor een hele maand.

7 421,57 euro, behoudt ze het volledige pensioen. Verdient ze meer dan 8 534,80 euro, wordt het pensioen voor het hele jaar geschorst. Een verdienste tussen beide bedragen leidt tot een proportionele vermindering van het pensioen. Eens zij de normale pensioenleeftijd bereikt, kan zij meer bijverdienen (tabel 3).

Overlevingspensioen en uitkering? Een weduwe of weduwnaar jonger dan 65 die een overlevingspensioen ontving en ging werken rekening houdend met de grenzen van de toegelaten arbeid, kon vóór 2007 toch in de problemen komen. Werd hij ziek of werkloos, moest hij kiezen tussen het overlevingspensioen en de uitkering.

Voorbeeld 3 Anne Geens werkt als bediende en heeft een overlevingspensioen van 1 000 euro per maand. Ze wordt ziek gedurende zes weken. De eerste vier weken geniet ze een gewaarborgd loon en krijgt ze haar overlevingspensioen. Daarna ontvangt ze gedurende twee weken een ziekte-uitkering. Als ze deze uitkering samen met het overlevingspensioen wil ontvangen, zal dit pensioen dalen tot 590,60 euro voor de hele maand. De ziekteuitkering moet minstens deze daling in het pensioen goedmaken. Is dit niet het geval, verzaakt Anne het best aan de uitkering en kiest ze voor het overlevingspensioen. Tekst Bernadette Schalenbourg

Voor meer info en persoonlijk advies kan je terecht bij de Pensioendiensten van het CM-ziekenfonds in je buurt.

13

DE KEUZE VAN DEKEYSER

Een zwarte man voor het Het Witte Huis kan Barack Obama niet meer ontsnappen. Zo lijkt het toch als je als Europeaan naar de Amerikaanse stembusslag kijkt. Zijn er dan echt geen kapers op de kust? Amerika is aan verandering toe. Het oude, eigenzin-

rijzen al vragen. Is Obama wel een rasechte

nige imperialisme waarbij geen plaats was voor

Amerikaan? Toch mogen we aannemen dat de exo-

inspraak van de bondgenoten, mag overboord. En

tische aanblik van de kandidaat meer zal doorwegen

wie kan er beter voor grondige sociaaleconomische

dan de dubbelzinnige kleur van zijn huid.

veranderingen zorgen dan Barack Obama? De uitdagingen zijn op zijn maat geknipt. Ziekteverzekering

De

voor elke Amerikaan, werklozensteun, een deftig

Democratische Partij diep verdeeld. Uitgerekend

minimumloon, een gezonder milieu, betaalbare

deze partij bood nieuwigheden als een vrouw en

brandstof en alternatieve energie.

een kleurling. Obama stimuleerde de verwarring in

Kansen kritisch bekeken

© Belga OKRA november 2008

verkiezingscampagne

heeft

de

zijn partij nog door zijn overwinning in de primaries. Na een nek-aan-nekrace duwde Obama Hillary

Als er een Amerikaanse presidentskandidaat model

Clinton al op 6 juni uit de voorverkiezingen. Voor de

kan staan voor de globalisering, is het Obama wel.

vrouwelijke Democratische kiezers was dat een

Globalisering zit hem in het bloed: hij werd in 1961

enorme klap. Hillary had in enkele grote staten

geboren in Honolulu op Hawaï, bracht zijn jeugd

(Ohio en Pennsylvanië) gewonnen. Meer dan 18 mil-

door in Indonesië en verhuisde naar Chicago. Hij is

joen kiezers schaarden zich achter haar kandida-

dan wel zwart, toch is hij geen afstammeling van de

tuur. Maar ze werd opzijgezet door die vreemde

zwarte slaven die naar Amerika werden verscheept.

zwarte man. Bovendien koos Obama niet voor

Zijn vader kwam immers als student naar de VS en

Hillary als zijn running mate, maar voor Joe Biden,

ging er een relatie aan met een blanke vrouw. Daar

een man nota bene.

McCain is een echte Amerikaan. Hij is een WASP: white, anglo-saxon protestant.

14

voorbije

© Belga

Witte Huis? Hand in hand Toen Hillary zich uit de campagne terugtrok, liet een kwart van de vrouwen uit Pennsylvanië weten dat ze voor de Republikein John McCain zou stemmen. Dat McCain in augustus uitpakte met zijn knappe vrouwelijke running mate, Sarah Palin, maakte het voor Obama enkel moeilijker. De Democraten schopten hun vrouw eruit, de Republikeinen haalden er een binnen. Sarah Palin is het gedroomde lokaas voor de ontgoochelde Democratische vrouwen. Palin kan trouwens zelf staatshoofd worden als de oude McCain het voortijdig begeeft. Zij is wel de conservatieve tegenpool van de zwarte kandidaat. Ze is streng en conservatief, fundamenteel religieus, tegen abortus en voor wapenbezit. Ze wil naar olie laten boren in heel Alaska, de staat waarvan zij gouverneur is. De eventuele afvallige Democratische vrouwen zullen een grote ideologische sprong moeten wagen van Hillary naar Sarah. Maar je weet nooit waartoe woede en frustratie kunnen leiden. Die woede is ongetwijfeld nog aangewakkerd toen een loslippige Joe Biden in september verklaarde dat Obama misschien toch beter voor Hillary had gekozen als running mate.

Zorgt Obama voor een nieuwe wind in het Witte Huis?

Iowa. Wie kan dat uitleggen? Wordt nieuw-zwart de modekleur in een evoluerend Amerika? Als Obama

Wat ook in het nadeel kan spelen van Obama:

ondanks de tegenkantingen toch in het Witte Huis

McCain en Palin zijn echte Amerikanen. Het zijn

belandt, is er echt sprake van verandering. Dan zijn

WASP’s:

De

de schadelijke, fundamentalistische WASP’s aan het

gedroomde mix die uit de Europese immigranten te

uitsterven. Volgens de bevolkingsstatistieken zullen

voorschijn had moeten komen.

de WASP’s over dertig jaar trouwens in de minder-

En ten slotte leven ook bij arbeiders en kleine mid-

heid zijn in de VS. Tegen 2042 bestaat de meerder-

denstanders twijfels over Obama. Nochtans is dit

heid van de Amerikaanse bevolking uit 30% Latino’s,

het traditionele Democratische kiespubliek.

13% Afro-Amerikanen, 8% Aziaten en 5% ‘ande-

Dat Obama goed aangeschreven staat bij een groot

ren’. Als Barack Obama toch de nieuwe president

deel van de zwarte bevolking, speelt dan weer in

wordt, is hij de voorloper van dat nieuwe etnische

zijn voordeel. Maar niet alle zwarten vertrouwen

Amerika, al behoort hij tot de ‘anderen’. Dat zal

hem.

uiteraard een fikse weerslag hebben op de mentali-

white,

anglo-saxon

protestants.

Oud-zwart en nieuw-zwart

teit en de politiek van de Amerikanen. Al deze beschouwingen ten spijt, namen emotionele

Bij de zwarte achterban van Obama twijfelen vooral

thema’s lange tijd een belangrijke plaats in tijdens

de leiders aan hun kandidaat. Met welk recht

de campagne: de dappere McCain die veertig jaar

spreekt hij namens de Afro-Amerikanen? Toen

geleden in Vietnam gevangen zat, de zwangere tie-

Martin Luther King zijn beroemde toespraak hield,

nerdochter van Sarah Palin, die zich eerder al fors

was Obama amper twee jaar oud. Wat weet hij van

tegen abortus uitliet. Zij is het ideologische harnas

zwarten die achteraan in de bus moesten zitten en

van McCain. En Obama is het raadsel: met kleur

in deftige restaurants niet binnen mochten? Maar

maar zonder ervaring.

intussen is Obama de Democratische kandidaat. Hij won de allereerste voorverkiezingen in het blanke

Tekst Miel Dekeyser

15

VRAAG EN AANBOD

Vraag en aanbod Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële

■ Vertaling

aanbiedingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook

Wie kan een sprookje over een

op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Dank in naam van de lezers aan wie reageert. ■ Oude reclamefolders en brochures Het Archief van de XXste eeuw zoekt reclamefolders en brochures van auto’s, bestelwagens, bussen en vrachtwagens uit de jaren vijftig, zestig en zeventig. Lucas Vanclooster, 0478 23 72 25, [email protected]

Directie Toerisme, Infor-Congo. Herman Stappers, Hollandse Tuin 8 b3, 2640 Mortsel, 03 449 78 44

Catalaanse

kantwerkster

La

Puntaire in het Nederlands of Frans vertalen? Frie Wuytack, Veldstraat 31, 2160 Wommelgem, 03 321 11 48, 0476 23 97 94 ■ Tegels Ik zoek lichtroze muurtegels uit de jaren zestig-zeventig, liefst vier tegels met rechte zijden en

■ Lourdes

drie met drie rechte zijden en

Ik heb een boekje over Lourdes,

één afgeronde zijde. Merknaam

maar de eerste 18 blz. ontbre-

Ceramica Imola, formaat 15 x 15

ken. Op blz. 19 gaat het als

en dikte 7 mm. Sylvain Nickmans, Albertstraat 10, 2018 Antwerpen, 03 239 35 58

volgt: ‘Lourdes in 1858. 1858, ■ Verjaardagskalenders

het jaar der verschijningen…’.

Waar kan ik verjaardagskalen-

Verder ontbreken ook nog blz.

ders vinden met alle maanden

153-154 en 179-182. Wie heeft

■ Kerstkaarten

op één blad en zonder vermel-

ook zulk boekje en kan me aan

Ik verzamel kerstkaarten met

ding van een jaartal? Gilberte Moors, Martelaren-

de ontbrekende passages hel-

sneeuwmanmotief. Alle forma-

pen? Freddy Roosen, Tulpenlaan 12, 3510 Kermt, [email protected]

ten zijn goed. Marleen Smeets, Kruisherenlaan 14, 3500 Hasselt, [email protected]

molens uit grootmoeders tijd.

■ Nieuwjaarsbrieven

■ Gedicht

Wie kan me daarbij helpen? Hugo Van Steenvoort, Oostergeest 25 b1, 2180 Ekeren, 03 542 60 62, 0494 28 74 78, [email protected]

Ik zoek nieuwjaarsbrieven uit de

laan 14 b5, 3500 Hasselt ■ Koffiemolens Ik verzamel mechanische koffie-

■ Radioamateur Ooit was ik radioamateur en ik heb nog steeds een YAESU F.T.7 in mijn bezit. Ik krijg hem echter niet meer aan de praat. Kan iemand helpen? Marcel Hoogewys, Bosschelweg 54, 3950 Bocholt, [email protected]

zoek

het

Belgisch-Congo Burundi


goed. Marie-Antoinette Werbrouck, Koning Boudewijnstraat 60, 8930 Lauwe, 056 41 67 01, [email protected] ■ België in de Tweede Wereldoorlog Ik zoek deel 6, De Kollaboratie en deel 7, Het verzet van het boek België in de Tweede Wereldoorlog uitgegeven in 1985 door de Nederlandse boekhandel Ka-

■ Op zoek Ik

oude doos, tekst alleen is ook

boek

Reisgids

en

Ruanda-

uitgegeven

bij

III

pellen. Jan Van Dijck, Mechelse Steenweg 339, 2830 BlaasveldWillebroek, 03 886 82 19

Ik zoek het gedicht van Guido Gezelle Vader, moeder krijg ik ’n kruisje? Ook zoek ik de liedjes Van achter de muur van het oude klooster en De drie ruiterkes. Wie kan me helpen? Elza Geerts, Kapelstraat 65, 3550 Heusden-Zolder ■ Molen Ik zoek een afbeelding van een houten

korenwindmolen

die

stond in de wijk Kerkebos te Ophasselt. Hij werd in 1848 gebouwd en in 1940 afgebroken en was eigendom van de familie De Turck. Gerarda Willems, Kaaistraat 23, 9800 Deinze, 09 381 55 55

■ Zangers Ik verzamel alles in verband met de Zangeres Zonder Naam, Will Tura en Bobby Prins. Anny Peeters, Grote Baan 5, 2235 Hulshout ■ Rare streken Op vrijdag 15 november 2007

Anita Van Ammel, Braambeierhoekstraat 3, 8340 Oostkerke-Damme, 050 62 60 73, 0477 26 79 38, [email protected]

Ik zoek het gedicht van de ‘Op ’n koude winterdag, toen de warburg

alles

sliep,

sloeg

Elisabeth de weg in, die naar de

■ Deurbel

arme woonste liep.’ Kan iemand

Wie kan me aan een oude deur-

me het volledige gedicht bezor-

bel, type trekbel, helpen? Louis Huybrechts, Lierbaan 157, 2580 Putte, 015 75 69 56

gen? Maria Jacobs, Vinkestraat 11, 1981 Hofstade ■ Schilderij

Wie kan me de tekst bezorgen van de begintune van de éénserie Thuis? Valère Goossens, Steenweg op Aalst 117, 9620 Zottegem, 09 356 71 51

Ik heb een schilderij van een eerbiedwaardige heer, getekend C.V. Lescrietter. Op de achterzijde staat op het raamwerk van het schilderij geschreven: Comte Joseph – Martin de la Ferté Milon, dit Mignon 1842-1907. Kan

■ Boek

iemand me meer vertellen over

Ik zoek Het grote patéboek,

deze schilder en het schilderij? Wim Dedeurwaerder, Tramstraat 35, 8310 Assebroek, [email protected]

geheimen van pasteien en terrines. Michel De Backer, [email protected] ■ Westrem Ik

zoek

gemeente

informatie

over

Westrem,

de

deelge-

meente van Wetteren. Cecilia De Winter, Fr. Baurstraat 5, 9000 Gent ■ Plaatje Ik zoek een 45-toerenplaatje met een Sintverhaaltje. Het gaat over Ceciliaatje, dochter van de torenwachter. De Sint was haar vergeten. waren

er

In

dezelfde

ook

plaatjes

reeks van

Roodkapje en De boze wolf en de zeven geitjes.

van

E. Lagaert van 35 à 45 cm, met als tekening een kerk en lage huizen met strodak. Kan iemand

■ Trilogie Ik zoek het eerste deel van de trilogie Het geslacht De Grano,

Heilige Elisabeth, het begint zo:

■ Thuis

schilderij

de schilder? Lydie Voerman, Weefstraat 41, 9810 Eke-Nazareth, 09 385 61 86

vertaling van het gedicht Boerke

■ Elisabeth

op video of dvd? Jan Wouters, Lange Akkerstraat 35, 2800 Mechelen, 015 26 25 90

een

me vertellen over deze kerk en

Gangesstroom in India. Heeft iemand deze reeks opgenomen

bezit

Ik zoek de bestaande Latijnse

ken. Het onderwerp was de

van het programma Rare stre-

Ik

■ Boerke Naas

Naas van Guido Gezelle. William Sierens, Motsenstraat 78, 9820 Merelbeke, [email protected]

zag ik op Canvas een aflevering

■ Schilder

geschreven door Gerda Achen. De titel is Ochtend in Budapest. Suzanne Palsterman, Bikschotelaan 242 b7, 2140 Borgerhout, 03 321 68 21 ■ Reisverhalen Ik zoek twee reisverhalen uit de jaren ’69-’75, geschreven door M. en L. De Smedt uit Blaasveld en uitgegeven door de Vlaamse toeristenbond.

De

titels

zijn

Dwars door Azië en Dwars door Europa. L. Franeeus, Smissenhoek 45, 9620 Zottegem, 09 360 48 70 ■ Kerstbeelden Ik zoek beelden voor onze kerststal. Bij voorkeur Maria en Jozef, maar andere zijn ook welkom. Willy Stulens, Waterpoelstraat 33, 1652 Alsemberg, [email protected] ■ André, Stan en Gaston

■ Muziek

Vijftig jaar geleden verongeluk-

Wie kan me de muziek bezorgen

ten

van De herfst blaast op de horen.

