Maatschappelijk perspectief op Pensioen Communicatie Naar een totaalaanpak; denkmodel ter bespreking in de discussiegroep Pensioen Communicatie van de KPS
Hoevelaken, 12 februari 2008
Deelnemers gaan in blind vertrouwen een teleurstelling tegemoet: de redenen hiervoor zijn divers Pensioen is voor later, ik leef nu De deelnemer:
Pensioen is ingewikkeld
• is financieel analfabeet,
Pensioen is saai
• rampbijziend,
Pensioen is goed geregeld: 70%
• risico-avers,
Ik heb er toch geen invloed op Aantoonbare ervaring en prestaties
• leidt aan keuzeverlamming, Slim
• heeft een zelfbeheersingsprobleem
Goed geregeld
• en selecteert informatie op Goede werkgever welgevalligheid en bevestiging
Regelingen zelf zitten te ingewikkeld in elkaar
Communicatie is niet aansprekend genoeg en
Professioneel
informatie is niet tijdig, helder en begrijpelijk genoeg
Streven: vergroten pensioenbewustzijn
Goed geoutilleerde en klantgerichte organisatie (structuur, cultuur, middelen)
Belangrijk
Daadkrachtig Flexibel Pensioenveld is onoverzichtelijk door vele
Betrokken Proactief
Deskundig
veranderingen van de overheid (VPL)
1
Pensioenbewustzijn en -kennis zijn nodig omdat pensioenuitkomsten onzeker zijn
De deelnemer Vergroten pensioenbewustzijn, kennis en mogelijkheid om financiële planning te maken
2
Aansluiten bij gebeurtenissen in het persoonlijk leven vergroot de effectiviteit van pensioencommunicatie
verhuizen trouwen Stoppen met werken scheiden Beginnen met werken
Huis kopen geboorte
Deelnemer
Ziek/ao
verlof
Eigen zaak
overlijden Meer/minder werken werkloos
Van baan veranderen
Meer/minder verdienen
3
Aansluiten bij gebeurtenissen in het leven vergroot de effectiviteit van de informatie en communicatie Werkgerelateerd
Privé-gerelateerd
Nieuwe baan/starten in de sector Eigen onderneming beginnen Deeltijd gaan werken Meer/minder gaan verdienen Wisselen van baan binnen sector Wisselen van baan buiten sector (Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt raken Werkloos worden Bijna met pensioen gaan (59 jaar) Met (deeltijd) pensioen gaan Eerder/later met pensioen gaan Pensionering na buitenlandse jaren
Huis kopen
Samenwonen/trouwen Kinderen krijgen Scheiden Verhuizen/emigreren Verlof/sabbatical Ziek Overlijden
Vanuit het fonds Wijziging regeling Wijziging premie en/of indexatie Wijziging beleggingsbeleid Administratieve wijziging die men moet weten
Aansluiten kan anticiperend of reactief 4
Maar: moeten we het wel hebben over pensioen? De emotionele beleving van de deelnemer ligt op een heel ander vlak! Nieuwe baan/starten in de sector Eigen onderneming beginnen Deeltijd gaan werken Meer/minder gaan verdienen Wisselen van baan binnen sector Wisselen van baan buiten sector (Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt Stoppen na een kind krijgen Werkloos worden Bijna met pensioen gaan (59 jaar) Met (deeltijd) pensioen gaan Eerder/later met pensioen gaan Pensionering na buitenlandse jaren
ik ik ik ik ik ik ik ik ik ik ik ik ik
heb een nieuwe baan. word eigen baas. Wat moet ik allemaal regelen ga minder werken/andere werk-privébalans heb meer te besteden, minder te besteden heb nieuwe uitdaging en/of baan heb nieuwe uitdaging en/of baan ben ziek (langdurig) word inkomensafhankelijk van mijn partner ben mijn baan kwijt ga binnenkort stoppen met werken en genieten .. ga gedeeltelijk stoppen, werk-privébalans ga stoppen/ik vind werken leuk/ik heb geld nodig vertrek naar Frankrijk
Stuk voor stuk situaties die allereerst je financiële positie raken. En pas indirect je pensioen. ABP heeft het niet over pensioen, maar over vermogen om te leven! 5
Achter deze gebeurtenissen gaat een breed krachtenveld schuil. Voorbeeld: scheiden Partijen die zich Scheiden: reactief op dat moment als werkgever/collega vanzelfsprekend familie/kennissen mogen bemoeien maatschappelijk met jouw werk financiële partner echtscheidingsadvocaat situatie scheidingsbeurs mediators scheiden pensioenfonds/ makelaar/hypotheek-adviseur uitvoerder
Deelnemer scheiden pensioenkijker
media
overheid pensioenuitvoerder
familie/vrienden
FNV Vrouwenbond
Scheiden: anticiperend
Steunzenders voor de ‘pensioenboodschap’
6
Deze ‘steunzenders’ zijn grofweg in te delen in twaalf groepen met ieder hun eigen kanalen en koepels
Pensioen/financiële-sector Juridische sector
werkgevers
trouwen vakbonden
Meer/minder werken Beginnen met werken Huis kopen Ziek/ao geboorte
Zorgsector
Consumentenbelangen organisaties
Bedrijfsleven/
Deelnemer
Eigen zaak
verhuizen verlof overlijden
scheiden Overige belangenjongeren senioren groepen vrouwen allochtonen
Wetenschap/
Van baan veranderen werkloos
onderzoek
Onderwijs
Stoppen met werken
Meer/minder verdienen Media
Overheid
Politiek
4e cirkel: Europa
7
Met een gezamenlijk belang: het financieel welzijn van de consument, én dus: pensioenwelzijn Want deze consument is: • werknemer • ondernemer of werkgever • afnemer diensten of producten • achterban • aandeelhouder • beïnvloeder van publieke opinie • collega • partner • vader of moeder • vriend of vriendin • donateur • patiënt • etc
8
Financieel welzijn is in ons aller belang: hoe zetten we het krachtenveld dan in beweging?
Discussie
9
Communicatie uitgangspunten voor alle kanalen •
Communiceer vraaggericht (mensen vinden het moeilijk om de goede vraag te stellen of hebben vaak een vraag achter de vraag)
•
Communiceer direct en persoonlijk (mensen denken dan ‘dit gaat over mij’)
•
Geef het eigen belang aan (leg uit waarom deze informatie belangrijk is)
•
Hanteer uniforme begrippen (eenduidigheid verhoogt effectiviteit)
•
Houd rekening met drie archetypes: zorgelozen, natuurlijke managers en gedwongen regelaars
•
…
10