Danneels en Gaston Lambrechts

De tekst van dit liedje werd

tijdens een opdracht van de

gepubliceerd in OKRA-magazine

internationale KAJ naar Congo.

van november 2007. Lieve Guillemyn, Beukenlaan 16, 8520 Kuurne, 056 35 51 32

Op 22 november 2008 vindt een

■ Sigarenbanden

de Mis om 14.30 uur volgt een

Ik zoek sigarenbanden en kist-

tentoonstelling over de KAJ en

etiketten, liefst materiaal van

het leven van André, Stan en

voor 1950 en geen Vlaamse

Gaston.

series. Alles over sigarenindu-

Wie documenten, persknipsels

strie, folders, reclame en docu-

of foto’s uit die tijd heeft, graag

mentatie is ook welkom. Werner, 0475 83 64 19, [email protected]

een seintje aan Bert Verstraeten, 016 40 42 03 of [email protected]

André

Dereze,

Stany

herdenking plaats in de abdij van Keizersberg te Leuven. Na

17

ACTUEEL

Nieuw decreet Onlangs stelde Steven Vanackere, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin het gloednieuwe Woonzorgdecreet voor. Dit decreet tekent de krijtlijnen uit van het ouderenbeleid voor de komende jaren. We vroegen de minister om een woordje uitleg. Waarom was er een nieuw decreet nodig? Minister Vanackere: “Het Woonzorgdecreet vervangt zowel het Thuiszorgdecreet van 1998 als het Ouderendecreet van 1985. Die waren aan herziening toe, vandaag staan ouderen immers anders in het leven dan tien of twintig jaar geleden. Ouderen willen nu, nog meer dan vroeger, zo lang mogelijk zelfstandig wonen en leven. Daarom willen we het professionele zorgaanbod aan huis versterken en uitbreiden. Vandaag nemen mantelzorgers vaak heel wat zorgtaken op zich. Maar wanneer de gezondheid achteruit gaat en ouderen nog afhankelijker worden van professionele hulp en mantelzorges, wordt het vaak moeilijk om nog thuis te blijven wonen. Betere thuiszorg zou de stap naar het rusthuis kunnen uitstellen. Het Woonzorgdecreet richt zich tot alle mensen die zorg nodig hebben. Vaak zijn dit ouderen, maar dat is niet noodzakelijk zo. Wel maken we in het decreet een onderscheid tussen voorzieningen die zich uitsluitend tot ouderen richten en andere instellingen. De leeftijdsgrens voor deze eerste voorzieningen trekken we op tot 65 jaar. Uiteraard zijn er enkele uitzonderingen op deze regel.” Wat zijn de doelstellingen van het nieuwe decreet? Minister Vanackere: “Omdat ouderen steeds meer uiteenlopende zorgwensen hebben, willen we het zorgaanbod sterk variëren. Zo zullen we nieuwe zorgvormen creëren die het makkelijker maken om thuis te blijven. Voorbeelden hiervan zijn aanvullende thuiszorg, herstelverblijf, nachtopvang en opvang in gastgezinnen. We willen ook de samenwerking stimuleren tussen de verschillende diensten die zorg aanbieden. En we willen rusthuizen en serviceflats ombouwen tot moderne voorzieningen waar mensen graag naar verhuizen. De dagelijkse praktijk in rusten verzorgings-

Minister Vanackere: “We willen de professionele thuiszorg versterken en ook mantelzorgers beter ondersteunen.”


versterkt thuiszorg tehuizen moet nauwer aansluiten bij de wensen en

bewoners gezamenlijk kunnen eten als ze dat willen.

verwachtingen van ouderen. Ten slotte willen we met

Assistentiewoningen kunnen daardoor een oplossing

dit decreet de sociale samenhang bevorderen en zo de

zijn voor ouderen die eenzaam zijn en thuis wonen

eenzaamheid bij ouderen verminderen.”

maar niet naar een rusthuis kunnen omdat ze daarvoor niet voldoende zorg nodig hebben. We zullen

Mantelzorgers nemen vandaag heel wat zorg-

trouwens ook streven naar samenwerking met het

taken voor hun rekening. Gaat u hen beter

lokale verenigingsleven. Uiteraard denken we daarbij

ondersteunen?

aan OKRA.”

Minister Vanackere: “Ja, dat is een van de doelstellingen van het nieuwe decreet. We zullen een nieuw

Ook voor de rusthuizen hebt u heel wat nieuws

kader uittekenen voor de gastopvang en de oppas

in petto.

door vrijwilligers. En we willen ook andere manieren

Minister Vanackere: “Ja, bestaande rusthuizen zul-

van tijdelijke opvang beter uitbouwen zodat mantel-

len evolueren naar woonzorgcentra. We willen rust-

zorgers de tijd hebben om op adem te komen. Ook

huizen de kans geven om te specialiseren en zich bij-

met een betere doorstroming van informatie en vor-

voorbeeld enkel te richten op dementerende bejaar-

ming op hun maat willen we mantelzorgers beter

den, nog meer dan ze dat nu doen. Maar we willen ook

ondersteunen. Aan een financiële vergoeding denken

dat de woonzorgcentra hun deuren open zetten voor

we echter niet. Daarvoor bestaan andere instrumen-

ouderen die nog thuis wonen. Ook zij zouden bijvoor-

ten zoals de Vlaamse zorgverzekering en het per-

beeld naar een activiteit in het rusthuis moeten kun-

soonsgebonden budget.”

nen komen. Bepaalde zorg- of dienstverlening van het

Hoe wilt u de professionele thuiszorg versterken? Minister Vanackere: “We willen het professionele zorgaanbod aan huis niet enkel versterken maar ook uitbreiden. Zo zullen we gezinszorg en aanvullende thuiszorg samenbrengen. Bij aanvullende thuiszorg denken we aan poetsen karweidiensten en oppashulp. Hoeveel extra middelen we kunnen uittrekken voor de professionele zorg, kan ik nog niet zeggen. De begrotingsbesprekingen zijn nog volop aan de gang en we willen de mogelijkheden eerst grondig bestuderen. Met dit decreet willen we trouwens een kader voor de toekomst ontwikkelen. Hoe dit concreet wordt ingevuld, zal pas de komende jaren duidelijk worden. Dat hangt ook af van de beschikbare middelen.” U lanceert ook assistentiewoningen. Wat moeten we daaronder verstaan? Minister Vanackere: “Dat zijn woningen die zorg met sociale contacten combineren. Meer dan in de

rusthuis moet ter beschikking staan van ouderen die nog thuis verblijven. Uiteraard moet dat gebeuren in nauw overleg met de georganiseerde thuiszorgdiensten. Deze diensten zullen trouwens de kans krijgen om een aantal zorgtaken op te nemen in het woonzorgcentrum.” Blijft de zorgfactuur betaalbaar voor ouderen? Minister Vanackere: “Dat is een van onze voornaamste bekommernissen. Vandaag is de bijdrage die zorgbehoevenden betalen aan gezinszorg gekoppeld aan het inkomen. We willen dit systeem uitbreiden tot alle thuiszorgvoorzieningen. We moeten er ook voor zorgen dat de woonzorgcentra betaalbaar blijven voor de bewoners en de gebruikers ervan. Daarom zullen we Vlaamse subsidies voor de centra koppelen aan hun financiële toegankelijkheid. Er blijven nog heel wat uitdagingen in de ouderenzorg.” Tekst Nele Joostens

huidige serviceflats, wordt er aandacht besteed aan zorg. Die wordt trouwens op maat van de bewoner ter beschikking gesteld. Ze wordt opgedeeld in verschillende pakketten waaruit de bewoner een of meerdere pakketten kan kiezen. We zullen ook een belangrijk sociaal luik koppelen aan de assistentiewoningen. Zo voorzien we groepsactiviteiten en een ruimte waar

19

OKRA-CLUB

“Van thuis uit houd ik de lijn in het oog!” Jan Coppens: “Gelukkig zet een professionele en enthousiaste ploeg vrijwilligers zich in voor de pc-club.”

OKRA-clubs zijn ons kloppende hart. Dit keer trekken we naar Gent, naar Jan Coppens (69) en ‘zijn’ pc-club. Elke maandagnamiddag vind je de computeraars in de zaal van Seleskest. “We surfen ook dat het een lieve lust is. En dit alles voor een prikje!”


Jan is clubverantwoordelijke. Hij werkte tot voor

wat eigenaardige manier bij OKRA, in 2000 heetten we

enkele jaren voor de personeelsdienst van het OCMW

nog KBG, terechtgekomen. De verbondsvoorzitter

van Gent. In de laatste fase van zijn actieve loopbaan

vroeg me op een mooie dag of ik huisfotograaf wilde

startte

worden. Foto’s maken tijdens sporten andere evene-

hij

de

personeelsdienst

van

het

Jan

Palfijnziekenhuis op.

menten van het verbond, dat zag ik wel zitten.

Jan Coppens: “Daar haalde ik de computermosterd.

Natuurlijk kwam van het een het ander. Enkele maan-

Je hebt mensen die, eens met pensioen, geen pc meer

den later hoorde ik dat het verbond aan mensen die

aanraken. Maar je hebt er ook - en daar hoor ik duide-

ooit een pc-cursus hadden gevolgd, een stuk nawer-

lijk bij - die er nooit genoeg van krijgen. Ik ben op een

king, dienstverlening wilde bieden. Dat was net wat ik

zocht! Mensen met het pc-virus coachen en de kans

ting van het clublokaal verzorgt, een ex-bankbediende

geven om te blijven oefenen, te blijven surfen. Dus

die de centen beheert. En dan zijn er nog de begelei-

gingen we op zoek naar computers en een lokaal. Die

ders die de voordrachten geven en de surfers bijstaan.

vonden we vrij snel. Het enige probleem was dat we na

Het zijn zelf 55-plussers en dus een zegen op het vlak

elke clubbijeenkomst het materiaal weer in de kast

van het tempo! Zij beluisteren ook de wensen van de

moesten stoppen en dus ook alles ‘afbreken’. Je had

deelnemers zodat we kort op de bal kunnen program-

me soms moeten bezig horen als ik weer eens de ver-

meren. Heel erg in trek is de info over gratis down-

keerde muis aan de verkeerde pc wilde koppelen. Dat

loadbare programma’s om virussen buiten te houden,

is niet voor publicatie vatbaar!”

foto’s te bewerken…

Seleskest

Voor de gewone clubbijeenkomsten verwelkomen we elke week minstens tien enthousiastelingen. Wie dat

“Gelukkig vonden we intussen een echt clublokaal. In

wil, brengt een eigen laptop mee en kan via het draad-

de parochie Seleskest (Heilig Kerst in het Gents). Hier

loze netwerk aan de slag. We zien hier mannen en

hangt nu een plaatje aan de deur: OKRA-computer-

vrouwen, jong en oud. Het oudste clublid is 85 en

club, zoals het hoort dus. En voor ons materiaal heb-

schaakt via het net, maar doet dat nu wel van thuis uit.

ben we een aparte ruimte.

De verplaatsingen wegen te zwaar. De uiteenzettingen

Onze club hangt niet aan één bepaald trefpunt vast.

trekken keer op keer rond de dertig geïnteresseerden.

We werken wat je bovenlokaal kan noemen. Hier

Je hoort wel eens dat de pc en het internet alleen indi-

komen mensen uit heel Gent, uit alle trefpunten.

vidualisten aanspreekt. Wat ik hier meemaak, toont

Nieuwelingen, en dat gebeurt meer dan eens, vragen

toch iets anders. Ik zie dat mensen elkaar ook buiten

we waar ze het liefst lid worden. Ze kiezen dan een

de club ontmoeten en helpen. De grootste zorg blijft

trefpunt in hun buurt, of een trefpunt met een aanbod

het vinden van goede begeleiders, dus wie zich geroe-

dat hen leuk lijkt.

pen voelt…

Bij ons kan je zowel een middag komen surfen als je

Ja, ik ben er constant mee bezig. Ook thuis als er geen

pc-problemen voorleggen. Ook interessante uiteen-

clubbijeenkomsten zijn. Ik houd alles goed in het oog.

zettingen staan op het programma. We leggen voor de

Van thuis uit kan ik zien wat er op onze lijn gebeurt.

keuze van de onderwerpen ons oor te luisteren bij de

En als er beweging is op andere dagen dan op maan-

deelnemers. Fotobewerking is erg in trek.

dag, is er ingebroken!”

In het begin hadden we gratis internet via sponsoring door een paar providers, maar vorig jaar haakten deze

Gulle provider gezocht!

af. De deelnameprijs is bijzonder laag. Surfers betalen

“Mijn droom? Een provider vinden die gratis internet

1 euro voor een namiddag, voor een voordracht vra-

levert. En nog een droom? Kinderen en kleinkinderen

gen we aan OKRA-leden 1 euro. Niet-leden betalen

die de ouwe pc aan ma, pa, oma, opa doorgeven, met

2 euro.”

een paar gratis lessen erbij om wegwijs te geraken in

Apart maar toch samen

dat ding. Dat is vaak het zetje dat 55-plussers nodig hebben om de digitale wereld te leren smaken!”

“Gelukkig zet een professionele en enthousiaste ploeg vrijwilligers zich in voor de pc-club. Zo mogen we reke-

Tekst Lieve Demeester

nen op een gepensioneerd schrijnwerker die de inrich-

Foto’s Emy Elleboog

Waar leren plezierig is...

Iets voor jou? Ben je verslingerd aan je pc en aan het internet? En wil je je passie met andere 55-plussers delen? Door hen te begeleiden? Misschien ben jij de vrijwilliger waar je trefpunt naar op zoek is! Spreek er eens over met je bestuurslid. Een heuse pc-club opstarten is voor een trefpunt niet altijd haalbaar. Maar er zijn andere mogelijkheden. Een pc-hoekje tijdens de kaart- of creanamiddag. Een pc-fanaat die helpdesk speelt voor de leden. Vraag naar het aanbod! Meer info over de Gentse pc-club? Surf naar www.okra.be/middenvlaanderen, klik door naar ‘activiteiten’ en je ziet meteen ‘computerclub’!

21

ADVERTENTIE

ruimte Het is voldoende aangetoond, wonen in een “serviceflat” is een garantie op een veilig, gezond én zorgzeker leven. Laat u even meenemen in de gelukkige wereld van armonea. De grootste familiale organisatie voor erkende seniorenvoorzieningen in ons land.

een serviceflat is geen rustoord Hoewel de serviceflats ruim twintig jaar bestaan is er toch nog verwarring. Voor alle duidelijkheid: een rustoord (RVT) is een woonplaats voor hulpbehoevende senioren die nood hebben aan permanente zorg en verpleging. Het betreft ongeveer 3% van de senioren. Een geluk dat deze woonvorm bestaat!

Residentie TEN EECKHOUTE Garenmarkt 10 - 8000 Brugge Tel.: 050/33.30.86 [email protected]

Serviceflats zijn echter wooncomplexen waar absoluut zelfstandig wordt gewoond op een privaat appartement en waar men naast de gemeenschappelijke basisdiensten à la carte beroep kan doen op allerhande comfort en zorgdiensten. De serviceflats worden steeds populairder bij de moderne senior, die terecht privacy, comfort en professionaliteit vraagt. Maar er is een verschil tussen de serviceflats! Sommigen lijken echt op een rustoord, anderen bieden te weinig omkadering!

Service Residentie BERKENHOF Daverlostraat 170 - 8310 BRUGGEASSEBROEK - Tel.: 050/35.11.08 [email protected]

Résidence MAYFLOWER Derbystraat 20 - 9051 SINT-DENIJSWESTREM - Tel.: 09/221.06.99 [email protected]

Dan is er tijd voor “armonea”, de grootste familiale organisatie inzake woonvoorzieningen voor senioren. In de serviceflats (ook wel serviceresidenties of soms seniories genoemd) van armonea wordt méér geboden dan de minimumnormen! We zijn er voor die senioren die nèt dat tikkeltje meer willen om echt te kunnen genieten van een zorgeloos, gelukkig lang leven. Zelfstandig, standingvol wonen is het absolute uitgangspunt. De diensten worden geleverd op maat. Maar één ding staat vast: de grote tuin hoeft u niet zelf te onderhouden.

voor een goed leven armonea… beter is er niet Het klinkt misschien zelfverzekerd, maar het is de realiteit. De serviceflats van “armonea” behoren bij de besten van het land. Ga er even langs, snuif de sfeer, spreek met de bewoners en ga dan vergelijken. Service Residentie MOLENBERG Oude Zandstraat 34 - 9120 BEVEREN Tel.: 03/750.11.11 [email protected]

Gegarandeerde veiligheid, personenzorg op maat, professionele huishoudelijke ondersteuning indien gewenst én een lekker en gezonde keuken op vrije basis. Dit alles begeleid door een standingvol en gedienstig team van medewerkers.

Overtuig uzelf! Residentie ELSDONCK Klaproosstraat 78 - 2610 WILRIJK Tel.: 03/820.17.40 [email protected]

Seniorie VAN RIJSWIJCK Lange Lozanastraat 233 2018 Antwerpen - Tel.: 03/237.11.57 [email protected]

� � � � �

Persoonlijke rondleidingen op aanvraag “Proef”-verblijven mogelijk in sommige residenties Informatie op aanvraag Mogelijkheid tot vrijblijvende uitnodiging in het restaurant Rechtstreeks contact met de directeur in elke residentie

Seniors for seniors Kabondo for ever Alle residenties van ‘armonea’ steunen het seniorenproject in Kabondo/ Kenia. Met een bescheiden bijdrage helpen we het leven van de dikwijls verlaten senioren wat aangenamer te maken.

Service Residentie LINDENHOF Zilverlindendreef 21 - 2950 KAPELLEN Tel.: 03/665.00.96 [email protected]

Service Residentie POPULIERENHOF Populierenlaan 10 - 3001 HEVERLEELEUVEN - Tel.: 016/20.14.64 [email protected]

We werken daarvoor samen met de fantastische organisatie NYAKACHIENG KABONDO VZW Verneem er meer over: www.kabondoforever.org

Nyakachieng Kabondovzw

INFO

Langer thuis dankzij PAS Zo lang mogelijk thuis blijven. Dat wil iedereen. Dankzij goede mantelzorgers en voldoende professionele hulp, kan deze wens werkelijkheid worden. Een onontbeerlijk hulpmiddel daartoe is het persoonlijk alarm, het PAS. Augusta is 87 en woont nog zelfstandig hoewel ze heel wat hulp nodig heeft. Zich alleen wassen en aankleden, lukt niet langer. Ook koken, afwassen en poetsen kan ze niet meer. “Ik woon vlakbij, maar als ik alle zorgtaken op mij zou nemen, kan ik niets anders meer doen”, zegt dochter Rita. “Daarom hebben

we

voor

een

andere

oplossing

gekozen.

’s Morgens komen verpleegsters van het Wit-Gele Kruis langs om moeder te wassen en aan te kleden.

Augusta en Rita: een veilig PAS-gevoel.

En elke middag komen de meisjes van Familiehulp over de vloer. Zij koken en poetsen. Terwijl mijn moeder geniet van haar warme maaltijd, doen zij de afwas. En ’s avonds komen er opnieuw verpleegsters om moeder klaar te maken om naar bed te gaan. Ze kan zich niet meer zelf omkleden sinds ze zes jaar geleden zwaar ten val kwam. Toen brak ze beide schouders. Sindsdien loopt ze met een looprekje.

Goed gevoel “Tot nu toe hebben we het alarmsysteem nog niet nodig gehad. Maar het geeft ons wel een goed gevoel. Vroeger had moeder een belletje waarmee ze ons kon verwittigen, maar als wij weg waren, had dat geen zin. We leggen de gsm nu altijd binnen handbereik:

Uiteraard beperkt dat haar bewegingsvrijheid.”

op het tafeltje naast haar zetel en ’s avonds naast

Altijd hulp

Het mobiele PAS zoals Augusta het gebruikt, is trou-

Sinds begin dit jaar maakt Augusta ook gebruik van

wens nieuw. Een belangrijk voordeel is dat de reik-

het mobiele persoonlijke alarmsysteem van de CM.

wijdte voortaan onbeperkt is. Augusta kan het overal,

Dat is een gsm waarmee ze rechtstreeks in contact

ook buitenshuis, gebruiken. Dat was met het oude

komt met een alarmcentrale als ze hulp nodig heeft.

systeem niet mogelijk. Het zendertje werkte niet op

Die is altijd bereikbaar. Rita: “Voor ons is dat ideaal.

meer dan een tiental meter van huis. Rita: “Dankzij

Moeder had geen telefoon waardoor ze geen oud

het PAS zijn we gerust. Ik ga regelmatig bij mijn moe-

PAS kon gebruiken, daarvoor heb je immers een

der langs en er zijn ook vaak verpleegsters of help-

vaste telefoonlijn nodig. Nu gebruikt ze een gsm. Ze

sters, maar nu zijn we er zeker van dat hulp vlakbij is

weet dat ze op de rode knop op de achterzijde moet

ook als ze toch alleen is.”

haar bed”, legt Rita uit.

drukken als er iets mis is.” Als Augusta haar PAS gebruikt, zal iemand van de alarmcentrale haar vragen wat er aan de hand is en onmiddellijk Rita verwit-

Tekst Nele Joostens Foto Joost De Bock

tigen. Is Rita er niet, belt de alarmcentrale naar de tweede in de rij, de buurvrouw. Is zij er ook niet, wordt de schoonzoon verwittigd. Zo kan Augusta er zeker van zijn dat ze altijd hulp krijgt als ze valt of onwel zou worden.


Info over het (mobiele) PAS krijg je in het CM-kantoor of lees je op www.cm.be.

OKRA IN POLEN

Naar het voorbeeld van Kazou, de jeugddienst van de CM, richtte Flandria een actieve jongerenwerking op.

Ziekenfonds in de stijgers Dat ziekenfondsen dokterskosten terugbetalen is algemeen bekend. Maar dat ze ook actief zijn in het buitenland en er helpen andere ziekenfondsen op te richten, is veel minder geweten. De CM ondersteunt het ziekenfonds Flandria in Polen en helpt er een ouderenorganisatie op te richten. Jean-Pierre Descan is al jaren thuis in Polen. Hij

dat de geneesmiddelen in hun land te duur waren.

reist regelmatig naar het Oosten en volgt er het

De terugbetaling ervan was beperkt. Daarom start-

project Flandria van dichtbij op. “Hoe de CM in Polen

ten we zelf met een sociale apotheek. Leden van het

terecht is gekomen? Dat is een lang verhaal. In het

ziekenfonds genieten een korting van 10 tot 20%.

begin van de jaren negentig werkten verschillende

Flandria doet ook aan voorlichting. Zo geeft het

ngo’s in Polen rond democratisering en Europese

ziekenfonds aan dat ook Poolse geneesmiddelen

integratie. De val van de Berlijnse muur was nog

werken. Die zijn vaak veel goedkoper dan de inge-

maar net een feit. Omdat de nadruk steeds meer

voerde westerse medicijnen.”

kwam te liggen op gezondheidszorg, raakte ook de CM bij de projecten betrokken. In 1995 ging een

Uitleen

werkgroep van start die op lokaal vlak wilde nagaan

“We merkten ook dat er een groot te kort was aan

hoe zij het mutualisme konden realiseren in Polen.

allerhande revalidatiemateriaal. Noodzakelijke spul-

De Belgische sociale zekerheid werd daarbij als uit-

len waren amper te vinden in Polen. Aanvankelijk

gangspunt genomen.”

voerden we het materiaal aan vanuit België en Flandria zette een uitleendienst op in Polen. Die was

Jean-Pierre Descan: “Intussen boekte de werk-

heel succesvol. Nu hebben we enkele winkels waar

groep heel wat resultaten en zetten we een heus

we zowel medisch materiaal als allerlei wellnesspro-

ziekenfonds op poten. We doopten het Flandria,

ducten verkopen. Uiteraard blijven we onze sociale

Association of Mutual Help. Met de naam willen de

reflex behouden. Zo geven we informatie en advies

Polen de band met Vlaanderen duidelijk maken

over verstrekkers, sociale rechten, ngo’s en van-

maar willen ze vooral de verbondenheid in de kijker

zelfsprekend ook over het revalidatiemateriaal dat

zetten. Intussen is het ziekenfonds actief op ver-

we aanbieden. De winkels zijn nu de draaischijf van

schillende terreinen. Al snel constateerden de Polen

de werking van Flandria.”

25

OKRA IN POLEN Flandria in Polen ■ Flandria is geen verzekeraar, noch een charitatieve instelling. Het is een vereniging voor onderlinge hulp.

Leden

ontvangen

geen steun maar hebben wel enkele rechten dankzij hun lidmaatschap. Zo kunnen ze hun geneesmiddelen aan een voordelige prijs kopen, kunnen ze terecht bij een aantal zorgverleners met wie Flandria prijsafspraken maakt en kunnen ze revalidatiemateriaal voordelig huren en kopen. Flandria heeft bovendien een uitgebreide vrijwilligerswerking voor jongeren, langdurig zieken en personen met een handicap. Er zijn concrete plannen om ook een werking voor ouderen uit te bouwen. ■ Flandria ging van start in oktober 1997. ■ Flandria is actief in de regio’s Kujawski Pomorski, Wielkopolska en Pomorska, samen vormen ze een gebied even groot als België. ■ Flandria telt 10 000 leden en 25 000 rechthebbenden. ■ Het lidgeld bedraagt 4 euro per jaar voor een individu en 7 euro voor een gezin. ■ Flandria stelt 45 personeelsleden te werk.

De winkels werden de draaischijven van Flandria: leden kunnen er terecht voor revalidatiemateriaal maar ook voor allerhande informatie. Vele vrijwilligers engageren zich langs deze weg.

Vrijwilligers Jean-Pierre Descan: “Een derde pijler van onze werking, is de thuisverpleging. Ook deze activiteit is gegroeid vanuit een typisch Poolse situatie. Vroeger verbleven patiënten er lange tijd in het ziekenhuis. Maar de ziekenhuissector werd gerationaliseerd en de opnametermijn daalde aanzienlijk. Er was echter

Polen? Polen!

geen nazorg voorhanden. Deze behoefte probeert Flandria in te vullen. Intussen gaat onze aandacht

Polen wordt in het westen begrensd door Duitsland, in het zuiden

verder dan enkel nazorg. We zijn ook bekommerd om

door Tsjechië en Slowakije, in het oosten door Litouwen, Wit-Rusland

niet-medische problemen en trachten met vrijwilli-

en Oekraïne en in het noorden door de Oostzee en Rusland. Polen telt

gers langdurig zieken te bereiken. De vrijwilligers-

38,5 miljoen inwoners maar het land kent een lichte bevolkingsdaling

werking is trouwens een aspect dat ons onderscheidt

omwille van een laag geboortecijfer en een hoge emigratie. De

van andere organisaties in Polen. Dat land kent geen

gemiddelde Poolse levensverwachting is 71,4 jaar voor mannen en

sterke vrijwilligerstraditie. Tijdens het communisme

79,6 jaar voor vrouwen. Sinds eind 2005 is Lech Kaczynski president

moesten Polen verplicht vrijwilliger worden. Vandaar

van Polen.

dat deze formule vandaag weinig bijval kent. Maar

Net zoals in België wordt de Poolse sociale zekerheid voor het groot-

Flandria slaagde er wel in een uitgebreide vrijwilli-

ste deel gefinancierd vanuit de sociale bijdragen die ingehouden

gerswerking op poten te zetten. We werken rond

worden op het brutoloon van werknemers. Dit bedrag wordt aange-

verschillende doelgroepen: jongeren, langdurig zie-

vuld met een bijdrage van de werkgevers. Het Poolse sociale zeker-

ken en sinds kort ook ouderen. Voor en met jongeren

heidsfonds, het ZUS, int de sociale bijdragen en keert vergoedingen

organiseren we speelpleinwerking en vakanties.

uit voor pensioenen, gezondheidskosten, arbeidsongeschiktheid en

Tijdens het schooljaar leggen we ons toe op kinderen

werkloosheid. Maar dit volstaat niet om de algemene sociale zeker-

met familiale en sociale problemen. We organiseren

heid te garanderen. De pensioenen zijn immers laag in vergelijking

allerhande activiteiten in een eigen lokaaltje. Daar-

met de stijgende levensduurte. Daarom doen vele mensen aan pen-

voor werken we trouwens samen met de scholen, de

sioensparen bij een van de vele private verzekeraars.

lokale autoriteiten en de politie.”

Voor medische zorgen betaalt de patiënt in principe niets bij een gecontracteerde zorgverstrekker. Dit zijn medici die een contract

Integratie

afsluiten met de publieke ziekteverzekering. Zij krijgen een vast

Jean-Pierre Descan: “Voor langdurig zieken heb-

bedrag voor hun geleverde diensten. De patiënt hoeft geen remgeld

ben we ook een specifieke werking uit de grond

te betalen. Voor diensten die niet door de publieke ziekteverzekering

gestampt. Net zoals Ziekenzorg CM leggen vrijwilli-

worden gecontracteerd, moet de patiënt wel het volledige bedrag

gers huisbezoeken af en gaan ze samen naar de film

betalen. Omdat de publieke ziekteverzekeraars kampen met een

of organiseren ze een gezellige namiddag. Onze

tekort aan middelen, stijgen de kosten voor de patiënt sterk. Oud of

meest bijzondere activiteit is de Spartakiade. Een

ziek worden, is een dure zaak in Polen.

keer per jaar brengen we 2 000 gezonde jongeren en mensen met een langdurige ziekte of een handicap


“Mensen samenbrengen.” Ineza Sikorska is al enkele jaren directeur van Flandria. Ze heeft de vereniging zien groeien en merkt elke dag wat het ziekenfonds betekent voor zijn leden. Ineza Sikorska: “Toen we van start gingen met Flandria, was er geen ziekteverzekering in Polen. Daarom wilden we de kwaliteitsvolle medische zorg toegankelijker maken ook voor wie niet rijk was. Zo maakten we afspraken met medici. Nu is de algemene ziekteverzekering

een

feit

maar

de

hiaten

blijven

groot.

Geneesmiddelen bijvoorbeeld, zijn duur. Daarom informeren we onze leden over goedkope alternatieven en werken we samen met andere Europese verenigingen om zo de prijs te drukken.”

Vrijwilligers In de apotheek worden Flandrialeden met raad en daad bijgestaan.

“We merken steeds weer dat ouderen, langdurig zieke mensen en personen met een handicap uit de boot vallen bij de maatregelen die de overheid neemt. We proberen deze groepen uit hun huis te krijgen en hen te betrekken bij de maatschappij. Uniek is dat we alle

samen. Zo’n 700 onder hen zijn mensen met een

generaties aanspreken: zowel jongeren als ouderen, zieken als

handicap die in een instelling verblijven. Voor hen

gezonden. Dat is voor ons het belangrijkst: dat we ons kunnen

wordt op medisch en praktisch vlak veel gedaan,

inzetten voor elkaar en dat we mensen uit hun isolement halen.”

maar ze worden ver van de samenleving gehouden. Ze verblijven in instellingen op het platteland. Tijdens

“Voor ons is het Belgische voorbeeld belangrijk. Je kunt moeilijk

de Spartakiade komen we als grote groep naar bui-

elke keer opnieuw het warm water uitvinden. Maar we geven wel

ten en organiseren we sporten spelactiviteiten in de

een eigen karakter aan onze werking, we zijn niet louter een kopie

stad, zichtbaar voor iedereen. Omdat zowel onze

van de CM. Dat kan ook niet, Polen is België niet. Maar dankzij de

werking voor jongeren als die voor langdurig zieken

Belgische steun staan we veel sterker. Nu kunnen we gesprekken

hierbij betrokken is, wordt de integratie tussen alle

voeren met de overheid. We merken dat hun ingesteldheid lang-

lagen van de bevolking en tussen de deeltakken van

zaam verandert, ze krijgt stilaan oog voor de meest kwetsbare

Flandria nog bevorderd. Mensen samenbrengen, dat

groepen.”

is de essentie van onze werking. Tijdens de

Moed

Ouderen “Onlangs hebben we beslist ook een werking voor ouderen op te starten. Om deze vereniging op poten te zetten, werken we nauw samen met OKRA-Gent. We gaan na welke organisaties in Polen al een aanbod hebben voor gepensioneerden en bekijken welke inbreng OKRA kan hebben. De Poolse gepensioneerden zijn het grootste slachtoffer van de omwenteling. Hun situatie is vaak heel schrijnend. Twintig jaar geleden leidden zij een beschermd leven. Ze genoten een goed pensioen en woonden vaak in bij hun kinderen en kleinkinderen. Nu vertrekken de kinderen uit het ouderlijk huis als ze zelf een gezin stichten. Ouderen blijven dikwijls eenzaam achter. Bovendien is hun pensioen erg laag, het volstaat niet om rond te komen. Als ze het nog kunnen, gaan gepensioneerden op zoek naar een bijverdienste. Of ze doen een beroep op hun familie. Flandria heeft ouderen zeker heel wat te bieden. We kunnen financieel advies geven en hen samenbrengen zodat de eenzaamheid minder zwaar weegt. We zijn nu enkele mogelijkheden aan het uitdenken en willen in 2009

“Of we het verschil kunnen maken? Ik denk het wel. Dat illustreert het verhaal van een van onze leden. Ze lijdt aan de ziekte van Parkinson en kwam niet meer buiten. Ze had nergens nog zin in, was zelfs een beetje levensmoe. Een van onze leden heeft haar aangesproken en nu is ze een heel actieve vrijwilligster. Ze is zelfs leidster van de andere vrijwilligers en is op al onze evenementen aanwezig. Altijd staat ze op de barricades en probeert ze anderen te motiveren. Onlangs ontvingen we een kaartje van haar uit de Verenigde Staten. Ze was er familie gaan opzoeken. Ja, zij heeft de moed helemaal teruggevonden. Zulke verhalen geven ons de kracht verder te werken.”

© Eric De Maegd

Spartakiade tonen we dat ook aan de buitenwereld.”

Ineza Sikorska: “Mensen weerbaarder maken en uit hun isolement halen, daar doen we het voor.”

27

OKRA IN POLEN

meeste activiteiten staan open voor niet-leden. Dat schrikt vele Polen af, lidgeld betalen. We proberen het concept te verduidelijken en de ledencijfers gaan wel de hoogte in, maar er blijft een lange weg te gaan. Flandria kan nog steeds rekenen op de steun van de CM. De financiële middelen die de CM aan het Poolse ziekenfonds geeft, dienen om nieuwe projecten te ontwikkelen. Om een nieuwe winkel met hulpmiddelen te openen bijvoorbeeld. Na een tijdje moeten die zelfbedruipend zijn. Nog veel belangrijker is de expertise die de CM verleent aan Flandria. Heel vaak worden er ervaringen uitgewisseld – ook Poolse van start gaan met deze deelwerking. Ouderen zullen

kennis vindt zijn weg naar België. De CM stelt experts

in Polen trouwens een steeds grotere en belangrij-

ter beschikking om bepaalde deelwerkingen te onder-

kere groep vormen. Het geboortecijfer daalt en meer

steunen: adviserend geneesheren of apothekers die

en meer jongeren emigreren naar het Westen. We

de geneesmiddelenmarkt door en door kennen. En

kunnen de gepensioneerden niet links laten liggen,

misschien het belangrijkst: samen met de CM kan

daarvoor zijn ze veel te belangrijk.”

Flandria het mutualisme in Polen versterken. We

Steun

organiseren conferenties en studiedagen. Dankzij de band met de CM beschouwt de Poolse overheid

Jean-Pierre Descan: “Intussen is Flandria een

Flandria bovendien als een volwaardige gespreks-

grote, zelfstandige organisatie die actief is in vijf

partner. Zo kunnen we dingen in beweging zetten.”

steden en hun omgeving. In totaal telt Flandria 10 000 leden en 25 000 begunstigden. Maar de

Tekst Nele Joostens

27.09.2008 – 04.01.2009

De Sprakeloosheid der Dinghen

© Eric De Vree, Tuitschoen uit het Museum Mayer van den Bergh, 2008, artrevisited.com

St ill e ve n s – E r i c De Vree

Museum Mayer van den Bergh Lange Gasthuisstraat 19, 2000 Antwerpen

www.museummayervandenbergh.be 03 232 42 37

MMB_EDV_advOKRA1.indd 1

20-09-2008 19:53:54

Blijf bewegen, ook in de winter De winter staat weer voor de deur. De dagen worden korter, de temperatuur zakt gevoelig, het is al eens vaker nat en kil. En de fiets verdwijnt iets te veel aan de kant. We springen wat vaker in de wagen en kiezen sneller voor een avondje voor de tv. Onze dagelijkse beweging schiet er al eens bij in. Maar dat hoeft helemaal niet. OKRA-magazine wil je niet enkel wijzen op het belang van beweging maar biedt ook enkele bekende en minder bekende alternatieven.

“Wie beweegt, boekt gezondheidswinst.” “Winters weer mag je niet afschrikken om te bewegen”, zegt dokter Michiel Callens, preventiearts van de CM. Hij legt uit waarom en geeft enkele tips om toch actief te zijn. “Laat je niet afschrikken door de minste weersver-

lijkse wandeling heeft meer effect dan een wekelijkse

slechtering. De conditie van de zomerperiode ver-

inspanning in een sportclub.

dwijnt snel als we tijdens de winter niet actief genoeg

Zo is een vrouw die het huishouden doet doorgaans

zijn. Ook als het koud of nat is, kunnen we elke dag

fitter dan een occasionele sporter. Enkele tips om

een halfuurtje buiten komen. Een sjaal voor de neus

meer te bewegen? Ga te voet naar het busstation,

en mond warmt de adem op en goede regenkledij

doe de boodschappen te voet of per fiets, laat de hond

biedt bescherming. Thuis kan je ook bewegen: op de

uit,...”

hometrainer bijvoorbeeld, of met lenigheidsoefeningen”, zegt dokter Callens.

“De ideale activiteit die we voor jong en oud aanraden, is wandelen. Het is eenvoudig, goedkoop en kan

“Uit onderzoek blijkt dat 50% van de Belgen niet

door iedereen worden beoefend. Bovendien

genoeg beweegt. Dat is veel. Nochtans heeft beweging

geeft wandelen weinig risico’s op blessures.

een positieve invloed op de gezondheid, de fitheid en

Omdat het een dynamische activiteit is met

het welbevinden. Bovendien voorkomt het ziektes en

de onderste ledematen, wordt het hart niet

versnelt gezonde lichaamsbeweging het herstel. Naast

belast. Wandelen is ook een gewrichtdra-

roken en ongezonde voeding is bewegingsarmoede

gende activiteit voor de benen, heup en

één van de belangrijkste risicofactoren voor de gezond-

rug waardoor de botmassa toeneemt.”

heid. Velen, ook ouderen, menen geen tijd te hebben

“Beweging heeft nog een groot voordeel”,

voor beweging. Nochtans zullen zij vroeg of laat tijd

beweert dokter Callens. “Iemand die regel-

moeten maken om ziek te zijn. Je moet dus tijd durven

matig beweegt zal ook gezonder eten en

te ‘verliezen’ aan beweging om die daarna in veelvoud

leven omdat hij zich fitter voelt.

terug te winnen”, aldus Callens.

Zo zal je ook makkelijker

Niet te intens

vermageren. ‘Rust roest’, wordt wel eens beweerd.

“Hoe je het best beweegt? Meer en meer studies tonen

Dat klopt ook. Gezond

aan dat de intensiteit van de fysieke activiteiten

bewegen, is de bood-

slechts matig moet zijn om een gunstig effect op de

schap.”

gezondheid te krijgen. Het is dus niet nodig je doodmoe te sporten. De regelmaat telt, niet de intensiteit. Je moet vooral volhouden. Daarom bevelen we ook aan om te bewegen, niet om te sporten. Een dage-

Dokter Callens: “Ook als het koud en nat is, kunnen we elke dag een halfuurtje buitenkomen.”

29

BLIJF BEWEGEN!

“Elke les wordt er gelachen.” wil niet dat de gym geforceerd overkomt. Het moet plezant zijn, maar we mogen het hoofddoel niet uit het oog verliezen: de nadruk ligt op het in stand houden of verbeteren van het evenwicht, de coördinatie, lenigheid en kracht.” “Onze lessen zijn opgebouwd rond verschillende pieken”, weet Magda. “Tussen de pieken, breken we de inspanning wat. Dat kan eenvoudig. Af en toe een mopje vertellen bijvoorbeeld, is een goede manier om Magda Vandormael: “Onze leden moeten in een aangename, ontspannen sfeer kunnen sporten. En daar horen grapjes zeker bij.”

te ontspannen. Ook turnoefeningen op muziek, eenvoudige aerobics of het geven van tips zijn manieren om de spanning af te bouwen. Nog een manier: een oefening fout laten uitvoeren zodat de deelnemers daarna het verschil voelen tijdens een correcte uitvoe-

“Gym voor senioren of onderhoudsgym heeft

ring. Het zijn kleine dingen die de ambiance in de

absoluut zijn voordelen”, start Magda Vandormael.

groep brengen. Mijn motto luidt: ‘Een les waarbij niet

Zij neemt de coördinatie van de sportwerking voor

wordt gelachen, is geen goede les’.”

OKRA Limburg vzw op zich. “Je gebruikt al je

Huiswerk

spieren, hoeft geen partner en kan de sport het

“We zijn er ons van bewust dat enkel dat ene uurtje

hele jaar beoefenen. Weer of geen weer.”

gym niet volstaat. Daarom geven we onze turners huiswerk mee, zoals wat ademhalingsoefeningen tij-

“Dat bewegen belangrijk is, werd al lang bewezen.

dens het openen van een raam. Het zijn altijd eenvou-

Maar deze stelregel in de praktijk brengen, is een

dige oefeningen die weinig tijd in beslag nemen”, legt

ander paar mouwen. Als OKRA-SPORT kunnen we daar

Magda uit. “Een groot voordeel van gym is dat er geen

iets aan doen”, legt Magda vurig uit. “Bij de lessen-

man overboord is als je eens een les mist. Je kan later

reeksen die je kan volgen via de gemeente krijg je al

zonder probleem inpikken. Een ander pluspunt is ook

te vaak het gevoel dat je een nummer bent. Vaak

dat je geen partner nodig hebt om deel te nemen. En

haken deelnemers daarom al af nog voor de lessen

mits de nodige aanpassingen, kan iedereen deelne-

echt begonnen zijn. Bij wijze van spreken dan. Bij

men. Denk maar aan stoelgym. Bovendien kan het

OKRA leggen we het accent veel meer op het groeps-

slechte weer geen spelbreker zijn!”

gebeuren. Daardoor houd je het gemakkelijker vol. Professionele lesgevers in onze regio trekken regelma-

Tekst Wim Bogaert

tig naar de trefpunten om ze te begeleiden in hun

Foto Emy Elleboog

dans- en gymwerking. Gym en bij uitbreiding alle sport, moet vooral tof zijn. De sfeer bepaalt alles. Daarom streven we ernaar dat onze leden in de meest

Gym je fit! 2

ideale omstandigheden kunnen sporten: een aange-

Heb je zin om alleen of in groep te gymmen? Dat

name, ontspannen sfeer waarin iedereen zich thuis

kan met Gym je fit! 2: een reeks conditieoefeningen

voelt.”

op muziek, uit te voeren met een OKRA-fitband, die

Ambiance


samen met de cd en dvd/video verkrijgbaar is. Grijp je kans en houd deze winter je conditie op peil.

“Gym voor senioren? Daarbij moeten we op een ludie-

Meer info via OKRA-SPORT: 02 246 44 35,

ke manier alle spiergroepen aanspreken zodat oude-

[email protected]

ren de alledaagse dingen makkelijker aankunnen. Ik

sportboetiek. Daar vind je een bestelformulier.

of

www.okrasport.be,

Krulwat? Krulbollen! Bewegen in de winter? Vaag herinner ik me een gesprek met Johan Declerck op een skilift in de Alpen. Het ging niet, zoals je zou verwachten, over skiën maar wel over krulbollen. Krulbollen? Ja hoor, een oude volkssport die vooral in het Meetjesland wordt beoefend. Ik kronkel tussen de velden richting Ursel, een lande-

de worp of de euforie bij een goede smete.”

lijke deelgemeente van Knesselare. Het dorpje telt

“Krulbollen is vooral een gezellige bedoening. We spe-

amper 2 800 inwoners. Toch is dit de bakermat van het

len recreatief. Daar beleven we het meeste plezier

krulbollen. Elk jaar wordt er op de nationale feestdag

aan. De sport kan het hele jaar door beoefend worden.

zowaar een wereldkampioenschap ingericht. “’t Is echt

Van mei tot september spelen we op de buitenbanen,

een schone sport”, begint Johan, zonder opkijken, ter-

van oktober tot april op binnenbanen. Zo blijven we

wijl hij een wedstrijd volgt. “Het wordt al eens verge-

het hele jaar bezig.”

leken met petanque of curvebowls. Toch is het iets totaal anders.” Een ware passie zo blijkt. Johan fietst,

Tekst Wim Bogaert

zwemt en wandelt wekelijks. Maar hier in een kleine boerderij aan het eind van een landweg, fleurt hij hele-

Johan Declerck toont ons de technieken van het krulbollen.

maal op. “Ik hoef mij geen enkele namiddag te vervelen. Tweemaal in de week ga ik krulbollen. Waarom ik dit zo graag doe? Als kind speelde ik regelmatig. Er was toen overal in de streek wel een bolbaan. Daarna verwaterde de interesse. Maar sinds ik met brugpensiverklaren maar de microbe heeft me danig te pak-

De tien geboden van het krulbollen

ken.”

1. Bovenal bemin uw bolle, speel

oen ben, laaide het vuur weer op. Ik kan het niet echt

Concentratie

niet voor het geld maar voor de lolle.

“’t Is een goeien, zulle! Hou hem maar eens in de

2. Verdraag geduldig tegensla-

gaten”, roept iemand me toe terwijl Johan de baan

gen, begin niet tegen uw

opstapt. Ik volg het spektakel tussen ‘opgaanders’ en

maats te zagen.

‘schutters’. Dit is sport op zijn schoonst. Geen oever-

3. Bol naar de staak, ge kunt

loze discussies, geen geroep of getier en toch wordt

niet missen. Hij staat er niet

alle emotie en spanning samengebald in één partij.

om tegen te pissen.

Maar wat is krulbollen eigenlijk? “Doel is om de platte, afgeronde bollen zo dicht mogelijk naar een staak te

4. Mijd zeuren en bedriegen. Ge zoudt kunnen buitenvliegen.

rollen. Je speelt per twee, drie of vier spelers tot

5. Sta binst ’t spel niet te lang te

negen punten. Krulbollen wordt aan een vrij hoog

dromen. Ze schudden de zon-

tempo afgewerkt. Sommigen denken dat dit geen

dagen niet van de bomen.

echte sport is. Daarin kan je je lelijk vergissen. Je

6. Om goed te spelen, eet veel

speelt immers uren met een bol van 3 à 4 kg.

worsten en laat uw lijf niet

Geconcentreerd. Het vergt de nodige techniek en veel

verdorsten.

tactisch overleg. Je mag eigenlijk niets mankeren om dit spel te spelen.”

Vloeken

7. Wilt ge niet op valse zepen kijken, dan moet ge bijtijds de bane strijken. 8. Bij schieten en druppen, dat moet

Terwijl ik een wedstrijd volg, vertrouwt Johan me toe:

iedereen weten, mag men niet lopen

“Er is geen enkele sport waarin zoveel wordt gevloekt.

over zijne meten.

Zowat elke worp wordt ondersteund met de nodige krachttermen. Eigenlijk onderstrepen de vloeken vooral de gedrevenheid waarmee iedereen bezig is. Je ziet en hoort de ontgoocheling bij een minder geslaag-

9. Speel kalm, bedwing hulder zemels, anders schiet ge teveel kemels. 10. Wees voorzichtig en kijk altijd goed, dat ge geen ongelukken doet. www.erfgoedcelmeetjesland.be

31

BLIJF BEWEGEN!

Winters wandelen François De Troeyer begeleidt elk jaar heel wat wandelaars door de winterse bergen.

Dat je niet kan wandelen tijdens de wintermaanden, vindt François De Troeyer onzin. “Wandelen tijdens de koude maanden heeft ook zijn charme. Buiten zijn in de natuur samen met een groep, is toch fantastisch. Of het nu zomer of winter is. Het grote verschil zit hem in de beleving van de natuur.” “Als wandelgids voor OKRA-SPORT en Intersoc begeleid ik jaarlijks vele wandelaars tijdens hun wintersportvakantie in de bergen. Dan opteren we meestal voor halve dagtochten. Het is in de winter immers niet vanzelfsprekend om onderweg even te stoppen om je picknick te verorberen”, zegt François. “Als we in de bergen stappen, is het telkens weer genieten. De beleving is anders dan tijdens de zomer maar het is voor mij even plezierig. Wat het verschil is? Dat is eigenlijk moeilijk in woorden te vatten. Het maagdelijk witte landschap en het gevoel dat je daar als eerste doorheen kan stappen terwijl je de koude, zuivere lucht inademt. Dat geeft een heel goed gevoel. De besneeuwde bergtoppen, de frisheid, de zon op dat witte laken, de staalblauwe hemel,... Het zorgt voor een uniek totaalbeeld.”

Voorzichtig “Als wandelaar moet je in de winter iets voorzichtiger zijn. Je ligt al eens sneller op je kont. Maar dat mag geen reden zijn om binnen te blijven. Met een beetje extra aandacht en coördinatie kom je al een heel eind”, gaat François enthousiast verder. “We zijn er minder vertrouwd mee maar je zou er van schrikken

Sneeuwraket “Winterwandelen blijft vaak beperkt tot de bestaande wegen en wandelpaden. Anders loop je al snel verloren. We kunnen niet overal komen zoals tijdens de zomer maar dat vangen we op door eens een tocht te maken met sneeuwraketten. Dat is zeker geen dagelijkse kost. Het vergt immers meer inspanning dan gewoon wandelen. Maar je komt er wel mee op plaatsen waar je anders niet kan komen. Met de sneeuwraketten zak je immers niet zo diep in de sneeuw. Het is zeker het proberen waard.”

Uitzonderlijk “Afhankelijk van de streek zijn er ook ‘speciallekes’ mogelijk. Als we in Zinal zijn bijvoorbeeld, dalen we met de liefhebbers een stukje af langs een steile helling. Dat heeft meer met durf te maken dan met het louter fysieke. In Aussois trekken we er in beperkte groep op uit om steenbokken te spotten. Op voorwaarde dat ze zich laten zien natuurlijk! Ach, zoals je ziet, wintersport hoeft zich niet te beperken tot skiën of langlaufen. Wandelen is een meer dan waardig alternatief.”

wat er ook in de wintermaanden in de natuur te be-

Tekst Wim Bogaert

leven valt. De allereerste voorjaarsbloeiers die komen piepen, de sporen van de dieren in de sneeuw,... Als begeleider geef ik graag tips en kennis mee: over het landschap, de inwoners en de geschiedenis van de streek maar ook hoe de planten en dieren overleven, wat er leeft onder, in en tussen de sneeuw, wat we kunnen zien en vooral niet zien. Het is fenomenaal wat er om ons heen gebeurt.”


OKRA-SPORT trekt ook deze winter op wintersportvakantie. Van 28 februari tot 7 maart 2009 kan je er bijzijn in Leysin (Zwitserland). Geïnteresseerd? Meer info bij [email protected], 02 246 39 44 (niet op vrijdag).

MENU

Lorenzo Jimenez-Quizado: “Elk weekend sta ik achter het fornuis.”

Verboden te weigeren Of ik geen glaasje wijn wil? En die tapa’s, die zijn ook voor mij bedoeld hoor. Wat een warm welkom in de Spaanse keuken van Lorenzo en Pascale. En heb ik al eens geproefd van die typische ham? Dertig jaar geleden leerden Pascale en Lorenzo

wist. Maar we zijn nog steeds samen, het zal dus

elkaar kennen in het zonnige Ibiza. Hij werkte er,

wel echte liefde zijn.” Lorenzo verhuisde al snel

zij was er met haar ouders op vakantie. Het was

naar België en ging aan de slag in de keuken van

liefde op het eerste zicht. “Zij was een mooi, jong

een supermarktketen. Nu is hij er verantwoordelijk

meisje en ik een schone, jonge vent”, lacht

voor de wijnafdeling. Zijn Spaanse roots blijft hij

Lorenzo. “Maar ik sprak geen Spaans”, vervolgt

koesteren. Elk weekend staat hij achter het fornuis

Pascale. “En in het Nederlands, Frans of Engels

bij een Spaanse vzw in Mechelen. “Wist je trou-

konden we ons ook niet verstaanbaar maken. Mijn

wens dat onze clubgebouwen eigendom zijn van de

vader was onze tolk. Hij schreef trouwens ook mijn

Spaanse ambassade? Een echt stukje Spanje op

liefdesbrieven aan Lorenzo, vaak zonder dat ik het

Belgisch grondgebied!”

33

MENU Koude venkelgazpacho 4 tomaten ■ ½ Spaanse peper ■ ½ komkommer ■ 1 venkelknol ■

2 teentjes look ■ bladpeterselie ■ 1 citroen ■ 1 dl wodka

Was de groenten en snijd ze in stukjes. Bewaar het venkelloof. Doe de groenten in een kom, voeg 2 lepels citroensap en wat zout bij en mix heel fijn. Wrijf het mengsel door een zeef. Koel het sap 2-3 uur in de koelkast. Meng net voor het opdienen de wodka onder het sap en schenk in kleine glaasjes of kopjes. Versier met wat venkelloof.

Stoofpot met konijn 1 jong konijn in stukken ■ olijfolie ■ 2 rode uien ■ 2 takjes selder ■ 1 laurierblad ■ 4 teentjes look ■ 1 Spaanse peper ■ 1 blik gepocheerde tomaten ■ 2,5 dl sherry ■ 4 eetlepels sherryazijn ■

1 l kippenbouillon (vers of van blokje) ■ 1 aubergine ■ 1 kof-

fielepel oregano ■ 100 gr linzen ■ 50 gr zwarte olijven Verhit olijfolie in een kom en bak de stukken konijn rondom bruin. Kruid met peper. Maak de groenten schoon en snijd ze in stukjes. Snijd de gepocheerde tomaten in stukjes. Verhit wat olijfolie in een tweede pan en bak de uien goudbruin. Voeg selder, laurier, knoflook, oregano en de Spaanse peper toe en laat 5 min. bakken. Voeg de stukken konijn, tomaat, sherry, azijn en bouillon toe en laat alles 45 min. zachtjes stoven. Doe de stukken aubergine en linzen bij het vlees en stoof nog 30-35 min. Kruid met peper en zout. Versier met blaadjes oregano en olijven. Lekker met krielaardappelen.

Zeevruchtensoep

Amandelgebak

(Supa de marisco)

250 gr gemalen amandelen

Voor zes tot acht personen

4 eieren ■ 250 gr kristalsuiker ■ 1 koffielepel geraspte citroen-

300 gr gamba’s ■ 300 gr heek ■ 300 gr venusschelpen ■

300 gr mosselen

look

■

■

300 gr inktvisringen

2 rode paprika’s

■

■

1 groene paprika

6 tenen ■

1 glas

witte wijn ■ 3 envelopjes gele kleurstof ■ 1 koffielepel gedroogde visfumet

■

1 koffielepel gedroogde kip-

penbouillon

■

2 handen vermicelli of rijst

■

olijfolie

■

100 ml room ■ zout ■ peper ■ 1,5 liter water Versnipper de look en snij de paprika in dunne reepjes. Snij de mosselen en de inktvis in kleine stukjes (1). Maak de vis los van de graat maar houd de graat bij. Stoof de paprika in een beetje

lon toe. Kruid met peper en zout. Overgiet met het water (4). Laat 15 min. doorkoken. Voeg de vermicelli of rijst toe en laat nog 10 min. koken. Voeg tot slot de room toe. Vis de graten net voor het serveren uit de soep.


■

■

poedersuiker

ers erdoor tot een glad mengsel. Schep de amandelen eronder en roer tot een homogeen deeg. Klop de eiwitten met de mixer stijf en spatel voorzichtig onder het deeg. Beboter een bakvorm, giet het deeg erin en strijk het oppervlak glad. Bak de taart gedurende 30 min. in een voorverwarmde oven op 180°C, tot de bovenkant goudbruin ziet. Laat de taart afkoelen en bestrooi met poedersuiker. Snijd de taart in punten en dien op met en bolletje citroen-

1

Voeg de kleurstof, de visfumet en de kippenbouil-

250 gr boter

pelschil tot een romige massa. Meng geleidelijk de eierdooi-

gens de inktvis, de look, de mosselen, de venus-

hun geheel toe. Laat stoven en blus met de wijn.

■

Klop met de mixer de boter, suiker, citroenen sinaasap-

ijs.

Laat telkens even stoven (3). Voeg de gamba’s in

200 gr bloem

schil ■ 1 koffielepel geraspte sinaasappelschil

olijfolie op een hoog vuur (2). Voeg achtereenvolschelpen, de heek en de graten van de vis toe.

■

2

HET SHOW SPEKTAKEL VOOR HET HELE GEZIN

Typisch Spaans ■ De Romeinen brachten wijnstokken en olijfbo-

GRAND VOYAGE

men naar Spanje, de Arabieren vulden de Spaanse keuken aan met exotische specerijen, citroenen en sinaasappelen. ■ Iedere streek heeft eigen specialiteiten van desserten, vis- en vleesgerechten. ■ Meestal is de Spaanse keuken sterk gekruid en bevat ze veel olijfolie, ui, look en peterselie. ■ Eenpansschotels zijn erg geliefd. ■ Er is een grote keuze aan vis: inktvis, gamba’s, garnalen, mosselen, sardienen, makreel, tonijn, kabeljauw en heek. ■ Naast de vele rioja’s en de sherry is Spanje beroemd om zijn cava: sprankelende wijn, te

t/m 13 JAAR HALVE PRIJS

vergelijken met champagne. ■ Soepen worden meestal als hoofdgerecht opge-

NOOIT EERDER ZAG U ZOVEEL PAARDENRASSEN EN RIJSTIJLEN IN EEN SHOW !

diend met enkele sneden barra (stokbrood) en alioli (knoflooksaus).

3 & 4 JANUARI 2009 - LOTTO ARENA TELE TICKET SERVICE 070/345.345

Enkele specialiteiten:

WWW.TELETICKETSERVICE.COM WWW.LOTTO-ARENA.BE | WWW.APASSIONATA.EU

■ Tapa’s: kleine hapjes, koud of warm, met wijn of sherry als aperitiefhapje of tussendoortje (tapar betekent afdekken, bedekken). Soms worden tapa’s ook opgediend als maaltijd. Dan zijn het hapjes als gefrituurde inktvisringen, olijven, chorizo met stokbrood en versbereide

08-10-2008 15:4

■ Tortilla: dikke omelet van ei, aardappel, olijf-

��

Apassionata2008_85x124.indd 1

alioli.

��

olie, ui, knoflook, wordt warm of koud geserveerd, in stukjes als tapa of als voorgerecht

��

met een salade. ■ Paëlla: rijst, vis, schaaldieren, stukjes kip, konijn, snijbonen en saffraan, samen in een

��

reuzenpan gekookt in bouillon. ■ Serranoham: rauwe ham afkomstig uit de

��

Spaanse berggebieden.

��

■ Bacalao: gedroogde en gezouten kabeljauw.

��

Tekst Kristien Descheemaeker Foto’s Emy Elleboog

3

4

��

��

��

��

TENTOONSTELLING

De treurbeuk is een enorme blikvanger op het kerkhof.

Nooit gaat dit verloren Een stukje vergeten geschiedenis, een intrigerende schrijver en een wondermooi landschap. Het komt allemaal samen in Horebeke. We gingen een kijkje nemen en stonden versteld. De Vlaamse Ardennen. Op enkele kilometers van

op hoe weinig er bekend was over het leven en werk

Oudenaarde in een landschap dat zowel geborgenheid

van deze man. Vanaf toen ben ik me in deze figuur

als weidsheid uitstraalt, ligt Horebeke. Hier vind je

gaan verdiepen.”

stilte en rust maar hier ligt ook de Geuzenhoek. Er wonen nog een honderdtal protestanten of - zoals zij

De Hanskens

zichzelf noemen - hervormden. In de Geuzenhoek

Het oeuvre van Abraham Hans is enorm. Hij schreef

bevindt zich ook het Protestants Historisch Museum

250 romans en er verschenen 865 werken van zijn

‘Abraham Hans’. Dat herbergt unieke stukken over de

hand voor de kinderbibliotheek. Daarnaast schreef hij

geschiedenis van het protestantisme in deze streek

ontelbare artikels voor Het Laatste Nieuws. Hoewel hij

maar ook heel veel materiaal over volksschrijver en

een eigen stijl ontwikkelde, kan je Hans zeker onder-

journalist Abraham Hans.

brengen bij Buysse, Streuvels en Claes. Toch is hij niet

Verboden lectuur


bekend. “Daar is een goede verklaring voor”, aldus Daniël. “Abraham Hans had een grote handicap: hij

Daniël Walraed is voorzitter van het museum en

was gereformeerd. Alles wat naar protestantisme

auteur van het boek Wie was toch die Abraham Hans.

neeg, was niet welkom in het katholieke Vlaanderen,

Hij is de geknipte persoon voor een woordje uitleg

zeker niet in het onderwijs. Hans schreef nochtans

over deze vergeten schrijver. “Abraham Hans was een

boekjes over de vaderlandse geschiedenis op het

tijdgenoot van Ernest Claes, Stijn Streuvels, Hugo

niveau van kinderen. Hij goot dit thema in verhalen die

Verriest, Cyriel Buysse en Lode Baekelmans”, begint

hij als afleveringen aan de man wilde brengen, zijn

Daniël Walraed. “Mijn interesse voor Hans dateert uit

Hanskens. In 1922 begon hij met de kinderbiblio-

mijn kinderjaren. Zijn romans verschenen in afleverin-

theek.

gen die mijn ouders verzamelden en samenbonden. Ik

Maar deze lectuur werd verboden. Katholieke vooraan-

mocht de boeken niet lezen maar juist daarom werden

staanden vreesden dat Hans de jeugd zou bederven.

ze aantrekkelijk. In 1982 werd in Horebeke de hon-

Jaren later werd de idee van de kinderbibliotheek

derdste verjaardag van Hans gevierd en bij die gele-

overgenomen en zagen de Vlaamse Filmpjes het

genheid werd een gedenkboek uitgegeven. Het viel me

levenslicht.”

Erik Lagaert is helemaal thuis in het Protestants Historisch Museum.

De nieuwe kerk is een duidelijke verwijzing naar het protestantisme in Horebeke.

Molenberg

Unieke stukken

“Toch had Hans wel degelijk succes”, vervolgt Daniël.

Erik Lagaert: “Binnen vertellen tal van documenten,

“Mensen knipten zijn verhalen uit de krant en gaven ze

foto’s, kaarten en bijbels het verhaal van het protes-

aan elkaar door. Voor boeken was vaak geen geld. De

tantisme vanaf Luther tot nu. Uiteraard besteden we

gek van de Molenberg was het meesterwerk van

veel aandacht aan het protestantisme in Vlaanderen.

Abraham Hans. Dat boek bewijst dat hij verbonden

De Geuzenhoek is daarvan nu het enige overblijfsel.

bleef met zijn geboorteplaats, de Geuzenhoek, en de

Hier wonen nog honderd protestanten. Intussen heb-

mensen die er woonden. Daar speelt dit boek zich

ben we meer dan 20 000 museumstukken verzameld.

immers af. Het vertelt over de onmogelijke liefde tus-

Alles is genummerd en geïnventariseerd. We dromen

sen het protestantse meisje Naomi en de rooms-

van een uitbreiding van het museum met een ont-

katholieke student Frederik. De grote tegenstellingen

vangstruimte. Overal in Vlaanderen houden we lezin-

tussen beide godsdiensten, de prachtige natuurbe-

gen en we breiden onze collectie steeds verder uit.

schrijvingen, de menselijke problemen gekoppeld aan

Ons doel is duidelijk omschreven: op zoek gaan naar

de verteltrant van Hans, maken dit werk heel geniet-

alles wat te maken heeft met de geschiedenis van de

baar.”

Geuzenhoek en het in stand houden en publiceren van

Treurbeuk

het werk van Abraham Hans in de originele staat. Zo organiseren we jaarlijks een boekenbeurs met heruit-

Intussen vond het werk van Abraham Hans een plaats-

gegeven werk van Hans. Er blijft immers heel wat te

je in het Protestants Historisch Museum ‘Abraham

vertellen over de geschiedenis van het protestantisme

Hans’. Maar in het museum gaat ook veel aandacht

in Vlaanderen.”

naar de protestanten die al eeuwenlang in de Geuzenhoek wonen. Erik Lagaert, projectleider van

Tekst Erik Lauwers

het Abraham Hansgenootschap, leidt ons rond. “Ook

Foto’s Cois Van Roosendael

buiten is er heel wat dat verwijst naar de protestantse aanwezigheid hier”, steekt hij van wal. “De protestantse kerk, het kleine maar indrukwekkende kerkhof, het huis van de dominee, de vroegere, verborgen kerk, de oude treurbeuk die ooit een twijgje bij een graf was. Nu is een grafsteen in de wortels van de boom vergroeid. En het geboortehuis van Abraham Hans natuurlijk. Het schooltje dat daarbij hoorde, is nu het museum.”

Info Het Protestants Historisch Museum ‘Abraham Hans’ is open op zonen feestdagen van 14.30 tot 17.30 uur, behalve van 15 december tot 15 januari. Andere dagen op afspraak. Ook groepen kunnen een afspraak maken. Er zijn diverse arrangementen mogelijk. ■ Tickets incl. rondleiding en bezoek aan kerkhof, oude en nieuwe kerk: 2 euro. (zonder rondleiding: 1,50 euro) ■ Contact via Erik Lagaert, Hundelgemsesteenweg 475, 9820 Merelbeke, 09 230 95 20, [email protected] of via www.museumabrahamhans.be. Kijk voor gratis tickets op blz. 53!

37

MUZIEK

Let’s honky tonk! Lajos Van Peteghem (64) is al 43 jaar een van de bezielers van Honky Tonk Jazz Club en medeoprichter en secretaris van het Jazz Centrum Vlaanderen in Dendermonde. Het jazzvuur brandt nog steeds in hem. Lajos Van Peteghem: “Jazz ontstond uit een kruisbestuiving tussen folk, blues, negrospiritual, ragtime en klassieke muziek. In feite vloeit alle moderne muziek voort uit de jazz. Alle elementen (structuur, akkoordenschema, ritmiek) uit de blues en jazz komen immers in de moderne muziek aan bod. Eind 19de eeuw waren veel ingevoerde zwarte slaven in de zuidelijke staten van de Verenigde Staten bezig met blues en ragtime, enkele bronnen van de jazzmuziek. In die tijd werd klassieke muziek ook anders gespeeld, met andere instrumenten. Toen het huispersoneel van de Amerikaanse high society dit zag, nam het deze instrumenten en speelwijze over. Ze wilden dit ook met ragtime proberen. En zo is de jazz geboren. Aanvankelijk speelden muzikanten jazz in honky

De bunker

tonk-gelegenheden, kroegen waar vrouwen alleen

“Vóór Honky Tonk Jazz Club was er Jaggpap, opge-

binnen mochten als ze met hun voet het vat kon-

richt in 1962. De band bestaat nog steeds maar

den raken dat boven de deur hing. In feite waren

speelt nu vooral swing en bebop. Sinds het begin

het prostitutiehuizen. In Amerika betekent honky

is Jaggpap het huisorkest van Honky Tonk. We

tonk vandaag ook volledig uit de bol gaan of los-

repeteerden enkele jaren in de kelderkeuken, op

gaan. In 1917 besloot de gouverneur van Louisiana

zolder en in de woonkamer van de ouders van vier

dat dit zo niet verder kon. Hij beval de sluiting van

leden van de band. We belandden in een zaaltje in

de honky tonks. Bijgevolg zaten de muzikanten

Dendermonde. Tijdens de repetities kregen we

zonder werk. Ze zwermden noorden oostwaarts

meer en meer jazzfans over de vloer en we orga-

richting New York en Chicago. Op die manier breid-

niseerden enkele concertjes. Intussen waren we

de ook de jazzmuziek zich verder uit. In het begin

dringend op zoek naar een eigen lokaal. Enkele

speelden de muzikanten vooral orkestraties, de

leden van de band woonden niet ver van de bunker

zogenaamde dansmuziek. Ook in België ontwik-

in de Leopoldlaan in Dendermonde. Mits wat

kelde de jazz zich stilaan met vooral Franstalige

opknapwerk konden we een gedeelte van de bak-

muzikanten

OKRA november 2008

Brussel

(Fud

Candrix,

Stan

stenen schuilplaats gebruiken. In maart 1965

had

natuurlijk

zijn

openden we ‘de bunker’. Een jaar later zaten we al

Ramblers, een bekend orkest. In Antwerpen was

te krap en kregen we er een tweede stuk bij. Toen

een jazzkern actief met vooral Jack Sels als ver-

kwam alles in een stroomversnelling. Aanvankelijk

maard muzikant. In de jaren vijftig ontstond in

bezochten weinig mensen uit de stad onze concer-

Gent een groep muzikanten rond professor Walter

ten. Vooral jazzliefhebbers uit West-Vlaanderen,

Eysselinck die de revival van de New Orleans

Limburg en zelfs Nederland liepen onze deur plat.

muziek heeft ontdekt.”

In 1974 startte ik met een nieuw orkest, de New

Brenders…).

38

in

Nederland

Lajos Van Peteghem: “Je kan je hele leven met jazz bezig zijn.”

Orleans Train Jazzband. De bedoeling was vooral

pelkoor en een brassband. Op een bepaald moment

ons te amuseren. Na 35 jaar spelen we nog altijd.

stopte de stoet, de lijkwagen reed de hoek om naar

Dat is toch een goed teken, niet?”

het kerkhof en de toon veranderde in vrolijke muziek. Het feest begon! De dode was in goede

Grote namen

handen.

“Hoe de jazzfestivals in Dendermonde ontstonden?

Op festivals kwam ik in contact met mensen van

Dat is ook iets dat groeide. In 1964 en 1966 zagen

buiten New Orleans. Zo ontmoette ik o.a. de

we in Comblain-la-Tour, hét jazzevenement van

Harlem Blues & Jazzband uit New York. Dat is een

België toen, Ray Charles, Jimmy Smith, Toots

groep onder leiding van tandtechnicus Al Volmer.

Thielemans en Philip Catherine aan het werk.

Hij kwam op het idee om een aantal oudere man-

Nadien kwam Jazz Bilzen met een programma.

nen zonder tanden een nieuw gebit te geven zodat

Vele fans vroegen ons waarom we zelf geen festi-

ze opnieuw konden musiceren. We nodigden hen

val organiseerden. We waren een club en hadden

uit en ze gaven o.a. concerten in de jazzclubs van

veel leden. Maar een festival uit de grond stampen,

Vlaanderen. Om te besparen huisvestten we de

kost geld. We zaten met vele vragen. Konden we

bandleden bij ons thuis. We serveerden ontbijt van

een

de

7 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds want niet

Dendermondenaars hierin wel geïnteresseerd?

iedereen staat zo vroeg op. De groep leeft nog

Toch startten we in 1971 met het eerste jazzfesti-

altijd in tegenstelling tot de meeste muzikanten.

val. Met een tamelijk beperkt budget slaagden we

Een bandlid, gitarist Larry Lucie, werd vorig jaar

erin heel wat op poten te zetten. We bereikten

honderd.”

publiek

samen

krijgen?

Waren

bands die op tournee waren en in de buurt optraden. We waren er meer dan een jaar vooraf mee

Ook op straat is de jazz prominent aanwezig.

bezig, maakten wat publiciteit over de grenzen heen. Het eerste jaar kregen we 5 000 man op de weide. De Dendermondenaars kwamen schoorvoetend kijken en luisteren. We startten om 15.00 uur en eindigden om 3.00 uur ’s nachts. Ieder orkest speelde een keer in de namiddag en een keer ’s avonds. Gaandeweg daagden de jazzcommentatoren op zoals Juul Anthonissen, Sim Simons en Mon Devogelaere. We kunnen terugblikken op een twintigtal mooie festivals met grote namen als Ray Charles en Fats Domino. En toch, de opkomst steeg niet, de kosten wel. Met het opkomen van de gratis stadsconcerten taande het succes verder. Toen besloten we wijselijk ermee te stoppen.”

Niet zonder tanden “Vandaag ontwikkelt de moderne jazzmuziek zich in België op een aparte manier. Jonge mensen gaan in Amerika de sfeer opsnuiven en komen terug met ideeën. Wij nemen bijvoorbeeld altijd onze instrumenten mee als we oversteken. Mensen vragen dan spontaan om mee te spelen. Zo werd ons gevraagd deel te nemen aan een begrafenisceremonie van een negentigjarige zangeres. Een bijzondere ervaring! Het opgebaarde lichaam werd door de straten gereden, begeleid door een gos-

39

MUZIEK

Het Jazz Centrum Vlaanderen is hét documentatiecentrum van alle traditionele jazz.

Vierhonderd nummers

alleen het documentatiecentrum van Honky Tonk,

“We vragen ons nooit af waar onze hedendaagse muziek vandaan komt. Bij de klassieke muziek moet iedereen een strikte partituur volgen. Heel zelden kom je iemand tegen die iets uit het hoofd kan spelen. Wij spelen ongeveer vierhonderd nummers zonder boek. Ons repertoire is dan ook erg uitgebreid omdat we op zoek gaan naar uitzonderlijke nummers en niet alleen klassiekers brengen. Op de Expo in Zaragoza onlangs speelden we twee

ook van alle traditionele jazz in Vlaanderen. Vorig jaar kregen we een collectie van zo’n 8 000 platen van de stad Antwerpen. Zo beschikken we nu over 12 à 13 000 lp’s waarvan we de informatie op de computer registreren. Al wat leeft in Vlaanderen op jazzgebied komt hier aan bod. We vertellen over wat we hebben en doen en hoe het komt dat het zo swingt! Ach, jazz is zo boeiend, je kan er je hele leven mee bezig zijn!”

uur per dag, maar nooit twee keer hetzelfde liedje!

Tekst Chris Van Riet

De Spanjaarden waren gek op onze muziek.

Foto’s Emy Elleboog

In 2002 kregen we een huis ter beschikking van de stad Dendermonde, een deel van het munitiehuis

Jazz Centrum Vlaanderen vzw,

naast de Honky Tonk bunker. In 2004 openden we

Leopold II laan 12, 9200 Dendermonde,

de deuren van Jazz Centrum Vlaanderen.

052 52 04 66, open van dinsdag tot

Ondertussen zijn zowel bunker, huis als watertoren

zaterdag van 13.00 tot 16.30 uur.

beschermd monument. Het Jazz Centrum is niet

“Sterren over de vloer.” Lea Delahaye (75) woonde negen jaar naast de festivalweide in Dendermonde. Ze beleefde er samen met haar man en kinderen onvergetelijke momenten tijdens de jazzconcerten.

bad nemen. Anderen vroegen meteen om een aspirientje om dan even weg te dutten in een of ander bed. ’s Morgens viel ik bijna over de matrassen en slapende mensen. Vrienden van onze kinderen zetten hun tentje op in de tuin of sliepen binnen. Hun ouders waren gerust want wij hielden een oogje in het zeil. Drugs heb ik nooit

Lea Delahaye: “Eigenlijk had ik helemaal geen binding

gezien. Maar één keer had ik geen enkele trui of paar

met jazz. Ik was immers opgegroeid met Miel Hullebroeck

kousen meer in huis. Alles was uitgeleend. September

en Armand Preud’homme. Toen iemand van Honky Tonk

kent soms koude nachten!

mij vroeg om te helpen met de accommodatie tijdens het jazzfestival, was mijn enthousiasme dan ook niet erg

Met de organisatoren hadden we altijd een zeer vriend-

groot. Behalve een boer waren wij de enige naaste bewo-

schappelijke relatie. Na het festival kwamen ze met bloe-

ners. Het erf van die boer diende als parking en ons huis

men langs. We leerden de jazz appreciëren en gingen

werd gebruikt voor al de rest. De artiesten kwamen hier

vaak naar optredens en concerten van Honky Tonk. Nu ik

uitrusten, eten en fristen zich hier op. Onze eerste gast,

weduwe ben, geniet ik vooral van de namiddagconcerten

B.B. King, zal ik nooit vergeten. In 1986 kwam Ray

van Norbert Detaeye. Zijn muziek maakt me rustig en

Charles. Een wereld ging voor mij open. Ik blader nog

geeft me een goed gevoel. Zelfs kardinaal Danneels ver-

vaak in het gastenboek uit die tijd. Sommigen kwamen

klaarde onlangs op tv dat hij zich ontspant door naar New

rechtstreeks van de luchthaven en wilden dadelijk een

Orleans te luisteren. Dat wil toch iets zeggen?”


GEDICHT

Bericht aan de reizigers Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen. Dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen. Zit rustig en geduldig naast het open raam: Ge zijt een reiziger en niemand kent uw naam. Zoek in ’t verleden weer uw frisse kinderogen, Kijk nonchalant en scherp, dromerig en opgetogen. Al wat ge groeien ziet op ’t zwarte voorjaarsland, Wees overtuigd: het werd alleen voor u geplant. Laat handelsreizigers over filmcensuur Hun woordje zeggen: God glimlacht en kiest zijn uur. Groet minzaam de stationschefs achter hun groene hekken, Want zonder hun signaal zou nooit één trein vertrekken. En als de trein niet voort wil, zeer ten detrimente Van uwe lust en hoop en zuurbetaalde centen, Blijf kalm en open uw valies; put uit de voorraad En ge ondervindt dat nooit een enkel uur te loor gaat. En arriveert de trein in een vreemdsoortig oord, Waarvan ge in uw bestaan de naam nooit hebt gehoord, Dan is uw doel bereikt, dan leert gij eerst wat reizen Betekent voor de doolaards en de ware wijzen.

Gewone dingen Of hoe taal en poëzie in staat zijn de meest gewone dingen

Wees vooral niet verbaasd dat, langs gewone bomen,

verf, kleur en diepte te geven.

Een doodgewone trein u voert naar ’t hart van Rome.

baar menselijk geschenk als

Het woord blijft een onbetaalmen het niet verkracht. Geniet

Jan van Nijlen Uit: Verzamelde gedichten 1903-1964, Van Oorschot, Amsterdam

van deze minzame poëzie. Hugo Verhenne

41

BOEKEN

Komkommertijd Half september breekt een heerlijke periode aan. De komkommertijd van het vrije lezen. Geprangd tussen de heisa van de thrillers en chiklitromans tijdens de zomermaanden en het bezoek aan de Antwerpse boekenbeurs begin november. Eindelijk is er tijd om bric à brac te lezen. En we hebben veel gelezen. Enkele boeken willen we je niet onthouden.

De verlichte kamers Onmiddellijk na het verschijnen van zijn eerste roman, Verloren zielen, werd Richard Mason als een wonderboy beschouwd. Op dat ogenblik was deze Schot van Zuid-Afrikaanse afkomst immers pas 21 en zijn literaire thriller ging maar liefst zes Richard Mason.

miljoen keer over de toonbank. Intussen is Mason dertig en ligt zijn vierde roman in de winkel. In De verlichte kamers gooit hij het over een andere boeg. Aanvankelijk wilde hij een boek schrijven ter ere

van

zijn

overgrootmoeder.

Tijdens

de

Boerenoorlog in Zuid-Afrika werd zij geïnterneerd in een Brits concentratiekamp. Uiteindelijk komt deze verhaallijn slechts beperkt aan bod. Mason neemt je ook mee naar een wereld van vreemde grondstoffen, antieke meubels, rusten verzorgingstehuizen en dementieproblemen. Net voor de tachtigjarige Joan Mac Allister zich in een rusthuis zal laten opnemen, maakt ze samen met haar dochter Eloise een reis naar Zuid-Afrika. Op dat ogenblik is al duidelijk dat Joan lijdt aan een lichte vorm van dementie. Tijdens hun korte reis wordt het tweetal geconfronteerd met het verleden van Joans grootmoeder tijdens de Boerenoorlog. Maar het verhaal gaat ook over de verantwoordelijkheid die overgaat van de ouders op de kinderen, de mondigheid en vrijheid van de bejaarden, de bekommernis of onverschilligheid van kinderen tegenover ouders en het door elkaar lopen van heden en verleden in een vertroebelde geest. De verlichte kamers is een veelzijdig boek met actuele aspecten. Zowel de oudere als de jongere generatie zal zich er in kunnen herkennen. Het is verbazingwekkend hoe een dertiger zich kan inleven in de wereld van een dementerende tachtigjarige. Dit boek bevestigt dat Mason een literair wonder is. Het belooft trouwens voor de toekomst en smaakt naar meer.

Historisch tussendoortje We lieten de fictie even los en verdiepten ons in ‘realiteiten’. De titel De laatste Mazurka klinkt romantisch. Maar vergis je niet. Een levensverhaal heeft vele uitzichten: tragedie, drama, romantiek. Maar belangrijker nog: de dagelijkse menselijke dingen. Allemaal vinden ze hun plaats in De laatste Mazurka van Andrew Tarnowski. Op de achter-


Andrew Tarnowski.

Eduardo Mendoza.

grond is ook voor de grote geschiedenis een

de twee wereldtentoonstellingen van 1888 en

belangrijke rol weggelegd. Voor wie zich wil onder-

1929. Vijftig jaar geschiedenis van een woelige

dompelen in de geschiedenis van Polen in de 20

stad. Tegen deze achtergrond vertelt Mendoza het

ste

eeuw, is dit boek een kolfje naar zijn hand.

verhaal van Onofre Bouvila die als veertienjarige

De debuterende Tarnowski werkte dertig jaar als

plattelandsjongen in Barcelona aankomt. Door

buitenlands correspondent voor het persagent-

arglistigheid, vertaal maar door verraad, moord en

schap Reuters. Een journalistieke verteltrant is

chantage, slaagt hij erin een van de machtigste

hem zeker niet vreemd. Alsof het een spannend

mannen van Spanje te worden. Ondanks alle mal-

verhaal betrof, vertelt hij over de opkomst en de

versaties, blijft de lezer sympathie voelen voor

ondergang van zijn aristocratische Poolse familie.

deze omhoog geschoten plattelander. Ook de inwo-

Geteisterd door twee wereldoorlogen, de tirannie

ners van Barcelona moeten dit gevoel hebben

van het communisme, ballingschap, onteigening en

gehad. De laatste zin van de roman luidt immers:

zoveel meer, proberen de familieleden toch het

‘In de loop der tijd ontstond de mening dat vanaf

hoofd boven water te houden. Uiteindelijk trekken

het jaar waarin Onofre Bouvila uit Barcelona ver-

ze dwars door Europa en Noord-Afrika. De laatste

dween, de stad onmiskenbaar in verval was

Mazurka is een verhaal van mensen die in de mal-

geraakt.’

lemolen van de wereldgeschiedenis werden geman-

De vaart, de allure en de fantasie in deze roman,

geld. De roman is geen literair werk van de hoog-

mag je niet missen. De stad der wonderen zal

ste plank. Het is wat het wilde zijn: een spannende

zeker aanwezig zijn in je bibliotheek. Hij verscheen

en boeiende familiegeschiedenis die de fictie ver

immers al in 1988 in het Nederlands. Wee de bibli-

overtreft.

othecaris die het aandurft dit boek niet in zijn rek-

De stad der wonderen Regelmatig komen romans opnieuw op de markt. Zo ook met De stad der wonderen van de Spaanse auteur Eduardo Mendoza. Soms hebben we het raden naar de reden van zulke late herdruk. Hier zijn de motieven echter duidelijk: het is een prachtige roman en hij handelt over Barcelona. Sinds Zafons De schaduw van de wind, die eerder aan bod kwam in deze rubriek, is Barcelona een tophit in literaire bestsellerlijsten. De herdruk is dus zowel een literaire als een commerciële vondst. De stad der wonderen is een origineel werkstuk. Het is een magistraal relaas van Barcelona tussen

ken te hebben! Tekst Hugo Verhenne en Annemie Verhenne

< Richard Mason, De verlichte kamers, De Bezige Bij, Amsterdam, 2008, 512 blz., 29,90 euro. < Andrew Tarnowski, De laatste Mazurka, The House of Books, Antwerpen 2008, 365 blz., 17,90 euro. < Eduardo Mendoza, De stad der wonderen, Arena, Amsterdam 496 blz., 2008, 19,95 euro.

43

Zet een helpende hand in de bloemetjes! Zorgen voor elkaar, da’s de essentie van CM-Thuiszorg. Wil je de familieleden, vrienden, zorgverleners of vrijwilligers op wie je altijd kunt rekenen graag eens extra bedanken? Zet ze dan in de bloemetjes met een uniek dankjewel-kaartje! Haal de kaartjes gratis af in je CM-kantoor of CM-Thuiszorgwinkel, schrijf er je persoonlijke boodschap en het adres op en steek ze voor 15 december 2008 in een CM-brievenbus. Wij zorgen ervoor dat de kaartjes op hun bestemming geraken. Als extraatje zet CM enkele gelukkigen ook letterlijk in de bloemetjes: samen met hun kaartje biedt CM hen een prachtig boeket bloemen aan.

. g r o z s i u h T CM . n ij z e z n o e d n e g r o z w u t a d m O

CM dankt alle thuiszorgprofessionals Niet alleen mantelzorgers en vrijwilligers verdienen het om extra in de bloemetjes gezet te worden voor hun onvoorwaardelijke en belangeloze inzet. Ook huisartsen, thuisverpleegkundigen, gezinsverzorgenden, poetshulpen, maatschappelijk werkers, kinesisten en andere professionals

zijn een onmisbare schakel in het organiseren en waarmaken van thuiszorg. Elke dag opnieuw zijn ze in de weer om vele anderen het beste van zichzelf te geven. CM bedankt dan ook hartelijk al die professionals die zich dag in dag uit inzetten voor thuisverzorgde personen.

UITJES

In de intimiteit van 58 In de jaren vijftig verdwenen de laatste sporen van de ontberingen © Hans Silvester

die de oorlog had meegebracht. De wereld kon opnieuw ademhalen. Net als de rest van Europa evolueerde België naar een consumptiemaatschappij. Comfort kwam plots binnen ieders bereik. Dit leidde tot

Omo. Herders & design

Dit is onze aarde

De Omo-vallei in het zuidwesten

duurzame ontwikkeling in Brussel

van Ethiopië kreeg een plaats op

toont de aarde zoals je ze nooit

de werelderfgoedlijst van Unesco.

eerder zag. Een interactief en prik-

De vallei is een unieke paleontolo-

kelend parcours met doe-elemen-

gische vindplaats en er wordt vaak

ten, originele objecten en inter-

naar verwezen als ‘de bakermat

venties van hedendaagse kunste-

van de mensheid’. Vandaag wordt

naars, laat je nu eens zweven en

de Omo-vallei beschouwd als een

brengt je dan weer met je beide

culturele smeltkroes van een tien-

voeten op de grond. Kijk in de toe-

tal herdersvolkeren die in een

komst naar een aarde waar de

moeilijke omgeving overleven. De

mens verdwenen is, word ruimte-

tentoonstelling biedt een originele

reiziger in het planetarium en

kijk op deze volkeren en hun rela-

doorloop de geschiedenis van de

tie met het milieu. Foto’s van

aarde. Ontdek hoe wij vandaag de

prachtige lichaamsbeschilderingen

natuurlijke bronnen van onze pla-

en sprekende portretten, vullen de

neet onder druk zetten en stuit op

expositie aan.

een ruimte waar je kan meewerken

Een grootse tentoonstelling over

een revolutie van het gezinsleven. De familiebetrekkingen veranderden en de vrijetijdsmaatschappij deed haar intrede. De woningen die het Archief van de Stad Brussel in beeld brengt, zijn getrouwe afspiegelingen van al deze veranderingen. Herken je ze? Tot

24

december

2008,

Archief van de Stad Brussel, Huidevettersstraat 65, 1000 Brussel, 02 279 53 20, www.brussels-expo58.be. Van maandag tot vrijdag van 8.00 tot 16.00 uur, zondag van 11.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 2, 10 en 11 november 2008. Gratis toegang.

aan een beter leefmilieu. Deze ‘aardige’ tentoonstelling moet je zien en beleven! Van 9 november 2008 tot 31 augustus 2009 in het

Tot 26 april 2009 in Turn

Afrikamuseum van Tervuren,

& Taxis, Havenlaan 86C, 1000

Leuvensesteenweg 13, 02 769

Brussel,

52 11, www.africamuseum.be.

02 549 60 49. Open op maandag,

Open van dinsdag tot vrijdag

dinsdag, donderdag en vrijdag

van 10.00 tot 17.00 uur, zater-

van 9.00 tot 17.00 uur, woensdag

dag en zondag van 10.00 tot

van 9.00 tot 21.00 uur, zaterdag

18.00 uur, gesloten op maan-

en zondag van 10.00 tot 18.00

dag, 1 mei, kerst- en nieuw-

uur.

jaarsdag, op 24 en 31 decem-

Tickets: 10 euro.

ber gesloten om 15.00 uur.

Geniet van de OKRA-korting: op

Tickets:

vertoon van je lidkaart betaal je

6 euro, senioren 5 euro.

slechts 8 euro!

Maak kans op een gratis

Maak kans op een gratis

ticket. Kijk op blz. 53!

ticket. Kijk op blz. 53!

[email protected],

45

UIT

Turn & Taxis: een prachtig voorbeeld van een oud gebouw met een nieuwe bestemming.

Om en rond de Chaussée d’Anvers Het verkeer op een autovrije zondag is anders dan anders. Op zijn zachtst gezegd. Fietsers en voetgangers zijn koning. Taxi’s beleven een hoogdag. En een enkele Nederlander of Bulgaar weet niet waar ie het heeft. Net op zo’n zondag neem ik je mee voor een wandeling om en rond de Chaussée d’Anvers. Dat belooft! 46 OKRA november 2008

In elke stad komen heel wat wegen samen. In Brussel

staat het Blauwe Huis. Het voormalige huis van de

is dat niet anders. Een van de belangrijkste assen in

‘bareelwachter’. Het gebouw staat er triest bij. Maar

onze hoofdstad is de noordzuidas. Tot 1944 was de

het is gered. En zal wellicht, misschien… beschermd

stad enkel een Noord- en Zuidstation rijk. Met de

worden.

oplevering van het Centraal Station in 1945, was de

Volg nu verder de Helihavenlaan. Aan je rechterhand

verbinding af.

passeer je een stedelijke school. Nu even goed oplet-

Deze wandeling start in het Noordstation. In de loket-

ten, net na de school neem je een smal pad rechts.

tenzaal

het

Je komt uit in de Groendreef. Loop rechtdoor naar het

Spoorwegmuseum. ‘Gesloten, fermé’ lees ik op een

ga

ik

vergeefs

op

zoek

naar

kanaal Brussel-Willebroek. Op de brug zie je aan de

bordje aan de toegangsdeur. Of het ooit nog voor het

rechterkant de haven van Brussel. Aan de andere

publiek toegankelijk wordt, mag Joost weten. De klok

kant begint het kanaal Brussel-Charleroi. Steek nu

eronder laat niet veel goeds vermoeden. Zowel de

het kanaal over.

grote als de kleine wijzer ontbreken. Op zich is dit station een kluwen van verkeer. Bovenaan rijden trei-

Thurn und Tassis

nen, daaronder bussen en helemaal beneden trams.

Je kan er niet naast kijken. Monumentaal en met een

We focussen op de mobiliteit in het Brussel van de

uitstraling als geen ander. De naam van dit complex

19de, 20ste eeuw. Verlaat het station aan de kant van

gaat terug tot het Oostenrijkse tijdperk, tot bij Maria

de Simon Bolivarlaan. Op het plein voor het station

Theresia. Toen ontstond het postimperium van de

bots je meteen op een stuk erfgoed. Een monument

familie Thurn und Tassis. Deze groep verzorgde een

ter herinnering aan 150 jaar Belgische Spoorwegen

verbinding met postkoetsen tussen Brussel en

en aan het stoomtijdperk. In ons land reden tot 1966

Innsbruck. Eind 19de eeuw werd het een reusachtig

stoomtreinen. Waar deze Bolivarlaan de Albert II-laan

complex van spoorwegen, douanekantoren en mari-

kruist, zie je een monumentaal beeldhouwwerk,

tiem transport. In de indrukwekkende gebouwen,

Esprit ouvert, van de Poolse kunstenares Tapta.

werk van onder andere Henri Vandevelde, worden alle

Vier steden

mogelijkheden van gietijzer, gewapend beton, staal en glas benut. Het onlangs gerestaureerde pakhuis

Je staat op dat plein meteen ook oog in oog met drie

huisvest handelszaken en kantoren terwijl de belen-

WTC-torens. Jawel, World Trade Center I, II en III.

dende hangar is ingericht voor grote culturele mani-

Alle torens in de jaren zestig gebouwd, op een sokkel

festaties. Het pakhuis is voor het publiek toeganke-

van 13 m hoog. Bedoeling was voor de voetgangers

lijk. Loop er zeker binnen. Let vooral op het ingeni-

de torens via loopbruggen met elkaar te verbinden.

euze gebruik van de simpele baksteen. Hier kan je

En het straatniveau? Daar zou een knooppunt van

De SintRochuskerk biedt een kleurrijke aanblik.

snelwegen worden aangelegd. De zuidas richting Lissabon, in westelijke richting via de basiliek van Koekelberg naar Londen, in het noorden naar Stockholm en in het oosten naar Istanbul. Zover is het niet gekomen. Omdat dergelijke utopische stadsprojecten in de jaren zeventig, toen dit wilde idee aan uitvoering toe was, helemaal achterhaald bleken. Ons land zat toen bovendien tot over zijn oren in een gigantische economische crisis. Sla aan het kunstwerk van Tapta, met je rug naar het Noordstation, de Koning Albert II-laan rechts in. En geniet van een paar torens in aanbouw. Loop tot aan het Gaucheretplein. Neem links de Helihavenlaan.

Het Blauwe Huis De kromming van de laan laat zien dat je hier in een oude spoorwegbedding loopt. In 1835 stoomde de allereerste trein over dit spoor van Brussel naar Mechelen. Dat was trouwens de eerste trein op het Europese vasteland. En dat in ons land. Onderweg rechts, op het kruispunt met de Antwerpsesteenweg,

47

UIT

De imposante gevel van de Citroënshowroom uit de jaren dertig.

misschien even rusten bij een kop koffie of een

En terecht. Neergezet in de jaren dertig, ademt het

Brusselse kriek of geuze…

de onvervalste art-decostijl. De garage zelf is helaas

Keer nu op je stappen terug en steek opnieuw het

niet beschermd en dus bedreigd. Geniet ervan zolang

kanaal over. Sla meteen rechtsaf en volg de kaai in de

het kan.

richting van een opvallende oude kraan. Een restant

Steek het IJzerplein over en volg van nu af aan de

van de oude haveninstallaties. Hier sta je dus aan het

Boudewijnlaan. Aan de overkant van deze laan zie je

begin van het kanaal Brussel-Charleroi. Volg de kaai

een groene oase met daarin een onooglijk gebouwtje,

tot aan het Saincteletteplein. Vergeet niet, net voor

de zogenaamde helihaven. Hier vlogen vanaf 1958,

je de Citroëngarage bespeurt, links de Ruimingskaai

juist ja, de Expo, tot 1966 helikopters af en aan. Ze

in te kijken. Op het einde van de kaai staat een wel

vervoerden post en mensen. Heel wat prominenten

heel bijzonder bouwwerk met een torentje bovenop.

uit binnen- en buitenland kwamen via de helihaven de

Het is de directeurswoning van de Mestbak. In de 19

stad binnen.

de

eeuw werd al het Brusselse afval (menselijke mest, afval…) van hier af in schepen geladen en de stad

Kerk van havenarbeiders

uitgevaren. Dit afval werd buiten de stad door de

Volg de Boudewijnlaan tot aan het kruispunt met de

boeren als mest gebruikt. De Mestbak en de hangars

Antwerpsesteenweg. Neem deze steenweg linksaf.

er omheen zijn beschermd en worden nog altijd door

Een paar honderd meter verder aan de linkerkant

de Brusselse reinigingsdiensten gebruikt.

loop je langs de Sint-Rochuskerk met Voorplein,

Wat verder links zie je de hoofdzetel van Citroën,

gebouwd in 1995. Ga zeker binnen, als ze open is

gebouwd in 1934. Aan de overkant de hoofdzetel van

tenminste. Je ziet er stukken van de oude Sint-

KBC. Steek het Saincteletteplein over. En sla schuin

Rochuskerk die uit de 19de eeuw dateert en aan de

links de Ieperlaan in.

haven stond. Ze was de thuiskerk van de havenarbei-

Snuifje Parijs

ders. Ik heb geluk. De zondagsmis is net uit. En dus kan ik

Aan het kruispunt Ieperlaan-Diksmuidelaan zie je

even binnenwippen. Meteen krijg ik een kop koffie

rechts op de hoek de vroegere groenten- en fruit-

voorgezet. In deze parochie is een bloeiende,

markt van Brussel. Sta zeker even stil bij de inscriptie

Afrikaanse gemeenschap actief. Ze voegt extra kleur

op dit gebouw. Beide lanen herbergen ook vandaag

toe aan deze exotische buurt. Zelfs in de herfst krijgt

meerdere groothandelszaken waar vooral Griekse en

een mens het er warm van!

Marokkaanse exotische waren verhandeld worden. De namen van deze lanen verwijzen naar de Eerste

Om opnieuw het Noordstation te bereiken, sla je net

Wereldoorlog. Let op de platanen en de statige

voorbij de kerk rechtsaf, vervolgens linksaf en

herenhuizen. Een snuifje Parijs in Brussel.

opnieuw rechtsaf.

Ga naar links de Diksmuidelaan in en volg haar tot

Veel kijkgenot in dit stukje Brussel met zijn mix aan

aan het IJzerplein. Je staat oog in oog met de impo-

mensen en stijlen.

sante showroom van de Citroën hoofdzetel die ik daarnet al even vernoemde. Dit gebouw is beschermd.


Tekst en foto’s Guy De Groote

SPEEL EN WIN

32 winnaars! Winnaars kruiswoord september 2008. Meer dan 4 000 deelnemers! ■ Wie wint een weekendarrangement in Utrecht voor twee personen? W. Devolder uit Loppem ■ Voor wie is de waardebon van 125 euro? Jeanne Bollen uit Heverlee ■ Wie kan beginnen in De last van het lichaam? André Strybol uit Kessel, Harry Pauwels uit Minderhout, Maria Verhoeven uit Hombeek, Ann Van De Zande uit Aarschot, August Van Thienen uit Meise, Alda Vanhemel uit Zele, Rosa Vandenbulcke uit Deerlijk, Paula Van Bael uit Hulshout, Lauwens uit Hofstade, André Lecluyse uit Ledegem ■ Voor wie is De som der dagen? Daniel Tack uit Merksem, P.J. Van Den Heuvel uit Keerbergen, Marthe Vermeiren uit Wijnegem, Herman Coppejans uit Maldegem, Jos Dankaerts uit Tienen, Maria De Croock uit Oedelem, Anny Modaert uit Geluwe, Germaine Boeckx uit Westerlo, Edgard De Beelde uit Sint-Niklaas, Maria Geuns uit Neerpelt

■ Wie wint Fietsboek Zuid-Nederland? Marcel Beck uit Sint-GillisWaas, Nelly Standaert uit Aalter, Christiane Schrever uit Geraardsbergen, Christiane Schmitt uit Beveren-Waas, Mia Wyers uit Maasmechelen ■ Wie kan beginnen in Gids voor architectuur in België? Hedwige Himpe uit Borgerhout, Diane Raes uit Aalst, Helena Vandecasteele uit Gits, Odette Iterbeke uit Sint-Amandsberg, Elza Bertens uit Hombeek Oplossing: festival. Antwoord op de schiftingsvraag: meer dan 130.

Hotel Sandeshoved • Zeedijk 26 • 8620 Nieuwpoort 058/22 23 60 • F 058/23 95 23 E-mail: [email protected] • www.sandeshoved.be VAKANTIE MET ZICHT OP ZEE IN

HOTEL SANDESHOVED te NIEUWPOORT Gelegen op de verkeersvrije zeedijk van Nieuwpoort-Bad Een absolute aanrader! Aan de laagste prijzen!!!

NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK Van maandag 17/11/08 tot maandag 24/11/08 Van maandag 24/11/08 tot maandag 01/12/08 (of indien gewenst van zondag tot zondag) • logement op kamer of studio / appartement • in halfpension: ontbijtbuffet + middag-of avondmaal met saladbar & dessertbuffet • een welkomstdrink, een mosselfestijn & gastronomische brunch zijn inbegrepen • tal van activiteiten worden u aangeboden (bingo, quiz, optredens, uitstap toeristisch treintje,…) PRIJZEN • 245 euro per persoon met twee op een kamer • 295 euro per persoon met twee op een studio/app bijkomende 3e volwassene op studio/app: € 166 p.p. • 260 euro per persoon alleen op een kleine single • 315 euro per persoon alleen op een grote single

49

Wij hebben ook tal van andere promoties, we sturen u graag onze brochure toe!

SPEEL EN WIN

Winnaars september 2008 op blz. 49! HORIZONTAAL 1 aanhanger van zekere religie 4 afkomst 9 grote hoop 13 liefkozing 14 belangrijke gebeurtenis 15 voorzetsel 16 desondanks 18 uit Kiel 19 balspel 20 kleefstof 22 bar 23 zuiver, onvermengd 25 ongeveer 27 geheel gevuld 29 bergplaats 31 door middel van 32 keukengerei 33 wapen 35 dans 37 vermageringsvloeistof 40 bijwoord 42 straat (afk.) 43 Bijbelse berg 44 werkend op stroom 47 schaapachtig 48 eierschaal 49 Europeaan 50 boom 52 insect 53 flauw keelgeluid 54 eenjarig dier 57 speeltuintoestel 58 hoofddeksel 59 Europeaan 62 schrander 64 op grote afstand 66 september 68 plezier 69 neusopening 70 tijdstip 71 het schip der Argonauten 72 plaats in Duitsland 73 gelige kleur. VERTICAAL 1 Indisch vleesgerecht 2 Intern. Arbeidsorganisatie 3 stimulans 4 staat, land 5 economische ramp 6 klassiek zangspel 7 huidsmeer 8 sluiskolk 10 plaats in Engeland 11 opstootje 12 drank 17 hier (Lat.) 19 richtingwijzer 21 wenk 23 kapitaal voor een bepaald doel 24 plukje haar 26 redactie 27 ton 28 lid van een bestuurscollege 29 type weefsel 30 gevolg 32 verhouding ten honderd 33 Frans schilder 34 sportbeoefenaar 36 baardje 38 kunstproduct 39 deel van het skelet 41 sierstrook 45 snelle trekkende beweging 46 succesnummer 51 steen 53 horizon 54 rangtelwoord 55 zaak 56 deel van een open haard 57 boom 58 doosvrucht 60 geur 61 gast 63 prul 64 boerenbezit 65 ventilator 67 pluspunt.

Kruiswoordraadsel 1 6 2 3 5

4

7 Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord november 2008, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 november 2008. De winnaars verschijnen in het februarinummer 2009. Voeg één postzegel van 0,54 euro toe (niet vastkleven).

Oplossing kruiswoord november 2008

1

2

3

4

5

6

7

Naam: Straat:

Nr.:

Postnr.:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

OKRA-lidnummer/trefpuntnummer: Hoe heet het nieuwe persoonlijke alarmsysteem van de CM?

Vergeet niet een postzegel van 0,54 euro toe te voegen!


Sudoku Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

speel en win

62 prijzen! ■ 10 pakketten van zes kristallen wijnglazen kunstwerk beperkte

van

Richard Mason. Waarde 29,90 euro.

verstandelijk

kunstenaars

■ 51 boeken ■ 10 exemplaren van De verlichte kamers van

Elk glas is gedecoreerd met een

■ 5 exemplaren van De laatste Mazurka van

van

Andrew Tarnowski. Waarde 17,90 euro.

Beautiful People. (www.beau-

■ 5 exemplaren van De stad der wonderen van

tifulpeoplefoundation.org)

Eduardo Mendoza. Waarde 19,95 euro.

Je steunt Beautiful People als

■ 10 exemplaren van Het wijnboek.

je voor 31 december een bril

Waarde 7,95 euro.

met Varilux-glazen van Essilor

■ 5 exemplaren van Afscheid nemen van Laurens

koopt. Bij de aanschaf van je

De Keyzer. Waarde 17,95 euro.

bril, krijg je het wijnglazen-

■ 5 exemplaren van Albert 2 van Christian

pakket cadeau. Deelnemende

Lapork. Waarde 19,95 euro.

opticiens op www.varilux.be. Waarde 75 euro.

■ 5 exemplaren van Lekker dichtbij.

■ Waardebon van 125 euro…

■ 1 exemplaar van Vlaanderen in de

Waarde 19,95 euro. Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een

tijd van de kleine patatten van

heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de

Julien van Remoortere. Waarde

Ardennen.

17,50 euro. ■ 5 pakketten met De Geuzenhoek te

Info

Horebeke,

■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97,

Geuzenhoek; Wie was toch die

fax 059 80 90 88, [email protected], www.dekinkhoorn.be. ■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

geschiedenis

van

de

Abraham Hans van Daniël Walraed; Groeninghe,

een

heruitgave

uit

2000 van een werk van A. Hans. Waarde 27 euro.

[email protected], www.ravelingen.be. ■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, [email protected], www.olfossedouth.com. Ravelingen

De Kinkhoorn

51

HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN

Griet en Wivina… om de beurt…

Doktertje spelen? ‘Medicijnen maken 200 000 doden’, zo kopt een krant.

gezond zou maken, vertrouwde ik die man zo dat ik

Met een gebaar van ‘zie je wel!’ duwt mijn man ze

me op slag beter voelde. Al waren het natuurlijk de

onder mijn neus. Op dat moment leg ik zorgzaam zijn

voorgeschreven geneesmiddelen die daarvoor zorg-

ochtendpilletjes klaar. Twee voor Marcel, drie voor

den. Mijn moeder waakte over de pillen en siroopjes.

mij. Hij zeurt, ik slik. Ons dagelijkse meningsverschil.

Ze deed altijd strikt wat de huisarts zei. Soms ging ik

Achter een sensationele krantenkop loert gevaar. De

voor de een of andere kleinigheid alleen op consult.

titel wordt gelezen, de rest van het stuk vaak niet. Zo

Andere wachtenden vroegen dan verbaasd waarom ik

ontstaan kwakkels. Het bewuste artikel verduidelijkt

helemaal alleen in de wachtkamer zat. “De dokter

dat niet de medicijnen dodelijk zijn, wel het verkeerde

kent mij”, antwoordde ik. En dat was ook zo. Als het

gebruik ervan. We spelen toch zo graag zelf doktertje.

mijn beurt was en de arts verscheen in zijn helderwit

We weten het telkens beter. We stoppen een antibio-

gesteven doktersjas, klonk het: “kom maar”. Dan

ticakuur te vroeg en nemen een tijdje later de reste-

keek ik naar de anderen met een blik van ‘zie je wel,

rende pillen als we ons minder goed voelen. Of we

hij weet wie ik ben’.

gebruiken medicijnen die voor iemand anders werden voorgeschreven. Dat is geen goed idee. Dat wij Belgen

Dat is allemaal meer dan een halve eeuw geleden.

grootverbruikers zijn van geneesmiddelen, is al langer

Dokters, onderwijzers, burgemeesters en pastoors

geweten. Voor de pijn, voor de pep. Zo zong Jasperina

zijn niet meer de notabelen van het dorp naar wie de

De Jong het jaren geleden al.

hele gemeenschap opkijkt. We spreken ze niet meer vol ontzag aan. We noemen ze gewoon bij hun naam.

Onze zoon die beroepshalve met gezondheid bezig is,

Mensen zijn mondiger geworden. Maar ik blijf me hou-

drukt ons steeds op het hart dat de huisdokter de

den aan wat ik uit mijn jeugd meekreeg. Ik vertrouw

eerste lijn is naar onze gezondheid. Gezondheidszorg

mijn huisdokter en volg hem. Zijn diagnose en voor-

is geen shoppingcenter, waar je deur in deur uit

schriften zijn mijn leidraad. Ik doe zoals mijn moeder

gaat.

het me leerde en slik iedere dag mijn pilletjes en leg

Dat moet je mij niet zeggen, ik heb dat van thuis mee-

die van Marcel zorgvuldig klaar. En ik kijk erop toe dat

gekregen. De huisdokter is je vertrouwenspersoon.

hij ze inneemt.

Wij hadden een huisarts uit de duizend: een knappe

We hebben geluk, al beseffen we het niet altijd. En we

man, rijzige figuur. Het haar zorgvuldig achteruitge-

mogen onze huisarts vrij kiezen. Dat is niet overal zo.

kamd, krulletjes in zijn nek. Hij rook altijd lekker. In

Ik voel me veilig bij onze huisarts. Bovendien is hij

de winter droeg hij een overjas in een speciale kleur

jonger dan Marcel en ik, dus kunnen we nog een

blauw. Zijn dokterstas was glanzend zwart. Het is

tijdje op hem terugvallen. En mocht het ooit anders

jaren geleden, maar als ik mijn ogen sluit, zie ik hem

uitdraaien, is onze gezondheidszorg toch verzekerd.

zo voor mij.

Twee van onze kleindochters zijn immers gestart met de studie geneeskunde. Je eigen bloed kan je toch

Als kind was ik dikwijls ziek. Altijd had ik heel hoge

vertrouwen.

koorts. Bij mijn moeder moest ik niet flauw doen.

Hou het gezond en luister naar je dokter. Een wijze

Maar als ik werkelijk ziek was, kreeg ik de beste zor-

raad die ik je geef!

gen en kon de dokter er niet snel genoeg zijn. Ziek zijn, vond ik ellendig. Als de dokter zei dat hij me vlug

Wivina

Ik doe zoals mijn moeder het me leerde en slik iedere dag mijn pilletjes en leg die van Marcel zorgvuldig klaar. 52 OKRA november 2008

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

WIN 20 GRATIS TICKETS ‘Dit is onze aarde’

‘Omo. Herders & design’

Maak kans op een van de 20 gratis

Maak kans op een van de 20 gratis tic-

tickets (waarde 10 euro) voor deze

kets (waarde 6 euro) en geniet van deze

prestigieuze tentoonstelling. Stuur

culturele smeltkroes in Afrika. Stuur voor

voor 30 november deze bon naar

30 november deze bon naar OKRA-maga-

OKRA-magazine, Joke Callens, Dit is

zine, Joke Callens, Omo, PB 40, 1031

onze aarde, PB 40, 1031 Brussel of

Brussel of mail naam en adres naar joke.

mail

[email protected] met de mededeling Omo.

naam

en

adres

naar

joke.

[email protected] met de mededeling

■ Info:

van 9 november tot 31 augustus 2009 in het

Afrikamuseum van Tervuren, Leuvensesteenweg 13, 02

‘Dit is onze aarde’. ■ Info:

WIN 20 GRATIS TICKETS

tot 26 april 2009 in Turn & Taxis, Havenlaan

769 52 11, www.africamuseum.be.

86C, 1000 Brussel, [email protected], 02 549 60 49.

Open van dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur,

Maandag en dinsdag: van 9.00 tot 17.00 uur, woensdag

zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 uur, gesloten op

van 9.00 tot 21.00 uur; donderdag en vrijdag van 9.00 tot

maandag, 1 mei, kerst- en nieuwjaarsdag, gesloten om

17.00 uur; zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 uur. ■ Tickets:

15.00 uur op 24 en 31 december. ■ Tickets:

10 euro.

6 euro, senioren 5 euro.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.:

Postnr.:

Woonplaats:

Woonplaats:

Telefoon:

Telefoon:

E-mail:

E-mail:

WIN GRATIS DUOTICKET ‘Hansmuseum’

WIN GRATIS TICKETS ‘Kerst & Creatief Beurs’

Het verhaal van de Geuzenhoek gelezen

De Kerst & Creatief Beurzen bieden origi-

blz. 36-37? Maak kans op een gratis duo-

nele geschenkartikelen, gastronomie en

ticket voor het Abraham Hansmuseum en

creativiteit. Dit alles in een sfeervol kader

stuur voor 30 november 2008 onderstaan-

met honderden versierde kerstbomen,

de bon naar OKRA-magazine, Joke Callens,

de attracties voor jong en oud! Gratis toegang en cadeautje

mail naar [email protected] met ver-

voor elk kind.

melding ‘Abraham Hans’. ■ Info:

voor individuele bezoekers: open op zonen feestda-

gen van 14.30 tot 17.30 uur, behalve van 15 december tot 15 januari. Voor groepen: op afspraak. Arrangementen zijn verkrijgbaar voor alle formules. het museum tijdens de bezoekuren: 1,50 euro Museum met rondleiding en bezoek aan kerkhof, de oude en nieuwe kerk: 2 euro. Hansgenootschap:

en wanneer?

15 en 16 november 2008: Nekkerhal Mechelen. 22 en 23 november 2008: Kortrijk Xpo. 6 en 7 december 2008: Flanders Expo Gent. ■ Tickets: ■ Info:

■ Toegangsprijs:

Abraham

■ Waar

29 en 30 november 2008: Antwerp Expo.

Andere uren kunnen steeds op afspraak.

■ Contact:

duizenden kerstlichtjes en tal van boeien-

‘Abraham Hans’, PB 40, 1031 Brussel of

Erik

Lagaert,

Hundelgemsesteenweg 475, 9820 Merelbeke, 09 230 95 20, [email protected], www.museumabrahamhans.be.

6,50 euro; 60+: 5,50 euro.

03 543 90 90, www.hobbysalon.be.

Win een van de 125 gratis tickets voor Antwerpen en Gent en stuur voor 15 november 2008 deze bon naar OKRA-magazine, Joke Callens, ‘Kerst & Creatief Beurs’, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met vermelding ‘Kerst & Creatief Beurs’.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.: E-mail:

Woonplaats:

Postnr.:

Woonplaats:

E-mail:

53

colofon

OKRA-regio’s

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, [email protected] Redactie Lieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet Redactieraad Aureel Chanterie, Magriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Wivina Somers, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50 [email protected] www.okra.be/limburg

Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55 [email protected] www.okra.be/oostbrabant

Brugge Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90 [email protected] www.okra.be/brugge

Mechelen vzw Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45 [email protected] www.okra.be/mechelen

Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39 [email protected] www.okra.be/brussel

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 • 09 269 32 16 [email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected] ■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]

Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12 [email protected] www.okra.be/oostende

Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06 [email protected] www.okra.be/ieper

Vormgeving gevaert graphics nv Coverbeeld Emy Elleboog

Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52 [email protected] www.okra.be/kempen

Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Langestraat 170, 1150 Brussel 02 779 00 00 fax 02 779 16 16 [email protected]

Kortrijk Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk 056 23 37 43 fax 056 23 37 04 [email protected] www.okra.be/kortrijk

c pe

o

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

02 246 44 43

Het december-januarinummer verschijnt uiterlijk op 27 november 2008.

02 246 44 47

02 246 44 43

02 246 39 44


Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80 [email protected] www.okra.be/roeselare Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79 [email protected] www.okra.be/tielt Waas en Dender ■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected] ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender

tvol actie f

n pe

kristelijk r es

Oplage: 178 170 exemplaren. Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68 [email protected] www.okra.be/antwerpen

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] www.okrasport.be | 02 246 44 41

02 02 02 02

246 246 246 246

44 36 44 35 42 09 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CMPensioendienst 02 246 44 31 Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie 02 246 44 37 02 246 44 33 02 246 57 71 Websites 02 246 44 44

Elegant het najaar in met SKM

5 EURO REISVERGOEDING - BIJ AANKOOP VAN 125 EURO (DIRECT VERREKEND AAN DE KASSA) 10 EURO REISVERGOEDING OF ÉÉN FLES CHAMPAGNE - BIJ AANKOOP VAN 250 EURO

MEESTER-KLEERMAKER SINDS 1870 Alle dagen open van 9u30 tot 18u - Zon en feestdagen gesloten - 4.500 m2 winkelruimte - Gezellig restaurant - Parking voor 300 wagens - Winkel toegankelijk voor rolstoelgebruikers - Rolstoelen ter beschikking - Lift - Airco - Kinderafdeling met speelruimte - Autobus lijn 50.0 aan de Rooseveltplaats te Antwerpen en station Mechelen tot aan de halte ‘Leugstraat’/SKM - www.skm.be

A12 •BOOMSESTEENWEG 35 • 2630 AARTSELAAR • 03 887 38 41

magazine Blijf bewegen Gratis tickets november 2008

Recommend Documents